april 2013
magazine
Training voor doofblinde cliënt:
‘Ik kan véél meer dan ik dacht!’ lees verder op pagina 7
Als horen of communiceren niet vanzelfsprekend is
2
VOORWOORD
Kennisdelen Bij Kentalis informeren we leerlingen, cliënten, ouders en medewerkers graag kort en krachtig. Sommige kennis bundelen we, zodat íedereen ermee aan de slag kan. Neem Vijf op een rij op pagina 4, een handboek met praktische adviezen van medewerkers over wat een kind met ernstige spraaktaalmoeilijkheden bijvoorbeeld in de klas nodig heeft.
O
ok bínnen Kentalis
onderwijs. Want we hebben elkaars
delen we op allerlei
kennis nodig om het onderwijs en de
manieren kennis, zodat
nieuwe ‘onderwijsarrangementen’
professionals zich kunnen
voor onze leerlingen vorm te geven.
blijven ontwikkelen. Kentalis biedt
Zij moeten in augustus 2014 gewoon
medewerkers bijvoorbeeld een
door kunnen leren!
professionaliseringstraject, waarvan
Tinie van Aalsum, regiodirecteur onderwijs regio West
Kennisdelen staat centraal bij Passend Onderwijs
Interactie Communicatie Begeleiding
Leerkracht Reina van der Vliet
(pagina 12) een onderdeel kan zijn.
introduceerde onlangs nog een
De medewerker maakt videobeelden
lesaanpak uit het reguliere onderwijs
van zichzelf en bespreekt deze met een
bij haar leerlingen van Kentalis
coach. Belangrijke vragen zijn: Wat
De Skelp, cluster 2 onderwijs.
werkt? Welke handeling ontlokt
Een groot succes, waarover u meer
reactie? Wat leidt af?
leest op pagina 14. Aan de hand van één thema (dit keer chocolade!)
Kennisdelen staat natuurlijk ook
werden zaakvakken als aardrijkskunde
centraal bij onze voorbereidingen op
en geschiedenis gecombineerd met
Passend Onderwijs. We werken samen
creatieve vakken en taalonderwijs.
met collega-organisaties en het
Het resultaat: mooie leeropbrengsten
reguliere basisonderwijs en voortgezet
van de kinderen.
colofon Kentalis magazine Tweede jaargang nummer 1, april 2013. Kentalis magazine is een uitgave van Koninklijke Kentalis en bestemd voor cliënten, leerlingen, ouders en medewerkers. Het blad verschijnt vier keer per jaar Voor reacties Redactie Kentalis magazine, Postbus 7, 5270 BA Sint-Michielsgestel, telefoon 073 558 87 77, teksttelefoon 073 558 83 78, e-mail
[email protected] Ontwerp & Lay-out Cascade - visuele communicatie, Amsterdam Druk Dereumaux, Eindhoven Teksten Afdeling Communicatie & Marketing Fotografie Echt Hetty, Vincent van den Hoogen, Paul Meek, Ben Vulkers, aangevuld met foto’s uit eigen collectie.
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
INHOUDSOPGAVE
3
Op de cover op de cover:
Op de tast
Doofblind worden is ingrijpend. Het is belangrijk dat je in zo’n situatie de kans krijgt om je ‘tastgevoel’ te ontwikkelen. Charlotte Molengraft volgt daarom bij Kentalis Tactiele Training en Creativiteits-
ontwikkeling. Aan het begin dacht ze “eigenlijk niets meer te kunnen”. Nu maakt ze de meest prachtige kunstwerken. “Het heeft mijn zelfvertrouwen en zelfredzaamheid enorm vergroot.”
In dit nummer
4 12
ESM in de klas Hoe help je kinderen met ernstige spraaktaalmoeilijkheden? Het handboek Vijf op een rij staat vol tips. Nu mét hoofdstuk over dyslexie.
Kentalis’ kennis Een pabo-student of SPH-student leert op school niet wat een kind
met een beperking in horen of communiceren nodig heeft. Daarom bieden we medewerkers cursussen aan, zoals Interactie Communicatie Begeleiding.
14
Medewerker in de spotlight Leerkracht Reina introduceert een geliefde lesmethode bij haar leerlingen. “Het valt
ontzettend in de smaak!”
16
De klik Marjolein is ambitieus en dat maakt haar leerkracht Rutger heel trots. “Ik wil mijn
leerlingen zo sterk mogelijk maken voor de toekomst.”
en verder
8
2
Voorwoord
10 Alberts droom
3
Op de cover
11 Boeken en websites
6
De voordeur van...
13 Gastcolumn Lisa
7
Cliënt in de spotlight
15 Mascotte Coco
Incidentmelding
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
4
ACHTERGROND
ONDERWIJS
Door mee te spelen, lok je communicatie uit.
Vernieuwd! Het handboek Vijf op een rij is er al sinds 2008, maar is nu vernieuwd. Betsy: “Er was onder andere vraag naar een hoofdstuk over dyslexie bij kinderen die ernstige spraaktaalmoeilijkheden hebben.” Het handboek heeft vijf belangrijke thema’s: mondig maken, zichtbaar maken, woordenschat, gewoon waar het kan speciaal waar het moet, en veiligheid. “Er verschijnen binnenkort ook ansichtkaarten over de vijf genoemde thema’s, ideaal voor de coaching van leerkrachten in het regulier onderwijs.”
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
ACHTERGROND RUBRIEKTITEL
5
Het vernieuwde Vijf op een rij is uit: een Kentalis handboek vol praktische tips voor iedereen die werkt met kinderen met ernstige spraaktaalmoeilijkheden. Waardevol, zeker nu Passend Onderwijs op komst is.
Wat heeft het kind nodig in de klas?
O
nze leraren die lesgeven aan kinderen met ernstige spraaktaalmoeilijkheden, krijgen vaak de vraag: wat doe jij nou zo speciaal? Wat heeft een leerling met ernstige
spraaktaalmoeilijkheden nodig?”, vertelt Betsy Gerritsen, projectleider Passend Onderwijs bij Kentalis. “Ook de Inspectie voor het Onderwijs wil dat weten.
Gebruik je handen bij het vertellen
Het is lastig om even snel antwoord te geven. Het zijn tientallen dingen.”
Tips van de werkvloer
Betsy: “Om ons voor te bereiden op Passend Onderwijs, zijn we bij Kentalis proefprojecten gestart. In Zwolle
“We hebben collega’s een paar jaar geleden deze vraag
werken we bijvoorbeeld al samen met een school voor
gesteld en alle antwoorden gebundeld”, legt Betsy uit.
regulier voortgezet onderwijs. We hebben het hand-
“Zo is Vijf op een rij ontstaan, de kennis komt direct van
boek aan alle docenten daar uitgedeeld en toegelicht.”
de werkvloer. Het is een dun boekje met praktische tips. Je ziet als leerkracht in één oogopslag wat je kunt doen
Inspiratie
in de klas.”
“Voor een goede leerkracht zijn veel tips al logisch”, weet Anna. “Goed opletten, oogcontact maken,
Ambulant begeleider en auteur Anna Hinkema:
problemen in de klas uitpraten… Maar dit handboek
“Ik neem Vijf op een rij altijd mee als ik naar een
blijft inspirerend, want er zijn altijd valkuilen. Kinderen
reguliere school ga. Zo kan ik sneller uitleggen wat de
met ernstige spraaktaalmoeilijkheden zijn
leerling nodig heeft en wat de leerkracht kan doen. Ik
óngelooflijk goed in ja-knikken, terwijl ze het niet
vraag leerlingen ook wat zij nodig hebben
begrijpen. Een van de belangrijkste tips is dan ook:
van hun leerkracht. Bart, een jongen die ik begeleid,
vraag of het kind je begrijpt. Of hij het kan
zei laatst: ‘Ik verslik me altijd in woorden’. In het boekje
navertellen. Op reguliere scholen gaat bovendien héél
zag hij de tip: schrijf veel op het bord. Zijn leerkracht
veel verbaal. Ik raad leerkrachten altijd aan hun handen
doet dat nu bewust vaker, waardoor Bart veel meer
meer te gebruiken bij het vertellen. Want deze leerlingen
begrijpt.”
halen heel veel informatie uit het non-verbale.”
Passend Onderwijs Het vernieuwde handboek komt op een perfect moment: Passend Onderwijs is op komst en er gaan
Bestellen?
steeds meer kinderen naar het reguliere onderwijs.
Ouders en belangstellenden kunnen Vijf op een rij
De tips zijn handig voor alle betrokken leer-
gratis bestellen via de webshop (Kentalis website).
krachten en ambulant begeleiders. KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
6
RUBRIEKTITEL DE VOORDEUR VAN...
REGIO WEST
De voordeur van...
Bezoekers voelen zich snel thuis
De verflucht is nog vaag te ruiken... Een bevestiging
nieuwe locatie. “We zaten hiervoor in een oud gebouw,
van het feit dat Kentalis Audiologisch Centrum én
met veel kleine en donkere kamers. Hier is het licht en
Aanmelding en Diagnostiek in Den Haag nog maar net verhuisd zijn.
M
ruim, we hebben 750 vierkante meter.”
Kunst Glas en licht spelen een belangrijke rol in het nieuwe onderkomen, zo heeft de ontvangstruimte een raam edewerkers en bezoekers voelen zich al
van het plafond tot aan de vloer. Deze ramen zie je
helemaal thuis in het nieuwe pand van
ook terug in de spreek- en behandelkamers. De kamers
Kentalis in Den Haag. Een prachtige
zijn bovendien prikkelarm ingericht. Net als de
locatie aan het Westeinde 128, bij Medisch
onderzoekscabines van het audiologisch centrum.
Centrum Haaglanden. In dezelfde vleugel, op de eerste verdieping, is ook een vroegbehandelgroep van Kentalis
De verdieping is verder strak ingericht en heeft enkele
gevestigd.
kleuraccenten. In de ontvangstruimte staat een vrolijke, grote en kleurrijke speelboot voor de kinderen en in de
Op de vierde verdieping is de langwerpige ontvangst-
gang met spreek- en behandelkamers en de gang met
ruimte. Deze is van de gang met spreek- en behandel-
cabines voor gehooronderzoek hangen schilderijen van
kamers gescheiden door een deels glazen wand, beplakt
Atelier de Haagse School, een werkplaats en een
met folie met golvende vormen. “Dat geeft de
vakopleiding voor mensen met een verstandelijke
klanten privacy”, vertelt unitmanager Carla de
beperking.
Kleine tijdens de rondleiding. Ze is zichtbaar blij met de KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
REGIO ZUIDWEST
CLIËNT IN DE SPOTLIGHT
7
‘Ik heb mijn eigen identiteit weer terug’ Charlotte Molengraft (64) uit Eindhoven kon vroeger zien, maar is doofblind geworden. Daarom volgt ze bij Kentalis Tactiele Training en Creativiteitsontwikkeling. Een vernieuwde training die haar de kans geeft creatief bezig te zijn en haar tastgevoel te ontwikkelen.
A
ls je niet kunt zien, moet je
Kleine werkjes groeiden al snel uit tot
alles op de tast doen. “Dat
prachtige kunstwerken. “Ik kan nu veel
moest ik leren”, vertelt
meer op de tast, wat heel bruikbaar is
Charlotte. “Ik begon met het in
in mijn dagelijkse leven. Ook heeft het
elkaar zetten van kleine werkstukjes.
mijn zelfredzaamheid en zelfver-
In het begin dacht ik vaak: dat kan ik niet.
trouwen enorm vergroot. Ik kan mijn
Eigenlijk dacht ik dat ik niets meer kon.
emoties beter laten zien en indrukken beter
Maar door het toch te doen en dankzij de
verwerken. Ik heb mijn eigen identiteit weer
support van de begeleiding, weet ik nu dat
terug.”
bijna alles mogelijk is, als je maar wilt.” Charlotte volgt de training in een groepje van zes tot acht mensen met doofblind-
‘Ik kan nu veel meer op de tast, handig in het dagelijkse leven’
heid. “Dat is heel leerzaam. Zij leren van mij en ik van hen. Ik hou zo ook mijn ‘huis-, tuin- en keukengebaren’ bij en leer steeds meer nieuwe woorden. Ook praten we met elkaar als we een probleem of vraag hebben. Bijvoorbeeld over huishoudelijke dingen.” Charlotte heeft al heel veel kunstwerken gemaakt. Mozaïekschilderijen, poppen van klei, kleertjes, potten, schilderijen. “Ook een schilderij met bloemen uit Brazilië, daar ben ik naartoe geweest. Dat schilderij maken, was een dubbele ervaring. Ik leerde werken met nieuwe materialen én kon de indrukken van mijn reis verwerken en tastbaar maken. Want foto’s kijken is voor mij geen optie meer.” “Ik raad de training echt aan. Ik weet namelijk hoeveel voldoening het geeft als iets heel moois ontstaat. En misschien nog belangrijker: deze training versterkt je eigenwaarde.” KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
8
RUBRIEKTITEL ACHTERGROND
ZORG EN ONDERWIJS
Rick (5) gebaart dat hij naar de wc moet. Als zijn begeleider Sabine Derksen bij hem komt, ziet ze dat hij er een grapje van maakt. Hij staat lachend bovenop de toiletbril. Sabine helpt hem snel omlaag, maar dan stoot Rick zijn hoofd. Een incident dat Sabine moet melden. “We kunnen ons onderwijs en onze zorg dankzij incidentmelding blijven verbeteren.”
Wat zegt de wet?
De jongen op de foto is niet Rick
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
De wet schrijft voor dat we grotere incidenten, zoals een val waarbij iemand ernstig gewond raakt of vermoedens van seksueel misbruik of kindermishandeling, melden aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg of de Inspectie voor het Onderwijs. Dit soort incidenten wordt dus binnen en buiten Kentalis gemeld. In juli 2013 gaat de nieuwe wet meldcode Huiselijk Geweld en kindermishandeling in. Kentalis past deze meldcode al langer toe.
ACHTERGROND RUBRIEKTITEL
9
incidentmelding bij kentalis
‘We bestuderen elk incident: daar leren we van’
S
oms gaat er iets mis”, vertelt Tineke van der Weij, lid van het Centraal Meld- en
Zes meldingscategorieën
Consultatieteam van Kentalis. “Een leerling bezeert zich aan een speeltoestel. Een cliënt
wordt agressief. Een ouder wordt erg boos, waardoor een medewerker zich bedreigd voelt. Een medewerker vergeet medicijnen aan een cliënt te geven. Dit zijn gebeurtenissen die je helaas niet altijd kunt voorkomen. Maar we kunnen er wel van leren. Daarom melden onze medewerkers incidenten via intranet, het gaat dan om alles wat nadelig is voor het kind of de medewerker.”
Verbeteren
tGPVUFO tPOHFWBMMFO tCJKOBPOHFWBMMFO tBHSFTTJFFOPOWFJMJHIFJE t WFSNPFEFOTWBO TFLTVFMF intimidatie, seksueel misbruik, kindermishandeling en huiselijk geweld tPWFSJH
“Incidentmelding klinkt misschien spannend of formeel. Maar het is absoluut niet bedoeld als bureaucratie of controle van medewerkers of ouders. We melden bij
aankaarten: “Stel dat een ouder thuis van zijn kind
Kentalis incidenten om dingen te kunnen verbeteren en
hoort dat het op het schoolplein is gepest. Dan adviseer
te blijven zorgen voor een veilige omgeving voor
ik dat meteen op school te vertellen, zodat de juf of
cliënten, leerlingen en medewerkers.”
meester maatregelen kan nemen en melding kan doen. Dan wordt er iets positiefs mee gedaan. Ouders horen
Sabine’s melding over het ongelukje van haar cliënt Rick
het natuurlijk ook altijd mondeling als er iets is
komt digitaal binnen bij haar leidinggevende. Hij leest
misgegaan. Het melden komt niet ‘in plaats
het verslag van Sabine en weet nu hoe ze heeft
van’. Als ouder heb je als éérste recht op die
gereageerd en wie er op de hoogte zijn. Dat heeft ze
informatie.”
goed gedaan, denkt hij. De vraag is nu: hoe kunnen we dit in de toekomst voorkomen? Tineke: “Soms is een
Sommige namen in dit artikel zijn om privacyredenen gefingeerd.
kleine aanpassing nodig, bijvoorbeeld de hoek van een tafel rond maken. Of de groepsleider bijscholing bieden over het omgaan met agressie, als een cliënt vaak agressief is. Maar er kan ook nieuw beleid nodig zijn. Wat betreft Rick: er loopt nu altijd meteen iemand mee als hij naar de wc gaat.”
Als ouder Het zijn de medewerkers van Kentalis die melden.
Soms is een kleine aanpassing nodig
Dat betekent niet dat ouders een incident niet kunnen KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
10
RUBRIEKTITEL REPORTAGE
REGIO ZUIDOOST
Alberts droom komt uit Albert Beekman en zijn vrouw dromen er al jaren van om een zorgboerderij te beginnen. Een plek waar dove mensen werkervaring opdoen en elkaar ontmoeten. “Vijfentwintig jaar geleden waren de plannen al klaar, maar we kregen de financiering niet rond.” Nu komt Alberts droom alsnog uit. Hij begint een groep voor dove mensen bij Zorgboerderij De Reube in Lochem.
A
lbert is zelf doof en heeft veel ervaring met het begeleiden van dove mensen. “Ik heb jarenlang bij Kentalis gewerkt. Eerst als groepsopvoeder en begeleider van
dove jongeren, later bij Werkpad, waar ik dove mensen begeleidde naar een baan.” Maar drie jaar geleden kreeg Albert plotseling last van oorsuizen waardoor hij niet meer kon werken. “Ik wilde niet thuis zitten en ben gaan zoeken naar vrijwilligerswerk. Zo kwam ik terecht bij Zorgboerderij De Reube in Lochem, waar ik als beheerder aan de slag kon.” Albert legde zijn jarenlange plannen al snel voor aan de eigenaar van De Reube. “Die was zo enthousiast dat ik nu zelfstandig een groep mag opzetten voor dove mensen en alle faciliteiten mag gebruiken. Annemiek Rozie van Werkpad heeft me geholpen bij het realiseren van deze plannen.”
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
BOEKEN EN WEBSITES
Werkervaring opdoen en je prettig voelen is hier belangrijk
11
Webshop Kentalis heeft een eigen webshop met producten die bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen, jongeren en volwassenen die moeite hebben met horen of communiceren. Veel van deze producten zijn ontwikkeld door Kentalis medewerkers. Zij delen zo graag hun kennis met leerlingen, cliënten, ouders en andere specialisten. Ga naar www.kentalis.nl/webshop.
Cursussen Kentalis biedt cursussen voor ouders, familieleden, vrijwilligers en professionals. Gericht op de communicatie met mensen die een beperking hebben in horen of communiceren. Van totale communicatie tot Nederlands met ondersteunde gebaren. Ook geven we lezingen en cursussen op maat en zijn we regelmatig aanwezig bij symposia. U vindt het cursusaanbod op www.kentalis.nl/Leerportaal-Kentalis/ leerportaal.
NIEUWSBERICHTEN
Albert kan zich goed inleven in dove mensen die aan het werk willen. “Dove mensen hebben hun handen nodig om te kunnen praten. Dat gaat soms ten koste van de ‘productie’. En dat mag in deze tijd niet meer. Ze hebben daardoor minder contact en voelen zich eerder eenzaam en buitengesloten op de werkvloer.”
Theatervoorstelling voor jongeren met ESM Vrijdag 14 juni organiseert SpraakSaam, een project van Kentalis,
“Op de zorgboerderij gaat dat anders”, vertelt Albert
in Utrecht een uniek evenement voor jongeren met ernstige
trots. “Hier staat vriendschap, gelijkwaardig-
spraaktaalmoeilijkheden en hun familieleden en andere betrokkenen.
heid en liefde voor elkaar centraal. Niet de
Tijdens een interactieve theatervoorstelling wordt het gesprek op gang
productie, maar werkervaring opdoen en je prettig
gebracht over leven met een taalstoornis. Ook leerlingen van groep
voelen is belangrijk. Als iemand even wil rusten of
zeven en acht zijn van harte welkom. Kijk op www.spraaksaam.com voor
medicatie moet gebruiken, dan kan dat. Tijd voor een
alle informatie.
praatje is er altijd. Je leeft niet om te werken, maar je werkt om te leven. Dat is mijn motto.”
Bijeenkomsten oorsuizen Kentalis organiseert regelmatig samen met het Jeroen Bosch Ziekenhuis
Meer weten over Zorgboerderij De Reube? Ga naar www.dereube.nl.
in ‘s-Hertogenbosch informatiemiddagen over het verlichten van klachten bij oorsuizen (tinnitus). Wilt u meer informatie? Mail naar
[email protected] of houd Twitter in de gaten. KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
12
RUBRIEKTITEL ACHTERGROND
ZORG EN ONDERWIJS
‘Ik zag dat Sarah meer ging praten als ik stiltes liet vallen’ Nieuwe medewerkers van Kentalis volgen een interne opleiding. Door videobeelden van zichzelf
Vertaalslag van kennis naar praktijk
te bekijken, leren ze bijvoorbeeld hoe ze de kinderen kunnen aanmoedigen meer te communiceren.
H
oe lok je taal uit als een kind helemaal niet
kennis naar de praktijk, echt werkplekleren. We kijken
praat? Hoe geef je een kind dat moeilijk
wat de medewerker doet en hoe het kind of de jongere
te verstaan is, zelfvertrouwen? Hoe zorg je
daarop reageert. Zo gaan we aandachtig terug naar
dat een kind dat doof is en autisme heeft,
de essentie van contact met anderen.” Deze
zich veilig voelt in de groep? De antwoorden op al dit
vorm van leren blijkt ook voor ervaren medewerkers
soort specifieke vragen krijgt een pabo-student of
heel waardevol te zijn.
SPH-student vaak niet op school. Daarom biedt Kentalis elke nieuwe medewerker een basisleertraject. Onderdeel daarvan is Interactie Communicatie
Onder de microscoop Linguïst Anthea Mulder geeft deze vorm van coaching,
Begeleiding (ICB), onder andere ontwikkeld door
bijvoorbeeld aan groepsleiders, leerkrachten en
Jessie Hagemeijer, docent bij de afdeling Expertise en
onderwijsassistenten. “Allemaal mensen die hart
Innovatie van Kentalis. De nieuwe medewerker maakt
hebben voor ‘onze’ jongeren en kinderen. Ze willen het
op het werk filmopnames van zichzelf en analyseert
allerbeste voor het kind en dus willen ze hun werk zo
deze samen met een ICB coach, tijdens tien bijeen-
goed mogelijk doen. Ik zie veel enthousiasme. Ik vraag
komsten van een uur. Jessie: “Het is een vertaalslag van
eerst of de medewerker zichzelf filmt, bijvoorbeeld
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
GASTCOLUMN
13
Voor de cliënt!
Medewerkers van Kentalis volg en een professio naliseringstraject: ze volgen vers chillende interne cursussen en trainingen. Belangr ijk, want dankzij dit traject beschikt elke medewe rker binnen Kentalis over de nodige kennis, zodat wij onze cliënten kwaliteit kunnen leveren. De medewerkers leren tijdens de trainingen en curs ussen niet alleen wat er beter kan, maar vooral ook wat ze al goed doen. Die bevestiging zorgt voo r zelfvertrouwen en nog betere zorg en onderw ijs.
tijdens een kringgesprek of bij het ochtendritueel op de groep. Dat bekijken we samen stap voor stap. Alsof we de beelden onder de microscoop leggen. Heel goed, want tijdens je werk krijg je niet de kans om situaties voortdurend zo te analyseren.” “Wij kijken bijvoorbeeld samen of de medewerker het kind goed volgt. Het is belangrijk dat je niet meteen vragen stelt en van alles uit het kind wilt trekken. Dan kan het kind snel dichtklappen. Als je wacht tot het kind
Ik word journalist of docent! 0VEMFFSMJOH-JTB)JOEFSLT XJM dolgraag journalist worden. Ze kwam glansrijk door de toelatingstest van De School voor Journalistiek, maar kreeg daarna te horen dat het halen van het diploma voor haar moeilijk zou worden. Omdat ze doof is. Een landelijke discussie volgde... Hoe gaat het nu met Lisa? Welke studie volgt ze? En hoe is het met haar toekomstdroom?
initiatief neemt, voelt het kind zich veiliger en wordt het gestimuleerd om meer te communiceren.” Jessie: “Het
“Inmiddels volg ik de opleiding docent Nederlands.
is ook belangrijk dat je dicht bij de inhoud van de cliënt
Aan het begin baalde ik ontzettend. Ik wilde
blijft, dat je de cliënt centraal zet en niet jezelf.
absoluut geen docent worden, maar journalist!
Dat doe je bijvoorbeeld door te herhalen wat hij zegt.”
Dat ben ik nog steeds van plan, maar met een
Direct resultaat
omweg. Het was in het begin moeilijk om door te gaan. Nu heb ik er veel leuke bezigheden bij, omdat
Persoonlijk begeleider Mieneke Scherphof, die de training
de opleiding wel goed te doen is. En mijn klas is heel
vorig jaar volgde, filmde haar omgang met de driejarige
gezellig, ze houden rekening met me en luisteren
Sarah. “Ze sprak aan het begin bijna niet en was erg
naar me. Dat is fijn, want daardoor is het ook
bang in de groep. Op de film zag ik dat Sarah steeds
makkelijker vol te houden. Volhouden moet ik, want
meer ging praten als ik stiltes liet vallen. Dat vond ik toen
ik wil volgend jaar dolgraag naar de universiteit.
nog best moeilijk, omdat ik van nature behulpzaam ben. Ik wilde de ander altijd helpen, maar weet nu dat je dat
Tot nu toe zijn er nauwelijks belemmeringen op mijn
soms juist niet moet doen. Mijn coach gaf mij ook de tip
opleiding. Af en toe een klein hindernisje, maar de
om de geluidjes van Sarah na te doen. Dat werkte. Ze
docenten zijn behulpzaam en zo is zo’n hindernisje
werd heel enthousiast en maakte nog meer geluid. Door
snel weer overwonnen. In het eerste jaar moet ik al
heel goed naar het kind te kijken en te luisteren, boek je
elke woensdag stage lopen. Uiteraard heb ik geko-
snel resultaat. Op elke filmopname zag ik Sarah vooruit
zen voor een dovenschool, omdat dat het beste bij
gaan. Toen ze na een paar maanden bij ons wegging,
me past. En ik moet eerlijk zeggen, het docentschap
maakte ze zelfs korte zinnetjes.”
bevalt me wel! Het is heel leuk om kinderen te zien ontwikkelen en groeien. Dus als het niet lukt om
Mieneke volgde het hele tweejarige basisleertraject van
journalist te worden, kan ik altijd nog docent
Kentalis, maar vond het ICB deel het leukst. “Je gaat
worden.”
echt praktisch aan de slag. Ik dacht direct: hier kan ik echt iets mee. Wat ik geleerd heb, leg ik soms ook
Wilt u reageren? Dat kan via
uit aan ouders. Dan profiteren de kinderen er nog meer
Facebook (facebook.com/kentalis).
van.” KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
14
RUBRIEKTITEL IN DE SPOTLIGHT MEDEWERKER
REGIO NOORD
Veel leerplezier dankzij nieuw lesprogramma Chocola is lekker. Maar wat zit er in? Waar komen de ingrediënten vandaan? Hoeveel energie krijg je van chocolade? En wat is ‘eerlijke’ chocolade? Leerlingen van Kentalis De Skelp in Drachten weten de antwoorden dankzij het lesprogramma IPC. Dit lesprogramma viel zo goed in de smaak bij de leerlingen, dat Kentalis geld beschikbaar stelt om het lesprogramma aan te laten sluiten op het cluster 2 onderwijs. Leerkracht Reina van der Vliet van De Skelp is projectleider.
W
e zochten een nieuwe lesmethode voor wereldoriëntatie”, vertelt Reina van der Vliet.
“International Primary Curriculum (IPC) was precies wat we zochten. Het is een lesaanpak die vakken combineert, namelijk de creatieve vakken en de vakken aardrijkskunde, geschiedenis, natuur en techniek. Aan de hand van één thema. Je start met een activiteit die ervoor zorgt dat de leerlingen meer over het onderwerp willen leren. Bij het thema ‘chocolade’ was dat een proefje: alle leerlingen mochten geblinddoekt etenswaren proeven en een cijfer geven. Daarna volgt de ‘kennisoogst’: wat weet je al van het thema
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
MEDEWERKER IN DE RUBRIEKTITEL SPOTLIGHT
De Skelp in Drachten biedt speciaal onderwijs aan slechthorende kinderen en kinderen met spraaktaalmoeilij kheden.
15
de kans om terug te kijken en te laten zien wat ze hebben geleerd. ”Het voordeel van deze manier van werken, is dat de kinderen actief bij de les worden betrokken en dat je als leerkracht minder aan het woord bent. De kinderen doen veel zelf, moeten samenwerken en taken verdelen.
en wat zou je nog meer willen weten?
Er is geen kind in de klas dat geen plezier
Vervolgens vertel je de leerlingen wat ze
heeft in het leerproces. Ook ouders zijn
gaan leren over het onderwerp.”
enthousiast. Zij zijn blij dat hun kind thuis-
Veel leren De lessen die volgen bestaan uit
komt met uitgebreide verhalen over het thema.“
onderzoeks- en verwerkingsactiviteiten.
Wordt vervolgd
De leerlingen weten precies aan welk
Dat het chocoladeproject een vervolg krijgt
doel ze werken. Bij het thema ‘chocolade’
staat vast. Reina: “Met het geld dat nu is
zochten de leerlingen in groepjes uit hoe
toegewezen, gaan we de IPC-programma
de cacaoboon groeit en wordt verwerkt. Ze
op maat maken voor onze leerlingen binnen
ontdekten bij meester Peter in de gymzaal
cluster 2. Na de meivakantie starten we
hoelang je moet rennen om het opgegeten
met twee nieuwe thema’s voor de groepen
stuk chocolade weer te verbranden en
drie tot en met acht: ‘Hoera, vakantie’ en
zochten in de atlas op waar tropische
‘De actieve planeet’, over aardbevingen
gebieden voorkomen en in welke landen
en vulkanen. Mooie thema’s waar onze
cacaobonen worden verbouwd. Bij de
leerlingen hun creativiteit en vinding-
afsluiting van het thema krijgen de kinderen
rijkheid helemaal in kwijt kunnen.”
De kinderen worden actief bij de les betrokken
Meer weten over dit lesprogramma? Stuur een mail naar Reina van der Vliet,
[email protected].
Coco en de nieuwe koning
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013
16
RUBRIEKTITEL DE KLIK
REGIO ZUID ONDERWIJS
De klik
Marjolein (16) is doof en zit in het examenjaar van de school Kentalis Compas in Sint-Michielsgestel. Om op school te komen, is ze vijf kwartier onderweg. Ze woont namelijk niet in Brabant, maar in het Gelderse Heteren. Een van Marjoleins favoriete vakken is economie; dat krijgt ze van docent Rutger Klijn (31).
I
k vind de sfeer op school gezellig”,
Rutger: “Wat ik mooi vind aan mijn werk
vertelt Marjolein, die nu in een klas
is dat ik jongeren zoals Marjolein een op
zit met acht leerlingen. “Maar ik
een kan begeleiden, zowel lesinhoudelijk
kijk er erg naar uit om naar de
als sociaal-emotioneel. Ik wil hen zo sterk
reguliere havo te gaan. Ik ga twee jaar havo
mogelijk maken voor de toekomst.”
doen en daarna wil ik een studie volgen aan
De communicatie met Marjolein ondersteunt
de Hogeschool Utrecht. Ik wil graag
Rutger met gebaren. “Ik vind Marjolein
huidtherapeut worden.” Een gebarentolk
krachtig, ze heeft enorm veel doorzettings-
zal haar lessen op de havo straks bege-
vermogen”, zegt Rutger terwijl hij luistert
leiden. En om de overstap gemakkelijker te
naar haar toekomstplannen. Marjolein:
maken, krijgt Marjolein ook andere vormen
“En ik vind Rutger gewoon een leuke
van ondersteuning vanuit Kentalis.
docent.”
Meer weten over Kentalis? Kijk op www.kentalis.nl en onze pagina’s op Facebook, LinkedIn, Youtube en Twitter Reageren op Kentalis magazine? Als redactie zijn we benieuwd naar uw mening, tips en suggesties. Mail ons via
[email protected].
KENTALIS MAGAZINE APRIL 2013