Hervormde Vrouwenbond
Jaargang 63, nummer 6, juni 2015
Musiceren in het gezin Bijbelstudie 1
Bijbelstudie 2 06
Veranderingen in de zorg 12
26
Inhoud
Diaconaat is een vorm van leven 10
03
Focus
Agenda
04
Veranderingen in de zorg 26
Meditatie
05
Gemeente zijn in de praktijk 29
Bijbelstudie 1
06
Boeken
30
Financieel overzicht
32
Overzicht reeds
20
25
Even bijpraten
verschenen bijbelstudies
11
Vakantieweken
Bijbelstudie 2
12
alleengaanden
33
Toevlucht
17
Breng een lid aan!
33
Ziekenhoekje
18
Leden die ons ontvielen
34
Zingen in het gezin
20
Legateren
34
Felicitatie prinses Alexia 24
Colofon
35
24
Gedicht
36
Vakantiegroet
Reageren op dit nummer?
[email protected] 02
Even bijpraten
M.M. Jonker-Hakkert, voorzitter
De Hervormde Vrouw juni 2015
Zingen Afwassen met soda in een emaillen teiltje, bellen bij de buren en maar een dag per jaar ‘op vakantie’… In haar boek ‘Gouden jaren’ beschrijft Annegreet van Bergen (econoom en journalist) hoe ons leven in een halve eeuw onvoorstelbaar is veranderd. De foto’s roepen een glimlach op: ‘Ja, zo was dat toen’. De na-oorlogse tijd heeft veel welvaart gebracht. Onze kinderen weten niet meer wat ijsbloemen op de ramen zijn en hoeven niet in afgedragen kleding te lopen. Er zijn veel zegeningen te tellen. Het boek is feitelijk, niet vanuit christelijk perspectief geschreven. Toch roept het bepaald niet alleen nostalgische gevoelens op. Het zet je aan het denken, bijvoorbeeld over het voortdurend maken van keuzes; door de veelheid aan aangeboden activiteiten ontstaat er veel onrust en druk. Wat heeft dit laatste in de loop van de jaren met ons gezinsleven gedaan? Is er samenhang in ons gezin, of wonen we in een huis, maar is iedereen druk met zijn of haar eigen leventje? Als moeders ervaren we dat de opvoeding hierdoor ‘zomaar’ in het gedrang kan komen. Hebben we aandacht en tijd voor de huisgodsdienst? In het artikel ‘Zingen in het gezin’ (pag. 20 e.v.) wordt een pleidooi gevoerd voor het zingen van psalmen en liederen in het gezin. Ik vond het treffend dat het muzikale catechese genoemd wordt, echt om over na te denken! Ook voor alleengaanden is zingen van betekenis, dat lezen we in de uitspraken van de muziekworkshopdeelnemers. Goed om tijd te nemen voor zingen, zingen raakt mond en hart. Zorgen In de zorg is veel veranderd. Niet alle zorg wordt meer door een professional verleend, mensen moeten een beroep doen op hun omgeving. In de praktijk valt dit niet altijd mee, niet iedereen heeft kinderen en soms wonen kinderen op grote afstand van hun ouders. In kerkelijke gemeenten komt een bezinning op gang hoe we voor mensen in onze omgeving tot steun kunnen zijn. Op pag. 26 e.v. leest u een samenvatting van de lezing die de heer A. Peters hield tijdens onze algemene ledenvergadering. We dachten na over de kansen en knelpunten die we als vrouwen in de gemeente zien. Op diverse vrouwenkringen is men al zorgend bezig! Zomaar Het verenigingsleven ligt een poosje stil. We missen de ochtenden/ avonden waarop we als vrouwen samen met bijbelstudie bezig zijn. Op zondag mogen we elkaar in de gemeente ontmoeten, dat blijft doorgaan. Denken we aan onze leden, aan gemeenteleden die de kerkdiensten niet meer kunnen bezoeken? ‘Zomaar’ een bezoekje, of een kaartje vanaf ons vakantieadres doet goed! ❖ 03
Agenda
Voor alle bijeenkomsten geldt: zo de Heere wil en wij leven zullen.
Besturenbijeenkomsten 2015 Rouveen Barneveld Waarder Gorinchem Oud-Beijerland
dinsdag 27 oktober dinsdag 17 november donderdag 19 november dinsdag 24 november donderdag 3 december
Themabijeenkomsten 2016 Dagen Sommelsdijk Tiendeveen
dinsdag 26 januari dinsdag 8 maart
Ochtenden Genemuiden Lekkerkerk Ermelo Gameren Ede Hardinxveld Waarder
woensdag 13 januari dinsdag 19 januari woensdag 20 januari dinsdag 2 februari woensdag 3 februari dinsdag 9 februari dinsdag 16 februari
Themazaterdagen Elspeet Giessenburg
20 februari, alleleeftijdendag 9 april, jongevrouwendag 5 maart, jongevrouwendag 19 maart, alleleeftijdendag ❖
Bondsdag Donderdag 24 september 2015, De Veluwehal, Barneveld ❖
Bijbelquilts De afbeeldingen bij de bijbelstudies van 2015/2016 zijn quilts met bijbelse thema’s van kunstenares Rieteke Hoogendoorn. Quilten is voor haar niet alleen een uitdaging om artistiek bezig te zijn, ze ziet het ook als mogelijkheid anderen te wijzen op de grote liefde van God. Een selectie van de bijbelquilts is - met uitleg of een passend gedicht - te vinden op www.bijbelquilts.nl
04
Meditatie
De Hervormde Vrouw juni 2015
Leven na
Pinksteren
E. de Jong-Borkent Hardinxveld-Giessendam
Als wij door de Geest leven, laten wij dan ook door de Geest wandelen.
Kort geleden vierden we Pinksteren, de uitstorting van de Heilige Geest. Een hoogtepunt voor de gemeente van Christus, maar ook voor elke christen persoonlijk. We zeggen en geloven dat, maar is het werkelijkheid in ons leven? Zien de mensen om ons heen dat we leven door de Geest? Leven door de Geest betekent dat Christus de kern van ons leven is. Hij wil en heeft recht op de centrale plek in ons leven. We leven in een samenleving waar God nagenoeg geen plaats meer inneemt. Dat heeft meer invloed op ons dan we zouden willen en denken. Het gevaar voor christenen in ons land is dat godsdienst een mooie kamer is waar we ons graag een paar uur terugtrekken, om vervolgens weer snel naar onze eigen werkplaatsen te gaan (Bonhoeffer). Door de Geest wandelen, dat betekent dat Hij de Leider is en wij Hem volgen. Hij is onze Gids, Hij kiest de juiste wegen uit. Hij doet niets liever dan ons heel dicht bij Christus houden. Hij voert heerschappij over ons leven. Hij bewaart ons voor onze eigen wegen. Moeilijk om te leven uit de Geest? Eigenlijk houden we zo graag de regie zelf in handen. De
Galaten 5:25 zonde trekt ons steeds weer aan. Dat levert elke dag strijd op. In vers 16 schrijft Paulus erover. ‘Want het vlees begeert tegen de Geest in, en die staan tegenover elkaar, zodat u niet doet wat u zult willen.’ Dat vraagt elke dag om te belijden dat ik de strijd opnieuw heb verloren, maar dat Christus heeft overwonnen. Het beste tegengif tegen het gif van de zonde is, wandelen in de Geest. Dan raken we vervuld met Gods Geest en is er in ons leven vrucht te zien. Daar zorgt Hij zelf voor. Is het leven door de Geest wel te zien in 2015? Jazeker! Daar waar we een vervolgde christen horen getuigen van zijn Heere en Heiland. Daar waar kinderen in de gemeente gedoopt worden, waar de Heilige Geest hen verzekert dat Hij in hen wonen en hen tot leden van Christus heiligen wil. Daar waar (jonge) mensen hun geloof belijden om Christus te volgen alle dagen van hun leven. We hebben een levende Heere, Die door Zijn Geest Zijn gemeenten en Zijn kinderen leidt, bewaart en laat wandelen in Zijn wegen. En Hij maakt ze tot Zijn getuigen! Totdat Hij komt. De Heil’ge Geest, Die haar de toekomst spelt, doet aan Gods Kerk Zijn heilgeheimen weten; Hij, Die haar leidt en in de waarheid stelt heeft Zijn bestek met wijsheid uitgemeten; Hij trekt met heel Zijn Kerk van land tot land als Gods gezant. ❖ 05
Bijbelstudie 1
Het geheim
van de gemeente Wij houden van goede omgangsvormen. Daar hoort ook bij hoe je elkaar aanspreekt en begroet. Als de apostelen de gemeente begroeten staat vanaf de eerste zin God in het middelpunt: wat Híj de gemeente geeft en wil geven.
Ds. P.J. den Admirant Veluweweg 82 3774 BN Kootwijkerbroek 0342-441218
[email protected]
Lezen 1 Thessalonicenzen 1 Zingen Psalm 65:1 en 2 Psalm 87:1, 2 en 3 Psalm 119:7 en 25
06
Groet (1) Paulus groet de gemeente, samen met Silvanus en Timotheüs. Zij trekken immers gezamenlijk op. Hij brengt een groet over namens God, de Vader en de Heere Jezus Christus. Het is een groet met inhoud: genade zij u en vrede. Van die twee woorden, genade en vrede, zijn wij in heel ons leven afhankelijk. Gods genade is Zijn onverdiende goedheid, en Zijn vrede is het, die ons draagt en kracht geeft in alle omstandigheden van ons leven. Nog voordat Paulus zijn groet heeft uitgesproken zegt hij iets wat onze aandacht vraagt: de gemeente van de Thessalonicenzen ‘die in God de Vader en de Heere Jezus Christus is’. God Zelf is de vaste grond van de gemeente. De leden van de gemeente hebben een plaats in Zijn hart. Hij is de eigenlijke Stichter van de gemeente, en door geloofsverbondenheid aan de Heere Jezus Christus schenkt Hij genade en vrede. Dat is een rijke gedachte. Christus’ gemeente is geborgen in de bescherming en bewaring van God. Wanneer wij aan Hem door het geloof verbonden zijn, is dat de beste garantie voor de toekomst. We danken God voor u (2-3) Omdat God de gemeente in het leven geroepen heeft, kunnen Paulus en zijn medewerkers God danken voor de gemeente, telkens als zij in het gebed aan hen denken. Ook al hebben zij de gemeente vroegtijdig moeten verlaten, toch heeft God Zijn werk in hen voortgezet. Daarom
De Hervormde Vrouw juni 2015
'Steun voor elkaar' danken zij God voor geloof, liefde en hoop in deze gemeente. Het geloof is werkzaam en daardoor zichtbaar. Het werkt door de liefde. Alleen zo is het een levend geloof. De liefde wordt gekenmerkt door grote inspanning en opofferingsgezindheid. De gemeente zet zich in voor de ander. Een voorbeeld van die liefde was de borgsom die Jason en anderen betaald hebben om het stadsbestuur tevreden te stellen (Hand. 17:9). De liefde van de gemeente was aangestoken door de vlam van Gods liefde. De gemeente van de Thessalonicenzen was ook vol hoop. Deze hoop gaf de gemeente een groot uithoudingsvermogen. Telkens dreigde er vervolging, maar de hoop van de gemeente bloeide niet alleen op bij meewind. Ook bij sterke tegenwind richtte de gemeente zich op de toekomst van de
Heere Jezus Christus. De verwachting dat Hij komt, gaf hun de moed om het onder alle omstandigheden vol te houden. Zo danken de drie zendelingen God. Met de woorden ‘voor het aangezicht van onze God en Vader’ brengen zij de gemeente voor de troon van God, in het vertrouwen dat Hij Zijn werk in ieder van hen voortzet. Het geheim van de gemeente (4-6) Het geheim van de gemeente is Gods verkiezing. God heeft een gemeente uit de wereld uitgekozen. Door Gods verkiezing staat de gemeente vast. Zij is er en zal standhouden, omdat God in Zijn genade Zijn hand op de gemeente heeft gelegd. De vraag is hoe Paulus zo vol overtuiging kan zeggen dat God de gemeente heeft uitverkoren. Hij heeft er geen moment aan getwijfeld,
07
omdat hij zo duidelijk gezien heeft hoe God aan het werk was in de gemeente. Gods verkiezing is zichtbaar geworden zowel in de verkondiging van het Evangelie als in de gelovige ontvangst van de boodschap van Gods redding. In de verkondiging komt de verkiezende God naar ons toe. Allen die het Evangelie - door Gods Heilige Geest - aanvaarden, ontvangen de zekerheid: Hij heeft Zijn hand op ons gelegd, wij zijn van Hem. Hij koos ons uit om Hem toe te behoren en te dienen. De gemeente is geboren uit de prediking van het Evangelie. Die prediking was meer dan alleen maar woorden. De prediking kwam ook tot hen ‘met kracht’. We hoeven hier niet per se te denken aan de wonderen die door de apostelen werden gedaan. Hier gaat het vooral om de kracht van de Heilige Geest, Die de woorden van redding door de Heere Jezus Christus betekenis geeft. We kunnen daarom de woorden ‘met kracht en met de Heilige Geest en met volle zekerheid’ het best aan elkaar verbinden: de prediking kwam met grote overtuigingskracht van de Heilige Geest. Door de kracht van de Geest ontstond de diepe zekerheid dat de boodschap van het Evangelie betrouwbaar is. Dat gold voor Paulus en zijn medewerkers zelf, maar niet minder voor de ontvangers van de boodschap. Daarom werd het Evangelie ook ontvangen in geloof, door de kracht van dezelfde Geest. Het werd zelfs met blijdschap in ontvangst genomen, terwijl er al vanaf het begin van verdrukking sprake was. Dat is ongelooflijk. Daarin zag Paulus heel duidelijk God aan het werk. De gemeenteleden hebben Paulus en zijn medewerkers nagevolgd in hun geloof en vertrouwen op God en op de Heere Jezus. Hun hart stroomde vol blijdschap. Want het Evangelie was voor hen werkelijk een boodschap van heil, hoop en eeuwig leven. Geen verdrukking kon die blijdschap wegnemen of zelfs maar verminderen. Ook wij mogen bidden dat de Heere met de kracht van Zijn Geest in ons en onze gemeenten werkt. 08
Navolgers en voorbeelden (6-10) Toen de gemeente het Woord aannam, heeft dat hun leven diepgaand veranderd. Het werd van binnenuit vernieuwd. De leden van de gemeente werden, schrijft Paulus, navolgers van ons en van de Heere. Bij navolging kunnen we denken aan volharding in verdrukking, aan blijdschap, maar vooral ook aan de manier waarop het zendingstrio het geloof voorleefde: de nieuwe levenswandel in navolging van Christus. Dat is een leven dat opvalt door liefde, tot God en degene die je levensweg kruist. Het nieuwe leven werd zo duidelijk zichtbaar dat de gemeenteleden niet alleen navolgers genoemd konden worden, maar - op hun beurt - ook weer zelf voorbeelden werden voor anderen. De twee belangrijkste provincies worden hier genoemd: Macedonië en Achaje. Beide provincies vormen samen het grootste deel van heel Griekenland! Het Evangelie leefde zo sterk, dat iedereen het te horen kreeg. De zendingsijver was geen goed georganiseerde evangelisatieactie, maar veel meer een spontaan levensgetuigenis. Men sprak erover met iedereen die het maar horen wilde. En omdat Thessalonica aan een belangrijke handelsroute was gelegen, hoorden veel mensen in de wijde omtrek van het geloof van deze nieuwe gemeente. Ze waren vol van Christus, en spraken daarom met vrijmoedigheid over Hem. Paulus hoefde niet tegenover andere gemeenten te getuigen van hun geloof. Iedereen wist er namelijk al van! Het geloof werd niet alleen zichtbaar in hun getuigenis en blijdschap, ondanks vervolging, maar ook in hun leefwijze. Er kwam een breuk met het verleden. Afgoden werd de rug toegekeerd en voortaan dienden zij de levende en ware God. Onder ‘dienen’ moet vooral verstaan worden eren, God prijzen, geloven en gehoorzamen. De gemeente werd ten slotte gekenmerkt door een vurig verlangen naar Christus’ wederkomst. Ze verwachtten uit de hemel de Zaligmaker, Jezus Christus, Die door de Vader is opgewekt en Die hen verlost ‘van de toekomende toorn’. Dat is
De Hervormde Vrouw juni 2015
een aangrijpende uitdrukking en werkelijkheid. De gemeente geloofde in de toorn van God, die op ons afkomt. Dat wil zeggen op allen die hun zonden niet op Christus hebben gelegd. Door Christus’ offer is die toorn gedragen. Jezus redt - ook straks - allen die in Hem geloofden van de komende toorn. Zijn offer zal ook dan, als we voor Gods rechterstoel geplaatst worden, genoeg blijken te zijn. Samenvatting en verdieping De gemeente is niet alleen ván God, maar ook ín God. Het is bemoedigend om te weten dat Hij de gemeente draagt. Deze gemeente was een levende gemeente, vol
geloof, hoop en liefde. Het is belangrijk voor ons om ons aan deze gemeente te spiegelen en van hen te leren. Daarbij gaat het er niet om dat wij zelf de gemeente proberen te vernieuwen, maar dat we bidden dat God, door Zijn Geest, ons vernieuwt. Dat noemt de Heidelbergse Catechismus ‘God door Zijn Geest in je laten werken’ (antw. 103). Heeft de vlam van Zijn liefde ons aangestoken en is daardoor ons geloof een actief geloof? Hebben wij liefde voor de mensen om ons heen? En hoe is het met onze hoop? Zien wij uit naar Jezus’ komst, niet als iets dat ooit, in de verre toekomst, zal plaatsvinden, maar als een gebeurtenis die wij dagelijks mogen verwachten? ❖
Vragen eel eerst met elkaar welke verzen u moeilijk vond om te begrijpen. Welke verzen hebben u D aangesproken? 1. De gemeente is in God de Vader en de Heere Jezus Christus (vers 1). Wat betekenen deze woorden? Welke betekenis hebben ze voor u persoonlijk? 2. Hoe ervaart u uw gemeente als u die vergelijkt met de (nog jonge!) gemeente van Thessalonica, als het gaat om geloof, liefde en hoop (vers 3)? Kunt u voorbeelden van deze drie woorden ‘geloof, liefde en hoop’ geven? 3. Op welke manier kan Gods verkiezing houvast geven in plaats van angst? 4. Voor de verkondiging en de ontvangst van het Evangelie is de kracht van de Geest onmisbaar a. B idt u voor de prediking en de predikanten, voor de hoorders, voor uzelf om de kracht van de Heilige Geest? b. V erwacht u veel van de werking van de Heilige Geest? Zo ja, waarin komt dat tot uiting? Zo nee, hoe komt dat? 5. Paulus noemt de gemeente in de verzen 6 en 7 navolgers en voorbeelden. Wanneer zijn wij navolgers en voorbeelden? Waar zou dat vandaag aan te merken zijn? 6. Gelovigen leven uit het verleden: Gods daden in Christus én in de toekomst: Jezus’ wederkomst. Bespreek het eerste deel van deze zin samen. Leeft ook de gedachte aan Zijn komst bij u en hoe?
09
Kernwoord bij de bijbelstudie
Verkiezing Verkiezing is een woord dat heel verschillende reacties oproept. Misschien roept het bij deze of gene een schrikreactie op. In de Bijbel is het in ieder geval geen woord dat tot angstgevoelens aanleiding geeft. In Efeze 1:4 en 5 is bij Paulus Gods verkiezing een onderdeel van de aanbidding van God. Ook in 1 Thessalonicenzen 1 spreekt Paulus op een positieve manier over Gods verkiezing. Wat opvalt, is dat hij zegt: wij wéten immers, geliefde broeders, van uw verkiezing door God. Voor hem en zijn medewerkers staat het dus vast dat God deze gemeenteleden uitverkoren heeft. Misschien vragen we ons af: kan een ander dit weten? Dat kun je toch hooguit zelf weten? Blijkbaar ziet de apostel dat anders. Gods verkiezing wordt namelijk zichtbaar in de vrucht op de verkondiging van het Evangelie. In vers 3 spreekt Paulus van het geloof van de gemeenteleden, hun liefde en hun hoop op de Heere Jezus Christus. Voor Paulus waren deze praktische resultaten van de bekering van de gemeenteleden van Thessalonica het duidelijkste bewijs van hun verkiezing. Wanneer we worstelen met de vraag of wij wel 10
een kind van God zijn, door Hem verkoren, komt het volgens Paulus aan op het ontvangen van de goede boodschap van Gods genade in geloof en met blijdschap.
Gods verkiezing wordt zichtbaar in de vrucht op de verkondiging van het Evangelie. Word je daarmee niet weer teruggeworpen op jezelf? Ontstaat er zo niet een angstig zoeken naar kenmerken van je bekering? Nee, toch niet, want God schenkt ons de zekerheid van Zijn verkiezing door de verkondiging van het Evangelie. Wie daarop al biddend – pleitend op Gods beloften bij onze doop – amen leert zeggen, mag God daarvoor danken en Hem de eer geven: U hebt Uw hand op mij gelegd hebt. 'Door U, door U alleen, om 't eeuwig welbehagen.' ❖ ds. P.J. den Admirant
Bestellen
De Hervormde Vrouw juni 2015
Bijbelstudies ook later nog bruikbaar Elk seizoen vindt u in De Hervormde Vrouw een serie bijbelstudies. Voor velen mogen deze tot zegen zijn. Uiteraard zijn de bijbelstudies niet tijdgebonden en kunnen ze ook een ander jaar, op een andere kring of voor persoonlijke bijbelstudie gebruikt worden. Onderstaande bijbelstudies zijn als brochure in A4-formaat te bestellen bij het bondsbureau: Beatrixstraat 20a, 3862 DB Nijkerk, tel. 033-2456699,
[email protected] Prijs: € 6,00 per bijbelstudie. Bij bestelling graag de titel van de bijbelstudie en het gewenste aantal vermelden. ❖ Titel Daniël De brieven van Petrus De zaligsprekingen Filippenzen Genesis De orde van het heil Hosea Jakobus Jozef Leven uit de heilsfeiten Markus Mozes Prediker Zacharia De tien geboden Gods weg met mensen Amos De zeven brieven (Openbaringen) Leven in de schaduw van Christus’ wederkomst Ruth De wonderen van de Heere Jezus Hebreeën De offerdienst 2 Korinthe Elisa Titus, Filémon en Judas De Psalmen Vrouwen uit het Nieuwe Testament Nehemia De brieven van Johannes Exodus: Verlost! Om God te dienen!
Schrijver Dr. P. Vermeer Ds. G. Wassinkmaat Ds. J. Vos Ds. R.H. Kieskamp Dr. J. Broekhuis Ds. A.P. Voets Ds. E.M. Bakker Ds. P.H. van Trigt Drs. Iz. Kok Dr. C. van Sliedregt Ds. L.W.C. Ruijgrok Ds. M. Goudriaan Ds. W. van Gorsel Ds. H. Roseboom Ds. J. Niesing Ds. J.C. Schuurman jr. Ds. A. Visser Ds. J.P. Nap Ds. A. Beens Ds. A.J. Mensink Ds. P. van Duijvenboden Ds. R.W. van Mourik Ds. J. Belder Ds. A. van Lingen Ds. A.J. van den Herik Ds. A. de Lange Ds. P. van der Kraan Ds. C.H. Hogendoorn Dr. M. van Campen Ds. C.J. Barth Ds. A. Bloemendal
11
Bijbelstudie 2
Moederlijke zorg en vaderlijke correctie Een nieuwe gemeente vormen kan heel ingrijpend zijn. Mensen ontvangen blijdschap die ze nooit eerder gekend hebben, maar tegelijk lopen ze het gevaar dat hun omgeving daar vijandig op reageert. Wie is daar verantwoordelijk voor? Is dat niet ‘de schuld’ van degene die de blijde boodschap heeft Ds. P.J. den Admirant Veluweweg 82 3774 BN Kootwijkerbroek 0342-441218
[email protected]
Lezen 1 Thessalonicenzen 2:1-16 Zingen Psalm 26:1, 2 en 3 Psalm 133 Psalm 32:3, 5 en 6
12
gebracht? In dit hoofdstuk kijkt Paulus terug op hoe het optreden van hem en zijn medewerkers is geweest. Behalve dat hij de gemeente bemoedigt, geeft hij ook indirect antwoord op kritiek van buitenaf. Apostelen werden regelmatig beschuldigd van profiteergedrag. Ze werden over één kam geschoren met rondreizende filosofen, die zich voor hun ongevraagde praktijken goed lieten betalen. Het is begrijpelijk dat zulke verwijten iets met de jonge gemeente doen. Zou er misschien een kern van waarheid in zitten? Zijn Paulus en zijn medewerkers niet de oorzaak van de vervolgingen die zij, de gemeenteleden, meemaken? Ons bezoek was niet tevergeefs (1-2) Paulus brengt het bezoek van hem en zijn helpers bij de gemeente in herinnering. Iedereen weet dat het geen vergeefs bezoek is geweest, maar dat het juist rijke vrucht heeft gedragen. Dat is heel bijzonder, als we bedenken hoe het zendingstrio, ondanks vervolgingen die zij zojuist in Filippi hadden doorstaan, toch het Evangelie zo vrijmoedig heeft verkondigd. Zij geloofden met heel hun hart in de kracht en de waarde van het Evangelie. De vrijmoedigheid waarmee zij spraken hadden ze van de Heere Zelf ontvangen. Dat verklaart waarom Paulus zo vol geloof en moed was in zijn optreden. Hij ging door ondanks alle
De Hervormde Vrouw juni 2015
‘Het aardse huwelijk in bijbels perspectief’ tegenstand. Wanneer we voor het Evangelie zijn ingewonnen, ervaren we ook de kracht van deze blijde boodschap. Dat geeft vrijmoedigheid om het met anderen te delen en geeft gelovigen ook moed en vertrouwen om zelfs in tijden van vervolging zich aan de Heere vast te klampen. Geen onzuivere motieven (3-6) Paulus durft het aan de motieven van hem en zijn beide vrienden onder de loep te nemen. Zij zijn niet als valse profeten, die mensen verleiden door hen op een verkeerd spoor te zetten. Die maken gebruik van onzuivere motieven, die ze listig proberen te verbergen. Ze zijn er alleen maar op uit om geld uit de zakken van mensen te kloppen. Nee, Paulus heeft de gemeente eerlijk en oprecht benaderd, zonder uit te zijn op financieel voordeel. Zo kunnen zij Gods toets doorstaan. Het was hem niet te doen om de goedkeuring van mensen, maar om die van de Heere! Hij
toetst en beproeft de harten en weet wat daarin woont. Dat is nóg de roeping van elke dienaar van het Evangelie en van ieder die de goede boodschap doorgeeft. Wij mogen nooit mensen naar de mond praten of geëerd willen worden. Het is onze opdracht om het Woord van God eerlijk en oprecht door te geven. Paulus noemt in de verzen 5 en 6 drie voorbeelden van dubieuze praktijken: • vleiende woorden om mensen voor zich in te winnen • bedekte hebzucht, om mensen geld afhandig te maken • zoeken van eigen eer. Paulus, Silvanus en Timotheüs lieten zich door heel andere motieven leiden. Zij verkondigden het Evangelie met oprechte bedoelingen, om God erdoor te eren. Zij wilden in hun eigen levensonderhoud voorzien om maar niemand tot last te zijn. De liefde van Christus drong hen. Dat was de
13
eigenlijke reden waarom zij het Evangelie verkondigden en bleven verkondigen. Leeft de liefde van Christus in ons hart? Is het dan wel mogelijk om het Evangelie níet door te geven? Liefdevolle bedoelingen (7-12) Liet Paulus eerst zien hoe hij níet gewerkt heeft, vanaf vers 7 laat hij zien hoe zijn optreden wél geweest is. Hij bracht het Evangelie vanuit goede, liefdevolle bedoelingen. Zoekt hij nu, door dit zo sterk te benadrukken, toch eer van mensen? Nee, Paulus laat de goede bedoelingen van hem en zijn medewerkers zien om de gemeente argumenten te geven om kritiek van de tegenstanders van Paulus te kunnen weerleggen. Moederlijke zorg Het optreden van het missionaire team werd gekenmerkt door vriendelijkheid. Hun optreden was te vergelijken met liefde van een moeder die haar kinderen voedt. Zo liefdevol zijn zij geweest, gedreven door het verlangen de gemeente te voeden met het Woord. Vanuit oprechte liefde hebben zij met de gemeente niet alleen het Evangelie willen delen, maar ook zichzelf (vers 8). Dat is een belangrijke gedachte, voor ambtsdragers en voor iedereen die het Evangelie aan anderen doorgeeft. En dat doen we toch allemaal? De kerk heeft geen ‘klanten’, maar kinderen, leden van hetzelfde gezin. Paulus en zijn medewerkers gaven zichzelf, hun hart en hun liefde. In vers 9 wordt duidelijk hoe dat in de praktijk gewerkt heeft: bijna 24/7, dag en nacht werkten ze, zowel voor hun levensonderhoud, als in de verkondiging van het Evangelie, zonder daar iets voor te ontvangen en hun hand op te houden bij anderen! De gemeente zelf kan getuigen dat zij zich heilig, rechtvaardig en onberispelijk gedragen hebben. Deze woorden zijn opnieuw geen opschepperij, maar willen alleen onderstrepen dat het hun te doen was om de eer van God en het behoud van mensen. 14
Vaderlijke correctie In vers 11 verspringt het beeld van moeder en voedster (vers 7) naar dat van een vader die leiding geeft aan zijn kinderen, ze bijstuurt, corrigeert, waarschuwt en troost. Daarmee heeft hij de gemeente voortdurend aangespoord tot een levenswandel in overeenstemming met hun hoge roeping, namelijk onderdaan te zijn van het Koninkrijk van God en van de hemelse heerlijkheid. Onze levenswandel moet passen bij de hoge roeping die God Zijn kinderen geeft. Met het Evangelie ook verdrukking (13-16) Wat was de uitwerking bij de gemeente van het optreden van Paulus en zijn broeders? Hij kan God danken dat zijn prediking niet is ontvangen als een boodschap van een mens, maar als het eigen Woord van God, dat zijn werk doet in het leven van wie gelooft. Daarom is het verkondigen en het horen van Gods Woord een grote verantwoordelijkheid! Geven wij onze eigen gedachten weer, of spreken we echt Gods Woord? Ontvangen wij dat Woord als een mensenwoord of als het Woord van de Heere Zelf? Welke uitwerking heeft het Woord van God in ons leven? De goede ontvangst van het Evangelie in de gemeente van de Thessalonicenzen werd zo duidelijk zichtbaar, omdat ze, in navolging van de gemeenten in Judea, lijden om de naam van Christus hebben aanvaard. Zij hebben lijden verdragen dat hun werd aangedaan door hun eigen medeburgers, zoals de gemeenten van Judea leden door wat hun door hun Joodse volksgenoten werd aangedaan. Israël en Gods toorn Paulus plaatst het verzet van zijn volksgenoten in een breder kader: zij hebben eerst Jezus gedood, zoals hun voorouders hun eigen profeten gedood hebben. Zij zagen Jezus als een bedrieger en daarom als een bedreiging. Zij wilden op alle mogelijke manieren voorkomen dat aan heidenen het Evangelie verkondigd werd en zij behouden werden. Ze dachten daarmee
De Hervormde Vrouw juni 2015
God te behagen, maar hun handelwijze riep juist Zijn afkeuring op. Uit hun hele manier van doen sprak een vijandige houding. Daarmee hebben ze de maat van hun zonde vol gemaakt en haalden ze de toorn van God over zich heen. De laatste woorden uit dit gedeelte (‘En de toorn is over hen gekomen tot het einde’) worden op verschillende manieren uitgelegd. De woorden ‘tot het einde’ kunnen betekenen ‘tot het uiterste’: Gods toorn komt dan nu al in alle hevigheid over hen heen. We kunnen bij de woorden 'tot het einde' ook denken aan het eindgericht, wanneer God de straf op de zonde van afwijzing voltrekt. Dat Gods toorn over hen gekomen is, duidt dan op de zekerheid van Gods toorn tegenover hun afwijzing van het Evangelie. Hoe we de tekst ook lezen, Paulus doet geen uitspraak over de Joden in het algemeen, maar over hen die in ongeloof de Messias (blijvend) verwerpen. We mogen deze woorden zeker niet uitspelen
tegen wat Paulus zegt in Romeinen 9-11. God blijft de God van Israël, want de genadegaven en de roeping van God zijn onberouwelijk (Rom. 11:29). Verdieping Vanuit dit hoofdstuk komen er vragen naar ons toe: hoe ontvangen wij het Woord? Hoe verkondigen wij het Woord? Hoe stellen wij ons op naar de leden van de gemeente, en als gemeenteleden naar hen die buiten zijn? Is er van warmte en liefde sprake, of zijn we koud en maken we een onvriendelijke indruk? Laten we onszelf hieraan toetsen. Laten we geen hagelbui zijn naar onze omgeving, die hard is en koud, maar laat ons leven als een zonnestraal zijn die warmte en licht geeft! Opdracht: Probeer eens voor uzelf in het kort de boodschap van dit gedeelte op te schrijven. Dat mag ook met een paar kernwoorden en deel die kernwoorden met elkaar. Door welke verzen werd u bemoedigd of terechtgewezen? ❖
Vragen 1. Hoe gaan wij met de boodschap van de verkondiging om? Waar heeft het mee te maken of wij daar wel of niet de stem van God in horen? 2. Hoe is onze houding tegenover gemeenteleden en ten opzichte van hen die buiten staan? Op welke manier zou u willen dat wij met elkaar en met mensen buiten de gemeente omgaan? Probeer er een concrete invulling aan te geven. 3. Paulus spreekt in vers 8 over het Evangelie delen en zichzelf delen (zijn liefde aan de gemeente geven). Reageer eens op de volgende stelling: Als gemeente willen we wel het Evangelie doorgeven, maar zijn we te weinig betrokken bij de mensen met wie we het Evangelie delen. 4. Wat verstaat u onder een levenswandel die waardig is voor God ? (Zie vers 12). 5. Hoe komen de verzen 15 en 16 op u over? Is er voor Israël nog hoop? Vergelijk de verzen 15-16 met wat Paulus schrijft in Romeinen 11:25-26. ❖
15
Kernwoord bij de bijbelstudie
Het Woord dat werkt ‘Werkt het echt?’ Dat vragen we ons soms af bij een nieuw medicijn. ‘Ik heb zo mijn twijfels, maar als je erin gelooft misschien wel.’ Maar dan hebben we het niet over een goed medicijn, maar over een placebo. Dat is een nep-medicijn. Daar zitten geen werkzame stoffen in, maar als je erin gelooft, dan doet het op de een of andere manier toch iets. Is het met het Woord van God ook zo? Het werkt als je erin gelooft. Daar lijkt het wel op als Paulus in 1 Thessalonicenzen 2:13 over Gods Woord schrijft dat het ‘werkzaam is in u die gelooft’. Toch bedoelt de apostel iets heel anders. Het Woord is een werkzaam woord. Het laat Gods diepste gedachten zien: Hij geeft redding van Zijn toorn die vanwege onze zonden op ons rust. Hij geeft bevrijding van onze schuld en vergeving van al onze zonden. Dat geeft Hij uit liefde, uit dezelfde liefde waardoor Hij Zijn Zoon, de Heere Jezus Christus, naar de aarde zond. Paulus was zelf zo diep onder de indruk van het Evangelie dat hij het in Romeinen 1:16 een kracht 16
van God tot behoud noemt, voor een ieder die gelooft. Het geloof is daarbij wel van doorslaggevend belang. Door ongeloof blokkeren we namelijk de werking van het Woord. Dan doet het geen kracht in ons leven. Om het in de beeldspraak van
Het Woord laat Gods diepste gedachten zien. een geneesmiddel te zeggen: Een medicijn dat niet ingenomen wordt is even goed als een geneesmiddel dat wel wordt ingenomen. Maar het kan zijn werking niet doen, omdat het niet ingenomen wordt. Het Woord van God is werkzaam, het is een kracht van God tot behoud, maar geloven we persoonlijk dat God meent wat Hij zegt? Daar komt het op aan. Dan is Zijn Woord ook vandaag voor u en voor jou een woord dat werkt. ❖ ds. P.J. den Admirant
Column
De Hervormde Vrouw juni 2015
Vooruitzicht Mijn Zwitserse leven Zwitsers zijn vriendelijke mensen, maar ze zijn niet erg toegankelijk. Het heeft mij best veel moeite gekost om écht contact te krijgen met inwoners van Davos. Graag vertel ik jullie meer over deze mooie plaats, waar ik inmiddels alweer twee maanden verblijf. De stad Davos ligt in Kanton Graubünden, in het oosten van Zwitserland op 1560 meter hoogte. Bergtoppen naderen de 3000 meter. Het wintersportgebied is populair en ook ’s zomers is het hier prachtig (www.davos.ch). Davos werd bekend vanwege de vele sanatoria. De droge en allergeenarme berglucht is goed voor longpatiënten. Ook Nederland heeft hier sinds 1897 haar kliniek. ‘Davos’ wordt trouwens uitgesproken als ‘Davoos’, mét een ‘s’! In dit gedeelte van Zwitserland wordt Duits gesproken, althans, Zwitserduits. Dit is echt een andere taal. Je verstaat het niet zomaar als je wel een beetje Duits kent. Gelukkig heb ik het in de loop der jaren geleerd. Ik kan het goed volgen en mezelf prima verstaanbaar maken. Dat is erg belangrijk als je graag praat, zoals ik! Zelfs in de kerkelijke gemeente heeft het heel veel tijd gekost om contacten te leggen. Men groette beleefd, maar daar bleef het bij. Ik ervaar het als gebedsverhoring dat dat na een aantal jaar anders werd. Een Zwitsers echtpaar ontfermde zich (nu vier jaar geleden) over mij toen ik hier in het ziekenhuis lag. Er zijn banden gegroeid en nu heb ik in hen een soort Zwitserse ouders gekregen. Zij betekenen erg veel voor mij en ik voor hen. Inmiddels heb ik veel meer vrienden gekregen. ‘k Word geregeld gevraagd om ergens te komen eten (Zwitsers eten trouwens tussen de middag warm!). Het is leuk om op die manier de cultuur van binnenuit te leren kennen. Ook de keuken bevalt goed: kaasfondue, raclette...! Soms doe ik met mijn dwarsfluit mee met het muziekteam dat de gemeentezang tijdens de kerkdienst begeleidt. ‘k Hoor er nu echt helemaal bij. Als ik in Davos terugkom na een verblijf van enkele maanden in Nederland, is iedereen blij me weer te zien en word ik hartelijk begroet. Ook hier zijn mensen die om mij geven en voor wie ik wat mag betekenen. Ik ben dankbaar dat ik hier kan zijn omdat het noodzakelijk is voor mijn gezondheid. ‘k Ervaar duidelijk dat God me ook hier een plek gegeven heeft, waar ik gezegend word en tot zegen mag zijn. ❖
Jorine van Dijke, student theologie, heeft een ernstige longziekte en verblijft momenteel in Davos.
17
Ziekenhoekje
Soms is de donkerste tijd in het leven het moment vlák voor zonsopgang… Zal er ooit een moment komen dat mijn problemen opgelost worden, mijn verdriet voorbij is en mijn pijn verleden tijd? Misschien verzucht u dit ook weleens. Er zijn van die dagen dat de twijfel overheerst en dat je je afvraagt of er ooit verandering zal komen in de moeiten die je moet dragen. Post voor het ziekenhoekje kunt u sturen naar M. Molendijk-van Bemmel, Oranjestraat 72, 3373 AL Hardinxveld-Giessendam.
Hoe komt het, dat we in verdrietige tijden Gods troostwoorden vaak vergeten? Geloof en ongeloof liggen zo dicht bij elkaar. Zou er voor de Heere iets te wonderlijk zijn? Klein en verwonderd zien we soms de bijzondere zorg van de Heere. Onze omstandigheden die een wending krijgen, geheel anders dan wij bedacht hebben… Ons leven wordt niet door ons verstand, maar door Gods wonderlijke macht bestuurd (Maarten Luther). Zonder dat wij het merken, is God bij ons en werkt in het verborgene. Juist dán wil de Heere Zijn licht laten schijnen. Kijk eens naar het opgaan van de zon. Langzaam kleurt de horizon stukje voor stukje, totdat er plotseling een zonnestraal door het wolkendek tevoorschijn komt. Wat een wonder - schouwspel van Gods majesteit! Ziet u de troost die er vanaf straalt? Troost voor vandaag. Eens komt er nog een dag. Een dag waarop geen pijn en verdriet meer zijn zal. Waar God Zelf alle tranen van de ogen zal afwissen. Kijkt u daarnaar uit? De dag dat alle duisternis zal verdwijnen en alle gelovigen mogen wandelen in Zijn wonderbaar licht! Genade voor zondaren, zwakken en zieken. Woorden voor u, jou en mij! Woorden van bemoediging, geloof en eeuwig leven! ❖
18
De Hervormde Vrouw juni 2015
De stad met paarlen poorten Wat een vreugde zal dat wezen, straks vereend te zijn met Hem, in die stad met paarlen poorten, in het nieuw Jeruzalem. Daar zal ik mijn Heer ontmoeten, luist’ren naar Zijn liefdestem. Daar geen rouw meer en geen tranen in het nieuw Jeruzalem! ❖ Johannes de Heer
Post voor de zieken Vrouwenvereniging ‘Uw Woord is de Waarheid’ te Wijngaarden wil graag haar oud-presidente mevr. P.A. Ridders verrassen met post. Zij is al lange tijd gebonden aan een rolstoel en woont in een verzorgingshuis. Haar adres is: Zorgcentrum Graafzicht, Burg. Dekkingstraat 1, 2971 AJ Bleskensgraaf. Vrouwenvereniging ‘Wees een zegen’ te Elspeet vraagt een bemoediging voor twee dames. Het betreft mevr. K. v.d. Zande-Dijkgraaf, Nunspeterweg 102, 8075 AD Elspeet en mevr. R. v.d. Dool-van Zevenbergen, Diepeweg 2, 8075 BX Elspeet. Beide dames hebben al geruime tijd zorgen in het gezin en gezondheidsklachten, waardoor zij afgelopen seizoen nogal wat verenigingsavonden moesten verzuimen. Een blijk van meeleven zal hun goed doen. Vrouwenvereniging ‘Manninne’ uit Barneveld wil uw medeleven vragen voor mevr. C.A. Dekkersvan Dijk, trouw meelevend lid. Alleen thuis wonen was niet meer mogelijk, daarom is mevrouw verhuisd naar Nebo. Ook de verenigingsavonden kan zij niet meer bezoeken. Wilt u aan haar denken? Haar adres is: Zorgcentrum Nebo, afd. Klaproos, Johan de Wittlaan 12, 3771 HP Barneveld. ❖
19
Artikel
Zingen in het gezin: muzikale catechese Zingen is twee keer bidden, zei Augustinus. Als dat waar is, moet er in het gezin minstens zoveel aandacht zijn voor het huiselijk lied als voor het gebed.
Drs. Jaco van der Knijff
20
Dat ouders sommige dingen in de opvoeding van hun kind(eren) uit handen geven, is logisch. Je hebt niet overal verstand van en niet overal tijd voor. Belangrijke elementen laten we echter niet graag aan derden over: de godsdienstige opvoeding bijvoorbeeld. Natuurlijk, ook op school en op de club van de kerk horen ze bijbelverhalen en leren ze bidden. Maar als ouders wil je toch graag zelf de vinger aan de pols houden. Welk Godsbeeld krijgen ze mee en hoe spreken ze God in hun gebed aan? Dat zijn wezenlijke zaken, die we onze kinderen in de basisschoolleeftijd graag zélf bijbrengen. Wat school en club doen kan geen vervanging zijn van wat er in het gezin op dit vlak gebeurt. Toch? Ik heb het idee dat het in veel gezinnen anders ligt als het gaat om het zingen. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat veel ouders op dit punt de opvoeding compleet uit handen geven aan schoolmeesters en -juffrouwen en goedwillende vrijwilligers van de zondagsschool en de kinderclub. Wat hebben kinderen zodoende aan muzikale bagage in hun rugzak als ze de basisschool verlaten? De psalmen die ze in de kerk horen en wellicht meezingen; de liedjes die ze in de crèche kregen aangeleerd; de versjes die de clubleiding uitzocht; de liedjes of gezangen die op school tot het standaardrepertoire behoorden; wellicht zaten de kinderen nog een poosje op het koor, waar ze het nodige van meenamen; en tot slot is er de muziek die via de cd de huiskamer vulde. Het kán dus een heel palet aan liederen zijn dat de rugzak vult. Het kan óók een heel beperkt repertoire zijn dat de kinderen in hun hoofd hebben. Want is er altijd even goed nagedacht over liedkeuzes? Of worden vaak de bekende en makkelijk zingbare versjes aangeleerd, vanuit de gedachte dat het voor kinderen gauw te moeilijk is?
De Hervormde Vrouw juni 2015
Reservoir Ik pleit ervoor dat ouders serieus werk maken van de muzikale godsdienstige opvoeding van hun kinderen. Zoals ze ook andere aspecten van de godsdienstige opvoeding niet uit handen willen en mogen geven, moeten ze het bijbrengen van een reservoir aan bijbelse liederen zelf in de hand houden. Waarom dat zo belangrijk is? Omdat het zingen in het gezin zoveel is als muzikale catechese. Zoals een catechismus de hoofdelementen van de christelijke leer in hapklare brokjes voor de jeugd opdist, zo is het christelijk lied bij uitstek geschikt om geloofswaarheden over te brengen aan kinderen. Net als een geloofsbelijdenis is een goed lied een prachtige manier om op compacte wijze een centraal element van het christelijk geloof over te dragen. Doordat het een poëtische tekst is (het rijmt), is het ook nog eens een mooie vorm om de inhoud te onthouden. Zingbeweging Dit was een van de ontdekkingen van de Reformatie. Wat mannen als Luther en Calvijn in gang zetten, was uiteraard een beweging van het (gesproken) woord: de preek werd het centrale
moment in de eredienst. Maar niet minder was de Reformatie in de 16e eeuw een ‘zingbeweging’. Talloos waren de liederen die in de volkstaal werden gemaakt: door Luther, maar ook door iemand als Calvijn met zijn inzet voor een complete psalmberijming. Er wordt wel gezegd dat het gedachtegoed van de Reformatie zich nog meer heeft verspreid via de ‘Liedblätter’ die door heel Europa van hand tot hand gingen, dan via de preken en pamfletten die gedrukt werden. Het was dan ook makkelijker om het ongeletterde volk een cruciaal lied of inhoudsvolle psalm aan te leren, dan ze een compleet pamflet van een predikant te laten lezen. De reformatoren hadden juist ook de kinderen op het oog met hun psalmen en liederen: zíj moesten de nieuwe gezangen doordeweeks aanleren, om ze zondags in de kerk aan de ouderen te kunnen voorzingen. Bovendien was de inhoud van de geestelijke liederen een welkom tegengif tegen de inhoud van veel lichtzinnige en wufte liedjes. Niet alleen de scholen maar ook de gezinnen werden in de 16e eeuw zodoende broedplaatsen van het geestelijk lied. En als er in de kerk alleen ruimte was voor het eenstemmige psalm-
21
Margreet Steenbeek (34) Zingen is een mooie/andere manier om je geloof vorm te geven. In zang kun je zoveel kwijt, zowel moeiten en zorgen als lof en dank. Als leidinggevende op de zondagsschool leer ik de kinderen regelmatig een nieuw lied aan en zing ik veel met de kinderen. Ook zelf zingen thuis bij de piano is voor mij een ‘uitlaatklep’. Elsa Vink (57) Zingen is belangrijk, al vroeg leer je de kinderen God groot te maken. Het is heerlijk om te zingen als ze groter worden, dat werkt ‘verbindend’. Karina (48) Je wordt er blij van, als klein kind leer je op een speelse manier woordjes. Door psalmen te zingen, leer je ze beter dan door alleen te 'stampen'. Lisette Majoor (35) Zingen vormt je, maar heeft ook zeker invloed en meerwaarde met betrekking tot je opvoeding en je latere leven. Door te zingen wordt de Heere geëerd, de duivel verjaagd en kun je je gevoel uitdrukking geven. Ik ben alleengaand, maar heb graag muziek aan. Ik heb ook op koor gezeten, zing met mijn cliënten en soms zing ik een psalm na het bijbellezen. Annemarie Oomen (29) Zingen is tot eer van God, het werkt verbindend in het gezin. 1 x zingen = 2 x bidden. In het zingen verwoord je hoe je je voelt, je eert gezamenlijk God met je stem. Cobie van Driel (60) Je kunt de kinderen zoveel leren zingenderwijs, ook het soort muziek is hierin belangrijk. Ik zing veel met de kleinkinderen, als ik oppas. En leer hen ook liederen aan.
22
gezang (zoals in Genève), dan werden er voor het thuisgebruik uitgaven met vierstemmige zettingen gemaakt. De eenvoudige psalmbewerkingen van Claude Goudimel, bedoeld voor de gezinnen, zijn beroemd geworden. Durven Bij bovenstaande gedachten van de Reformatie zouden we weer meer aan moeten sluiten. Als juist het lied een heel geschikte vorm is om aan kinderen de inhoud van het christelijk geloof over te dragen, dan moeten we die gouden kansen niet laten schieten of overlaten aan het goeddunken van de meester of juf op school. Laat niemand zeggen dat hij of zij niet muzikaal is en daarmee deze verantwoordelijkheid van zich afschuiven. Zingen kun je leren. En in gezinsverband is het vaak een kwestie van durven. De volgende praktische tips kunnen misschien als een handvat dienen om dit gedeelte van de gezinsgodsdienst vorm te geven. - Begin ermee als je in het huwelijksbootje stapt. Dat kan even onwennig zijn, vooral als je het samen zingen beiden in je ouderlijk huis niet gewend was. Maar als er kinderen mogen komen, is het zingen al zoiets gewoons geworden, dat in ieder geval zíj niet beter weten. - Bedenk welke liederen je je gezin wilt aanleren. Uiteraard kun je (volgend) de psalmen van school zingen en de liedjes van de cd’s van Elly en Rikkert. Maar er zijn liederen die kinderen op deze manier nooit zullen leren kennen. Liederen van Luther bijvoorbeeld (er is veel meer dan ‘Een vaste burcht’), of van Paul Gerhardt. Of van de Engelsmannen Wesley en Newman. Of van de Liedboekdichters Ad den Besten en Willem Barnard. Er zijn zóveel klassieke kerkliederen – bijvoorbeeld bij Hemelvaart en Pinksteren – die de eeuwen verduurd hebben maar die nooit op school of in de kerk klinken. Wij als ouders zullen ze (leidend) moeten aanleren. - Voor kinderen is vrijwel niets te moeilijk. En het geeft ook niet als ze iets nu nog niet begrijpen.
De Hervormde Vrouw juni 2015
Anoniem Wij spelen gitaar en zingen uit de bundel ‘Op Toonhoogte’. Omdat we ook kleine bundels gekocht hebben, kan iedereen meezingen. Dineke Lindhout (64) Vroeger in ons gezin zongen we bij het orgel. Er worden in onze gemeente, om de zoveel tijd na de zondagavonddienst zangavonden georganiseerd, meestal door de jongeren. Erg leuk. We zingen thuis veel, ik heb een gehandicapte zoon die heel blij wordt van zingen, ook via cd’s of YouTube. Anoniem Iedereen kan meedoen, ook iemand die stottert of verlegen is. Het geeft een enorme sfeer van bij elkaar horen. Zingen maakt blij. Heerlijk. Christa Geneugelijk (59) Zingen en samen muziek maken verbindt en raakt je diepere emotie. Muziek maken helpt bij verwerking van rouw en moeite. Het maakt weer blij! Op mijn 54e ben ik naar muziekles gegaan. Begonnen met blokfluit, sopraan en bespeel nu altfluit. Beter is: jong geleerd… oud gedaan! Anoniem Ik vind het belangrijk om vanaf de geboorte (of daarvoor) te zingen. Ook leer ik de kinderen naar goede muziek te luisteren en bijvoorbeeld naar een uitvoering van de Messiah te gaan. Elly Slingerland (60) Probeer zo jong mogelijk met zingen en muziek maken in je gezin te beginnen. Als kinderen/jongeren ouder zijn, gaan ze het soms gek vinden. Zelf zing ik ook tijdens m’n werk in huis.
Kies een lied van Luther in het Duits (‘Erhalt uns, Herr’), een Geneefse psalm in het Frans, een Engelse hymn in z’n oorspronkelijke vorm (‘Holy, holy, holy’). Dat ervaren kinderen als een uitdaging. Dat geldt evenzeer voor andere vormen. Er zijn prachtige canons en eenvoudige meerstemmige zettingen: kijk er het nieuwste Liedboek uit 2013 maar eens op na. -Z ing elke dag, bijvoorbeeld bij de maaltijd. En maak iets tastbaars: bijvoorbeeld voor ieder een eigen liedmap. Kies wekelijks of tweewekelijks een nieuw lied en doe dat met een leuk plaatje in de map. De ervaring leert dat na drie dagen de liederen al in de hoofden van de kinderen zitten, zelfs van 2- of 3-jarigen. Maak de rekensom maar: als je op jaarbasis 40 liederen aanleert, heeft je zoon als hij naar de middelbare school gaat, behalve wat hij elders heeft opgestoken, een reservoir van bijna 500 liederen in z’n hoofd. Liederen die jíj als ouder hebt uitgekozen. Twee dingen nog. Iedereen kent de situatie dat dementerende ouderen in een verzorgingshuis vrijwel niets meer kunnen onthouden of reproduceren, maar nog wel psalmen en gezangen uit hun jeugd neuriën. Welke liederen zullen onze kinderen als ze oud geworden zijn nog bij zich dragen? Daar hebben wíj nu de hand in. Het tweede: het gaat natuurlijk om het hart. Maar wat niet in het hoofd zit, kan ook niet afzakken naar het hart. Het hart van onze kinderen kunnen wij niet vullen, hun hoofden wel. ❖ Drs. Jaco van der Knijff uit Apeldoorn is muziekredacteur bij het Reformatorisch Dagblad en werkt als buitenpromovendus van de Rijksuniversiteit Groningen aan een dissertatie over de herkomst van de Eenige Gezangen in de berijming van 1773. In de kaders vindt u uitspraken van vrouwen die deelnamen aan de muziekworkshop op de themazaterdag in Giessenburg.
23
Felicitatie Koninklijk Huis
Gefeliciteerd! Prinses Alexia, de middelste dochter van koning WillemAlexander en koningin Maxima, is op 26 juni jarig. Zij hoopt dan 10 jaar te worden. We wensen dit prinsesje een fijne dag toe! ❖
Vakantie
Vakantiegroet Eén dag per jaar – 50 jaar geleden was dat de hele vakantie. Dit kunnen we ons in 2015 niet voorstellen. Ook onze VOOR ELKAAR vakantieweken zijn niet meer weg te denken. Onze vrijwilligers zijn enthousiast, ze bereiden zich voor op de komende weken. In juni gaan de eerste gasten en vrijwilligers naar Bergeijk, Lunteren, Lemele, Ede en Helvoirt, daarna volgen de andere weken. We wensen iedereen een gezegende week rond een open Bijbel toe. Fijn om op een ontspannen en gezellige manier in een mooie omgeving op
vakantie te gaan! Niet voor iedereen is het mogelijk er in de komende tijd op uit te gaan, onze omstandigheden zijn heel verschillend. Hoe dan ook: Als landelijk bestuur wensen we onze leden – vakantiegangers en thuisblijvers – Gods zegen en een goede vakantieperiode toe. ❖
Vakantiesluiting bondsbureau In verband met de zomervakantie is het bondsbureau gesloten van vrijdag 17 juli t/m vrijdag 14 augustus. Vanaf maandag 17 augustus hopen wij weer bereikbaar te zijn op de aangegeven tijden (zie colofon). Allen een fijne vakantie toegewenst en hartelijke groeten namens het bondsbureau, Lida Kas en Eveline Bast ❖
24
Column
De Hervormde Vrouw juni 2015
Christine de Vries, Papendrecht Meer weten is beter Met deze stelling zullen veel Nederlanders het eens zijn. Tegenwoordig weten we veel. Vanaf het eerste begin van een mensenleven kunnen we gegevens verzamelen over het kindje. Testen worden steeds beter en veiliger. Zo is het syndroom van Down door de NIPTest goed op te sporen. Wellicht wordt deze test een structureel onderdeel van de screening tijdens de zwangerschap. Meer weten is beter. Wat weten we tegenwoordig veel van elkaar! Via Whatsapp, Facebook en e-mail houden we elkaar op de hoogte. Tot in detail weten we waar anderen mee bezig zijn. Mensen hebben contact met schoolvriendinnen van jaren geleden of oud-collega’s van kantoor. We ontvangen informatie over het leven van mensen, die we anders niet eens meer hadden gekend. Meer weten is… beter? Als we ziektes of aandoeningen in een vroeg stadium kunnen vaststellen, stelt dit ons voor lastige keuzes. Bij een verhoogde kans op een kindje met het syndroom van Down wordt abortus aangeraden. Een vader met twee zoons, die het syndroom van Down hebben, merkt op dat het maatschappelijk draagvlak voor dit syndroom weleens veel minder kan worden.
Downsyndroom kan ‘vermijdbaar’ worden. En wat betreft het onderhouden van contacten: vindt u het soms ook vermoeiend om alles van iedereen te moeten weten? Het kost zoveel tijd. Even een e-mail sturen, een link bekijken en een app-je sturen. Het kwartier dat je in gedachten had, is een uur geworden. Wie kennis vermeerdert, vermeerdert leed (Pred. 1:18). Meer weten kan verdriet geven. We proberen grip op ons leven te krijgen, maar merken dat we zwakke mensen zijn. Zou de Heere ons dáárom vragen om elke dag van ons leven aan Hem toe te vertrouwen? Jezus stelde een kind als voorbeeld. Een kind hoeft niet alles te weten, maar vertrouwt erop dat vader alle dingen weet. In alle moeilijkheden, waar artsen geen uitweg meer zien en mensen geen steun meer kunnen bieden, mogen we ons volledig aan de goede Herder toevertrouwen. Hij geeft wijsheid in alle omstandigheden. Paulus zegt dat hij zich heeft voorgenomen niets anders meer te weten dan Jezus Christus, en Die gekruisigd. De kennis van Hem geeft de ware vreugde en is de beste voorbereiding op het leven na de dood. Mogen we deze Naam belijden voor onze vrienden via Facebook, en voor de artsen in de ziekenhuizen. Met Hem komen we niet beschaamd uit! ❖
25
Artikel
Veranderingen in de zorg Een taak voor de (vrouw in de) gemeente
Meer zelf doen, meer besparen. De overheid wil 3,5 miljard euro bezuinigen en vraagt mensen die ondersteuning en zorg nodig hebben meer zelf te doen. Familie en mensen uit de omgeving worden hierbij betrokken. Duidelijk is dat de overheid minder zal doen en burgers meer naar elkaar moeten omAart Peters is gemeenteadviseur van de Protestantse Kerk.
zien. De ene na de andere nieuwe wet werd vorig jaar aangenomen door de Tweede Kamer: de jeugdwet, participatiewet, zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg. Een deel van de ABWZ gaat over naar de WMO en een deel wordt omgezet in de Wet langdurige zorg. Alle zorg die je niet zelf of door naasten kunt (laten) organiseren, wordt door de gemeente of de zorgverzekeraar geregeld. In feite betekent dit dat mensen alleen in aanmerking komen voor verblijf in de ABWZ-instelling wanneer dat echt noodzakelijk is. De bedoeling is dat mensen langer zelfstandig blijven wonen met de nodige zorg en hulp vanuit het eigen sociale netwerk.
Dit artikel is een samenvatting van de lezing over veranderingen in de zorg, gehouden door dhr. A. Peters tijdens de algemene ledenvergadering.
26
De gemeente van Christus In 1 Petrus 2:9 schrijft de apostel: ‘Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilig volk, een volk dat God Zich tot Zijn eigendom maakte, opdat u de deugden zou verkondigen van Hem die u uit de duisternis geroepen heeft tot Zijn wonderbaar licht’. Hoog gegrepen? Niet realistisch, denkt u. Maar doen we dan niet tekort aan de liefde van Christus voor Zijn gemeente? U bent een gemeenschap van priesters, zegt Petrus. U draagt het predicaat koninklijk. Deugden verkondigen wil zeggen: de genadegaven van Christus uitdelen aan anderen. Zoals ook Paulus schrijft (1 Kor. 12:1 e.v.): De
De Hervormde Vrouw juni 2015
genadegaven zijn aan een ieder, mannen en vrouwen, geschonken met als doel deze in te zetten voor het welzijn van de ander (vs. 7). Als christenen maken wij het verschil door belangeloze dienstbaarheid. Je dient niet om er beter van te worden of iemand te worden. Dienen is het visitekaartje van de christelijke gemeente. Paulus spreekt in Romeinen 12:6-8 over vier diaconale gaven: helpen, bedienen, delen en hulpverlenen.
niet weten te vinden om in aanmerking te komen voor hulp en zorg, kunnen ze tussen wal en schip vallen. Denk aan mensen die niet kunnen lezen en schrijven of mensen voor wie er geen dagbesteding meer is. Om nog maar niet te spreken van chronisch zieken, die gekort worden op hun PGB, ouderen met alleen maar een AOW, gezinnen in armoede vanwege torenhoge schulden. Steeds meer mensen bezoeken de voedselbank.
Een taak voor de gemeente Diaconaat is een manier van leven! Een diaconale levensstijl komt tot uiting in een houding van echte interesse in de naaste, een houding waar we niet boven, maar naast de ander gaan staan om hem of haar tot zijn recht te laten komen. Als we aangeraakt zijn door de liefde van God, kunnen we niet anders dan die liefde doorgeven aan de mensen om ons heen. Liefde brengt in beweging. Vrouwen maken makkelijker contact en hebben meer invoelingsvermogen dan mannen. Zij zijn mogelijk meer relationeel gericht. Hierdoor kan vertrouwen ontstaan en een relatie van wederkerigheid. Vrouwen durven als ‘ervaringsdeskundigen’ soms meer te delen in situaties van verlies, relatieproblematiek en gezinsproblemen. Wanneer mensen leven in eenzaamheid, de weg
Inzet Hoe kun je meer vragen van mensen die al veel vrijwilligerswerk doen? Een paar valkuilen en suggesties: Is alle vrijwilligerswerk nodig? Wanneer een vrijwilliger werk doet voor de kerk, moet hem of haar wel duidelijk zijn dat het werk wat hij of zij doet ook nuttig is. Er zijn vaak veel vrijwilligers beschikbaar in verzorgingshuizen en verpleeghuizen. De vraag kan opkomen: ligt hier primair een taak voor de vrijwilliger of mag er meer een beroep gedaan worden op familie, vrienden en relaties? Hebben alle ouderen boven een bepaalde leeftijd regelmatig een bezoekje nodig, of moet je meer kijken naar wie echt bezoek nodig heeft, zoals ouderen zonder netwerk, chronisch zieken en volledig aan huis 27
gebonden personen. Er zijn hulporganisaties zoals Present en HiP. De vraag is: moet ik hier als gemeentelid mijn bijdrage aan leveren, of ben ik meer nodig in de eigen gemeente? Verhouding vrijwilligers en professionals De WMO zet sterk in op mantelzorgers en vrijwilligers én op een andere verhouding tussen professionals en vrijwilligers. Dat geldt de inzet van beroepskrachten: het (ook) ondersteunen van vrijwilligers. Het kan echter ook betrekking hebben op het vervangen van professionele inzet door vrijwilligers. Ook hier luistert het nauw: er zijn werkzaamheden die een kwaliteit vereisen waarvoor men geschoold moet zijn, die grote verantwoordelijkheid vergen en waarbij ook continuïteit vereist is. Er is dus vanuit de kerk een visie nodig op activiteiten die het best door vrijwilligers verricht kunnen worden en activiteiten die door beroepskrachten uitgevoerd dienen te worden. Vrijwilligerswerk is begrensd Soms komt er vrijwilligerswerk op je pad waar je niet voor kiest. Loop niet te hard van stapel. Denk aan de lange termijn. Een eenmalige actie kun je stoppen, maar mantelzorg kan lang duren. Grenzen stellen is nodig om vrijwilliger te kunnen blijven. Schat in hoeveel tijd een bepaalde taak u kost. Vrijwilligerswerk echt nodig? Niet alle hulp is nodig. Mensen hebben ook hun eigen verantwoordelijkheid. Stimuleer het zelf in beweging blijven, zolang dit kan. Vrijwilligerswerk vraagt om nadenken over wat u wel of niet doet bij een hulpvraag. Past deze taak me wel echt? Steeds vaker wordt er in de gemeenten gekeken naar de gave die iemand heeft en daarna wat deze persoon dan voor vrijwilligerswerk in de gemeente kan doen. De persoon voelt zich prettiger in het werk, kan meer betekenen en blijft gemotiveerder. Vrouwenvereniging in beeld Op een natuurlijke manier ontstaat er binnen de 28
vrouwenvereniging vaak onderling pastoraat, betrokkenheid en omzien naar elkaar. Organiseer als vrouwenvereniging eens een ‘open maaltijd’. Dat biedt een kans mensen te ontmoeten en in gesprek te gaan. Maar ook kan je focus gericht zijn op de samenleving. Adopteer van de diaconie het project ‘Zorgzame kerk’. Een zorgzame kerk zet haar deuren ook doordeweeks open als ontmoetingsplaats, ruimte voor laagdrempelige opvang of dagbesteding. Of de kerk als knooppunt voor mensen met levensvragen. Soms vragen mensen om een zorgmaatje. Wees als vereniging beschikbaar voor de voedselbank met voedsel en menskracht. ‘Collecteer’ eens de ‘gaven’ (charismata) van elkaar. U zult verbaasd zijn. ‘Ik wist niet, dat jij…?’ Vergeet de voorbeden niet en attenties blijven waardevol zoals een kaart, bloemetje, telefoontje, even om ‘het hoekje kijken’, etc. De eerste stap is bezinning en bewustwording: wat hebben de veranderingen in de samenleving ons als (‘zorgzame’) vereniging te zeggen? Vrouwen uit de Bijbel Febe krijgt een aanbeveling van Paulus als zuster van de gemeente, diacones en vertrouwenspersoon. Prioriteit was hulp verlenen. Het woord bijstand verlenen dat Paulus voor haar gebruikt, wijst op zijn erkenning van deze hulp én op een onafhankelijke en misschien wel enigszins voorname positie. Dorkas, ook wel Tabitha genoemd, stond bekend vanwege het maken en uitdelen van kleding voor behoeftigen. Bij het wonder van haar opwekking zeggen de vrouwen: ‘Dit hebben we aan Dorkas te danken: onze lijfrokken en mantels’. Ze mocht weer verder gaan met haar taak en is nog lang een dienende getuige geweest. En met de opstanding van Dorkas mogen wij geloven dat allen die de werken der barmhartigheid gedaan hebben (Matth. 25:31-46), het Koninkrijk van God zullen beërven. ❖ Dhr. Peters is graag bereid over bovenstaand thema een inleiding te houden op uw vereniging. E-mail:
[email protected]
Artikel
De Hervormde Vrouw juni 2015
Gemeente zijn in de praktijk ‘Dienen is het visitekaartje van de gemeente’, schrijft A. Peters in het artikel hiervoor. En: ‘Op een natuurlijke manier ontstaat er binnen de vrouwenvereniging vaak onderling pastoraat, betrokkenheid en omzien naar elkaar’. Hoe dat in de praktijk gestalte kan krijgen, vertelt Sophia. Toen in ons gezin een tweeling werd geboren, hadden we vier kinderen onder de drie jaar. Leden van onze vrouwenvereniging ‘Dorcas’ uit Hardinxveld-Giessendam vroegen of ze ons konden helpen. Nou, dat kon zeker want we hadden en hebben het razend druk. We ontvingen heel praktische hulp. Bijna een halfjaar lang werd er twee tot drie keer in de week eten gebracht. De deurbel ging en er stond een van de vrouwen met een warme maaltijd voor de deur… Heerlijk als je niet hoeft te bedenken wat je gaat eten, niet naar de winkel hoeft en het niet zelf klaar hoeft te maken en ook nog eens weinig vaat hebt. Voor ons was het elke keer weer een zegen! Ook onze strijk werd verschillende keren gedaan. Nog steeds gaat er bijna iedere week iemand wandelen met twee van onze kinderen. Ze zijn dan even buiten en ik ben een uurtje alleen met de andere kinderen. De twee oudste kinderen zijn regelmatig een dag of een dagdeel bij een van de ‘Dorcas’-vrouwen. Wat een grote zegen. Een dochter van een van de vrouwen komt ons regelmatig een middag helpen. Geweldig! En dan is er ook nog een aantal vrouwen op wie ik een
beroep mag doen als dat nodig is. Dat is ook fijn. En dan onze buurvrouw, ook een gemeentelid, die elke maandag ons komt helpen en de strijk meeneemt en op wil passen en… Ook van onze familie en vrienden ontvingen we veel steun. Al die hulp, die je zo hard nodig hebt, daar word je stil van! Door deze zusters heen hebben wij Gods zorg voor ons gezin mogen ervaren. Voor ons werden zij door de Heilige Geest geleid en we mochten Zijn liefde in hen zien. Zo eenvoudig is het om tot grote zegen te zijn voor een ander. Dank aan God. ❖ Sophia Jongejan, Hardinxveld-Giessendam 29
Boeken
Boekrecensies Lopen op het water, door Lynn Austin; uitg. Voorhoeve, Utrecht, 2014; ISBN 978 90 297 2228 5; 271 blz.; € 17,95 Tijdens een moeilijke periode in haar leven raakt Lynn Austin, een veelgelezen christelijke romanschrijfster, depressief. Ze is boos op God: waarom gaan de dingen niet zoals ze zich had voorgesteld? Ze maakt een reis door Israël en leest op elke plaats waar ze komt uit de Bijbel. Tijdens deze reis, waarvan ze verslag doet in ‘Lopen op het water’, vindt ze haar contact met God terug. De schrijfster benoemt eerlijk haar twijfels en worstelingen, maar laat ook zien hoe God haar de weg wijst. Ze spoort haar lezers vanuit de Bijbel aan hun vertrouwen op God te stellen. Herkenbaar en bemoedigend. ❖ Anneke Tukker-Versluijs, Kesteren In de kerk, bij God. Aspecten van de reformatorische eredienst; onder redactie van drs. P.J. Vergunst (Artiosreeks); uitg. Royal Jongbloed, Heerenveen, 2014; ISBN978 90 8897 106 8; 139 blz.; € 12,50 Kort en bondig worden de grote rijkdom en de betekenis van de verschillende aspecten van de reformatorische eredienst besproken. Actuele vragen die in onze tijd volop leven, gaan de auteurs niet uit de weg, maar worden kort en krachtig vanuit de Schrift beantwoord. Het is heilzaam om de rijkdom van alle aspecten van de eredienst dieper tot je door te laten dringen. Het trekt ons weg bij de sleur en geeft de hele kerkdienst nieuwe glans en betrokkenheid. Dit boekje kan goed gebruikt worden als leidraad wanneer de kerkenraad in gesprek is met gemeenteleden die verlangen naar verandering in de liturgie. ❖ Jacolien Cazant, Kamerik 30
Op de vleugels van de wind, door Dineke Epping; uitg. Voorhoeve, Utrecht, 2014; ISBN 978 90 297 2370 1; 544 blz.; € 19,99 Historische roman over de berooide Jim Watson, die tijdens zijn overtocht naar Amerika (rond 1850) verliefd wordt op de welgestelde en daardoor onbereikbare Katie Shellesdale. Op bladzijde 544 gaat zijn droom toch in vervulling… Je zou denken: een boek van dertien in een dozijn. Het tegendeel is echter het geval. In deze debuutroman ontmoeten we geloofwaardige karakters die de lezer wat leren over naastenliefde, opofferingsgezindheid, volharding en de zin van het leven, die uiteindelijk gelegen is in een leven met God. Dit boek onderscheidt zich op een positieve manier van veel romans in dit genre.❖ P.J. Veldman-van Zonneveld, Sint Anthoniepolder Letitia’s appelboom, door Jane Kirkpatrick; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2015; ISBN 978 90 239 9480 0; 384 blz.; € 19,90 Boeiend verhaal over een moedige, zwarte slavin die in het West-Amerika van de negentiende eeuw de strijd aanbindt met onrecht en onderdrukking. Dat de schrijfster zich uitvoerig gedocumenteerd heeft, is duidelijk merkbaar. Kirkpatrick baseerde zich onder andere op wetenschappelijk onderzoek naar de persoon van Letitia Carson, de vrouw die van slavin grondbezitster werd. Dat maakt het lezen van deze historische roman tot meer dan een prettig intermezzo. Het boek is bovendien mooi vertaald. Achterin deze uitgave zijn gespreksvragen opgenomen, evenals een interview met de auteur. ❖ P.J. Veldman-van Zonneveld, Sint Anthoniepolder
De Hervormde Vrouw juni 2015
Boekaankondigingen Een huis voor mijn hart, door Anne Mateer; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2014; ISBN 978 90 336 0999 2; 352 blz.; € 20,95 Een vlot geschreven roman, die zich afspeelt in een weeshuis in Engeland. Sadie moet een moeilijke keuze maken. Het is haar verlangen om haar eigen wil ondergeschikt te maken aan Gods wil. Dat verlangen kost strijd.
U bent altijd bij mij. De genezende kracht van Psalm 23, door Aukje en Wilkin van de Kamp; uitg. CrossLight Media, Aalten, 2014; ISBN 978 94 9025 433 9; 235 blz.; € 17,95 De schrijvers vertellen over de betekenis van Psalm 23 tijdens een moeilijke periode in hun leven. De uitgave bevat een gratis cd met het lied ‘Ik zal er zijn’ van Sela.
De leermeester, Roman over John Knox, door Douglas Bond; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2014; ISBN 978 90 336 1628 0; 446 blz; € 22,95 John Knox kan niet anders dan het onvervalste woord van God preken, ook als dit gevangenschap en verbanning uit Schotland teweegbrengt. Inhoudsvolle, historische roman, verteld door een leerling van John Knox.
Sara, de dochter van de wijnbouwer, door Kristen Harnisch; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2014; ISBN 978 90 239 9471 8; 343 blz.; € 19,90 De droom van Sara is om haar vader op te volgen, die wijnmaker is op een groot landgoed. Door allerlei tegenslagen is het uiteindelijk haar neefje die eigenaar wordt – tot volle tevredenheid van Sara.
De ontsnapping, door Joel C. Rosenberg; uitg. Mozaïek, Zoetermeer, 2015; ISBN 978 90 239 9473 2; 464 blz.; € 21,90 Een Duitse Jood en een Franse predikant belanden door hun verzetsactiviteiten in Auschwitz. Om de Jodenvernietiging bekend te maken ontvluchten ze het concentratiekamp. Een aangrijpend en spannend boek, dat tevens een mooi geloofsgetuigenis bevat.
Opnieuw beginnen, door Kim Vogel Sawyer; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2014; ISBN 978 90 336 16341; 476 blz.; € 19,95 Door een brand in de armenboerderij moet Christina op zoek naar opvang voor de bewoners. Blinde Tommy komt uiteindelijk terecht bij een norse molenaar. Ongedacht blijkt dit heel positief uit te pakken.
Bagage. Bijbels dagboek, door P.J. Vergunst (red.); uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, 2015; ISBN 978 90 239 2871 3; 379 blz.; € 21,50 Een door jonge predikanten geschreven dagboek bij de Bijbel, gericht op het geloofs- en christenleven van dertigers. Elke dag wordt een korte verwerking aangereikt. Ouderen zullen zich ook aangesproken weten.
Als kaarsjes in de nacht. Kerstvertellingen voor jong en oud, door Hans Mouthaan; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2014; ISBN 978 94 627 80972; 176 blz.; € 12,95 Een bundel - eerder verschenen - verhalen met een bijbelse boodschap die zich afspelen in de Alblasserwaard. De verhalen zijn geschikt om voor te lezen. Daarbij de kanttekening dat de schrijver soms dialect gebruikt. ❖
31
Financieel overzicht
VOOR ELKAAR
vakantieweken
In de maand april werden de volgende giften/ collecten ontvangen: Diaconieën/kerkenraden: Houten € 895,73 Moerkapelle € 57 1 , 81 IJzendoorn € 1 79, 38 Zwartebroek/Terschuur € 245, 66 Vrouwenverenigingen/kerkkransen: Andel ‘Tabitha’ € Boven-Hardinxveld ‘Martha’ € Ermelo ‘Open vensters’ € Haaften ‘Dorcas’ € Lunteren ‘Ruchama’ € Molenaarsgraaf ‘Claudia’ € Putten ‘Hanna’ €
20 0,0 0 5 0,0 0 5 0,0 0 5 0 0,0 0 1 4 0,0 0 1 27, 8 0 25 0,0 0
Schoonhoven Woudenberg ‘Febe’ Zeist ‘Ora et Labora’ kaartverkoop Zuilichem ‘Febe’ Zwijndrecht ‘Niet in eigen kracht’ Nijkerk 'Noadja'
€ € € € € €
52 ,75 1 1 0,00 1 32 ,5 0 200,00 200,00 35 0,00
Diversen: W. B. te ? € 75,00 E. M. te ? € 25,00 Ring Maas en Waal € 249,20 Regio Zuidwest-Veluwe € 200,00 Themazaterdag Giessenburg € 300,00 Themazaterdagen Elspeet € 346,1 0 Via mevr. De Jong - verkoop Groot-Ammers € 1 00,00 Via mevr. Nap - verkoop instructiedagen € 1 1 3,00 Totaal € 5.663,93 Hartelijk dank aan iedereen van wie hier een gift of bijdrage mag worden verantwoord. ❖ H.A. Cysouw, penningmeester
VOOR ELKAAR vakantieweken
Dringende oproep voor de VOOR ELKAAR vakantieweken voor gasten met een verstandelijke beperking zoeken we dringend: van 11 - 18 juli een verzorgende IG van 1 - 8 augustus een verpleegkundige Voor gasten met een lichamelijke beperking zoeken we: van 15 - 22 augustus een verpleegkundige Als je kunt, help dan mee! De gasten hebben je nodig! Je kunt je aanmelden via www.hervormdevrouwenbond.nl Wil je eerst meer informatie bel dan naar 0548-517858, G.A.B. Berkhoff-Prins, of 033-2535010, H.C. Volders (weken verstandelijk beperkten) of 0318-483717, B. Nap-Boer (weken lichamelijk beperkten).
Giften voor de vakantieweken gehandicapten zijn welkom op NL13INGB0003388772 t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken. 32
VOOR ELKAAR vakantieweken
De Hervormde Vrouw juni 2015
Conferentiecentrum Kaap Doorn in Doorn is een van de vier prachtige locaties waar dit jaar een vakantieweek voor alleengaanden wordt gehouden. Dit is de zomermidweek van 20 t/m 24 juli. Gaat u mee?
Voor meer informatie of aanmelden kunt u contact opnemen met mevr. J. Dijs-Oudshoorn, tel.: 079-3413487, e-mail:
[email protected]. Giften voor de vakantieweken alleengaanden zijn welkom op rekening NL06 INGB 0006131670, t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken. ❖
Op zoek naar een origineel cadeau? Denk eens aan een cadeau-abonnement op De Hervormde Vrouw! Kijk op onze website www.hervormdevrouwenbond.nl > De Hervormde Vrouw > abonnementen
Speciale ACTIE Probeer als lid of bestuur een nieuw verenigingslid aan te brengen en ontvang een GRATIS AGENDA 2016 (zolang de voorraad strekt). Meer info? www.hervormdevrouwenbond.nl/ prcommissie
33
Leden die ons ontvielen
2 Timotheüs 2:19b Op 26 februari 2015 is door de Heere weggenomen ons oud-lid
mevr. C.E. de Rek-Burger in de leeftijd van 91 jaar. Ze was lange tijd lid van onze vrouwenvereniging. Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Naomi’ Ouderkerk a/d IJssel, februari 2015
Voor ons geheel onverwachts heeft de Heere van ons weggenomen ons trouw lid
mevr. B. Kooiman in de leeftijd van 81 jaar. Bestuur en leden van dameskrans ‘Bidt en Werkt’ Oldebroek, april 2015
Psalm 133 vers 3 (berijmd) Op 16 april 2015 heeft de Heere uit ons midden weggenomen ons oud-bestuurslid
Door haar hemelse Vader is in liefde Thuisgehaald ons meelevend lid
mevr. Ida Nieuwkoop-de Zoete
W.H. (Wilma) Lekkerkerker-Teeuw
in de leeftijd van 86 jaar.
in de leeftijd van 57 jaar.
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Ruth’ Wijk en Aalburg, april 2015
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Rondom het Woord’ Schoonhoven, 10 april 2015
Psalm 42:9
Psalm 62:2
Op 22 april heeft de Heere tot Zich genomen ons oudste lid
Op 3 mei 2015 heeft de Heere tot Zich genomen ons trouw en meelevend lid
Antonia van Dalen-Okkers
mevr. B. Brink-Potkamp
in de leeftijd van 90 jaar.
in de leeftijd van 75 jaar.
Vanaf 1957 was zij een trouw en meelevend lid.
Bestuur en leden van vrouwenvereniging ‘Hadassa’ IJsselmuiden, mei 2015
Vrouwenvereniging ’ Lydia’ ’s Gravenmoer, april 2015
Legateren? Er zijn veel goede doelen die u kunt opnemen in uw testament. Wilt u de VOOR ELKAAR vakantieweken en het toerustingswerk van de Hervormde Vrouwenbond niet vergeten? Om de Hervormde
34
Vrouwenbond in uw testament of wilsbeschikking op te nemen, dient u de volgende zin op te nemen: Ik legateer vrij van rechten aan de Bond van Her vormde Vrouwenverenigingen op G.G. (vermelden voor toerusting of vakantieweken) te Genemuiden een bedrag van € ……………… om te worden afgegeven drie maanden na mijn overlijden. ❖
Colofon
De Hervormde Vrouw juni 2015
Hervormde Vrouwenbond Bond van Hervormde Vrouwenverenigingen op gereformeerde grondslag Landelijk bestuur
De Hervormde Vrouw
Voorzitter M.M. Jonker-Hakkert, Havikstraat 40, 3882 JH Putten, 0341-357766,
[email protected] 1e secretaris A. Bouma-Groothuis, Groenendael 141, 8271 EH IJsselmuiden, 038-3325993,
[email protected] 2e secretaris J. Doorneweerd-Snel, Irenestraat 4, 3291 BK Strijen, 078-6454670,
[email protected] Penningmeester N.A. Hulsman-v.d. Brink, Langestraat 6, 8281 AL Genemuiden, 038-3855270,
[email protected] Vakantieweken verstandelijk gehandicapten G.A.B. Berkhoff-Prins, 0548-517858
[email protected] Vakantieweken alleengaanden W. Mijnheer-Brink, 0578-641279
[email protected] Vakantieweken lichamelijk gehandicapten T. Kuyt-Verolme, 0416-691115
[email protected] Contactadres ziekenhoekje en pr-commissie M. Molendijk-van Bemmel, Oranjestraat 72, 3373 AL Hardinxveld-Giessendam, 0184-615116
[email protected]
Hoofdredactie M.M. Jonker-Hakkert (adres: zie bij het landelijk bestuur) Eindredactie A. Tukker-Versluijs, Groenendaal 39, 4041 XX Kesteren, E.W. ten Hove-van den Brink
[email protected] Leden redactiecommissie J. Cazant, J. Lagendijk-van Werkhoven, M. Molendijk-van Bemmel, P.J. Veldman-van Zonneveld,
H. de Jong-Akster, 038-3323237
[email protected] E. de Jong-Borkent, 0184-630159
[email protected] G. de Koeijer-Hoekman, 030-2281418
[email protected] Website www.hervormdevrouwenbond.nl Aanvragen presentatie vakantieweken H. de Jong, 0180-430860 B. Nap-Boer, 0318-483717
[email protected] Beeldverantwoording Foto’s/afbeeldingen: Hervormde Vrouwenbond, tenzij anders vermeld. De redactie probeert in alle gevallen de eigenaar van de foto toestemming voor plaatsing te vragen en de bron te vermelden. Mocht u menen rechthebbende te zijn, neem dan contact op met de eindredactie.
beeldredactie: C. van den Berg-Oosterom, F. Molenaar-Lamper Uitgave verschijnt 11 x per jaar; € 16,00 per jaar; losse nummers: € 2,00 Abonnement wordt aangegaan voor 1 jaar; opzeggen voor 1 december bij het Hervormd Bondsbureau Adreswijzigingen doorgeven aan het bondsbureau Abonnement cadeau geven www.hervormdevrouwenbond.nl > De Hervormde Vrouw > abonnementen Visuele beperking informatie en opgave voor gesproken editie, grootletteruitgave en braille bij het CBB, Postbus 131, 3850 AC Ermelo, 0341-565499 Inzenden kopij tot de 1e van de voorafgaande maand naar de eindredacteur Opgave overlijdensadvertenties Eindredactie De Hervormde Vrouw
[email protected] Groenendaal 39, 4041 XX Kesteren Prijs € 25,00
Hervormd Bondsbureau Beatrixstraat 20a, 3862 DB Nijkerk, tel. 033-2456699,
[email protected] Adreswijzigingen, opgave nieuwe leden, wijzigingen in het bestuur en bestellingen schriftelijk of via de e-mail doorgeven. Openingstijden maandag t/m vrijdag: 8.30 - 11.30 uur
Bankrekeningnummers Giften t.b.v. de Hervormde Vrouwenbond Bankrek. NL80RABO0377871621 t.n.v. Herv. Geref. Vrouwenbond ANBI geregistreerd onder nr. 815135105 Giften t.b.v. vakantieweken gehandicapten NL13INGB0003388772 t.n.v. VOOR ELKAAR vakantieweken
Legateren De Hervormde Vrouwenbond in uw testament of wilsbeschikking? Info: penningmeester of website.
35
Gedicht
Ga niet alleen Ga niet alleen door 't leven, die last is u te zwaar. Laat Eén u sterkte geven, ga tot uw Middelaar! Daar is zoveel te klagen, daar is zoveel geween, en zoveel leed te dragen, ga niet alleen!
Welzalig, die 't ervaren, dat Hij hun alles is. Dan kennen z' in gevaren bezorgdheid noch gemis. Hij draagt dan in Zijn armen, door alle nood hen heen. Wie steunt op Zijn ontfermen, is nooit alleen!
En dan, als 't leed der aarde voor immer is gedaan. Als in des hemels gaarde uw blijde voeten staan, dan ziet g' in 't zalig Eden slechts zaal'gen om u heen. Dan prijst g' in eeuwigheden uw Heer’ alleen! ❖ J.H. Gunning Jhzn.
36