1
Leuker, schoner, gezonder en rijker Verkiezingsprogramma GroenLinks Hellendoorn 2014-2018
1
2
Inleiding Voor u ligt het verkiezingsprogramma van GroenLinks Hellendoorn voor de periode 2014-2018. Het gaat om verkiezingen die wat GroenLinks betreft voor een grote cultuuromslag in de gemeente Hellendoorn kunnen en moeten gaan zorgen. Een omslag die in de samenleving al zichtbaar is, maar waar politici maar niet aan willen. En daar moet verandering in komen! GroenLinks Hellendoorn wil een cultuuromslag als het gaat om duurzaamheid. Wij willen dat Hellendoorn eindelijk eens werk maakt van schone energie. Wij willen de Hellendoornse economie duurzaam en lokaal ombouwen, om lokaal structurele werkgelegenheid te creëren. Wij willen dat er eindelijk eens echt werk wordt gemaakt van de fietsvoorzieningen in onze gemeente. Kortom; wij willen dat het gemeentebestuur duurzaamheid niet langer ontkent of bagatelliseert, maar juist aansluit bij de maatschappelijke groene golf! Daarnaast staan we ook voor een omslag op sociaal terrein. De komende periode krijgt de gemeente allerlei extra taken vanuit het Rijk, bijvoorbeeld op het gebied van jeugdzorg en begeleiding van mensen met een beperking. De komende vier jaar hebben we de kans om een omslag te maken van het mislukte systeem van marktwerking naar wijkgerichte zorg op maat, waarbij niemand buiten de boot valt. Daarnaast staan wij ook voor een omslag in de wijze waarop de gemeente wordt bestuurd. De afgelopen periode zijn wij geconfronteerd met een coalitie die zo verdeeld was dat het college vleugellam opereerde. Daarnaast hebben wij in de afgelopen periodes ook gezien dat het gemeentebestuur wel heel lichtzinnig is omgegaan met uw gemeenschapsgeld, door stiekem garant te staan voor prestigieuze projecten en door schouderophalend op te draaien voor explpoitatietekorten van bijvoorbeeld het zwembad. Wij willen dat Hellendoorn weer van de Hellendoorners wordt! GroenLinks wil Hellendoorn leuker, schoner, gezonder en rijker maken. Maar dat kunnen we niet alleen. Dat willen wij samen met u doen. Niet alleen in deze campagne, maar ook de komende vier jaar hebben wij u als inwoners hard nodig om Hellendoorn echt beter te maken. Want stel je voor…We gaan stoppen met aanmodderen, maar gaan samen aan de slag. We stoppen met te dure, vuile energie maar gaan geld verdienen door zonnepanelen op onze daken. We laten bouwvakkers niet werkloos thuis zitten, maar onze huizen isoleren. Zorg draait niet meer om managers, maar om mensen. We praten niet alleen over jongeren, maar bouwen samen aan hun toekomst.
Samen met u kunnen we Hellendoorn naar een hoger plan tillen!
2
3
1. Duurzaamheid “We leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk.” Tijdens een bijeenkomst in Nijverdal vertelde hoogleraar Jan Rotmans over de snelle veranderingen in onze samenleving. Aan de ene kant lopen we vast: grondstoffen raken op, vervuilde lucht bedreigt onze gezondheid, de bankensector brengt het financiële systeem aan de rand van de afgrond, ons pensioengeld is lang niet zo zeker als we dachten, de werkeloosheid groeit, enzovoort. Aan de andere kant ontstaan er nieuwe oplossingen. Eén van die oplossingen is duurzaamheid. Als we verstandig omgaan met onze leefomgeving, dan kunnen straks ook onze kleinkinderen en hun kleinkinderen een fijne plek hebben om te wonen en te werken. Een andere oplossing zijn wij zelf. De overheid kan niet al onze problemen oplossen, onze overheid veroorzaakt zelf soms die problemen en moet ook niet verantwoordelijk zijn voor alle oplossingen. Wij kunnen meer dan de gemeente, zou je kunnen zeggen. Onze wereld is de afgelopen jaren veranderd. Werk en welvaart zijn niet meer vanzelfsprekend. We zijn ons voedsel gaan wantrouwen. Of het nu gaat om paardenvlees, om dioxines in eieren of om ongewenste hormonen die we met ons drinkwater binnenkrijgen: we zijn er niet meer zo zeker van of ons eten eigenlijk wel gezond is. Eigenlijk hebben we allemaal het onrustige gevoel dat ons voedsel helemaal niet zo gezond is. Daarom zoeken we naar nieuwe zekerheden. En die zekerheden vinden we dicht bij huis. We kopen steeds vaker streekproducten. Dat is vertrouwd en daar kunnen we zelf invloed op uit oefenen. Energie willen we niet meer kopen van een anonieme multinational in Stockholm of in Parijs: we willen weten waar onze stroom vandaan komt. Als we gehakt willen kopen, pakken we niet meer achteloos de kiloknaller uit het koelvak. Nee, we willen zeker weten dat we kwaliteit kopen en dat ons vlees niet slecht is voor onze gezondheid. We dumpen ons afval niet meer zomaar in de container, maar we scheiden papier, plastic, glas en groenafval. Dat scheelt ons geld (lagere afvalstoffenheffing) en het helpt om onze leefomgeving schoon te houden. GroenLinks Hellendoorn gaat ervan uit dat we in een verandering van tijdperk leven. En dat het goed is voor ons allemaal als we hard aan de slag gaan met duurzaamheid. En dat het goed is voor ons allemaal als wij zelf zoveel mogelijk kunnen meedoen en als de overheid een flinke stap terug doet. Wij merken dat duurzaamheid en meebouwen aan de samenleving bij steeds meer Hellendoorners gaat leven. Dat zien we bijvoorbeeld aan de 221.000 kilo plastic verpakkingsmaterialen die de inwoners van onze gemeente in 2012 gezamenlijk hebben ingezameld. GroenLinks kiest voor voor een sterke lokale economie door de keus voor duurzaamheid. Met z’n allen, en dus ook samen met jou, willen wij zorgen voor een gemeente Hellendoorn 3
met een duurzame en sterke economie vol van frisse en duurzame energie met afval dat we gebruiken als grondstof met een verkeersnetwerk waarin de fietser centraal staat met hart voor dieren
4 1.1
waar je prachtig kunt wonen in een natuurlijke omgeving
Duurzaam en welvarend
Een duurzame economie is beter voor het milieu en voor de gezondheid van ons en onze kinderen. Een duurzame economie kan zorgen voor stabiele welvaart. Een duurzame economie zorgt voor veel werkgelegenheid. GroenLinks ziet Hellendoorn in 2020 als de Green Tech Valley van de regio, met heel veel duurzame en innovatieve bedrijvigheid. Dat is leuker en we worden er samen rijker van! Om dit te realiseren stelt GroenLinks Hellendoorn het volgende voor: 1.1.1. De gemeente ontwikkelt een deel van het nu al in gebruik zijnde bedrijventerrein als centrum voor schone, slimme en duurzame technologie 1.1.2. De gemeente koopt waar mogelijk producten en diensten in die duurzaam zijn, dat wil zeggen ecologisch/biologisch geproduceerd en fair-trade 1.1.3. De gemeente koopt producten en diensten zoveel mogelijk binnen de eigen gemeente in. Dat stimuleert de werkgelegenheid en levert bovendien milieuwinst op door een vermindering van transport en reizen 1.1.4. De geschiedenis van Nijverdal ligt in de textielindustrie. Het kleine beetje historie dat we daar nog hebben wordt als industrieel erfgoed hergebruikt 1.1.5. Het bedrijventerrein wordt niet verder uitgebreid. Nieuwbouw vindt plaats op bestaande locaties. 1.1.6. Hellendoorn profileert zich als dé gemeente voor groen toerisme en groene en actieve recreatie. 1.2
Energie, Klimaat en Milieu
Met onze energie hebben we aardig wat problemen. De rijksoverheid subsidieert onze kolencentrales en andere vormen van zwarte energie met ongeveer 5 miljard euro per jaar. Daarmee bewijst de overheid ons een slechte dienst. Zwarte energie vervuilt onze leefomgeving, is slecht voor onze gezondheid (Nederland heeft de slechtste luchkwaliteit vanalle Europese landen en naar verhouding de meeste mensen met aandoeningen aan de luchtwegen) en kost ons veel te veel geld. Dat kan echt heel anders. Waarom doen we dat dan niet? Dat heeft twee redenen: 1. Veel bedrijven en veel mensen verdienen grof geld aan de traditionele, fossiele brandstoffen (zwarte energie) 2. Politici en bestuurders durven daar geen einde aan te maken Overal in Nederland (en daarbuiten) gaan mensen en bedrijven zelf aan de slag met schone energie. Hellendoorns lokale groene energiebedrijf Reggestroom draait op volle toeren en overal in onze gemeente zie je wel ergens zonnepanelen.
4
5 GroenLinks juicht dit van harte toe. We vinden echter wel dat we van de gemeente ook iets mogen verwachten. De gemeente moet zelf het goede voorbeeld te geven. De gemeente moet laten zien dat duurzame energie leuker is, schoner, gezonder en heel goed voor de portemonnee van iedereen! Daarom heeft GroenLinks de volgende actiepunten 1.2.1
1.2.2. 1.2.3. 1.2.4.
1.2.5. 1.2.6.
1.2.7.
1.2.8.
1.2.9.
1.2.10.
1.2.11.
1.2.12. 1.2.13. 1.2.14.
5
De gemeente Hellendoorn is voortdurend bezig om onafhankelijk te worden van fossiele brandstoffen (CO2-neutraal). Mogelijkheden zijn zon en wind voor elektriciteit en aardwarmte voor verwarming. De gemeente Hellendoorn gaat beleid opstellen om het energieverbruik in onze gemeente terug te dringen, samen met de inwoners en bedrijven De gemeente Hellendoorn geeft voorlichting aan de burgers over duurzaam watergebruik en duurzaam energiegebruik De gemeente Hellendoorn wordt in dit proces zelf koploper door haar eigen energieverbruik de komende vier jaar met 15% te reduceren. Het bespaarde geld wordt gebruikt voor investeringen in duurzaamheid (en zo voort) De gemeente Hellendoorn bespaart op energie door alle eigen gebouwen beter te isoleren en van zonnepanelen te voorzien. In de ontwikkelingsplannen voor buurtschappen, wijken of dorpen (BOP’s, DOP’s en WOP’s) worden middelen gereserveerd voor initiatieven op het gebied van schone ernergie, zoals zonnepanelen of LED verlichting De gemeente Hellendoorn werkt actief mee aan de totstandkoming van productielocaties voor duurzame energie, zoals windmolens op het bedrijventerrein, als dat initiatieven zijn waarin burgers en bedrijven kunnen particperen De gemeente Hellendoorn werkt mee aan het oprichten van een energiefonds dat allerlei duurzame energie-oplossingen, zowel kleinschalig als grootschalig kan financieren De gemeente Hellendoorn werkt mee aan het realiseren van maximale mogelijkheden voor inwoners om zonnepanelen te kunnen plaatsen (vergunningen, kapvergunningen etc.) De gemeente Hellendoorn werkt mee aan de ambitie om in Hellendoorn uitsluitend nog energieneutrale woningen te bouwen, onder andere in samenwerking met de Woningstichting De gemeente Hellendoorn neemt in het programma van eisen van alle alle andere gebouwen waarbij de gemeente een sturende rol heeft in de realisatie daarvan (zoals scholen) op dat het gebouw energieneutraal moet zijn De Gemeente Hellendoorn werkt op geen enkele wijze mee aan de winning van schaliegas of steenkoolgas De gemeente Hellendoorn stimuleert de vestiging van (startende) bedrijven die actief zijn op het gebied van duurzame energie De gemeente Hellendoorn reserveert elk jaar 1000 euro voor ‘Het beste duurzame idee van Hellendoorn’, afkomstig van inwoners van de gemeente. Zo wordt de uitvoering van het idee gestimuleerd
6 1.3
Afval is grondstof
GroenLinks Hellendoorn wil af van al het afval. Dat kan als we afval hergebruiken als grondstof. Dan moeten we het afval wel gescheiden inzamelen. GroenLinks wil dat de gemeente al het afval gescheiden inzamelt. Alleen voor het restafval betaalt de burger. Al het andere afval kunnen we gratis afleveren of wordt gratis bij ons opgehaald. Dat kan omdat dat afval door de gemeente als grondstof verkocht kan worden. Dat is schoon en het levert ons allemaal geld op! GroenLinks wil de onderstaande actiepunten realiseren: 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.3.5
1.3.6 1.3.7
1.4
In elke wijk, kern of buurtschap is het mogelijk om op een eenvoudige manier gratis papier, glas, plastic, schoenen en kleding en klein chemisch afval in te leveren De gemeente Hellendoorn organiseert dit in samenspraak met wijkverenigingen, plaatselijk belangen en ondernemers De gemeente Hellendoorn haalt bij ieder huis groente-, fruit- en tuinafval op (groene container) en restafval (grijze container). De burger betaalt alleen voor de grijze container Voor restafval voert de gemeente een meer gedifferentieerd tarief in. Mensen die hun afval gescheiden aanbieden, houden minder restafval over en betalen dus ook minder De gemeente Hellendoorn helpt instellingen die zich bezig houden met de doelgroepen van de Participatiewet en die eraan werken om gebruiksgoederen op te knappen en een nieuw leven te geven De gemeente Hellendoorn stimuleert particulieren en bedrijven om afvalwater te hergebruiken De gemeente Hellendoorn gaat bij de doorberekening van het geloosde afvalwater als maatstaf het werkelijk gebruik van water nemen. Dat is eerlijker en het helpt om water te besparen. Hellendoorn verkeersveilig en toegankelijk
Mobiel zijn is belangrijk om mee te kunnen doen in onze samenleving. Bij de keuze tussen vervoersmiddelen moeten de fiets en het openbaar vervoer een beter alternatief zijn dan de auto. De gevolgen van het toenemende autogebruik zijn immers groot. Auto’s vervuilen de lucht, auto’s bedreigen de verkeersveiligheid van fietsers en voetgangers, auto’s nemen veel (parkeer-)ruimte in beslag. Het asfalt rukt op. Wat ooit is begonnen als een oplossing om het autoverkeer uit het centrum van Nijverdal te halen –de tunnel- , dreigt nu te verworden tot een autosnelweg dwars door onze gemeente. Voor GroenLinks gaat het niet om de vraag of er betaald parkeren moet zijn. Voor GroenLinks gaat het om bereikbaarheid en mobiliteit. Het is fijn als iedereen terecht kan in het centrum van Nijverdal, het is fijn als iedereen veilig en vlot naar werk, school en sport en ontspanning kan. GroenLinks kiest daarom voor verkeersveiligheid en toegankelijkheid. De laatste jaren heeft de focus in Hellendoorn voornamelijk gelegen op de bereikbaarheid per auto. GroenLinks kijkt graag iets breder. Wij willen daarom ook graag dat Hellendoorn goed openbaar vervoer heeft, goede fietsverbindingen en toegankelijk is voor mindervaliden.
6
7 Dit willen wij realiseren door middel van de volgende actiepunten: 1.4.1 1.4.2 1.4.3 1.4.4
1.4.5 1.4.6
1.4.7
1.4.8 1.4.9
1.4.10
1.4.11
1.4.12
1.4.13
1.4.14
7
Er komt een fijnmazig, veilig en comfortabel fietsnetwerk, met goede aansluiting op het openbaar vervoer. Fietspaden worden overal gescheiden van de rijbaan voor autoverkeer Fietspaden horen niet gebruikt te worden door sluipverkeer. De gemeente doet wat aan verkeersonveiligsituaties zoals voorbeeld op de ventweg langs de N35 naar Wierden. De gemeente Hellendoorn knapt het hoofdfietsnetwerk op onderhoudt dat voortaan fatsoenlijk. GroenLinks Hellendoorn denkt hierbij bijvoorbeeld aan de Joncheerelaan/Ninaberlaan en de G. van der Muelenweg De gemeente zorgt voor een vrijliggend fietspad langs de Poggenbeltweg in Haarle en er komt een fietspad langs de Molenweg in Haarle naar de N35. De gemeente Hellendoorn reserveert geld om gevaarlijke plekken voor fietsers aan te pakken. Die plekken zijn de kruising Helmkruidlaan – Baron van Sternbachlaan, de kruising Nijkerkendijk – Parallelweg – Kerkstraat – Koninginnestraat en de kruising Parallelweg – Constantijnstraat – Markt De gemeente Hellendoorn steekt alleen maar geld in autoverbindingen onder de volgende voorwaarden: Het moet winst opleveren voor de verkeersveiligheid, de luchtkwaliteit en de leefbaarheid verbeteren en de doorstroming bevorderen. Daarnaast moet het geld beschikbaar zijn Deze criteria gelden ook voor de N35. Wanneer de gemeente hierin investeert, zijn ongelijkvloerse kruisingen voor GroenLinks een voorwaarde. Anders is het weggegooid geld. De Gemeente Hellendoorn trekt de komende vier jaar geen geld uit voor NoordZuidverbinding (Hellendoorn – Hulsen). Wel moet er geld worden uitgretrokken om de kruisingen Ommerweg – Dorpsstraat – Bibenstraat - Schuilenburgerweg, de kruising Reggeweg – Kasteelstraat en de situatie bij de voetbalvelden van VV Hellendoorn verkeersveiliger te maken De gemeente Hellendoorn bekijkt of toevoerwegen naar scholen en naar sportterreinen die autovrij gemaakt kunnen worden, te beginnen met de Duivecatelaan die gebruikt wordt door (vaak jeugdige) bezoekers van de sportvelden, jongerencentrum Place2Be, de Evenementenweide, het Openluchttheater en de Scouting De gemeente Hellendoorn laat zich in haar verkeersbeleid adviseren door de Fietsersbond, door de reizigersvereniging ROVER en door de voetgangersvereniging VBV. Dat is heel goedkoop en het maakt onze gemeente schoner en veiliger De gemeente Hellendoorn maakt de dorpskernen worden zoveel mogelijk autovrij en autoluw. Het beleid is erop gericht de dorpskernen aantrekkelijk en veilig te maken voor voetgangers en fietsers. Voor het centrum van Nijverdal wordt het plan van de Fietsersbond hiervoor als uitgangspunt genomen. De gemeente Hellendoorn doet haar best ervoor dat de spoorlijn tussen Wierden en Zwolle geëlekrificeerd wordt en verdubbeld. Veel van onze inwoners, en met name heel veel studenten van o.a. Windesheim, Landstede, Deltion, ROC van Twente, Saxion en de Universiteit Twente, maken gebruik van de trein De gemeente Hellendoorn spant zich er voor in dat het station van Daarlerveen blijft
8 1.4.15 Woonwijken , bedrijfsterreinen en toeristische voorzieningen krijgen een volwaardige en aantrekkelijke ontsluiting voor voetgangers, fietsers en gebruikers van het openbaar vervoer. Die ontsluiting is concurrerend met de auto 1.4.16 De gemeente Hellendoorn helpt mee om een een optimaal netwerk van (buurt)bussen binnen de gemeente en van en naar omliggende belangrijke plaatsen te krijgen 1.4.17 De gemeente Hellendoorn zorgt in samenspraak met buurten, kernen, dorpen, ondernemers en de lokale coöperatie voor duurzame energie voor een netwerk van oplaadpunten van groene energie voor elektrische auto’s, elektrische fietsen en scootmobielen 1.4.18 De gemeente Hellendoorn zorgt ervoor dat gemeentelijke gebouwen en winkelcentra goed toegankelijk zijn voor mindervaliden 1.4.19 De gemeente Hellendoorn spant zich in om het verkeersonderwijs aan kinderen te verbeteren 1.4.20 De gemeente Hellendoorn schakelt voor haar eigen diensten over op het gebruik van dienstfietsen en elektrische auto’s 1.4.21 De gemeente Hellendoorn gaat meedoen met de landelijke Autovrije Dag en met de Week van de Vooruitgang (week die in het teken staat van duurzame mobiliteit) 1.5
Hellendoorn diervriendelijk
"De beschaving van een volk is te meten aan de mate van respect waarmee men met hun dieren omgaat." Die uitspraak van Ghandi onderschrijft GroenLinks Hellendoorn nog steeds. Dieren maken deel uit van onze dagelijkse leefomgeving. Veel van de inwoners van onze gemeente hebben huisdieren. In het buitengebied en op enkele plaatsen binnen de bebouwde kom houden boeren landbouwhuisdieren zoals koeien en varkens. Dieren horen bij de samenleving. Ze verdienen onze aandacht en onze zorg. Dat geldt zowel voor huisdieren als voor vrij en in het wild levende dieren Daarom stelt GroenLinks Hellendoorn het volgende voor 1.5.1 1.5.2 1.5.3 1.5.4
1.6
De gemeente Hellendoorn gebruikt alle wettige middelen om megastallen te weren De gemeente Hellendoorn stimuleert de biologische landbouw De gemeente Hellendoorn koopt voor eigen gebruik (bijvoorbeeld voor bedrijfskantines e.d.) alleen lokale en fair trade biologische producten in De gemeente ondersteunt initiatieven op het gebied van dierenwelzijn en het voorkomen van dierenleed Hellendoorn, gewoon goed wonen!
In onze gemeente is het goed wonen. Tenminste, dat willen we graag. In onze gemeente is nog veel ruimte. Ruimte om te wonen, te werken, te sporten en ook ruimte om met rust te laten. Bebouwde ruimte en groene ruimte. GroenLinks wil duurzaam met die ruimte omgaan. Dat is leuker, schoner en gezonder. Onze kleinkinderen en hun kleinkinderen moeten straks ook nog beslissingen kunnen nemen over de ruimte in de gemeente Hellendoorn. GroenLinks Hellendoorn wil de groene ruimte in de gemeente behouden en versterken. Dat willen we doen door de ruimtes binnen de bebouwde kom goed te (her-)gebruiken. Goede afspraken met onze buurgemeenten kunnen helpen om onze groene ruimte groen te houden. 8
9 GroenLinks Hellendoorn stelt voor: 1.6.1 1.6.2 1.6.3 1.6.4 1.6.5 1.6.6 1.6.7
1.7
De gemeente Hellendoorn stimuleert dat de bestaande woningvoorraad levensloopbestendig wordt De gemeente Hellendoorn stuurt bij nieuwbouwprojecten op levensloopbestendigheid De gemeente Hellendoorn stimuleert particulieren en de Woningstichting om duurzaam en energieneutraal te bouwen, bijvoorbeeld door middel van bio-based materialen; De gemeente Hellendoorn helpt mee om in wijken koophuizen en huurhuizen door elkaar te hebben De gemeente Hellendoorn zoekt voor nieuwbouwprojecten eerst naar mogelijkheden op bestaande locaties; De gemeente Hellendoorn verstrekt startersleningen zodat het ook voor starters mogelijk is om een eigen huis te kopen De gemeente Hellendoorn faciliteert initiatieven op basis van Collectief Particulier Opdrachtgeverschap omdat dit leidt tot bouwen naar behoefte en de sociale samenhang stimuleert Hellendoorn natuurlijk!
Hellendoorn is een prachtige groene gemeente. Maar het kan nog veel mooier! GroenLinks stelt daarom de volgende dingen voor: 1.7.1
1.7.2
1.7.3
1.7.4
1.7.5 1.7.6 1.7.7
1.7.8
9
Bij de aanleg van nieuw openbaar groen (parken, rotondes, bosschages e.d.) werkt de gemeente Hellendoorn samen met lokale verenigingen, instellingen en bedrijven met expertise zoals Groei&Bloei en het IVN en lokale hoveniers. Dat is leuker en goedkoper De gemeente Hellendoorn betrekt bij het onderhoud van openbaar groen inwoners die vallen onder de participatiewet voor wie dit werk passend is, evenals de buurtbewoners die hun steentje bij willen dragen De gemeente Hellendoorn stopt met het geldverslindende onderhoud aan het snippergroen. Al het snippergroen wordt overgedragen aan de eigenaren van de naastgelegen grond – eventueel tegen een geringe vergoeding De Paarse Poort, de Sallandse Heuvelrug en het Reggedal zijn de groene longen van Hellendoorn en de dragers van het toerisme. De gemeente spant zich in om deze gebieden extra te beschermen Wat groen is, moet groen blijven. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor het gebied De Eversberg Ecologische zones worden doorgetrokken en verbonden en waar mogelijk de bebouwde kom ‘ingetrokken’. Voorbeeld hiervan is het project ‘De tuinen van Nijverdal’ De gemeente Hellendoorn zorgt ervoor dat natuurgebieden toegankelijk zijn voor iedereen. Dat betekent niet dat we gemotoriseerd verkeer door natuurgebieden gaan leiden. De Toeristenweg wordt uitsluitend nog opengesteld voor fietsers en wandelaars en voor elektrisch vervoer en vervoer met paard en wagen. De gemeente Hellendoorn geeft geen toestemming meer voor autorally’s. Het motorcrossterrein aan de Koetreeweg moet verplaatst worden uit de Ecologische Hoofdstructuur.
10
2
Meedoen
GroenLinks Hellendoorn streeft naar een samenleving waarin iedereen mee kan doen. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar dat is het niet. De laatste jaren zijn veel mensen werkeloos geworden. En werk is nou net de beste manier om volop mee te kunnen doen. GroenLinks wil dus dat de gemeente veel meer doet om lokale werkgelegenheid te stimuleren. Ook voor de kwetsbaren op de arbeidsmarkt. Volwaardig deelnemen aan de samenleving betekent ook meedoen aan onderwijs en scholing, meedoen aan recreatie en ontspanning en meedoen aan sport en ontwikkeling. De gemeente Hellendoorn moet er in al haar beleid rekening mee houden dat meedoen van de bevolking aan werk, scholing, onderwijs, sport, recreatie, ontspanning en ontwikkeling een belangrijk doel is. Niet de gemeente Hellendoorn maar de inwoners zelf bepalen hoe een buurt of wijk ontwikkeld kan worden. De gemeente helpt daarbij en legt geen beslissingen op over gebouwen en wegen die de bewoners gebruiken. GroenLinks Hellendoorn wil een overheid die zich niet tegenover de inwoners opstelt, maar waarop burgers een beroep kunnen doen als ze willen werken aan hun leefomgeving, aan werk, aan zorg en welzijn, aan jeugd en onderwijs, aan ouderen, aan minimabeleid, aan sport en cultuur. GroenLinks Hellendoorn vindt dat de verantwoordelijkheid voor culturele vorming, voor sportbeoefening, voor gezondheid en voor scholing en ontwikkeling niet door de overheid van mensen afgepakt moet worden. Dat leidt alleen maar tot beperkte deelname en hoge budgetten. De verantwoordelijkheid voor cultuur en sport moet liggen bij mensen en bij hun eigen organisaties en verenigingen. 2.1
Werk
Werk is dé manier om deel te nemen en bij te dragen aan de samenleving. Werk emancipeert, zorgt voor sociale contacten en is van grote waarde voor de samenleving. Maar betaald werk is voor veel mensen steeds minder vanzelfsprekend. GroenLinks Hellendoorn wil dat de gemeente zich maximaal inspant voor lokale werkgelegenheid. De gemeente kan dat ook doen door een vergaande samenwerking aan te gaan met onze lokale werkgevers, om er samen voor te zorgen dat ook de kwetsbaren op de arbeidsmarkt in onze eigen gemeente aan de slag kunnen. Dat is leuker en we worden er samen welvarender en gezonder van! GroenLinks wil de volgende actiepunten uitvoeren 2.1.1 2.1.2
2.1.3
10
De gemeente Hellendoorn koopt goederen en diensten in principe binnen de eigen gemeente. Dat stimuleert de lokale werkgelegenheid en is duurzaam De gemeente Hellendoorn treedt niet uit bij de GR Soweco, omdat dit onhaalbaar is gebleken. In plaats daarvan gaan we met de zes gemeenten er alles aan doen om Soweco te verbeteren, financieel gezond te maken en zoveel mogelijk aansluiting te laten vinden bij lokale werkgevers. Er wordt een cooperatie opgericht die ervoor zorgt dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, zoals WSW’ers, Wajongers, WWB’ers, inburgeraars en sommige mensen die nu nog aan dagbesteding deelnemen zoveel mogelijk bij reguliere werkgevers aan de slag kunnen.
11 2.1.4 2.1.5 2.1.6 2.1.7
2.2
De gemeente Hellendoorn neemt als eis op in aanbestedingen dat werkgevers werk bieden aan deze doelgroepen De gemeente Hellendoorn biedt zelf werk aan deze doelgroepen, veel meer dan nu De gemeente Hellendoorn stelt bij iedere subsidieverlening de voorwaarde dat de ontvanger ervoor zorgt dat mensen uit de doelgroepen mee kunnen doen De gemeente Hellendoorn neemt extra maatregelen om kinderen die in armoede opgroeien kansen te geven om mee te doen.
Minimabeleid
De gemeente Hellendoorn moet heel zuinig zijn. GroenLinks vindt dat er op allerlei plaatsen bezuinigd kan worden. Maar dat geldt nadrukkelijk niet voor het minimabeleid. Zonder een goed minimabeleid kunnen inwoners met minimuminkomen niet altijd goed meedoen aan onze samenleving. 2.2.1
2.2.2
2.2.3
2.2.4
2.2.5 2.3
De gemeente Hellendoorn richt zich vooral op armoede en de gevolgen daarvoor voor kinderen. Eén op de negen kinderen in Nederland leeft in armoede. GroenLinks Hellendoorn wil ervoor zorgen dat die kinderen in onze gemeente juist wel kunnen meedoen aan onderwijs, scholing, sport, recreatie, ontspanning en ontwikkeling De gemeente Hellendoorn helpen te voorkomen dat onze inwoners in de armoede terechtkomen. Dat kan op allerlei manieren, bijvoorbeeld door goed samen te werken met (particuliere) initiatieven als de stichting BOOM, het Hulpfonds, het Cliëntenplatform Hellendoorn en het steunpunt Minima. De gemeente Hellendoorn vermindert de armoedeval. Dat doet de gemeente Hellendoorn door de inkomensgrens van het minimabeleid te verhogen tot 115% van de bijstandsnorm en de inkomensgrens voor de langdurigheidstoeslag van 105 % te verhogen naar 115 % van de bijstandsnorm. De gemeente voert een glijdende schaal in bij het minimabeleid. Dit voorkomt dat mensen die net iets te veel verdienen om voor voorzieningen in aanmerking te komen, meteen alles mislopen. De gemeente faciliteert initiatieven om te komen tot een voedselbank in Hellendoorn.
Kunst en cultuur
Kunst en cultuur zijn van iedereen. Kunst en cultuur verbinden en maken het mensen mogelijk om elkaar te ontmoeten en tot andere en nieuwe inzichten te komen. GroenLinks Hellendoorn wil niet dat de gemeente Hellendoorn door (toevallige) keuzes de ene cultuuruiting of cultuurbeoefening bevoordeelt boven de andere. Cultuur is van de mensen, niet van de gemeente. GroenLinks Hellendoorn is van mening dat burgers en culturele instellingen ook veel meer verstand hebben van cultuur dan het gemeentebestuur. Daarom vinden wij dat we de invulling van de cultuurbeleving ook aan hen moet worden overgelaten. De gemeente moet zich niet met de inhoud daarvan bemoeien, bijvoorbeeld met de programmering van het theater. GroenLinks wil dat Hellendoorners en Hellendoornse verenigingen zelf de vrije hand om de culturele activiteiten te ontplooien die zij willen, zonder bemoeizucht van de gemeente. 2.3.1
11
De gemeente Hellendoorn geeft ZinIn de vrije hand in de exploitatie van de theaterfunctie en stelt geen eisen meer over inhoudelijke invulling van het theaterprogramma. In ruil hiervoor wordt de gemeentelijke subsidie aan het theater verlaagd.
12 2.3.2
2.3.3 2.3.4
2.3.5
2.4
De gemeente spreekt met ZinIn af dat in Nijverdal, Hellendoorn, Haarle, Daarle en Daarlerveen een bibiotheekvoorziening beschikbaar blijft. Hoe deze functie wordt ingevuld, mag ZinIn zelf beslissen. Leegstaand vastgoed van de gemeente Hellendoorn wordt aangeboden aan inwoners die het willen gebruiken voor culturele doeleinden Subsidieverstrekking aan culturele amateurverenigingen wordt gemoderniseerd in overleg met de verenigingen zelf. Uitgangspunt hierbij is dat de gemeente geen subsidie verstrekt aan vrijetijdsinvulling van volwassenen. De gemeente Hellendoorn stelt naast het jeugdsportfonds een jeugdcultuurfonds in, zodat cultuurdeelname ook mogelijk is voor kinderen die financieel worden beperkt.
Sport
Sport is leuk en gezond. Het biedt ontspanning en zorgt voor sociale contacten. GroenLinks wil dat sporten voor iedereen mogelijk is, ongeacht lichamelijke, verstandelijke, sociale of financiële beperkingen. Sporten doe je zelf. De gemeente Hellendoorn zorgt ervoor dat de inwoners zoveel mogelijk kunnen meedoen aan sporten. GroenLinks is van mening dat inwoners zelf sportdeelname kunnen organiseren. Het gemeentebestuur is hierin met name een faciliterende partner. Doel van de gemeente is dat sportdeelname voor iedereen mogelijk is, omdat dit gezond is en leidt tot ontmoeting en gemeenschapszin. 2.4.1
2.4.2
2.4.3
2.4.4
2.4.5 2.4.6
2.4.7
2.4.8
Samen met de verenigingen wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om beheer van sportvelden goedkoper te maken, door taken over te dragen aan de verenigingen zelf. De gemeente Hellendoorn maakt mogelijk dat elke sportvereniging met een eigen accommodatie een gratis scan aangeboden krijgt waarmee wordt bekeken op welke wijze lasten op het gebied van energie en onderhoud kunnen worden verminderd. De gemeente Hellendoorn stelt een fonds in waardoor verenigingen met een eigen accommodatie maatregelen die leiden tot kostenbesparingen op het gebied van energieen onderhoudslasten kunnen voorfinancieren. Subsidieverstrekking aan sportverenigingen wordt gemoderniseerd in overleg met de verenigingen zelf. Uitgangspunt hierbij is dat de gemeente geen subsidie verstrekt aan vrijetijdsinvulling van volwassenen. Individueel kan deelname aan sport ondersteund worden gemeentelijke minimaregelingen (o.a. jeugdsportfonds) en de Wmo. De BLOS (Bestuurscommissie Lichamelijke Opvoeding en Sport) wordt afgeschaft. GroenLinks vindt dat een achterhaald, weinig transparant en niet doelmatig lichaam dat geen meerwaarde meer heeft. Het Ravijn wordt doelmatiger geëxploiteerd. In overleg met gebruikers worden de kosten verlaagd en de inkomsten verhoogd. Bovendien spant de gemeente zich in om de leegstaande zorgvloer zo snel mogelijk in te vullen. De gemeente Hellendoorn stimuleert de G-sport en helpt mee om accomodaties aan te passen als dat nodig is
2.5 Onderwijs Onderwijs legt de fundamenten voor onze toekomst. Daarom is het belangrijk dat onderwijs alle kinderen stimuleert om zich te ontwikkelen tot sociale, verantwoordelijke en zelfredzame burgers. Ons onderwijs moet jongeren kansen geven op vooruitgang. Voorschoolse educatie en goede kinderopvang moeten kinderen een goede start geven. Tijdige signalering van gedrags- en leerproblemen kan voorkomen dat leerlingen onnodig achterop raken, spijbelen of geheel uitvallen 12
13 en voortijdig de school verlaten. We willen dat alles op alles wordt gezet om te voorkomen dat jonge mensen in een spiraal van kansenarmoede terechtkomen. 2.5.1 2.5.2 2.5.3 2.5.4 2.5.5
De gemeente Hellendoorn stimuleert de verdere ontwikkeling en uitbouw van de ‘brede school’. Er wordt weer een jongerenraad opgericht, omdat het binnen de huidige constructie voor jongeren onmogelijk is om hun stem goed te laten horen en gehoord te worden De gemeente Hellendoorn zorgt ervoor dat taal- en inburgeringscursussen in onze gemeente worden blijven gegeven Er komt een systematische aanpak voor schoolverzuim, om uitval te voorkomen. De leerplichtambtenaar speelt hierin een actieve rol Ter voorkoming van ontwikkelingsachterstand stimuleert en subsidieert de gemeente Hellendoorn de voorschoolse activiteiten
2.6 Jeugdzorg Met ingang van 2015 worden gemeenten geheel verantwoordelijk voor de jeugdzorg. Een deel van die taken ligt nu nog bij de provincie en het Rijk. Dit betekent dat de gemeente Hellendoorn een flinke extra taak krijgt, en dat tegen minder budget dan er nu aan de jeugdzorg wordt uitgegeven. Eigenlijk betekent dit gewoon dat de gemeente Hellendoorn verantwoordelijk wordt voor alle jeugdzorgtaken die nu in onze gemeente worden uitgevoerd, tegen veel minder geld. Het betreft dus eigenlijk een bezuiniging van het Rijk, die de gemeente moet invullen. Dit wordt moeilijk, maar het biedt ook nieuwe kansen om jeugdzorg effectiever, dichterbij en beter aan te bieden. GroenLinks vindt dat problemen met kinderen, jongeren of de opvoeding op een zo laag mogelijk niveau moeten worden opgelost. Hierin zijn ouders en opvoeders de belangrijkste schakel, gevolgd door hun netwerk (familie, kennissen, vrienden, leerkrachten, sportclubs etc.). Belangrijk is wel dat bij de transitie van de jeugdzorg naar de gemeente er voor wordt gezorgd dat elk kind dat zorg nodig heeft dit ook krijgt! 2.6.1
2.6.2
2.6.2 2.6.3
Jeugdzorg en ondersteuning aan kinderen, jongeren en hun ouders worden in eerste instantie zo dicht mogelijk bij het gezin zelf gezocht, dus in het eigen netwerk en in de eigen buurt. De gemeente Hellendoorn faciliteert een laagdrempelige, effectieve samenwerking tussen alle partijen die bij jeugdzorg betrokken zijn, zoals onderwijs, zorgaanbieders, ouders en hun netwerk De gemeente Hellendoorn zorgt ervoor dat iedereen weet waar hij met problemen rondom kinderen en jongeren terecht kan De gemeente Hellendoorn gaat bij meerdere problemen binnen hetzelfde gezin uit van het principe ‘één gezin, één plan’
2.7 Begeleiding in meedoen Een andere taak die de gemeente vanaf 2015 moet uitvoeren, is de functie ‘begeleiding’ die nog nog wordt gefinancierd uit de AWBZ, maar straks onder de WMO valt. Het gaat hier om mensen die vanwege beperking, ziekte of ouderdom niet meer zelfstandig kunnen deelnemen aan de maatschappij en daarom bijvoorbeeld dagopvang bezoeken of begeleiding aan huis krijgen. Ook deze extra taak die de gemeente krijgt is eigenlijk een forse bezuinigingsmaatregel uit Den Haag. GroenLinks vindt het heel belangrijk dat deze taak zo goed mogelijk wordt uitgevoerd. Iedereen moet immers kunnen meedoen in onze samenleving. 13
14 Omdat gemeenten minder geld krijgen voor begeleiding dan het Rijk er nu aan uitgeeft, moeten we echter wel creatief zijn. GroenLinks vindt het daarom verstandig om het meedoen zo dicht mogelijk bij de mensen zelf te organiseren, het liefst in de eigen wijk. Om het meedoen aan de samenleving te bevorderen moet iedereen betrokken worden, dus ook buurtbewoners, wijkverenigingen en ondernemers. Zorgaanbieders zullen gezamenlijk moeten optrekken en wijkgericht werken. Zo heeft iedereen er voordeel bij. We moeten er wel samen voor blijven zorgen dat iedereen die zorg nodig heeft deze ook krijgt! 2.7.1.
2.7.2.
2.7.3.
2.7.4.
De gemeente gaat uit van gebiedsgericht werken, waardoor mensen die op welke wijze dan ook moeilijker kunnen meedoen in de samenleving dichtbij huis geholpen kunnen worden. Dit is beter voor de mensen, effectiever en kostenbesparend. In de woonservicegebieden faciliteert de gemeente een samenwerking tussen inwoners, wijk- en buurtverenigingen, ondernemers, Vluchtelingenwerk, stichting de Welle en zorginstellingen. Zij zorgen er samen voor dat inwoners die begeleiding nodig hebben om mee te kunnen doen dichtbij huis geholpen kunnen worden. Gebiedsgericht werken en het bij elkaar brengen van alle benodigde partijen gebeurt onder regie van stichting de Welle. Zij zijn immers specialist. De gemeente bezuinigt de komende vier jaar dan ook niet op de subsidie voor stichting de Welle. De wijkgerichte aanpak en de samenwerking met buurtbewoners en wijkverenigingen mogen de bestaande activiteiten in de wijk niet ondermijnen, maar moeten deze juist versterken.
2.8 Positie van vrouwen De strijd voor gelijkwaardige positionering van vrouwen ten opzichte van mannen lijkt achterhaald, maar niets is minder waar. Vrouwen lopen nog steeds tegen beperkingen aan die mannen niet ervaren. Ze verdienen vaak minder dan mannen of ervaren praktische belemmeringen. GroenLinks Hellendoorn vindt economische zelfstandigheid van vrouwen belangrijk en wil dat de gemeente het maximale doet om hieraan bij te dragen. 2.8.1. 2.8.2.
De gemeente Hellendoorn zorgt voor een toegankelijk systeem van kinderopvang zodat zowel vrouwen als mannen economische zelfstandigheid kunnen verwerven. De gemeente zorgt er in haar rol als werkgever voor dat vrouwen en mannen dezelfde kansen krijgen.
2.9 Homo-emancipatie Een paar jaar geleden leek het erop dat de emancipatie van Lesbiennes, Homo’s, Biseksuelen en Transgenders (LHBT’s) bijna voltooid was. Tegenwoordig ervaren veel andersgeaarden echter beperkingen om openlijk zichzelf te zijn. GroenLinks Hellendoorn vindt dit onacceptabel en wil dat de gemeente Hellendoorn zich maximaal inspant om hier een einde aan te maken. 2.9.1. 2.9.2.
De gemeente Hellendoorn spreekt met scholen af dat er actieve voorlichting wordt gegeven over LHBT’s, in samenwerking met bijvoorbeeld het COC. De gemeente Hellendoorn faciliteert particuliere initiatieven om de positie van LHBT’s te versterken, zoals bijvoorbeeld een Gay Pride op de Regge.
2.10 Alcohol , drugs en verslavingen In de gemeente Hellendoorn wordt veel alcohol en drugs gebruikt. GroenLinks Hellendoorn vindt het geen bezwaar wanneer mensen op een verantwoorde wijze genotsmiddelen gebruiken. Echter, met het oog op de gezondheid van mensen, en vooral opgroeiende kinderen, kunnen we als gemeente niet langer negeren dat er problemen zijn. De gemeente Hellendoorn moet zich veel actiever opstellen om verdere problemen te voorkomen. 14
15 Daarom pleiten wij voor de volgende actiepunten: 2.10.1 De gemeente zorgt er in samenspraak met het onderwijs, het welzijnswerk, verenigingen en deskundige partners op het gebied van verslaving voor dat er actieve voorlichting plaatsvindt aan kinderen en jongeren over alcohol, drugs en andere zaken. 2.10.2 De gemeente Hellendoorn staat een gereguleerde coffeeshop toe, waarin wordt toegezien op welke softdrugs er worden verhandeld en dat dit uitsluitend aan volwassenen gebeurt. 2.10.3 Daarnaast gaat de politie veel strikter handhaven op de illegale handel in softdrugs en harddrugs. 2.10.4 De gemeente Hellendoorn faciliteert een efficient en kwalitatief netwerk voor verslavingszorg.
15
16
3
Democratie, bestuur en gemeente
De overheid moet verantwoordelijkheden afstaan aan de samenleving. De overheid moet openstaan voor dialoog en samenwerking met burgers en met groepen van burgers. De overheid moet uiterst terughoudend zijn als het gaat om het uitgeven van het geld van de burgers. De gemeente Hellendoorn heeft te weinig geld en moet bezuinigen. De gemeente doet daarom een beroep op de samenleving om de voorzieningen in stand te houden. Het effect daarvan is een terugtredende overheid en meer activiteit van de inwoners en bedrijven. Maatschappelijke uitdagingen en ontwikkelingen zijn niet het eigendom van de overheid. Milieuvervuiling, gezondheid, welvaart, verkeersveiligheid, economische voorspoed, werkgelegenheid, energie: dat zijn allemaal onderwerpen met uitdagingen, mogelijkheden en kansen voor mensen. Mensen en organisaties van mensen zien kansen op het terrein van natuurbehoud, van gezonde voeding en van gezond leven, van economische voorspoed, van een schone en veilige leefomgeving. De uitdaging van de gemeente is om met beperkte middelen de samenleving zo te ondersteunen dat de maatschappelijke uitdagingen en ontwikkelingen aangepakt kunnen worden. Voor het bestuur betekent dat: a. Een klein bestuur met niet meer dan twee full-time wethouders of drie part-time wethouders b. Een bestuur dat zich gesteund weet door de gehele gemeenteraad Voor de gemeente betekent dat c. De gemeente dient de burgers en de samenleving, en niet andersom d. De gemeente voert haar kerntaken uit en bezuinigt op haar eigen begroting. 3.1
Hellendoorn bestuurbaar
Zoveel mensen, zoveel zinnen. Er wonen heel wat mensen in onze gemeente. Al die mensen hebben ideeën en meningen over hoe het zou moeten in onze samenleving. Dat is goed. Onze democratie heeft het nodig dat mensen meedoen: meedoen met opinievorming, meedoen met besluitvorming en meedoen met het werken aan de uitdagingen van onze tijd. De gemeenteraad weerspiegelt de veelheid aan denkbeelden die onder onze inwoners leven. De uitdaging voor de gemeenteraad en voor het gemeentebestuur is om recht te doen aan al die verschillende denkbeelden en ideeën. En tegelijk een duidelijk en inspirerend beleid te voeren. Daarvoor is nodig dat we onze eigen democratie serieus nemen. We gaan ervan uit dat niet iedereen hetzelfde vindt en dat we geen beroep kunnen doen op de zwijgende meerderheid of op de stem van het volk. We willen voorkomen dat onze democratie een dictatuur van de meerderheid wordt. Wij zien het juist als een uitdaging om rekening te houden met het belang en met de mening van minderheidsgroepen en van indivuduele burgers. Voorbeeld hiervan is dat ondernemers zelf kunnen beslissen of ze hun winkel op zondag open willen doen.
16
17 Zo willen we in eendrachtige samenwerking komen tot een goede vertegenwoordiging van standpunten en van belangen in onze gemeente en tot een goed bestuur. GroenLinks vindt het gewoon dat onze stanpunten niet altijd één op één in beleid vertaald worden. Wij vinden het gewoon om water bij de wijn te doen. Gemeenschapszin betekent acceptatie van verschil. Gemeenschapszin betekent ook dat je niet altijd je zin kunt krijgen. Wij willen dat de gemeente Hellendoorn een betrouwbare partner wordt die alleen haar kerntaken uitvoert. Daarbij wordt zoveel mogelijk overgelaten aan de samenleving. Het bestuur wordt klein met goede wethouders die enthousiast met elkaar, met de raad en met de ambtenaren samenwerken. Het gemeentebestuur bemoeit zich met visievorming, kaderstelling en controle. Het gemeentebestuur stelt heldere doelen en legt de verantwoordelijkheden zoveel mogelijk neer bij burgers en bij groepen van burgers. Het ambtenarenapparaat voert alleen kerntaken uit. Om een idee te geven: het onderhoud van zogenoemd snippergroen is geen kerntaak van de gemeente. Het subsidiëren van vrijetijdsbesteding van volwassenen is geen kerntaak van de gemeente. Het overeind houden van voorzieningen waar klaarblijkelijk geen draagvlak voor is in de samenleving, is geen kerntaak van de gemeente. GroenLinks Hellendoorn wil graag het volgende realiseren: 3.1.1
Ons gemeentebestuur bestaat uit een burgemeester en niet meer dan twee fulltimewethouders of drie parttime-wethouders 3.1.2 Ons gemeentebestuur is toegankelijk en legt op een begrijpelijke en open manier verantwoording af 3.1.3 Stukken die horen bij gemeentelijk besluitvorming moeten begrijpelijk zijn voor de burgers, en dus ook kort. Het mag geen geld kosten om die stukken te raadplegen 3.1.4 De gemeenteraad en de griffie stimuleren betrokkenheid van de burgers bij de besluitvorming 3.1.5 De gemeenteraad vergadert elke raadsperiode één keer in elk van de kernen 3.1.6 De gemeenteraad evalueert het eigen functioneren en bekijkt of dat nog past in de huidige samenleving 3.1.7 Het gemeentebestuur doet één dag per maand vrijwilligerswerk binnen de eigen gemeente 3.1.8 De ambtenaren zijn service-gericht. Zij dienen de burgers en denken daarom mee in mogelijkheden 3.1.9 GroenLinks is voorstander van een afspiegelingscollege dat gesteund wordt door de voltallige gemeenteraad schapsvoorziening dan ook 3.1.10 De Regioraad Twente wordt afgeschaft. De Regio Twente als uitvoeringsorganisatie kan wel meerwaarde hebben. 3.1.11 De gemeente Hellendoorn gaat samenwerking met andere gemeenten, bijvoorbeeld in WT-4 verband, intensiveren waar het gaat om uitvoering. Beleid wordt lokaal gemaakt.
17
