MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden zij over de leefregels op school? Kennen zij de regels op de werk- of stageplek? In dit lespakket worden de jongeren aangezet om op een constructieve manier na te denken over hoe het samenleven in de klas en op school het best kan verlopen: ze nemen het schoolreglement onder de loep, denken na over regels en afspraken op de werkvloer en ze maken een contract met afspraken voor in de klas en de praktijkruimte.
Magda op school? Inhoud
De jongeren mogen suggesties formuleren ter verbetering van het schoolreglement. Ze screenen in kleine groepjes een deel van het schoolreglement en noteren hun advies voor aanpassingen over onduidelijke of te moeilijke passages of over regels waar ze het niet eens mee zijn. Ze bespreken deze suggesties met de jongeren die andere passages gescreend hebben. Met de hele groep wordt nagedacht hoe ze hun adviezen kunnen concretiseren en wie ze daarvoor moeten aanspreken.
Doelgroep
3de graad BSO Deeltijds Onderwijs
Vakgebied
Project Algemene Vakken
materialen
schoolreglement en werkbladen
Doelen
Functionele taalvaardigheid ₪ uit mondelinge en schriftelijke informatie de essentie kunnen halen (ET1) ₪ mondeling kunnen argumenteren (ET4)
Organisatiebekwaamheid ₪ bij groepsopdrachten kunnen overleggen en actief kunnen deelnemen, reflecteren en bijsturen (ET16)
www.cteno.be/sterke_schakels ₪ ₪ ₪ ₪ ₪ ₪
STERKE SCHAKELS
1
Lesschema
Lesschema fase
werkvorm
activiteit
materiaal
1
klassikaal
jongeren reageren op uitspraken of vragen over het schoolreglement
schoolreglement
2
individueel
jongeren lezen minstens één fragment uit het schoolreglement, screenen op moeilijkheden, onduidelijkheden en gaan na of ze het eens zijn met de inhoud
werkblad 1 schoolreglement
per drie
jongeren wisselen hun ideeën uit met elkaar en formuleren voorstellen om het reglement aan te passen
werkblad 2
in groepjes
jongeren wisselen hun ideeën uit met jongeren uit de andere groepjes
klassikaal
jongeren bespreken de voorstellen van de verschillende groepjes en maken afspraken over de concretisering ervan
3
Magda?
2
Lesbeschrijving
Lesbeschrijving ₪ Fase 1 Vraag de jongeren of zij het schoolreglement kennen. Hebben zij het al bekeken? Gelezen? Wat vinden zij ervan? Hebben hun ouders het gelezen? Vertel dat jullie het schoolreglement eens grondig onder de loep zullen nemen. Voeg eraan toe dat de directie een aantal concrete voorstellen verwacht ter verbetering van het schoolreglement, bijvoorbeeld omdat blijkt dat te weinig jongeren het schoolreglement kennen of het taalgebruik veel te moeilijk is. Onderstreep daarbij dat de jongeren advies mogen geven, maar dat beslissingen over het schoolreglement enkel door hogere instanties (directieteam, inrichtende macht) gebeuren. Pols even hoe goed de jongeren het schoolreglement al kennen zodat je op basis hiervan heterogene groepjes van drie of vier kan maken in de volgende fase. Leg de jongeren een aantal uitspraken, vragen of stellingen voor in verband met het schoolreglement en laat de jongeren daarop reageren. Bespreek de uitslag van de rondvraag klassikaal, zonder tot in de details te gaan. Vertel dat jullie in het échte schoolreglement gaan zoeken wat de juiste antwoorden zijn op de vragen en zullen stilstaan bij de meningen van de jongeren. Misschien zal blijken dat sommige regels helemaal niet duidelijk zijn en dat moet worden uitgelegd waarom die er zijn. Het kan ook dat de jongeren het niet eens zijn met bepaalde regels en vinden dat er iets veranderd moet worden. Differentiatie Zorg ervoor dat de stellingen voor iedereen begrijpelijk zijn. Laat de sterker jongere bijkomende uitleg geven aan de anderen of voorzie visuele ondersteuning bij een aantal moeilijke stellingen. ₪ Fase 2 Zet de jongeren in heterogene groepjes van 3. Geef de jongeren een kopie van het schoolreglement. Zeg dat elk groepje als expert één onderdeel van het schoolreglement onder de loep zal nemen, bijvoorbeeld: hoe zit het met spijbelen? Hoe zit het met gebruik van tabak/ alcohol/ drugs? Wordt er iets gezegd over de leerlingenraad? Zorg ervoor dat elk groepje rond een ander item werkt. Laat de jongeren de items kiezen die hen erg aanbelangen. Het is dus niet de bedoeling om het hele schoolreglement onder de loep te nemen, maar de meest relevante zaken eruit te halen. Geef elke jongere werkblad 1. Bedoeling is dat de jongere binnen zijn groepje individueel het fragment uit het schoolreglement bekijkt en de vragen in de fiche individueel beantwoordt. Tijdens het lezen kijk je mee over de schouder van de jongeren en ga je na of ze de essentie vatten. Richt de aandacht van de jongeren op wat belangrijk is in de tekst. De jongere hoeft niet elk woord te begrijpen om de kern van de boodschap te vatten. Wanneer de jongeren klaar zijn met het invullen van de fiche, wisselen zij in hun groepje hun antwoorden uit met elkaar. Differentiatie Geef de groepjes die sneller klaar zijn, eventueel een nieuw fragment uit het reglement om te screenen.
Magda?
3
Lesbeschrijving
De jongeren werken verder in dezelfde groepjes van drie. Deel werkblad 2 uit en vraag de jongeren om na te denken over hoe ze het schoolreglement kunnen verbeteren. Hebben zij suggesties voor de moeilijke passages, de onduidelijkheden? Hebben zij ideeën hoe betwiste regels kunnen aangepast worden? Hoe zouden ze dat aanpakken? Met wie kunnen ze daarover in gesprek gaan? Indien zij bijvoorbeeld de tekst veel te moeilijk vinden, kunnen ze voorstellen doen om die eenvoudiger te maken door tekeningen toe te voegen, eenvoudiger uit te leggen, minder tekst enz. Indien zij een bepaalde regel niet aanvaardbaar vinden, moeten ze trachten aan te geven waarom ze deze niet aanvaardbaar vinden en wat ze wel een aanvaardbare regel zouden vinden. Laat de jongeren hun informatie uitwisselen met jongeren die andere stukken van het schoolreglement hebben gelezen. Maak nieuwe groepjes met één ‘expert’ per gescreend item. Laat ze om de beurt aan elkaar uitleggen wat er in het reglement staat over een bepaald onderdeel en wat ze daarover denken. Ze kunnen hierbij gebruik maken van hun antwoorden die ze op de fiches hebben genoteerd. ₪ Fase 3 Overloop klassikaal kort de voorstellen die er zijn rond de verschillende items uit het schoolreglement. Bespreek de voor- en nadelen van bepaalde voorstellen. Maak een onderscheid tussen voorstellen over de presentatie en de formulering van het schoolreglement en inhoudelijke voorstellen, die meer overleg zullen vragen met de directie, het team en de andere jongeren. Probeer tot een aantal praktische afspraken te komen, bijvoorbeeld: wie kunnen we aanspreken om dit stukje van het schoolreglement te herschrijven? Wie kan eventueel zorgen voor een aantal leuke illustraties bij het schoolreglement? Welke voorstellen kunnen aangekaart worden op de leerlingenraad? Waarover bestaat geen eensgezindheid en is meer duidelijkheid nodig: wie kan dit uitzoeken? Spreek af wie met deze voorstellen naar de directie en/ of de leerlingenraad stapt en daarover nadien verslag zal uitbrengen aan de hele klasgroep. Indien is gebleken dat veel jongeren het schoolreglement onvoldoende kennen, kan je met de jongeren brainstormen op welke manier de school hierover beter kan communiceren. Uitbreiding ■ Laat de jongeren over één of meerdere items die veel stof doen opwaaien, een bevraging organiseren bij de andere jongeren op school. Laat hen een korte vragenlijst opstellen waarin gevraagd wordt of de jongeren het eens of oneens zijn met bepaalde regels en afspraken en waarom. Je kan hen ook een meer algemene bevraging laten doen over het schoolreglement (bv. heb je het gelezen? Vind je het verstaanbaar?). Je kan deze bevraging organiseren als instap voor deze les of als vervolg op deze les. ■ Je kan in deze activiteit meer stilstaan bij de manieren om in groep tot een consensus te komen. Kijk hiervoor bij de activiteit “Ons contract”.
Magda?
4
Werkblad 1
MAGDA OP SCHOOL? Opdracht In het schoolreglement vind je terug wat mag en niet mag op de school. Maar is dit schoolreglement wel duidelijk? Verstaat iedereen wat erin staat? En ben je het eens met alle regels? Lees een stuk uit het schoolreglement. En noteer hieronder wat je vindt van de tekst: wat vind je moeilijk? Wat is er onduidelijk? Met welke afspraken ben je het niet eens? Vul aan en omcirkel wat van toepassing is. Schrijf een voorbeeld op waar dat gevraagd wordt.
■ Ik heb informatie gezocht over . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ik heb de informatie gevonden op pagina . . . . . . . . . onder de titel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
■ Ik vind de uitleg heel moeilijk / moeilijk / makkelijk / heel makkelijk te verstaan. Bijvoorbeeld, dit vind ik moeilijk in de tekst: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ■ Ik vind de regels of afspraken heel duidelijk / duidelijk / onduidelijk / heel onduidelijk. Bijvoorbeeld, hier vind ik niet duidelijk wat er bedoeld wordt: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ■ Ik ben het helemaal eens / eens / niet eens / helemaal niet eens met deze regels of afspraken. Ik ben het niet eens omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Magda?
5
Werkblad 2
DO’S EN DON’TS Opdracht Wat vinden jullie dat er moet veranderd worden aan het schoolreglement? Jullie mogen suggesties doen die dan door de directie en de leerlingenraad worden besproken. Kijk eens terug naar het stuk dat jullie gelezen hebben. Jullie hebben genoteerd wat jullie niet duidelijk vonden of waar jullie het niet eens mee waren. Noteer hieronder voorstellen om het schoolreglement beter te maken.
■ Dit vinden wij moeilijk: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoe zou je dit eenvoudiger kunnen maken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ■ Dit vinden wij niet duidelijk: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoe zou je dit duidelijker kunnen maken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ■ Met deze regel of afspraak zijn wij het niet eens: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wat zouden jullie hieraan willen veranderen? Met wie zouden jullie dit kunnen bespreken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Magda?
6
