GROEN EN SOCIAAL
VERKIEZINGSPROGRAMMA 2011-2015 GROENLINKS PROVINCIALE STATEN NOORD-HOLLAND
1
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
GROEN en SOCIAAL
verkiezingsprogramma 2011-2015 GroenLinks Provinciale Staten Noord-Holland vastgesteld op 6 november 2010
Inhoudsopgave I
Duurzame vergezichten
6
II
Zuinig op ruimte en water
8
III
Vervoer voor iedereen
11
IV
Natuurlijk groen!
14
V
Samen zorgen en leven
16
VI
Groene groei
18
VII
Verantwoord en vernieuwend bestuur
20
Kandidatenlijst GroenLinks Noord-Holland
17
Colofon
24
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
5
I Duurzame vergezichten De uitdaging voor de komende jaren is de bestaande kwaliteiten in noord, midden en zuid Noord-Holland te versterken en met elkaar te verbinden. GroenLinks wil vooruit, met oog voor de diversiteit en leefbaarheid van de provincie. Noord-Holland is een prachtige en veelzijdige provincie om te wonen, te werken en te ontspannen. Het noorden van de provincie is landelijk, open en weids, met een belangrijke rol voor recreatie en landbouw. Het zuiden, met een sterke diensteneconomie en creatieve sector, is voller en drukker; de ruimte is schaars. Daarnaast zijn er bijzondere gebieden met veel water, zoals het Gooi en de Vechtstreek. Belangen van bedrijven staan soms haaks op wat goed is voor het milieu, de gezondheid van burgers en een veilige toekomst. Dat geldt bijvoorbeeld voor de plannen voor de uitbreiding van Schiphol en een nieuwe kernreactor in Petten. Een goede ruimtelijke ordening houdt Noord-Holland schoon en veilig. GroenLinks gaat de discussie hierover aan en kiest voor structurele oplossingen, juist in economisch moeilijke tijden. Een
6
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
groene en sociale visie op lange termijn is daarbij onmisbaar. Noord-Holland moet van het Rijk de komende jaren structureel 65 miljoen bezuinigen. De provincie heeft daarom de keuze gemaakt zich de komende jaren te richten op bereikbaarheid, natuur, milieu en ruimtelijke ordening. GroenLinks vindt dat de provincie daarnaast ook sociale knelpunten moet blijven signaleren en verhelpen. Bij andere onderwerpen past een bescheidener rol van de provincie en een grotere inzet van andere overheden of maatschappelijke organisaties. Dat betekent ook dat nu de tijd rijp is voor duurzame vernieuwing en heldere keuzes door Provinciale Staten. Met een realistische kijk op de toekomstige rol van de provincie in het geheel van bestuurslagen, met waterschappen, gemeentes, steden en het Rijk. Groen-
Links staat daarbij voor een groene en sociale richting die tegelijk een efficiënt, effectief en overzichtelijk bestuur op levert. Door de bezuinigingen moet de provincie taken overdragen en afstoten. Een ingewikkeld proces dat niet mag misgaan. Zorgvuldigheid is belangrijk. GroenLinks vindt dat de provincie samenwerking en afstemming tussen alle partijen moet blijven bevorderen en neemt waar nodig de regie.
deelname aan de coalitie van PVDA, VVD, GroenLinks en CDA. Voor de periode 2011-2015 is GroenLinks weer bereid de provincie te besturen: Noord-Holland kan verantwoord vooruit door voorrang te geven aan duurzaamheid. Als het aan GroenLinks ligt, blijft NoordHolland een gezonde provincie met inwoners die zin hebben in de toekomst.
Duurzaamheid biedt kansen om NoordHolland als woon- en werkgebied aantrekkelijk te maken én te houden. Met ruimte voor innovatie, ontwikkeling en bescherming van natuur en landschap en wonen en werken. Een schoon milieu en duurzame energie gelden daarbij als voorwaarden. De (inter)nationale economische en culturele aantrekkingskracht van de provincie moet blijven. In de periode 2006-2010 heeft GroenLinks verantwoordelijkheid genomen door
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
7
II Zuinig op ruimte en water In Noord-Holland kennen we landbouwgebied, havens, Schiphol, stedelijk gebied, recreatie en bedrijventerreinen. Voor GroenLinks is zuinig omgaan met ruimte en water het uitgangspunt. Dit kan door grenzen te stellen, en het bestaande beter te benutten Slimmer, duurzamer en zuiniger. • GroenLinks legt net als afgelopen jaren bij ruimtelijke ordening en waterbeheer de nadruk op afstemming, samenwerking en eigen initiatief. Zo zijn agrariërs bijvoorbeeld hard nodig voor het beheer van natuur en landschap. Zij moeten samen met anderen in de provincie projecten kunnen uitvoeren. • Slimme combinaties van functies zijn nodig bij de inrichting van provinciale ruimte. Bijvoorbeeld in de overgangsgebieden tussen stad en platteland. Dit kan onder meer door agrarisch natuurbeheer, menging van bedrijvigheid en woningbouw en het gebruik van glastuinbouw voor lokale energieopwekking. • GroenLinks vindt de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen in de komende vier jaar onnodig. Eerst moeten bestaande terreinen beter benut
8
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
worden. GroenLinks is voorstander van het omzetten van kantoren of bedrijfspanden naar woningen. • Bouw van nieuwe woningen gebeurt zo veel mogelijk binnen bestaande steden en dorpen. Uitgangspunt is de lagenbenadering: niet bouwen in té
Dankzij GroenLinks (2007-2010) • • • • •
nadruk op nieuwbouw binnen steden en dorpen volop duurzaamheid in structuurvisie Noord Holland 2040 geen onnodige groei van bedrijventerreinen geen buitendijkse bebouwing en geen brug in IJmeer extra bescherming van waardevol landschap
laaggelegen gebieden en kiezen voor locaties die goed bereikbaar zijn met openbaar vervoer en de auto. • Eventuele groei van de havens bij het Noordzeekanaal vindt plaats binnen de huidige terreinen. De kolenopslag maakt plaats voor activiteiten die duurzaam zijn en meer werkgelegenheid opleveren. • Schiphol heeft een belangrijke economische functie, maar legt tegelijk een fors (ruimtelijk) beslag op de omgeving. De provincie moet zich gaan inzetten voor Schiphol als moderne internationale luchthaven, met een selectieve ontwikkeling van de luchtvaart, met vermindering van mondiale uitstoot en beperking van hinder voor de omgeving. Uitbreiding met een zesde baan is niet aan de orde. • GroenLinks wil dat er bij ruimtelijke plannen vooraf rekening wordt gehouden met waterbeheer: water als ordenend principe. Het is noodzakelijk om gebieden aan te wijzen voor waterberging bij calamiteiten en piekbelasting. GroenLinks is zich bewust van de ingrijpende effecten voor de agrariërs en bewoners in deze gebieden en is daarom voorstander van maatwerk en goede compensatie.
GroenLinks gaat voor: 1. een provinciaal grondbedrijf om samen met gemeentes de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen te stimuleren en de grondprijzen voor woningbouw en agrarisch gebruik in de hand te houden; 2. een specifieke aanpak per gebied in het landelijk gebied, met onderscheid
tussen natuur en landschap versus agrarische productie, en met meer mogelijkheden voor verbrede landbouw; 3. bescherming van landschaps- en stadsgezichten door inzet van aanwijzingen of een inpassingplan; 4. geen grootschalige detailhandel in het open landschap; 5. handhaving van en toezicht op architectonische kwaliteit en duurzaamheid van gebouwen; 6. alleen nieuwe ontwikkeling van wonen en werken rondom stations en andere ov-knooppunten; 7. alleen nieuwe bebouwing in het landelijk gebied als het niet binnen bestaand bebouwd gebied kan en de plannen passen binnen regionale afspraken en duurzaam zijn; 8. een open IJmeer, waarin natuur en ecologie voorop staan: geen buitendijkse bebouwing en geen brug tussen Amsterdam en Almere; 9. een haven in het Noordzeekanaalgebied die zich meer en meer concentreert op verwerking en toegevoegde waarde en zo min mogelijk op doorvoer en overslag; 10. geen nieuwe bedrijventerreinen, maar herstructurering en verduurzaming van bestaande en oude bedrijventerreinen; 11. het voortzetten van de subsidieregeling ‘Herstructurering en Innovatief Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen’ (HIRB); 12. een slimme en duurzame ontwikkeling van Schiphol met minder geluidsen milieuhinder voor de omgeving; 13. betere zorg voor waterbeheer in de provincie.
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
9
Zorg voor kwaliteit • Duurzaamheid wordt geïntegreerd in de ontwikkeling van stedelijk en landelijk gebied. • Bij nieuwbouw en herstructurering staat voor GroenLinks kwaliteit voorop. Het gaat niet om een maximaal financieel resultaat uit de exploitatie, maar om energieneutraal en aanpasbaar bouwen met duurzame materialen, om bouwen voor verschillende doelgroepen en om architectuur met respect voor landschap en cultuurhistorie. • In sommige Noord-Hollandse gemeentes zal over enige jaren het aantal inwoners krimpen. Méér bouwen helpt niet. De krimp biedt kansen zoor de herinrichting van bepaalde gebieden, waarmee het open karakter van het landschap versterkt kan worden en er ruimte ontstaat voor recreatie en natuur.
10
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
• In het noorden van de provincie zijn volop kansen voor windenergie. Een goede inpassing is essentieel; een intelligente opstelling van de windmolens kan de kwaliteit van het landschap versterken. Ook bij andere vormen van duurzame energie, zoals biomassa en zonne-energie, wordt goed op de effecten op het landschap gelet.
III Vervoer voor iedereen
GroenLinks gaat voor: 1. krimp als kans voor herinrichting, om zowel het eigen karakter van het landelijk als het stedelijk gebied te versterken; 2. volop benutten van de ruimtelijke mogelijkheden voor windenergie en andere vormen van duurzame energie.
Werken aan bereikbaarheid is een belangrijke taak van de provincie. De provincie realiseert en onderhoudt de provinciale wegen en fietspaden, is opdrachtgever voor het openbaar vervoer en stimuleert gemeentes bij de aanleg van diverse projecten. GroenLinks kiest voor schone en duurzame oplossingen voor bereikbaarheid: verhogen van het aandeel van de fiets en het openbaar vervoer ten opzichte van het aantal kilometers dat met de auto wordt afgelegd. GroenLinks wil dat Noord-Holland koploper wordt in schoon en groen verkeer, met ruimte voor fietspaden en fijnmazig openbaar vervoer • GroenLinks kiest voor een bereikbaarheid die groen én veilig is. Dat betekent: investeren en onderhouden. Investeren in een fijnmazig en veilig netwerk van fietspaden. Het behouden van een sluitend netwerk van openbaar vervoer, inclusief verbindingen over water. • De provincie gaat door met noodzakelijke investeringen in het netwerk van hoogwaardig openbaar vervoer voor lange afstanden, zoals bij de aanleg van vrije busbanen langs snelwegen. Plus: overstappunten op plekken waar het openbaar vervoer niet tot de voordeur rijdt. De reistijden gaan omlaag, het comfort omhoog. • Daarnaast stimuleert de provincie gemeentes actief om aantrekkelijke en
Dankzij GroenLinks (2007-2010) • •
•
• •
investering met geld van de provincie in openbaar vervoer 30% meer busvervoer bij de laatste aanbesteding in de kop van NoordHolland nieuw hoogwaardig openbaar vervoer, zoals de Zuidtangent naar NieuwVennep nieuwe fietspaden en -stallingen door het programma fietsimpuls gemakkelijke overstap van auto naar ov door aanleg van P+R-plaatsen
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
11
snelle fietsroutes tussen woon-, werken recreatiegebieden te realiseren. De provincie geeft het goede voorbeeld door voor de fietspaden langs de eigen provinciale wegen een strenge kwaliteitsnorm te hanteren. De provincie stimuleert de aanleg van langeafstandsfietspaden (‘fietssnelroutes’) tussen gemeentes. • GroenLinks pleit voor een betere samenwerking tussen opdrachtgevende overheden in het openbaar vervoer. Het doel is efficiënte en effectieve voorzieningen in Noord-Holland. GroenLinks maakt openbaar vervoer beter toegankelijk voor iedereen.
GroenLinks gaat voor: 1. een samenhangend openbaar vervoernet in de regio Amsterdam met regionale treinen, metro’s en hoogwaardig openbaar vervoer, een vervoernet dat de kwaliteit heeft van een metronet; 2. kortere wacht- en overstaptijden voor het openbaar vervoer; 3. actuele reisinformatie over het openbaar vervoer, die beschikbaar is via internet en informatiezuilen; 4. aanbesteding van openbaar vervoer in grotere samenhangende gebieden, met als belangrijke uitgangspunten de gebruikerswensen, duurzaamheid en kwaliteit; 5. stimuleren dat in nieuwbouwwijken bij de oplevering van de eerste woningen al een openbaar vervoer verbinding beschikbaar is; 6. vrije busbanen voor de Zuidtangent over het hele traject van AmsterdamZuidoost naar Velsen, met in de toekomst een opwaardering naar een (snel)tramverbinding; 7. een goed functionerende OV-chipkaart
12
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
met lage tarieven en voldoende gebruiksgemak; 8. voorzetting van het programma ‘fietsimpuls’ met meer en betere fietsenstallingen bij alle belangrijke (bus) stations en -haltes; 9. extra aandacht voor en aanpak van de gevaarlijkste kruispunten in de provincie; 10. een goed vaarwegennet dat in de toekomst een steeds belangrijkere rol gaat spelen bij goederenvervoer.
Koploper in groen verkeer • GroenLinks streeft naar efficiënt energiegebruik en kijkt ook naar nieuwe mogelijkheden die het verkeer en de wegen in de provincie bieden, zoals bij energie-uit-asfalt en dynamische verlichting. Noord-Holland blijft koploper bij de toepassing van LED-verlichting. Daarnaast wil GroenLinks elektrisch verkeer op groene stroom stimuleren met bijvoorbeeld een netwerk van oplaadpunten. • Schoon vervoer moet de aantrekkelijkste keuze worden voor reizigers. GroenLinks staat voor duurzaam inkopen bij vervoerconcessies en infrastructuurprojecten, en voor slimme oplossingen als deelauto’s en thuiswerken. De provincie stimuleert innovatieve en maatschappelijke initiatieven voor het verder vergroenen van vervoer. • GroenLinks blijft voorstander van de invoering van een kilometerheffing met differentiatie naar milieukenmerken, plaats en tijd. De privacy moet
daarbij gewaarborgd zijn. Bij mobiliteit geldt dat de vervuiler betaalt: wie op drukke plekken of momenten rijdt in een vieze auto, betaalt meer. Zo verbetert de bereikbaarheid en vergroent het vervoer! • Soms geeft de combinatie van vervoersmiddelen de kortste reistijd. GroenLinks wil deze mogelijkheid stimuleren met meer P+R-terreinen.
GroenLinks gaat voor: 1. meer P+R-terreinen om gecombineerd vervoer tot een succes te maken; 2. verbetering van het openbaar vervoer tussen Amsterdam en Almere, maar een nieuwe rechtstreekse verbinding mag er alleen komen in de vorm van een tunnel voor openbaar vervoer; 3. proefprojecten voor een kilometerheffing in de provincie.
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
13
er wordt gezocht naar manieren om de beheerskosten te verminderen.
IV Natuurlijk groen! De periode2011 tot 2015 vraagt om scherpe keuzes en duidelijke afspraken over natuur, landschapsbeheer en landbouw. GroenLinks zet in op een aanpak die het beste past bij de diversiteit van de provincie, uiteenlopend van dichtbevolkte steden tot kleine dorpen. Afzonderlijke natuurgebieden en beschermd landschap in Noord-Holland zijn daarin belangrijke aandachtspunten. • De ecologische hoofdstructuur moet in 2018 gerealiseerd zijn. GroenLinks kiest voor een ecologische hoofdstructuur met hoge natuurwaarde en biologische landbouw. De ecologische hoofdstructuur wordt gebiedsgericht gerealiseerd samen met alle andere betrokkenen (gemeenten, boeren, landschapsbeheerders etc.). • De komende jaren staan in het teken van het smeden van vruchtbare coalities. Agrariërs en recreanten zijn elkaars bondgenoten. Alleen samen kunnen ze elk hun ambities realiseren. Alle partners moeten daarin verantwoordelijkheid nemen en krijgen. De provincie neemt een coördinerende en coachende rol. • Het beheer van recreatieschappen blijft een gedeelde verantwoordelijkheid van provincie en gemeenten, zowel bestuurlijk als financieel. Voor GroenLinks gelden daarbij de volgende uitgangspunten:
14
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
de terreinen van de recreatieschappen blijven gratis toegankelijk, ruimtelijke ingrepen leiden niet tot verstening en bebouwing van de recreatiegebieden en
Dankzij GroenLinks (2007-2010) • •
• •
•
de ecologische hoofdstructuur (EHS) is versterkt en verbeterd goede beheerplannen voor de twee belangrijkste Natura 2000-gebieden, Laag-Holland en Oostelijke Vechtplassen/Naardermeer biodiversiteit in het gebied Waalenburg op Texel wordt gerealiseerd een samenwerkingsovereenkomst voor de realisatie van het Ecoduct Crailo/A1 (Laarderhoog) betere bescherming van weidevogels in Noord Holland
GroenLinks gaat voor: 1. bevordering van groen toerisme en extensieve recreatie in de kop van Noord-Holland; 2. versterken van de kwaliteit van de nationale landschappen 3. voltooiing van de beheerplannen van Natura 2000, met goede afspraken over ammoniak en stikstof; 4. naast stiltegebieden ook donkerte gebieden; 5. een balans tussen ecologisch en cultuurhistorisch: natuurgebieden intact laten en recreatieparken zo groen mogelijk maken of houden; 6. aandacht voor landschap- en stadsgezichten, bijvoorbeeld de Westfriese omringdijk en de Stellingen van Amsterdam en Den Helder zonder aanleg van wegen.
zichten krijgen een impuls. • In overleg met de branche wil GroenLinks de agrarische sector vergroenen, bijvoorbeeld de bollensector. Daarbij moet er een goed beleid komen voor belevings- en natuurwaarde, met bijbehorende vergoedingen. Op die manier krijgen bijvoorbeeld veenweidegronden een goede toekomst. • GroenLinks spant zich in voor de bescherming en het voortbestaan van dieren. Het doden van dieren in de vrije natuur mag alleen bij aangetoonde aanzienlijke schade aan landbouwgewassen, of bij gevaar voor andere dieren en mensen. En dan alleen als andere methoden niet werken. • GroenLinks pleit er voor de schade van plaagdieren te voorkomen en te herstellen, in plaats van te kiezen voor een dieronvriendelijke, agressieve bestrijding.
Eenheid in diversiteit
GroenLinks gaat voor:
• Lokaal geproduceerd voedsel is goed voor de werkgelegenheid in de regio en bespaart vervoerskosten. GroenLinks wil stimuleren dat bedrijven milieubewust en diervriendelijk produceren en dat de producten afgezet worden op de lokale markt. GroenLinks is tegen verdere uitbreiding van de intensieve veehouderij. • De regeldruk bij de ruimtelijke inrichting moet verminderen en soms onbedoeld tegengestelde richtlijnen moeten verdwijnen. Een leidend principe is een zo groen mogelijke inrichting van de omgeving. Hergebruik en vergroening van woningbouwlocaties, bedrijventerreinen en landschapsge-
1. structurele ondersteuning van agrarische natuurverenigingen voor de bescherming van weidevogels en het beheer van het boerenlandschap; 2. bevordering van duurzame en biologische veeteelt en landbouw met als doel een aandeel van minstens 15% in 2015 (50% in 2050); 3. het ondersteunen van agrariërs die willen omschakelen naar biologische landbouw; 4. een prominente plek in dorpen en steden in Noord Holland voor streekmarkten met lokale (biologische) producten; 5. doden van dieren in de vrije natuur alleen bij hoge uitzondering; 6. diervriendelijke en effectieve aanpak van schade of overlast door plaagdieren.
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
15
GroenLinks gaat voor:
V Samen zorgen en leven GroenLinks ziet erop toe dat niemand in de Noord-Hollandse regio’s tussen wal en schip valt. Daarvoor is samenwerking en afstemming tussen maatschappelijke organisaties, bedrijven en andere overheden nodig. • Bereikbaarheid van voorzieningen zoals zorg- en cultuur staan bij GroenLinks voorop, ook al zijn dit geen kerntaken van de provincie. GroenLinks wil werken aan efficiënte inzet van de overgebleven financiële middelen voor zorg, zodat korte doorlooptijden en weinig bureaucratie werkelijkheid worden. Een lange termijnvisie is nodig om de zorg betaalbaar te houden. Verspilling van geld door losstaande projecten behoort tot het verleden. Bovendien is de zorg een groeisector en belangrijk voor de economie in Noord-Holland. • In de nabije toekomst zullen de meeste jeugdzorg- en welzijntaken van de provincie overgaan naar gemeentes. GroenLinks maakt zich sterk voor een zorgvuldige (kennis)overdracht van (preventieve) jeugdzorg en zorgt dat dit opgenomen wordt in lokale welzijn-, sport- en onderwijsprogramma’s.
16
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
• Preventieve zorg is de beste en daarom moet er bij de provincie voldoende toezicht op en ondersteuning van een goed functionerend zorgnetwerk zijn. GroenLinks geeft extra aandacht aan krimpgebieden en sociale initiatieven voor zwakkere groepen.
Dankzij GroenLinks (2007-2010) •
• • • •
kleinschalige woonvormen voor onder meer ouderen, GGZ-patiënten en (autistische) jongeren inzet voor pleegouders door oprichting van een noodfonds opvang van zwerfjongeren in onder andere Haarlem jongeren uit gezinnen met lage inkomens kunnen sporten zichtbaarheid van culturele voorzieningen via nieuwe media
1. toegang tot passende zorgvoorzieningen voor iedereen, zowel op het platteland als in grote steden, niemand valt buiten de boot; 2. korte doorlooptijden en zo min mogelijk bureaucratie in de zorg; 3. het ondersteunen van gemeentes in krimpgebieden bij hun zorgtaken; 4. het stimuleren van samenwerking en kennisuitwisseling tussen steden en krimpgebieden; 5. een coördinerende rol van de provincie bij pleegzorg, kleinschalige woonvormen voor minderheden, ouderen en zwakkeren en opvang van dak- en thuislozen, in het bijzonder zwerfjongeren; 6. zorgvuldige overdracht van jeugdzorg naar gemeentes.
Verbindende cultuur • Noord-Holland kent een open, diverse samenleving waar emancipatie en (internationale) ontwikkeling belangrijke waarden zijn. Voor een groot deel ligt dit aan de cultuur die in de provincie een grote rol speelt en tegelijk een belangrijke motor is van de NoordHollandse economie. • De inzet van GroenLinks is: een open cultuur waarin iedereen in aanraking komt met cultuur en sport, zaken die mensen binden en inspireren. • De provincie moet daarnaast ook haar verantwoordelijkheid voor de hoofdstad nemen en samen met andere overheden zorgen dat Amsterdam (inter)nationaal gezien dé culturele stad blijft. • Educatie is de basis van interesse voor
cultuur. In alle regio’s moet daarom een efficiënt netwerk van voorzieningen van cultuureducatie en -participatie zijn. Ook de functie van Sportservice Noord-Holland moet blijven bestaan. • Een regionale spreiding van cultuurvoorzieningen in de provincie is noodzakelijk, net als het behoud van cultuurhistorie. Samenwerking met en afstemming tussen andere overheden, culturele organisaties en kunstenaars in belangrijk. Te denken valt aan een (virtueel) platform voor kennisdeling en -uitwisseling.
GroenLinks gaat voor: 1. toegang tot cultuur en sport voor iedereen in Noord-Holland; 2. beheer en behoud van cultuurhistorie met goede voorzieningen voor digitale opslag van (cultureel) erfgoed; 3. het behouden van de culturele aantrekkingskracht van Noord-Holland én Amsterdam; 4. het bevorderen van kennisdeling en samenwerking tussen culturele instellingen in Noord-Holland door een (virtueel) platform; 5. een RTV Noord-Holland dat fungeert als koploper voor het bevorderen van een open cultuur, een organisatie met allerlei platforms die de inwoners van Noord-Holland bindt, informeert en inspireert.
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
17
vincie zelf een voorbeeldrol door een duurzame bedrijfsvoering.
GroenLinks gaat voor:
VI Groene groei GroenLinks is er van overtuigd dat duurzame economie de toekomst heeft. De provincie kan een belangrijke stap zetten door een aanpak van de huidige economische crisis, met duurzame oplossingen en innovatie. De provincie kan en moet daarbij een leidende rol spelen. • Grote delen van Noord-Holland zitten aan de grens van wat het milieu kan dragen, vooral het gebied tussen de IJmond en Amsterdam. Het landelijk beleid is op dit terrein onvoldoende effectief. De provincie moet extra stappen zetten. Het is nodig dat er prioriteiten gesteld worden, op basis van duidelijke berekeningen van de milieubelasting per regio. • Kennisdeling en kennisuitwisseling tussen ondernemers en belanghebbenden bevordert een duurzame economie. GroenLinks wil daarom kenniscentra voor ondernemers oprichten, samen met de kennisinstituten in de provincie. • Groene economie en leefbaarheid gaan hand in hand, maar voor een krachtig economisch beleid zijn meer instrumenten nodig dan alleen subsidies voor groene projecten. Scherpe milieueisen leiden bijvoorbeeld tot snellere vernieuwing. • GroenLinks wil dat de provincie in de vergunningverlening de grens opzoekt
18
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
van wat haalbaar is op het gebied van duurzaamheid. Duidelijke keuzes zijn belangrijk: welke bedrijvigheid is acceptabel en waar is ruimte voor vergroening en innovatie? Geen regelgeving die de ontwikkeling van een groene en vernieuwende economie belemmert. Daarnaast heeft de pro-
Dankzij GroenLinks (2007-2010) •
•
• •
duurzaamheid is altijd onderdeel van de procedure bij het maken en toetsen van plannen overzicht van mogelijkheden voor energiebesparing en duurzame energie bij bedrijven opwekking van twee keer zoveel windenergie als in 2006 ontwikkeling van duurzame economie en werkgelegenheid
1. scherpe duurzaamheideisen en prestatienormen bij ruimtelijke plannen en vergunningverlening; 2. het ontlasten van regio’s die aan de grenzen van de milieuruimte zitten; 3. een garantiefonds voor groene leningen, met lagere rentes en terugverdientijden die bedrijven de kans geven zich te ontwikkelen; 4. het ondersteunen van groene start-ups en andere duurzame innovatieve projecten; 5. kennisontwikkeling van groen ondernemen, duurzame en innovatieve economie, in samenspraak met ondernemers en andere belanghebbenden; 6. hogere eisen aan milieubeheerssystemen, integrale duurzaamheid (PeoplePlanet-Profit) en kennisdeling bij bedrijven; 7. geen vestiging van nieuwe winkellocaties tenzij bij stationsgebieden; 8. vergroening van bedrijventerreinen; 9. slimme integratie van cultuur historische ontwikkeling, recreatie en landbouw, in samenspraak met agrarische ondernemers en andere belanghebbenden; 10. het verminderen van activiteiten die veel milieubelasting veroorzaken en relatief weinig werkgelegenheid opleveren, zoals kolenoverslag in de Amsterdamse haven.
Duidelijke keuze voor duurzame energie • GroenLinks wil een vergaande reductie van het energiegebruik en van milieuschade. Het gebruik van duurzame
energie door bedrijven moet tussen nu en 2050 worden gemaximaliseerd. • GroenLinks wil de ecologische voetafdruk van bedrijven bepalen zodat de milieulast van een bedrijf zichtbaar wordt. Hierdoor kan de wenselijkheid van vestiging of verplaatsing van bedrijven bepaald worden. GroenLinks zet in op het zoveel mogelijk weren van milieubelastende bedrijven (sectoren). • De provincie voegt Bruto Nationaal Geluk toe als een indicator voor welvaart. Dat betekent een brede definitie van welvaart waarin naast het Bruto Nationaal Procuct het welzijn van mensen en milieubehoud meeweegt. • Om onze lange termijn ambities voor milieu en klimaat te realiseren, zijn nú effectieve maatregelen nodig. GroenLinks wil een helder en realistisch transitiemodel naar een duurzame economie. Met duidelijke energiedoelstellingen voor 2050, tussenstappen en prioriteiten. Hoe eerder deze keuzes duidelijk zijn, des te sneller wordt een duurzame economie werkelijkheid.
GroenLinks gaat voor: 1. ontwikkeling van duurzame energiebronnen, zoals zonne-energie, biomassa, watermolens en aardwarmte en de bevordering van lokaal opgewekte energie; 2. omschakeling naar biologische landbouw en veeteelt in combinatie met lokaal opgewekte energie 3. het stimuleren van offshore windindustrie en daaraan gerelateerde industriële activiteiten, bij voorkeur in de kop van Noord-Holland.
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
19
VII Verantwoord en vernieuwend bestuur Landelijk speelt de discussie in hoeverre het middenbestuur nog toekomst heeft. Een discussie over de omvang en taken van de provincie is dus wenselijk. Maar eerst moet aangetoond worden dat schaalvergroting daadwerkelijk tot minder bestuurlijke druk leidt en een meerwaarde heeft voor de inwoners van Noord-Holland. De provincie moet als bestuurslaag betrouwbaar, zichtbaar en toegankelijk zijn voor alle inwoners. Zeggenschap, dienstbaarheid, zorgvuldigheid en effectiviteit staan daarin voorop.
• Betrouwbaarheid en transparantie zijn belangrijk, zowel voor bestuur als voor de ambtelijke organisatie. Voorlichting en kennisoverdracht op maat zullen leidend zijn. Betrokkenen krijgen meer zeggenschap via moderne communicatiemiddelen. • De provincie heeft een toezichthoudende taak naar de gemeentes. De afgelopen jaren is er veel discussie geweest in hoeverre kleine gemeentes kunnen voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen. Initiatieven voor samenwerking en fusie moesten vooral van onderop komen. Het lukte niet altijd om alle partijen op één lijn te krijgen. GroenLinks wil dat de provincie waar nodig zo een proces kan leiden of daarin gaat bemiddelen.
20
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
• Feit is dat de afgelopen jaren er veel taken verschoven zijn naar de gemeente. De huidige discussie over verdere decentralisatie van de jeugdzorg toont aan dat het proces niet stopt. Het wordt voor kleine gemeentes steeds moeilijker om aan alle kwali-
Verantwoord vooruit is volgens GroenLinks • • • • •
transparante procedures en heldere communicatie betrouwbare informatie toezicht en openbaarheid integer en overzichtelijk handelen groene, duurzame en sociale oplossingen
teitseisen te voldoen. GroenLinks pleit voor coördinatie tussen en ondersteuning van kleine gemeentes. • Het besef dat Europa belangrijk is voor Noord-Holland neemt toe. Naast de Europese structuurfondsen zijn ook andere fondsen beschikbaar die projecten in de provincie mede kunnen ondersteunen. De gegroeide samenwerking met de andere Randstadprovincies wordt voortgezet met als doel om regionale projecten op te zetten. Gemeentes kunnen bij deze samenwerking aansluiten. • Metropoolregio Amsterdam, het informele samenwerkingsverband tussen overheden in het noorden van de Randstad is een goed voorbeeld van vernieuwing in bestuur: afspraken over onder meer verkeer, vervoer, economie, landschap en duurzaamheid vinden daar een groot draagvlak. • Een beslissing over de toekomst van de waterschappen neemt de rijksoverheid. GroenLinks vindt de taken en functies van de waterschappen van groot belang. Als de waterschappen opgeheven worden, kunnen de taken het beste bij de provincie ondergebracht worden.
GroenLinks gaat voor: 1. betrouwbaar en overzichtelijk bestuur voor alle inwoners; 2. actieve betrokkenheid van burgers bij de provincie, bijvoorbeeld door (digitale) burgerpanels; 3. de mogelijkheid voor initiatiefnemers van burgerinitiatieven om met Provinciale Staten in discussie te gaan over hun voorstel;
4. sterke gemeentes die de kwaliteit kunnen leveren die burgers van hen verwachten; wanneer dit niet lukt is herindeling/fusie aan de orde, zo nodig met een stevige regierol van de provincie; 5. terughoudendheid in intergemeentelijke samenwerking als er weinig democratische controle is (zoals Samen En Toch Apart).
Degelijke huishouding • In de afgelopen periode is de provincie Noord-Holland geconfronteerd met de gevolgen van de crisis. In het bijzonder speelt de noodzaak om het vertrouwen van de burgers te herstellen na het debacle met de gelden (€ 78 miljoen) die bij de IJslandse Landsbanki waren gestald en niet terug kwamen. • Naar aanleiding van deze gebeurtenis hebben Provinciale Staten van NoordHolland een Provinciale Onderzoekscommissie ingesteld. De commissie heeft een groot aantal aanbevelingen gedaan, die voor een belangrijk deel al in concrete acties zijn vertaald. • De provincies moeten de komende jaren fors bezuinigen. In de afgelopen Statenperiode heeft het Rijk tweemaal gekort op het Provinciefonds. De verwachting is dat de komende jaren opnieuw minder geld naar de provincie zal gaan. Dat betekent keuzes maken. • Een groot deel van het budget van de provincie wordt besteedt aan infrastructurele werken. Het ligt voor de hand om toekomstige projecten te bekijken op nut en noodzaak en prioriteiten te stellen. GroenLinks vindt dat
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
21
ook in financieel krappe tijden de doelstellingen voor milieu, natuur en duurzaamheid overeind moeten blijven. • De provincie voert een actief diversiteitbeleid en moedigt duurzaam inkopen en maatschappelijk ondernemen aan. In de rol als opdrachtgever kiest de provincie voor organisaties die dit toepassen. • De provinciale bedrijfsvoering wordt verder ontwikkeld aan de hand van ISO 26000, de nieuwe internationale standaard die heldere richtlijnen biedt op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. • GroenLinks realiseert zich dat de Provinciale Staten nauwelijks budget hebben voor de aanpak van mondiale problemen en blijft zich daarom vooral landelijk voor ontwikkelingssamenwerking inzetten. De provincie werkt mee aan de realisatie van de millenniumdoelen voor 2015, de acht afspraken die 189 landen hebben gemaakt voor een betere wereld.
4. alle inzet om een zo groot mogelijk deel van de €78 miljoen terug te krijgen; 5. een effectieve en duurzame bedrijfsvoering, met digitale informatie die voldoet aan eisen van privacybescherming en met software op basis van open standaarden; 6. duurzaamheid in de provinciale bedrijfsvoering verder ontwikkelen aan de hand van ISO 26000; 7. het invullen van de bezuinigingen door vooral kritisch naar de eigen uitgaven te kijken; 8. concentratie op de kerntaken met eigen invulling op het terrein van klimaat, zorg en welzijn; 9. het openhouden van de mogelijkheid van lastenverhoging via hogere opcenten; 10. een landelijke aanpak van mondiale problemen en ontwikkelings¬samenwerking en de inzet van de provincie voor het bereiken van de millenniumdoelen 2015; 11. het aanmoedigen van organisaties die duurzaam inkopen en maatschappelijk ondernemen.
Kandidatenlijst GroenLinks Noord-Holland 1. Titia van Leeuwen (v) Amsterdam 2. Mehmet Uygun (m) Purmerend 3. Anna van Heijst (v) Heemskerk 4. Servaz van Berkum (m) Amsterdam 5. Lene Grooten (v) Amsterdam 6. Antoinette Tanja (v) Amsterdam 7. Vincent Koerse (m) Waterland 8. Riza Diktas (m) Alkmaar 9. Ellen Raadschelders (v) Amsterdam 10. Njal van Woerden (m) Hilversum 11. Jamilla Azdi (v) Amsterdam 12. Ida Sabelis (v) Heemstede 13. Dré Prijs (m) Zaandam 14. Paulien Gankema (v) Amsterdam 15. Jeroen van Dalen (m) Amsterdam 16. Ellis Abbema (v) Amstelveen 17. Machiel Postma (m) Amsterdam 18. Ine van Brenk (v) Landsmeer 19. Aaron Moscoviter (m) Amsterdam
GroenLinks gaat voor:
20. Raynel Koole (m) Haarlemmermeer
1. volledige uitvoering van de aanbevelingen over de financiële en personele bedrijfsvoering uit het rapport van de onderzoekscommissie; 2. het onderbrengen van geld dat is gereserveerd voor projecten bij het Ministerie van Financiën of bij een van de overheidsbanken BNG of Waterschapsbank, afhankelijk van het risicoprofiel en het rendement voor de provincie Noord-Holland. 3. op termijn een deel van financiële reserves plaatsen bij banken die duurzaam beleggen;
21. Haydar Erol (m) Beverwijk
22
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
22. Cees van Deursen (m) Zandvoort 23. Urwin Vyent (m) Amsterdam ZO 24. Pascale Georgopoulou (v) Waterland 25. Samir Bashara (m) Hoorn 26. Christiaan Kwint (m) Heerhugowaard 27. Klaas Breunissen (m) Amsterdam 28. Harmen Binnema (m) Amsterdam 29. Marijke Vos (v) Amsterdam 30. Bart Heller (m) Hilversum
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland
23
Tekst De basis voor dit verkiezingsprogramma is gelegd door de programmacommissie, bestaande uit Hetty Hafkamp (voorzitter), Harmen Binnema, Rob Monen, Jan Popma, Lonneke Regter, Martijn Sargentini en Rosalie Smit. Het definitieve verkiezingsprogramma is op 6 november 2010 vastgesteld door de Provinciale Ledenvergadering van GroenLinks Noord-Holland. Vormgeving Ruparo (Ivo Sikkema, Joyce Limburg), www.ruparo.nl Uitgave GroenLinks Noord-Holland Paviljoenslaan 7-9 2012 JE Haarlem telefoon: 023-514 4449 fax: 023-514 4177 e-mail:
[email protected] http://noordholland.groenlinks.nl/
2
Verkiezingsprogramma 2011-2015 - GroenLinks Noord-Holland