MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden zij over de leefregels op school? Kennen zij de regels op de werk- of stageplek? In dit lespakket worden de jongeren aangezet om op een constructieve manier na te denken over hoe het samenleven in de klas en op school het best kan verlopen: ze nemen het schoolreglement onder de loep, denken na over regels en afspraken op de werkvloer en ze maken een contract met afspraken voor in de klas en de praktijkruimte.
Magda op de wer kvloer? Inhoud
De jongeren reageren op een aantal situaties in verband met de werkvloer en checken vervolgens in het arbeidsreglement van een bedrijf wat mag en wat niet, en waarom. Ze bespreken achteraf of ze het eens kunnen zijn met de argumenten die worden gegeven in het reglement en herzien eventueel hun eerste mening.
Doelgroep
3de graad BSO Deeltijds Onderwijs
Vakgebied
Project Algemene Vakken
Materialen
bijlage, werkblad en voorbeelden van arbeidsreglementen en onthaalbrochures van bedrijven (te bevragen via jongeren die werken of stage lopen en aan de tewerkstellings- of stagebegeleiders)
Doelen
Functionele taalvaardigheid ₪ uit mondelinge en schriftelijke informatie de essentie kunnen halen (ET1) ₪ mondeling kunnen argumenteren (ET4)
Organisatiebekwaamheid ₪ bij groepsopdrachten kunnen overleggen en actief kunnen deelnemen, reflecteren en bijsturen (ET16)
www.cteno.be/sterke_schakels ₪ ₪ ₪ ₪ ₪ ₪
STERKE SCHAKELS
1
Lesschema
Lesschema fase
werkvorm
Activiteit
1
klassikaal
jongeren vertellen over hun ervaringen met regels op de stage/ werkplek
2
per twee
jongeren geven aan hoe ze op bepaalde situaties op de werkvloer zouden reageren
klassikaal
jongeren wisselen hun reacties uit met elkaar
3
per vier
jongeren halen informatie uit authentieke arbeidsreglementen en toetsen hun reacties aan deze informatie
4
klassikaal
jongeren vergelijken de regels en afspraken in de verschillende bedrijven en sturen indien nodig hun eerste reacties bij
Magda?
materiaal
bijlage (in stukjes verknipt) werkblad voorbeelden van onthaalbrochures en arbeidsreglementen van bedrijven
2
Lesbeschrijving
Lesbeschrijving ₪ Fase 1 Introduceer de les met een verwijzing naar de vorige les “Magda op school?” waarin de jongeren gewerkt hebben rond het schoolreglement. We hebben in de vorige les gezien dat er op school een aantal regels zijn waaraan je je moet houden. Nu gaan we kijken naar de regels op de werkvloer. Peil even naar de eigen ervaringen van de jongeren die al gewerkt hebben. Mag je je gsm gebruiken in het bedrijf waar jij werkt? Geldt dit ook voor je chef? Mag je roken tijdens de werkuren? Ben je al eens ziek geweest waardoor je niet kon gaan werken? Wat heb je toen gedaan? Van wanneer tot wanneer moet je werken? Moet je ‘tikken’ op het werk? Wat moet je doen als je dat vergeet? Sta even stil bij de vraag of regels op school en op de werkvloer sterk van elkaar verschillen of niet. ₪ Fase 2 Schets voor de jongeren bij wijze van voorbeeld een ‘probleemsituatie’ op het werk. Bijvoorbeeld: je baas vraagt je om langer te blijven werken omdat niet alles is afgeraakt, maar je voelt je heel moe en zou veel liever naar huis gaan. Wat doe je? In de bijlage vind je een aantal situaties die zich kunnen voordoen op de werkvloer of stage. Je kan deze situaties schrappen en aanvullen in functie van de opleiding en van de werksituaties waarin de jongeren terechtkomen. Knip de bijlage in strookjes. Zet de jongeren per twee (idealiter een taalvaardige en minder taalvaardige jongere). Verdeel de strookjes over de verschillende duo’s. Geef elk duo het werkblad. Vraag hen om te reageren op de situaties en hun antwoorden op het werkblad te noteren. Laat de jongeren met elkaar overleggen, ervaringen en argumenten uitwisselen om tot een gezamenlijk standpunt te komen. Differentiatie Indien het schrijven moeizaam gaat, kan je de jongeren laten antwoorden met kernwoorden. Leg de reacties van de verschillende groepjes naast elkaar en bespreek ze klassikaal. Hoe zouden jullie reageren in deze situatie? Wat denken de anderen daarover? Is dit een gepaste of ongepaste reactie volgens jullie? Waarom? Vraag de jongeren die werken of stage lopen hoe het bij hen geregeld is op het werk. Leg de jongeren uit dat er misschien wel verschillende meningen kunnen zijn, maar dat er op de werkvloer meestal heel duidelijke afspraken bestaan. ₪ Fase 3 Geef de jongeren de opdracht om eens te gaan kijken in een aantal arbeidsreglementen of onthaalbrochures van bedrijven die ze kennen, hoe één en ander daar geregeld is. Zet hiervoor twee duo’s bij elkaar. Geef elke groep het arbeidsreglement of de onthaalbrochure van één bedrijf. Laat de jongeren in elke groep naar elkaars ingevulde fiches kijken. Vraag de jongeren om de ingevulde fiches te verdelen onder elkaar, zodat elke jongere minstens één fiche voor zich heeft liggen. Laat de jongeren in het arbeidsreglement of in de onthaalbrochure zoeken naar relevante informatie: welke afspraken of regels vinden ze terug met betrekking tot de situatie op de fiche? De jongere noteert de commentaar op zijn fiche, indien hij wenst. Dit kan helpen als geheugensteuntje om straks aan de groep uit te leggen waarom een bepaalde reactie in een bepaald bedrijf juist of fout is.
Magda?
3
Lesbeschrijving
Ondersteun de groepjes door middel van gerichte vragen. Geef daarbij niet zelf de antwoorden, maar stimuleer de jongeren om zelf hun weg te vinden in de documenten. Onder welke subtitel ga je informatie zoeken over werkuren? Waarom? Waar zou je praktische afspraken vinden, denk je? Op deze manier leren zij om relevante informatie te selecteren in meer uitgebreide documenten. Spoor de jongeren van eenzelfde groepje aan om elkaar helpen bij het zoeken naar informatie in de documenten. Differentiatie ■ Indien nodig kan je vooraf met de hele groep de structuur van een arbeidsreglement doornemen. ■ Geef de meest eenvoudige arbeidsreglementen of brochures aan de taalzwakste jongeren. ■ Moedig de taalvaardige jongeren aan om de taalzwakkere te helpen wanneer zij moeilijkheden ondervinden bij het lezen van het reglement of het noteren van hun mening op de fiche. ₪ Fase 4 Bespreek de antwoorden uit de groepjes klassikaal. Vraag de jongeren wat ze gevonden hebben en waar ze deze informatie in de tekstjes hebben gevonden. Vergelijk de afspraken en regels in de verschillende bedrijven. Leg bij de bespreking ook de link met de eigen werk- of stageplekken van de jongeren. Vraag hen in welk bedrijf ze liefst zouden willen werken en waarom. Je gaat ook na in hoeverre ze nu bij hun oorspronkelijke reactie blijven of die toch om één of andere reden willen herzien. Bij een eventueel bedrijfsbezoek kunnen de jongeren – in het verlengde van deze les - nagaan hoe één en ander is geregeld op de werkvloer en wat ze kunnen doen indien zij vragen of problemen hebben rond bepaalde regels en afspraken (zie lessenpakket “De baan op!”).
Magda?
4
Bijlage
Je bent vergeten te tikken bij het binnenkomen. Je hebt je ’s morgens overslapen en zal zeker een uur te laat op het werk aankomen. Je wil een ladder gebruiken op het werk, maar die blijkt in slechte staat te zijn. Je wil een dagje verlof nemen wanneer het eigenlijk heel druk is. Je bent iets vergeten te zeggen aan je lief en je wil tijdens de werkuren dringend naar huis bellen. Je hebt zin om een sigaretje op te steken, maar het is nog een half uur wachten tot de pauze. Je bent je nieuwe werkhandschoenen verloren. Je voelt je plots misselijk op het werk en het lukt niet meer om verder te werken. Je hebt je loon niet ontvangen. Je wil de komende week wisselen van ploeg. Je komt een half uur te laat aan op het werk zonder goede reden. Je chef vindt dat je niet snel genoeg werkt, maar je bent het daar niet mee eens. Je moet gereedschap gebruiken dat in slechte staat is. Je probeert het zelf te herstellen. Als je honger of dorst hebt tijdens het werk, moet je altijd kunnen eten of drinken. Je hebt gereedschap laten vallen en het is kapot. Je wordt gepest door collega’s op het werk.
Magda?
5
Werkblad
MAGDA OP HET WERK? Opdracht De regels op school ken je al. Maar weet je wat mag en niet mag op de werkvloer of de stage? Je krijgt van de leerkracht een aantal situaties die zich afspelen op de werkvloer of stage. Stel dat je in deze situatie terechtkomt, hoe zou je reageren? Bespreek dit met je klasgenoot en noteer hieronder hoe jullie zouden reageren en waarom. Doe dit voor elke situatie die je bespreekt.
We hebben de volgende situatie besproken: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. In deze situaties zouden we het volgende doen: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. Ten eerste omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................. ............................................................................. ............................................................................. En ook omdat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................................................................. ............................................................................. .............................................................................
Magda?
6
