LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN GEMEENTE EN OCMW ZOERSEL

OCMW ZOERSEL

LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN 2008 – 2013 GEMEENTE EN OCMW ZOERSEL “SAMEN WERKEN AAN EEN GEÏNTEGREERD LOKAAL WELZIJNSBELEID”

Gunstig geadviseerd door het CBS: 26 november 2007 Goedgekeurd door de gemeenteraad: 17 december 2007 Goedgekeurd door de raad voor maatschappelijk welzijn: 12 december 2007

Lokaal sociaal beleidsplan 2008 – 2013 Zoersel

18/12/2008

1/39

Voorwoord Het Vlaams decreet Lokaal Sociaal Beleid van 19 maart 2004 wil alle lokale besturen laten nadenken over een degelijk sociaal beleid binnen hun gemeente. De voorbije 2 jaar is er in Zoersel intensief gewerkt aan dit beleidsplan. Onder deskundige leiding van KINA en in samenwerking met organisaties, verenigingen en particuliere initiatieven hebben gemeente en OCMW actief gewerkt aan de sociale doelstellingen binnen onze gemeente. De samenwerking tussen gemeente en OCMW op het vlak van het sociaal beleid heeft door het project van het Bethaniënhuis een bijzondere dimensie gekregen. De bundeling van gemeente en OCMW onder één dak heeft net een laagdrempelige en toegankelijke dienstverlening tot doel. Het Bethaniënhuis moet dan ook een ‘sociaal huis’ worden in alle betekenissen van het decreet. Zoersel is reeds een zorgzame gemeente, maar toch kan het zorgaanbod nog verbeterd worden en dienen vraag en aanbod nog beter op mekaar te worden afgestemd. Zoals in alle andere beleidsplannen van onze gemeente is ook in het sociaal beleidsplan ‘samenwerken’ de rode draad. Samenwerken met organisaties, met verenigingen, met particuliere initiatieven. Maar ook hun onderlinge samenwerking bevorderen. De volgende jaren zullen de doelstellingen van dit plan jaarlijks vertaald worden in concrete acties, gebudgetteerd en in een welbepaald tijdspad, want sleutelen aan de samenleving is nooit af… Een dankwoord gaat tenslotte naar de vele welzijnswerkers, diensten en organisaties in onze gemeente die dit hele document inhoudelijk hebben ingevuld en aan de ambtenaren die dit proces mee hebben begeleid.

Katrien Schryvers, Burgemeester, schepen voor seniorenbeleid Paul Van Wesenbeeck OCMW-voorzitter, schepen voor sociale zaken Liesbeth Verstreken Schepen voor sociale tewerkstelling en preventie Luc Kennis Schepen voor kinderopvang


18/12/2008

2/39

I.

Ten geleide

Net zoals gestipuleerd in de bestuursovereenkomst tussen gemeente en OCMW Zoersel 2004 – 2007 is het de bedoeling van dit plan om in de gemeente te komen tot een algemeen gedragen en lokaal geïntegreerd welzijnsbeleid voor de periode van 2008 tot 2013. Welnu, dit objectief ligt dan ook aan de basis van onderhavig lokaal sociaal beleidsplan. Verder vindt dit plan zijn onderbouw in de andere beleidsplannen van gemeentebestuur en OCMW voor de huidige legislatuur en vanzelfsprekend in het decreet betreffende het lokaal sociaal beleid. Tenslotte vormt het masterproject, Zoersel Integreert en uw Tevredenheid is onze Ambitie, kortweg ZITA, een belangrijke pijler voor het lokaal sociaal beleid van deze gemeente. Daarenboven vormt het aanbod aan sociale voorzieningen van andere actoren dan het openbaar bestuur het terrein van het lokaal sociaal beleid in Zoersel. Zoals verder blijkt in dit plan beschouwt Zoersel deze actoren als onmisbare partners in het lokaal sociaal beleid. Volgende paragraaf geeft weer hoe deze decretale voorgeschreven inhoud vertaald is in dit plan en welke aanpak hierbij is gevolgd.


18/12/2008

3/39

II. Methodologie, inhoud en structuur LSB plan 2008 – 2013 WETTELIJK KADER Het decreet lokaal sociaal beleid stelt dat ieder lokaal bestuur tegen 31 december 2007 een plan diende uit te werken waarin het sociale beleid in de gemeente voor de komende zes jaar, nl. de periode 2008-2013, werd uitgetekend. Het lokaal sociaal beleid wordt in het decreet omschreven als “het geheel van de beleidsbepaling en acties van lokaal bestuur en de acties van lokale actoren, met het oog op het garanderen van de toegang van elke burger tot de rechten, vastgelegd in artikel 23 en artikel 24§3, van de Grondwet”. Deze artikels moeten ieder mens verzekeren van het recht een menswaardig leven te leiden. De Belgische wetgeving waarborgt zo de algemene economische, sociale en culturele rechten, met expliciete aandacht voor (art. 23): 1° Het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een algemeen werkgelegenheidsbeleid. Het recht op billijke arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, het recht op informatie, overleg en collectief onderhandelen. 2° Het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale, geneeskundige en juridische bijstand. 3° Het recht op een behoorlijke huisvesting. 4° Het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu. 5° Het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing. En, in toevoeging (art.24 §3): 6° Het recht op onderwijs, met eerbiediging van de fundamentele rechten en vrijheden. Het uiteindelijke streefdoel van het lokaal sociaal beleid is een dienstverlening die optimaal inspeelt op vraag en aanbod, die samenwerkt, communiceert, detecteert… Om dit doel te bereiken dient het bestaande dienstverleningsveld op sociaal vlak, zowel in de private als in de overheidssector, op elkaar te worden afgestemd. Het lokaal sociaal beleidsplan is echter meer dan afstemming van dienstverlening alleen: het bevat de prioriteiten van gemeentebestuur en OCMW en maakt lokale beleidskeuzes publiek. In die zin is het een instrument voor permanente wisselwerking met andere openbare en private diensten. Hierin krijgen de lokale besturen, dus gemeentebestuur en OCMW samen, een sterke coördinerende rol toegewezen.


18/12/2008

4/39

Om te komen tot doelstellingen en acties die ook werkelijk het verschil kunnen maken, dient het lokaal sociaal beleidsplan volgens het decreet lokaal sociaal beleid en het uitvoeringsbesluit van 24 februari 2006 een aantal verplichte elementen te bevatten:

Een omgevingsanalyse gestoeld op onder meer de gegevens van de sociale conjunctuurbarometer Een geïntegreerde visie op het lokaal sociaal beleid, waarin beschreven wordt op welke wijze alle andere lokale beleidsplannen van het lokaal bestuur die implicaties hebben op het lokaal sociaal beleid afgestemd worden op het lokaal sociaal beleidsplan Een meerjarenplan met betrekking tot de gewenste acties en inzet van de lokale middelen, met ten minste: - een verantwoording van de keuze van de doelstellingen en acties - de te verwachten resultaten Taakverdeling en werkafspraken tussen de gemeente en het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn m.b.t. de uitvoering van het meerjarenplan en de coördinerende rol van het lokaal bestuur Een beschrijving van de wijze waarop de bevolking en lokale actoren bij de voorbereiding van het beleidsplan betrokken werden en bij de uitvoering en voortgang van het beleidsplan en van het lokaal sociaal beleid zullen betrokken worden Een beschrijving van de ontwikkeling ten opzichte van het vorig lokaal sociaal beleidsplan Opname van de sectorale plannen die het lokaal bestuur wenst te integreren in het lokaal sociaal beleidsplan

Belangrijk is dat het lokaal sociaal beleidsplan 2008-2013 moet worden ingebed in een nog uitvoeriger project: de oprichting van een Sociaal Huis, gericht op een maximale toegankelijkheid van de dienstverlening voor elke burger en een optimaal bereik van de doelgroep. Voor Zoersel ligt de basis hiervoor in het ZITA project en verwijst dit plan in deze naar de projectdefinitie ervan. ONTWIKKELINGEN TEGENOVER HET LSB en STAPPENPLAN 2006 - 2007 In de omzendbrieven die volgden op het decreet lokaal sociaal beleid (oktober ‘04 en ‘05) werd het eerste lokaal sociaal beleidsplan beperkt tot een stappenplan voor de periode 2006-2007. Dit stappenplan moest een concrete timing bevatten, de werkwijze waarop lokale actoren en bevolking zouden betrokken worden bij het proces van het lokaal sociaal beleid, en de samenwerkingsafspraken tussen gemeente en OCMW. Lokaal bestuur Zoersel verbond zich er in haar stappenplan toe een algemeen gedragen en lokaal geïntegreerd welzijnsbeleid uit te werken voor de periode 2008-2013. De inhoud van het lokaal sociaal beleidsplan diende conform te zijn aan vijf principes:


18/12/2008

5/39

-

Maximale integratie van zowel de beleidsnota’s van beide besturen als van het sociale beleid en het algemene beleid Continuïteit in de uitvoering van het beleid en de projecten van de voorbije legislaturen Eén entiteit welzijn gevormd door OCMW en gemeente Regelmatige terugkoppeling naar de gemeentelijke adviesraden Permanente evaluatie door deze raden van het gevoerde beleid en de geboden dienstverlening

In het ontwerpproces, zoals dit in een volgend punt zal worden beschreven, werden deze principes nauwgezet opgevolgd. Rekening houdend met de verschillende onderdelen van het lokaal sociaal beleidsplan, werd een logisch en werkbaar tijdsschema uitgedacht. De timing in het stappenplan 2006-2007 voor de uitwerking van de diverse hoofdstukken werd gehaald. ONTWERPPROCES Coördinatiestructuur Een beleidsproces dat zo omvangrijk is als het ontwerp van een lokaal sociaal beleidsplan, heeft een stuurgroep nodig. Zulk een stuurgroep vraagt een beperkt aantal geëngageerde beleidsmensen en ambtenaren om de verschillende werkzaamheden uit het beleidsproces te sturen en voor te bereiden. De gemeente Zoersel koos ervoor om te werken met een ruim samengestelde stuurgroep, waardoor de gedragenheid door zowel gemeentebestuur als OCMW verzekerd werd. Volgende personen/diensten maken deel uit van de stuurgroep lokaal sociaal beleid: - burgemeester - gemeentesecretaris - secretaris OCMW - voorzitter OCMW/schepen sociale zaken - schepen jeugd en kinderopvang - schepen sociale tewerkstelling - afdelingshoofd persoonsgebonden dienstverlening - hoofd sociale dienst - afgevaardigden afdeling welzijn gemeentebestuur - stafmedewerker lokaal sociaal beleid KINA p.v. In de voorbereiding van het lokaal sociaal beleidsplan kwam de stuurgroep op zeer regelmatige basis samen. In elke fase van het ontwerp van het plan werd overlegd over de inhoudelijke vorderingen en de te nemen stappen.


18/12/2008

6/39

Procesomschrijving Op basis van het decreet lokaal sociaal beleid werden de opgelegde onderdelen van het plan in logische volgorde uitgewerkt. Een aantal hoofdstukken vereisten een parallelle aanpak. Zo werd de betrokkenheid van lokale actoren en bevolking als rode draad beschouwd doorheen het ontwerp van het plan. De visie op het lokaal sociaal beleid groeide met het plan mee en werd steeds meer ‘geïntegreerd’ naarmate het plan vastere vorm kreeg. Hieronder volgt een beknopte beschrijving van de gevolgde methodiek:

In eerste instantie werden door de stuurgroep een aantal thema’s vastgelegd die prioriteit verdienen in het lokaal sociaal beleidsplan. Deze thema’s zijn in grote lijnen gebaseerd op de sociale grondrechten en bestrijken op die manier een zeer overkoepelend werken ervaringsveld: 1) werken 2) zorg en gezondheid 3) wonen 4) culturele en maatschappelijke ontplooiing 5) sociale rechten

De omgevingsanalyse in het kader van het lokaal sociaal beleid werd zowel kwantitatief als kwalitatief opgevat. In 2006 werd gestart met de opmaak van het kwantitatieve of statistische luik van de analyse. Hiervoor werden een aantal internetbronnen geraadpleegd, waaruit de meest relevante cijfers werden geselecteerd. Het ging hier niet enkel om algemeen bestuurlijke of demografische gegevens, maar ook om cijfers rond de prioritaire thema’s bv. werkloosheid, sociale huisvesting, tegemoetkomingen, programmatie-cijfers... Enkele websites: - http://www.lokalestatistieken.be - http://www.provant.be (gemeentelijke woondossiers en sociaal kompas) - http://arvastat.vdab.be - http://www.kindengezin.be - http://ecodata.mineco.fgov.be - ... Verder werden individuele cijfers opgevraagd bij RVA, Sociaal Verhuurkantoor, Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid... Daarnaast werden ook interne data verzameld uit onder meer het zorgstrategisch plan van het OCMW, jaarverslagen van OCMW en gemeente, cultuurbeleidsplan, jeugdwerkbeleidsplan, ruimtelijk structuurplan... De grafieken en tabellen uit de analyse werden telkens geïnterpreteerd in leesbare tekst.


18/12/2008

7/39

De kwalitatieve analyse van de dienstverlening te Zoersel gebeurde onder de vorm van gespreksgroepen (focusgroepen) met betrekking tot de verschillende thema’s. Betrokkenheid van lokale dienstverleners en burgers/gebruikers bij de voorbereiding en opvolging van het plan vormt een apart hoofdstuk in het decreet. De gemeente Zoersel wil participatie, overleg en samenwerking echter niet als een apart item beschouwen. Betrokkenheid was van begin af aan één van de zwaartepunten van het plan: tussen gemeente en OCMW onderling, maar ook met professionele betrokkenen en bevoorrechte getuigen. Deze wisselwerking werd in de praktijk omgezet via de stuurgroepvergaderingen, gespreksgroepen en terugkoppeling via raden en verenigingen Door samen domeingericht rond de tafel te zitten, konden de verschillende doelgroepen een stem krijgen in het lokaal sociaal beleid: kansarmen, jongeren, senioren, personen met een mentale of fysieke beperking, vreemdelingen… Allereerst deelde de stuurgroep de sociale kaart in Zoersel op volgens de geselecteerde thema’s. Op die manier werd een contactlijst opgemaakt op basis waarvan de actoren (beleid, ambtenaren, private dienstverleners, verenigingen...) in evenwichtige aantallen werden verdeeld over de gespreksgroepen. Het doel van de gespreksgroepen van midden mei 2007, was te weten te komen hoe de dienstverlening binnen de gemeente precies werkt, wie de verschillende spelers zijn op het veld, wat ieders mogelijkheden en beperkingen zijn, waar nog kansen liggen, welke noden ervaren worden op het werkveld, welke wensen verenigingen en gebruikers hebben… Om op al deze vragen een antwoord te vinden, werd door de stuurgroep een basistopiclijst opgesteld, die ter voorbereiding eveneens bij de uitnodiging voor de gespreksgroepen werd gevoegd. De basistopiclijst werd door de gespreksmoderator van KINA p.v. telkens verfijnd naargelang het behandelde thema. Op basis van de output uit de omgevingsanalyse (gespreksgroepen én cijferanalyse) werd per thema een synthesetekst opgesteld. Deze synthesetekst werd vervolgens compacter samengevat in een SWOT en een document ‘Stand van zaken’, waarin de mogelijke doelstellingen en acties voor elk thema werden opgelijst. Alvorens gestart werd met de ontwikkeling van het meerjarenplan, werd in september 2007 teruggekoppeld naar de deelnemers van de gespreksgroepen via de algemene vergadering van de raad voor gezondheid en welzijn. Hierop werden de SWOT’s van de omgevingsanalyse voorgesteld en bediscussieerd.

Vanaf september 2006 vergaderde de stuurgroep verscheidene malen om per thema strategische doelstellingen op te stellen en hieruit operationele doelstellingen en acties af te leiden. Voor de formulering van doelstellingen en acties werd er in de eerste plaats op toegezien dat het meerjarenplan een werkplan zou blijven, dat in de praktijk kan worden omgezet en dynamisch


18/12/2008

8/39

is. Bijsturing en evaluatie zijn tussentijds nog altijd mogelijk en wenselijk. Richtlijnen voor het ‘lezen’ van doelstellingen en acties: - De strategische doelstellingen worden steeds als een einddoel geformuleerd. Er worden geen werkwoorden gebruikt om een krachtige zegging te bekomen. - Voor de operationele doelstellingen wordt steeds een ‘ruimte-werkwoord’ gebruikt, waarbij duidelijk wordt welke richting het lokaal bestuur wil uitgaan. - De acties vertalen zich in actieve werkwoorden waarbij de nadruk ligt op het handelen en doen. Ook worden steeds een timing, (evaluatie-)indicatoren en middelen/budget gekoppeld aan de acties.

Lokaal bestuur Zoersel ontwikkelde gaandeweg haar visie op het lokaal sociaal beleid. Enerzijds is de visie geënt op de omgevingsanalyse, anderzijds weerspiegelt ze zich in de opgemaakte doelstellingen. Voor de formulering van een geïntegreerde visie op het lokaal sociaal beleid werden de prioriteiten voor, tijdens en na het analyseproces belicht en herbelicht door de stuurgroep. Aan de hand van hun visie maken OCMW en gemeente duidelijk waar de accenten liggen, wat het toekomstperspectief is en welke wegen er op de verschillende terreinen zullen bewandeld worden. Het lokaal bestuur neemt hierbij een expliciet engagement. Tijdens het gehele werkproces werd rekening gehouden met de afstemming tussen lokaal sociaal beleid en de verschillende sectoren (zie hoofdstuk 3). Er werd te allen tijde een geïntegreerd beleid nagestreefd.

De uitbouw van het Sociaal Huis, waar mensen terecht kunnen met hun vragen en waar een antwoord op maat geboden wordt, past perfect in het kader van het lokaal sociaal beleidsplan. Hoewel de streefdatum voor de realisatie van het Sociaal Huis wat verder ligt, nl. op 22 mei 2009, krijgt dit project al binnen dit lokaal sociaal beleidsplan een speciale aandacht. In elk van de gespreksgroepen werd consequent gepeild naar de rode draad thema’s van het Sociaal Huis: toegankelijkheid, samenwerking, overleg, doorverwijzing, communicatie, informatie, participatie...

Om een goede afstemming met de sectorale plannen te bekomen, werden deze plannen al in de beginfase in de omgevingsanalyse betrokken. Ook werd ervoor gezorgd dat het meerjarenplan overkoepelend was voor de verschillende sectoren en dat gezamenlijke en/of verwante doelstellingen aan elkaar werden afgetoetst. (zie hoofdstuk 3)


18/12/2008

9/39

Structuur van het plan Bij de ontwikkeling van het lokaal sociaal beleidsplan werd gewerkt rond volgende pijlers van het lokaal sociaal beleid:

samenwerking

betrokkenheid

Omgevingsanalyse Visie Meerjarenplan ontwikkeling

integratie SOCIAAL HUIS

Alle verplichte hoofdstukken van het decreet worden apart of geïntegreerd behandeld in dit lokaal sociaal beleidsplan. Elk beleidsthema vormt een hoofdstuk en is opgebouwd uit de resultaten van de omgevingsanalyse, eerst het kwantitatief luik daarna het kwalitatief om daarna de doelstellingen, acties, meetpunten, budgetten en timing weer te geven.


18/12/2008

10/39

III.

Thema: sociaal huis - sociale rechten

Omgevingsanalyse – resultaten kwantitatief onderzoek ALGEMENE DEMOGRAFISCHE GEGEVENS Bevolkingsomvang en -dichtheid Zoersel heeft een oppervlakte van ongeveer 39 km², een inwonerstal in 2006 van 20.638. De bevolkingsdichtheid in Zoersel ligt met 38,65 inwoners per km² rond de mediaan van de provincie Antwerpen. De laatste tien jaar steeg het aantal inwoners in Zoersel zeer geleidelijk aan met een klein duizendtal. Volgens de prognoses zal het bevolkingsaantal tegen 2010 in een sneller tempo toegenomen zijn met opnieuw een duizendtal inwoners. Van 2010 tot 2015 wordt een daling verwacht tot het niveau van 2006. Samenstelling van de bevolking Wat de bevolkingssamenstelling naar geslacht betreft, ligt de verhouding man-vrouw in 2005 op ongeveer 49% tegenover 51%. In 2010 zal deze 47,5% t.o.v. 52,5% bedragen. In 2005 telde Zoersel minder peuters van 0 tot 4 jaar dan in vergelijkbare gemeenten (4,4% tgo. 5%). Het aandeel 5 tot 9 jarigen ligt op dezelfde hoogte als in vergelijkbare gemeentes en het Vlaams Gewest. Er zijn meer 10 tot 19 jarigen in Zoersel dan in vergelijkbare gemeenten en in Vlaanderen. Het aantal jongeren van 20 tot 24 ligt op een gemiddeld niveau. De leeftijdsklassen van 25 tot 39 jaar zijn beduidend minder vertegenwoordigd in Zoersel dan in vergelijkbare gemeenten en Vlaanderen. Het aantal inwoners van 40 tot 64 jaar ligt dan weer boven het gemiddelde. De groep 65-plussers is relatief klein in vergelijking met het Vlaams Gewest en vergelijkbare gemeenten. De grijze druk (aantal 60+ tgo. aantal 20-59 jarigen) zal in Zoersel in 2015 een stuk zwaarder wegen dan in Vlaanderen en de provincie Antwerpen. Van de omliggende gemeenten zal enkel de grijze druk in Schilde ongeveer even hoog zijn. Het aandeel inwoners met een vreemde nationaliteit anders dan van een buurland ligt in Zoersel een stuk onder de mediaan van de provincie en de waarde van Vlaanderen.


18/12/2008

11/39

Het percentage vreemdelingen bleef van 1991 tot 2000 vrij constant op gemiddeld 2,7%. Sinds de snelbelgwet van 2000 steeg dit percentage lichtjes tot 3,0% in 2004. Gezinssamenstelling Van 2000 tot 2004 steeg het aantal huishoudens met 1 of 2 personen met respectievelijk 1,4% en 2,5%. Het aantal gezinnen met 3 of 4 personen nam af met 1,4% en 1,9%. Ook het percentage huishoudens met 5 personen en meer daalde licht. Van 1991 tot 2004 daalde het gemiddeld aantal personen per gezin van 3,16 naar 2,72. Hiermee is het gemiddelde gezin in Zoersel nog wel groter dan in de provincie Antwerpen (mediaan 2,52) en in Vlaanderen (2,40). Van 1991 tot eind 2004 steeg het aantal alleenstaanden in Zoersel van 792 naar 1.477 dit betekent een toename met maar liefst 86%. Het aantal alleenstaande mannen steeg t.o.v. 1991 met 92%. 82% méér vrouwen waren in 2004 alleenstaand. Ook het aantal éénoudergezinnen steeg van 2000 tot eind 2004 aanzienlijk, nl. met 22%. Het aantal éénoudergezinnen met 1 kind steeg met 18%. Het aantal éénoudergezinnen met 2 kinderen of ≥ 3 kinderen steeg met 28% en 23%. Het percentage alleenstaanden en éénoudergezinnen op 1 januari 2004 lag nog wel bij de laagsten van de provincie Antwerpen. Opmerkelijk is dat het aantal echtscheidingen van 2002 tot 2005 daalde van 53 tot 34. Het aantal huwelijken daalde na een piek van 87 in 2003 tot 67 in 2005. Loop van de bevolking Sinds 1998 overlijden er meer mensen in Zoersel dan dat er geboren worden. In 2005 waren er 191 overlijdens en 186 geboortes. Het aantal inwijkingen (zowel binnenlands als buitenlands) overschrijdt het aantal uitwijkingen. Enkel in 2000 was er een negatief migratiesaldo. In 2005 waren er 201 méér inwijkingen dan uitwijkingen. Het binnenlands migratiesaldo naar leeftijdscategorie was in 2003 enkel negatief voor de groep van 20 tot en met 24 jarigen. Dit wil zeggen dat er meer 20 - 24 jarigen buiten Zoersel gingen wonen dan dat er ingeschreven werden. De belangrijkste groep inwijkelingen wordt gevormd door de 45 t.e.m. 64 jarigen en vooral de 65+ers.


18/12/2008

12/39

Er zijn iets meer inwijkingen in Zoersel dan in Vlaanderen en de provincie Antwerpen. Zoersel telt echter eveneens iets meer uitwijkingen dan in Vlaanderen en de provincie. CIJFERGEGEVENS NAAR THEMA SOCIALE RECHTEN Financiële hulpverlening Het aantal begunstigde leefloners bleef de laatste jaren nagenoeg constant op een totaal van +- 25. Het aantal dossiers financiële steun daalde van 2001 tot 2005 aanzienlijk, nl. van 226 naar 131. Het percentage 18 t.e.m. 64 jarigen dat een leefloon ontvangt, ligt een stuk onder de waarde in Vlaanderen, maar ook nog duidelijk onder de mediaan van de provincie Antwerpen. Van 2000 tot 2004 daalde het aandeel titularissen met voorkeursregeling in de ziekteverzekering lichtjes. Ook het aandeel ouderen met een gewaarborgd inkomen of inkomensgarantie kende een lichte daling. Het aantal aanvragen voor tegemoetkomingen aan mindervaliden steeg van 105 in 2002 tot 171 in 2005. Het percentage ≥ 18 jarigen dat een tegemoetkoming aan personen met een handicap ontvangt, ligt beduidend hoger dan in het gros van de Antwerpse en Vlaamse gemeenten. Het aantal tussenkomsten in huur steeg van 25 in 2001 tot 45 in 2005. Het aantal gerechtigden op een verwarmingstoelage nam toe van 13 in 2004 tot 41 in 2005. Het aantal gezinnen met een voorschot op kinderalimentatie steeg van 4 gezinnen in 2001 tot 14 gezinnen in 2005. Het aantal tussenkomsten in verblijfskosten in rusthuis of RVT daalde van 11 in 2001 tot 5 in 2005. Niet-financiële hulpverlening Het aantal cliënten budgetbeheer en budgetbegeleiding bleef de laatste jaren nagenoeg constant op respectievelijk een kleine 30-tal en 5-tal. Het aantal cliënten van het Onthaalcentrum voor Rechtshulp lag in 2005 (70 cliënten) iets lager dan de voorgaande jaren. 2005 was een piekjaar voor wat betreft het aantal nieuwe dossiers kandidaat vluchtelingen (17), het aantal asielzoekers erkend als vluchteling (6) en het aantal regularisaties voor verblijf van kandidaat vluchtelingen (21). In 2005 werden 19 dossiers behandeld bij het LOI.


18/12/2008

13/39

Omgevingsanalyse – resultaten kwalitatief onderzoek Aan de slag…

Ruim kernaanbod van OCMW voor doelgroepen bewaren: ondersteuning leefloners, zieken, ouderen, personen met een handicap, gezinnen, vluchtelingen, personen met een juridische of financiële problematiek… Anticiperende maatregelen treffen omtrent de toenemende vergrijzing. Aandacht voor de verschillende categorieën van senioren: actieve 50 plussers, oudere nog mobiele senioren, zorgbehoevende en alleenstaande ouderen… Jongeren niet vergeten in de beleidskeuzes. Speciale bezorgdheid voor de groep van personen met een fysieke of mentale handicap en/of een psychiatrische problematiek. Aangepaste hulpverlening en voorzieningen voor de maatschappelijke integratie van vluchtelingen, asielzoekers. Zichtbaar maken van de allochtone bevolking. Opsporen van doelgroepen die vrijwel onzichtbaar verdwalen in onze hoog-communicatieve samenleving b.v. analfabeten, daklozen… Vernieuwde interesse voor het aanleren aan kansengroepen van basisvaardigheden als poetsen, koken, persoonlijke hygiëne, houding Vorm geven aan de sociale rechten in de structuur van het Sociaal Huis. Doorgaan met het voeren van een inclusief beleid, geënt op de verschillende welzijnsgelinkte sectoren. Multiprobleemsituaties efficiënter aanpakken door intern een multidisciplinaire benadering te volgen. Multiprobleemsituaties efficiënter aanpakken door de doorverwijzing naar andere dienstverleners op punt te stellen. Koppelen van de rol van het OCMW als eerstelijnsdienst aan een tweedelijns ondersteuning, begeleiding van de cliënt. Remediëring nadrukkelijk naast (en niet boven) preventie, educatie, informatie… stellen. Bevorderen van maatschappelijke integratie en participatie in samenwerking en overleg met werkveld. Regionale organisaties letterlijk en figuurlijk dichter bij de hulpvrager brengen. Uitwerken van een initiatief voor het oprichten van een CAW in het bereik van de gemeente Zoersel Functiebeschrijving van b.v. het CAW als schakel tussen o.a. de eerstelijnsdiensten, thuiszorg, ziekenhuis en psychiatrische instelling. Anticiperend en preventief communiceren om langdurige, complexe probleemsituaties te voorkomen. Stimuleren van een vertrouwensrelatie met cliënten door mondaan-mond reclame en persoonlijk contact Drempels rond afstand en vervoer wegnemen.


18/12/2008

14/39

Doelstellingen, acties, indicatoren en timing

Strategische doelstellingen SD 1 Detectie van kansarmoede SD 2 Laagdrempelige toegang tot de sociale rechten en dienstverlening voor iedereen SD 3 Een structurele samenwerking en afstemming tussen de verschillende sociale dienstverleners

Operationele doelstellingen OD 1.1 Opzetten van samenwerkingsverbanden met alle actoren voor detectie en doorbreken van kansarmoede OD 2.1 Verbeteren van de vervoersmogelijkheden naar alle sociale diensten, instellingen en activiteiten binnen de gemeente Zoersel OD 2.2 Mensen met een welzijnsnood beter toeleiden naar het meest gepaste aanbod OD 3.1 Verbeteren van de werking van de raad voor gezondheid en welzijn OD 3.2 Stimuleren van netwerking tussen de verschillende sociale actoren

Acties 1.1.1 Samenbrengen van actoren (OCMW, politie, onderwijsinstellingen medici, hulporganisaties,…) om kansarmoede beter in kaart te brengen en dit met respect voor de persoonlijke levenssfeer 1.1.2 Doorbreken van generatie kansarmoede door het opzetten van vorming – en begeleidingsprogramma’s 2.1.1 Verderzetten van onderhandelingen met De Lijn over het verbeteren van het aanbod aan lokaal openbaar vervoer 2.1.2 Op peil houden van de ondersteuning aan Handicar en MMC en deze afstemmen op de vraag 2.2.1 Beter bekend maken van het aanbod aan sociale dienstverlening langs alle mogelijke kanalen zoals internet, DIGIDAK, papieren publicaties, radio, fysieke bezoeken aan hoofdhuis en antennes, huisbezoeken en op termijn TV Zoersel 2.2.2 Oprichten van een éénloketsysteem binnen het Sociaal Huis voor integrale sociale dienstverlening 2.2.3 Integreren van sociale diensten van gemeente en OCMW Zoersel 2.2.4 Inrichten van vormingsinitiatieven voor hulpverleners binnen de gemeente Zoersel Lokaal sociaal beleidsplan 2008 – 2013 Zoersel

18/12/2008

15/39

3.1.1 Oprichten van thematische werkgroepen binnen deze raad 3.2.1 Organisatie van themadagen rond de opening van het Sociaal Huis 3.2.2 Aanduiden van een coördinator lokaal sociaal beleid 3.2.3 Actualisatie en promotie van het gebruik van de sociale kaart Indicatoren 1.1.1 1.1.2 2.1.1 2.1.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 3.1.1 3.2.1

Verslagen overlegmomenten Publicatie aanbod en deelnamecijfers Verslag overlegvergadering, goedkeuring overeenkomst Jaarrekening en jaarverslag Publicaties Kwaliteitsmeting frontoffice Goedkeuring nieuwe geïntegreerde personeelsformatie Activiteitenverslagen, deelnamecijfers Verslagen gezondheids en welzijnsraad, evaluatie deelnemers Activiteitenverslagen, deelnamecijfers

Budgettaire impact 1.1.1 1.1.2 2.1.1 2.1.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 3.1.1 3.2.1

Geen rechtstreekse impact Bestaande budgetten vorming en extra steunverlening Geen rechtstreekse impact 1 VTE sociale tewerkstelling: +/- 8.000 EUR Budget gemeentelijke externe communicatie Project ZITA, personeelskost is in berekening Project ZITA, personeelskost is in berekening Opstart via bestaande budgetten vorming + externe communicatie Geen rechtstreekse impact Kan via bestaande budgetten vorming en externe communicatie

Timing 2008 – 2013: Acties 1.1.1 – 3.1.1 2008 – 2008: Actie 3.2.1


18/12/2008

16/39

IV. Thema: werken Omgevingsanalyse – resultaten kwantitatief onderzoek Ondernemingen Het aantal actieve ondernemingen in Zoersel steeg van 1355 in 2000 tot 1472 in 2005 terwijl het aantal verdwenen ondernemingen constant bleef op een 75-tal.

Aangiften Het gemiddeld inkomen per inwoner lag in Zoersel in 2002 (recentste cijfers) op 14.681 €. Dit is meer dan in vergelijkbare gemeenten (13.437 €) en in het Vlaamse Gewest (13.002 €). Het aantal aangiften kleiner dan 10 000 € lag in 2003 met 2.234 wel 51% hoger dan in 2001. Het aantal aangiften groter dan 50 000 €, 1.526, steeg in die periode met 12%.

Werkgelegenheid, werkzaamheid, tewerkstelling Het percentage NWWZ bij de 18-64 jarigen ligt laag in Zoersel; de omliggende gemeenten doet geen enkele beter. In 2006 waren er mannelijke en 269 vrouwelijke NWWZ. Ten opzichte van 2001 nam aantal NWWZ toe met 36%. In vergelijking met 2005 was er wel een ling met een kleine 5%.

van 204 het da-

In 2006 was 54,7% van de NWWZ minder dan een jaar werkloos, 14,3% zat 1 tot 2 jaar zonder werk en 30,8% was langer dan 2 jaar werkloos. De gemiddelde werkloosheidsgraad > 1 jaar ligt in Zoersel duidelijk lager dan de mediaan in de provincie Antwerpen en de waarde van Vlaanderen. In de directe regio scoren enkel Malle en Zandhoven nog beter. Het percentage NWWZ bij jongeren van 18 tot 24 ligt eveneens laag in vergelijking tot andere gemeenten. Het aantal werkzoekenden met werkloosheidsuitkeringsaanvraag (WZUA) steeg de afgelopen jaren geleidelijk aan tot 374 in 2006. In 2006 waren meer dan dubbel zoveel bedienden als arbeiders werkloos. Een vaststelling die nog meer uitgesproken is dan in de voorgaande jaren.


18/12/2008

17/39

35% van de NWWZ in 2006 waren laaggeschoold, 41% middengeschoold en 24% hooggeschoold. Dit ligt in de lijn van de vorige jaren. In 2006 was ongeveer 15% van de NWWZ jonger dan 25, 18% tussen de 25 en de 40 en 67% ouder dan 40. Wat opvalt, is dat vooral deze laatste groep in aandeel is toegenomen. Het aantal arbeidsgehandicapte NWWZ verdubbelde van 2003 (29) tot 2006 (57). Kinderopvang De voorzieningen kinderopvang met attest van toezicht van Kind & Gezin in Zoersel hebben alle tezamen een capaciteit van 312 plaatsen. Het aandeel kinderen dat geboren wordt in kansarme gezinnen en het aantal 0-19 jarigen dat begeleid wordt in de bijzondere jeugdbijstand ligt relatief laag.

Sociale tewerkstelling In 2006 waren 42 cliënten onder arbeidstrajectbegeleiding, 4 van hen waren jonger dan 25. De cijfers verschillen niet significant van de voorgaande jaren.


18/12/2008

18/39


Blijvende inspanningen om huidige lage werkloosheidsgraad te behouden. Bijzondere aandacht voor langdurig werklozen, oudere werklozen, laag- en middengeschoolden, bedienden. Zichtbaar houden van gezinnen in de laagste inkomenscategorie. Doorbreken van generatiecirkel m.b.t. werkloosheid. Blijvende ondersteuning van personen die vanwege ernstige problematiek buiten het reguliere arbeidscircuit vallen. Kansen creëren voor doelgroepen die willen werken, maar hiertoe nog niet (voldoende) de mogelijkheid krijgen. Bijzondere aandacht voor tewerkstelling ex-psychiatrische patienten. Faciliteren van begeleiding en arbeidszorg bij personen met een fysieke en/of mentale beperking t.a.v. werkgevers. Bijzondere aandacht voor tewerkstelling vluchtelingen, asielzoekers. Tegengaan van werkloosheidsval. Eventuele sanctionering zo veel mogelijk onderbouwen. Werken aan houding en ingesteldheid bij werkzoekende. Speciale aandacht voor duurzaamheid van tewerkstelling. Organiseren van opleidingen in aanzet naar tewerkstelling. Organiseren van werkgeoriënteerde opleidingen. Alternatieve mogelijkheden creëren voor opleiding ‘on the job’. Individuele Beroepsopleiding aantrekkelijker maken voor werknemer en werkgever. Intensieve cursussen Nederlandse taal inrichten. Vormingsinitiatieven door gemeente inhoudelijk én praktisch afstemmen op doelgroepen. Voorbeeldfunctie van openbaar bestuur als ‘sociaal’ werkgever. Duidelijke communicatie naar werknemers toe over bestuurspolitiek rond sociale tewerkstelling en economie. Bereikbaar en aantrekkelijker maken van tewerkstelling in sociale werkplaatsen. Horizonverbreding bij werkzoekenden: doorbreken van het plaatje ‘werken rond de kerktoren’. Mogelijkheid tot uitbreiding aanbod comfortpoetshulpen onderzoeken. Tewerkstelling als poetshulp aanmoedigen via niet-dwingende maatregelen.


18/12/2008

19/39


Strategische doelstellingen SD 1 Klemtoon van de kansarmoedebestrijding op werk en activering SD 2 Ondersteuning van de combinatie arbeid en gezin

Operationele doelstellingen OD 1.1 Arbeidszorg ontwikkelen voor mensen die niet aan bod komen op de reguliere arbeidsmarkt OD 1.2 Activeren van mensen die nu nog moeilijk aan bod komen op de reguliere arbeidsmarkt OD 2.1 Opvangaanbod voor kinderen uitbreiden OD 2.2 Overkoepelend overleg rond kinderopvang organiseren OD 2.3 Oprichten en ondersteunen van initiatieven voor de ondersteuning van arbeid en gezin

Acties 1.1.1 Gemeente en OCMW nemen initiatieven om personen uit deze doelgroep via een op te richten vzw of via bestaande gespecialiseerde partners of in de eigen organisatie duurzaam aan zinvol werk te helpen, waarbij maximaal samenwerking wordt nagestreefd 1.1.2 Voortdurend onderzoek welke werken van gemeente en OCMW kunnen uitbesteed worden aan voornoemde organisaties 1.2.1 Elk leefloondossier oriënteren naar arbeidstrajectbegeleiding 1.2.2 ATB eveneens aanbieden aan andere werklozen 1.2.3 Permanente evaluatie en bijsturing van de werking van de werk winkel 2.1.1 Afstemmen van af-en-toe-opvang met de IBO 2.1.2 Uitbreiden en integreren van IBO zowel qua aantal opvangplaatsen als aantal opengestelde uren 2.1.3 Oprichten van een IBO-locatie in elke deelgemeente bij voorkeur gekoppeld aan andere projecten 2.2.1 Ondersteuning van een Lokaal Overleg Kinderopvang 2.2.2 Uitwerken van samenwerkingsovereenkomsten rond thuisopvang voor zieke en gehandicapte kinderen 2.3.1 Helpen uitbreiden van initiatieven zoals strijkatelier


18/12/2008

20/39

Indicatoren 1.1.1 1.1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2.1 2.2.2 2.3.1

Stichtingsvergadering Vzw, aanduiding afgevaardigden Verslagen opstartvergaderingen Raadsbeslissingen, jaarverslag sociale dienst Jaarverslag ATB, jaarverslag sociale dienst Verslagen forum en bestuur Opening project Achterstraat, publicatie aanbod Jaarverslag kinderopvang, opening project, publicatie aanbod Rapport haalbaarheidsstudie, bespreking op LOK Stichtingsvergadering LOK Overlegvergaderingen, verslagen LOK, goedkeuring overeenkomst Jaarverslagen gepresteerde uren

Budgettaire impact 1.1.1 1.1.2 1.2.1 1.2.2 1.2.3 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2.1 2.2.2 2.3.1

Mogelijk 1 VTE begeleider + overhead +/- 40.000 EUR Aantal uitbestede opdrachten Kostenzijde Budgettair neutraal, betere betoelaging LL Past binnen huidige capaciteit ATB Geen directe impact Investeringskost project Achterstraat Investeringskost project Achterstraat Gekoppeld aan andere initiatieven dus geen directe impact Geen directe impact, beleidscel afdeling persoon materies Geen directe impact eventueel bijdrage en ondersteuning Zie thema V

Timing 2008 2008 2008 2008

– – – –

2009: 2013: 2010: 2013:

acties acties acties acties

1.1.1 1.2.1 2.1.1 2.2.1

– – – –

1.1.2. 1.2.3. 2.1.2. 2.3.1.


18/12/2008

21/39

V.

Thema: zorg en gezondheid

Omgevingsanalyse – resultaten kwantitatief onderzoek Dagverzorging, centra voor kortverblijf en lokaal dienstencentrum Wat dagverzorgingscentra en centra voor kortverblijf betreft, zijn telkens 8 verblijfseenheden geprogrammeerd en is er momenteel geen aanbod in de gemeente. Deze centra zijn wel gepland, net als de oprichting van een lokaal dienstencentrum (programma: 2 centra).

Rusthuizen en serviceflats De capaciteit van de rusthuizen en serviceflats in Zoersel overschrijdt volgens de statistieken momenteel de programmacijfers. Deze cijfers moeten echter genuanceerd worden. Volgens de planning zal een rusthuis opgericht worden met 72 woongelegenheden. Tevens zullen 24 serviceflats gebouwd worden en loopt er een project aangepast wonen in samenwerking met sociaal verhuurkantoor De Voorkempen.

Thuiszorg Met betrekking tot gezinszorg wordt Zoersel geconfronteerd met een steeds stijgende vraag en een huidig reeds groot tekort. In procent van het programma scoort Zoersel beduidend lager dan de meeste andere gemeenten in de provincie Antwerpen en in Vlaanderen. Ook het gemiddeld aantal gepresteerde uren poetsdienst per ≥ 65 jarige ligt lager dan de mediaan in de provincie en de waarde in het Vlaams Gewest. Het aantal cliënten van gezinszorg, poetsdienst, maaltijdbedeling en karweidienst nam de laatste jaren steeds toe. 118 personen waren in 2005 lid van de Minder Mobielen Centrale. Sinds de invoering van de dienstencheques werden 145 394 cheques uitgedeeld aan 1 019 gebruikers. Dit zijn na Schilde de hoogste cijfers in de regio.


18/12/2008

22/39


Waarderen van zorg en gezondheid als een persoonlijke bekommernis van iedere inwoner. Gezondheidsbevorderende en preventieve acties gericht op borstkankerscreening, valpreventie, tabakspreventie, voeding en beweging, vaccinaties, depressie en suïcide. Realiseren van de planning rond dagverzorgingscentra, centra voor kortverblijf, lokaal dienstencentrum, rusthuizen en serviceflats. Uitbreiden van aanbod geschikte opvangplaatsen voor personen met een mentale handicap. Speciale aandacht voor personen met een handicap met ouders/verzorgers op leeftijd. Uitbreiden van aanbod geschikte opvangplaatsen voor mensen met een niet-aangeboren hersenletsel. Uitbreiden van aanbod betaalbare, kwaliteitsvolle huisvesting voor psychogeriatrische patiënten. Mogelijkheden onderzoeken voor woongelegenheden in R.O.B./R.V.T. voor psychogeriatrische patiënten en ouderen die O of A scoren op de KATZ schaal. Ondersteuning m.b.t. arbeidszorg in ondernemingen die openstaan voor personen met een beperking. Uitbreiden van aanbod beschutte werkplaatsen. Opvoeren van gepresteerde uren thuiszorg tot op programmaniveau. Blijvende inspanningen op vlak van gezins- en ouderenzorg door OCMW. Voorzien van onmiddellijk inzetbare korte thuishulp b.v. na ziekenhuisontslag. Opvullen van tekort aan nachtopvang voor zorgbehoevenden in de gemeente. Uitwerken van opvanginitiatieven voor 13 à 14-jarigen, o.a. voor wat betreft speelpleinwerking. Bijzondere aandacht naar zorg voor geplaatste jongeren ouder dan 18. Voorzien van opvang aan kinderen en jongeren in acute crisissituaties. Aanpakken van de wachtlijsten m.b.t. eerstelijnszorg voor kinderen en jongeren en omtrent gezinsondersteuning. Wegwerken van het gebrek aan tweedelijnsdiensten voor de begeleiding van kinderen en jongeren. Ontwikkelen van flexibele opvangmogelijkheden, specifiek gericht op alleenstaande ouders. Mogelijkheden onderzoeken om het tekort aan pleeggezinnen te ondervangen.


18/12/2008

23/39


Strategische doelstellingen SD 1 Gezondheidsbevordering en preventie voor alle doelgroepen SD 2 Ondersteuning van de thuissituatie om zorgbehoevenden zo lang als mogelijk en wenselijk in de eigen omgeving te kunnen laten leven SD 3 Naadloze overgang naar residentiële opvang in eigen streek

Operationele doelstellingen OD 1.1 Zich eigen maken van de doelstellingen van het lokaal gezondheidsoverleg (LOGO) met bijzondere aandacht voor verslavingsproblematiek en psychische gezondheidszorg OD 1.2 Gespecialiseerde begeleiding voorzien voor gezin-, jongerenen opvoedingsproblematiek OD 1.3 Verbeteren en uitdiepen werking gezondheids- en welzijnsraad OD 2.1 Uitbreiden van eigen thuiszorgaanbod OD 2.2 Verbeteren van samenwerking met andere aanbieders thuiszorg OD 3.1 Uitbreiden van het aanbod aan residentiële ouderen voorzieningen in eigen gemeente

Acties 1.1.1 Meest geschikte acties uit het aanbod van LOGO selecteren met bijzondere aandacht voor de moeilijk bereikbare doelgroepen 1.1.2 Eigen initiatieven ontwikkelen in antwoord op noden 1.2.1 Opzetten van een bovenlokaal samenwerkingsverband opvoedingsondersteuning 1.3.1 Mogelijkheden creëren voor oprichting van thematische werkgroepen binnen gezondheids- en welzijnsraad 2.1.1 Uitbreiding van aanbod aan gezinszorg zodat een aanvaard kandidaat maximaal 2 maanden op de wachtlijst staat 2.1.2 Uitbreiding van aanbod aan poetsdienst door het oprichten van een dienstenchequeonderneming binnen de schoot van het OCMW, zodat een aanvaard kandidaat maximaal 2 maanden op de wacht lijst staat 2.1.3 Behoeftes onderzoeken naar bijkomende diensten zoals nachtopvang, dringende thuishulp… en dit koppelen aan gepaste acties 2.1.4 Realiseren 8 plaatsen dagverzorging en 8 plaatsen kortverblijf 2.2.1 Onderzoek naar wenselijkheid oprichting SIT of andere vorm 3.1.1 Realiseren van 72 woongelegenheden R.O.B. en


18/12/2008

24/39

28 seniorenflats 3.1.2 Opzetten van samenwerkingsverbanden om Zoerselse ouderen die dit wensen in andere instellingen onder te brengen

Indicatoren 1.1.1 Verslagen gezondheidsraad, deelnamecijfers acties 1.1.2 Jaarverslag, deelnamecijfers 1.2.1 Opstart door CAW van opvoedingsondersteuningspunt 1.3.1 Verslagen gezondheid en welzijnsraad, evaluatie deelnemers 2.1.1 Jaarverslag sociale dienstverlening 2.1.2 Jaarverslag sociale dienstverlening 2.1.3 Verslagen overleg partners, tevredenheidenquêtes thuiszorg 2.2.1 Verslagen overleg partners SIT 3.1.1 Opening initiatief, publicatie aanbod 3.1.2. Samenwerkingsovereenkomsten – verslagen overlegmomenten Budgettaire impact 1.1.1 1.1.2 1.2.1 1.3.1 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.2.1 3.1.1 3.1.2

Beleidscel afdeling persoonsgebonden materies Beleidscel afdeling persoonsgebonden materies Logistieke ondersteuning, inbreng personeelskost 10.000 EUR Beleidscel afdeling persoonsgebonden materies Extra kost 43.050 EUR per jaar, recuperatie 36.000 EUR Extra kost 31.800 EUR per jaar, recuperatie 31.200 EUR Geen directe impact Geen directe impact Geen directe impact, andere rechtspersoon Geen directe impact

Timing 2008 2009 2008 2008 2008

– – – –

2013: 2009: 2013: 2008: 2010:

acties 1.1.1 - 1.1.2, 1.3.1. actie 1.2.1 acties 2.1.1 – 2.1.3 actie 2.2.1 actie 3.1.2


18/12/2008

25/39

VI. Thema: huisvesting Omgevingsanalyse – resultaten kwantitatief onderzoek Bodembezetting In 1995 was 25% procent van de oppervlakte in Zoersel bebouwd. In 2005 was dit al 28,3%. Dit percentage ligt een stuk hoger dan in vergelijkbare gemeenten (19%) en in het Vlaams Gewest (17,3%). De oppervlakte wordt voor 87,5% ingenomen door woonruimte, slechts 4,3% door industrie.

Woningmarkt Volgens de socio-economische enquête van 2001 telde Zoersel 6767 woningen: een toename van 51% in vergelijking met 1981. In 2001 werd 85% van de woningen in Zoersel bewoond door de eigenaar; het hoogste percentage in de regio. In 2001 waren 93,6% van de woningen ééngezinswoningen, slechts 6,4% waren appartementen. Dit is na Zandhoven het kleinste percentage appartementen in de regio. In 2001 zijn 84,8% van de woningen in Zoersel open bebouwing: veruit het hoogste percentage in de regio. Ter vergelijking: in Schilde is dit 76,2%. In 2001 kende Zoersel het kleinste percentage woningen gebouwd vóór 1945 in de regio, nl. 8%. Ten opzichte van de telling in 1991 daalde in 2001 het aantal woningen zonder klein comfort (2%), met klein comfort (19%) en met middelmatig comfort (9%). Het aantal woningen met groot comfort nam toe tot 68%. Enkel Schilde telt in de regio nog iets meer woningen met groot comfort. De gemiddelde verkoopprijs per m² van een bouwgrond verdriedubbelde in 2004 t.o.v. 1995. Met 112 € per m² is de prijs van een bouwgrond in Zoersel een flink stuk hoger dan in vergelijkbare gemeenten (91 €/m²) en in het Vlaamse Gewest (94 €/m²). Het percentage verkochte appartementen en kleine tot middelgrote woningen ten opzichte van het aantal huishoudens ligt opmerkelijk laLokaal sociaal beleidsplan 2008 – 2013 Zoersel

18/12/2008

26/39

ger dan in het gros van de andere gemeenten binnen de provincie Antwerpen.

Sociale huisvesting In Zoersel zijn de gewestelijke huisvestingmaatschappij De Voorkempen, Helpt Elkander en het OCMW actief op het vlak van de bouw van sociale huurwoningen. Zoersel telt zo’n 35 sociale huurhuizen en appartementen. Het aandeel sociale huurhuizen en appartementen op het totale aantal woningen ligt bijzonder laag (0,3%). Wat de regio betreft, is dit aandeel het grootst in Vorselaar (4,1%), in Malle (2,6%) en in Brecht (2,4%). In de deelgebieden Sint-Antonius en Halle-Zoersel staan er momenteel tezamen zo’n 22 personen/gezinnen op de wachtlijst voor een studio, 342 voor een appartement en 190 voor een ééngezinswoning. De gemiddelde wachttijd bedraagt 4 tot 6 jaar.


18/12/2008

27/39


Blijvend aandacht besteden aan leefbaarheid binnen de gemeente. Inrichten van zitbanken, speelpleinen, voorzieningen… op basis van de eigenheid van de buurt, leeftijden en doelgroepen. Leegstand van woningen permanent ontmoedigen. Controle behouden op betaalbaarheid van wonen in Zoersel. Verhogen van het aandeel aan sociale huurhuizen en appartementen. Mogelijkheden onderzoeken tot het principieel voorbehouden van een bepaald gedeelte voor sociale woningbouw in een verkaveling boven een zeker volume. Uitvoeren van de planning rond de bouw en renovatie van 40 à 50 sociale woningen. Uitbreiding van het aanbod aan sociale huurwoningen bij het SVK. Opvolging van de voorziene aangroei van 10 à 15 woningen per jaar bij het SVK. Mogelijkheden bespreken voor continuering van huursubsidie door de Vlaamse Gemeenschap (beperkt tot 6 jaar). Promoten van verhuur via het SVK met nadruk op praktische voordelen. Het ontwikkelen van initiatieven om bejaarden die opgenomen worden in rusthuizen aan te moedigen hun woning te verhuren via het SVK. ‘Sociale’ bewustmaking van burgers rond sociale woningbouw en beleidspolitiek. Werken aan de voorbeeldfunctie van OCMW en gemeente op vlak van redelijke aanpassing. Preventieve check-up en bewustmaking rond aanpassing van woningen voor ouderen en personen met een beperkte mobiliteit. Preventieve acties op het gebied van aangepaste woningbouw, specifiek gericht op jonge senioren. Promoten van alternatieve woonvormen als b.v. het opdelen van gerenoveerde woningen, kangoeroewonen… Aftoetsen van alternatieve woonvormen aan stedenbouwkundige definitie en voorschriften rond ruimtelijke ordening. Uitbreiden van woningaanbod voor mensen met een psychische beperking. Voorzien van begeleiding en ondersteuning bij het alleen wonen voor mensen met een handicap. Toezicht op de toegankelijkheid van woningen via het (openbaar) vervoer voor minder mobiele personen. Evaluatie van het aanbod ter beschikking gesteld via het Lokaal Opvang Initiatief. Werken aan zowel de fysieke als de virtuele toegankelijkheid van de dienstverlening. Overleg organiseren tussen openbaar bestuur en ‘leveranciers’ van sociale woningen bij b.v. de invulling van een nieuwe verkaveling.


18/12/2008

28/39

Duidelijkheid scheppen naar de burger toe omtrent de dienstverlenende structuur rond wonen. Rechten en plichten van inwoner bij bouwen en verbouwen zo transparant mogelijk communiceren aan de burger. Rechten en plichten van inwoner bij bouwen en verbouwen zo systematisch mogelijk communiceren aan de burger. Gebruik van gemeentelijke website voor update van info rond wonen. Optimaliseren van informatieoverdracht tussen dienstverleners over wettelijke bepalingen, voorwaarden, eigen aanbod en werking… Participatie van de burger in het woonbeleid aanmoedigen. Delegeren van verantwoordelijkheden aan wijkcomités rond het leefbaar houden van hun directe omgeving. Sociale cohesie bevorderen door bewoners te engageren in kleine projecten rond ‘zorg dragen voor elkaar’. Aandacht voor detectie van woon- en mobiliteitsproblemen, bijvoorbeeld via een item op de Welzijnsraad.


18/12/2008

29/39


Strategische doelstellingen SD 1 Betaalbaar aanbod van kwaliteitsvolle woningen voor alle inwoners

Operationele doelstellingen OD 1.1 Verhogen van het aanbod aan sociale huurwoningen, sociale bouwpercelen en sociale koopwoningen OD 1.2 Verbeteren van de woonkwaliteit voor bijzondere doelgroepen (sociaal zwakkeren, senioren, zieken, personen met een fysieke of mentale handicap…)

Acties 1.1.1 Uitbreiden van het SVK-aanbod naar 50 woongelegenheden 1.1.2 Senioren die opgenomen worden in een residentiële voorziening informatie verstrekken over de werking van de SVK 1.1.3 Uitbreiden van het aanbod van de SHM De Voorkempen – Helpt Elkander met 50 nieuwe woongelegenheden onder de vorm van kleinschalige projecten in de dorpskernen 1.1.4 In grote projecten streven naar een mix van sociale bouwpercelen, sociale huurwoningen en sociale koopwoningen 1.2.1 Opstarten van een project rond comfortscans en begeleiding in samenwerking met externe partners 1.2.2 Coördinatie van huisvestingsproblematiek door een huisvestingsambtenaar

Indicatoren 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.2.1 1.2.2

Jaarverslag SVK voor Zoersel, bijdrage lidgeld Jaarverslag SVK uitbreiding aanbod in Zoersel Jaarverslag SHM de Voorkempen, woningen in Zoersel Verkavelingplan, aanbieding gronden via infokanalen Verslagen overlegmomenten, activiteitenverslag Aanwerving huisvestingsconsulent, activiteitenverslag


18/12/2008

30/39

Budgettaire impact 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.2.1 1.2.2

Uitbreiding lidgeld naar 10.000 EUR Geen directe impact Geen directe impact Via IGEAN of andere partners Geen directe impact Binnen capaciteit afdeling persoonsgebonden materies

Timing 2008 – 2013: Acties 1.1.1 – 1.2.2


18/12/2008

31/39

VII.

Thema: Cultureel en maatschappelijke ontplooiing en participatie

Omgevingsanalyse – resultaten kwantitatief onderzoek Onderwijs en vorming In 2005 gingen 385 kleuters naar school in het gemeentelijk onderwijs, 69 in het gemeenschapsonderwijs en 265 in het vrij onderwijs. 692 lagere schoolkinderen gingen naar school in het gemeentelijk onderwijs, 140 in het gemeenschapsonderwijs en 484 in het vrij onderwijs. De volwassenenvorming telde in het academiejaar 2005-2006 355 leerlingen. Dit aantal lag wat lager dan de jaren voordien. Woord, muziek en beeldende kunst In 2005 telden de bibliotheken van Zoersel (3 594), Sint-Antonius (2 816) en Halle (763) samen 7173 leden. Enkel het ledenaantal van Halle daalde licht ten opzichte van het vorige jaar. 258 leerlingen volgden in 2005-2006 les muzikale en/of verbale vorming aan de muziek- en woordacademie. Een aantal dat ongeveer op dezelfde hoogte ligt als in het vorige schooljaar. Sport Er waren in 2005 85 ontleningen bij de uitleendienst sportmateriaal. 123 senioren namen deel aan de seniorensportdag; een recordaantal. Verenigingen Zoersel telt een 25-tal verenigingen voor cultuurcreatie, een 20-tal cultuurspreidende verenigingen, een uitgebreid aantal wijkverenigingen en ontspanningsverenigingen en een kleine 20-tal verenigingen voor sociaal-cultureel werk. Jeugdwerk In Zoersel zijn er 13 particuliere jeugdwerkinitiatieven actief. Er zijn 8 jeugdbewegingen actief (3 chiro’s, 2 KLJ ‘s, 3 scoutsgroepen), twee jeugdhuizen, één jeugdgroep voor amateuristische kunstbeoefening en twee jeugdwerkinitiatieven die bezig zijn met jongeren rond een bepaald gedachtegoed. 1.086 kinderen zijn in 2003 lid van een jeugdorganisatie. Lokaal sociaal beleidsplan 2008 – 2013 Zoersel

18/12/2008

32/39

In 2003 waren er 148 verschillende kinderen op het speelplein, dat wil zeggen dat 8,3% van de doelgroep bereikt werd. 25 verschillende jongeren (4.3%) brachten in 2003 een bezoekje aan de tienerhonk. In 2005 werden 47 grabbelpasactiviteiten georganiseerd en 255 pasjes uitgeschreven; er werden 19 SWAP-activiteiten georganiseerd en 58 pasjes uitgeschreven. Toerisme 2005 was qua ticketverkoop voor toeristische activiteiten en groepsbezoeken aan het Lindepaviljoen een topjaar.


18/12/2008

33/39


Ruimte geven aan de talrijke voorzieningen, verenigingen, initiatieven… binnen en buiten de gemeente. Toezicht houden op versnippering en overlapping in cultureel en ontspanningsaanbod. Als openbaar bestuur een aanvullende rol opnemen m.b.t. datgene wat de verenigingen aanbieden. Up to date houden van de gemeentelijke initiatieven; aanbod afstemmen op de actuele vraag. Praktisch en inhoudelijk afstemmen van gemeentelijke initiatieven op beoogde doelgroepen. Streven naar een mix tussen educatieve, culturele en ontspannende componenten, in afstemming op behoeftes van de doelgroep. Uitwerken van zowel vormelijk als inhoudelijk afwisselende initiatieven. Uitdenken van een ondersteuningsproject rond culturele en maatschappelijke ontplooiing zonder te vervallen in een bedeling van ‘sociale’ pasjes. Onderzoek naar de mogelijkheid tot prijsdifferentiëring bij de initiatieven van de gemeentelijke vormingsdienst. Ontwikkelen van betaalbare alternatieven m.b.t. vervoer bij culturele en sociale activiteiten. Ontwikkelen van flexibele alternatieven m.b.t. vervoer bij culturele en sociale activiteiten. Goede werking van de Minder Mobielen Centrale van het OCMW verderzetten en optimaliseren. Sensibiliseren van verenigingen over hun sociale taak, b.v. voorzien van een ‘sociale pot’. Ademruimte creëren voor vrijwilligerswerking. Speciale aandacht voor personen die op sociaal, fysiek of mentaal vlak gebonden zijn. Allochtonen en asielzoekers zichtbaar maken als deelnemers aan het sociale leven in de gemeente. Binnen het Lokaal Opvang Initiatief blijvend werk maken van betrokkenheid bij activiteiten in de gemeente. Nood aan huisbezoek afwegen en toetsen op praktische haalbaarheid. Overleg en samenwerking tussen aanbieders van culturele en maatschappelijke initiatieven bevorderen. Als lokaal bestuur een coördinerende functie vervullen door informatie te verschaffen over subsidies, voorzieningen, contacten… Als lokaal bestuur de krachten bundelen om samen aantrekkelijke projecten te ontwikkelen rond bekendmaking van werking, aanbod… Samenwerkingsverbanden organiseren om diepgaandere problematieken aan te pakken. Aanspreken van scholen als kanaal om de dienstverlening tot bij kinderen en jongeren te brengen.


18/12/2008

34/39

Dienstverleners betrekken bij b.v. de programmatie van het gemeentelijke vormings- of ontspanningsaanbod. Uitdenken van een communicatie op maat, b.v. TV eerder dan internet om ouderen te bereiken. Bekendmaken van initiatieven via dagnadagkrant, gemeentelijke website, parochiebladen… Blijvend belang hechten aan de samenwerking met de wijkraden. Uitgesproken beleid voeren om wijkverenigingen te ondersteunen. Nieuwe mogelijkheden ontwikkelen omtrent inspraak van verenigingen en gebruikers b.v. wijkraden uitnodigen op Welzijnsraad, wijkraden informeren over cultureel en vormingsaanbod… Aanvullende, gespecialiseerde overlegvormen laten groeien vanuit de Welzijnsraad. Welzijnsgelinkte sectoren als sport en cultuur bij het overleg van de Welzijnsraad betrekken. De Welzijnsraad uitbouwen als een instrument, niet alleen om te luisteren, maar ook om concrete oplossingen uit te denken voor specifieke problemen. Sociale dienstverlening in elke deelgemeente behouden b.v. via huisbezoeken, doorverwijzing… Antennes dicht bij huis inrichten in het licht van het Sociaal Huis.


18/12/2008

35/39


Strategische doelstellingen SD 1 Een gemeenschap met ruime ontmoetingskansen SD 2 Een vorming - en ontspanningsaanbod met aandacht voor kwetsbare groepen

Operationele doelstellingen OD 1.1 Stimuleren van gemeenschapsbevorderende initiatieven OD 1.2 Aanmoedigen van een meer gebiedsdekkende wijkwerking OD 1.3 Uitwerken van initiatieven ter bevordering van de integratie van etnisch-culturele minderheden en asielzoekers OD 2.1 De drempel naar het vormings- en ontspanningsaanbod verlagen OD 2.2 Het vormingsaanbod verbreden voor kwetsbare groepen

Acties 1.1.1 Subsidiëren van activiteiten van armoedebewegingen 1.1.2 Subsidiëren van activiteiten ingericht voor zieken, personen met een handicap en ouderen 1.1.3 Coördinatie van acties uit andere beleidsplannen (cultuur, jeugd, sport,…) 1.2.1 Informatiecampagne opstarten over aanbod gemeente inzake ondersteuning wijkwerking 1.2.2 Organiseren van een overkoepelend wijkoverleg met wijkverantwoordelijken 1.3.1 Opzetten van een samenwerking met welzijn-, jeugd -, cultuur-, sport-, senioren-, jeugd- en derdewereldraad 1.3.2 Faciliteren van een vrijwilligerswerking 1.3.3 Aanbod van Nederlandse les ontwikkelen op maat van de doelgroep 2.1.1 Promoten van het culturele aanbod in gemeente en regio (de Bijl, de BIB e.a. (bv. Boeken Aan Huis)) alsook het sportaanbod- en jeugdwerkaanbod 2.1.2 Doelgericht ondersteunen van het lidmaatschap van een lokale vereniging of van deelname aan de activiteiten van de gemeentelijke vormingsdienst 2.2.1 Aanbod in Zoersel in samenwerking met Basiseducatie ontwikkelen voor analfabeten 2.2.2 Aanbod in Zoersel in samenwerking met vierde wereldorganisa-


18/12/2008

36/39

ties ontwikkelen omtrent basisvaardigheden zoals gezondheid, hygiëne, voeding, bugetteren 2.2.3 Oprichten van een DIGIDAK ter ondersteuning van computergebruik voor kansarme doelgroepen

Indicatoren 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.2.1 1.2.2 1.3.1 1.3.2 1.3.3 2.1.1 2.1.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3

Verslag middelen sociale en culturele participatie Verslag middelen sociale en culturele participatie Wederzijdse verwijzingen in de verschillende plannen Publicaties Verslagen overlegvergaderingen, opstart overlegorgaan Verslagen overlegvergadering(en), goedkeuring overeenkomst Jaarverslag LOI, activiteitenverslagen Publicatie aanbod, deelnamecijfers Jaarverslag De Bijl, de BIB, deelnamecijfers Cijfers aansluitingen verenigingen en deelnamecijfers Publicatie aanbod en deelnamecijfers Publicatie aanbod en deelnamecijfers Publicatie aanbod en deelnamecijfers

Budgettaire impact 1.1.1 1.1.2 1.2.1 1.2.2 1.3.1 1.3.2 1.3.3 2.1.1 2.1.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3

Fed. Subs. Soc cult part. en gemeentelijke subsidie Fed. Subs. Soc cult part. en gemeentelijke subsidie Budget externe communicatie gemeentebestuur Geen impact Geen impact Geen impact Vrijwilligerswerking of inzet bestaand personeel Budget externe communicatie gemeentebestuur Besteding jaarlijkse federale subsidies soc. cult. part. Geen impact Besteding jaarlijkse federale subsidies soc. cult. part. Inbreng personeelskost begeleiding 10.000 – 31.000 EUR

Timing 2008 – 2013: Acties 1.1.1 – 2.1.1 2009 – 2013: Actie 2.1.2 2008 – 2013: Acties 2.2.1 – 2.2.3


18/12/2008

37/39

VIII.

Ter afsluiting – visie en samenwerkingsverbanden

Onderhavig beleidsplan is ambitieus voor Zoersel. Zodoende beklemtoont het plan dan ook de meerwaarde van samenwerking. De geformuleerde beleidsdoelen op het vlak van werk, zorg, wonen, maatschappelijke ontplooiing en sociale rechten zijn niet enkel een verhaal van de beleidsmakers of enkel van het lokale bestuur Zoersel. Het slagen van het plan staat en valt met een goede samenwerking tussen de openbare en de private zorg – en dienstverlening. Daarnaast rekent het lokaal bestuur bij de jaarlijkse evaluatie, actualisatie en bijsturing op de medewerking van de actoren uit het veld. Zulks is mogelijk overkoepelend via de gemeentelijke raad voor gezondheid en welzijn, maar kan ook per thema en doelstelling in tal van reeds operationele en nog op te richten overlegorganen. Cruciaal in de verwezenlijking van de vele projecten die Zoersel met het beleidsplan ambieert is ook de verhouding en de samenwerking tussen het OCMW en de gemeente. Zoals een goed lezer al begrepen heeft, is het de beleidsoptie van Zoersel dat beide organisaties integreren en voor de burger als één kwaliteitsvol lokale openbare dienstverlener functioneren. Het aangehaalde masterproject, Zoersel Integreert en uw Tevredenheid is onze Ambitie, brengt de één loket gedachte in de praktijk en bestrijkt alzo meer dan enkel het sociaal beleidsdomein. Ook de andere activiteiten nemen gemeente en OCMW samen op ten gunste van de burgerklant en de efficiëntie. Maar voor de principes en de meerwaarde van die nieuwe manier van werken verwijst dit plan graag naar de projectdefinitie van ZITA in al haar facetten. Tot slot rest er nog een welgemeend en welverdiend dankwoord aan stafmedewerker Heleen Driesen voor de professionele begeleiding vanuit de publiekrechterlijke OCMW vereniging KINA. Onze dank gaat ook uit naar alle leden van de stuurgroep voor hun actieve inzet bij de totstandkoming van dit beleidsdocument en vooral ook naar de talrijke deelnemers aan de focusgroepen in de kwalitatieve analyse. Heel wat opties en voornemens uit het beleidsplan zijn aan die laatste groep hun reflectie ontsproten. Het waren leerrijke en verhelderende gesprekken die zeker ook aan de nodige netwerkvorming tussen verschillende welzijnondernemers hebben bijgedragen. Tevens vormen deze gesprekken en de gevolgde methode de basis voor de gewenste werkgroepen in de raad voor welzijn en gezondheid. Zulke contacten zorgen voor een gedragen beleid en maken de nodige participatie en een gedegen beleidsevaluatie mogelijk.


18/12/2008

38/39

IX. BIJLAGEN

•

Doelstellingen in schema 26-11-2007

•

Volledige neerslag van de uitgevoerde kwantitatieve en kwalitatieve analyses zijn op aanvraag elektronisch te bekomen bij de OCMW - secretaris (03/312.94.20 of [email protected])


18/12/2008

39/39

LOKAAL SOCIAAL BELEIDSPLAN GEMEENTE EN OCMW ZOERSEL

Recommend Documents