Jubileumnummer. Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Jubileumnummer

Onafhankelijk magazine van Tilburg University

no. 07 16 januari 2014

02. En passant

Scherp zijn is goed

Eijlander

50 jaar Univers en verder? Univers bestaat 50 jaar. De redactie vroeg mij om een gastcolumn te schrijven voor het jubileumnummer. Ik doe dat graag. Mijn centrale vraag is: wat is de toegevoegde waarde van universiteitsjournalistiek? Het uitgangspunt dat ik kies is dat Univers, en breder de universiteitsmedia, deel uitmaken van de universitaire gemeenschap. Als het goed is weerspiegelen dergelijke media wat er leeft en speelt binnen die universitaire gemeenschap. Zij staan daar niet los van, maar vormen een onderdeel daarvan. Dat betekent meer concreet dat de leden van de academische staf, van de ondersteunende diensten en studenten zich zouden moeten herkennen in wat Univers doet en publiceert. Univers is in feite van hen en voor hen. Univers gaat er zelf prat op dat ze onafhankelijk en scherp zijn. Kort iets over deze beide karakteristieken. Wat behelst de onafhankelijkheid precies? Uiteraard kan Univers nooit een spreekbuis zijn van het universiteitsbestuur. De spelregels zijn neergelegd in een redactiestatuut. “So far, so good”. Maar ook Univers is uiteraard vatbaar voor kritiek en tegenspraak en

Tips? Mail de redactie: [email protected]. Tweeten kan ook: twitter.com/ universtweet.

Visionair & pretpark Etiketten plakken is makkelijk. En helemaal als het ging om S. Lloyd Trumpstein, de tekenaar van onze wekelijkse strip in 2000. Absurdist, luidde zijn etiket, in hele grote koeienletters. Pas nu, veertien/vijftien jaar later, zien we dat het absurdisme van toen de werkelijkheid van nu (aan het worden) is. We rectificeren bij deze: S. Lloyd Trumpstein, visionair.

Clichés & borsten Vroeger kon alles, zo blijkt uit een paar oude clichés die uit de la van onze ontwerper Adrian komen. Een cliché is een loden drukvorm voor een illustratie. Studenten werden door een medestudent aangemoedigd om te roken en om hun borsten te ontbloten om zo de verworpenen der aarde te laten ontwaken. Femen avant le lettre.

Univers 16 januari 2014

onderworpen aan de mores van de journalistiek. Onafhankelijkheid is geen vrijbrief. Scherp zijn is goed. Vooral ook in de feitelijkheid en de analyse. En als daar reden voor is ook in de oordeelsvorming. Ik zou de noodzaak van precisie nog afzonderlijk willen benoemen. Zeker in een academische omgeving mogen de hoogste eisen worden gesteld op dat vlak. Zo kan een universiteitsmedium ook het verschil maken met de “reguliere journalistiek”. Door precies te zijn in wat er is gebeurd en door scherp te zijn in wat er aan de hand is. Ik ben altijd een trouwe en kritische volger geweest van Univers, zowel op papier als op het web. Soms met bewondering, zo nu en dan met verbazing en af en toe met ergernis. Ik wens de redactie geluk met het 50-jarig bestaan. Er is toekomst voor een Univers dat hoogwaardige journalistiek bedrijft in verbondenheid met de universitaire gemeenschap. Prof. Philip Eijlander Rector Magnificus

Inhoudsopgave .03 Colofon

We bestaan vijftig jaar!

Adres Postbus 90153 5000 LE Tilburg [email protected] www.universonline.nl

Reden voor een groot feest dachten wij. We vieren ons jubileum op dinsdag 11 februari in het Klasse Theater (Tilburg) met een feestelijke bijeenkomst met journalistieke presentaties, cabaret, eten, drinken, dansen.

Basisontwerp Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven Cover Pascal Tieman Productie PrismaPrint Advertenties [email protected] Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University

Inschrijven via universonline of facebook.

Volgende editie Univers 8 verschijnt op 30 januari 2014 Redactieraad Irene Claessens, Jasper Haenen, Annemarie Hinten, Hille van der Kaa, Antony Pemberton (voorzitter a.i.), Lisa Reizevoort, Jos Straathof, Marcel Zeelenberg Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Maurice van den Bosch, Erik-Jan Broers, Dolph Cantrijn, Clemens van Diek, Dick Drayer, Gerrie van Dooren, Adrian van den Eerenbeemt, Evelyn Jacq, Luuk Koelman, Sonia Kolasinska, Sylvia Kuijsten, Celine Maessen, Jane Peijen, Charles Peter, Iris Scherphof, Bas van der Schot, Marina Smits, Bart Smout, Mathijs Sukel, Pascal Tieman, Ton Toemen, Rik Wassens, Marten van de Wier, Jozien Wijkhuijs, Malini Witlox, Zoë-Amber Wolters

15.

22.

Van de redactie Al vijftig jaar heeft onze universiteit een onafhankelijk blad. Toch staan de redacteuren vaak in de vuurlinie. We steken onszelf bij dit jubileum daarom uitgebreid veren in de reet. Navelstaren, borstklopperij, nostalgisch terugblikken, we doen het schaamteloos in dit nummer. Univers is trots op haar geschiedenis. Wat moet je anders als je vijftig jaar bestaat? Maar wees gerust, we doen dit maar één keer in de vijftig jaar. Francine Bardoel, hoofdredacteur

04.

Oud nieuws

15.

[email protected]

De mediatop

Hygiënische gummiwaren in seksadvertenties,

Welke hoogleraar bracht het er het beste af op TV?

Lubbers en andere verworpenen der aarde. Het

Waarom doen de vrouwen het zo slecht in de media.

verdwijnen van de laatste rookvrije ruimte. Allemaal

Check de lijst.

oud nieuws. 08.

Beste rubrieken.

Kot en kast, Huisstelletjes en de Bijbaan. Legendarische rubrieken op herhaling.

24.

De lezer

Wie leest de Univers eigenlijk? Wat is hun favoriete cover en wat missen ze?

04. Oud nieuws 06. Pics: De redactie 08. Beste rubrieken & Koelman 10. Oud-hoofdredacteuren 15. Mediatop 18. 50 jaar studentenmode 20. Kraamkamer voor journalisten 22. Twee generaties 24. De lezer & Zoë-Amber 26. Other university magazines Univers 16 januari 2014

04. Oud & nieuws tekst Bart Smout

Van globlabla tot sex-shops met hygiënische gummiwaren Als oma op haar verjaardag het fotoboek erbij pakt weet je dat het een lange dag gaat worden. Maar wij zijn je oma niet en ons archief smaakt wel naar meer. Daarom: vijftig jaar Univers gevangen in artikelen en advertenties.

Ontwaakt verworpenen der aarde “Wanneer iemand iets te zeggen had kon hij het in het hogeschoolblad kwijt. Wanneer iemand niets te zeggen had eveneens.” Nieuwe hoofdredacteur Gerard van den Heuvel windt er geen doekjes om in zijn openingsartikel van 17 oktober 1969. Een heel andere tijd. Mensen aten LSD-zegels als ontbijt, de soulbroek werd algemeen beschouwd als de beste uitvinding sinds het vuur, en de Univers heette het Tilburgs Hogeschoolblad. En dat hogeschoolblad, vond Van den Heuvel, was sinds de oprichting niks meer dan een “veredeld mededelingenblad.” Tijd voor verandering dus, geheel in lijn met de massale studentenprotesten uit die tijd. Van den Heuvel geeft het hogeschoolblad tanden. Hij werkt veel met ingezonden stukken, zoals het artikel geschreven door de Protestgroep Tilburg. Zij openen als volgt: “De maatschappij is gebaseerd op één grote tegenstelling, namelijk die tussen de kapitalisten en het proletariaat.” De proletariër verkoopt zijn arbeid volgens de protestgroep aan de kapitalisten, en daarvoor krijgen de kapitalisten een dikke foei. “Deze afhankelijke positie is zo sterk, dat van grove uitbuiting sprake is.” Via hun artikel in het hogeschoolblad hoopt de groep “mensen te mobiliseren tegen de huidige strukturen, normen en waarden.” Je leest het al, dit zijn de tijden waarin het nog dringen was in de linkse kerk en Karl Marx nog niet bij het grof huisvuil stond. Proletariërs aller landen, verenigt u!

Bommen en bezetters “Carrière maken. Voordat de bom valt! Werken aan mijn toekomst. Voordat de bom valt!” Doe Maar schreef de soundtrack voor de jaren ’80. De atoombomkoorts greep wild om zich heen en het Tilburgs Hogeschoolblad liep vrolijk mee in de doomsdaypolonaise. Journalist Hans Opbroek dook in de atoomaffaire-Kahn en schreef een artikel over de betrokkenheid van het Tilburgse bedrijf Van Doorne’s Transmissie. Spion Abdul Qadir Kahn bleek atoomgeheimen te jatten van Nederland, om zo de productie van een Pakistaanse atoombom te versnellen. Er waren geruchten dat Nederlandse bedrijven hierbij waren betrokken. Opbroek bevestigde dat Van Doorne’s Transmissie contact had met Kahn en materialen voor de productie van een atoombom had geleverd. Zo bracht Tilburg de ondergang van de wereld eigenhandig een stukje dichterbij. Geprotesteerd wordt er ook nog in de jaren ’80, maar dan wel een tandje laffer dan in het hippietijdperk. “Enkele tientallen Tilburgse studenten bezetten op maandag 20 januari een dag en een nacht een groot gedeelte van het hoofdgebouw van de Katholieke Hogeschool Tilburg”, schrijft het hogeschoolblad in 1986. De bezetters eisen steun van het College van Bestuur in hun strijd tegen de studiefinancieringsplannen van minister Deetman. Die krijgen ze niet. En als ’s ochtends de politie arriveert, lopen de bezetters zonder verzet mee naar buiten. “Eén groep kan het opbrengen een strijdlied aan te heffen. Buiten valt hen een bescheiden applaus ten deel.” Treurnis troef, kortom.


Oud & nieuws .05 Zei iemand daar KU in T? Het grootste nieuws van de afgelopen tijd is natuurlijk de fraude van Diederik Stapel. Maar dit is ook een opvallend stukje tekst. In 2012 schrijft Univers dat bachelorstudent Henk Bovekerk een tien heeft gekregen voor zijn scriptie Prototypical Fascism in Contemporary Dutch Politics: An Analysis. Volgens Bovekerk is de PVV een moderne fascistische partij. Binnen no time wordt het nieuws opgepikt door de landelijke kranten. Een rel is geboren. “Op de KU in T zijn ze allemaal Stapel”, twittert Geert Wilders. En het was nog lang onrustig op de redactie.

Belubberd In de jaren ’90 worden er geen protestliederen meer gezongen, maar de Univers (sinds 1986) durft nog altijd kritisch te zijn. Univers besluit het hoogleraarschap van Ruud Lubbers na vier jaar eens tegen het licht te houden. Wat blijkt: Lubbers geeft leuk college, maar deskundigen betwijfelen zijn expertise als wetenschapper. Of zoals hoogleraar Alfred Kleinknecht het zegt: “Lubbers’ theorie van de globalisering is heel populair, maar heeft één groot nadeel: hij klopt niet.” Au. Wanneer het artikel wordt overgenomen door nationale en internationale media wordt de pijn alleen maar groter.

Twee prijswinnende covers die voor veel reuring zorgden.

Nu ondenkbaar: de laatste rookvrije ruimte verdwijnt.

Bij deze verkozen tot beste advertentie ooit.

Matsertjes waren kleine oproepen en advertenties. Iemand enig idee wat deze betekent? Mail het antwoord naar Univers: [email protected].

Dit kon gewoon in de jaren’ 70: ongegeneerd advertenties plaatsen van sex-shops. Deze heeft de ‘mooiste en meest recente kollektie films, eventueel te huur met projektor.” Ook is er een uitgebreide collectie “hygiënische gummiwaren.” Kijk, zo kom je wel aan je trekken.


06. Pics

fotografie Ton Toemen


Pics .07

Feestvarkens De huidige makers van Univers. Met van rechts naar links: studentredacteur Rik Wassens, international editor Jozien Wijkhuijs, studentredacteur Sylvia Kuijsten, wetenschapsredacteur Bart Smout, opmaakredacteur

Adrian van den Eerenbeemt, web en social media coördinator Malini Witlox, redactieassistent Gerrie van Dooren en hoofdredacteur Francine Bardoel. Afwezig: magazinecoördinator Mathijs Sukel.


08. Best of Univers

tekst Rik Wassens fotografie Marina Smits en Rik Wassens (Huisstel)

Spraakmakende rubrieken uit het verleden in een modern jasje. Zoals Student & Bijbaan, over een student/begrafenisondernemer. In Kot & Kast gaan we 25 jaar later weer langs bij Verbernelaan 32 en in Huisstelletjes verbazen we ons nog steeds over romances tussen huisgenoten.

Kot & Kast Univers gaat graag op bezoek bij studentenhuizen: kijken wat er leeft onder studenten. Dit keer gaan we langs Verbernelaan 32. Een internationaal kippenhok met nationaliteiten uiteenlopend van Canadees tot Turks en alles daartussenin. We worden binnengelaten door een bebaard persoon die geen woord Nederlands spreekt. De deur gaat op een kier en het ruikt er gezellig naar wiet: hier wonen internationale studenten. Een voor een druppelen de zestien bewoners de huiskamer binnen. Aurelio Yrigoyen, een 23-jarige Peruviaan, leidt ons rond. Onze fotograaf gaat op een ge-

havende bank zitten en iedereen begint te gniffelen: “Daar heeft gisteravond iemand overheen gekotst, maar we hebben het schoongemaakt hoor!” “Dit is de beste verdieping!”, schreeuwt de bonte bende. “Op andere verdiepingen haten ze elkaar en vormen ze allerlei kleine groepjes,” voegt Michelle, een Canadese, toe. De heftigste crisis was het mysterie van het verloren brood, vertelt ze. De dader is nooit gevonden: de Peruvianen zijn verdacht stil. Het geheim van dit hechte huis? Anarchie. Aurelio: “Het is de enige verdieping zonder regels. Er is één regel, en dat is

eigenlijk niet eens een regel te noemen: doe je afwas.” Een Spaanse vertelt: “Het is meer een dreigement: als ik vieze borden vind, laat ik een briefje achter met ‘Als ik erachter kom wie dit heeft laten staan, vermoord ik je’.’’ Na de Kerst beginnen de eerste bewoners te vertrekken. Er volgt nog een Kerstdiner en een Secret Santa (“Vanavond!?”, klinkt het verbaasd uit de hoek). Wat ze gaan missen? “De mensen”, is steevast het antwoord - niet het gebrek aan toiletpapier. Michelle ziet het wat somberder in: “Ik ben blij met mijn schone bed thuis, maar zal wel een jaar depressief zijn.”

Huisstelletjes Het is één van de ongeschreven regels van studentenhuizen: relaties tussen huisgenoten kunnen niet. Studenten Marnix Plouvier (24) en Femke Vugts (20) lappen deze regel aan hun laars. Univers ging verhaal halen. Marnix vertelt: “In 2011 waren we op zoek naar een nieuwe dame voor in het huis. Er waren veel mensen en in eerste instantie had Femke niet mijn voorkeur.” Femke trekt een wenkbrauw op. “Waarom niet?” “Dat weet ik echt niet meer”, zegt Marnix snel. Toch was Femke met meerderheid van stemmen door. Marnix en Femke werden huisgenoten. Drie maanden daarna, op Femke’s verjaardag, volgde de eerste zoen. Marnix’ geweten begon hem parten te spelen: “’Dit kan écht niet’, zei ik toen nog. Tegenover onze huisgenoten deden we alsof het bij deze kus bleef.” “Er volgde een lange periode waarin ik op mijn hoogste tenen naar Femke’s kamer


sloop, om mijn buurvrouw maar te vermijden. De buurvrouw had ook altijd haar deur open.” Femke zag Marnix wel zitten: “Ik wilde direct een relatie. Ik deed ook mijn best: ik kwam nooit meer onopgemaakt naar beneden.” Marnix hield voet bij stuk: “Het stevende af op een relatie, dat kon ik niet blijven ontkennen. Maar als het fout gaat, is het huis verneukt: de handrem ging er op.” Femke ging twee maanden werken in Albufeira, zuipoord-aan-zee in Portugal. Marnix: “Ik kon haar toen niet verbieden om los te gaan, maar ik vond het wel verschrikkelijk toen ze wegging.” En ging Femke los? “Ik heb me heel netjes gedragen. We skypten en belden elke dag.” Na thuiskomst werden de vonken vuur. Hun huisgenoten waren de relatie al op het spoor: de balende Marnix sprak boekdelen. “En juist mijn buurvrouw bleek niets door te hebben.” Plannen om écht te gaan samenwonen heeft het stel nog niet: “Dat is het definitieve einde van je studententijd.”

Best of Univers .09

Ben je lid van De Trekstoot, ontvang je gegarandeerd mail

Column

Een gelukkig huwelijk

Bijbaan Skip Koers, 23 en student theologie, heeft een aparte bijbaan. Hij is assistent-begrafenisondernemer. “Ik heb een fascinatie voor de dood en rouwprocessen. Het is mooi om dicht bij het proces te zitten. En de waardering is fijn: daar doe ik het voor.” Skip werkt bij een particuliere begrafenisondernemer. Hij heeft niets met grote uitvaartmaatschappijen: “Die mensen doen soms vijf-zes begrafenissen per dag. Bij een particulier zit je dichter op het rouwproces.” Het werk is flexibel – Skip wordt soms eens per week opgeroepen, soms eens per maand – en betaalt goed. “Aan de dood kun je goed verdienen.” Een begrafenis duurt soms vijf tot zes uur vertelt Skip. Een crematie is veel sneller afgehandeld: langer dan drie uur duurt het niet. Omdat Skips bazin theologe is, doet hij voornamelijk kerkelijke begrafenissen. Van te voren maakt hij de kerk netjes op orde, steekt kaarsjes aan en regelt hij parkeerplaatsen voor de nabestaanden. Tijdens de dienst houdt Skip een oogje in het zeil, let hij op mensen die onwel worden of naar de wc moeten, doet hij de collecte en deelt prentjes uit. “En achteraf ruim je alles netjes op. Da’s het idee.” Skip gaat fluitend naar zijn werk. Hij wil zelfs voor zichzelf beginnen: “Ik vind het werk fantastisch. De eerste keer was wel wat lastig, maar je went er aan. Vlak voor een begrafenis pep ik mezelf op: als buffer voor het verdriet.”

Vijftig jaar Univers. Ik raak daarvan in de war. Bij het getal vijftig denk ik vooral aan gouden bruiloften. Zinnen doemen op als: “biljartvereniging De Trekstoot feliciteert Henk van Driel en zijn vrouw Ans met hun vijftigjarig huwelijksfeest.” De sociale conventies die schuilgaan achter zulk een zin, ik gruw daarvan. Ben je lid van De Trekstoot, ontvang je gegarandeerd mail. Clubleden komen bij elkaar om een gouden jubileumboek in elkaar te flansen, want “dit heuglijke feit willen we niet onopgemerkt voorbij laten gaan.” Of je maar even voor die en die datum een gedicht, raadsel of verhaaltje wilt aanleveren. Oh, de gruwel! Ja, Henk ken je wel. Dat is die oude norse man die gebogen over het groene laken nooit ophoudt met klagen over zijn vrouw Ans, die hij steevast aanduidt als ‘dat secreet’. Maar dat kun je niet opschrijven. Na twee uur mijmeren en tientallen aanzetten tot iets van een tekst, geef je het op. Dit is ijzer met handen breken. Dus begin je aan een moeizaam geformuleerde mail terug; waarom je wegens drukke verplichtingen helaas niet in de gelegenheid bent een bijdrage te leveren aan het gouden jubileumboek. Tot je plots, in een helder moment, beseft dat een goede smoes zoveel méér inspanning vergt dan even een rijmpje van internet plukken. Dus copy-paste je voor Henk en Ans... Al vijftig jaar stralen jullie als een ster Al vijftig jaar wordt liefde gegeven Al vijftig jaar gelukkig getrouwd Al vijftig jaar meer zonneschijn dan regen. ... en neemt jezelf heilig voor dat áls je ooit trouwt, je in ieder geval ook weer op tijd scheidt. De belangrijkste voorwaarde voor een gelukkig huwelijk. Luuk Koelman is columnist voor Univers


10. Univers 50

Hoofd & redacteur

tekst Francine Bardoel fotografie Dolph Cantrijn

Als hoofdredacteur van Univers sta je vaak in de vuurlinie: ze maakten van alles mee. IJzig genegeerd door het college, stalking door communicatie, botte censuur, een hele afdeling die niet met je mag spreken van hun obersturmbannführer. In tijden dat de poep de propeller raakt is dat het ergst. Daarom vroegen we aan exhoofdredacteuren van Univers hoe zij het hoofdredacteurschap in roerige tijden ervaren hebben.

Gerard van den Heuvel

Hoofdredacteur van 1969 tot 1973

Onvoorbereid op kritische artikelen

Roerige tijden? Zeker! In 69 brak de revolutie uit en werd de voorloper van de Univers, het Tilburgs Hogeschoolblad, gedemocratiseerd. Het werd onafhankelijk. We waren met twee mensen, Cees Brinkhuizen en ik. Er kwam een redactiestatuut en een Redactieraad met vertegenwoordiging uit alle geledingen van de universiteit, want we moesten passen bij de slogan: ‘Inspraak op alle geledingen op alle niveaus’. Onafhankelijkheid? Mijnheer Loevendie, lid van het College van Bestuur, was eerst nog degene die het blad censureerde en hij moest daarna met lede ogen aanzien dat er onafhankelijke artikelen in het blad kwamen. Artikelen die behoorlijk kritisch waren. Daar was eigenlijk niemand op voorbereid, en hij zeker niet. We omschreven het zelf als ‘Onafhankelijkheid in loyaliteit’. Scoop? Wij waren het eerste onafhankelijke blad omdat de studentenopstand ook het eerst in Tilburg plaatsvond. En in het land der blinden is éénoog koning. Onze redactieformule werd gekopieerd, we werden landelijk gevolgd. Ik herinner me bijvoorbeeld dat het Ministerie van Onderwijs ons complimenteerde met ons kritische artikel over het vertrek van Loevendie. Uitglijder? Ik weet het echt niet meer, een grappige anekdote dan: Voor het afscheid van dezelfde Loevendie hadden we vijf exemplaren laten drukken met de kop “Afscheid Loevendie: Opgeruimd staat netjes.” Ik gaf hem een fles sherry die verpakt was in een krant met die kop, hij gaf een fles jenever terug in een krant. Hoe de mensen om hem heen dat vonden weet ik niet, maar het gaf wel wat reuring. De rest van de kranten had een keurige kop boven het artikel over Loevendie. Sfeer? De samenwerking met het college was goed, ik ben daarna voorzitter geworden van de universiteitsraad en later het gekozen lid van het College van Bestuur.


Univers 50 .11

Frans Godfroy

Redacteur vanaf 1971 en vanaf 1975 tot 1978 hoofdredacteur Roerige tijden? Ik werd in 1971 aangenomen als redacteur door Cees Brinkhuizen, omdat ik actief was bij de bezetting en hij wilde ervoor zorgen dat ook onze stem, die van de linkse bezetters, gehoord werd. Later werd ik hoofdredacteur. Het waren zeker roerige tijden, het bestuur was totaal ontredderd en hoogleraren vochten onderling vetes uit. Niemand had een sterke positie in die dagen. Men was bang voor escalatie. Het bestuur was nog helemaal niet gewend aan tegenspraak en daarom was het onvermijdelijk dat we er als blad er hard tegenin gingen. Dat hoort ook bij een periode waarin de tegenstellingen scherp zijn. Scoop? Ik heb mezelf altijd vastgebeten in het machtsbolwerk van de katholieken. Ik kwam van het seminarie, dus ik kende die wereld al, en het interesseerde me mateloos. In een serie hebben we alle meningen gepeild over de katholieke signatuur. Van rechtse KVP-ers tot linkse activisten. Dat had tot gevolg dat er een enquête werd gehouden waaruit kwam dat de katholieke identiteit van de universiteit wel afgeschaft kon worden. Het is toen nog even afgeschaft, maar al heel snel herroepen door het curatorium (Stichtingsbestuur). Tot op de dag van vandaag weten ze met die RK-identiteit geen raad. Uitglijder? De benoeming van een hoofd personele zaken was nog niet helemaal rond. We wisten de naam nog niet en hadden puntjes gezet. Bij de drukkerij hadden ze de puntjes ingevuld met de naam Mien Vlugop-de-Emmer. In de drukproef hadden we er volkomen overheen gelezen, waardoor het bericht zo in de krant kwam te staan. Dat gaf wel wat reuring ja! Onafhankelijkheid? We hebben een culturele aardverschuiving veroorzaakt, het was onvermijdelijk dat we er hard ingingen, op een manier die je nu ongepast zou kunnen vinden. Ik ben nooit bedreigd met ontslag of zo, maar er waren wel hoogleraren die niet met mij wilden praten vanwege mijn actieverleden. Wat is Univers volgens jou? Univers moet zorgen voor het academische debat en niet alleen voor het wetenschappelijk debat. Blijf zo onafhankelijk mogelijk en bij tegenwind blijven proberen, uiteindelijk lukt het toch. Als je academisch wil zijn zonder tegenspraak, dan word je een schooltje net zoals de Fontys. Dat is precies hoe het niet moet.

We gingen er hard in Univers 16 januari 2014

12. Univers 50

Men was slaaf van het productieproces

Pieter Siebers

Hoofdredacteur van 1992 tot 1999 Roerige tijden? Dat viel wel mee. Wel veel op moeten bouwen. De voorzitter van de Redactieraad had me gevraagd te solliciteren als tijdelijk hoofdredacteur, maar na mijn aanstelling bleek onmiddellijk dat de redactie vond dat ze eigenlijk geen hoofdredacteur nodig had. Eddy Vaes, de vorige hoofdredacteur, was net weg, de verhouding tussen het bestuur en Univers was niet goed, de relatie met de Redactieraad was slecht, en men was slaaf van het productieproces. De floppies met de krant erop moesten op maandagavond bij de drukker ingeleverd zijn, terwijl de krant op donderdag uitkwam. Ik heb langzaam een goed netwerk van informanten om de krant gebouwd, vertrouwen trachten te winnen binnen de universiteit met betrouwbare journalistiek en een efficiënter productieproces. De gratis verzending is geschrapt, en van twee mensen heb ik afscheid moeten nemen. Scoop? De fusie met de universiteit Nijmegen hebben we boven tafel gekregen. Die was in het geheim voorbereid en bijna rond, de champagne stond in Nijmegen, in de Vereeniging, al in de koelkast. Bijna niemand wist ervan, zelfs de dienstdirecteuren niet. Dat zou een goed bewaard geheim zijn gebleven, als wij niet grondig vorswerk hadden verricht. Wij wisten bijvoorbeeld dat het bestuur al twee keer naar Nijmegen was geweest. Maar de fusie is op het laatste moment door Tilburg afgeblazen, toen de protesten binnen de organisatie - met name bij Rechten - losbarstten. Uitglijder? Nou geen echte. Ik heb wel ergens spijt van: Collegelid Jan van Berkom moest stante pede vertrekken omdat iemand hem beschuldigd had van seksuele intimidatie tijdens een Ruslandreis. Wij kregen niet goed boven water wat er precies gebeurd was, volgens ingewijden ging het slechts om een hand op een knie. Om valse beschuldigingen te vermijden schreef ik dat er een ‘importuniteit’ had plaatsgevonden. Maar dat woord kent niemand, en ik vond het niet erg journalistiek om een woord te gebruiken dat iedereen moest opzoeken. Sfeer waarin gewerkt werd? ‘Cohabitation’, het bestaan naast elkaar. We hebben kwesties niet gespaard, maar wel geprobeerd om persoonlijke conflicten uit de krant te houden. Als het persoonlijke toch belangrijk werd dan hebben we het geserreerd gebracht. Het college was het niet altijd met ons eens, maar we bleven in gesprek. Ik heb ingevoerd dat de hoofdredacteur één keer in de maand bijpraatte met de voorzitter van het College van Bestuur. De voorlichter in die tijd, Maurice Ackermans, was mede verantwoordelijk voor de goede sfeer. Later ben ik zelf adjunct-hoofd voorlichting geworden. Wat is Univers volgens jou? Een krant die een podium biedt aan alle gedachten binnen de gemeenschap die de universiteit is, dat is de opinie-kant. Maar Univers mag ook studenten opvoeden tot verantwoordelijk handelende burgers. Zo heb ik de twee culturele pagina’s geïntroduceerd, want een brede culturele vorming hoort bij een academicus. Univers moet ook echt een binding hebben met de politiek-culturele omgeving van de stad.


Univers 50 .13

Ries Agterberg

Hoofdredacteur van 1999 tot 2010 Roerige tijden? Ja, vanwege twee redenen was het een roerige tijd bij Univers. Toen Hein van Oorschot collegevoorzitter werd, probeerde hij Univers af te schaffen. Daarnaast de opkomst van internet en de sociale media, waarop Univers moest reageren. Dat gaf veel gedoe op de redactie. Het mooiste wat wij in deze periode hebben bereikt is dat we in 2009 tot beste universiteits- en hogeschoolblad zijn bekroond. Onafhankelijkheid? Collegevoorzitter Yvonne van Rooy kon heel kritisch zijn, maar zag het belang van een onafhankelijk universiteitsblad en kon er trots op zijn. Als Yvonne het ergens niet mee eens was, belde ze direct. Op donderdagmiddag als de krant uit was, zat ik bij de telefoon. We waren het niet altijd eens, maar nadat het conflict uitgesproken was, kwam de rust terug. Dat werd anders na 2002 toen Hein van Oorschot collegevoorzitter werd. Hij vond dat er geen onafhankelijke krant op de universiteit hoorde. Een PR-blad à la, maar onafhankelijk? De decanen en de rector vonden dat een universiteit wel haar eigen tegenspraak moest organiseren, dus het is Hein van Oorschot niet gelukt om Univers af te schaffen. Hein heeft wel altijd keurig en open zijn beleidsgesprekken met mij gehouden maar ik heb wel gevoeld dat er een verborgen agenda bestond. Sfeer waarin gewerkt werd? De redacteuren waren heel sterk betrokken bij de krant, Univers was echt een deel van hun leven. Dag en nacht. Typerend voor de tijdsgeest is dat Univers veel contacten had in de cultuurwereld van Tilburg. We waren eigenlijk hét culturele magazine van de stad. Scoop? Eén artikel is echt de hele wereld over gegaan. Toen Ruud Lubbers benoemd werd op de leerstoel Globalisering heeft Stijn Dunk een artikel geschreven met de kop: “Lubbers laveert tussen globalisering en globlabla.” Een vette ankeiler die ook op de voorpagina terecht kwam. We toonden in het stuk aan dat het wetenschappelijk gehalte van de leerstoel niet zo groot was. Maar door Lubbers pikte zelfs de Times het op. Verder heeft Univers in mijn tijd regelmatig zelf onderzoek gedaan via enquêtes, onder meer naar drankgebruik onder studenten. Dat leverde goed eigen nieuws op. Kleine scoops waren het hotel dat op de bovenste verdieping van Montesquieu zou komen en het feit dat eredoctor en kardinaal Daneels de fusie van de theologie faculteit met de universiteit maar niets vond. Uitglijder? Mariska de Haas schreef in haar Univers-tijd een stuk over een boek van Ad Vingerhoets met als kop: “Niet te moeilijk doen over polygamie”. De media dook erop, televisieprogramma Pauw en Witteman belde meteen en de telefoon stond de rest van de dag niet stil. Vingerhoets vond dat daardoor zijn boek: De ondraaglijke lichtheid van de liefde verkeerd belicht werd, de polygamie kreeg teveel aandacht. De zaak is voor de Raad van de Journalistiek geweest, en die gaven ons wel gelijk. Het was misschien scherp geformuleerd, maar niet eens een echte canard. Wat is Univers volgens jou? Univers is voor mij de brug tussen het centraal bestuur van de uni en de praktijk waar de student iedere dag mee te maken heeft. Het is hét medium voor studenten en medewerkers op de universiteit, en het moet genoeg items bevatten waar de mensen over praten bij de koffieautomaat. Ik heb zeker geprobeerd om Univers wat minder bestuurlijk te maken en wat meer voor de studenten.

Ik heb wel gevoeld dat er een verborgen agenda bestond


14. Univers 50

tekst Marten van de Wier

Francine Bardoel Francine Bardoel, huidig hoofdredacteur van Univers, interviewde haar voorgangers voor dit jubileumnummer. Nu moet ze ook zelf met de billen bloot. Ze begint met een statement. “Er wordt gezegd dat onafhankelijke universiteitsjournalistiek niet bestaat, maar het bestaat wél.” Probeert de universiteit dan geen invloed uit te oefenen? “Zeker. Toen de affaire Diederik Stapel uitkwam, heeft het hoofd communicatie me gevraagd om het 24 uur stil te houden. Ik wist toen nog niet waarom het ging, alleen dat het iets ‘heel ernstigs’ was. Ik dacht dat het ging om een student die overleden was, of iets dergelijks. Ik ben akkoord gegaan maar ik zou er nu niet meer intrappen. De volgende dag werden we bij communicatie uitgenodigd en vroegen ze ons om er nog steeds niet over te schrijven. Maar wij hebben gewoon onze rol genomen. We hebben die 24 uur gebruikt om stukken voor te bereiden en zijn daarna losgegaan.” Ben je wel onafhankelijk, als je zo’n afspraak maakt? “Als ‘vrije’ journalist moet je ook deals sluiten, en je aan embargo’s houden. Wij moeten alleen iets meer laveren. We checken meer en moeten meer terug laten lezen door geïnterviewden. Soms levert dat lange onderhandelingen op, als ze dingen willen afzwakken. Maar we weten ook meer, dat is de grap. Van deze kleine biotoop weten we alles.” “Je onafhankelijkheid is pas weg als je je rug niet recht houdt op de echt essentiële punten. Wij zijn bij Stapel onze eigen gang gegaan, ook al probeerden de afdeling communicatie en het College van Bestuur ons te beïnvloeden. Soms word ik telefonisch flink gestalkt.” Hoe gaat het nu? “Het is voor ons moeilijk om de vinger achter de reorganisatie te krijgen. De collegevoorzitter heeft mijn maandelijkse overleggen met hem uit de agenda geschrapt omdat hij die ‘niet nodig’ vindt. Dat getuigt van weinig openheid. En sommige afdelingen verbieden hun medewerkers met ons te praten. Een spreekverbod! Dat past toch helemaal niet binnen de universitaire sfeer.”

Soms krijgen medewerkers een spreekverbod Univers 16 januari 2014

Waar ben je trots op? “Ehm, mijn grootste misser weet ik wel. Ik heb afgelopen augustus de enige heilige van Tilburg - Gerrit Poels, die brood rondbrengt – onterecht doodverklaard. Dat stond in ons magazine. Ik ben hem een bos bloemen gaan brengen. Zelf lag hij helemaal dubbel. Hij heeft in die tijd vergaderingen afgezegd met als reden dat ‘ie dood was.” “Trots ben ik toch wel op de Stapel-serie. Daar zaten we bovenop, beter dan andere media. We zijn toen ook vaak geciteerd, of zonder bronvermelding overgeschreven.” Wat is Univers? “De luis in de pels. Lastig, vasthoudend en met humor.”

Mediatop .15

tekst Clemens van Diek illustratie Bas van der Schot

Het was weer een (be)duidend mediajaartje

Tilburg University stond in 2013 via haar deskundologen gemiddeld meer dan 12 keer per dag in de populaire picture! Wie zijn die mediagenieke medewerkers en waar scoorden ze mee, thematisch gezien? Hoe doen ze het op de speerpuntthema’s uit het Strategisch Plan? Sinds juli vorig jaar is de Mediametertool aangepast om op thema te kunnen ranken. Het aardige is dat zo meer duidende geesten in beeld komen. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd!

O

nze Understanding Society-universiteit blijft het prima doen op het financieel-economische crisisfront dankzij onze veel gevraagde mannen (ja, hoofdzakelijk heren), over Europees geldcrisisgedoe, bankengedoe, maar ook arbeidsmarkt-, huizen- en pensioengedoe. Sylvester Eijffinger was wat minder in beeld (wat heet) maar hij kan wat hebben en strijkt voor de negende maal met de eer van TiU-mediatopper. Proficiat! Bankentoezichtexpert Harald Beninks rol in de media groeide, maar hij wist zijn tweede stek net niet te handhaven. De staatskascriticasters Lans Bovenberg en Harrie Verbon deden hun gebruikelijke stabiele duit in de zak. Edin Mujagic, die nog altijd als buitenpromovendus te boek staat, moest wat inflatoire veren laten. Harry Huizinga (op 25) en Marco Folpmers (op 26) verschijnen nieuw aan het crisisfirmament. Kortom, een beduidend jaar voor onze trouwe crisiswatchers. Daar kijken we niet echt van op. Hoewel, je moet er maar staan, voor de microfoon van BNR, Radio 1 en Standpunt. nl of voor de camera’s van RTL, Nieuwsuur of Omroep Brabant.

Dames rukken niet op We spotten dit jaar zes dames in de top 40, maar echt in de eerste gelederen zien we hen niet meer de laatste jaren. Henriette Prast stond ooit prominent in de voorhoede (8e in 2009, nu op 36). Als winnaar kwam in 1997 en 1998 de toenmalige CvB-voorzitter Yvonne van Rooy nog uit de bus. Dit jaar is Esmah Lahlah (Intervict) de hoogst genoteerde vrouw op 21 met haar proefschrift Invisible Victims? Ethnic differences in the

risk of juvenile violent delinquency of Dutch and Moroccan-Dutch adolescent boys. Haar bevinding dat Marokkaans-Nederlandse geweldplegers vaak zelf als kind mishandeld zijn, werd breed uitgemeten. Corien Prins (decaan TLS, op 24 over NSA, drones, internetprivacy), Mijntje ‘Female Board Index’ Lückerath (TiasNimbas, op 34, “Topvrouw rukt op”), Mirjam van Reisen (TSH, Klompe-leerstoel, op 39, over vluchtelingen in Eritrea, Sinaï en Soedan) en neuropsychologe Margriet Sitskoorn (TSB, op 40) tekenden voor de andere vrouwelijke inbreng.

Wilthagen gewild In het oog sprongen Ton Wilthagen, Jan Jaap de Ruiter en Paul van Geest, maar ook nieuwkomers als misdaadeconoom Ben Vollaard (op 12) en matchfixingexpert Toine Spapens (op 13). Oudgediende Ad Vingerhoets is helemaal ‘back’ na een jaartje kalm aan. Hij komt binnen op zeven o.a. door internationale aandacht voor zijn Oxfordboek Why only humans weep? Verder zien we een paar aardige comebacks in de law corner: Paul Frissen, Ernst Hirsch Ballin en Corien Prins. Zeg ‘Wilthagen 2013’ dan zeg je: Startersbeurs, Werkbezoekdag, Pretpark Arbeid Spoorzone, Jeugdwerkloosheid en Flexibilisering. Met 334 hits was hij praktisch iedere dag wel een keer in het nieuws. Daarmee werd Ton Wilthagen de runner up van de mediatop, en niet alleen hier, maar ook bij de uitverkiezing tot Nieuwsmaker 2013 van het Brabants Dagblad, regio Tilburg. Ton werd de vanzelfsprekende winnaar in de rubriek Arbeid, waarin ook Ronald Dekker floreert die doorgroeide naar stek 5 overall. →

2013

(2012)

Naam

School

2013

2012

1

(1)

Eijffinger, Sylvester

TiSEM

1218

1406

2

(3)

Wilthagen, Ton

TLS

923

683

3

(2)

Benink, Harald

TiSEM

891

716

4

(4)

Bovenberg, Lans

TiSEM

407

504

5

(9)

Dekker, Ronald

TLS

284

241

6

(7)

Ruiter, Jan Jaap de

TSH

274

286

7

-

Vingerhoets, Ad

TSB

261

55

8

(24)

Geest, Paul van

TST

233

95

9

(8)

Bosman, Frank

TST

210

265

10

(6)

Canoy, Marcel

TiSEM

196

313

11

(13)

Seters, Paul van

TiasN

163

193

12

-

Vollaard, Ben

TiSEM

143

31

13

-

Spapens, Toine

TLS

140

-

14

(18)

Bouwens, Jan

TiSEM

137

120

15

(5)

Mujagic, Edin

TiSEM

137

402

16

(10)

Verbon, Harrie

TiSEM

116

215

17

(11)

Scheffer, Paul

TSH

104

208

18

(17)

Graafland, Johan

TiSEM

98

122

19

(19)

Borgman, Erik

TSH

97

120

20

-

Frissen, Paul

TLS

93

57

21

-

Lahlah, Esmah

TLS

91

-

22

(22)

Dijk, Jan van

TLS

90

100

23

-

Hirsch Ballin, Ernst

TLS

89

75

24

-

Prins, Corien

TLS

88

38

25

-

Huizinga, Harry

TiSEM

86

-

26

-

Folpmers, Marco

TiasN

84

-

27

(16)

Blommaert, Jan

TSH

83

122

28

-

Muffels, Ruud

TSB

77

56

29

-

Roos, Theo de

TLS

77

63

30

(15)

Brink, Gabriël van den

TLS

74

123

31

(23)

Polder, Johan

TSB

70

99

32

(12)

Brounen, Dirk

TiasN

68

202

33

-

Renkema, Jan

TSH

66

-

34

-

Lückerath, Mijntje

TiasN

58

-

35

(14)

Eijlander, Philip

CvB

57

131

36

(25)

Prast, Henriëtte

TiSEM

57

91

37

-

Baudet, Thierry

TSH

56

-

38

-

Dalen, Harry van

TiSEM

56

25

39

-

Reisen Mirjam van

TSH

54

50

40

-

Sitskoorn, Margriet

TSB

52

64

Totaal score top 40

7558


16. Mediatop

Steeds minder vrouwen in de mediatop

Zwarte Piet Arabist Jan Jaap de Ruiter (TSH) is inmiddels een landelijk veel gevraagd expert op het terrein van islam, populisme, de Arabische lente in Noord-Afrika en het Midden-Oosten – maar ‘winter’ is nu wellicht een toepasselijker term. Op het blog Nieuwwij werd de tiendelige serie De ideologie van de PVV tot beste publicatie uitgeroepen. En zijn stuk De anti-zwartepietlobby is definitief door het ijs gezakt bereikte De Volkskrant Top-10 van meest gelezen opiniestukken. JJ werd winnaar in twee themacategorieën: Religie & identiteit (islam) en Politiek & Bestuur (PVV, Wilders, Syrië).

Tilburg bracht elders de gemoederen in beweging Paus De theologen konden bouwen op Paul van Geest die zich ontpopt als de grote vaderlandse Vaticaanwatcher. Niet vreemd, want hij is uitverkoren tot adviseur van de Congregatie voor de Geloofsleer in Rome. Deze congregatie waakt over de zuiverheid van de katholieke geloofsleer en is het belangrijkste Vaticaanse ‘ministerie’. Van Geest toonde dat hij over bijzondere communicatieve talenten beschikt toen hij bij de inauguratie van Franciscus van de NOS het begeleidende studiocommentaar mocht leveren. Spraakmakende cultuurtheoloog Frank Bosman blijkt een alleskunner (van humor, conclaaf, misbruik, gamen tot apocalyps) die ook wel raad wist met Franciscus. Zie zijn weblog frankbosman.nl. In 2014 blijft Frank scoren want hij is vaste commentator geworden bij Radio 1 Dit is de Dag. En 29 januari wordt de op twitter zeer actieve drs. doctor!

Tilburg trendsetter Kijken we naar de eerste Mediatop in 1990 (Tilburg was trendsetter in universitair Nederland), dan is er heel wat gebeurd


sindsdien. De performance is enorm opgeschroefd, wat deze universiteit de afgelopen jaren twee keer bracht tot de Best Communicerende Universiteit onder de Nederlandse universiteiten (op basis van mediaoogst). Tilburg bracht daarmee elders de gemoederen in beweging. Zo zijn er soortgelijke metingen in Nijmegen, Twente, Utrecht en Amsterdam (VU). Tilburg University werd in 2013 nog honderden keren genoemd in relatie tot Stapel, die alleen werden opgenomen als er een medewerker in figureerde (rector Philip Eijlander of woordvoerder Walther Verhoeven). Jelte Wicherts pakte door op dit thema, en haalde het nieuws met voorstellen ter voorkoming van sloppy science.

Opkomst TiasNimbas Opvallend is de opkomst van TiasNimbassers: voorheen was Paul van Seters alleenhouder, nu komen er drie representanten van de Tilburgse business school bij (Folpmers, Brounen en Lückerath). Enkele experts zien we in 2014 niet meer terug. Zorgeconoom Marcel Canoy (op 10) kreeg zijn leerstoel niet meer gesponsord. Victimoloog Jan van Dijk (op 22) naar wie zowaar een prijs is genoemd, de Jan van Dijk Victimology and Victims’ Rights Award, ging net als Theo de Roos (strafrecht, op 29) met emeritaat. De met veel egards en een lintje afscheidnemende taalman Jan Renkema (op 33) zien we ook niet meer terug.

Thema’s & data Er werden dit jaar 4547 bijdragen verwerkt, minder dan vorig jaar (4979) omdat uw spotters weer wat strenger werden. In 2014 moeten wij de mediabuikriem verder aantrekken. Zo vervalt de categorie naamsvermeldingen (zo’n 10%) en worden in de categorie quotes bijdragen zonder affiliatiemelding Tilburg University niet meer verwerkt. Er werden 404 radio- en 231 tv-optredens geteld. Kranten tekenden voor 2951 hits. Krantentopper qua aandacht voor Tilburg University werd (logisch) het Brabants Dagblad met 507 hits. Vanaf juli 2013 zijn we gestart met het thematisch rubriceren van de mediaoogst. Dit is in het kader van het Strategisch Plan. We geven bij wijze van nulmeting een hafjaarscore. Meer feitjes, mediaditjes en -datjes op universonline.nl.

Mediatop .17

tekst Mathijs Sukel fotografie Eveline Jacq

Halfjaarscore op speerpunten 1. Economie / Bankencrisis (score 1789) 1. Eijffinger, Sylvester (TiSEM) – Europese crisis, ECB 2. Benink, Harald (TiSEM) – bankentoezicht 3. Bovenberg, Lans (TiSEM) – begrotings beleid, pensioen 2. Arbeid (746) 1. Wilthagen, Ton (TLS/Reflect) – flexibilisering, jeugdwerkloosheid 2. Dekker, Ronald (TLS/Reflect) – idem 3. Lückerath, Mijntje (TiasNimbas) – Female Board Index 3. Religie & Identiteit (476) 1. Ruiter, Jan Jaap de (TSH) – islam 2. Geest, Paul van (TST) – paus, Vaticaan 3. Bosman, Frank (TST) – spiritualiteit, films, games, RK-kerk 4.

Cultuur & Digitale wereld (341) 1. Scheffer, Paul (TSH) – Rubriek in Buitenhof 2. Renkema, Jan (TSH) – afscheid, tekstkwaliteit 3. Welten, Ruud (TSH) - cultuurfilosofie

5. Gedrag & Emoties (302) 1. Vingerhoets, Ad (TSB) – Engels boek Crying

2. Sitskoorn, Margriet (TSB) – Psyche & Brein 3. Ven, Niels van de (TSB) – jaloezie, tijdgevoel

6. Politiek & Bestuur (400) 1. Ruiter, Jan Jaap de (TSH) – PVV, Midden Oosten 2. Frissen, Paul (TLS) – boek De Fatale Staat 3. Seters, Paul van (TiasNimbas) – Europese politiek 7. Veiligheid (218) 1. Reisen, Mirjam van (TSH/Klompe Leerstoel) – vluchtelingen 2. Lahlah, Esmah (TLS/Intervict/PhD) – huiselijk geweld 3. Vollaard, Ben (TiSEM) – misdaad, politie 8. Zorg & Gezondheid (210) 1. Marcel Canoy (TiSEM, uit dienst 1-9) – zorg beleid, houdbaarheid 2. Peter Kooreman (TiSEM) – vleestaks 3. Johan Polder (Tranzo/TSB) – leefstijl 9. Pensioen & Vergrijzing (188) 1. Lans Bovenberg (TiSEM/Netspar) – pensioen, begroting 2. Theo Nijman (TiSEM/Netspar) – pensioen

3. Michael Visser (TLS/Competence Centre for Pension research) 10. Recht (divers, 185) 1. Barendrecht, Maurits (TLS) – rechtspraak 2. Hirsch Ballin, Ernst (TLS) – monarchie, grondwet 3. Dijk, Jan van (TLS) – recht slachtoffers 11. Duurzaamheid (175) 1. Seters, Paul van (TiasNimbas) – Groen Europa 2. Aart de Zeeuw (TiSEM/TSC) – o.a. schaliegas 3. Spapens, Toine (TLS) – rapport vuile olie/ dumping drugsafval 12. Wetenschap & Onderwijs (152) 1. Wicherts, Jelte (TSB) – integriteit, data 2. Eijlander, Philip (CvB) – universiteit 3. Becking, Koen (CvB) – universiteit 13. Sport (106) 1. Spapens, Toine (TLS) – matchfixing 2. Ours, Jan van (TiSEM) – boek PSV 100 3. Tuijl, Martin van (TiSEM) – boek PSV 100

‘Ik denk altijd goed na over wat ik níet wil zeggen’ Sinds september in dienst bij Tilburg University, maar geenszins nieuw in de media: hoogleraar Corporate Governance Mijntje Lückerath. Zij debuteert dit jaar met een top-3 notering in de vrouwelijke mediatop van TiU. Lückerath verschijnt relatief vaak in de media en haar jaarlijkse onderzoeken, het Nationaal Commissarissen Onderzoek en de Female Board Index, halen steevast het nieuws. De hoogleraar bij TiasNiambas begrijpt steeds beter hoe de media werken. “Aan één kant is dat onderzoek beschikbaar maken voor het grote publiek en helpen jouw vakgebied verder te brengen. Anderzijds bieden media ook de kans om je als wetenschapper met feiten en onderbouwing te mengen in een maatschappelijk veld. Neem de discussie over vrouwen op topposities in het bedrijfsleven. Dat was zo’n verhit debat geworden, met een hoog welles nietes-gehalte, dat ik dacht ‘waar hebben we het nu eigenlijk over?’ De Female Board Index is daarom bewust een heel feitelijk en zakelijk onderzoek.”

Scherpe uitspraken Als wetenschapper optreden in de media is een rol waarin je moet groeien, weet Lückerath. In de regel zoeken wetenschap-

pers immers de nuance en jagen nieuwsmakers op scherpe uitspraken. “Ik ben dan ook nooit zo bezig met wat ik gezegd wil hebben, maar denk vooraf wel altijd goed na over wat ik níet wil zeggen.” Dat verschilt per medium natuurlijk, iets wat Lückerath incalculeert. “Als je op de radio bent, is de kans groter dat je iets zegt wat niet helemaal zo bedoeld is, maar daar maak ik me niet zo druk om. Bij interviews vraag ik wel altijd om inzage vooraf en eigenlijk gaat dat altijd goed.” Lückerath heeft ook zeker begrip voor bladenmakers. “Ik schrijf columns voor Management Scope en daar heb ik geleerd dat je niet alleen feitelijk kunt zijn, soms moet je ook iets stevig neerzetten.”

Netwerk verrijkt Haar netwerk heeft ze de afgelopen jaren verrijkt met journalisten. “In de praktijk betekent het dat je bijvoorbeeld een onderzoek onder embargo stuurt, in ruil voor exclusiviteit. Zo’n afspraak werkt goed, mijn vertrouwen is daarin nooit echt beschaamd. En een relatie met een redactie kan mogelijk helpen bij het plaatsen van een opiniestuk, maar als diezelfde mensen mijn stuk niet interessant genoeg vinden dan is dat ook prima. Even goede vrienden.” Univers 16 januari 2014

18. Lifestyle

tekst Céline Maessen fotografie archief Univers en Erasmus Magazine en Kris Krug

Vijftig jaar studentenmode Het vijftig jarig bestaan van de universiteit betekent ook vijftig jaar studentenlifestyle. Wat droegen studenten naar een college in de jaren zestig? De redactie van Univers neemt je mee op reis door vijftig jaar studentenmode. Over de opkomst van de minirok, de tuinbroek en de skinny jeans.

W

anneer we kijken naar studentenmode van de afgelopen honderd jaar zijn vooral de afgelopen zestig jaar interessant. Tot de jaren vijftig bestond er geen jongerenmode, er was kinderkleding en kleding voor volwassenen. Studenten droegen dan ook kleding voor volwassenen en de mode was door de nasleep van de oorlog zeer bescheiden. De mannen droegen een pak en altijd een stropdas. Van vrijetijdskleding was nog geen sprake, het jasje werd hooguit vervangen voor een trui. Vrouwen waren er nog weinig op de universiteit maar als ze er waren droegen ze een jurk of een plooirok tot ver over de knie. Daarnaast gold de regel: hoed en handschoenen in dezelfde kleur en tas en schoenen in dezelfde kleur. Daar kwam verandering in halverwege de jaren vijftig toen de rock-‘n-roll de wereld veroverde. In grote steden in Nederland ontstonden groepen jongeren ook wel nozems genoemd, die zich anders gingen kleden om zich te verzetten tegen de nette burgerij. De mannen droegen spijkerbroeken en leren jasjes naar het voorbeeld van Elvis. Hun haar droegen ze in een verkuif die door potten brillantine in model gebracht werd. Door de invloed van het modehuis Dior werden de rokken steeds korter. Eind jaren vijftig raakte dan ook voor het eerst in de geschiedenis een korte rok boven de knie in de mode.

driekwart mouwen handschoenen. Halverwege de jaren zestig ontstond er in de Verenigde Staten de flowerpowerbeweging. Deze stijl, die zeer populair werd onder studenten in Nederland, kenmerkt zich door de kleurige en zwierige stoffen geïnspireerd op kleding uit India en het Verre Oosten. Kenmerkend waren de bloemen en psychedelische prints die volgens sommigen voortkwamen uit het gebruik van drugs op festivals als Woodstock. Zowel mannen als vrouwen hadden lange haren, de mannen een baard en de vrouwen nog gewoon okselhaar.

Op de barricade

Door de babyboom was het aantal jongeren verhoudingsgewijs gestegen en in de jaren zestig gingen zij massaal op zoek naar vrijheid. Ze verzetten zich tegen de kerk, de staat en de burgermaatschappij om zo op zoek te gaan naar een eigen identiteit. Studenten luisterden in die tijd naar de Beatles, de Stones en de Who. De kledingstijl van de muziekkanten werd gekopieerd zoals bijvoorbeeld het Beatlejasje, een jasje zonder kraag in ribfluweel. De overhemden kregen kleurige prints en de stropdas ging af. Bij vrouwen was Jacky Kennedy een geliefd stijlicoon. Haar stijl was open en eenvoudig met een korte rok, een jasje met

De jaren zeventig waren jaren van welvaart en protest. De Dolle Mina’s gingen de straat op voor de rechten van de vrouw en studenten protesteerden massaal tegen de Vietnamoorlog. Dit zorgde voor een opmerkelijke trend: camouflagekleding. Jongeren droegen tweedehands legerjasjes om een statement te maken tegen de oorlog. Daarnaast had de opkomst van de discomuziek grote invloed op de mode. Strakke pakken met broeken met wijde pijpen, polyester hemden, plateauzolen, schreeuwende kleuren en veel glitter. Maar deze Saturday Night Fever outfits waren vooral bedoeld voor het uitgaan. Naar de universiteit droegen de mannen pakken van ribfluweel of spijkerstof. Voor de vrouwen werd de hotpants uitgevonden waarbij de

Jaren ’70: Snorren, baarden en okselhaar

Jaren ’90: Bandplooibroeken en oversized blouses

Flower Power


Lifestyle .19 Hipsters anno 2014

vraag rees of deze wel toegelaten kon worden op de universiteit. Het decennium eindigde overigens met een totaal tegenovergestelde trend: de tuinbroek. Doordat de vrouw gelijk werd aan de man paste het niet in het beeld dat zij zich vrouwelijk en sexy kleedde.

God save the Queen De crisis in de jaren tachtig zorgde voor een nieuwe tegenbeweging onder de studenten: punk. De jeugdwerkloosheid was hoog en deze uitzichtloosheid zorgde voor een agressieve stijl die er alles aan deed om de burger af te schrikken: hanenkammen, spikes, gescheurde kleding, veiligheidspelden en piercings. Naast punkbands als de Sex Pistols luisterden studenten naar Madonna. Een belangrijke trend in de jaren tachtig was de rugzak. Door het comfort van deze tas verdwenen de leren boekentassen achterin de kast. Protesteren deden studenten nog steeds door met bebloede slagersschorten de straat op te gaan en vrouwen met bontmantels aan te spreken. Maar halverwege de jaren tachtig herstelde de economie langzaam en was veel geld verdienen niet langer een schande. Merken als Calvin Klein en Ralph Lauren werden gezien als statussymbool. Daarnaast drong de sportkleding door tot het dagelijkse straatbeeld. Leggings met beenwarmers en natuurlijk sportschoenen van Nike, Adidas en Reebok. Studenten gingen hun sportkleding zoals hockeypolo’s en zeilschoenen ook dragen naar de universiteit. Voor studentes kwam het mantelpak in de mode. Dit pak viel ruim en werd vooral gekenmerkt door de enorme schoudervullingen.

Punkers bij Prisma in de jaren ’80

Globalisering ‘Less is more’ werd de trend van de jaren negentig. Tijdloze basic-mode met stoffen van een hoge kwaliteit. Vrouwen droegen een spijkerbroek met een wit overhemd. Er werd geld verdiend in Nederland en merken mochten gezien worden. Maar gelukkig kende deze jaren ook vele subculturen die ieder eigen trends voortbrachten zoals de skaters, alto’s, gothics, kakkers en gabbers. Het was de tijd van 2unlimited, Spice Girlschoenen, trainingspakken, Nike Air Max, speentjes aan een ketting, klaparmbanden en naveltruitjes. Trends volgde elkaar in hoog tempo op en met de komst van het internet werd de wereld steeds kleiner. Het modebeeld was niet langer eenduidig, je moest kiezen waar je bij wilde horen. Kleding werd een verlengstuk van je persoonlijkheid en dat zag je ook terug op de universiteit. Een grote trend binnen de modewereld werd de grungemode, aangewakkerd door de band Nirvana. De look bestond uit: slonzige kleding en houthakkershemden.

Hipsters Wat hebben we de afgelopen tien jaar gedragen? Is er nog wel sprake van vernieuwing of recyclen we alle trends uit de afgelopen vijftig jaar? In de zomer dragen studentes lange hippiejurken onder het mom van de ‘Ibizalook’. De hotpants is weer terug. Brillenmerk Ray-Ban lanceert met trots oude modellen en de spijkerbroek is nooit meer verdwenen. Het afgelopen decennium combineren jongeren zonder moeite allerlei stijlen. Doordat

De yup in de jaren ’90

winkelketens als H&M en Zara catwalktrends razendsnel opnemen in hun eigen betaalbare collecties is het voor elke student mogelijk er modebewust uit te zien. Maar er zijn een aantal trends die we ons over twintig jaar zeker nog kunnen herinneren: de skinny jeans zowel voor mannen als vrouwen, Uggs, de smartphone en de hipster. Deze laatste groep is ondanks dat zij gebruik maken van oude trends nieuw in het straatbeeld. De vrouwen dragen tweedehands omavesten, een hoornen bril, rode lippenstift en Vans maar hebben wel de nieuwste IMac. De mannen hebben weer lang haar, snorren en baarden maar dit keer netjes getrimd. Best of both worlds, maar wat zullen we lachen als we over dertig jaar de foto’s terugzien.

Strakke broeken en hoge pumps zijn terug in de naughties


20. Univers 50

tekst Mathijs Sukel fotografie Dolph Cantrijn, Dick Drayer (Oscar van Dam)

Het was erg donker in het café

Kraamkamer voor

journalisten Best of Broers

Ouderdommigheid Mijn verjaardag komt in zicht. Zoals de meeste mensen word ik dan weer een jaar ouder. Dat brengt het totaal op vijfenvijftig. Nog niet zo lang geleden schatten enkele studenten mijn leeftijd op veertig à vijfenveertig. Maar die studenten hadden behoorlijk veel gedronken en het was erg donker in het café. Om de slijtage tegen te gaan, het verval te verbergen en een zo jeugdig mogelijk uiterlijk te creëren, sta ik al jarenlang elke dag zeer vroeg op en ga meteen naar de badkamer. Daar was ik mijn gezicht met een speciale scrubzeep (verrijkt met zeezoutmineralen) die de dode huidcellen verwijdert en de huid revitaliseert. Mijn wangen en hals behandel ik met een pH-neutrale pre-shave-lotion en daarna breng ik een romige scheergel voor de extra-gevoelige huid aan. Na het scheren gebruik ik een aftershave-balsem met een voedend plantenextract en vervolgens masseer ik mijn voorhoofd met een vochtinbrengende anti-rimpelcrème. Ten slotte verzorg ik mijn gezicht met een frisse lotion die vermoeidheidsverschijnselen tegengaat. Dan zijn mijn haren aan de beurt. Wassen met een shampoo die meer volume belooft en daarna het handdoekdroge haar met een verstevigende mousse in model brengen. Een beetje wax aanbrengen om het kapsel een nonchalant aanzien te geven, en nog wat gel om het te beschermen tegen alle weersomstandigheden. En klaar ben ik. Ik kijk in de spiegel en zie een man van bijna vijfenvijftig. Een man is zo jong als hij zich voelt, zeggen ze. Ik doe het licht uit en trek de deur van de badkamer achter me dicht. Ik voel me vierenvijftig, bijna vijfenvijftig. (Eerder gepubliceerd op 17 maart 2010)

Oscar van Dam (42)

Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op UniversOnline.

Leerschool of kweekvijver; noem het hoe je wilt, maar vanaf de burelen van Univers komt behoorlijk wat journalistiek talent, van hoofdredacteur van het Katholiek Nieuwsblad tot reisboekenschrijver. Hier drie sprekende voorbeelden.

Het politieke circus draait hier altijd door

Het lijkt een klassiek verhaal. Het verhaal waarbij de liefde overwint en ervoor zorgt dat je emigreert. Bijvoorbeeld van Tilburg naar Curaçao. OudUnivers verslaggever en redacteur Oscar van Dam verloor op het eiland zijn hart aan de Caraïben. Het leven is goed op de Antillen. Elke dag een graad of 27, de zon die eeuwig schijnt en voor journalisten is het een goudmijn. “Je hebt hier acht kranten, drie televisiezenders en talloze radiostations. Er is genoeg te doen hoor”, lacht Van Dam door de telefoon. Hij werkt als nieuwsreporter voor de televisiezender CBA en als radiopresentator bij Paradise FM. Dat zijn vaste klussen. “Daarnaast werk ik ook als correspondent voor het ANP en De Persdienst.” Van Dam heeft een lange geschiedenis bij Univers. Hij werkte er ruim zeven jaar, van midden jaren negentig tot 2003. “Ik schreef voor de kunstpagina en over onderwijs en cultuur. Ook deelde ik een jaar het hoofdredacteurschap met Wieneke Gunneweg-Kok.” Hij stelt dat bij Univers de basis is gelegd voor zijn verdere loopbaan. “Vooral van het hoofdredacteurschap heb ik veel geleerd. Het plannen en


indelen van de krant; dat kwam mooi van pas toen ik op Curaçao bij het Antilliaans Dagblad ging werken. Zij gingen op dat moment net over op tabloid.”

Cocktail op het strand Hier in Nederland romantiseren we het eilandleven graag. De hele dag in korte broek, een cocktail op het strand. Maar wie denkt dat het leven er nieuwsluw is, heeft het mis, vertelt Van Dam. “Vooral de politiek, die ik voor mijn werk intensief volg, levert veel nieuws op. De staatkundige veranderingen en turbulente verhouding met Nederland, het aftreden van de regering Schotte en de recente moord op Helmin Wiels: het politieke circus draait hier altijd door.” Van Dam zou niet anders willen. Hij heeft zijn hart verpand aan het vak en de Antillen. “Ik weet dat de verhouding tussen Nederland en de Antillen altijd een beetje een vreemde is geweest. Een soort haatliefde verhouding. Maar dat heeft vooral te maken met te weinig kennis over elkaar. Maar ik denk ook wel eens dat er weinig liefde is voor Curaçao in de Nederlandse politiek.” Dat is bij hem wel anders. “Ik heb geen moment spijt gehad van mijn overstap. Voorlopig blijf ik lekker hier.”

Univers 50 .21

Onze eindredacteur was enorm streng Marten van de Wier (31) Zeeland, Brabant en Limburg: dat is het terrein van Marten van de Wier (30). Of het nu gaat om de herdenking van de overstroming van de Maas in Limburg in 1993, of het corruptieschandaal rondom politicus Jos van Rey, hij is er bij. Als correspondent voor dagblad Trouw verslaat de oud-UvT’er het nieuws uit Zuid Nederland. Hoe oud zou hij zijn geweest? Tien of elf jaar? Een jochie in ieder geval toen hij zijn eerste schreden op het journalistieke pad zette en een paar keer per jaar een familiekrantje maakte. “Met reportages over feestjes enzo. Familieleden konden dat krantje vervolgens kopen”, glimlacht Van de Wier. Taal vond hij al vroeg interessant en ook de ambitie om journalist te worden leefde in hem. Toch koos hij in 2001 voor een studie Taalwetenschappen aan de Tilburgse universiteit en niet voor de School van Journalistiek. “Ik wilde graag mijn opties openhouden.” Maar al in zijn studenttijd belandde Van de Wier ‘in het vak’, op de redactie van Univers. “Eerst voor een halve ochtend in de week, om nieuwsberichtjes te maken. Univers was toen nog een krant.” Niet lang daarna schreef Marten over proefschriften en deed hij interviews. Hij stelt ‘heel veel’ geleerd te hebben bij Univers. “Er werd echt een journalistiek product gemaakt. De redactie stelde eisen vergelijkbaar met die bij een dagblad als Trouw. Wie me vooral bijstaat is Ingrid Ramaan. Zij was onze eindredacteur en altijd enorm streng, maar ook heel goed. Ik kreeg geregeld mijn stukken terug met opmerkingen als ‘heb je die en die vraag ook gesteld’? Soms baalde ik daarvan, maar ik werd daardoor wel veel kritischer op mijn eigen stukken, en ook beter als schrijver en journalist.” Het werk bij Univers bevestigde dat zijn keuze voor de journalistiek de juiste was. Trouw is zijn trouwste opdrachtgever, maar Van de Wier schrijft ook voor het Brabants Dagblad en de Groene Amsterdammer. Voor laatstgenoemde maakte hij een groot stuk over in opspraak geraakte, maar populaire politici. De Jos van Rey’s en Ton Hooijmaijers van deze wereld. “Mannetjesputters noem ik ze”, zegt hij geamuseerd. Hoewel het freelancen hem uitstekend bevalt, lijkt werken onder de Haagse kaasstolp op een politieke redactie, Van de Wier een mooie volgende stap. “Ik ben nu een generalist, schrijf over van alles. Het lijkt me ook leuk om je één specifiek onderwerp eigen te kunnen maken. In de politiek gaan volgens mij nog wel idealen schuil, zelfs als er spelletjes gespeeld worden. Althans, dat hoop ik.”

Annemieke van Dongen (30) Waar even binnenlopen op de redactie al niet toe kan leiden. Of ze misschien wat voor Univers kon betekenen, vroeg Annemieke van Dongen – destijds studente Communicatie- en informatiewetenschappen – zich in 2005 af. Het bleek de aanzet tot een journalistieke carrière die leidde tot haar huidige job als verslaggever bij De Persdienst. Het Hoger Onderwijs Persbureau, Dagblad De Pers en BN De Stem: ze staan allemaal op het cv van Annemieke. Net als Univers. Wat haar daarvan het meest is bijgebleven? Een reportage in de jeugdgevangenis van Vught. “Ik was daar met een groep studenten van Tilburg Law School, voornamelijk meiden. En in Vught zaten vooral langgestraften, geen kruimeldieven in ieder geval. Toch was de sfeer heel los. Er werd getafeltennist met elkaar en er stonden bankstellen door heel de ruimte. Er werd zelfs geflirt met elkaar, leek het. Tot de jongens hun cel op moesten en de deuren op slot gingen. Dat maakte indruk. Iedereen werd er stil van. Het is mij ieder geval altijd bijgebleven en de studentes, die werden opgeleid tot advocaat of rechter, ook volgens mij.”

Scherpe oefening In haar tijd als freelancer bij Univers bedacht ze Meesterproef, een rubriek die nog steeds te vinden is het blad (als Masterpiece op de wetenschapspagina’s red.). “Tijdens mijn afstuderen vielen me ineens allerlei bijzondere onderzoeken op. Zonde als niet meer mensen daarover horen of lezen, dacht ik toen.” Ze leerde bij Univers ook dat schrijven schrappen is. “De kroegrecensies voor de jaarlijkse uitgids zijn altijd heel kort. Dan moet je in 60 woorden (de ziel van) een café blootleggen, dat is een scherpe oefening hoor.” Het heeft haar gebracht tot wat ze nu is: verslaggever bij de Persdienst. Dat is de landelijke redactie van veertien regionale dagbladen. “Zoals op veel redacties is het bij ons ook spannend hoe het verder gaat, maar ik ben erg gelukkig hier en hoop de komende jaren deel uit te maken van De Persdienst. Niet alleen om mooie verhalen te schrijven, maar ook verhalen met impact. We hebben net zo goed een maatschappelijke taak. Die combinatie maakt deze job voor mij tot de mooiste baan van de wereld.”


22. Twee generaties

tekst Malini Witlox fotografie Maurice van den Bosch

Bij mijn eerste bezoek aan de campus heb ik liggen slapen Toen ze elf was bezocht Maaike van Santvoort (23, masterstudente ondernemingsrecht en rechtsgeleerdheid), de campus al eens, vanwege het afstuderen van haar vader. “Van dat bezoek weet ik eigenlijk niets meer van, behalve dat ik heb liggen slapen, want het duurde veel te lang. Als klein meisje vond ik de snoepautomaat in het restaurant van Cobbenhagen geweldig. Mijn vader heeft me nooit gepushed om in Tilburg te gaan studeren. Ik heb me ook niet laten beïnvloeden door zijn verhalen, al was dat misschien anders geweest als deze negatief waren. Ik heb meerdere universiteiten bezocht, maar Tilburg was voor mij het meest praktisch. Rechten stond goed aangeschreven en verder kon ik het goed combineren met mijn topsporttrainingen Acrobatiek in Veldhoven. Ook sprak het me aan dat het een kleine campus is, terwijl je in andere steden de hele stad door moet fietsen.” Maaike woont in een huis met zeven andere studenten en is actief bij Magister JFT. “In Tilburg worden voor studenten leuke dingen georganiseerd zoals de TUC-cantus en de TOP-week. Het is een gezellige stad waar je elkaar in de kroeg gemakkelijk tegenkomt. Als je van klein en gezellig houdt, is het een goede keuze. Toch zou ik hier niet snel gaan wonen, ik vind het visueel geen aantrekkelijke stad en er is hier waarschijnlijk ook niet genoeg werk.” Gerard van Santvoort (59) volgde een hbo-opleiding in Utrecht en had eigenlijk niet verwacht ooit nog eens in Tilburg te gaan studeren. Toch rondde hij in 2002 een master Fiscaal recht aan de UvT af. “Het was onderdeel van een samenwerkingsproject van de universiteit met de belastingdienst. Er werden 35 belastingcontroleurs aangenomen die 4 dagen per week bij de Belastingdienst werkten en een dag college kregen, van twee uur ’s middags tot tien uur ‘s avonds. We kregen bijna alleen hoorcolleges, geen werkcolleges. En we hadden het recht om alle tentamens mondeling te doen. We hadden les in een gebouw tegenover de mensa, Montesquieu was er toen nog niet.” Toen hij met zijn studie startte was Gerard 43 jaar. “Wij waren een beetje de oudjes die daar rondliepen. We aten iedere cursusdag in de mensa, er kwam dan echt een groep grijze mannen binnen. Ongetwijfeld hebben mensen gedacht dat we docent waren. We voelden ons een beetje het buitenbeetje, niet alleen bij de studenten maar ook bij de docenten. In het begin waren de docenten namelijk niet enthousiast over onze komst. Ze waren heel kritisch op de afspraken tussen onze werkgever en de universiteit, maar dat veranderde snel. Bij mijn afstuderen hoorde ik dat ze nog nooit zulke gemotiveerde studenten hadden gehad.”


Twee generaties.23 fotografie Dolph Cantrijn

Drie gebouwen (A, B, C) en wat houten barakken waar de psychologen zaten. Dat vormde de campus in de tijd dat Ad Janssens (54) in Tilburg studeerde. In ’78 begon hij met Econometrie, later stapte hij over naar Bedrijfseconomie. “Toen ik hier begon, zag de campus er anders uit. Er zat een cafetaria op de eerste verdieping van de hoogbouw. Later werd gebouw H geopend, de mensa. Dat noemden we het Hongerige Hert. Ook de bieb is pas later gebouwd, in mijn tijd waren de boeken verspreid over verschillende kamers en gebouwen. Van computers was nog geen sprake.” Ad was bestuurslid van de TEV (Tilburgse Econometristen Vereniging). Activiteiten vonden vooral plaats buiten de campus. Er was hier geen ruimte. “Je had best een strikte scheiding tussen groepen studenten. Je ging als je daar niet bij hoorde niet zomaar naar Olof. Nu is dat gemengder. En er waren minder verenigingen, ik heb de oprichting van Plato nog meegemaakt.’ Met regelmaat las Ad Univers. “We lazen het vooral vanwege de mededelingen. Tentamenwijzigingen, roosterwijzigingen, namen van gastdocenten of omschrijving van activiteiten. Ik heb nog meegedaan aan een prijsvraag welke naam het universiteitsblad moest krijgen nadat de universiteit werd omgedoopt tot KUB. Ik ben tweede geworden met de naam InKUBatie.”

Ik deed nog mee aan een prijsvraag welke naam het universiteitsblad moest krijgen

Ze groeide op in Tilburg en Udenhout. Toch keek Dionne Janssens (23), masterstudente Rechtsgeleerdheid (accent Strafrecht) rond op andere universiteiten, voordat ze hier in 2008 aan haar bachelor begon. “De compacte campus sprak me aan. De verhalen van mijn vader waren niet doorslaggevend, maar de rechtenopleiding bleek één van de beste in Nederland te zijn. Ik vind het wel leuk om alle verhalen over vroeger te horen.” Tilburg is meer een studentendorp dan een studentenstad, waar je overal bekenden tegenkomt, meent Dionne. “En er is hier in Tilburg een heel actief studentenleven. Zelf heb ik voor Fractie SAM in de Universiteitsraad gezeten en ik ben al jaren actief bij Magister JFT. Als ik het vergelijk met de verhalen van mijn vader, wordt er nu meer samengewerkt tussen studie-en studentenverenigingen. Je hebt nog wel stereotypes, van oudsher zijn er natuurlijk altijd wat verschillen. Maar op feesten komen studenten van verschillende opleidingen en verenigingen af. Besturen zitten ook grotendeels allemaal in hetzelfde gebouw, dat draagt ertoe bij dat ze elkaar kennen en op goede voet leven. We zijn geen aartsrivalen.” “Als ik een Univers zie liggen, neem ik hem altijd mee. Via de website houden jullie studenten goed op de hoogte van wat er speelt op de universiteit, dat is heel fijn. Ook vind ik jullie koppeling met social media goed.”


24. De lezer

tekst Sylvia Kuijsten fotografie Jane Peijen

Verbouwing geen obstakel

Mooi, die verhalen over Univers en universiteitsjournalistiek, maar zonder onze lezers zouden we nergens zijn. Dus wat vinden jullie van Univers?

Marijn de Kleijn (23), Organisatiewetenschappen (master) Bekend met Univers? Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet heel bekend ben met het blad. Ik zie ze wel in de rode bakken liggen, maar uit de naam kan ik niet echt afleiden waar het nu over gaat, dan moet je er toch al wel echt in kijken. Ik heb overigens deze cover gekozen omdat hij zakelijk is, maar toch ook fleurig.

Fijn om naar te kijken bij koude dagen

Favoriete plek op de campus? De kantine van het Prisma gebouw, een gezellige ruimte om gemakkelijk sociale contacten te onderhouden. Ik zit hier vaak met vrienden, ik heb straks ook weer hier met hen afgesproken.

Kelly Raadschelders (20), Bedrijfseconomie (bachelor) Waarom deze cover? Hij is lekker zomers. Fijn om naar te kijken tijdens deze koude temperaturen. Wat zou je graag terug willen zien in Univers? Meer nieuws over evenementen voor studenten in Tilburg. Zowel aankondigingen als verslagen of recensies. Waarom Tilburg University? Ik kom uit Maastricht, maar daar sprak de onderwijsvorm me niet zo aan, omdat deze is gericht op probleemgericht studeren. Ik wilde niet alleen in groepen werken en in Tilburg heb je ook wat meer de vrijheid om opdrachten zelf te doen. Heb je een beeld van de redactiesamenstelling? Nee, ik heb eigenlijk geen idee wie er in de redactie zitten, maar dat vind ik ook niet erg. Ook kom ik de rode Univers bakken maar weinig tegen, maar ik let er eerlijk gezegd ook niet zo op.

Plannen na studie? Solliciteren voor traineeships en dan kijken waar het schip strandt. Ik heb nog geen specifiek beroep in gedachten.

Geen typische Marokkaan Jan Visser (74), surveillant Waarom deze cover? Vanwege de uitspraak op de cover: ‘De typische Marokkaan bestaat niet’. Daar ben ik het helemaal eens. Ze worden toch vaak over een kam geschoren en dat vind ik niet terecht. Lees je Univers magazine? Ik neem hem altijd mee als ik moet surveilleren, het is een mooi tijdverdrijf. Ik heb ook geen favoriete rubriek of een specifiek artikel dat me is bijgebleven, ik lees hem van voor tot achter. Zo blijf ik een beetje op de hoogte van wat er op de campus gebeurt. Algemeen campusnieuws vind ik dus belangrijk. Waarom ben je surveillant geworden? Inmiddels doe ik dit werk acht of negen jaar. Ik werd hier destijds op gewezen door een vriendin van me. Ik kom uit het onderwijs, dus dat maakt het extra leuk. Je krijgt zo nieuwe sociale contacten en hebt tegelijkertijd wat andere aanspraak. Is Univers genoeg aanwezig op de campus? Jazeker, je ziet ze overal liggen! Heb je een beeld van de redactiesamenstelling? Nee, eigenlijk niet. De namen in de colofon zijn me ook niet bekend. Ik vind dit echter niet zo belangrijk, ik lees het magazine toch wel.


Nevenactiviteiten? Ik werk bij een groothandel in motoronderdelen. Daarnaast fitness ik in het sportcentrum van de universiteit. De verbouwingen die daar momenteel plaatsvinden zijn geen obstakel, al is het er nu met de beperktere ruimte wel aanzienlijk drukker dan normaal. Waarom Tilburg University? Ik heb eerst op het HBO in Den Bosch gestudeerd. Daarna wilde ik eigenlijk naar Amsterdam, maar het is daar erg duur. Tilburg bood dezelfde studie aan, maar dan voor minder collegegeld en goedkopere huisvesting. Toen was de keuze snel gemaakt.

De lezer .25

Scene schoppen in de gordijnensectie

Stiekem dromen van fotoworkshops Elles Vennix (41), print operator (Prisma gebouw)

Best of Zoë

Waarom deze cover? Vanwege de titel: ‘Eigen baas’. Dat is vooral om een persoonlijke reden, het is stiekem een droom om ooit eens voor mezelf beginnen. Ik ben naast print operator op de universiteit namelijk ook fotografe en ik zou graag fotoworkshops voor kinderen willen gaan verzorgen. Kinderen hebben een heel andere kijk op hun omgeving en de wereld, ze kunnen je echt verrassen. Tijdens de workshops zou ik ze graag de technische aspecten zoals belichting bij willen brengen. Dan krijg je een mooie combinatie van techniek en creativiteit. Lees je het Univers magazine? Jazeker, maar ik heb geen favoriete rubriek. Ik kijk graag naar de foto’s en vind de styling van het blad ook prettig. Bevalt het werk als print operator? Ik werk hier sinds 1985 parttime drie dagen in de week. De combinatie van mijn collega’s en de werkzaamheden maken dat het werk leuk blijft om te doen. Het bevalt me hier dus nog steeds prima. Wat mis je nog aan het blad? Ik zou het wel leuk vinden om een artikel over jullie freelance fotografen terug te zien in het blad. Verder mag de redactie zelf wel iets meer uitgelicht worden in het magazine.

Verhuisgeweld

Prettige onskent-ons sfeer Michelle Mol (18), Organisatiewetenschappen (bachelor) Eerste indruk? Haha, het blad bevat vooral veel tekst, er mogen nog wel wat meer afbeeldingen in. Wel geeft het blad een informatieve indruk. Ideeën voor inhoud? Artikelen over leuke plekken in Tilburg, instanties waar je als student goedkope spullen kunt halen en budgetproof activiteiten. Verder interessante informatie en leuke weetjes over Tilburg zelf als stad. ‘Trigger’ om het blad te lezen? Ik vind humor belangrijk. Daarnaast houd ik niet van drukke covers. Een magazine met een rustig voorkant of in zwartwit neem ik sneller mee.

“Wat denk je van dit patroon?” - “ Weet ik niet.” “En deze dan, dit is wel leuk, toch?” -“Weet ik niet.” “Wat vind je van deze kleur?” - “Weet ik niet” De ontploffing liet, niet geheel onverwachts, niet lang op zich wachten. Het scheelde niet veel of een van de vele gordijnroedes zou zijn gebruikt als dodelijk wapen. Heerlijk, scene schoppen in de gordijnensectie van Kwantum. Een afdeling gevuld met lieve dametjes die ontzettend veel verstand van gordijnen hebben. Helaas konden ze me niet vertellen hoe je het best gordijnen uit kunt zoeken met een kleurenblind monster. Samen wonen is niet moeilijk. Samen GAAN wonen echter wel. Probeer maar eens om samen meubels uit te zoeken wanneer de een het liefst het huis veranderd in een steriele ziekenhuiskamer; terwijl je zelf het liefst alle kleuren van de regenboog verwerkt in een psychedelisch interieur. Beter nog: probeer maar eens vloerbedekking en gordijnen uit te kiezen met iemand die dat EN niet interesseert EN die compleet kleurenblind is. Ik heb respect voor koppeltjes die de IKEA doorkruisen in gelukzalige stilte omdat ze nou eenmaal precies dezelfde smaak hebben. Helaas eindigt een tripje IKEA steevast met mij in de ene voorbeeldkamer en vriendlief in de andere. En de stilte tijdens het doorkruisen van het gigantische gebouw is er alleen omdat we allebei al snel te boos zijn om nog tegen de ander te willen praten. Gelukkig zijn er tot nu toe nog geen gewonden gevallen. En gelukkig is het grootste deel van de meubels inmiddels wel geregeld. De kleuren zijn misschien niet zo over the top als ik zou hebben gewild, maar ze bevallen toch wel prima. Uiteindelijk komt echter het punt dat meneer nietsvermoedend het appartement verlaat en dan zal ik toeslaan. Kussentjes, kaarsjes en misschien zelfs wel een kroonluchter. De slag om de kleuren heb ik misschien niet helemaal gewonnen... maar de slag om de prullaria is al beslist! (Eerder gepubliceerd op 21 maart 2013)

Favo campusplek? De kamer van studievereniging Polis! Hier zit ik in de activiteitencommissie. Ik ben er ongeveer vier uur per week mee bezig. Waar eet je het liefst? Gewoon thuis of in de mensa. Daar mis ik nog wel eens een gewone gezonde salade.

Zoë-Amber Wolters (23) is student Communicatie. Haar blogs zijn te lezen op UniversOnline.

Waarom Tilburg University? Ik voelde me tijdens de meeloopdag gelijk thuis. Er hangt een prettige sfeer, een soort ons-kent-ons gevoel. Alle gebouwen zijn ook verenigd op een campus in plaats van verspreid over de stad. Dat draagt daar denk ik wel aan bij. Toekomstplannen? Ik wil graag mijn studie afronden en dan een kleine wereldreis maken. Ook studeren in het buitenland lijkt me wel wat. Voor een langere periode zou ik dan naar Amerika of Australië willen, voor een kortere het liefst naar Engeland.


26. International tekst Jozien Wijkhuijs

Lap dog or watchdog From PR tool to critical watchdog: university journalism is approached in many different ways around the world. Many universities founded a paper that reports about the goings-on within the university when it was established. More often than not, these papers don’t shy away from confrontation with their own alma mater. Univers goes abroad and finds some interesting examples.

Veto: students on the lies in Leuven The titles of Dutch university publications are rather pious compared to their Flemish counterparts. Combative titles such as the Antwerp Dwars (Contrarian) and De Moeial (The Meddler) in Brussels are not uncommon in Belgium. Veto magazine is published in Leuven and is entirely put together by students. Its editorial staff consists of seven people, each of whom is responsible for their own section, such as Culture, Education and Student. The editorial staff manages a group of twenty to thirty students that contribute to Veto on a freelance basis. This weekly magazine is, in a roundabout way, subsidized by KU Leuven university. The university gives money to the student council, which in turn hands it to Veto. This system allows the magazine to be critical, like when the university organized a running competition that was marred by technical issues. In such cases, the university doesn’t exercise any influence on what is reported and how it is reported. Veto has the look and feel of a newspaper, complete with massive headlines and large photos. Editor in chief Jens Cardinaels and editorial secretary Frank Pietermaat explain that whatever they decide to report on needs to qualify as ‘news that is relevant to students’. This rather expansive category is weekly revisited by the staff, all of whom can contribute possible subjects. One of the magazine’s regular features is KU Leugen (or: Lie) Cardinaels says: “I’m not sure why all Flemish magazines include such an article. They are popular pieces though, especially when written by someone as talented as the writer we currently have.” KU Leugen is characterized by its acerbic tone and provides an excellent vehicle for expressing criticism. Veto has another very studenty aspect: all its editors are officially still students, although they have very little time for actual studying. “We rather spend time at the editorial office. Or in a bar, of course”.


Oxford: one medal, two sides Oxford has a unique position in the UK, since it boasts two completely different magazines, both riddled with tradition. First of all, The Oxford University Gazette still appears in print. This newsletter 1.0 has traditionally been the university’s official medium. Dawn Hoover, editor of The Gazette says: “Our paper has been published since 1870, first by the Oxford University Press, while it is now integrated in the publicity department.” Hoover is one of the two staff members that put the magazine together. The Gazette publishes changes to regulations, and reports on doctoral dissertations and other academic matters. The printed version is delivered weekly to 6,500 staff members and to the students of the University of Oxford. The Gazette is also available online. Then there’s also The Oxford Magazine, a magazine that is currently enthusiastically lead by Tim Horder. He immediately sends

International .27

some back issues upon our request and explains: “The Oxford Magazine is formally independent and certainly not a means of communication for the university. However, the university does subsidize the magazine indirectly.” Horder is the only permanent staff member of this magazine and merely receives ‘pocket money’, as he calls it, for his efforts. Apart from this job, he does research and teaches. “The idea behind The Oxford Magazine is to take a critical stance and use it to influence university politics, and that does happen from time to time.” The magazine is usually delivered together with The Gazette, but other than that, the two have very little in common. The articles published in The Oxford Magazine are written by the university staff, who choose their own subjects. A large section of the magazine is devoted to literature, which has been part of the magazine since its foundation in 1883 and still is today. The layout doesn’t seem to have changed since its foundation; the bigger articles are well-crafted and published without much flourish.

Yale Daily News: amateurs on a global level Yale Daily News is the daily newspaper of Yale University, in the American town New Haven. Its website includes a feature called ‘A day at the news’. It shows the daily schedule according to which the Yale Daily News (YDN) is made. At 3am it says: “Final deadline (but it never takes this long). The paper must be final copied and sent to our printer in Waterbury by this time in order for the paper to be delivered before breakfast that morning.” The people working on this paper are mainly undergraduates, since Yale graduate students are simultaneously enrolled in a PhD programme, and therefore have little time for extra activities. YDN is extra special because it is a quality paper and has a high

production level, something global media might even learn from. YDN is entirely independent of the university and has been since its establishment in 1878. It has a distinctly old-fashioned look: lots of text and big headlines. Yale Daily News includes a large sports section on Mondays and also puts together an arts section, a science section and a weekend supplement. The newspaper plays a large role in the Yale community. The governor declared 16 October 2010 Yale Daily News Day, and prominent journalists and politicians often start out at this paper. Many of its alumni find their way to renowned papers such as the The New York Times and The Wall Street Journal. It is not uncommon for a YDN veteran to snap up a Pulitzer Prize.

Kicking Cologne Cologne has a student population of 80,000. These students take classes at several schools and universities in this German city. That’s partly why there are many media outlets. The official university magazine is the Kölner Universitätszeitung, which is financed in its entirety by the university. The Kölner Studierendenzeitung occupies a unique position in Cologne’s university life. In order to close the gap between the students attending different universities, a group of students decided to start a printed medium two years ago, one that was not attached to any of those universities. Editor Ivona Coric says: “Anyone who enjoys contributing to the printing process is welcome to participate. Our layout is for instance done by students of the University for Design.” The Kölner Studierendenzeitung is notable for its distinctly nonhierarchical structure. Everyone who participates has a say about the subjects that are covered. Coric says there are only a few rules: “Our articles must be relevant to Cologne’s student life and they should be slightly provocative. Sometimes we fail, but we generally succeed in our attempts.” A nice example is an article by a student who tries to make ends meet at the end of the month when his money has already run out. He dives into dumpsters, collects bottles from garbage cans and tries to supplement his income by posing nude for a live drawing class. The costs that come with making a paper are completely covered by advertising revenue, which allows the contributors to write whatever they want. The Kölner Studierendenzeitung student journalists are keen watchers of the university and try to maintain a high quality of journalism in their publication. Coric says: “We have fun, but we are also critical observers. Not only do we take a critical stance towards the university, but also towards ourselves.”


International starts here

Fifty years of independence Anniversary edition no. 07 Januari 16, 2014

Independent magazine of Tilburg University

Jubileumnummer. Onafhankelijk magazine van Tilburg University

Recommend Documents