Masterscriptie Opvoedingsondersteuning Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen Universiteit van Amsterdam

Formatted: Left: 3,33 cm, Right: 3,21 cm, Top: 3,33 cm, Bottom: 3,49 cm

Masterscriptie Opvoedingsondersteuning Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen Universiteit van Amsterdam

Thanchanok Versendaal

Formatted: Indent: Left: 0 cm, Right: 0,04 cm Formatted: Indent: Left: 0,63 cm, Right: 0,76 cm

Deleted: T

Studentnr.: 5892082

Begeleiding UvA: mw. dr. C.S. Zwiep

Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen Afdeling Pedagogiek en Onderwijskunde Amsterdam, Juli 2009

Formatted: Indent: Left: 0,63 cm, Right: 0,76 cm, Tabs: 1,14 cm, Left

Afstudeerinstelling & begeleiding: DaalAdvies

mw. M. H. Daal-Evers Schiekade 830 3055 GE Rotterdam 010 436 1443

Formatted: Right: -0,16 cm

Nieuwe schooltijd & Brede School activiteiten

Formatted: Font: 20 pt

Een inventariserend onderzoek bij ouders/verzorgers en teamleden in Rotterdam.


1

Deleted: ¶ ¶ ¶

Voorwoord Graag wil ik stilstaan bij alle partijen die betrokken zijn geweest bij dit onderzoek. Mijn dank gaat uit naar mijn afstudeerinstelling DaalAdvies die mij de mogelijkheid

Deleted: g

heeft gegeven om mijn afstudeeronderzoek uit te voeren. Daarnaast wil ik ook alle dertien basisscholen bedanken die mee hebben gedaan met het onderzoek. Meer specifiek wil ik graag vier directieleden Femke ten Cate, Els Hordijk, Agnes Visscher en Peter Bergen bedanken voor hun hulp bij het ontwikkelen van de vragenlijsten. Tot slot, mijn dank gaat ook uit naar mijn begeleidster aan de Universiteit van Amsterdam, Channah Zwiep, voor het vele malen bijstellen van de Deleted: dit

vragenlijsten en de begeleiding bij het schrijven van deze scriptie.

Thanchanok Versendaal

2

Deleted: ¶

... [1]

Deleted: .............

Formatted

... [2]

Deleted: 6

Formatted

... [3]

Deleted: n

Formatted

Inhoudsopgave

... [4]

Deleted: ....................

1. Inleiding........................................................................................................... 1.1. De brede school in Nederland.......................................................... 1.2. Good practices.................................................................................. 1.3. Rotterdams gemeentelijk beleid....................................................... 1.4. Aanleiding Schooltijdenverkenning Hillegersberg-Schiebroek....... 1.5. Probleemstelling en onderzoeksvraag..............................................

5 5 7 9 10 11

Deleted: ....... Deleted: 5 Deleted: 6 Deleted: ¶

... [5]

Formatted

... [6]

Deleted: ....... …8

... [7]

2. Theorie............................................................................................................. 2.1. Bio-ecologisch model....................................................................... 2.2. Transactioneel model........................................................................ 2.3. Sociale leertheorie............................................................................

13 18 22 27

3. Methode........................................................................................................... 3.1 Procedure........................................................................................... 3.2. Onderzoekspopulatie en respons...................................................... 3.2.1. De ouders/verzorgers........................................................ 3.2.2. De teamleden.................................................................... 3.3. Representativiteit.............................................................................. 3.4. Meetinstrumenten............................................................................. 3.4.1. Vragenlijst voor ouders/verzorgers.................................. 3.4.2. Vragenlijst voor teamleden.............................................. 3.5 Betrouwbaarheid............................................................................... 3.6. Dataverwerking en -analyse ............................................................

31 31 31 33 34 36 37 38 38 42 42

4. Resultaten........................................................................................................ 4.1. Brede School activiteiten………...................................................... 4.2. Schooltijdverandering…………………...........................................

43 43 52

Deleted: ......

5. Discussie en conclusie..................................................................................... 5.1. Brede School activiteiten.................................................................. 5.2. Schooltijdverandering....................................................................... 5.3. Beperkingen van het onderzoek........................................................ 5.4. Aanbevelingen voor verder onderzoek.............................................

62 63 66 70 71

Formatted

Referenties...........................................................................................................

73

Deleted: 3

Bijlage 1: Instellingsverslag DaalAdvies...........................................................

79

Deleted: ............... Deleted: ...... Deleted: 8 Deleted: 9

Formatted

... [8]

Formatted

... [9]

Deleted: ............... Deleted: ......

Formatted

... [10]

Deleted: 9

Formatted

... [11]

Deleted: 10 Deleted: ...............

Formatted

... [12]

Deleted: 0 Deleted: 1

... [13]

Deleted: ............

Formatted

... [14]

Deleted: 2

Formatted

... [15]

Deleted: ..............

Bijlage 2: Vragenlijst voor ouders/verzorgers.................................................

84

Bijlage 3: Vragenlijst voor teamleden..............................................................

100

Formatted

... [16]

Deleted: ...... Deleted: 6

Formatted

... [17]

Deleted: 7

Bijlage 4: Introducerende brief voor ouders/verzorgers...............................

115

Bijlage 5: Introducerende brief voor teamleden..................................

118

Deleted: .............. Deleted: ......

Formatted

... [18]

Deleted: 19

Formatted

... [19]

Deleted: 20 Deleted: ..............

Formatted

... [20]

Deleted: .......

3

Deleted: 4

Formatted Deleted: 26

... [21]

Schoolhours in primairy education

Deleted: ¶ ¶ ¶

&


Community Schools activities An explorational study among parental caregivers and educational staff in Rotterdam.

Deleted: ¶ Deleted: ¶ Deleted: Abstract

_________________________________________________________ Purpose of the study: The primairy schools in Hillegersberg-Schiebroek want to establish an implimentation of the concept of the same schoolhours at every schoolday. Second, the schools wonder how the parental caregivers and educational staff feel about community schools activities. This study is conducted with the purpose to reveal the opinion and the need of the parental caregivers and educational staff with relation to the combination of new schoolhours with community schools

Formatted: Centered, Line spacing: single Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ Deleted: _______

activities. Methods: For the current study two suveys were developed and set out at thirteen primairy schools (15 locations). The grand total respons included 857 parental caregivers and 143 primairy school staff. Results: The results pointed out that parental caregivers and the staff are both negative about changing the current schoolhours, but they are more positive about community schools activities. Conclusion: On account of the results one can conclude that both the parental caregivers as well as the primairy school staff are in no need of new schoolhours, but they see more opportunities with relation to (qualitative better) community schools activities.

Deleted: ______

__________________________________________________________

Deleted: ¶ ¶ ¶ Deleted: ¶ ¶

4

Deleted: ¶ ¶ ¶

1. Inleiding

Deleted: ¶

De Brede School is internationaal steeds meer in opkomst. De Verenigde Staten

Deleted: ¶ Deleted: een

behoort tot één van de koplopers op het gebied van Brede School ontwikkeling. Daar werden in de jaren ’80 de eerste Brede Scholen geopend. Deze Brede Scholen worden ‘community schools’ genoemd. De community schools hebben drie doelen, namelijk het verbeteren van begeleiding en kansen voor leerlingen (1), het versterken van gezinnen (2) en het gezonder maken van wijken (3). Het motto daarbij luidt: “samenwerking voor topkwaliteit” (partnership for excellence). In het concept van een community school werken de school en de organisaties uit de wijk samen. De kinderen leren niet alleen in de school maar ook erbuiten en zijn nauw betrokken bij de wijk. Andersom zijn de wijkbewoners ook nauw betrokken bij de Deleted: uit

activiteiten op school. De voorkeur gaat uit naar een fulltime coördinator die de brug

Deleted: Deleted: In

vormt tussen de school en de wijk. Over het algemeen richten de activiteiten van een community school zich op de kwaliteit van het onderwijs, de ontwikkeling van de kinderen, opvoedingsondersteuning, de participatie van ouders en de wijk, en de ontwikkeling van sociale cohesie binnen de wijk (Brede school, 2009). Formatted: Font: Not Italic

1.1. De Brede School in Nederland Om dezelfde redenen krijgt de Brede School ook in Nederland steeds meer bekendheid en raakt het steeds meer geïntegreerd in de Nederlandse samenleving. Een Brede School wordt gezien als een netwerk van voorzieningen (Vroeg- en Voorschoolse Educatie, pedagogisch spreekuur, basisonderwijs, voor-, tussenen naschoolse opvang etc.) met de school als de spil. De Brede School biedt de

5

kinderen binnen- en buitenschoolse leercontexten en heeft als doel de ontwikkeling van kinderen te stimuleren, waarbij de actieve rol van de kinderen zelf centraal staat (NJi, 2009). Daarnaast is de Brede School bedoeld om de ontwikkelingskansen van opgroeiende kinderen te vergroten (Brede School, 2009), zodat kinderen zich zo Deleted: i

optimaal mogelijk kunnen ontplooien op alle ontwikkelingsgebieden. De eerste Brede Scholen in Nederland ontstonden in de jaren ’90 in Rotterdam en Groningen. Dit was de eerste aanzet van de vernieuwing van het Deleted: en

onderwijs in Nederland, waarbij de verbinding tussen de leerervaringen in verschillende binnen- en buitenschoolse contexten centraal stond. Aanvankelijk werden de brede scholen opgezet in de achterstandswijken in de grote steden. Later namen de nieuwbouwwijken dit concept over (Van der Grinten, Kruiter & Fransen, 2006). De ideale Brede School bestaat niet. Het aanbod en de activiteiten van een Brede School zijn afhankelijk van de behoeftes van ouders en kinderen (NJi, 2009). De Brede School heeft vier varianten, namelijk (1) Nieuwe Brede School, (2) Brede School Massaschool, (3) Wijkarrangement en (4) Volledig dagarrangement. De Nieuwe Brede School biedt minder dan zes uur per week activiteiten aan. Deze activiteiten vinden na schooltijd plaats. De activiteiten voor ouders mogen onder schooltijd plaatsvinden. In de tweede variant, de Massaschool biedt de school meer dan zes uur per week activiteiten aan die ook na schooltijd plaatsvinden. Ook bij deze variant mogen de activiteiten voor ouders onder schooltijd plaatsvinden. Bij een Wijkarrangement werken de scholen in de wijk met elkaar samen voor een wijkgevarieerd aanbod, waarbij leerlingen van de ene school aan de activiteiten van

6

Deleted: len

de andere school kunnen deelnemen. Er is sprake van een gedeeltelijk gezamenlijk aanbod van activiteiten. Per school wordt meer dan zes uur per week aan activiteiten Deleted:

georganiseerd. Net als bij de eerste twee varianten wordt na schooltijd aan deze activiteiten deelgenomen en de activiteiten voor ouders mogen ook bij deze variant onder schooltijd plaatsvinden. De vierde en laatste variant van de Brede School is het Volledig Dagarrangement. Bij deze variant wordt per week zes uur extra aan Deleted: zijn

activiteiten aangeboden. In tegenstelling tot de eerste drie varianten worden deze extra activiteiten geïntegreerd in het onderwijsprogramma en verplicht voor de groepen drie tot en met acht (Brede School, 2009). Formatted: Font: Not Italic

1.2. Good Practices In Nederland groeit het aantal Brede Scholen sterk. Scholen die volgens het concept van de Brede School handelen worden ‘good practices’ genoemd. Deze good practices dienen als voorbeelden voor andere scholen die ook een Brede School willen worden. Hieronder zullen enkele praktijkvoorbeelden worden weergegeven met een korte toelichting.

Tabel 1. Good Practices van Brede Scholen in het primair onderwijs in Nederland (Brede school, 2009) Plaatsnaam: Utrecht

Naam school: Brede School Overvecht

Wolphaartsdijk

De Achthoek & de Ichthus

Formatted Table

Toelichting: Samenwerkingspartners: 11 basisscholen, 1 welzijnsorganisatie, 1 kinderopvang, 1 bibliotheek en 1 centrum voor de kunsten. De vier speerpunten zijn: talentontwikkeling, de Vreedzame Wijk, ouderbetrokkenheid en zorg. Brede School activiteit: welzijn en ouderbetrokkenheid. Samenwerkingspartners: 2 basisscholen, 1 kinderopvang en 1 maatschappelijk werk organisatie. Deze Brede School richt zich op sociale cohesie, ontwikkelingsmogelijkheden, onderwijs, zorg en

7

Boxtel

Brede School de Wilgenbroek

Uden

Speelleercentrum Molenreek

Brielle

Brede School Zuurland

Rotterdam

De Bloemhof

Heerhugowaard

De Horst

Meijel

Den Doelhof

Assen

Brede School Kloosterveen

Hardenberg

De Matrix

Almere

Het Meesterwerk

opvang. Brede School activiteit: techniek. Samenwerkingspartners: 1 basisschool, 1 school voor speciaal onderwijs, 1 kinderopvang, 1 peuterspeelzaal, 1 BSO en 1 buurtsportwerk. De thema’s op deze school zijn: zelfredzaamheid / gezond gedrag, taal en leesbevordering, Kunst en Cultuur en omgevingsgerichte activiteiten. Brede School activiteit: techniek. Dit is een initiatief van Stichting Katholiek Onderwijs Gemeente Uden die onderwijs, opvang, sport en cultuur met elkaar wil combineren in de vorm van een dagarrangement. Brede School activiteit: dagarrangement. Samenwerkingspartners: 3 basisscholen, 1 sporthal, 1 theater, woningen en een zorggebouw (vanaf 2010). Het uitgangspunt is: samenwerking waar mogelijk, maar met behoud van een eigen identiteit en een eigen ruimte. Brede School activiteit: cultuur & multifunctionele accommodatie. De leerlingen van deze school hebben vaak een taalachterstand en een achterstand in de algemene ontwikkeling. Om die reden werkt de school volgens het Wanitaconcept. Dit houdt in dat ontdekken en leren centraal staan. Brede School activiteit: dagarrangement. Samenwerkingspartners: 1 basisschool, 1 welzijnsorganisatie en 1 kinderopvang. De school werkt volgens het principe van vijf O’s: onderwijs, ontwikkelen, ontmoeten, ontspannen en opvoeden. Brede School activiteit: sport. Samenwerkingspartners: 1 basisschool, 1 kinderopvang, 1 peuterspeelzaal en zorgaanbieders. De school richt zich op kinderen van 0-14 jaar en wil een doorgaande ontwikkelingslijn aanbieden. Brede School activiteit: zorg en opvang. Samenwerkingspartners: 4 basisscholen, 1 kinderopvang, 1 peuterspeelzaal, 1 BSO, 1 bibliotheek, wijkvereniging, opbouwwerk, sport en gemeente Assen. De school richt zich op de doorgaande ontwikkelingslijn van baby tot adolescent. Brede School activiteit: verlengde schooldag & doorlopende ontwikkelingslijn. Samenwerkingspartners: 2 basisscholen, 1 peuterspeelzaal, 1 kinderopvang, fysiotherapie, logopedie en welzijnsorganisaties. Brede School activiteit: de multifunctionele accommodatie. Samenwerkingspartners: 1 basisschool, 1 kinderopvang en 1 welzijnsorganisatie. De school besteedt aandacht aan ontwikkelingsgebieden zoals kennis en creativiteit,

Formatted: Dutch (Netherlands)

Deleted: e

8

zelfstandigheid, samenwerking en lichamelijke en sociaal emotionele ontwikkeling. Brede School activiteit: sociaal cultureel programma. Formatted: Font: Not Italic

1.3. Rotterdams gemeentelijk beleid In Rotterdam houdt men zich al enkele jaren bezig met de Brede School ontwikkeling. Het uiteindelijke doel van de gemeente Rotterdam is te komen tot een sluitend dagprogramma van ontbijt tot avondeten met allerlei activiteiten voor kinderen en hun ouders. De eerste stap in het proces daar naartoe is het aanbieden Deleted:

van buitenschoolse activiteiten en die uitbreiden naar dagarrangementen. Hierbij is het belangrijk dat er rekening gehouden wordt met de verschillende leeftijden van kinderen. Voor een doorgaande leerlijn in het onderwijs is het van essentieel belang dat er een samenhang tussen de Brede Scholen in de verschillende sectoren (basis- & voortgezet onderwijs) aanwezig is (Brede School Rotterdam, 2009). De gemeente Rotterdam heeft zich ook te houden aan de Motie Van Aartsen/Bos die per 1 januari 2007 is ingegaan. Vanaf die datum zijn alle basisscholen in Rotterdam verplicht om tussen 7.30 en 18.30 uur zorg te dragen voor de voor-, tussenen naschoolse opvang (Motie Van Aartsen/Bos, n.d.). Daarnaast wil de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek de Brede Scholen in de wijk integreren in de Jeugd Kansen Zone (Deelgemeente HillegersbergSchiebroek, 2009). De Jeugd Kansen Zone richt zich op kinderen en jongeren van 0Deleted: t

23 jaar. Binnen de Jeugd Kansen Zone worden de jongeren in de wijk een breed wijkaanbod aan activiteiten aangeboden die aansluiten op de schooltijd, zodat een doorlopende leerlijn ontstaat. Het doel van de Jeugd Kansen Zone is het bieden van een integrale sluitende en wijkgerichte aanpak, waarbij een overzichtelijke, sluitende

9

Deleted: en

keten van begeleiding wordt gecreëerd voor kinderen en jongeren (Brede School Rotterdam, 2009). De deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek stimuleert samenwerking tussen scholen en andere organisaties in de wijk om gezamenlijk een gevarieerd wijkaanbod te kunnen bieden aan de kinderen (en ouders) (Brede School Rotterdam, 2009). Op dit moment zijn alle basisscholen in Hillegersberg-Schiebroek een Brede Deleted: en

School, maar zij verschillen in de variant (Brede School Rotterdam, 2009). Deze basisscholen streven ernaar om in samenwerking met andere organisaties uit de wijk een gevarieerd wijkaanbod van Brede School activiteiten te bieden aan de kinderen en op die manier bij te dragen aan een bredere ontwikkeling van kinderen (personal Deleted: eze

communication overleg 6 april 2009). Om dit doel te realiseren zijn de basisscholen een samenwerkingsverband met elkaar aangegaan en is er besloten om, als een eerste stap, wijkbreed een schooltijdenverkenning uit te voeren. Formatted: Font: Not Italic

1.4. Aanleiding schooltijdenverkenning Hillegersberg-Schiebroek De scholen in Hillegersberg-Schiebroek hebben de intentie om vijf dagen dezelfde schooltijd te realiseren (Verkenning gelijke schooltijden, 2009). Naar aanleiding van deze intentie hebben zij besloten om in samenwerking met DaalAdvies1 een schooltijdenverkenning uit te voeren bij ouders/verzorgers en teamleden op de basisscholen. Deze schooltijdenverkenning zal worden uitgevoerd in het kader van mijn afstudeeronderzoek.

1

Zie bijlage 1

10

Op initiatief van DaalAdvies is er contact gelegd met de basisscholen in Hillegersberg-Schiebroek die zich ook bezig houden met de Brede School ontwikkeling. De scholen binnen deze deelgemeente hebben op dit moment vooral behoefte aan de meningen van ouders/verzorgers en teamleden over vijf dagen dezelfde schooltijd. Echter, in deze schooltijdenverkenning zullen ook vragen gesteld worden over de buitenschoolse opvang en naschoolse en Brede School activiteiten. Formatted: Font: Not Italic Deleted: :

1.5. Probleemstelling en onderzoeksvraag Eigenlijk weet men in Hillegersberg-Schiebroek nog niet goed hoe professionals en ouders/verzorgers denken over nieuwe schooltijden in combinatie met de naschoolse en Brede School activiteiten. Daarom zal een schooltijdenverkenning worden uitgevoerd. Deze schooltijdenverkenning zal voornamelijk een meningspeiling zijn. De scholen willen weten of ouders/verzorgers en teamleden een nieuwe schooltijd zien zitten en of zij een meerwaarde zien in deze combinatie. Daaruit volgt de hoofdvraag van dit onderzoek: “Hoe staan ouders/verzorgers en teamleden tegenover het initiatief van vijf dagen gelijke schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten?”. Bij deze onderzoeksvraag horen twee deelvragen. Deelvraag 1 luidt: “Welke ideeën hebben ouders/verzorgers en teamleden met betrekking tot de schooltijdverandering?”. Deelvraag 2 luidt: “Welke ideeën hebben ouders/verzorgers en teamleden over de Brede School activiteiten?”. In het volgende hoofdstuk wordt een theoretisch kader geschetst waarbinnen dit onderzoek zal plaatsvinden. De hoofdstukken daarna zullen de methode,

11

Deleted: in het

resultaten, discussie en conclusie behandelen. Tot slot, worden er aanbevelingen

Deleted: de Deleted: laatste hoofdstuk

gedaan voor toekomstige onderzoeken.

Deleted: t

12

Deleted: ¶ ¶

2. Theorie Hoewel in Nederland steeds meer behoefte lijkt te ontstaan aan de Brede School, is deze nog steeds in ontwikkeling. Van Eerde en Wouters (1997) hebben de eerste aanzet gemaakt tot het uitwerken van de visie op de Brede School en hebben daarbij het kerndoel en de thema’s van de Brede School vastgesteld. Het kerndoel van de Brede School is het vergroten van de ontwikkelingskansen van kinderen uit

Deleted: de

achterstandssituaties door het bouwen van een brug tussen school, gezin en buurt. In hun Brede School model (zie Figuur 1) geven zij de samenhang tussen de verschillende thema’s van de Brede School weer. Het Brede School model geeft aan dat er meerdere aspecten zijn die samen de brede school omvatten. Het Deleted: eze

onderwijsleerproces in de klas is het eerste aspect. Dit vormt de kern van de Brede

Deleted: is

School en omvat cognitieve en sociaal-emotionele leerprocessen. Kinderen leren niet Deleted: academische (

alleen schoolse vaardigheden, maar ook sociale vaardigheden. Het tweede aspect is

Deleted: ??) Deleted: Deze

de zorgverbreding. Dit is nauw verbonden met het onderwijsleerproces in de zin dat zij het onderwijsleerproces ondersteunt door middel van extra aanbod voor leerlingen die cognitieve of sociaal-emotionele problemen ervaren tijdens het leerproces. Het derde aspect is het schoolklimaat. Het schoolklimaat wordt onder andere gevormd door de sfeer op school en de communicatie tussen teamleden, Deleted: de

directie en leerlingen. Het onderwijsleerproces, de zorgverbreding en het schoolklimaat beïnvloeden elkaar wederzijds. Het vierde aspect zijn de ouders. Hieronder vallen ouderbetrokkenheid bij en ouderparticipatie aan schoolse activiteiten. Het vijfde aspect is vrije tijd. Hierbij gaat het om vrije tijds- en naschoolse activiteiten, zoals sport en kunstzinnige vorming (muziek, dans, toneel,

13

handvaardigheid etc.). Het laatste aspect in de visie op de Brede School is de schoolomgeving (organisatorische samenwerkingspartners van de school). Door Deleted: a

intensief contact tussen de school en de schoolomgeving kunnen wijkveiligheid en

Deleted: de

speelmogelijkheden worden gecreëerd en vergroot, waardoor een bijdrage wordt geleverd aan het welbevinden van kinderen. De besproken elementen vormen samen de Brede School (Van Eerde & Wouters, 1997).

Deleted:

Figuur 1: Brede School model (Van Eerde & Wouters, 1997).

Uit het onderzoek van Emmelot en Van der Veen (2003) is naar voren gekomen dat er nog geen uitgewerkte theorie onder de Brede School ligt. Brede Scholen richten

14

zich vooral op pedagogische en sociaal-emotionele ontwikkeling en minder op de cognitieve ontwikkeling. Brede Scholen leggen nadruk op plezier in het leren, werken aan zelfvertrouwen, veiligheid, verrijking van de ervaringswereld en een goede samenwerking tussen het gezin en de school, waarbij het uiteindelijke doel het verhogen van de leerprestaties is (Emmelot & Van der Veen, 2003). Daarnaast kunnen ook maatschappelijke redenen ten grondslag liggen aan het ontwikkelen van een Brede School, zoals sociale binding/sociale cohesie (Boogaard & Emmelot, 2006). Uit het onderzoek van Boogaard en Emmelot (2006) kwam ook naar voren Deleted: -

dat de Brede School ontwikkeling ook een belangrijke oudergerelateerde doelstelling heeft, namelijk het vergroten van de ouderbetrokkenheid bij de schoolcarrière van

Deleted: (volgens mij moet het streepje tussen ouder en gerelateerd weggelaten worden) Deleted: -

hun kinderen. De overige oudergerelateerde doelstellingen zijn het verbeteren van de opvoedkwaliteiten van de ouders en het vergroten van de maatschappelijke kansen van de ouders. Beleidsmakers zijn en blijven geboeid door de schooltijden. Door de Deleted: omtrent

decennia heen zijn al veel aanpassingen en veranderingen gemaakt betreffende de schooltijden. Deze aanpassingen en veranderingen betreffen voornamelijk het aantal onderwijsuren en de onderwijsdagen (Da Costa, 1980; Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, 2000; Adelmund, 2000; Van Bijsterveldt-Vliegenthart, 2009). Met ingang van 1 augustus 2007 is de motie Van Aartsen/Bos van kracht gegaan. Dit houdt in dat alle basisscholen in Nederland verplicht zijn om tussen 7.30-18.30u. vooren naschoolse opvang te bieden aan ouders en kinderen (Van der Hoeven & De Geus, 2005). Mede als gevolg van de invoering van de motie Van

15

Deleted:

Aartsen/Bos en de toenemende populariteit van de Brede School neemt de aandacht Deleted: het

voor nieuwe schooltijden in de onderwijspraktijk steeds meer toe. Het initiatief voor nieuwe schooltijden is een maatschappelijke trend die voortkomt uit maatschappelijke en praktische redenen. Ouders die arbeid en zorg moeten combineren ervaren dat hun arbeidstijden en de schooltijden van hun kinderen niet goed op elkaar aansluiten (Policy Productions, 2007). Volgens het

Deleted: en hechten daarom veel waarde aan de eigen invloed op de werktijden

Centraal Bureau voor de Statistiek (2009) blijft het aantal moeders met een deeltijdbaan toenemen. Als gevolg van de toenemende arbeidsparticipatie van moeders ervaren basisscholen een toename van de vraag naar tussenschoolse opvang en een afname van het aantal overblijfkrachten, waardoor het organiseren van het overblijven op school in het geding komt (Algemene Vereniging Schoolleiders, n.d.; De KindAgenda Hilversum, 2008). De oplossing voor dit probleem wordt gezien in het invoeren van nieuwe schooltijden. Sinds 1 augustus 2006 hebben scholen meer ruimte gekregen in het bepalen van de eigen schooltijden (Van der Hoeven, 2006). Momenteel zijn er drie grote bewegingen op het gebied van nieuwe schooltijden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen het bioritme school, het vijf gelijke dagen model Deleted: de

en de sterrenschool (Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 2009). Bij het bioritme school kiest men ervoor om de schooltijden aan te passen aan de biologische klok (schommelingen in de hormoonspiegel) van kinderen. Tijdens de piekuren krijgen kinderen cognitief onderwijs en tijdens de daaluren worden rustigere en creatieve vakken gegeven (Schreuder, in Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 2009). De tweede beweging is het vijf gelijke dagen model. Dit model werkt met een continurooster, waarbij het overblijven onder professionele begeleiding van de

16

leerkrachten wordt georganiseerd. Doordat elke dag dezelfde schooltijd wordt Deleted: U

gehanteerd valt de traditionele vrije woensdag- en/of vrijdagmiddag weg. Vanuit de Deleted: er

praktijk wordt beweerd dat een continurooster veiliger en gemakkelijker is voor kinderen, ouders en naschoolse opvang. Een continurooster maakt het mogelijk voor kinderen om twee keer aan het verkeer deel te nemen in plaats van vier keer. Ouders hebben het voordeel dat zij hun werktijden beter kunnen afstemmen op de schooltijden van hun kinderen. Met de nieuwe schooltijd zijn ouders niet meer genoodzaakt vrij van werk te nemen op woensdag- en/of vrijdagmiddag, waardoor zij hun arbeid over vijf dagen kunnen verdelen. De naschoolse opvang heeft meer ruimte om activiteitenprogramma’s te organiseren (Buitenhek Management en Consult, in Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 2009). De derde beweging is de sterrenschool. Het concept van de sterrenschool is vormgegeven in vijf sterren. De eerste ster staat voor de openingstijden van de school. De school is het gehele jaar open, waarbij ouders de keuzemogelijkheid hebben om hun kinderen vier of vijf dagen naar school te laten gaan. Binnen bepaalde grenzen kunnen zij ook zelf de vakanties en vrije dagen kiezen. De tweede Deleted: t

ster houdt in dat alle kinderdiensten bij de sterrenschool worden ondergebracht zodat ouders en kinderen vanaf nul jaar terecht kunnen voor een scala aan diensten. De derde ster legt de nadruk op maatwerk voor ieder kind. Dit houdt in dat de sterrenschool met individuele leerlijnen werkt en veel gebruik maakt van e-learning (digitale leeromgeving). De vierde ster staat voor uitblinken in rekenen, taal en lezen, omdat de sterrenschool ervan overtuigt is dat deze vaardigheden de succesfactoren zijn voor het presteren in het vervolgonderwijs. De vijfde ster staat

17

Deleted: waar

voor een sterke binding van de sterrenschool met de buurt. De voorzieningen op school zijn namelijk ook toegankelijk voor de buurtbewoners (Huber, in Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 2009). Deleted: eze

Om dit kwantitatief inventariserende onderzoek een kader te geven zullen het bio-ecologisch model, het transactioneel model en de sociale leertheorie in de Deleted: it hoofdstuk

volgende paragrafen worden besproken.

Formatted: Font: Not Italic

2.1. Bio-ecologisch model Vanuit de culturele antropologie wordt de mens als een sociaal product gezien dat gevormd wordt door haar sociale omgeving (Eriksen, 2001). Hoewel een mens wordt geboren met bepaalde karaktereigenschappen die de ontwikkeling voor de helft bepaalt, wordt de sociale omgeving gezien als de andere helft die een belangrijke rol speelt in de ontwikkeling tot een volwassene (Harris, in Borkowski, Ramey & Bristol-Power, 2002). Sociale omgevingen zijn niet overal hetzelfde. Een sociale omgeving kan goed zijn, maar ook slecht. Bronfenbrenner en Ceci (1994) bevestigen dat de sociale omgeving wel verschil maakt en er toe doet bij de ontwikkeling van het kind. In hun reconceptualisatie van de nature-nurture theorie binnen het bio-ecologisch model (zie Figuur 2) wordt een onderscheid gemaakt tussen een goede sociale omgeving (good environment) en een minder goede sociale omgeving (poor environment). De ontwikkelingsuitkomsten van kinderen worden in dit model besproken. Uit het model komt naar voren dat kinderen die leven in een goede omgeving meer

18

competent zijn in de ontwikkeling dan kinderen die leven in een minder goede omgeving.

Deleted:

Figuur 2: Het bio-ecologisch model voor ontwikkelingsvaardigheden als uitkomsten (Bronfenbrenner & Ceci, 1994).

Deleted: Het

De bio-ecologische theorie van de menselijke ontwikkeling gaat ervan uit dat het Deleted: t

kind (met geërfde genotypen en fenotypen) wordt omringd door verschillende Deleted: die

sociale omgevingen en dat deze verschillende sociale contexten het ontwikkelende kind beïnvloeden. Het bio-ecologisch model bestaat uit vier niveaus, namelijk het microniveau, mesoniveau, exoniveau en macroniveau. Het microniveau omvat het

19

gezin, vrienden/peers, kinderopvang/peuterspeelzaal, school etc. Het mesoniveau omvat de relaties tussen de microsystemen waarin de ontwikkelende persoon een actief deelnemer wordt, zoals het gezin en school, school en kinderopvang, kinderopvang en peuterspeelzaal, gezin en kinderopvang etc. Bijvoorbeeld, een gebeurtenis in het gezin kan effect hebben op hoe het kind zich op school gedraagt. Het exoniveau omvat vrienden/kennissen van het gezin, het werk van de ouders, de kerkgemeenschap etc. In de settings van de exosystemen kunnen gebeurtenissen plaatsvinden die de ontwikkelende persoon indirect kunnen beïnvloeden. Als bijvoorbeeld de ouder op het werk een toenemende werkdruk ervaart, dan kan dit van invloed zijn op het gedrag van de ouder in het algemeen en daarmee ook naar het kind toe. Het laatste niveau is het macroniveau. Dit niveau omvat macrosystemen, zoals religie, heersende politieke klimaat, overheidsbeleid, maatschappelijke normen en waarden etc. De sociale instituties op het macroniveau maken beslissingen die het gezinsleven, en daarmee ook de ontwikkelende persoon beïnvloedt. (Bronfenbrenner, 2005; DeHart, Sroufe & Cooper, 2004; Schaffer, 1996). Deleted:

Het huidige onderzoek gaat in op het microniveau, voornamelijk de microsystemen gezin (ouders/verzorgers) en school (teamleden). Onafhankelijk van elkaar hebben ouders/verzorgers en teamleden een invloed op het leerproces en de leerprestaties van kinderen. Gonzalez-DeHass, Willems en Holbein (2005) constateerden dat ouderbetrokkenheid bij het leerproces van kinderen gerelateerd is aan concentratie en aandacht. Ouderbetrokkenheid vergroot de interesse in het leren en het bewustzijn van de geleerde vaardigheden. Ook zijn kinderen van betrokken

20

Deleted: met name

ouders geneigd verantwoording te dragen voor het eigen leren en ervaren zij voldoening in het maken van hun huiswerk. In een andere studie werd aangetoond dat ouderbetrokkenheid op de basisschool significant gerelateerd is aan succesvolle schoolprestaties op latere leeftijd (minder schooluitval, toename van het behalen van de middelbare school diploma, hoogste leerniveau voltooid) en dat kinderen daarvan profijt hebben tot hun 20-jarige leeftijd (Barnard, 2004). Op school oefenen de leerkrachten elke dag een directe invloed uit op het leerproces van kinderen. Uit het onderzoek van Skinner en Belmont (1993) blijkt dat de betrokkenheid van de leerkracht de gedragsmatige en emotionele betrokkenheid bij leerlingen voorspelt. De betrokkenheid van de leraar bepaalt welke ervaringen Deleted: en dat

kinderen in de klas hebben. Het bieden van begeleiding en structuur bevordert

Deleted: h Deleted: bevordert.

daarnaast ook de motivaties van leerlingen . Bovenstaande geeft aan dat de betrokkenheid van ouders en leerkrachten van belang is en centraal staat in het leerproces van kinderen. De implementatie van iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School Deleted: t

activiteiten zal logischerwijs meer werkdruk voor de teamleden betekenen. Meer werkdruk bij de teamleden kan leiden tot minder aandacht voor en minder betrokkenheid bij het leerproces van de kinderen en minder goede begeleiding en structuur aan de kinderen. Als gevolg hiervan kunnen de leerprestaties van de kinderen afnemen. Voor ouders/verzorgers kan iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten juist bijdragen aan (kwalitatief) meer ouderbetrokkenheid. Door een betere afstemming van onderwijs en naschoolse en Brede School activiteiten die overdag plaatsvinden, kunnen de

21

kinderen ’s avonds thuis zijn bij hun ouders/verzorgers. Doordat de dagen meer gestructureerd zijn hebben ouders/verzorgers een vast moment, waarin zij bezig kunnen zijn met de opvoeding en bijvoorbeeld hun kinderen kunnen helpen met het maken van huiswerk. Een grotere mate van ouderbetrokkenheid kan leiden tot een toename in leerprestaties bij kinderen. Formatted: Font: Not Italic

2.2. Transactioneel model Vanuit het transactioneel model kunnen de interacties tussen ouders en kinderen nader verklaard worden. Dit model gaat uit van een cumulatief effect van de wederzijdse beïnvloeding van de ouder en het kind (DeHart, Sroufe & Cooper, 2004), waarbij de ontwikkeling van het kind wordt gezien als de uitkomst van de voortdurende dynamische interactie tussen ouder en kind (Sameroff & MacKenzie, 2003). Volgens dit model hebben de omgeving en het gedrag van het kind effect op

Deleted: De ontwikkelingsuitkomsten van het kind worden in dit model verklaard door

de ontwikkelingsuitkomsten van het kind. De opvoeding die het kind geniet geeft

Deleted: het effect van

bepaalde ervaringen aan het kind en heeft een bepaald effect op het kind. En

Deleted: de omgeving (opvoeding) en Deleted: het effect van

andersom heeft het gedrag van het kind een bepaald effect op de ouder (opvoeding) (Sameroff, McDonough & Rosenblum, 2004). Kortom, ouder en kind lokken bepaalde reacties uit bij elkaar en handelen zich naar eigen reacties waardoor een dynamische interactiepatroon ontstaat die de ontwikkeling(-suitkomsten) van het kind vorm geeft (zie Figuur 3).

22

Deleted: het gedrag van het kind (je zegt al dat het wordt verklaard door.. dan hoef moet je niet het effect van erbij zeggen of je moet zeggen: Deleted: v

Deleted: Deleted: Op basis van de ouderkind interactie wordt een Deleted: bepaalde vorm van de

Figuur 3: Transactioneel model van Sameroff en Chandler (DeHart, Sroufe & Cooper, 2004)

De relatie tussen ouder en kind neemt een bepaalde vorm van gehechtheid aan via het intern werkmodel. Het intern werkmodel is de mentale representatie van het kind over zichzelf en de ouder (het gehechtheidsfiguur). Wanneer het intern werkmodel

Deleted: gehechtheidsrelatie tussen ouder en kind tot stand gebracht. Kinderen met vermijdende gehechtheid (A) vertonen geen stress wanneer zij van hun moeder worden gescheiden en zoeken geen contact met hun moeder wanneer zij met elkaar worden herenigd. De moeders van deze kinderen zijn afwijzend in hun gedrag naar het kind toe. Kinderen die veilig gehecht (B) zijn zoeken contact met hun moeder en gebruiken hun moeder als een veilige basis om Deleted: er

gevormd is, blijft deze stabiel. In het intern werkmodel staan twee vragen centraal die betrekking hebben op het kind?? zelf en op het gehechtheidsfiguur, namelijk (1) word ik geaccepteerd door mijn gehechtheidfiguur en (2) zal de gehechtheidsfiguur er voor mij zijn wanneer ik stress ervaar en steun nodig heb. Kinderen construeren hun intern werkmodel op basis van de ervaringen met de gehechtheidsfiguur in het verleden (Bowlby, 1969; 1973; Meins, 1997; Schaffer, 1996). Goede ouder-kind relaties bieden kinderen de mogelijkheid zich optimaal te

Deleted: op terug te vallen tijdens het exploreren van hun omgeving. Bij de scheiding met hun moeder vertonen deze kinderen veel stress, maar deze stress verdwijnt bij de hereniging. De moeders van deze kinderen zijn het meest responsief en sensitief in hun gedrag naar het kind toe. De kinderen met een ambivalente gehechtheid (C) zoeken contact met hun moeder, maar wijzen deze tegelijkertijd ook af. Wanneer zij worden gescheiden van hun moeder vertonen zij veel stress die bij de hereniging niet verdwijnt. Deze kinderen willen de omgeving exploreren, maar kunnen zich ... [27] Deleted: gehechtheid ouder-kind

ontwikkelen. Een positieve gezinscommunicatie is van essentieel belang voor goede

Deleted: gehechtheidsrelatie. De gehechtheidcategorie B staat voor een veilige

ouder-kind relaties (Le Poire, 2006). Dodge (in Borkowski, Ramey & Bristol-

Deleted: ouder-kind

Power, 2002) stelt dat ouders vrij moeten zijn van stress om sensitief en responsief te

Deleted: gehechtheidsrelatie (Ainsworth, Blehar, Waters & Wall, 1978; Meins, 1997; Schaffer, 1999). ¶ ... [28]

kunnen communiceren met hun kinderen. In de opvoedingscontext vertonen ouders

Deleted: de Deleted: zich

communicatieve gedragingen die gericht zijn op het in goede banen leiden van de

Deleted: de Deleted: essentiëel

23

ontwikkeling van hun kinderen. Met die communicatieve gedragingen maken ouders kenbaar wat zij van hun kinderen verwachten (Le Poire, 2006). In de communicatie tussen ouder en kind spelen opvoedingsstijlen een grote rol. Baumrind (1971) maakt onderscheid tussen vier opvoedingsstijlen die ouders hanteren. Om tot verschillende opvoedingsstijlen te komen worden twee dimensies tegen elkaar afgezet, namelijk de dimensie warmte/responsiviteit/sensitiviteit en de dimensie eisen stellen. De eerste opvoedingsstijl wordt de autoritaire opvoeding genoemd. Ouders die hun kinderen autoritair opvoeden reageren met weinig warmte op en stellen veel eisen aan hun kinderen. De tweede opvoedingsstijl is de autoritatieve opvoeding. Bij deze opvoedingsstijl communiceren ouders met veel Deleted: met

warmte naar hun kinderen en stellen zij veel eisen. De permissief-toegeeflijke Deleted: het

opvoeding is de derde opvoedingsstijl, waarbij ouders veel warmte aan hun kinderen geven, maar weinig eisen stellen. Kinderen van deze ouders krijgen (bijna) altijd hun Deleted: Het

zin en ervaren weinig grenzen van hun ouders. De vierde opvoedingsstijl is de afwijzende-onverschillige opvoeding. De ouders die deze opvoedingsstijl hanteren zijn niet sensitief/responsief naar hun kinderen toe en stellen ook geen eisen (Baumrind, 1971; Le Poire, 2006; Schaffer, 1996). Le Poire (2006) stelt dat kinderen afhankelijk van de opvoedingsstijl een mastery orientation of een learned helplessness orientation ontwikkelen. Bij een autoritatieve opvoeding ontwikkelen kinderen een mastery orientation, waarbij zij in Deleted: het

hun eigen kunnen geloven en moeilijke (ontwikkelings-, maar ook schoolse) taken als uitdagingen zien. Bij een autoritaire en permissieve opvoeding ontwikkelen kinderen een learned helplessness orientation. Kinderen met een learned helplessness

24

Deleted: academische

orientation hebben in het verleden geleerd dat zij de vaardigheden niet bezitten om moeilijke taken het hoofd te bieden en geven daardoor snel op. De verwachtingen van ouders ten opzichte van hun kinderen, kunnen via feedback gecommuniceerd worden. Hoe kinderen de feedback van ouders internaliseren is afhankelijk van hun attributiestijl. Volgens de attributietheorie van Weiner (1986) schrijven mensen hun succes en falen toe aan een aantal causale factoren die binnen en buiten zichzelf gezocht kunnen worden. Kinderen met een mastery orientation schrijven succes toe aan de eigen vaardigheden. Kinderen met een learned helplessness orientation schrijven succes toe aan factoren buiten zichzelf (Le Poire, 2006). Een learned helplessness orientation kan het leerproces op school negatief beïnvloeden. Deleted:

Boekaerts en Simons (2003) stellen dat de psychologie van kinderen invloed heeft op het leerproces. In het heuristisch model van het affectieve leerproces (zie Figuur 4) van Boekaerts (Boekaerts & Simons, 2003) worden het leerproces en het Deleted: t

copingproces weergegeven. Het leer- en het copingproces worden door de situatiebeleving gestuurd. De situatiebeleving is de betekenis die leerlingen toekennen aan een leersituatie en is gebaseerd op de opvatting van leerlingen over de eigen persoonstrekken en het zelfbeeld. In tegenstelling tot kinderen met een mastery orientation, die een leerintentie hebben en gemotiveerd zijn om te leren, zijn kinderen met een learned helplessness orientation geneigd om tijdens het leerproces taak-irrelevante gedachten bij zichzelf op te roepen, zoals ‘zal ik de opdracht goed Deleted: academische (

kunnen maken’. Zij twijfelen aan de eigen schoolse vaardigheden. In plaats van een leerintentie hebben zij een copingintentie. Leerlingen met een copingintentie zitten

25

Deleted: e??)

op het welbevindenpad. Dit houdt in dat zij bezig zijn met het affectief proces, waarin zij bezig zijn het reguleren van hun emoties. Het gevolg hiervan is dat het leerproces niet wordt aangestuurd (Boekaerts & Simons, 2003). Hieruit valt af te leiden dat kinderen met een learned helplessness orientation slechter presteren op school dan wanneer zij een mastery orientation hebben. Formatted: Line spacing: single

Deleted:


Figuur 4: Heuristisch model van het affectieve leerproces (Boekaerts & Simons, 2003).

De wederzijdse beïnvloeding van ouder en kind en de kwaliteit van de ouder-kind relatie hebben effect op het aanpassingsvermogen van het kind op school (Cowan, Cowan, Ablow, Johnson & Measelle, in Cowan, Cowan, Ablow, Johnson & Measelle, 2005). Volgens Sroufe, Egeland, Carlson en Collins (2005) ontwikkelen

26

kinderen hun sociale vaardigheden binnen een groepscontext verder en wordt de individuele adaptatie van kinderen in verschillende sociale situaties (in een (vrienden)groep, op school etc.) geconstrueerd op basis van de opvoeding die zij genieten. De combinatie van iedere dag dezelfde schooltijd en naschoolse en Brede School activiteiten kan ouders beter in staat stellen om hun arbeid beter te

Deleted: . Veilig en onveilig gehechte kinderen laten verschillende gedragingen zien wanneer zij deelnemen aan de groep. Deleted: Kinderen die veilig gehecht zijn, kunnen goed spelen met andere kinderen waarmee zij niet bevriend zijn en houden tegelijkertijd contact met hun vrienden. De onveilig gehechte kinderen hebben moeite zich in te mengen in de groep en voelen zich verloren in afwezigheid van hun vrienden. Deleted: D Deleted: wordt

combineren met de zorg voor hun kinderen (Verkenning gelijke schooltijden, 2009).

Deleted: (Sroufe, Egeland, Carlson & Collins, 2005)

Het vergemakkelijken van de combinatie van arbeid en zorg kan stress verlagend

Deleted:

werken (vermindering van de draaglast) voor de ouders/verzorgers, waardoor zij in staat zijn responsiever en sensitiever op te voeden en daardoor een positieve Deleted: te

(autoritatieve) opvoedingsstijl ontwikkelen. Een autoritatieve opvoedingsstijl is belangrijk voor een veilige gehechtheid en deze beïnvloedt de ontwikkeling van een positief intern werkmodel. Een positief intern werkmodel kan weer bijdragen aan Deleted:

een positieve attributiestijl (mastery orientation), waardoor kinderen zich werkelijk op het leren kunnen concentreren en hun schoolse vaardigheden optimaal kunnen ontwikkelen. Deleted: ¶ ¶

2.3. Sociale leertheorie

Formatted: Font: 14 pt, Not Italic

Het leren in de sociale omgeving bevat twee typen relaties. In de sociale omgeving hebben kinderen te maken met verticale en horizontale relaties. De verticale relatie is de relatie tussen het kind en een oudere persoon die over meer kennis en vaardigheden bezit dan het kind zelf. De interacties binnen dit type relatie zijn aanvullend van aard. Een voorbeeld van zo’n verticale relatie is de relatie van het

27

Formatted: Font: Not Italic

kind met de ouder. Een ander voorbeeld is de relatie van het kind met de leerkracht op school. De horizontale relatie is de relatie tussen personen die over gelijke kennis en vaardigheden beschikken. De interacties binnen dit type relatie zijn wederzijds van aard. Een voorbeeld van een horizontale relatie is de (vriendschaps-) relatie tussen kinderen onderling (Schaffer, 1996). Binnen de horizontale en verticale relaties van kinderen met vrienden/peers, ouders en leerkrachten kan geleerd worden door middel van belonen en straffen en modeling. Hoover-Dempsey, Battiato, Walker, Reed, DeJong en Jones (2001) wijzen op de ondersteunende functie van modeling, aanmoediging en instructies geven, in de manier waarop de kinderen attributies maken met betrekking tot schoolprestaties. Uit hun studie kwam naar voren dat de betrokkenheid van ouders bij huiswerk maken via modeling, aanmoediging en instructies geven, de houding van kinderen ten opzichte het maken van hun huiswerk, de manier waarop zij de eigen educatieve vaardigheden zien en de zelfregulatievaardigheden beïnvloedt. Langhout en Mitchell (2008) deden onderzoek naar de ongeschreven normen, waarden en overtuigingen die via de onderwijsstructuur invloed uitoefenen op leerlingen en leerkrachten. Daaruit bleek dat leerkrachten gehoorzaamheid van leerlingen onder betrokkenheid Deleted: een

in de les verstaan. Wanneer leerlingen een ander gedrag (dat niet overeenkwam met betrokkenheid in de les) dan gehoorzaamheid vertoonden, dan gaven de leerkrachten hen straf. Helaas leidde dit tot ongemotiveerde leerlingen. Door belonen en straffen leren kinderen bepaalde sociale normen en waarden eigen te maken. Er is een onderscheid te maken tussen positief en negatief belonen. Wanneer het kind positief wordt beloond, dan wordt het gedrag van het kind

28

Deleted: e

bekrachtigd en zal het kind denken dat het vertoonde gedrag gewenst is, waardoor het kind dat gedrag vaker zal vertonen. Bij negatief belonen ligt de nadruk op het elimineren van ongewenst gedrag. Er volgt beloning wanneer het kind het Deleted: ¶

ongewenste gedrag niet vertoont (Bandura & Walters, 1963). Een andere aspect die een belangrijke rol speelt in het sociaal leren is modeling (imiteren van het gedrag van anderen) (Bandura & Walters, 1963). Bij Deleted: een

imitatie leren kinderen nieuw gedrag door anderen te observeren en vervolgens het

Deleted: ¶

gedrag na te doen. Uit bestaande literatuur over sociaal leren herleidt Crain (2005)

Deleted: Het Deleted: de

vier componenten van het observationeel leren. Het observationele leerproces wordt

Deleted: (het is toch enkelvoud??)

gekenmerkt door vier onderliggende cognitieve processen (Bandura & Jeffery,

Deleted: zijn Deleted: sen

1973). De eerste component betreft het ‘attentional process’. Dit is een proces die

Deleted: en Deleted: de

ervoor zorgt dat een bepaald rolmodel aandacht en interesse opwekt van het kind,

Deleted: ses

omdat een bepaald gedrag voordelen of beloning oplevert. De tweede component

Deleted: (net als bij het voorgaande je kiest moet kiezen voor de processen of het proces maar niet de proces

omvat het ‘retention proces’. Bij dit proces wordt het geobserveerde gedrag in een symboliek, zoals verbale codes verwerkt. De kinderen benoemen het gedrag, terwijl zij het gedrag waarnemen. De derde component, het ‘motor reproduction process’,

Deleted: . Deleted: eze Deleted: sen Deleted: Het Deleted: de

houdt in dat een kind bepaalde motorische vaardigheden nodig heeft om een bepaald

Deleted: Het Deleted: de

waargenomen gedrag te reproduceren. De vierde component is het ‘reinforcement

Deleted: dit Deleted: een

and motivational process’. Bij deze component is er onderscheid te maken tussen het verwerven en uiten van nieuw gedrag. Een kind kan een nieuw vorm van gedrag

Deleted: nieuw gedrag (een gedrag bestaat niet of je moet zetten en nieuwe vorm van gedrag/nieuwe uiting van gedrag)

verworven hebben, maar hoeft dat gedrag niet te uiten. Hij zal het nieuw verworven

Deleted: /zij (ik zou zij weglaten dat is wel duidelijk dat het een hij of zij kan zijn)

gedrag alleen vertonen als hij daarvoor waarschijnlijk wordt beloond.

Deleted: e Deleted: /zij (idem) Deleted: Volgens Bandura en Jeffery (1973) liggen cognitieve processen ten grondslag aan het observationele leerproces.

29

Deleted:

Binnen de horizontale relaties vinden ook leerprocessen plaats. Light en Littleton (in Faulkner, Littleton & Woodhead, 1998) constateren uit bestaande literatuur over het Deleted:

werken in groepen, dat kinderen in groepsverband sociale vaardigheden leren, zoals samenwerken,

onderhandelen

en

discussiëren.

Kinderen

die

met

elkaar

samenwerken, leren problemen op te lossen. Deze sociale vaardigheden kunnen ook in de leercontext geplaatst worden die mogelijk de leeruitkomsten bij kinderen vergroten. Iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten kan de sociale omgeving van kinderen verrijken en een leeromgeving aanbieden, waarin zij dagelijks horizontale en verticale relaties aangaan met leeftijdsgenoten, leerkrachten en andere volwassenen. Door middel van belonen en straffen en het imiteren van het gedrag van anderen leren kinderen de sociale normen en waarden eigen te maken en leren zij sociale vaardigheden aan, zoals samenwerken, discussiëren en onderhandelen. Op deze manier kan het leren binnen verrijkende sociale contexten bijdragen aan positieve ontwikkelingsuitkomsten van Deleted: ¶

kinderen. Deleted: ¶

Deleted: ¶

30

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶

3. Methode 3.1. Procedure Voor dit kwantitatief inventariserend onderzoek is gekozen om de dataverzameling via digitale vragenlijsten uit te voeren. Voorafgaand zijn ter introductie twee brieven2 opgesteld. Deze zijn op een schriftelijke en digitale wijze uitgezet naar de

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

ouders/verzorgers en de teamleden van alle basisscholen in de deelgemeente in


Hillegersberg-Schiebroek te Rotterdam. De ouders/verzorgers en teamleden konden

Formatted: Dutch (Netherlands) Deleted: he

de digitale vragenlijsten van 12 tot en met 26 mei invullen. In die periode is een herinnering uitgegaan naar degenen die de vragenlijsten nog niet hadden ingevuld.

Deleted: te verrichten Deleted: is

Vanwege onvoldoende respons is nog een tweede herinnering uitgegaan. De enquête werd uiteindelijk op 28 mei gesloten. In dit hoofdstuk wordt eerst de achtergrondinformatie van de respondenten Deleted: (uiteengezet??)

gegeven. Daarna zal het proces van de instrumentontwikkeling worden beschreven en zullen de representativiteit en betrouwbaarheid van dit onderzoek worden Deleted: en v

besproken. Vervolgens wordt er een korte toelichting gegeven over de manier waarop de gegevens zijn verwerkt. Formatted: Dutch (Netherlands)

3.2. Onderzoekspopulatie en respons

Formatted: Font color: Auto

In het huidige onderzoek omvat de onderzoekspopulatie dertien scholen / vijftien locaties in het primair onderwijs, waarbinnen 2994 gezinnen en 376 teamleden Deleted: (

vallen. De totale respons bestaat uit 857 (28.6%) ouders/verzorgers, waaronder

Deleted: ?? Er ontbreekt hier in ieder geval een woord).


2

Zie bijlage 4 en 5

31


zeven van allochtone afkomst, en 143 (38%) teamleden. In Tabel 2 is een overzicht Deleted: ontvangen (ik zou ‘ontvangen’weglaten, respons ontvang je altijd, dat houdt het woord respons toch juist in)

van de respons weergegeven.

Deleted: ¶ Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶

Tabel 2. Respons per basisschool Ouders/verzorgers

Teamleden


Naam basisschool

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

Formatted Table

Emmaschool Emmaschool & Eduard van Beinum Eduard van Beinum Jacob Maris Jacob Maris & Heijbergschool St. Michaelschool St. Michaelschool & Eduard van Beinum Tarcisius Tarcisius & Hildegaert Heijbergschool Hildegaert De Wilgenstam De Wilgenstam & Tuinstad Schiebroek De Wilgenstam & Eduard van Beinum Fatimaschool Tuinstad Schiebroek Tuinstad Terbregge Goede Herderschool Goede Herderschool (dependance) Stephanusschool De Bergse Zonnebloem

79 1 69 43 1 114 1

9.2 0.1 8.9 5.0 0.1 13.3 0.1

13

9.1


6 5

4.2 3.5

1

0.7

38 2 48 167 99 1

4.4 0.1 5.6 19.5 11.6 0.1

4

2.8

1 18 24

0.7 12.6 16.8

1 43 62 24 15 5 21 15

0.1 5.0 7.2 2.8 1.8 0.6 2.5 1.8

11 15 6 7 1 16 12

7.7 10.5 4.2 4.9 0.7 11.2 8.4

8

0.9

3

2.1

Missing

De grootste groepen ouders/verzorgers die hebben gereageerd hebben kinderen op de

Deleted: Bij de ouders/verzorgers is de meeste respons afkomstig vanuit

Hildegaertschool (19.5%), St. Michaelschool (13.3%) en de Wilgenstam (11.6%). Ook zijn enkele ouders/verzorgers met meerdere scholen verbonden, omdat niet al hun kinderen naar dezelfde school gaan. Deze zijn als aparte categorie in de tabel Deleted: Bij d

opgenomen. Van de teamleden hebben de teamleden van de Wilgenstam (16.8%),

32

Hildegaert (12.6%), Stephanusschool (11.2%) en Tuinstad Schiebroek (10.5%) het Deleted: gerespondeerd

meest gereageerd. Formatted: Font: 14 pt

3.2.1. De ouders/verzorgers Deleted: respons (waarom niet

De respondenten bij de groep ouders/verzorgers bestaat uit 16.3% mannen en 81.9%

Deleted: ??)

vrouwen. Het percentage dat jonger was dan dertig jaar is 2.2%, die tussen 30-40 jaar was is 46.6% en die ouder was dan veertig jaar is 50.4% (zie Tabel 3). Deze Deleted: s

groep respondenten bestaat uit 88.9% twee-oudergezin en 9.0% eenoudergezin. Het

Deleted: -

percentage respondenten met een universitair diploma is 42.1% en met een hboDeleted: .0

diploma is 30%. Het percentage ouders/verzorgers dat alleen het voortgezet

Deleted: die Deleted: 9

onderwijs hebben genoten is 11.2% en 11.9% is afgestudeerd op mbo-niveau. Drie respondenten (0.3%) hebben aangegeven geen diploma te hebben behaald. Bij zestien respondenten (1.6%) is sprake van andere behaalde diploma’s, zoals basisonderwijs (1), vmbo (1), hno-huishoud en nijverheidsonderwijs (2), International Schools en Hotel School Zwitserland (1), lbo (1), LEAO (1), lhno (2), meao (2), middenstandsdiploma (1), PhD (1), post-hbo (2) en directiesecretaresseopleiding (1). Van 22 respondenten (2.6%) is het opleidingsniveau niet bekend (zie Tabel 3). Onder de participerende gezinnen varieert het aantal schoolgaande Deleted: een

kinderen van één tot vier kinderen. De meeste respons komt van gezinnen met één

Deleted: meest Deleted: ee

en twee schoolgaande kinderen. Het aantal gezinnen met een schoolgaand kind is 330 (38.5%). Het aantal gezinnen met twee schoolgaande kinderen is 363 (42.4%). Het aantal gezinnen met drie schoolgaande kinderen is 133 (15.5%) en vijftien

33

gezinnen (1.8%) hebben vier schoolgaande kinderen. Van zestien gezinnen (1.9%) is


het aantal schoolgaande kinderen onbekend. Formatted: Dutch (Netherlands)

3.2.2. De teamleden Ook bij de teamleden is sprake van meer vrouwelijke dan mannelijke respondenten. De respons van de teamleden bestaat in totaal uit 138 teamleden waarvan 14 (9.8%)

Deleted: respons (waarom spreek je niet over Deleted: ??, dan gaat het meer over de personen)

mannelijke en 124 (86.7%) vrouwelijke teamleden. Vijf (3.5%) teamleden hebben Deleted: aantal

hun geslacht niet bekend gemaakt. Het percentage teamleden dat jonger is dan 30 jaar en die tussen 30 en 40 jaar oud zijn bedraagt achtereenvolgens 22.4% en 33.6%. Deleted: die

Het percentage teamleden dat tussen 41 en 50 jaar oud is bedraagt 18.9% en 23.1% is ouder dan 50 jaar. Drie teamleden hebben hun leeftijd niet bekend gemaakt (zie Tabel 3). De meeste teamleden (85.3%) hebben een hbo-opleiding genoten. Enkele teamleden hebben een universitaire opleiding gevolgd (7.7%). Het percentage teamleden met een mbo-diploma is 3.5% en 2.1% heeft een middelbare school Deleted: É

diploma gehaald. Eén teamlid heeft een akte mo-diploma. Van een teamlid is het

Deleted: Een

opleidingsniveau onbekend (zie Tabel 3). De meeste teamleden (78.3%) die aan het Deleted: en

onderzoek hebben deelgenomen, zijn werkzaam als leerkracht in het basisonderwijs. Er is niet gevraagd aan welke groepen zij lesgeven. Onder de respondenten zijn acht

Deleted: gerespondeerde teamleden ( Deleted: ??)

intern begeleiders en vier onderwijsassistenten. De overige teamleden in het onderzoek zijn werkzaam in de functie van directeur (4), adjunct-directeur (4), leerkracht

en

bouwcoördinator

(1),

leerkrachtondersteuner

(1),

ondersteuner/remedial teacher (1), ouderconsulent (1) en bovenschools ict-er (1). Zes Deleted: ¶

teamleden hebben niet aangegeven welk functie zij beoefenen (zie Tabel 3). Het

34

Deleted: Ee

gemiddelde aantal werkuren van de teamleden ligt tussen 31-35 uur per week. Één teamlid werkt minder dan tien uur per week en 31 teamleden werken meer dan 40 Deleted: 3

uur per week (zie Tabel 4).

Deleted: ¶

Formatted: Justified

Formatted: Line spacing: single

Tabel 3. Geslacht, opleiding en werkfunctie

Formatted Table

Aantal ouders/verzorgers (N=857)

Leeftijd in jr

> 30 30-40 > 40 41-50 > 50

19 432 399 -

2.2% 50.4% 46.6%

7

0.8%

Mavo Havo Atheneum/Vwo Mbo Hbo Wo Overig Geen

27 43 26 102 257 361 16 3

3.2% 5.0% 3.0% 11.9% 30.0% 42.1% 1.4% 0.3%

Missing

22

2.6%

Missing Opleiding

Werkfunctie

Leerkracht basisonderwijs Intern begeleider

Tabel 3.

Vervolg

Aantal teamleden (N=143)

32 48

22.4% 33.6%

27 33

18.9% 23.1%

3

2.1%

2 1 5 122 11 1 -

1.4% 0.7% 3.5% 85.3% 7.7% 0.7%

1

0.7%

113 8

78.3% 5.6%


-

-

Deleted: 10

Formatted: Font: 12 pt, Italic

Onderwijsassistent Overig Missing

4 13

2.8% 9.1%

Formatted: Font: 12 pt, Italic

6

4.2%

Deleted: ¶

35

Deleted: 3

Tabel 4. Aantal werkuren per week van teamleden Werkuren per week

Aantal (N=143)

(%)

< 10 10 – 15 16 – 20 21 – 25 26 – 30 31 – 35 36 – 40 > 40

1 6 20 22 12 18 29 31

0.7 4.2 14.0 15.4 8.4 12.6 20.3 21.7

Missing

4

2.8 Formatted: Font color: Auto

3.3. Representativiteit De respons van de ouders/verzorgers (28.6%) is niet voldoende representatief voor de onderzoekspopulatie. Om te kijken of de onderzoeksgegevens toch enigszins gegeneraliseerd kunnen worden zijn de achtergrondkenmerken van de responsgroep vergeleken met die van de wijkbevolking van Hillegersberg-Schiebroek. Uit het

Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto Deleted: .

onderzoek van Erpskamp (2008) blijkt dat de deelgemeente HillegersbergSchiebroek een welvarende wijk in Rotterdam is. De wijkwoners zijn hoog opgeleid

Deleted: De inwoners zijn hoog opgeleid en hebben een hoge SESstatus. Dit is ook zichtbaar in het huidige onderzoek,


en hebben een hoge SES-status. Driekwart van de wijkbevolking is van autochtone

Deleted: van de respondenten heeft

afkomst. Volgens Erpskamp (2008) is, in vergelijking met het gemiddelde van

Deleted: -


Rotterdam, in Hillegersberg-Schiebroek sprake van veel kerngezinnen met minderjarige kinderen en wonen in de wijk vooral mensen tussen 40-64 jaar. In de responsgroep ouders/verzorgers van het huidige onderzoek is 99.2% autochtoon en heeft 72.1% een hbo of universitaire opleiding genoten. Bij 88.9% van de respondenten is sprake van een kerngezin met minderjarige kinderen. Iets meer dan de helft van de respondenten (50.4%) is ouder dan veertig jaar. De

Deleted: Volgens Erpskamp (2008) is, in vergelijking met het gemiddelde van Rotterdam, in Hillegersberg-Schiebroek sprake van veel 2-oudergezinnen met minderjarige kinderen. Dit komt overeen met de gezinssituatie van de responsgroep (88.9%).

Formatted: Font color: Auto Deleted: In de wijk wonen vooral mensen tussen 40-64 jaar (Erpskamp, 2008). Ook voor dit achtergrondkenmerk geldt dat het overeenkomt met de responsgroep. Van de groep ouders/verzorgers is

Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto

36

achtergrondkenmerken van de respondenten zijn vergelijkbaar met die van de Deleted: Echter, de respondenten van allochtone afkomst zijn ondervertegenwoordigd in het huidige onderzoek.

wijkbevolking. Het totale respons bij de teamleden is 38%. Statistisch gezien is deze

Deleted: aantal respondenten Deleted: in de groep

voldoende representatief voor alle teamleden van de deelnemende basisscholen. Van de respondenten heeft 85.3% een hbo-opleiding en 7.7% een wo-opleiding afgerond. Het is onbekend of onder de teamleden zich ook teamleden met een allochtone afkomst bevinden, maar hoogstwaarschijnlijk zijn ook bij de teamleden minder

Deleted: wel

Formatted: Font color: Auto Deleted: ( Deleted: )

Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto Deleted: 8.0

allochtone teamleden. De meeste teamleden (33.6%) zijn tussen 30 en 40 jaar. Het


percentage teamleden dat ouder is dan 40 jaar is 18.9%. De achtergrondkenmerken van de teamleden komen redelijk overeen met de gegevens van Erpskamp (2008) en zijn,

net

als

die

van

de

ouders/verzorgers,

vergelijkbaar

met

de

achtergrondkenmerken van de wijkbevolking.

3.4. Meetinstrumenten Er is een vragenlijst ontwikkeld voor de ouders/verzorgers en een voor de teamleden. De beide vragenlijsten die in dit onderzoek zijn gebruikt zijn ontwikkeld aan de hand van enkele voorbeelddocumenten die afkomstig zijn van de website 3

Deleted: ren

Expertise Centrum voor jeugd, samenleving en opvoeding en de website van de


Brede School4. Ook heeft tijdens het ontwikkelen van de vragenlijsten een informele

Field Code Changed

informatie-uitwisseling plaatsgevonden met een andere basisschool die reeds van start was gegaan met het concept van vijf gelijke dagen model.

Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Field Code Changed

3 4


http://www.jso.nl/web/show/id=66569 http://www.bredeschool.nl/ondersteuning/voorbeelddocumenten.html


37

In overleg met de directieleden van vier basisscholen uit HillegersbergSchiebroek zijn de vragenlijsten ontwikkeld. Deze directieledenzijn ook de opdrachtgevers en hadden aangegeven betrokken te willen zijn bij het ontwikkelen van de vragenlijsten. De vragenlijsten zijn zodanig aangepast dat sommige delen van

Deleted: , (anders komt het erop neer dat de vragenlijsten de opdrachtgevers zijn) Deleted: waren Deleted: Er is een vragenlijst voor de ouders/verzorgers en een vragenlijst voor de teamleden.

de voorbeelddocumenten eruit zijn gehaald, omdat deze niet relevant werden geacht door de opdrachtgevers.


3.4.1. Vragenlijst voor ouders/verzorgers De vragenlijst voor de ouders/verzorgers5 bestaat uit vier thema’s, namelijk ‘algemene

vragen’,

‘schooltijdenverkenning’,

‘buitenschoolse

opvang’

en Deleted: waren

‘naschoolse en Brede School activiteiten’. De algemene vragen zijn bedoeld voor het verzamelen van algemene achtergrondinformatie van de respondenten, zoals leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en gezinssituatie. Daarnaast zijn ook vragen opgenomen Deleted: a

over het aantal schoolgaande kinderen, in welke groep de kinderen zitten en met Deleted:

welke basisschool de ouders/verzorgers zijn verbonden. Vanwege moeilijkheden met de verzameling en verwerking van de verkregen gegevens over de buitenschoolse opvang zijn deze niet in het onderzoek meegenomen.

3.4.2. Vragenlijst voor teamleden De vragenlijst voor de teamleden6 bestaat ook uit vier thema’s, namelijk ‘algemene vragen’, ‘schooltijdenverkenning’, ‘werktijden en functies’ en ‘motieven en visie’.

5 6

Zie bijlage 2 Zie bijlage 3

38

Ook bij de teamleden zijn de algemene vragen bedoeld voor het verkrijgen van achtergrondgegevens, zoals op welke scholen zij werkzaam zijn, geslacht, opleidingsniveau, huidige functie en het aantal werkuren per week. Het thema ‘motieven en visie’ omvat ook de vragen over de naschoolse en Brede School activiteiten

die

bij

de

ouders/verzorgers

zijn

opgenomen.

Het

thema

‘schooltijdenverkenning’ omvat dezelfde vragen als de gelijknamige thema bij de Deleted: ¶

vragenlijst van de ouders/verzorgers. Deleted:

Vanuit het bio-ecologisch model valt af te leiden dat een nieuwe schooltijd in

Formatted: Font color: Auto Deleted: activitieiten

combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten zou kunnen leiden tot een betere afstemming met de naschoolse activiteiten, zodat kinderen ’s avonds thuis kunnen zijn. De dagen zijn meer gestructureerd, waardoor ouders/verzorgers en kinderen ’s avonds een vast moment hebben om met elkaar door te brengen waarin ouders/verzorgers bijvoorbeeld hun kinderen kunnen helpen met het maken van huiswerk. Een grotere mate van ouderbetrokkenheid kan mogelijk leiden tot een Deleted: een

toename in leerprestaties bij kinderen.


Daarnaast valt uit het bio-ecologisch model voor de teamleden af te leiden dat een nieuwe schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten zou kunnen leiden tot minder leerkrachtbetrokkenheid wat mogelijk kan leiden tot een afname van de leerprestaties van kinderen. In de vragenlijsten zijn vragen opgenomen waarmee gekeken kan worden naar deze eventuele gevolgen van een nieuwe schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten voor de ouder- en leerkrachtbetrokkenheid bij het leerproces van kinderen. Uit de vragenlijst voor ouders/verzorgers zijn dat drie vragen uit het thema ‘naschoolse en Brede

39

Deleted: grotere mate van ouderbetrokkenheid wat mogelijk kan leiden tot betere leerprestaties van kinderen.


School activiteiten’, namelijk vraag 35 (“Hoe ziet u Brede School activiteiten binnen de school van uw kind?”), vraag 36 (“Wat zijn de voordelen van Brede School activiteiten volgens u?”) en vraag 37 (“Wat zijn de nadelen van Brede School activiteiten volgens u?”). Uit het thema ‘schooltijdenverkenning’ zijn bijna alle vragen gebruikt behalve de vragen 11 en 12. Uit de vragenlijst voor teamleden zijn ook bijna alle vragen uit het thema ‘schooltijdenverkenning’ gebruikt behalve de vragen 10 en 11. Uit het thema ‘werktijden en functies’ zijn de volgende vragen gebruikt: vraag 19 (“Zou u eventueel interesse hebben om in de komende jaren in een andere functie te werken?”), vraag 22 (“Bent u eventueel bereid om naast uw huidige werkzaamheden ook andere taken uit te voeren?”) en vraag 24 (“Zou u in de toekomst Brede School activiteiten willen geven?”). Uit het thema ‘motieven en visie zijn vraag 34 (“Hoe ziet u Brede School activiteiten binnen de school van uw kind?”) en vraag 38 (“Welke meerwaarde ziet u in de schooltijdverandering in relatie met naschoolse en Brede School activiteiten?”) gebruikt. Formatted: Font color: Auto

Vanuit het perspectief van het transactioneel model kan worden afgeleid dat een nieuwe schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten zou Formatted: Font color: Auto

kunnen leiden tot een vergemakkelijking van het combineren van arbeid en zorg. Dit Deleted: wat

kan mogelijk leiden tot minder stress bij de ouders/verzorgers, waardoor zij een


autoritatieve opvoedingstijl kunnen optimaliseren. Een autoritatieve opvoedingsstijl kan leiden tot een veilige gehechtheidsrelatie en een positief intern werkmodel bij het kind wat kan bijdragen aan een positieve attributiestijl, waardoor het kind zijn schoolse vaardigheden optimaal kan ontwikkelen. Aan de hand van de volgende vragen wordt de behoefte van ouders/verzorgers aan de combinatie van zorg en

40

Deleted: ontwikkelen

Formatted: Font color: Auto Deleted: postitief

arbeid onderzocht: vraag 11 (“Wat zijn de voordelen van iedere dag dezelfde schooltijd volgens u?”), vraag 12 (“Wat zijn de nadelen van iedere dag dezelfde schooltijd volgens u?”), vraag 31 (“Als u zou kiezen voor Brede School activiteiten voor uw kind, heeft dat dan een specifieke reden? Zo ja, welke?”) en vraag 32 (“Als u niet zou kiezen voor Brede School activiteiten voor uw kind, heeft dat dan een specifieke reden? Zo ja, welke?”). Formatted: Font color: Auto

Tot slot kan vanuit de sociale leertheorie worden afgeleid dat een nieuwe schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten de sociale leeromgeving van kinderen kan verrijken wat mogelijk kan bijdragen aan positieve ontwikkelingsuitkomsten van kinderen. In beide vragenlijsten zijn vragen opgenomen die nadruk leggen op de sociale leercontext die de nieuwe schooltijd in combinatie met Brede School activiteiten eventueel kan bieden. Bij de vragenlijst voor ouders/verzorgers gaat het om de volgende vragen: 31 (“Als u zou kiezen voor Brede School activiteiten voor uw kind, heeft dat dan een specifieke reden? Zo ja, welke?”), 32 (“Als u niet zou kiezen voor Brede School activiteiten voor uw kind, heeft dat dan een specifieke reden? Zo ja, welke?”), 36 (“Wat zijn de voordelen van Brede School activiteiten volgens u?”) en 37 (“Wat zijn de nadelen van Brede School activiteiten volgens u?”). Bij de vragenlijst voor teamleden gaat het om de volgende vragen: 29 (“Wat zijn de voordelen van Brede School activiteiten volgens u?”) en 30 (“Wat zijn de nadelen van Brede School activiteiten volgens u?”). Deleted: ¶

41

Formatted: Font color: Auto, Dutch (Netherlands)

3.5. Betrouwbaarheid


De vragenlijsten zijn niet eerder elders gebruikt, waardoor gegevens over de externe Formatted: Font color: Auto

betrouwbaarheid van de vragenlijsten voor dit onderzoek ontbreken. Daarnaast zijn Deleted: analyses gedaan

er geen controlevragen gehanteerd om de vragen in de lijsten op interne


betrouwbaarheid te controleren. Op grond van deze gegevens is het niet mogelijk uitspraken te doen over de betrouwbaarheid van de vragenlijsten.

Deleted: ¶ Deleted: ¶


3.6. Dataverwerking & -analyse De digitaal verzamelde gegevens zijn voor analyses omgezet naar SPSS. De analyses bestonden voornamelijk uit rechte tellingen en berekeningen van gemiddelden en standaarddeviaties. Voor de representativiteit en generaliseerbaarheid voor de hele populatie is met behulp van de Independent-Samples T Test is gekeken of er een significant verschil bestaat tussen de gemiddelde scores van ouders/verzorgers en teamleden op de vraag over de afschaffing van de vrije woensdagmiddag (“Als de woensdag een schooldag wordt net als de andere dagen van de week, wat vindt u daar dan van? Kunt u uw mening op schaal van 1 tot 10 aangeven, waarbij 1

Deleted: ,

“helemaal mee oneens” en 10 “helemaal mee eens” is?”). Daarnaast is bij beide Deleted: is

groepen respondenten een Chi-kwadraat toets uitgevoerd voor ‘voorstelling van schooltijdverandering’ (“Kunt u zich voorstellen dat de schooltijden worden veranderd?”) en ‘houding ten opzichte van schooltijdverandering’ (“Hoe staat u tegenover het initiatief om iedere dag dezelfde schooltijd te hanteren?”) om te kijken of er een statistisch significant verband bestaat tussen die twee variabelen en Deleted: el de

de eventuele sterkte van dat verband.

42

Deleted: ¶ ¶ ¶

4. Resultaten

Deleted: ¶

De bevindingen worden besproken aan de hand van de thema’s ‘Brede School activiteiten’ en ‘Schooltijdverandering’. Als eerste worden de bevindingen besproken die relevant zijn voor het beantwoorden van deelvraag 1. Daarna worden de bevindingen besproken die relevant zijn voor het beantwoorden van deelvraag 2.

4.1. Brede School activiteiten Welke ideeën hebben ouders/verzorgers en teamleden over naschoolse en Brede School activiteiten?

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ Deleted: ¶

Uit het onderzoek is gebleken dat 65.1% van de ouders/verzorgers bekend zijn met de term ‘Brede School activiteiten’. Voor 18.6% is dit niet het geval. Daarnaast is aan ouders/verzorgers en teamleden gevraagd wat zij onder Brede School activiteiten

Deleted: ¶ ¶ Deleted: de bevindingen Deleted: (bevindingen doe je in een onderzoek, maar ik zou hier kiezen voor het onderzoek) Deleted: werden

verstaan. In beide groepen verstaan de meeste respondenten (77.4% en 72.0%) vrijetijdsactiviteiten onder Brede School activiteiten. Op de tweede plaats worden naschoolse cursussen/workshops voor ouders en kinderen genoemd (42.0% en 55.9%). Op de derde plaats staat huiswerkbegeleiding (32.1% en 29.4%). Onder overige Brede School activiteiten (3.3%) worden door ouders/verzorgers activiteiten genoemd, zoals activiteiten ter bevordering van de sociale competenties en filosofie. Deleted:

De teamleden noemen onder overige Brede School activiteiten (3.5%) onder andere educatieve activiteiten en activiteiten die (sommige) kinderen niet vanuit hun eigen Deleted: 4

situatie kunnen doen in verband met geld, vervoer etc (zie Tabel 5).

43

Deleted: ¶ ¶ ¶

Tabel 5. Bekendheid met Brede School activiteiten Ouders/verzorgers

Bekendheid

Brede School activiteiten

Deleted: 4

Teamleden

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

Ja Nee

558 159

65.1 18.6

Missing

140

16.3

Huiswerkbegeleiding Vrijetijdsactiviteiten (sport, schilderen etc.) Voor- en vroegschoolse educatie Koffieochtenden voor ouders Naschoolse cursussen/workshops voor ouders en kinderen Overig

275 663

32.1 77.4

42 103

29.4 72.0

84

9.8

21

14.7

29 360

3.4 42.0

16 80

11.2 55.9

28

3.3

5

3.5

Missing

160

18.7

34

23.8 Deleted: 5

Uit Tabel 6 is af te lezen dat de ouders/verzorgers en teamleden de Brede School activiteiten vooral als een extern onderdeel zien, dat wordt verzorgd door andere Deleted:

organisaties. Meer dan een derde van de ouders/verzorgers (37.8%) ziet de Brede

Deleted: een

School activiteiten als een intern onderdeel dat bij het aanbod van de school hoort.

Deleted: 5

Tabel 6. Plaats van Brede School activiteiten binnen de school Ouders/verzorgers

Teamleden

Plaats binnen school

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

Intern onderdeel dat hoort bij het aanbod van de school Extern onderdeel dat verzorgd wordt door andere organisaties

324

37.8

26

18.2

354

41.3

81

56.6

Missing

179

20.9

36

25.2

44

Deleted: ¶ ¶ ¶

Tabel 7. Voor- en nadelen van Brede School activiteiten Ouders/verzorgers

Voordel en

Nadelen

Deleted: 6

Teamlede n

Formatted Table

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

Door deelname aan verschillende activiteiten die in de wijk worden georganiseerd kunnen de kinderen hun wereld vergroten Onderwijs en naschoolse activiteiten zijn meer op elkaar afgestemd, waardoor de kinderen meer structuur wordt geboden gedurende de dag Meer samenwerking tussen verschillende instellingen/verenigingen in de wijk (meer sociale cohesie binnen de wijk/wijkbetrokkheid) Er zijn geen voordelen van Brede School activiteiten Kinderen krijgen meer kansen om hun talenten te ontwikkelen Overig

405

47.3

84

58.7

249

29.1

31

21.7

191

22.3

61

42.7

52

6.1

5

3.5

469

54.7

70

8.3

8

5.6

Missing

172

20.1

34

23.8

Sommige verenigingen/clubs hebben ook kinderen uit andere wijken, afstemming van activiteiten met de school wordt hierdoor lastig De kinderen zijn nauwelijks meer thuis, het gezinsleven wordt bedreigd Er zijn geen nadelen van Brede School activiteiten Te veel sociale controle Overig

144

16.8

34

23.8

184

21.5

59

41.3

209

24.4

15

10.5

43 147

5.0 17.4

0 125

0.0 17.5

Missing

263

30.7

40

28.0 Deleted: 6

Uit de bovenstaande tabel (Tabel 7) is af te lezen dat meer dan de helft (54.7%) van de ouders/verzorgers meer kansen voor kinderen om hun talenten te ontwikkelen, als grootste voordeel van Brede School activiteiten zien. Als tweede belangrijke voordeel van Brede School activiteiten vindt 47.3% van de ouders/verzorgers het vergroten van de wereld van de kinderen door deelname aan de verschillende

45

Deleted: n

activiteiten in de wijk. Een behoorlijk aantal (29.1%) ouders/verzorgers ziet ook de betere afstemming van onderwijs en naschoolse activiteiten en daarmee meer structuur voor als voordeel van Brede School activiteiten. Bijna een kwart (22.3%) vindt meer sociale cohesie / wijkbetrokkenheid een voordeel van Brede School activiteiten. 52 ouders/verzorgers (6.1%) geven aan geen voordelen te zien in Brede School activiteiten. Onder overige (8.3%) voordelen van Brede School activiteiten Deleted: t

worden onder andere leuke activiteiten voor kinderen en organisatorische voordelen (ouders zijn niet meer genoodzaakt vrij te nemen om de kinderen naar activiteiten te brengen) verstaan. Meer dan de helft (58.7%) van de teamleden noemt “het vergroten van de wereld van kinderen door deelname aan verschillende activiteiten die in de wijk worden georganiseerd”, als belangrijkste voordeel van Brede School activiteiten, gevolgd door “meer samenwerking tussen verschillende instellingen/verenigingen in de wijk (meer sociale cohesie binnen de wijk/wijkbetrokkheid)” (42.7%) en “onderwijs en naschoolse activiteiten zijn meer op elkaar afgestemd, waardoor de kinderen meer structuur wordt geboden gedurende de dag” (21.7%). Slechts vijf

Deleted: (deze zin is 6 regels lang!!)

teamleden (3.5%) geven aan geen voordelen te zien in Brede School activiteiten. Deleted: ee

Bijna éenderde van de ouders/verzorgers (30.7%) heeft niet aangegeven

Deleted: hebben

welke nadelen zij eventueel zien in Brede School activiteiten. Van de ouders/verzorgers die wel een antwoord hebben gegeven op deze vraag, heeft 24.4% aangegeven dat zij geen nadelen zien in Brede School activiteiten. Daarnaast geeft 21.5% van de ouders/verzorgers aan dat de bedreiging van het gezinsleven een Deleted: mogelijke

mogelijk nadeel kan zijn van Brede School activiteiten. Ook noemt 17.4% overige

46

Deleted: zoals

nadelen van Brede School activiteiten, onder andere dat kinderen constant bezig

Deleted: Deleted: onder andere

worden gehouden en zij geen ruimte krijgen om te rusten. Ook wordt genoemd dat de week van kinderen te vol wordt gepland, waardoor zij nauwelijks met hun

Deleted: (is dubbel) Deleted: onder andere

vriendjes kunnen afspreken om te spelen. De teamleden zien de bedreiging van het gezinsleven (41.3%) als belangrijkste nadeel van Brede School activiteiten, gevolgd door het probleem dat Deleted:

sommige verenigingen/clubs ook kinderen vanuit andere wijken hebben, waardoor

Deleted:

het afstemmen van de activiteiten met de school bemoeilijkt wordt (23.8%). Onder overige (17.5%) nadelen van Brede School activiteiten noemen teamleden onder andere het continue veranderen van activiteiten, waardoor het onrustig wordt voor Deleted: meer

kinderen en de werkdruk voor leerkrachten stijgt.

Deleted: 7

Tabel 8. Gebruiksvoornemen van Brede School activiteiten van ouders/verzorgers, N = 714 Aantal (%) Gebruiksvoornemen

Ja Misschien Nee

406 (47.4) 258 (27.1) 50 ( 7.8)

Missing

143 (17.7) Deleted: 7

In Tabel 8 is het gebruiksvoornemen van ouders/verzorgers met betrekking tot de

Deleted: alle ouders/verzorgers

Brede School activiteiten weergegeven. Het percentage van de respondenten die

Deleted: van alle scholen bij elkaar

voornemens zijn gebruik te maken van Brede School activiteiten is 47.4%. Van de respondenten heeft 27.1% aangegeven dat zij misschien voornemens zijn gebruik te maken van Brede School activiteiten, indien de school het aanbiedt. Slechts een

47

Deleted: (het kan zijn dat ik het even niet helemaal zie, alle ouders van de scholen bij elkaar!!?? Deze vormen toch heel de tijd al je onderzoeksgroep?? Dit maakt het een beetje wazig, of wollig ;) Deleted: Van de 714 ouders/verzorgers (het aantal dat heeft geantwoord zou ik weglaten, anders staan er zoveel getallen) die deze vraag hebben beantwoord

Deleted: geven

relatief kleine groep ouders/verzorgers (7.8%) geeft aan geen gebruik te zullen maken van Brede School activiteiten. Deleted: de bevindingen (

Uit het onderzoek komt naar voren dat het verrijken van de sociale omgeving van kinderen de belangrijkste keuzemotivatie is voor ouders/verzorgers om te kiezen

Deleted: , wat je weergeeft zijn juist je bevindingen en je hebt deze bevindingen (resultaten) juist uit je onderzoek gehaald) Deleted: als

voor Brede School activiteiten (51.7), gevolgd door werkgerelateerde redenen, zoals fulltime / part-time baan, regelmatig overwerken etc. (28.5%). Ook worden overige redenen (21.0%) genoemd voor de keuze om gebruik te maken van Brede School Deleted: .

activiteiten, onder andere de behoefte van eigen kinderen en de ontwikkeling van

Deleted: Deze zijn

kinderen op allerlei gebieden stimuleren. Bij de vraag naar keuzemotivaties om niet voor Brede School activiteiten te kiezen heeft meer dan de helft (56.7%) van de ouders/verzorgers geen antwoord gegeven. Van de ouders/verzorgers die de vraag wel hebben beantwoord geeft 20.7% aan dat zij geen specifieke redenen daarvoor hebben en 13.8% noemt overige redenen om niet te kiezen voor Brede School activiteiten, zoals de lage (pedagogische) kwaliteit van het aanbod en het beperkte aanbod van activiteiten (zie Deleted: 8

Tabel 9).

Deleted: 8

Tabel 9. Keuzemotivaties voor en tegen Brede School activiteiten bij ouders/verzorgers

Formatted Table

Keuzemotivaties

Voor

Werkgerelateerde redenen, zoals fulltime/part-time baan, regelmatig overwerken etc Sociale omgeving van kinderen verrijken Geen specifieke redenen Overig

Aantal (N=857)

(%)

244

28.5

443

51.7

90 180

10.5 21.0

48

Missing Tegen

173

20.2

58

6.8

Mijn kind heeft daar geen behoefte aan Ik denk niet dat Brede School activiteiten bijdragen aan een betere ontwikkeling van kinderen Geen specifieke redenen Overig

51

6.0

177 117

20.7 13.8

Missing

486

56.7 Deleted: zijn

De meerderheid (44.3%) van de ouders/verzorgers is bereid te betalen voor Brede School activiteiten. Meer dan een kwart (26.4%) geeft aan misschien daartoe bereid Deleted: 9

te zijn en 12.7% wil niet voor Brede School activiteiten betalen (zie Tabel 10).

Deleted: 9

Tabel 10. Bereidheid van ouders/verzorgers tot financiële vergoeding voor Brede School activiteiten

Financiële vergoeding

Aantal (N=857)

(%)

Ja Misschien Nee

380 226 109

44.3 26.4 12.7

Missing

142

16.6

De bereidheid van de teamleden om zelf Brede School activiteiten te geven wordt in Deleted: 0

Tabel 11 weergegeven. De meerderheid van de teamleden ziet het niet zitten om zelf Brede School activiteiten te geven. Veertien teamleden (9.8%) zouden eventueel wel Brede School activiteiten willen geven. Over het aanbieden van Brede School activiteiten zegt 30.1% het leuk en interessant te vinden. Meer dan een kwart (27.3%) van de teamleden staat neutraal ten opzichte van het aanbieden van Brede School activiteiten. Achttien (12.6%) teamleden vinden het aanbieden van Brede School activiteiten niet nodig. Zij zijn

49

van mening dat het huidige aanbod voldoende is. Onder overig (7.0%) noemen teamleden onder andere de verrijking van de ontwikkeling, maar het educatieve doel moet niet uit het oog worden verloren. Ook zijn de teamleden tegen het verplichtende, maar juist voor het vrijblijvende karakter van Brede School

Deleted: (de tegenstelling wellicht even extra aanscherpen) Deleted: 0

activiteiten (zie Tabel 11). Deleted: hetzelfde

Uit dezelfde tabel komt naar voren dat 30.8% neutraal staat ten opzichte van elke dag Brede School activiteiten aanbieden. Vijf teamleden (3.5%) geven aan het heel leuk te vinden om iedere dag Brede School activiteiten aan te bieden. Tien teamleden (7.0%) geven aan het helemaal niet leuk te vinden om elke dag Brede School activiteiten aan te bieden.

Deleted: 0

Tabel 11. Mening van teamleden over het aanbieden van Brede School activiteiten

Aanbod Brede School activiteiten

Mening aanbod Brede School activiteiten

Aantal (N=143)

(%)

Ja Nee

14 97

9.8 67.8

Missing

32

22.4

Leuk en interessant Neutraal Niet nodig, huidig aanbod is voldoende Overig

43 39 18 10

30.1 27.3 12.6 7.0

Missing

33

23.1

Aantal (N=143)

(%)

Heel leuk Leuk Neutraal Niet zo leuk Helemaal niet leuk

5 28 44 20 10

3.5 19.6 30.8 14.0 7.0

Missing

36

25.2

Deleted: Tabel 110 (vervolg). ... [29]

Iedere dag Brede School activiteiten

50

Deleted: ¶

Daarnaast is meer dan driekwart (75.5%) van de teamleden niet bereid in een andere functie te werken in verband met de nieuwe schooltijd. Dertig teamleden (21.0%) zeggen misschien bereid te zijn te werken in een andere functie en veertien teamleden (9.8%) zeggen dat zij wel bereid zijn in een andere functie te werken. Deleted: een

Ruim een derde van de teamleden (35.6%) geeft aan geen andere werkzaamheden op zich te willen nemen naast de huidige functie. Als reden hiervoor geven de Deleted: aan

teamleden dat zij zich vooral willen richten op het lesgeven. Van de overige teamleden zou 15.4% eventueel wel extra taken op zich willen nemen en 18.9% Deleted: 1

geeft aan misschien hiertoe bereid te zijn (zie Tabel 12).

Tabel 12. Bereidheid van teamleden om andere en meerdere taken op zich te nemen

Werken in andere functie

Andere werkzaamheden naast het huidige

Aantal (N=143)

(%)

Ja Misschien Nee

14 30 108

9.8 21.0 75.5

Missing

35

24.5

Ja Misschien Nee

22 27 51

15.4 18.9 35.6

Missing

42

29.4

Deleted: 1

Deleted: ¶

51

4.2. Schooltijdverandering Welke ideeën hebben ouders/verzorgers en teamleden met betrekking tot het initiatief om iedere dag dezelfde schooltijd te hanteren? Deleted: de bevindingen (

Uit het onderzoek blijkt dat een grote meerderheid (67.3%) van de ouders/verzorgers

Deleted: )

zich een schooltijdverandering kan voorstellen. Bijna een kwart (24.2%) van de

Deleted: met betrekking tot de schooltijden Deleted: kunnen

ouders/verzorgers geeft aan zich een schooltijdverandering niet te kunnen

Deleted: geven Deleted: hebben

voorstellen. 8.5% van de respondenten heeft deze vraag niet beantwoord. Van de teamleden kan een grote groep (79.0%) zich een schooltijdverandering wel voorstellen. Daarnaast komt uit de bevindingen verder naar voren dat 38.5% van de ouders/verzorgers positief staat ten opzichte van de invoering van vijf dagen dezelfde schooltijd. Daartegenover staat 30.7% negatief ten opzichte van vijf dagen dezelfde schooltijd. Bijna een kwart (22.3%) van de respondenten heeft een neutrale houding tegenover vijf dagen dezelfde schooltijd en 8.5% van de respondenten heeft deze vraag niet beantwoord. Bij de teamleden is een ongeveer gelijke verdeling Deleted:

tussen de groep die positief (40.6%) ten opzichte van vijf dagen dezelfde schooltijd staan en de groep die neutraal (39.9%) er tegenover staan. Met behulp van een Chi-kwadraat toets is gekeken of er een significant verband bestaat tussen de variabelen ‘voorstelling schooltijdverandering’ en ‘houding ten opzichte van vijf dagen dezelfde schooltijd’. Het blijkt dat er een redelijk sterk verband bestaat met χ2(2, N = 784) = 0,58, bij p = .05. Dit houdt in dat voor ouders/verzorgers en teamleden geldt dat een positieve voorstelling van de

52

schooltijdverandering samenhangt met een positieve houding ten opzichte van iedere Deleted: 2

dag dezelfde schooltijd (zie Tabel 13).

Deleted: ¶ ¶

Tabel 13. Voorstelling van en houding ten opzichte van een nieuwe schooltijd

Deleted: 2

Ouders/verzorgers

Voorstelling schooltijdverandering

Houding t.o.v. 5 dagen dezelfde schooltijd

Teamleden

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

Ja

577

67.3

113

79.0

Nee

207

24.2

19

13.3

Missing

73

8.5

11

7.7

Positief

330

38.5

58

40.6

Neutraal Negatief

191 263

22.3 30.7

57 17

39.9 11.9

Missing

73

8.5

11

7.7

Verband tussen de variabelen is significant, χ2(2, N = 784) = 0,58, p = .05.

53

Deleted: 3

Tabel 14. Gevolgen, vooren nadelen van 5 dagen gelijke schooltijd Ouders/verzorgers

Gevolgen

Het gezin moet aanpassingen maken in haar dagelijks leven Meer rust en orde in het gezin, omdat alle kinderen op dezelfde tijdstip uit zijn van school Overig De school moet aanpassingen maken in haar onderwijsprogramma De docenten zijn genoodzaakt meerdere functies op zich te nemen (meer werkdruk) Overig Missing

Voordelen

Onderwijskundige & Pedagogische voordelen

Nadelen

Teamleden

Aantal (N=857)

(%)

515 203 415

60.1 23.7 48.4

Aantal (N=143)

(%)

97 60 36

67.8 42.0 25.2

82

9.6

15

10.5

Brede School activiteiten kunnen beter worden ingevuld Sportclubs kunnen iedere dag de trainingen voor schoolkinderen plannen Dezelfde begin- en eindtijd voor alle kinderen in de deelgemeente Arbeid van ouders kan over 5 dagen verdeeld worden Voor ouders geen noodzaak meer om de woens-en vrijdag vrij te nemen Partimers kunnen kiezen uit alle werkdagen Regelmaat voor docenten en kinderen

297 311 165 196 243

34.7 36.3 19.3 22.9 28.4

73 56 55 38 47 48 63

51.0 39.2 38.5 26.6 32.9 33.6 44.1

Missing

294

34.3

29

20.3

Meer rust en regelmaat voor kinderen en leerkrachten Evenwichtige verdeling van het onderwijs in de week Naschoolse activiteiten kunnen over de week verdeeld worden, waardoor de druk niet alleen op de woensdagmiddag ligt Betere werkverdeling en minder werkdruk voor leerkrachten

591 162 280

69.0 18.9 32.7

58 55 65

40.6 38.5 45.5

26

18.2

Missing

200

23.3

33

23.1

Ouders moeten meer opvang regelen in verband met een kortere schooltijd per dag Sportclubs hebben ook kinderen vanuit andere wijken Indien meer BSO nodig is, zal meer huisvestingsruimte nodig zijn

273 284 365

31.9 33.1 42.6

96 41 87

67.1 28.7 60.8

Missing

329

38.4

26

18.2

54

Formatted: Left: 3,33 cm, Right: 3,21 cm, Top: 3,33 cm, Bottom: 3,49 cm

Tabel 14 geeft de gevolgen en de vooren nadelen van iedere dag dezelfde schooltijd weer. Op de vraag wat de gevolgen zijn van de schooltijdverandering voor

Deleted: 3 Deleted: weer Deleted: ,

het gezin heeft 60.1% van de ondervraagde ouders/verzorgers aangegeven dat het Deleted: haar

gezin aanpassingen moet maken in het dagelijks leven. Bijna een kwart (23.7%) van de ouders/verzorgers geeft aan dat de schooltijdverandering kan leiden tot meer rust en orde in het gezin. Bijna de helft (48.4%) noemt overige gevolgen, zoals aanpassingen in werktijden en buitenschoolse opvang. Bij de teamleden noemt 67.8% aanpassingen in het onderwijsprogramma als gevolg van de schooltijdverandering. 42.0% geeft aan meer werkdruk te verwachten als gevolg van de schooltijdverandering en 25.2% noemt overige gevolgen, zoals organisatorische vernieuwingen. Bij de vraag naar de voordelen van iedere dag dezelfde schooltijd is een onderscheid gemaakt tussen algemene en onderwijskundige en pedagogische Deleted: 3

voordelen (zie Tabel 14). De mogelijkheid voor sportclubs om iedere dag de trainingen voor schoolkinderen te plannen wordt door de ouders/verzorgers (36.3%) als grootste voordeel van iedere dag dezelfde schooltijd gezien. Als tweede voordeel van iedere dag dezelfde schooltijd zien ouders de betere invulling van Brede School activiteiten (34.7%). Daarnaast ziet een aanzienlijk deel van de ouders/verzorgers ook werkgerelateerde voordelen in iedere dag dezelfde schooltijd, namelijk dat de arbeid van ouders over vijf dagen kan worden verdeeld (22.9%) en ouders zijn niet meer genoodzaakt om op de woensdag- en vrijdagmiddag vrij te nemen van hun werk (28.4%). De teamleden vinden een betere invulling van Brede School

55

activiteiten (51.0%) het belangrijkste voordeel, gevolgd door meer regelmaat voor docenten en kinderen (44.1%). Deleted:

Met betrekking tot de onderwijskundige en pedagogische voordelen wordt meer rust en regelmaat voor kinderen en leerkrachten (69.0%) als belangrijkste voordeel Deleted: een

genoemd door ouders/verzorgers. Bijna een derde (32.7%) van de ouders/verzorgers Deleted: en

vindt dat de naschoolse activiteiten met iedere dag dezelfde schooltijd over de week verdeeld kunnen worden, zodat de druk niet alleen op de woensdagmiddag komt te liggen. Bij de teamleden is dezelfde prioriteit in de onderwijskundige en pedagogische voordelen zichtbaar. De meeste teamleden (40.6%) vinden ook net als ouders/verzorgers meer rust en regelmaat voor kinderen en leerkrachten een voordeel van de nieuwe schooltijd, gevolgd door het verdelen van de naschoolse activiteiten over de week, waardoor de nadruk niet alleen op de woensdagmiddag Deleted: 3

ligt (45.5%) (zie Tabel 14). Wat betreft de nadelen van iedere dag dezelfde schooltijd zien ouders/verzorgers de behoefte aan meer huisvestingsruimte voor de BSO (indien meer BSO nodig is) als grootste nadeel (42.6%). Een derde van de ouders/verzorgers Deleted: en

vindt het ook nadelig dat sportclubs ook kinderen vanuit andere wijken hebben (33.1%). Teamleden zien als nadeel dat ouders/verzorgers meer opvang moeten regelen in verband met een kortere schooltijd per dag (67.1%). Ook zien zij net als de ouders/verzorgers het probleem van de behoefte aan meer huisvestingsruimte Deleted: 3

voor de BSO, indien meer BSO nodig is (60.8%) (zie Tabel 14). Verder blijkt dat ouders/verzorgers (60.9%) en teamleden (60.8%) de voorkeur geven aan dezelfde begintijd van het onderwijs, namelijk 08.30 uur. Wat

56

betreft de lengte van de middagpauze geven de meeste ouders/verzorgers de voorkeur aan 60 minuten (34.7%), alhoewel ook meer dan een kwart (27.2%) de voorkeur geeft aan een pauzelengte van 45 minuten. De meerderheid van de teamleden (37.8%) geeft de voorkeur aan 45 minuten pauzetijd. Bijna een kwart (23.8%) zou een pauzetijd van een half uur ook goed vinden. Van de ouders/verzorgers geeft 29.1% de voorkeur aan 15.00 uur als eindtijd van het onderwijs. Bijna een kwart (23.3%) geeft de voorkeur aan 14.30 uur. Van de teamleden zou 35.0% willen dat de school om 14.30 uur eindigt en 28.7% geeft de voorkeur aan 14.00 uur (zie Deleted: 4

Tabel 15). Deleted: ¶

Deleted: ¶

Tabel 15. Voorkeuren begin-, eind- en pauzetijd

Deleted: 4

Ouders/verzorgers

Begintijd

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

16 143 522 73 6 1

1.9 16.7 60.9 8.5 0.7 0.1

1 28 87 8 0 2

0.7 19.6 60.8 5.6 0.0 1.4

96

11.2

17

11.9

30 min 45 min 60 min 1 uur 15 min 1 uur 30 min

73 233 297 95 40

8.5 27.2 34.7 11.1 4.7

34 54 27 6 3

23.8 37.8 18.9 4.2 2.1

Missing

119

13.9

19

13.3

13.30 uur 14.00 uur 14.30 uur

2 108 200

0.2 12.6 23.3

7 41 50

4.9 28.7 35.0

07.30 uur 08.00 uur 08.30 uur 09.00 uur 09.30 uur 10.00 uur Missing

Pauzetijd

Eindtijd

Teamleden

57

15.00 uur 15.30 uur 16.00 uur

249 121 67

29.1 14.1 7.8

23 3 1

16.1 2.1 0.7

Missing

110

12.8

18

12.6 Deleted: de bevindingen (

Uit het onderzoek komt ook naar voren dat de meeste ouders/verzorgers positiever

Deleted: )

(56.7%) ten opzichte van het continurooster staan dan de teamleden (24.5%). Daarnaast staat 32.2% van de teamleden neutraal en 31.5% van de teamleden Deleted: Het

negatief tegenover het continurooster. Dezelfde tabel laat zien dat meer dan Deleted: hebben

driekwart (75.6%) van de ouders/verzorgers geen bezwaar heeft om hun kinderen op Deleted: 5

school te laten overblijven (zie Tabel 16).

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶

Tabel 16. Mening ten opzichte van continurooster en overblijven

Ouders/verzorgers

Continurooster

Bezwaar overblijven

Teamleden

Deleted: 5

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

486

56.7

35

24.5

162 123

18.9 14.4

46 45

32.2 31.5

Missing

86

10.0

17

11.9

Ja, ik wil dat mijn kind ‘s middags thuis komt eten

54

6.3

Ik weet het nog niet Nee, ik heb geen bezwaar

68 648

7.9 75.6

87

10.1

Positief, want op deze manier blijft de klas de hele dag bij elkaar Neutraal Negatief, want voor kinderen valt de mogelijkheid weg om naar huis te gaan

Missing

58

Deleted: (

De onderstaande Figuren 5 en 6 geven de meningen van ouders/verzorgers en

Deleted: ) Deleted: 1

teamleden weer met betrekking tot het afschaffen van de vrije woensdagmiddag als gevolg van iedere dag dezelfde schooltijd. De scores zijn gebaseerd op een 10puntschaal, waarbij 1 = helemaal mee oneens en 10 = helemaal mee eens. De gemiddelde score bij ouders/verzorgers is 5,06 met een standaarddeviatie van 3,185. Uitgaande van de gemiddelde score kan gesteld worden dat de ouders/verzorgers neigen naar een negatieve houding ten opzichte van de afschaffing van de vrije woensdagmiddag. Bij de teamleden bedraagt de gemiddelde score 5,14 met een standaarddeviatie van 2,684. Op grond van de gemiddelde score kan gesteld worden dat de teamleden neigen naar een negatieve houding ten opzichte van de afschaffing van de vrije woensdagmiddag. Ouders/verzorgers en teamleden verschillen in hun gemiddelde scores niet veel van elkaar. Uit de T-toets is gebleken dat er geen sprake is van een significant verschil tussen de scores van ouders/verzorgers en die van de teamleden met betrekking tot de afschaffing van de vrije woensdagmiddag.

59

Deleted: 2

Deleted: Figuur 1. Mening van Figuur 2. ouders/verzorgers Mening van teamleden¶ over de eventuele afschaffing van over de eventuele de afschaffing van de¶ vrije woensdagmiddag, vrije N=857 woensdagmiddag, N=143¶

QuickTime™ en een TIFF (ongecomprimeerd)-decompressor zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en een TIFF (ongecomprimeerd)-decompressor zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

Figuur 5. Mening van ouders/verzorgers over de eventuele afschaffing van de vrije woensdagmiddag, N=857


Figuur 6. Mening van teamleden over de eventuele afschaffing van de vrije woensdagmiddag, N=143

Formatted: Font: 10 pt Formatted: Font: 10 pt Formatted: Line spacing: single Formatted: Font: 10 pt Deleted:

Tabel 17. Meerwaarde van iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten

Formatted: Line spacing: Double Deleted: 6

Ouders/verzorgers

Meerwaar de

De naschoolse en Brede School activiteiten en schooltijd sluiten beter op elkaar aan Geen Overig Missing

Teamleden

Aantal (N=857)

(%)

Aantal (N=143)

(%)

329

38.4

59

41.3

363 121

42.4 14.1

41 10

28.7 7.0

80

9.3

36

25.2

60

Er is ook expliciet gevraagd naar de meerwaarde van iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten. Bovenstaande tabel Deleted: 6

(Tabel 17) laat zien dat 42.4% van de ouders en 28.7% van de teamleden geen Deleted: n

meerwaarde ziet in de combinatie van iedere dag dezelfde schooltijd met naschoolse en Brede School activiteiten. Van de ouders/verzorgers ziet 38.4% en van de teamleden ziet 41.3% wel meerwaarde in iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten. Door iedere dag dezelfde schooltijd kunnen volgens hen de naschoolse en Brede School activiteiten beter op de schooltijden worden afgestemd. Onder overige meerwaarde (14.1%) noemen ouders/verzorgers onder andere de rust en regelmaat voor kinderen en meer tijd voor naschoolse activiteiten. Onder overige meerwaarde (7.0%) noemen de teamleden onder andere meer regelmaat en mogelijkheden om de activiteiten aan te bieden en sociaal minder vaardige kinderen hebben meer contacten. In dit hoofdstuk zijn de resultaten besproken die relevant zijn voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen en die zich lenen voor de discussie en het trekken van de conclusie. De discussie en conclusie zullen in het volgende hoofdstuk aan de orde komen.

61

5. Discussie en conclusie In dit hoofdstuk zullen de onderzoeksvragen worden beantwoord aan de hand van de resultaten. De hoofdvraag luidt als volgt: ‘In hoeverre hebben ouders/verzorgers en teamleden behoefte aan vijf dagen gelijke schooltijd in combinatie met Brede School activiteiten?’ Voor het beantwoorden van deze vraag zijn twee deelvragen geformuleerd die betrekking hebben op de schooltijden en naschoolse en Brede School activiteiten. De deelvragen luiden achtereenvolgens: ‘Welke ideeën hebben ouders/verzorgers en teamleden met betrekking tot het initiatief om iedere dag dezelfde schooltijd te hanteren?’ (1) en ‘Welke ideeën hebben ouders/verzorgers en teamleden over naschoolse en Brede School activiteiten?’ (2). Het beantwoorden

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ Deleted: ¶ Deleted: bevindingen ( Deleted: , bevindingen is zo wollig ;))

Formatted: Font: Not Italic Formatted: Font: Not Italic

van de onderzoeksvragen vindt plaats in de context van twee thema’s, namelijk Formatted: Font color: Auto

‘Brede School activiteiten’ en ‘Schooltijdverandering’. Het aantal respondenten in de

groep

ouders/verzorgers

is

niet

voldoende

representatief

voor

alle

ouders/verzorgers van de deelnemende basisscholen. Gezien de overeenkomsten in de achtergrondgegevens van de wijkbewoners van Hillegersberg-Schiebroek (Erpskamp, 2008) en de deelnemende ouders/verzorgers, kunnen de bevindingen Deleted:

desondanks in een redelijke mate gegeneraliseerd worden. Voor de respondenten in de groep teamleden geldt dat de respons wel voldoende representatief genoeg is voor alle teamleden van de deelnemende basisscholen. Dat houdt in dit geval in dat de

Deleted: De bevindingen kunnen dan ook gegeneraliseerd worden.

antwoorden van de responsgroep een goede weergave is van de mening van alle Formatted: Font: Not Bold

betrokken teamleden op alle vijftien locaties.

Deleted: ¶

62

5.1. Brede School activiteiten De ouders/verzorgers zijn over het algemeen bekend met Brede School activiteiten, maar het is niet bekend in welke mate zij weten wat Brede School activiteiten zijn en inhouden. Het is mogelijk dat veel ouders/verzorgers de term wel eens hebben gehoord, maar niet weten wat het daadwerkelijk inhoudt. Uit de resultaten komt ook duidelijk naar voren dat Brede School activiteiten niet als een intern onderdeel van het aanbod van het onderwijsprogramma wordt gezien door ouders/verzorgers en teamleden, maar als een extern onderdeel dat wordt verzorgd door andere organisaties in de wijk. Ook bij Brede School activiteiten zien ouders/verzorgers en teamleden vooren nadelen, waarbij het ene voordeel een grotere voorkeur heeft dan het andere voordeel. Hetzelfde geldt voor de nadelen. Het ene nadeel wordt meer genoemd dan Deleted: de

het andere nadeel. Echter, over het algemeen zien ouders/verzorgers en teamleden meer voordelen dan nadelen in van Brede School activiteiten. Daarnaast hebben de ouders/verzorgers aangegeven dat zij eventueel gebruik zullen maken van Brede School activiteiten om de sociale omgeving van hun kinderen te verrijken. Formatted: Font color: Auto

Bovendien vinden de teamleden het idee om Brede School activiteiten aan te bieden over het algemeen leuk en verrijkend voor kinderen. Uit de meningen van ouders/verzorgers en teamleden blijkt dat zij verwachten dat Brede School activiteiten de sociale leeromgeving van kinderen kunnen verrijken. Bovendien kan het bijdragen aan een optimale ontwikkeling en ontplooiing van kinderen. Light en

Deleted: Zowel de mening van de ouders/verzorgers als van de teamleden komt overeen met de gedachte vanuit de sociale leertheorie dat

Formatted: Font color: Auto Deleted: Volgens Deleted: leren kinderen

Littleton (in Faulkner, Littleton & Woodhead, 1998) stellen dat kinderen in groepsverband sociale vaardigheden aanleren, zoals samenwerken, onderhandelen,

63

Deleted:

discussiëren en samen problemen op te lossen. Het is mogelijk dat de


ouders/verzorgers hopen dat een verrijking van de sociale leeromgeving leidt tot positieve ontwikkelingsuitkomsten voor hun kinderen. Dit is echter niet in het huidige onderzoek gemeten. Wellicht zou dit in een eventueel vervolgonderzoek bekeken kunnen worden. Formatted: Font color: Auto

Het is opvallend dat de teamleden het aanbieden van meer Brede School activiteiten een interessante gedachte vinden, maar dat zij niet bereid zijn zelf Brede School activiteiten te geven. Ook zijn zij niet bereid in een andere functie te werken en extra taken op zich te nemen in het kader van het vergroten van het aanbod van naschoolse en Brede School activiteiten. Het uitbreiden van het aanbod van Brede School activiteiten zal enige inspanning

Deleted: Het lijkt erop dat het idee van de Brede School geen grond tot uitwerking heeft.

vragen van de teamleden (Studulski, 2002). Zij zullen meer werkzaamheden gedaan moeten krijgen, waardoor zij hun primaire taak, het onderwijzen van leerlingen, uit Formatted: Font color: Auto

het oog kunnen verliezen. De teamleden hebben echter aangegeven dat zij hiertoe

Deleted: geven echter aan


niet bereid zijn. Verondersteld kan worden dat bij een hogere werkdruk minder aandacht is voor de leerlingen en dat de leerkrachtbetrokkenheid bij het leerproces van de leerlingen vermindert. Ten gunste van de leerkrachtbetrokkenheid is het positief dat de teamleden een hogere werkdruk weigeren. Uit het onderzoek van Skinner en Belmont (1993) blijkt namelijk dat de betrokkenheid van de leerkracht de gedragsmatige en emotionele betrokkenheid bij leerlingen voorspelt. De ervaringen

Deleted: betrokkenheid van de leerkracht bepaalt welke Deleted: hebben

van kinderen in de klas is afhankelijk van de betrokkenheid van de leerkracht. Deleted: en dat

Daarnaast bevordert het bieden van begeleiding en structuur de motivaties van leerlingen. Door het weigeren van meer werk(taken), kunnen de teamleden zich

64

Deleted: (de zin klopte taalkundig niet) Deleted: bevordert.

blijven concentreren op het leren en het begeleiden van het leerproces van hun leerlingen. Hierdoor kan in een vroege stadium eventuele leerproblemen worden Formatted: Font color: Auto

voorkomen. De leerkrachten geven in het huidige onderzoek ook expliciet aan dat zij zich volledig willen richten op het onderwijzen. Formatted: Font color: Auto

Ouders denken wel gebruik te willen maken van Brede School activiteiten, omdat Brede School activiteiten volgens hen meer voordelen dan nadelen hebben. Bij het kiezen voor Brede School activiteiten blijkt, naast het verrijken van de sociale omgeving van kinderen, ook de mogelijkheid tot het combineren van arbeid en zorg een rol te spelen bij ouders/verzorgers. Zij zijn zelfs eventueel bereid om te betalen voor Brede School activiteiten. Deelname van kinderen aan Brede School activiteiten maakt het voor ouders/verzorgers makkelijker zorg en arbeid te combineren en kan voor hen stressverlagend werken, zoals bijvoorbeeld in de

Deleted: in het algemeen (dit is vaag, wat is in het algemeen??, ik zou het weglaten en zeggen ‘

opvoedingssituatie. Vanuit het transactioneel model gezien kan dit een positieve

Deleted: ) en in de opvoedingssituatie

uitwerking hebben op de wederzijdse beïnvloeding tijdens de ouder en kind interacties. Voor ouders is het van noodzakelijk belang dat zij vrij zijn van stress om sensitief en responsief te kunnen communiceren met hun kinderen (Dodge, in

Deleted: Volgens Dodge (in Borkowski, Ramey & BristolPower, 2002) Deleted: moeten

Borkowski, Ramey & Bristol-Power, 2002). Als ouders/verzorgers minder stress ervaren, dan kunnen zij positiever en sensitiever met hun kinderen communiceren. Formatted: Font color: Auto

Hierdoor wordt de kans groter dat de kinderen thuis een autoritatieve opvoedingsstijl genieten. Indirect kan een autoritatieve opvoedingsstijl, via de ontwikkeling van een positief intern werkmodel en een positieve attributiestijl (mastery orientation), leiden Deleted: academische (

tot betere schoolse ontwikkeling van kinderen, omdat zij zich optimaal op het leren kunnen concentreren. Dit sluit aan bij de theorie van Boekaerts en Simons (2003) dat

65

Deleted: ??)


kinderen pas werkelijk kunnen leren wanneer zij zich op school competent voelen en geloven in hun eigen kunnen.

5.2. Schooltijdverandering De bevindingen wijzen uit dat ouders/verzorgers en teamleden zich een Deleted: zijn

schooltijdverandering kunnen voorstellen, maar dat de ouders/verzorgers meer geneigd zijn naar een negatieve houding ten opzichte van vijf dagen gelijke schooltijd dan de teamleden. Verder zien ouders/verzorgers en teamleden voordelen van iedere dag dezelfde schooltijd, maar zijn zij zich ook bewust van de nadelen ervan. Uit de Deleted:

resultaten kan niet worden achterhaald of voor beide groepen geldt dat de voordelen Deleted: worden

opwegen tegen de nadelen. Om dit te achterhalen wordt de directies van de basisscholen aangeraden in discussie te gaan met hun teamleden en de ouders/verzorgers die aan de scholen zijn verbonden. Wat betreft de schooltijden wijken de voorkeurstijden van ouders/verzorgers en teamleden niet of nauwelijks af van de huidige tijden (08.30 - 15.30 uur, pauze 60 – 90 min). Zij willen dus dat de huidige schooltijden gehanteerd blijft. Daarnaast zijn ouders/verzorgers en teamleden het oneens met de afschaffing van de vrije woensdagmiddag, die eventueel plaats zal vinden wanneer de basisscholen overgaan tot iedere dag dezelfde schooltijd. Wat betreft het continurooster en de meerwaarde van de combinatie tussen iedere dag dezelfde schooltijd en (naschoolse en) Brede School activiteiten zijn ouders/verzorgers en teamleden het niet helemaal met elkaar eens. Deleted: is

Uit de resultaten blijkt dat ouders/verzorgers positiever staan ten opzichte van het

66

continurooster dan teamleden. In de lijn van de positieve houding ten opzichte van het continurooster hebben ouders/verzorgers ook geen bezwaar om hun kinderen tussen de middag op school te laten eten. In tegenstelling tot teamleden zien ouders/verzorgers geen meerwaarde in iedere dag dezelfde schooltijd in combinatie met naschoolse en Brede School activiteiten. De scholen worden geadviseerd om met ouders/verzorgers en teamleden in discussie te gaan over het continurooster, alvorens zij dit rooster willen invoeren. Ook voor de schooltijdverandering geldt dat een hogere werkdruk voor de teamleden onvermijdelijk zal zijn en dat die mogelijk kan leiden tot minder leerkrachtbetrokkenheid bij het leerproces van de leerlingen. De bevindingen laten Formatted: Font color: Auto

duidelijk zien dat de teamleden geen nieuwe schooltijd willen. Deze opvallende bevinding heeft als nadeel dat de realisatie van de Brede School dus niet mee zal vallen. Aan de andere kant, door deze problemen al aan te zien komen kan men erop Deleted: dit

anticiperen. Echter, het weigeren van een nieuwe schooltijd door de teamleden kan


in het voordeel werken van de leerkrachtbetrokkenheid en de schoolse ontwikkeling van de leerlingen, aangezien de leerkrachtbetrokkenheid en de schoolse

Deleted: zijn

Formatted: Font color: Auto Deleted: n. (Misschien kan je nog zeggen,

ontwikkeling van de leerlingen voldoende blijft. Voor de ouders/verzorgers kan een


nieuwe schooltijd nuttig zijn. Een nieuwe schooltijd maakt het mogelijk onderwijs

Deleted: Anders zegt ze misschien weer: waarom is dit een voordeel??)

en naschoolse en Brede School activiteiten, die overdag plaatsvinden, met elkaar af te stemmen, waardoor de kinderen ’s avonds thuis kunnen zijn bij hun ouders/verzorgers. Doordat de dagen meer gestructureerd zijn hebben de ouders/verzorgers een vast moment, waarin zij bezig kunnen zijn met de opvoeding en bijvoorbeeld hun kinderen kunnen helpen met het maken van huiswerk. Volgens

67

Gonzalez-DeHass, Willems en Holbein (2005) en Barnard (2004) vergroot ouderbetrokkenheid

namelijk

de

leerprestaties

bij

kinderen.

De

onderzoeksbevindingen wijzen uit dat de ouders/verzorgers, net als de teamleden, eveneens geen nieuwe schooltijd willen. Op grond van de voorgaande veronderstelling kan dit als een gemiste kans worden beschouwd voor het verhogen van de ouderbetrokkenheid. Echter, het is nog maar de vraag of zo’n vast moment waarin het gezin bij elkaar zit werkelijk bijdraagt aan meer en betere kwaliteit van ouderbetrokkenheid en daarmee de leerprestaties van kinderen. Wellicht is het Deleted: v

interessant om dit in een vervolgonderzoek nader te onderzoeken.

Deleted: oor Deleted: om zich daarop richten

Hoewel de ouders/verzorgers en de teamleden geen behoefte hebben aan een

Deleted: (een vervolgonderzoek kan zichzelf nergens op richten)

nieuwe schooltijd, maar wel aan een (bredere) aanbod van Brede School activiteiten, kan een nieuwe schooltijd meer (organisatie-) mogelijkheden scheppen voor de Deleted: Deze

afstemming van het onderwijs met naschoolse en Brede School activiteiten. Dit kan de ouders/verzorgers als het ware een vorm van opvoedingsondersteuning bieden, Deleted: door het bieden

want het maakt het voor hen mogelijk om arbeid en zorg te combineren.

Deleted: van de mogelijkheid tot het combineren van

Tegelijkertijd wordt aan de kinderen een verrijkende sociale leeromgeving geboden,

Deleted: worden

waarin zij kunnen leren van leeftijdgenoten en volwassenen, hun talenten kunnen Deleted: ontplooiien

ontplooien en zich optimaal kunnen ontwikkelen tot een evenwichtig persoon. Echter, te veel Brede School activiteiten kunnen ook nadelig zijn voor het Formatted: Font color: Auto

gezinsleven. Door de vele sociale contexten en de langere tijd die kinderen buitenshuis verblijven, kan het gezinsleven onder druk komen te staan. Het gezin is de primaire leeromgeving van kinderen en heeft een belangrijke invloed op hoe zij zich ontwikkelen. Het gevaar dreigt dat ouders/verzorgers nauwelijks de tijd wordt

Deleted: Men moet niet vergeten dat het Deleted: is Deleted: dat het gezin Deleted: van Deleted: wordt geacht Deleted: heeft Deleted: kinderen

68

gegeven om bezig te zijn met het opvoeden van hun kinderen, omdat de dagindeling van hun kinderen vol gepland wordt met allerlei activiteiten. Het gezinsleven kan Deleted: Op deze manier dreigen

hierdoor mogelijk worden bedreigd, waardoor kinderen hun basis en thuishaven dreigen te verliezen die noodzakelijk is voor steun bij het exploreren van de (sociale) Formatted: Font color: Auto

omgeving. Zonder deze steun kunnen kinderen minder goed hun omgeving Deleted: exploreren.

ontdekken. Hierdoor is er minder sprake van een verrijkende sociale leeromgeving

Deleted: In dat Deleted: geval is dan

die betere ontwikkelingsuitkomsten voor het kind tot gevolg zou kunnen hebben. Voorzichtigheid is dus geboden bij het implementeren van het Brede Schoolconcept,

waarin

juist

een

verrijkende

sociale

leeromgeving

en

betere

ontwikkelingsuitkomsten voor kinderen worden beoogd. Daarnaast is het realistisch te veronderstellen dat bij het organiseren van een nieuwe schooltijd meer beroep zal worden gedaan op de teamleden en zij hebben aangegeven geen hogere werkdruk te

Deleted: geen Deleted: Deleted: en Deleted: Dit vormt echter een tegenstelling met het idee achter Deleted: de

Formatted: Font color: Auto Deleted: activiteiten

Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto Deleted: , wat men juist met de Brede School activiteiten beoogt

willen.

Deleted: ¶

Het lijkt erop dat het idee van de Brede School hoogstwaarschijnlijk weinig grond tot uitwerking heeft. Aangezien er bij de ouders/verzorgers en de teamleden geen animo is voor een nieuwe schooltijd, zullen de huidige schooltijden waarschijnlijk ook niet veranderd worden. Echter, voor Brede School activiteiten liggen wel mogelijkheden. De ouders/verzorgers hebben namelijk aangegeven dat zij voornemens zijn er gebruik van te maken en de teamleden hebben aangegeven dat zij het aanbieden van het concept leuk en interessant vinden, mits deze door externe organisaties wordt verzorgd. Zolang in Nederland nog geen effectstudies bekend zijn naar de nieuwe schooltijd en Brede School activiteiten is het wellicht gunstiger voor alle partijen om

69

in eerste instantie uit te gaan van het gezin en de Brede School activiteiten op de tweede, aanvullende plaats te zetten. Op dit moment zijn het Expertisecentrum Ontwikkeling, Opvang en Onderwijs en het Nederlands Jeugdinstituut bezig met de opzet en uitvoering van een effectonderzoek naar andere schooltijden/opvangtijden. Op 18 juni j.l. heeft op initiatief van EC O3 en het NJi een expertmeeting plaatsgevonden, waarin pedagogische criteria voor de verandering van school- en opvangtijden en een set onderzoeksvragen zijn opgesteld (Bakker, Valkestijn, Schreuder, Gelauff-Hanzon & Van Oenen, 2009).

5.3. Beperkingen van het onderzoek Het is terecht te vermelden dat enkele beperkingen van het onderzoek de resultaten hebben beïnvloed. De belangrijkste beperking is de kwaliteit van de gebruikte vragenlijsten. De vragenlijsten bevatten open en gesloten vragen. Bij sommige vragen was de mogelijkheid om zelf een antwoord in te vullen, maar niet bij alle vragen. Achteraf bekeken was het beter geweest om gebruik te maken van stellingen en antwoordschalen, zodat de respondenten niet in een bepaalde richting worden gestuurd. Onderliggend aan de lage kwaliteit van de vragenlijsten is mogelijk de onvoldoende voorbereidingstijd, waardoor minder aandacht was voor het ontwikkelen van een goed meetinstrument. Een ander aspect die de bevindingen mogelijk heeft beïnvloed is de gebrekkige kennis van de ouders/verzorgers over de inhoud van Brede School activiteiten. Hierdoor hebben zij sommige vragen niet (goed) kunnen beantwoorden. Ook is er vanwege de tijdsdruk van het onderzoek niet gecontroleerd op de

Deleted: n Deleted: de Deleted: ¶ Daarnaast zijn, in de groep ouders/verzorgers, de respondenten van allochtone afkomst ondervertegenwoordigd in het huidige onderzoek

Formatted: Font color: Auto Deleted: en er Deleted: voor

Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto Formatted: Font color: Auto

70

betrouwbaarheid van de vragen in de vragenlijsten. Voor de waarde van het onderzoek was het beter geweest een pilot uit te voeren en analyses te doen om de betrouwbaarheid van de vragenlijsten te waarborgen.

5.4. Aanbevelingen In dit paragraaf zullen enkele aanbevelingen worden gedaan die van belang kunnen zijn voor de basisscholen in Hillergersberg-Schiebroek bij het bepalen van de volgende stap(pen) met betrekking tot het invoeren van het vijf gelijke dagen model met een continurooster. Uit de feedback van enkele ouders/verzorgers is naar voren gekomen dat zij nog over weinig kennis beschikken over de precieze inhoud van Brede School

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

Formatted: Font: Not Bold Deleted: ¶ ¶ ¶ Deleted: hoofdstuk

activiteiten. Er leeft bij ouders/verzorgers een behoefte aan meer informatie over

Deleted: het

Brede School activiteiten. Wellicht is het goed om een informatiebijeenkomst te organiseren voor ouders/verzorgers, zodat het voor hen duidelijker wordt wat Brede Deleted: beter

School activiteiten daadwerkelijk inhouden, waardoor zij beter in staat zijn een mening te vormen over Brede School activiteiten. In zo’n informatiebijeenkomst kan eventueel ook het vijf gelijke dagen model met een continurooster besproken worden. Ook kunnen ouders/verzorgers en teamleden eventueel via nieuwsbrieven worden

geïnformeerd

over

de

ontwikkelingen

met

betrekking

tot

de

schooltijdverandering en de organisatie van Brede School activiteiten. Om zoveel mogelijk ouders/verzorgers tegemoet te komen kunnen de scholen een dagarrangement aanbieden, waarbij ouders/verzorgers (en kinderen) zelf kunnen kiezen of en wanneer zij gebruik willen maken van Brede School activiteiten. De

71

scholen kunnen hun personeel tegemoet komen door de organisatie van Brede School activiteiten van buitenaf op te zetten, zodat de werkdruk van de teamleden niet verder stijgt. Ook is het goed om te kijken naar de ‘good practices’ die reeds een

Deleted: nog meer werkdruk erbij krijgen.

nieuwe schooltijd en Brede School activiteiten hebben gerealiseerd. Op dit moment leggen de basisscholen in Hillegersberg-Schiebroek te veel nadruk op de organisatorische realiseerbaarheid van iedere dag dezelfde schooltijd. De scholen willen een nieuwe schooltijd invoeren ter verbetering van de organisatie van de tussenschoolse opvang en ter verbetering van de afstemming met de buitenschoolse opvangtijden. Deze redenen zijn eerder praktisch dan pedagogisch van aard. Het wordt de basisscholen aangeraden meer aandacht te schenken aan de pedagogische kwaliteit van iedere dag dezelfde schooltijd en / in combinatie met Brede School activiteiten. Tot slot, er is een grote behoefte aan de wetenschappelijke onderbouwing van nieuwe schooltijden en (eventueel in combinatie met) Brede School activiteiten. Deleted: De

Toekomstige wetenschappelijke onderzoeken zouden zich dan moeten richten op het

Deleted: t

onderwijskundige en pedagogische effect van nieuwe schooltijden en Brede School activiteiten op kinderen.

Deleted: ¶ Deleted: s

72

Referenties Adelmund, K. Y. I. J. (2000). Schooltijden in het primair onderwijs, retrieved May 21, 2009, from http://www.minocw.nl/documenten/schooltijden.pdf. Ainsworth, M. D., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment. A psychological study of the Strange Situation. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Bakker, P. P., Valkestijn, M., Schreuder, L., Gelauff-Hanzon, C., & Van Oenen, S. (2009). Discussienotitie EC O3 expertmeeting Pedagogische kwaliteit, ouders en andere schooltijden. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut. Bandura, A., & Jeffery, R. W. (1973). Role of symbolic coding and rehearsal processes in observational learning. Journal of Personality and Social Psychology, 26 (1), 122-130. Bandura, A., & Walters, R. H. (1963). Social learning and personality development. New York / Chicago / San Fransisco: Holt, Rinehart and Winston. Barnard, W. M. (2004). Parent involvement in elementary school and educational attainment. Children and Youth Services Review, 26, 39-62. Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Developmental Psychology Monographs, 4 (1), 1-103. Bijsterveldt-Vliegenthart, M. van (2009). Beleidsreactie onderwijstijd, retrieved May 21, 2009, from http://www.minocw.nl/documenten/93615.pdf. Boekaerts, M., & Simons, P. R. J. (2003). Leren en instructie. Psychologie van de leerling en het leerproces. Assen: Koninklijke Van Grocum. Boogaard, M., & Emmelot, Y. (2006). Brede School monitor Rotterdam 2005-2006. Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut. Bowlby, J. (1969). Attachment and Loss: Vol. 1 – Attachment. London: Hogarth Press. Bowlby, J. (1973). Attachment and Loss: Vol. 2 – Separation. London: Hogarth Press. Bronfenbrenner, U. (2005). Making human beings human. Bioecological perspectives on human development. Thousand Oaks, California: Sage Publications. Bronfenbrenner, U., & Ceci, S. J. (1994). Nature-nurture reconceptualized in developmental perspectives: A bioecological model. Psychological Review, 101 (4), 568-586. Buitenhek Management en Consult. (2009). 5 gelijke dagen model. Nieuwsbrief Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 4 (2), 3-4. Clarke-Stewart, A., & Allhusen, V. D. (2005). What we know about childcare. Cambridge: Harvard University Press. Da Costa Strijk, J. (1980). Achtergronden huidige schooltijden in het basisonderwijs in Nederland. ’s-Gravenhage: Staatsuitgeverij. Cowan, P. A., & Cowan, C. P. (2002). Intervention as tests of family sytems theories: Marital and family relationships in children’s development and psychopathology. Development and Psychopathology, 14, 731-759. Cowan, P. A., Cowan, C. P., Ablow, J. C., Johnson, V. K., & Measelle, J. R. (2005). Family factors in children’s adaptation to elementary school: Introducing a

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

Formatted: English (U.S.) Deleted:

Field Code Changed Formatted: English (U.S.) Formatted: English (U.S.) Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Formatted: English (U.S.) Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Formatted: English (U.S.) Deleted: Deleted: Deleted:

Formatted: English (U.S.) Deleted: Deleted:

Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: English (U.S.) Formatted: English (U.S.) Deleted:

Formatted: English (U.S.) Deleted:

73

five-domain contextual model. In Cowan, P. A., Cowan, C. P., Ablow, J. C., Johnson, V. K., & Measelle, J. R. (Eds.), The family context of parenting in children’s adaptation to elementary school (pp. 3-32). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Crain, W. (2005). Theories of development. Concepts and application. New Jersey: Upper Saddle River. DeHart, G. B., Sroufe, L. A., & Cooper, R. G. (2004). Child development. Its nature and course. New York: McGraw-Hill. De KindAgenda Hilversum. (2008). Nieuwe tijden: vijf-gelijke-schooldagen met continurooster, retrieved May 21, 2009, from http://www.kindagenda.nl/uploads/pdf/Brochure%20KindAgenda%20def.pdf . Dishion, T. J., & Bullock, B. M. (2002). Parenting and adolescent behavior: An ecological analysis of the nurturance hypothesis. In Borkowski, J. G., Ramey, S. L., & Bristol-Power, M. (Eds.), Parenting and the child’s world. Influences on academic, intellectual and social-emotional development (pp. 231-249). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Dodge, K. A. (2002). Mediation, moderation and mechanisms in how parenting affects children’s aggressive behavior. In Borkowski, J. G., Ramey, S. L., & Bristol-Power, M. (Eds.), Parenting and the child’s world. Influences on academic, intellectual and social-emotional development (pp. 215-229). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Eerde, H. A. A. van & Wouters, M. F. (1997). De Brede School: het startjaar. Een inventariserend onderzoek naar Brede Basis- en VO-scholen in Rotterdam. Rotterdam: RISBO. Emmelot, Y., & Van der Veen, I. (2003). Brede basisscholen uitgelicht. Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut. Erpskamp, M. (2008). Hillegersberg-Schiebroek in beeld. Rotterdam: Centrum voor Onderzoek en Statistiek. Eriksen, T. H. (2001). Small places, large issues. An introduction to social and cultural anthropology. London: Pluto Press. Gonzalez-DeHass, A. R., Willems, P. P., & Holbein, M. F. D. (2005). Examining the relationship between parental involvement and student motivation. Educational Psychology Review, 17 (2), 99-123. Grinten, M. van der, Kruiter, J., & Fransen, B. (2006). Beheer en exploitatie van brede scholen. Utrecht: Oberon. Harris, J. R. (2002). Beyond the nurture assumption: Testing hypotheses about the child’s environment. In Borkowski, J. G., Ramey, S. L., & Bristol-Power, M. (Eds.), Parenting and the child’s world. Influences on academic, intellectual and social-emotional development (pp. 3-20). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Hoeven, M. J. A. van der, & Geus, A. J. de (2005). Motie Van Aartsen/Bos, retrieved May 21, 2009, from http://www.minocw.nl/documenten/brief2k-2005-doc44560.pdf. Hoeven, M. J. A. (2006). Brief inzake schooltijden primair onderwijs, retrieved May 21, 2009, from http://www.minocw.nl/documenten/16307a.pdf.

74

Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Deleted:

Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Formatted: English (U.S.) Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Field Code Changed

Deleted:

Hoffman, M. L. (2000). Empathy and moral development. Implications for caring and justice. New York: Cambridge University Press. Hoover-Dempsey, K. V., Battiato, A. C., Walker, J. M. T., Reed, R. P., DeJong, J. M., & Jones, K. P. (2001). Parental involvement in homework. Educational Psychologist, 36 (3), 195-209. Huber, M. (2009). Vijfsterren onderwijs tegen gelijke kosten. Nieuwsbrief Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 4 (2), 5-6. Langhout, R. D., & Mitchell, C. A. (2008). Engaging context: Drawing the link between student and teacher experiences of the hidden curriculum. Journal of Community & Applied Social Psychology, 18, 593-614. Le Poire, B. A. (2006). Family communication. Nurturing and control in a changing world. Thousand Oaks, California: Sage Publications. Light, P., & Littleton, K. (1998). Cognitive approaches to group work. In Faulkner, D., Littleton, K., & Woodhead, M. (Eds.), Learning relationships in the classroom (pp. 171-188). London: Routledge. Mattanah, J. F. (2005). Authoritative parenting and the encouragement of autonomy. In Cowan, P. A., Cowan, C. P., Ablow, J. C., Johnson, V. K., & Measelle, J. R. (Eds.), The family context of parenting in children’s adaptation to elementary school (pp. 119-138). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Meins, E. (1997). Security of attachment and the social development of cognition. East Sussex: Psychology Press Ltd. Sameroff, A. J., & MacKenzie, M. J. (2003). Research strategies for capturing transactional models of development: The limits of the possible. Development and Psychopathology, 15, 613-640. Sameroff, A. J., McDonough, S. C., & Rosenblum, K. L. (2004). Treating parentinfant relationship problems. Strategies for intervention. New York: The Guilford Press. Schaffer, H. R. (1996). Social Development. Oxford: Blackwell Publishing. Schulz, M. S. (2005). Parent’s work experiences and children’s adaptation to school. In Cowan, P. A., Cowan, C. P., Ablow, J. C., Johnson, V. K., & Measelle, J. R. (Eds.), The family context of parenting in children’s adaptation to elementary school (pp. 237-253). Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. Schreuder, L. (2009). Schooltijden, leren en biologisch ritme. Nieuwsbrief Werkgroep Onderwijs Kinderopvang, 4 (2), 1-2. Skinner, E. A., & Belmont, M. J. (1993). Motivation in the classroom: Reciprocal effects of teacher behavior and student engagement across the school year. Journal of Educational Psychology, 85 (4), 571-581. Sroufe, L. A., Egeland, B., Carlson, E. A., & Collins, W. A. (2005). The development of the person. The Minnesota study of risk and adaptation from birth to adulthood. New York: The Guilford Press. Studulski, F. (2002). De Brede School. Perspectief op een educatieve reorganisatie. Amsterdam: Uitgeverij SWP.

Deleted:

Formatted: Dutch (Netherlands) Deleted:

Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Deleted: Deleted: Deleted:

Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

Formatted: Dutch (Netherlands) Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted: Deleted:

75

Tan, E. T., & Goldberg, W. A. (2009). Parental school involvement in relation to children’s grades and adaptation to school. Journal of Applied Developmental Psychology, in press. Powerpoint presentatie. (2009). Verkenning gelijke schooltijden. HillegersbergSchiebroek Rotterdam. Weiner, B. (1986). An attributional theory of motivation and emotion. New York: Springer-Verlag. Wijnhoven, L. (2007). Naar flexibele tijden tussen 7 en 7. Resultaten en aanbevelingen uit het project Dagindeling ESF-3 om de combinatie van arbeid en zorg makkelijker te maken. Den Haag: Koninklijke de Swart. Algemene Vereniging Schoolleiders. (n. d.). Overblijven, retrieved May 21, 2009, from http://www.avs.nl/werkgeverszaken/onderwijsenleerlingzorg/bredeschool/Do cuments/Overblijven.pdf. Andere Tijden. (2009). Tijd voor andere tijden, retrieved May 21, 2009, from http://www.vosabb.nl/uploads/media/Nieuwsbrief1_Andere_Tijden.pdf. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2009). Steeds meer moeders met grotere deeltijdbanen, retrieved May 14, 2009, from http://www.cbs.nl/nlNL/menu/themas/arbeid-socialezekerheid/publicaties/artikelen/archief/2009/2009-2712-wm.htm. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2000). Kabinet akkoord met vijfdaagse lesweek, retrieved May 21, 2009, from http://www.minocw.nl/actueel/persberichten/11053/Kabinet-akkoord-metvijfdaagselesweek.html. Werkgroep Onderwijs Kinderopvang. (2009). Nieuwe schooltijden, retrieved May 21, 2009, from http://www.bondkbo.nl/files/WOK%20Nieuwsbrief%20april%202009.pdf. Andere Tijden. (2009). Tijd voor andere tijden, retrieved May 21, 2009, from http://www.vosabb.nl/uploads/media/Nieuwsbrief1_Andere_Tijden.pdf. Brede School. (2009). Brede School Rotterdam, retrieved April 7, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-de-praktijk/overzicht bredescholen/rotterdam.html. Brede School. (2009). Definitie Brede School, retrieved April 7, 2009, from http://www.bredeschool.nl/bibliotheek/definitie-brede-school.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/utrecht-brede-school-overvecht-primaironderwijs.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/wolphaartsdijk-de-achthoek-de-ichthusprimair-onderwijs.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-de-praktijk/goodpractices/details/artikel/boxtelbrede-school-de-wilgenbroek.html.

76

Deleted: Deleted:

Formatted: Dutch (Netherlands) Deleted:

Field Code Changed Deleted:

Deleted:


Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-de-praktijk/goodpractices/details/artikel/udenbrede-school-molenreek-primair-onderwijs.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/brielle- breede-school-zuurland-primaironderwijs.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/rotterdam-de-bloemhof.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/heerhugowaard-de-horst.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-de-praktijk/goodpractices/details/artikel/meijelden-doelhof.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-de-praktijk/goodpractices/details/artikel/assenhet-sterrenschip.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/hardenberg-de-matrix-openbarebasisschool-de-kern.html. Brede School. (2009). Good practices, retrieved April 9, 2009, from http://www.bredeschool.nl/in-depraktijk/goodpractices/details/artikel/almere-het-meesterwerk.html. Brede School Rotterdam. (2009). Over Brede School, retrieved April 7, 2009, from http://bredeschool.josopschool.nl/index.php?pageID=1922&n=342 Brede School. (2009). Verenigde Staten, retrieved April 7, 2009, from http://www.bredeschool.nl/?id=305. Centraal Bureau voor de Statistiek. (2009). Steeds meer moeders met grotere deeltijdbanen, retrieved May 14, 2009, from http://www.cbs.nl/nlNL/menu/themas/arbeid-socialezekerheid/publicaties/artikelen/archief/2009/2009-2712-wm.htm. Deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek. (2009). Jeugd en jongeren, retrieved April 8, 2009, from http://www.kc.rotterdam.nl/smartsite1144.dws?Menu=428202&MainMenu= 428202&goto=2168712&channel=2790&substyle=352743. Jeugd, Onderwijs en Samenleving Gemeente Rotterdam (2008). PO Brede Scholen in Hillegersberg-Schiebroek, retrieved April 7, 2009, from http://www.ph8.nl/upload/catalog/254/163947/2//Hillegersberg%20Schiebro ek.pdf. Jeugd, Onderwijs en Samenleving Gemeente Rotterdam (2006). Jeugd Kansen Zone/Onderwijs Kansen Zone, retrieved April 8, 2009, from http://www.ph8.nl/upload/catalog/254/164279/2//OKZ%20-%20JKZ.pdf.

77

Field Code Changed

Field Code Changed

Field Code Changed Deleted: Deleted:


Jeugd, Onderwijs en Samenleving Gemeente Rotterdam (2006). Motie Van Aartsen/Bos, retrieved April 7, 2009, from http://www.ph8.nl/upload/catalog/254/164281/2//Motie%20van%20Aartsen %20Bos%20samenvatting.pdf. Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2000). Kabinet akkoord met vijfdaagse lesweek, retrieved May 21, 2009, from http://www.minocw.nl/actueel/persberichten/11053/Kabinet-akkoord-metvijfdaagse-lesweek.html. Nederlands Jeugdinstituut. (2009). Wat is een brede school?, retrieved April 7, 2009, from http://www.nji.nl/eCache/DEF/50/818.html. Werkgroep Onderwijs Kinderopvang. (2009). Nieuwe schooltijden, retrieved May 21, 2009, from http://www.bondkbo.nl/files/WOK%20Nieuwsbrief%20april%202009.pdf.

78


Bijlage 1: Instellingsverslag DaalAdvies

79

Deleted: ¶


DaalAdvies DaalAdvies is een onderneming dat zich richt op projecten, trainingen en het geven van adviezen op het gebied van opvoeding, persoonlijke balans en diversiteit. Daarbij hebben het streven naar persoonlijke effectiviteit en een open en oplossingsgerichte communicatie een hoge prioriteit. DaalAdvies heeft diverse opdrachtgevers. Niet alleen bedrijven, non-profit organisaties en overheden, maar ook individuen kunnen bij DaalAdvies terecht voor onder andere vitaliteit (balans in werk en leven), diversiteit in de organisatie, pedagogische kwaliteit in de opvang van jonge kinderen, opvoedingsvraagstukken, brede school ontwikkeling en dagarrangementen

en

sinds

2005

kan

men

er

ook

terecht

voor

de

Samenspelmethodiek (DaalAdvies, 2009). Formatted: Dutch (Netherlands)

Ondernemen vanuit het hart Het motto van DaalAdvies luidt: ‘ondernemen vanuit het hart’. DaalAdvies handelt vanuit een sterke maatschappelijke betrokkenheid, waarbij commercieel inzicht gecombineerd wordt met professionaliteit, bezieling en compassie. De motto kan in twee delen worden gesplitst met elk deel een eigen betekenis:

Ondernemen: Het vertalen van beleid naar praktijk. Werkelijk actief en pro-actief handelen.

Vanuit het hart: De betekenis van dit deel wordt goed uitgedrukt in de volgende slogan: ‘Wanneer je doet wat bij je past, dan levert dat energie en vrolijkheid op’.

80

Vanuit deze slogan streeft DaalAdvies ernaar de dingen te doen die bij haar past en wordt zij gedreven door positief denken, relativering en werken aan de groei vanuit de dingen die goed gaan (DaalAdvies, 2009). Formatted: Dutch (Netherlands)

Maatwerk DaalAdvies vindt het belangrijk dat de vraag van de klant centraal staat. Haar aanpak is sterk klant- en vraaggericht. In overleg met de opdrachtgever stelt de instelling de opdrachtformulering en offerte op. Gedurende het uitvoeringsproces plant DaalAdvies regelmatig overlegbijeenkomsten in om de voortgang te bespreken, zodat de beoogde resultaten worden gerealiseerd. Bij DaalAdvies kan men terecht voor:

* Advies: Tijdelijke adviesopdrachten op het gebied van onderwijs, welzijn, kinderopvang, opvoeding, ontwikkelingsstimulering en het werken met specifieke doelgroepen, zoals Brede School ontwikkeling, integratie van voorschoolse voorzieningen en voorkomen van segregatie in de samenleving.


* Trainingen/workshops: Vast aanbod en aanbod op maat voor diverse doelgroepen en thema’s.

* Voorzitterschappen:

81

Tijdens studiedagen, werkconferenties etc.

* Project- en/of interim-management (DaalAdvies, 2009). Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶

Monique Daal De

directrice

van

DaalAdvies

is

Monique

Daal.

Monique

is

in


ontwikkelingspsychologie afgestudeerd aan de Universiteit van Utrecht. Na haar afstuderen heeft zij enkele jaren in verschillende functies gewerkt en heeft zij in 2002 besloten een eigen onderneming, DaalAdvies, op te richten. DaalAdvies biedt Monique de kans om beleidsinhoudelijke en procesmatige werkzaamheden te combineren met activiteiten die dicht bij de uitvoerende praktijk staan (ontwikkelen van werkmethodieken en trainen van beroepskrachten). Daarnaast wordt zij door DaalAdvies uitgedaagd zich op persoonlijk en professioneel vlak te blijven ontwikkelen (DaalAdvies, 2009). Formatted: Dutch (Netherlands)

Joyce Knijnenburg Joyce Knijnenburg is sinds 1 september 2008 in vast dienstverband getreden bij DaalAdvies. Daarvoor studeerde zij aan de Universiteit van Amsterdam en voerde haar afstudeeropdracht ook bij DaalAdvies uit. Binnen DaalAdvies houdt Joyce zich bezig met uiteenlopende werkzaamheden, zoals het onderhouden van contacten met samenwerkingspartners, projectadministraties en het voorbereiden en invulling geven aan trainingen en workshops (DaalAdvies, 2009).

82

Freelancers & Stagiaires DaalAdvies werkt ook regelmatig met stagiaires. Momenteel zijn drie stagiaires gekoppeld aan DaalAdvies: twee studenten van de UvA en een studente van de Hogeschool Rotterdam. Wanneer het nodig is huurt DaalAdvies extra personeel in op freelance basis of via een payroll-constructie (DaalAdvies, 2009). Deleted: ¶


Projecten van DaalAdvies DaalAdvies onderneemt vanuit een maatschappelijk bewustzijn en wil daarmee haar steentje bijdragen aan de samenleving. De instelling werkt projectmatig, waardoor zij maatschappelijk bewust kan kiezen voor projecten die bij haar idealen past. Op dit moment begeleidt en coördineert DaalAdvies zes projecten door het hele land. Met onder andere de projecten KinderCampus Willem Smuldersplein en MiniSamenspel draagt zij bij aan opvoedingsondersteuning. Bij Mini-Samenspel traint DaalAdvies leidsters bij de begeleiding van moeders om de relatie met hun kind te bevorderen. Bij KinderCampus Willem Smuldersplein gaat het om een Brede School ontwikkeling. Het gedeelte van opvoedingsondersteuning in dit project zit in het bieden van structuur aan kinderen en dat ouders worden ondersteund in het opvoeden van hun kinderen door leidsters en leerkrachten. Andere projecten van DaalAdvies zijn Gemengde Scholen, Ouderkamer, brug tussen school, buurt en gezin, Toeleiding naar inburgering en Werk en zorg in de schoonmaakbranche (DaalAdvies, 2009).

83

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

Bijlage 2: Vragenlijst voor ouders/verzorgers

84

Enquête voor ouders/verzorgers

Emmaschool Eduard van Beinum Jacob Maris St. Michaelschool Tarcisius Heijbergschool Hildegaert De Wilgenstam Fatimaschool Tuinstad Schiebroek Tuinstad Terbregge Goede Herderschool Goede Herderschool (dependance) Stephanusschool De Bergse Zonnebloem Deleted: ¶

Formatted: Left

85

Schooltijdenverkenning in HillegersbergSchiebroek

Enquête Formatted: Dutch (Netherlands)

Beste ouders/verzorgers, De deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek stimuleert samenwerking tussen scholen en andere organisaties in de wijk om gezamenlijk een gevarieerd wijkaanbod aan kinderen en ouders te bieden. Alle basisscholen in de wijk zijn een samenwerking met elkaar aangegaan en hebben besloten een schooltijdenverkenning in de wijk uit te voeren. De scholen binnen de deelgemeente hebben de intentie om vijf dagen gelijke schooltijd te realiseren. Dit streven zal op zijn vroegst in het schooljaar 2011-2012 gerealiseerd zijn. Waarom een schooltijdenverkenning? De scholen in Hillegersberg-Schiebroek streven ernaar om wijkbreed te komen tot een gevarieerd aanbod van Brede School activiteiten voor kinderen en op deze manier bij te dragen aan een bredere ontwikkeling van kinderen. In tegenstelling tot Brede School activiteiten worden naschoolse activiteiten niet gesubsidieerd. Tegen een financiële vergoeding kunnen kinderen aan de naschoolse activiteiten, zoals sporten bij een sportvereniging en dansles bij een dansvereniging, deelnemen. Indien gewenst kunnen ook de voor-, tussenen naschoolse opvang tegen een financiële vergoeding worden geïntegreerd in het dagprogramma. Wat betekent dit voor u en uw kind(eren)? Het concept van vijf dagen gelijke schooltijd brengt voordelen met zich mee. Voor kinderen is er meer rust en regelmaat, omdat de dagen meer gestructureerd worden. Alle kinderen in de wijk hebben dezelfde begin- en eindtijd, waardoor de verenigingen iedere dag hun activiteiten goed kunnen afstemmen. Daarnaast zijn ouders niet meer genoodzaakt op woensdag en vrijdag vrij te nemen, waardoor

86

zij hun arbeid over vijf dagen kunnen verdelen. Na schooltijd kunnen naschoolse activiteiten plaatsvinden. De naschoolse activiteiten kunnen georganiseerd worden door bijvoorbeeld verenigingen en welzijnsorganisaties. Waarom is het belangrijk dat u de vragenlijst invult? Het invoeren van 5 dagen gelijke schooltijd heeft mogelijk invloed op uw dagelijks leven en die van uw kinderen. Om de mening van ouders/verzorgers over veranderende schooltijden te peilen, wordt u gevraagd de enquête ‘Schooltijdenverkenning’ in te vullen. Dit kunt u vanaf 12 mei t/m 26 mei doen op de onderstaande link: (zie ook de schoolwebsite) http://www.surveymonkey.com/s.aspx?sm=enDnPRtNLwsxsVLKR9Z5_2f g_3d_3d

De informatie wordt anoniem verwerkt, u hoeft uw naam niet te noteren.

ALVAST HARTELIJK BEDANKT VOOR UW MEDEWERKING!

87

A. Algemene vragen 1. Op welke school zit(ten) uw kind(eren)? F Emmaschool F Eduard van Beinum F Jacob Maris F St. Michaelschool F Tarcisius F Heijbergschool F Hildegaert F De Wilgenstam F Fatimaschool F Tuinstad Schiebroek F Tuinstad Terbregge F Goede Herderschool F Goede Herderschool (dependance) F Stephanusschool F De Bergse Zonnebloem 2. Wat is uw geslacht? F Man 3. Wat is uw leeftijd? F < 30 jaar

F Vrouw F 30 – 40 jaar

F > 40 jaar

4. Hoeveel schoolgaande kinderen heeft u? F1 F2 F3 F4 F5 5. Wat is uw gezinssituatie? F een-oudergezin F twee-oudersgezin 6. Wat is uw hoogst afgeronde opleiding? F MAVO F HAVO

88

F Atheneum/VWO F MBO F HBO F WO F Anders, namelijk ..................................................................................................... 7. In welk(e) groep(en) zit(ten) uw kind(eren)? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Groep 1 F Groep 5 F Groep 2 F Groep 6 F Groep 3 F Groep 7 F Groep 4 F Groep 8

Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands)

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

89

B. Schooltijdenverkenning De scholen willen gezamenlijk toewerken naar het model van 5 gelijke schooldagen van bijvoorbeeld 8.00 uur tot 14.00 uur. De volgende vragen hebben op dit voornemen betrekking. 8. Kunt u zich voorstellen dat de schooltijden worden veranderd? F Ja F Nee

Formatted: Indent: Left: 0 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 8 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,63 cm, List tab + Not at 1,27 cm

9. Hoe staat u tegenover het initiatief om iedere dag dezelfde schooltijd te hanteren? F Positief F Negatief F Ik twijfel 10. Wat zijn de gevolgen van de schooltijdverandering voor het gezin volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Het gezin moet aanpassingen maken in haar dagelijks leven. F Meer rust en orde in het gezin, omdat alle kinderen op dezelfde tijdstip uit zijn van school. F Anders, namelijk: ...............................................................................................

Formatted: Indent: Left: -0,32 cm, Hanging: 0,95 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 10 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: Not at 1,27 cm

11. Wat zijn de voordelen van iedere dag dezelfde schooltijd volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Brede School activiteiten kunnen beter worden ingevuld. F Sportclubs kunnen iedere dag de trainingen voor schoolkinderen plannen. F Dezelfde begin- en eindtijd voor alle kinderen in de deelgemeente. F Arbeid van ouders kan over 5 dagen verdeeld worden. F Voor ouders geen noodzaak meer om de woens- en vrijdag vrij te nemen.

Formatted: Indent: Left: -0,32 cm, Hanging: 0,95 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 10 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,63 cm, List tab + Not at 1,27 cm

12. Wat zijn de nadelen van iedere dag dezelfde schooltijd volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Ouders moeten meer opvang voor hun kind(eren) verzorgen in verband met een kortere schooltijd per dag. F Sportclubs hebben ook kinderen vanuit andere wijken. F Indien er meer BSO nodig is, zal er meer huisvestingsruimte nodig zijn.


90

13. Welke onderwijskundige en pedagogische voordelen heeft iedere dag dezelfde schooltijd volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Meer rust en regelmaat voor kinderen en leerkrachten. F Evenwichtige verdeling van het onderwijs in de week. F Naschoolse activiteiten kunnen over de week verdeeld worden, waardoor de druk niet alleen op de woensdagmiddag ligt. 14. Als de schooltijd wordt veranderd, welk begintijd heeft dan uw voorkeur? F 7.30 uur F 9.00 uur F 8.00 uur F 9.30 uur F 8.30 uur F 10.00 uur 15. Als de schooltijd wordt veranderd, welk eindtijd heeft dan uw voorkeur? F 13.30 uur F 14.00 uur F 14.30 uur F 15.00 uur F 15.30 uur F 16.00 uur 16. Als de schooltijd wordt veranderd, welk tijdlengte voor de pauze heeft dan uw voorkeur? F 30 min F 45 min F 60 min F 1 uur en 15 min F 1 uur en 30 min


17. Een continue rooster houdt in dat onderwijs en gezamenlijk eten in afwisseling met elkaar worden aangeboden. Wat vindt u van zo’n continue rooster? F Positief, want op deze manier blijft de klas de hele dag bij elkaar. F Negatief, want voor kinderen valt de mogelijkheid weg om naar huis te gaan. F Neutraal.


91

18. Als de school overgaat in het werken met een continue rooster , zou u dan bezwaar hebben om uw kind op school te laten overblijven? F Ja, ik wil dat mijn kind ’s middags thuis komt eten. F Nee, ik heb geen bezwaar. F Ik weet het nog niet.

Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Indent: Left: -0,32 cm, Hanging: 0,95 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 16 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm

19. Als de woensdag een schooldag wordt net als de andere dagen van de week, wat vindt u daar dan van? Kunt u uw mening op schaal van 1 tot 10 aangeven, waarbij 1 "helemaal mee oneens" en 10 "helemaal mee eens" is? F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F 10


20. Welke meerwaarde ziet u in de schooltijdverandering in relatie met naschoolse en Brede School activiteiten? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F De naschoolse activiteiten en schooltijd sluiten beter op elkaar aan. F Anders, namelijk: .................................................................................................. F Geen


Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

Formatted: Indent: Left: 0 cm

92

C. Buitenschoolse opvang Onderstaande vragen geven inzicht in uw behoefte naar de verschillende vormen van buitenschoolse opvang op dit moment en in de nabije toekomst. 21. Maakt u nu gebruik van één van de genoemde vormen van opvang? F Ja, ik maak nu gebruik van: voorschoolse opvang tussenschoolse opvang naschoolse opvang

Formatted: Indent: Left: 0,63 cm, First line: 0 cm, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 1,25 cm + Tab after: 1,88 cm + Indent at: 1,88 cm, Tabs: Not at 1,88 cm

Zo ja, hoeveel van uw kinderen maken gebruik van deze opvang? Kind: 1

Locatie opvang:

Dagen:

2 3 4 5 F Nee, maar verwacht mogelijk in de toekomst wel behoefte te hebben. Ik heb dan vooral behoefte aan: voorschoolse opvang tussenschoolse opvang naschoolse opvang F Nee, ik verwacht ook geen behoefte te hebben.


22. Heeft u, met het oog op de schooltijdverandering, in de toekomst voor uw kind(eren) behoefte aan voorschoolse opvang (voor schooltijd)? F Zo ja, wilt u hieronder aankruisen op welke dag? F Zo nee, kunt u uw reden(en) hieronder toelichten? ................................................................................................................ .................. maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag Voorschoolse opvang nodig op:

93


23. Heeft u, met het oog op de schooltijdverandering, in de toekomst voor uw kind(eren) behoefte aan tussenschoolse opvang? F Zo ja, wilt u hieronder aankruisen op welke dag? F Zo nee, kunt u uw reden(en) hieronder toelichten? . ................................................................................................................ .............

Formatted: Indent: Left: 0,63 cm, First line: 0 cm, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 1,27 cm + Tab after: 1,9 cm + Indent at: 1,9 cm, Tabs: 0,63 cm, List tab + Not at 1,27 cm + 1,9 cm

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag Tussenschoolse opvang nodig op: 24. Heeft u, met het oog op de schooltijdverandering, in de toekomst voor uw kind(eren) behoefte aan naschoolse opvang (na schooltijd)? F Zo ja, wilt u hieronder aankruisen op welke dag? F Zo nee, kunt u uw reden(en) hieronder toelichten? ................................................................................................................ .............


maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag Naschoolse opvang nodig op: 25. In welke periode(s) zou u gebruik willen maken van voor-, tussenen/of naschoolse opvang? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Tijdens de schooldagen in de schoolweken. F Op roostervrij dagen/studiedagen van de school. F Tijdens de schoolvakanties. F Anders, namelijk ..................................................................................................... 26. Verwacht u de komende jaren verandering in uw opvangbehoefte? F Ja, F Nee F Weet niet


Formatted: Indent: Left: 0,63 cm, First line: 0 cm, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 1,27 cm + Tab after: 1,9 cm + Indent at: 1,9 cm, Tabs: 0,63 cm, List tab + Not at 1,9 cm

94

27. Als uw kind de naschoolse opvang bezoekt, bent u over het algemeen tevreden over de naschoolse opvang? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Ja, over de kwaliteit van opvang. F Ja, over de flexibiliteit van opvang. F Ja, over de service. F Ja, anders, namelijk: .............................................................................................. F Nee, ik ben minder tevreden over: F Openingstijden F Begeleiding van de kinderen F Opvang op roostervrije dagen /studiedagen van de school F Flexibel gebruik van de opvang F Anders, namelijk: ................................................................ F Geen mening

95



D. Naschoolse & Brede School activiteiten Naschoolse en Brede School activiteiten vormen met elkaar een samenhangend en doorlopend aanbod van onderwijs, opvang en vrijetijdsvoorzieningen waar schoolkinderen en ouders op basis van behoefte en eigen keuze gebruik van kunnen maken. Met onderstaande vragen willen we erachter komen welk invulling (nog meer) gegeven kan worden aan de naschoolse en Brede School activiteiten. 28. Bent u bekend met de term “Brede School activiteiten”? F Ja F Nee 29. Wat zijn Brede School activiteiten volgens u? F Huiswerkbegeleiding voor kinderen F Vrijetijdsactiviteiten, zoals sport, dansen en schilderen F Voor- en vroegschoolse educatie F Koffieochtenden voor ouders F Naschoolse cursussen/workshops voor ouders en kinderen, bijv. Ictcursus F Anders, namelijk: .................................................................................................... 30. Als de school van uw kind Brede Schoolactiviteiten zou aanbieden, bent u dan voornemens daar gebruik van te maken? F Ja F Nee F Misschien 31. Als u zou kiezen voor Brede School activiteiten voor uw kind(eren), heeft dat dan (een) specifieke reden(en)? Zo ja, welke? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Werkgerelateerde redenen, zoals fulltime/part-time baan, regelmatig overwerken etc. F Sociale omgeving van uw kind(eren) verrijken F Geen specifieke reden F Anders, namelijk ..................................................................................................... 32. Als u niet zou kiezen voor Brede School activiteiten voor uw kind(eren), heeft dat dan (een) specifieke reden(en)? Zo ja, welke? U kunt meerdere antwoorden aankruisen.

96

F Mijn kind heeft daar geen behoefte aan. F Ik denk niet dat Brede School activiteiten bijdragen aan een betere ontwikkeling van mijn kind. F Geen specifieke reden F Anders, namelijk: .................................................................................................... 33. Nemen uw kinderen reeds deel aan naschoolse activiteiten? F Ja F Nee


Zo ja: wilt u per dag aankruisen aan welke buitenschoolse activiteiten/vereniging/organisatie en op welk tijdstip uw kinderen deelnemen? maandag dinsdag woensdag donderdag Vrijdag Aantal kind(eren): Tijdstip: Vereniging/ organisatie:

34. Welke samenwerkingsverbanden binnen uw wijk raadt u aan om Brede School activiteiten te realiseren? Met andere woorden, met welke verenigingen of organisaties zou de school van uw kind moeten samenwerken? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Sportverenigingen F Bilbiotheken F Musea F Theaterverenigingen F Muziekverenigingen F Religieuze instanties F Anders, namelijk:.....................................................................................................

97


35. Hoe ziet u Brede School activiteiten binnen de school van uw kind? F Als een intern onderdeel dat bij het aanbod van de school hoort. F Als een extern onderdeel dat door andere organisaties wordt verzorgd. 36. Wat zijn de voordelen van Brede School activiteiten volgens u? F Door deelname aan verschillende activiteiten die in de wijk worden georganiseerd kunnen de kinderen hun wereld vergroten. F Onderwijs en naschoolse activiteiten zijn meer op elkaar afgestemd, waardoor de kinderen meer structuur wordt geboden gedurende de dag. F Meer samenwerking tussen verschillende instellingen/verenigingen in de wijk (meer sociale cohesie binnen de wijk/wijkbetrokkenheid). F Er zijn geen voordelen van Brede School activiteiten. F Kinderen krijgen meer kansen om hun talenten te ontwikkelen. F Anders, namelijk: ....................................................................................................


37. Wat zijn de nadelen van Brede School activiteiten volgens u? F Sommige verenigingen/clubs hebben ook kinderen uit andere wijken, afstemming van activiteiten met de school wordt hierdoor lastig. F De kinderen zijn nauwelijks meer thuis, het gezinsleven wordt bedreigd. F Er zijn geen nadelen van Brede School activiteiten. F Te veel sociale controle. F Anders, namelijk: ....................................................................................................


38. Naar welke buitenschoolse activiteiten gaat uw voorkeur uit? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Sport, namelijk: ……………………………………….................................................. F Artistiek, namelijk: ………………………………………………………………............. F Kunst en cultuur, namelijk: …………………………………………………………...... F Educatief, namelijk: ……………………………………………………………….........

98

F Anders, namelijk: .................................................................................................... 39. Bent u bereid te betalen voor Brede School activiteiten? F Ja F Nee F Misschien 40. Bent u bekend met de Sportpas Rotterdam die de gemeente verstrekt? F Ja F Nee


Hartelijk dank voor uw medewerking!

99

Bijlage 3: Vragenlijst voor teamleden

100

Enquête voor teamleden

Emmaschool Eduard van Beinum Jacob Maris St. Michaelschool Tarcisius Heijbergschool Hildegaert De Wilgenstam Fatimaschool Tuinstad Schiebroek Tuinstad Terbregge Goede Herderschool Goede Herderschool (dependance) Stephanusschool De Bergse Zonnebloem

101

Schooltijdenverkenning in HillegersbergSchiebroek

Enquête Formatted: Dutch (Netherlands)

Beste teamleden, De deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek stimuleert samenwerking tussen scholen en andere organisaties in de wijk om gezamenlijk een gevarieerd wijkaanbod aan kinderen en ouders te bieden. Alle basisscholen in de wijk zijn een samenwerking met elkaar aangegaan en hebben besloten een schooltijdenverkenning in de wijk uit te voeren. De scholen binnen de deelgemeente hebben de intentie om vijf dagen gelijke schooltijd te realiseren. Dit streven zal op zijn vroegst in het schooljaar 2011-2012 gerealiseerd zijn. Waarom een schooltijdenverkenning? De scholen in Hillegersberg-Schiebroek streven ernaar om wijkbreed te komen tot een gevarieerd aanbod van Brede School activiteiten voor kinderen en op deze manier bij te dragen aan een bredere ontwikkeling van kinderen. In tegenstelling tot Brede School activiteiten worden naschoolse activiteiten niet gesubsidieerd. Tegen een financiële vergoeding kunnen kinderen aan de naschoolse activiteiten, zoals sporten bij een sportvereniging en dansles bij een dansvereniging, deelnemen. Indien gewenst kunnen ook de voor-, tussenen naschoolse opvang tegen een financiële vergoeding worden geïntegreerd in het dagprogramma. Wat betekent dit voor ouders en kinderen? Het concept van vijf dagen gelijke schooltijd brengt voordelen met zich mee. Voor kinderen is er meer rust en regelmaat, omdat de dagen meer gestructureerd worden. Alle kinderen in de wijk hebben dezelfde begin- en eindtijd, waardoor de verenigingen iedere dag hun activiteiten goed kunnen afstemmen. Daarnaast zijn ouders niet meer genoodzaakt op woensdag en vrijdag vrij te nemen, waardoor zij hun arbeid over vijf dagen kunnen verdelen. Na schooltijd kunnen

102

naschoolse activiteiten plaatsvinden. De naschoolse activiteiten kunnen georganiseerd worden door bijvoorbeeld verenigingen en welzijnsorganisaties. Waarom is het belangrijk dat u de vragenlijst invult? Het invoeren van 5 dagen gelijke schooltijd heeft invloed op uw werk(zaamheden). Om de mening van teamleden van alle basisscholen in Hillegersberg-Schiebroek over veranderende schooltijden te peilen, wordt u gevraagd de enquête ‘Schooltijdenverkenning’ in te vullen. Dit kunt u vanaf 12 mei t/m 26 mei doen op de onderstaande link: (zie ook de schoolwebsite) http://www.surveymonkey.com/s.aspx?sm=CRTLR6qlFsyVaXwAhEBmxg _3d_3d

De informatie wordt anoniem verwerkt, u hoeft uw naam niet te noteren.


103

A. Algemene vragen 1. Binnen welke organisatie bent u werkzaam? F Emmaschool F Eduard van Beinum F Jacob Maris F St. Michaelschool F Tarcisius F Heijbergschool F Hildegaert F De Wilgenstam F Fatima F Tuinstad Terbregge F Tuinstad Schiebroek F Goede Herderschool F Goede Herderschool (dependance) F Stephanusschool F De Bergse Zonnebloem 2. Wat is uw geslacht? F Man F Vrouw 3. Wat is uw leeftijd? F < 30 jaar F 30 – 40 jaar

F 41 – 50 jaar

F > 50 jaar


4. Wat is uw hoogst afgeronde opleiding? F MAVO F HAVO F Atheneum/VWO F MBO F HBO F WO F Anders, namelijk ...................................................................................................... 5. Wat is uw huidige functie? F Leerkracht basisonderwijs F Conciërge F Intern begeleider F Onderwijsassistent F Anders, namelijk: .............................................................................................


104

6. Hoeveel uur per week werkt u? F < 10 uur. F 21 – 25 uur. F 10 – 15 uur. F 25 – 30 uur. F 16 – 20 uur. F 31 – 35 uur.

F 35 – 40 uur. F > 40 uur.

Formatted: Indent: Left: 0,5 cm, First line: 0 cm, Bulleted + Level: 1 + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,5 cm, List tab + Not at 0,63 cm + 1,27 cm Formatted: Font: Bold Formatted: No bullets or numbering

105

B. Schooltijdenverkenning De scholen willen gezamenlijk toewerken naar het model van 5 gelijke schooldagen van bijvoorbeeld 8.00 uur tot 14.00 uur. De volgende vragen hebben op dit voornemen betrekking. 7. Kunt u zich voorstellen dat de schooltijden worden veranderd? F Ja F Nee


8. Hoe staat u tegenover het initiatief om iedere dag dezelfde schooltijd te hanteren? F Positief F Negatief F Twijfel 9. Wat zijn de gevolgen van de schooltijdverandering voor de school volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F De school moet aanpassingen maken in haar onderwijsprogramma. F De docenten zijn genoodzaakt meerdere functies op zich te nemen (meer werkdruk). F Anders, namelijk: ..................................................................................................... 10. Wat zijn de voordelen van iedere dag dezelfde schooltijd volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Brede School activiteiten kunnen beter worden ingevuld. F Sportclubs kunnen iedere dag de trainingen voor schoolkinderen plannen. F Dezelfde begin- en eindtijd voor alle kinderen in de deelgemeente. F Arbeid van ouders kan over 5 dagen verdeeld worden. F Voor ouders geen noodzaak meer om de woens- en vrijdag vrij te nemen. F Partimers kunnen kiezen uit alle werkdagen. F Regelmaat voor docenten en kinderen. 11. Wat zijn de nadelen van iedere dag dezelfde schooltijd volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Ouders moeten meer opvang voor hun kind(eren) verzorgen in verband met een kortere schooltijd per dag.

106

Formatted: Indent: Left: -0,25 cm, Hanging: 0,75 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 7 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,5 cm, List tab + Not at 0,63 cm + 1,27 cm Formatted: Indent: Left: -0,25 cm, Hanging: 0,75 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 7 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,5 cm, List tab + Not at 0,63 cm + 1,27 cm

F Sportclubs hebben ook kinderen vanuit andere wijken. F Indien er meer BSO nodig is, zal er meer huisvestingsruimte nodig zijn.

12. Welke onderwijskundige en pedagogische voordelen heeft iedere dag dezelfde schooltijd volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Meer rust en regelmaat voor kinderen en leerkrachten. F Evenwichtige verdeling van het onderwijs in de week. F Naschoolse activiteiten kunnen over de week verdeeld worden, waardoor de druk niet alleen op de woensdagmiddag ligt. F Betere werkverdeling en minder werkdruk voor leerkrachten. 13. Als de schooltijd wordt veranderd, welk begintijd heeft dan uw voorkeur? F 7.30 uur F 8.00 uur F 8.30 uur F 9.00 uur F 9.30 uur F 10.00 uur 14. Als de schooltijd wordt veranderd, welk eindtijd heeft dan uw voorkeur? F 13.30 uur F 14.00 uur F 14.30 uur F 15.00 uur F 15.30 uur F 16.00 uur

Formatted: Indent: Left: -0,5 cm, Hanging: 1 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 14 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,5 cm, List tab + Not at 0,63 cm + 1,27 cm

15. Als de schooltijd wordt veranderd, welk tijdlengte voor de pauze voor uzelf heeft dan uw voorkeur? F 30 min F 45 min F 60 min F 1 uur en 15 min F 1 uur en 30 min


107

16. Een continue rooster houdt in dat onderwijs en gezamenlijk eten in afwisseling met elkaar worden aangeboden. Wat vindt u van zo’n continue rooster? F Positief, want op deze manier blijft de klas de hele dag bij elkaar. F Negatief, want voor kinderen valt de mogelijkheid weg om naar huis te gaan. F Neutraal.

Formatted: Indent: Left: -0,5 cm, Hanging: 1 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 14 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm

17. Als de woensdag een schooldag wordt net als de andere dagen van de week, wat vindt u daar dan van? Kunt u uw mening op schaal van 1 tot 10 aangeven, waarbij 1 "helemaal mee oneens" en 10 "helemaal mee eens" is? F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 F 10

Formatted: Indent: Left: -0,5 cm, Hanging: 1 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 14 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,5 cm, List tab + Not at 0,63 cm + 1,27 cm Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands) Formatted: Dutch (Netherlands)


108

C. Werktijden en functies Het aanbieden van (meer) naschoolse en Brede School activiteiten betekent mogelijk andere werktijden, wijzigingen in taken of zelfs wijzigingen in de functieomschrijvingen. Deze vragen peilen uw mening ten opzichte van het huidige en toekomstige beleid omtrent werktijden, taken en functies. 18. Zou u in de komende jaren eventueel meer willen gaan werken? F Ja, toelichting: ......................................................................................................... F Misschien, toelichting: ............................................................................................ F Nee, toelichting: ...................................................................................................... F Minder, toelichting: .................................................................................................


19. Zou u eventueel interesse hebben om in de komende jaren in een andere functie te werken? F Ja, namelijk: ............................................................................................................. F Nee, want: ............................................................................................................... F Misschien, want: ...................................................................................................... F Geen mening.


20. Bent u eventueel bereid om een functie te delen samen met een collega? F Ja, namelijk: ............................................................................................................. F Nee, want: ............................................................................................................... F Misschien, want: ...................................................................................................... F Geen mening.



21. Bent u bereid (meer) samen te werken met collega’s van andere basisscholen in Hillegersberg-Schiebroek? F Ja, ik wil graag (meer) samenwerken. F Nee, ik wil niet (meer) samenwerken, huidig situatie is goed.

109

F Misschien, want: ...................................................................................................... 22. Bent u eventueel bereid om naast uw huidige werkzaamheden ook andere taken uit te voeren? F Ja, namelijk: ............................................................................................................. F Nee, want: ............................................................................................................... F Misschien, want: ...................................................................................................... F Geen mening.


23. Naar welke naschoolse activiteiten gaat uw voorkeur uit? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Sport, namelijk: ………………………………………………………………................. F Artistiek, namelijk: .…………………………………………………………................... F Kunst en cultuur, namelijk: …………………………………………………................. F Educatief, namelijk: ………………………………………………………..................... F Anders, namelijk: …………………………………………………................................


24. Zou u in de toekomst Brede School activiteiten willen geven? F Ja F Nee 25. Heeft u hobby’s die u kunt en wilt aanwenden voor Brede School activiteiten? Zo ja, welke? F Ja, namelijk: ............................................................................................................. F Nee 26. Bent u bereid verantwoordelijkheid te dragen voor het vervoer van en naar de Brede School activiteiten? F Ja F Nee F Misschien

110

Formatted: Indent: Left: -0,5 cm, Hanging: 1 cm, Numbered + Level: 1 + Numbering Style: 1, 2, 3, … + Start at: 26 + Alignment: Left + Aligned at: 0,63 cm + Tab after: 1,27 cm + Indent at: 1,27 cm, Tabs: 0,5 cm, List tab + Not at 0,63 cm + 1,27 cm Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

D. Motieven & Visie Voor de keuze om de schooltijden te veranderen kunnen de scholen in de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek bepaalde motieven en visie hebben. Onderstaande vragenlijsten zijn bedoeld om erachter te komen of u en uw organisatie dezelfde motieven en visie delen. 27.

Om welke redenen, denkt u, wil uw organisatie Brede School activiteiten aanbieden? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Als preventief middel tegen ontwikkelingsachterstanden. F Nieuwe vormen van sociale ontmoeting creëren. F Onze school wil nadrukkelijk een buurtschool zijn. F Om aan de wensen van de ouders en/of verzorgers tegemoet te komen. F Om te komen tot een beter pedagogisch aanbod. F Om mee aan te sluiten op de leer- en speelbehoeften van kinderen F Anders, namelijk: ……………………………………………………….......................

28.

Wat zijn Brede School activiteiten volgens u? F Huiswerkbegeleiding voor kinderen F Vrijetijdsactiviteiten, zoals sport, dansen en schilderen F Voor- en vroegschoolse educatie F Koffieochtenden voor ouders F Naschoolse cursussen/workshops voor ouders en kinderen, bijv. Ictcursus F Anders, namelijk: ...................................................................................................

29.

Wat zijn volgens u de voordelen van Brede School activiteiten? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Door deelname aan verschillende activiteiten die in de wijk worden georganiseerd kunnen de kinderen hun wereld vergroten. F Onderwijs en naschoolse activiteiten zijn meer op elkaar afgestemd, waardoor de kinderen meer structuur wordt geboden gedurende de dag. F Meer samenwerking tussen verschillende instellingen/verenigingen in de wijk (meer sociale cohesie binnen de wijk/wijkbetrokkenheid). F Kinderen krijgen meer kansen om hun talenten te ontwikkelen. F Er zijn geen voordelen van Brede School activiteiten.

111


F Anders, namelijk: ................................................................................................... 30.

Wat zijn volgens u de nadelen van Brede School activiteiten? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Sommige verenigingen/clubs hebben ook kinderen uit andere wijken, afstemming van activiteiten met de school wordt hierdoor lastig. F De kinderen zijn nauwelijks meer thuis, het gezinsleven wordt bedreigd. F Er zijn geen nadelen van Brede School activiteiten. F Te veel sociale controle. F Anders, namelijk: ...................................................................................................


31.

Hoe denkt uzelf over het aanbieden van Brede School activiteiten? F Leuk en interessant concept. F Niet nodig, het huidige aanbod is voldoende. F Neutraal. F Anders, namelijk ....................................................................................................


32.

Hoe denkt u erover om elke dag Brede School activiteiten aan te bieden? F Heel leuk F Leuk F Neutraal F Niet zo leuk F Helemaal niet leuk


33.

Welke samenwerkingsverbanden binnen uw wijk raadt u aan om Brede School activiteiten te realiseren? Met andere woorden, met welke verenigingen of organisaties zou uw organisatie moeten samenwerken? F Sportverenigingen F Bilbiotheken F Musea F Theaterverenigingen F Muziekverenigingen F Religieuze instanties


112

F Anders, namelijk:.................................................................................................... 34.

35.

Hoe ziet u Brede School activiteiten binnen uw organisatie? F Als een intern onderdeel dat bij het aanbod van de school hoort. F Als een extern onderdeel dat door andere organisaties wordt verzorgd.

Deleted:

Welk les kan ingekort worden voor of vervangen worden voor Brede School activiteiten volgens u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Taal F Gymnastiek F Rekenen F Muziekles F Wereldverkenning/ -oriëntatie F Anders, namelijk: ...................................................................................................

Deleted: ¶ ¶ ¶

Formatted: Indent: Left: 0 cm

36.

Welk betekenis heeft Brede School activiteiten voor u? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Uitdaging. F Achteruitgang. F Rompslomp. F Vooruitgang. F Geen verandering. F Geen mening.


37.

Ziet u meerwaarde in het concept van Brede School activiteiten? Licht uw antwoord toe. F Ja, namelijk: ................................................................................................................ F Nee, want: ................................................................................................................ F Ik heb twijfels, want: ................................................................................................................


Welk meerwaarde ziet u in de schooltijdverandering in relatie met Brede School activiteiten? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F De naschoolse activiteiten en schooltijd sluiten beter op elkaar aan. F Anders, namelijk: ................................................................................................... F Geen


38.

113

Deleted: ............. Deleted: ............ Deleted: .............

39.

40.

Welke factoren kunnen volgens u bijdragen aan het succes van Brede School activiteiten? U kunt meerdere antwoorden aankruisen. F Bijscholing/ nascholing van de leidsters en leerkrachten F Aanpassingen in de gebouwen en/of de buitenruimte F Extra budget voor de activiteiten F Verbetering van de samenwerking F Meer betrokkenheid van ouders F Anders, namelijk: ...................................................................................................


Mogen de scholen op uw steun rekenen bij het realiseren van hun plannen? F Ja, namelijk bij: …………………………………………………………...................... F Nee, want: ………………………………………………………………...................... F Ik twijfel, want: .......................................................................................................



Hartelijk dank voor uw medewerking!


Formatted: Font: 20 pt Deleted:

114

Deleted: ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶ ¶

Bijlage 4: Introducerende brief voor ouders/verzorgers

Deleted: ¶ ¶ ¶

115

Schooltijdenverkenning in Hillegersberg-Schiebroek


Deleted: Deleted: ¶

116

Beste ouders/verzorgers,

Formatted: Font: 11 pt, Dutch (Netherlands)

De deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek stimuleert samenwerking tussen scholen en andere organisaties in de wijk om gezamenlijk een gevarieerd wijkaanbod aan kinderen en ouders te bieden. Alle basisscholen in de wijk zijn een samenwerking met elkaar aangegaan en hebben besloten een schooltijdenverkenning in de wijk uit te voeren. De scholen binnen de deelgemeente hebben de intentie om vijf dagen gelijke schooltijd te realiseren. Dit streven zal op zijn vroegst in het schooljaar 2011-2012 gerealiseerd zijn.


Waarom een schooltijdenverkenning? De scholen in Hillegersberg-Schiebroek streven ernaar om wijkbreed te komen tot een gevarieerd aanbod van Brede School activiteiten voor kinderen en op deze manier bij te dragen aan een bredere ontwikkeling van kinderen. In tegenstelling tot Brede School activiteiten worden naschoolse activiteiten niet gesubsidieerd. Tegen een financiële vergoeding kunnen kinderen aan de naschoolse activiteiten, zoals sporten bij een sportvereniging en dansles bij een dansvereniging, deelnemen. Indien gewenst kunnen ook de voor-, tussenen naschoolse opvang tegen een financiële vergoeding worden geïntegreerd in het dagprogramma. Wat betekent dit voor u en uw kind(eren)? Het concept van vijf dagen gelijke schooltijd brengt voordelen met zich mee. Voor kinderen is er meer rust en regelmaat, omdat de dagen meer gestructureerd worden. Alle kinderen in de wijk hebben dezelfde begin- en eindtijd, waardoor de verenigingen iedere dag hun activiteiten goed kunnen afstemmen. Daarnaast zijn ouders niet meer genoodzaakt op woensdag en vrijdag vrij te nemen, waardoor zij hun arbeid over vijf dagen kunnen verdelen. Na schooltijd kunnen naschoolse activiteiten plaatsvinden. De naschoolse activiteiten kunnen georganiseerd worden door bijvoorbeeld verenigingen en welzijnsorganisaties. Waarom is het belangrijk dat u de vragenlijst invult? Het invoeren van 5 dagen gelijke schooltijd heeft mogelijk invloed op uw dagelijks leven en die van uw kinderen. Om de mening van ouders/verzorgers over veranderende schooltijden te peilen, wordt u gevraagd de enquête ‘Schooltijdenverkenning’ in te vullen. Dit kunt u vanaf 12 mei t/m 26 mei doen op de onderstaande link: (zie ook de schoolwebsite) http://www.surveymonkey.com/s.aspx?sm=enDnPRtNLwsxsVLKR9Z5_2f g_3d_3d

Field Code Changed



117

Deleted: ¶

Bijlage 5: Introducerende brief voor teamleden

Deleted: ¶

118

Schooltijdenverkenning in Hillegersberg-Schiebroek

Deleted: ¶ ¶ ¶


Deleted:

119

Deleted: ¶

Beste teamleden,


De deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek stimuleert samenwerking tussen scholen en andere organisaties in de wijk om gezamenlijk een gevarieerd wijkaanbod aan kinderen en ouders te bieden. Alle basisscholen in de wijk zijn een samenwerking met elkaar aangegaan en hebben besloten een schooltijdenverkenning in de wijk uit te voeren. De scholen binnen de deelgemeente hebben de intentie om vijf dagen gelijke schooltijd te realiseren. Dit streven zal op zijn vroegst in het schooljaar 2011-2012 gerealiseerd zijn. Waarom een schooltijdenverkenning? De scholen in Hillegersberg-Schiebroek streven ernaar om wijkbreed te komen tot een gevarieerd aanbod van Brede School activiteiten voor kinderen en op deze manier bij te dragen aan een bredere ontwikkeling van kinderen. In tegenstelling tot Brede School activiteiten worden naschoolse activiteiten niet gesubsidieerd. Tegen een financiële vergoeding kunnen kinderen aan de naschoolse activiteiten, zoals sporten bij een sportvereniging en dansles bij een dansvereniging, deelnemen. Indien gewenst kunnen ook de voor-, tussenen naschoolse opvang tegen een financiële vergoeding worden geïntegreerd in het dagprogramma. Wat betekent dit voor ouders en kinderen? Het concept van vijf dagen gelijke schooltijd brengt voordelen met zich mee. Voor kinderen is er meer rust en regelmaat, omdat de dagen meer gestructureerd worden. Alle kinderen in de wijk hebben dezelfde begin- en eindtijd, waardoor de verenigingen iedere dag hun activiteiten goed kunnen afstemmen. Daarnaast zijn ouders niet meer genoodzaakt op woensdag en vrijdag vrij te nemen, waardoor zij hun arbeid over vijf dagen kunnen verdelen. Na schooltijd kunnen naschoolse activiteiten plaatsvinden. De naschoolse activiteiten kunnen georganiseerd worden door bijvoorbeeld verenigingen en welzijnsorganisaties. Waarom is het belangrijk dat u de vragenlijst invult? Het invoeren van 5 dagen gelijke schooltijd heeft invloed op uw werk(zaamheden). Om de mening van teamleden van alle basisscholen in Hillegersberg-Schiebroek over veranderende schooltijden te peilen, wordt u gevraagd de enquête ‘Schooltijdenverkenning’ in te vullen. Dit kunt u vanaf 12 mei t/m 26 mei doen op de onderstaande link: (zie ook de schoolwebsite) http://www.surveymonkey.com/s.aspx?sm=CRTLR6qlFsyVaXwAhEBmxg _3d_3d

120

Field Code Changed Formatted: Font: 11 pt



121

Page 3: [1] Deleted

student

8/26/2009 9:55:00 AM

Page 3: [2] Formatted

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

Page 3: [5] Deleted

student

8/26/2009 9:56:00 AM

Page 3: [5] Deleted

student

8/26/2009 10:57:00 AM

Page 3: [5] Deleted

student

8/26/2009 9:57:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

Font: 11 pt Page 3: [3] Formatted


Font: 11 pt

.. ............ Page 3: [6] Formatted

Font: 11 pt Page 3: [7] Deleted

Oi Versendaal

8/3/2009 7:48:00 PM

Oi Versendaal

8/3/2009 7:48:00 PM

....... Page 3: [7] Deleted

8 Page 3: [8] Formatted

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM









Font: 11 pt

Page 3: [17] Formatted

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM

student

8/26/2009 10:01:00 AM










Font: 11 pt Page 23: [27] Deleted

Oi Versendaal

8/4/2009 1:59:00 PM

op terug te vallen tijdens het exploreren van hun omgeving. Bij de scheiding met hun moeder vertonen deze kinderen veel stress, maar deze stress verdwijnt bij de hereniging. De moeders van deze kinderen zijn het meest responsief en sensitief in hun gedrag naar het kind toe. De kinderen met een ambivalente gehechtheid (C) zoeken contact met hun moeder, maar wijzen deze tegelijkertijd ook af. Wanneer zij worden gescheiden van hun moeder vertonen zij veel stress die bij de hereniging niet verdwijnt. Deze kinderen willen de omgeving exploreren, maar kunnen zich tegelijkertijd niet losmaken van hun moeder. De moeders van deze kinderen gedragen zich inconsequent naar hun kind toe. Zij gedragen zich afwisselend positief en afwijzend ten opzichte van hun kind. De gehechtheidcategorieën A en C staan beiden voor een onveilige Page 23: [28] Deleted

Oi Versendaal

8/7/2009 4:44:00 PM

gehechtheidsrelatie (Ainsworth, Blehar, Waters & Wall, 1978; Meins, 1997; Schaffer, 1999).

Page 50: [29] Deleted

Tabel 110 (vervolg).

student

8/26/2009 10:31:00 AM

Masterscriptie Opvoedingsondersteuning Pedagogische en Onderwijskundige Wetenschappen Universiteit van Amsterdam

Recommend Documents