Locatiesynergie (de noodzaak van) ‘ verknopen’bij de herontwikkeling van stationslocaties
Inhoud < Waardeketens < Multidisciplinaire
benadering < Meerwaarde van samenhang < Samenhang door samenwerking < Participatieve probleemstructurering < Conclusie: ‘ verknopen’
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
2
3
Waardeketens verplaatsen infrastructuur
Investeerder
verplaatsingsfunctie
verblijven gebruik
gebruik
Exploitant
verblijfsfunctie
vastgoed
gebruik
gebruik vergoeding
vergoeding
Gebruiker vergoeding
vergoeding
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
Multidisciplinaire benadering < Inhoudelijk
–Veel –Veel –Veel –Veel –Veel –Veel –Veel < Oog
en procesmatig complex:
partijen: publieke en private functies: vervoers- en vastgoedfuncties belangen: bestaande en nieuwe wensen: vooral dure . . . bouwstromen: veel conflicten mogelijke hinder: openhartchirurgie aandacht: passanten en media
voor vele invalshoeken
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
4
5
OVerstapmachine Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
6
Verbindingsschakel Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
7
Ontmoetingsplek Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
8
Stedelijk centrum
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
9
Synergiemodel Locatie
Synergie
Netwerk
Knoop Overstapmachine
Synergie
Transferkwaliteit
Intensiteit
Centraliteit
Plaats Ontmoetingsplek
Verbindingsschakel
Omgevingskwaliteit
Stedelijk centrum
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
10
Verbindingschakel
Centraliteit
Stedelijk centrum
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
11
Verbindingschakel
Transferkwaliteit
OVerstapmachine
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
12
Stedelijk centrum
Omgevingskwaliteit
Ontmoetingsplek
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
13
OVerstapmachine
Intensiteit
Ontmoetingsplek
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
14
Locatiesynergiemodel Locatie
Synergie
Netwerk
Knoop Overstapmachine
Synergie
Intensiteit
Transferkwaliteit Locatiesynergie
Plaats Ontmoetingsplek
Omgevingskwaliteit
Verbindingsschakel
Centraliteit Stedelijk centrum
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
Meerwaarde van samenhang
15
stationsomgeving
vervoersnetwerken
samenhang
gebruiker stationslocatie Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
Samenhang door samenwerking < Synergiemogelijkheden
tussen wal en schip:
16
liggen èn vallen
–Veel partijen: samen- of tegenwerken –Veel disciplines: spraakverwarring –Veel doelen en belangen: prioriteiten –Veel veronderstellingen en ongefundeerde verwachtingspatronen < Locatiesynergie
kan ontstaan door doelen en belangen van duurzame shareholders te ‘ verknopen’ Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
Starten met planvorming of besluitvorming
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
17
18
< Ideaaltypische
start:
–Planvorming: schetsontwerp –Besluitvorming: stakeholderanalyse < Problemen:
–Planvorming: fixatie en geen totaal beeld van eisen en wensen belanghebbenden –Besluitvorming: onrealistische opeenstapeling van wensen
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
19
‘ Verknopen’
Waarden Alternatief gerichte benadering
Waarde gerichte benadering
Alternatieven
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
‘ Verknopen’ <
<
<
‘ Verknopen’is een proces waarin duurzame shareholders tot inhoudelijke uitgangspunten voor de locatie komen vanuit hun gezamenlijk belang en de synergiemogelijkheden ‘ Verknopen’vraagt om participatie van duurzame shareholders ‘ Verknopen’vraagt om een concept van locatiesynergie
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
20
Participatieve probleemstructurering
< Waardegericht:
21
participatief modelleren < Alternatiefgericht: participatief ontwerpen < Geen
stapeling, maar ‘ verknoping’van belangen
< Duurzame
ontwerpen
shareholders samen laten
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
22
Verknopen
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
Waardegericht: Participatief modelleren
1
1
Actor
Waarde 1
9
9
-1
Waarde 2
Attribuut 1
Attribuut 2
-9
Attribuut 3
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
23
24
Gezamenlijk model Vastgoed Financien
Gebouwen Centraliteit Bereikbaarheid
Rendement
Architectuur Duurzame shareholders
te (her)ontwikkelen vastgoed Open(bare) ruimte rendement Copy (2) of rendement
Copy (3) of bereikbaarheid bereikbaarheid
architectuur bebouwingsmogelijkheden
7
4
8
Copy of rendement Copy (3) of rendement
bouwaard 1 gebouw
8 9 parkeren Transferkwaliteit 8
8
6 7
7
8
9
8
9
FGH
7
8
9 Imago/uitstraling
9
7
8
7
6
Bijdrage aan bedrijfProces 76
8
9
8 Copy (2) 8 of bereikbaarheid 7
7
Rabo Vastgoed
Verplaatsingsfuncties 7
9
7
MAB Bouwfonds 8 9 8 POS (directie)
6
Exploitatie
8
6
5
7
Intensiteit
5 Verplaatsen
8
opportunities 8 7 financiering 8 betrouwbaarheid
afzetrisico
eigendomssituatie Stedebouwkundig plan
6 7
9
veiligheid
kwaliteit s t edebouwkundig stedenbouwkundig plan(randvoorwaarden) plan veiligheid/leefbaarheid lokaal gebonden
Levendigheid
6
Woningen 8
Niet-duurzame shareholders
8 Projectontwikkelaars
6 projectontwikkelaars ontwikkelaar Ontwikkelaar
Ontwerpers
ontwerpersfinanciële instelling
stedenbouwkundige
woongebouwen Verblijven
8 6
Niet-duurzame stakeholders 8
9 9
8
samenwerking
politie 3
verschillende functies
8
8
leefbaarheid! publieksaantrekkend
bewoners/gebruikers gebruikers Publiek/private beheerders beheerder
8
8
5
Meervoudig Ruimtegebruik bijdrage aan stedelijk functioneren 5 Leefbaarheid Levendigheid
9 Beheerders
Wonen
7
huurdergebruiker(s) Copy (3) of gemeente welstand gm. utrecht 7 7 Duurzame stakeholders Buurt Bewoners en gebruikers 8
8
horeca
9 (kwaliteit)gebruikers services en diensten
6
bewoners inspraakgroepen omwonenden 7
6 9
8 5 -4 openbaar vervoer 7
-27
9
8
8
8
8
functiesCopy of voorzieningen
88 8
kwaliteit Ruimtelijke voorzieningen kwaliteit Functioneren bedrijven
brand ontwikkeling huurderstevredenheid Ontwikkelingsrisico's en -kansen 7 9 5 5
7
6
7
7
5 bij de omgeving betrokkenheid Ontwikkeling
KvK Utrecht
1 4
4
(ontwikkeling)gebiedskwaliteit 7
78
8
7 Ruimtelijke en functionele kwaliteit
Voorzieningen winkels
9
-7
8 8
mix van functies
8
6
9
-2 8 groen bedrijfshuisvesting
8
5 uitstralingidentiteit imago attentiewaarde
Ontwikkeling gebiedskwaliteit 7 8
6
Copy of bereikbaarheid
6
9 (beheer)gebiedskwaliteit synergie andere vergroten proj.referentieproject netwerk
7 7
gemeente gem. utrecht locale overheid
5 87 5 Uitbater huurders mede gebruikers Copy (2) of gemeente afd. ROCopy utrecht of gemeente 99
7
7
8
8 Marktpartijen Exploitant leveranciers 7
8
8
Verblijfsfuncties Functiemix
9
8
8
8
4
Gemeente
4 6
-2
7
8
3
belegger mede eigenaars derden
2 Exploitanten
2
7 6
Bewoners
Corio belegger/koper
-3
3
Routing Lombok
2
Omgevingskwaliteit
4 6
locatie
8 Routing Station Langzaam verkeerroutes parkeergelegenheid 5 8 (Auto)bereikbaarheid 9 8 8 situering(binnen gebied)
Relatie met omgeving 5
6
openbare ruimte
Routing lopen
parkeergarage 97 8
6 Kostenbeheersing
Groei 7
ns 7
uitstraling gebouw duurzaamheid open ruimte 7
6
6 KFN
8 Parkeerruimte
8 7
belegd vermogenkwaliteit portefeuille 7 6
8
6 7
landscaping
5
kwaliteit gebouw
8 9 Continuiteit
4
Infrastructuur
9
9
Beleggers en eigenaren
6
imago(gebied) Ruimtegebruik
Dubbelgebruik parkeren
7
7 functionaliteit Activiteiten/evenementen Programma met 18-23 uurs gebruik
33 W, 49 A, 38 C
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
25
Gecondenseerd model Financiën
All Financiën
Proces
Proces
All Proces
Duurzame shareholders
All Proces
All Duurzame shareholders
7
All Rendement
All Bijdrage aan bedrijf
6 7 All Exploitatie 7
5 1
6
7
4 9
All Continuiteit
KFN
Centraliteit
All Centraliteit
8
All Bereikbaarheid 8
7
FGH
5
All9 Vastgoed
All Infrastructuur -4
All Duurzaamheid 9
8
All Architectuur
8 9 All Open(bare) ruimte
All duurzame stakeholders
5
7 All Buurt
5 77
88
6 3 All Relatie met omgeving
6
8 7
Verblijfsfunctie s 8
Omgevingskwaliteit
5
All omgevingskwaliteit
All Politie
8 -2
All beheerders
Verplaatsingsfunctie s 7
All Verplaatsingsfuncties 8 9
All Functiemix
8 79
-2 98
3
All Verblijfsfuncties
7
7
Niet-duurzame shareholders All Niet-duurzame shareholders
All W onen 7
All Imago en uitstraling
8 8 All Voorzieningen
7
All Openbaar 6 vervoer
8
5
All Bewoners en gebruikers
All (Auto)bereikbaarheid 6
9
6 5 9
Duurzame stakeholders
7
9
Rabo Vastgoed
All bedrijven All Ruimtelijke en functionele kwaliteit
7
5
Intensiteit
All Financiële instellingen
All winkels 8
9
KvK Utrecht
All Projectontwikkelaars All Ontwerpers
All Intensiteit
KvK
8
9
7
POS
8
5 28 7 8 All routing lopen 9
All Transferkwaliteit
POS (directie)
All Parkeerruimte 9
7
7 7
Tranferkwaliteit
Bouwfonds MAB
All Bewoners
78
8 Parkeren
All Gebouwen
8 6
4
MAB Bouwfonds
5
7 3
6
6
RABO Vastgoed
All Exploitanten
Infrastructuur
8
8 6
8
All NS 8
3
Vastgoed
5
6
8 8
7 6
All Ontwikkeling gebiedskwaliteit
9 6
7
FGH
9
8
8 8
All Stedebouwkundig plan 8
All Ontwikkeling
7
KFN
6
4
7 4
All beleggers en eigenaren
9 8 7
All Beheer gebiedskwaliteit
6
8
All Gemeente
8 9
All Ontwikkelingsrisico's en -kansen
All Groen 8
8 All Meervoudig Ruimtegebruik
9
Verplaatsen
5
8
8 8
5 All Verblijven
Verblijven
13 W, 22 A, 12 C
All Verplaatsen
All Bijdrage aan stedelijk functioneren 7
All Ruimtegebruik All Dubbelgebruik parkeren
All Leefbaarheid All Imago gebied
All Levendigheid
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
Alternatiefgericht: Ontwerptabel
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
26
Snel overzicht van overeenkomsten en verschillen De voornaamste verschillen tussen de alternatieven zijn: < Het doel van de herontwikkeling (A): zelfstandig verblijfgebied met zakelijk karakter (groep 1) versus een poort naar de binnenstad; < Het toevoegen van een trekker voor de locatie (E): niet (groep 1) versus wel (groep 2); < Het architectonisch beeld (H): historiserende architectuurstijl (groep 1) versus contrastrijke architectuur (groep 2); < Het integraal te ontwikkelen gebied (I): inclusief het kantoorcluster tot Daalsetunnel (groep 1) versus de locatie en de wanden (groep 2.) Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
27
Conclusie <
< < <
<
28
Om locatiesynergie te bereiken is het nodig te ‘ verknopen’ ‘ Verknopen’vraagt om een multidisciplinaire benadering ‘ Verknopen’vraagt om participatieve probleemstructurering: waarde- en alternatiefgericht ‘ Verknopen’vraagt om durf en stimuleert creativiteit en vertrouwen
‘ Verknopen’helpt het creëren van een gezamenlijk opdrachtgeverschap dat samenhang kan creëren en de waardeketens activeert Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International
29
Jaarcongres 9 november 2007 – G.J. Peek – ING Real Estate Development International