MAGAZINE. Ondernemen in de zorg: excelleren of jongleren? Jaargang 6, nummer 3, december Handicap in het nieuws: Zorgrobot

Ondernemen in de zorg: excelleren of jongleren?

Handicap in het nieuws:

Boogh magazine -december 2012

Jaargang 6, nummer 3, december 2012

MAGAZINE

Zorgrobot 3

BOOGH wenst iedereen fijne feestdagen en een voorspoedig 2013

Inhoud Beste lezers

Door Hetty van Oldeniel

4

Donatie Afasiecentrum

Ondernemen in de Zorg 6 Door Pieter Houtman en Gert-Jan van Zetten

Column: Naakte waarheid

8

Stellingname

9

Column: Governance

11

Door Gert-Jan van Zetten

19

Door Willem Baas

NaHderkring, al 10 jaar.. 20 Door Pieter Houtman en Gert-Jan van Zetten

Lezerspanel reageert op een prikkelende stelling

Door Pieter Houtman

Funda heeft vleugels Door Gert-Jan van Zetten

Onbeperkt houdbaar

14

Activiteit uitgelicht

15

CD-recensie: Gert-Jan van Zetten

12

Ik ben een client.. 22 Door Ronny Vink

Houtbewerking

BOOGH MAGAZINE jaargang 6, nummer 3, december 2012 REDACTIE Pieter Houtman, Gert-Jan van Zetten REDACTIERAAD Maaike de Lange, Paul Verbaarschott

DIGITALE VERSIE Boogh Magazine is ook digitaal beschikbaar op www.boogh.nl. ADVERTENTIE Ook een advertentie in Boogh Magazine plaatsen? Stuur dan een mail naar [email protected] voor meer informatie.

16

Column: Terugblik

18

Nieuws uit het ‘wereldje’ Lezers die niet langer prijs stellen op toezending van Boogh Magazine of juist meer exemplaren willen ontvangen, kunnen contact opnemen met Maaike de Lange, [email protected] Boogh Hendriklaan 7 3481 VR Harmelen 0348 442466 [email protected]

Hebt u nieuws, laat het weten aan Boogh Magazine!

Door Yolanda van de Water

Onbeperkt houdbaar CD-recensie: Pieter Houtman

23

Redactioneel Het was een bijzonder jaar voor Boogh. Naast jubilea van verschillende cliënten en medewerkers werd gevierd dat Boogh Activiteiten Baarn 5 jaar, NaHderkring 10 jaar en Boogh als geheel 35 jaar bestaat. In dit nummer van Boogh Magazine besteden we daar aandacht aan. Zo wordt in de gastcolumn door regiomanager Yolanda van de Water teruggeblikt op 5 jaar Boogh in Baarn. Ter ere van het 35-jarig bestaan organiseerde Boogh begin oktober in theater ’t Zand in Maarssen het symposium Ondernemerschap in de zorg: excelleren of jongleren? Er werd door een aantal interessante sprekers op deze vraag ingegaan. Letterlijk jongleren werd er ook gedaan; hiervoor was jongleur Niels Duinker uitgenodigd. Hij liet een paar van zijn beste staaltjes zien. Als dagvoorzitter trad meervoudig wereld- en Paralympisch tenniskampioen Esther Vergeer op. In dit magazine een uitgebreid verslag van het symposium en ook een van onze columnisten geeft zijn blik op het symposium. De stelling gaat over het ondernemerschap van Boogh. Het panel dat op de stelling reageert, is met een nieuw lid uitgebreid. De 10-jarige NaHderkring wordt door ons in het zonnetje gezet middels een interview dat we hadden met Margreet Timmers. Margreet stond aan de wieg van deze projecten. Nog steeds groeit de NaHderkring, om maar aan te geven hoe succesvol het is, en dat hiermee een weg is ingeslagen waar duidelijk behoefte aan was en nog altijd is. In dit magazine staat ook een interview met Funda Müjde. Funda is onder meer columniste en actrice. Zo speelde ze bijvoorbeeld in Medisch Centrum West en Vrouwenvleugel en dit jaar maakte ze een paar keer haar opwachting in Goede Tijden, Slechte Tijden. Door een verkeersongeluk maakt Funda sinds 2007 gebruik van een rolstoel. Van Willem Baas, manager van de Paraplu, het ontmoetingscentrum in Utrecht waar het Afasiecentrum in is gevestigd, ontvingen we een enthousiast verslag van een donatie die aan het Afasiecentrum is gedaan voor het iPad-project. Het magazine heeft vanaf heden ook een wijziging ondergaan, want voor het eerst is Boogh Magazine in fullcolour uitgegeven. Wij zijn er erg blij mee. Tot slot wensen we u veel leesplezier!


VORMGEVING Anuschka Kruidhof

KOPIJ VOLGENDE NUMMER Inleveren voor 14 februari 2013

Handicap in het nieuws

De redactie 3

Beste lezers, Een belangrijke delegatie van de redactie van Boogh Magazine, Gert Jan van Zetten en Pieter Houtman, was aanwezig op het d o o r B o o g h g e h o u d e n s y m p o siu m o p 4 oktober jl. Zij vertellen u in dit nummer veel meer over het symposium. Dat zal ik dus niet doen. Wat ik alleen wel vertel, is dat wij naar aanleiding van het symposium veel nieuwe lezers mogen begroeten! Dat is natuurlijk goed nieuws, en tegelijkertijd ook weer een aanleiding om Boogh in het kort te introduceren. Over wie wij zijn ...

4

En wat wij doen.. Boogh beschikt momenteel over de volgende combinaties van diensten en cliëntgroepen: 1. begeleiding groep in tijdsbesteding: voor mensen met NAH of een lichamelijke beperking die thuis of in een woonvorm/ verpleeghuis wonen, in variërende groepen of een vaste leefgroep; 2. begeleiding groep in de NaHderkringen: kleinschalige, laagdrempelige groepen voor mensen met NAH; 3. begeleiding groep in de Booghkringen: sociëteit voor hogeropgeleiden met NAH; 4. begeleiding groep in het afasiecentrum: gespecialiseerde begeleiding bij afasie; 5. behandeling groep in het afasiecentrum: gespecialiseerde behandeling bij afasie; 6. begeleiding groep aan jongeren met NAH; 7. individuele begeleiding in de centra van Boogh van mensen met NAH; 8. regionale ketenzorg NAH (inclusief ouderen); 9. individuele begeleiding in re-integratie naar betaalde en niet-betaalde arbeid aan mensen met NAH, een autismespectrumstoornis (ASS) en/of een lichamelijke beperking.

Om onze doelstellingen en dienstverlening aan cliënten te kunnen blijven realiseren, is vervoer door deskundige chauffeurs essentieel. We weten al enige tijd dat de tarieven voor vervoer onder druk liggen. Er zijn vier tarieven vastgesteld voor 2013: een tarief voor rolstoelvervoer en niet-rolstoelvervoer, en voor extra- en intramurale cliënten. Als we het gemiddelde nemen van deze vier tarieven, dan worden de tarieven voor 2013 gehalveerd: van ca. 20 euro naar ca. 10 euro per retour per persoon per dag. Deze voorgenomen bezuinigingen zijn onzes inziens onacceptabel en niet uit te voeren. De kostprijs ligt momenteel op 20 euro. Deze mening is niet alleen Boogh toegedaan, maar vele collega’s met ons en onze branchevereniging, de VGN.

Deze uitspraak zal rond 20 november gedaan worden. Ondertussen blijven wij natuurlijk niet stilzitten. We hebben zorgkantoor Agis/Achmea gevraagd ons te ondersteunen bij het beroep dat wij bij de NZa gaan doen om aanspraak te maken op het geld dat beschikbaar komt voor knelpunten in het vervoer. Dit is landelijk 25 miljoen euro, dat verdeeld moet worden over alle zorgorganisaties die aangeven onevenredig getroffen te worden door deze bezuinigingen op het vervoer. Op dit moment kennen wij de uitspraken hieromtrent nog niet.

Wij verwachten dat - hoe de bezuinigingen op de vervoerstarieven ook uitpakken – er consequenties aan vast zullen zitten voor alle zorgorganisaties in Nederland. Dus ook voor Boogh. Wij beraden ons momenteel op de te zetten stappen. In een brief aan onze cliënten en De branchevereniging van de gehandicaptenzorg, de VGN, mantelzorgers zullen wij iedereen informeren over hoe heeft de bezuinigingen van 113 miljoen euro op de wij dit gaan doen en wat dit voor de cliënten kan vervoerstarieven in de gehandicaptenzorg op 18 oktober in betekenen. hoger beroep opnieuw onder vuur genomen. Uit berekeningen van de VGN blijkt dat het vervoer zelfs bij de goedkoopste Ik realiseer mij uiteraard dat dit een onzekere situatie met instellingen met ruim 15 euro bijna het dubbele kost van wat zich mee kan brengen. Maar Boogh zou Boogh niet zijn, als de Staat ervoor rekent. De bezuinigingen zijn derhalve op we ons niet blijven inzetten om specialistische begeleiding participatie in de drijfzand gebaseerd, zo betoogde de VGN-advocaat op 18 van cliënten in combinatie met samenleving te realiseren! Dit doen we ook door over de oktober ’s ochtends voor het Gerechtshof in Den Haag. juiste oplossingsrichtingen na te denken met de In kort geding bepaalde de rechter eerder dat als één op de vervoersbedrijven. Helaas zijn wij als regionale en zes instellingen in staat is om het vervoer met het verlaagde specialistische aanbieder niet altijd in staat om tarief te bekostigen, alle instellingen dit zouden moeten vervoersbewegingen te beperken. We kijken uiteraard wel kunnen. De rechter volgde daarmee de Staat, die zich naar de mogelijkheden en de kansen die zich hierin ook hiervoor baseerde op cijfers van onderzoeksbureau PwC. weer kunnen voordoen. Ook in het kader van participatie! VGN-directeur Hans Schirmbeck: “Die cijfers blijken feitelijk onjuist te zijn en daardoor is de rechter tot een oordeel Hetty van Oldeniel gekomen dat ook niet juist is. We gaan ervan uit dat het Directeur-bestuurder Boogh Gerechtshof dat oordeel zal herzien.” * Op het moment dat dit magazine naar de drukker gaat, De bezuinigingen op het gehandicaptenvervoer werden is de uitspraak van de rechter nog niet bekend. aangekondigd in het Lenteakkoord. Slachtoffer van deze bezuiniging zijn onder andere mensen met een lichamelijke beperking die niet in staat zijn zelfstandig naar hun dagbesteding te gaan. Als deze bezuinigingen niet ongedaan worden gemaakt, komen cliënten noodgedwongen thuis te zitten en raken ze geïsoleerd van hun sociale omgeving. Ons is er alles aan gelegen om dat te voorkomen. Uit het PwC-onderzoek bij zestig instellingen zou zijn gebleken dat er tien in staat waren om het vervoer voor ca. 1500 euro per jaar per persoon te realiseren, ca. 8 euro per dag. De VGN heeft vervolgens de jaarrekeningen van die instellingen onderzocht en concludeerde dat de gepresenteerde PwC-cijfers voor zeker acht van deze tien instellingen niet klopten. Aangezien de jaarrekeningen worden gepubliceerd door het Ministerie van VWS, had de Staat dus de beschikking over de juiste cijfers. Dat ze die kennelijk niet heeft willen gebruiken, vindt de VGN uitermate laakbaar. Hans Schirmbeck: “Samenvattend: de Staat heeft de bezuinigingen op verkeerde gegevens gebaseerd. Daardoor zijn zij onrechtmatig en dus moeten ze worden teruggedraaid.”


Boogh magazine - december 2012

Boogh is al 35 jaar dé specialist in begeleiding van mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en/of een lichamelijke beperking (LG) bij tijdsbesteding, leren, (vrijwilligers)werk, en arbeids-re-integratie in Midden-Nederland. Boogh heeft tot doel mensen met een beperking in iedere fase van het leven, van jong tot oud, te helpen de stap naar participatie te zetten.

Bezuinigingen op AWBZ-vervoer zijn op drijfzand gebaseerd

Hoe nu verder? Wij zijn in afwachting van de uitspraak van de rechter. 5

Ondernemen in de zorg: excelleren of jongleren?

met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) niet kunnen aarden, omdat zij specialistische begeleiding nodig hebben. Verder zal men in de nabije toekomst meer uitgaan van wat de burger wil en minder van wat de zorgaanbieder als vanzelfsprekend aanbiedt. Om alles dichter bij die burger te brengen zullen steeds meer functies die nu nog ‘veilig’ in de AWBZ zitten, worden overgeheveld naar de gemeentelijke Wmo. Zo wordt het recht een voorziening. Esther Vergeer sprak met Riet van der Nat, toezichthouder van Boogh en in het verleden onder meer wethouder in Nieuwegein, over deze veranderingen en wat dat betekent voor het ondernemerschap van Boogh. Iets waar Boogh al even mee bezig is, maar nog intensiever mee aan de gang zal gaan, is een toenemende profilering bij en in gemeentes om te wijzen op de noodzaak van specialistische begeleiding van mensen met NAH en duidelijk te maken dat Boogh die specialist is. Boogh zal ook marktgerichter moeten gaan werken om in te kunnen blijven spelen op de vraag van de cliënt. Daarnaast zal Boogh zich gaan richten op nieuwe cliënten en doelgroepen door nieuwe dienstverleningsvormen te ontwikkelen.

Cliëntsysteem Na dit gesprek startte een film. Pascale, cliënt van Boogh Activiteiten Veenendaal, verscheen in beeld. Zij vertelde over het hersenletsel dat haar is overkomen en wat dat voor haar betekent in het dagelijks leven. Aan het woord kwam ook haar dochter Sanne, die duidelijk maakte wat voor impact het hersenletsel van haar moeder op hun gezinsleven heeft. Deze film was de inleiding op het verhaal van de volgende spreker: Patty van Belle-Kusse, expert op het gebied van NAH. Zij ontwikkelde onder andere Hooi op je Vork, een methodiek voor het begeleiden van mensen met NAH. Van Belle-Kusse gaf aan dat naast de cliënt ook het hele systeem rond de cliënt meer ondersteund moet worden. Zo kan iedereen meedoen in de samenleving, ook de gezinsleden van Pascale. Daarvoor is professionele ondersteuning nodig, die Boogh kan bieden. Verder vindt Van Belle-Kusse dat een organisatie als Boogh haar kennis, ervaring en expertise duidelijker over het voetlicht moet brengen in het belang van de cliënt.

Eigen koers

zijn eigen expertise op deze vraag in.

Guus van Montfort, voorzitter van Actiz, de brancheorganisatie voor zorgondernemers, kon hier als vervolgspreker goed op inhaken. Want als organisatie moet je je eigen koers bepalen, laten zien wat je doet, visie tonen en beleid maken. Belangrijk daarbij is dat je de gekozen koers niet los laat en erin blijft geloven. Bij het maken van beleid moet je, zo zegt Van Montfort, “goed luisteren naar de praktijk, want de cliënt bestaat niet meer, het gaat vandaag de dag om maatwerk voor individuen.” Die paradigmashift moet je positief benaderen, maar dit vergt wel andere denkbeelden. Zo moeten de veranderingen niet gezien worden als een beperking van het management, maar als “het managen van de beperkingen”. Na Van Montforts betoog trok Esther Vergeer een vergelijking met haar sportcarrière, waarin ze doelen moet stellen en daar blind voor gaat. Zo kwam ze tot de vraag: “Mag je egoïstisch zijn?” Van Montfort: “Ja, maar wel samen met anderen.”

Door Pieter Houtman en Gert-Jan van Zetten

Jongleren

Op 4 oktober van dit jaar vierde Boogh haar 35ste verjaardag. Ter ere daarvan organiseerde Boogh het symposium Ondernemerschap in de zorg:

Donderdag 4 oktober 2012 rond de klok van 13.30 uur werd het steeds drukker in de gezellige foyer van theater ’t Zand in Maarssen. Bestuurders, directie, management en beleidsmakers van verschillende organisaties in de zorg kwamen naar het door Boogh georganiseerde symposium. Iedereen werd ontvangen met koffie of thee en friandises, kleine gebakjes. Deze friandises werden verzorgd door Bakken in Opdracht van Boogh Activiteiten in Veenendaal, een goed voorbeeld van ondernemerschap. Ze smaakten overigens prima. Op een scherm boven het buffet werden dia’s getoond van door cliënten gemaakte kunstwerken. Tegen 14.00 uur zochten alle genodigden een plaatsje in de theaterzaal. Toen iedereen zat, betrad Hetty van Oldeniel, directeur-bestuurder van Boogh, het podium. Zij heette de aanwezigen welkom en wees hen op de kunstwerken achterin de zaal, gemaakt door cliënten van Boogh Activiteiten Harmelen.

Dagvoorzitter Daarna introduceerde Van Oldeniel dagvoorzitter Esther Vergeer. Op film zagen we Esther in haar kinderjaren, vertelde ze haar dramatische verhaal over hoe ze in een rolstoel terechtkwam, zagen we de aanloop naar haar topsportcarrière en hoogtepunten uit diezelfde carrière. Tennisster Esther Vergeer won zeven gouden medailles op de Paralympische Spelen, is sinds 1998 regerend wereldkampioen. Tijdens het applaus na afloop van het filmpje reed Esther het podium op met in haar hand een stapel kaartjes om het symposium in goede banen te leiden.

Grote veranderingen Waar je, zeker voorheen, maar ook nu nog grotendeels door de overheid van de wieg tot het graf wordt verzorgd en je bijvoorbeeld door je beperking recht op zorg hebt, gaan we steeds meer naar een situatie waarbij de overheid uitgaat van participatie en eigen verantwoordelijkheid van de burger. Wat betekent dat iemand met een beperking voor zijn zorgvraag in eerste instantie een beroep moet doen op familie, vrienden, kennissen, buren. Voor een baan wil de overheid dat mensen in reguliere bedrijven gaan werken. Kun je niet werken, dan zal voor dag-/tijdsbesteding eerst gekeken worden naar het buurthuis. De overheid wil de bestaande schotten tussen de hokjes weghalen om zo de weg naar integratie vrij te maken. Het gevaar van generalisatie dreigt. Een buurthuis is bijvoorbeeld een plek waar mensen 6

Hierna was het tijd voor jongleren in letterlijke zin. Niels Duinker, meervoudig Nederlands kampioen jongleren en winnaar van diverse internationale jongleercompetities, gaf een spectaculaire show. Hoedjes, ballen, kegels en ringen vlogen in steeds groter wordende aantallen door de lucht. Aan het eind van het symposium liet Duinker nog wat staaltjes van zijn kunnen zien.

Re-integratie Indrukwekkend was het verhaal van Jaco Bac, die met behulp van Boogh Arbeid weer aan het werk is. Niet lang nadat Bac was afgestudeerd en een baan met aanzien in de agrarische sector had, kreeg hij een ongeluk. Bij dit ongeluk liep Bac hersenletsel op. Hij vertelde over het proces met al zijn strubbelingen dat hij vervolgens doorliep om weer te leren werken, om daarvan te genieten maar vooral ook van andere belangrijke dingen in zijn leven. Volgens de manager van Boogh Arbeid, José Roosen, is het (weer) vinden van een baan vaak jongleren voor mensen. Boogh Arbeid ondersteunt mensen om daarin te excelleren.

Transitie Tot slot kwam directeur-bestuurder Hetty van Oldeniel aan het woord. Zij sprak over Boogh in een veranderende omgeving, de identiteit van Boogh, de transitie en wat ervoor nodig is om die transitie te realiseren. “Vanuit sterke ideologische opvattingen over wat goede begeleiding is voor haar cliëntgroep kon Boogh groeien en bloeien. In die groei is zij zich steeds meer gaan ontwikkelen tot specialist. Boogh is altijd een tikkeltje onorthodox, anders, eigenwijs geweest”, aldus Van Oldeniel; dit door persoonlijke aandacht te bieden en door zeggenschap en maatwerk vergaand door te voeren. Medewerkers voelen zich daar gelukkig bij, wat blijkt uit het lage ziekteverzuim. Boogh anticipeerde op de paradigmashift door de koers en strategie te herijken, door actiever in netwerken te zijn, haar reputatie onder belangrijke spelers te onderzoeken en tijdig ondersteuning te zoeken bij de transitie.



excelleren of jongleren? Een aantal interessante sprekers ging vanuit haar/

Het symposium eindigde met een borrel, waar nog even met elkaar van gedachten werd gewisseld. Het is duidelijk dat je moet jongleren om in dit zeer veranderende landschap te kunnen excelleren.

7

Naakte waarheid

Gewapend met microfoon, als die beschikbaar is, en ondersteund door een powerpoint-presentatie met foto’s uit het heden en verleden, doe ik mijn verhaal. Ik vertel over de tijd dat de diagnose werd gesteld toen ik vier jaar was, dat mijn broertje ook Duchenne spierdystrofie bleek te hebben, hoe mijn ouders ermee omgingen en later mijn broertje en ik, over mijn schooltijd in het regulier onderwijs, over de ontwikkeling van de Duchenne, de tijd dat ik ademhalingsondersteuning moest krijgen, dat mijn broertje alweer twintig jaar geleden is overleden... Verder benoem ik en laat ik mijn aanpassingen zien, vertel ik over mijn zorg en wat ik zoal doe als tijdbesteding. Voordat de les begint, ben ik altijd wat nerveus; als de les begint voel ik me meestal goed. Voor de studenten zijn dit soort lessen

8

erg belangrijk, omdat ze het van ervaringsdeskundigen zelf horen. Veel studenten zien me als ‘patiënt’ binnenkomen met m’n elektrische rolstoel, speciale hoofdsteun en beademingsapparaat, maar tijdens de les gaan ze me steeds meer als mens met mijn verhaal zien. Bij de vragenronde of de evaluatie hoor ik regelmatig een opmerking in soortgelijke bewoordingen. Dat is waar ik en mijn collega-gastdocenten het voor doen. Het geeft me veel voldoening om deze lessen te geven. Voor de klas is een plek waar ik me thuisvoel en waar mijn gevoel van volwaardigheid en eigenwaarde een boost krijgt. Iets wat wel zo prettig is en soms ook noodzakelijk, omdat ik helaas ook op plekken kom waar dat juist in omgekeerde richting werkt. Dat klinkt niet positief. Van huis uit ben ik wel positief ingesteld, maar ik vertel voor de klas ook over de problemen waar ik mee te maken heb, zoals toegankelijkheid, afhankelijkheid en vooral het niet hebben van een relatie. Er verschijnen genoeg vrouwen aan mijn bed. Ook leuke en mooie? Ja, ook leuke en mooie vrouwen, maar dat is heel wat anders dan één vrouw naast me in bed. De vrouwen, ook mannen, maar de vrouwen hebben gelukkig(!) nog altijd de overhand in de zorg, verlenen zorg aan mij. Een gedeelte van de ochtend zijn er zelfs twee. Ze helpen me in de tillift, waarna ik, in hangende zithouding boven een ondersteek, hetgeen ik inwendig heb verzameld met de buitenwereld kennis laat maken. Daarna word ik terug op bed

gelegd, gewassen, aangekleed en maak ik met de tillift een transfer naar de rolstoel. Soms zijn er drie dames rond mijn bed; dit is het geval als er een stagiaire meekomt. Moet zeggen dat ik daar lang niet altijd trek in heb. Het is natuurlijk ook een vorm van leren voor de student, maar als ik voor de klas sta bepaal ik, ook al vertel ik veel, zelf wat ik kwijt wil. Als ik geholpen word, heb ik geen andere keuze dan alles bloot te geven. De stagiaire, die één, twee, misschien drie keer erbij zal zijn, komt dan oog in oog met mijn intieme delen. Zo komt mijn privacy behoorlijk in het geding. Privacy die, als je bij alles hulp nodig hebt, toch nogal eens onder druk staat. Denk je eens in dat je naar de wc gaat of onder de douche staat en iemand kijkt naar je vanuit de deuropening. Met de hulp die ik nodig heb, heb ik niet zo’n probleem, omdat ik anders nergens ben of kom. Daar klets ik mee en probeer ik een gezellige omgang mee te hebben. Met stagiaires op dit gebied voel ik me ongemakkelijker; dat moge, na het voorgaande, duidelijk zijn. Veel naakter dan dit had ik deze waarheid niet op kunnen schrijven. Ja, ik had het nog in mijn blootje kunnen doen, maar dat zou geen toegevoegde waarde hebben gehad.

S

Een lezerspanel wordt geconfronteerd met een prikkelende stelling. Ieder panellid geeft zijn of haar mening, voor of tegen. Het panel bestaat uit cliënten en medewerkers uit de verschillende locaties van Boogh.

De stelling luidt: In het kader van ondernemerschap in de zorg komen er bij Boogh meer arbeidsmatige activiteiten op het programma. Vind je dat cliënten verplicht moeten worden om een deel van hun tijd aan die activiteiten te besteden? In het kader van ondernemerschap lijkt het me voor Boogh een mooie uitdaging om deze droom te helpen realiseren!

Marloes Juffermans, cliënt Booghkring Utrecht Marloes is een nieuw lid dat aan het panel is toegevoegd. Marloes heeft een eigen website: www. marloesjuffermans.nl. Hierop houdt ze onder meer een zeer lezenswaardige blog bij. De begrippen ‘ondernemerschap’ en ‘verplichting’ passen niet bij elkaar. Een goed ondernemer heeft namelijk te allen tijde de behoefte van zijn (potentiële) klanten als uitgangspunt en is in staat om deze behoefte te vertalen naar een aanbod van producten of diensten, dat nauw aansluit bij de wensen van zijn/haar klanten. Het is dus aan Boogh om goed naar haar cliënten te luisteren en op basis daarvan een passend en rendabel aanbod van arbeidsmatige activiteiten te creëren, waar cliënten uit zichzelf graag aan kunnen, willen en zullen deelnemen. Deze gedachte sluit aan bij de uitkomst van een workshop die ik onlangs samen met Marjan Hurkmans van Vilans verzorgde. Daarin brachten mensen met hersenletsel hun wensen en behoeften in kaart en formuleerden naar aanleiding daarvan een gezamenlijke droom. Deze droom luidt: “Ik wil graag de ruimte en een veilige omgeving creëren binnen de maatschappij om mijn capaciteiten benutten. Laat mij mijn eigen weg volgen en gun mij de tijd die ik nodig heb om dit te realiseren.”

Ilse Claessen, arbeidsbegeleider Boogh Arbeid Het uitbreiden van ons aanbod en het aanbrengen van een grotere variëteit in ons programma is zeker van belang voor ons voortbestaan in de toekomst. Daarbij horen wat mij betreft ook arbeidsmatige activiteiten, maar dat spreekt voor zich! Het blijft echter wel aan cliënten zelf waar ze aan meedoen en voor welk aanbod of dienst ze bij ons komen. Verplicht stellen van bepaalde activiteiten lijkt mij niet wenselijk.

Faakje van Veen, maatschappelijk consulent Boogh



Sinds een paar jaar geef ik gastlessen in het beroepsonderwijs (ROC en HBO). De lessen zijn bedoeld voor studenten die later in hun werk te maken kunnen krijgen met mensen die een handicap of chronische ziekte hebben. Je kunt hierbij denken aan studies als verpleegkunde, logopedie, fysiotherapie, sociaal pedagogisch werk en maatschappelijk werk. Het Solgu (Stedelijk Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht) organiseert de gastlessen en kan hiervoor een beroep doen op momenteel acht gastdocenten. Meestal verzorg je een les met z’n tweeën, maar soms sta je ook alleen voor een klas.

Gert-Jan van Zetten

C

OLUMN

TELLINGNAME

Ik denk dat het goed is om in het kader van ondernemerschap in de zorg te kijken of er mogelijkheden zijn om meer arbeidsmatige activiteiten op het programma te zetten. Dat is tevens een wens van verschillende cliënten. In diverse centra wordt hier inmiddels aan gewerkt op verschillende manieren. Wanneer cliënten gebruikmaken van een activiteitencentrum van Boogh voor hun dagbesteding, kun en moet je cliënten niet verplichten om aan arbeidsmatige activiteiten mee te doen. Cliënten hebben een indicatie voor dagbesteding en begeleiding en niet 9

Aangezien dit nog niet tot onze mogelijkheden behoort, ben ik tegen deze stelling. beloning voor degenen die dit dan zouden gaan doen. Aangezien dit nog niet tot onze mogelijkheden behoort, ben ik tegen deze stelling.

C

Pieter Houtman

voor behandeling of training. Daarnaast past het niet bij de werkwijze en de visie van Boogh om iemand verplicht te laten deelnemen aan bepaalde activiteiten tijdens de dagbesteding.

OLUMN

Governance

Margré Weeda, coördinerend begeleider Boogh Activiteiten Harmelen

Een arbeidsmatige klus aannemen betekent dat er mensen moeten zijn die het uitvoeren van een taak op zich nemen en de verantwoordelijkheid voelen om de opdracht af te ronden. Het is een feit dat de ‘no show’ onder bezoekers van Boogh hoog is: 25% i.v.m. ziekte, doktersbezoeken enz. Het lijkt me redelijk dat hiermee rekening gehouden wordt bij het aannemen van opdrachten en het doen van beloftes. Met elkaar moet je vaststellen wat haalbaar is en wanneer welk resultaat behaald kan worden. Mogelijkheden en beperkingen spelen hierin een rol. Iedereen kan iets betekenen in onderdelen van een arbeidsmatig proces, daar ben ik van overtuigd. Het is zaak aan te sluiten bij de interesses en mogelijkheden van elk individu. Bij arbeid horen afspraken als: op tijd starten, een taak beginnen en afmaken, initiatieven nemen, afspraken nakomen, samenwerken, hulp vragen waar nodig enz. Naast de verplichtingen zijn er ook kansen; arbeidsmatige activiteiten kunnen een gevoel van waardering geven. Laten we het woord verplichting positief labelen door er ‘kansen’ van maken.

Waar ik moeite mee heb is het woord ‘verplichting’. Wij betalen allemaal een eigen bijdrage om hier te ‘mogen’ zijn. Als er in de toekomst sprake van zou zijn dat je een deel van je tijd ‘moet’ deelnemen aan arbeidsmatige activiteiten, waarbij je geld verdient voor het activiteitencentrum en daar nog een eigen bijdrage voor moet betalen ook, dan zou ik daar persoonlijk erg veel moeite mee hebben. Je zou de cliënt wel kunnen stimuleren en belonen voor het feit dat er gekozen wordt voor een arbeidsmatige activiteit. Al is het doen van arbeidsmatige activiteiten goed voor het gevoel van eigenwaarde, dwang is naar mijn idee geen optie. De meeste cliënten hebben een arbeidzaam leven achter de rug en er is hun iets overkomen. Hier moeten zij al enorm aan wennen en hun hele toekomstperspectief en carrièreplanning liggen in duigen. Ik denk zelf dat de sociale werkplaatsen, waarbij je arbeid verricht naar eigen kunnen, iets moeten doen aan de regels wat betreft haalbaarheid in bepaalde tijd (druk).

Steven Reijndorp, cliënt Boogh Activiteiten Amersfoort Ik ben het niet eens met deze stelling. Ik vind het op zich prima dat wij bij Boogh arbeidsmatige activiteiten hebben en deze misschien op termijn ook kunnen uitbreiden. Het moet echter geen verplicht nummer worden, want dit komt in de stelling wel heel duidelijk naar voren en dat kan naar mijn mening echt niet. Ik vind namelijk als je een bepaalde verplichting aan mensen stelt, dat daar dan ook iets van een financiële vergoeding tegenover mag staan of een ander soort beloning voor degenen die dit dan zouden gaan doen

10

Volgens mij is het grondbeginsel van Boogh dat er een zinvolle dagbesteding geboden wordt, en naar mijn idee kan dat ook met speksteen, houtbewerking etc. Deze activiteiten zorgen ook voor een zinvolle besteding van je dag en geven structuur aan het leven. Dat er in het kader van ondernemerschap geld verdiend moet worden, is duidelijk en dat er bezuinigd moet worden ook, maar we leven altijd nog in een sociale maatschappij.

In het kader van het 35-jarig bestaan van Boogh als dé specialist in het begeleiden van mensen met hersenletsel en mensen met een lichamelijke beperking bij tijdsbesteding, leren, (vrijwilligers) werk en arbeidsre-integratie hield Boogh een symposium met de titel Ondernemerschap in de zorg: excelleren of jongleren?

Niet geheel zonder reden introduceer ik deze tekst met een verkapt citaat uit de strak vormgegeven uitnodigingskaart voor het symposium, want het was namelijk met recht dé specialist die een symposium hield, keurig verzorgd, en een ‘gezonde’ balans tussen entertainment en sprekers, met een dagvoorzitter van naam: Esther Vergeer (regerend paralympisch tenniskampioen). Een dagvoorzitter die moeiteloos een parallel wist te trekken tussen het onderwerp van de spreker en haar eigen visie op het leven van excelleren of jongleren. De programmering van de middag, zonder pauze, van 13.30 tot 16.30 uur (met aansluitend een borrel), is op zo’n moment wel extra van belang. Een uit het buitenland overgewaaid begrip is governance. Voor mij viel één spreker in het bijzonder op, de heer Guus van Montfort. Puur

op grond van zijn profielschets als bijzonder hoogleraar Bedrijfseconomie, Zorg en Medische Technologie aan de Universiteit Twente stelde ik me in op een droog betoog, vooral omdat er, in het uitgebreide programma van de middag, als eerste governance in zijn rij van expertise stond… Het bracht me op het idee om de betekenis van een, met alle respect, vaag begrip als governance eens nader onder de loep te nemen. Governance wordt in verband gebracht met beslissingen die ‘verwachtingen’ bepalen (veelal verwachtingen met een positieve basis als uitgangspunt, waaruit ik bijvoorbeeld voldoende inspraak binnen beleid afleid); het duidt op de wijze van besturen. Wanneer het gaat om een onderneming of een non-profit organisatie (neem Boogh) betekent governance consistent management, samenhangend beleid, processen en beslissingsrechten voor een bepaalde bevoegdheid. Het symposium van Boogh schepte vanzelfsprekend ook bepaalde verwachtingen. En juist dáárom licht ik de heer Van Montfort als gastspreker eruit. Mijn brede, en voor sommige misschien ietwat ‘wollige’ introductie, slaat op het feit dat ‘we’ het eerlijkheidshalve heerlijk vinden om ons te dompelen in dit soort abstracte termen als

governance (ook ik!). Toegegeven, een symposium is feitelijk ook een bijeenkomst van wetenschappers. Op zo’n moment is het voor mij dan een genoegen om juíst een hoogleraar ‘beeldend’ en concreet te horen spreken! Twee uitspraken van de heer Van Montfort beklijven. Esther Vergeer vroeg hem of je egoïstisch mag zijn (zoals een topsporter dat kan zijn, tot sportverdwazing aan toe). Ja, zei hij, maar dan wel met z’n allen! En tot slot: neem de bureaucratie voor lief en laat vooral zélf zien hoe het anders kan, dat is de remedie tegen dit probleem, aldus de heer Van Montfort. Geniaal!



Commitment van mensen die aangeven dat ze arbeidsmatig willen werken is het sleutelwoord. Het woord impliceert: het aangaan van een verbintenis, een belofte, een vorm van betrokkenheid. Het geeft aan dat iemand uit zichzelf zegt: “Ik ben gemotiveerd om de klus aan te pakken”. Het heeft geen zin om een verplichting tot arbeid op te leggen. Het zorgt in mijn beleving voor weerstand.

Juliëtte Verweij, cliënt Boogh Activiteiten Utrecht

Cindy Visscher, cliënt Boogh Activiteiten Veenendaal Dat is op zich een goed idee, maar mensen moeten het wel kunnen. Ze zitten namelijk niet voor niks bij Boogh.

ADVERTENTIE

Ook een advertentie in Boogh Magazine plaatsen? Stuur dan een mail naar [email protected] voor meer informatie. 11

Funda heeft vleugels om te vliegen Funda Müjde is een energieke, veelzijdige vrouw. Ze is cabaretière, actrice, columniste en presentatrice. In 2007 raakte Funda betrokken bij een ernstig verkeersongeluk. Sindsdien maakt ze gebruik van een rolstoel. Desondanks is Funda weer op allerlei gebieden actief. Door Gert-Jan van Zetten

Waar komt je maatschappelijke betrokkenheid vandaan? Funda: “Het is zo gegroeid. Toen ik studeerde, kwam ik in aanraking met een landelijke vrouwenvereniging en sindsdien ben ik besmet. Het kost tijd, geld en energie maar over het algemeen krijg ik er ook veel voor terug: niet alleen voldoening, maar ook leerzame, mooie contacten en soms heb je zelfs invloed. En dat alles bij elkaar is weer onbetaalbaar.”

In 2007 overkwam je een zeer ernstig verkeersongeluk. Kun je daar wat meer over vertellen? Funda: “Ik was passagier in een taxi in Istanbul en we werden aangereden door een jongen van 19 die nog maar een paar weken zijn rijbewijs had. Van papa een dure Audi onder z’n kont, geen ervaring, maar wel roekeloos rijden.”

Hoe was je situatie direct na het ongeluk? Funda: “Ik was zwaargewond, had veel gebroken, waaronder mijn ruggenwervel (L1). Na twee weken van operaties en intensive care ben ik onder begeleiding van een arts op een brancard naar een ziekenhuis in Nederland overgevlogen. Daar ben ik eerst nog in quarantaine geweest en heb ik nog een operatie gehad. Later ben ik overgebracht naar Revalidatiecentrum Amsterdam. Alle wonden zijn genezen, maar beschadigde zenuwen en een incomplete dwarslaesie hebben geresulteerd in een rolstoelgebonden leven.”

Op een bepaald moment is je verteld dat je een dwarslaesie aan het ongeluk hebt overgehouden. Natuurlijk een enorme klap. Hoe reageerde je?

Funda: “Eigenlijk doe ik nog steeds alles door elkaar, maar al mijn betaalde opdrachten raken wel onder druk door de crisis.” Naast de betaalde opdrachten doet Funda veel vrijwilligerswerk. Ze heeft bestuursfuncties en is ambassadeur bij verschillende maatschappelijke organisaties. Zo is ze bijvoorbeeld ambassadeur van het Dwarslaesiefonds en van Resto van Harte, en bestuurslid van Diversity Joy.

Hoe ging het vanaf dat moment met je verder, met je revalidatie, maar ook mentaal? Je straalt veel kracht en optimisme uit, maar het zal een proces zijn geweest om weer zover te komen. Funda: “Eigenlijk gaat de acceptatie stapsgewijs. Terwijl je het probeert te bevatten, ga je wel revalideren, nieuwe dingen leren, therapie volgen etc., en soms zet je drie stappen vooruit en ineens heb je een inzinking en ga je vier stappen achteruit. Maar depressief zijn is geen optie, dan had ik het ongeluk net zo goed niet kunnen overleven. ‘Zolang ik leef, maak ik er maar wat van’, was mijn motto En natuurlijk helpt het dat ik een lieve zorgzame man heb, die mij na het ongeluk juist ten huwelijk vroeg. En mijn kinderen waren ook een reden om voor te leven. Praten met en ervaringen horen van lotgenoten was leerzaam en troostend. Ook het feit dat anderen er erger aan toe waren of geen partner hadden, was relativerend. Of jonge mensen die nog een heel leven voor zich hadden en nog kinderen wilden... En ik ben ervan overtuigd dat optimisme in je zit. Het is de aard van het beestje. Het is niet alleen mijn verdienste. Daar ben ik heel dankbaar voor, dat ik blijk te zijn wie ik ben.”

Kende je voor je ongeluk mensen met een handicap? Funda: “Ja, die kende ik, ook mensen met een dwarslaesie. Je beseft nooit genoeg wat het leven met een handicap inhoudt. Daarom begrijp ik de validen best wel, en ik pleit er daarom voor dat wij, de mindervaliden, niet vaak genoeg in beeld kunnen zijn; we moeten gezien worden.”

Afgelopen voor- en najaar speelde je in GTST, zonder dat de nadruk op je handicap lag. Denk je dat jouw opwachting in GTST, of die van andere mensen met een handicap in andere programma’s, zonder de nadruk op de handicap te leggen beter is voor de integratie dan een programma dat speciaal voor ‘de gehandicapten’ wordt gemaakt? Funda: “Ik denk dat het inderdaad erg emanciperend is om mensen met een handicap in/onder gewone omstandigheden te zien. Geen enkele nadruk op de handicap leggen is heel emanciperend. Ik vond het ook leuk dat daar geen aandacht aan werd besteed. Van mij mogen ze me een tijdelijke vaste rol geven, en niet alleen als moeder van die meiden maar als iemand met een liefdes- of werklijn of wat dan ook. De nadruk mag op de handicap worden gelegd, als het dan maar echt in het verhaal past, een functie heeft. Maar speciale programma’s met en over mensen met een handicap zijn ook goed, nodig en nuttig, daar je het onderwerp bespreekbaar maakt en het zorgt voor uitleg/voorlichting enzovoort.”

Hoe vind jij dat het gesteld is met de acceptatie en integratie van mensen met een handicap? Funda: “Ik vind het nog niet echt erg goed gesteld met de acceptatie van mensen met een handicap, in de zin van integratie. Men doet er wel ‘gewoon’ over, maar ondertussen is er te weinig geregeld om die acceptatie ook te verwezenlijken.”



Funda: “Ongeloof, niet te bevatten, paniek, totaal geen besef van de gevolgen van een rolstoelgebonden leven.” De vaste kijkers van Goede Tijden, Slechte Tijden zullen Funda Müjde kennen van haar gastrol als moeder van Nuran en Aysen in een aantal afleveringen afgelopen voor- en najaar. In het verdere verleden speelde ze rollen in tvseries als Zeg ‘ns Aaa, Medisch Centrum West, Vrouwenvleugel en Russen. Ook speelde ze in een aantal films. Daarnaast stond Funda op de planken met de cabaretvoorstellingen Algemeen Beschaafd Turks en Actueler Dan Ooit. Algemeen Beschaafd Turks is tevens de titel van haar eerste boek, dat in 2004 uitkwam. Verder schrijft Funda columns - ze had een vaste column in de Telegraaf, waarmee ze afgelopen zomer na een mooie periode van 12,5 jaar is gestopt -, presenteert ze en treedt ze op als dagvoorzitter. Een veelzijdige vrouw dus. Momenteel is Funda ook nog eens bezig om publiek en theaters enthousiast te maken voor haar cabaretprogramma Funda Ziet Ze Vliegen, waarmee ze haar rentree in het theater wil maken.

De aankondiging van je nieuwste theaterprogramma Funda Ziet Ze Vliegen begint met een citaat van (de Mexicaanse kunstschilder) Frida Kahlo: “Benen waarom heb ik jullie nodig, als ik vleugels heb om te vliegen?” Een mooi, treffend citaat. Wanneer hoorde of las je deze uitspraak voor het eerst? Funda: “Meteen na het ongeluk bracht mijn regisseur een film over haar leven voor me mee. Toen las ik een biografie en zag ik haar werk. Ik was er zeer door getroffen.”

Wat is jouw definitie van zelfspot en is er voor jou een grens aan zelfspot?

Funda: “Er is geen grens aan zelfspot, denk ik. Maar als je het doet om pijn, schaamte, verdriet te maskeren, kan het 12

13

Is je idee daarover veranderd na je dwarslaesie?

Je achternaam betekent in het Turks ‘goed nieuws’, dus heb je tot slot nog ‘Müjde’?

Funda: “Mijn huidige Müjde is een algeheel gevoel van dankbaarheid, voor mijn gezondheid (je kunt ook ziek zijn en veel pijn hebben naast je invaliditeit), mijn relatie, mijn kinderen, mijn vrienden en beste vriendinnen. De echte Müjde zou zijn om binnenkort weer goed, echt, leuk, interessant, betaald werk te krijgen waarbij ik veel geef en mag geven, en zodoende veel terugkrijg. Dat het me komt aanwaaien, dat ik gevraagd word. Dan roep ik MÜJDEEEEEE van de daken.”


Foto’s gemaakt door Mariëlle Kolmschot

NBEPERKT HOUDBAAR

CD-recensie - ’t Heerst – Acda en De Munnik Door Gert-Jan van Zetten

In maart van dit jaar kwam de cd ’t Heerst van Acda en De Munnik uit. Het grootste deel van het album is opgenomen in het Amerikaanse Memphis in de beroemde Sun Studio (Elvis Presley, Johnny Cash, B.B. King). Wat heerst is het leven zelf, de goede dingen, de stormen die je moet doorstaan en hoe je daarna weer opkrabbelt. Het eerste nummer van de cd is Voetstuk Staan, dat gaat over het hebben van succes en hoe je dat wordt misgund door hen die dat niet hebben, en dat ze naar dingen zoeken om degene met succes zo snel mogelijk van zijn voetstuk te laten vallen. De muziek bij dit nummer is up-tempo, vrolijk; hierdoor wordt het ironisch, een bekende kant van Acda en De Munnik. Een andere kant is het ingetogen luisterlied, een voorbeeld hiervan is Geluk Heb Je Te Leen. In dit nummer wordt bezongen dat in een gelukkig, onbezorgd leven je getroffen kunt worden door ongeluk, maar dat je ook dan verder moet, “want we wisten het allang, geluk heb je te leen”. Amsterdam (hij die slentert) staat ervoor dat we in ons jachtige bestaan kunnen vergeten om ons heen te kijken en dan niet de belangrijke dingen in ons leven zien.

Stormen waar je met je liefdesleven in verzeild kunt raken komen ook ruim aan bod op dit album, zoals het nummer Halve Zinnen over verliefdheid van 16-jarigen en het nummer Suiker en Azijn, dat gaat over een relatie die aan diggelen ligt waar nog wel warme gevoelens voor de ex-geliefde zijn. De laatste twee nummers van de cd wijken iets af van de rest. Muzikaal en ook qua tekst past het prima, maar Sterker Nu Dan Ooit is een duet van Thomas Acda met Nick van Simon en Kijk Me Na is een samenwerking van Paul de Munnik met Simon van… ach, dat kunt u wel raden.

14

C

OLUMN

Terugblik

De redactie van Boogh Magazine heeft mij gevraagd als gastschrijver een column te schrijven over vijf jaar Boogh Activiteiten Baarn. Een jubileum van een centrum én regio dat zeker de moeite waard is om in het zonnetje te zetten.

Het centrum in Baarn is als jongste spruit in de organisatie gekomen na een enorme groei van het aantal cliënten bij Boogh. In vijftien jaar tijd zijn vier activiteitencentra en verschillende NaHder-kringen gestart, en is Boogh Arbeid uitgegroeid tot een volwaardig onderdeel van Boogh. Zes jaar geleden waren er enorme wachtlijsten bij het centrum in Amersfoort. Laatst vertelde een cliënt me dat hij twee jaar heeft moeten wachten voor hij kon starten! Er kwamen steeds meer cliënten uit de regio ’t Gooi die bij Boogh activiteiten wilden ondernemen. Genoeg redenen dus om een nieuw centrum te openen. Na een zoektocht werd een geschikt pand gevonden in Baarn: een magazijn, dicht bij de binnenstad, dat verbouwd zou worden voor andere doeleinden. Boogh huurde de beneden-verdieping, en inmiddels maken een fysiotherapiepraktijk en een huiswerkinstituut gebruik van de bovenverdieping. De regiomanager van Boogh Activiteiten in Amersfoort nam de taak op zich om het centrum naar de wensen van Boogh te laten verbouwen. Een vacature werd

uitgezet voor een nieuwe manager voor de regio Baarn. Zelf was ik al jaren werkzaam bij Boogh en had ik enorm veel kansen gekregen om mij te ontwikkelen. De laatste jaren was ik coördinerend begeleider in Amersfoort en had ik tijdelijk een aantal taken van de regiomanager overgenomen. Na een kleine aarzeling (zou ik het wel kunnen?) heb ik de stoute schoenen aangetrokken en gesolliciteerd. En ik werd het! Een enorme uitdaging begon. Direct van start, want de tijd begon te dringen. Met de cliënten die in Amersfoort het activiteitencentrum bezochten, maar in de regio Baarn woonden, werden brainstormsessies gehouden. Hoe keken zij aan tegen een verhuizing naar het nieuwe centrum? Welke vragen en verwachtingen leefden er? Een aantal cliënten was heel blij dat het centrum er kwam. Niet meer lang hoeven reizen en meer rust. Het centrum zou bijna de helft kleiner worden dan in Amersfoort. Daarnaast waren er ook cliënten die hun angsten en ongenoegens uitten. Straks kan ik niet meer doen wat ik wil of zie ik de mensen die ik goed ken niet meer. Zal ik mijn draai wel kunnen vinden? Maar na twee dagen was iedereen al zo enthousiast dat niemand meer terug wilde. Er werden vacatures geplaatst voor het personeel. Vanuit Boogh gingen drie medewerkers uit twee locaties mee naar Baarn. De overige

medewerkers kwamen van buiten Boogh. Hoe zorg je ervoor dat al deze mensen een team worden? De eerste twee weken nog zonder cliënten: samen kasten in elkaar zetten, de ruimtes inrichten, documenten bespreken, pret met elkaar hebben en veel praten over de visie en hoe je die in praktijk brengt. Bij de echte start, met cliënten, met hen het gebouw verkennen en inventariseren wat iedereen graag wilde doen. En samen steeds weer overleggen over alles wat de dagelijkse gang van zaken betrof. Wanneer houden we pauze? Wie zorgt er voor een nieuwsbrief? Wanneer richten we een cliëntenraad op? Kunnen we een nieuwe activiteit starten? De betrokkenheid was en is nog steeds erg groot. Na vijf jaar is er veel veranderd, maar eigenlijk ook niet. Er zijn veel meer mensen. Boogh Activiteiten Baarn is bekend bij vele organisaties in de regio. De NaHderkringen in de regio zijn uitgebreid (het zijn er nu acht), en er is al weer drie jaar een Booghkring. Het enthousiasme is gebleven. Mensen weten elkaar te vinden en zijn betrokken. En ideeën worden nog steeds spontaan ingebracht, van de wens voor een nieuwe activiteit tot een idee hoe we meer bekendheid kunnen geven aan Boogh. Het samen vormgeven van wat we doen en hoe we het doen is wat het centrum in Baarn zo uniek maakt.


0

Funda: “Eigenlijk niet, nee. Ik had al zelfspot (migrant, Turk, kind van gastarbeiders, vrouw, overgewicht, cup DD), allemaal met die ene knipoog en nu is er de handicap bij gekomen.”

Yolanda van de Water

een vorm van zelfdestructie zijn. Dat lijkt me link. Terwijl zelfspot een vorm van zelftherapie kan zijn. Ook geeft zelfspot de ander(en) lucht en ruimte om met jouw tragedie om te gaan. De krampachtigheid, soms gêne en angst voor het onbekende worden ermee opgeheven.”

DIGITALE VERSIE

Boogh Magazine is ook digitaal beschikbaar op www.boogh.nl. Wilt u de digitale versie liever in uw mailbox ontvangen, stuur dan een mail naar [email protected]. 15

H

ANDICAP IN HET NIEUWS

is een project om personeel van horeca- en culturele instellingen te trainen hoe je gastvrij kunt zijn voor mensen met een beperking. Annelies de Jong, directeur van het Solgu: “Klantvriendelijkheid is niet zo gewoon. Soms worden mensen met een beperking weggekeken of komen ze niet eens binnen. Maar het andere uiterste komt ook voor: dan krijg je eerder het gevoel dat je een verpleeghuis bent binnengekomen in plaats van een restaurant, omdat het bedienend personeel denkt dat je ‘verzorgd’ moet worden. Blijkbaar moet je iets bijzonders doen om mensen met een beperking gewoon als gast te ontvangen. Er moet een bijzonder soort gastvrijheid worden ontwikkeld.” Bron: www.solgu.nl

Zorgrobot rukt op

“De Caredroid kan zeker een forse kostenbesparing zijn in de toenemende zorgkosten”, denkt Matthijs Pontier, onderzoeker/ psycholoog. Hij doet mee aan de ontwikkeling van de zorgrobot bij CAMeRA, interdisciplinair onderzoeksinstituut van de VU. Het instituut kijkt naar technologische oplossingen die de bestaande zorg kunnen aanvullen of vervangen. Pontier is gespecialiseerd in het ontwikkelen van moreel besef bij machines in de zorg. De Caredroid – in de praktijk ‘het fysieke robotmeisje Alice van een halve meter hoog’ of een bewegende figuur op de computer – is ontwikkeld om eenzame mensen, demente en gehandicapte mensen te helpen. “De robot is sociaal-emotioneel intelligent, kan morele beslissingen nemen en communiceren. Dat kan betekenen dat de robot vraagt hoe een iemand zich voelt, of aanspoort tot het maken van een wandeling bijvoorbeeld. We stoppen veel patiëntenkennis van de zorgverleners in de robot. Ook leert de robot van haar ervaringen met de patiënt, ‘leert’ hem/haar kennen en bouwt zo een persoonlijke relatie op.” Voor dat doel heeft Pontier software voor emotionele intelligentie en moreel redeneren op elkaar aangesloten. Bron: www.ango.nl

Onderzoek effect lichttherapie bij Parkinson Psychiater Odile van den Heuvel ontving een bijdrage van € 150.000 van de Hersenstichting om het effect van lichttherapie op stemming en slaap bij patiënten met de ziekte van Parkinson te onderzoeken. Van den Heuvel: “Depressie en slaapproblemen beperken in hoge mate de kwaliteit van leven van patiënten met Parkinson.”

Zorgrobot Alice

Rue des invalides: een bijzondere film Tijdens het Nederlands Film Festival afgelopen najaar ging een bijzondere film in première. Rue Des Invalides vertelt het verhaal van een jongen in een rolstoel, op zoek naar romantiek in Parijs. De stad waar dromen beginnen, de stad van de liefde, maar ook de stad van de trappen, de kapotte liften en het uiterlijk vertoon. De thematiek van de film ligt verscholen in de vraag waarin beperkingen zitten: liggen deze bij de gehandicapte zelf, of zitten de beperkingen in de mensen die met de gehandicapte (moeten) omgaan? Deze vraag is het basiselement voor deze zwarte komedie die zowel hilarisch is als pijnlijk herkenbaar. Voor deze film heeft filmmaker Mari Sanders de vanuit zijn eigen handicap gemaakte observaties, onder andere tijdens zijn reis door Europa, als uitgangspunt genomen. Met deze film studeren hij en producent Jasper Knol af aan de richting Audiovisuele Vormgeving van het AKV St. Joost te Breda. Voor en tijdens zijn studie heeft Sanders al meerdere fictieprojecten geschreven en geregisseerd. Hij heeft zich ontwikkeld in zwart-komische en absurde films, geïnspireerd op menselijke tekortkomingen. Knol ontwikkelde zich tijdens de opleiding als producent van een breed scala aan projecten. De film duurt ongeveer 21 minuten en is voor € 10 via de website te verkrijgen. Bron: www.ruedesinvalides.nl

Parkinson uit zich niet alleen in de bekende symptomen van trillen, trage bewegingen en stijfheid, maar vaak ook in neerslachtigheid (depressie), slaap en het denkvermogen. Ongeveer de helft van alle patiënten met de ziekte van Parkinson heeft last van somberheid terwijl ongeveer negentig procent last heeft van slaapproblemen. Deze verlagen de kwaliteit van leven, van de patiënt zelf en ook van de partner of dierbaren. Symptomen die passen bij depressie of slapeloosheid worden vaak nog onvoldoende herkend. En als ze wel herkend worden, bestaat de behandeling meestal uit medicijnen. Die geven vaak vervelende bijwerkingen. Patiënten hebben daarom grote behoefte aan andere behandelingen. Behandeling met licht zou een goed alternatief kunnen zijn, maar of dat echt werkt bij Parkinson-patiënten is nog onvoldoende onderzocht. Daarom start het Centrum Neuropsychiatrie Parkinson van het VU Medisch Centrum (VUmc), in samenwerking met het GGZ inGeest, nu deze studie. De betrokken patiënten krijgen thuis een speciale lamp geplaatst. Zij gaan ‘s ochtends en ‘s avonds dertig minuten in het licht zitten. Daarbij wordt de werking van twee verschillende soorten licht onderzocht. De behandeling duurt drie maanden. Bron: www.hersenstichting.nl

‘Regelarme’ zorginstellingen mogen zelf indiceren Zorgaanbieders die meedoen aan het Experiment Regelarme Instellingen kunnen de indicatie zelf gaan stellen voor cliënten jonger dan 80 jaar en extramurale cliënten. Het Experiment Regelarme Instellingen heeft onder andere tot doel het aantal overbodige regels in de zorg terug te dringen. Dit moet leiden tot grotere tevredenheid onder cliënten en medewerkers. De mogelijkheid om zorgaanbieders zelf indicaties te laten stellen, vormt een breuk met het jarenlange streven naar onafhankelijke indicatiestelling. Na experimenten met regionale indicatieorganen werd hiertoe in 2005 het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) in het leven geroepen. Het CIZ moet onder andere voorkomen dat zorgaanbieders hun omzet maximaliseren door te veel zorg te leveren en klanten met gedwongen winkelnering te maken krijgen. In de loop der jaren is er veel kritiek geweest op de bureaucratische werkwijze van het CIZ. Vooralsnog doen 28 instellingen mee aan het Experiment Regelarme Instellingen. Het experiment wordt in 2014 afgerond. Bron: www.ango.nl



Op toegankelijkutrecht.nl staan inmiddels ruim 200 gebouwen. Dat aantal wordt nog uitgebreid. De gemeente heeft er voor gekozen de informatie op toegankelijkutrecht.nl niet te beperken tot alleen maar optimaal toegankelijke gebouwen. Toegankelijkheid is namelijk een rekbaar begrip. Wat bijvoorbeeld voor iemand met een handbewogen rolstoel toegankelijk is, hoeft voor iemand in een elektrische rolstoel niet toegankelijk te zijn. Bezoekers van de website kunnen zelf beoordelen of het pand voor hen wel of niet toegankelijk is.

Solgu lanceert Toegankelijkutrecht.nl en Bijzonder gastvrij! Bijzonder gastvrij

Over twee jaar is een sociale robot beschikbaar die met eenzame, demente of gehandicapte mensen praat, hen motiveert te bewegen en uitzoekt welke hulp ze het beste nodig hebben. Deze Caredroid gaat binnenkort voor de laatste onderzoeksfase aan de slag in Amsterdamse zorginstellingen.

16

Tijdens de Week van de Toegankelijkheid afgelopen oktober hebben de gemeente Utrecht en het Solgu (Stedelijk Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht) de website toegankelijkutrecht.nl gelanceerd. Tegelijkertijd met de website lanceerde het Solgu het project ‘Wij zijn bijzonder gastvrij!’. Het Solgu is lid van de CG-Raad.

---> 17

Donatie Afasiecentrum na 160 kilometer! Maandag

10

bijzondere

september gebeurtenis

Afasiecentrum manager

van

Afasiecentrum

in de is

2012 plaats

Utrecht.

vond

een

bij

het

Willem

Baas,

Paraplu,

waarin

het

gevestigd,

stuurde

ons

onderstaand bericht daarover. Door Willem Baas

Nies voltooide de 160 km van de Vierdaagse met veel enthousiasme en plezier, zij het dat ze op donderdag (toen was het heel slecht weer) wel veel aan een paraplu moest denken... In alle opzichten was hier sprake van een topprestatie! Op 10 september kwam zij het gesponsorde bedrag officieel overhandigen aan Jeroen Oord, activiteitenbegeleider van Boogh/Afasiecentrum. In totaal heeft Nies 1300 euro bij elkaar “gelopen” en daarvoor kunnen wellicht vier iPads aangeschaft worden! Deelnemers en medewerkers van het Afasiecentrum waren erg verheugd om te horen dat zij zo veel geld bij elkaar gebracht had. De iPad is een schitterend middel voor mensen met afasie om communicatie met anderen te ondersteunen. Door de gift van Nies Klem konden de eerste Ipadlesssen bij het Afasiecentrum al in september beginnen! Samen met Boogh heeft het Afasiecentrum een plan gemaakt voor een uitgebreid Ipad-project: hierin wordt ook samenwerking gezocht met studenten van de Saxion Hogeschool in Deventer en de Design Academy inEindhoven. Dit uitgebreide plan is tevens ingestuurd voor de Nationale Zorgvernieuwingsprijs: totaal waren er 640 inzendingen; het Ipad-project is één van de 60 genomineerden! 29 november zal bekend worden of de prijs (€ 75.000) aan ons project wordt toegekend. iPadlessen In drie fases leren cursisten omgaan met een iPad, wordt de zelfredzaamheid vergroot en kunnen mensen communiceren naar eigen wens en vermogen. In de eerste fase leren de cursisten omgaan met de iPad, zodat ze alle basismogelijkheden leren kennen en toepassen. In de tweede fase wordt een persoonlijk plan gemaakt waarin de cursisten kunnen aangeven wat zij graag willen leren; een persoonlijk plan voor communicatieondersteuning om de zelfredzaamheid te vergroten. Toepassingen waar aan gedacht kan worden, zijn: foto’s maken en laten zien, agendabeheer, taaloefenprogramma’s, luisterboeken/teksten en diensten als weerbericht, routeplanner en media onder de knie krijgen. In de derde fase komen de cursisten toe aan een verdiepingsslag om bespreekbaar te maken wat hen bezighoudt. Concreet: hoe maak je emoties bespreekbaar zonder woorden? Studenten van de Design Academie Eindhoven gaan samen met de cursisten een app ontwikkelen ter ondersteuning van het praten over persoonlijke thema’s zoals zingeving en identiteit. De iPad leent zich bij uitstek voor een mooi vormgegeven, voor iedere cursist persoonlijk

18

A

Op heldere wijze leren mensen met hun eigen leerstrategie via een ontwikkelingsmodel stap voor stap weer communiceren met de wereld om hen heen. Na een half jaar kan de deelnemer met afasie besluiten de iPad tegen een redelijke vergoeding te houden. Met de opbrengst daarvan wordt een nieuwe iPad gekocht voor een volgende deelnemer

CTIVITEIT UITGELICHT

Houtbewerking

In iedere uitgave van Boogh Magazine wordt een activiteit die in een van de centra of bij de NaHderkring op het programma staat in de schijnwerpers gezet. We richten ons vizier deze keer op Houtbewerking bij Boogh Activiteiten in Baarn. Door Rik Berkhout

Sinds het begin van dit jaar werk ik bij de houtgroep in Baarn. Voor mij een hele uitdaging omdat mijn ervaring met hout gering was. De cirkelzaag ervoer ik als een angstaanjagend apparaat, waarbij toch enige oefening vereist is, wil je er goed mee kunnen werken. Gelukkig werkt er in Baarn een gilde van cliënten dat mij soms op niet altijd zachtzinnige doch zeer efficiënte wijze heeft opgeleid tot begeleider in de houtgroep. Het gilde in Baarn maakt zelfstandig de meest bijzondere vogelhuis-jes, molens, tafels, sokkels, bankjes, voederbakken, kinderspeelgoed etc. In een enkel geval worden er zelfs cosinus- en tangensberekeningen gemaakt om tot een ontwerp te komen. Naast dit gilde is er ook een groep cliënten voor wie de houtgroep een nieuwe ervaring is. Hout was tot voor kort toch echt wel een mannending, maar gelukkig zijn er nu ook meer dames bij betrokken. Deze dames blijken overigens net zo inventief en creatief te zijn als hun mannelijke collega’s. In de workshop ‘vrij bouwen’ sprongen zij eruit door met allemaal reststukjes hout originele kunstwerken te maken. Tussen de wiegjes, molentjes en vogelhuisjes stonden nu ook bouw werken die deden denken aan de ontwerpen van architecten als Frank Lloyd Wright of Le Corbusier.



Nies Klem, begeleider van partnergespreksgroepen van het Afasiecentrum, had zich voorgenomen om deze zomer de Vierdaagse van Nijmegen te lopen. Om haar prestatie nog meer kracht bij te zetten, zocht ze sponsors om haar kilometers financieel te ondersteunen. Zowel binnen haar familie als de Paraplu werden mensen enthousiast gemaakt om een bijdrage te leveren. Nies koos ervoor om deze gelden ten goede te laten komen aan een nieuw project binnen het Afasiecentrum: de aanschaf van een iPad. Mensen konden een bijdrage per stap doen (zij liep meer dan 300.000 stappen!), maar ook een bedrag voor de totale prestatie was welkom. Een anonieme sponsor zegde direct een iPad toe, zodat ze al voor haar wandelprestatie het bedrag voor één iPad opgehaald had.

in te vullen format, dat zo simpel is dat familieleden dit format kunnen invullen met foto’s, muziek en tekst. Naast thema’s als intimiteit, identiteit en zingeving kunnen onderwerpen aan de orde komen als literatuur, kunst, gedichten en muziek. Onderdelen van de app zijn: levenslijn en biografie, en een logboek met foto of geluidsopname van de dag.

Een enkeling zit met een koptelefoon op om het lawaai in de werkplaats te kunnen verdragen, want dat is een nadeel van deze houtgroep: de geluidsbarrière lijkt somt te worden overschreden door timmeren, decoupeerzagen en boren in een relatief kleine ruimte. Het mag de pret niet drukken; het is een mooie gemêleerde groep waar men elkaar helpt en gebruikmaakt van elkaars mogelijkheden. Ondergetekende is overigens na negen maanden een stuk handiger met alle machines en technieken, dankzij het gilde. 19

NaHderkring al 10 jaar een groeibriljant! Margreet Timmers stond aan de wieg van de NaHderkring, een initiatief om passende dagbesteding aan mensen met niet-aangeboren hersenletsel te bieden. Nu, tien jaar verder, telt Boogh wel twaalf NaHderkringen en de ontwikkeling staat niet stil, zeker niet als het aan Margreet ligt! Door Pieter Houtman en Gert-Jan van Zetten

Wat was de reden om de NaHderkring te starten? Margreet: “Rond de eeuwwisseling bleek zowel landelijk als regionaal dat er een tekort aan passende dagbesteding was voor mensen met hersenletsel. Op initiatief van het Platform NAH in Gooi- en Vechtstreek werd in samenwerking met de provincie Noord-Holland een plan geschreven, waar ook een stuurgroep bij betrokken was. Er is toen geld via fondsen bij elkaar gebracht, ongeveer 200.000 gulden. De NaHderkring is in het eerste jaar opgestart door Toos Geurts van Kessel. Toen zij elders een fulltime baan kreeg, vroeg ze aan mij of ik haar baan wilde overnemen. Waarop mijn antwoord was: ‘O, dat lijkt me leuk!’ Toen ben ik coördinator geworden van de NaHderkringen in Gooi- en Vechtstreek, die organisatorisch toen nog ondergebracht waren bij welzijnsorganisatie Versa.”

Op de vrijdagmiddag werd een plek gehuurd bij welzijn, en die groep bestaat nog steeds. Die NaHderkring is gehuisvest in een mooie oude boerderij midden in het dorp Huizen; een van onze allermooiste locaties! Mensen zijn heel trouw, dat zie je nu na tien à twaalf jaar. Het verloop zit hem vooral in momenten waarop iemand heel erg achteruit is gegaan of is overleden, maar eigenlijk zelden omdat iemand het niet meer naar zijn zin heeft.

Hoe hebben de NaHderkringen zich ontwikkeld? “Als een sneeuwbal”, zegt Margreet resoluut. “Maar dat uitbreiden betekende wel dat je overal steeds een netwerk moest opbouwen. Wanneer ik vijf of zes mensen ken die daadwerkelijk naar een NaHderkring willen, starten we.”

Hebben deze ontwikkelingen voldaan aan je verwachtingen? Margreet: “Soms duurt het erg lang voordat er genoeg cliënten zijn, dat vraagt soms een hele lange adem. Hier staat tegenover dat er inmiddels NaHderkringen zijn in Soest, Amersfoort, Leusden, Veenendaal, Culemborg, Wijk bij Duurstede, Huizen, Weesp, Hilversum, Nieuwegein en Woerden. We zijn nu bezig om er een in Utrecht te starten.”

Welke activiteiten worden er zoal gedaan? Margreet: “Naast creatieve activiteiten als tekenen, schilderen, speksteen bewerken, is er ook ruimte om de krant te lezen. Veel bezoekers van de NaHderkring vinden het leuk om te beginnen met een kennisspel om de hersenen een beetje te trainen, zoals men zelf zegt, maar ook een beetje om elkaar de ‘vliegen af te vangen’; er zit wel competitie in,” zegt Margreet lachend. “Daarnaast zijn er altijd twee laptops op iedere locatie aanwezig, die voor heel diverse doeleinden worden gebruikt. Iedere cliënt kiest zijn eigen activiteit. Bij de NaHderkring staat ontmoeten centraal en is de activiteit het middel daartoe.”

Hoe is de naam ontstaan? Margreet: “De naam NaHderkring is bedacht door iemand die zelf een kind had met hersenletsel. Sommige mensen denken dat de naam ermee te maken heeft dat het in Naarden zou zijn begonnen, maar dat klopt niet. Het is: N(iet)- A(angeboren)- H(ersenletsel)-der-kring. Als je dat achter elkaar zegt is het NaHderkring, waardoor er een soort beweging in zit zodat je ergens ‘naar’ toe gaat; het is een beetje cryptisch...”

Heb je een toekomstbeeld voor de NaHderkring? Margreet: “Persoonlijk zou ik het mooi vinden als de NaHderkringen nog verder uitgebouwd werden in de rest van Nederland. Dat andere organisaties het concept overnemen en dezelfde aanpak hanteren, zoals InteraktContour dat nu al doet in hun werkgebied. En wat Boogh betreft, zou ik het leuk vinden als we nog wat meer plekken in onze regio kunnen realiseren. Maar het is wel een spannende tijd, vooral omdat je nu niet zo goed weet hoe het gefinancierd moet gaan worden.”

Kun je ons nog iets vertellen wat niet in dit interview mag ontbreken?

Margreet: “Heel veel mensen met hersenletsel zaten thuis en konden nergens naartoe. Binnen het ‘gewone’ welzijnswerk kon men niet meekomen met het tempo, of er werd alleen ’s avonds iets georganiseerd en dan speelt vermoeidheid een rol. Mensen zijn daarnaast niet zo tolerant, in die zin dat het na twee keer uitleggen vaak wel ophoudt. ‘Weet je het nu nog niet?’ was een veelgehoorde reactie... En anders kom je bij de dagbehandeling of dagverzorging terecht. Maar de mensen om wie het gaat voelen zich nog niet oud of versleten. Als je vijfenveertig of vijftig bent, heb je, met alle respect, nog geen zin om tussen de tachtigplussers te gaan zitten... Laagdrempeligheid speelt ook een rol. In eerste instantie betaalde men gewoon twee gulden vijftig voor een middagje en het welzijn betaalde verder alle voorzieningen, waarnaast het personeel werd betaald vanuit het fonds.”

Er volgt een aandachtige ‘denkpauze’, waarna Margreet zegt: “Die NaHderkringen liggen wel na aan mijn hart. Ik vind de manier waarop deze vorm van dienstverlening georganiseerd is, maar bovenal de verbondenheid van mensen, eigenlijk het allermooiste!”

Hoe ben je te werk gegaan om de NaHderkring van de grond te krijgen? Margreet: “Aan mij was de opdracht om de NaHderkring structureel gefinancierd te krijgen. Dat was in 2000-2002. Ik heb toen gekeken of gemeentes dat wilden betalen, maar die wilden dat niet en ook het zorgkantoor wilde dat niet. Het zorgkantoor gaf aan dat ze daar geen extra geld voor hadden, want het was een ‘product’ dat precies op de scheiding van zorg en welzijn lag. Uiteindelijk zei het zorgkantoor: ‘Als er geen structurele financiering voor is, dan moet je zorgen dat het ondergebracht wordt bij een door de AWBZ erkende organisatie’. Dat was wel makkelijk gezegd, maar in het Gooi wilde niemand het ‘product’ hebben, want vanaf het moment dat het gegeven van de financiering duidelijk werd en de staatssecretaris aangaf dat je zonder productieafspraken niet zomaar mocht uitbreiden, haakten organisaties af. Ik had echter een werklijntje met Boogh in Amersfoort en iemand vanuit de stuurgroep had een lijntje op het ‘niveau’ van Willy Bakker (toenmalig directeur van Boogh). We hebben haar gevaagd of ze belangstelling had, en dat had Willy. Uiteindelijk was het ‘twee voor twaalf’, want op 1 juli zou de ‘stekker eruit gaan’ en half juni gaf Willy Bakker groen licht. Toen hebben we alle deelnemers van de NaHderkring laten indiceren voor dagbesteding, en de medewerkers zijn in dienst gekomen van Boogh 1 december 2004. Willy Bakker vroeg toen aan mij of ik het aantal NaHderkringen wilde uitbreiden in de provincie Utrecht.”

NaHderkring - Boerderij in Huizen

NaHderkring - Bloemschikken in Weesp


Waaruit bleek de behoefte aan een dergelijk project?

In welke plaats is de NaHderkring begonnen? Margreet: “Met de eerdergenoemde 200.000 gulden uit fondsen opende de eerste NaHderkring in Huizen met vijf cliënten. 21

Ik ben een cliënt die denkt dat hij alles zelf kan Roy, de man met lichte verstandelijke beperking die denkt dat hij alles zelf kan, is te zien in een nieuwe interactieve theatervoorstelling. ‘De kaarten zijn geschud’ ging woensdag 24 oktober in Utrecht in première, en is bedoeld om beleidsmakers en zorgverleners op gang te helpen bij het ontwikkelen van Wmo-beleid. Door Ronny Vink

De plaats: de denkbeeldige gemeente Middelwijk. Op het toneel staat een brede tafel met twee ambtenaren erachter. Mirjam, ooit een getalenteerde vrouw met twee universitaire studies achter de rug, een leuke baan, een partner, een boerderijtje met een grote hobbytuin en een motorfiets, kreeg 8 jaar geleden een beroerte. Ze komt aan de ambtenaren vragen of ze ‘haar kilometers alsjeblieft mag houden.’ Mirjam woont sinds haar beroerte in een woonvorm met 15 huisgenoten die net als zij niet aangeboren hersenletsel hebben. De partner, de baan, de tuin en de motorfiets zijn verdwenen. Mirjam heeft dagbesteding, en als vrijwilliger gaat ze twee keer in de week voorlezen in een verzorgingshuis. Het vervoer naar dat laatste vinden de ambtenaren eigenlijk meer een taak van vrienden en familie. Dus moet Vicky het maar weer doen.Zij verleent Mirjam als vriendin en vrijwilliger allerlei hand- en spandiensten, maar helaas houdt ze het niet vol. Haar gezin met opgroeiende kinderen heeft haar ook hard nodig.

De scène is er één van de drie uit de interactieve theatervoorstelling ‘De kaarten worden geschud.‘ Acteurs met een beperking en anderen spelen daarin scènes om zorgverleners, ambtenaren en andere beleidsmakers te helpen nadenken over wat de overgang van Awbz-financiering (een wettelijk recht) naar Wmo-beleid (de gemeente bepaalt wat mensen aan voorzieningen krijgen) betekent voor mensen met een beperking. Regisseur Ien van Nieuwenhuizen stapt tussen de spelers door, roept af en toe ‘stop’ en nodigt mensen uit het publiek uit om hun reactie op het gespeelde te geven, en om rollen over te nemen. Mevrouw de ambtenaar, wilt u eens in deze rolstoel gaan zitten. Hoe zou u het aanleggen bij twee van die afstandelijke ambtenaren? Wat zou u doen om hen te doordringen van de noodzaak van uw kilometerbudget? Hoe voelt het om voor je sociale leven afhankelijk te moeten zijn van familie en vrienden?

Ruzie Andere scène: “Ik ben Roy, ik ben een cliënt met een lichte verstandelijke beperking die denkt dat hij alles zelf kan.” Roy krijgt een paar uur in de week begeleiding van Jesita, waardoor zijn leven op de rails blijft. Ze praat met hem over praktische zaken, maar ook over ruzies waarin hij buiten de deur soms verzeild raakt. Roys oplossing is om plaatsen te mijden waar hij ruzie heeft gehad, waardoor hij snel vereenzaamt. Jesita geeft hem net het zetje dat hij nodig heeft om terug te gaan naar de soos, waar hij is uitgemaakt voor mietje en vervolgens begon te slaan. “Ik ben geen mietje, ik ben homoseksuzeel, dat is wel wat anders.”

Ja hoor De ambtenaren vragen of Roy zelf kan schoonmaken? Ja hoor. Kan je zelf koken? Ja hoor. Waar heb je dan begeleiding bij nodig? Nou, die heb ik eigenlijk niet nodig. Is het een probleem voor je als we de begeleiding niet meer vergoeden? Nee hoor. Buurvrouw/vriendin Susan gaat mee naar de gemeente, om te vertellen dat Roy wel degelijk begeleiding nodig heeft, want zijn familie laat hem stikken, hij vervuilt en hij wordt hartstikke eenzaam. Maar ze wordt kwaad en weet haar punt niet over te brengen. Ook deze scène wordt opnieuw gespeeld, met mensen uit het publiek. En nu krijgen de ambtenaren het idee om Jesita eens te vragen wat haar inzet eigenlijk betekent voor Roy. 22

De derde scène gaat over een overspannen alleenstaande moeder met een zwaar gehandicapte dochter die het persoonsgebonden budget dreigt kwijt te raken waarmee zij vertrouwde deskundige hulp inkoopt voor haar ingewikkelde kind. Dat kan de thuiszorg toch ook? Krijgt zij van de gemeente te horen. Alle gespeelde onderwerpen laten indringend zien hoeveel zorgen mensen erbij krijgen als goed lopende begeleiding en hulp dreigt weg te vallen. De interactieve voorstelling ‘De kaarten zijn geschud’ is bedoeld om gemeentes en zorgverleners op weg te helpen die met elkaar bezig zijn beleid te ontwikkelen voor de Wmo. Aan deze theaterproductie doen 3 cliënten van Boogh mee. Boekingen bij [email protected]

0 Bron: www.klik.org

NBEPERKT HOUDBAAR

CD-recensie: Muse - The 2nd Law Door Pieter Houtman

Hoe het ook heten mag, progressieve rock, alternatieve rock of psychedelische rock, ik lap het aan mijn spreekwoordelijke laars. Feit is wél dat Muse gewoon lekker klinkt! Maar dat geforceerde gedoe met al die verschillende muziekstijlen om het maar een naam te kunnen geven, vermoeit me wel eens. Dat zou tegelijkertijd ook wel het euvel van het nieuwe ‘kindje’ van Muse, The 2nd Law, kunnen zijn: met veel bombastisch geweld en een pretentieus geluid (soms) te veel bezig willen zijn om vooral ánders te klinken, zo lijkt het. Tegelijkertijd zit hem daar voor mij ook wel weer de aantrekkingskracht in om deze ‘schijf’ in huis te halen! Speurend op Wikipedia voor een beetje achtergrondinformatie over deze uit Teignmouth (UK) afkomstige formatie anno 1994, kom ik tot de conclusie dat Muse deze hoogdravende termen op Wikipedia wél weet waar te maken! Na het vijfde album, The Resistance uit 2009, wat trouwens (pas) mijn eerste kennismaking was met Muse (dankzij Boogh!), komt nu The 2nd Law. Ook daar valt weer genoeg op te beleven. De toon word gelijk gezet in het openingsnummer Supremacy, waarin een zelfverzekerde gitaarrif gevolgd door drums die ‘binnenkomen’, je direct weer in de waan van de dag werpen, mocht je daar even van zijn afgedwaald... Waar op The Resistance Chopin te ontdekken viel(?!), zijn ook op de The 2nd Law verwijzing(en) te vinden naar de klassieke muziek, neem Prelude. Overigens heb ik wel eens begrepen dat (veel) popmuziek in het hele beginsel een klassieke basis draagt of dat er in hardrock ook nog wel eens een jazzakkoord te ontdekken valt, omdat het zo ‘spannend’ klinkt. Oók dit album van Muse klinkt spannend!



Hoe voelt afhankelijkheid?

Dat kan de thuiszorg toch ook?

23

24


MAGAZINE. Ondernemen in de zorg: excelleren of jongleren? Jaargang 6, nummer 3, december Handicap in het nieuws: Zorgrobot

Recommend Documents