[ Technasium Magazine] Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
Algenreactoren in bedrijf Of toch gekookte algen?
Ondernemen voor beginners
18 jaar en al eigenaar van drie bedrijven
Expertbegeleiders gezocht De meesterproef komt eraan!
KKC wint regiofinale Top Award Frank, João en Davi uit 2T op naar de finale in Utrecht
Brugklassers duiken in afval KKC eindelijk schoon?
Preprofieldag TU Delft Ware lego en waterraketten leagues
[ Technasium Magazine] Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
KKC wint regiofinale; Op naar de finale!!!
Brenda v/d Berg zet zich in voor Unicef
Nieuwe gezichten
Preprofieldag 3T TU Delft
En verder:
Expertbegeleiders gezocht!! Ondernemen voor beginners Brugklassen duiken in afval Viruskenner 2013 En nog veel meer….
Trots Terwijl de laatste sneeuw net het land uit is, blikken wij in deze aflevering van het technasium magazine terug op de afgelopen winter. Een winter vol met activiteiten. Trots zijn we op João, Frank en Davi uit 2T die de regiofinale van de Technasium Top Award hebben gewonnen met hun douchekop die
alle zintuigen prikkelt. Veel succes op 19 en 20 april in Utrecht tijdens de landelijke finale. Trots zijn we op Brenda v/d Berg uit 3T die een plaats heeft verdiend in de klankbordgroep van Unicef. Trots zijn we ook op Mateo, Thijs, Lucas en Philip die tweede zijn geworden tijdens de finale van het algenproject in Wageningen. Trots zijn we op de vele goede keuzeprojecten die door de 4 en 5 technasiumleerlingen worden geschreven en uitgevoerd. De technasiumtrein dendert door en steeds meer teams starten met keuzeprojecten. Heeft u een interessante ontwerp of onderzoeksvraag. Laat het ons weten. De leerlingen in de bovenbouw kunnen wellicht met uw project aan de slag.
Wilco Zwennis
Technasium Top Award 2013 Op naar de finale!! De TTA is een jaarlijkse landelijke wedstrijd georganiseerd door stichting technasium voor alle 2e klassen. Dit jaar stond het in het teken van water en waterbesparing. We begonnen met een nieuw project met de hele klas en daar hoorde natuurlijk een kick off bij. We zijn naar het RWZI gegaan in Amsterdam Noord. Daar werd ons precies uitgelegd hoe het water gezuiverd word en we kregen er zelfs een rondleiding. Ook hebben we een ochtend allerlei waterproeven gedaan om de eigenschappen van water te leren kennen. Wat hebben we gedaan We werden ingedeeld in groepjes. De opdracht was “een waterbesparend idee’’ bedenken. De meeste kinderen leek dit wel een super leuk project en ook omdat het een landelijke wedstrijd was extra veel motivatie. Na een paar weekjes werken kwamen we er achter dat er een klein probleempje was: de teams mochten geen 5- tallen zijn. Er moesten 2 extra groepjes gemaakt worden. Wij (João, Frank en Davi) waren zo’n helemaal nieuwe groepje. Na hard gewerkt te hebben is het toch gelukt om het op tijd af te krijgen en zelfs een heel ideaal idee te bedenken.
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
Ons idee Wij hadden een hele speciale douche bedacht die ervoor zorgt dat mensen ‘s ochtends sneller wakker kunnen worden en er niet te lang onder blijven staan. Dit doen wij door allerlei zintuigen te prikkelen. We hebben een speciale geur voor je neus, speciaal licht voor de ogen enz. Door ons idee wordt het waterverbruik van de douche al voor meer dan de helft verminderd. De tussenevaluatie en de eindpresentatie gingen goed. We kregen een goed cijfer voor onze presentaties en werden de winnaars van de klas. Samen met een ander groepje mochten we onze school vertegenwoordigen op de regionale finale. Regionale finale Ons groepje ging samen met het winnaarsgroepje van de andere klas naar het Goois Lyceum in Bussum. In totaal waren er 10 groepjes waar 1 winnaar uit kwam. De nummer 2 had nog kans op een wildcard. Na alle presentaties werden de deelnemers tijdelijk vermaakt met een hele goede goochelaar en gingen de juryleden overleggen. Na het overleggen was de jury tot een beslissing gekomen. Het was heel spannend maar de opluchting kwam snel, want ons groepje was nummer 1 geworden en ging direct door naar de landelijke finale. Wij waren natuurlijk heel erg blij en heel trots dat we het al zover geschopt hadden. In Utrecht mogen we nu voor 100 euro een weekend lang ons idee gaan bouwen onder begeleiding van Sr. Vakkanjers (techniektalenten van roc’s en bedrijven).
Update energie uit infrastructuur (project 3T 2011/2012) Najaar 2011 kregen de leerlingen uit 3T uit handen van Advin BV te Hoofddorp de opdracht te onderzoeken “Hoe uit mobiliteit energie kan worden ingewonnen en op welke manier deze opnieuw gebruikt kan worden” . Twee “gedachtenspinsels inclusief gedegen uitwerking” van de leerlingen sprongen eruit bij de eindpresentatie. Enerzijds was dit de energiewinning uit Quartz verwerkt in het wegdek en anderzijds het opvangen van de stuwkracht uit vliegtuigmotoren door het plaatsen van turbines bij de start- en landingsbanen op vliegvelden. Beide ideeën zijn door Advin verder onderzocht op haalbaarheid met opdrachtgever Schiphol en het laboratorium van Dura Vermeer welke actief is op het gebied van asfalt ontwikkeling. Inmiddels zijn we bijna een jaar verder en kunnen we een korte update geven van de uitwerking van Quartz in asfalt. Een idee dat bij het technasium is uitgewerkt, is nu daadwerkelijk door Heymans uitgewerkt, de piëzo-kristallen in het asfalt.
Op naar de finale op 19 en 20 april!!
Groetjes Davi Lemmens
Studio Roosegaarde, opgericht door ontwerper Daan Roosegaarde, is een 'social design lab'. Samen met zijn team laat Roosegaarde kunst en technologie versmelten tot zowel kunstobjecten als handige en dagelijkse voorwerpen.
De projecten op het technasium worden verdeeld in de 7 werelden van bètatechniek. Informatie over deze 7 werelden is te zien in onderstaand filmpje van Techniek Talent Nu. http://www.youtube.com/watch?v=dwHviIiYEI8
Astrid van Ballegoy
2
Zijn nieuwste project, een smart highway, is een samenwerking met bouwbedrijf Heijmans. Deze snelweg heeft interactieve verlichting en wekt stroom op door middel van piëzo-kristallen die in het asfalt zijn verwerkt. http://www.studioroosegaarde.net/project/smarthighway/
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
Groen doet goed Ondanks de sneeuw begon het jaar voor 4 technasium groen! In opdracht van de Universiteit van Wageningen hebben 10 teams met een zelf gebouwde bioreactor geprobeerd zoveel mogelijk algen te kweken. Nog niet zo makkelijk, want de teams mochten alleen gebruik maken van huis, tuin en keuken-materialen! De teams hebben gekeken naar de invloed van licht, temperatuur, zuurgraad en koolstofdioxidegehalte op de groei van de algen, en de afgelopen weken is er volop geëxperimenteerd en geoptimaliseerd. Lichtshow Maar het oog wil ook wat, en sommige reactoren ontwikkelden zich tot een ware lichtshow. Helaas had al dat licht weer invloed op de temperatuur, zodat bij een aantal teams gekookte alg op het menu stond. Ook lekker voor in de yoghurt, team 3? Finale in Wageningen Ook dit jaar gaat het team met de beste algenkweek door naar de finale in Wageningen. Met hun bioreactor wisten Lucas, Mateusz, Thijs en Philip de hoeveelheid algen in een week met factor 50,5 te vermenigvuldigen.
Afvalpunt van de toekomst In maart 2012 werd ik benaderd door Huig Groen van het Afval Energiebedrijf (AEB) of ik het leuk zou vinden om een project te ontwikkelen i.s.m. het Technasium van Amstelveen. Toen ik hoorde wat het inhield was ik meteen enthousiast en gingen er meteen een paar opdrachten door mijn hoofd die ik ook met Huig heb gedeeld. Na deze bijeenkomst heb ik mijn gedacht verder laten gaan over wat ik zou willen van de leerlingen. In juni zijn de opdrachten naar de school gestuurd en hebben de docenten een keuze gemaakt welke opdracht het zou gaan worden. In juli zijn Frouwke en Wilco bij mij geweest om de opdracht door te nemen en te horen wat ik voor ogen had. De opdracht was “Bouw een afvalpunt voor de toekomst waar mensen graag naar toe zouden gaan om hun afval te dumpen”.
Maartje Dekker
Fantastische tweede plek tijdens finale algenproject Op 18 maart hebben Lucas, Mateo, Philip en Thijs het KKC vertegenwoordigd tijdens de finale van het algenproject in Wageningen. In totaal deden er zeven scholen mee aan het project en tijdens deze finale werd het KKC nipt tweede achter Het Streek uit Ede. De jongens werden geroemd om hun eenvoudige reactor, die op iedere school is na te bouwen. Daarnaast hadden ze een goed, inhoudelijk verhaal en konden ze vragen van opdrachtgever Packo Lamers goed beantwoorden. De winnaars hadden net iets beter voor elkaar dat alle algen ook bij hoge concentratie voldoende licht kregen d.m.v. een buizensysteem waarin de algen werden rondgepompd. Een verslag van deze middag is zondag 24 maart te beluisteren in het radioprogramma Vroege Vogels
3
Kick off Op 5 december was het zover en kwamen er 60 leerlingen naar het AEB voor de aftrap van mijn opdracht. De leerlingen hebben in 2 groepen een rondleiding gehad, 1 groep in de fabriek en 1 groep op het afvalpunt Seineweg. Tussenevaluatie Op 10 januari heb ik een leuke ochtend gehad tijdens de tussenevaluatie op het KKC. De leerlingen hebben mij en Marko Potemans in groepen bestookt met een boel vragen en opmerkingen en ook wat ideeën over een afvalpunt van de toekomst. Wat mij opviel was het enthousiasme waarmee ook de leerlingen bezig waren met de opdracht en de vele goede vragen en/of de ideeën die er toen al waren. Voor mij was alles nieuw, had het nog nooit gedaan maar ik moet zeggen dat ik aan die ochtend op de school veel plezier heb beleefd en heb genoten van de manier waarop de leerlingen bezig waren geweest. Eindpresentaties Op 5 februari was de grote dag waarop mijn opdracht vorm zou krijgen in beeld en ontwerp. Ik wist niet wat ik er van zou moeten verwachten maar wat ik heb mogen zien en wat er me werd verteld overtrof mijn verwachting, wat was dit een geweldige ochtend en ervaring voor mij. De leerlingen hebben een geweldig “iets” in de vorm van een afvalpunt aan mij laten zien in de vorm van een maquette met tekeningen en soms een PowerPoint om mij nog duidelijker te laten zien wat ze bedoelde. Ik kan eigenlijk maar 1 woord bedenken en dat is geweldig wat de leerlingen hebben gepresteerd en gepresenteerd aan
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013 mij. Ik hoop dat ze net zo van deze opdracht hebben genoten als ik en er ook van hebben geleerd. Alle leerlingen van 3t1 en 3t2 bedankt voor wat jullie met mijn opdracht hebben gedaan en het mooie wat jullie ervan hebben gemaakt, veel succes met jullie schooltijd en maak er wat moois van. Als u op deze link klikt ziet u een animatie voor een echt afvalpunt van de toekomst gemaakt door Team Daan de Rond (3t1) http://www.youtube.com/watch?v=T0VFBHpO4rU&feature=youtu.be
Michel Bentvelzen. Opdrachtgever namens het AEB Amsterdam
“Nu veiligheidsbewuste studenten, straks een brandveilige samenleving” Technasiumstudenten op de bres voor brandveiligheid Door Rob Jastrzebski Bron: Sitrap De jeugd heeft de toekomst. Logisch dus dat Brandweer Nederland het onderwijs meer wil betrekken bij het verbeteren van de brandveiligheid in de samenleving. Aan motivatie en ideeën ontbreekt het jongeren niet, bleek op 30 november op het Keizer Karel College in Amstelveen. Derdejaars techasiumstudenten presenteerden slimme oplossingen voor brandveiligheidsvraagstukken in zorginstellingen. Een geslaagd samenwerkingsproject van de onderwijsinstelling, Brandweer AmsterdamAmstelland en enkele zorgkoepels in de regio. sommige ideeën zijn wellicht levensvatbaar. Brandweerexperts en vertegenwoordigers van zorgorganisaties keken en luisterden onder voorzitterschap van burgemeester Jan van Zanen vol aandacht naar de resultaten van inventief jeugdig denkwerk. Het waren soms wel oplossingen met een knipoog, zoals het idee om ouderen bij ontruiming met een ijscokar naar buiten te lokken of om de ontruimingsprocedure door middel van een lied in te studeren. Maar er zaten ook innovatieve technische vondsten tussen, zoals een ontwerp voor een stoeltjeslift in trappenhuizen voor snelle ontruiming, paniekbeheersing door een stemgestuurd ontruimingsalarm, slimme blussystemen en personenvolgsystemen voor bewoners. Sommige groepjes bogen zich ook over organisatieaspecten, zoals het verbeteren van de training van de bedrijfshulpverlening en het indelen van een zorggebouw op basis van de mate van zelfredzaamheid van de bewoners.
Hoi, ik ben Brenda v.d. Berg, ik zit in de 3de klas van het Technasium. Een tijdje geleden heb ik mij aangemeld voor het UNICEF jongerenpanel. Uit de 110 inzendingen ben ik toen uitgekozen om samen met 24 anderen naar de selectiedag op het kantoor van UNICEF te komen. Op deze dag heb ik met een groepje een ‘case’ behandeld over hoe wij meer geld voor jongeren in Odessa kunnen ophalen. Eigenlijk was deze dag een O&O project in een paar uur. Het was een super leuke, speciale dag! Uiteindelijk ben ik via deze dag in de klankbordgroep van UNICEF beland. Ik word af en toe gevraagd mee te denken met hun ideeën, moet een enquête invullen en doorsturen of ik word gevraagd een brainstormsessie bij te wonen. UNICEF komt wereldwijd op voor de rechten van het kind, en ik vind het erg leuk dat ze nu ook jongeren hun mening vragen. Een verslag van deze dag is te zien op: http://www.youtube.com/watch?v=KAHvIQtB5ZA
4
Goed nagedacht Na lovende woorden van burgemeester Van Zanen voor de resultaten die de scholieren neerzetten, sloot ook plaatsvervangend commandant Ricardo Weewer zich bij die lof aan: “Het is verheugend om te zien hoeveel goede ideeën de projecten hebben opgeleverd. Mij valt op dat jullie diep in de materie zijn gedoken, echt onderzoek hebben gedaan en goed hebben nagedacht over oplossingen. Ook opvallend is dat jullie niet alleen naar technische oplossingen hebben gezocht, maar ook naar oplossingen op het gebied van menselijk gedrag en organisatie. Dit project toont aan hoe de brandweer en het onderwijs samen kunnen werken. Veiligheidsbewuste studenten van nu maken de brandveilige samenleving van de toekomst!” Verrassend Technasiumcoördinator Wilco Zwennis kijkt tevreden terug op een geslaagd project met een verrassende uitkomst: “In vijftien groepjes zijn de derdejaars HAVO- en VWOtechnasiumleerlingen zeven weken lang intensief met
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013 veiligheid bezig geweest. De animo voor deelname was groot. Bij de studenten, maar ook bij de zorginstellingen waar ze op werkbezoek zijn geweest voor hun opdrachten. De samenwerking met de brandweer en de zorginstanties was ook goed voor de maatschappelijke vorming van de studenten. De uitkomsten van het project waren in zekere zin verrassend. Want hoewel de opdracht eigenlijk draaide om praktijkgerichte toepassing van techniek, kwamen veel leerlingen ook met gedragskundige oplossingen. Dat was wel een eye-opener.” En wat vonden de studenten er zelf van? Wat motiveerde hen en wat hebben ze opgestoken van het project? Astrid Boodt: “Het leuke aan dit project vond ik om een mogelijke oplossing te bedenken om levens te sparen. Ook vind ik leuk dat ik meer heb geleerd over brandveiligheid. Daar heb ik zelf ook wat aan.” Dat beaamt klasgenoot Tomer Dahan met de woorden: “Ik heb geleerd dat brandveiligheid heel erg belangrijk is. Eerst lette ik daar helemaal niet op maar nu je er meer van weet let je er zelf ook beter op.” De constatering van Weewer en Zwennis dat meerdere projecten een meer op gedrag gerichte oplossing bevatten, wordt verwoordt door Anouk van Kuik: “Ik heb geleerd dat een oplossing niet altijd technisch hoeft te zijn omdat een veiligheidsprobleem vaak bij mensen ligt en niet bij de apparatuur, apparatuur is vaak al erg betrouwbaar.” Vervolg Bernadette Sourbag was namens Brandweer Amsterdam-Amstelland coördinator van het technasiumproject Brandveiligheid in de zorg. Via het netwerk Brandpreventie in de zorg wist zij de zorgkoepels Cordaan en Zonnehuisgroep Amstelland bereid te vinden voor deelname aan het project. Sourbag ziet zeker perspectief voor enkele ideeën. “Het was een genot om dit project te mogen begeleiden, ik zag zoveel betrokkenheid en passie in de projecten en ik ben echt onder de indruk van wat het heeft opgeleverd. We hebben al een top 3 geselecteerd van projecten die we nog nader gaan bekijken op bruikbare elementen. Ook het project zelf moet in mijn ogen een vervolg krijgen, want het onderwijs is een belangrijke partner in brandveiligheid. Ik wil de ervaringen van dit project verwerken in een draaiboek en het idee uitdragen naar andere technasia. Maar ook naar onderwijsinstellingen in het VMBO, want ook daar zit heel veel creativiteit.”
Nieuwe gezichten Mart Stravers Stagiair O&O
Voor de opleiding Mens en Technologie, voorheen docent techniek, kom ik mijn onderwijsstage lopen op het Keizer Karel College. Ik zal mijn uren voornamelijk doorbrengen op het Technasium bij het vak O&O maar ik zou graag ook bij andere vakken eens een kijkje nemen. Even voorstellen dus. Zoals gezegd is mijn naam Mart Stravers, 28 jaar. Naast mijn opleiding ben ik werkzaam als pianotechnicus/stemmer. Ik heb 7 jaar met veel plezier gewerkt in een pianowerkplaats waar ik piano’s en vleugels reviseerde. Een mooi ambacht, maar een erg kleine wereld. Vandaar dat ik drie jaar geleden ben begonnen aan mijn huidige opleiding. Sinds twee jaar geef ik één dag in de week les op de opleiding pianotechniek van het Hout en Meubileringscollege te Amsterdam. Vanwege mijn brede interesse voor techniek en de vernieuwende werkvorm van de opleiding ben ik voor deze stage terecht gekomen bij het Technasium. De komende weken loop ik mee met het eerste klas project i.o.v. Balast Nedam. Daarna loop ik mee met het vierde project van klas 3T. Ik had er heel veel zin in om op het Keizer Karel College aan de slag te gaan en na inmiddels de eerste indrukken opgedaan te hebben is dat onveranderd gebleven. Vriendelijke groet, Mart Stravers
5
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
Nieuwe inrichting terrein Nationaal Veteranen Treffen 5t keuzeproject Jaarlijks wordt in september op het Excercitieveld in Woerden het Nationaal Veteraan Treffen georganiseerd. Dit is een internationaal evenement, waar liefhebbers en eigenaren van klassieke bromfietsen en motoren elkaar treffen. Ongeveer zo’n 2500 bezoekers en 2500 deelnemers (mensen die rijdend met een klassieker komen) nemen hier aan deel. De 2500 deelnemers parkeren hun voertuig op het veld om te zien en gezien te worden. Hier zijn werkelijk prachtige exemplaren te bewonderen.
na te denken, maar de uitkomst heeft het ‘behoudende’ bestuur toch aan het denken gezet. Tijdens de bestuursvergadering van de stichting op 28 februari waren alle leden om en gaan we voor een nieuwe opzet in 2013!! Nina, Stijn, Joris en Nick, ontzettend bedankt voor jullie inzet en wij rekenen op jullie komst tijdens het volgende evenement, want dan kunnen jullie de uitwerking van dichtbij meemaken. Bent u na het lezen ook enthousiast geworden, kom dan kijken op zaterdag 21 september op het Excercitieveld in het hart van Woerden. Meer informatie kunt u lezen op http://www.nationaalveteraantreffen.com/evenement.html
Ed Zwennis
Kaasrit Naast dit schouwspel zijn zo’n 40 clubs aanwezig die een merk vertegenwoordigen, informatie verschaffen over originaliteit of restauratie vragen. In zo’n 80 kramen spreiden handelaren hun waar uit, voornamelijk onderdelen zijn hier verkrijgbaar om het voertuig gangbaar te houden. Van al dat zien krijg je trek dus er is gezorgd voor voldoende horeca in de vorm van kramen met warme en koude dranken, frituur, crêpes, ijs, kaas, fruit en streekproducten. Naast dit alles nemen de deelnemers deel aan de kaasrit. Men vertrekt via het podium, waar in het kort iets door de speaker over het voertuig wordt vertelt of gevraagd, voor een leuke tocht door het Groene Hart van Nederland. Technasiumproject Inmiddels wordt al jaren gewerkt met een redelijk vaste indeling van het Excercitieveld, maar toch had het bestuur het idee dat dit slimmer kon. Dit vraagstuk werd ingebracht op het Technasium en door de projectgroep bestaande uit Nina Abbott, Stijn Mouris, Joris Diepeveen en Nick Klarenbeek opgepakt. Waar begin je aan als je dit evenement nog nooit hebt bijgewoond. Welnu, een grote hoeveelheid materiaal in de vorm van filmpjes, foto’s en diverse plattegronden van de opbouw werden bestudeerd. Ook zijn er gesprekken gevoerd met de opdrachtgever om de ‘uitdagingen’ aan te horen. Het evenement is al jaren een succes, maar hoe kunnen wij de totale ruimte nog beter benutten en behouden wij de gezelligheid. Natuurlijk was er op bepaalde momenten een terugkoppeling, maar de grote presentatie was op 5 februari jl. 3D animatie De drie aanwezige bestuursleden waren blij verrast over de uitkomst. Er werden 3 varianten gepresenteerd, waarvan er één in een 3D animatie was uitgewerkt. Op deze wijze was het mogelijk om een goede impressie van de nieuwe situatie weer te geven. Natuurlijk zijn er nog vele voetangels en klemmen om over
6
Gedichtenopdracht Nederlands: De klas Wij zijn 1T2 Wij zijn Technasium Samenwerken is ons Sterkste punt Iedereen is belangrijk Voor elkaar Onze klas is Speciaal En uniek We hebben ons eigen lokaal Het nummer is 26
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
Materiaal over…. Dagelijks zijn ruim 200 technasiumleerlingen aan het bouwen aan maquettes, proefopstellingen of prototypes. Om dit alles mogelijk te maken hebben we veel materiaal nodig. We schaffen veel nieuw materiaal aan, maar ook wij moeten in deze tijden de broekriem aanhalen. Rest stukjes hout, lege wc rollen of ander nuttig materiaal kunnen we goed gebruiken. U kunt een bericht sturen naar Rob Goosen (
[email protected]) als u materiaal beschikbaar heeft.
Meisjes en techniek Preprofieldag 3T TU Delft Lekker met lego spelen, bruggen bouwen, een raket de lucht in schieten of een zweefvliegtuig in elkaar zetten. Dat kan tijdens de jaarlijkse preprofiel workshops voor klas 3T op de TU Delft. Onder begeleiding van studenten werktuigbouwkunde hebben de 3T‟ers op maandag 11 februari zich gewaagd aan deze workshops. Met lego mindstorm moesten de leerlingen de robot zo programmeren dat deze diverse routes aflegde en obstakels ontweek. Bij de workshop raket bouwen ging het erom de raket zo aerodynamisch te bouwen dat deze zo hoog mogelijk kwam. Een test in de kou buiten leerde ons dat er veel raketten op het dak verdwenen, maar ook dat we moesten vluchten voor restanten van raketten die iets minder stabiel gebouwd waren. Bij het bouwen van een stabiel zweefvliegtuigje van balsahout ging het niet om de hoogte, maar om de afstand die het vliegtuigje kan afleggen. En de groep die een brug moest bouwen, had een uur om met maximaal 10 latjes een brug met een overspanning van een meter te bouwen. Door er gewichten aan te hangen werd het winnende ontwerp bepaald. Tussendoor was er veel aandacht voor mogelijke studies in de bèta hoek en natuurlijk een uitgebreide rondleiding over het terrein van de TU Delft. De jaarlijkse technasiumdag geeft de leerlingen een goede indruk van de studies en mogelijkheden op de TU Delft en hopelijk helpt het hun bij de profielkeuze die ze binnenkort moeten maken.
Wilco Zwennis
7
Het Amsterdamse vrouwennetwerk van de PvdA organiseerde op zondag 10 februari een middag over meisjes en techniek. Kamerlid en woordvoerder Tanja Jadnansing was een van de gastsprekers en ging het gesprek aan met andere panel leden en aanwezigen.
De panelleden waren Cocky Booy; directeur VHTO ( Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek) Liesbeth Bresser, lid van het collectief Vakvrouwen; en ondergetekende als afvaardiging vanuit het onderwijs. De centrale vraag van de middag was of vrouwen dé oplossing gaan vormen voor het gat van 170.000 technische vacatures, die naar verwachting over een paar jaar ontstaan in Nederland. Op dit moment kiezen heel weinig vrouwen voor een bèta technische opleiding en bijbehorend beroep (zie voor de cijfers: http://www.vhto.nl/cijfers-trends.html ). Terwijl vrouwen qua talent en aanleg niet onder doen voor mannen! En dit is opvallend want in andere Europese landen de participatiegraad van vrouwen vele malen hoger. Dus daar ligt in Nederland een enorme kans. Maar het probleem is volgens diverse onderzoeken diep ingeworteld in de Nederlandse cultuur en ons onderwijssysteem. Ten eerste het onderwijssysteem. Vergelijk het eens met een hockeytalent van 7 jaar oud. Deze wordt gescout, krijgt extra begeleiding en trainingen, krijgt sponsoring en wordt tot zijn 18e begeleid om uiteindelijk in de top mee te gaan draaien. Voor een leerling met talent voor techniek is deze begeleiding er nog te weinig. Door de komst van het technasium wordt hier wel al aan gewerkt! Nu worden ze vanaf hun 12e begeleid, om de overstap naar het bèta technisch onderwijs goed te kunnen maken. Er valt echter nog wel winst te halen op de basisscholen.
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013 Basisscholen worden gekenmerkt met zorgzame docenten voor de klas. Docenten die vaak weinig affiniteit met techniek hebben. En dan ook weinig (ook nog eens vaak duurdere) activiteiten in die hoek ondernemen. Leerlingen in het algemeen (en meisjes al helemaal niet) worden dus niet gestimuleerd en gevoed in hun talenten voor techniek. Ten tweede heerst er een geloof dat techniek iets is voor jongens. Als een meisje enige interesse in lego of iets anders technisch laat zien wordt er al snel gezegd door de omgeving: ‘dat is iets voor jongens’. Op het technasium moeten wij hier ook goed op letten: meisjes kunnen net zo goed boren als de jongens! Door de omgeving hebben meisjes onterecht een te lage zelfverzekerdheid over hun technische vermogens. Dit moeten wij goed blijven stimuleren. En als laatste punt in deze afvalrace worden vrouwen wanneer ze in een technisch beroep aan de slag willen, nog vaak ontmoedigd door seksistisch gedrag van hun mannelijke collega´s. Net als op alle andere terreinen van emancipatie, ligt de sleutel vermoedelijk bij het vanaf het begin betrekken van jongens en mannen bij een cultuurverandering in het denken over de man/vrouw verhouding. Zowel voor het basis- als het middelbaar onderwijs ligt hier een uitdaging. Met de richting technasium die in het middelbare onderwijs geïntroduceerd is slaan we naar mijn mening al een enorme slag. Daar zien we dat de jongens en meiden in klassen bij elkaar zitten waarbij het in de groepsmoraal normaal is dat ook de meisjes heel technisch zijn en technisch bezig zijn. Maar uit mijn laatste zin blijkt al hoe snel we toch al weer denken in cultuurpatronen. Het zal nog wat tijd en inspanning vergen…… Ps:The big bang theory heeft het er ook over (season 6 episode 18 – het is een heel nieuwe aflevering dus nog niet op youtube maar wel op onderstaande website maar let op voor de advertenties!!! http://www.cucirca.com/2013/03/08/the-big-bang-theory-season-6episode-18-the-contractual-obligation-implementation/ klik vervolgens op ‘close ad and continue as free user’ sluit de pop-up en klik op de playknop! )
Yvonne Goselink
uitgestrooid heeft. Adviesteams Meneer Kaufman onze conrector en verantwoordelijk voor het gebouw heeft de ernst van het probleem geïntroduceerd en heeft gevraagd om innovatieve en betaalbare oplossingen van onze ‘adviesteams’. Om tot goede ideeën te komen zijn de klassen 1t1 en 1t2 als ware onderzoekers te werk gegaan. Enquêtes afnemen, langs gaan bij andere middelbare scholen in de omgeving, vragen stellen aan conciërges, observeren, afval sorteren, bellen met scholen die bekroond zijn als ‘schoonste school van Nederland’. Lui Het probleem van het KKC werd al snel duidelijk: de leerlingen van het KKC zijn lui, ergeren zich niet aan het afval & ‘we hebben toch schoonmakers’, ze vinden dat prullenbakken ver weg staan en mikken slecht, zijn bang dat ze hun zitplek kwijtraken etc. Zoveel redenen om afval niet in de prullenbak te gooien maar wat kun je doen om dat wel voor elkaar krijgen. Dé oplossing bedenken dat valt nog niet mee….! Airhockeytafel Maar uiteindelijk was de opdrachtgever om in zijn woorden te spreken ‘erg onder de indruk van de ideeën die hem gepresenteerd zijn’. Sommige waren volgens hem zeer praktisch en morgen toepasbaar, zoals bijvoorbeeld prullenbakken laten schilderen door brugklasleerlingen, statafels met een gat in het midden en ‘de ronde hoek’ inzetbare houten hoeken om makkelijker door de hoeken te kunnen vegen. Maar er waren ook veel vooruitstrevendere ideeën zoals een airhockey tafel waarbij de pucks lege blikjes zijn en een uitgebreid tel- beloningssysteem waarbij je met je schoolpasje soort van inlogt bij een prullenbak en deze heeft een sensor die telt hoeveel producten je in de prullenbak gooit en daarvoor kun je een gratis broodje bij de kantine verdienen bijvoorbeeld of met je klas tegoed voor je klassenuitje. Schoolleiding Al met al een zeer geslaagd project waarbij meneer Kaufman gewapend met de adviesrapporten nog verder gaat overleggen met schoolleiding en conciërges welke veranderingen er doorgevoerd gaan worden in de praktijk van het KKC.
Yvonne Goselink
Brugklassen ‘duiken’ in afval Het 2e project van de brugklas dit jaar was heel dicht bij de leerlingen zelf. Namelijk afval op het Keizer Karel College. En niet zozeer de hoeveelheid afval maar de hoeveelheid afval naast de prullenbakken. Na elke pauze weer lijkt het wel of er een vuilniswagen langsgekomen is en zijn laadbak over de verschillende ruimtes
8
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013
Ondernemen voor beginners Wat gebeurt er als we een fantastisch idee of product bedenken? Gaat de opdrachtgever hiermee veel geld verdienen of krijgen wij ook wat? De opdrachtgever vond ons ontwerp fantastisch en gaat deze in praktijk uitproberen. Worden wij nu ook heel rijk? Deze en andere vergelijkbare vragen zijn de afgelopen 5 jaar regelmatig gesteld op het technasium.
Gedichtenopdracht Nederlands: Technasium klas de klas 1T1 zit gezellig samen samen projecten Kerstdiner lol kerst samen geen ruzie mentor mevrouw Roos Nederlands
Om hier een goed antwoord op te geven hebben we Paul du Long uitgenodigd. 18 jaar en oud leerling van een technasium in Brabant. Op zijn 16de was hij al eigenaar en directeur van 3 bedrijven en op dit moment heeft hij al meerdere werknemers in dienst. Hij heeft destijds een aantal goede tools ontwikkeld op ICT-gebied die perfect aansluiten bij de behoefte van scholen, instellingen en bedrijven. Bijvoorbeeld de Eva-tool waarmee scholen het leerproces van leerlingen kunnen monitoren en kunnen beoordelen. En varianten hierop voor bedrijven om het personeelsbeleid te digitaliseren. SWOT Een expert dus die precies weet wat er komt kijken bij het opzetten van een bedrijfje. Na een introductie over het opstellen van een businessplan en SWOT-analyses rondom de introductie van een nieuw product of dienst, gingen de leerlingen van 5T in kleine groepen uiteen om een SWOT en businessplan op te stellen voor 2 producten. Een pennenhouder in combinatie met een iPhone en jezelf verhuren als maker van partyfoto‟s op feesten en partijen. Best lastig een SWOT-analyse. Waarom is je product zo goed? Wat is er minder goed? Wat zijn de mogelijkheden? Waardoor zou het kunnen mislukken? Ieder team heeft vervolgens dit businessplan gepresenteerd en deze werd kort voorzien van commentaar en tips van Paul. Een goede marktverkenning is heel belangrijk voordat je start met een bedrijf. Alleen het hebben van een goed idee is niet genoeg om succesvol een product in de markt te zetten. De meeste technasiumleerlingen hebben geen economie of M&O, maar op dit gebied sluiten deze vakken perfect aan bij de projecten en werkwijze op het technasium. En zoals het hoort bij een goede directeur, valt de rekening voor deze workshop spoedig op de deurmat van het KKC.
Wilco Zwennis
Project “parkeergarage als waterkering” Op vrijdag 23 november 2012 hebben de leerlingen van 4VWO / Technasium van het Keizer Karel College hun eindpresentaties gegeven voor het project “Parkeergarage als waterkering” als onderdeel van het vak O&O binnen het Technasium. Vorig jaar is de samenwerking tussen Royal HaskoningDHV met het Technasium succesvol van start gegaan. Royal HaskoningDHV fungeerde als opdrachtgever voor de tien groepen. Het project was gebaseerd op een bestaand project in Katwijk waar een gedeelte van de duinen onvoldoende bescherming biedt voor het achterland. Duinafslag is voor het betreffende gedeelte het dominante faalmechanisme. Tevens is er een parkeerprobleem in Katwijk, er zijn vooral in het zomerseizoen te weinig parkeerplekken. De opdracht voor de leerlingen was: “Bedenk een innovatieve oplossing om duinafslag te minimaliseren” De oplossing moet zodanig zijn dat de parkeergarage en Katwijk beschermd zijn tegen de zee én dat de oplossing niet ten koste mag gaan van de natuurlijke omgeving. Daarnaast was er de subopdracht: “Is het mogelijk om de parkeergarage als waterkering te gebruiken?” Het project begon met een locatiebezoek in Katwijk alwaar een indruk van omgeving en het probleem verkregen kon worden. Na een tussenpresentatie om de voortgang te beoordelen is het project is afgesloten met een eindpresentatie van alle groepen. Tijdens de eindpresentaties was er ook gelegenheid om de proeven “live” te doen of foto’s/filmpjes ervan te laten zien.
9
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013 De leerlingen zijn erg creatief en innovatief geweest. Het niveau van de ideeën en de uitgevoerde proeven was erg hoog. De oplossingen die zijn aangedragen waren o.a. het gebruik van meerdere gekromde landtongen in brandingszone, parkeergarage beschermen met een uitschuifbare gebogen muur, voor de kust aanbrengen van scharnierende holle blokken (zelfde principe als bij bescherming van Venetië), aanbrengen van een kunstmatig “mangrovebos” alsmede het opspannen van rekbare doeken onder een hoek van 45 graden op het strand. Al met al een zeer geslaagd project!
Marc Hulst & Steven Sjenitzer, adviseurs Geotechniek Amsterdam, Royal HaskoningDHV
Expertbegeleiders gezocht!!! Volgend schooljaar gaat de eerste lichting technasium leerlingen op voor hun eindexamen en dus ook voor hun afrondende grote meesterproef. In teams gaan zij op basis van eigen interesse op zoek naar hun eigen opdrachtgever, schrijven hun eigen project en hebben van september t/m april de tijd om dit alles uit te voeren. Naast de opdrachtgever en de docent op het KKC hebben we voor de beoordeling een onafhankelijke expert nodig. Deze expert heeft zelf een HO opleiding afgerond en heeft affiniteit met het onderwerp waarover de meesterproef gaat. En is eventueel werkzaam op een Hogeschool of Universiteit. Daarom een oproep aan alle ouders: Heeft u een HO opleiding afgerond in een natuurwetenschappelijk vak en kunt u een paar uur per jaar vrijmaken om een werkstuk/presentatie te bekijken en te beoordelen, dan zoeken we u.
Discoverytruck bezoekt het Keizer Karel College Op woensdag 12 december stond het rijdende laboratorium van de Rijks universiteit Groningen weer voor het KKC. De 1T leerlingen hebben in de truck met een geleidend glasplaatje, tandpasta en potlood een kleine zonnecel gemaakt. Het beste team wist 0,58 V op te wekken met hun zonnecel. De 4T leerlingen hebben experimenten gedaan waarbij het effect van temperatuur en van een katalysator op de werking van enzymen getest werd. Deze enzymen zijn actief in het chemoluminescentieproces dat we wel kennen in lightsticks.
Wilco Zwennis
U kunt een e-mail sturen aan Wilco Zwennis (
[email protected]) met daarin naast uw naam ook de onderwerpen waarin u expert bent. Afhankelijk van de projecten die de leerlingen gaan uitvoeren, zoeken we de geschikte expert hierbij.
Viruskenner 2013 Voor het derde jaar op rij doen de derde klassen van het technasium mee aan het viruskenner project. Ooit ontstaan op het KKC i.s.m. Stichting Cirion. Inmiddels een project in wedstrijd vorm waar 7 scholen uit onze regio en de regio Rotterdam aan mee doen. Ook dit jaar buigen de leerlingen zich over de vraag, hoe ze jongeren het beste kunnen bereiken met informatie over virusinfecties. Alleen dit jaar andere virussen, minder nadruk op social media en een compleet nieuwe website: www.planetvirus.nl 6 februari zijn we met klas 3T in het Erasmus MC in Rotterdam geweest voor de kick off. Door middel van korte colleges van studenten en hoogleraren, kregen de leerlingen veel informatie over verschillende soorten virussen.
10
Jaargang 4 nummer 2 2012-2013 Een impressie van deze middag is te zien op: http://www.youtube.com/watch?v=v4qkhLUkqHo Inmiddels zijn we een paar weken verder en hebben de teams een kort overleg gehad met de schoolcoaches Eric van Gorp en Marco Goeijenbier. De teams hebben ook de mogelijkheid tussendoor vragen voor te leggen aan de coaches via e-mail. De eerste contouren van de eindproducten zijn inmiddels zichtbaar. 16 april presenteren alle leerlingen hun eindproduct aan de coaches. De beste teams nemen het tijdens de viruskennerquiz op 17 mei tegen elkaar op.
Netwerk Limburg Het Bernardinuscollege uit Heerlen, het Graaf Huyn College uit Geleen en het Sophianum uit Gulpen gaven op 23 januari 2013 in het Continium te Kerkrade het startschot voor het netwerk Limburg. Op de bijeenkomst werd duidelijk dat er al een breed netwerk is ontstaan bij hoger onderwijs, bedrijfsleven en regionale overheid. Gedeputeerde Kerstens onderstreepte dat de overheid de ontwikkeling van het technasium een warm hart toedraagt. Richten op inhoudelijke ontwikkeling Het aantal netwerken komt hiermee op zeventien, het aantal technasia op vijfentachtig. Daar blijft het voorlopig bij. Na jaren van groei willen stichting en technasia zich de komende tijd richten op inhoudelijke ontwikkelingen. De kwaliteit blijft natuurlijk voorop staan.
Binnenkort……..
De laatste nieuwe netwerken Op feestelijke wijze hebben drie nieuwe netwerken in de afgelopen maanden een convenant gesloten met de Stichting Technasium. De samenwerking is daarmee bezegeld en de scholen uit deze netwerken zullen aan het eind van dit schooljaar het predikaat technasium aanvragen.
4T bezoekt de UvA, gaat sporten, doet fysiologische metingen en gaat experimenteren met videometen
Volgend nummer: Netwerk Rijnland Op 21 november 2012 kwamen in museum Naturalis in Leiden de scholen van het netwerk Rijnland bijeen om het convenant te ondertekenen. Het netwerk bestaat uit Antoniuscollege in Gouda, Da Vinci College Kagerstraat in Leiden, Groene Hart Lyceum in Alphen aan den Rijn en Maris College in Den Haag. Van elke school waren enkele leerlingen present die vertelden wat het technasium voor hen betekende. Een jongen stelde dat ‘het later wel goed zou staan op zijn cv’. Netwerk Gelderland DRU-Cultuurfabriek in Ulft ontving de scholen van het netwerk Gelderland op 11 januari 2013. Een medewerker demonstreerde enkele Fab Lab-mogelijkheden aan leerlingen van de technasia. Het netwerk bestaat uit Almende College, locatie Isala in Silvolde, CC Schaersvoorde in Aalten, Ulenhofcollege in Doetinchem en het Veluws College Walterbosch in Apeldoorn.
11
Keuzeproject en meesterproef special met daarin alle informatie over de meesterproef die volgend jaar voor het eerst plaats gaat vinden. Voorpagina: Bloem de Jong en op de achtergrond Sophie Huisman op het symposium met hun eigen ontwikkelde Yakult drankje Colofon: Eindredactie: Wilco Zwennis Bijdragen: Wilco Zwennis, Yvonne Goselink, Maartje Dekker, Davi Lemmens, Brenda v/d Berg, Ed Zwennis, Marc Hulst, Mart Stravers, Astrid van Ballegoy, Joep Hintzen, Rob Jastrzebski, Michel Bentvelzen Reacties kunnen gestuurd worden naar
[email protected]