Beroepspraktijkvorming op de werkvloer Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap Vakman-ondernemer - niveau 4
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 1 | van 7
Inhoudsopgave Over kwalificatiedossiers
3
Inleiding3 Van onderwijs en bedrijfsleven samen
3
Herziening van de kwalificatiestructuur
3
De nieuwe opbouw: basis, profieldeel en keuzedeel
4
Herziene kwalificatiestructuur Handel
5
Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap
6
Vakman-ondernemer - niveau 4
6
Basiskerntaken van de vakman-ondernemer
7
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 2 | van 7
Over kwalificatiedossiers Inleiding
• Minder dossiers: door het verbreden van de dossiers zijn er minder di-
In Nederland werkt het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) met een kwa-
ploma’s. Daardoor kan het onderwijs doelmatiger georganiseerd worden.
lificatiestructuur. Alle beroepen waarvoor het mbo opleidt hebben een
• Dunnere dossiers: alleen de kern van het beroep wordt beschreven
plaats binnen deze kwalificatiestructuur. Voorheen kende het mbo 600
met een duidelijke beschrijving van noodzakelijke vakkennis en vaar-
diploma’s. Vanaf 1 augustus 2016 zijn dat er aanzienlijk minder. Minder
digheden.
diploma’s maken de kwalificatiestructuur overzichtelijker en efficiënter. Daarom is ervoor gekozen het aantal mbo-diploma’s te reduceren.
• Flexibelere kwalificatiestructuur: scholen kunnen samen met het bedrijfsleven keuzedelen inzetten, zo kunnen scholen snel inspelen op de eisen uit de arbeidsmarkt.
Van onderwijs en bedrijfsleven samen Onderwijs en bedrijfsleven hebben samen goed nagedacht over wat een mbo’er moet kennen en kunnen na zijn opleiding. De diploma-eisen staan in 175 kwalificatiedossiers. Met deze dossiers kunnen scholen hun onderwijs en examens efficiënt organiseren. Voor de leerbedrijven zijn de dossiers leidend voor het onderwijs op de werkplek. Werkgevers kunnen er zeker van zijn dat mbo’ers met een diploma op zak vakmensen zijn die klaar zijn voor de toekomst!
Herziening van de kwalificatiestructuur Vanaf 1 augustus 2015 mogen scholen werken met de herziene kwalificatiedossiers. Per 1 augustus 2016 zijn deze verplicht. De herziene kwalificatiedossiers zijn ten opzichte van de vorige dossiers op een aantal punten gewijzigd en hebben een andere opbouw:
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 3 | van 7
De nieuwe opbouw: basis, profieldeel en keuzedeel
verdiepend op de opleiding. Zo kan de student zijn opleiding bijvoorbeeld
Een kwalificatiedossier bestaat uit één gemeenschappelijk basisdeel en
met een keuzedeel ‘Mode’ bij een verkoopdossier of ‘Patroontekenen’
meestal één of meer profieldelen, aangevuld met een keuzedeel.
bij mode-dossiers. Bij goed gevolg staat het behaalde keuzedeel ook op
verbreden met het keuzedeel ‘Ondernemerschap’ of ‘Duits’. Of verdiepen
diploma van de student. Basisdeel Het basisdeel bestaat uit twee onderdelen: • In het generieke onderdeel staan de eisen voor taal, rekenen, loopbaan en burgerschap. De overheid stelt deze eisen vast. Ze gelden voor alle mbo-studenten. • Het beroepspecifieke onderdeel bevat de kerntaken en werkprocessen die hetzelfde zijn voor alle beroepen die in het kwalificatiedossier zijn Mbo-opleiding
opgenomen. De kerntaken in het basisdeel worden basiskerntaken genoemd. Profieldeel
Keuze
Keuze
Keuze
Profiel
Profiel
Profiel
Naast de gemeenschappelijke elementen uit het basisdeel zijn er ook verschillen tussen de beroepen (kwalificaties) in het dossier. Die specifieke kenmerken van de kwalificaties zijn beschreven in het profieldeel. Het profiel bestaat ook uit kerntaken en werkprocessen (en/of aanvullende eisen). In dit deel worden de kerntaken profielkerntaken genoemd. Keuzedeel Het keuzedeel is nieuw. Een keuzedeel is een verplicht onderdeel binnen
Basis
Kwalificatie
een mbo-opleiding. Het maakt geen deel uit van de slaag-zak regeling, maar moet wel geëxamineerd worden. Keuzedelen zijn verbredend of
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 4 | van 7
Herziene kwalificatiestructuur Handel Zo ziet de herziene kwalificatiestructuur Handel eruit
Eénjarige specialistenopleiding (instroomeis: diploma op niveau 3)
Niveau 4
Ondernemerschap
Management retail:
Commercie:
Supervisors
Interieuradvies:
Ondernemerschap
Leidinggeven op basis van
retail:
•m anager retail
• (junior) accountmanager
logistiek:
• interieuradviseur
op basis van
vakmanschap:
• vestigingsmanager groothandel
• logistiek
vakmanschap:
• leidinggevende
• ondernemer retail
• assistent-manager internationale handel
supervisor
• vakman-
• intercedent
ondernemer
team/afdeling/project • technisch leidinggevende
Niveau 3
Advies en leiding in de verkoop:
Commercie:
Logistiek:
Woningstofferen:
• eerste verkoper
• commercieel medewerker
• logistiek
• allround woning-
• verkoopspecialist
• contactcenter medewerker
teamleider
stoffeerder
• verkoopadviseur • verkoopspecialist groene detailhandel Niveau 2
Niveau 1
Verkoop:
• parts-/baliemedewerker
• woning-/project-
• verkoper
• logistiek medewerker
Entree:
• assistent verkoop/retail
• assistent logistiek
• assistent mobiliteitsbranche
• assistent dienstverlening en zorg
• assistent horeca, voeding of voedingsindustrie
• assistent procestechniek
• assistent plant of (groene) leefomgeving
• assistent bouwen, wonen en onderhoud
• assistent installatie- en constructietechniek
stoffeerder
Kenniscentrum Handel is niet verantwoordelijk voor de beroepen die grijs gedrukt zijn.
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 5 | van 7
Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap Het kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap be-
Complexiteit, verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van het
schrijft de volgende mbo-opleiding:
beroep De vakman-ondernemer leert een gezonde onderneming te leiden, waar-
• Vakman-ondernemer - niveau 4
in de combinatie van zelfstandig ondernemerschap en vakmanschap een positief bedrijfsresultaat tot gevolg heeft. Hij heeft grip op zijn eigen vak-
Met dit dossier heeft de praktijkopleider meteen de kern te pakken van
manschap en vanuit die basis onderneemt hij op zijn vakgebied. Hij voert
het beroep(sonderwijs).
zijn taken zo zelfstandig mogelijk uit en neemt verantwoordelijkheid voor zijn eigen beslissingen. De vakman-ondernemer heeft een initiërende en uitvoerende rol en draagt als ondernemer de verantwoordelijkheid voor
Vakman-ondernemer - niveau 4
resultaten van eigen activiteiten en het eindresultaat. Hij dient zelf zijn vakmanschap te vertalen naar een concreet plan voor een eigen onderne-
De vakman-ondernemer heeft een afgeronde vakopleiding op mbo-
ming en deze praktisch tot uitvoering te brengen.
niveau 3. Vanuit zijn vakmanschap heeft hij de wens om een eigen onderneming te starten. De vakman-ondernemer onderneemt binnen zijn
Karakteristiek van de vakman-ondernemer
vakgebied: hij onderneemt in wat hij maakt, kan of doet. Hij voert zijn
De vakman-ondernemer:
werkzaamheden uit binnen zijn eigen onderneming: hij is verantwoorde-
• is een zelfstandige denker en doener.
lijk voor eigen geld en risico.
• toont doorzettingsvermogen en ambitie voor het welslagen van zijn eigen onderneming.
De onderneming kan worden gevoerd binnen verschillende branches en sectoren.
• combineert commercieel inzicht met creativiteit en een praktische houding. • is sociaal vaardig en het visitekaartje van de onderneming. • zoekt en benut kansen om de onderneming te innoveren.
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 6 | van 7
• houdt zich enerzijds aan regels en procedures en stelt zich anderzijds flexibel op om zich aan verschillende situaties aan te passen. • weet hoe hij zijn vakmanschap als meerwaarde in kan zetten binnen zijn eigen onderneming • is commercieel, innovatief en initiatiefrijk: ziet kansen voor zijn onderneming en durft deze te nemen.
Basiskerntaken van de vakman-ondernemer Basiskerntaak 1: Start en/of innoveert een onderneming Werkproces 1.1 Bepaalt het (toekomst)beeld van de onderneming. Werkproces 1.2 Maakt een ondernemingsplan. Werkproces 1.3 Regelt het financiële gedeelte (van het opstarten) van de onderneming. Werkproces 1.4 Bereidt de start van de onderneming voor (nieuwe onderneming, overname of innovatie). Werkproces 1.5 Maakt exploitatie- en liquiditeitsbudgetten. Werkproces 1.6 Koopt in voor de onderneming. Basiskerntaak 2: Geeft leiding aan een onderneming Werkproces 2.1 Bewaakt, registreert en verantwoordt de financiële situatie. Werkproces 2.2 Presenteert en promoot de onderneming. Werkproces 2.3 Verwerft opdrachten/bindt klanten. Werkproces 2.4 Begeleidt, instrueert en informeert medewerkers.
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Ondernemerschap op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 7 | van 7