Nummer 4, december magazine. Thema: In Behandeling

Nummer 4, december 2012

magazine Thema: In Behandeling

Voorwoord Zideris magazine Het thema van deze uitgave van het Zideris Magazine is ‘In Behandeling’. Want in een woelig zorglandschap is het ook zaak om die dingen te laten zien waar je trots op bent. En wij zijn trots op onze behandelaars. Wie zijn zij, wat doen zij? Zideris heeft een AVG-arts, beeldend therapeuten, een bewegingsagoog, een doktersassistente, fysiotherapeuten, (GZ-) psychologen, logopedisten, een mondhygiëniste, een muziekagoog, een praktijkverpleegkundige, orthopedagogen, een tandarts en een tandartsassistente. Allemaal experts binnen hun eigen vakgebied én ook nog eens gespecialiseerd in het behandelen van mensen met een verstandelijke beperking. De aard van een verstandelijke beperking verklaart deze ‘dubbelspecialisten’. De verstandelijke beperking is veelal niet een op zichzelf staand cognitief tekort, maar gaat vaak gepaard met andere aanlegstoornissen. Zo komen bijvoorbeeld problemen met gezichtsvermogen en het gehoor veel vaker voor bij mensen met een verstandelijke beperking dan bij de gemiddelde bevolking, net als epilepsie en psychische problemen. En daarnaast zijn er ook nog eens beperkingen in communicatie en de niet-standaard behandelingen. Daarmee heb je heel wat redenen om specifieke behandelaars in te zetten!

Zideris huldigt het principe ‘gewoon waar het kan speciaal waar het moet’. Waar mogelijk maken we gebruik van de huisarts, en voor speciale vragen gaan we naar de specialist op dit gebied. Daarom is één van de hoofdtaken van behandelaars het ondersteunen en instrueren van de begeleiders. Zij ondersteunen de cliënt bij het in praktijk brengen van behandeladviezen. In ‘het grote huis’ Verschillende behandelaars van Zideris Rhenen hebben nieuwe huisvesting in ‘het grote huis’. Het schilderij verderop in het magazine beeldt dit heel mooi uit. De nieuwe huisvesting op de begane grond is voorzien van nieuwe materialen, frisse kleuren én een heuse wachtruimte. In Rhenen wordt vooral behandeling geboden aan cliënten die in, of in de buurt van, Rhenen wonen. Cliënten die elders wonen hebben soms ook een indicatie die hen recht op behandeling geeft, maar zij worden vaak niet door onze specialisten behandeld. Dit heeft te maken met het achterhaalde onderscheid tussen het vroegere GVT (gezinsvervangende tehuis) en intramurale zorg. Alleen op intramurale plekken krijgt Zideris financiering om cliënten te behande­ len. Achterhaald, dus daar hopen we in de toekomst verandering in te kunnen brengen. Dat wat de cliënt nodig heeft, moet bepalen wat hij krijgt! Dit magazine toont een groot aantal behandelaars van Zideris. Ook de behandeling vanuit het perspec­tief van de cliënt brengen we graag in beeld. Want reken maar dat ze profijt hebben van hun behandeling en dat ze van de individuele aandacht genieten! Ik ben er trots op dat we deze deskundige mensen in dienst hebben en iedereen qua faciliteiten nu zoveel meer kunnen bieden. Vanuit een herfstig Rhenen wens ik u alvast hele fijne feestdagen en een bijzonder voorspoedig Nieuwjaar. Veel leesplezier!

Ineke van Dam, directeur a.i.

2 Zideris magazine 2012 / 4

De inhoud van dit Zideris Magazine In Behandeling

4

Wie zijn eigenlijk alle behandelaars die bij Zideris werken? Wat doen zij precies? Wij zijn er trots op u te mogen voorstellen aan de behandelaars van Zideris!

Kunstwerk

6

Een bezoekje aan de tandarts, maar dan uitgewerkt op kunstzinnige wijze!

Op = Op Shop

7

Voor onze vaste rubriek shopt medewerker Carla deze keer met gedragskundige Gemma Norg.

Zideris Beweegt

8

Bewegen is leuk, gezond en soms ook lastig. De speciale werkgroep Gezondheid sloeg de handen in elkaar om Zideris (nog) meer in beweging te krijgen!

“Maak seksualiteit bespreekbaar!”

10

Mensen met een beperking hebben net als iedereen recht op seksualiteit en begrijpelijke voorlichting. Door hun kwetsbare positie worden ze eerder slachtoffer van seksueel misbruik. Hoe ga je daar als zorgorganisatie mee om?

In het zonnetje

11

Deze editie zetten we niet één persoon in het Zonnetje, maar een heel team!

Kort nieuws

12

Met véél sportievelingen, een muzikale tandarts, collega’s die pensioneren, de beroemde Kersttocht van Zideris Rhenen en… André van Duin!

Aan het werk!

15

Speciale vacatures voor cliënten van Zideris!

Vrijheidsbeperking? Op weg naar VIP-behandeling!

16

Soms kan het niet anders dan dat je vrijheden moet beperken. Maar zijn er ook alternatieven mogelijk? Sinds 2009 is Zideris bezig met het Project Terugdringen Vrijheidsbeperkingen.

Zideris werkt aan kwaliteit

19

Kwaliteit is op een heleboel verschillende manier te waarborgen binnen een organisatie, maar we lichten er graag een drietal punten voor u uit. Eén kleine hint: Zideris doet het heel goed!

Cliënten in behandeling

20

Het is voor iedereen wel eens lastig om ‘In behandeling’ te zijn, maar hoe gaat dat als je een verstandelijke beperking hebt? Cliënten vertellen u er meer over!

Zideris Culinair

23

Lekker snacken met Zideris Wageningen

Zideris, eigenzinnige zorg

Zideris is een kleinschalige organisatie met een eigen gezicht. Onder het motto ‘eigenzinnige zorg’ bieden wij professionele begeleiding en ondersteuning aan kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking. U vindt Zideris in de provincies Utrecht en Gelderland. Zideris is onderdeel van Stichting de Opbouw te Utrecht. Zideris Magazine is het relatieblad van Zideris, eigenzinnige zorg. Het verschijnt vier keer per jaar en is beschikbaar voor alle cliënten, medewerkers en vrijwilligers. Daarnaast verzenden we het gratis aan cliëntvertegenwoordigers en andere externe relaties. U leest meer over Zideris op www.zideris.nl.

Zideris magazine 2012 / 4 3

In behandeling mogen wij aan u voorstellen… Het nieuwe Gezondheidscentrum in Rhenen is klaar! De teams van fysiotherapeuten, pedagogen, psychologen en specifieke ondersteuning zitten in hun nieuwe werkruimte. Net als de AVG-arts, de huisarts, doktersassistente, logopediste, en het mondzorgteam. Alles is vernieuwd: van de indeling van de ruimtes tot de vloerbedekking en het kleurtje op de muren. En iedereen is er erg blij mee! Hoog tijd om de teams van enthousiaste behandelaars aan u voor te stellen!

Els Claessen, GZ-psycholoog Wat doe ik: Ik verricht diagnostisch onderzoek en observeer cliënten en hun omgeving. Op basis hiervan geef ik richt­ lijnen en adviezen over hun begeleiding en behandeling. Ook als cliënten problemen ervaren kunnen begeleiders mij om advies vragen. Daarnaast ben ik Gentle Teaching-trainer. Een mooie combi­natie, want in mijn werk pas ik deze grondhouding en methodiek dagelijks toe. Het effect is grotere bewustwording en verdieping van deze werkwijze. Op die manier borgen we Gentle Teaching steeds verder binnen Zideris. Trots op: Mijn drijfveer is zo een bijdrage te leveren aan het alledaagse geluk van de cliënten. Judith Versteege, zelfstandig ondernemer en GZ-psycholoog Wat doe ik: Mijn kennis en ervaring ligt voornamelijk in de Verstandelijk Gehandicaptensector, ik ken inmiddels verschillende organisaties. Ik werk binnen Zideris voor de intensieve begeleiding en met jongeren en heb het erg naar mijn zin. Ik blijf nog tot 1 juli 2013. Trots op: Ik ben er trots op als ik mijn kennis goed overbreng aan begeleiders, als ik hen een stukje verder kan helpen in het soms zeer pittige werk met cliënten. Dat is voor mij het belangrijkste van mijn vak. Ik ben blij als ik hoor dat dat lukt! Gemma Norg, gedragskundige (orthopedagoog) Wat doe ik: Als gedragskundige adviseer ik bij mensen met gedragsproblemen. Een gevarieerde functie met veel dyna­miek. De visie van Gentle Teaching geeft hierbij richting. Het is een van mijn taken om die visie te vertalen naar het leven van cliënten. In mijn werk overleg ik vaak met teams, persoonlijk assistenten en met collega-behandelaars. Cliënten zie ik tijdens gesprekjes en bij testmomenten. Trots op: Samen zoeken naar de beste ondersteuning voor cliënten met een positief resultaat! Aliena Leidekker, gedragskundige (psycholoog) Wat doe ik: Sinds februari 2012 werk ik als gedragskundige voor de locaties Veenendaal, Bilthoven, Maartensdijk en Mijdrecht. Wat ik doe verschilt per locatie; soms ondersteun ik de begeleiders van de teams, soms help ik cliënten indivi4 Zideris magazine 2012 / 4

dueel. Ik vind dit werk erg leuk, omdat ik veel verschil­lende mensen zie en op verschillende locaties kom. Trots op: Ik geniet en leer veel van de gesprekken met cliënten. Ook vind ik het leuk om samen met begeleiders te kijken hoe cliënten het best geholpen kunnen worden. Ik ben trots op de (soms kleine) successen die we boeken! Jorrie Lindsen, gedragskundige (psycholoog) Wat doe ik: Ik werk sinds februari 2012 als gedragskundige bij Zideris Huis ter Heide & Bosch en Duin. Ik werk samen met drie teams om de kinderen, jongeren en jongvol­­wasse­nen die daar wonen zo goed mogelijk te begeleiden. Ik geef advies aan zowel groepsleiding als ouders, ik voer diagnos­tiek uit en voer gesprekken met cliënten. Trots op: Ik kan er erg van genieten als we het met het hele team voor elkaar krijgen dat een jongere weer lekker in zijn vel zit en er een prettige sfeer heerst in de groepen! Clementine van Dalen, logopedist Wat doe ik: Mijn aandachtsgebied is de communicatie van en met cliënten: hoe begrijpen wij elkaar? Ik kijk niet alleen naar het spreken maar ook naar lichaamstaal, gebarentaal en communicatie met behulp van pictogrammen of foto’s. Kortom: Totale Communicatie. Gehooronderzoek is ook onderdeel van mijn functie, evenals begeleiding bij hoortoestelaanpassing. Ook wanneer er slikproblemen zijn bij eten en drinken word ik ingeschakeld. Sinds enkele jaren ben ik werkzaam als trainer Gentle Teaching. Trots op: Het zoeken naar communicatiemogelijkheden voor cliënten vind ik de grootste uitdaging in mijn werk! Grieta Jacobs, doktersassistente Wat doe ik: Ik probeer cliënten en hun begeleiders te begrijpen in hun dagelijkse problematiek. Ik begeleid dat vervolgens in de juiste banen binnen het gezondheidscentrum. Visites lopen op de woningen of cliënten ontvangen op mijn nieuwe plek, zo lief en doeltreffend mogelijk handelen en weer goed uit elkaar gaan. Trots op: Ik vind het mooi dat ik mijn liefde voor de doel­ groep kan combineren met mijn vak: contacten behouden en medische zorg bieden. Doktersassistente zijn bij AVG is top!

v.l.n.r.v.n.a.: Els van Rixoort, Ruud van Rijswoud, Els Claessen, Grieta Jacobs, Marlette Bink, Ine Heijerman, Theresia Elderhorst, Marian Scherphof, Clementine van Dalen, Gerda Jansen, Gemma Norg

Marian Scherphof, praktijkverpleegkundige Wat doe ik: Als praktijkverpleegkundige heb ik drie kern­taken: ik ondersteun de huisartsen en de AVG-arts, ik verzorg klinische lessen en geef instructie over medisch-technische vaardigheden aan verpleegkundigen en verzorgenden, en ik ben aandachtsfunctionaris van de Middelen & Maatregelen­commissie van Zideris. Trots op: Ik ben er trots op als we kwalitatief goede zorg leveren aan cliënten. Maar ook als iedere verpleegkundige / verzorgende goed en gemotiveerd zijn vak kan beoefenen en de vakkennis in praktijk brengt. Ik vind het fijn als cliënten door nieuwe inzichten (zoals alternatieven voor vrijheids­beperkende middelen) die ik aandraag, aangenamer kunnen leven. Ruud van Rijswoud, AVG-arts Wat doe ik: Als AVG-arts ben ik een medisch specialist. Het is een relatief nieuw specialisme (sinds 2000) in de medische wereld. Mensen met een verstandelijke beperking hebben veelvuldige gezondheidsproblemen en daarom moet ik specialistische kennis in huis hebben zoals kennis van cliëntcommunicatie, atypische presentatie van klachten, allerlei handicaps en syndromen, specifieke strategieën voor diagnostiek en behandeling en van complexe zorg. Trots op: Ik wil als AVG een Arts voor Verstandelijk Gehandicapten zijn: het geeft mij voldoening als ik hen kan ondersteunen om als mens te worden wie zij zijn. Gerda Jansen & Klaske Hoogstra, fysiotherapeuten Wat doen we: Wij doen verschillende dingen: onderzoeken, behandelen en adviseren. Zo doen we bijvoorbeeld mobili­ serende, spierversterkende of ontspannende oefeningen

met cliënten. Of we geven cliënten massage bij (acute) pijnklachten. Daarnaast geven we fysiozwemmen (oefentherapie in het water), elektrotherapie (behandeling met ultrageluid) en meten we bv. orthopedische schoenen aan. Trots op: De humoristische, geweldige band die we hebben met onze cliënten is voor ons de drijvende factor. Els van Rixoort, bewegingsagoog Wat doe ik: Als bewegingsagoog begeleid ik mensen bij het bewegen. Daardoor kunnen mensen relaties aangaan met de buitenwereld. Met de omgeving en alles wat daarin te zien, te voelen, te ruiken en te horen is. En met anderen, met alles wat daarin te ervaren is. Trots op: Mijn grootste plezier is als mensen zich ontwikkelen: ineens werkelijk springend los komen van de trampoline, plezier tonen met schommelen, ontspannen rondkijken achterop de tandem of tijdens een wandeling ineens zelf aangeven om van richting te veranderen. Dat contact met cliënten boeit mij iedere dag opnieuw. Theresia Elderhorst, muziekagoog Wat doe ik: Muziek brengt mensen in beweging (emotioneel en fysiek). Samen zingen en muziek maken is sfeer- en communicatiebevorderend. Als muziekagoog maak ik hier gebruik van. Juist voor cliënten die verbaal minder ontwik­keld zijn, kan muziek een contactmethode zijn. Het biedt een (non-verbale) vorm van communicatie, een expressie­middel. Trots op: Mijn uitdaging is om mensen te ontmoeten in muziek. Bijzondere contactmomenten, een cliënt laat zich horen op de trommel, geeft een spontane reactie, komt in beweging of ontspant zich juist. Genieten van samen muziek maken geldt heel expliciet voor de Zideris (drum)band. Zideris magazine 2012 / 4 5

Zij laten zich op eigenzinnige wijze horen en zien. Waar mogelijk zorgen zij voor een knallend optreden! Ine Heijerman & Marlette Bink, beeldend therapeuten / beeldend vormen Wat doen we: We maken gebruik van beeldende materialen en technieken als middel bij ondersteuning die ortho-agogisch of therapeutisch is. Wij helpen cliënten om beter “uit de verf” te komen in het dagelijks leven. Als taal een barrière vormt, is het mogelijk je ervaringen te uiten in beeldend handelen. Het is de zoektocht naar wie je bent, wat je nodig hebt, in contact komen met je creativiteit. Maar het gaat ook over hoe je een relatie aangaat met jezelf, het materiaal en de ander, over verbondenheid. Hulpvragen van cliënten richten zich o.a. op het ontwikkelen van zelfvertrouwen, je kunnen uiten, (rouw-) verwerking, communicatie en (talent-) ontwikkeling. Trots op: We zijn blij met onze nieuwe locatie op Plein 4: het is een creatieve plek vol verwondering, ontmoeting en inspiratie. Rob de Bruin en Hanny Honders

Bertus van Dijk & Jan van Dijken, huisartsen Wat doen wij: Wij zijn gevraagd huisartsgeneeskundige zorg (zowel regulier als spoed) te bieden aan cliënten. We wisselen elkaar op dinsdag- en vrijdagmiddag af. Soms is het complex en met een bijzondere “gebruiksaanwijzing”, maar vaak ook ongecompliceerd. We werken met observaties van diverse mensen, dat maakt de waarneming van klachten soms verschillend. Trots op: Wij vinden het bijzondere, leuke zorg om te geven. We krijgen zeer primaire reacties, maar vooral het emotionele tegenover het verstandelijke taalgebruik vinden we erg mooi. Het knuffelpercentage ligt erg hoog!

Tandarts Rob de Bruin, mondhygiëniste Anneke Bonnema & assistente Hanny Honders Wat doen we: Wij leveren Mondzorg aan onze cliënten. We kijken niet alleen naar de tanden, maar ook naar het tandvlees, de tong en de slijmvliezen. We geven poets­in­structies, maken mooie witte vullingen en we verwijderen tandsteen: alles wat in een normale praktijk ook kan. Trots op: Onze mooie nieuwe ruimte! Zo hebben we een fonkelnieuwe tandartsstoel en een extra ruimte om het instrumentarium schoon te maken.

Kunstwerk de tandarts in het grote huis

Dit is een pentekening door Kees Hoekman

De tekening laat een tandartsbehandeling zien. Er ligt iemand in de stoel en de tandarts staat erbij. “Boren”, zegt Kees. Kees tekende dit toen de nieuwe ruimte van de tandarts klaar was. Je ziet dat er veel trappen zijn in het ‘grote huis’. En ook kantoren met personeel.

6 Zideris magazine 2012 / 4

Op = Op shop door Loes Groeneveld

Carla Wandel is medewerker van de Op = Op Shop. Zij neemt vandaag het interview af met Gemma Norg. Gemma neemt een mandje en gaat met een open blik de winkel in.

Winkelen met Gemma Norg Ben je hier wel eens eerder geweest? Nee, nog nooit, dit is de eerste keer. Ik woon in Amersfoort en werk hier sinds een maand. Ik had er nog niet van gehoord maar vind het wel leuk om de winkel te zien.

Hou je van boodschappen doen? Ja, ik vind het wel leuk, maar niet elke dag. Meestal doe ik op zaterdag de boodschappen.

Ben je op koopjes uit? Ik kijk doorgaans wel naar de

Gemma Norg en Carla Wandel

aanbiedingen maar wanneer ik iets echt lekker vind, dan koop ik het ook.

Daar heb ik ook op de groep

ze wonen en werken. En dat als

en kinderen. En ik hoop een

Of wanneer het gezond is.

gewerkt als begeleider en

het wat minder gaat, er bege­-

goede moeder te worden.

dat vind ik heel waardevol.

leiding is die hen kan helpen.

Ik ben benieuwd hoe dat zal

Ik wil graag meedenken bij

zijn! Ze zeggen wel eens

op=op

Vertel eens wat over jezelf?

het verklaren van gedrag.

dat gedragskundigen teveel

Ik ben 26 jaar en ik ben

Wat doe je voor werk bij Zideris?

Met behulp van observeren

nadenken over de opvoeding

getrouwd. We hebben nog

Ik ben gedragskundige, ik werk

en diagnosticeren kan ik daar

van hun kinderen, dus we

geen kinderen. Maar we zijn

24 uur en ben verbonden aan

mijn aandeel in leveren. Ik zie

zullen zien…!

wel in blijde verwachting.

de Griftwoningen in Rhenen en

het als een uitdaging om samen

Mijn hobby’s zijn: historische

het cluster Rhenen /

de zoektocht in te zetten voor

romans lezen, fitnessen,

Wageningen. Mijn werk bestaat

verbetering.

hardlopen, wandelen (vooral

uit overleg met medewerkers,

deze tijd van het jaar is het

praten met cliënten en testen

bos prachtig), kleding en

afnemen. Momenteel ben ik

Wat zou je in de toekomst willen?

kraamcadeautjes naaien.

bezig met een kennismakings­

Wat betreft werk een leuke

Ik ben gek op stamppotten

ronde. Ik heb orthopedagogiek

tijd bij Zideris en nog deskun-

en in de zomer maaltijd-

gestudeerd in Leiden.

diger worden op het gebied

salades. Ik houd van de

Wat denk je dat je boodschappen kosten?

Tussen de zes en acht euro?

Dat viel voordeliger uit want

het was iets meer dan vijf euro.

van de Gehandicaptenzorg.

Voor Gemma veel plezier in

De thema’s die spelen in de

je baan bij Zideris en het

zorg wil ik volgen.

toekomstige moederschap.

Voor mijn privéleven wil ik

En Carla: nog lang werken in

had ik een baan als gedrags-

Wat vind je belangrijk voor cliënten?

wetenschapper bij een dag-

Ik vind het belangrijk dat

in de toekomst een huis met

de Op = Op Shop. Gemma en

behandeling voor kinderen.

cliënten het leuk vinden waar

een tuin samen met mijn man

Carla bedankt!

pure smaak van voedsel.

Voordat ik op Zideris werkte

Zideris magazine 2012 / 4 7

v.l.n.r. Els van Rixoort, Lennart Denkhaus, Rianne Kimenai, Linda Aalbers. Op de foto ontbreekt projectleider Annet Bennink.

… in de juiste richting!

Zideris Beweegt door de werkgroep Gezondheid

Of je een krant openslaat of de televisie aanzet… je leest over het belang van bewegen en gezond eten. Goed voor het hart, voor een laag cholesterol, en tegen somberheid: de lijst kan paginavullend zijn. En iedereen weet hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. Helaas blijkt de realiteit toch wel anders: we bewegen te weinig en eten niet altijd gezond. Cliënten van Zideris zijn daar helaas geen uitzondering op. En juist dat pakken we in het project ‘Zideris Beweegt’ aan!

Naast dat we als instelling zorg dragen voor het welzijn van de cliënten, is het zo dat de negatieve effecten van een ongezonde leefstijl uiteindelijk ook veel geld kosten. Vanuit dat welzijn en de oplopende kosten, is vanuit verschillende hoeken – landelijke organisaties en cliënten­ raad van Zideris - de vraag gekomen om de cliënten te begeleiden naar een gezondere leefstijl.

binnen Zideris in kaart. Daarna ontwikkelen ze een gezond­ heidspro­gramma en maken concrete individuele plannen. Hiervoor krijgen ze professionele ondersteu­ning van de organisatie Vilans die een landelijk leernetwerk over ‘Gezondheid in de gehandicaptenzorg’ heeft opgezet. Aan het einde van 2012 starten ze met twee pilotgroepen: één groep van dagbesteding, en één woning binnen Zideris Rhenen.

Hoe pakken we ‘Zideris Beweegt’ aan?

Tal van ideeën voor activiteiten

Binnen Zideris is de projectgroep Gezondheid samengesteld vanuit diverse afdelingen: Annet Bennink (projectleider), Rianne Kimenai (dagbesteding), Lennart Denkhaus (wonen), Linda Aalbers (persoonlijk assistent) en Els van Rixoort (bewegingsagoog). Zij brengen allereerst de gezondheid

Binnen het activiteitencentrum richten we ons ook op het bewe­gen van de cliënten. De ”loze” momenten die we nu op de groepen hebben, vullen we effectiever in door bijvoorbeeld te gaan wande­­len, door te bewegen op muziek, of balspellen te doen. Ook zwemmen hoort tot de mogelijk­heden van het

8 Zideris magazine 2012 / 4

Voor mij is een gezonde leefstijl… De projectgroep Gezondheid interviewt Louise Voorhorst, sectormanager

Voor mij is een gezonde leefstijl net als voor iedereen: gezond eten, regelmaat en veel bewegen. Ik vertaal dat naar lekker veel wandelen met de honden, buiten zijn met bijvoorbeeld klussen, maar ook gezond eten uit eigen tuin. Vooral genieten en lekker eten! En juist die balans tussen gezond eten en lekker bewegen én genieten zie ik graag binnen Zideris. Voor cliënten en voor medewerkers.

activiteitencentrum. Daarnaast gaan we een dagelijks fruitmoment invoeren. Op de woningen is vaak fruit over en we willen daar gebruik van maken. We geven cliënten elke dag een stuk fruit mee naar hun werk. Maar ook maaltijden worden niet vergeten: kunnen we vaker zelf gezonder koken bijvoorbeeld. En kunnen we gezondere, maar nog steeds lekkere toetjes aanbieden. Op de woonlocaties gaan wij kijken hoe wij cliënten kunnen motiveren zelf actiever te bewegen. Binnen de woningen kunnen de cliënten bijvoorbeeld zelf meer huishoudelijke dingen doen. Buiten de woning zijn wellicht meer activitei­ten op te zoeken: een bezoekje met de fiets aan de groente­boer of de eierenautomaat bijvoorbeeld. Dit zijn slechts enkele ideeën waarmee we gezondheid en bewegen onder de aandacht willen brengen binnen het activiteitencentrum en de woningen. De activiteiten die we voorstellen rondom beweging en voeding moeten vooral haalbaar, overzichtelijk en leuk zijn voor zowel de cliënten als voor medewerkers! Want het streven is: bewegen en gezonde voeding zijn structureel onderdeel van het dage­lijks leven van cliënten. Zideris Beweegt: bewegen jullie mee? Via dit magazine houden wij jullie graag op de hoogte. Mocht je vragen, ideeën of suggesties hebben, dan kun je contact opnemen met Els van Rixoort. Via [email protected]

Kun je gezond eten bij Zideris? Dat gezonde eten in de warme maaltijden is bij Zideris wel op orde, want deze zijn helemaal aangepast en voldoen aan alle normen. Dus gezond is het wel. Maar qua smaak is het helaas niet altijd genieten. Daarom maakt Zideris een over­stap naar een andere cateraar. Om hierin te kiezen vroegen we diverse medewerkers, begeleiders, cliënten en de cliën­tenraad om mee te denken: een echt testpanel. Zij mochten heel wat maaltijden proeven en hebben nu een keuze gemaakt! En het is de bedoeling om elk kwartaal samen te kijken of het ook ‘lekker’ blijft. En bewegen…? Ik denk dat we creatiever kunnen kijken naar wat bewegen eigenlijk is. We denken vaak in grote, georganiseerde activi­teiten, maar er zijn wellicht ook andere mogelijkheden. Natuurlijk is het mooi als een groep (met begeleiding) met elkaar eropuit trekt om naar het nieuwe sportveld te gaan, of om het bos in te trekken. Dat zou ook overdag kunnen tijdens de dagbesteding met een samengestelde groep. Maar je kunt ook denken aan beweging op de groep met gerichte activiteiten, zoals bewegen vanuit een stoel of tijdens huis­houdelijke klussen. Ik hoop dat de projectgroep hierin leuke suggesties kan doen. Afhankelijk van de ideeën kijken we of er (extra) budget nodig is. Louise Voorhorst

Zideris magazine 2012 / 4 9

Interview: Jorrie Lindsen, psycholoog bij Zideris, lid van de projectgroep Seksualiteit

“Maak seksualiteit bespreekbaar!” door Ineke Rozema

Mensen met een beperking hebben net als iedereen recht op seksualiteit en begrijpelijke voorlichting. En door hun kwetsbare positie worden ze eerder slachtoffer van seksueel misbruik. Hoe ga je daar als zorgorganisatie mee om? Eén van de taken van de projectgroep Seksualiteit en Preventie Seksueel Misbruik is om dit te verkennen.

Binnen Zideris nam het aantal jongeren (lees: pubers) met een licht verstandelijke beperking de afgelopen jaren toe. Voor hun begeleiders betekent dit soms dat een andere aanpak op het gebied van seksualiteit nodig is dan men gewend is. Want het bleek onder andere dat seksualiteit een leuk, maar soms ook lastig onderwerp is. Voor Jorrie Lindsen, die net in dienst was als psycholoog voor Huis ter Heide, een uitdagende klus. Samen met haar collega’s (begeleiders van huizen waar jongeren wonen en leidinggevenden), nam zij deel aan het project. Movisie bood ondersteuning in het leernetwerk ‘Seksualiteit en preventie seksueel misbruik’. Dit houdt in dat er ervaringen en materiaal uitgewisseld worden met andere instellingen. Die uitwisseling met andere instellingen was erg leerzaam, maar Zideris richt zich ook op haar eigen project. Verloop van het project Het afgelopen half jaar zijn er volgens Jorrie al een hoop mooie dingen bereikt. Met behulp van vragenlijsten van Movisie voor medewerkers en cliënten is eerst een inventarisatie gemaakt. Hierbij kwamen de sterke en minder sterke kanten van het omgaan met seksualiteit naar voren. De aanleiding om over het onderwerp te praten is bijvoorbeeld vaak negatief: pas ná een incident werd erover gepraat. En, de maatregelen die dan werden genomen, zijn vaak gericht op beheersen, minder op voorkomen en/of begeleiden. Ook kwam naar voren dat het eigenlijk veel leuker is om intimiteit en seksualiteit in een ontspannen sfeer te bespreken, ook als er geen directe negatieve aanleiding voor is. Het onderwerp seksualiteit wordt dan minder beladen en je kijkt dan ook naar de positieve kanten van relaties, intimiteit en seksualiteit. Ook kun je als team van te voren al je standpunt bepalen: door met elkaar te praten en te brainstormen. Eén van de tips van Movisie was ook om de verandering van aanpak in kleine stapjes te doen. Zo kunnen medewerkers en cliënten alles goed blijven volgen en zijn veranderingen veel beter te verankeren in de organisatie. Hoe willen we het nu verder aanpakken? Jorrie is druk bezig geweest met het doorspitten van al het aanwezige voorlichtingsmateriaal in Zideris Huis ter Heide, maar constateerde dat het meeste sterk verouderd is. Haar doel is om een kleine mediatheek op te richten met passend en aansprekend voorlichtingsmateriaal waar groepsleiders materialen uit kunnen lenen. De eerste boeken, 10 Zideris magazine 2012 / 4

folders en DVD’s zijn al aangeschaft. Het voorlichtings­ materiaal richt zich niet alleen op seksualiteit, maar ook op bijvoorbeeld internetgebruik. Deze onderwerpen raken elkaar vaak. Daarom moet in de begeleiding hier ook zeker aandacht voor zijn. Naast voorlichtingsmateriaal zocht de projectgroep naar weerbaarheidstrainingen. De training ’Deurtje Open Deurtje Dicht’ is met veel succes gegeven op de jongerengroepen in Rhenen het afgelopen jaar. Deze training richt zich meer op de doelgroep van matig verstandelijk gehandicapten en behandelt daarom meer basale onderwerpen zoals leren “Nee” te zeggen en “Wat is privé?”. Omdat deze training minder geschikt is voor jongeren met een licht verstandelijke beperking, kijkt Jorrie samen met MEE of er voor hen een andere geschikte cursus is. Ook kijken de betrokken teams zelf hoe de medewerkers omgaan met seksualiteit. Tijdens elke teamvergadering staat als vast agendapunt: vriendschappen, relaties en intimiteit ingepland. Op managementniveau is er ook een aantal stappen gezet. De beleidsnota ‘Seksualiteit’ is aangepast en de routes rond het Meldpunt Misbruik zijn verbeterd. Ook is het de bedoeling dat het nieuwe IOP (Individueel Ontwikkelings/ Ondersteunings Plan) hierop wordt aangepast. De nadruk moet komen te liggen op preventie en begeleiding. Het Leernetwerk van Movisie is sinds 13 november klaar, Zideris gaat nu zelf met het project verder. De nadruk ligt nu nog op de groepen waar jongeren wonen, maar het is de bedoeling dat het onderwerp binnen heel Zideris opgepakt gaat worden. Er is nog een hoop te doen, maar een goede start is gemaakt!

Het zwemteam van Zideris Mijdrecht door Greetje Otten

Iedere dinsdagavond zwemt een aantal cliënten van Zideris Mijdrecht samen met een paar vrijwilligers en een begeleider in het zwembad van Mijdrecht. Vrijwilligers Mieke, Ria en Wil zijn zeker al twintig jaar iedere week van de partij en blijven dit ook “voor de lol” doen. Want niet alleen zij, maar ook de cliënten hebben er altijd veel plezier. Ben zwemt omdat hij gewoon goed zwemmen kan! Vooral onder water. François vindt het leuk om te zwemmen en het is ook nog eens gezond. Hij vindt het wel jammer dat het grote, diepe bad niet open is op dinsdagavond. Fred vindt het heerlijk om na het zwemmen snoep uit de automaat te halen, maar hij weet nog niet of hij dat uit gaat delen… Hetty vindt het fijn om baantjes te trekken. Joop komt zwemmen omdat het water nat is en omdat het een heerlijke ontspanning is. Hij zou het niet willen missen! Magda vindt het fijn dat ze in het warme water makkelijker beweegt. Ze vindt de begeleiding heel prettig. Marion vindt het gewoon fijn om lekker actief te zijn, bewegen is goed. Het is fijn om te dollen met de anderen in het water. Af en toe mag ze in het bubbelbad en van de glijbaan, dat is genieten. Marion vindt de badmeester een leuke jongen en bedankt hem altijd voor het zwemmen.

Miranda zwemt graag omdat ze het gewoon heerlijk vindt in het warme water en actief wil zijn. Saskia vindt het leuk om iemand onder water te dompelen. Ook de begeleiding duwt ze wel eens onder, maar wel zachtjes hoor… Ze vindt zwemmen ontspannend, relaxed. De eerste keer van de grote glijbaan vond ze eng, maar nu niet meer. Shirley zwemt heerlijk baantjes. Ze geniet ervan als het water lekker warm is, dan kan ze heerlijk chillen. Ook het bubbelbad en de glijbaan zijn een feestje. Simone zwemt iedere week met haar moeder, maar vandaag een keertje met haar vader. Ze spettert graag mensen nat en geniet van de warme douches. Tom-Paul speelt lekker met de bal in het water. Af en toe mag hij van de grote glijbaan en dat vindt hij super. De muziek is ook leuk, meestal Nederlands­talig en dan zingt hij lekker mee. Af en toe doen ze zelfs de polonaise in het water…! Soms trekt iemand aan zijn zwembroek en dat vindt hij niet zo leuk. Allemaal leuke reacties; dat zwembad mag nog wel twintig jaar open blijven…!

Zideris magazine 2012 / 4 11

Tandarts klinkt als muziek in de oren Tandarts Rob de Bruin liet afgelopen 10 oktober zien dat hij meer kan dan alleen gaatjes vullen of kiezen trekken. Tijdens de soos op woensdagavond in Rhenen speelde hij met veel plezier samen met zijn band (zonder naam) een deuntje voor de aanwezigen. Ze speelden speciaal voor Zideris lekkere meezingmuziek van onder andere Jan Smit, André Hazes en René Froger. De tandarts speelt basgitaar. Niet alleen het publiek vond het leuk, de band ook!

Voorstellen nieuwe redactieleden De redactie van het Zideris Magazine heeft er twee nieuwe leden bij! We stellen Marloes Kraaijenoord en Inge de Boer graag aan u voor: 12 Zideris magazine 2012 / 4

Marloes Kraaijenoord werkt al ruim vijf jaar op de woongroep Laar 3 (voorheen Weidelaan 1) van cluster Intensieve Begeleiding op het terrein van Zideris Rhenen. Ook is zij per 1 september OPsterk begeleidster binnen Zideris. Marloes is 25 jaar en komt uit Veenendaal. Inge de Boer is de communicatiemedewerker bij Zideris. Zij houdt zich binnen Zideris bezig met allerlei vormen van communicatie: van interne communicatie tot PR en sociale media. Ook de redactie van het Zideris Magazine behoort tot haar taken. Inge is 31 jaar en komt uit Wageningen. Marloes werkte al aan de oktobereditie van het Zideris Magazine mee, voor Inge is dit de eerste keer. Marian van het Reve zet een stapje terug in het redactieteam en draagt haar coördinerende rol – die ze met verve vervulde! - over aan Inge.

Gezocht:

André van Duin in Ouwehands Dierenpark

Zideris Zweet tijdens de Zorgmarathon

De cliënten en medewerkers van Ouwehands Dierenpark in Rhenen hadden een paar weken geleden ontzettend geluk. Ze hoorden namelijk dat André van Duin in het dierenpark kwam filmen. Natuurlijk gingen ze zoeken naar hem want ze wilden hem graag ontmoeten. En dat lukte! Ze maakten eerst een praatje met André van Duin en daarna mochten ze met hem op de foto. Gelukkig maar dat er een fototoestel bij de hand was.

Zwoegen, zweten, hijgen, afzien. Nee, zo heftig moet je het niet zien. Lekker lopen, gezond met elkaar bewegen, en samen een mooie prestatie leveren in de prachtige natuur! Dat is de insteek van Zideris bij het deelnemen aan de Zorgmarathon op Papendal. Twee teams van Zideris voltooiden op 21 september samen de klassieke marathonafstand van 42 kilometer. Samen met ruim 2000 collega’s uit de zorg is er een sportieve, sociale en energieke dag van gemaakt. Let op de mail medio 2013, want ook volgend jaar doen we weer mee. Doe je ook mee!?!

Er werken twee groepen cliënten van Zideris in de dierentuin. De ene groep houdt de parkeerplaatsen netjes en schoon. De andere groep beheert de kinderboerderij van Ouwehands Dierenpark.

Bestuursleden SBBC De Stichting Bewindvoering en Beheer Cliëntgelden (SBBC) is een stichting die onafhankelijk van Zideris werkt en als doelen heeft: - Het administreren van het eigen geld van bij de SBBC aangesloten cliënten van Zideris; - Bewindvoering voor cliënten die door de Kanton­ rechter onder bewindvoering van de SBBC zijn gesteld; - Het beheren van cliëntgelden van de cliënten van Zideris, waarvoor de SBBC door de wettelijk vertegenwoordiger gemachtigd is.

De administratieve handelingen voor de SBBC worden uitgevoerd door gedetacheerde administratief medewerkers van Zideris. Meer informatie over de SBBC is te vinden op de website: www.sbbc.nl Wij zoeken nieuwe bestuursleden Het bestuur van de SBBC zoekt nieuwe bestuursleden onder de wettelijk vertegenwoordigers van de cliënten van Zideris, op voordracht van één van de Cliëntenraden. Heeft u belangstelling voor deze bestuursfunctie dan kunt u voor informatie terecht bij Louis Dibbets en/of Annet Bennink (bestuursleden SBBC) via telefoonnummer 088-5132513. Sollicitaties kunnen gericht worden aan de voorzitter van de SBBC, de heer A. Willemsen, Postbus 30, 3910 AA Rhenen. De sluitingsdatum hiervoor is 31 januari 2013.

Zideris Ziderismagazine magazine2012 2012//44 13

Willem Wouters gaat met pensioen

Monique van der Linden gaat met pensioen

door Kees Veenhof

door team de Hoge Born

Gisteren was het feest Een afscheidsfeest Handen schudden Afscheid nemen Mooie tijden zijn het geweest

Weten jullie het al? We hebben een nieuwtje over onze collega Monique van der Linden…

Petje af voor jou Willem Altijd op je post Een echt gezicht van Zideris/ Heimerstein was jij We hebben veel gelachen En soms was je ook boos Dan hadden we iets niet goed gedaan Ons misschien niet beter gemeld Aangemeld Afgemeld Ziekgemeld Kwam je om in het werk Alweer die telefoon Ook in die drukte bleef je vriendelijk Beleidsplannen kwamen en gingen voorbij Directie verschoof Visie veranderde Net als het terrein Maar jij Als Rotsvaste Receptionist Jij ging gelukkig nergens heen Dacht ik Gisteren nam je afscheid Willem we zullen je allemaal missen Het ga je goed!

14 Zideris magazine 2012 / 4

Na 27 jaar stopt zij met werken op De Hoge Born in Wageningen. Zij gaat eerst lekker op vakantie en gaat per februari 2013 officieel met pensioen. Fijn voor haar, maar jammer voor ons. We zullen haar erg gaan missen. Haar ideeën, haar gezelligheid, haar humor….nou gewoon, Monique. En wie maakt nou die lekkere soepen op dinsdag?

Jaarlijkse kersttocht bij Zideris Rhenen Wel eens gezien hoe het kerstverhaal gaat leven als het wordt uitgebeeld? Vrijdag 21 december is uw kans! We brengen Zideris helemaal in kerstsfeer en op het hele terrein van Zideris Rhenen –wat dit jaar voor het eerst helemaal af is– wordt het kerstverhaal over de blije verwachting uitgespeeld. Dit doen we met dans, muziek, toneel en met levende dieren. Zo’n 140 vrijwilligers bezorgen u graag een onvergetelijke kersttocht! Cliënten maken vanaf half zeven de eerste ronde. U bent vanaf 19.00 uur van harte welkom bij Zideris Rhenen (Cuneraweg 12). U kunt parkeren tegenover de hoofdingang. De tocht van ongeveer een uur loopt u samen met een vrijwilliger. Komt u kijken?

Vier dagen zwemmen in Maartensdijk! Van 15 tot en met 18 oktober zwommen drie cliënten van Zideris Maartensdijk de zwemvierdaagse. De sportievelingen Esther de Groot, Lissete Hoevers en Michel Stoeckart deden mee. En we feliciteren hen van harte: ze hebben het zo goed gedaan dat ze een medaille kregen!

Aan het werk

Er is weer leuk werk beschikbaar. Dit werk is speciaal voor cliënten. De vergoedingen zijn verschillend per werk­ plek. Dit kun je vragen aan jobcoach Josje of jobcoach Erik.

Josje Peters heeft dit werk beschikbaar: Waar is het?

Wat voor functie is het?

Wat ga je doen?

Rhenen

Medewerker Cleanteam van Zideris.

Binnenkant bus poetsen, chauffeurscabine poetsen en prullenbakken legen.

Renswoude

Medewerker kwekerij.

Opbinden en oppotten van planten.

Rhenen

Medewerker bij het Kruidvat.

Prijzen, winkelrekken netjes houden, magazijnwerk, schappen vullen etc.

Veenendaal

Medewerkers voor het recyclen van computers.

Uit elkaar schroeven van computers en sorteren van materialen.

Veenendaal

Medewerker broodjeszaak.

Werkzaamheden in de keuken van de zaak.

Je kunt Josje Peters vragen stellen over dit werk. Je bereikt haar via de e-mail [email protected] of per telefoon 06 24 76 21 70.

Erik Rijken heeft dit werk beschikbaar: Waar is het?

Wat voor functie is het?

Wat ga je doen?

Maartensdijk

Medewerkers voor divers werk bij Verzorgingstehuis Cordaan.

Keuken werkzaamheden. Leuke activiteiten begeleiden en wandelen. Tuinverzorging en plantenbakken verzorgen.

Zeist

Medewerker tuin bij Bezoekerscentrum Bos- en tuinwerkzaamheden. de Boswerf.

Zeist

Medewerker voor de verzorging van ezels bij de Ezelsociëteit.

Werken in de tuin. Afval afvoeren met kruiwagen. Eten verzorgen voor ezels.

Zeist

Medewerkers voor boswerkzaamheden bij Landgoed Heidestein .

Werken in het bos. Verzorgen van de schapen. Zwerfvuil opruimen op het landgoed.

Heb je interesse en wil je weten of je in aanmerking kunt komen voor een werkplek? Neem dan contact op met Erik Rijken: [email protected] of 06 41 71 09 43.

Zideris magazine 2012 / 4 15

v.l.n.r. Dirk-Jan, Marloes, Jannie, Marloes en Priscilla

Vrijheidsbeperking? Op naar een VIP-behandeling! door Marloes Kraaijenoord en Dirk-Jan Beumer

Soms zijn er maatregelen nodig om de vrijheid te beperken in de praktijk. Maar vrijheidsbeperkingen komen meer voor dan nodig terwijl er vaak minder ingrijpende alter­natieven mogelijk zijn. Al sinds 2009 is Zideris bezig met het Project Terugdringen Vrijheidsbeperkingen. Werkend met de Gentle Teaching-methode zeggen we als organisatie dat iedereen zich geliefd, veilig en verbonden moet voelen. Maar hoe past dat bij vrijheidsbeperkende maatregelen? Zideris Magazine zet de vorderingen van de projectgroep op een rij. Ook leest u een interview met cliënten, want hoe kijken zij eigenlijk aan tegen vrijheidsbeperking?

Wat zijn vrijheidsbeperkende middelen? Onrustbanden in bed of stoel, een deur op slot doen, een bedbox, of even afkoelen in een rustruimte, veel begeleiders én cliënten hebben hier mee te maken. Alle instel­lingen in de gehandicaptenzorg moeten voortdurend nagaan of maat­regelen na verloop van tijd nog nodig en nuttig zijn. Want elke maatregel is een inbreuk op de vrijheid. Sommige locaties van Zideris hebben een BOPZ-status*. Dit geeft aan dat in sommige situaties en bij bepaalde cliënten gedwongen handelingen toegepast mogen worden. Zoals separeren, afzonderen, of het ongewild toedienen van 16 Zideris magazine 2012 / 4

vocht. Dit staat meestal in een Individueel Ondersteuningsplan (IOP) opgeschreven, maar in sommige gevallen (in nood­ situaties) is dat niet geval. Dan moet de begeleider dit melden via een zogenaamd M&M (Maatregelen & Middelen) -formulier. * Samen met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Zorgorganisaties (VGN) is het project opgezet. In de gehandicaptenzorg wordt vrijheidsbeperking in de zin van gedwongen behandeling en gedwongen opname wettelijk geregeld door de wet BOPZ (Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen). Deze wet regelt wat mag en kan, maar is er eigenlijk op gericht om cliënten rechtsbescherming te bieden bij vrijheidsbeneming.

Project Terugdringen Vrijheidsbeperkingen Om het terugdringen van vrijheidsbeperkingen echt vorm te geven is eerst een visie, een uitgangspunt, en daarna een projectplan uitgeschreven. Daarmee is het projectteam gaan werken. Je kunt vrijheidsbeperkingen heel specifiek opvatten in het kader van de wet BOPZ, of er een brede uitleg aan geven. Dit laatste wil Zideris graag, en om in die ruime zin het terugdringen van vrijheidsbeperkingen vorm te geven, is een cultuuromslag nodig. “Het gaat om een houding waarbij je zoveel mogelijk ruimte laat aan de cliënt om de regie over zijn eigen leven te nemen. Hier hoort bij dat je in gesprek en in contact blijft met clië­n­ ten. En niet vervalt in beheersmatig begeleiden. Om deze houding positief vorm te geven, zijn wij gestart met de introductie van Gentle Teaching als begeleidingsmethodiek”, aldus Roelof Hummel, sectormanager Wonen 2 en voorzitter van de Middelencommissie & Maatregelen. Deze commissie evalueert meldingen van vrijheidsbeperkingen, analyseert ze en doet aanbevelingen voor terugdringing.

Jenny Joossen, clustermanager Intensieve Begeleiding/ Wonen Cuneraweg Rhenen voegt daaraan toe: “Daarom is het ook zo goed dat de introductie van Gentle Teaching is gestart met een pilot in het cluster ‘Intensieve Begeleiding’. In een aantal woningen waar cliënten wonen die makkelijk emotioneel en gedragsmatig uit balans raken. Dat gedrag leidt snel tot gevoelens van onmacht en angst bij begelei­ ders. Bij het zoeken van een oplossing daarvoor wordt vaak gekozen voor beheersen en daar horen vrijheidsbeperkingen bij. Die vicieuze cirkel willen wij doorbreken en daar kan Gentle Teaching een hele belangrijke bijdrage aan leveren”. Vrijheidsbeperking gaat dus ook over geschreven en ongeschreven regels, over het toepassen van zogenaamde ‘huisregels’. Hier moet je structureel met je team bij stil­staan en ze ook samen, en met de cliënten bespreken. Dit kan bijvoorbeeld in het ‘huiskamer- of werkplekoverleg’. Er is ook een handreiking van de Vereniging Gehandicapten­zorg Nederland (VGN) die hiervoor gebruikt kan worden. Dat is op veel locaties ook al gedaan. De kunst is om van­zelf­

Wat betekent vrijheids­beperking voor jou? Marloes en Dirk-Jan praten met Marloes, Jannie, Priscilla en Chantal van Laar 1, Zideris Rhenen.­

We zitten om de tafel in de woonkamer van Laar 1, één van de drie Laarwoningen uit het cluster Intensieve Begeleiding. Als we uitleggen dat we met de drie dames over ‘Vrijheids­ beper­kingen’ willen praten, zegt Janny: “Ik zou dat huis aan de Cuneraweg dat te koop staat (red. een luxe villa) wel willen kopen en daar met bijna alle bewoners van Laar 1 gaan wonen, lekker op onszelf. Dat is misschien een droom die nooit uitkomt, maar je moet wel blijven dromen toch?” Dit voorbeeld dat met humor wordt gebracht, geeft aan dat ze dromen van meer vrijheid, van zelfstandig zijn. En het geeft aan dat ze inmiddels aan elkaar gewend zijn. Als er een nieuwe bewoner bij komt is dat ook wel erg wennen. Samenwonen is soms best moeilijk, vooral als je regelmatig je emotionele evenwicht verliest en het dan flink kan knallen. Om samen te wonen heb je ook regels nodig, hebben jullie ook van die regels? Marloes: “De regels hangen op de deur. Bijvoorbeeld dat je moet vragen om in de koelkast te mogen, dat je niet altijd in de huis­kamer mag komen, en niet mag boeren of winden laten in de huiskamer”. Zijn jullie het wel eens met die regels? Jannie: “Ja, eigenlijk wel, als er geen regels zouden zijn, zou het hier een puinhoop zijn. Veel regels voelen niet eens meer als regels, dat gaat eigenlijk vanzelf.” Dan komt Chantal binnen en zij vraagt waar wij het over hebben. Zij staat een beetje te wiebelen, kan daar ook niet

mee stoppen. Als het haar duidelijk is dat het over vrijheidsbeper­kingen gaat zegt zij: “Ik mag hier haast niets, ze zijn hier heel streng. Ik mag niet alleen weg, zij bepalen hoeveel boterhammen ik mag.” Chantal is erg negatief en Jannie zegt dat ook tegen haar. Marloes vult aan: “We hebben ook allemaal verschillende afspraken. Dat is individueel. Ik wil bijvoorbeeld niet in de time-out en dan gebeurt dat ook niet. Jannie: “We kunnen best goed met elkaar praten. Priscilla is eigenlijk heel goed vooruitgegaan. We geven elkaar ook wel complimentjes. Maar als er iemand nieuw komt wonen is het wel weer heel erg wennen en dan gebeurt er ook wel eens wat.” Wat vinden jullie van de afzonderingsruimte / separeer-unit? Priscilla heeft wel eens in de afzonderingsruimte gezeten. Ze zegt: “Maar nu gebeurt dat eigenlijk niet meer. Toen ik er was had ik wel het gevoel opgesloten te zijn en voelde me niet veilig. Het was er ook koud. Ik kon er wel goed slapen, lekker rustig. Er zou wel wat meer sfeer mogen zijn door iets aan de muur bijvoorbeeld, en een bank waar je makkelijk op kan zitten.” Jannie: “Zoals het nu is met die zware deur, is het net een bajes. Op ’t moment dat ik er was, was het voor mij wel veiliger. Maar je zou iets moeten maken dat je een muziekje kan horen. En die deur moet ook geverfd worden.” Ze zijn het er allebei over eens dat er geen begeleiding bij moet zijn. “Niet als ik boos ben.”

Zideris magazine 2012 / 4 17

Bedbox

Wachtkamer

sprekend ontstane vrijheidsbeperkingen ter discussie te stellen, om met elkaar te onderzoeken of met de bestaande afspraken wel wordt bereikt wat je wil bereiken. En je moet er ook oog voor hebben of voor een bestaande maatregel niet een minder ingrijpend alternatief kan worden gevonden. VIP behandeling? De Inspectie (IGZ) bracht in februari 2012 een bezoek aan Zideris Rhenen om te kijken of de organisatie op de goede weg is met het terugdringen van vrijheidsbeperkingen. IGZ was tevreden over de manier waarop Zideris hiermee bezig is. Ze constateerden dat er op alle niveaus actief wordt gewerkt aan het terugdringen van deze beperkingen. Ook keken ze specifiek naar het beleid gericht op BOPZ– maatregelen.

De begeleider bleef steeds bij de cliënt. Deze werkwijze past veel beter bij onze visie om in contact te blijven met een cliënt die uit balans raakt bij het ervaren van angst of stress. De ruimte waar je dan naartoe gaat om de cliënt de gelegenheid te bieden zijn evenwicht weer te hervinden, moeten we niet zien als ‘afzonderingsruimte’, maar eerder als ‘VIP-room’. En je moet de i dan lezen als Important en Intensive tegelijk. Intensief is dan veel aandacht en ondersteuning, en Important zoals: op dit moment is de relatie helemaal belangrijk! Een ‘Very Important / Intensive Person-room’ dus. Als we dat willen, is daar een aanpassing van de ruimte voor nodig. Maar ook duidelijke protocollen, regels en afspraken met (en aandacht voor) begeleiders die deze benadering op een goede, respectvolle manier vorm moeten geven.”

Door een consequente aanpak is met name het gebruik van fixatiebanden binnen de clusters Zorg en Intensieve Begeleiding enorm afgenomen. Daarvoor zijn in de nieuwe woningen ook mooie aanpassingen als ‘bedboxen’ geïnstalleerd. Momenteel wordt ook het gebruik van bedhekken afgebouwd en gestopt.

Als je de antwoorden van de dames van Laar 1 leest, zien zij ook wel wat in de aanpassing van deze ruimte. Ze hebben er zelf ook wel een aantal ideeën over. Daar houden we goed rekening mee. De aanwezigheid van de begeleider moet wel goed worden voorbereid, want dat zien de dames nog niet zo voor zich.

De afzonderingsruimte, of separeerunit, verdient een speciale vermelding. De inspectie heeft de ‘separeerunit’ in zijn huidige vorm als onvoldoende beoordeeld en vraagt Zideris een plan van aanpak op te stellen om deze aan te passen. Om die reden kijken we nog eens kritisch naar het gebruik hiervan. Past dit nog wel in onze visie? We vragen dit aan Ruud van Rijswoud, AVG-arts in Rhenen en vanuit zijn verantwoordelijkheid als BOPZ-arts ook lid van de Middelencommissie & Maatregelen en zeer betrokken bij vrijheidsbeperkingen:

In de komende maanden wordt het plan van aanpak om dit te realiseren uitgevoerd en daarmee zet Zideris weer een volgende stap op de nog lange weg van het verder terugdringen van vrijheidsbeperkingen.

“Bij een collega GGZ-instelling in Tiel bekeken wij een ruimte die heel comfortabel was ingericht. Een cliënt kon daar tot rust komen zonder dat de deur op slot ging. 18 Zideris magazine 2012 / 4

Zideris werkt aan kwaliteit Bij Zideris doen we ons best om steeds betere zorg en ondersteuning te bieden. Daarvoor moeten we onze zaken goed, of nog beter, op orde hebben. Het doel is om kwaliteit te borgen en onze cliënten centraal te stellen. Audits en inspecties helpen ons om te zien wat er allemaal goed gaat, maar ook in wat nog beter kan. De afgelopen tijd waren er een paar krachtmetingen die we graag met u delen. Want we mogen heel trots zijn op het resultaat!

Arbeidsinspectie De arbeidsinspectie kijkt naar het arbeidstijdenbeleid, werkdrukbeheersing en het beleid rondom agressie en geweld. Daarom keek de inspecteur in juli ’12 samen met P&O en met de Ondernemingsraad bij Laar 1, Grift 2-4 en Plein 2 in Rhenen, en aan de Duinweg in Huis ter Heide. Verbeterpunten liggen in een basistraining ‘omgaan met agressie’ voor medewerkers. Ook werkdruk op locatie is soms een issue. Maar al met al was de inspecteur erg tevreden: “Goede en prettige samenwerking bij Zideris”.

De audits wijzen uit dat het soms onduidelijk is hoe communicatielijnen lopen, en dat er betere afstemming nodig is tussen verschillende teams en afdelingen. Maar ook hier: korte lijnen, cultuur van openheid en vertrouwen! Complimenten aan iedereen bij Zideris: samen werken we aan de kwaliteit van Zideris!

HKZ-audit In september kwamen er drie auditoren van het Keurmerkinstituut langs. Zij bepalen of Zideris de kwaliteitsstandaard van HKZ waardig is. De auditoren namen een kijkje aan de Crocusstraat in Wageningen (dagbesteding), Nateland in Achterberg en aan de Rembrandtlaan in Huis ter Heide. Uit de audit kwam naar voren dat sommige plannen beter op elkaar afgestemd kunnen worden, en het aftekenen van medicatie kan zorgvuldiger. Daar staat tegenover dat medewerkers gepassioneerd zijn en er bij Zideris hard wordt gewerkt aan kwaliteitsverbetering. De auditoren hebben daarom een positief advies uitgebracht om onze certificering te verlengen! Interne audit Elk jaar word er ook door het auditteam van Zideris intern gekeken naar de kwaliteit van Zideris. Dit jaar was het thema interne communicatie. In het voor- en in het najaar ging het auditteam op bezoek bij twintig teams / afdelingen binnen Zideris. Ze spraken daar met verschillende (senior-) medewerkers, clustermanagers en afdelingshoofden.

Zideris magazine 2012 / 4 19

Cliënten in Moniek en pedicure Klazien Om de zes weken is Moniek aan de beurt bij onze pedicure Klazien. Dan krijgt ze een voetbehandeling. De pedicure verzorgt haar nagels, haalt overtollig eelt weg en behandelt kloven. Moniek vertelt dat ze altijd eerst gaat douchen voordat Klazien komt, “dat is lekker fris, ze haalt dan van die pitjes weg”. Klazien legt uit dat het zaadlikdoorns zijn. Deze doen geen pijn, maar moeten wel verwijderd worden. Een nieuwe afspraak met de pedicure zet Moniek direct met een pictogram­ sticker in haar pictogenda, dan weet ze precies wanneer ze de volgende keer weer aan de beurt is.

Moniek van Zideris Bilthoven

Na deze behandeling zijn de voeten van Moniek weer netjes, hier is ze erg blij

mee! Klazien is inmiddels bezig met het behandelen van de volgende cliënt.

Marja dialyseert in het ziekenhuis Marja vertelt dat ze slechte nieren heeft. Daarom moet ze wel drie dagen per week naar het ziekenhuis in Woerden (op de maandag, woensdag en vrijdag). Haar bloed wordt door het apparaat in het ziekenhuis weer schoon gemaakt: “Het doet geen pijn, alleen word ik er wel moe van”. Op de foto heeft Marja een mutsje en een kapje op, dit hoeft ze alleen op aan het begin en het einde van de behandeling, om infecties te voorkomen. “Tijdens de dialyse krijg ik lekker cappuc­cino te drinken en tussen de middag eet ik een heerlijke tosti en wat salade”. Marja wordt door een taxi gehaald en gebracht als ze moet dialyseren. Als ze terug komt om ongeveer half 20 Zideris magazine 2012 / 4

Marja Dragt van Zideris Mijdrecht

drie gaat ze meestal even lekker uit­rusten op bed, want het is best wel

vermoeiend. “Ik word daar goed verzorgd”.

behandeling Geurtje, Hans en Sander bij de fysiotherapeute Het is druk bij fysiotherapeute Klaske Hoogstra, want er zijn wel drie cliënten tegelijk! Sander van der Linden staat te springen op de trampoline, dit is goed voor zijn kniestabiliteit. Hiermee begint en eindigt hij zijn werkweek. Ook Hans Verhoeven is er. Hij staat op het stepapparaat. Hans is een keer flink gevallen en sindsdien komt hij bij de fysio om te oefenen met vallen en opstaan. Geurtje Drost is hier om goed te kunnen blijven lopen. Geurtje sleept met haar voet omdat ze aan één kant van haar lichaam verlamd is. Er wordt goed geoefend bij de fysio­therapeute, en ze probeert de oefeningen uitdagend te houden door

Hans Verhoeven en Sander van der Linden

kleine afwisselingen toe te passen. En ondanks dat er hard wordt gewerkt, is het er hartstikke gezellig. Er wordt

ondertussen flink gekletst, en de cliënten die bijvoorbeeld op de taxi moeten wachten, krijgen een kop koffie of thee.

Jodie bij creatief therapeut Jan Jodie is achttien jaar. Elke woensdag­ middag gaat ze naar Jan Tinholt. Hij is creatief therapeut. Samen met Jan haalt Jodie herinneringen op aan haar ouders. Ze was acht jaar toen haar moeder overleed. En twee jaar geleden stierf haar vader. Aan haar moeder had Jodie niet zoveel herinneringen. Ze dacht eigenlijk meer aan haar vader. Bij Jan lukt het nu om erachter te komen wie haar moeder was. Ook Jodie’s tante helpt daarbij. Jodie maakt twee mooie doosjes in de vorm van een hartje, één voor haar vader en één voor haar moeder. In de doosjes komen twee gladgeschuurde, gekleurde stenen. Het is fijn om eraan te werken. In het weekend is Jodie

Jodie Pouw

thuis bij haar twee zussen. Daar is in de tuin een mooie gedenkplek. Als de

doosjes straks klaar zijn kan Jodie ze overal mee naartoe nemen. Zideris magazine 2012 / 4 21

Janneke Reynen bij tandarts Rob Janneke woont aan de Kostverloren in Veenendaal. Ze heeft een nieuwe kies nodig want haar oude is niet goed meer. Janneke is blij dat haar oude, grijze kies eruit gaat en ze een nieuwe witte kies ervoor in de plaats krijgt. Tandarts Rob de Bruin en tandarts­ assistente Hanny Honders zitten er klaar voor! Janneke vind het best leuk bij de tandarts, zegt ze. Rob en Hanny proberen er altijd iets gezelligs van te maken. Rob zegt dat het werken bij Zideris heel anders is dan in zijn eigen praktijk. Het gaat hier om méér dan alleen het gebit. Natuurlijk komen de cliënten hier met als doel hun gebit na te laten kijken, maar een praatje en een

Janneke van Zideris Veenendaal

grapje zijn net zo belangrijk. De nieuwe kies van Janneke is klaar. Ze loopt lachend de deur uit om te

wachten op de taxi. Rob en Hanny hebben weer iemand blij gemaakt!

Wat doet een AVG-arts? Eén van de specialisten die bij Zideris Rhenen werkt is Ruud van Rijswoud. Hij is Arts voor Verstandelijk Gehandicapten of kortweg AVG-arts. Dit is een medisch specialisme dat sinds 2000 bestaat en uniek is in de wereld. Omdat het vrij nieuw is vertellen we er graag meer over, want hij houdt zich met veel verschillende dingen bezig.

en organisaties zoals huisartsen, specialisten en ouders en familieleden. Hiervoor houdt hij spreekuur, legt hij huisbezoek af en houdt hij vergaderingen. Hij werkt hiervoor o.a. samen met de doktersassistente, de praktijkverpleegkundige en de huisarts. Ruud van Rijswoud staat op de groepsfoto op pagina 5.

Centraal in het werk van de AVG-arts staat de cliënt. Wat betekenen al die onderzoeken en behandelingen, wat houdt het in en wat is ermee te winnen voor je gezondheid, je ontwikkeling, voor je gehele welzijn. Een AVG-arts houdt zich bezig met: - Lichamelijke problemen zoals spasticiteit, slik-en voedingsproblemen en epilepsie; - Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen, problemen rond seksualiteit en verslavingen; - Begeleiding bij wilsbekwaamheid, keuzevrijheid en wet- en regelgeving. - Syndromen en oorzaken van een verstandelijke handicap En dit is nog maar een kleine greep uit zijn taken! Een AVG-arts geeft ook advies aan verschillende mensen

22 Zideris magazine 2012 / 4

Zideris CULINAIR

Echte improvisatiekunst in Wageningen! door Ineke Rozema

Donderdag 8 november sta ik bij de grootste woongroep van Zideris, de Tarthorst in Wageningen, waar 22 mensen wonen. Precies 30 jaar bestaan ze; eerst zelfstandig als De Kastanje, toen samen met Heimerstein en nu alweer bijna vier jaar als Zideris Wageningen. Al meteen bij het binnenkomen is het gezellig druk. Maar ja, wat wil je, het is vijf uur. Mensen komen thuis van het werk of dagbesteding. Een aantal magen begint al flink te knorren. Er heerst een lichte onrust: de oven doet niet wat ie zou

moeten doen. En de technische dienst is al naar huis! Twee medewerkers doen snel boodschappen, dan maar improviseren. Even later staan er pannen op het vuur met soep en knakworsten. Bakken met salades en broodjes worden verdeeld, en iets later dan gebruikelijk kan iedereen eten. Petje af voor de organisatie! Vier dagen per week worden de maaltijden verzorgd door Holland Food Service en op woensdag, zaterdag en zondag koken ze zelf. Zelf koken is leuk, de huiskamers kiezen om de beurt wat er wordt gegeten, maar het is te druk om dat alle dagen te doen. Op de Tarthorst zijn ze dol op stamppot andijvie, maar daar moet dan wel zo’n tien kilo aardappelen voor geschild worden. Gelukkig zijn daar meestal wel vrijwilligers voor. Een andere lekkernij is hete bliksem, dat is stamppot met appeltjes. Daarvan hieronder een recept. De grootste woongroep van Zideris is best druk, maar ook erg gezellig! Dank voor jullie gastvrijheid!

Recept Hete Bliksem Wat heb je nodig? 6 pers. • 2,5 kilo aardappels • 750 gram zoete appels (gala) • 1 kilo zure appels (goudreinet)

• 2 grote uien • flinke klont boter • peper en zout

Bereiding Schil de aardappelen en appels en snijd ze in stukken. Snijd de uien ook in stukken. Doe alles in een grote pan met water en laat het 20 – 30 minuten koken. Giet het daarna af, doe het terug in de pan met de klont boter. Stamp het geheel daarna met wat melk of met het kookvocht. Breng op smaak met zout en peper.

Eet smakelijk!! Zideris magazine 2012 / 4 23

In herinnering magazine Anja Geilvoet 05 maart 1958 - 14 oktober 2012



Volg Zideris op www.zideris.nl en @zideris.nl

Redactie Zideris Magazine Bureau Organisatieondersteuning Postbus 30, 3910 AA Rhenen 088 513 25 13 Redactie Dirk-Jan Beumer, Inge de Boer, Corrie van Doorn, Loes Groeneveld, Marloes Kraaijenoord, Marian van het Reve en Ineke Rozema.

Loslaten is ook liefde. Wij hebben Anja losgelaten. Ruim 48 jaar van Anja’s levenspad was Heimerstein/Zideris haar thuis. De stappen van kind naar een vrolijke, tevreden volwassene waren te danken aan de liefdevolle verzorging en begeleiding om haar heen. De laatste moeilijke jaren, waarin Anja zowel lichamelijk als geestelijk achteruitging, waren af en toe zwaar. De verzorging was tot het einde hartverwarmend lief. Het gezamenlijke afscheid hebben wij als ontroerend ervaren. Iedereen die in de ruim 48 jaar een stukje met Anja heeft meegelopen willen wij hierbij van harte bedanken. Verdrietig maar met een goed gevoel kijken wij terug op Anja’s levensweg. Hartelijke groetjes, Familie Geilvoet

24 Zideris magazine 2012 / 4

Fotografie Medewerkers Zideris, Wim van Hof, (GAW) Vormgeving en opmaak Wendy Buss en Jelle de Gruyter (GAW) Druk Moderndruk b.v., Bennekom Bij de voorpagina Op de foto staat Miel van Hamersveld. Hij woont op de locatie Massijslaan van Zideris Bilthoven. Miel is gek op hanen, hij heeft een hele verzameling op zijn kamer. Op de foto wijst één van die hanen aan. Kopij inzenden voor het volgende nummer kan tot 1 februari 2013. Graag per mail naar Inge de Boer. Haar emailadres is: [email protected]. Ook ontvangt de redactie graag digitale foto’s. Let daarbij goed op de ‘resolutie’. Orginele bestanden aanleveren van ten­minste 2 Mb. (foto’s s.v.p. niet bewerken!). Stel je digitale camera in op de beste kwaliteit (‘fijn’). De redactie behoudt zich het recht voor ontvangen kopij niet te plaatsen of in te korten.