LOKAAL BELEIDSPLAN KINDEROPVANG
Gemeente GEETBETS
2008– 2013
DOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 1 van 18
Inhoudstafel 1. Historiek Lokaal Overleg en Lokaal Beleidsplan Kinderopvang 2. Het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) 2.1. taak van het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) 2.2. samenstelling van het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) 2.3. voorzitter en secretaris van het Lokaal Overleg Kinderopvang
3. Beschrijving van het aanbod in Geetbets – kwantitatief en kwalitatief 3.1. Inleiding 3.1.1. Inleiding t.a.v. het basisaanbod 3.1.2. Inleiding t.a.v. het verruimd aanbod 3.1.3. Inleiding t.a.v. de kwalitatieve aspecten van het aanbod
3.2. Beschrijving van de initiatieven 3.2.1. Landelijke Kinderopvang – Dienst Opvanggezinnen 3.2.2. Initiatief voor Buitenschoolse Opvang Schuifaf 3.2.3. Vakantiewerking Geetbets 3.2.4. Vrije basisschool ‘Te Velde’ - Hogen 3.2.5. Gemeentelijke schoolopvang in de Vrije basisschool Geetbets
3.3. Samenvatting
4. Methode van behoefteanalyse 4.1. Een aantal algemene gegevens over Geetbets 4.2. Behoefteonderzoek
5. Besluitvorming met betrekking tot de vastgestelde noden 6. Kwalitatieve en kwantitatieve opties voor de toekomst 6.1. Opties voor de toekomst 6.2. Planning voor de verdere werking van het Lokaal Overleg Kinderopvang
7. Advies van het LOK over het lokaal beleidsplan kinderopvang
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 2 van 18
1. Historiek Lokaal Overleg en Lokaal Beleidsplan Kinderopvang Het Besluit van de Vlaamse Regering houdende de algemene voorwaarden inzake het organiseren van buitenschoolse opvang van 24 juni 1997 stelde dat de gemeenten een lokaal overleg konden organiseren rond de buitenschoolse kinderopvang met als doel de plaatselijke situatie wat betreft buitenschoolse kinderopvang te optimaliseren. Dit doel kon enkel bereikt worden mits samenwerking tussen alle plaatselijke actoren en het lokale beleid. Eén van de taken van het Lokaal Overleg was het opstellen van een lokaal beleidsplan rond buitenschoolse kinderopvang. Onder een beleidsplan werd verstaan: • een plan dat voor de gemeente of stad, voor een periode van 3 jaar, een analyse maakt van het bestaande aanbod, • een inschatting doet van de totale nood aan kinderopvang • en een visie, voorstellen en maatregelen formuleert om op korte en lange termijn aan de gesignaleerde noden te voldoen. Hierbij werd steeds uitgegaan van een meersporenbeleid; de rol die elke voorzieningvervulde, werd ten volle gerespecteerd. Het Lokaal Overleg had eveneens als opdracht een jaarlijkse verslaggeving over en de evaluatie van de lokale opvangsituatie en het beleidsplan te maken, ten behoeve van de gemeenteraad en Kind & Gezin. Verder had het Lokaal Overleg ook de opdracht advies te verlenen over de oprichting van initiatieven in de gemeente, rekening houdende met de plaatselijke noden en behoeften. Een vierde opdracht was het informeren van ouders over het plaatselijke opvangaanbod. o
Een eerste lokaal beleidsplan kinderopvang 1999 – 2001 voor de gemeente Geetbets, werd goedgekeurd door het Lokaal Overleg van 8 oktober 1998, door de gemeenteraad van 30 november 1998 en later door Kind & Gezin.
o
Een tweede lokaal beleidsplan kinderopvang 2002 – 2004 werd door het Lokaal Overleg goedgekeurd op 4 maart 2002 en later ook door de gemeenteraad en Kind & Gezin.
o
Een derde lokaal beleidsplan kinderopvang 2005 – 2007 werd goedgekeurd door het Lokaal Overleg op 16 juni 2005, voorgelegd en goedgekeurd door de gemeenteraad op 25 augustus 2005 en op 18 november 2005 goedgekeurd door Kind en Gezin.
Initieel voorzag de regelgeving van 24 juni 1997 in de installatie van een Lokaal Overleg rond buitenschoolse opvang. Meer en meer bestond de tendens om kinderopvang in de meest brede zin van het woord als centraal onderwerp te behandelen, een logisch gevolg van het meersporenbeleid dat tot de opdracht van het Lokaal Overleg behoort. Een bijsturing van de regelgeving drong zich dan ook op. In de nabije toekomst zal elk Lokaal Overleg dan ook evolueren naar een forum waar alle aspecten van kinderopvang aan bod zullen komen. . Het Besluit van de Vlaamse Regering houdende het Lokaal Beleid Kinderopvang, dat in werking trad op 19 juni 2007, vervangt: - Titel III van het Besluit van de Vlaamse Regering van 27 juni 1997 houdende de algemene voorwaarden inzake het organiseren van buitenschoolse opvang.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 3 van 18
-
Het ministerieel besluit van 30 juli 1997 houdende vaststelling van de inhoud van het lokale beleidsplan buitenschoolse kinderopvang en de wijze waarop het kwaliteitslabel door het lokaal Overleg wordt toegekend.
Dit Besluit brengt enkele veranderingen teweeg: - het Lokaal Beleidsplan Kinderopvang wordt niet meer opgemaakt door het Lokaal Overleg maar wel door het lokaal bestuur. - het Lokaal Beleidsplan Kinderopvang is niet meer een op zich staand plan maar maakt nu deel uit van het Lokaal Sociaal Beleidsplan - het toepassingsgebied breidt zich uit van buitenschoolse kinderopvang naar het ganse gamma aan kinderopvang (voorschoolse dagopvang, buitenschoolse, flexibele en occasionele opvang,…) - het Lokaal Overleg (LOK) wordt een gemeentelijke adviesraad en geeft zijn advies aan het lokaal bestuur en niet meer aan Kind en Gezin.
o
Een vierde Lokaal Beleidsplan Kinderopvang loopt over de jaren 2008 tot 2013 en is een onderdeel van het Lokaal Sociaal Beleidsplan.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 4 van 18
2. Het Lokaal Overleg Kinderopvang ( LOK ) 2.1 Taak van het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) Het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) staat voor een gedragen beleid kinderopvang. Het LOK wordt een gemeentelijke adviesraad, wat betekent dat: • de samenstelling en interne werking ervan wordt vastgelegd door de gemeenteraad; Dit gebeurde tijdens de gemeenteraad van 05 november 2007. • het lokaal bestuur zich in zijn lokaal beleid kinderopvang laat adviseren door het LOK en er zo voor zorgt dat het beleid lokaal gedragen wordt. Het is belangrijk dat het LOK zich verder ontwikkeld als een kennisautoriteit m.b.t. de plaatselijke kinderopvang. De adviserende autonomie en de representatieve samenstelling van het LOK zijn de beste garantie op een lokaal gedragen beleid.
2.2. Samenstelling van het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) Bij de samenstelling van het LOK houdt het lokaal bestuur ook rekening met de 2/3de regel zoals bepaald in art200§2 van het gemeentedecreet. De 2/3de regel is van toepassing op de stemgerechtigde leden.
Vertegenwoordiging van de lokale actoren - al wie plaatselijk een functie vervult in de opvang van kinderen - al wie invulling geeft aan de vrije tijd van kinderen voor en zolang ze naar de basisschool gaan ( scholen die opvang bieden, jeugdwerkinitiatieven, sport- en vrijetijdsinitiatieven, kinderoppas, verzorgd door de Gezinsbond, opvang voor zieke kinderen door de mutualiteiten en andere organisaties)
Dienst voor opvanggezinnen Rita Roosen, Landelijke Kinderopvang – Dienst Opvanggezinnen regio Geetbets, Kortenaken, Glabbeek, Zoutleeuw en Landen Initiatief voor Buitenschoolse Opvang Patricia Vansimpsen, locale coördinator buitenschoolse kinderopvang Schoolopvang Geetbets Patricia Vansimpsen, locale coördinator buitenschoolse kinderopvang gemeentelijk jeugdwerk Patricia Vansimpsen, coördinator jeugd plaatselijk jeugdwerk/Jeugdraad Sarah Vanparijs, voorzitter jeugdraad Zelfstandige opvanggezinnen de gemeente telt geen zelfstandige opvanggezinnen Zelfstandige opvanginstellingen er zijn geen zelfstandige opvanginitiatieven in Geetbets
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 5 van 18
Vertegenwoordiging van gebruikers - al wie plaatselijk een beroep doet op kinderopvang of een behoefte heeft aan kinderopvang ( individuele (groot)ouders - een vertegenwoordiger van een organisatie die representatief is voor gebruikers inzake kinderopvang ( lokale afdeling Gezinsbond, plaatselijke ouderverenigingen, verenigingen voor kansarme en/of allochtone ouders, verenigingen van ouders met kinderen met specifieke zorgbehoeften,…) ( bedrijven, opleidings- en tewerkstellingsorganisaties die kinderen zouden kunnen toeleiden naar de lokale actoren)
Ouders Nijssen Lode, oudercomité Rummen Corswarem Christophe, oudercomité Rummen Lux Kurt, oudercomité Geetbets Danny Vangarm, oudercomité Hogen ( GR 03.12.2007) Basisscholen Birja Steeno, directie VBS De Knipoog Rummen Martine Rutten, directie VBS Hupsakee Geetbets – Hogen
Een vertegenwoordiging van het lokaal bestuur ( geen stemrecht) Gemeentebestuur Benny Munten, burgemeester Ingrid Claes, schepen van jeugd OCMW-bestuur Albert Coppin, voorzitter OCMW
Kind en Gezin De consulent lokaal beleid kinderopvang als afgevaardigde voor Kind en Gezin, wordt uitgenodigd voor het LOK. Hij/zij ondersteunt het LOK en volgt het proces van het LOK op. Deze consulent kan als deskundige m.b.t. kinderopvang opgenomen worden in het LOK. Het spreekt vanzelf dat hij/zij in dat geval geen stemrecht heeft.
Sigrid Cox, provinciaal verantwoordelijke lokaal overleg - Kind & Gezin
Andere leden Carina Kenis, regionale coördinator BKO - IGO Leuven Uit het bovenstaande blijkt dat de wettelijke vereisten omtrent de samenstelling van het Lokaal Overleg werden gerespecteerd.
Wie ontbreekt ? Zoals ook bij de opmaak van de vorige beleidsplannen, wordt er van uit gegaan dat degenen die herhaaldelijk worden uitgenodigd en niet reageren of niet naar de vergaderingen komen, geen interesse hebben om deel uit te maken van het Lokaal Overleg.
2.3. Voorzitter en secretaris van het LOK Elk LOK heeft een voorzitter en een secretaris. Omdat de voorzitter moet kunnen optreden als een neutraal persoon heeft hij/zij:
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 6 van 18
-
geen binding met een kinderopvangvoorziening binnen de gemeente; bij voorkeur geen stemrecht
De secretarisfunctie wordt waargenomen door een gemeentelijke ambtenaar. Om de 6 jaar kan een nieuwe voorzitter en secretaris worden voorgedragen.
3. Beschrijving van het aanbod in Geetbets – kwantitatief en kwalitatief 3.1. Inleiding 3.1.1. Inleiding t.a.v. het basisaanbod In onderstaande tekst beschrijven we het basisaanbod kinderopvang in de gemeente. De informatie die we nodig hadden om het aanbod te omschrijven werd via een inlichtingenfiche verkregen. Een aantal actoren binnen de gemeente Geetbets werd gevraagd deze zorgvuldig in te vullen. De verschillende initiatieven werd i.v.m. hun eigen activiteiten gevraagd informatie te verstrekken over de volgende items: • de aard van hun voorziening • de leeftijd van het doelpubliek • de capaciteit van hun voorziening • het aantal regelmatige gebruikers • de openingsperiodes • de openingsuren • de personeelsbezetting • de infrastructuur • samenwerking met andere initiatieven De gemeente telt een aantal organisaties die misschien wel (door ouders) beschouwd worden als opvangvoorziening, doch dit niet als hun kerntaak zien. Vaak is de grens zeer vaag: wat is nu opvang en wat is geen opvang in de strikte zin van het woord? Om als kinderopvang beschouwd te worden dienen we in het aanbod de 3 volgende elementen terug te vinden: 1. er moet een structureel aanbod in tijd zijn (een bepaalde dag, bepaalde uren, …), dit in tegenstelling tot een occasioneel aanbod (af en toe, zonder vast stramien). 2. de doelstelling moet kinderopvang zijn 3. er worden geen specifieke interesses en / of vaardigheden van de kinderen verwacht De sport-, toneel- en muziekverenigingen, kortom de socio-culturele initiatieven, van Geetbets werden niet bevraagd omdat ze een andere doelstelling dan opvang hebben: ze beogen een concrete activiteit die samen met de aanwezige kinderen verder uitgebouwd wordt door middel van training en oefening. Daarenboven wordt van de kinderen een specifieke interesse en / of een welbepaalde vaardigheid verwacht. De vrijetijdsinitiatieven maken ook deel uit van het Lokaal Overleg, al dan niet via vertegenwoordiging door bijvoorbeeld de jeugdraad. Ze bieden dan wel geen opvang, toch richten ook zij zich naar dezelfde doelgroep. Een intensieve samenwerking tussen deze vrijetijdsinitiatieven en kinderopvanginitiatieven wordt vanzelfsprekend gestimuleerd.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 7 van 18
3.1.2. Inleiding t.a.v. het verruimd aanbod In dezelfde inlichtingenfiches werd de initiatieven ook gevraagd wat ze aanbieden buiten dit basisaanbod. Zo werd hen gevraagd ook informatie te verstrekken met betrekking tot: • financiële toegankelijkheid • diversiteit • is er opvang buiten de standaarduren van 7u tot 18u (flexibele opvang)? • de doelgroep: is deze ruimer dan de 0 tot 12-jarigen? • wordt er tegemoet gekomen aan de noden en behoeften van bepaalde groepen gebruikers? • inclusieve opvang: zijn meer zorgbehoevende kinderen welkom? • Is er opvang voor zieke kinderen?
3.1.3. Inleiding t.a.v. de kwalitatieve aspecten van het aanbod Ook lichten we de kwaliteitsimplementaties toe per initiatief in de gemeente. De informatie die we nodig hadden om naar kwaliteitsimplementatie te peilen werd eveneens via een inlichtingenfiche verkregen. De verschillende items die hierbij de leidraad vormen alsook bij de onderstaande verwerking, zijn overgenomen uit het kwaliteitscharter van Kind & Gezin. Aan de verschillende lokale actoren werd dus gevraagd i.v.m. hun eigen activiteiten informatie te verstrekken over de volgende aspecten: • de pedagogische werking • de begeleiding • de ouderparticipatie • de infrastructuur • de veiligheid en gezondheid
3.2. Beschrijving van de initiatieven De beschrijvingen die nu volgen zijn louter gebaseerd op de informatie die de initiatieven zelf hebben doorgegeven. Geen vermelding betekent dus geen info.
3.2.1. Landelijke Kinderopvang – Dienst Opvanggezinnen coördinaten: De dienst is actief in de regio Geetbets, Glabbeek, Kortenaken, Zoutleeuw en Landen. Het centraal secretariaat is gevestigd in Budingen, Linterseweg 10/1, tel. 011/58.14.38 De dienstverantwoordelijke is mevr. Rita Roosen.
[email protected] doelgroep: De dienst organiseert dagopvang voor kinderen tussen 0 en 3 jaar. Daarnaast kan de dienst ook voorzien in buitenschoolse opvang voor kinderen uit het basisonderwijs, maar dit gebeurt eerder zelden. De opvang gebeurt in een vertrouwde familiale sfeer van een opvanggezin. Er zijn in Geetbets 6 opvanggezinnen aangesloten bij de dienst, samen met een capaciteit van 22 voltijdse opvangplaatsen voor kinderen tussen 0 en 12 jaar, de eigen kinderen die nog niet naar school gaan meegeteld. Geetbets heeft 12 plaatsen en Rummen 10. Een 6-tal kinderen wordt dagelijks buitenschools opgevangen.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 8 van 18
Opmerkelijk: 3 van de 3 opvanggezinnen Geetbets wonen in dezelfde straat en 2 van de 3 opvanggezinnen in Rummen wonen in dezelfde straat. openingstijden: De kinderen worden gewoonlijk op weekdagen tussen 7u en 18u opgevangen, ook tijdens de vakantieperiodes. Eén opvanggezin vangt ook kinderen op vóór 7u en later dan 18u, afhankelijk van de vraag. ouderbijdragen: De aangerekende ouderbijdragen zijn bepaald door Kind & Gezin en hangen af van het (gezins)inkomen. Voor gezinslast wordt een vermindering toegestaan. De ouderbijdragen voor opvang van kinderen tot de leeftijd van 3 jaar zijn fiscaal aftrekbaar tot een maximum van € 11,15 per dag. Vanaf 1 januari 2005 zijn de opvangkosten voor kinderen die ouder zijn dan 3 jaar en die de leeftijd van 12 jaar niet bereikt hebben, ook fiscaal aftrekbaar tot een maximum van € 11, 20 per dag. financiering: De Dienst is erkend en gesubsidieerd door Kind & Gezin. personeelsgegevens: Een opvangouder moet minimum 21 jaar zijn. Sinds 1 april 2003 beschikken de opvangouders over een beperkt sociaal statuut. De opvangouders hebben geen specifieke opleiding. Bij de aanvang volgen zij – minimaal een startcursus. infrastructuur: De kinderen worden in de eigen woning van de opvangouder opgevangen. De woning moet minimaal aan de voorwaarden, opgesteld door Kind & Gezin, voldoen. pedagogisch concept: De kinderen worden opgevangen in een warme en huiselijke sfeer. Het aanwezige spelmateriaal is gevarieerd en aangepast aan hun leeftijd. Er is aandacht voor de lichamelijk en motorische ontwikkeling van elk kind. De zelfredzaamheid van elk kind wordt gestimuleerd. Het welbevinden van het kind staat centraal. participatie: Via een observatieboekje krijgen ouders alle relevante informatie m.b.t. de ontwikkeling van hun kind. Op de breng- en haalmomenten worden ouders op de hoogte gebracht van de gang van zaken; zij hebben steeds toegang tot de omgeving waar hun kind wordt opgevangen. Jaarlijks wordt er vanuit de dienst een gezinsfeest georganiseerd. De vormingsavonden voor de opvanggezinnen zijn ook soms toegankelijk voor ouders. Recent werd een tevredenheidsmeting bij de ouders georganiseerd. verruimd aanbod: Er worden momenteel geen kindjes uit specifieke doelgroepen opgevangen. Zieke kindjes worden niet opgevangen. noden en behoeften: Er is nood aan bijkomende opvangplaatsen.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 9 van 18
3.2.2. Initiatief voor Buitenschoolse Opvang Kinderclub Schuifaf coördinaten: Het IBO telt 1 locatie in Rummen: Ketelstraat 52 – 3454 Rummen – tel. 011/88.87.30 mevr. Patricia Vansimpsen, locale coördinator
[email protected] doelgroep: Het IBO biedt voor- en naschoolse opvang en opvang tijdens schoolvrije dagen en vakantiedagen voor kinderen die naar de basisschool gaan. Kinderen van de vrije basisschool in Rummen maken dagelijks gebruik van de voor- en naschoolse opvang; op woensdagnamiddag en op schoolvrije dagen komen ook de kinderen van de vrije basisschool in Geetbets naar Schuifaf. Tijdens de vakanties zijn alle kinderen uit het basisonderwijs en/of woonachtig in Geetbets welkom. Er wordt met leeftijdsgroepen gewerkt: de Minies (kleuters), de Mediummekes (1ste, 2e en 3e leerjaar) en de Maxies (4e, 5e en 6e leerjaar). De locatie in Rummen heeft een erkende capaciteit van 27 opvangplaatsen. openingstijden: Kinderen kunnen in het IBO terecht ‘s morgens vanaf 7u tot begin van de school en ‘s avonds, na het beëindigen van de lessen tot uiterlijk 19u. De week tussen kerst en nieuwjaar is de opvang gesloten. Gemiddeld totaal aantal opgevangen kinderen: gemiddeld aantal aanwezige kinderen 2005
voorschools naschools woensdagmiddag zomervakantie korte vakanties: - herfst - kerst - krokus - Pasen
gemiddeld aantal aanwezige kinderen 2006
18 25 22 25
13,8 14,3 18,1 15,5
23 15 22 23
18,8 9 12,2 21,2
De gemiddelde cijfers 2007 zien er terug veelbelovende uit. ouderbijdragen: Als ouderbijdrage worden de volgende tarieven gehanteerd: € 0,75 per begonnen half uur voor- en naschools op woensdagnamiddag en schoolvrije dagen: € 2,8 (minder dan 3u) € 4,00 (tussen 3u en 6u) € 8,00 (meer dan 6u) Bij gelijktijdige opvang van meerdere kinderen uit hetzelfde gezin wordt 25% korting verleend. Verder is er de mogelijkheid een sociaal tarief aan te vragen (-50%). De twee zijn cumuleerbaar. Vanaf 1 januari 2005 zijn de opvangkosten voor kinderen die ouder zijn dan 3 jaar en die de leeftijd van 12 jaar niet bereikt hebben fiscaal aftrekbaar tot een maximum van € 11, 20 per dag.
financiering:
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 10 van 18
Het IBO is erkend door Kind & Gezin voor 27 opvangplaatsen. Het Fonds voor Collectieve Uitrustingen en Diensten subsidieert een groot deel van de werkingskosten. Via het Vlaams ministerie voor werkgelegenheid wordt een belangrijk deel van de personeelskost gefinancierd. Ook de gemeente Geetbets past nog een aanzienlijk deel bij. personeelsgegevens: Het team bestaat uit 2 HT begeleidsters en 2 begeleidsters met een 3/4de betrekking + een 3/5de coördinator in vast dienstverband. Alle 4 begeleidsters bezitten een getuigschrift ‘begeleider in de buitenschoolse opvang’; 2 begeleidsters hebben daarenboven een basisdiploma kinderzorg. Er wordt telkens 1 begeleidster per 10 aanwezige kinderen ingezet. In juli en in augustus wordt het team nog aangevuld met telkens een HT jobstudent. infrastructuur: De locatie heeft 2 grote binnenruimten en 2 kleinere lokalen, telkens aangepast ingericht en ingedeeld in bvb. speelhoeken, een rustige ruimte, ... Er is heel wat spelmateriaal aanwezig, aangepast aan de verschillende leeftijden. De Maxies beschikken over een eigen lokaal. Aanpalend is er een grote, omheinde buitenruimte waarvan een deel verhard en een deel grasveld met doolhof. Er zijn ook speeltoestellen en een zandbak voorzien. pedagogisch concept: Er is een informele en vertrouwelijke omgang, met respect voor elkaar. In het IBO kunnen kinderen genieten van hun vrije tijd, hoewel er ook de mogelijkheid wordt geboden om huiswerk te maken. Op woensdagnamiddag en tijdens de vakanties is er een activiteitenaanbod. De kinderen worden afwisselend ingedeeld in leeftijdsgroepen voor de geleide activiteiten of er wordt gewerkt met workshops waar elke groep kan aan deelnemen. participatie: Ouders worden ingelicht over de geplande activiteiten. Ongeveer om de 3 maanden vindt het KOMO plaats: Kwartaaloverleg met Ouders. Vooraf krijgen de actieve gezinnen een kleine enquête toegestuurd in de vorm van een opmerkingenblad. De terug binnengebrachte bladen vormen een groot deel van de agenda. Het verslag van dit overleg wordt in de vorm van een nieuwsbrief naar alle ouders verspreid. samenwerking met andere initiatieven: Er is een goede samenwerking met de jeugddienst. Kinderen kunnen voor en na de vakantieaktiviteiten en / of het sportkamp terecht in Schuifaf. Kinderen kunnen deelnemen aan de uitstappen van de vakantiewerking en opstappen aan de opvang zelf. Ze worden uitgeschreven. verruimd aanbod: Momenteel worden 13 kinderen uit specifieke doelgroepen opgevangen: 5 allochtone kinderen en 8 kinderen uit kwetsbare gezinnen.
3.2.3. Vakantiewerking Geetbets coördinaten: Gemeentehuis Geetbets – Dienst Jeugd – Dorpsstraat 7 – 3450 Geetbets – tel. 011/58.65.40 Mevr. Patricia Vansimpsen, coördinator jeugd
[email protected] doelgroep: De vakantiewerking organiseert enerzijds het speelplein en anderzijds Grabbel- en Swapactiviteiten. De vakantiewerking richt zich tot kinderen van 3 tot 16 jaar en dit tijdens de
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 11 van 18
grote zomervakantie. Tijdens de korte vakanties zijn er sporadisch activiteiten gepland. De kinderen worden ingedeeld in leeftijdsgroepen: de Minies (kleuters), de Mediummekes (1ste, 2e en 3e leerjaar), de Maxies (4e, 5e en 6e leerjaar) en de Swappers (+13 jaar). openingstijden: De vakantiewerking gaat door de eerste 2 weken van juli en de eerste 2 weken van augustus en dit telkens van 9u tot 16u. Er is geen vakantiewerking tijdens de sportweek, om concurrentie te vermijden. ouderbijdragen: De speelpleinwerking kost e 1,00 per dagdeel... Een Grabbel- of Swappas kost 5 euro (één jaar geldig), maar de activiteiten zijn gratis. Wanneer voor bepaalde uitstappen inkom moet betaald worden, wordt deze wel aangerekend. De ouderbijdragen zijn sinds 2006 fiscaal aftrekbaar tot 12 jaar. financiering: De vakantiewerking is een initiatief van het gemeentebestuur. Via het jeugdwerkbeleidsplan worden er ook beperkt (10%)Vlaamse middelen toegekend. personeelsgegevens: Zowel in juli als in augustus zijn er naast een hoofdmonitor nog 6 animatoren (jobstudenten) aanwezig met een attest ‘animator in het jeugdwerk’. Per 10 kinderen is er één begeleider voorzien. infrastructuur: De centrale locatie bevindt zich in het centrum ‘De Poel’ in Grazen. pedagogisch concept: Er wordt naar gestreefd de kinderen en jongeren een aangenaam en plezierig tijdverdrijf tijdens hun vakantie aan te bieden. participatie: Er wordt jaarlijks een uitgebreide vakantiefolder uitgegeven. Jobstudenten en ouders hebben inspraak in programmatie en organisatie. verruimd aanbod: Een 20-tal kinderen uit specifieke doelgroepen neemt regelmatig deel aan de activiteiten: een 5-tal allochtone kinderen, 10 kinderen uit kwetsbare gezinnen en enkele kinderen met een specifieke zorgbehoefte (autisme). Ouders kunnen op het gemeentehuis een financiële toelage aanvragen voor deelname aan doelgroepspecifieke kampen buiten de gemeente. Dit is een tegemoetkoming voor kinderen met specifieke zorgbehoeften, vermits de gemeente zelf geen kampen organiseert. samenwerking met andere initiatieven: Er is een goede samenwerking met Schuifaf. Kinderen kunnen voor en na de vakantieaktiviteiten en / of het sportkamp opgevangen worden in Schuifaf. Er is echter geen vervoer tussen Rummen en Grazen voorzien. De sportweek gaat door in de sporthal van Rummen, vlakbij Schuifaf. De kinderen van de opvang kunnen deelnemen aan de uitstappen en worden aan de kinderclub opgehaald. De sportweek is het resultaat van een samenwerking tussen de sportdienst en de sportraad.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 12 van 18
3.2.4. Vrije basisschool ‘Te Velde’ – Hogen coördinaten van de opvang: Het oudercomité van de vrije basisschool ‘Te Velde’ organiseert niet langer voor- en naschoolse opvang in de school. Omwille van de problematiek van de fiscale attesten is de school nu zelf organisator. Vrije Basisschool ‘Te Velde’ Hogenstraat 67 en 98 te Geetbets
[email protected] doelgroep: In de school wordt voor en naschoolse opvang georganiseerd voor kinderen die in Hogen schoollopen. Zowel voorschools als naschools worden gemiddeld 5 kinderen opgevangen. openingstijden: Kinderen kunnen in de opvang terecht ‘s morgens vanaf 7u15 tot begin van de school en ‘s avonds, na het beëindigen van de lessen tot uiterlijk 18u. ouderbijdragen: De ouderbijdragen zijn sinds september 2007 gelijkgesteld aan de bijdragen van het IBO. financiering: Het gemeentebestuur betoelaagt de personeelskost van de opvang. De begeleidster werkt onder PWA-statuut. personeelsgegevens: Er is 1 begeleidster (PWA) aanwezig, zowel voor- als naschools. infrastructuur: De opvang gaat door in lokalen van de school; de speelplaats doet dienst als buitenruimte.
3.2.5. gemeentelijke schoolopvang in de Vrije basisschool Geetbets coördinaten van de opvang: De schoolopvang gaat door in het schoolgebouw, Dorpsstraat 7a te Geetbets – 011/58.65.41 Verantwoordelijke: Patricia Vansimpsen, locale coördinator 011/58.65.40 doelgroep: In de school wordt voor en naschoolse opvang georganiseerd voor kinderen die in Geetbets schoollopen. Voorschools worden gemiddeld 18 kinderen opgevangen; naschools 23. Op woensdagnamiddag – tot 13u – worden gemiddeld 12 kinderen opgevangen. Kinderen die lager opvang nodig hebben worden met de schoolbus naar Schuifaf in Rummen gebracht. openingstijden: Kinderen kunnen in de opvang terecht ‘s morgens vanaf 7u tot begin van de school en ‘s avonds, na het beëindigen van de lessen tot uiterlijk 18u10. ouderbijdragen:
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 13 van 18
Er wordt een ouderbijdrage van 0,75 euro per begonnen half uur aangerekend. Gelijktijdige aanwezigheid van meerdere kinderen uit één gezin, geven een korting van 25%. De mogelijkheid om Sociaal Tarief aan te vragen bestaat. Als aan de voorwaarden wordt voldaan, wordt een sociaal tarief van 50% toegestaan. financiering: Het gemeentebestuur financiert de personeels- en werkingskost van de opvang. personeelsgegevens: Er is 1 begeleidster aanwezig, zowel voor- als naschools. infrastructuur: De opvang gaat door in lokalen van de school, gehuurd door de gemeente. De speelplaats doet dienst als buitenruimte.
3.3. Samenvatting De gemeente Geetbets kent een aantal initiatieven, die zich op een of andere wijze bezighouden met kinderopvang. Enerzijds zijn er een beperkt aantal, dat zich vooral concentreert op de dagopvang van 0 tot 3-jarigen. Anderzijds zijn er een aantal initiatieven die zich toespitsen op de opvang van lagere schoolkinderen: het gemeentelijke initiatief Schuifaf en de schoolopvang in Geetbets, de Vakantiewerking Geetbets en de school in Hogen. Bekijken we de capaciteit van de voorzieningen dan situeert het zwaartepunt voor de opvang op een meer permanente basis zich hier vooral bij Schuifaf en de schoolopvang in Geetbets. De Vakantiewerking Geetbets is beperkt in tijd: slechts 4 weken in de grote vakantie. De Sportweek beperkt zich tot 1 week in de zomer. De personeelsbezetting beantwoordt in de verschillende initiatieven aan de wettelijke vereisten hieromtrent en hangt sterk samen met de aard van de activiteiten die georganiseerd worden. Ook qua infrastructuur is dit het geval. Alle initiatieven hechten zeer veel belang aan de pedagogische aspecten van hun taak. We merken hier wel accentverschillen op, afhankelijk van de leeftijdsgroep waarmee men werkt en de duur, de aard en de intensiteit van de opvang. De opleiding van de begeleiding verschilt eveneens van initiatief tot initiatief, doch beantwoordt steeds aan de kwaliteitseisen, specifiek voor elk initiatief. Alle initiatieven hechten belang aan een goede informatiedoorstroming, zowel formeel als informeel en een goed contact met de ouders. Samenwerking met andere initiatieven vertaalt zich vooral in afspraken rond activiteiten. Wat de verruiming van het aanbod betreft, merken we dat er overal aandacht is voor kinderen met specifieke zorgbehoeften en kinderen uit kansengroepen. Waar mogelijk wordt er ook samengewerkt; het vakantieaanbod wordt op elkaar afgestemd. In de dagopvang (0 – 3 jaar) is er een gebrek aan opvangplaatsen.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 14 van 18
4. Methode van behoefteanalyse 4.1. Een aantal algemene gegevens over Geetbets De fusiegemeente Geetbets bestaat uit de deelgemeentes Geetbets en Rummen. Grazen is geen aparte deelgemeente en maakt eigenlijk deel uit van de deelgemeente Rummen. Hogen is dan weer een leefkern die behoort tot het hoofddorp Geetbets. Het gemeentehuis is gelegen te 3450 Geetbets, Dorpsstraat 7. Op 31 december 2005 bedroeg het totaal aantal inwoners 5.765: 3.132 woonden in Geetbets, 2.086 in Rummen en 547 in Grazen Op 1 januari 2005 waren 25,16% van de inwoners jonger dan 24 jaar. Meer specifiek telde de gemeente 234 kinderen jonger dan 5 jaar, 282 kinderen tussen 5 en 9 jaar en 351 kinderen tussen 10 en 14 jaar. Geetbets telt 2 basisscholen op 3 vestigingen. De vrije basisschool Rummen telt ongeveer 200 leerlingen. De vrije basisschool Geetbets telt 2 vestigingen: eentje in het centrum van Geetbets en eentje in Hogen. Samen lopen er ongeveer 400 leerlingen school. De fusiegemeente Geetbets is een landelijke gemeente waar de landbouwsector nog relatief belangrijk is. Er zijn bijna geen industrie- of ambachtelijke zones (slechts één kleine ambachtelijke zone van 0,4 ha in Rummen). De tewerkstelling buiten de landbouw is zeer beperkt en, economisch sterk afhankelijk zijnde van Leuven en Brussel, brengt dit een grote uitwaartse pendel met zich mee. Het percentage werkzoekenden na een voltijdse betrekking of na een (vrijwillige) deeltijdse betrekking ligt hoger dan op het niveau arrondissement.
4.2. Behoefteonderzoek In het kader van het eerste Beleidsplan Buitenschoolse Opvang (1999 – 2001) is er een uitgebreid behoefteonderzoek georganiseerd naar de nood aan kinderopvang in Geetbets. Toen reeds bleek dat Geetbets over een goed uitgebouwd netwerk van kinderopvang beschikte. Er werd prioriteit gelegd bij het verder zetten van de manier van werken en deze kwantitatief en kwalitatief verder uit te bouwen. De behoefte aan kinderopvang werd tijdens de opmaak van de volgende beleidsplannen nauwgezet opgevolgd en besproken door het Lokaal Overleg Kinderopvang. In het kader van het tweede Beleidsplan Buitenschoolse Opvang (2002 - 2004) werd geen uitgebreid behoefteonderzoek gedaan. Aangezien enerzijds de respons in het verleden zeer laag was (18%) en anderzijds de gemeente heel wat goed gestructureerde kanalen kent (oudercomités, KOMO, jeugdraad, …) langs waar problemen en noden steeds kenbaar gemaakt kunnen worden, betwijfelden de leden van het lokaal overleg het nut van een nodenonderzoek, zoals in het eerste beleidsplan opgenomen. Voor het derde Beleidsplan werd evenmin gekozen voor een uitgebreid onderzoek. In een eerder kleine gemeente als Geetbets zijn alle, wat men noemt bevoorrechte getuigen, goed vertegenwoordigd binnen het Lokaal Overleg. Het Lokaal Overleg wordt sinds 1998 op
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 15 van 18
regelmatige basis samengeroepen en is uitgegroeid tot een forum waar alle opvangaspecten en zelfs andere aspecten met betrekking tot ouders en kinderen, aan bod komen. Het Lokaal Overleg is dan ook van mening dat de leden een vrij goed zicht hebben op wat er leeft binnen de gemeente. De drempel is laag, zoals vaak in kleinere gemeenten. In de vragenlijst die alle initiatieven in het kader van het derde beleidsplan kregen toegestuurd, werd gevraagd naar de noden en behoeften van ouders waarmee zij geconfronteerd worden. De leden van het Lokaal Overleg betwijfelen dan ook de noodzaak en het nut van een nieuw uitgebreid behoefteonderzoek in het kader van dit derde beleidsplan. De opmaak van het vierde beleidsplan gaat parallel met de opmaak van het jeugdbeleidsplan. De resultaten van de bevragingen van alle doelgroepen die daar aan verbonden zijn geven een goed zicht op de behoefte aan kinderopvang. De korte bevraging van de actoren binnen de kinderopvang geeft een duidelijk beeld aan de nood aan opvang. Door de grote maat van participatie en inspraak van de bevolking in anderen beleidsplannen (lokaal sociaal beleidsplen, jeugd- en sport), is het bestuur op de hoogte van de noden en behoeften omtrent kinderopvang. Het LOK adviseert het bestuur, gezien de onveranderde sitiatie in de gemeenschap en het uitblijven van grote verschuivingen op maatschappelijk gebied, om geen behoefteonderzoek te doen naar aanleiding van de opmaak van het beleidsplan 2008-2013.
5. Besluitvorming met betrekking tot de vastgestelde noden Uit de analyse van het aanbod van de verschillende initiatieven kunnen we opmaken dat er in de gemeente toch een aantal opvanginitiatieven bestaan voor kinderen tussen 0 en 16 jaar. Enerzijds zijn er de initiatieven die zich concentreren op de dagopvang en anderzijds zijn er de buitenschoolse en vakantie-initiatieven. De leden van het Lokaal Overleg betwijfelen de noodzaak van een nieuw uitgebreid behoefteonderzoek. Bevoorrechte getuigen, waaronder de verantwoordelijken van de initiatieven zelf, signaleren noden en behoeften van ouders waarmee zij worden geconfronteerd. Op basis van bovenstaande vaststellingen kunnen een aantal conclusies getrokken worden. •
In de dagopvang is er vraag naar meer opvangplaatsen. Er zijn in Geetbets slechts 6 opvanggezinnen actief en aangesloten bij de Dienst voor Opvanggezinnen. Het dichtstbijzijnde kinderdagverblijf bevindt zich in Zoutleeuw, waar met een wachtlijst wordt gewerkt.
•
In Geetbets zijn grootouders nog steeds talrijk en wordt nog een groot deel van de (klein)kinderen door hen opgevangen. De groep grootouders die hiertoe bereid zijn, mindert echter jaar na jaar. Dit is een algemeen maatschappelijk verschijnsel dat in de landelijke gebieden minder vlug evolueert, doch niet onbestaande is.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 16 van 18
6. Kwalitatieve en kwantitatieve opties voor de toekomst 6.1. Opties voor de toekomst Uit het voorgaande kunnen een aantal opties voor de toekomst worden getrokken. De verschillende initiatieven die momenteel bestaan op het vlak van kinderopvang in Geetbets voorzien reeds in een groot deel van de behoeften. o
Algemeen wordt de optie genomen alle huidige initiatieven te behouden, voort te zetten en – waar mogelijk – ook kwalitatief verder uit te bouwen.
o
Op langere termijn moet het Lokaal Overleg rekening houden met de beperktere beschikbaarheid van grootouders. Momenteel wordt er nog zeer veel beroep gedaan op grootouders. Dit zal in het Lokaal Overleg opgevolgd worden op langere termijn. De kwantitatieve noden zouden hierdoor immers in de toekomst kunnen veranderen.
o
In het centrum van de gemeente wordt binnen afzienbare tijd een nieuwe sociale wijk gebouwd. De realisatie zal gefaseerd verlopen. Een eerste fase gaat al in 2008/2009 van start. In zijn geheel - en theoretisch gezien - kunnen in dit nieuwe woongebied een 75-tal woningen bijkomen. Ongetwijfeld zullen hierdoor nieuwe en jonge gezinnen worden aangetrokken. Welk effect dit zal hebben op de vraag naar kinderopvang, moet van nabij opgevolgd worden. Tot 2012 mogen er slechts 17 huizen worden opgetrokken in deze nieuwe wijk. Het effect op de vraag naar kinderopvang lijkt op relatief korte termijn minimaal.
o
Momenteel ligt het werkloosheidspercentage in Geetbets hoger dan het nationale gemiddelde. Dit heeft rechtstreeks gevolgen voor de vraag naar kinderopvang: vooral vrouwen zijn werkloos en hebben minder behoefte aan kinderopvang. Deze cijfers kunnen op korte termijn evolueren en dienen dan ook opgevolgd te worden. Voor de periode 2001-2005 is er een stijging van 55,5 %voor de mannen en van 67,9 % voor de vrouwen. In de regio Leuven ligt de stijging van de werkloosheid een stuk lager. Het Lokaal Overleg Kinderopvang blijft de evoluties verder opvolgen.
o
Er wordt een toename geconstateerd van inwijkelingen uit grote steden, vooral uit het Leuvense. Meestal zijn het jonge gezinnen. Informatie aan deze gezinnen en een wegwijs naar de verschillende opvanginitiatieven zijn heel belangrijk. Het bestuur neemt deze taak op zich.
o
Een vrij nieuw gegeven is de problematiek van de kinderen van illegalen, waarmee ook een kleine gemeente als Geetbets wordt geconfronteerd. Deze groep kinderen verdient alle aandacht. Momenteel is er weinig zicht op het aantal, of zij behoefte hebben aan opvang, enz... Het Lokaal Overleg beschouwt het als haar taak ook deze kinderen op te volgen en in te spelen op de specifieke noden van deze bijzondere en moeilijk vatbare doelgroep. Niet alleen kinderen van ‘illegalen’ maar ook kinderen van kandidaat-vluchtelingen verdienen speciale aandacht. Het gaat hier om een zeer beperkte groep die momenteel geen specifieke acties vraagt. Het Lokaal Overleg Kinderopvang volgt deze problematiek nauwlettend op.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 17 van 18
6.2. Planning voor de verdere werking van het Lokaal Overleg Kinderopvang (LOK) Het LOK werd erkend als gemeentelijke adviesraad op de gemeenteraad van 05 november 2007. Tegelijk werden statuten en huishoudelijk reglement goedgekeurd. Bovenstaande opties worden in de verdere werking van het Lokaal Overleg Kinderopvang uitgewerkt en/of opgevolgd. Het LOK zal na haar advies over het Lokaal Beleidsplan Kinderopvang 2008-2013 minimaal twee maal per jaar vergaderen. In deze vergaderingen zal ook de werking van de verschillende initiatieven blijvend worden opgevolgd. Hierbij zullen steeds het welzijn en de belangen van het kind primeren. Indien evenwel nodig voor het realiseren van de opties, kan beslist worden om meerdere vergaderingen te laten doorgaan. De evoluties op vlak van kinderopvang – dagopvang én buitenschoolse opvang – worden nauwlettend opgevolgd en ook in functie daarvan kan de vergaderfrequentie opgedreven worden. Het Lokaal Overleg zal alle opportuniteiten die zich voordoen onderzoeken en trachten hierop in te spelen. De geformuleerde adviezen zullen zo vlug mogelijk overgemaakt worden aan het gemeentebestuur.
7. Advies van het LOK over het Lokaal Beleidsplan Kinderopvang. Het LOK geeft een gunstig advies na bespreking van het Lokale Beleidsplan Kinderopvang in de vergadering van 12 november 2007. Omwille van de grote participatie en vele inspraakmogelijkheden van de opvangactoren, hun gebruikers en deskundigen, gaat het LOK ermee akkoord dat een behoefteonderzoek zich niet opdrong voor de opmaak van het beleidsplan 2008-2013. In de bespreking van het ontwerpplan werden geen verdere knelpunten geconstateerd en een nauwe opvolging van de kwalitatieve en kwantitatieve opties voor de toekomst garanderen en goede verdere beleidsplanning. Het plan zal voor 31 december 2007 aan de gemeenteraad ter goedkeuring worden voorgelegd.
PDOCU/IBO/Lokaal Beleidsplan 2008-2013/GR03.12.2007
Pagina 18 van 18