Beroepspraktijkvorming op de werkvloer Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap Leidinggevende team/afdeling/project - niveau 4 Technisch leidinggevende - niveau 4
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 1 | van 7
Inhoudsopgave Over kwalificatiedossiers
3
Inleiding3 Van onderwijs en bedrijfsleven samen
3
Herziening van de kwalificatiestructuur
3
De nieuwe opbouw: basis, profieldeel en keuzedeel
4
Herziene kwalificatiestructuur Handel
5
Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap
6
Leidinggevende team/afdeling/project - niveau 4
6
Basis- en profielkerntaken van de leidinggevende team/afdeling/project
7
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 2 | van 7
Over kwalificatiedossiers Inleiding
• Minder dossiers: door het verbreden van de dossiers zijn er minder di-
In Nederland werkt het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) met een kwa-
ploma’s. Daardoor kan het onderwijs doelmatiger georganiseerd worden.
lificatiestructuur. Alle beroepen waarvoor het mbo opleidt hebben een
• Dunnere dossiers: alleen de kern van het beroep wordt beschreven
plaats binnen deze kwalificatiestructuur. Voorheen kende het mbo 600
met een duidelijke beschrijving van noodzakelijke vakkennis en vaar-
diploma’s. Vanaf 1 augustus 2016 zijn dat er aanzienlijk minder. Minder
digheden.
diploma’s maken de kwalificatiestructuur overzichtelijker en efficiënter. Daarom is ervoor gekozen het aantal mbo-diploma’s te reduceren.
• Flexibelere kwalificatiestructuur: scholen kunnen samen met het bedrijfsleven keuzedelen inzetten, zo kunnen scholen snel inspelen op de eisen uit de arbeidsmarkt.
Van onderwijs en bedrijfsleven samen Onderwijs en bedrijfsleven hebben samen goed nagedacht over wat een mbo’er moet kennen en kunnen na zijn opleiding. De diploma-eisen staan in 175 kwalificatiedossiers. Met deze dossiers kunnen scholen hun onderwijs en examens efficiënt organiseren. Voor de leerbedrijven zijn de dossiers leidend voor het onderwijs op de werkplek. Werkgevers kunnen er zeker van zijn dat mbo’ers met een diploma op zak vakmensen zijn die klaar zijn voor de toekomst!
Herziening van de kwalificatiestructuur Vanaf 1 augustus 2015 mogen scholen werken met de herziene kwalificatiedossiers. Per 1 augustus 2016 zijn deze verplicht. De herziene kwalificatiedossiers zijn ten opzichte van de vorige dossiers op een aantal punten gewijzigd en hebben een andere opbouw:
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 3 | van 7
De nieuwe opbouw: basis, profieldeel en keuzedeel
verdiepend op de opleiding. Zo kan de student zijn opleiding bijvoorbeeld
Een kwalificatiedossier bestaat uit één gemeenschappelijk basisdeel en
met een keuzedeel ‘Mode’ bij een verkoopdossier of ‘Patroontekenen’
meestal één of meer profieldelen, aangevuld met een keuzedeel.
bij mode-dossiers. Bij goed gevolg staat het behaalde keuzedeel ook op
verbreden met het keuzedeel ‘Ondernemerschap’ of ‘Duits’. Of verdiepen
diploma van de student. Basisdeel Het basisdeel bestaat uit twee onderdelen: • In het generieke onderdeel staan de eisen voor taal, rekenen, loopbaan en burgerschap. De overheid stelt deze eisen vast. Ze gelden voor alle mbo-studenten. • Het beroepspecifieke onderdeel bevat de kerntaken en werkprocessen die hetzelfde zijn voor alle beroepen die in het kwalificatiedossier zijn Mbo-opleiding
opgenomen. De kerntaken in het basisdeel worden basiskerntaken genoemd. Profieldeel
Keuze
Keuze
Keuze
Profiel
Profiel
Profiel
Naast de gemeenschappelijke elementen uit het basisdeel zijn er ook verschillen tussen de beroepen (kwalificaties) in het dossier. Die specifieke kenmerken van de kwalificaties zijn beschreven in het profieldeel. Het profiel bestaat ook uit kerntaken en werkprocessen (en/of aanvullende eisen). In dit deel worden de kerntaken profielkerntaken genoemd. Keuzedeel Het keuzedeel is nieuw. Een keuzedeel is een verplicht onderdeel binnen
Basis
Kwalificatie
een mbo-opleiding. Het maakt geen deel uit van de slaag-zak regeling, maar moet wel geëxamineerd worden. Keuzedelen zijn verbredend of
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 4 | van 7
Herziene kwalificatiestructuur Handel Zo ziet de herziene kwalificatiestructuur Handel eruit
Eénjarige specialistenopleiding (instroomeis: diploma op niveau 3)
Niveau 4
Ondernemerschap
Management retail:
Commercie:
Supervisors
Interieuradvies:
Ondernemerschap
Leidinggeven op basis van
retail:
•m anager retail
• (junior) accountmanager
logistiek:
• interieuradviseur
op basis van
vakmanschap:
• vestigingsmanager groothandel
• logistiek
vakmanschap:
• leidinggevende
• ondernemer retail
• assistent-manager internationale handel
supervisor
• vakman-
• intercedent
ondernemer
team/afdeling/project • technisch leidinggevende
Niveau 3
Advies en leiding in de verkoop:
Commercie:
Logistiek:
Woningstofferen:
• eerste verkoper
• commercieel medewerker
• logistiek
• allround woning-
• verkoopspecialist
• contactcenter medewerker
teamleider
stoffeerder
• verkoopadviseur • verkoopspecialist groene detailhandel Niveau 2
Niveau 1
Verkoop:
• parts-/baliemedewerker
• woning-/project-
• verkoper
• logistiek medewerker
Entree:
• assistent verkoop/retail
• assistent logistiek
• assistent mobiliteitsbranche
• assistent dienstverlening en zorg
• assistent horeca, voeding of voedingsindustrie
• assistent procestechniek
• assistent plant of (groene) leefomgeving
• assistent bouwen, wonen en onderhoud
• assistent installatie- en constructietechniek
stoffeerder
Kenniscentrum Handel is niet verantwoordelijk voor de beroepen die grijs gedrukt zijn.
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 5 | van 7
Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap Het kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap beschrijft
Leidinggevende team/afdeling/project - niveau 4
de volgende mbo-opleidingen: • Leidinggevende team/afdeling/project - niveau 4
De leidinggevende van een team, afdeling en/of project geeft direct leiding
• Technisch leidinggevende - niveau 4
aan medewerkers. Hij is in veel gevallen een meewerkend leidinggevende
Omdat Kenniscentrum Handel niet verantwoordelijk is voor deze kwalifi-
en stuurt vanuit zijn expertise aan. Hij ondersteunt bij de uitvoering van
catie beschrijven wij deze niet in dit document.
personeelsbeleid.
Met dit dossier heeft de praktijkopleider meteen de kern te pakken van
Complexiteit, verantwoordelijkheid en zelfstandigheid van het
het beroep(sonderwijs).
beroep De leidinggevende team/afdeling/project leert binnen de gegeven kaders
Leidinggeven op basis van vakmanschap
en in opdracht leiding te geven aan een team. Hij heeft als opdracht om
De leidinggevende kan werkzaam zijn in verschillende sectoren, meestal
een veilige, optimale werkomgeving te creëren met de juiste randvoor-
als meewerkend voorman. De ‘span of control’ verschilt per leidinggeven-
waarden voor het team, de afdeling, het project, etc., zodat doelstellin-
de. De context waarbinnen hij zijn leidinggevende taken vervult, kan o.a.
gen zo efficiënt mogelijk behaald worden. Hij werkt binnen de procedures
projectleiderschap/management of het leiden van een afdeling of vesti-
van de organisatie. Hij geeft invulling aan de procedures binnen de gege-
ging binnen een sector of organisatie zijn. Zijn leiderschap is in elk geval
ven bandbreedte en past deze toe in zijn eigen situatie. De leidinggevende
gekoppeld aan zijn vakmanschap.
team/afdeling/project geeft leiding vanuit zijn vakmanschap en brengt zijn vakexpertise in. Hij legt verantwoording af aan zijn leidinggevende.
De leidinggevende op basis van vakmanschap heeft een afgeronde vakopleiding op mbo-niveau 3. Vanuit zijn vakmanschap geeft hij leiding.
Karakteristiek van de leidinggevende team/afdeling/project: De leidinggevende team/afdeling/project: • handelt op eigen initiatief binnen de gegeven bandbreedte.
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 6 | van 7
• durft beslissingen te nemen en neemt verantwoordelijkheid voor zijn beslissingen.
Profielkerntaak 1: Voert uit en/of levert een bijdrage aan personeelsbeleid
• is integer in het contact met relaties, klanten en medewerkers.
Werkproces 1.1 Adviseert over de personeelsbehoefte.
• toont flexibiliteit en creativiteit om passende oplossingen te bedenken
Werkproces 1.2 Adviseert bij de werving en selectie van medewerkers.
voor knelpunten of problemen die zich voordoen in de werkuitvoering en/of in de samenwerking in zijn team.
Werkproces 1.3 Adviseert bij het begeleiden t.a.v. het functioneren en het beoordelen van medewerkers.
• is gedisciplineerd en consequent in zijn optreden om voor medewerkers duidelijkheid uit te stralen en als voorbeeld te dienen. • is sociaal en communicatief vaardig en zet deze vaardigheden in bij gesprekken met medewerkers, leidinggevende en derden en te luisteren naar (klant)vragen en samenwerken te stimuleren.
Basis- en profielkerntaken van de leidinggevende team/afdeling/project Basiskerntaak 1: Geeft direct leiding aan medewerkers/projecten Werkproces 1.1 Plant en verdeelt de werkzaamheden. Werkproces 1.2 Begeleidt medewerkers bij werkzaamheden. Werkproces 1.3 Wisselt informatie uit met medewerkers (in werkoverleg). Werkproces 1.4 Bewaakt de voortgang van de werkuitvoering. Werkproces 1.5 Communiceert met derden. Werkproces 1.6 Administreert en archiveert gegevens.
Beroepspraktijkvorming op de werkvloer | Compact kwalificatiedossier Leidinggeven op basis van vakmanschap | maart 2015
Pagina 7 | van 7