GROENLINKS UTRECHT. Concept Verkiezingsprogramma september 2013

1 2 3 4 5 6

7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

GROENLINKS UTRECHT

Concept Verkiezingsprogramma 2010-2014

28 29 30 31

21 september 2013

GROENLINKS Utrecht Concept Verkiezingsprogramma 2014 – 2018

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

INHOUD

-

Krachtige mensen in een mooie stad

-

Mooi Utrecht o Duurzaam Utrecht o Groen Utrecht o Utrecht in ontwikkeling o Mobiel Utrecht

-

Krachtig Utrecht o Utrecht werkt o Veerkrachtig Utrecht o Lerend Utrecht o Cultureel Utrecht o Kleurrijk Utrecht o Sportief Utrecht o Veilig Utrecht

-

Meedoen in Utrecht

-

Geld

-

Aandachtspunten voor de wijken

-

Colofon

–2-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

-3-

Krachtige mensen in een mooie stad

Utrecht is een geweldige stad; om in te wonen, te werken, te studeren, te ondernemen en te ontspannen. GroenLinks wil onze stad aantrekkelijk houden en kiest voor duurzame oplossingen. Niet alleen kijken naar wat goed is voor hier en nu, maar ook werken aan de stad met het oog op de toekomst. Utrecht moet een stad blijven waar iedereen zich thuis voelt en de kans krijgt om mee te doen. De omschakeling naar een duurzame economie is naast een mooi vooral een noodzakelijk ideaal. Voor GroenLinks is welzijn belangrijker dan maximale, materiële welvaart. Voor zowel de Utrechters van nu als de inwoners van straks. Wij gaan voor duurzame oplossingen die zorgen voor een leefbare stad nu en in de toekomst. Zeker in een grote stad als Utrecht moeten we een bijdrage leveren om drastische klimaatverandering tegen te gaan. Daarom besparen we op het gebruik van energie en zijn we voor schone opwekking ervan. Streven we naar zo min mogelijk afval te produceren en investeren in meer bomen, struiken en planten. Werken we aan een schonere lucht door voorrang te geven aan fietsers, voetgangers en openbaar vervoer. En bieden we ruimte aan ondernemers die innovatie serieus nemen. Succes in het leven is niet alleen onze eigen verdienste. Je moet ook kansen krijgen. Mensen met een zwakke startpositie verdienen het om vooruit geholpen te worden. Het spoort ons aan tot eerlijk delen en te streven naar gelijke kansen voor iedereen om van het leven iets moois te maken. De kans om via onderwijs uit te groeien naar zelfstandige Utrechters. De kans om een plek te veroveren op de arbeidsmarkt, vooral voor hen die daarbij een steuntje in de rug nodig hebben. Zeker in deze tijd waarin het moeilijk is om aan een baan te komen. De mogelijkheid voor iedereen die zorg nodig heeft, zo veel mogelijk de regie te houden over het eigen leven. In een diverse stad, waar iedereen het recht heeft om anders te zijn. In een samenleving waar niet de angst voor de ander regeert, maar waar we juist trots zijn op de culturele verscheidenheid. Want veelkleurigheid is de kracht van Utrecht. Het werken aan deze mooie stad met krachtige inwoners kan alleen maar met elkaar. Samenwerking tussen inwoners, ondernemers en de gemeente is noodzakelijk. Daar past geen gemeente bij die eigenhandig besluit wat er moet gebeuren, maar eentje die luistert naar wat er speelt. Een overheid die gelijkwaardig samenwerkt met haar burgers; of het nu gaat om kleinschalige zorgprojecten, eigen onderhoud aan het groen in de straat of een zzp'er op zoek naar werkruimte. We zijn voor een gemeente die diensten afstemt op behoeften van inwoners. En een overheid die burgers en initiatieven met elkaar weet te verbinden zonder bij voorbaat zelf de hoofdrol te willen spelen. Maar ook een overheid die mét burgers zoekt naar kansen om voorzieningen overeind te houden in een tijd van bezuiniging. Zodat Utrecht een stad blijft waar iedereen zich thuis voelt en de kans krijgt om mee te doen.

–3-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Mooi Utrecht

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44

Duurzaam Utrecht

-4-

GroenLinks werkt aan een mooie stad waar het prettig wonen, werken en ontspannen is. Waar duurzaamheid vanzelfsprekend is en grondstoffen efficiënt worden gebruikt. Een stad die volop ruimte biedt aan voetgangers en fietsers en waar oog is voor de kwaliteit van de openbare ruimte. Een stad waar de schaarse ruimte optimaal wordt gebruikt en een goede balans is tussen belangen van bewoners, bedrijven en de groene omgeving. Met veel plek voor bomen, struiken én dieren. Een stad die klaar is voor de toekomst.

Kiezen voor duurzaamheid is vanzelfsprekend voor GroenLinks. Uiteraard staan we voor schone energie, verminderen van afval, meer groen en een schone lucht. GroenLinks wil dat de gemeente hoge eisen blijft stellen bij aanbestedingen, waarbij duurzaamheid centraal staat. Daarnaast geeft de overheid zelf het goede voorbeeld in de eigen bedrijfsvoering. We ondersteunen duurzame initiatieven en zorgen voor een gunstig vestigingsklimaat voor innovatieve, ‘groene’ bedrijven [link naar Innovatief en ondernemend]. We gaan door op weg naar een duurzaam Utrecht. Utrecht vol energie Utrecht bruist van de energie. Bewoners, ondernemers en verengingen zetten zich in voor energiebesparing en schone energie-opwekking. Op steeds meer daken verschijnen zonnepanelen en het plaatsen van windmolens wordt door Utrechters zelf vorm gegeven. We gaan door op de ingeslagen weg met het programma Utrechtse Energie [link]. Daarnaast blijven we zoeken naar kansen om nog meer te realiseren. Schaliegas past hier uitdrukkelijk niet bij. We scherpen de afspraken met woningcorporaties over de energieprestatie van huurwoningen aan. Zo kunnen meer woningen worden geïsoleerd en waar mogelijk worden omgezet naar energielabel B of A. De inzet van energieambassadeurs, enthousiaste adviseurs met verstand van besparing, maakt particuliere huur- en koopwoningen energiezuiniger. Daarnaast zoeken we partners, die via leaseconstructies energiezuinige huishoudapparatuur (zoals bijvoorbeeld wasmachines) gaan aanbieden. Voor het gros van de Utrechtse gebouwen zijn de energieregels duidelijk; voor monumenten stellen we heldere regels op. Bedrijfspanden krijgen ondersteuning bij het verbeteren van de energieprestatie. Daarnaast maken we de komende jaren meer gebruik van de wet Milieubeheer. Hiermee kunnen we bedrijven dwingen energiebesparende maatregelen te nemen, die zich binnen vijf jaar terugverdienen. De gemeente geeft het goede voorbeeld door haar gebouwen optimaal energiebesparend te maken. Zo worden schoolgebouwen samen met ouders en leerlingen energiezuiniger gemaakt.

–4-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45

-5-

Actiepunten: ● Stimuleren van windenergie binnen de gemeentegrenzen op daarvoor geschikte locaties. ● In 2018 heeft minimaal 10% van de Utrechtse daken zonnepanelen, waar mogelijk in combinatie met groene daken. ● De gemeente brengt het eigen energieverbruik omlaag. Alle gemeentelijke gebouwen krijgen minimaal het energielabel B. ● Aanzetten tot verdere energiebesparing bij instellingen en bedrijven door gebruik te maken van de bestaande wet Milieubeheer Energie. Besparende maatregelen die binnen vijf jaar worden terugverdiend zijn verplicht. ● Utrecht blijft schaliegasvrij.

Gezonde leefomgeving Een schoon Utrecht is aantrekkelijk om in te wonen en te werken. Het is ook het beste visitekaartje voor bezoekers en toeristen. GroenLinks wil een stad zonder zwerfafval, met schone lucht en zo min mogelijk geluidsoverlast; een groene stad met veel ruimte voor water [link naar groen]. Lucht is onze eerste levensbehoefte. Het is zo vanzelfsprekend dat we soms onvoldoende beseffen wat we inademen. In Utrecht wordt de luchtkwaliteit vooral verslechterd door het autoverkeer. De gemeente moet vergaande maatregelen nemen om te voorkomen dat onze gezondheid hieronder lijdt. Zo gaan we het gebruik van auto’s afremmen en andere, schonere vormen van vervoer stimuleren. Dat doen we niet alleen in het centrum, maar ook in de rest van Utrecht. De normen voor luchtkwaliteit zijn in Europees verband vastgesteld. GroenLinks ziet het halen van deze normen als een minimale vereiste. Belangrijke stappen richting duurzame mobiliteit zijn gezet, maar we zijn er nog lang niet. [link mobiliteit voor alle actiepunten]. Veel inwoners hebben last van lawaai en stank, verkeer, fabrieken en vliegtuigen en buren. Lawaai heeft een slechte invloed op onze gezondheid. We wonen in een drukke stad, dus geluid is onvermijdelijk. Toch kunnen bewoners en bedrijven samen met de gemeente hun verantwoordelijkheid nemen. Driekwart van de Utrechters geeft aan overlast van lawaai te ervaren (bron Utrecht monitor 2013). Met de bevordering van duurzame mobiliteit, zoals de fiets, pakt GroenLinks ook de geluidsoverlast van het verkeer aan [link mobiliteit]. Daarnaast kan industrie een bron van stank of lawaai zijn. Sommige bedrijven kunnen een gevaar vormen voor hun omgeving door een slechte bedrijfsvoering. GroenLinks wil bedrijven die – bijvoorbeeld door een slechte bedrijfsvoering – een gevaar vormen voor hun omgeving effectief controleren en aanpakken. Actiepunten:  Inzetten op duurzame mobiliteit waardoor Utrecht ruim voldoet aan de Europese luchtkwaliteitsnormen. [link mobiliteit]  Strenger handhaven en beboeten van vervuiling en het veroorzaken van stankoverlast.

–5-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

-6-

 Terugdringen van geluidsoverlast krijgt een hoge prioriteit met maatregelen gericht op vermindering van lawaai door verkeer en aanleg van groen voor het dempen van geluid. Afval wordt grondstof Veel afval is een verspilling van grondstoffen. GroenLinks wil dat we minder vuilnis produceren. Scheiden en optimaal hergebruiken van afval betekent dat we minder grondstoffen verbruiken. Veel Utrechts afval wordt al hergebruikt, maar er is meer mogelijk. De gemeente geeft het goede voorbeeld en streeft naar 100 % hergebruik. We besparen waar mogelijk op het gebruik van grondstoffen. GroenLinks onderschrijft de trend van verbruik naar gebruik; van delen in plaats van bezitten (zoals het delen van auto’s [link naar mobiliteit] en gereedschap). We gaan dit principe bij al onze overwegingen betrekken. De gemeente maakt afspraken met bedrijven om hetzelfde te doen. Om de hoeveelheid afval verder te verminderen wil GroenLinks op termijn naar een systeem waarbij inwoners betalen per hoeveelheid (rest)afval. Het scheiden van vuilnis moet voor bewoners eenvoudiger en aantrekkelijker worden. In Lunetten is als proef de afvalinzameling omgekeerd. Hier wordt het papier, plastic en groente-, fruit- en tuinafval (GFT) opgehaald, terwijl het restafval naar containers moet worden gebracht. Als deze proef lukt, gaan we het in andere stadsdelen invoeren. Hiervoor moeten we de komende jaren veel ondergrondse containers bijbouwen. GroenLinks gaat onderzoeken of het haalbaar is om grof afval gescheiden op te halen. Daarnaast is veel grofvuil nog goed bruikbaar. Hergebruik van spullen heeft onze voorkeur boven recyclen. In de praktijk wordt al aardig wat van de straat en uit het milieupark meegenomen. Officieel mag dit niet; GroenLinks wil dit legaliseren. Het veroorzaken van zwerfvuil en afvaldumping gaan we scherper handhaven. De boetes die daar op staan, gaan we verhogen. Op straat komen meer afvalbakken. En we gaan meer voorlichting geven over afvalverwerking. Actiepunten:  Stimuleren van het scheiden van afval door inwoners, door het gescheiden inleveren zo eenvoudig mogelijk te maken. Op termijn wordt de vaste afvalstoffenheffing vervangen door een gedifferentieerd tarief volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’.  De gemeente gaat afvalproductie verminderen en al haar afval scheiden en hergebruiken.  Legaliseren van het hergebruik van grofvuil  De gemeente maakt vergaande afspraken met bedrijven om hergebruik te stimuleren en de hoeveelheid afval te beperken.

–6-


-7-

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45

Groen Utrecht

46 47

Bij nieuwbouwprojecten en herstructurering van bestaande wijken is het groen een belangrijk onderdeel. Het netwerk van natuur in de stad wil GroenLinks behouden en verder

Als je bovenop de Dom staat heb je goed zicht op al het groen en water van Utrecht. Ruimte voor natuur is heel belangrijk in een stad. Water en groen helpen de stad klimaatbestendig te maken. Zij zorgen voor verkoeling, zijn onmisbaar voor onze gezondheid en een prettige leefomgeving. Als je op de Dom staat zie je ook gebieden met weinig bomen en water. GroenLinks wil dat veranderen door meer groen van hoge kwaliteit en waar mogelijk meer ruimte voor water te creëren. Water en klimaat Met een goed energiebeleid draagt onze stad haar steentje bij aan het beperken van klimaatverandering. Toch moeten we ons ook voorbereiden op extremer weer. Utrecht moet klimaatbestendig zijn. Op hete, windstille dagen is het in de stad ruim vijf graden warmer dan op het platteland. Vooral ’s nachts blijft de warmte lang hangen. Stromend water en groen zorgen voor verkoeling en. Zorgen voor de gezondheid. In Utrecht speelt water een belangrijke rol. We wonen aan het Merwedekanaal of de Vecht, kanoën op de Kromme Rijn of pikken een terrasje aan de gracht. Water en groene oevers zijn niet alleen belangrijk als zomerse warmtebuffer. Ze vormen ook een ecologische verbindingszone voor tal van planten en dieren. Daar letten wij op bij het beheer. Door klimaatverandering worden de regenbuien extremer, waardoor riolen zwaarder worden belast. Door regenwater op te vangen en vast te houden, verminderen we wateroverlast, vermijden we overbodige waterzuivering en uitdroging van de bodem. Aanpassingen van de openbare ruimte of nieuwbouw grijpen we aan om gedempte watergangen weer bovengronds te laten stromen. Actiepunten:  Ruimte geven aan regenwater om in de bodem te infiltreren bij (nieuw)bouwen verkeersplannen.  Onderzoeken of oude waterlopen kunnen terugkeren bij herinrichtings- of nieuwbouwplannen.  Bootjes in de singel verwijderen die niet meer in gebruik zijn om meer ruimte te maken voor actieve gebruikers.  Beter afstemmen van de wijkgroenplannen op de wijkwaterplannen.

Groen ontwikkelen en beheren GroenLinks wil meer groen in de stad. Daarnaast kan de kwaliteit en biodiversiteit van het groen om hoog: meer gevelplanten, bomen, groene daken, stadslandbouw en groene oevers. De winst die we daarmee behalen is groot: een betere leefomgeving met een positief effect op de gezondheid. Meer groen biedt ook meer plek voor recreatie. Groen zorgt voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat en is daarmee beter voor de economie.

–7-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47

-8-

ontwikkelen. De ecologische verbindingszones en belangrijke groenelementen in de buurten nemen we vaker mee in de plannen. Daarnaast blijft GroenLinks investeren in goede groenverbindingen tussen stad en regio. Zodat iedereen vanuit Utrecht fietsend of wandelend via een groene route makkelijk naar de natuurgebieden kan. Bij (nieuw)bouwen verkeersplannen houden we structureel ook rekening met de groene wensen en belangen. Daarbij benutten we beter de bomenparagraaf, die de waarde van aanwezige bomen aangeeft. Op de gemeentelijke website kan iedereen nu al elke boom(soort) in zijn straat of buurt zien [link]. Veel Utrechters zijn betrokken bij het groen in de stad. Zij zijn actief in zelfbeheer en leveren ideeën voor de wijkgroenplannen. De gemeente is in 2013 gestart met het stimuleren van stadslandbouw. De belangstelling is al groot! Stadslandbouw kan bijvoorbeeld ook op plekken die tijdelijk braak liggen. Deze initiatieven zullen wij verder ondersteunen. GroenLinks wil dat de gemeente groen zelfbeheer structureel meer ondersteunt. In het groenbeheer hebben we speciale aandacht voor behoud en versterking van de biodiversiteit. Dit doen we door zorgvuldig maaibeheer, de keuze van de planten en het vermijden van gifgebruik. Juist in de stad is het enorm belangrijk dat kinderen en volwassenen de waarde en het genot van de natuur leren kennen. Daarom is natuur- en milieueducatie voor GroenLinks van blijvend belang. Zowel de verzelfstandigde afdeling Natuur- en Milieucommunicatie als andere aanbieders kunnen hier een rol in spelen. Actiepunten: ● Versterken en verbeteren van het groen door bij alle (nieuw)bouwen verkeersplannen groene wensen vanaf het begin mee te nemen; bijvoorbeeld via een beter gebruik van de bomenparagraaf. ● Structureel ondersteunen van zelfbeheer door bewoners van groen in de openbare ruimte, bijvoorbeeld door meerjarige regelingen. ● Stimuleren van boerenmarkten en het gebruik van streekproducten. ● ●

Betrekken van studenten bij zelfbeheer van groen en de openbare ruimte rond studentencomplexen. Adoptie van buurtgroen door bedrijven stimuleren.

Parken en landgoederen Utrecht heeft tal van prachtige parken zoals het Griftpark, het Julianapark en het Wilhelminapark. Het Maximapark en het Koning Willem Alexanderpark zijn daar bijgekomen. GroenLinks vindt dat het onderhoud en beheer hiervan op hoog niveau moet gebeuren. Daarbij willen we creatieve vormen van samenwerking en zelfbeheer ontwikkelen om bewoners en bedrijven erbij te betrekken. De landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen zijn onmisbaar voor de stad. De komende jaren blijven wij daarin investeren, waarbij we speciaal letten op de ecologie en het belang van monumentale bomen. GroenLinks wil dat het gebied als eenheid wordt beheerd, waarbij duurzame landbouw een extra impuls krijgt.

–8-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

-9-

Actiepunten:  Behoud van een hoog onderhoudsniveau van de parken, waar mogelijk gezamenlijk met bewoners en andere belanghebbenden.  Verminderen van parkeerdruk op de landgoederen door het stimuleren van alternatieven.

Een goed leven voor dieren in de stad Hoewel veel mensen van dieren houden komt mishandeling en verwaarlozing helaas ook voor. Dankzij GroenLinks is het voortbestaan van de vogelopvang in Utrecht verzekerd. Dat was geen losse actie. Het komt voort uit ons verantwoordelijkheidsgevoel voor alle dieren in Utrecht. GroenLinks wil samen met organisaties voor dierenwelzijn het dierenbeleid opfrissen. We vinden het belangrijk dat voorlichting over dierenwelzijn verbetert. Zo komt op de gemeentelijke website een aparte pagina over dieren in Utrecht met informatie over het dierenwelzijnsbeleid en links naar alle relevante organisaties. Met de buurgemeenten maken we afspraken over de zoeksystemen van Dier Vermist/Gevonden. Daarnaast steunt GroenLinks lokale asielen en opvangcentra. En in het gemeentelijke rampenplan nemen we maatregelen op voor de opvang van dieren. Ook de vrije dieren in Utrecht verdienen aandacht. GroenLinks wil dat de gemeente afspraken maakt met woningcorporaties. Zodat deze bij nieuwbouw en renovatie meer broedgelegenheden en nestmogelijkheden maken. Te denken valt aan: de aanleg van dichte hagen, nestkasten, zwaluwtorens en de toepassing van de vogelvide onder daken. Maar ook drachtplanten en goed maaibeleid bevorderen de biodiversiteit. Hierdoor kunnen bedreigde vogelsoorten en insecten zoals bijen en vlinders weer terugkomen in de stad. Bewonersinitiatieven op dit gebied worden ondersteund. Actiepunten:  Kritisch bekijken van het huidige dierenbeleid en samen met dierenwelzijnsorganisatie naar een hoger plan tillen.  Steunen van het lokale en regionale dierenasiel voor een goede opvang van dieren en van de afvoer van gewonde en dode dieren door middel van een subsidie voor de Dierenambulance.  Zorgen voor goede voorlichting over dierenwelzijn, door middel van een aparte pagina over dieren in Utrecht op de gemeentelijke website.  Afspraken maken met woningcorporaties over de creatie van broedgelegenheden en nestmogelijkheden bij nieuwbouw en renovatie.  Aanpassen van het vergunningenbeleid zodat circussen met wilde dieren niet in Utrecht kunnen neerstrijken.

–9-


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 10 -

Utrecht in ontwikkeling Utrecht is volop in ontwikkeling. De stad groeit. Dat is niet zo vreemd want Utrecht is een gewilde woon- en werkplek. GroenLinks zet zich in om de stad aantrekkelijk te houden. Tegelijk bieden we ruimte aan groei, nieuwbouw en hergebruik van panden. Helaas zit op dit moment de bouwsector in het slop. Tal van nieuwbouwprojecten gaan niet door en veel renovatieplannen van woningcorporaties worden uitgesteld. Wij willen deze impasse doorbreken. Daarvoor stellen we duidelijke prioriteiten en maken we nadrukkelijk een koppeling met duurzaamheid. De crisis in de bouwsector is ook een crisis van het denken in blauwdrukken en megaplannen. GroenLinks wil, waar dat kan, ruimte scheppen voor organische ontwikkeling van gebieden. Daarbij maken we allerlei vormen van tijdelijk gebruik mogelijk. Woonwensen en ruimtewensen De vraag naar woonruimte in Utrecht blijft groot. Starters en studenten zoeken een appartement. Ouderen willen verhuizen naar een aangepaste of kleinere woning. Naast de behoefte aan meer woningen bestaat de vraag uit betere of andersoortige woningen. GroenLinks vindt het bijzonder belangrijk dat renovatie flink wordt gestimuleerd. Dat geldt vooral voor de naoorlogse wijken als Kanaleneiland en Overvecht. Veel corporatiecomplexen zijn in slechte staat. GroenLinks wil een direct Plan van Aanpak voor de slechtste complexen. Bewoners moeten vanaf het begin intensief bij plannen worden betrokken. Een aantrekkelijke buurt, minder energieverbruik en meer comfort staan daarbij centraal. Wij scherpen de afspraken met de corporaties over bewonersbetrokkenheid en gewenste energielabels aan. Sloop- en nieuwbouwplannen moeten net als renovatie de steun hebben van minimaal 70% van de bewoners. En het aantal betaalbare sociale woningen, waarvoor huurders het volle recht hebben op huurtoeslag, moet minimaal gelijk blijven. Nieuwe afspraken met de corporaties en ontwikkelaars gaan nieuwbouw in hogere huur- of betaalbare koopsegmenten mogelijk maken. Jongeren- en studentenhuisvesting GroenLinks heeft studentenhuisvesting hoog op de politieke agenda gezet. Ook in de komende periode willen we hiervoor voldoende aandacht. De komende jaren staan veel nieuwbouwprojecten voor studentenhuisvesting gepland, ook op grond van de gemeente. Daarnaast worden tientallen leegstaande kantoren verbouwd tot studentenwoningen. De gemeente moet samen met stichting studentenhuisvesting (SSH), marktpartijen, universiteit en hogescholen een aanvalsplan maken, zodat in 2020 de wachtlijst voor studentenkamers tot maximaal drie maanden is teruggelopen. In 2010 zijn op initiatief van GroenLinks de huurteams opgericht. Studenten kunnen door hen laten onderzoeken of zij niet te veel huur betalen. De komende periode blijven deze huurteams bestaan. Daarnaast komt er een keurmerk voor kamerverhuurders. GroenLinks wil nog een keurmerk: voor antikraakbureaus. Antikraakbureaus floreren dankzij de Utrechtse woningschaarste. Hun contracten geven huurders vaak weinig privacy of rechten. Alleen bedrijven die aan een keurmerk voldoen mogen in Utrecht opereren. Duurzaam bouwen Bij zowel nieuwbouw als renovatie is duurzaam gebruik van energie en materialen een belangrijk uitgangspunt. We trekken lering uit het asbestdrama in Kanaleneiland en versterken handhaving, toezicht en communicatie bij bouwprocessen. GroenLinks gaat

– 10 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 11 -

vormen van zelfbeheer door bewonersgroepen in samenwerking met de corporaties stimuleren. Een belangrijke ontwikkeling is de opkomst van ‘collectief particulier opdrachtgeverschap’: bewoners die samen hun eigen woonvorm ontwikkelen, zoals op het Veemarktterrein. GroenLinks wil dergelijke initiatieven stimuleren. Deze kunnen goed samengaan met vernieuwende impulsen op het gebied van duurzaamheid. Ook initiatieven voor aangepast wonen en woon/zorgarrangementen worden aangemoedigd [link zorg]. Prettig verblijven in de openbare ruimte GroenLinks verhoogt de kwaliteit van de openbare ruimte door voetgangers en fietsers meer ruimte te geven. In de binnenstad wordt aan een nieuwe inrichting gewerkt, samen met bewoners en ondernemers. Een prettig verblijf staat hierbij voorop. GroenLinks gaat dit uitbreiden naar andere wijken. Hierbij letten we ook op comfort voor rolstoelen rollatorgebruikers. We vinden dat kinderen voldoende speelplekken moeten hebben. Niet alleen in de vorm van speeltuinen maar ook van groene schoolpleinen en trapveldjes in een park. Daarnaast werkt GroenLinks om de openbare ruimte geschikt te maken voor kinderen. In alle bestemmingsplannen houden we rekening met kindvriendelijke routes, oversteekplaatsen en speelplekken. Achterstallig onderhoud van de openbare ruimte halen we stapsgewijs in. Daarbij staat natuurlijk veiligheid voorop en gebruiken we duurzame materialen. Op bedrijventerreinen en kantoorlocaties maken we afspraken over parkmanagement. Hier krijgen de betrokken ondernemers zelf de verantwoordelijkheid voor het beheer van hun omgeving. Plekken om te bouwen GroenLinks geeft prioriteit aan verdere ontwikkeling van Leidsche Rijn, inclusief het nieuwe centrum bij het pas geopende treinstation. Hier vinden we de versterking van voorzieningen heel belangrijk. Meer winkels of een bioscoop bijvoorbeeld maken de buurt beter en aantrekkelijker. De bouwplannen voor polder Rijnenburg kunnen zeker de komende tien jaar de ijskast in. Diverse plekken in Utrecht hebben hun oude functie verloren en wachten op een nieuwe invulling. GroenLinks vindt sommige oude bedrijventerreinen bijvoorbeeld prima geschikt voor tijdelijke of permanente bewoning. We denken aan beide kanten van de Cartesiusweg en het Merwedekanaal. Hierdoor sparen we groene plekken in de stad die anders bebouwd zouden worden. Daarnaast kan meer gebeuren rond nieuwe spoorstations als Zuilen en Vaartsche Rijn. Meer functies en voorzieningen maken het aantrekkelijk om de trein te nemen. Zo worden verkeersbewegingen op een goede manier gestuurd. Werkplekken De vraag naar nieuwe kantoorruimte kan in eerste instantie opgevangen worden door bestaande, lege kantoorpanden. Nieuwe kantoren worden alleen nog gebouwd op plekken die goed bereikbaar zijn met openbaar vervoer, zoals het Stationsgebied en Leidsche Rijn Centrum. Een goede mix van wonen, werken en recreëren is in deze gebieden heel belangrijk, zodat het daar ook buiten kantooruren levendig blijft. Leegstaande kantoorpanden kunnen we hergebruiken als broedplaats, werkplek voor startende bedrijfjes, ‘het nieuwe werken’ of voor zzp’ers. Het Werkspoorkwartier met veel industrieel erfgoed is hiervoor uitermate geschikt, eventueel in combinatie met horeca.

– 11 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 12 -

Kantoorruimte die langere tijd leeg staat, moet worden omgebouwd tot woningen voor studenten, jongeren én mogelijk ook voor ouderen. Hier zijn we al mee begonnen in het vroegere provinciehuis en de gemeentelijke kantoren aan de Ravellaan. Het Stationsgebied Voor GroenLinks moet het Stationsgebied een prettige plek worden. De singel wordt weer helemaal zichtbaar en bevaarbaar. Het Westplein krijgt een tijdelijke inrichting in samenspraak met bewoners en ondernemers. Zo werkt GroenLinks aan een definitieve oplossing voor het gebied, rekening houdend met de wensen over omgevingskwaliteit, bewonersbetrokkenheid, verkeer en milieu. Het westelijk gebied moet een aantrekkelijk wandelen flaneergebied worden van hedendaagse allure. Jaarbeursbezoekers kunnen hun auto kwijt op grote parkeerplaatsen aan de westzijde van het Merwedekanaal. Daarna kunnen zij met snel transport naar het Stationsgebied; we denken aan een rollend tapijt of een people mover. GroenLinks stelt strikte voorwaarden aan de ontwikkeling van de Bieb++ [link] aan het Smakkelaarsveld. Dit wordt een instelling van de toekomst, die flexibel voldoet aan nieuwe wensen van studie, cultuur en vermaak. De ontwikkeling van Bieb++ laten we over aan een private partij, die de ontwikkelingskosten zelf draagt. We zijn ons bewust van de contracten dat in het verleden door anderen zijn gesloten met de partners in het Stationsgebied. We weten wat de beperkingen zijn; bijvoorbeeld rond de Catharijnesingel en de Van Sijpesteinkade. GroenLinks blijft zich inzetten om nieuwe inzichten een kans te geven. De Uithof en Lage Weide Het Utrecht Science Park (De Uithof) is de belangrijkste locatie van de universiteit en hogeschool. Dit is ook een plek geworden waar studenten prettig wonen. Wij willen dat met de universiteit afspraken worden gemaakt om het gebied veelzijdiger te maken en het verblijfsklimaat te verbeteren. Tegelijk versterken wij de aansluiting met de landgoederen Amelisweerd en Rhijnauwen. Het bedrijventerrein Lage Weide heeft veel slecht benutte panden, die anders kunnen worden gebruikt. Samen met ondernemers en ontwikkelaars gaan we het gebied tot broedplaats maken voor creatieve en startende ondernemers. De waarde van monumenten Utrecht staat vol prachtige monumenten, niet alleen in het centrum maar ook in wijken als Lombok en Zuilen. De beste manier om deze te behouden is ze een functie geven, die past bij de specifieke kenmerken van het monument. GroenLinks wil meer aandacht voor jongere monumenten; waaronder sociale woningbouw en het werk van Gerrit Rietveld. Om het behoud te garanderen worden kenmerkende, monumentale elementen als gevelstenen of kunstwerken per wijk geïnventariseerd. Bij renovatie worden deze zo veel mogelijk behouden of hersteld. Op de gemeentelijke website staat informatie over de status van de monumenten. De Oudegracht, met haar werven, werfkelders en bomen, is uniek in de hele wereld. Dit gebied verdient het om autovrij gemaakt te worden. En monumentaal groen krijgt een plek in de monumentenverordening om de functie en het belang ervan te versterken. Tot slot wil GroenLinks extra aandacht geven aan het behoud van drijvend erfgoed als historische (woon)schepen.

– 12 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35

- 13 -

Actiepunten:  Bouwen op oude bedrijfsterreinen en het afbouwen van Leidsche Rijn heeft de prioriteit.  Bouw in de polder Rijnenburg is nog lang niet aan de orde.  Alleen nieuwbouw van kantoren op plekken die uitstekend per fiets en openbaar vervoer zijn te bereiken: het Stationsgebied en Leidsche Rijn Centrum.  Leegkomende kantoor- en bedrijfslocaties worden gebruikt voor huisvesting of startende ondernemers uit de wijk.  Afspraken maken met de corporaties om woningrenovatie in de naoorlogse wijken te stimuleren; daarbij worden ook afspraken gemaakt om de bewonersparticipatie te garanderen.  In samenwerking met alle betrokken partijen een aanvalsplan maken om de wachttijd voor studentenhuisvesting terug te dringen.  De monumentale Oudegracht wordt het autovrije domein van voetgangers en fietsers.  Monumentaal groen krijgt een plek in de monumentenverordening.  Extra aandacht geven aan monumentale schepen door middel van het welstandsbeleid.  Stapsgewijs inhalen van de achterstand in het onderhoud van de openbare ruimte waarbij duurzaamheid en veiligheid voorop staan.  Ook buiten de binnenstad met bewoners en ondernemers verblijfsvriendelijke inrichtingsplannen maken voor de openbare ruimte.  Verbeteren van informatievoorziening, zorgen voor korte lijntjes tussen bewoners, wijkraden en gemeente om zo de participatie van de burgers te ondersteunen.  Met ondernemers afspraken maken over parkmanagement van bedrijventerreinen.  Letten op comfort voor rolstoelen rollatorgebruikers wordt uitgangspunt bij de inrichting van de openbare ruimte.  In bestemmingsplannen en bij de inrichting van de openbare ruimte een Kindertoets opnemen waarmee we oversteekplaatsen, speelruimtes, loop- en fietsroutes op kindvriendelijkheid testen.  Iedere lente een wijk-kijk organiseren: Samen met de buurtkinderen inspecteert de gemeente de speelplekken. Wat kapot is, wordt gerepareerd of vervangen; rommel wordt opgeruimd. Speelplekken moeten schoon en heel blijven. Een wijk-kijk is een middel om kinderen invloed op hun leefomgeving te geven.

– 13 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

- 14 -

Mobiel Utrecht Dagelijks bewegen we ons vrij door de stad, op weg naar werk of familiebezoek, naar het voetbalveld of het winkelcentrum of om met vrienden wat te drinken. De vrijheid om te gaan en staan waar je wilt is een groot goed. In Utrecht verplaatsen we ons over ruim 2800 kilometer aan autowegen, fietsen voetpaden, bus- en trambanen. GroenLinks stimuleert het schoonste, stilste en gezondste vervoer, omdat dit bijdraagt aan een gezonder leefklimaat met minder geluidshinder en stank. Daarom geven we voorrang aan voetgangers, fietsers en het openbaar vervoer. [link naar duurzaam] Het autoverkeer, de belangrijkste bron van luchtverontreiniging, moet een stap terug doen. GroenLinks zet schoon vervoer voorop en past de stad niet langer aan de auto aan. Zo investeren we in een mooie, bereikbare stad én in de gezondheid van de inwoners. Het huidige college heeft met de GroenLinks verkeerswethouder al belangrijke stappen gezet op het gebied van schoner verkeer. [Lees meer op www.utrecht.nl/aantrekkelijkenbereikbaar]. Te voet en op de fiets Bij de indeling van de ruimte trekken voetgangers vaak aan het kortste eind. Terwijl iedereen een voetganger is tijdens een reis, bijvoorbeeld lopend naar de auto of de bushalte. GroenLinks stelt als prioriteit: aantrekkelijke, ruime looproutes die goed begaanbaar zijn voor rolstoel, rollator en kinderwagen. Daarnaast gaan we de positie van voetgangers versterken bij het oversteken van drukke straten met veel autoverkeer. In Utrecht is de fiets het belangrijkste vervoersmiddel. Het is schoon, stil en goedkoop. Fietsen is gezond. GroenLinks bouwt verder op de populariteit van het stalen ros. We maken er letterlijk meer ruimte voor: bredere fietspaden en opstelstroken, de uitbouw van het fijnmazig fietsnetwerk en voldoende mogelijkheden om je rijwiel veilig te stallen. Om lekker door te kunnen rijden, worden de verkeerslichten fietsvriendelijker afgesteld. Initiatieven van bewoners om de eigen omgeving fietsen voetgangersvriendelijker te maken verdienen de ondersteuning van de gemeente. Actiepunten:  Weghalen van belemmeringen voor rolstoelen en rollators en letten op de kindvriendelijkheid bij de (her)inrichting van de openbare ruimte.  Uitbreiden van het autovrije voetgangersgebied in de binnenstad. Daarnaast veilige schoolroutes en aantrekkelijke wandelen winkelroutes aanleggen.  Naast het verder uitvoeren van de plannen rondom de hoofdfietsroutes, een fijnmazig fietsnetwerk uitwerken. Bij allerlei werkzaamheden in een straat kan daardoor ook direct gewerkt worden aan een fietsvriendelijke inrichting.  Voortzetten en uitbouwen van de gladheidsbestrijding. In de winter van 2012 is de gladheid succesvol bestreden door fietspaden te borstelen.  Geschikt maken van panden als fietsenstalling in zowel de binnenstad als de vooroorlogse wijken.  Gratis stallen van je fiets op een redelijke afstand van het station blijft mogelijk. Betaalde fietsenstallingen bieden iets extra's: overdekking, dichterbij bij het station of extra serviceverlening.

– 14 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13

- 15 -

 Rekening houden met verschillende rijwielsoorten zoals bakfietsen, ligfietsen en elektrische fietsen bij de aanleg van fietspaden en fietsenstallingen. In de overeenkomst met aannemers maken we expliciete afspraken over aandacht voor voetgangers en fietsers bij (weg)werkzaamheden.  Maken van een grote inhaalslag bij het onderhoud van fietspaden. Daarbij gaan we door met het weghalen van obstakels als paaltjes, drempels en onhandige randen.  Creëren van meer stallingsruimte door het weghalen van fietswrakken en weesfietsen.  Fiets- en voetgangersvriendelijker afstellen van verkeerslichten verder en eventueel weghalen. Bij geen verkeer staat het verkeerslicht standaard op groen voor fietsers en voetgangers.

14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

Openbaar vervoer Utrecht is uitstekend per trein bereikbaar. Met de uitbreiding van Randstadspoor (RSS) verbeteren we de hoofdlijnen voor het openbaar vervoer (OV) in de Utrechtse regio. Samen met goede tramlijnen en busvervoer krijgt Utrecht een openbaarvervoernetwerk dat noodzakelijk is voor een groeiende stad. Om dit soepel te laten draaien moet de verantwoordelijkheid dicht bij de reiziger liggen. Dat wil zeggen bij de gemeente, omdat deze het dichtst bij de reiziger staat. Utrecht wil daarom meer zeggenschap over het regionale bus-, tram- en treinverkeer. Daarmee kunnen we beter zorgen voor een goede bediening van de hele stad én regio. In deze tijd van bezuinigingen op het OV moeten we het lijnennet slim vormgeven, door lijnen te bundelen en logische overstappunten te creëren. Zo maken we een netwerk waarin directe, drukke buslijnen gecombineerd worden met een flexibel servicenetwerk, afgestemd op wensen uit de wijken.

41 42 43 44 45 46 47

Actiepunten:  De gemeente zet alles op alles om overdag op alle Randstadspoortrajecten zesmaal per uur een trein te laten rijden.  Een noodzakelijke nieuwe brug over het Amsterdam-Rijnkanaal moet zo snel mogelijk worden aangelegd.  Opzetten van een stevige lobby in Den Haag om samen met de regiogemeenten de verantwoordelijkheid voor al het regionale vervoer op lokaal niveau te organiseren.

Met de tram De gemeente werkt voortvarend aan de Uithoflijn. Deze tramlijn is hard nodig gezien de meer dan 40.000 reizigers per dag naar De Uithof. Voor GroenLinks is dit een eerste stap in de uitbouw van het Utrechts tramnetwerk. Veel vergelijkbare Europese steden hebben al zo’n uitgebreid netwerk. En dat is logisch, want de tram is efficiënt en milieuvriendelijk. Utrecht is een groeiende stad. Om deze leefbaar én bereikbaar te houden is een tramnetwerk noodzakelijk. Tussen het idee voor een tramlijn en het eerste ritje zitten vele jaren. Bij de aanleg van een nieuwe tramlijn komt veel kijken: het creëren van draagvlak, vastleggen van de route en de financiering. Als we direct na de Uithoflijn een volgende tramlijn willen bouwen, moeten we nú aan de slag. GroenLinks wil het tramnetwerk verder uitbouwen en daarom al in 2014 starten met de voorbereiding voor de volgende tramlijn. Overal in Utrecht waar geen tramrails liggen zorgen we voor vlotte busverbindingen met de schoonst mogelijke bussen.

– 15 -


1 2 3 4

- 16 -

 Bereikbaar houden van de Regiotaxi voor mensen met een beperking of ziekte, die hier op aangewezen zijn.

5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Auto en elektrisch vervoer Steeds meer Nederlanders vinden het niet belangrijk om zelf een auto te bezitten, maar willen soms wel een auto kunnen gebruiken. GroenLinks speelt in op deze trend door het stimuleren van deelauto's (en het delen van de eigen auto). Dat doen we zeker in wooncomplexen en wijken met veel studenten. Op logische momenten krijgen inwoners informatie over de deelauto’s in hun buurt. Dat kan bij een verhuizing zijn, ze krijgen dan meteen een kennismakingsaanbod. Deze deelauto's rijden bij voorkeur elektrisch. Bij veel bedrijven is ‘het nieuwe werken’ al heel gewoon. De gemeente haakt hierop in door dit verder te faciliteren. Denk daarbij aan ouders die na het wegbrengen van de kinderen werken in een daarvoor ingericht schoollokaal, of buurthuizen waar de werkenden elkaar kunnen treffen.

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47

De overstap naar elektrisch vervoer wordt steeds makkelijker. Utrecht loopt nu al voorop in het plaatsen van oplaadpunten. Dat gaan we verder uitbreiden. We zien een groei in elektrische auto's en scooters. Deze voertuigen hebben de voordelen van hun voorgangers met verbrandingsmotoren, zonder de nadelen van vieze uitstoot en geluidsoverlast. Initiatieven zoals het Smart-grid bij de Parkschool in Lombok verdienen ondersteuning van de gemeente. Dit project is een slimme combinatie van elektrisch vervoer, duurzame energieopwekking en betrokkenheid van de jeugd en de buurt. [link Smart-grid] De minister heeft de aanpak van de Noordelijke Randweg Utrecht (NRU) uitgesteld tot 2026. Dit biedt kansen om verder te bouwen op de door bewoners aangedragen ideeën en daarvoor financiering proberen te regelen. Op korte termijn moeten maatregelen worden genomen om de lucht- en geluidsoverlast voor Overvecht te verminderen. GroenLinks wil het autoverkeer op de stedelijke verdeelring verminderen door er een stadsboulevard van te maken. Ook ondersteunen we bewoners bij het creëren van slimme combinaties om samen de mobiliteitsbehoeften te regelen. Zo gaan we goedkoper, flexibeler en milieuvriendelijker om met deze mobiliteitsbehoefte én kan ruimte vrijgemaakt worden voor meer groen of speelplekken in de eigen buurt. Verkeersveiligheid Het beleid van de GroenLinks wethouder werpt zijn vruchten af. Zo zijn een kleine twintig onveilige verkeersplekken in de stad aangepakt. Dat zetten we voort. En initiatieven van bewoners om de veiligheid voor fietsers en voetgangers te verbeteren worden nu door de gemeente makkelijker gehonoreerd. GroenLinks nam een paar jaar geleden het initiatief de verkeersveiligheid rondom de basisscholen te verbeteren. Op dit moment heeft ongeveer 80% van de scholen het Utrechts Verkeersveiligheidslabel (UVL). GroenLinks gaat ervoor zorgen dat deze scholen iedere twee jaar worden bezocht om te controleren of ze nog aan het UVL voldoen. [link utrechtsverkeersveiligheidslabel]

– 16 -


- 17 -

1 2 3 4 5 6 7

Goederenvervoer Binnen onze stad vindt veel goederenvervoer plaats; van de winkelbevoorrading tot het bezorgen van internetbestellingen. Het water biedt veel kansen voor goederenvervoer zowel in de stad als in de binnenhaven van Lage Weide. Daarnaast rijdt in en uit Utrecht veel distributieverkeer door de centrale ligging in het land. GroenLinks wil hiervoor schone vervoersvormen en wil zo veel mogelijk goederenstromen bundelen.

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Actiepunten:  Faciliteren van bedrijven bij invoering van ‘het nieuwe werken'.  Stimuleren van deelautogebruik door Utrechters die de parkeervergunning inleveren een voucher voor deelauto's te geven  Nemen van maatregelen om de lucht- en geluidsoverlast voor Overvecht te verminderen.  Blijvende inzet om de voorgenomen verbreding van de A27 buiten de ‘Bak bij Amelisweerd’ te voorkomen.  Verminderen van het autoverkeer op de stedelijke verdeelring door er een stadsboulevard van te maken. Ondersteunen van bewoners bij het creëren van slimme combinaties om samen de mobiliteitsbehoeften te regelen..  Versnellen van de verschoning van het gemeentelijk wagenpark.  Groene golven in het verkeer alleen toepassen op momenten dat dit voor de luchtkwaliteit noodzakelijk is. Daarbij ligt de prioriteit bij voetgangers, fietsers en openbaar vervoer.  Aantrekkelijk maken om auto’s de deur uit te doen met een keuze uit korting op een OV- of deelautoabonnement of een elektrische fiets.  Geen vieze auto’s in de stad dankzij een milieuzone voor bestel- en personenauto's met een benzinemotor onder euro 1 of een dieselmotor onder euro 4. Bewoners binnen de milieuzone met een auto die niet aan deze normen voldoen, krijgen een tegemoetkoming in vervangingskosten of een overstap naar een andere, schonere vervoersvorm.

– 17 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 18 -

Krachtige Utrechters GroenLinks werkt aan een stad waarin iedereen mee kan en mag doen. Een economisch sterke stad, die voldoende werk en ruimte voor innovatie biedt. Een stad waarin zorg en welzijn op een hoog niveau staan. Een stad die haar rijke culturele leven koestert en niet bang is voor vernieuwing. Een stad waarin iedereen welkom is en zich ook welkom voelt. Waar de kracht van mensen tot zijn recht komt. En waar een goede balans is tussen overheidsdiensten en lokale initiatieven. Dat kan alleen als we werken aan een duurzame economie en dito voorzieningen.

Utrecht werkt Het gaat relatief goed met Utrecht. De stad staat al een aantal jaren stabiel op de derde plaats in de sociaaleconomische index van de Atlas voor gemeenten. Maar ook in Utrecht is het aantal werkzoekenden en bijstandsgerechtigden gestegen. Dit komt door een economische en een arbeidsmarktcrisis, veranderingen op het gebied van sociale zekerheid en bezuinigingen. Utrecht is een economisch sterke stad. De centrale positie maakt het een aantrekkelijke ontmoetingsplaats. Op doorslaggevende factoren voor bedrijven om zich in een stad te vestigen, scoort Utrecht uitstekend. Het gaat om:  kwaliteit van de leefomgeving,  opleidingsniveau van werknemers,  bereikbaarheid,  netwerken met universiteiten en andere kennisinstellingen,  cultureel klimaat en recreatie,  niveau van de voorzieningen als gezondheidszorg,  de nabijheid van natuur- en recreatiegebieden en het vele groen in de stad. GroenLinks wil die sterke positie vasthouden en innovatie verder stimuleren. Duurzaamheid is hierbij het uitgangspunt en lokale initiatieven krijgen voorrang. Tegelijkertijd kunnen we er niet omheen: het is crisis. Steeds meer Nederlanders denken dat deze niet 'zomaar' overgaat, maar dat we een flinke omslag moeten maken om eruit te komen. En steeds meer willen die omslag ook. Zo zien we bijvoorbeeld nieuwe vormen van ruileconomie. Het gebruiken is voor mensen belangrijker dan het daadwerkelijk bezitten van spullen. En Nederlanders willen meer zelf doen. Ze hebben daarbij een voorkeur voor netwerkorganisaties van min of meer zelfstandigen in plaats van grote hiërarchische bedrijven. GroenLinks ondersteunt zowel grote als hele kleine bedrijven. We zetten ons in voor een stad die werkt; waar ruimte is voor duurzame, creatieve en culturele bedrijvigheid; waar kennis, netwerken en financiering beschikbaar zijn voor innovatie en verfrissende initiatieven. Innovatief en ondernemend Utrecht barst van de initiatieven. Overal vind je groene of culturele ondernemers en andere creatievelingen. Overal ontstaan lokale initiatieven zoals energiecoöperaties, nieuwe buurtzorginitiatieven of organisaties die biologische en streekproducten promoten. Daarin zit het potentieel om structurele antwoorden te vinden. – 18 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 19 -

En Utrecht is al goed op weg. De afgelopen jaren is ingezet op het ambitieuze programma ‘Utrechtse Energie’ voor energietransitie en het terugdringen van CO2. Dat is belangrijk voor de lokale economie want het creëert banen. En het is besparend. GroenLinks ondersteunt creatieve, culturele en duurzame initiatieven. Dit doen we door middel van aantrekkelijke vestigingsvoorwaarden en bereikbare en passende vestigingsmogelijkheden. We willen daarnaast de kennisintensieve industrie stimuleren en de dienstverlening van het specialistisch midden- en kleinbedrijf. Voor firma’s met duurzame producten of dienstverlening maken we het extra aantrekkelijk om zich in Utrecht te vestigen. Datzelfde geldt voor kweekvijvers van studentenbedrijfjes de zogenaamde start ups en incubators. Ten slotte is GroenLinks voorstander van een zeer divers winkelaanbod, dit maakt Utrecht aantrekkelijk voor bezoekers. Actiepunten:  Voeren van een economische politiek die schone, groene en duurzame bedrijven trekt  Verder uitbouwen van de contacten van de gemeente met het bedrijfsleven gericht op meer duurzaamheid en innovatie.  Stimuleren van een meer gevarieerd winkelaanbod in de binnenstad.  Oprichten van een platform voor crowdfunding door de gemeente, dat ondersteuning biedt bij het vinden van alternatieve financiering voor lokale, duurzame initiatieven.  Bewoners die samen een coöperatie oprichten, kunnen gebruik maken van de faciliteiten van het Ondernemersloket.  Ondersteunen van regelluwe zones voor creatieve en culturele ontwikkelingen op bedrijventerreinen die door de crisis hun functie verloren hebben.  Ruimte maken bij tijdelijke bestemmingen voor interdisciplinaire functies zoals cultuur, creatieve initiatieven en ondernemingen.  Aandacht voor biologische en streekproducten door middel van bijvoorbeeld een jaarlijkse Utrechtse Oogstweek, Stadslandbouwdag of een Week van de Smaak.  Inkopen en aanbestedingen van de gemeente zzp-vriendelijk maken door bij omzeteisen en clustering van opdrachten uit te gaan van de mogelijkheden die de nieuwe aanbestedingswet biedt.  Ontwikkelen van een samenhangend beleid op sociale zekerheid van zzp’ers waarin Broodfondsen en het besluit bijstandsverlening zelfstandigen (BBZ) terugkomen.

Werkgelegenheid creëren en stimuleren GroenLinks zet in op zowel werkgelegenheid in de wijk als op groene banen. Daarmee hebben we al een start gemaakt. Voor de stimulering van de wijkeconomie hebben we een specifiek programma gecreëerd. Maar we gaan meer doen. GroenLinks gaat inspelen op de trend om productie dichtbij te organiseren. Dat levert onder meer laaggeschoold werk op. Door te investeren in een duurzame stad, ontstaat werkgelegenheid voor bouwvakkers, installateurs en monteurs. GroenLinks kiest voor banen boven een uitkering. Mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt krijgen passende begeleiding. Wanneer bijstandsgerechtigden gemotiveerd aan de slag willen in een baan die extra scholing vraagt, krijgen ze de kans om een

– 19 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 20 -

passende opleiding te volgen. Wanneer werklozen een baan krijgen kan het soms zijn dat ze allerlei armoedetoeslagen mislopen. Met overbruggingsregelingen voorkomen we dat ze netto minder overhouden dan toen ze een uitkering hadden. Bijvoorbeeld door parttimers goedkope kinderopvang te bieden, blijft het aantrekkelijk voor hen om te werken. Maar ook door actief ouders te stimuleren zelf betaalbare opvang te creëren. GroenLinks verwacht dat bijstandsgerechtigden iets ‘terugdoen’ voor hun uitkering. Uiteraard passend bij iemands mogelijkheden en vanuit het principe van keuzevrijheid. We ondersteunen hen om (weer) grip op hun leven krijgen bijvoorbeeld door te werken aan het aflossen van schulden. Waarna we vervolgstappen kunnen nemen naar vrijwilligerswerk of betaalde arbeid. Actiepunten:  Stimuleren van de vestiging van bedrijven die hun productie dichtbij organiseren.  Stimuleren van de ontwikkeling van kleine en energiezuinige bedrijfsunits voor ondernemers.  Overbruggingsregelingen creëren die de armoedeval voorkomen.  Een banenplan voor lageropgeleiden. Daarbij kan gebruik gemaakt worden van job carving: het opdelen van een vacature in meerdere werkzaamheden, zodat meer mensen (parttime) aan de slag kunnen.  Waar nodig en mogelijk stimuleren van vervanging van winkelruimte door ateliers en werkplaatsen, zodat werkgelegenheid voor handwerk ontstaat.  Mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt krijgen passende ondersteuning. Met bijstandsgerechtigden wordt een aangepaste leerwerksituatie gezocht om hen beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt.  Bijstandsgerechtigden die gemotiveerd aan de slag willen in een baan die aanvullende capaciteiten vereist, krijgen de kans om die opleiding te volgen.  Samen met woningbouwcorporaties een banenproject maken om huizen te isoleren en te renoveren.

Werkloosheid voorkomen Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook voor werkloosheid. Gelukkig begeleiden veel sectoren actief de overgang van werk naar werk. Dat doen ze door werk-naar-werk-trajecten aan te bieden binnen de branche. GroenLinks gaat een stapje verder, door te zorgen dat het makkelijker wordt om tussen de verschillende sectoren van baan te wisselen. Daarom willen een gezamenlijk mobiliteitscentrum oprichten, dat brancheoverstijgend werkt. Mensen die vanuit een uitkeringspositie weer betaald aan de slag gaan, krijgen vaak kortdurend werk. GroenLinks wil voorkomen dat ze hierna weer terugvallen in de uitkering en het zoeken naar een baan. Door middel van directe werk-naar-werkbegeleiding of detachering bouwen we aan duurzame baanzekerheid. Utrecht heeft een jonge bevolking en van oudsher een lage jeugdwerkloosheid. Voor GroenLinks moet dat zo blijven. We maken werk van de jeugdwerkloosheid; bijvoorbeeld door samen met ondernemers extra stageplaatsen te creëren. Daarnaast zetten we intensief in op het voorkomen van voortijdige schooluitval.

– 20 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47

- 21 -

Actiepunten:  Oprichten van een Mobiliteitscentrum waarin werkgevers en gemeente samen bouwen aan werk-naar-werktrajecten.  Stimuleren van duurzame baanzekerheid door middel van werk-naar-werkbegeleiding of detachering voor mensen met een uitkeringsverleden.  In samenwerking met werkgevers maken we het creëren van stageplaatsen voor ondernemers aantrekkelijker via een regeling.  Aanpak intensiveren voor het voorkomen van vroegtijdige schooluitval.  Mogelijkheid van ‘koppelbanen’ onderzoeken, waarbij in één functie de kennis van de jeugdige werkloze en de ervaring van de oudere zonder baan gecombineerd worden.

Iedereen doet mee Iedereen draagt iets bij aan de samenleving. GroenLinks waardeert dat en benut deze krachten. Sommigen hebben onvoldoende mogelijkheden voor een reguliere baan. Met aangepast werk kunnen we ook hun kwaliteiten optimaal gebruiken. Samen met werkgevers bespreken we wat we gezamenlijk gaan doen om te zorgen dat zo veel mogelijk Utrechters een baan hebben. GroenLinks gaat bedrijven helpen in het verlagen van de drempel om mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, zowel letterlijk als figuurlijk. Werkgevers krijgen begeleiding bij het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking. De gemeente ondersteunt werkgevers bij de coaching van deze nieuwe medewerkers. Wanneer werkgevers een aanbesteding doen krijgen ze ondersteuning bij het realiseren van de Social Return-doelstelling. [link uitleg] Samen bekijken we hoe een win-winsituatie te creëren; waarbij werknemers met een arbeidsbeperking aan de slag gaan en de werkgever zijn (maatschappelijke) ondernemersdoelstelling realiseert. Hierbij worden ook innovatieve oplossingen aangedragen. Als een bedrijf bijvoorbeeld extra invalidenparkeerplaatsen nodig heeft om aan de Social Return-doelstelling te voldoen, zal de gemeente vaart zetten achter de vergunningverlening. Wanneer voor mensen met een beperking werk niet realistisch is, vinden we dat passend vrijwilligerswerk of dagbesteding toegankelijk moet zijn. De nieuwe Participatiewet maakt de gemeente inhoudelijk en financieel verantwoordelijk voor een bredere doelgroep. Hieronder vallen vanaf 2015 ook Utrechters met een Wajonguitkering (Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten) en met een Wswuitkering (Wet sociale werkvoorziening). Deze ontwikkeling vraagt iets extra’s van de uitvoering, namelijk kennis van de nieuwe doelgroep. Daarbij moet de gemeente ook in staat zijn deze mensen zo goed mogelijk te ondersteunen en begeleiden bij het vinden van werk of een andere, zinvolle dagbesteding. Actiepunten:  Ondersteunen van bedrijven bij de concretisering van hun Social Return-doelstelling bij een gemeentelijke aanbesteding.  Begeleiden van werkgevers door de Werkpleinen bij het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking.  Vereenvoudigen van de regelgeving voor het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking.  Ook de gemeente zelf creëert (meer) ruimte voor mensen met een arbeidsbeperking.

– 21 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

- 22 -

 De gemeente zorgt voor de juiste ondersteuning en begeleiding om de mensen die onder de nieuwe Participatiewet vallen zo goed mogelijk naar werk of een zinvolle dagbesteding te begeleiden.

Als het (even) niet gaat GroenLinks heeft zich altijd sterk gemaakt voor mensen die (tijdelijk) extra ondersteuning nodig hebben; zodat ze mee blijven doen in onze samenleving. GroenLinks heeft ervoor gezorgd, dat de inkomensgrens voor de U-pas op 125% van het minimumloon werd gehandhaafd. We zetten alles op alles om dit in de komende periode overeind te houden. Hierbij richten we ons zeker op gezinnen met jonge kinderen omdat we overerving van armoede willen tegengaan. Voor Utrechters die onder de armoedegrens leven, moeten de kwijtscheldingsregelingen en de bijzondere bijstand blijven bestaan. Schulden vormen steeds vaker een probleem bij een almaar bredere groep. De vraag om ondersteuning van Stadsgeldbeheer (onder andere budgetbeheer en schuldhulpverlening) neemt daarom toe. GroenLinks vindt dat Utrechters moeten kunnen blijven rekenen op ondersteuning bij schuldsanering. GroenLinks zette zich altijd in voor het opvangen en weer op de rit krijgen van daken thuislozen. In deze tijd neemt de druk op hun voorzieningen toe, omdat het aantal dak- of thuislozen door de crisis groeit. Deze nieuwe groep moet de voorzieningen voor de bestaande daken thuislozen niet beperken. GroenLinks wil dat de voorzieningen toegankelijk blijven voor wie dat nodig heeft. Onze speerpunten zijn: ambulante woonbegeleiding, aandacht voor snelle doorstroming in hostels en het faciliteren van zelfbeheer in voorzieningen. GroenLinks wil daarnaast in samenwerking met woningcorporaties andere vormen van opvang ontwikkelen voor de nieuwe groep. Actiepunten: ● De U-pas blijft ook de komende periode op 125% van het wettelijk minimumloon. ● ● ● ●

In stand houden van bijzondere bijstand en kwijtscheldingsregelingen voor mensen die onder de armoedegrens leven. Schuldhulpverlening en ondersteuning bij schuldsanering, zowel preventief als curatief, blijft bestaan en wordt proactief aangeboden. De opvang van daken thuislozen, en de ondersteuning om zaken praktisch en financieel op de rit te krijgen, blijft bestaan. Voor mensen die door de crisis tijdelijk daken thuisloos worden, komt specifiek passend aanbod.

– 22 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

- 23 -

Veerkrachtige Utrechters Met veel Utrechters gaat het goed: gemiddeld beoordelen we ons persoonlijk welbevinden met een 7,7. Toch krijgt iedereen, in meer of mindere mate, weleens te maken met zijn eigen kwetsbaarheid. Dan moeten we een beroep doen op buren, familie of zorgen welzijnsvoorzieningen. Welzijnswerk in verandering Het welzijnswerk in de stad Utrecht is veelomvattend. Het loopt van kinderen tienerwerk tot ouderenadvisering, van ondersteuning bij bewonersinitiatieven tot hulpverlening en opvang. Utrecht is de afgelopen jaren een nieuwe weg ingeslagen met ’Vernieuwend Welzijn’. GroenLinks wil dat het welzijnswerk meer vraaggericht werkt en bewonersinitiatieven ondersteunt. Sociaal makelaars werken vraaggericht, hebben kennis van formele en informele netwerken in de buurt, en verbinden bewonersinitiatieven met elkaar. In het nieuwe beleid kunnen bewonersinitiatieven waar nodig rekenen op professionele steun. Groen Links zet deze lijn voort en stimuleert initiatieven die staan voor ‘samenredzaamheid’. We willen dat het wijkwelzijnsbeleid meer ruimte biedt voor nieuwe bewonersinitiatieven en wijkgerichte experimenten. Daarnaast zijn ze gericht op het versterken van netwerken in de wijk, die mensen helpen om zelfstandig te functioneren. We willen buurthuizen een nieuwe rol geven: bewoners kunnen hier ook samen kinderopvang, cursussen, helpdesk voor digibeten en mantelzorg organiseren. We maken zelfbeheer van buurthuizen weer mogelijk om zulke initiatieven mogelijk te maken. Actiepunten: ● Evalueren of de nieuwe aanpak van welzijn ook zichtbaar verbeteringen oplevert voor de bewoners die ermee te maken hebben. ● Meer ruimte bieden nieuwe bewonersinitiatieven en wijkgerichte experimenten. ● ● ●

Opnemen van de mogelijkheid voor het creëren van multifunctionele buurthuizen in bestemmingsplannen en bij vergunningverlening. Zelfbeheer van buurthuizen weer mogelijk maken voor nieuwe wijkinitiatieven. Professionele ondersteuning voor buurthuizen in zelfbeheer en andere sociale innovaties blijft beschikbaar,

Veranderende zorg moet passend en toegankelijk blijven Niet alle hulp kan in het eigen netwerk worden georganiseerd Dan bieden professionals een oplossing. In 2015 krijgt de gemeente veel nieuwe taken op het gebied van zorg, onder meer de jeugdzorg en thuiszorg. Tegelijk moet de gemeente deze taken uitvoeren met fors minder geld. GroenLinks wil in de komende periode een verschraling van voorzieningen voorkomen. Basiszorg moet altijd in de buurt worden aangeboden. GroenLinks blijft daarom voor een wijkgerichte uitvoering van zorg en welzijn. Hier werken zorgprofessionals zoals huisartsen en de thuiszorg samen met mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Daarnaast breiden we het convenant ‘Utrecht gezond’ met de zorgverzekeraars uit met afspraken over de samenhang tussen medische basiszorg (vooral huisartsen) en de buurtteamaanpak. Deze afspraken dragen bij aan een verbeterde afstemming tussen zorg en ondersteuning en daardoor een grotere efficiëntie.

– 23 -


- 24 -

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Bewoners moeten makkelijker vinden waar zorg wordt geboden. GroenLinks wil eenvoudige aanvraagprocedures en zoveel mogelijk één contactpersoon per instantie. Deze kan gebruik maken van een goed digitaal kennis- en informatiecentrum. E-health en e-care bieden digitale hulp bij het volgen van iemands lichamelijke gesteldheid en het signaleren van iemands zorgbehoefte. Goed opgeleide buurtteams verbeteren de toegang tot de zorg met veel aandacht voor de cliënt. Voor het behoud van goede en tijdige signalering maken zij heldere afspraken met professionals, zoals de sociale dienst, zorgverleners en onderwijzers. Vrijwilligersnetwerken hebben ook een belangrijke signalerende rol. Voor Utrechters met een intensieve zorgvraag is een persoonsgebonden budget (PGB) soms essentieel voor het zo zelfstandig mogelijk functioneren. Als het aanbod van zorginstellingen onvoldoende aansluit bij de persoonlijke behoeften van een cliënt, wil GroenLinks dat maatwerk mogelijk is. Met een PGB kunnen cliënten zowel zorg, wonen als begeleiding naar werk naar eigen inzicht regelen. Een eigen bijdrage maakt hulpvragers bewust van de waarde en kosten van de zorg. GroenLinks is voor een passende, inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor (individuele) zorg en aanpassing van een woning.

32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

Efficiëntere jeugdzorg met behoud van kwaliteit In 2015 krijgt de gemeente de verantwoordelijkheid over de jeugdzorg van het rijk en de provincie. De Rijksoverheid verkleint daarbij het beschikbare budget voor de jeugdzorg. Om toch voldoende kwaliteit te bieden gaat GroenLinks de efficiëntie van de jeugdzorg verhogen. Dit wordt gerealiseerd met een integrale aanpak waarbij per gezin één plan is. Met deze integrale aanpak voorkomen we dat zaken dubbel worden gedaan en dat problemen tijdig worden opgemerkt. Het plan wordt zoveel mogelijk opgesteld door het gezin of de jeugdige zelf en beschrijft niet alleen de problemen, maar werkt ook vanuit de kracht van de jongere. Het effect van de aanpak voor de jonge hulpvrager staat daarbij voorop.

Actiepunten:  Voortzetten van krachtige ondersteuning van initiatieven voor mantelzorg- en vrijwilligerswerk.  Meer samenhang tussen mantelzorg, vrijwilligersorganisaties en professionele zorg organiseren door buurtteams in de wijk.  Opbouwen van een goed digitaal kennis- en informatiecentrum, waar inwoners informatie kunnen vinden over de beschikbare voorzieningen (in hun buurt).  Beschikbaarheid van het PGB voor personen met vragen die onvoldoende aansluiten bij het huidige aanbod.  Verbreding van de afspraken in het convenant ‘Utrecht gezond’ over de samenhang tussen medische basiszorg (vooral huisartsen) en de buurtteamaanpak.

We willen dat elk kind en jongere met een hulpvraag of probleem snel de juiste ondersteuning krijgt. Buurtteams voor jeugdzorg gaan aan de slag met de eerste hulpvraag. Tijdige signalering en preventie voorkomen zwaardere zorg of uithuisplaatsing. Specialistische zorg wordt samen met de buurgemeenten georganiseerd en gefinancierd. In de overgangsperiode bij het overnemen van de taken van de provincie, willen we voorkomen dat wachtlijsten ontstaan voor de jeugdzorg.

– 24 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36

- 25 -

Actiepunten:  Bevorderen van een laagdrempelige manier van ondersteuning aan jeugdigen en ouders, zoveel mogelijk in samenspraak met het netwerk aan familie, vrienden en buren.  Sturen op de hulpverlening om met één plan per gezin te werken, waarbij de jeugdige of het gezin centraal staat.  Efficiënter maken van de jeugdzorg door bevordering van de integrale aanpak.  Zwaardere zorg voorkomen door middel van tijdige signalering en preventieve maatregelen.

Geen verschraling van de thuiszorg GroenLinks vindt dat mensen die dat willen, zo lang mogelijk zelfstandig moeten kunnen wonen. Thuiszorg is voor hen heel belangrijk. Deze sector is de afgelopen jaren erg veranderd. De kwaliteit van hun dienstverlening mag niet door aanbestedingen achteruitgaan. Daarnaast kan de organisatie duurzamer. GroenLinks gaat ook kleinschalige, alternatieve vormen van thuiszorg ondersteunen om dit mogelijk te maken.. Daarnaast denken we aan het stimuleren voor alternatieve woonvormen voor ouderen in combinatie met zorgvoorzieningen. Regelgeving mag dit soort initiatieven niet belemmeren. De gemeente moet inwoners die zo’n initiatief willen opzetten wegwijs maken in de regelgeving. Actiepunten:  Bij aanbestedingen in de thuiszorg staan kwaliteit, beschikbaarheid van dienstverlening en samenhang met andere zorg en welzijn voorop. De doelgroep wordt betrokken bij het formuleren van eisen aangaande het aanbod.  Bevorderen van experimenten met andere, buurtgerichte vormen van thuiszorg.  De gemeente maakt afspraken met partijen (corporaties, zorgondernemingen) over een passend aanbod op de woningmarkt.  Voorkomen dat regelgeving een belemmering vormt voor bewonersinitiatieven op het gebied van zorg en wonen.  Zorgen dat nieuwe begeleidings- en verzorgingstaken van de gemeente langer zelfstandig wonen mogelijk maken.  Informeren en ondersteunen van bewoners die een woon/zorgvoorziening willen oprichten.

– 25 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 26 -

Lerend Utrecht Investeren in onderwijs is investeren in de toekomst. Dat geldt voor de kleuter die leert lezen, de jongere die een diploma haalt, de werkloze die zich omschoolt alsook de professor die college geeft. GroenLinks zet in op degelijk onderwijs en investeert in groene, duurzame scholen. Voorschoolse educatie en basisonderwijs We streven naar brede scholen waar voor- en naschoolse voorzieningen in één gebouw of vanuit één overkoepelende organisatie aangeboden worden. In een brede school werken alle partijen voor opgroeiende kinderen samen: onderwijs, welzijn, opvang, cultuur en sport. We stimuleren dat scholen van verschillende signatuur zoveel mogelijk bij elkaar gevestigd worden. Daarnaast streven we naar voldoende onderwijsaanbod in elke wijk. Een goede spreiding van openbaar basisonderwijs betekent idealiter: een school binnen een straal van drie kilometer. GroenLinks vindt het belangrijk dat scholen zoveel mogelijk een afspiegeling van de wijk zijn. Samen wonen is ook samen naar school gaan. Het fenomeen zwarte en witte scholen moeten we voorkomen. Daarbij helpt oudervoorlichting. De afspiegeling van de wijk moet ook zichtbaar zijn in het bestuur. Ideeën van ouders hoe de school van hun kinderen aantrekkelijker te maken, moet de gemeente waar mogelijk ondersteunen. Ook plannen van scholen om onderwijs te verbeteren, verdienen steun van de overheid. Hierbij heeft GroenLinks een speciale voorkeur voor projecten die duurzaamheid stimuleren. Onderwijs moet toegankelijk zijn voor iedereen. Scholen zijn vanuit het rijk verplicht extra ondersteuning te bieden aan leerlingen die dat nodig hebben (Passend Onderwijs). Het buitenschoolse zorgaanbod dat hierbij hoort moet goed afgestemd worden op die extra ondersteuning binnen de school. De gemeente gaat daarvoor zorgen samen met de school. GroenLinks wil dat de overstap van voorschoolse educatie, zoals de kinderopvang, naar de basisschool soepel verloopt. Dat geldt ook voor de overgang van de basisschool naar de brugklas. Een leerlingvolgsysteem helpt om zowel een te vroege overstap als uitval van leerlingen te voorkomen. Voortgezet en middelbaar onderwijs Goed voortgezet en middelbaar onderwijs is belangrijk voor een effectieve voorbereiding van Utrechtse jongeren op de arbeidsmarkt. GroenLinks maakt zich sterk voor een breed scholenaanbod in de stad, zodat Utrechtse jongeren hier naar hun vervolgonderwijs kunnen. Daarnaast willen we voldoende leerwerk- en stageplekken. De gemeente, als grote werkgever, moet een voorbeeldrol vervullen in de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt [Link naar Utrecht werkt]. De afgelopen jaren hebben we ons ingezet om voortijdige schooluitval te voorkomen. Dit gaan we voortzetten. Alleen op deze manier voorkomen we dat een deel van de jongeren slechte kansen op de arbeidsmarkt heeft. GroenLinks blijft daarom inzetten op één centraal aanspreekpunt om spijbelaars en leerlingen met problemen te melden.

– 26 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

- 27 -

Universiteit en hogescholen In onze stad wonen maar liefst 65.000 studenten. Zij hebben een grote invloed op Utrecht. Zo leveren ze niet alleen een belangrijke bijdrage aan de kennis en cultuur, maar ook aan de economie, sport en het uitgaansleven. De Universiteit Utrecht en de Utrechtse hogescholen zijn een motor voor een bloeiende economie en een innovatief klimaat. GroenLinks spant zich in voor een betere verbinding tussen universiteit en hogescholen enerzijds en ondernemers anderzijds. Als het kan neemt de gemeente zelf deel aan vernieuwende projecten rondom werkgelegenheid, duurzaamheid en innovatie. GroenLinks wil dat de gemeente een tweejaarlijks prijs uitreikt aan studenten, docenten of onderzoekers met bijzondere prestaties op het gebied van onderzoek en innovatie. Het maatschappelijke belang voor de stad Utrecht staat hierbij centraal. Duurzame, multifunctionele gebouwen in een groene omgeving Goed onderwijs is alleen mogelijk in schoolgebouwen die schoon, veilig, comfortabel en duurzaam zijn. Het binnenklimaat moet prima zijn, met bijvoorbeeld een goede luchtkwaliteit. De verbetering van de gebouwen met de masterplannen Voortgezet Onderwijs (VO) en Primair Onderwijs (PO) zetten we daarom voort. Daarnaast gaan we vergroening van schoolpleinen stimuleren. Kinderopvang en buitenschoolse opvang Kinderopvang en buitenschoolse opvang vragen nog steeds aandacht en verdere investering. Ze moeten zoveel mogelijk bij een schoolgebouw aanwezig zijn. De gemeente moet rekening houden met extra ruimte voor buitenschoolse en kinderopvang bij de herstructurering van wijken. Bovendien willen we dat de gemeente streeft naar verkleining van wachtlijsten door het voorkomen van dubbele inschrijvingen. Actiepunten:  Bewaken van een goede spreiding van openbaar onderwijs over de wijken.  Ondersteunen van ouders en onderwijsinstellingen bij het aantrekkelijker maken van scholen.  Stimuleren om schoolbesturen een afspiegeling te laten zijn van de wijk of stedelijke samenstelling.  Gemeente en scholen stemmen het zorgaanbod en passend onderwijs op elkaar af.  Opzetten van een leerlingvolgsysteem voor de overstap van voorschoolse educatie naar het basisonderwijs.  Bij eigen aanbestedingen meewegen hoeveel stage- en leerwerkplekken opdrachtnemers scheppen.  Vergroten van het aantal traineeships, die ook voor mbo-studenten geschikt zijn.  Starten van één centraal aanspreekpunt om spijbelaars en leerlingen met problemen te melden.  Voortzetten van de masterplannen Voortgezet en Primair Onderwijs.  Tweejaarlijks een prijs uitreiken aan studenten, docenten of onderzoekers voor bijzondere prestaties in onderzoek en innovatie.  Stimuleren van verduurzaming van schoolgebouwen en vergroening van schoolpleinen.  Bij herstructurering extra ruimte scheppen voor buitenschoolse en kinderopvang.

– 27 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 28 -

Cultureel Utrecht Utrecht heeft een rijk cultureel leven. Onze stad is een echte culturele trekpleister met bijzondere gebouwen en musea, levendige podia en filmhuizen en bruisende festivals. Daarnaast is het Utrechts kunstonderwijs interessant voor de (aankomende) kunstprofessional. GroenLinks koestert alle vormen van kunst en cultuur. Het drukt uit wie we zijn, het raakt en het verbindt. Daarbij maakt cultuur Utrecht aantrekkelijk en is het dus een belangrijke economische motor. Dankzij de inzet van onze GroenLinks wethouders is het de afgelopen jaren gelukt om het gemeentelijk cultuurbudget gelijk te houden. Dat willen we de komende periode zo houden. GroenLinks wil ruimte voor cultuur behouden, in een duurzame vorm, met actieve bewonersparticipatie en een sluitende begroting. Duurzame en betaalbare cultuur Utrecht is de enige grote stad die de afgelopen jaren niet bezuinigde op cultuur. Daarentegen creëerden we juist ruimte voor nieuwe initiatieven. Hier zijn we trots op. Maar dit betekent niet dat alles zo maar kan. Om de cultuurbegroting sluitend te houden, blijven we nauwkeurig afwegen wat de gemeente subsidieert. En tegelijk houden we vinger aan de pols bij de besteding ervan. Tijdens een subsidieprocedure moeten culturele ondernemers aangeven hoe zij zorgen voor een sluitende begroting en op termijn financiële zelfstandigheid. De gemeente selecteert kritisch op goede zakelijke plannen, inclusief risicoparagraaf. We vinden het belangrijk dat culturele ondernemers ook andere vormen vinden van financiële ondersteuning. We denken aan crowdfunding, sponsoring of niet-financiële ondersteuning door de gemeente zoals publiciteit, advies over locatie en ondersteuning bij een vergunningaanvraag. GroenLinks wil dat cultuuractiviteiten zo duurzaam mogelijk worden vormgegeven. Dat kan bijvoorbeeld door aparte afvalinzameling en recycling, het gebruik van groene energie en door bezoek per fiets of OV te bevorderen. GroenLinks steunt het door culturele instellingen opgerichte platform http://duurzameevenementenutrecht.nl. Daarnaast vinden we dat de gemeente erop moet toezien dat evenementen zo groen mogelijk zijn. Dat kan bijvoorbeeld door middel van vergunningverlening. Cultuur dichtbij en breed toegankelijk GroenLinks vindt het belangrijk dat iedereen cultuur kan beleven of beoefenen op een redelijke afstand van huis. Cultuur is een verbindende schakel tussen mensen van verschillende achtergrond en diverse talenten in een wijk. Hierdoor versterkt het sociale contacten. Daarom blijven we amateurkunst subsidiëren; zoals de vele koren in de verschillende Utrechtse wijken. Daarnaast stellen we wijkgerichte budgetten beschikbaar voor kleinschalige kunstinitiatieven met veel participatie van inwoners. GroenLinks vindt het belangrijk dat Leidsche Rijn een eigen cultureel centrum krijgt voor haar inwoners, dat past bij de omvang van de wijk. Cultuureducatie blijft, zodat alle Utrechtse leerlingen op school kennis maken met kunst en cultuur. Scholen moeten de vrijheid hebben cultuureducatie aan te laten sluiten bij hun eigen doelen en voorkeuren.

– 28 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41

- 29 -

Podia voor (inter)nationaal en lokaal talent Het nieuwe Muziekpaleis is een aanwinst. De vele zalen moeten een podium bieden voor verschillende muzieksoorten en stromingen, die zowel het grote publiek als de specialist aanspreken. Naast topbands en gerenommeerde orkesten zal het Muziekpaleis ook open staan voor vernieuwende groepen en ensembles. Een financieel gezonde exploitatie is voor ons essentieel. Utrecht kent veel levendige subculturen. Dat levert getalenteerde artiesten op met een veelkleurige achtergrond. GroenLinks wil deze de kans bieden om door te stromen naar de grotere podia. Kunst en cultuur kennen geen grenzen. We blijven inzetten op de ontmoeting tussen Utrechtse en buitenlandse kunstenaars. Dit verrijkt het culturele aanbod en vergroot de aantrekkingskracht van de stad, voor bewoners én bezoekers. Daarnaast biedt het een mogelijkheid voor Utrechtse kunstenaars om landelijk en internationaal te werken en te schitteren. Letterlijk en figuurlijk ruimte voor cultuur GroenLinks is trots op de Utrechtse innovatieve projecten en activiteiten. We blijven dit ondersteunen, door bijvoorbeeld meer creatieve broedplaatsen en ‘rommelzones’ voor kunstenaars en culturele ondernemers te creëren, zoals Vechtclub XL of Rotsoord. In de komende periode willen we leegstaande ruimtes (eventueel tijdelijk) beschikbaar stellen voor betaalbare podia en werkruimten. Actiepunten:  Behoud van budgetten, waarbij ingezet wordt op wijkgerichte cultuuractiviteiten en creatieve broedplaatsen.  Behoud van budgetten voor cultuureducatie. Scholen hebben hierbij ruimte voor eigen invulling.  Een eigen cultureel centrum voor Leidsche Rijn; passend bij de omvang van de wijk en de ideeën van de bewoners.  Toezien op een financieel gezonde en inhoudelijk veelzijdige programmering in het Muziekpaleis.  Kritisch toetsen op financiële haalbaarheid en duurzaamheid bij subsidieverlening.  Als makelaar stimuleren van de realisatie van een platform, waar culturele ondernemers en kunstenaars elkaar ondersteunen bij het vinden van alternatieve financiering.  Het makkelijker maken van kleine culturele initiatieven door aan het begin duidelijke afspraken te maken over regelvrije ruimtes en locaties.

– 29 -


1 2 3 4 5 6 7 8

- 30 -

Kleurrijk Utrecht Utrecht is een kleurrijke stad. Dat komt door de meer dan 150 nationaliteiten die hier wonen en werken. Daarnaast heeft de stad unieke subculturen van bijvoorbeeld krakers, corpsballen, bewoners uit de volkswijken en leden van verschillende geloofsgenootschappen. Die grote diversiteit draagt bij aan een rijk cultureel en economisch leven. GroenLinks koestert de diversiteit in multicultureel Utrecht.

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Stimuleren van diversiteit Iedere Utrechter moet zichzelf kunnen zijn en zich thuis voelen in onze stad. Hier mag iedereen zijn geloof belijden of invulling geven aan zijn levensovertuiging. Dit is alleen mogelijk als we tolerant en uitnodigend zijn. De mate waarin diverse groepen daadwerkelijk meedoen in onze samenleving toont onze tolerantie. Je ziet het aan de hoeveelheid allochtonen die onze taal beheersen; die hoger en voorgezet onderwijs volgen; die werk hebben en die deelnemen aan vrijwilligersorganisaties of het verenigingsleven. Diversiteit is een kracht voor de Utrechtse samenleving. Die wordt gestimuleerd door een goede start op school, de uitnodigende houding van werkgevers en een open cultuur. GroenLinks maakt dit mogelijk door aandacht voor onderwijs, werkgelegenheid en participatie in de wijken.

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Vluchtelingen GroenLinks wil meer maatschappelijke begeleiding voor vluchtelingen, waarbij aandacht is voor hun specifieke achtergrond en problemen. Een juridische status mag nooit een reden zijn om mensen uit te sluiten van noodzakelijke voorzieningen. Ons uitgangspunt is dat niemand op straat mag komen te staan, alleen omdat hij of zij niet de juiste papieren heeft. Daarom maakt GroenLinks zich nog steeds sterk voor noodzakelijke voorzieningen als onderdak, voedsel en verzorging voor iedereen in Utrecht. Organisaties die actief zijn op dit terrein blijven we ondersteunen. GroenLinks vindt dat de politie een terughoudend opsporingsbeleid moet voeren bij vreemdelingencontrole. Daarnaast willen we dat mensen zonder verblijfsvergunning veilig aangifte kunnen doen bij politie of burgerzaken .

33 34 35 36 37 38 39 40 41

Discriminatie GroenLinks wijst alle vormen van discriminatie af. Of het nu gaat om het wegpesten van homo’s, intolerantie ten aanzien van geloofsovertuiging of allochtonen die gediscrimineerd worden bij sollicitaties; tegen alle vormen van discriminatie moet hard worden opgetreden. GroenLinks wil dat scholen, (gemeentelijke) instellingen, verenigingen en buurthuizen actief discriminatie voorkomen. Bij gevallen van discriminatie staan we voor een beleid waarbij vergunningen worden ingetrokken, subsidies stopgezet en gemeentelijke faciliteiten ontzegd.

42 43 44 45 46

Internationaal Utrecht Utrecht is een wereldstad. Veel bewoners kijken verder dan de stads- en landsgrenzen. De universiteit, hogescholen en het internationale bedrijfsleven zetten onze stad op de wereldkaart. Utrecht doet zijn voordeel met al deze kennis en kunde. De wereldwijde blik richt GroenLinks ook op landen die steun nodig hebben. Onze positie als

– 30 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

- 31 -

Fairtrade Gemeente willen we daarom verder uitbouwen. De inzet voor de millenniumdoelen, zoals het uitbannen van extreme armoede, blijven we ook na 2015 voortzetten [link]. Al dertig jaar investeren we in de stedenband met León in Nicaragua. De komende tijd gaan we die gezamenlijk een nieuwe impuls geven. Daarbij staat niet de financiële ondersteuning centraal, maar de uitwisseling van kennis, ondersteuning bij projecten en het leren van elkaar. Actiepunten: ● Ondersteunen van emancipatie-initiatieven, ook binnen culturele en religieuze groepen. ● Toevoegen van een diversiteitsparagraaf in ieder gemeentelijk beleidsthema. ● ● ● ● ●

Instandhouden van voldoende opvangvoorzieningen voor vluchtelingen, asielzoekers en personen zonder verblijfsvergunning. Starten van een experiment met tijdelijke nachtopvang voor personen zonder verblijfsvergunning. Mogelijk maken van veilige aangifte door personen zonder verblijfsvergunning bij politie en burgerzaken. Specifieke aandacht en maatschappelijke begeleiding bij inburgeringstrajecten voor vluchtelingen. Artikel 1 Midden Nederland behoudt een rol in de voorlichting over en de bestrijding van discriminatie.

– 31 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

- 32 -

Sportief Utrecht Sporten is gezond, gezellig en belangrijk. Het stimuleert de fysieke, mentale en persoonlijke ontwikkeling. Sport is een goed middel om de sociale banden in een stad te verstevigen. Daarnaast is sport een manier om het groeiende probleem van overgewicht te bestrijden. Bovendien maken veel sportvoorzieningen Utrecht aantrekkelijk. Voor GroenLinks is het belangrijk dat Utrechters zelf actief aan sport doen; jong en oud, arm en rijk. Daarom geven we nadrukkelijk voorrang aan amateursport en niet aan topsport. De gemeente zal commerciële topsportactiviteiten niet financieel ondersteunen. Alle kinderen en jongeren moeten de mogelijkheid hebben om te sporten. Gezinnen met een laag inkomen krijgen daarom een budget voor deelname aan een sportclub van hun kinderen via de U-pasregeling. GroenLinks streeft ernaar dat iedereen te voet of per fiets naar een sportvoorziening in de buurt kan. Vanuit huis moet je in een groene omgeving kunnen wandelen, fietsen of hardlopen. Daarnaast is het belangrijk dat kinderen buiten kunnen spelen op speelplekken en trapveldjes. Actiepunten:  Wegwerken van achterstallig onderhoud bij de gemeentelijke sportaccommodaties.  Meer lichamelijke beweging voor ouderen: samen met ouderenorganisaties, welzijnsinstellingen en sportverenigingen zoeken we naar een passend aanbod.  Meer sportmogelijkheden voor mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking.  Sportverenigingen krijgen alleen financiële steun voor een toegankelijk en betaalbaar sportaanbod.  Studentensportverenigingen kunnen ook in aanmerking komen voor subsidie van de gemeente.  Gezinnen met een laag inkomen behouden vergoeding voor deelname aan een sportclub voor hun kinderen.

– 32 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 33 -

Veilig Utrecht Een sterk gevoel van veiligheid en een lage criminaliteit zijn erg belangrijk voor een stad. Gelukkig neemt in Utrecht het aantal woninginbraken af, vermindert het aantal geweldsmisdrijven en daalt het aantal autokraken en fietsendiefstallen. Ondanks deze positieve cijfers neemt het gevoel van veiligheid niet voor iedereen toe. De beleving van veiligheid is voor elk persoon anders. Een overvliegende politiehelikopter stelt de één gerust, terwijl de ander denkt: ‘er is weer iets gaande’. GroenLinks wil dat Utrecht objectief gemeten veiliger wordt en tegelijk dat Utrechters zich ook veiliger voelen. Preventie GroenLinks zet in op het voorkomen van onveiligheid. Criminaliteit staat namelijk niet op zichzelf. Om dit te tegen te gaan is het belangrijk dat we ook achterliggende oorzaken aanpakken. Zo ondersteunen we gezinnen met opvoedhulp, bieden we werkelozen een betere kans op een baan en voorkomen we dat jongeren school verlaten zonder diploma. Preventie van criminaliteit is een gedeelde verantwoordelijkheid van veel partijen: de gemeente, politie, justitie, ondernemers, ouders, jongeren, school en jeugdzorg. Een goede mix van wonen, werken en recreëren verhoogt het gevoel van veiligheid in de wijk. Dit geldt ook voor een schone buurt met voldoende toezichthouders, wijkagenten, maatschappelijke hulp en zorg. Utrechters kunnen hierin zelf hun steentje bijdragen als buurtbemiddelaar, actief lid van een bewonersvereniging of simpelweg door anderen aan te spreken op hun gedrag. Rondhangende jongeren kunnen het gevoel van veiligheid beïnvloeden. Voor de één is het bedreigend, terwijl de ander geen last ervaart. Contact tussen inwoners op bijvoorbeeld bewonersavonden, kan deze onveilige gevoelens wegnemen. Het is belangrijk dat gemeente hierin investeert. GroenLinks is tegen die repressieve maatregelen die jongeren verbieden om rond te mogen hangen en die jeugd wegjagen met mosquito’s (apparaten met hoge pieptonen). GroenLinks zet zich actief in om alcoholmisbruik onder jongeren te voorkomen. Samen met politie en jeugdinstellingen maken we een plan om dit tegen te gaan. Zo worden scholen alcoholvrij gemaakt. De gemeente neemt een coördinerende rol op zich om verantwoord alcoholgebruik te stimuleren. GroenLinks wil de teelt en productie van softdrugs legaliseren. Daarom zetten we experimenten op dat gebied voort. Door de softdrugproductie en -handel uit de criminaliteit te halen ontlasten we de politie. Daarnaast hebben we meer grip op de kwaliteit van de wiet en het THC-gehalte. Een verlaging van THC betekent een kleinere kans op verslaving. GroenLinks is tegen de invoering van een wietpas of het handhaven van het inwonercriterium, omdat deze voor meer illegale straathandel zorgen. Rond de jaarwisseling wordt steeds zwaarder vuurwerk afgestoken. Hierdoor neemt de overlast toe en de veiligheid af. Bovendien worden stoffen de lucht ingeschoten die slecht zijn voor de gezondheid en het milieu. Dat moet veranderen. GroenLinks wil dat de gemeente in elke wijk plekken aanwijst voor professionele vuurwerkshows. Bij het kabinet pleiten we voor een verbod op de vuurwerkverkoop aan consumenten. – 33 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 34 -

[link: http://www.maatschappijenveiligheid.nl/persbericht-risicos-bij-feestelijke-viering-vanoud-nieuw/] Handhaving Criminaliteit kunnen we niet bestrijden met alléén preventieve maatregelen. Ook handhavend optreden is nodig. GroenLinks vindt dat deze maatregelen het probleem moeten oplossen en niet verplaatsten. In de gemeenteraad beoordelen wij de inzet en uitbreiding van dit soort instrumenten op noodzaak, effectiviteit en rechtsbescherming. GroenLinks bestrijdt stigmatisering en veroordeling van hele groepen, wanneer een harde kern zich misdraagt. Voor GroenLinks is de individuele vrijheid en privacy een groot goed. We kijken daarom kritisch aan tegen preventief fouilleren en cameratoezicht. Het eerste kost te veel en levert te weinig op; preventief fouilleren is schieten met een kanon op een mug. Cameratoezicht kan alleen worden ingezet, wanneer het daadwerkelijk bijdraagt aan de acute veiligheid en effectiever is dan andere middelen. Bij opsporing en toezicht gebruikt de politie steeds vaker helikopters en drones. Deze inzet lijkt niets van doen te hebben met de omvang van het misdrijf. Soms worden ze zelfs gebruikt voor surveillancevluchten. GroenLinks wil dat helikopters selectiever en doelmatiger worden ingezet. Drones zijn een vorm van mobiel cameratoezicht. De inzet daarvan moet onder de verantwoordelijkheid van de burgemeester vallen. Veilig wonen en werken Slechts 20% van alle zaken met huiselijk geweld komt bij de politie terecht. Slachtoffers zwijgen uit angst of schaamte waardoor de omgeving vaak lang niets weet. De gemeente moet hulpverleners, docenten en huisartsen trainen om signalen van mishandeling vroegtijdig te herkennen. Het Steunpunt Huiselijk Geweld wordt hier actief bij betrokken. GroenLinks wil dat de gemeente voor voldoende opvanghuizen en doorstroomwoningen zorgt. De afgelopen jaren zijn Utrechters soms letterlijk uit hun woning gepest door buurtgenoten. GroenLinks neemt dit hoog op. We willen dat de gemeente, politie en justitie een aanpak ontwikkelen die dit vroegtijdig signaleert en escalatie voorkomt. Zo zorgen we ervoor dat daders niet buiten schot blijven. Fietsendiefstal en woninginbraak noemen we vaak kleine criminaliteit. Maar de impact op de slachtoffers kan groot zijn. GroenLinks wil kleine criminaliteit verminderen door bijvoorbeeld (buurt)fietsenstallingen uit te breiden. Daarnaast zetten we in op inbraakpreventie. Alle nieuwe woningen moeten voldoen aan het politiekeurmerk Veilig Wonen. Bij oude woningen wordt dit gestimuleerd met gerichte acties, door bijvoorbeeld bewoners voor te lichten over preventieve maatregelen. Prostituees zijn in bepaalde omstandigheden erg kwetsbaar. GroenLinks ondersteunt initiatieven van prostituees om voor hun belangen op te komen. Vrouwen die vrijwillig voor dit werk kiezen behandelen we als gewone zzp’ers. Prostituees die willen stoppen bieden we opvang, voorlichting over hun rechten en begeleiding naar ander werk. Mensenhandel is een zware misdaad maar ook een ingewikkeld, verborgen vergrijp. GroenLinks wil signalen hiervan met de hoogste prioriteit behandelen.

– 34 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

- 35 -

Actiepunten  Trainen van hulpverleners door de gemeente, zodat zij tijdig huiselijk geweld, pesten en discriminatie kunnen signaleren en bestrijden.  Alle nieuwe woningen worden zo gebouwd dat ze het politiekeurmerk Veilig Wonen krijgen; bezitters van oude woningen stimuleren met gerichte acties.  Ondersteunen van hulpverlening aan prostituees door de gemeente met opvang, voorlichting en begeleiding naar ander werk.  Voorkomen van criminaliteit door te bouwen aan een leefbare en veilige stad, en de dialoog tussen bewoners te stimuleren.  Verbreden van (maatschappelijke) functies van een wijk, dat wil zeggen een goede mix van wonen, werken en recreëren.  Stimuleren van intensieve samenwerking tussen buurtprofessionals.  Toetsen op noodzaak, effectiviteit en rechtsbescherming bij de inzet van handhavingsinstrumenten, als drones en helikopters.  Voorzetten van de experimenten rondom productie van softdrugs.  Stimuleren van maatregelen die alcoholmisbruik voorkomen, de gemeente voert een actief anti-alcoholbeleid voor jongeren.

– 35 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 36 -

Meedoen in Utrecht Samenleving is een woord dat we makkelijk, bijna terloops gebruiken. Maar hoe samen te leven is en blijft een lastige vraag. GroenLinks heeft daar duidelijke ideeën over. We staan voor een betrokken samenleving waarin mensen zich vrijwillig actief inzetten voor anderen, hun omgeving en hun stad, daarbij door de overheid ondersteund. Bij welzijn, zorg en sport is de inzet van de vele vrijwilligers enorm belangrijk. Ze zijn betrokken, helpen de buren of dragen actief bij aan het groen in de straat. GroenLinks vindt al het werk van al die vrijwilligers van onschatbare waarde. Wij vinden dat de gemeente moet zorgen voor de goede omstandigheden waarin vrijwilligers hun werk kunnen doen. Utrechters hebben veel kennis en vaardigheden, die ze voor de stad willen inzetten. Dit varieert van kennis over elk hoekje in je eigen buurt tot eigen professionele vakkennis en vaardigheden. De gemeente kan de kwaliteiten en ervaring van bewoners beter benutten dan ze nu doet. Bewoners weten wat in hun buurt leeft en hebben vaak goede ideeën hoe problemen aan te pakken. Door naar hen te luisteren kan de gemeente passende oplossingen aandragen en toegespitst ondersteuning bieden. GroenLinks heeft hierbij extra aandacht voor de participatie van jongeren. We vinden het belangrijk dat zij meedoen in de besluitvorming over onderwerpen die hen aangaan. Vernieuwing GroenLinks heeft zich de afgelopen jaren ingezet om participatie en bewonersinvloed op een andere manier vorm te geven. Hierin zijn de eerste, goede stappen gezet: er wordt meer en vraaggerichter gewerkt en meer gebruik gemaakt van sociale media. De website https://www.jijmaaktutrecht.nl/ is bijvoorbeeld een mooi middel om invulling te geven aan ideeën, wensen en initiatieven van bewoners. Bewoners met initiatieven moeten eenvoudig relevante gemeentelijke informatie en de juiste ambtenaar kunnen vinden. De rol van de gemeente gaat veranderen door de ontwikkeling naar een netwerksamenleving met actieve bewoners, organisaties, ondernemers en ambtenaren. Om dit te bereiken, wil GroenLinks voldoende ruimte geven aan direct contact tussen bewoners, ondernemers, ambtenaren en politici. Het gebeurt regelmatig dat beperkende regels op zich mooie initiatieven in de weg staan. Dat kan een uitdaging zijn om met maatwerk toch een initiatief tot zijn recht te laten komen. Daar vraagt dan wel open en heldere communicatie tussen de betrokkenen. Wijkgericht werken GroenLinks vindt de wijkraden belangrijk als adviseurs van het college van B&W. Zij beschikken over een eigen budget en adviseren de gemeente op allerlei beleidsterreinen. Naast de wijkraden blijft directe inspraak en participatie van bewoners en organisaties onmisbaar. GroenLinks gaat de bereikbaarheid van de gemeente voor deze bewoners verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld via websites en sociale media. Wijkbureaus zijn de oren en ogen in een wijk. Zij moeten voldoende voorbereid zijn op hun taak als eerste ingang voor de gemeentelijke organisatie. Bovendien is wijkgericht werken een middel om de decentralisatie te realiseren [link]. GroenLinks vindt daarom dat binnen de hele gemeentelijke organisatie wijkgericht werken een centrale plek moet innemen. Actiepunten:  Elk voornemen of besluit wordt voorzien van een participatieparagraaf, deze geeft – 36 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

  



- 37 -

aan wie de gemeente wil bereiken of wie (welke inwoners, groepen van bewoners of ondernemers) geconsulteerd zijn. De gemeente biedt via haar site relevante informatie over haar samenwerkingspartners als bewoners, marktpartijen of andere overheden. Structureel verbinden van gemeentelijk welzijns- en participatiebeleid: professionals op dit gebied gaan veel beter samenwerken en uitwisselen. Starten van een aantal gemeentelijke experimenten met alternatieve, nieuwe samenwerking tussen ambtenaren, bewoners, instellingen en organisaties. Hierbij wordt bewust gezocht naar de grenzen van publiek-private samenwerking. Stimuleren dat regelmatig gecommuniceerd wordt en heldere informatie gegeven wordt aan bewoners over projecten waar de gemeente bij is betrokken.

– 37 -


- 38 -

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Geld

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

Efficiëntie De afgelopen jaren is flink gesneden in de gemeentelijke organisatie. Deze bezuiniging levert een forse besparing op: vanaf 2014 geven we jaarlijks 55 miljoen minder uit dan in 2010. GroenLinks vindt dat de gemeentelijke organisatie nog meer mogelijkheden heeft om efficiënter en goedkoper te werken. Zo kunnen we besparen door ‘open source software’ te gebruiken. We zetten geld efficiënter in door budgetten van verschillende organisatieonderdelen slim te combineren. Of om afdelingen met samenhangende taken samen te voegen, zoals bijvoorbeeld de afdelingen Werk en Inkomen en Economische Zaken. Met deze maatregelen behalen we zowel inhoudelijke als organisatorische winst. De projectorganisaties voor het Stationsgebied en Leidsche Rijn zijn nu zelfstandig. We kunnen besparen als we deze projecten binnen de gemeentelijke organisatie onderbrengen. Bij onderdelen zoals het Ingenieursbureau Utrecht, werken we aan een bezetting die reguliere klussen zelf kan verrichten én voldoende kennis in huis heeft om complexe opdrachten extern uit te zetten. Op deze manier organiseren we flexibeler en kunnen we sneller reageren op veranderingen en tegenvallers.

GroenLinks heeft grote ambities: we willen een mooier, duurzaam Utrecht waar iedereen mee kan doen. Om dit waar te maken moeten we creatief zijn in deze tijd van bezuinigingen en teruglopende inkomsten. Ook de komende periode investeert GroenLinks slim en effectief in de stad en de inwoners. Op dit moment is mede dankzij onze wethouder financiën de gemeente financieel gezond. De afgelopen jaren waren daarvoor heel wat maatregelen nodig. Zo hebben we op de gemeentelijke organisatie bezuinigd. Dit hebben we gedaan om individuele Utrechters zoveel mogelijk te ontzien. Het gemeentegeld zetten we zoveel mogelijk duurzaam en sociaal in, met extra aandacht voor lokale ondernemers. Bij aanbestedingen let de gemeente scherper op de eigen eisen en probeert een betere deal te krijgen. De verliezen op de grondexploitatie, veroorzaakt door de crisis, heeft onze wethouder financiën op een degelijke manier opgevangen. Ook de komende jaren moeten we bezuinigen en extra zorgvuldig omgaan met het beschikbare geld. De gemeente ontvangt een groot deel van haar inkomsten van de Rijksoverheid. Die gaat de komende jaren verder bezuinigen op het gemeentefonds. Daarnaast krijgt de gemeente de komende periode extra taken van het Rijk. Deze decentralisaties gaan gepaard met fikse kortingen op de budgetten. Aan ons de opgave de nieuwe taken efficiënt en creatief in te vullen. Kortom we moeten met minder geld, meer werk verzetten. Bij al deze bezuinigingen vindt GroenLinks het wezenlijk dat voorzieningen altijd beschikbaar moeten blijven voor hen die het echt nodig hebben. GroenLinks hanteert een aantal spelregels om de financiën van de gemeente op orde te houden. Zo moet de gemeentebegroting over de hele raadsperiode sluitend zijn. Een ander belangrijk uitgangspunt is dat we de meest kwetsbaren in de samenleving zo veel mogelijk ontzien. Juist tijdens de crisis is het onze plicht om te voorkomen dat kwetsbare mensen financieel door het ijs zakken. Daarnaast is duurzaamheid een belangrijk argument in financiële afwegingen. Dat kunnen we op meerdere manieren realiseren, door bijvoorbeeld goed onderhoud en het op tijd vervangen van voorzieningen. Hoe zwaar de crisis ook is, bezuinigingen mogen het streven naar een duurzame samenleving niet in de weg staan.

– 38 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 39 -

Weerbaar en wendbaar Juist in deze economisch onzekere tijd is het belangrijk dat de gemeente zich voorbereidt op tegenvallers. Financiële risico’s moeten goed in kaart worden gebracht en zo veel mogelijk worden vermeden. GroenLinks wil dat de gemeente voldoende financiële buffer opbouwt voor eventuele tegenvallers. Maar dit mag niet leiden tot onnodig oppotten van geld. De afgelopen jaren hebben grondexploitaties gezorgd voor flink tegenvallende opbrengsten, met name bij het Stationsgebied en Leidsche Rijn. Deze klappen zijn steeds binnen de begroting opgevangen. In de komende periode wil GroenLinks sterk sturen op het in de hand houden van deze risico's. Samen met de nieuwe ruimtelijke strategie moet dit zorgen voor meer realistische grondopbrengsten. Lastenverdeling GroenLinks probeert lastenverhoging in deze financieel krappe tijd zo veel mogelijk te voorkomen. We zetten in op een eerlijke verdeling, waarbij we uitgaan van de twee principes: ‘de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten’ en ‘de vervuiler betaalt’. Utrechters met een laag inkomen krijgen vrijstellingen of korting. Voor afvalstoffenheffing komt op termijn een systeem waar kosten meer in relatie staan tot de hoeveelheid aangeleverd afval. Betaalbare ambities Bovenstaande maatregelen houden Utrecht gezond en zo kan de gemeente ook de nieuwe, extra taken dragen. Maar GroenLinks gaat verder. We ambiëren een duurzame samenleving waarin we het goed met elkaar hebben. Het realiseren van die ambitie kost geld. Nu de inkomsten vanuit het Rijk teruglopen en we lastenverzwaring willen voorkomen, vraagt dat om slimme en creatieve oplossingen. In eerste instantie zoeken we oplossingen binnen de bestaande begrotingen en verschuiven we budgetten. Zo gaat wat GroenLinks betreft geld bestemd voor autoverkeer naar het verbeteren van fietspaden en openbaar vervoer. Binnen het programma sport gaat het geld naar de amateurs en breedtesport ten koste van topsportevenementen. En bij het beheer van de openbare ruimte gebruiken we meer geld voor ondersteuning van groen in zelfbeheer. De budgetverschuivingen tussen de verschillende programma’s of afdelingen houden we beperkt. Deze verschuivingen doen we vanuit inhoudelijke afwegingen. Zo verplaatsen we bijvoorbeeld geld van het programma Openbare Orde en Veiligheid naar het programma Welzijn. We willen namelijk meer ruimte voor preventie en minder voor maatregelen zoals cameratoezicht. Het samenvoegen van budgetten voor Werk en Inkomen en Economische Zaken helpt om arbeidsmarktvraagstukken integraler aan te pakken. Soms zijn besparingen of efficiency pas op lange termijn zichtbaar. Investeringen in duurzaamheid betekenen besparing in de toekomst. Het energiezuinig maken van gebouwen van de gemeente zorgt voor een blijvend lagere energierekening. Meer participatie en burgerinitiatieven kosten in aanvang extra geld, maar betekenen op termijn minder kosten voor de gemeente. Soms kan de gemeente iets anders doen dan subsidiëren. We denken aan ondersteuning van projecten en initiatieven met materiaal, kennis, menskracht, terwijl andere partijen de financiering voor hun rekening nemen. Samen met vastgoedeigenaren en corporaties komen

– 39 -


1 2 3 4 5 6 7

- 40 -

we tot oplossingen voor mensen die tijdelijk dakloos zijn. We zoeken aansluiting bij ondernemers die zelf investeren in de eigen omgeving. Ten slotte moet de gemeente Utrecht alert blijven op andere financieringsbronnen. Het meest voor de hand ligt financiering vanuit de Rijksoverheid of Europa, maar we denken hierbij ook aan publiek-private samenwerking en het werven bij diverse fondsen.

– 40 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48

- 41 -

Aandachtspunten voor de wijken In de wijk West (Lombok, Oog in Al, Halve Maan, Nieuw Engeland, Schepenbuurt) hebben bewoners initiatieven genomen op het gebied van duurzame energie (zonnepanelen). In de omgeving van de Cartesiusweg en het vroegere Werkspoorgebied zijn er tal van kansen voor tijdelijk of hergebruik van panden en hallen. Het Westplein wordt niet langer een onafzienbare asfaltvlakte. Samen met bewoners en belanghebbenden werken we aan een oplossing voor het Westplein die voldoet aan eisen van omgevingskwaliteit, verkeer en milieu. Belangrijk in Noordwest (Zuilen, Ondiep en Pijlsweerd) is een verdere verbetering van de woonkwaliteit. GroenLinks zet zich in voor behoud van de betaalbaarheid van woningen, ook na renovatie. We hebben na de vorige verkiezingen de Spoorlaan tegengehouden en gaan ook nu verkeersoverlast en sluipverkeer tegen. De oevers van zowel de Vecht als het Amsterdam-Rijnkanaal worden groener en aantrekkelijker. In Overvecht ondersteunen wij initiatieven die de kansen en de gezondheid van bewoners versterken zoals aanpak van taalachterstand en het stimuleren van sport en beweging. Wij stimuleren eigen initiatieven zoals de buurtmoestuinen. Ook in Overvecht wachten veel mensen al een tijd op uitvoering van renovatieplannen, zoals in de Themadreven. Wat GroenLinks betreft komt daar schot in, en maken wij gelijk een slag op het gebied van duurzaamheid. Wij willen op korte termijn de lucht- en geluidoverlast van de Noordelijke Rondweg aanpakken. Ook in Noordoost (Votulast, Wittevrouwen, Tuindorp en Voordorp) zijn al veel mensen zelf actief op het gebied van duurzaamheid: van het aanbrengen van zonnepanelen tot vele initiatieven op het gebied van groen zelfbeheer. GroenLinks wil die initiatieven structureel ondersteunen en versterken. De knip bij de Monicabrug kan het sluipverkeer door Votulast beperken. Wij stimuleren collectieve eigen bouwprojecten zoals voor de nieuwbouwlocatie op het oude Veemarktterrein. Plekken, die daar nog niet worden bebouwd, kunnen mooi tijdelijk voor moestuintjes o.i.d worden benut. In Oost (o.m. Wilhelminapark, Abstede, Sterrenwijk en Rijnsweerd) wordt voor een belangrijk deel de Uithoflijn aangelegd. De P&R locatie van De Uithof kan veel autoverkeer afvangen. De Uithof willen wij veelzijdiger maken met meer voorzieningen en een mooie overgang naar Amelisweerd en Rhijnauwen. Ook Oost kent veel actieve bewoners die zich inzetten voor bijzonder groen, zoals Bloeyendael en de oevers van de Minstroom en de Kromme Rijn. Belangrijk is dat het uitgebreide netwerk van vrijwilligers –ook op sociaal gebied- erkend en goed benut wordt. ‘Zuid’ is de noemer voor Hoograven en Lunetten. Vlakbij het nieuwe station Vaartsche Rijn ontstaan talrijke vormen van zelforganisatie, zoals bij Rotsoord, een broedplaats van allerlei creatieve ontwikkelingen en een plek voor tijdelijk ruimtegebruik. Verkeer is soms zeer dominant, zoals de ’t Goylaan en de Waterlinieweg. GroenLinks wil daar een boulevard van maken in plaats van een racebaan. Even verder ligt de A27. GroenLinks steunt het verzet tegen de verbreding en wil dat aan de geluidhinder en luchtkwaliteit veel meer wordt gedaan.

– 41 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

- 42 -

De monumentale kwaliteit van de Binnenstad ligt ons zeer na aan het hart. Daarom wil GroenLinks de Oudegracht autovrij maken. De Binnenstad is niet alleen winkel- en uitgaansgebied, maar ook woongebied. Wij willen dat de gemeente met ondernemers en bewoners samen afspraken maakt over de aanpak van overlast. De andere kant van de Binnenstad is het Stationsgebied. De toekomstige verblijfskwaliteit is voor ons een heel belangrijke toetssteen voor alle plannen, het verkeer mag niet langer zo dominant zijn. Ook de uitstoot van bussen wordt flink teruggebracht en er worden voldoende fietsparkeerplekken ingeruimd. De Bieb++ gaat alleen door als die extern kan worden gefinancierd. Kanaleneiland, Rivieren- en Dichterswijk vormen Zuidwest. Ook in Kanaleneiland wachten bewoners op uitvoering van herstructureringsplannen, en wij willen daar met de corporaties een nieuwe impuls aan geven waarbij ook de bewonerswensen meetellen. GroenLinks wil dat ook het gebied aan de westkant van het station een prettig wandelgebied wordt en dat het parkeren voor de Jaarbeurs aan de andere kant van het Merwedekanaal plaatsvindt. Langs het Merwedekanaal kunnen nog veel woningen worden gebouwd op de plek van oude bedrijfshallen. Bij de nieuwbouw Leidsche Rijn blijft ook de sociale huursector belangrijk. De bouw van Leidsche Rijn Centrum versterkt het voorzieningenaanbod, ook in cultureel opzicht. GroenLinks heeft zich flink ingezet voor goede fietsverbindingen in en rond Leidsche Rijn en de fietsbrug naar de binnenstad, en gaat zich nu voluit inzetten voor een toekomstige tramverbinding. Leidsche Rijn is bij uitstek een plek waar de inzet van bewoners voor elkaar als bindende kracht van groot belang is. Ook in Vleuten-De Meern is het van belang de bestaande vormen van zelforganisatie van bewoners te steunen. Rond Vleuten-De Meern toont Utrecht zich als Groene Hartgemeente en dat houden we ook zo in Rijnenburg en in Haarzuilens. GroenLinks geeft veel aandacht aan de ontwikkeling van het Hart van De Meern. Ook voor Vleuten en De Meern is de kwaliteit van voorzieningen, fietsroutes en het openbaar vervoer belangrijk.

– 42 -


1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

- 43 -

COLOFON Dit verkiezingsprogramma wordt na de mogelijkheid tot amendering definitief vastgesteld door de Algemene Ledenvergadering van GroenLinks, afdeling Utrecht-stad op 30 oktober 2013. Programmacommissie: Meike Berben Monique Bollen Koos de Bruijn Peter van Corler Klaske Gonlag Jos Kloppenborg Laurens Lubbers Kees van de Merwe Leike van Os (voorzitter) Boudewijn Struijk (eindredactie)

– 43 -

GROENLINKS UTRECHT. Concept Verkiezingsprogramma september 2013

Recommend Documents