MAATSCHAPPELIJK VERSLAG 2013 De Rading
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ......................................................................................................................................................... 2 I Algemeen .............................................................................................................................................................. 5 Inleiding ....................................................................................................................................................................... 5 Missie en visie .............................................................................................................................................................. 5 Eisen in de verantwoording: Leeswijzer ....................................................................................................................... 5 II Hulpvarianten ........................................................................................................................................................ 7 Effectief en efficiënt ..................................................................................................................................................... 7 Buiten regionale plaatsingen ....................................................................................................................................... 7 II a Specialistische (pleeg)gezin interventies ............................................................................................................ 8 Intensief Orthopedagogische Gezinsbehandeling (IOG) .............................................................................................. 8 Signs of Safety (SOS) .................................................................................................................................................... 8 Basic Trust / Video Interactie Begeleiding (VIB) .......................................................................................................... 9 Netwerkverkenning- en ontwikkeling .......................................................................................................................... 9 PMTO (Parent Management Training Oregon) ........................................................................................................... 9 PCIT ............................................................................................................................................................................ 10 Triple-P 4 .................................................................................................................................................................... 11 Contextuele Behandeling en Leergroepen voor Alle betrokkenen bij Seksueel misbruik (CLAS) ................................ 11 Nanny Plus ................................................................................................................................................................. 12 Contextuele gezinstherapie........................................................................................................................................ 12 Tools4U ...................................................................................................................................................................... 12 Onderwijszorgprogramma’s ...................................................................................................................................... 12 II b Pleegzorg .......................................................................................................................................................... 14 Pleegzorg ................................................................................................................................................................... 14 Bestandsopbouw ....................................................................................................................................................... 15 II c Meidenhulpverlening ........................................................................................................................................ 18 Meidenbehandelgroep ‘Fides’.................................................................................................................................... 18 Observatiediagnostiek in combinatie met kortverblijf ‘Meidenhuis’ ......................................................................... 18 MDFT-Moedige Meiden (Multi Dimensional Family Therapie) .................................................................................. 18 Pretty Woman ............................................................................................................................................................ 18 Sport en beweging ‘On the Move’. ............................................................................................................................ 19 II d Residentiële hulpvarianten .............................................................................................................................. 20 Langverblijfgroepen Impala’s en Elandhuis ............................................................................................................... 20 Kamertrainingscentra (KTC) ....................................................................................................................................... 20 III Projecten ........................................................................................................................................................... 22 Trauma....................................................................................................................................................................... 22 2
Veiligheid ................................................................................................................................................................... 22 Duurzaamheid............................................................................................................................................................ 23 Cliëntparticipatie ....................................................................................................................................................... 24 Rading academie ....................................................................................................................................................... 24 Het Nieuwe Werken ................................................................................................................................................... 25 IV Kwaliteitsbeleid ................................................................................................................................................. 26 HKZ ............................................................................................................................................................................. 26 Doelrealisatie en effectmeting: prestatie indicatoren ............................................................................................... 26 Levensbeschouwing ................................................................................................................................................... 27 Behandeling van klachten en bezwaarprocedures .................................................................................................... 27 Dossieropbouw, inzage- en afgifterecht .................................................................................................................... 27 Beschikbaarheid en bereikbaarheid ........................................................................................................................... 27 V Medezeggenschap .............................................................................................................................................. 28 Cliëntparticipatie zie ook § III Projecten – duurzaamheid.......................................................................................... 28 Pleegouderraad (POR) ............................................................................................................................................... 28 Nederlandse Vereniging voor Pleegouders (NVP) ...................................................................................................... 28 Ondernemingsraad (OR) ............................................................................................................................................ 28 VI Samenwerking ................................................................................................................................................... 29 Jeugdhulp op Maat .................................................................................................................................................... 29 Voorbereiding transitie .............................................................................................................................................. 29 Weg met de Wachtlijsten .......................................................................................................................................... 31 Kwartaalgesprekken met de provincie ....................................................................................................................... 31 Deelname aan extern overleg .................................................................................................................................... 31 Provinciale Advies Commissie (PAC) .......................................................................................................................... 31 Jeugdzorg Nederland ................................................................................................................................................. 31 VII Personeel en Organisatie .................................................................................................................................. 33 Personeelscijfers ........................................................................................................................................................ 33 De Rading ................................................................................................................................................................... 35 Implementatie personeelsregelingen ........................................................................................................................ 36 Deskundigheidsbevordering....................................................................................................................................... 36 Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) ........................................................................................................... 37 Arbobeleid .................................................................................................................................................................. 37 Het Nieuwe Werken ................................................................................................................................................... 37 Ondersteunende diensten .......................................................................................................................................... 38 VIII Bedrijfsvoering ................................................................................................................................................ 39 Beleidscyclus .............................................................................................................................................................. 39 Risicobeheersing ........................................................................................................................................................ 39
3
Financiële positie per 31 december 2013................................................................................................................... 40 Uitvoering 2013 en vooruitblik 2014 en 2015 ............................................................................................................ 40 IX Samenstelling raden, bestuur en commissies .................................................................................................... 43 Juridische structuur .................................................................................................................................................... 43 Besturingsmodel ........................................................................................................................................................ 43 Medezeggenschapsstructuur ..................................................................................................................................... 43 Werkgebied ................................................................................................................................................................ 43 Samenwerkingsrelaties .............................................................................................................................................. 43 Normen voor goed bestuur ........................................................................................................................................ 43 Raad van Bestuur ....................................................................................................................................................... 44 Raad van Toezicht ...................................................................................................................................................... 44 Samenstelling Managementteam ............................................................................................................................. 45 Inhoudelijke ondersteuning RvT en Managementteam ............................................................................................. 45 Samenstelling Ondernemingsraad ............................................................................................................................. 45 Samenstelling PleegOuderRaad ................................................................................................................................. 45
4
I Algemeen Inleiding Het jaar 2013 heeft navolging op het jaar 2012 opnieuw volop in het teken gestaan van de voorbereiding op de transitie. Per 1 januari 2015 komt de verantwoordelijkheid voor de thans provinciaal gefinancierde jeugdzorg (de ambulante hulp, pleegzorg, de dag- en residentiële hulp, de overige onderdelen van de provinciale jeugdzorg: kindertelefoon, diagnostiek, indicatiestelling, casemanagement, advies en meldpunt kindermishandeling) zowel bestuurlijk als financieel, integraal te liggen bij de gemeenten. Deze stelselwijziging is een bekrachtiging van de ingezette koers door de overheid, namelijk de zorg dicht bij het kind in zijn of haar eigen omgeving met de ‘eigen kracht’ van het netwerk op gemeentelijk niveau inzetten. Op een laagdrempelige wijze, met weinig procedures, korte lijnen, snel hulp waar nodig en samenwerking tussen alle betrokken personen en instanties. Wij ondersteunen deze veranderingen. Samen met de provincie, de gemeenten en onze samenwerkingspartners (specifiek Lijn5, Intermetzo en Lindenhorst-Almata) zetten wij ons voor het slagen van de veranderingen in. De Rading houdt vast aan de eerder ingezette koers, namelijk De Rading verder ontwikkelen en neerzetten als herkenbare gespecialiseerde tweedelijns organisatie. De Rading biedt specialistische zorg; meidenhulpverlening, pleegzorg(plus), intensieve ambulante programma’s (IOG, LOG, PCIT, PMTO, PPI, VIB, CLAS, Triple P, Nanny Plus, Contextuele gezinstherapie, netwerkverkenning en netwerkontwikkeling) en residentiële 24-uurs hulp (kortdurend verblijf voor meisjes met observatie-diagnostiek, meidenbehandelgroep, zelfstandigheidstrainingen basis en licht, en langverblijf) en heeft een duidelijke doelgroep focus. De Rading houdt daarbij verbinding met de zorgketen voor jeugd. De Rading werkt vanuit het kind perspectief. Het kind staat centraal. Vanuit dit vertrekpunt onderhoudt De Rading nauwe samenwerking met basisvoorzieningen, gemeenten, CJG’s, provincie en overige specialistische jeugdzorgpartners. De Rading, Lijn5, Intermetzo en Lindenhorst-Almata zijn in 2013 een nieuwe fase in de specialistische samenwerking ingegaan. Sinds maart 2013 werken we samen onder de naam ‘Jeugdhulp op Maat’ vanuit een gedeelde missie en visie, aansluitende doelgroep focus en herkenbare/aanvullende expertise. Wij bieden hulp op de snijvlakken jeugdzorg, jeugd-LVB, kinder- & jeugdpsychiatrie en hulp met dwang en drang. Wij helpen de groep kinderen en jongeren met meervoudige complexe hulpvragen door een samenhangend aanbod van alle vormen van gespecialiseerde jeugdhulp aan te bieden, ongeacht de zwaarte van de problematiek. Een samenwerkingsverband dat het verschil maakt door de bundeling van expertise. De Rading kan tevreden terugkijken op 2013. In deze jaarverantwoording wordt een korte schets van de interne ontwikkelingen en resultaten gegeven. Missie en visie De missie en visie worden breed gedragen en bieden de leidraad voor het handelen. De missie en visie werken verbindend binnen en buiten de organisatie en maakt dat De Rading vanuit kracht kan opereren in de complexe context van Jeugdzorg. Om te kunnen verbinden is het nodig om te weten wie je zelf bent, bewust te zijn van de grondslag van de onze organisatie en je daarmee verbonden te voelen. Eisen in de verantwoording: Leeswijzer In dit jaarverslag 2013 legt De Rading verantwoording af over het gevoerde beleid. Tevens worden ontwikkelingen aangegeven en waar het aan de orde is de stand van zaken. De provincie heeft met betrekking tot de verantwoording en verslaglegging een aantal eisen gesteld. Deze hebben betrekking op kwaliteit van het gevoerde beleid: effectieve hulp, efficiënte hulp, vraaggestuurde hulp, kwaliteitsbeleid en levensbeschouwing. 1. Effectieve hulp Het beleid van De Rading is er op gericht om voorafgaand aan de zorg duidelijke en haalbare doelen vast te leggen. De realisatie van deze doelen wordt periodiek gemeten. In hoofdstuk IV Kwaliteitsbeleid wordt uitvoeriger op dit gegeven ingegaan. 2. Efficiënte hulp De Rading heeft een gezonde financiële huishouding, in die zin dat er sprake is van een positief resultaat, maar kan met het oog op de onzekere financiering na de transitie grote financiële risico’s kunnen lopen. In hoofdstuk VIII wordt dit toegelicht (zie ook de jaarrekening 2013).
5
3. Vraaggestuurde hulp De door De Rading geboden zorg is cliëntgericht en afgestemd op de behoefte van de cliënt. Dit wordt vastgelegd in het hulpverleningsplan, inclusief de inbreng van jongeren en ouders. Het hulpverlenings-plan wordt opgesteld conform de eisen van de Wet op de Jeugdzorg. Zie ook hoofdstuk IV. 4. Kwaliteitsbeleid. De Rading heeft een kwaliteitsbeleid, dat erop gericht is dat de uitvoering van de zorg getoetst kan worden (zie hoofdstuk IV). Daartoe worden diverse middelen ingezet. De Rading experimenteert met alternatieve vormen van medezeggenschap van cliënten, bijvoorbeeld (internet) fora (zie hoofdstuk V). 5. Levensbeschouwing Betreffende levensbeschouwing en de klachtencommissie wordt verwezen naar hoofdstuk IV.
Hollandsche Rading, 25 april 2014 R.S.A. de Vries Algemeen directeur
6
II Hulpvarianten Effectief en efficiënt De Rading heeft in 2013 wederom het streven van de provincie gesteund om te zoeken naar een optimale balans tussen “hulp die helpt” en het aantal kinderen dat met het beschikbare geld geholpen kan worden. Enerzijds mag de kwaliteit niet ten koste gaan van de druk om meer kinderen te helpen voor hetzelfde geld. Anderzijds geldt het principe ‘goed is goed genoeg’ zodat ook de wachtlijsten niet onnodig oplopen(zie Hoofdstuk VI en VIII). Om dit te bereiken is het nodig om inzicht te krijgen in effectiviteit van de geboden hulp. De Rading werkt zoveel mogelijk met evidence-based programma’s en het overige hulpaanbod wordt voortdurend ontwikkeld naar de nieuwste wetenschappelijke inzichten en getoetst op effectiviteit en efficiëntie door o.a. wetenschappelijk onderzoek in samenwerking met (verschillende) universiteiten, indienen van interventies ter beoordeling van effectiviteit bij NJI, praktijkgestuurd effectonderzoek(methode evaluatie), doelrealisatie en cliënttevredenheid. Gegeven de grenzen aan beschikbare middelen en de wenselijkheid van flexibilisering van het hulpaanbod, zet De Rading niet in op het concurreren op vergelijkbare ‘producten’. De Rading heeft ervoor gekozen haar hulpaanbod te verbinden en te verdiepen en daar waar nodig te specialiseren waardoor het hulpaanbod nog meer herkenbaar wordt voor cliënten en samenwerkingspartners in aanpalende sectoren als GGZ, LVG, REC4 maar ook voor lokale jeugdwelzijn en jeugdgezondheidsorganisaties. In dit hoofdstuk worden de inhoudelijke ontwikkelingen in 2013 geschetst. Buiten regionale plaatsingen Alle plaatsingen die via Bureau Jeugdzorg Utrecht aangemeld worden zijn voor De Rading provinciale plaatsingen. Er zijn 38 plaatsingen die vanuit andere Bureaus Jeugdzorg in 2013 zijn gerealiseerd, en die voorafgaand aan de aanvang van de zorg niet duurzaam in de provincie Utrecht verbleven. Het betreffen vooral plaatsingen binnen pleegzorg, zeven jeugdhulp en een residentiële plaatsing. Sinds 1 januari 2013 geldt dat ieder kind die over de provinciegrens heen hulp ontvangt gesubsidieerd wordt door de provincie waaruit het kind afkomstig is. Dit heeft een toename van de bureaucratie in de hand gewerkt. Immers, iedere gefinancierde plaatsing betreft een formele beschikking, inclusief de aanvraag en verantwoording. Dit betekent dat De Rading hoofdaannemer is bij plaatsingen en begeleidingen van Utrechtse kinderen in andere provincies, soms een rechtstreekse subsidierelatie heeft met een andere provinciale overheid en soms onderaannemer is bij plaatsingen en begeleiding van kinderen die afkomstig zijn uit andere provincies dan Utrecht. Dit zorgt voor veel extra bureaucratisch werk in de vorm van het opstellen en ondertekenen van contracten, subsidieaanvragen, subsidievaststellingen, afspraken over betaling van pleegoudervergoedingen, extra archivering etc. De Rading zal met het oog op de transitie bij gemeenten/regio’s aandacht vragen voor de te verwachte toename van bureaucratisering op dat gebied.
7
II a Specialistische (pleeg)gezin interventies De hulpverleners van de specialistische (pleeg)gezinsinterventies van De Rading bieden hulp en ondersteuning aan jeugdigen en hun (pleeg)gezinnen, waarbij het kind/de jongere centraal staat in zijn/haar systeem (van (pleeg)gezin en familie). Hulp is gericht op het zodanig verbeteren van het (pleeg)gezinsklimaat dat de jeugdige veilig en gezond kan opgroeien en ontwikkelen. Hiertoe worden positieve krachten binnen het (pleeg)gezin versterkt en inzichten en vaardigheden vergroot. Afhankelijk van de hulpvorm bezoeken de hulpverleners het (pleeg)gezin thuis of zijn er afspraken op kantoor of elders (bijv. op school). In 2013 is het accent gelegd op de inzet van interventies t.b.v. het vergroten van opvoedingsvaardigheden en verbeteren van de relatie tussen de ouder en het kind bij de terugplaatsing van het kind in het eigen gezin. Intensief Orthopedagogische Gezinsbehandeling (IOG) Intensieve orthopedagogische gezinsbehandeling (IOG) richt zich op ouders en hun kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar, met ernstige en/of langdurige gezins- en opvoedingsproblematiek. 1 De Rading participeert (zowel inhoudelijk als financieel) in de ‘Landelijke Initiatiefgroep IAG , een praktijkinitiatief ondersteund door het kennisinstituut NJI, om de methodiek IAG (IOG, IAG-LVB en IPG) te actualiseren, te verstevigen en te verankeren. Gedurende het jaar 2013 is, in 10 maandelijkse bijeenkomsten, daartoe door De Rading actief deelgenomen aan de ontwikkelgroep om een nieuwe handleiding IAG samen te stellen. Er is daarbij intensief samengewerkt met andere zorgaanbieders van jeugdhulp, LVB en GGZ. In oktober 2013 is het eindresultaat gepresenteerd en een persbericht uitgegaan. De handleiding is verkrijgbaar via het NJI. Doel is dat middels de aangepaste, actuele versie van de methodiekhandleiding IAG opgenomen blijft in de Databank als effectieve interventie. In 2013 is gestart met het afbouwen van IOG als interventie binnen De Rading. Dit als resultaat van de transitie, waarbij de ambulante hulp in het lokale veld zal worden overgenomen, o.a. door de buurteams in Utrecht en omstreken. Iets minder dan de helft van de IOG medewerkers van De Rading voeren hun werkzaamheden uit in de buurtteams van Utrecht. Signs of Safety (SOS) De afgelopen vijftien tot twintig jaar is veiligheid voor kinderen de kern geworden van de jeugdbescherming en van grote delen van de jeugdzorg daar omheen. Veel meer dan vroeger is er aandacht voor het voorkómen van kindermishandeling en voor het stoppen van geweld tegen kinderen. Het was noodzakelijk om te zoeken naar een manier van werken, waarbij de focus op veiligheid van kinderen wordt gecombineerd met de eigen kracht van gezinnen, families en andere sociale netwerken. Signs of Safety is een benadering die dit doel nastreeft. In 2010 is in Utrecht een pilot gestart om SOS te implementeren. De Rading is van het begin af aan betrokken bij Signs of Safety. Er zijn tot en met 2012 acht uitvoerend medewerkers getraind en 2 gedragswetenschappers. De Rading is gestart met toepassing van SOS in lopende zaken. In 2013 is op indicatie van BJU de module SOS ingezet, soms op basis van vragen vanuit de Spoedeisende zorg (SEZ). De SOS-module duurt maximaal 6 maanden. Er wordt op basis van gestelde bodemeisen door de verwijzer (veelal Bureau Jeugdzorg), in samenwerking met het gezin, de verwijzer en belangrijke betrokkenen bij het gezin (uit eigen netwerk en eventuele professionals) toegewerkt naar een gezamenlijk opgesteld veiligheidsplan. De Rading zet SOS in voor high risk cases, bij gezinnen waar het onveilig is. Veel gezinnen hebben na het in gang zetten van het veiligheidsplan nog vervolghulp nodig, zoals opvoedondersteuning of behandeling gericht op verwerking van traumatische gebeurtenissen. Samen met de ouders en het netwerk de focus op de veiligheid van het kind behouden, moet er toe leiden dat er vaker dan voorheen voor ‘thuis’ gekozen kan worden in plaats van voor ‘uithuisplaatsing’ en moet het mogelijk maken dat uithuisplaatsingen korter dan tot nu toe duren en snel weer ‘omgezet’ kunnen worden in een thuisplaatsing.
1
IOG valt samen met OPG-LVB en IPG (Intensieve Psychiatrische Gezinsbehandeling) onder het overkoepelende IAG (Intensieve Ambulante Gezinsbehandeling)
8
In 2013 is de door enkele SOS-medewerkers een train-de-trainer SOS gevolgd met als doel de werkwijze uit te rollen naar de verschillende teams, gedragswetenschappers en leidinggevenden binnen De Rading. De eerste 4 pleegzorgteams worden begin 2014 getraind in de uitgangspunten en werkwijze vanuit Signs of Safety. Basic Trust / Video Interactie Begeleiding (VIB) De Rading voert de Basic Trust VIB Methode uit die in de databank Effectieve Interventies van het NJI is opgenomen. Het gebruiken van videobeelden bij de ondersteuning en advisering van opvoeders is een middel dat zijn kracht en 2 effectiviteit bewezen heeft zoals blijkt uit verschillende internationale wetenschappelijke studies . De Rading beschikt over 12 gecertificeerde medewerkers en er zijn nog 2 medewerkers in opleiding. Er is tevens een interne opleider/supervisor in opleiding waardoor de randvoorwaarden voor een goede borging van de methodiek aanwezig zijn. In 2013 heeft De Rading zitting genomen in het project ‘pleegzorg in beeld’. Dit project geïnitieerd door de Associatie Intensieve Thuisbehandeling beoogt het doorontwikkelen van de Video Interactie Begeleiding. Resultaten zijn naast een methodiek die preventief in te zetten is binnen pleeggezinnen ter bevordering van de hechting tussen pleegkind en pleegouder, een geactualiseerde methodiek bij curatieve inzet van VIB. Ook zal er een werkboek voor pleegouders, ouders en kinderen beschikbaar komen ter bestendiging van de module en geaccrediteerde bijscholing voor video interactie begeleiders en trainers daarvan. Een staffunctionaris van De Rading neemt daartoe deel aan de Landelijke Expert Groep. Netwerkverkenning- en ontwikkeling Uitgangspunt is dat het netwerk een belangrijke rol heeft in het bieden van sociale steun. Voor veel jeugdigen in de jeugdzorg, met name de jeugdigen die in residentiële voorzieningen verblijven, geldt dat het contact met ouders en familie verstoord is en de vertrouwensband beschadigd. Deze jeugdigen hebben vaak een laag zelfbeeld en zijn minder goed in staat om contacten en relaties met anderen aan te gaan. Daarnaast geldt voor jeugdigen die in residentiële woonvormen verblijven, dat het lastiger is om contacten en relaties op te bouwen met personen buiten deze voorziening. Het komt ook voor dat pleegkinderen worstelen met de relaties die zij hebben met enerzijds hun pleeggezin, anderzijds het sociale systeem waar zij oorspronkelijk uitkomen. Met name in de adolescentiefase is het van belang om (pleeg)kinderen te steunen bij het ontwikkelen van een ondersteunend sociaal netwerk. Netwerkverkenning en -ontwikkeling is gericht op empowerment van het kind en het gezinssysteem in de vorm van een niet professionele vertrouwenspersoon eventueel in aanvulling op het eigen netwerk. Netwerkontwikkeling is een vast onderdeel binnen de verschillende hulpvarianten van De Rading. Door meerdere gekwalificeerde functionarissen zijn in 2013 zowel trajecten met cliënten vormgegeven, als ook ondersteuning aan uitvoerend medewerkers van De Rading.Netwerkverkenning is een aparte module die in 5 tot maximaal 10 gesprekken wordt geboden, afhankelijk van de vraag van de cliënt. Naast individuele trajecten, op maat, wordt uitvoering gegeven aan verschillende trainingen die gericht zijn op versterken van de jongere in zijn/haar netwerk. PMTO (Parent Management Training Oregon) Parent Management Training Oregon (PMTO) is een oudertherapie voor (pleeg)gezinnen met kinderen in de leeftijd van 4 – 12 jaar waarvan één of meerdere van de kinderen gedragsproblemen heeft. Er zijn vele internationale onderzoeken beschikbaar die aantonen dat de problematiek van kinderen afneemt als gevolg van PMTO. Op dit moment loopt er een grootschalig RCT onderzoek (Randomized Controled Trial) naar de effecten van PMTO in Nederland. Het onderzoek wordt uitgevoerd door de Universiteit van Maastricht. Om de effecten van de ingezette begeleidingsmethodiek te kunnen toetsen binnen pleegzorg is door de Universiteit van Amsterdam, in samenwerking met De Rading in 2012 een onderzoek gestart onder subsidie van Zonmw en loopt door tot halverwege 2014 . Het onderzoek wordt uitgevoerd door drs. Anne Maaskant onder supervisie van prof. dr. J. Hermanns. In dit onderzoek wordt door middel van een Randomized Controled Trial onderzocht of het aanbieden van PMTO aan pleegouders het risico op afbreuk van plaatsingen kan voorkomen. De resultaten kunnen een bijdrage leveren aan het oplossen van een belangrijk probleem in de jeugdzorg: het verkleinen van het risico van voortijdig afbreken van pleeggezinplaatsingen. De voorbereidingen voor het onderzoek zijn in 2010 gestart. De dataverzameling is gestart in januari 2011. Eind 2013 is de dataverzameling afgerond. Resultaten kunnen eind 2014
2
Van IJzendoorn& Juffer (2003) Meta-analyses of sensitivity and attachment interventions in early childhood; Juffer F.(2010) Beslissingen over kinderen in problematische opvoedingssituaties. Inzichten uit gehechtheidsonderzoek.
9
verwacht worden. Een voorzichtige tussenmeting in 2013 laat positieve resultaten zien naar het effect van PMTO in pleegzorg. Ter ondersteuning van (pleeg)ouders wordt het aanbod van interventies voor kinderen met ernstige externaliserende gedragsproblematiek uitgebreid naar (pleeg)ouders van jeugdigen van 12 jaar tot 15 jaar. De Rading heeft in 2012 en 2013 bijgedragen in de ontwikkeling van deze module. In 2013 is een start gemaakt met de eerste behandelingen. Onderwerpen als veiligheid, aanmoediging en grenzen, onderhandeling, zicht en toezicht en communicatie vormen in deze behandeling de basis. Uitgangspunt is bij PMTO 12-15 is dat er gewerkt wordt in ouder- en pleegoudersystemen waar deze nog genoeg invloed hebben op de jongeren en de jongeren zelf nog voldoende basis in het gezin hebben om tot een effectieve behandeling te komen. Jongeren worden vanzelfsprekend nadrukkelijk - bij de veranderingen die ze willen bewerkstelligen in huis en in het samen leven thuis - betrokken. In 2012/2013 heeft De Rading door inzet van PMTO een belangrijke bijdrage geleverd aan het project ‘Orthopsychiatrie in de Wijk’ in nauwe samenwerking met het Leger des Heils en Trajectum. Binnen dit project werd een jeugdige met orthopsychiatrische problematiek in een gezinshuis geplaatst met alle benodigde ondersteuning. PMTO vormde de basismethodiek voor gezinshuisouders in de begeleiding en opvoeding van de jeugdige. De inzet van PMTO werd als succesvol en door gezinshuisouders als zeer ondersteunend ervaren. Deze ervaringen wordt benut om PMTO breder in te zetten in de ondersteuning aan gezinsouders. In 2013 zijn twee zaken in gezinshuizen gestart. De Rading participeert in het Kenniscentrum PMTO. Door binnen het kenniscentrum samen met uitvoerende organisaties en onderzoekscentra de krachten te bundelen en in te spelen op behoeften en initiatieven in het veld van de jeugdzorg en jeugd-ggz, slaagt het Kenniscentrum erin PMTO in de dagelijkse praktijk aantoonbaar effectief te laten zijn en voor een steeds grotere doelgroep toepasbaar te maken. De samenwerking tussen het Kenniscentrum en de instellingen die PMTO uitvoeren is de kern van het bestaan van het Kenniscentrum. Deze uitwisseling en bundeling van krachten maakt dat PMTO zich in enkele jaren zo stevig heeft kunnen verankeren en verbeteringen - zoals de implementatie van elementen uit Signs of Safety, om gericht te werken aan het vergroten van de veiligheid in gezinnen - zo eenvoudig landelijk worden doorgevoerd. In 2013 zijn vanuit het kenniscentrum metingen gedaan naar de effecten van PMTO binnen Pleegzorg. De Rading bleek effectief in het terugdringen van gedragsproblemen (zowel internaliserend als externaliserend) bij de jeugdigen en stress bij de pleegouders. In 2013 heeft het PMTO team een start gemaakt met de behandeling van biologische ouders. Met name in terugplaatsingstrajecten van pleegzorg naar huis (hulpverleningsvariant) is PMTO in geïndiceerde gevallen een succesvolle methode om ouders toe te rusten in het versterken van opvoedingsvaardig-heden. In 2013 zijn drie zaken afgerond. Twee nieuwe therapeuten zijn in 2013 gecertificeerd. PCIT De interventie PCIT (Parent-Child Interaction Therapy) is in 2013 ingezet om de ontwikkelings-bedreigingen en de gedrags- en hechtingsproblemen bij kinderen van 2-7 jaar te verminderen en de stress bij (pleeg)ouders te verminderen door de opvoedingsvaardigheden van de (pleeg)ouders te vergroten en de kwaliteit van de (pleeg)ouder-kind relatie te verbeteren. Kinderen met een oppositioneel opstandige gedragsstoornis, een gedragsstoornis in engere zin en ADHD komen in aanmerking voor de behandeling. PCIT blijkt ook effectief te zijn in het voorkomen van kindermishandeling en verwaarlozing en bij het behandelen van gezinnen waar mishandeling en verwaarlozing plaatsvindt. PCIT wordt in de databank van het NJI aangeduid als een effectieve interventie bij hechtingsproblematiek Waar PCIT in 2012 nog vooral in pleegzorg is ingezet is in 2013 outreachend gewerkt naar biologische ouders en is gekeken naar meer flexibele mogelijkheden om PCIT uit te voeren. Zo zijn enkele behandelingen in de thuissituatie of in de buurt vormgegeven zodat ook ouders met geringere mogelijkheden of motivatie konden worden bereikt. In het kader van terugplaatsing van jeugdigen vanuit de pleegzorg (hulpverleningsvariant) is PCIT in gezet om ouders te ondersteunen in de relatievorming met hun kind en opvoedingsvaardigheden te vergroten. In 2013 zijn twee nieuwe therapeuten gecertificeerd.
10
Triple-P 4 Sinds 2009 voert De Rading het (evidence-based) groepsprogramma Triple P4 uit. De hulpvorm wordt aangeboden aan pleegouders ter ondersteuning van het opvoederschap van hun pleegkind. Aanvankelijk was dit gericht op pleegouders met kinderen van 6 tot 12 jaar. Dit groepsprogramma sloot goed aan bij de vraag is en is uitgebreid voor (pleeg)kinderen die ouder zijn dan 12 jaar. Inmiddels worden er ook Triple P trainingen aan pleegouders met oudere kinderen gegeven. In 2013 zijn er 2 groepen voor pleegouders met kinderen van 6 tot 12 jaar geweest en 1 voor pleegouders met kinderen van 12 tot 16 jaar. Contextuele Behandeling en Leergroepen voor Alle betrokkenen bij Seksueel misbruik (CLAS) CLAS is een contextuele behandeling gericht op de verwerking van seksueel misbruik bij alle betrokkenen. Wanneer er sprake is van seksueel misbruik of wanneer er vermoedens zijn van seksueel misbruik van een kind binnen het gezin, de familie of de naaste omgeving heeft dit ernstige gevolgen voor degene die misbruikt is, maar ook voor de overige betrokkenen. Binnen CLAS wordt er gewerkt aan behandeldoelen door middel van individuele gesprekken, groepsbehandeling, 3 WRITEjunior (schrijftherapie voor getraumatiseerde kinderen en adolescenten) , EMDR (Traumabehandeling: Eye 4 Movement Desensitization and Reprocessing) , de Horizonmethode (cognitief-gedragsmatige groepsbehandeling 5 voor slachtoffers van seksueel misbruik) en sport -en bewegingstrajecten. In 2013 zijn de medewerkers van CLAS opgeleid in de Horizonmethode en WRITEjunior. Met beide methodes zijn in 2013 de eerste ervaringen opgedaan. In 2013 heeft zich vanuit de expertise en de consultfunctie van CLAS in het werkveld de eerste contouren van een expertisecentrum op het gebied van seksualiteit, misbruik en relaties gevormd. In de zomer van 2013 is in samenwerking met Lijn5 een aanvraag bij het zorgkantoor ingediend voor financiering om CLAS te ontwikkelen voor de LVB doelgroep. -
-
In samenwerking met het lectoraat van de CHE (Chr. Hogeschool Ede) is samen met andere organsinisaties in 2013 een projectvoorstel geschreven om de CLAS methodiek dichter bij het gezin te brengen en aan te sluiten op de transformatie principes: organisatie van hulp, het creëren van maatwerk in het kader van ‘één gezin, één plan’. Nauwkeurige afstemming met wijkteams en gezinssituatie door de CLAS behandelaars. En een bredere netwerkgerichte aanpak, waarbij naast de cirkel van gezin en familie het bredere netwerk een functie heeft in herstel van gezinsveiligheid.
Veiligheid van kinderen in gezinnen vormt de focus van deze aanpak; Met hulp die uitgaat van een integrale aanpak van trauma gerelateerde behandeling en gezinsbehandeling en netwerkontwikkeling wordt resultaat geboekt. In de beoogde methodiekinnovatie is het nodig om de indicaties voor deze vorm van specialistische hulp te ontwikkelen, nu er grote nadruk komt te liggen op de generalistische lokale aanpak. Op dit moment worden er fondsen benaderd om de financiering hiervoor rond te krijgen om in 2014 te kunnen starten. In 2013 namen we met de start van de Horizongroep deel aan het onderzoek van de werkplaats kindermishandeling van de VU (Vrije Universiteit) naar de gevolgen van seksueel misbruik in gezinnen. Dit onderzoek loopt door in 2014. 3
In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam is er onderzoek gedaan naar de effectiviteit van WRITEjunior. Onderzocht is de effectiviteit op zowel korte als langere termijn. Uit de eerste onderzoeksresultaten blijkt dat de behandeling effectief is in het verminderen van de post traumatische stress klachten, de depressie klachten en op de nare gedachten die kinderen hebben, zowel op de korte als op de lange termijn. Ook ouders geven aan dat de kinderen na behandeling weer goed functioneren thuis. Een uitgebreidere beschrijving van de onderzoeksresultaten is te vinden in: Clinical Psychology and Psychotherapy Clin. Psychol. Psychother. (2009) Published online in Wiley InterScience (www.interscience.wiley.com). DOI: 10.1002/cpp.670 4 EMDR is een geprotocolleerde, evidence based behandelprocedure gericht op het ‘desensitiseren’ - ofwel verzwakken - van herinneringen aan beschadigende gebeurtenissen die aanleiding geven tot een psychische klacht of aandoening (De Jongh & Ten Broeke, 2003). De effectiviteit van EMDR voor posttraumatische stressstoornis, ofwel PTSS, is in verscheidene gerandomiseerde, gecontroleerde studies vastgesteld. Hierbij werd EMDR vergeleken met zowel wachtlijstcontrolecondities als actieve behandelingen. Uit diverse zogenaamde meta-analyses blijkt dat EMDR een effectieve behandeling is voor acute en chronische PTSS (bijv. Van Etten & Taylor, 1998; Bisson et al., 2007; Seidler & Wagner, 2006;). Zie ook de Multidisciplinaire richtlijn Angststoornissen, 2003. 5 De Horizonmethodiek heeft tot doel de negatieve gevolgen van het misbruik voor het vertrouwen en het (sociale) functioneren van het kind te herstellen. En voor de ouders dat zij in staat zijn hun kind optimaal steun te bieden. Veranderingsonderzoek laat een significante vermindering zien direct na de behandeling van (seksuele) gedragsproblemen en de afname van angst, depressie en posttraumatische stressstoornis (PTSS). Voor de niet-seksuele gedragsproblemen zet die significante vermindering zich zelfs verder door in de zes maanden na de therapie, Huiskes & Plugge (2004).
11
Nanny Plus Nanny Plus is een intensieve orthopedagogische gezinsbehandeling en biedt hulp aan gezinnen met kinderen van 0 tot 12 jaar, waar ernstige problemen zijn in de opvoeding en waar het kind (gedrags)problemen vertoont. Hierbij valt te denken aan kinderen met (kenmerken van) AD(H)D, ODD, PDD-NOS, maar ook internaliserende problematiek zoals angst en depressie. Indien er sprake is van psychiatrische problematiek bij ouders en KOPP problematiek bij kinderen, dan wordt dit meegenomen in de behandeling. De behandeling start altijd met observatiediagnostiek als 6 onderdeel van de behandelmodule ‘kort maar krachtig’ van Esther ten Brink. Daarna richt de orthopedagoog zich op verschillende facetten (verdieping); verder life-coachen om positieve gezinsinteracties te bestendigen, psychoeducatie, kindbehandeling, systeemgesprekken, betrekken van het netwerk (vrienden, familie, andere hulpverlening, school) in het veranderingsproces van het gezin. Er wordt gedaan wat nodig is en wat moet dat kan, dit alles gericht op de hulpvraag van het cliëntsysteem. De ouders hebben baat bij de geboden hulp. Bij ouders met (zware) persoonlijke problematiek zien we echter dat aansluitend een (lichtere) vorm van hulp noodzakelijk blijft. De orthopedagogen van Nanny Plus zoeken benodigde hulp in samenwerking met gemeentelijke/ lokale hulpverleners al dan niet in de vorm van buurt/wijkteams. De ontwikkelde Nanny methodiek is in 2013 uitgesplitst in vier flexibele varianten van Nanny Plus (8-15 uur per week, flexibel), waarbij op de vraaggericht een mix gemaakt wordt van de verschillende onderdelen: observatiediagnostiek en de kort maar krachtig behandelmodule observatiediagnostiek, de kort maar krachtig behandelmodule en diagnostiek kind observatiediagnostiek, de kort maar krachtig behandelmodule, met aansluitend de verdiepings-module voor de bestendiging van de opvoedcompetenties en -vaardigheden observatiediagnostiek, de kort maar krachtig behandelmodule, diagnostiek kind, met aansluitend de verdiepingsmodule voor de bestendiging van de opvoedcompetenties en -vaardigheden Contextuele gezinstherapie De contextuele gezinstherapie binnen De Rading wordt ingezet wanneer eerdere hulpverlening onvoldoende effect sorteerde en duidelijk is geworden dat de gezinsverhoudingen en gezinspatronen (transgenerationele problematiek) in belangrijke mate belemmerend werken voor de ontwikkeling van de jeugdige. Dit gebeurt zowel als de jeugdige nog thuis woont als bij de jeugdige die bij De Rading al in zorg zijn. Om ontwikkelingsmogelijkheden te creëren voor de jeugdige zijn betrouwbare relaties met de ouders en belangrijke derden nodig. De contextuele gezinstherapie stimuleert het aangaan van de onderlinge dialoog tussen betrokkenen over de ontstane problemen van de individuele gezinsleden en de problemen binnen het gezinssysteem. Contextuele gezinstherapie is in alle gevallen gericht op de toekomst en beoogt dat door verhelderde/verbeterde gezinsverhoudingen, de jeugdige zich constructief kan gaan ontwikkelen. In 2013 is een toename geconstateerd in het aantal aanmeldingen waarbij een vechtscheiding aanleiding was voor aanmelding. De successen en hiaten die de contextuele therapie constateert in de behandeling van deze complexe problematiek, geven voor 2014 een koers voor de aanscherping van de behandeling hiervan. Tools4U Voor het trainen van sociale vaardigheden van jeugdigen wordt Tools4U (een effectieve evidence-based methode) ingezet. De Tools4U training is een individuele sociale en cognitieve vaardigheidstraining voor jongeren in de leeftijd van 12 tot 18 jaar. De Tools4U training is uit te breiden naar een plusvariant training, waarbij er bijeenkomsten met ouders en met jongere en ouders samen worden toegevoegd. De Tools4U is in 2013 ingezet bij pleegzorg (5 trajecten), de residentiële afdelingen (2 trajecten) en de Utrechtse School (6 trajecten). Onderwijszorgprogramma’s Het programma Tools4U is beschikbaar voor jongeren die de Utrechtse School bezoeken. In 2013 zijn er zes Tools4u training aangeboden aan jongeren van de Utrechtse School. Er is regelmatig overleg tussen de medewerkers van De 6
Brink, E. ten, Bekkers, H., Kolster, N. & Oord, S. van der. (2009). “Kort maar Krachtig”, effectiviteit van een intensieve kortdurende “nanny” thuisbehandeling op ouderfactoren. In: Tijdschrift van de Vereniging voor Kinder- en Jeugdpsychotherapie, nr. 2, 2009.De behandelmodule Kort maar krachtig is kleinschalig onderzocht met de volgende resultaten]: 3 maanden na deze behandeling blijkt deze significant effectiever dan de reguliere zorg op het gebied van zowel de opvoedstress van de ouders, de opvoedcompetentie en de opvoedingsvaardigheden.
12
Rading en die van de Utrechtse School over de vraag en behoefte van jongeren en hun ouders naar passende en ondersteunende hulp.
13
II b Pleegzorg Pleegzorg De Rading voorziet in kwalitatief goede pleegzorg. De schaalgrootte van De Rading biedt de randvoorwaarde om dit op een efficiënte en effectieve manier te doen. Voortdurende investering in de inhoudelijke ontwikkeling is onontbeerlijk. Dit om de hulp aan het pleegkind en zijn of haar ouders en pleegouders zo optimaal mogelijk aan te bieden en recht te doen aan de enorme variëteit aan hulpvragen. De Rading zet daarbij in op het bieden van goede pleegzorgbegeleiding die inspeelt op de hulpvraag van het kind, de begeleidingsvraag van pleegouders en die van ouders. Soms uit zich dit door hulp aan kinderen of jongeren, soms in pedagogische ondersteuning van (pleeg)ouders, andere keren in investeren in de samenwerking tussen pleegouders en ouders, begeleiden van omgangsregelingen of interveniëren bij crises. Als de basispleegzorgbegeleiding onvoldoende is of verwacht wordt dat dit onvoldoende is kan De Rading extra effectieve interventies inzetten voor de ondersteuning, training en behandeling van pleeggezinnen en pleegkinderen. Daarmee wordt beoogd om de voortijdige beëindiging van plaatsingen te verminderen. In een promotie onderzoek aan de Universiteit Groningen naar de oorzaak van afgebroken pleegzorg plaatsingen werd de 7 juistheid van deze keuze nogmaals bevestigd . De volgende interventies worden binnen pleegzorg ingezet: Basic Trust/Video Interactie Begeleiding (VIB), Parent Management Training Oregon (PMTO), Pleegouder Pleegkind Interventies (PPI), Parent Child Interaction Therapy (PCIT), Tools4U en Triple-P 4 Groepsaanbod. In 2013 heeft De Rading geïnvesteerd in de verdere ontwikkeling van de methode ‘hulpverleningsvariant’. De hulpverleningsvariant is de periode bij de start van een pleegzorgplaatsing waarbij uitgezocht dient te worden wat het perspectief van de pleegzorgplaatsing is. Wordt toegewerkt naar een terugplaatsing naar ouders of wordt een opvoedbesluit genomen waarbij gemarkeerd wordt dat het kind niet meer opgroeit bij ouders. Helderheid van dit perspectief is van groot belang voor zowel het kind, diens ouders als pleegouders (zie ook o.a. P. van den Bergh/T. Weterings ‘Pleegzorg in perspectief’ (2010), Nederlands Jeugdinstituut ‘wat werkt in de pleegzorg’ (2012). In samenspraak met PI research is een concept methodiek beschreven waarmee in 2013 gewerkt is. Naar aanleiding van ervaringen hiermee zal in 2014 de module vastgesteld en verder geïmplementeerd worden. In samenwerking met andere organisaties voor jeugd- en opvoedhulp is door De Rading de methodiek ‘ouderbegeleiding na een opvoedbesluit’ ontwikkeld en uitgevoerd. Duidelijk is dat er behoefte is aan extra begeleiding voor ouders en pleegouders als het opvoedbesluit is genomen waarbij niet tot terugkeer van het pleegkind naar het gezin van herkomst wordt besloten. De impact van zo’n besluit is groot en de module helpt betrokkenen om dit te verwerken en een nieuw evenwicht te vinden als het gaat om onderlinge relaties, de rol van de ouder(s) en consequenties voor omgang met het kind. De reacties van zowel ouders als pleegouders op de module zijn positief. De modulebeschrijving is in 2013 ter beoordeling aan de databank ‘effectieve interventies’ van het Nederlands Jeugdinstituut aangeboden. De beoordeling van de module is nog niet afgerond. Nadat er in de afgelopen jaren veel aandacht is uitgegaan naar de ontwikkeling van interventies binnen pleegzorg, is in 2013 t.b.v. de ontwikkeling van basisbegeleiding pleegzorg deze nader gedefinieerd, uitgewerkt en beschreven. In samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut en andere jeugdzorg-organisaties die pleegzorg uitvoeren is in 2012 een basisdocument beschreven waarin visie op pleegzorgbegeleiding, taken en in te zetten instrumenten beschreven zijn. Aan de hand van dit document en in overleg met pleegouders en pleegzorgbegeleiders is in 2013 de methode pleegzorgbegeleiding, de methode deeltijd pleegzorgbegeleiding en de methode ‘begeleide omgangsregeling’ beschreven en deels geïmplementeerd. Verdere implementatie vindt in 2014 plaats. In het vierde kwartaal 2013 is een project gestart om het starttraject van de pleegzorgplaatsing aan te passen. Binnen dit project wordt bij aanmelding direct een pleegzorgbegeleider gekoppeld aan het pleegkind, ouders en pleegouders. In het kader van continuïteit van zorg blijft deze pleegzorgbegeleider de eerste contactpersoon voor alle partijen. In de eerste gesprekken wordt daarbij nog specifieker onderzocht of plaatsing binnen het netwerk van het pleegkind mogelijk is of dat personen uit het netwerk van het aangemelde gezin op andere manieren ondersteuning kunnen bieden aan het kind. Tevens worden ouders nog uitgebreider bevraagd op de 7
Resultaat van pleegzorgplaatsingen: een onderzoek naar break down en de ontwikkeling van adolescente pleegkinderen bij langdurige pleegzorgplaatsingen: Oijen, Simon van; Rijksuniversiteit Groningen. Dissertatie 2010.
14
voorgeschiedenis van hun kind. Dit om een nog completer beeld te genereren t.b.v. de bemiddeling en matching met een pleeggezin. Na evaluatie van het project wordt besloten tot bredere uitrol van het nieuwe starttraject. Om pleegouders nog beter te ondersteunen is er in 2013 gestart met een zogenaamd buddyproject. Binnen dit project ondersteunt een aantal ervaren pleegouders, naast de gebruikelijke professionele begeleiding, nieuwe pleegouders. We maken hiermee nog beter gebruik van de schat aan ervaring en expertise die er bij de pleegouders van De Rading aanwezig is. In 2013 was er (wederom) veel druk op de bezetting binnen pleegzorg. Dit geleid tot een geringe uitbreiding van de capaciteit. Ondanks dat is gedurende het jaar de bezetting binnen pleegzorg voortdurend boven de 100% geweest (gemiddeld 103%). Deel/weekend In 2013 is gekeken naar de inzet en duur van weekendpleegzorg. Tot nog toe was de begeleiding en financiële bemoeienis van De Rading bij inzet van weekendpleegzorg voor onbepaald duur. In 2013 is (inhoudelijk) beoordeeld dat in de meeste gevallen een afbouw na 2 jaar goed mogelijk lijkt. Dit heeft geleid tot een aanpassing van de voorwaarden voor inzet van weekendpleegzorg bij (pleeg)gezinnen. Weekendpleegzorg kan daarna onder eigen regie en verantwoordelijkheid van het (pleeg)gezin worden gecontinueerd. De aanpassing zal leiden tot het efficiënter inzetten van de beschikbare middelen. Observatiediagnostiek (i.c.m. verblijf) De module is in 2013 op verschillende manieren ingezet: - bij complexe problematiek om de juiste pleegzorg begeleiding en interventie in te zetten. - als observatie- en handelingsgerichte diagnostiek binnen residentiële hulp (is integraal onderdeel binnen de kortverblijf en diagnostiek Meidenhuis) - steeds vaker bij biologische gezinnen, mede in het kader van informatie voor de kinderrechter bij ernstige echtscheidingsproblematiek. - diagnostiek t.b.v. gemeentelijke pilots - ontwikkeling van psychodiagnostiek t.b.v. meidenproblematiek op het expertisegebied seksualiteit, trauma en relaties Gezinsonderzoek/bemiddeling Twee uiterst belangrijke onderdelen van het pleegzorgproces zijn het gezinsonderzoek en de bemiddeling. Gezinsonderzoekers bereiden aspirant pleeggezinnen voor op het pleegouderschap en toetsen of deze gezinnen geschikt zijn voor het pleegouderschap. Tevens doen zij onderzoek als kinderen binnen het netwerk geplaatst worden en duidelijk dient te worden of het betreffende pleegkind bij dit netwerkgezin veilig en zo optimaal mogelijk op kan groeien. Ook het doen van aanvullend onderzoek bij pleegouders waarbij bijvoorbeeld een nieuwe partner in het gezin komt behoort tot hun takenpakket. De bemiddelaars matchen de vraag van het pleegkind aan het aanbod van een pleeggezin. Uitgangspunt daarbij is de vraag van het kind. Vele factoren spelen een rol bij de koppeling van kind en gezin: leeftijd eigen kinderen van pleegouders, cultuur, woonplaats, pedagogische vaardigheden van pleegouders, problematiek van het pleegkind, wensen van ouders, klik tussen kind en gezin etc. Cruciaal voor het slagen van de pleegzorgplaatsing is de inschatting die bij de koppeling gemaakt wordt tussen te verwachten ontwikkelingen gedurende de plaatsing en de flexibiliteit en capaciteiten van pleegouders, kinderen en pleegkinderen. Bestandsopbouw Om aan de groeiende vraag naar pleegzorg te kunnen blijven voldoen is het noodzakelijk om te kunnen blijven beschikken over een goed bestand van pleeggezinnen. In september 2012 is een landelijke campagne (met steun van het Stichting Kinderpostzegels Nederland) gestart. De campagne ‘ontdek de pleegouder in de buurt’ is onderdeel van de actie ‘ontdek de pleegouder in jezelf’ die in 2011 is gestart. Beide campagnes worden door Pleegzorg Nederland gecoördineerd en landelijk door de verschillende instelling voor jeugd- en opvoedhulp geïnitieerd en (financieel)ondersteund. De Rading participeert actief in dergelijke campagnes. In de afgelopen 25 jaar is De Rading erin geslaagd om een groot en divers bestand van geschikte pleeggezinnen op te bouwen en aan zich te binden. Hierdoor is zij in staat gebleken om de toenemende vraag naar pleeggezinnen goed op te vangen. Dat wil De Rading de komende jaren blijven realiseren, mede door kindgericht te werven en selecteren.
15
Werving pleeggezinnen - Kindgericht werven Wanneer er geen geschikte verblijfsmogelijkheden binnen het netwerk van het kind is, zet de pleegzorgbegeleider de expertise van de medewerker kindgericht werven in. Deze medewerker benadert het indirecte netwerk door middel van acquisitie en advertenties. De vervolgstap is dat er een informatiebijeenkomst georganiseerd wordt voor geïnteresseerde aspirant pleegouders. Voor verschillende pleegkinderen zijn er inmiddels op deze manier betrokken en geschikte pleegouders gevonden. Werving Op lokaal gebied werft De Rading allochtone pleegouders door te participeren in het project ‘Diversiteit in pleegzorg’ waarbij in samenwerking met organisaties voor allochtone jeugdigen gezocht wordt naar nieuwe pleegouders. Tevens wordt actief samenwerking gezocht en voorlichting gegeven aan sleutelfiguren van allochtone gemeenschappen en organisaties die geïnteresseerd zijn in pleegzorg en het pleegouderschap. Voorts reageert De Rading op vragen vanuit de media en onderhoudt De Rading contacten met media om hen te voorzien van juiste informatie. Tweewekelijks vindt een informatieavond plaats voor belangstellenden voor het pleegouderschap. Regelmatig worden voorbereidingsgroepen voor aspirant pleegouders georganiseerd met als resultaat nieuwe beschikbare pleegouders. Pleegouderbestand Aanmeldingen pleegouders Bruto-aanmelding Bezoekers informatieavond Netto aanmelding Definitief / geaccepteerd Netwerkpleegouders geaccepteerd Niet-geaccepteerde netwerkpleegouders
2011 1319 237 101 67 91 8
2012 678 208 85 72 93 23
2013 836 193 78 60 95 14
Omvang pleegouderbestand (absolute aantallen) Totaal aantal pleegouders waarvan het aantal beschikbare pleegouders waarvan het aantal pleegouders dat ‘bezet’ is waarvan het aantal pleegouders ‘op rust’ Uitstroom totaal > Uitstroom Bestandpleegouders > Uitstroom Netwerkpleegouders
2011 859 57 632 170 109 36 73
2012 873 8 74 655 38 182 63 119
2013 811 104 670 37 167 50 117
In onderstaande tabel is zichtbaar dat het gebruik van pleegzorg in 2013 toegenomen. Het was dan ook noodzakelijk om de capaciteit in 2013 te verhogen. De vraag blijft stijgen en de mogelijkheden om te plaatsen, door het groot aantal nieuwe pleeggezinnen, blijft aanwezig. De druk op pleegzorg zal in 2014 naar verwachting - mede gezien de verdere geplande afbouw van residentiële plaatsen - opnieuw hoog zijn. De grootste categorie in het aantal nieuwe plaatsingen in de pleegzorg wordt vooral veroorzaakt door de leeftijdscategorie 0-11 jaar. Wanneer het noodzakelijk is dat kinderen uit huis worden geplaatst, is een pleeggezin in verreweg de meeste situaties het beste alternatief. De Rading heeft in 2013 voor veel jonge kinderen een pleeggezinplaatsing weten te realiseren. Er worden mogelijkheden gecreëerd om pleegzorg voor pubers verder uit te bouwen. Hierbij gaat het om zowel een toename van de plaatsingsmogelijkheden te bewerkstelligen als om geslaagde plaatsingen van pubers te realiseren. Door middel van gerichte werving, voorbereiding en aangepaste begeleiding van pleegouders en specifieke begeleiding van tieners is een stijging van het aantal tieners binnen pleegzorg haalbaar. In 2013 is een eerste opzet gemaakt voor uitvoering hiervan. Dit zal in 2014 verder gestalte krijgen.
8
Dit aantal komt niet overeen met de in de factsheets pleegzorg opgenomen aantal, maar is wel het aantal beschikbare pleegouders eind 2012.
16
Cijfers totaal aantal plaatsingen Totaal aantal plaatsingen (in absolute aantallen) Lopende plaatsingen op 01-01 Lopende plaatsingen op 31-12 Alle gerealiseerde (nieuwe) plaatsingen Het aantal jeugdigen dat gebruik gemaakt heeft van pleegzorg. (Het gaat hier om unieke personen, niet de doorplaatsingen en niet de wijziging in pleegzorgvariant) Bezettingsgraad gedurende het hele jaar in percentage Cijfers leeftijdsopbouw nieuwe plaatsingen Plaatsingen 2011 2012 (deeltijd/voltijd) naar leeftijd 0-4 jaar 234 255 5-11 jaar 137 155 12-14 jaar 59 76 15-17 jaar 68 81 Vanaf 18 jaar 3 1 Onbekend 0 0 Totaal aantal 501 568 plaatsingen
2011 851 924 468 1097
2012 940 981 568 1192
2013 978 993 523 1189
104
104
103
2013
265 135 53 67 3 0 523
17
II c Meidenhulpverlening Meidenbehandelgroep ‘Fides’ Fides is een behandelgroep voor meisjes tussen 15 en 18 jaar met afhankelijkheid- of loverboyproblematiek, die seksueel risicogedrag vertonen en het risico lopen om in het loverboycircuit terecht te komen. De behandeling van Fides vormt een schakel in de keten van Meidenhulpverlening in de provincie Utrecht en richt de behandeling op verdere doorplaatsing naar zelfstandigheidstraining (kamertrainingscentra) De wetenschappelijk gefundeerde methodiek voor deze behandelgroep is ontwikkeld in samenwerking met het Ambulatorium van de universiteit Utrecht. Om de uitvoering van de methodiek blijvend te verbeteren wordt er binnen Fides een vier jaarlijkse cyclus gehanteerd van methode-evaluatie. Methode-evaluatie maakt onderdeel uit van praktijkgestuurd effectonderzoek. Het is de fase waarin de verzamelde onderzoeksgegevens worden gerapporteerd en gebruikt voor de verdere verbetering uitvoering van het programma. In 2011 is binnen Fides een methode-evaluatie uitgevoerd, ondersteund door onderzoekers en adviseurs vanuit SEJN (NJI en Praktikon). De verbeterpunten (aanpassing module ‘werken met ouders’ en verbetering overgangstraject vanuit gesloten naar open setting) zijn in 2012 uitgevoerd en in 2013 ook positief geëvalueerd. Observatiediagnostiek in combinatie met kortverblijf ‘Meidenhuis’ Het Meidenhuis heeft twee belangrijke taken; diagnostiek en bescherming. In het Meidenhuis is plek voor meisjes tussen de 13 en 18 jaar. Vanuit een veilige situatie wordt onderzocht wat het geschikte vervolg kan zijn. Bij sommige meisjes kan sprake zijn van uit de hand gelopen gezinsverhoudingen, maar er zijn ook meisjes die slachtoffer zijn geworden van loverboys of die tegen hun zin uitgehuwelijkt dreigen te worden. De methodiek (ontwikkeld in samenwerking met het Ambulatorium van de Universiteit van Utrecht) omvat een intensief diagnostisch programma dat is afgestemd op het meisje en haar gezinssysteem. Het Meidenhuis brengt op basis van de uitkomsten een advies uit voor passende vervolghulp. In 2013 hebben 36 meisjes gebruik gemaakt van het Meidenhuis en zijn de plaatsingen afgesloten met een diagnostisch rapport en behandeladvies. MDFT-Moedige Meiden (Multi Dimensional Family Therapie) De toegekende offerte in het kader van de zorgvernieuwing in 2009 heeft het mogelijk gemaakt dat Lijn5, De Lindenhorst en De Rading hun krachten konden bundelen voor meisjes (zowel normaal begaafd als licht verstandelijk beperkt) die risico’s lopen in het kader van seksueel grensoverschrijdend gedrag, misbruikrelaties, het ontwikkelen van persoonlijkheidsproblematiek, risico op tienerzwangerschap en middelenmisbruik. Er is bij deze meisjes sprake van complexe gezinsproblematiek. Bij de overgang van gesloten naar open jeugdzorg was geen aansluitende trajecthulpverlening mogelijk, omdat de “eindtermen” van de gesloten jeugdzorg niet aansluiten op de “begintermen” van de open jeugdzorg. Een betere aansluiting en afstemming op elkaar en een gefaseerde overgang is noodzakelijk om meisjes voldoende veiligheid te bieden en te laten profiteren van de gebundelde mogelijkheden en expertise van de open en gesloten jeugdzorg. In samenwerking met de bovengenoemde instellingen wordt het overdrachtstraject uitgevoerd door een intersectoraal team dat volgens de MDFT (Multi Dimensional Family Therapie) methodiek werkt. De MDFT is erkend door de erkenningscommissie Gedragsinterventies van Justitie en door het NJI opgenomen in de Databank effectieve Jeugdinterventies. De in 2012 gestarte tendens, om MDFT vaker in te zetten bij pubermeisjes in pleeggezinnen, heeft zich in 2013 voortgezet. Op het moment dat deze meisjes in de puberteit komen ontstaat er in sommige situaties een beeld van grensoverschrijdend, vaak seksueel, risicovol gedrag, spijbelen, blowen, onttrekken aan gezag. Dit strookt niet me de verwachtingen van pleegouders. Om te voorkomen dat de pleegzorgplaatsingen beëindigd worden, wordt MDFT ingezet. Door de fusie tussen De Lindenhorst en Almata is in 2012 een start gemaakt met de eerste begeleidingstrajecten MDFT voor jongens, dit is in 2013 verder uitgebreid. In 2013 zijn er 44 MDFT trajecten gestart of afgesloten, waarvan 7 bij jongens. Pretty Woman PW is een bijzondere en geïntegreerde methodiek uitgevoerd door Stichting Stade (Jes030), een welzijnsorganisatie en De Rading, waarin tevens tot juli 2013 BJZ Utrecht participeerde voor de toeleiding en veiligheidsbeoordeling inzake meisjes die risico lopen door misbruikrelaties.
18
Voor meiden die gevaar in een misbruikrelatie(o.a. loverboys) terecht te komen, wordt voorlichting, advies en begeleiding geboden. Binnen de begeleiding wordt ook gebruik gemaakt van erkende interventies als Girls’ Talk (groeps9 10 counselingprogramma) en Rots en Water (weerbaarheidtraining) , gericht op het versterken en stimuleren van het zelfvertrouwen en vergroten van de weerbaarheid in individuele en groepshulpverlening. In 2013 is een start gemaakt met de methodiekbeschrijving en positionering van Pretty Woman mede in het licht van de transitie en transformatie. Sport en beweging ‘On the Move’. Een gezond pedagogisch klimaat en goede effectieve programma’s worden verbonden met een gezonde fysieke ontwikkeling en is daarmee aanvullend op het hulpverleningsaanbod van De Rading voor meisjes. Het is hierbij van belang dat de vaak verstoorde verbinding tussen het hoofd en het lichaam wordt hersteld (Buysse en Duijvestein, 11 2011) . Vanuit het idee dat sport en beweging hier ondersteunend in kan zijn, is er een gecombineerd aanbod van hulpverlening en sport/beweging ontwikkeld voor deze specifieke doelgroep: relationeel en seksueel getraumatiseerde meisjes tussen de 13 en 23 jaar die in begeleiding zijn binnen de meidenhulpverlening van De Rading. Na het ontwikkelen van een succesvol sportprogramma voor relationeel- en seksueel getraumatiseerde meisjes tussen de 13 en 23 jaar van Lijn5 en De Rading in 2011, is dit in 2012 verder doorontwikkeld en is gestart met het aanbieden van sport-zorgprogramma’s aan alle jongeren van De Rading en Lijn5. In 2013 zijn twee sport-zorg coördinatoren voor De Rading en Lijn5 in co financiering met de gemeente aangesteld. On the Move heeft in 2013 een eigen website en werkt binnen Utrecht samen in het samenwerkingsverband: Sport op Maat. In 2014 zal on the move voor alle jongeren binnen Jeugdhulp op Maat worden ingezet. In samenwerking met de Universiteit van Utrecht is een specifieke trainershandleiding voor het tennistraject geschreven om aan de doelstelling te werken: van ander- naar zelfregulatie. Daarnaast zijn er de eerste stappen gezet om meetinstrumenten te ontwikkelen om inzicht te krijgen in hoeverre de doelstellingen bereikt worden. Er wordt vanuit de sport-zorgprogramma’s nadrukkelijke samenwerking gezocht met de reguliere sportverenigingen om zoveel mogelijk jongeren na de projecten daar in te laten stromen. Vanuit sport-zorg worden zowel jongeren als sportverenigingen hierin ondersteund. In 2013 zijn er ook voor andere trajecten handleidingen geschreven en zijn er contacten geweest met het NJI wat er nog nodig is om het project ‘On the Move’ in de databank van het NJI te krijgen. In 2014 zal het NISB( Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen) ons begeleiden om het in de databank van de NISB op te nemen.
9
Het doel van Girls' Talk is bevordering van seksuele gezondheid van laag opgeleide adolescente meiden (circa 14-18 jaar) met diverse etnische achtergronden. Girls' Talk is een intensieve semigestructureerde en seksespecifieke groepscounselmethodiek.Interventie is opgenomen in de databank “effectieve jeugdinterventies”. 10 Rots en Water is een programma voor jeugdigen van 4 tot 18 jaar, dat hen leert zich enerzijds te verdedigen tegen verschillende vormen van geweld en anderzijds oog en gevoel te krijgen voor eigen grensoverschrijdend gedrag. Interventie is opgenomen in de databank “effectieve jeugdinterventies”. 11 Buysse, W., & Duijvestein, P. (2011). Sport zorgt: ontwikkeling van vier waardevolle sportaanpakken voor jongeren in de jeugdzorg. DSP Groep: Amsterdam.
19
II d Residentiële hulpvarianten In 2011 is De Rading in samenwerking met het Nederlands Jeugdinstituut, het Trimbos Instituut en Triple P International gestart met het ontwikkelen van ConnXionz, een module specifiek gericht op gezinnen van jongeren in de residentiële voorziening. ConnXionz is een opvoedmethodiek die een positieve verbinding tussen de pedagogisch medewerker, de jongere en zijn ouders/verzorgers bevordert. Een belangrijk onderdeel van de ConnXionz methodiek is de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het behandelklimaat in de leefgroep van verschillende betrokken functionarissen(leidinggevende, gedragswetenschapper en de pedagogisch medewerkers). Er worden op individueel niveau doelen gesteld met de jongeren. Ouders worden hierbij zoveel mogelijk betrokken. Vervolgens wordt op een gestructureerde manier aan deze doelen gewerkt. Op deze manier wordt zorg gedragen voor consistentie in het gedrag van alle pedagogisch medewerkers en ouders ten opzichte van de jongeren. Langverblijfgroepen Impala’s en Elandhuis De doelgroep van de langverblijfgroepen bestaat uit jeugdigen die, als gevolg van een combinatie van een problematische gezinssituatie en eigen (externaliserende gedrags-)problematiek, geen perspectief hebben om thuis of in een vervangende gezinssituatie te kunnen wonen. In de meeste gevallen hebben de jeugdigen en het gezin van herkomst een langdurige hulpverleningsgeschiedenis. De jeugdigen die opgenomen worden in de langverblijfgroepen hebben in de eerste plaats een stabiele woonomgeving nodig. Van groot belang is dat de jeugdige een woonomgeving voor langere tijd heeft (continuïteit in zorg), een omgeving waar hij kind mag zijn, waar hij opgevoed wordt en de kans krijgt zich te ontwikkelen (achterstand inhalen, groei naar zelfstandigheid). Een team van pedagogisch medewerkers zorgt voor de jongeren en betrekt ouders zoveel als mogelijk bij de opvoeding van de jeugdige. Het bieden van een zo optimaal mogelijke opvoedingssituatie voor jongeren, vraagt om een goed pedagogisch basisklimaat De hierop gestoelde methodiek ConnXionz, lijkt een positief effect te hebben op de gemiddelde behandelduur. Deze was gemiddeld 27 maanden in 2013. Binnen de langverblijfgroepen wordt veel geïnvesteerd in netwerkverkenning en netwerkontwikkeling. Doelstelling is om voor iedere jongere een niet professioneel netwerk te mobiliseren waar de jongere tijdens en na de plaatsing ondersteuning van ervaart. De Rading zet hiervoor medewerkers in die gespecialiseerd zijn in netwerkontwikkeling. Kamertrainingscentra (KTC) De Rading biedt in de vorm van zelfstandigheidstraining behandeling aan jongeren van 16 tot en met 21 jaar, die vaak al enige tijd binnen de hulpverlening verblijven en nog onvoldoende sociale en praktische vaardigheden bezitten om zelfstandig te wonen. Het ontbreken van deze vaardigheden komt mede door de aanwezigheid van problematiek van de jongere in combinatie met een niet adequaat of het ontbreken van een sociaal netwerk waarin de jongere kan leren. Het hoofddoel van een zelfstandigheidstraining is dat jongeren zelfstandig een huishouden kunnen voeren en zo maximaal mogelijk in de maatschappij kunnen participeren. Begeleiding wordt geboden bij sociaal emotionele, praktische en financiële leerdoelen. Daarnaast vindt er ook ondersteuning plaats in het omgaan met familie en het gezinsleven. Bij niet overgaan tot behandeling en begeleiding in de groei naar zelfstandigheid, stagneert de ontwikkeling van de jongere waardoor de jongere meer risico loopt op delinquent gedrag, verslavingsproblematiek, schulden, geen beroepscarrière, ongezonde levensstijl en het ontbreken van een goede dagbesteding en sociaal netwerk. Uiteindelijk kunnen zij zelfs dak- of thuisloos raken. De Rading heeft twee varianten van zelfstandigheidstraining, een basis variant en een lichte variant, waarbij jeugdige wonen in huisvesting van De Rading en waarbij de begeleiding respectievelijk meer of minder intensief is, afhankelijk van de ondersteuningsbehoefte van jongeren. Tevens wordt de methodiek ambulant ingezet om uithuisplaatsingen te voorkomen of te bekorten. De methodiekbeschrijving van KTC in 2013 afgerond en is een start gemaakt met de implementatie hiervan. De methodiek bestaat uit een theoretische onderbouwing en een praktische uitvoering die opgebouwd is uit diverse bouwstenen, afhankelijk van de hulpvraag van de jongere. Daardoor wordt de effectiviteit van de behandeling verbeterd.
20
In 2013 is het samenwerkingsverband tussen Lijn5, Intermetzo en Lindenhorst/Almata verder voortgezet en versterkt door beter vormgeven van gezamenlijke trajecten en eerder aan te sluiten bij de hulpverleningsbesprekingen in de voorliggende organisatie.
21
III Projecten Trauma Er is tijd nodig voor de verwerking van een ingrijpende gebeurtenis. Als die verwerking te lang duurt, of helemaal uitblijft, en de ingrijpende gebeurtenis langdurig negatieve emotionele gevolgen heeft is er sprake van trauma. Bij kinderen kan een trauma de ontwikkeling ernstig verstoren. Goede herkenning, diagnostiek en behandeling zijn van groot belang (Boer & Lindauer, 2012). Vroegtijdige detectie van effecten van trauma, zoals o.a. PTSS en van dissociatie (zie bijlage 3), is van belang vanwege de sterk negatieve invloed op het cognitief en sociaal-emotioneel functioneren van kinderen alsook op hun neurobiologische ontwikkeling. Binnen De Rading is in 2013 een werkgroep gestart om te inventariseren welke expertise aanwezig is t.a.v. trauma en welke wensen en vragen er leven. Daarnaast is er georiënteerd op mogelijkheden van deskundigheidsbevorderingen. Deze werkgroep is tot de volgende bevindingen gekomen: - Op alle afdelingen van De Rading wordt trauma gezien. Bij pleegzorg komt veel trauma voor, meer dan vaak gerealiseerd wordt. Hechting en trauma loopt (soms) door elkaar heen waardoor het soms moeilijker te herkennen is. Bij onveilige hechting is er vaak sprake van onderliggend, chronisch trauma (verwaarlozing, mishandeling). Van belang is dat hulpverleners en staf voldoende zijn toegerust om te signaleren wanneer er sprake is van trauma. Binnen Fides, CLAS, Pretty Woman en het Meidenhuis heeft men voortdurend met trauma te maken in verschillende gradaties. Bij deze doelgroep is het een voorwaarde om deskundig te zijn op het gebied van trauma. De Rading beschikt over specifieke interventies/methodieken/middelen die ingezet kunnen worden wanneer er sprake blijkt te zijn van trauma. - Aanwezige behandelingen en middelen t.a.v. signalering en preventie van trauma zijn PCIT (Parent Child Interaction Therapy), Signs of Safety, Observatie Diagnostiek (OD) en het Intern Advies Team (IAT) met een psychiater. Ten aanzien van de behandeling van trauma zijn binnen De Rading de volgende effectieve behandelingen aanwezig: Horizonmethodiek (CLAS), EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) en WRITEJunior. - Naast genoemde middelen en behandelvormen is het goed om het belang van het pedagogisch basisklimaat niet te vergeten. Zowel op de residentiële groepen als in pleeggezinnen worden kinderen/jeugdigen opgevoed en begeleid in ‘het leven van alle dag’. - Op het gebied van trauma wordt er binnen Jeugdhulp op Maat samengewerkt t.b.v. de expertiseontwikkeling, op casuïstiek niveau wordt ook samengewerkt met verschillende andere instanties zoals (UMC, Altrecht, Traverse, De Wier, De Waag, RIAGG e.a.). Daarnaast vinden er structurele overleggen plaats tussen De Rading (vanuit zowel Meidenhulp als CLAS), het UMC en Altrecht m.b.t. het thema trauma. Veiligheid De werkgroep ‘Veilig en wel’ heeft zich in 2013 gericht om het divers aanwezige beleid uit te werken naar een samenhangend instellingsbreed veiligheidsbeleid Onderwerpen die in 2013 behandeld en verder uitgewerkt zijn binnen de hulpverlening: integreren van de methodiek ‘vlaggensysteem’ binnen alle hulpverleningsteams van De Rading, aanpassen van het format van de hulpverlenings-plannen en eindverslagen waardoor eventuele onveiligheid aantoonbaar binnen iedere begeleiding of plaatsing besproken en aangepakt wordt, uitwerken van uitgangspunten en leefregels binnen residentiële groepen o.a. met betrekking tot veiligheid, het invoeren van een systeem om bij jongeren die in groepen wonen structureel te vragen naar hun gevoel van (on)veiligheid en deze thema’s met de jongeren te bespreken. Tevens is veel aandacht besteed aan het integreren van het kwaliteitskader voorkomen seksueel misbruik in de jeugdzorg (commissie Rouvoet) in het primaire proces van De Rading. Op het gebied van personeelsbeleid zijn o.a. aanpassingen gedaan in de werving en selectie door gestructureerd en aantoonbaar bevragen van referenten bij sollicitanten en het, in navolging van de hulpverleners, trainen van medewerkers van ondersteunende diensten ten aanzien van het omgaan met agressie.
22
Aandachtsfunctionarissen Kindermishandeling Twee gedragswetenschappers zijn aangesteld als aandachtsfunctionarissen kindermishandeling. Zij houden hun deskundigheid op peil via het lidmaatschap van de Landelijke Vakgroep Aandachtsfunctionarissen Kindermishandeling (LVAK). Ze zijn beschikbaar voor consulten naar aanleiding van casuïstiek op het gebied van kindermishandeling en leveren een bijdrage aan beleidsontwikkelingen en aan het optimaal benutten van de input en output van het registratiesysteem Meldvin, op het gebied van kindermishandeling. De aandachtsfunctionarissen houden contact met externe ketenpartners middels o.a. netwerkbijeenkomsten. Het actief informeren en adviseren over onderwerpen op het gebied van kindermishandeling staat centraal in de taken van de aandachtsfunctionarissen. In 2013 hebben de aandachtsfunctionarissen samen met de beheerder van het meldsysteem van De Rading (Meldvin) een paar belangrijke wijzigingen doorgevoerd waaronder het kunnen melden van huiselijk geweld. Daarnaast hebben de aandachtsfunctionarissen zich gericht op het implementeren van de meldcode huiselijk geweld die op 1 juli 2013 is ingevoerd. Laak Utrecht Het beschermen van kinderen en jongeren tegen geweld en de aanpak van kindermishandeling is de eerste prioriteit van de jeugdzorg in Nederland. De provinciale werkgroep LAAK geeft uitvoering aan deze stellingname en bewaakt de borging van het Utrechtse protocol Kindermishandeling binnen de organisaties. In deze werkgroep participeren vertegenwoordigers van alle zorgaanbieders en BJZ. De werkgroep is in 2013 drie maal bijeengekomen en heeft de verdere borging van het Utrechtse protocol Kindermishandeling getoetst. In 2013 is het protocol aangepast op de invoering van de meldcode huiselijk geweld per 1 juli 2013. Tevens organiseert de werkgroep thema bijeenkomsten voor de aandachtsfunctionarissen kindermishandeling. Duurzaamheid Om duurzame hulp te kunnen bieden vindt De Rading het van belang om te investeren in waarden die deze duurzaamheid ondersteunen. Deze waarden behelzen aandacht voor een zo beperkt mogelijke belasting van het milieu en een zo groot mogelijke participatie van cliënten en (pleeg)ouders bij de totstandkoming van de hulp, het beleid en benutting van de feedback hierop. Daarnaast vindt De Rading het van belang om de hulp te richten op diverse doelgroepen en een divers samengesteld personeelsbestand te hebben. Milieu Door het opstellen van een CO²-voetprint in 2013 is inzichtelijk gemaakt hoeveel CO² De Rading uitstoot. Hierdoor heeft de werkgroep “Duurzaamheid–milieu” antwoord gekregen op de vraag: hoe milieuvriendelijk is De Rading nu? De CO²-voetprint is bedoeld als nulmeting. Aan de hand van deze nulmeting is eenvoudig te volgen wat het effect is op CO²-uitstoot van een energiebesparende maatregel. Om de CO²-voetprint in positieve zin te kunnen beïnvloeden is er een quickscan uitgevoerd. Uit deze scan zijn een aantal technische aanbevelingen – met kosten en baten - naar voren gekomen welke kunnen leiden tot een vermindering van CO²-uitstoot. Tevens is uit de scan gebleken dat medewerkers en bewoners meer gemotiveerd en bekend gemaakt moeten worden met de mogelijkheden die zij hebben om energie te besparen. In 2014 zullen de aanbevelingen uit de quickscan verwerkt worden in een meerjarenplan. Diversiteit Speerpunten waren in 2013: a. Bereik van de doelgroep Vanuit CLAS (hulp aan seksueel getraumatiseerde meiden) zijn er contacten gelegd met Al Amal. Dit heeft geresulteerd in het geven van voorlichtingsbijeenkomsten over het hulpverleningsaanbod door medewerkers van CLAS aan medewerkers van Al Amal. Ook wordt er nu met het (allochtone) meisje in gesprek gegaan in hoe de hulp eruit zou moeten zien bij het verwerken van de (seksuele) trauma ondanks dat contact hierover met de familie vaak niet mogelijk is. De verwachting is dat hiermee de toegankelijkheid voor deze vorm van hulp wordt vergroot. b.
Divers samengesteld personeelsbestand Het aannamebeleid voor nieuw personeel is ter bevordering van diversiteit verder aangescherpt. Zo bestaat de sollicitatiecommissie altijd uit minimaal één lid die speciaal getraind is op het gebied van diversiteit. Mannen en
23
vrouwen die voldoen aan de gestelde functie-eisen en behoren tot de doelgroep allochtonen en/of mannen worden altijd uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Ook op stagemarkten richt De Rading zich met nadruk op studenten met een allochtone achtergrond, of die man zijn, door hen uit te nodigen en te attenderen op stage mogelijkheden bij De Rading. Tevens is de vragenlijst voor medewerkers bij vertrek aangepast op diversiteit. c.
Integreren van culturele diversiteit in regulier beleid Conform plan is de eerste medewerker getraind in train-de-trainer Beschermjassen (een training gericht op culturele sensitiviteit) en kan De Rading nu zelf de training geven aan medewerkers. Een tweede medewerker zal in 2014 getraind worden.
Cliëntparticipatie De Rading heeft de ambitie om innovatief en duurzaam beleid te ontwikkelen met betrekking tot individuele en collectieve cliëntparticipatie. Op de zes niveaus van de participatieladder (informeren, raadplegen, adviseren, coproduceren, meebeslissen, zelfbeheer) zijn verschillende initiatieven genomen. Bijvoorbeeld door het (digitaal) verspreiden van de klachtenprocedure (informeren), het meten van de cliënttevredenheid (raadplegen) en het vormgeven van een Facebookpagina voor pleegkinderen (coproduceren). Bij aanvang van de hulpverlening, wordt de cliënt geïnformeerd over het hulpverleningstraject. Er worden afspraken gemaakt over de hulpverlening, een contactpersoon toegewezen en daarnaast wordt er een hulpverleningsplan opgesteld. Naast informatie over de directe hulpverlening is het goed om de cliënt te informeren over een aantal zaken die verder gaan, bijvoorbeeld een privacyreglement en een klachtenprocedure. Maar het is ook van belang dat cliënten kunnen zien waar De Rading voor staat; welke visie De Rading heeft hulpverlening. Naast alle praktische informatie rondom het hulpverleningstraject kan de cliënt via de website de meest actuele documenten vinden. In 2012 is er gestart met het structureel verzamelen van de email adressen van zowel cliënten als pleegouders. De Rading wil cliënten en pleegouders op bepaalde momenten in de hulpverlening of over bepaalde thema’s een onderzoek versturen. De Rading heeft met het programma Survey Monkey een mogelijkheid om digitale enquêtes snel en flexibel uit zetten. Dit kan door de vragenlijst per mail te verzenden of door een link in te voegen op onze website. Naast enquêtes over de directe hulpverlening zullen we jaarlijks een vragenlijst versturen over de organisatie in het algemeen. Binnen de Kamertrainingscentra is een eerste proef met dit middel ingezet. (Digitaal) cliënttevredenheid is getoetst d.m.v. exit-vragenlijsten, JIJ meter en P-toets bij pleegouders toetsen. Uitkomsten worden verwerkt in het jaarplan 2014. JIJ Utrecht is een initiatief van de provincie Utrecht en houdt zich bezig met het ondersteunen van activiteiten rondom cliëntparticipatie. JIJ Utrecht organiseert tevens bijeenkomsten met en voor zorgaanbieders voor inspiratie en het delen van expertise. Deze zogenaamde ‘leersessies’ zijn in 2013 bijgewoond door medewerkers van De Rading om te zorgen dat de kennis up-to-date blijft. Ook is in juli 2013 door De Rading en JIJ Utrecht gezamenlijk een leersessie over best practises binnen cliëntparticipatie vormgegeven. In 2013 wordt binnen alle hulpvarianten/teams gewerkt met contactpersonen cliëntparticipatie. Zij zorgen voor het verzamelen van feedback van cliënten en (pleeg)ouders om daarmee aanpassingen te doen in het beleid. Rading academie De Rading academie richt zich op de volgende doelen: 1.
Scholing en mobiliteit ontwikkelen, implementeren en borgen De Rading Academie heeft een ondersteunende, en waar nodig actieve, rol in het opstellen van scholingsplannen voor de afdelingen; Er vindt een verdieping plaats op methoden en grondhouding voor het werk; De Rading Academie stelt een Radingbreed kader waarin het scholingsbeleid van de afdelingen wordt afgestemd op de landelijke richtlijnen ‘Professionalisering’.
2.
Effectmeting en programma-evaluatie De Rading Academie heeft een actieve rol in de Programma Evaluaties; zij faciliteert bij het verzamelen van data, analyseren van data en het opstellen van rapportages; Samenwerken met externe onderwijsinstellingen. De Rading academie coördineert onderzoeksvragen van zowel interne als externe partijen.
.
24
3.
Borgen en ontwikkelen van kwaliteit in het algemeen De Rading Academie zoekt en deelt, zowel intern als extern, de kennis en nieuwe inzichten die aansluiten bij het hulpaanbod van De Rading. Deze kennis kan door afdelingen benut worden bij het kiezen en implementeren van nieuwe methodieken en/of opleiden van medewerkers. Borgen en bundelen van ontwikkelde kennis over: Het schrijven en opstellen van modules Het implementeren van nieuwe (evidence of practice based) methodieken en interventies
4.
Toegankelijk en inzetbaar maken van interne kennis en expertise aan externe partners De academie zoekt en deelt, zowel intern als extern, de kennis en nieuwe inzichten die aansluiten bij hulpvraag en -aanbod van ketenpartners. De Rading Academie vertaalt intern hulpaanbod naar trainingen en scholing voor externe partners
In 2013 is er een visiedocument ‘onderzoek & kwaliteitsontwikkeling binnen De Rading’ geschreven. Naar aanleiding daarvan worden (mogelijke)onderzoeksvragen die binnen de verschillende hulpvormen ontstaan indien deze passen binnen de vastgestelde onderzoekslijnen gehonoreerd en uitgevoerd. Er is hechte samenwerking met de Universiteit van Utrecht en de hogeschool van Utrecht om De Rading te ondersteunen bij het adviseren over en uitvoeren van de onderzoeken. De onderzoekslijnen van De Rading zijn: Meidenhulpverlening Vervangende opvoedsituaties Externaliserende en internaliserende gedragsproblemen Verder organiseert De Rading Academie iedere drie maanden kenniscafés op zowel interne als externe locaties. Interventies worden hierbij gepresenteerd, wetenschappelijke onderzoeken toegelicht en scholing geïntroduceerd. De Rading academie zorgt voor de totstandkoming van het Radingbrede scholingsplan, onderzoekt accreditatie van interne opleidingen etc. Het Nieuwe Werken Onderdeel van het nieuwe werken is een adequate ondersteuning op het gebied van ICT. Om flexibeler te werken zowel wat betreft werktijden als voor wat betreft plaats is vernieuwing van computersystemen noodzakelijk. In 2013 is onderzocht wat dit zowel op het gebied van software als hardware inhoud. In samenspraak met de Jeugdhulp op Maat partners zal de noodzakelijke vernieuwing in 2014 vorm krijgen.
25
IV Kwaliteitsbeleid HKZ In 2013 heeft de externe jaarlijkse audit van Lloyds plaatsgevonden. Uit de toetsing kwam naar voren dat De Rading reeds voldoet aan de HKZ 2010 norm. Daarmee kwam het HKZ 2005 certificaat te vervallen en ontving De Rading het HKZ 2010 certificaat. In 2014 vindt in maart een focusbezoek van Lloyds plaats. Dit is een voorbereidend bezoek voor de daadwerkelijke hercertificeren in september 2014. Doelrealisatie en effectmeting: prestatie indicatoren 1. Doelrealisatie Een van de kwalificaties (van de provincie) voor de zorg aan de jeugdige is: zo doelmatig en zo doeltreffend mogelijk. Door middel van het instrument doelrealisatie wordt bepaald of de doelen zoals geformuleerd in het indicatiebesluit worden gehaald. Na invoering van de doelrealisatie brengt De Rading dit jaar voor het achtste jaar de doelrealisatie in kaart. Het is een geïntegreerd onderdeel in het hulpverleningsproces en wordt, naast het gebruik als extern verantwoordingsinstrument, door hulpverleners en leidinggevenden gebruikt om samen met het kind en ouders het verloop van de hulpverlening te monitoren. Invloed op de scores a.g.v. verzwarende en bijzondere factoren kan in het te gebruiken format voor het weergeven van de scores niet zichtbaar worden gemaakt. Door het format ontbreekt het eveneens aan de mogelijkheid ontbrekende scores weer te geven. Ondanks deze beperkingen levert de gehanteerde systematiek wederom betrouwbare resultaten doelrealisatie. De generale resultaten zijn 90 % conform doel (score +1 en +2). Het percentage is conform de gemaakte prestatieafspraken met de provincie en is een verbetering t.o.v. het percentage in 2012. 2. Cliënttevredenheidstoets (exit-vragenlijst) In 2013 zijn er binnen alle afdelingen van De Rading exit-vragenlijsten afgenomen. Medewerkers vragen aan cliënten om deze lijsten in te vullen als ze langer dan 12 weken hulp ontvangen hebben van De Rading en uitstromen uit de voorziening. De aanpassingen voor afname van de exit-vragenlijsten die in 2013 zijn uitgevoerd laten een positief resultaat zien. De respons op de exit-vragenlijsten is in 2013 duidelijk gestegen( van 35 % in 2012 naar 82% in 2013). 3. Reden beëindiging De Rading heeft conform de richtlijnen van de Provincie op vier redenen voor beëindiging gescoord. Het percentage voortijdig beëindigde plaatsingen is afgenomen t.a.v. voorgaande jaren en bedraagt 9%. Beëindigde hulp (unieke cliënten)
In overeenstemming beëindigd
Eenzijdig beëindigd door cliënt of BJZ/ZA
452
410
27
Externe omstandigheden/ overmacht 8
Reden onbekend
7
26
De redenen van voortijdige beëindiging van trajecten zijn divers: - jongeren (vooral meisjes) die zich aan de hulpverlening onttrekken; - jongeren die vanwege ernstige agressie niet hanteerbaar zijn; - jongeren/kinderen waarvan pleegouders de ernstige hechtingsproblematiek/ gedragsproblemen van het pleegkind niet (meer) kunnen hanteren. Levensbeschouwing De Rading werkt vanuit gelijkwaardigheid met waardering voor levensovertuiging en afkomst. De Rading staat open voor alle gezindten en toont respect voor de verschillende geloofsovertuigingen. In dit licht wordt ook aandacht besteed aan levensbeschouwelijke vragen die onder kinderen en jongeren leven. Daar waar deze vragen individueel de algemene benadering overstijgen, brengen wij hen in contact met een geestelijk verzorger die aansluit bij de godsdienst of levensovertuiging van de betreffende jeugdige en die lokaal actief is, dus binnen de gemeente waar de voorziening zich bevindt waar de jeugdige geplaatst is. Behandeling van klachten en bezwaarprocedures 12 De Rading heeft een beschreven klachtenregeling . Naast een formele tekst beschikt De Rading over een op maat geschreven folder voor ouders en jongeren. Het door ouders en jongeren ontvangen van de klachtenregeling is onderwerp van gesprek binnen het afstemmingsgesprek. De gedragsregels voor medewerkers zijn vastgelegd in een code die één geheel vormt met de arbeidsovereenkomst, waarvoor getekend wordt. De Rading vindt dat een onafhankelijke en zorgvuldige klachtafwikkeling in het belang is van zowel de cliënten als de medewerkers. Sinds 1 januari 2011 maakt De Rading gebruik van de externe provinciale klachtencommissie. 13
In 2013 zijn drie klachten bij de externe Klachtencommissie Jeugdzorg ingediend. Van deze drie klachten heeft er een geleid tot een hoorzitting, ten aanzien van de andere twee klachten is geregeld dat er alsnog een klachtgesprek met de betreffende leidinggevende van De Rading heeft plaatsgevonden. Daarnaast zijn er nog twee hoorzittingen ter behandeling van klachten tegen De Rading in 2013 gehouden. Deze klachten waren ingediend in 2012. De uitspraken van deze twee klachten zijn bekend. De Rading kon zich vinden in de uitspraken en heeft de aanbevelingen ter harte genomen. Dit betroffen aanbevelingen t.a.v. zorgvuldige verslaglegging en voldoende uitleg over het loyaliteitsconflict en zijn door De Rading onderschreven, ook de aanbeveling ten aanzien van het helder vastleggen hoe het doorlopen van het Protocol Kindermishandeling aan betreffende (pleeg)ouders wordt gecommuniceerd. Dossieropbouw, inzage- en afgifterecht De dossiers worden beheerd, bewaard en vernietigd volgens wettelijke richtlijnen. De Rading heeft in het kader van de grote aantallen cliëntdossiers de controle hierin opgenomen binnen de werkprocessen. Rechten inzake het inzien van rapportage en dossier, in overeenstemming met wettelijke richtlijnen, zijn vastgelegd. Beschikbaarheid en bereikbaarheid Gedurende het hele jaar is de instelling tijdens kantooruren bereikbaar. Voor noodgevallen is de instelling 24 uur per etmaal, 365 per jaar bereikbaar en beschikbaar om op hulpvragen in te gaan. Dit is geregeld door middel van bereikbaarheidsdiensten via mobiele telefoons. Alle eenheden, inclusief de afzonderlijke leefgroepen op het terrein van de Hertenkamp in Hollandsche Rading, zijn via een eigen telefoonnummer bereikbaar.
12
Integrale Klachtenregeling, Klachtencommissie, Jeugdzorg Utrecht 1 juli 2005. Dit document is de gezamenlijke klachtenregeling van Bureau Jeugdzorg Utrecht en enkele aanbieders van jeugdzorg, die hun zetel hebben in de provincie Utrecht, voor zover deze binnen de reikwijdte van de Wet op de jeugdzorg vallen. De klachtenregeling bestaat uit drie onderdelen: het klachtreglement, een huishoudelijk reglement en een profiel van een lid voor de commissie. 13 De Klachtencommissie die de klacht behandelt bestaat uit drie personen en wordt bijgestaan door een secretaris. De voorzitter is een jurist, één lid is werkzaam bij een jeugdzorginstelling (die niet betrokken is bij de klacht) en het derde commissielid is voorgedragen door een cliëntenraad.
27
V Medezeggenschap Cliëntparticipatie zie ook § III Projecten – duurzaamheid Op het gebied van cliëntparticipatie en medezeggenschap heeft De Rading zich samen met de Jeugdhulp op Maat partners uitgesproken in een gezamenlijk jaarplan. Om echt verder te komen hebben de cliënt en Jeugdhulp op Maat elkaar nodig. Er is sprake van samenwerking op individueel niveau om de doelen uit de hulpverleningsplannen te realiseren. Daarnaast is sprake van samenwerking op het niveau van de afdeling, de regio en de gehele organisatie. Jeugdhulp op Maat en de cliënten werken op deze niveaus samen om de doelen uit de jaarplannen vast te stellen en te realiseren. De cliënt participeert daarbij als partner met een eigen, unieke inbreng. Cliënten worden op een voor hen en voor Jeugdhulp op Maat betekenisvolle manier bij beleidsvoorbereiding en -uitvoering betrokken. Hierbij wordt een beroep gedaan op de mogelijkheid om hierin te groeien en zich te emanciperen. Jeugdhulp op Maat stelt zich hierin op als lerende organisatie en erkent daarmee dat ook de organisatie moet leren om te participeren met cliënt en dat Jeugdhulp op Maat kan leren van deze participatie. Dit vinden wij belangrijk, omdat wij dit continu voor ogen moeten houden om invulling te geven aan deze behoefte van cliënten. Van de medewerkers vraagt dit om in gesprek te gaan met cliënten waar behoefte aan is en de mogelijkheden en ervaringen met betrekking tot cliëntparticipatie te blijven stimuleren. Pleegouderraad (POR) In 2013 is de constructieve samenwerking tussen de POR en De Rading voortgezet. De POR heeft o.a. een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het pleegzorgbeleid door middel van het meedenken over het voorgestelde veiligheidsbeleid, de inrichting van een aparte tab op de site van De Rading voor een informatieportaal voor pleegouders en het organiseren van ontmoetingsbijeenkomsten voor pleegouders onderling. Er bestaat een digitale “schaduw-POR” en de POR participeert in het landelijke overleg pleegouderraden (LOPOR) Nederlandse Vereniging voor Pleegouders (NVP) In 2013 is er twee keer overleg geweest tussen De Rading en vertegenwoordiging van de NVP. Besproken wordt welke ontwikkelingen er binnen pleegzorg gaande zijn, de reactie en opstelling ten opzichte van de transitie en de aangekondigde wetswijzigingen die betrekking hebben op pleegzorg. Ondernemingsraad (OR) De OR wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris. Deze constructie biedt OR-leden vooral ruimte om met de inhoud bezig te kunnen zijn. De OR bestaat in totaal uit 9 geïnstalleerde leden (een voltallige formatie). In 2013 heeft een tweedaagse cursus plaatsgevonden. In 2013 is 7 maal overleg geweest tussen OR en bestuurder/bestuurssecretaris. De gebruikelijke rapportages (jaarplan, jaarverslag, jaarrekening, begroting) zijn aan de orde geweest. Adviesaanvraag m.b.t. het voorgenomen besluit ten aanzien van beëindigen hulpvarianten is ingediend bij de OR. De OR heeft, onder bepaalde voorwaarden, positief geadviseerd. Dit advies zal meegenomen worden in de definitieve besluitvorming. Tevens heeft de OR ingestemd met het beleid op het gebied van Actieplan professionalisering, ARBO, VOG, onkostenbeleid, gewenste samenstelling personeelsbestand, fietsen-plan, bedrijfsfitness, inrichting ziekteverzuimmanagement, inwinnen referenties. De OR is over veel onderwerpen door de bestuurder geïnformeerd zoals transitie/transformatie, Sociaal Plan, samenwerking Jeugdhulp op Maat, ziekteverzuim en huisvesting/Het Nieuwe Werken. We kijken terug op een effectieve en efficiënte samenwerking in 2013. Er heeft eenmaal overleg plaatsgevonden met de Raad van Toezicht over de algemene gang van zaken binnen De Rading en kennismaking met de nieuwe voorzitter van de RvT.
28
VI Samenwerking Jeugdhulp op Maat Intermetzo, De Rading, Lindenhorst-Almata en Lijn5 hebben elkaar gevonden op complementaire inbreng en een gedeelde missie en visie ten aanzien van de inrichting van het nieuwe jeugdhulpstelsel. Sinds 2012 is het samenwerkingsverband operationeel (voorheen Moeilijk Plaatsbare Jongeren (MPJ), sinds maart 2013 onder de naam Jeugdhulp op Maat. Onze hulp is gericht op kinderen en jongeren (0-23 jaar) met meervoudige complexe hulpvragen op meerdere leefgebieden, waardoor hun ontwikkeling niet in de gewenste richting verloopt. Het gaat vaak om kinderen en jongeren met ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen, veelal in combinatie met een (licht) verstandelijke beperking en/of psychiatrische stoornis. Deze doelgroep helpen wij door passende integrale hulp op de snijvlakken jeugdzorg, jeugd-LVB, kinder- & jeugdpsychiatrie en hulp met dwang en drang. Zo kort als kan, zo lang als nodig en aansluiten bij een zo gewoon mogelijk leven met maximale participatie naar vermogen. Gezamenlijk front-office De evaluatie van de werking van het loket voor Moeilijk Plaatsbare Jongeren (MPJ) was in maart 2013 positief. Er is toen besloten dat het MPJ op kon gaan in het gezamenlijk front-office. Van één keer per maand een overleg waarin casuïstiek werd besproken is dit ontwikkeld naar een frequentie van twee keer per week. Er is een gezamenlijk telefoonnummer beschikbaar gekomen waar in de toekomst alle vragen voor de 3 organisaties binnen kunnen komen. De aanmeldingen voor Lindenhorst/ Almata gaan uiteraard een eigen route. De samenwerking komt steeds beter op gang. De lijnen zijn kort en de intentie is van iedereen hetzelfde; Iedere jongere de best mogelijke zorg leveren zonder ‘last te hebben’ van de grenzen die er zijn in bijv. financiering. Medio 2014 komt een eigen werkruimte beschikbaar zijn voor de front-office van Jeugdhulp op Maat. Er wordt ontwikkeld naar een volledige werkweek bezetting en bereikbaarheid van het front-office. En zal steeds meer ingezet worden om functies die nu nog binnen de individuele organisaties plaatsvinden, gezamenlijk uit te voeren. Lokaal aanbieden van ambulante hulp Dit onderdeel van het jaarplan was gaandeweg het jaar niet meer actueel. Een groot deel van onze ambulante hulp wordt afgebouwd i.v.m. de ontwikkeling van de buurtteams. PR en Communicatie Er zijn vanuit Jeugdhulp op Maat verschillende activiteiten verricht op het gebied van externe communicatie. In 2013 heeft Jeugdhulp op Maat zich steeds meer gepresenteerd als een geheel. Onder andere door middel van gezamenlijke advertenties en presentaties, zodat voor gezinnen, gemeenten en verwijzers duidelijk wordt waar Jeugdhulp op Maat voor staat. Gezamenlijk jaarplan De jaarplannen van Lijn5, De Rading, Intermetzo en De Rading van 2013 bevatte een gezamenlijk inleiding en diverse bijlagen. Voor 2014 zijn we een stap verder gegaan. We hebben één gezamenlijk jaarplan voor Jeugdhulp op Maat geschreven. De samenwerking is verder geïntensiveerd waardoor we activiteiten meer op elkaar af zijn gaan stemmen en integreren. Organisatiespecifieke activiteiten zijn daarnaast in een apart jaarplan opgenomen. Voorbereiding transitie De inrichting van het jeugdhulpstelsel staat aan de vooravond van ingrijpende wijzigingen. De stelselwijziging houdt een bestuurlijke en organisatorische transitie in. Het gaat hierbij om het proces om van de overgang van de bestuurlijke verantwoordelijkheid en financiën naar gemeenten (lokaal niveau). Geen versnippering, maar bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid in één hand. Daarnaast gaat het om zorginhoudelijke transformatie. De nieuwe hulp voor jeugd vraagt om een andere manier van denken en doen: Meer inzet op het versterken van de opvoeding Herstel van het gewone leven en het versterken van de gewone ontwikkeling en opvoeding van kinderen en jongeren Het bevorderen van de eigen kracht en autonomie van kinderen en hun (pleeg)ouders/ verzorgers. Hieronder wordt aangegeven hoe De Rading zich voorbereid op deze transitie en transformatie van de jeugdzorg.
29
Deelname experimenteermiddelen Experimenteermiddelen zijn de middelen die de provincie Utrecht aan de gemeenten ter beschikking heeft gesteld om te experimenteren met het opdrachtgeverschap voor jeugdzorg in de tweede lijn, met inzet van Bureau Jeugdzorg en de provinciale aanbieders van jeugd- en opvoedhulp. Gemeenten krijgen hiermee de gelegenheid om in aansluiting op de lokale organisatie een deel van de zorg – onder verantwoordelijkheid van de provincie – te laten uitvoeren door de aanbieders van jeugd- en opvoedhulp die vallen onder de Wet op de jeugdzorg. Gemeenten hebben in de eerste helft van 2013 projectplannen opgesteld voor pilots/experimenten. De aard van deze experimenten zijn per gemeente verschillend. Jeugdhulp op Maat heeft offertes ingediend op deze plannen en aan diverse pilots meegedaan. Hieronder wordt kort aangegeven in welke gemeentelijke regio’s en pilots Jeugdhulp op Maat actief is: Binnen de regio Zuid-Oost nemen verschillende ambulant werkers vanuit Jeugdhulp op Maat deel aan drie pilots: o In de gemeente De Bilt loopt een pilot rondom het verstevigen van de samenwerking tussen de huisartsen, het CJG, stichting Mens en de jeugdzorg. Aanvullend op deze pilot is vanuit de jeugdzorg in samenwerking met de opvoedpoli een diagnostiekteam beschikbaar gesteld, waarvan veelvuldig gebruik wordt gemaakt door de huisartsen. o In de gemeenten van de Utrechtse Heuvelrug wordt binnen de pilot hard gewerkt aan het neerzetten van een breed sociaal wijkteam, vooralsnog genaamd dorpsteam+. o De gemeentes Wijk bij Duurstede en Bunnik richten zich binnen de pilot op het tot stand brengen en verstevigen van de samenwerking tussen het CJG, Jeugdzorg en het primair onderwijs. In de regio Eemland: o Zijn diverse ambulant medewerkers gedetacheerd naar de wijkteams in Amersfoort. o In de gemeenten Leusden/Woudenberg participeren we in de pilot ‘verbinding tussen CJG, Jeugdzorg en de huisartsen’. Ook in Veenendaal is een pilot van start gegaan om het CJG door te ontwikkelen. In de regio Utrecht West nemen we vanuit Jeugdhulp op Maat deel aan de strippenkaart, waarbij het lokale veld - indien nodig - snel een beroep kan doen op de inzet van aanvullende gespecialiseerde jeugdzorg. Hiervoor zijn inmiddels enkele specialistische trajecten ingezet die aanvullend zijn op het lokale veld. In de regio Utrecht zijn de eerste buurtteams al een tijd werkzaam en ook hierin participeren een aantal ambulant medewerkers en teamleiders vanuit ons samenwerkingsverband. Voor alle pilots hebben de tussenevaluaties inmiddels plaatsgevonden en zijn de resultaten positief. Aan het eind van de looptijd van de pilots wordt gekeken welke aspecten van de pilots worden geïntegreerd in de lokale zorg infrastructuur binnen de desbetreffende regio. Transitiearrangementen en deelname ontwikkeltafels Ter voorbereiding op de decentralisatie van de jeugdzorg op 1 januari 2015 zijn er bestuurlijke afspraken gemaakt over de invulling van de continuïteit van zorg in het jaar 2015. Kern van de afspraak is dat alle jeugdzorgregio’s voor 1 november 2013 een arrangement moesten opstellen waarin staat hoe samenwerkende gemeenten de zorgcontinuïteit realiseren. In de zomer van 2013 heeft De Rading diverse cijfers verstrekt aan gemeenten, als input voor deze regionale transitiearrangementen. De nadruk lag op volume- en omzetgegevens, maar er zijn ook vragen beantwoord over vernieuwingsmogelijkheden voor zorgvormen en verwachte frictiekosten. De Rading heeft daarbij benadrukt dat we de afgelopen jaren diverse residentiële interventies omgebouwd hebben naar ambulant en integraal hulpaanbod. De Rading zal deze ontwikkeling continueren zodat de hulp dichtbij het gezin plaatsvindt, in samenspraak met het gezin en netwerk. We zijn en blijven op zoek naar mogelijkheden om zwaardere (residentiële) zorg zoveel mogelijk in de leefomgeving van gezinnen te bieden. In samenwerking met de partners binnen Jeugdhulp op Maat bundelen wij kennis en expertise; wij zijn erop gericht geen kind tussen wal en het schip te laten vallen. Ook na het afronden van de transitiearrangementen is De Rading betrokken gebleven bij de voorbereiding van de gemeenten. Zo nemen wij deel aan ontwikkeltafels en politiek café’s.
30
Weg met de Wachtlijsten De Rading heeft zich opnieuw in 2013 tot het uiterste ingezet om een bijdrage te leveren aan de collectieve ambitie van de Utrechtse Jeugdzorgaanbieders, om alle jongeren die in hun ontwikkeling worden bedreigd tijdig adequate hulp en begeleiding te bieden, waar te maken. Aan het behalen van de resultaatgerichte afspraken, zoals het wegwerken van wachtlijsten en het bieden van crisiszorg voor jeugdigen binnen 24 uur heeft De Rading een flinke bijdrage geleverd. Van de, begin 2012, 51 jeugdigen zonder zorg >63 dagen wachtend op hulp bij De Rading, zijn dit er eind 2012 nog maar 2 over. In 2013 nam de druk op de wachtlijsten weer enorm toe, maar desondanks is het gelukt om de toenemende vraag grotendeels te absorberen waarmee de wachtlijst uiteindelijk aan het eind van 2013 op 10 is uitgekomen. Tevens zijn er goede resultaten geboekt op het bieden van crisishulp in pleegzorg binnen 24 uur. Daar waar dat niet gebeurd, is sprake van een bewuste en verantwoorde afwijking. Er is flink geïnvesteerd in logistieke processen en afstemming van passende zorg binnen De Rading en met andere instellingen. Dit om de in- door- en uitstroom van cliënten te versnellen, en te bevorderen dat trajecthulpverlening en ketenzorg aansluitend voor de cliënt kan worden georganiseerd. Hierdoor wordt snellere en effectievere inzet van ondersteuning of hulp mogelijk gemaakt. Kwartaalgesprekken met de provincie In 2013 is het onderwerp stelselherziening i.c.m. politieke en gemeentelijke ontwikkelingen regelmatig met de provincie besproken. Andere onderwerpen die de kwartaalgesprekken hebben gedomineerd waren; gepresenteerde resultaten in de online monitor, waaronder terugdringen van de wachtlijsten, crisisopvang, kwalitatieve prestatieindicatoren. De Rading heeft de gesprekken met de Provincie als plezierig en waardevol ervaren. Transitiegesprekken met gemeentelijke regio’s Naast de gesprekken rondom de experimenteerregeling werd na de zomer 2013 het overleg tussen zorgaanbieders en gemeenten geïntensiveerd om te komen tot transitie arrangementen. De overleggen waren weliswaar ingewikkeld door de vele onduidelijkheden die nog bestonden over besluitvorming en invoering van de nieuwe Jeugdwet en de bijbehorende budgetten, maar vonden vanuit een gedeelde visie en in een constructieve sfeer plaats. De ambitie is er met elkaar om maximaal in te zetten op een betere en integrale zorg voor jeugd. Deelname aan extern overleg De Rading heeft actief deelgenomen aan de diverse vormen van provinciaal georganiseerd overleg. De Rading heeft in 2013 als voorzitter van de projectgroep sturingsinformatie bijgedragen aan de doorontwikkeling in de online monitor. De Rading heeft in 2013 deel genomen als voorzitter aan het Platform ‘Effectieve Jeugdzorg’ (Praktijkgestuurd effectonderzoek), Managersoverleg Pleegzorg, Stuurgroep Weg met de Wachtlijsten, Stuurgroep JKTU, Zorgaanbiedersoverleg, Uitvoeringsoverleg ZA, Werkgroep Werkscholen en beroepenveldcommissies (MBO en HBO), diverse ontwikkeltafels en begeleidingscommissies met sleutelfiguren i.h.k.v. de transitie, gemeentelijke overleggen, betrokkenheid bij het project nationaal verwijzingsmechanisme slachtoffers mensenhandel vanuit Ministerie VWS (in 2014 volgen expertmeetings). Tevens is De Rading lid van het SEJN, het Samenwerkingsverband Effectieve Jeugdzorg Nederland. Provinciale Advies Commissie (PAC) De Rading maakt deel uit van de Provinciale Advies Commissie van de provincie Utrecht. Dit overleg heeft het karakter van concretisering van de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de zorgaanbieders, om gezamenlijk een oplossing te zoeken voor de moeilijk plaatsbare jongeren in de provincie Utrecht. Aan het PAC neemt ook de GGZ en LVG deel waardoor er meer mogelijkheden zijn voor intersectorale oplossingen. In de praktijk blijkt het grote aantal vertegenwoordigers vanuit de verschillende organisaties niet altijdbij te dragen tot slagvaardig handelen. Er blijkt sprake van onvoldoende mandatering van deelnemers om bindende afspraken te maken. Jeugdigen moeten daardoor vaak onnodig wachten en ontberen de noodzakelijke hulp. Slechts enkele bijeenkomsten hebben plaatsgevonden., Oplossingen voor moeilijk plaatsbare kinderen vragen veelal om een andere aanpak. Binnen Jeugdhulp op Maat is dit succesvol in het front-office belegd (voorheen MPJ). Jeugdzorg Nederland De Rading werkt samen in het Jeugdzorg Nederland verband. Hier komen onderwerpen aan de orde die landelijke betekenis hebben zoals Commissie Samson, transitie en transformatie (denk aan de Jeugdwet, transitiecommissie Geluk, professionalisering etc.). de werkgeversorganisatiefunctie en de politieke lobby. De Rading participeert actief in landelijke overlegvormen. Voor de afdeling pleegzorg zijn dat o.a. het managersoverleg pleegzorg, het ‘Landelijk
31
Overleg Voorlichting en Werving’ (LOVW) en de kwaliteitskringen. Via deze overlegvormen vindt uitwisseling en afstemming plaats, zowel op inhoudelijk als op beleidsmatig vlak.
32
VII Personeel en Organisatie Personeelscijfers Personeelsopbouw m/v mannen vrouwen
2013
2012
2011
20%
22%
22%
78%
80%
78%
Onder leiding van de werkgroep Duurzaamheid, met een afvaardiging naar een kleinere werkgroep Diversiteit, is in 2012 een visie gevormd op diversiteit. In 2013 is de visie is uitgewerkt in beleid en zijn bijbehorende activiteiten benoemd. In een aparte notitie is uitgewerkt hoe De Rading bij de werving & selectie van nieuwe medewerkers bij gelijke geschiktheid zich richt op het werven van mannen en allochtone vrouwen (en mannen). Daarbij is eveneens opgenomen welke onderdelen van het personeelsbeleid bekeken moeten worden om voornoemde doelgroep aan te trekken en te behouden. Daarbij wordt de kanttekening gemaakt dat eventuele herplaatsingkandidaten in het kader van de transitie voorrang hebben op kandidaten uit voornoemde doelgroepen. De voorbereidende inspanningen die gericht zijn op het meer in evenwicht brengen van het personeelsbestand met betrekking tot de verhouding man/vrouw heeft in 2013 geleid tot een iets beter resultaat dan in 2012. De verhouding man/vrouw in 2013 is weer gelijk getrokken aan de verhouding man/vrouw in 2011. In de branche liggen de verhoudingen gemiddeld het afgelopen jaar rond de 26% mannen en 74% vrouwen, die een baan hebben in de jeugdzorg. In Nederland is het arbeidsmarktaandeel van mannen gemiddeld 53% en van vrouwen gemiddeld 47%.
Aantallen
Personeelsopbouw per leeftijdscategorie
80 70 60 50 40 30 20 10 0
69
60 43 23 13
9 0-25
25-35
35-45 45-55 Leeftijdscategorieen
55-60
60 plus
De gemiddelde leeftijd van de ‘Radingmedewerker’ was in 2012 40,8 jaar. In 2011 was de gemiddelde leeftijd 40,4 jaar. In 2013 is de gemiddelde ‘Radingmedewerker’ 41,2 jaar oud. De gemiddelde leeftijd lijkt langzaam toe te
33
nemen. Dit is te verklaren doordat het aantal medewerkers onder de 35 jaar sinds 2011 is afgenomen en de mobiliteit in de hogere leeftijdscategorie is afgenomen. De gemiddelde leeftijd in de branche is 41 jaar. Meer dan een derde van de medewerkers is nog altijd jonger dan 35 jaar en ongeveer een vierde deel van de medewerkers is 50plus. Het aandeel 50plussers is het afgelopen jaar toegenomen. Deze gegevens liggen nagenoeg gelijk aan de gemiddelden in de branche jeugdzorg. Het maakt de branche beperkt gevoelig voor vergrijzing. Als in 15 jaar een vierde deel van de medewerkers uitstroomt naar pensioen is de gemiddelde jaarlijkse vervangingsvraag, die toe te wijzen is aan de vergrijzing, 1,7%, wat geen extra grote druk vormt. Deeltijduren Parttime Fulltime
2013
2012
16%
2011
15%
17%
84%
85% 83%
Het grootste deel van de medewerkers bestaat uit parttimers. De personeelssterkte was in 2013 totaal gemiddeld 174,19 FTE. Dit is een afname ten opzichte van 2012 van 2,53%. De afname van de FTE’s wordt voornamelijk veroorzaakt door de beëindiging van de tijdelijke dienstverbanden, welke in verband met de flexibiliteit niet omgezet worden naar onbepaalde tijd en het zoeken naar opvolging. In de regel zijn de nieuwe medewerkers later gestart dan dat de vertrekkende medewerkers uit dienst zijn getreden. Tevens zijn er minder projecten met aanvullende financiering en personeel uitgevoerd. Dit veroorzaakt een afname in de gemiddelde personeelssterkte over een jaar genomen. Het gemiddelde dienstverband binnen De Rading heeft een omvang van 28,9 uur per week. De gemiddelde omvang van een dienstverband in de jeugdzorgbranche is 28,8 uur per week. In- en uitstroomgegevens medewerkers Instroom Uitstroom
2013
2012 17
23
2011 25
16
21
23
Het verlooppercentage is in 2013 10,6%. Dit percentage ligt iets hoger dan in 2012 (9,5%) en zit tussen de percentages van 2011 (10,3%) en 2010 (12,2%) in. Wanneer er bij De Rading gekeken wordt naar gewenst en ongewenst verloop, is ca. 35% gewenst (gemiddeld minder goed presterende medewerkers) en 65% ongewenst. Van het ongewenste verloop (gemiddeld goed presterende medewerkers) kon De Rading in veel gevallen niets doen om het vertrek te voorkomen. Deze cijfers onderstrepen het effect van de beëindiging van de tijdelijke dienstverbanden, die niet omgezet konden worden naar onbepaalde tijd vanwege het in stand houden van een voldoende draagkrachtige flexibele schil om de personele gevolgen van de naderende transitie en transformatie van de Jeugdzorg op te kunnen vangen.
34
De uitstroom in 2013 had betrekking op: eigen verzoek (2), einde contract (16), wederzijds goedvinden (2) en (vroeg)pensioen (3). In 2013 lag het respons op de ‘vragenlijst bij vertrek’ op iets meer dan 35% en ligt daarmee veel lager dan voorgaande jaren (in 2012 was de respons nog bijna 65%). Uit de evaluatie van 2013 blijkt dat de vertrekkende medewerkers in verband met carrièremogelijkheden en persoonlijke ontwikkeling bij De Rading zijn komen werken. Voor hen heeft De Rading dit kunnen waarmaken. De reden van vertrek heeft te maken met het feit dat het tijdelijke contract niet is verlengd of dat de medewerker weer is gaan studeren. Gemiddeld wordt De Rading als werkgever voldoende tot goed beoordeeld op uiteenlopende zaken van arbeidsvoorwaarden tot contact met de leidinggevende en scoort er geen enkel onderdeel gemiddeld matig en/of slecht. In 2011 scoorde de introductie op de werkplek nog minder hoog. Dit is in 2012 en 2013 niet meer het geval. De vertrekkende medewerker is in de toekomst weer bereid om voor De Rading te werken. In 2013 zijn er 15 vacatures ontstaan, waar het bij 13 vacatures ging om de werving van medewerkers in cliëntgebonden functies. Bij slechts 1 functie, waarbij het niet ging om cliëntgebonden contacten, bleek het lastig om deze te vervullen. Ziekteverzuim 2010 verdeeld in kort, middellang en lang verzuim Kort Middellang Lang
2013
2012
2011 15%
14% 12%
13% 13%
11% 74%
74%
74%
Het ziekteverzuimpercentage is in 2013 gedaald naar 5,1%. In 2012 was het ziekteverzuimpercentage 6,2%. Het ziekteverzuimpercentage is ten opzichte van 2011 ook minder hoog. Het percentage was toen 5,41%. In het eerste kwartaal van 2013 was het ziekteverzuimpercentage redelijk hoog, namelijk 6,3%. Dit is te verklaren door het gegeven dat in dit kwartaal een piekverwachting ligt vanwege de griepincidentie. In de rest van het jaar schommelde het ziekteverzuim tussen de 4,2% en 5,2%. De afname van de hoogte van het ziekteverzuimpercentage is te verklaren doordat enkele langdurige re-integratietrajecten met arbeidsongeschikte medewerkers (nagenoeg) zijn afgerond in de loop van 2013. Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage in de jeugdzorgbranche is de laatste jaren gedaald tot 5,3%. Nog steeds ligt het verzuimpercentage in de branche hoger dan het verzuim in de Nederlandse economie. Daar schommelt het verzuim al jaren rond de 4,5%. De Rading Ziekteverzuimpercentage 5,1% Meldingsfrequentie 1,1 Het langdurige verzuim maakt nog steeds 74% van ons ziekteverzuimpercentage uit. Het verzuim, en met name het voorkomen van langdurige uitval, blijft hiermee een belangrijk aandachtspunt binnen De Rading. In 2013 heeft De Rading de visie op de inrichting van het ziekteverzuimmanagement aangepast In 2013 is deze visie vertaald in het gaan werken met het Eigen Regie model, waarbij de leidinggevende de regierol heeft en de bedrijfsarts en P&O adviseren en ondersteunen. De bedrijfsarts zal regelmatig op locatie van De Rading 35
aanwezig zijn. De leidinggevende of de medewerker initieert zelf contact met de bedrijfsarts in plaats van te wachten op een oproep van de bedrijfsarts. De leidinggevende is (samen met de medewerker) een cruciale schakel bij een voorspoedige re-integratie. Tevens heeft De Rading een andere arbodienst gekozen die past bij de veranderde visie. De nieuwe arbodienst die De Rading gaat ondersteunen bij de uitvoering van het Eigen Regie model is MaetisArdyn. Met ingang van 1 maart 2014 zal de bedrijfsarts vanuit MaetisArdyn op locaties van De Rading werkzaam zijn. De Rading heeft gestreefd naar een ziekteverzuimpercentage van 5%, zowel in 2012 als in 2013. Dit is in 2013 bijna gelukt. Om dit goede resultaat te behouden en mogelijk het verzuimpercentage verder te laten dalen, blijft 14 ziekteverzuim (voornamelijk langdurig verzuim) ook in 2014 een actueel onderwerp . De vertrouwenspersoon voor medewerkers van De Rading is een extern persoon die werkzaam is bij ArboNed (vanaf 1 maart 2014 afkomstig van MaetisArdyn). Zij heeft in 2013 geen meldingen gekregen. Zij heeft een paar korte telefonische contacten gehad, maar de vragen behoorde niet tot het taakgebied van vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon heeft de betreffende melders een passende route geadviseerd. Implementatie personeelsregelingen In 2013 is een start gemaakt met het toetsen en mogelijk aanpassen van het personeelsbeleid op de aangescherpte visie op P&O als doorvertaling van de organisatievisie. Bij de daaruit volgende aanpassingen van personeelsbeleid is rekening gehouden met de financiële draagkracht van de organisatie en de kwaliteitsnormen vanuit HKZ. Er is gelet op de wijzigingen in Wet- en regelgeving, de CAO Jeugdzorg en ontwikkelingen op P&O gebied in relatie tot het bestaande personeelsbeleid. Daar waar er sprake was van instemmingsrecht van de Ondernemingsraad, is deze overeengekomen en zijn in 2013 meerdere (aangepaste) regelingen van kracht geworden: - Declaratietermijn onkostenvergoeding - Fietsenplan - Bedrijfsfitness - Periodiek opvragen VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) In 2013 hebben activiteiten plaatsgevonden in het kader van het met de OR afgesproken onderhoud van het functiegebouw. Bij nieuwe of gewijzigde functies maakt De Rading gebruik van de Methodische Niveau Toekenning behorende bij de Bakkenist methode van functiewaardering. In 2014 wordt hieraan de laatste hand gelegd. Deskundigheidsbevordering In het jaarlijkse opleidingsplan, als uitwerking van het opleidingsbeleid, zijn scholingsactiviteiten opgenomen die voortkomen uit de doelstellingen en strategie van De Rading, het functioneren van de teams/afdelingen en de individuele opleidingsbehoefte van medewerkers (voortvloeiend uit het Persoonlijk Ontwikkelingsplan - POP). De volgende scholingsactiviteiten hebben in 2013 o.a. plaatsgevonden: - Bedrijfshulpverlening - PMTO training - VIB opleiding - Triple P opleiding - PPI training - IAG opleiding - Contextuele opleiding - Agressietraining - Omgaan met seksualiteit - Hechtingsproblematiek - Training traumaverwerking - Vlaggensysteem - Omgaan met klachten De tevredenheid over de opleiding wordt na afloop van de opleiding getoetst middels een vragenlijst. Verder worden de baten van de opleiding gemeten in functionerings- en beoordelingsgesprekken. De daadwerkelijke
14
Zie ook paragraaf “Medewerkerstevredenheidsonderzoek” (MTO)
36
effectiviteit is op deze manier echter nog moeilijk in kaart te brengen. Er wordt gezocht naar een beter meetsysteem zodat de resultaten benut kunnen worden voor het vormgeven van toekomstige opleidingsplannen. De Rading heeft in 2013 ondersteunende activiteiten uitgevoerd voor de registratie van jeugdzorg-werkers (HBO) en gedragswetenschappers in de beroepsregisters. Deze beroepsregistratie is vanaf 1 januari 2014 verplicht en dient de vakbekwaamheid aan te tonen. Alle daarvoor in aanmerking komende medewerkers zijn in 2013 aangemeld ter registratie. Door achterstand bij de beroepsregisters zijn de aanmeldingen nog niet allemaal administratief verwerkt. De verplichte beroepsregistratie is onderdeel van de professionalisering van organisaties en professionals met als doel de kwaliteit van de zorg te borgen. In 2014 zullen de benodigde faciliteiten, instrumenten en hulpmiddelen om herregistratie mogelijk te maken geïntegreerd worden in het huidige opleidingsbeleid. De Rading zal vanuit haar visie op ‘voortdurend ontwikkelen’ professionals zoveel mogelijk toerusten en faciliteren om de autonomie, vakmanschap en beroepstrots te versterken. Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) Het Medewerkerstevredenheidonderzoek (hierna MTO) wordt om de drie jaar uitgevoerd. In 2012 heeft er een MTO plaatsgevonden. Het onderzoek heeft een respons opgeleverd van 71%. De gangbare norm ligt tussen de 50% en 60%. Doordat de score boven de vastgestelde norm ligt, stelt De Rading vast dat de uitkomst een goede afspiegeling is van wat er leeft bij eenieder. De uitkomsten zijn door het hoofd P&O geanalyseerd en met advies voorgelegd aan het managementteam. Het managementteam is verantwoordelijk voor de vertaling daarvan naar concrete doelstellingen en plannen. Het managementteam wordt daarbij gevoed door informatie van de teamcoördinatoren die met de individuele teams speerpunten hebben benoemd waaraan ze de komende jaren willen werken. Deze vertaalslag heeft in 2013 plaatsgevonden en beslaat zowel 2013 als 2014. De speerpunten binnen de plannen: - Verbinding zoeken met andere afdelingen/teams (samenwerking met andere jeugdzorgorganisaties of andere sectoren) - Meer aandacht voor transparante communicatie - Handelingsvaardigheden vergroten om met werkdrukbeleving om te gaan - Duidelijkheid van taken (uniformiteit in werkwijzen en uitleg van procedures en regelgeving creëren) - Duidelijkheid van doelstellingen en strategie van De Rading in de toekomst en de mate waarop zij inspeelt op nieuwe ontwikkelingen (belangrijk item in het kader van de naderende transitie en transformatie van de Jeugdzorg) Het hoofd P&O onderzoekt in hoeverre de doelstellingen zijn behaald en/of moeten worden bijgesteld. Deze informatie zal onder andere meegenomen worden in het vormgeven van het MTO voor 2015. Arbobeleid De acties uit het ARBO-jaarplan 2013 zijn uitgevoerd. Op het gebied van brandveiligheid heeft dit geleid tot een vergroting van het bedrijfshulpverleningsteam. Echter het aantal bedrijfshulpverleners blijft ook in 2014 een aandachtspunt. De bedrijfshulpverleners hebben in 2013 een training genoten waarin tevens de ontruimingsoefeningen geëvalueerd zijn. Naar aanleiding van het jaarlijks onderhoud aan brandmeldcentrales, noodverlichting en blusmiddelen zijn noodzakelijke aanpassingen uitgevoerd. In 2006 is de RI&E (risico -inventarisatie en -evaluatie) op de locatie in Hollandsche Rading (De Hertenkamp) uitgevoerd. Voor de kamertrainingscentra is in het verleden niet eerder een RI&E opgesteld. Dit dient in 2014 opgesteld te worden. De verhuizing van locatie Amersfoort in 2014 vraagt om een update van de RI&E voor deze locatie. Eind 2013 zijn offertes opgevraagd bij verschillende arbodiensten en begin 2014 zal opdracht worden gegeven voor het uitvoeren van de nieuwe RI&E en het opstellen van een plan van aanpak. Het Nieuwe Werken Om vraaggericht te kunnen zijn heeft de jeugdzorg behoefte aan meer flexibiliteit en innovatieve kracht. Dit kan gestimuleerd worden door het invoeren van het Nieuwe Werken. Het Nieuwe Werken is een nieuwe manier om werk te organiseren of werk in te delen met als doel efficiënter te zijn. Bij het nieuwe werken gaat het vooral om een omslag in denken over werk. Het is een visie verandering. Werken gaat niet langer over het proces, maar over het
37
resultaat. Het nieuwe werken heeft praktisch gezien drie pijlers waar het op leunt: technologie, werkplek en cultuur. De Rading heeft Het Nieuwe Werken middels het traject ‘De Rading werkt nieuw’ in 2012 ingevoerd. De nieuwe kantoorlocatie in Amersfoort is volgens Het Nieuwe Werken ingericht. In 2013 is samen met Lijn5 de zoektocht naar een geschikte locatie in Utrecht gestart om Het Nieuwe Werken verder te implementeren. Het past in de ontwikkeling (ook met het oog op de transitie) dat er tijd- en plaat ongebonden kan worden gewerkt en daarmee over de grenzen van de eigen organisatie kan worden gewerkt. Voor de locatie in Utrecht is een gezamenlijke stuurgroep in het leven geroepen waaronder verschillende werkgroepen vallen (inrichting, samenwerking en ICT/automatisering). Ondersteunende diensten Afdeling automatisering Nieuwe technologieën en daarmee ook de te verwachten afbouw van (niet meer ondersteunde) oude technologieën hebben geleid tot een herbezinning. Met het Nieuwe Werken in het vooruitzicht is het van belang om goede keuzes voor de toekomst te maken. Dit heeft vooral geleid tot oriëntatie op de mogelijkheden en het hierbij benutten van externe deskundigheid en samenwerking met de partners binnen Jeugdhulp op Maat. Op basis van de uitkomsten van de oriëntaties zullen in 2014 definitieve keuzes gemaakt worden. Financiële afdeling In een Meerjaren- Informatieplan streven we naar een automatische koppeling van financiële- cliënt- en personeelsgegevens, zodat gegevens beter in perspectief geplaatst kunnen worden, toegankelijker zijn, flexibeler benaderd kunnen worden en er sneller en makkelijker rapportages kunnen worden gemaakt. Met de integrale managementinformatie is in 2013 een start gemaakt en zal dit in 2014 verder worden ontwikkeld. P&O afdeling In 2013 heeft de personeelsafdeling zich verder bekwaamd in het werken met het Personeelsinformatiesyteem Beaufort en de ondersteuning van de organisatie in het gebruik daarvan. Hierdoor is het proces van de gegevensverwerking vereenvoudigd en efficiënter. Het papierwerk wordt hiermee tot een minimum beperkt. Vanaf 1 januari 2013 wordt de salarisadministratie niet langer gevoerd door A/S Works, maar door AAG. Dit is de partij die De Rading heeft ondersteund bij de overgang naar Beaufort en de ontwikkeling van de HR portal. Facilitaire Dienst Aan de hand van het strategisch huisvestingsplan zijn keuzes gemaakt over de invulling van diverse locaties. In 2013 is mede in het licht van efficiëntie, samen met Lijn5 actief gezocht naar een gezamenlijke locatie in Utrecht. Hiermee wordt de huisvesting van drie locaties teruggebracht naar één. De verhuizing is gepland in het derde kwartaal 2014. De verhuizing naar het nieuwe pand in Amersfoort gelegen aan het Piet Mondriaanplein 48-56 heeft in april 2013 is plaatsgevonden en is naar tevredenheid verlopen. De huurovereenkomst met betrekking tot het pand gelegen aan Kapelweg 10b te Utrecht is verlengd tot 31-10-2014. In 2013 voldeden alle panden aan de brandveiligheidseisen.
38
VIII Bedrijfsvoering Beleidscyclus De bedrijfsvoering van De Rading volgt jaarlijks een vast stramien in het kader van de reguliere beleidscyclus. Deze cyclus vormt een belangrijke basis voor de sturing en kwaliteitsverbetering van de organisatie en is afgestemd op de beleidscycli van de provincie. Het meerjarenbeleid van De Rading geeft richting aan de jaarlijks vast te stellen speerpunten en prioriteiten in het jaarplan. Voor 1 juli van elk jaar wordt een inhoudelijk en financieel kader opgesteld dat dient als uitgangspunt bij het opstellen van het jaarplan en de Provinciale subsidieaanvraag. Na vaststelling van de subsidiebeschikking door de provincie worden begroting en jaarplan definitief. Risicobeheersing De risicobeheersing in de bedrijfsvoering is bij De Rading in het kader van de jaarlijkse planning- en controlcyclus een continue punt van aandacht. De bestuurder heeft hierin een centrale taak en brengt actuele risico’s systematisch in kaart waarbij deze worden geagendeerd in het managementteam en in de vergaderingen met de Raad van Toezicht. Het uitgangspunt is dat het risicobewustzijn en kwaliteitsdenken is verankerd in de dagelijkse werkzaamheden en dat deze zijn beschreven en worden uitgevoerd conform processen en procedures. De inbedding hiervan via het kwaliteitsmanagement systeem en HKZ-certificering schept waarborgen voor het continue verbeteren via de PlanDo-Check-Act cyclus. Jaarlijks vindt tijdens de interim-controles en jaarrekeningcontrole een specifieke beoordeling plaats door de externe accountant van de opzet en werking van de bestaande administratieve procedures. Hierbij wordt aandacht besteed aan risico’s die inherent zijn aan de organisatie en aan interne risico’s die de beheersing van de organisatie kunnen beïnvloeden, met name daar waar deze financiële impact hebben op de organisatie. Daarnaast wordt de organisatie jaarlijks extern geaudit door een certificerende instantie in het kader van de kwaliteitszorg en vindt toezicht plaats op de inhoudelijke kwaliteit en risico’s door de Inspectie Jeugdzorg. Voor al deze externe beoordelingen geldt dat ze naar de belanghebbenden worden gecommuniceerd. Ten aanzien van de inhoudelijke en bedrijfsmatige risico’s van De Rading zijn belangrijke risicogebieden met mogelijk effect op de beleids- en begrotingsuitvoering te onderscheiden. Waar dat in haar macht ligt, tracht De Rading deze risico’s zoveel mogelijk te voorkomen (de kans op een risico verkleinen) of de gevolgen te beperken (de impact van een risico verkleinen). Tegelijk is duidelijk dat er altijd resterende risico’s zullen blijven bestaan. Het eerste risico dat zich in 2013 voordeed was de realisatie van de afspraken in het kader van de beschikking van de provincie gekoppeld aan de afspraken tussen Rijk en IPO. In 2013 heeft een korting van 15% op de DUZ middelen plaats gevonden van € 717.000. Hiermee nam de productieafspraak in het DUZ met 30 af. De Rading heeft ervoor gekozen om niet direct te gaan afbouwen maar enerzijds in te zetten op participatie in experimenten en anderzijds het risico te verminderen door kosten zorgvuldig te beheersen. Extra middelen zijn verworven via pilots in het kader van de experimenteermiddelen, extra pleegzorg middelen en verrekening van DUZ overproductie. Bovendien waren in de begroting geen OVA middelen opgenomen. Deze middelen zijn inmiddels wel beschikt met naar het nu lijkt slechts beperkte kosten daar tegenover. Deels zal dit afhangen van de nog lopende CAO onderhandelingen. Het tweede risico is dat van de ontwikkeling van de vraag naar jeugdzorg aan de ene kant en de indicatiestelling door Bureau Jeugdzorg aan de andere kant. Omdat De Rading geen invloed heeft op de ontwikkeling van haar cliëntstromen, zowel in kwantitatieve (vraag) als kwalitatieve (zwaarte) zin, is hieraan een risico verbonden. De Rading kan hier gevolgen van ondervinden, zowel in de situatie van oplopende vraag als dalende vraag. De Rading probeert hier meer grip op te krijgen door de intensiteit en de variëteit van de hulp te volgen. Over belangrijke trends kan dan in een vroegtijdig stadium met Bureau Jeugdzorg en de Provincie worden gecommuniceerd. Het andere risicogebied ligt in de aard van de geleverde diensten. Binnen de uitvoering van jeugdzorg heeft men te maken met complexe problematiek en is het mensenwerk. Er kan zich op enig moment een incident voordoen, hoezeer ook eisen worden gesteld aan de kwaliteit. De impact van een incident kan variëren in sterkte, mede afhankelijk van de publiciteit die daaraan wordt gegeven. Over de wijze waarop een eventueel incident wordt omgegaan zijn zowel intern als met de provincie en ketenpartners afspraken gemaakt. In de financiën ligt ook een risicogebied. Een aantal elementen bepaalt in hoge mate de financiële uitkomsten van de begroting versus de werkelijkheid. Enkele voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van het ziekteverzuim, de
39
afspraken rondom de CAO Jeugdzorg en de beschikbaar gestelde vergoeding voor loon- en prijsstijging door het Rijk. Op financieel vlak gedraagt De Rading zich conservatief. Ook de gehanteerde financieringsystematiek brengt een prijsrisico met zich mee. Dit maakt het extra belangrijk niet alleen de productie per hulpvorm maar ook de berekening van de bezetting volgens de subsidie voorwaarden te monitoren. Jongeren worden (na/tijdens de crisis periode indien dit van toepassing is) in een domein geplaatst volgens het perspectief van het kind. Vervolgens is de prijs gebaseerd op een gemiddelde prijs per kind, onafhankelijk van welke en hoeveel producten het kind heeft genoten. De gemiddelde prijs wordt vooraf bij subsidieaanvraag bepaald. De realisatie kan echter van de begroting afwijken doordat het perspectief van een kind niet beïnvloedbaar is. In 2013 heeft De Rading op beide fronten meer gerealiseerd dan afgesproken. Dit komt enerzijds door de gecontinueerde inzet ondanks de eerder genoemde DUZ korting en anderzijds vanwege een verschuiving tussen de DUZ en NDUZ domeinen. Op langere termijn is er nog veel onzekerheid over de hoogte van de nieuwe financieringsafspraken vanaf 2015 en de nieuwe financieringssystematiek. Zowel de transitie als de transformatie en de daarbij gepaard gaande bezuinigingen zullen invloed hebben op de hoeveelheid te leveren zorg en De Rading als organisatie. Voor deze elementen geldt dat ze niet of slechts indirect door De Rading te beïnvloeden zijn. Wel mag worden verwacht dat De Rading hier naar vermogen op anticipeert en bijstuurt waar dat nodig is. De Planning & Control-cyclus van De Rading is hierop ingericht. Met het oog op deze veranderingen heeft De Rading verschillende (krimp) scenario’s in kaart gebracht. Het volgende risicogebied is de geschiktheid en de onderhoudssituatie van de gebouwen in relatie tot het toekomstige gebruik enerzijds en de beschikbare reserveringen, voorzieningen en exploitatievergoedingen anderzijds. De Rading heeft in 2010 een strategisch huisvestingsplan opgesteld op basis waarvan keuzes gemaakt kunnen worden afhankelijk van de vraagontwikkeling en de ontwikkeling van de financiële kaders. De Rading is op dit vlak steeds bezig de huisvesting te optimaliseren. In dit kader wordt momenteel samen met een partner van het samenwerkingsverband Jeugdhulp op Maat naar gezamenlijke kantoorhuisvesting gezocht. Financiële positie per 31 december 2013 Het eigen vermogen is gegroeid van € 2.046.000 per 31 december 2012 naar € 2.093.000 op 31 december 2013. Dit is het gevolg van de toevoeging van het exploitatie overschot van € 47.000 Het eigen vermogen bedraagt ultimo 2013 28% van het balanstotaal (de zogenaamde solvabiliteit) wat gelijk is aan het percentage in 2012. In de komende jaren zal het beleid erop gericht zijn de balansverhoudingen goed te houden. Tegelijkertijd is De Rading een gesubsidieerde organisatie, opererend in een maatschappelijke context en zal er niet meer geld worden gereserveerd dan op grond van een gezonde bedrijfsvoering noodzakelijk is. De liquiditeitspositie van De Rading is goed. De kasstroom uit operationele activiteiten is ook positief. Er is geen behoefte aan additionele externe financieringen. Uitvoering 2013 en vooruitblik 2014 en 2015 De totale bedrijfsopbrengsten van De Rading in 2013 waren €18.927.000, vergeleken met € 18.954.000 in 2012. De Rading is in 2013 15% gekort op het DUZ budget. Dit betekende een korting van € 717.000. Deze middelen waren bedoeld om door gemeenten ingezet te worden als experimenteer middelen in 2013 in het kader van de aankomende transitie. De Rading heeft in samenwerking met haar partners van Jeugdhulp op Maat ingeschreven op de verschillende uitvragen. Tegenover deze korting staan de volgende ontvangen middelen: € 48.000 is aan De Rading toegekend in het kader van een pilot voor de stad Utrecht. De stad Utrecht heeft met deze experimenteermiddelen buurtteams opgezet. Vanuit De Rading zijn hiervoor vier medewerkers en een teamleider geselecteerd. € 64.000 van de middelen die in 2013 zijn toegekend aan pilots zijn nog niet uitgegeven. Deze worden door de Provincie gebruikt om overproductie in het DUZ domein te financieren. Voor De Rading betekent dit vergoeding van een overproductie van 4. € 460.000 is door de provincie eind oktober beschikt voor 40 extra voltijd pleegzorgplekken, met een reductie van 30 deeltijdplekken. Voor de door groei veroorzaakte overbezetting in pleegzorg is in juni een aanvraag gedaan voor extra middelen. Dit kwam door meer unieke cliënten in voltijd pleegzorg en minder unieke jongeren in deeltijd pleegzorg. De aanvraag omvatte het omzetten van 30 deeltijd pleegzorg plekken
40
-
naar 30 extra voltijd pleegzorg plekken, plus extra begeleidingsmiddelen voor de jongeren die deeltijd begeleiding krijgen boven op hun voltijd plaatsing. Dit laatste is niet gehonoreerd. € 53.000 is in oktober beschikt om de DUZ productie met 3 te verhogen naar 142. Tenslotte is eind november € 379.000 beschikt; € 259.000 voor OVA middelen 2013 en € 120.000 voor indexatie van de pleegzorgvergoedingen 2013. Deze waren niet in de begroting opgenomen, omdat deze destijds niet bekend waren. Tevens was het nog onduidelijk of er nog extra loonkosten tegenover de OVA middelen zouden komen te staan.
De bedrijfslasten in 2013 waren € 18.927.00, vergeleken met € 18.703.000 in 2012. De lasten in 2013 waren hoger vanwege het reserveren van middelen voor een mogelijke retroactieve looncompensatie over 2013 en het vormen van een voorziening voor frictiekosten (wachtgelden) in het kader van de transitie. In de lonen en salarissen is de reservering voor mogelijke retroactieve looncompensatie over 2013 opgenomen ter waarde van € 98.000. Dit maakt deel uit van de CAO onderhandelingen. Ook de kosten voor de voorziening voor wachtgelden ter hoogte van € 313.000 vallen onder lonen en salarissen. Ter voorbereiding op de transitie op 1 januari 2015 en de bijkomende verwachte krimp van minimaal 15% is een reorganisatie voorzien. Dit zal, ondanks de flexibele schil, (gedwongen) ontslagen tot gevolg hebben, welke tot wachtgelden zullen leiden. Deze kosten buiten beschouwing gelaten, zijn de lonen en salarissen in 2013 iets lager dan begroot. Dit is het resultaat van het conservatieve aannamebeleid als gevolg van de toenmalige onzekerheid in toekenning van experimenteermiddelen en de late toekenning van de extra pleegzorg middelen. Huisvestingskosten zijn licht gedaald vanwege verhuizing naar goedkopere huisvesting van een van de kantoorpanden; dit ondanks de hogere energiekosten. Verzorgingskosten zijn toegenomen door de hogere bezetting in pleegzorg. Dit alles resulteert in een positief resultaat voor 2013 van € 47.000, vergeleken met € 306.000 in 2012. Het vergroten van de effectiviteit en efficiëntie van de jeugdzorg zijn voor De Rading belangrijke uitgangspunten, niet alleen vanuit inhoudelijk perspectief maar ook vanuit financieel perspectief. De Rading legt haar focus op de uitvoering van effectieve ambulante programma’s voor specifieke doelgroepen al dan niet in combinatie met verblijf (pleegzorg of residentieel), op gedifferentieerde pleegzorg en specifieke residentiële hulpverlening/behandeling. De Rading heeft de ervaring dat de inzet van (bewezen) effectieve methoden weliswaar in eerste instantie een kostenverhogend effect hebben, maar zich terugverdient in de effecten voor cliënten en het voorkomen van zorg langer dan nodig. Om effectieve methodes te mogen uitvoeren moet personeel geschoold of getraind worden, moet (externe) supervisie gevolgd worden en moet deelgenomen worden aan externe stuurgroepen en intervisiegroepen. Deze investering in personeel om een effectieve methodiek te kunnen en mogen uitvoeren heeft een opdrukkend effect op de kostprijs. In algemene termen kan gesteld worden dat de (toekomstige) continuïteit in de hulpverlening bemoeilijkt wordt door de consequenties van de financieringssystematiek en de komende transitie naar gemeenten. Dit benadrukt het belang van goede en tijdig beschikbare sturingsinformatie evenals een kwantitatief en kwalitatief goede bezetting van het managementteam en de stafafdelingen. In 2013 is wederom in samenwerking met de ADDgroep het dashboard voor de interne bedrijfsvoering met benodigde managementgegevens verder verbeterd. Het dashboard welke uiteindelijk informatie uit de verschillende systemen (cliënt-, personeel- en financieel -systeem) zal gaan gebruiken, wordt voor interne sturing en externe verantwoording gebruikt. Voor vaststelling van de onderliggende beschikkingen moet De Rading aan de subsidie voorwaarden voldoen. In het DUZ domein zoals hierboven beschreven moest De Rading een uitstroom van 142 (met een uitstroomwaardigheidsverklaring van BJU) halen. De Rading heeft in 2013 een DUZ uitstroom van 155 gehaald, d.i. een overproductie van 13. Er is hiervoor € 64.000 beschikbaar gesteld door de provincie. Met een DUZ tarief van € 18.000 komt dit neer op een extra gefinancierde uitstroom van bijna 4. In het NDUZ is de productie afspraak een gemiddelde bezetting van minimaal 98% met als basis 956 plaatsen. Met een bezettingspercentage van 102% is hier aan voldaan.
41
2014 De ontvangen subsidiebeschikking 2014(eind november 2013) van de Provincie Utrecht kent een omvang van € 18.452.513 (prijspeil 2012). De Rading heeft de helft van de middelen voor crisis pleegzorg (14 plaatsen) omgezet naar middelen voor voltijd pleegzorg. Hiermee kunnen 18 voltijds pleegzorgplekken worden bekostigd. De verschuiving is gevolg van het feit dat De Rading tijdens de crisisopvang werkt aan een oplossing voor langere tijd (het toekomstperspectief). Mocht het perspectief zijn dat terugkeer naar het eigen gezin tijdelijk of langdurig niet kan, dan streven wij ernaar dat het kind zonder onnodige overplaatsing in hetzelfde gezin kan blijven wonen. Hiermee wordt de maximale duur van crisisopvang van 28 dagen, niet overschreden. De provincie wil in navolging op de pilots in het kader van de experimenteermiddelen in 2013 de gemeentes wederom de mogelijkheid bieden om zich op 2015 voor te bereiden Nadere afspraken dienen hierover te worden gemaakt in overleg met de jeugdzorgaanbieders en op basis van de beschikbare ruimte. 2015 Het is de bedoeling dat eind maart de gemeentes (en/of regio’s) duidelijkheid verschaffen aan jeugd en opvoedhulp aanbieders omtrent het gegarandeerde budget in 2015 middels een budgetbrief. Deze moeten de afspraken in de transitiearrangementen verder specificeren. Momenteel heeft De Rading nog geen budgetbrieven ontvangen. De regio’s verschillen in hun afspraken en hun aanpak. De Rading is met verschillende regio’s in gesprek. De concept budgetgaranties lijken te variëren tussen 70% en 80%.
42
IX Samenstelling raden, bestuur en commissies Juridische structuur De Rading is een stichting, ontstaan uit een fusie van meerdere rechtsvoorgangers met een lange historie. Na de overname van de Centrale voorziening voor Pleeggezinnen en de therapeutische Pleegzorg door Bijzonder Jeugdwerk Utrecht is de stichting in 1998 verder gegaan als geïndiceerde jeugdzorgaanbieder in de provincie Utrecht onder de naam Stichting De Rading als onderdeel van de landelijke koepel Bijzonder Jeugdwerk Nederland. In 2002 is De Rading als zelfstandige rechtspersoon verder gegaan en zijn de statuten aangepast. De Rading hanteert het zogenoemde Raad van Bestuur/Raad van Toezichtmodel. De Stichting wordt bestuurd door een eenhoofdige Raad van Bestuur, hierna te noemen bestuurder. De bestuurder legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Besturingsmodel Onder voorzitterschap van de bestuurder vormen de afdelingshoofden cure en care het Managementteam (MT). De bestuurder en de RvT worden inhoudelijk ondersteund door de bestuurssecretaris. Onder de aansturing van de bestuurder worden de verschillende hulpvarianten van De Rading aangestuurd door de afdelingshoofden en teamcoördinatoren. Onder aansturing van de bestuurder fungeren de verschillende afdelingen: Personeel & Organisatie (P&O), Financiën, Automatisering en Applicatiebeheer, Facilitaire Dienst, PR & Communicatie en Kwaliteit. De organisatie hanteert de volgende uitgangspunten: • Transparantie, zowel intern als extern; • Professionele dienstverlening op alle niveaus; • Integraal management (verantwoordelijkheid in de lijn); • Resultaatgericht (PDCA); • Bedrijfsvoering ten diensten van het primaire proces. Medezeggenschapsstructuur De Rading heeft een Ondernemingsraad. De advies- en instemmingsbevoegdheden van de Ondernemingsraad zijn vastgelegd in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). De Rading heeft geen Cliëntenraad maar werkt met cliëntenfora. Daarnaast wordt de betrokkenheid van cliënten op de afdelingen vormgegeven door verschillende vormen van cliëntenparticipatie, zoals: jongerenraden, ouderbijeenkomsten en rondetafelgesprekken met cliënten. Voor de pleegouders fungeert de Pleegouderraad, waarin aan pleegouders informatie- en adviesrecht is verstrekt voor de met betrekking tot de pleegzorg relevante onderwerpen. Werkgebied Het primaire werkgebied van De Rading is de provincie Utrecht. Samenwerkingsrelaties De Rading werkt niet vrijblijvend samen met de partners binnen Jeugdhulp op Maat en nauw samen met andere partners op het terrein van de jeugdzorg. De Rading neemt daarbij ook deel aan diverse netwerken en samenwerkingsverbanden die tot doel hebben de kwaliteit en effectiviteit van de zorg in de keten te verbeteren. Normen voor goed bestuur De Rading kent een Raad van Toezicht en een Raad van Bestuur. Het Toezicht en het Bestuur vinden plaats op basis van de bepalingen zoals opgenomen in de statuten (akte laatste statutenwijziging 29 januari 2004) en het Reglement van de Raad van Toezicht (geactualiseerd 24 november 2008). In het Reglement is opgenomen dat de Raad van Toezicht zich gehouden acht aan de aanbevelingen voor goed bestuur, goed toezicht en adequate verantwoording zoals vastgelegd in de Zorgbrede Governance Code. De code bevat een groot aantal principes en gedragslijnen die moeten bijdragen aan een eerlijke, integere en transparante gang van zaken binnen organisaties. De Rading streeft er naar de principes van de Governance Code zo optimaal mogelijk toe te passen. De Raad van Bestuur en Raad van Toezicht hechten veel waarde aan een goede Governance gericht op de belangen van cliënten, continuïteit van de organisatie, maatschappelijk ondernemerschap en verantwoord gebruik van subsidies. Er is geen sprake van enige vorm van belangenverstrengeling tussen de bestuurder en de organisatie. De bestuurder vervult aantoonbaar geen enkele nevenfunctie die een meer dan minimale werkbelasting kan opleveren of anderszins strijdig is met de belangen van De Rading. De Raad van Toezicht beoordeelt jaarlijks haar eigen functioneren en dat van de Raad van Bestuur. In de evaluatie wordt tevens de relatie tussen de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur betrokken. De Raad van Toezicht legt extern verantwoording af over zijn handelen door goedkeuring te verlenen aan het jaarverslag, inclusief de jaarrekening en assurance-rapportage.
43
Raad van Bestuur De Raad van Bestuur, hierna te noemen bestuurder, is eindverantwoordelijk voor het totale beleid van de stichting en draagt er zorg voor dat de activiteiten van de stichting bestuurlijk, juridisch, zorginhoudelijk, organisatorisch en financieel goed gewaarborgd zijn, inzichtelijk zijn en verantwoord worden. De bestuurder heeft in 2013 de dagelijkse leiding over de organisatie uitgevoerd en heeft verantwoording afgelegd aan de Raad van Toezicht, conform haar statutaire bevoegdheden en het Reglement Raad van Bestuur (goedgekeurd door de Raad van Toezicht in 9 november 2009). De honorering van de bestuurder is vermeld in de jaarrekening 2013. Bij de honorering wordt de CAO Jeugdzorg gevolgd. Samenstelling Per 31-12-2013 kent de Raad van Bestuur de volgende samenstelling: R. de Vries, bestuurder/algemeen directeur. De algemeen directeur heeft geen (on)betaalde nevenfuncties. Raad van Toezicht De Raad van Toezicht kijkt met grote tevredenheid terug op de vele werkzaamheden die in het afgelopen jaar door de bestuurder en de medewerkers binnen De Rading zijn verricht. De Raad van Toezicht heeft ook in 2013 toezicht gehouden op de bestuurder en op de gang van zaken binnen De Rading. Deze taak voert de Raad van Toezicht onafhankelijk uit. Daarbij adviseert de Raad van Toezicht de bestuurder met haar werkzaamheden. In 2013 kwam De Raad van Toezicht in totaal 6 keer bijeen. De Raad van Toezicht wordt tussentijds en ter voorbereiding van de vergaderingen door de bestuurder geïnformeerd. Voorafgaande aan de vergaderingen vindt een overleg tussen de voorzitter van de Raad van Toezicht en de bestuurder plaats. De vergaderingen kenmerken zich door een open en constructieve vorm van overleg tussen de Raad van Toezicht en de bestuurder. De onderwerpen die in de vergaderingen aan bod komen zijn onder andere: de managementrapportages, het jaarplan, het maatschappelijk verslag, de begroting en de jaarrekening. Deze stukken over het jaar 2012 zijn akkoord bevonden en vastgesteld. Ook de mogelijke risico’s in de organisatie worden besproken. Tevens worden strategische keuzes (met inbegrip van het toekomstperspectief van De Rading in voorbereiding op de transitie) voorgelegd aan de Raad van Toezicht en de eventuele consequenties daarvan. Deze zijn eveneens door de Raad van Toezicht goedgekeurd. Sinds 2010 zijn twee voorbereidingscommissies werkzaam: 15 een Auditcommissie Financiën , met speciale aandacht voor de kwartaalrapportages, jaarrekening, jaarverslag, accountantsverslag 2011, begroting en jaarplan 2012; 16 een Kwaliteitscommissie * De commissies ondersteunen binnen hun taakgebieden de Raad van Toezicht bij de besluitvorming. De leden van de Raad van Toezicht worden benoemd voor maximaal 3 jaar. Herbenoeming is slechts tweemaal mogelijk. De maximale duur als lid van de Raad van Toezicht is derhalve 9 jaar. Samenstelling In 2013 is een nieuwe voorzitter toegetreden tot de Raad van Toezicht. De voorzitter heeft in 2013 de Raad van Toezicht verlaten. Per 31-12-2013 kende de Raad van Toezicht de volgende samenstelling: Wim Schreuders, voorzitter en lid Auditcommissie Financiën Dik Knoop, commissaris en voorzitter Auditcommissie Financiën Coen van den Born, commissaris en lid Auditcommissie Financiën Dr. ir. Jos Baecke, commissaris en voorzitter Kwaliteitscommissie Olga Modderkolk, commissaris en lid Kwaliteitscommissie Afgetreden in 2013: Mr. dr. Lies Punselie, commissaris en lid Kwaliteitscommissie dhr. Wim Kozijn, voorzitter en lid van de Auditcommissie Financiën.
15
Met ingang van 14 september 2010 is het reglement Auditcommissie Financiën van kracht geworden. Met ingang van 1 november 2010 is het reglement Kwaliteitscommissie van kracht geworden. * 2013 was een bezinningsjaar voor de Kwaliteitscommissie. Het is zoeken naar de juiste vorm. In 2014 staat een evaluatie gepland. 16
44
Samenstelling Managementteam Renate de Vries, algemeen directeur-bestuurder en voorzitter MT Hans Kodde, afdelingshoofd CARE Drs. Angenieta van Giessen, afdelingshoofd CURE Inhoudelijke ondersteuning RvT en Managementteam Mr. drs. Angelique Reuselaars, bestuurssecretaris Samenstelling Ondernemingsraad Sanne van Oosterom, voorzitter. Zij heeft haar functie in 2013 neergelegd. Drs. Sandra Stallinga, lid en vice-voorzitter Rosita Gena, lid. Zij heeft haar functie in 2013 neergelegd. Eveline Frenay, lid. Zij heeft haar functie in 2013 neergelegd. Gerrit Kool, lid Ellen Ferwerda, lid en in 2013 voorzitter geworden. Debby Enkelaar, lid Sten van Loenen, lid Joyce van Lieshout, lid Nieuwe leden toegetreden in 2013: Michelle de Jong, toegetreden in mei 2013 Mariëlle Tammes, toegetreden in september 2013 Sheila van Horn, toegetreden in mei 2013 maar haar functie weer neergelegd in november 2013 Samenstelling PleegOuderRaad Leonore Koerselman Erik Roest Ron Hortensius Wilma Duitscher Anita van Griethuysen Irene Stam Linda van Ooijen-van der Linden Afgetreden in 2013: Anneke Roeterdink Hanneke Anbeek Mimi Hollander
45
