Kwaliteitsrapport Cultuurnetwerk Nederland, landelijk expertisecentrum cultuureducatie

Kwaliteitsrapport 2007-2008 Cultuurnetwerk Nederland, landelijk expertisecentrum cultuureducatie

Cultuurnetwerk Nederland, Utrecht 2009

Inhoud Inleiding 5 Kwaliteitsmanagement 6 1

Kenniscyclus en kennisrelaties in theorie: de handelingsfilosofie 7 1.1

Inleiding 7

1.2

Kennisstrategie 7

1.3

De kenniscyclus 8 1.3.1 Kennisrelaties: gebruiker, partner, kring en netwerk 8 1.3.2 Kernfuncties: ontwikkelen, produceren, circuleren 10 1.3.3 De kenniscyclus 11

2

Gevolgen van de handelingsfilosofie voor het werk 13 2.1

Organisatiecultuur 13

2.2

Werkprocessen en interne kenniscirculatie 13 2.2.1 Collegiale kennisuitwisseling en -raadpleging 14 2.2.2 Ervaring interne zakelijke communicatie 15 2.2.3 Werkwijze projectteams 16

2.3

Competenties 18 2.3.1 Sterker worden waarin je sterk bent 19

2.4

Communicatie en kenniscirculatie 20 2.4.1 Werkwijze kenniscirculatie 20 2.4.2 Gewenste situatie kenniscirculatie 22

3

Kenniscyclus en activiteiten in 2007-2008 25 3.1

Informatie en documentatie 25 3.1.1 Bibliotheek: kenniscirculatie voor kennisgebruikers 25 3.1.2 Bibliotheekbezoek: kenniscirculatie voor kennisgebruikers 26 3.1.3 Gastcolleges: kenniscirculatie voor kennisgebruikers 27 3.1.4 Websites: kenniscirculatie met kennispartners voor kennisgebruikers 27 3.1.5 Webportals: kennisproductie met kennispartners voor gebruikers 31 3.1.6 Periodieken: kennisproductie met kennispartners voor gebruikers 33

3.2

Kennisnetwerken en kenniskringen 34 3.2.1 Kennisnetwerken: kennisontwikkeling, -productie en -circulatie 34 3.2.2 Netwerkbijeenkomsten: kennisproductie en circulatie met kennispartners voor kennisnetwerken 38 3.2.3 Kennispartners: landelijke organisaties (samenwerkingspartners) 39

3.3

Verdieping en vernieuwing 40 3.3.1 Studies en onderzoek: kennisontwikkeling en -productie met kennispartners voor kennisgebruikers 40

3.4

Overheids- en Instellingenbeleid 42 3.4.1 Advies en begeleiding: kennisontwikkeling en productie voor partners en gebruikers 42

3.5

Internationale kennisuitwisseling 43 3.5.1 Internationale activiteiten: kennisproductie en circulatie met partners en in kenniskringen voor gebruikers 43

Bijlagen 45 Bijlage 1 Prestatieoverzicht 47 Bijlage 2 Personeel & Organisatie 71 Bijlage 3 Werk en middelen 77 Bijlage 4 Medewerkers en hun activiteiten in 2007-2008 81

Inleiding Cultuurnetwerk Nederland is het landelijke expertisecentrum voor cultuureducatie. Het verzamelt, bewerkt en deelt kennis over cultuureducatie – kunst-, erfgoed-, literatuur- en media-educatie – die, niet alleen door eigen medewerkers maar ook door vele anderen, wordt ontwikkeld. Cultuurnetwerk is een landelijk coördinerend instituut: het legt op het gebied van cultuureducatie verbindingen tussen de activiteiten in de afzonderlijke sectoren. Wat sectorspecifiek is, regelen de sectorinstituten. Alles wat dat doorsnijdt of dat te boven gaat – en dat is gezien de continue grote aandacht vanuit het beleid, de praktijk en het onderzoek voor dit onderwerp heel veel – coördineert, entameert, initieert en volgt Cultuurnetwerk Nederland. De rol van Cultuurnetwerk in de landelijke basisinfrastructuur is bijzonder en uniek. Cultuurnetwerk Nederland voert besteltaken uit op het gebied van informeren en documenteren, adviseren en reflecteren. Het beheert en onderhoudt een unieke vakbibliotheek, collectioneert vakliteratuur, lesmateriaal en beeldmateriaal, geeft publicaties uit en beheert en onderhoudt websites. Daarnaast geeft het advies, legt verbindingen tussen partijen in het werkveld en stimuleert de ontwikkeling en het gebruik van praktijkgerichte kennis. Om die kennis te vergroten bestudeert de instelling theoretische kennis, reflecteert hierop en voert het ook onderzoek uit. Bovendien heeft Cultuurnetwerk aan de Universiteit Utrecht de leerstoel cultuureducatie en cultuurparticipatie gevestigd, die een belangrijke bijdrage levert aan deze doelstellingen. Naast door de rijksoverheid gesubsidieerde besteltaken voert Cultuurnetwerk Nederland werk uit voor het landelijk programma Cultuur en School van het ministerie van OCW en voor het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het werkt verder samen met veel partijen zoals provincies, gemeenten en culturele instellingen en neemt ook werk aan van derden, mits dit past bij de kennisontwikkeling. Om als expertisecentrum directer aan te sluiten bij het beroepsveld waarvoor het werkt, heeft Cultuurnetwerk voor de subsidieperiode 2009-2012 in het Activiteitenplan zijn programmalijnen ondergebracht in vijf aandachtsgebieden die hierna kort worden getypeerd. 1.

Cultuurnetwerk verzorgt informatie en documentatie met zijn bibliotheek, websites, databases, de uitgave van periodieken en vraagbeantwoording en advisering aan derden.

2.

Onder de noemer kennisnetwerken bundelt het zijn activiteiten, gericht op het systematisch initiëren, deelnemen aan en stimuleren van kennisnetwerken en kenniskringen. Hiermee bevordert het de kennisopbouw en wordt kennis verspreid, uitgewisseld en gedeeld.

3.

Met het aandachtsgebied verdieping en vernieuwing draagt Cultuurnetwerk bij aan de reflectie op de informatie en kennis die de instelling – samen met anderen – ontsluit. Het betreft theoretische kaders, onderwijsconcepten en maatschappelijke ontwikkelingen die een relatie hebben met cultuureducatie.

4.

Voorts gaat het om het overheids- en instellingenbeleid waarbij het zich richt op het ontsluiten van gegevens, het adviseren van gemeenten, het uitvoeren van verkennende beleidsstudies en de uitwisseling van beleidskennis en -ervaring.

5.

Ten slotte draagt het expertisecentrum bij aan internationale kennisuitwisseling. Om de benutting van kennis en ervaring te verbeteren verzamelt en verspreidt de instelling kennis over cultuureducatie in het buitenland. In dat verband werkt het samen met Vlaanderen en zet het met andere landen een Europese portaalwebsite voor cultuureducatie op, bedoeld om de internationale kenniscirculatie te aan te moedigen.

5

KWALITEITSRAPPORT 2007-2008 CULTUURNETWERK NEDERLAND

KWALITEITSMANAGEMENT Cultuurnetwerk Nederland wenst graag zicht te houden op de werking van zijn kennisstrategie, met andere woorden: op welke wijze wordt door ons kennis ontwikkeld, hoe wordt deze vastgelegd en op welke manieren wordt de circulatie ervan bevorderd? Dit doen wij door kwaliteitsmanagement dat betrekking heeft op alle activiteiten en afspraken van de kennisorganisatie om een constante kwaliteit te behouden en die ook – waar dat kan en of nodig is – te verbeteren. Het kwaliteitsmanagement heeft tegelijkertijd met alle aspecten van de bedrijfsvoering te maken, omdat het er uiteindelijk op gericht is 'alles goed te doen'. Kwaliteitsmanagement is een vanzelfsprekend onderdeel van de algemene werkzaamheden van Cultuurnetwerk, daarom is een projectteam ingesteld dat zich hiermee bezig houdt. Dit team draagt naast zijn reguliere activiteiten voor MT en ST - ook zorg voor de productie van het tweejaarlijkse kwaliteitsrapport, gebaseerd op feitelijke activiteiten, diensten en producten en prestatie-indicatoren. Het projectteam bestaat uit Piet Hagenaars, Peter van den Esschert, Marjo van Hoorn, en Marlies Tal. Beleidsplannen, activiteitenplannen en jaarverslagen geven inzicht in wat Cultuurnetwerk doet. Het kwaliteitsrapport moet inzicht verschaffen in hoe en met wie Cultuurnetwerk zijn werk doet. Op grond van deze uitgangspunten is in het voorjaar 2007 een eerste rapport gepubliceerd onder de titel Maat houden; Kwaliteitsrapport Cultuurnetwerk Nederland 2005-2006. Deze rapportage geeft een terugblik op beleid en uitvoering, geordend naar basisactiviteiten en programmalijnen, de daarmee samenhangende activiteiten, producten en diensten, de menselijke factor die met dit alles gemoeid is en wat klanten ervan vinden. Bovendien gaat het in op consolidatie, innovatie en ondernemerschap. Het voorliggende kwaliteitsrapport betreft de beleidsperiode 2007-2008. Met beide rapporten wordt niet alleen verantwoording afgelegd over hetgeen Cultuurnetwerk Nederland in de beleidsperiode 2005-2008 heeft gedaan, maar wordt ook inzicht gegeven in hoe het dit doet, met wie het dit doet en wat verbeterd kan worden. KWALITEITSRAPPORT 2007-2008 Het eerste hoofdstuk van dit (interne) kwaliteitsrapport gaat over de handelingsfilosofie van Cultuurnetwerk Nederland. Het behandelt de kenniscyclus met drie kernfuncties – kennisontwikkeling, kennisproductie en kenniscirculatie – én het kennisgebruik, van gebruiker tot kenniskring. Hoofdstuk twee beschrijft de gevolgen van deze handelingsfilosofie voor de interne werkprocessen. In het derde hoofdstuk is uit alle activiteiten uit de periode 2007-2008 een selectie gemaakt, die zijn geordend naar de vijf aandachtsgebieden uit het Activiteitenplan 2009-2012. Ze zijn alle beschreven bezien vanuit de kenniscyclus en de kennisrelaties. Bovendien zijn de kwaliteit van activiteiten, diensten en producten en uitspraken over de ervaring en waardering ervan zijn in dit hoofdstuk opgenomen. Bijlage 1 voorziet in het gemis aan volledigheid en biedt een overzicht van alle werkzaamheden die in de planperiode 2005-2008 zijn uitgevoerd, ook geordend in de vijf aandachtsgebieden. Daaraan zijn toegevoegd data en informatie zoals de in 2004 vastgestelde streefcijfers en de realisatie daarvan, en meer dan dat, gedurende de planperiode 2005-2008. Ten slotte zijn nog als bijlagen opgenomen een overzicht van de organisatiestructuur en personeelsmanagement (bijlage 2), een overzicht van werk en middelen (bijlage 3) en een overzicht van medewerkers en hun activiteiten en netwerken buiten hun reguliere taak (bijlage 4). In dit rapport is de samenvatting per onderdeel steeds herkenbaar aan de twee voorafgaande liggende streepjes (--).

6


1

Kenniscyclus en kennisrelaties in theorie: de handelingsfilosofie

1.1

INLEIDING Cultuurnetwerk Nederland is een kennisorganisatie. Alle activiteiten van ons expertisecentrum zijn uiteindelijk gericht op de levering van producten en diensten die de (eind)gebruiker, werkzaam in een of meerdere werkvelden op het terrein van cultuureducatie, van nut kunnen zijn om beter te functioneren en op zijn functioneren te reflecteren. Om die informatie te kunnen leveren heeft het expertisecentrum kennis nodig over politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, trends, ontwikkelingen in het cultuureducatieve veld en van de vragen en wensen van zijn doelgroepen. Op deze manier bezien kent het werk twee kanten. Een externe kant: het voldoen aan de verwachtingen van de subsidiënt, de opdrachtgever, de samenwerkingspartner en of de gebruiker. En een interne kant: het beheersen van het voortbrengingsproces van het product of de dienst. 1 Beide kanten vragen om een gestructureerde manier van werken, waarbij het zaak is dat het product of de dienst er op tijd is en – minimaal – aan de verwachte kwaliteit voldoet. In dit hoofdstuk worden de theoretische uitgangspunten van kennisrelaties en kenniscyclus kort uiteengezet, waarbij de verbinding gezocht is met Cultuurnetwerk. In hoofdstuk twee volgt een vertaling ervan voor de organisatie.

1.2

KENNISSTRATEGIE Kennis is het duiden van informatie: het interpreteren en integreren van informatie resulteert in kennis. Kennis ontwikkelt zich doordat kennis in contact komt met bestaande informatie en andere kennis. De al aanwezige kennis bepaalt de verwerking van andere, of nieuwe informatie en kennis. Deze 'veranderde' kennis tenslotte kan worden benut om het eigen handelen te verbeteren en zo kan de ontwikkeling van kennis leiden tot toepassing van kennis, bijvoorbeeld om werkprocessen, producten en diensten te verbeteren of te vernieuwen (Onderwijsraad 2007). 2 In dit ontwikkelproces worden verschillende kennissoorten met elkaar gecombineerd, het gaat dan om praktijkkennis, ook wel ervaringskennis genoemd, expertkennis en onderzoekskennis. In onze instelling hanteren we drie verschillende – elkaar deels overlappende – strategische visies op Cultuurnetwerk als kennisorganisatie. Trendsetter: invloed uitoefenen op het cultuureducatiebeleid In de eerste visie oefent Cultuurnetwerk Nederland als expertisecentrum invloed uit op het beleid, op de ontwikkelingen op het gebied van cultuureducatie en op de cultuureducatieagenda. Cultuurnetwerk staat aan het front van het denken over cultuureducatie. Het moet steeds antwoord kunnen geven op vragen over actuele thema's, over de samenhang tussen de verschillende activiteiten of projecten, de verbindingen die mogelijk zijn en waar knelpunten liggen. Maar ook op vragen over de nieuwste methodes, theorieën en filosofieën en welke spelers en instituten belangrijk zijn als collega of partner. En hoe het internationale veld eruit ziet en of er sprake is van een positie van de Nederlandse

1 2

7

Pampus, B. van (2007). Kwaliteitsmanagement. Een praktische handleiding voor de invoering van kwaliteitszorg. Amsterdam: Boom. Onderwijsraad (2007). Advies: Kennis van onderwijs. Den Haag: Onderwijsraad.


cultuureducatie daarin? Medewerkers moeten daarin als beïnvloeders, als overtuigers handelen en persuasieve communicatievormen toepassen. Trendwatcher: observeren van de cultuureducatiepraktijk De tweede visie gaat uit van de praktijk. Waar liggen kansen en mogelijkheden, welke maatschappelijke ontwikkelingen doen zich voor waar cultuureducatie rekening mee moet houden of gebruik van kan maken. De bron die cultuureducatie voedt, wordt steeds omvangrijker. Het gaat niet alleen om andersoortige of nieuwe methodieken, theorieën en praktijkkennis, maar ook om trends als cultuurtoerisme, urban culture, armoedebestrijding, vergroting van de toegankelijkheid, naschoolse opvang en dergelijke. Medewerkers moeten als trendwatchers functioneren en beschrijvingen geven van wat geconstateerd is. Het vertalen van trends: cultuureducatie innoveren De derde visie behelst dat Cultuurnetwerk Nederland sterk reageert op kennisvernieuwing, samen met deskundigen van universiteiten, andere expertisecentra en onderzoeksinstituten zoals het SCP. Het maakt gebruik van hun expertise om kennis binnen te halen, die te bewerken en laten circuleren. De medewerkers van Cultuurnetwerk werken in het cultuureducatieveld en vangen signalen op of ontdekken tijdens onderzoek nieuwe invalshoeken. Deze signalen en invalshoeken worden vertaald naar innovatieve producten en diensten die voor het gehele werkveld van belang zijn.

1.3

DE KENNISCYCLUS De verschillende kennisstrategieën benadrukken de verschillende kernfuncties en kennisrelaties van Cultuurnetwerk Nederland. De activiteiten van een expertisecentrum – en de waardering daarvoor van klantgroepen – zijn te koppelen aan drie kernfuncties: de kennisontwikkeling, de kennisproductie en de kenniscirculatie. Afhankelijk van de intensiteit waarmee Cultuurnetwerk Nederland met professionals samenwerkt en de wijze waarop die van de kennisproducten gebruik maken, onderscheiden we de volgende kennisrelaties: kennisgebruiker, kennispartner, kenniskring en kennisnetwerk. Hierna wordt kort toegelicht wat Cultuurnetwerk Nederland onder deze termen verstaat.

1.3.1

KENNISRELATIES: GEBRUIKER, PARTNER, KRING EN NETWERK Met de term kennisgebruiker wordt iemand bedoeld die van kennisproducten en -diensten gebruik maakt of wil maken in zijn beroepspraktijk. Figuur 1: Kennisgebruiker expertisecentrum

In de (onderlinge) relatie tussen expertisecentrum en gebruiker is er geen sprake van enige kennisdeling; vaak kent het centrum de gebruiker niet eens bij naam. De kennisleverantie gebeurt onder meer door bibliotheek, websites, periodieken en de beantwoording van vragen. Onder een kennispartner wordt een persoon of organisatie verstaan waarmee regelmatig informatie en kennis wordt uitgewisseld – of waarmee gezamenlijk kennis wordt ontwikkeld of geproduceerd – zonder dat er sprake is van een eenzijdige inkoop van kennis. Er is daarbij in zekere mate sprake van kennisdeling en van het gezamenlijk ontwikkelen van kennisproducten.

8


Figuur 2: Kennispartner expertisecentrum

kennispartner

Cultuurnetwerk Nederland kent kennispartners zoals andere kenniscentra, onderzoeksinstellingen, universiteiten, sectorinstituten, brancheorganisaties, overheden, platforms en ondersteunende organisaties of instellingen voor onderwijs, cultuur en vrije tijd. Maar ook het landelijk programma Cultuur en School, het Fonds voor Cultuurparticipatie en andere fondsen. Figuur 3: Kennisnetwerken en Kenniskringen

Praktijksituaties en theorie- of praktijkgerichte vraagstukken vragen om de inrichting van kenniskringen of kennisgemeenschappen, die bestaan uit meerdere disciplines en waarin 'gesitueerde kennisontwikkeling' plaatsvindt over een bepaald kennisdomein (in figuur 3 letterlijk weergegeven als sterren – professionals – in kringen, of cirkels). Een kenniskring of kennisgemeenschap is in hoofdzaak samengesteld uit externe professionals en wordt ondersteund, begeleid of geregisseerd door medewerkers van Cultuurnetwerk Nederland. De kennisgemeenschap is een werkwijze of methodiek om kennis te ontwikkelen en te produceren en heeft als basisstructuur de volgende kenmerken: •

een sociale eenheid van leren, waarin interacties en relaties gebaseerd zijn op wederzijds respect en vertrouwen;

•

een handelingspraktijk waarin de leden een geheel van raamwerken, ideeën, instrumenten, informatie en documentatie delen. De handelingspraktijk biedt standaarden voor het uitvoeren van werk, communicatie, oplossen van problemen en verantwoordelijkheid;

9


•

een gezamenlijke kennisbasis rondom een domein. Kennis van een domein varieert van onderzoekskennis tot expertkennis en praktijkkennis. Onderzoekers, experts en praktijkmensen

•

zijn in dit verband de kennisdragers; de kennisdragers (onderzoekers, experts en praktijkmensen) delen en wisselen verschillende soorten kennis met elkaar uit. 3

In een kenniskring of kennisgemeenschap worden praktijk en theorie bij elkaar gebracht om nieuwe kennis te genereren. De kennisgemeenschap is ontwikkelingsgericht en werkt meestal thematisch en is zelfsturend. De kennisuitwisseling vindt dus plaats op basis van wederzijdse aantrekkelijkheid. Tot slot kent Cultuurnetwerk Nederland kennisnetwerken: netwerken van mensen en organisaties waarin kennis en ervaringen door regelmatige bijeenkomsten of een communicatieplatform zoals internet worden uitgewisseld (in figuur 3 weergegeven als losse sterren die door lijnen met elkaar in verbinding staan). 1.3.2

KERNFUNCTIES: ONTWIKKELEN, PRODUCEREN, CIRCULEREN Zoals eerder gezegd bestaan er verschillende kennissoorten, namelijk praktijkkennis, expertkennis en onderzoekskennis. In de kenniscyclus wordt op verschillende manier met die kennis gewerkt. Denken Kennisontwikkeling heeft te maken met thema's, met geproblematiseerde vraagstellingen. Het is een reflectie op probleemgebieden waaruit kennisproductie voortvloeit. Kennisontwikkeling is ruimer dan alleen onderzoek. Wij moeten nadenken over onze rol op het gebied van de kennisontwikkeling en ons afvragen welke probleemgebieden op het terrein van cultuureducatie we ons toe willen eigenen. Ter illustratie de Dag voor de Cultuureducatie. De organisatie van zo'n dag is een formule met ieder jaar een ander onderwerp. De conclusie na deze dag kan zijn dat een bepaald thema meer verdieping nodig heeft. De uitkomsten van de dag kunnen dan ook nader geanalyseerd worden, we kunnen er dus als kennisorganisatie meer uit halen. Vragen die wij ons als expertisecentrum bijvoorbeeld dan kunnen stellen, zijn: 'Wat willen we agenderen?', 'Hebben wij genoeg inzicht?' en 'Hoeveel willen wij op onze agenda hebben?', 'Moeten we het verkennen van nieuwe thema's zelf uitvoeren of uit laten voeren?' Maken Hier gaat het om het maken van kennis en de vragen of en hoe hiertoe wordt samengewerkt, alsmede de vastlegging in producten. Het gaat dan om het- verzamelen van informatiebronnen, het stellen van vragen bij die bronnen en het leggen van verbanden. Kennis - praktijkkennis, expertkennis en onderzoekskennis – wordt gecombineerd om impliciete kennis expliciet te maken en om nieuwe kennis te maken. Delen Kenniscirculatie behelst de manieren waarop kennis kan worden gedeeld en uitgewisseld; de methoden die het expertisecentrum gebruikt om kennis ten goede te laten komen aan het veld. Het uitwisselen en delen van kennis houdt in dat die vastgelegd moet worden in grafische of digitale producten of tijdens mondelinge overdracht.

3

Venne, L. van de, Dungen, M. van den & Groenenberg, R. (2008). Kennisgemeenschappen. Verkenning werkzame principes. 's-Hertogenbosch: CINOP. pp. 8-9.

10


1.3.3

DE KENNISCYCLUS De kenniscyclus bestaat uit de ontwikkeling van kennis en de productie en de circulatie ervan. Bij de circulatie hoort ook de vraag of iets in de praktijk werkt, wordt het daar ook toegepast of ingevoerd? Of is er andere kennis nodig die nog ontwikkeld of geproduceerd moet worden? Figuur 4: Kenniscyclus

kennisontwikkeling

kenniscirculatie

kennisproductie

In de volgende matrix (figuur 5) is de mate van intensiteit van de verhouding tussen kernfuncties en kennisrelaties weergegeven. Figuur 5: Matrix van kernfuncties en kennisrelaties KERNFUNCTIES

Kennisontwikkeling

Kennisproductie

Kenniscirculatie

DENKEN

MAKEN

DELEN

Kennisontwikkeling door

Kennisproductie door

Kenniscirculatie gericht op

Cultuurnetwerk gericht op


gebruiker

gebruiker

gebruiker

In zekere mate sprake van


Kenniscirculatie wederzijds

gezamenlijke

gezamenlijke digitale en

gericht

kennisontwikkeling

mondelinge kennisproductie

In grote mate sprake van

In grote mate sprake van

Kenniscirculatie wederzijds

gezamenlijke

gezamenlijke

gericht

kennisontwikkeling

kennisproductie

KENNISRELATIES Kennisgebruiker

Kennispartner

Kenniskring

Kennisnetwerk

Kennisontwikkeling door


Kenniscirculatie rondom


gezamenlijke

gericht

gebruiker

kennisproductie

-De gevolgen die de implementatie van de kenniscyclus heeft voor de organisatie, worden besproken in het volgende hoofdstuk.

11


12


2

Gevolgen van de handelingsfilosofie voor het werk De handelingsfilosofie van Cultuurnetwerk Nederland, gebaseerd op de functies van de kenniscyclus en de samenwerkingsintensiteit met zijn kennisrelaties, verbindt de activiteiten van Cultuurnetwerk op logische wijze met elkaar. De koppeling van vraagstukken (de fase van kennisontwikkeling) aan de productie van kennis leidt tot het leggen van verbanden tussen in vroegere projecten geproduceerde kennis en nieuw te produceren kennis. De kennis die in de projecten is opgedaan wordt dan optimaal benut (kenniscirculatie). Anders gezegd betekent het dat bij de start van elk nieuw project bekeken wordt welke theoretische of praktische probleemstelling of kwestie aan de orde is, of er al andere projecten binnen – of rakend aan - deze probleemstelling door ons of anderen uitgevoerd zijn, welke kennis toen verworven is en wat dit betekent voor de beantwoording van de vraag in de fase van de kennisproductie. We moeten ons in dit stadium ook afvragen voor wie de te produceren kennis bedoeld is, op welke manieren deze het best in circulatie kan worden gebracht en welke functie(s) en effecten die voor gebruikers en partners of in kenniskringen en netwerken kan hebben. Als deze handelingsfilosofie zo logisch is voor het werk van Cultuurnetwerk wat verandert er in de toekomst dan eigenlijk? In dit hoofdstuk worden de gevolgen van de handelingsfilosofie beschreven als het gaat om de faciliteiten die nodig zijn om het functioneren van de kenniswerkers 4 van Cultuurnetwerk te optimaliseren. Het belicht de organisatiecultuur, werkprocessen en interne kenniscirculatie, de benodigde competenties van medewerkers en de interne communicatie. Een beschrijving van de administratieve organisatie, de middelen van Cultuurnetwerk Nederland en de activiteiten van medewerkers buiten hun reguliere werk is opgenomen in de bijlagen 2, 3 en 4.

2.1

ORGANISATIECULTUUR Cultuurnetwerk werkt op een deskundige en professionele wijze samen met kennisrelaties waarmee het de betrokkenheid voor en de kennis over cultuur en educatie deelt. De medewerkers zijn betrokken en gedreven. Echter, door verdergaande specialisatie en de ontwikkeling van sterke eigen interne en externe - netwerken van (senior-)projectleiders en medewerkers lijken de activiteiten langzaam hun verband met elkaar te verliezen. De handelingsfilosofie moet ertoe bijdragen dat medewerkers zich weer meer gezamenlijk eigenaars van de kennis van Cultuurnetwerk Nederland gaan voelen en dan ook elkaars activiteiten weer nadrukkelijker gaan volgen. -Het MT/ST wijdde op 14 mei 2009 een studiemiddag aan het kwaliteitsrapport 2007-2008 5. De handelingsfilosofie is door het MT/ST omarmd als denken werkwijze voor ons expertisecentrum (Kwaliteitsrapport; 7-15).

2.2

WERKPROCESSEN EN INTERNE KENNISCIRCULATIE Bij de start van Cultuurnetwerk Nederland (januari 2001) is bekeken op welke manieren kennis ontwikkeld wordt en hoe je die het beste intern uitgewisseld krijgt. Het gaat dan om - impliciete en expliciete - kennis, die op verschillende wijzen kan circuleren. Er was daarbij allereerst sprake van de

4

Kenniswerkers, dat wil zeggen mensen die kennis ontwikkelen, toepassen en gebruiken. Zie: Ministers van EZ, OCW en de Staatssecretaris van SZW. (z.j.). Zonder Kenniswerkers geen Kenniseconomie. Den Haag.

5

Hagenaars, P. (2009). Kwaliteitsrapport 2007-2008. Cultuurnetwerk Nederland, landelijk expertisecentrum cultuureducatie. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

13


formele kennisuitwisseling in de vorm van georganiseerde werkbijeenkomsten, overleggen raadpleging van websites en publicaties. Vervolgens kwam naar voren dat ook informele kanalen en informele omgevingen moeten worden benut, temeer omdat daar veel kennis wordt opgedaan en uitgewisseld. 2.2.1

COLLEGIALE KENNISUITWISSELING EN -RAADPLEGING De formele kennisontwikkeling en -uitwisseling vindt plaats in projectteamoverleg, in het structureel ST-overleg van de senior-projectleiders, het plenaire 3Bureauoverleg en de plenaire lunchpresentaties. Cultuurnetwerk Nederland kent de collegiale raadpleging als informele collegiale kennisuitwisseling, het kort overleg via mail of telefoon, het ganggesprek (of anderszins), de door de werkgever om die reden bekostigde koffiepauzes en het jaarlijkse uitstapje. Sommige medewerkers komen ook op eigen initiatief na werktijd bij elkaar voor een borrel waar soms over werk gesproken wordt, maar die meer de informele werkrelaties onderhoudt en versterkt. Er zijn voorts twee manieren ontwikkeld waarop vastgelegde kennis intern kan worden geraadpleegd. Het betreft dan het zogenoemde 'werkmappensysteem' (figuur 6) en het intranet (Intrafas). Het werkmappensysteem bestaat uit een in het publiek digitaal domein geheel van genummerde digitale projectwerkmappen, waar iedereen toegang toe heeft. Elke projectmap bevat de informatie of kennis over een specifiek, genummerd project. Als projecten afgerond zijn worden de daarbij behorende werkmap(pen) 'opgeschoond' en in het digitaal archief geplaatst dat voor iedereen toegankelijk is. Figuur 6: Centraal werkmappensysteem Cultuurnetwerk Nederland

Intrafas is het intranet van Cultuurnetwerk Nederland waarop alle zakelijke informatie staat die voor medewerkers van belang is, zoals informatie over de organisatie en personeelszaken, besluitenlijsten van MT en ST, verslagen van het 3Bureauoverleg en het DIOR, informatie over de ondernemingsraad, de vakantiejaarplanning, het adressenbestand en andere zakelijke formulieren. Intrafas is voor iedereen toegankelijk. Het interne informatiesysteem (CIS) (figuur 7) maakt inzichtelijk voor wie en met wie de onderhanden projecten uitgevoerd worden, hoe ze bekostigd worden en hoe ze ingericht zijn – met projectteamleden, urenbegroting en werkelijk gemaakte uren. CIS is gekoppeld aan de financiële

14


administratie, waardoor na eenvoudige analyse helder wordt of de begroting van uren gelijke tred houdt met die van de uitvoering (onder- en overschrijdingen). De (senior-)projectleider voert de invoer van gegevens per project door en iedereen is verplicht dagelijks zijn werkuren bij te houden door die in CIS bij de desbetreffende projectactiviteit te schrijven. Met ingang van 1 januari 2009 is een nieuwe versie van CIS ingevoerd die (nog) meer inzicht biedt in urenbegroting en urengebruik, naast allerlei andere gegevens die de bedrijfsvoering en verantwoording vergemakkelijken. Figuur 7: CIS Cultuurnetwerk Nederland

-Op het moment dat alle medewerkers van Cultuurnetwerk Nederland over de uitgangspunten van de kenniscyclus zijn geïnformeerd, beogen de senior-projectleiders hun projecten zoveel mogelijk in deze vorm te gieten. Daarbij wordt vooraf zowel aan het probleemgebied (kennisontwikkeling) als aan de doelstelling, inhoud, vorm en werkwijze (kennisproductie), als ook aan doelgroepen en instrumenten voor kennisdeling en –uitwisseling en de invoering ervan (kenniscirculatie) aandacht besteed. Essentieel bij dit alles is dat wij onszelf in eerste instantie steeds afvragen of het product bijdraagt aan de door ons gewenste of geagendeerde kenniscirculatie. Tegelijkertijd moet bepaald worden of wij de kennisontwikkeling, -productie en –circulatie alleen willen doen, met partners, in kennisnetwerken of in kenniskringen (figuur 5). 2.2.2

ERVARING INTERNE ZAKELIJKE COMMUNICATIE Op grond van de ervaringen die medewerkers hebben met de interne zakelijke communicatie kan geconstateerd worden dat de informele en formele kenniscirculatie redelijk functioneert. Toch kan die verbeterd worden omdat gebleken is dat niet iedereen gebruik maakt van alle mogelijkheden of deze niet op de juiste manier gebruikt. Ook worden lang niet alle kansen gegrepen om de bijpersonen aanwezige kennis te benutten. -De gevolgen van de handelingsfilosofie voor collegiale kennisuitwisseling en –raadpleging zijn niet alleen dat een projectteam 'eigenaar' van de geproduceerde kennis wordt, maar dat alle medewerkers van Cultuurnetwerk zich de kennis van projecten eigen kunnen maken om te kunnen

15


benutten. Om dit mogelijk te maken worden projecten uitgebreider dan voorheen geagendeerd in het 3Bureauoverleg. Ook zullen de medewerkers nadrukkelijker door de projectleiders worden uitgenodigd in de productiefase van een project verbanden te leggen met kennis uit eerder uitgevoerde projecten. Hiertoe kunnen zij collega's raadplegen en/of werkmappen, publicaties en websites bekijken. -Omdat Intrafas niet als bepaald gebruiksvriendelijk wordt ervaren en ook de vormgeving ervan niet uitnodigt spontaan informatie of kennis te delen, wordt in 2009 nader onderzocht hoe hierin verbetering kan worden aangebracht. 2.2.3

WERKWIJZE PROJECTTEAMS Cultuurnetwerk Nederland kent een vaste procedure voor de ontwikkeling en vaststelling van een projectplan, evenals voor de samenstelling van projectteams. Om over de juiste kennis, vaardigheden en inzichten te kunnen beschikken doet de projectleider een voorstel voor de samenstelling van het projectteam, dat besproken wordt in het ST. Dit gebeurt tegelijkertijd met de behandeling van het projectvoorstel in de vorm van een ideeschets. Voor projecten die uit de basissubsidie van Cultuurnetwerk Nederland worden bekostigd geldt dat in het projectvoorstel een relatie met het vigerende activiteitenplan moet worden aangetoond. Wat dat betreft is er door het ST een jaarplan opgesteld waarin de voorziene activiteiten zijn geprioriteerd. De directeur stelt vervolgens – op grond van het advies van het ST-overleg – het projectvoorstel (al dan niet) vast en verzoekt een senior-projectleider of projectleider om het voorstel uit te werken. Deze zorgt vervolgens voor een projectplan, dat voorafgaand aan de uitvoering besproken wordt met de directeur. De (senior-)projectleider geeft functioneel leiding aan het project, verdeelt de werkzaamheden en de daarbij voorziene werkuren (CIS). Verder is de (senior-)projectleider verantwoordelijk voor de realisatie van het projectdoel, zorgt voor de organisatie, planning, begroting en rekening, en voert op advies van en – in veel gevallen samen met de communicatieadviseur – de productcommunicatie en kenniscirculatie uit. -Het bovenstaande is weliswaar helder en logisch geformuleerd, maar in de praktijk blijkt het niet altijd zo te werken. Vaak wordt in het ST niet meer gesproken over de samenstelling van het projectteam omdat dit al vooraf samengesteld is. Meestal is de ideeschets al uitgewerkt, waardoor de discussie in het ST weinig vruchtbaar kan zijn. Ook staat de persoon die projectleider zal zijn vaak vooraf vast. Onlangs (september 2009) is onder de ST-leden een enquête gehouden om het functioneren van het ST te evalueren. De evaluatie zelf zal in oktober 2009 worden besproken. Op 31 december 2008 kende Cultuurnetwerk Nederland als senior-projectleiders: Eeke Wervers, Jan Ensink, Marjo van Hoorn, Melissa de Vreede, Paul Vogelezang en Teunis IJdens. De projectleiders op die datum waren Josefiene Poll, Marie-José Kommers, Marie-Louise Damen en Marlies Tal. Kennisgebruik Bij de voorbereiding en uitvoering van elk project wordt bij voorkeur gekeken naar de in huis aanwezige en opgeslagen informatie en kennis. Naast de uitwisseling van persoonlijke ervaringen en de benutting van de bibliotheekcollectie wordt ook geput uit het al eerder beschreven centrale werkmappensysteem (figuur 6). Ook de interne en externe evaluaties zijn daarin raadpleegbaar evenals de externe kennisrelaties die bij de uitvoering betrokken waren. Het systeem is zeer bruikbaar om projectteamleden in staat te stellen efficiënt en effectief samen te laten werken en voortgang te doen boeken en om de projectleider of manager een lopend project te kunnen laten volgen. Bovendien wordt het systeem gebruikt als bron, zodat de aanpak en de in producten vastgelegde kennis van in vorm en of inhoud vergelijkbare projecten gebruikt kunnen worden als kennisbronnen voor het onderhanden zijnde project.

16


Multidisciplinaire aanpak Omdat de inhoudelijke kennisontwikkeling en –productie én de organisatie en neerslag daarvan in producten en diensten om een multidisciplinaire samenwerking vragen, zijn projectteams steeds wisselend van samenstelling, waarbij – afhankelijk van het kennisdoel – rekening wordt gehouden met de in te zetten disciplines, de functionaliteit, de beschikbare tijd en de competenties van medewerkers. De een is daarbij bijvoorbeeld verantwoordelijk voor deskresearch en selectie van gegevens, de ander bewerkt deze tot een bepaalde productvorm – grafisch, mondeling of digitaal. Een volgende zorgt bijvoorbeeld voor de productcommunicatie of de organisatie ervan. Bij voorkeur wordt geselecteerde, op thema of rubriek gebundelde, informatie of kennis aangeboden. Dat is noodzakelijk omdat er de afgelopen jaren een steeds complexer en omvangrijker vraag naar en aanbod van informatie en kennis over cultuureducatie is ontstaan. De kennisproductie wordt verbreed en verrijkt door met vele anderen – kennispartners, netwerken of kringen – informatie te zoeken, kennis te genereren, vast te leggen en deze in toegankelijke vorm breed te verspreiden, te delen en uit te wisselen. Interne evaluatie projecten Om de aanpak, teamuitvoering en productrealisatie van projecten intern te evalueren is een uitvoerig formulier in gebruik dat na afloop van het project door het projectteam wordt ingevuld. In het SToverleg 45 (juni 2008) is de aanpassing van dit formulier aan de orde gesteld in relatie tot de mogelijkheid om secundaire analyses te doen op projectevaluaties die – onder andere – nodig zijn voor het instituutsbeleid. Uit de gespreksnotitie 6 die hiervoor is opgesteld voor het ST-overleg, bleek onder meer dat lang niet alle projecten worden geëvalueerd, dat het gemiddeld twee maanden duurde voordat een project geëvalueerd werd, en dat, als dat gebeurde, het vaker terugkerende evenementen betrof dan eenmalige projecten. Tevens kwam daarbij naar voren dat Cultuurnetwerk de opdrachtgever of samenwerkingspartner niet vraagt wat zij van het project vinden. Het werken in projectteams is voor elke medewerker van Cultuurnetwerk, die daar functioneel mee te maken heeft, een vanzelfsprekende zaak. Over het algemeen is het elk teamlid duidelijk wat van hem wordt verwacht en rolconflicten doen zich nauwelijks voor. Een aantal medewerkers werkt samen met meerdere seniors, die niet altijd weet hebben van elkaars werkafspraken en planningen met die medewerkers. Dit brengt met zich mee dat planningen niet altijd gehaald worden of dat werkzaamheden onvoldoende kwaliteit hebben. Het vraagt dan inzet van anderen om de gewenste kwaliteit te realiseren. Het is per se nodig dat medewerkers duidelijke afspraken maken met seniors, (leren) plannen, aan meerdere projecten tegelijk (leren) werken en tijdig aan de bel trekken als planningen niet gehaald kunnen worden – om welke reden dan ook. Soms ook komt de multidisciplinaire aanpak in het geding omdat de door de projectleider gewilde en voor het project noodzakelijke vakdiscipline niet beschikbaar is. Dat betekent over het algemeen dat projectmedewerkers dan 'vol' gepland zijn en het is dan lastig om daarin verandering aan te brengen zonder een ander project tekort te doen. Het komt overigens ook voor dat de bedoelde vakdiscipline niet in huis is. In beide gevallen is inhuur van derden dan noodzakelijk. De projectinzet van iedereen wordt overigens voorafgaand aan elk kalenderjaar in het ST-overleg besproken, maar de werkpieken zijn moeilijk inzichtelijk te maken en bovendien dienen zich in de loop van het jaar nog vele nieuwe projecten – in opdracht of als samenwerkingsproject – aan. Vandaar dat de manager periodiek de individuele inzet en werkvoortgang bilateraal met medewerkers bespreekt en in voorkomende gevallen samen met de (senior-)projectleider, met het ST of de directeur naar oplossingen zoekt om de projectvoortgang te waarborgen. --

6

17

Damen, M-L., Hoorn, M. van & Tal, M. (2008). Evaluatie van projectevaluaties. Intern document. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland


Naar aanleiding van de bespreking in het ST over de interne projectevaluaties is in 2009 gewerkt aan de verbetering van de evaluatieformulieren en de procedure. Bovendien zal ook een formulier worden ontworpen voor elke externe opdrachtgever of samenwerkingspartner, waarin ondermeer expliciet gevraagd worden wat deze van de geleverde dienst of het product vindt. -De gevolgen van de kenniscyclus op de werkwijze in projectteams zit vooral in het al benutten van kennis die ontwikkeld is in eerdere projecten. Een verbetering van het evaluatieproces is daarbij belangrijk. Ook zal langer stilgestaan moeten worden bij de inzet van een medewerker in bepaalde projecten, gerelateerd aan zijn specifieke competenties. -De beschrijving van de basisstructuur van een kenniskring of kennisgemeenschap geldt evenzeer voor de projectteams zoals die bij Cultuurnetwerk Nederland – als projectorganisatie – ingezet worden om projecten uit te voeren. Deze projectteams zijn voornamelijk samengesteld uit medewerkers van Cultuurnetwerk zelf, met in enkele gevallen de toevoeging van externe deskundigen als kwalitatieve argumenten dat zinvol maken of een gemis aan personele capaciteit daarom vraagt. -Het MT/ST concludeerde op 14 mei 2009 voorts dat door na te denken over de plek van een (deel van het) project in de kenniscyclus, uitkomsten beter benut kunnen worden.

2.3

COMPETENTIES Competenties zijn vaardigheden, kennis en gedragselementen die een persoon in een (werk)situatie effectief doen functioneren. De belangrijkste (basis)competenties waarover werknemers van Cultuurnetwerk Nederland – gespecialiseerd - moeten beschikken zijn: 1.

Vakinhoudelijke competenties. Er werken bij Cultuurnetwerk medewerkers met een opleiding op het gebied van de sociale wetenschappen, andragogie, culturele antropologie, communicatiewetenschappen, biologie, nieuwe media, onderwijskunde, letteren, geschiedenis, kunstgeschiedenis, beeldende vorming, drama en muziek- en theaterwetenschappen. Naast deze vakspecifieke competenties wordt van iedereen ook een bredere kennis van cultuureducatie verwacht en de vaardigheid nieuwe informatie en ideeën snel te kunnen analyseren, verwerken en in zich op kunnen nemen.

2.

Organisatorische competenties. Elke medewerker moet zijn werk kunnen plannen, naast de planning en organisatie van bijvoorbeeld werkbijeenkomsten, expertmeetings, evenementen, productieprocessen, adviestrajecten en uitgavenreeksen. Hij dient op een effectieve wijze doelen en prioriteiten te kunnen bepalen en de benodigde tijd, acties, middelen en mensen vervolgens doelmatig te kunnen organiseren om de doelen te kunnen bereiken.

3.

Communicatieve competenties. Van elke medewerker wordt verwacht dat hij zich mondeling en schriftelijk goed kan uitdrukken. Hij moet voorts belangrijke informatie kunnen oppikken uit gesprekken en daarin zodanig optreden dat het beoogde resultaat op wordt bereikt. Bovendien moet hij zich gemakkelijk in groepen kunnen bewegen, kunnen presenteren en de organisatie kunnen representeren. Tot slot moet hij op een directe manier het gedrag van de ander ter sprake kunnen brengen, zodat die zich bewust wordt van zijn gedrag en de effecten daarvan op anderen (feedback geven).

4.

Bedrijfsmatige competenties. Elke medewerker moet in staat zijn zich, ondanks problemen, tegenslag, tegenwerking of afleidingen te blijven richten op het bereiken van het (project)doel. Daarnaast wordt verwacht dat een medewerker zich gedurende langere tijd intensief met een taak bezig kan houden totdat het beoogde doel bereikt is. De medewerker geeft daarbij een hoge prioriteit aan de tevredenheid van klanten of collega's en aan het verlenen van service of hulp. Vindingrijkheid. Van medewerkers wordt verwacht dat zij met originele oplossingen komen voor

18


problemen die met de functie verband houden (door verbeeldingskracht nieuwe werkwijzen bedenken). Bovendien wordt verwacht dat hij zich met een onderzoekende en nieuwsgierige geest richt op een toekomstige vernieuwing van strategie, producten, diensten en markten. Ieder werknemer beschikt over de mogelijkheid een persoonlijk ontwikkelingsplan te maken (POP). Daarnaast bespreekt de manager in het functioneringsgesprek een individuele scholing zoals het leren functioneel leiding geven, leren organiseren en plannen, leren effectief communiceren, leren presenteren enzovoort. In het ST-overleg wordt periodiek gesproken over groepsscholing. Zo bleek onlangs (mei 2009) uit een ST-inventarisatie dat het aanbevelingswaardig is een aantal medewerkers te scholen in presentatietechnieken, basale en gespecialiseerde Excel-toepassingen, in het schrijven van rapporten en artikelen en voor websites, in interviewtechnieken en timemanagement. 2.3.1

STERKER WORDEN WAARIN JE STERK BENT Uit de discussie tijdens de MT/ST studiedag (14 mei 2009) bleek dat – naast de kennisontwikkeling en de kennisproductie – de kenniscirculatie één van de belangrijke doelstellingen moet zijn. Wanneer dit als core business van Cultuurnetwerk wordt gezien, heeft dit nogal wat gevolgen voor ons functioneren, zo werd geconstateerd Van de medewerkers zullen andere kennis en vaardigheden gevraagd worden en moet nagedacht worden over de vraag: wat kunnen en mogen wij van medewerkers verwachten op het gebied van gespecialiseerde vakinhoudelijke kennis, vaardigheden, inzichten en attitudes? Het MT/ST concludeerde dat het niet meer moet gaan om medewerkers die overal inzetbaar zijn, maar om medewerkers die – beschikkend over basiscompetenties – op grond van haar/zijn sterke kanten op een wijze wordt ingezet die zorgt dat zij/hij sterker wordt in datgene waarin zij/hij sterk is. Dat betekent overigens ook het een en ander voor de in te vullen vacatures, omdat voorafgaand aan de plaatsing van een vacature nauwkeurig bepaald moet worden welke sterktes de organisatie nodig heeft. Kennis maakt kennis De seniors zijn mede verantwoordelijk voor het vergroten van de basiskennis van de medewerkers. Met het oog daarop is in 2007 een kamerindeling gerealiseerd waarbij op iedere kamer tenminste een senior medewerker zit. Het spreekt voor zich dat het van belang is dat elke medewerker weet over welke kennis een collega beschikt en met welk aandachtsgebied (werkveld) hij bezig is. Medewerkers worden gestimuleerd aan externe netwerken deel te nemen, hetzij als bestuurder van verenigingen en stichtingen op het terrein van cultuureducatie, hetzij als adviseur van het beleid van culturele instellingen of van gemeentelijk of provinciaal beleid. Ook streeft Cultuurnetwerk ernaar dat medewerkers tenminste twee keer per jaar een conferentie of bijeenkomst op het terrein van cultuureducatie bezoeken en daar verslag van doen. In de winter van 2009-2010 brengt Cultuurnetwerk Nederland in beeld over welke gespecialiseerde kennis medewerkers beschikken en bij welke werkvelden zij vooral betrokken zijn. Tegelijkertijd gaat Cultuurnetwerk onderzoeken hoe het huidige kennisnetwerk van medewerkers eruitziet. Dit betreft kennisrelaties tussen de medewerkers onderling en hun relaties met externe kennisleveranciers. Hoe ziet de structuur van deze netwerken eruit en waardoor wordt die structuur bepaald? Is het huidige kennisnetwerk voldoende ontwikkeld en zit het goed in elkaar of ontbreken er bepaalde verbindingen? Indicatoren zijn onder meer het aantal (nieuwe) samenwerkingspartners; het aantal betrokken organisaties; de verdeling ervan over de vijf werkvelden (overheden, vrije tijd, onderwijs, onderzoek en culturele instellingen); het oordeel van betrokkenen over de kwaliteit van het netwerk; de intensiteit en aard van contacten; de frequentie van het contact; én door wie wordt om advies

19


gevraagd en hoe vaak worden medewerkers gevraagd voor begeleidingscommissies, presentaties op conferenties, en door wie? -De aard en inhoud van de competenties waarover medewerkers dienen te beschikken, liegen er niet om. Het geschetste (ideaal)beeld toont dat de scholing en begeleiding van Cultuurnetwerk Nederland erop gericht is kennisontwikkeling, kennisproductie en kenniscirculatie op het terrein van cultuureducatie optimaal te realiseren. Wat daarbij helpt is dat er voldoende veiligheid en vertrouwen in de organisatie is, opdat medewerkers de knelpunten die zij ervaren bij hun functioneren kunnen bespreken. Het periodiek bilateraal gesprek tussen manager en medewerker én het functioneel overleg tussen senior en medewerker dragen hieraan ook bij. Nadrukkelijker dan voorheen moet in beeld worden gebracht welke competenties Cultuurnetwerk in huis heeft en welke nog gewenst zijn. Ook de specialisatie van medewerkers in bepaalde competenties kan sterker gestimuleerd worden.

2.4

COMMUNICATIE EN KENNISCIRCULATIE Kenniscirculatie is een strategie, een geheel aan maatregelen, gericht op het vergroten van het rendement op de factor kennis 7. In het geval van Cultuurnetwerk gaat het om de methoden die het gebruikt om informatie- en kennisproducten - praktijkkennis, expertkennis en onderzoekskennis – ten goede te laten komen aan de praktijk. Het betreft dus de verspreiding en uitwisseling van kennis door de inzet van geëigende instrumenten. Cultuurnetwerk Nederland positioneert zich, aldus de Raad voor Cultuur in zijn instellingsadvies (2008) - in zijn beleidsplan nadrukkelijk als expertisecentrum of kenniscentrum dat zich richt op het verwerven en delen van kennis, het doen van onderzoek, het uitgeven van publicaties en het organiseren van studiedagen. De Raad is positief over de deskundigheid van de kennisorganisatie, maar meent dat zij meer zou moeten differentiëren in haar werkwijze en producten. Cultuurnetwerk Nederland is in de optiek van de Raad te sterk gericht op schriftelijke informatievoorziening (zowel in print als digitaal), waardoor de instelling een nogal naar binnen gekeerde indruk maakt. Het verzamelen, delen en toegankelijk maken van informatie en kennis kan – volgens de Raad – echter op veel meer manieren. In plaats van een publicatie uit te geven waarin bijvoorbeeld een interessant educatief project van een buitenlands theatergezelschap wordt beschreven, zou Cultuurnetwerk Nederland dit gezelschap ook kunnen uitnodigen om de voorstelling of het project te presenteren aan Nederlandse vakgenoten. In plaats van een inventarisatie, beschrijving of verkenning te publiceren kan er ook voor gekozen worden om een film te maken of een tentoonstelling of een studiereis te organiseren. De Raad meent dat de instelling door een grotere differentiatie in haar producten en werkwijze haar uitstraling kan verbeteren, daardoor een breder publiek kan bereiken en ook meer aandacht zou kunnen genereren voor cultuureducatie. 8

2.4.1

WERKWIJZE KENNISCIRCULATIE 9 Cultuurnetwerk Nederland is een degelijke en professionele organisatie, goed georganiseerd, met goede netwerken en goed op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van cultuureducatie. Het

7 8

Venne, L. van de, Dungen, M. van den & Groenenberg, R. (2008). Idem. p. 9. Raad voor Cultuur (2008). Basisinfrastructuur 1.0. Advies vierjaarlijkse cultuursubsidies voor instellingen, sectorinstituten en fondsen in de Basisinfrastructuur 2009-2012. Den Haag: Raad voor Cultuur. p. 191.

9

Voor deze paragraaf is gebruik gemaakt van het concept Communicatiebeleidsplan Cultuurnetwerk Nederland 2009-(2012) (Michiel de Wit 2009).

20


expertisecentrum staat vooral sterk in het onderwijsveld en in het werkveld van daarvoor en daarmee (samen)werkende ondersteunende en culturele instellingen. Het heeft veel specifieke expertise op het gebied van schoolgebonden kunsteducatie, vrije-tijds- en amateurkunst en overheidsbeleid. De kennis van formele en non-formele museumeducatie is groot en de expertise op het gebied van de educatieve werkzaamheden van culturele instellingen is groeiende. Daar staat tegenover dat Cultuurnetwerk nog relatief weinig kennis en aandacht heeft voor educatie over erfgoed, media en volkscultuur. Door middel van zijn bibliotheek, websites, periodieken, onderzoek-, advies- en begeleidingstrajecten en door de organisatie van landelijke en regionale bijeenkomsten wordt expertise op het gebied van cultuureducatie verspreid en uitgewisseld. Figuur 8 geeft de instrumenten weer waarvan Cultuurnetwerk gebruik maakt voor zijn (interactieve) kenniscirculatie. In vervolg op het advies van de Raad voor Cultuur zoekt Cultuurnetwerk in de periode 2009-2012 naar een aanvulling op deze instrumenten om door een grotere differentiatie in zijn producten en werkwijze zijn uitstraling te verbeteren en een breder publiek te bereiken. Figuur 8: Instrumenten (interactieve) kenniscirculatie Instrumenten kenniscirculatie

Kennisgebruikers

Kennispartners

Kenniskring

Kennisnetwerken

Bibliotheek

Grafisch

Periodieken

Grafisch

Websites

Digitaal

Vraagbeantwoording

Mondeling

Webportals

Digitaal

Werkbijeenkomsten

Mondeling

Adviestrajecten

Mondeling (Grafisch)

Onderzoekstrajecten

Mondeling (Grafisch en Digitaal)

Werkbijeenkomsten

Mondeling

Interactieve sites

Digitaal

E-zines

Digitaal

Klankbordgroepen

Mondeling

Interactieve sites

Digitaal

E-zines

Digitaal

Netwerkbijeenkomsten

Mondeling

De potentiële intensiteit van de kenniscirculatie blijkt uit figuur 9. Deze figuur laat de na te streven intensiteit zien van de (interactieve) kenniscirculatie. De hier getekende figuur is bedoeld om een indicatie te geven van de mate van wederzijdse intensiteit van de kenniscirculatie en is niet gebaseerd op feiten. Op de verticale as is de mate van interactiviteit weergegeven, de horizontale as geeft de ingezette instrumenten weer. Een mate van interactiviteit van 50 betekent dat beide partijen – Cultuurnetwerk en zijn kennisrelaties – voor dat kennisinstrument een even groot deel van de informatie of kennis leveren, ontwikkelen en (laten) circuleren.

21


Figuur 9: Potentiële interactieve kenniscirculatie

Potentiële interactiviteit kenniscirculatie derden mate van interactiviteit

60

50

40

30

20

10

kennisgebruik kennispartner kennisnetwerk kenniskring

0

Cultuurnetwerk Nederland kan met deze verschillend in te zetten kennisinstrumenten functioneren als de verbindende schakel tussen het onderwijs, overheden die zich bezighouden met cultuurbeleid, het professionele kunsten erfgoedcircuit, de vrijetijdssector en de sector onderzoek. Dat de Raad voor Cultuur in zijn laatste instellingsadvies vindt dat Cultuurnetwerk een 'nogal naar binnen gekeerde indruk' maakt verraste,vooral gezien het grote bereik dat het met zijn grafische, digitale en mondelinge producten en diensten heeft. Het prestatieoverzicht (bijlage 1) geeft daar immers blijk van. Cultuurnetwerk vat deze kritiek echter positief op en overweegt nadrukkelijk om naast de huidige ook andere methoden van kenniscirculatie toe te passen om op deze manier meer en andere kennisgebruikers, partners, netwerken en kringen te bereiken. -Potentiële relaties van het expertisecentrum, vertegenwoordigers van de diverse doelgroepen, weten – zo lijkt het – weinig van ons, en zij hebben – zo blijkt – lang niet altijd een volledig en juist beeld van ons producten- en dienstenaanbod. Er bestaat ook onduidelijkheid over de taken en de functie van Cultuurnetwerk; bijvoorbeeld wie er een beroep op kan doen en waarvoor. Bovendien bestaat het beeld dat Cultuurnetwerk weinig vernieuwend is in zijn aanbod, weinig inspeelt op maatschappelijke veranderingen en toekomstige ontwikkelingen onvoldoende onder de aandacht brengt van het werkveld en deze weinig kritisch beoordeelt. Kansen bieden de maatschappelijke aandacht voor sociale cohesie, burgerschap, cultuurparticipatie, erfgoed en brede scholen. 10 2.4.2

GEWENSTE SITUATIE KENNISCIRCULATIE Het lijkt wenselijk is dat Cultuurnetwerk voor elke doelgroep een aanbod van diensten en producten heeft dat tegemoet komt aan de vragen, behoeften en wensen die in die groep leven. Het spreekt daarbij voor zich dat deze diensten en producten ook bekend zijn bij deze doelgroepen en dat hen duidelijk is wat er voor hen te halen is ('what's in it for them'). Een 'crossmediaal' aanbod,

10

Voor deze paragraaf is gebruik gemaakt van het concept Communicatiebeleidsplan Cultuurnetwerk Nederland 2009-(2012) (Michiel de Wit 2009).

22


gedifferentieerd naar print, digitaal en veelsoortige fysieke kennisrelaties, netwerken en ontmoetingsvormen lijkt daarbij het meest wenselijk. Figuur 10: Stakeholders en relaties Cultuurnetwerk Nederland

-Het expertisecentrum is gediend met een voor alle stakeholders en doelgroepen heldere missie, rol, functie en taken. Met het oog daarop wordt overwogen in de presentatie een scheiding aan te brengen tussen producten, diensten en samenwerkingsvormen vanuit besteltaken en die vanuit opdrachten (advies, studies, onderzoek, projecten procesbegeleiding, presentatie). Er zijn drie ambities genoemd die Cultuurnetwerk in de komende jaren wil realiseren: Cultuurnetwerk verzamelt, bewerkt en verspreidt met succes kennis – praktijkkennis, expertkennis en onderzoekskennis – op het gebied van kunst-, erfgoed- en media-educatie, zowel schoolgebonden als buitenschools. Cultuurnetwerk slaagt er – alleen of samen met anderen – in die kennis toegankelijk en toepasbaar te maken voor de praktijk. Door vernieuwende kennisproducten, met gebruikmaking van nieuwe media(-toepassingen) zoals web 2.0, nieuwe kanalen, middelen en ontmoetingsvormen weet Cultuurnetwerk haar bereik verder te verdiepen en verbreden. Cultuurnetwerk speelt meer in op maatschappelijke veranderingen (zoals de toenemende culturele diversiteit, cultuurparticipatie en nieuwe mediatoepassingen) en brengt toekomstige ontwikkelingen onder de aandacht van het werkveld en beoordeelt deze kritisch. Cultuurnetwerk Nederland streeft ernaar dat iedereen die zich bezighoudt met cultuureducatie, praktisch-uitvoerend, meer beleidsgericht of onderzoeksmatig, weet dat Cultuurnetwerk werkt aan de stelselmatige ontwikkeling en uitwisseling van kennis, expertise en ervaring op dit gebied tussen alle relevante personen en sectoren door middel van printuitingen, digitale middelen, advies, studies,

23


onderzoek, begeleiding en relatie- en netwerkbijeenkomsten. Daarbij is het voor iedereen duidelijk wie terecht kan bij Cultuurnetwerk en waarvoor (en wie en waarvoor niet). Elke doelgroep, en niet alleen de onderwijsgebonden doelgroepen, moet weten dat Cultuurnetwerk een deskundige, betrouwbare, dynamische en toegankelijke organisatie is met een diensten- en productenpakket dat praktisch bruikbaar is en tegemoet komt aan de eigen specifieke vragen, behoeften en wensen. Verder ervaren zij Cultuurnetwerk zet trends, ziet trends en volgt trends en de actualiteit op de voet en reageert snel, zorgvuldig en interessant. De doelgroepen weten Cultuurnetwerk te vinden als het gaat om het verkrijgen van informatie, documentatie, literatuur, advies, begeleiding, onderzoek, kennis en ervaringen op het gebied van cultuureducatie – praktisch, beleidsgericht of onderzoeksmatig – als zij hun eigen kennis en ervaring willen delen of actief deel willen nemen aan een voor hen relevant kennisnetwerk of kenniskring. -Om hieraan daadwerkelijk meer uitvoering te geven overweegt Cultuurnetwerk nadrukkelijk om, naast de invoering van de handelingsfilosofie, een extra medewerker aan te trekken voor communicatie en kenniscirculatie.

24


3

Kenniscyclus en activiteiten in 2007-2008 Dit hoofdstuk beschrijft een - willekeurige selectie - van activiteiten van Cultuurnetwerk Nederland uit de periode 2007-2008 en – voor zover mogelijk – hun plek in de kenniscyclus. De vraag is daarbij steeds gesteld of een activiteit vooral betrekking had op kennisontwikkeling, op kennisproductie of kenniscirculatie. Voorts is bekeken op wat voor soort kennisrelatie de activiteit gericht was: de gebruiker, de partner, de kenniskring of het netwerk. De handelingsfilosofie van Cultuurnetwerk, gebaseerd op de functies van de kenniscyclus en de samenwerkingsintensiteit met zijn kennisrelaties, is onlangs ontwikkeld en vastgesteld. Het blijkt dan ook moeilijk de destijds uitgevoerde activiteiten nu te ordenen naar hun plek in de kenniscyclus en de wijze waarop met kennisrelaties wordt samengewerkt. Vandaar dat gekozen is voor een indeling van de activiteiten naar de aandachtsgebieden zoals geformuleerd in het Activiteitenplan 2009-2012. 11 Bij de beschrijving van de activiteit is de desbetreffende kernfunctie van de kenniscyclus toegevoegd, alsook de kennisrelatie.

3.1

INFORMATIE EN DOCUMENTATIE Cultuurnetwerk verzorgt informatie en documentatie met zijn bibliotheek, websites, databases, de uitgave van periodieken en vraagbeantwoording en advisering aan derden.

3.1.1

BIBLIOTHEEK: KENNISCIRCULATIE VOOR KENNISGEBRUIKERS Cultuurnetwerk Nederland beheert en bouwt verder aan een vakbibliotheek voor cultuureducatie. Deze bevat een unieke collectie vakliteratuur, lesmateriaal en beeldmateriaal en is vrij toegankelijk. Cultuurnetwerk stemt zijn collectievorming af met partners in het veld, zoals Stichting Lezen, Kunstfactor, Erfgoed Nederland, Kunstconnectie en het Nederlands Instituut voor Filmeducatie. Daarnaast ondersteunt het derden bij hun collectievorming. Zo verzorgt Cultuurnetwerk sinds 2006 – betaald – de selectie, aanschaf en ontsluiting van publicaties voor het Brabants Instituut voor School en Kunst (BisK). Figuur 11: Pagina on line catalogus Cultuurnetwerk Nederland

11

Hagenaars, P., Hoorn, M. van, Tal, M. & Ensink, J. (2008). Activiteitenplan Cultuurnetwerk Nederland 2009-2012. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

25


In de periode 2005-2008 maken jaarlijks zo'n 1.100 (2005) tot 1.300 bezoekers (2008) direct gebruik van de bibliotheekcollectie. Een bezoeker verblijft doorgaans enkele uren tot meerdere dagdelen in de bibliotheek om aan de hand van de catalogus en door een gerichte vraagstelling de juiste bronnen te vinden en te bestuderen voor studie of onderzoek. Dit gebeurt ook on line via de geautomatiseerde catalogus en door digitale vraagstelling aan bibliotheekmedewerkers naar onderwerpsearches. Het on line bezoek aan de catalogus betreft 5.500 bezoekers in 2005 en loopt op tot 18.900 bezoekers in 2008. Het aantal uitleningen neemt gedurende deze periode licht toe (van 1.650 -> 2.187), evenals het aantal vragen en beantwoorde informatieverzoeken (van 2.100 -> 2.230). Het persoonlijk bezoek aan de bibliotheek groeit in de planperiode 2005-2008 weliswaar met 18%, maar blijft beperkt aangezien velen de fysieke afstand te groot vinden. Dat het beschikbaar stellen van een gebruiksvriendelijke digitale catalogus en het aanbieden van on-line-informatie een goed alternatief is blijkt wel uit de toename van bezoekers (een stijging van 244%). Dit blijkt overigens ook uit de hoge plaats die de bibliotheek scoort in zoekmachines als Google. 12 -Zowel uit de toename van het bibliotheekgebruik als aan individuele opmerkingen van bezoekers en catalogusgebruikers kan afgeleid worden dat de waardering voor de collectie, voor de wijze waarop die ontsloten is en voor de klantgerichtheid waarmee bezoekers ontvangen worden hoog is. De gespecialiseerde bibliotheek wordt over het algemeen als uitgebreid en volledig beschouwd. De promotie van deze kwalitatief goede dienst onder potentiële gebruikers, met name bij docenten en studenten van lerarenopleidingen, blijft dus alleszins gerechtvaardigd. 3.1.2

BIBLIOTHEEKBEZOEK: KENNISCIRCULATIE VOOR KENNISGEBRUIKERS Niet alleen het intensieve gebruik dat zowel medewerkers van Cultuurnetwerk Nederland als derden van de bibliotheek maken, maar ook de werkbezoeken van studenten en docenten van instellingen voor hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek aan de bibliotheek is een voorbeeld van beginnende kennisontwikkeling en –circulatie. Deze bijeenkomsten namen in de periode 2006-2008 in aantal toe van acht naar jaarlijks twintig en is nog steeds groeiende. De hoeveelheid studenten die hieraan jaarlijks deelneemt bedraagt ca. 400. Ze zijn afkomstig van circa negen hogescholen – vaak meerdere opleidingen per hogeschool – twee universiteiten en zes Masteropleidingen Kunsteducatie. Pabo's komen nog maar weinig, slechts twee brachten in 2008 een bezoek aan de bibliotheek. Docenten reageren op deze bijeenkomsten doorgaans enthousiast en een groot deel van studenten en docenten bezoekt hierna de bibliotheek regelmatig. Een gevolg van deze aanpak is dat het landelijk overleg van conservatoriumdocenten (O2DM) Cultuurnetwerk Nederland het verzoek deed de bibliotheek een centrale rol te laten spelen bij de literatuurvoorziening van studenten, zoals een centrale opslag van geselecteerde goede scripties, presentaties van de bibliotheek op kunstendagen, thematische literatuuroverzichten, current contents en dergelijke. -Om deze werkbezoeken te optimaliseren is de inhoud en organisatie ervan onderwerp geweest van het ST-overleg. Presentaties en daarbij horende werkvormen worden vanaf 2009 uit verschillende modules opgebouwd, waardoor meer passend maatwerk geleverd wordt. Verschillende medewerkers van Cultuurnetwerk leveren daartoe hun bijdragen. De planning en organisatie wordt overgelaten aan projectassistenten die ook zorg dragen voor de voorbereiding. Er is afgesproken een goed overleg te

12

Het gebruik van de zoekterm 'cultuureducatie studiecentrum' in Google levert als eerste drie hits de bibliotheekcollectie van Cultuurnetwerk Nederland op. De zoekterm 'kunsteducatie studiecentrum' laat als eerste twee hits Cultuurnetwerk zien. Bij invoer van 'erfgoededucatie studiecentrum' komt de bibliotheek op de 5e, 6e en 7e plaats. De zoekterm 'media-educatie studiecentrum' verwijst met een 5e, 6e, 7e en 8ste plaats naar de bibliotheek van Cultuurnetwerk Nederland (datum: 29 maart 2009)

26


voeren (voorafgaand) over de wensen en verwachtingen van de bezoekers en bovendien is afgesproken elk bezoek met deelnemers en instellingen te evalueren. Om alle opleidingen – waarvan cultuureducatie een programmatisch onderdeel vormt – bij deze vorm van kenniscirculatie te betrekken is een actieve communicatiestrategie ontwikkeld. -Ook de Raad voor Cultuur wijst in zijn instellingsadvies (2008) op de positie van bibliotheek en studiecentrum van Cultuurnetwerk Nederland. 'Hij vindt het positief dat docenten en studenten van hbo-opleidingen en universiteiten gebruikmaken van de collectie en van het studiecentrum.' 13 De Raad heeft echter een procedurele kanttekening. Hij constateert dat Cultuurnetwerk moet onderzoeken of instellingen voor hoger onderwijs, die opleidingen op het gebied van cultuureducatie verzorgen, het collectioneren op dit terrein aan dit kenniscentrum overlaten. 14 Als zij er de voorkeur aan geven deze taak uit te besteden aan Cultuurnetwerk Nederland, dienen zij, aldus de raad, ook bij te dragen in de kosten van de bibliotheek en het studiecentrum. Als gevolg van deze constatering zal Cultuurnetwerk in 2009 onderzoek hiernaar doen. 3.1.3

GASTCOLLEGES: KENNISCIRCULATIE VOOR KENNISGEBRUIKERS In de periode 2007-2008 is op verzoek van verschillende Masteropleidingen een aantal gastcolleges verzorgd. Het gaat om verzoeken van de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht, ArtEZ in Zwolle, de Universiteit Utrecht en de Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg. Daarnaast is er een een convenant met de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten (2008) om masterstudenten te begeleiden in hun opleiding tot Master Kunsteducatie. De doelstelling van deze activiteiten is het verzorgen van overdracht en transfer van informatie en kennis over kunsten cultuureducatie aan de specifieke doelgroep, studenten HBO en WO. Uit een evaluatie van de gastcolleges voor de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (Scheeres 2007) blijkt dat studenten over het algemeen tevreden zijn over de inhoud (waarderingscijfer 7,5) en de didactiek van de gastcolleges (waarderingscijfer 6,8). Daarnaast waren de studenten ook tevreden over de eindopdracht (waarderingscijfer 7,4). -Cultuurnetwerk is tevreden over de aard en het doel van de gastcolleges, maar het constateert dat er tijdens de colleges meer tijd moet zijn voor de gastdocenten om de kennis te ontsluiten en voor de studenten om ter verheldering vragen te kunnen stellen. Ook wordt overwogen voor de studenten een bronnenlijst samen te stellen, met daaraan gekoppeld suggesties voor actuele onderwerpen in de kunsteducatie, zeker als er aan de gastcolleges een opdracht gekoppeld is. Daarnaast wordt in het vervolg meer gebruik gemaakt van een grotere diversiteit aan didactische werkvormen.

3.1.4

WEBSITES: KENNISCIRCULATIE MET KENNISPARTNERS VOOR KENNISGEBRUIKERS Halverwege 2007 lanceerde Cultuurnetwerk zijn vernieuwde website cultuurnetwerk.nl. Verder beheert en onderhoudt Cultuurnetwerk andere websites zoals cultuurplein.nl, die bekostigd wordt door het ministerie van OCW (Cultuur en School). Het doel van deze sites is de kennisproductie van partners en netwerken en die van andere aanbieders van informatie en kennis, zoals onderzoekers, overheden, fondsen, culturele en onderwijsinstellingen vast te leggen en daarover professionals en andere betrokkenen te informeren en erop te laten reageren. Zij gebruiken deze informatie en kennis dan weer om nieuwe kennis op dit terrein te ontwikkelen en produceren.

13 14

27

Raad voor Cultuur (2008). Idem. p. 191. Raad voor Cultuur (2008). Idem. p. 191.


Figuur 12: Homepage website cultuurnetwerk.nl

Cultuurnetwerk.nl Voor het eerst in het bestaan van de site cultuurnetwerk.nl is er een stilstand, zelfs een minieme teruggang in het bezoekersaantal: van 571.000 (2007) naar 556.000 (2008). Het aantal pageviews is echter sterk gegroeid, van 1.725.000 naar 2.142.000 pageviews. Gemiddeld kijkt een bezoeker nu 3,85 pagina in plaats van 3. Door de integratie in 2007 van cultuurnetwerk.org in cultuurnetwerk.nl zijn de totaalcijfers een stuk hoger dan vóór de integratie. Figuur 13: Bezoekcijfers aan de website www.cultuurnetwerk.nl 2005-2008 www.cultuurnetwerk.nl : bezoekcijfers 2005-8

pageviews visitors

250000 232430 216888

220000 210.642 207.036

200000

194.658 186.368

181.534 181.011 178.067 178.163

178796

170.936

aantallen 150000

165.392

148.201 139.845

138639 130283 123911 120093 117215

100000

98358 95728

108870 99423

105010 100975 98700

109112 91156

86065 76646 66150 66442 61370 60311 56670

50000

66432 64200 62420 54117

50319 44780

37050 36753 35333 33642 3243730569 32577 32179 30789 29534 26872 23735

0

00

95704 89598 71860 71203

69156 63985 41302 37911 36710 35128 33436 32965 31500 32080 29388 28072 25319

44633 40492 41030 41255 41088 37042 35936 36685

00

58958 50627

53.184 52.933 50.557 50.468 50.298 50.351 45.973 45.394 45.483 40.776 37.330 33.036

00

maanden

Cultuurplein.nl Ook bij andere sites, die Cultuurnetwerk in opdracht van het landelijk programma Cultuur en School, samen met andere landelijke instellingen beheert en onderhoudt, zoals cultuurplein.nl, groeide het aantal bezoekers en pageviews. In het geval van cultuurplein.nl groeide het aantal bezoekers per dag zelfs explosief, van 420 in 2005 naar 787 in 2008. Door een aanpassing van de infrastructuur, waardoor het de bezoeker gemakkelijker gemaakt werd zijn informatie te vinden, daalde het aantal pageviews per bezoeker van 15,8 naar 7,2. Het prestatieoverzicht – hoofdstuk 4 – toont van alle sites de feitelijke bezoekcijfers.

28


Figuur 14: Bezoekcijfers aan de website www.cultuurplein.nl 2005-2008 35.000 30.000 25.000 2005

20.000

2006 15.000

2007 2008

10.000 5.000 0 jan

feb

mrt

apr

mei

juni

juli

aug

sep

okt

nov

dec

In 2007 is onderzoek gedaan naar het gebruik en de waardering van cultuurplein.nl, dat uitmondde in twee onderzoeksrapporten (Valsplat 2008; DUO Market Research 2008). Een bijkomstigheid was dat deze onderzoeken tevens informatie verschaften over het gebruik en de waardering van de website cultuurnetwerk.nl. Figuur 15: Homepage website cultuurplein.nl

Aan DUO Market Research is de vraag gesteld of de site in vergelijking met 'vergelijkbare sites' goed presteert wat betreft bereik en waardering. De vraag dus naar 'benchmarkgegevens'. Het onderzoek is uitgevoerd onder drie klantgroepen: directeuren en leerkrachten basisonderwijs, docenten CKV en educatief medewerkers van culturele instellingen. Driekwart van de respondenten van het basisonderwijs zoekt informatie over cultuureducatie op cultuurplein.nl en de site staat daarmee op de tweede plaats, nipt achter kennisnet.nl. Cultuurplein.nl wordt door driekwart van hen als 'belangrijkste of op één na belangrijkste site' beschouwd. Ruim de helft (56%) vindt dit overigens van de website cultuurnetwerk.nl. Het gemiddelde rapportcijfer voor de inhoud van cultuurplein.nl is 7,5 (alleen de relatief slecht bezochte sites podiumopschool.nl en ckplus.nl scoren een hoger rapportcijfer). Al met al is er volgens de onderzoekers maar één conclusie mogelijk: cultuurplein.nl heeft een stevige positie verworven, zowel wat bereik van de site als de waardering van de site.

29


Bijna de helft van de doelgroep docenten CKV zoekt informatie over cultuureducatie op cultuurplein.nl en deze staat daarmee op derde plaats, achter kennisnet.nl en cjp.nl. Cultuurplein.nl wordt door driekwart van de docenten CKV als 'belangrijkste of op één na belangrijkste site' beschouwd (wikipedia.nl scoort het hoogst). Het gemiddelde rapportcijfer voor de inhoud van cultuurplein.nl is 7,3 (alleen de relatief slecht bezochte site ckplus.nl scoort een hoger rapportcijfer). Het gemiddeld cijfer voor cultuurnetwerk.nl is een 7,0. Tweederde (62%) van de educatief medewerkers van culturele instellingen zoekt informatie op cultuurplein.nl en daarmee staat deze site tweede, achter cultuurnetwerk.nl (67%). De site wordt door driekwart van de educatief medewerkers als 'belangrijkste of op één na belangrijkste site' beschouwd en scoort daarmee het hoogst. Het gemiddelde rapportcijfer voor de inhoud van cultuurplein.nl is 7,3 en ditzelfde cijfer geldt overigens ook voor de website cultuurnetwerk.nl (alleen wikipedia.nl en de sinds 2007 in de lucht zijnde site cultuurcoördinator.nl 15 scoren hoger). De marktpositie van cultuurplein.nl kan, aldus de onderzoekers, zeker wat betreft het basisonderwijs en culturele instellingen zonder meer de vergelijking doorstaan met sites die zich op andere, vergelijkbare (onderwijs)groepen richten. Vragen die vervolgens met het onderzoek van Valsplat beantwoord moesten worden waren: 'Hoe voldoet de website nu?' en 'Welke nieuwe technieken kunnen worden ingezet om optimaal aan de behoeften van de doelgroep te voldoen?' Ook uit dit onderzoek blijkt cultuurplein.nl goed te scoren ten opzichte van andere websites, zowel voor wat de bezoekfrequentie betreft als het aanbod op de website. Ook de naamsbekendheid onder leraren is hoog. Alleen onder studenten is deze site nog niet zo bekend: bijna een derde heeft nog nooit van de website gehoord. Voor cultuurplein.nl is het van belang meer naamsbekendheid te krijgen onder deze groep, omdat zij de toekomstige professionals zijn. Van diegenen die cultuurplein.nl kennen vindt een ruime meerderheid dat de website in de huidige vorm voldoet. Er wordt een aantal verbeterpunten genoemd waaraan inmiddels gewerkt wordt. Het betreft het gemakkelijker vinden van bestaand lesmateriaal, het ontsluiten van mogelijkheden voor leraren en educatief medewerkers van culturele instellingen om (eigen) materiaal uit te kunnen wisselen, de vraag van basisscholen naar regionale informatie, de behoefte aan een culturele agenda, zodat leerlingen en docenten op de hoogte blijven van het culturele aanbod op televisie en in de regio, en aan gestructureerde informatie in de vorm van Wiki's voor studenten. Door toepassing van 'web 2.0'-applicaties kan Cultuurnetwerk de samenwerking tussen leraren onderling en tussen hen en medewerkers van culturele instellingen beter faciliteren. Hiervoor moeten deze groepen wel eerst overtuigd worden van het nut om zelf actief deel te nemen en informatie te delen. -Samenvattend zijn de websites cultuurplein.nl en cultuurnetwerk.nl voor docenten en educatief medewerkers van culturele instellingen van groot belang voor hun functioneren in de praktijk. Zij vinden wat zij zoeken en benutten dat voor beleid of uitvoering. Uit de gemiddelde rapportcijfers van 7,0 tot 7,5 blijkt dat ook de waardering ervoor hoog te noemen is. Verbeterpunten zijn de infrastructuur van de site, meer informatie over het culturele aanbod en een versterking van de interactiviteit. Wat dit laatste betreft moeten de gebruikers eerst overtuigd worden van het nut om daar zelf actief aan deel te nemen. Met het oog op de toekomst moet het bereik van studenten worden verbeterd.

15

30

De site cultuurcoördinator.nl wordt beheerd en onderhouden door Cultuurnetwerk Nederland.


3.1.5

WEBPORTALS: KENNISPRODUCTIE MET KENNISPARTNERS VOOR GEBRUIKERS In 2007 maakte Cultuurnetwerk Nederland drie nieuwe, actuele webportals: projectloketcultuur.nl, een verzamelplaats voor projectbeschrijvingen voor amateurkunst, community arts en het onderwijs, die als inspiratie of voorbeeld dienen, cultuurcoordinator.nl, voor de interne cultuurcoördinator in het basisonderwijs, en de Portal Onderzoek in Cultuureducatie (POC). Omdat de site cultuurcoördinator het kennisnetwerk van interne cultuurcoördinatoren ondersteunt wordt die onder die noemer besproken (zie pagina 24). Projectloket Cultuur Het Projectloket Cultuur biedt toegankelijke beschrijvingen van uiteenlopende projecten op het terrein van amateurkunst, community arts en het onderwijs. De beschrijvingen zijn voorzien van informatie over beschikbaarheid, materialen, kosten en andere nuttige gegevens. Het gaat om projecten voor stad, buurt en wijk of voor scholen die door de makers of aanbieders zijn beschreven en ingezonden. Deze zijn geautomatiseerd verwerkt en digitaal geplaatst. Cultuurnetwerk controleert of de aangeboden projecten passend zijn, schoont periodiek de portal op en plaatst oudere projecten in het archief, waardoor deze toch toegankelijk blijven voor de gebruikers. Figuur 16: Projectloket Cultuur (voorbeeld primair onderwijs)

Sinds 2008 werkt Cultuurnetwerk intensief samen met het Community Art Lab van de Stichting Vrede van Utrecht om recente projecten op het gebied van community arts – ook wel sociaal-artistieke projecten genoemd – te verzamelen en deze als stimulans voor anderen op de webportal te plaatsen. Het Community Art Lab doet diepteonderzoek naar een aantal van deze projecten. In de periode 2007-2008 zijn er 115 community arts projecten – waarvan 66 in 2008 – op het Projectloket Cultuur geplaatst, naast 457 projecten voor het onderwijs over kunsten erfgoededucatie en amateurkunst. Cultuurnetwerk, Stichting Lezen en Erfgoed Nederland selecteren jaarlijks enkele onderwijsprojecten uit het Projectloket Cultuur die naar hun idee extra aandacht verdienen. Het zijn goede voorbeelden van projecten die culturele instellingen hebben ontwikkeld voor het onderwijs. Hier komen ervaringen van de culturele instelling én van de scholen uitgebreid aan bod. Inmiddels zijn vijftien projecten op deze manier beschreven en een aantal ervan zijn ook gepubliceerd in het vaktijdschrift Kunstzone. In 2007 trok de site per maand 2.100 bezoekers, in 2008 is dat aantal gestegen naar 3.050, dat wil zeggen een gemiddelde van ca. 100 bezoekers per dag. Het projectloket had in 2007 241 pageviews

31


per dag, in 2008 waren dat er 380, hetgeen inhoudt dat elke unieke bezoeker gemiddeld 3,8 pagina's bekijkt. Het onderwijsdeel van het Projectloket Cultuur blijft het meest populaire deel van de site. Portal Onderzoek in Cultuureducatie Tijdens de eerste Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie in juni 2007 is de Portal Onderzoek in Cultuureducatie geïntroduceerd. Deze portal is dé plek om het onderzoek naar cultuureducatie en alles wat daarmee te maken heeft in de etalage te zetten. Het gaat er daarbij om dat onderzoek over cultuureducatie, en het liefst ook onderzoek in andere disciplines met wellicht interessante implicaties voor cultuureducatie, zichtbaar en toegankelijk gemaakt wordt. Op deze manier wil Cultuurnetwerk de sector informeren en interesseren voor (wetenschappelijk) onderzoek. Bovendien wordt met de portal beoogd de samenwerking en kennisuitwisseling tussen onderzoekers onderling gemakkelijker te maken. Vanaf juli 2007 kende de portal 12.506 pageviews, die in 2008 opliepen tot 28.437 pageviews. In 2009 wordt gewerkt aan herziening van het Portal, met daaraan voorafgaand een onderzoek onder (potentiële) gebruikers. Portal Podium op School De portal Podium op School bevat een schat aan gegevens over professionele voorstellingen voor kinderen en jongeren. Aanbieders voeren hier hun informatie in over concerten, theater-, mime- en dansvoorstellingen. Figuur 17: Homepage Podium op School

Naast inhoudsbeschrijvingen en leeftijdsindicaties bevat deze portal technische en organisatorische gegevens zoals adressen, speelperioden, prijzen enzovoort. Deze portal is een hulpmiddel voor docenten of cultuurcoördinatoren in het primair en voortgezet onderwijs en bemiddelaars van kunstaanbod voor scholen. Eind 2008 konden gebruikers uit 450 voorstellingen en concerten hun keuze maken. Uit het onderzoek naar bereik en waardering van cultuurplein.nl blijkt dat de helft van het aantal responderende basisschoolleerkrachten eens per maand de portal bezoekt. Het rapportcijfer voor deze site is een 7,7, het hoogste cijfer dat door de groep voor de inhoud van een website is gegeven (DUO Market Research 2008). Podiumopschool.nl laat in 2008 echter een halvering zien van het aantal bezoekers: gemiddeld 61 bezoekers per dag tegen een gemiddelde van 123 in 2007. Het aantal bekeken pagina's stijgt wel; van 2,3 pagina's per bezoeker in 2007 naar 3,8 pagina's in 2008. Het totaal aantal bezoekers in 2008 is 21.830. --

32


Samenvattend is het bereik en de waardering voor de portals goed te noemen, maar: het kan altijd beter. Cultuurnetwerk heeft dan ook het voornemen enkele portals te verbeteren door de huidige portals te vernieuwen en uit te breiden. Als eerste wil het daarvoor informatie en suggesties inwinnen bij (en over) de gebruikers en potentiële gebruikers. Daarna wordt een plan van aanpak opgesteld dat met partners – kennisrelaties – uitgewerkt wordt. Er is ook een nieuwe communicatiestrategie nodig voor deze portals, waaraan Cultuurnetwerk in 2009 extra aandacht wil geven. 3.1.6

PERIODIEKEN: KENNISPRODUCTIE MET KENNISPARTNERS VOOR GEBRUIKERS Cultuurnetwerk Nederland geeft vijf periodieken uit, variërend van een tweewekelijks e-zine tot een drie keer per jaar verschijnende theoretische reeks, met als doel de kennisontwikkeling op het terrein van cultuureducatie te stimuleren en vast te leggen. Het aantal abonnees groeide de eerste jaren van de planperiode wel, maar ook dit kan beter. Uit een interne analyse in 2006 naar bekendheid en bereik bleken gerichte marketingacties nodig. Deze acties hebben enig effect gehad gezien de groei van Cultuur+Educatie van 206 abonnees in 2005 naar 276 in 2008 (stijging van 34%). In diezelfde periode groeide het aantal abonnees van de digitale nieuwsbrief Cultuureducatie Actua van 330 naar 385 abonnees (groei van 17%); van de Aanwinstenlijst van 230 naar 418 abonnees (groei van 82%) en van de Nieuwsbrief Cultuur[net]werk van 2.400 naar 2.633 (groei van 10%). Voor de uitgave Zicht… op groeide het aantal abonnees niet. De downloads ervan zijn echter overweldigend; deze namen toe van 39.488 (2006) naar 80.345 (2008), een groei van maar liefst 103%. Daarmee heeft de uitgave Zicht op … - in vorm en inhoud zijn waarde meer dan aangetoond. Figuur 18: Omslagen van Cultuur+Educatie [24], de Aanwinstenlijst [11-08] en het Bulletin Cultuur & School [53]

-Over de waardering en het bereik van de periodieke uitgaven van Cultuurnetwerk is weinig informatie voorhanden. Gezien het feit dat er maar weinig opzeggingen zijn en dat er duidelijk sprake is van een groei van het aantal abonnees en van het aantal downloads lijkt de waardering ervan navenant. Om meer inzicht te krijgen in het potentiële bereik en de waardering wordt in 2009 een lezersonderzoek voorbereid voor Cultuur+Educatie en de digitale nieuwsbrief Cultuureducatie Actua. Op grond daarvan ontwerpt Cultuurnetwerk in 2009 ook een communicatiestrategie met als doel het bereik van deze periodieken te verhogen. Bulletin Cultuur & School In opdracht van het landelijk programma Cultuur en School geeft Cultuurnetwerk het vijf keer per jaar verschijnende Bulletin Cultuur & School uit. Deze periodieke uitgave is bedoeld om de

33


praktijkkennis van docenten van de verschillende onderwijstypen en van medewerkers van culturele instellingen te verhogen en om nieuwe kennis te doen ontwikkelen, die van belang is voor de praktijk van cultuureducatie. In de periode 2005-2008 groeide het aantal abonnees van 9.652 (2005) naar 11.871 (2008), een stijging van 23%. Het onderzoeksbureau DUO Market Research voerde in 2007 – in opdracht van opdrachtgever en uitgever – een groot lezersonderzoek uit naar de waardering van het blad om desgewenst op grond van de uitkomsten veranderingen in het format aan te brengen. Het lezersonderzoek bestond uit een kwalitatief en kwantitatief deel. Naar voren kwam onder andere dat de bereikcijfers van het bulletin in vergelijking met andere bladen zeer hoog te noemen zijn. Als sterke punten worden met name het informatieve karakter van het blad genoemd en de voorbeelden uit de praktijk. Eén van de doelstellingen is om de lezer te inspireren en te enthousiasmeren om cultuureducatieve projecten op te zetten. De onderzoeksresultaten duiden erop dat het bulletin hierin slaagt. -Verbeterpunten zijn de behoefte aan een index en de wens naar meer discussie en duidelijker fotografie. Deze veranderingen zijn in 2008 in het blad aangebracht. Daarnaast vindt de meerderheid de vormgeving niet vernieuwend en de covers worden niet onverdeeld positief beoordeeld. In 2007 kwam het Katern drie keer uit, met daarin een portret van een basisschool. Dit katern wordt goed gewaardeerd. De deelnemers aan de groepsdiscussies bleken echter een duidelijke voorkeur te hebben voor 'integratie van het katern in het bulletin', en dan niet 'een katern dat in het hart van het bulletin wordt geniet', maar volledig wordt geïntegreerd op het formaat van het bulletin. Uit het onderzoek blijkt voorts dat de meeste abonnees de website cultuurplein.nl wel eens bezoeken of dat ze deze site in het verleden wel eens hebben bezocht. Zij deden dat naar aanleiding van een verwijzing in het bulletin. Bijna niemand wist echter dat je artikelen uit het bulletin vanaf de website cultuurplein.nl kunt downloaden en dat je daar artikelen kunt zoeken door een bepaalde zoekterm in te typen. Een communicatiestrategie moet helpen om hierin verbetering aan te brengen. -Het bereik en de waardering voor de inhoud van het Bulletin Cultuur & School is groot. De vormgeving van het blad kent nog verbeterpunten en ook de relatie tussen blad en website cultuurplein.nl moet voor lezers inzichtelijker worden. Daarnaast moet voor wat de integratie van het katern met het bulletin betreft een keuze gemaakt worden. Hierover wordt in 2009 overleg gevoerd met de opdrachtgever.

3.2

KENNISNETWERKEN EN KENNISKRINGEN Een kennisnetwerk is een sociale eenheid van leren en een handelingspraktijk waarin onderzoekers, experts en praktijkmensen kennis delen en uitwisselen om kennis te ontwikkelen en te produceren. In zijn Activiteitenplan 2009-2012 bundelt Cultuurnetwerk onder de noemer kennisnetwerken zijn activiteiten, gericht op het systematisch initiëren, deelnemen aan en stimuleren van kennisnetwerken en kenniskringen. Hiermee bevordert het de kennisopbouw en wordt kennis verspreid, uitgewisseld en gedeeld.

3.2.1

KENNISNETWERKEN: KENNISONTWIKKELING, -PRODUCTIE EN -CIRCULATIE De kennisnetwerken van Cultuurnetwerk zijn in hoofdzaak samengesteld uit externe professionals, die ofwel in een kennisnetwerk functioneren ofwel in een kenniskring - thematisch of vanuit een kennisdomein - begeleid, ondersteund of geregisseerd worden door eigen medewerkers. Cultuurnetwerk Nederland heeft in de periode 2007-2008 ingezet op de ontwikkeling van relevante kennisnetwerken en kenniskringen om de kennisontwikkeling van cultuureducatie in de praktijk te bevorderen.

34


Cultuurnetwerk onderhoudt kennisnetwerken van interne cultuurcoördinatoren, van brede scholen, van lerarenopleidingen primair onderwijs, lerarenopleidingen voortgezet onderwijs, ambtenaren van middelgrote gemeenten en kenniskringen van leraren van pabo's, van lerarenopleidingen voor het voortgezet onderwijs en van deskundigen voor de ontwikkeling van de Portal on Arts and Cultural Education, die beoogt kennis over kunsten cultuureducatie systematisch tussen Europese landen uit te wisselen en te delen. Figuur 19: Kennisnetwerken en kenniskringen van Cultuurnetwerk Nederland Kennisnetwerk/Kenniskring

Netwerkdeelnemers

Frequentie

Brede scholen cultuureducatie

directie en leerkrachten basisonderwijs

2 x per jaar

ICC-trainersdag

ICC-trainers culturele instellingen

jaarlijks

Regionale ICC-bijeenkomsten

ICC'ers basisonderwijs (vier regio's)

jaarlijks

Culturele Onderwijstentoonstelling (ICC)

ICC'ers basisonderwijs

tweejaarlijks

Cursus cultuureducatie ambtenaren

ambtenaren gemeenten < 90.000 inwoners

3 x per jaar

Bijeenkomsten lerarenopleiders

lerarenopleiders basisonderwijs

4x per jaar

Bijeenkomsten lerarenopleiders

lerarenopleiders voortgezet onderwijs

2 x per jaar

Portal on Arts and Cultural Education

internationaal kennisnetwerk cultuureducatie

2 x per jaar

Figuur 19 toont een aantal kennisnetwerken en kenniskringen, die Cultuurnetwerk onderhoudt, met deelnemers en de frequentie waarmee men bij elkaar komt. Leden van een kennisnetwerk of kenniskring komen fysiek bij elkaar om kennis te ontwikkelen, te produceren, te delen en uit te wisselen; bovendien beschikt een kenniskring meestal ook over een digitaal platform, bestaande uit een interactieve site en nieuwsbrieven. In dit rapport worden kort twee voorbeelden van onze kennisnetwerken beschreven: de interne cultuurcoördinator en de cursus cultuureducatie voor ambtenaren. Van de kenniskringen wordt een voorbeeld gegeven: de leraren van de pabo's. Kennisnetwerk interne cultuurcoördinator basisonderwijs Voor het basisonderwijs coördineert Cultuurnetwerk sinds begin 2007 het netwerktraject voor de interne cultuurcoördinator (de ICC'er). Eind 2008 waren er ruim 2.300 ICC'ers en 125 actieve ICCtrainers die elkaar ontmoeten tijdens regionale en landelijke netwerkbijeenkomsten, een digitale nieuwsbrief ontvangen en speciaal voor hen geselecteerde informatie over cultuureducatie kunnen vinden op de website cultuurcoördinator.nl. Inmiddels worden steeds meer leerkrachten tot ICC'er opgeleid. 16 Om de ICC-kennisnetwerken goed te laten functioneren is het 'oude' adresbestand overgeschreven naar een nieuw digitaal adresbeheersysteem, dat actueel wordt gehouden door de nieuw gecertificeerde ICC'ers op te nemen en adresmutaties in te voeren. Door deze netwerkactiviteiten werken scholen, cultuurinstellingen en de lokale overheid samen aan de verdere ontwikkeling van cultuureducatie. De trainers zijn belangrijke intermediairs vanwege hun betrokkenheid bij lokale en regionale netwerken. Via deze kennisnetwerken wordt een substantieel deel van de basisscholen, en dus ook leerlingen in het basisonderwijs, bereikt. In de periode 2009-2012 wordt op verzoek van het landelijk programma Cultuur en School een vervolg gegeven aan de begeleiding van de kennisnetwerken van de ICC'ers en de ICC-trainers. Om meer over de praktijksituatie van de ICC'er te achterhalen en daar in deze periode op in te zetten deed Cultuurnetwerk een studie naar de kenmerken, de taken, de samenwerking in netwerken en de deskundigheid van de ICC'ers (Laarakker & Maaijwee 2008) 17. Uit deze studie en uit ander onderzoek

16 17

35

Wervers, E. (2008). Competentieprofiel ICC voor de Pabo. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. Laarakker, K. & Maaijwee, J-P. (2008). Rapportage deskresearch ICC. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.


kan worden afgeleid dat geldgebrek bijvoorbeeld een rol speelt bij 22,9% van de ICC'ers, gebrek aan draagvlak binnen het team bij 11,0% en dat 10,8% van de respondenten gebrek aan deskundigheid meldt. Andere obstakels zijn 'geen functionerend (ICC-) netwerk' (5,3%) en 'gebrek aan informatie' (4,1%) (Lefers, 2008) 18. Vooral het gebrek aan deskundigheid is een thema dat in het vervolg extra aandacht moet krijgen. De vraag is dan: deskundigheid van wie, en waarin? Het netwerktraject interne cultuurcoördinator is als het om aantallen gaat zeer succesvol. Waren er in 2007 nog 1.275 ICC'ers, eind 2008 gaat het om ruim 2.300 coördinatoren en dit aantal groeit met de dag. Er zijn echter obstakels, zoals uit onderzoek van Laarakker & Maaijwee (2008) en Lefers (2008) blijkt, waarvan het gemis aan deskundigheid de belangrijkste is. Daar wil Cultuurnetwerk dan ook de komende jaren op inzetten, samen met een expertstuurgroep en vele andere externe deskundigen. -De ambitie van Cultuurnetwerk is de volgende: in 2012 heeft het overgrote deel van de basisscholen in Nederland tenminste één zich steeds verder professionaliserende ICC'er, die wordt omringd door een goede infrastructuur met (kennis)netwerken, na- en bijscholing, aanbod van cultuurproducenten, zowel uit het professionele als amateurkunstcircuit, en faciliterende overheden. Een landelijk aanbod van ICC-cursussen houdt het bestand op peil. Een tweede ambitie is gericht op medewerkers van culturele instellingen; aanbieders of producenten. Zij worden geïnformeerd over en voorbereid op hun belangrijke rol als gespreks- en samenwerkingspartner voor de ICC'er. Uiteindelijk streeft Cultuurnetwerk naar zoveel mogelijk zelfsturende communities voor ICC'ers, trainers, coaches en producenten. Kennisnetwerk cursus cultuureducatie voor ambtenaren Zeker in middelgrote gemeenten – en daar zijn er in Nederland heel veel van – kunnen ambtenaren maar een beperkt deel van hun tijd besteden aan het cultuureducatiebeleid. Het is echter van belang om op de hoogte te blijven van nieuwe ontwikkelingen en het is efficiënt als je van elkaars ervaring en expertise gebruik kunt maken. Om die reden heeft Cultuurnetwerk op verzoek van het landelijk programma Cultuur en School en samen met externe deskundigen een cursus cultuureducatiebeleid voor ambtenaren ontwikkeld. De uitvoering ervan is in handen gelegd van provinciale instellingen voor kunsten erfgoededucatie onder begeleiding van Cultuurnetwerk. In drie cursusdagen worden ambtenaren geïnformeerd over actuele ontwikkelingen in het onderwijs op dit terrein en de mogelijke betrokkenheid van amateurkunst bij die activiteiten. De helft van de tijd wordt doorgebracht in de praktijk. Naar aanleiding van cultuureducatieve activiteiten die de ambtenaren zelf meemaken gaan zij in gesprek met kinderen, jongeren, leerkrachten, docenten, cultuurcoördinatoren, educatief medewerkers van culturele instellingen en provinciale adviseurs op het terrein van kunsteducatie, erfgoededucatie en amateurkunst. Voor veel ambtenaren zijn deze gesprekken met de werkvloer een eye-opener; wat op papier goed geregeld lijkt blijkt in de praktijk soms veel weerbarstiger te zijn. Tijdens de cursus werken de ambtenaren aan hun eigen 10puntenplan, zodat zij de kennis en ervaring meteen kunnen toepassen in hun eigen praktijk. Tijdens de cursus ontstaat een levendig actief kennisnetwerk dat in de komende jaren kan blijven zorgen voor de uitwisseling van kennis en ervaring. De cursus kent een uitvoerige op maat gesneden map en wordt digitaal ondersteund door de website van Cultuurnetwerk Nederland 19. Inmiddels hebben ruim 60 ambtenaren belangstelling getoond en zijn de eerste cursusgroepen van start gegaan. Een aantal deelnemers is inmiddels gecertificeerd. De cursussen worden in 2009-2010

18 19

36

Lefers, T. (2008). Cultuur gewogen: Het gewicht van de basis. Arnhem: Edu-Art Gelderland; nr. 2-2008. Vogelezang, P., Mols, J. & Stoel, J. (2008). Blauwdruk Cursus cultuureducatie voor ambtenaren. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.


voortgezet. Dat deelnemers meer dan tevreden zijn blijkt onder andere uit de evaluaties die tijdens de cursussen zijn gehouden. -De cursus cultuureducatiebeleid voor ambtenaren voorziet in een behoefte, die blijkt uit het feit dat niet alleen ambtenaren van middelgrote gemeenten deelnemen, maar ook die van grote én kleinere gemeenten. In de praktijk blijkt dat drie cursusdagen voor een aantal potentiële deelnemers te veel van het goede is, vandaar dat door de begeleidende klankbordgroep geopperd is om een 'cursus plus' aan te bieden: één cursusdag met de mogelijkheid om daaraan meerdere cursusdagen toe te voegen. De veronderstelling dat de cursusgroep zich als een kennisnetwerk ontwikkelt, blijkt juist te zijn; in een aantal regio's wisselen de ambtenaren ook na afloop van de cursus kennis en ervaringen uit en treffen zij elkaar, ook daar waar zij van tevoren geen vermoeden van elkaars bestaan hadden. Provinciale instellingen, die de cursus verzorgden, hebben nadrukkelijk de intentie deze regionale kennisnetwerken te ondersteunen. Om ambtenaren van de beleids- en praktijkontwikkelingen op de hoogte te houden en de gelegenheid te geven die samen uit te wisselen continueert Cultuurnetwerk zijn landelijke CultuureducatieBELEIDdag. Kenniskring leraren lerarenopleidingen basisscholen (pabo's) In de periode 2006-2009 werkten eenendertig hogescholen gezamenlijk aan inhoud en kwaliteit van cultuureducatie in de lerarenopleiding basisonderwijs. 20 Twaalf hogescholen verrichtten het ontwikkelwerk en in landelijke bijeenkomsten werden de resultaten door de pabo-leraren besproken zodat draagvlak en consensus – op hoofdlijnen – ontstond over inhoud en gewenste kwaliteit van de bagage van leraren in het basisonderwijs. Daarbij is ook gebruik gemaakt van de expertise die in Vlaamse opleidingen leraar kleuteronderwijs en leraar lager onderwijs beschikbaar was. Het netwerk heeft verschillende producten opgeleverd. De ontwikkelgroep basisinhoud heeft een voorstel ontwikkeld voor de major waar alle pabo-studenten aan deelnemen. De belangrijkste vraag daarbij was: over welke concrete ervaringen, kennis, vaardigheden en attitude ten aanzien van cultuureducatie moeten alle studenten minimaal beschikken voordat zij gediplomeerd de opleiding verlaten? De groep verdiepingsinhoud ontwikkelde concrete voorstellen over de inhoud en de wijzen waarop studenten zich in een minor verder kunnen bekwamen in cultuureducatie. In de ontwikkelgroep toepasbaar maken cursus Interne Cultuur Coördinator is de ICC-cursus omgezet naar toepassing in de reguliere opleiding. De competentieprofielen ICC zijn inmiddels beschikbaar en zijn in het studiejaar 2008-2009 in het opleidingsprogramma ingezet. De groep cultuurmonitor ontwikkelde voor het basisonderwijs en de lerarenopleidingen instrumenten voor zelfevaluatie. Deze instrumenten worden vervolgens verbonden aan de producten die in de andere drie ontwikkelgroepen zijn ontwikkeld, getoetst en bijgesteld. Al deze praktische producten zijn vanaf studiejaar 2009-2010 voor alle opleidingen beschikbaar en inzetbaar in een invoeringstraject. Dit traject, bestaande uit vier kenniskringen van leraren van de pabo's en een landelijk netwerk van alle deelnemende pabo's is inhoudelijk en logistiek begeleid door Cultuurnetwerk Nederland. Het ontwikkeltraject wordt vanaf 2009 op verzoek van het landelijk programma Cultuur en School voortgezet. Het betreft twee lijnen: alle hogescholen voor opleidingen leraar basisonderwijs kunnen participeren in een landelijk kennisnetwerk cultuureducatie, waarbij het principe 'brengen' en 'halen' actief wordt toegepast. Deelnemende hogescholen nemen de verplichting op zich om de opgedane kennis intern te delen en uit te wisselen en deze ervaringen weer in te brengen in het netwerk. Daarnaast worden op enkele plekken in Nederland kennisgemeenschappen cultuureducatie ingericht, bestaande uit pabo's, basisscholen, de cultuureducatieve infrastructuur en zo mogelijk kunstvak- en

20

37

Hemel, A. van, Thissen, C & Vogelezang, P. (2007). Een rugzak gevuld met cultuur. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.


masteropleidingen, lectoraten cultuureducatie en universiteiten. Zij werken vanuit hun eigen instituut en praktijksituatie een aantal jaren samen aan de landelijke kennisbasis voor cultuureducatie en de schoolontwikkeling op het terrein van cultuureducatie en zorgen voor verbinding van de uit te voeren activiteiten met andere onderwijsinnovaties. Deze aanpak slaat tevens een brug tussen wetenschap en praktijk 21. -Uit de langdurige periode van inhoudelijke samenwerking tussen de lerarenopleidingen basisonderwijs onderling, en aan het aantal deelnemers – bijna alle pabo's doen inmiddels aan dit traject mee – kan worden afgeleid dat deze kenniskringen een belangrijke rol vervullen om tot kennisontwikkeling en productie te komen voor de versterking van cultuureducatie in de lerarenopleidingen, en daarmee mettertijd in het basisonderwijs zelf. Zover bekend is de waardering van de meeste deelnemers voor de begeleiding en de logistiek groot, hetgeen bevestigd wordt in de verslagen van de stuurgroep, die samen met Cultuurnetwerk het traject inhoudelijk begeleidt. Het komt er nu op aan de bedoelde kennisgemeenschappen van pabo's en andere onderwijs- en cultuurorganisaties te realiseren. Dat vergt een grote inspanning die samen met gemeenten en instellingen moet worden geleverd. 3.2.2

NETWERKBIJEENKOMSTEN: KENNISPRODUCTIE EN CIRCULATIE MET KENNISPARTNERS VOOR KENNISNETWERKEN Cultuurnetwerk organiseerde in de periode 2007-2008, samen met andere deskundigen, diverse omvangrijke conferenties, kleinere expertmeetings en studiemiddagen. Daarnaast verzorgde het presentaties of nam het deel aan bijeenkomsten en adviescommissies van andere organisaties en overheden. In het prestatieoverzicht – bijlage 1 – zijn deze bijeenkomsten opgenomen. Regelmatig terugkerende netwerkbijeenkomsten Goede voorbeelden van terugkerende netwerkbijeenkomsten die Cultuurnetwerk organiseert zijn de jaarlijkse Dag van de Cultuureducatie (sinds 2005), de Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie (sinds 2007) en de CultuureducatieBELEIDdag (2005 en 2006), die een vervolg kreeg in de inhoudelijke meetings die Cultuurnetwerk op verzoek voor het Fonds voor Cultuurparticipatie organiseert (2008-2009) en de cursus cultuureducatie voor ambtenaren (2008-2009), die hiervoor is besproken. Kenmerkend voor deze bijeenkomsten is dat zij georganiseerd worden voor en door de betrokken doelgroep van professionals. Cultuurnetwerk regisseert dit en zoekt samen met externe deskundigen naar interessante projectvoorbeelden – en daarmee praktijkkennis – die voor de deelnemers van de werkbijeenkomsten van belang zijn voor hun functioneren. Voorafgaand aan deze bijeenkomsten is er veel interactief overleg met betrokken, actieve deelnemers om informatie en kennis uit te wisselen en programmakeuzes te maken en in te vullen. Intern wordt een en ander door projectteams inhoudelijk en organisatorisch ontwikkeld, voorbereid en afgestemd. Opvallend – en ook veelzeggend – is dat het merendeel van de bezoekers aan een netwerkbijeenkomst ook een volgend keer aanwezig is. Figuur 20: Periodiek terugkerende netwerkbijeenkomsten Cultuurnetwerk Nederland Bijeenkomsten als kennisrelatie

Deelnemers

Dag van de Cultuureducatie

educatiemedewerkers culturele instellingen

Frequentie jaarlijks

CultuureducatieBELEIDdag

ambtenaren cultuureducatie

jaarlijks

Conferentie Onderzoek in cultuureducatie

onderzoekers cultuureducatie

jaarlijks

Fonds Cultuurparticipatie (FCP)

ambtenaren provincies en gemeenten > 90.000 inwoners

2 x per jaar

21

Vogelezang, P. & Rokebrand, F. (2008). Op weg naar De kunst (van het) verankeren… Investeren in cultuureducatie in lerarenopleidingen basisonderwijs 2009-2015. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

38


In figuur 20 is kort op een rij gezet welke periodieke bijeenkomsten het betreft, wie de deelnemers zijn en met welke frequentie bijeenkomsten worden georganiseerd. -Na elke bijeenkomst is de deelnemers schriftelijk gevraagd wat zij van de vorm en inhoud vonden. Hiermee wordt vervolgens rekening gehouden bij de inhoudelijke ontwikkeling en organisatie van de volgende. De bijeenkomsten blijken over het algemeen goed gewaardeerd te worden. Voor de inhoud ervan schommelt het cijfer tussen een 7,0 en een 7,6; de organisatie krijgt een cijfer tussen de 7,1 en 8,0. Incidentele werkbijeenkomsten Naast elk jaar terugkerende werkbijeenkomsten, zoals hiervoor genoemd, organiseert Cultuurnetwerk ook bijeenkomsten, of doet dit samen met anderen, die meer incidenteel van aard zijn. Het zijn veelal studiedagen of expertmeetings waarin bepaalde thema's, die eerder onderwerp van onderzoek waren, aan de orde gesteld worden. Voor voorbeelden van deze werkbijeenkomsten wordt verwezen naar het Prestatieoverzicht 2005-2008 (bijlage 1). -Cultuurnetwerk Nederland organiseert in dit kader per jaar drie tot vier grote werkbijeenkomsten en daarnaast een aantal kleinere. Cultuurnetwerk blijkt zowel inhoudelijk als organisatorisch sterk in de vormgeving van grote, maar ook kleinere bijeenkomsten. De waardering van de deelnemers voor deze bijeenkomsten is ruim voldoende tot goed. 3.2.3

KENNISPARTNERS: LANDELIJKE ORGANISATIES (SAMENWERKINGSPARTNERS) Een kennispartner betreft in deze context de regelmatige uitwisseling van kennis – of het gezamenlijk ontwikkelen van kennis – door partijen, zonder dat er sprake is van een eenzijdige inkoop van kennis. Zoals gezegd is er in zekere mate sprake van kennisdeling en van een gezamenlijke ontwikkeling van kennisproducten. Deze producten brengt Cultuurnetwerk Nederland, samen met zijn partners – zijn kennisrelaties – in circulatie voor kennisgebruik. Cultuurnetwerk kent in de beleidsperiode 2005-2008 kennispartners in twee vormen (figuur 21). Enerzijds betreft het opdrachtgevers en samenwerkende partijen waarmee informatie en kennis geproduceerd en gedeeld wordt, zoals het landelijk programma Cultuur en School, sectorinstituten, het Fonds voor Cultuurparticipatie i.o., andere fondsen, kenniscentra en brancheorganisaties. Aan de andere kant gaat het om collectieven, platforms en bijeenkomsten van professionals, werkzaam bij overheden, culturele instellingen, in scholen of bij vrije-tijds-organisaties. Cultuurnetwerk kan geen kennis ontwikkelen zonder ook samen te werken met andere personen of organisaties. Een bijkomend voordeel van deze handelwijze is dat het ook financieel voordelig blijkt voor de wederzijdse relaties. 22 Cultuurnetwerk onderhoudt met landelijke instellingen en platforms samenwerkingsrelaties, waar en waarmee kennis ontwikkeld, vastgelegd en uitgewisseld wordt. Het gaat in 2008 voornamelijk om de in figuur 21 opgenomen organisaties. Per organisatie worden wederzijds specifieke afspraken gemaakt die schriftelijk worden vastgelegd. In en na 2009 worden deze afspraken, wat ons betreft, voortgezet en - waar nodig en mogelijk - geïntensiveerd.

22

39

Centraal Bureau voor de Statistiek (2002). Winnen met kennis. Innoverende bedrijven groeien harder. Index 2. Den Haag: CBS.


Figuur 21: Kennispartners Cultuurnetwerk Nederland 2007-2008

NIF

Platform theatereducatie

Mediawijsheid

x

x

x

x

-

-

Regulier collegiaal overleg op staf/communicatieniveau

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

x

Wederzijds doorverwijzen afhandeling vragen over cultuureducatie (telefoon, e-mail):

x

x

x

x

x

x

O

x

x

x

x

x

Informeren en adviseren m.b.t. bibliotheekcollectionering

-

x

x

-

x

x

O

x

-

Informatiespreiding van cultuureducatieve activiteiten via de wederzijdse kanalen

x

x

x

x

x

x

O

x

x

x

x

Projectbeschrijvingen opnemen in het digitale Projectloket Cultuur

-

x

x

x

x

x

x

x

-

-

Adviseren over selectie van 'bijzondere projecten' in het Projectloket Cultuur

x

x

x

o

x

x

O

o

-

Afstemming zoeken over voorgenomen onderzoek, evenementen en/of projecten

x

x

x

x

x

O

o

Samenwerken en gezamenlijk participeren in onderzoek, evenementen en/of projecten

x

x

x

x

x

x

x

x

-

SICA

Stichting Lezen

x

Fonds Cultuurparticipatie

Erfgoed Nederland

x

Boekmanstichting

Raad van twaalf

afstemming van activiteiten en samenwerking

VNG

Kunstfactor

Regulier collegiaal overleg op directieniveau over

Museumvereniging

Kunstconnectie

x

2007-2008

Activiteit

Verenigingen kunstvakken

Cultuur en School

Kennispartners Cultuurnetwerk Nederland

x

x

x

x

x

o

x

o

o

x

x

x

x

x

-

-

o

-

o

o

o

-

-

-

x

x

x

x

x

x

x

x

o

x

x

o

x

o

X overlegd en afgestemd met desbetreffende organisatie; O in potentie af te stemmen; - niet aanwezig

Naast deze landelijke partners heeft Cultuurnetwerk Nederland vanuit de kennisontwikkeling, kennisproductie en kenniscirculatie op vele manieren, in aard en intensiteit verschillend, contact met andere kennispartners, waaronder ook onderzoeksinstellingen, universiteiten en hogescholen, zoals IVA, UU, UvT, RUG, SCP, CBS, Sardes, Oberon, Erasmus, UvA, HKA, ArtEZ en de Universiteit Brussel.

3.3

VERDIEPING EN VERNIEUWING Met het aandachtsgebied verdieping en vernieuwing draagt Cultuurnetwerk bij aan de reflectie op de informatie en kennis die de instelling – samen met anderen – ontsluit. Het betreft theoretische kaders, onderwijsconcepten en maatschappelijke ontwikkelingen die een relatie hebben met cultuureducatie.

3.3.1

STUDIES EN ONDERZOEK: KENNISONTWIKKELING EN -PRODUCTIE MET KENNISPARTNERS VOOR KENNISGEBRUIKERS De Raad voor Cultuur pleit er in zijn instellingsadvies (2008) voor dat Cultuurnetwerk zich meer nadrukkelijk richt op het toegankelijk maken van onderzoek en kennis. Andere activiteiten op dit terrein zou het alleen in opdracht moeten uitvoeren, aangezien universiteiten en hogescholen ook zelf een taak hebben op dit gebied. De Raad acht het bovendien noodzakelijk dat Cultuurnetwerk sterker

40


inzet op het vertalen van onderzoek naar de praktijk, zodat de kunsteducatie zich niet alleen kan ontwikkelen op basis van ervaringen, maar ook op basis van kennis en onderzoek. 23 Als expertisecentrum is Cultuurnetwerk een schakel tussen theorie en praktijk van cultuureducatie. Het ontsluit niet alleen kennis, maar genereert zelf ook kennis. Zo voert het – op verzoek en op eigen initiatief – regelmatig studies uit naar best practices, naar effectiviteit van beleid en internationale vergelijkingen. Daarnaast is er vanuit Cultuurnetwerk een bijzondere leerstoel Cultuureducatie en cultuurparticipatie gevestigd aan de Universiteit Utrecht bij de faculteit Geesteswetenschappen. Deze werd in 2005 met een periode van vijf jaar verlengd en wordt bekleed door Folkert Haanstra. Samen met hem startte Cultuurnetwerk in 2005 een onderzoek naar culturele invloeden op de esthetische beoordeling van tekeningen van kinderen en jongeren. In 2009 worden de resultaten gepresenteerd in Cultuur+Educatie 24. Beleids- en trendonderzoek In 2007-2008 participeerde Cultuurnetwerk in beleidsonderzoek, zoals de Inventarisatie Cultuur en Media voor het Directoraat-Generaal Cultuur en Media van het Ministerie van OCW (IJdens & Hagenaars 2008) 24 en initieerde het op verzoek van het landelijk programma Cultuur en School het vierde Trendonderzoek Museumeducatie (Hagenaars, De Vreede, Van Hoorn, Maaijwee & Laarakker 2008). Het trendonderzoek mondde uit in een uitvoerige beschrijving van de positie en de praktijksituatie van het educatief museaal werk in Nederland 25. Voor deze twee onderzoeken zijn kennisrelaties aangegaan en onderhouden met vele betrokkenen en experts, zoals medewerkers van Cultuur en Media, de Directie Kunsten (OCW) en van musea, met vertegenwoordigers van de museale sectoren brancheorganisaties en van onderzoeksbureaus. Afrondend – en als nieuw begin – zijn de opbrengsten van deze onderzoeken in druk bezochte bijeenkomsten van praktijkbetrokkenen gepresenteerd en bediscussieerd. Onderzoeksagenda cultuureducatie Cultuurnetwerk heeft eveneens intensieve contacten met wetenschappers van universiteiten, die onderzoek verrichten op het terrein van cultuureducatie en het voert het secretariaat van de onderzoeksgroep die zich met de onderzoeksagenda voor cultuureducatie bezig houdt. Het gaat om kennisrelaties met onderzoekers van de universiteiten van Utrecht, Groningen, Amsterdam, Rotterdam en Tilburg. De intentie van deze agenda was de aansluiting tussen onderwijsonderzoek en praktijk te verbeteren en het gebruik van de opbrengsten in de onderwijspraktijk te bevorderen. 26 -In lijn met het advies van de Raad voor Cultuur (2008) richt Cultuurnetwerk zich, als landelijk expertisecentrum voor cultuureducatie, de laatste paar jaar nadrukkelijker op het toegankelijk maken van onderzoek en kennis voor de praktijk. De hier beschreven voorbeelden getuigen daarvan. Dat musea geïnteresseerd zijn in de uitkomsten van het trendonderzoek blijkt uit het verzoek van

23 24

Raad voor Cultuur (2008). Idem. p. 191. IJdens, T. & Hagenaars, P. (Eds) (2008). Bouwstenen voor de kennisagenda van het DG Cultuur en Media, 2009-2012 : Eindrapport van het project 'Inventarisatie cultuur- en mediaonderzoek 2000-2006' in opdracht van het Directoraat-Generaal Cultuur en Media van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Utrecht/Tilburg: Cultuurnetwerk Nederland – IVA Beleidsadvies.

25

Hagenaars, P., Vreede, M. de, Hoorn, M. van, Ensink, J., Damen, M-L. & Maaijwee, J-P. (2008) Museumeducatie in de praktijk : trendrapport museumeducatie 2007. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

26

Werkgroep Onderzoeksagenda Cultuureducatie, Haanstra, F. en Hoorn, M. van (red.) (2008). Zicht op… een onderzoeksagenda cultuureducatie. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

41


Nederlandse kant een presentatie hierover te verzorgen op het Museumcongres van ICOM/CECA 27 te Reykjavik. Daarnaast heeft de Reinwardt Academie van de Hogeschool voor de Kunsten Amsterdam, de hbo-opleiding voor erfgoedprofessionals, het trendrapport verplicht voor studenten die voor het museum kiezen.

3.4

OVERHEIDS- EN INSTELLINGENBELEID Cultuurnetwerk richt zich met het overheids- en instellingenbeleid op het ontsluiten van gegevens, het adviseren van gemeenten, het uitvoeren van verkennende beleidsstudies en de uitwisseling van beleidskennis en -ervaring.

3.4.1

ADVIES EN BEGELEIDING: KENNISONTWIKKELING EN PRODUCTIE VOOR PARTNERS EN GEBRUIKERS Cultuurnetwerk geeft op verzoek van gemeenten en culturele instellingen adviezen over het inrichten van hun beleid rond cultuureducatie of hoe cultuureducatie in en met het onderwijs vormgegeven kan worden. Bovendien voert het expertisecentrum studies uit naar en geeft het advies over het bereik van cultuureducatie in gemeenten en naar samenwerkingsvormen tussen partners in een lokale, regionale of provinciale infrastructuur. Cultuureducatiebeleid van overheden Belangrijk speerpunt in de afgelopen periode 2007-2008 was het kritisch volgen van en het adviseren over cultuureducatiebeleid van overheden en instellingen. Dit resulteerde in diverse adviezen over beleidsontwikkeling en beleidsinstrumenten, waar veelal werkbijeenkomsten aan ten grondslag lagen of die een afronding kregen in een werkconferentie of expertmeeting met direct betrokkenen. Voorbeelden zijn de in Cultuur+Educatie gepubliceerde artikelen in het kader van tien jaar Cultuur en School (Cultuurnetwerk Nederland, IVA Beleidsonderzoek en Advies, Sardes & Oberon 2008) 28, Toekomstscenario's voor de amateurkunst (Cultuurnetwerk Nederland, Kunstconnectie, Kunstfactor, IPO en VNG 2007) 29 en het Adviestraject voor amateurkunstbeleid in de gemeente Noordenveld (Gemeente Noordenveld, amateurkunstverenigingen en culturele instellingen 2007-2008). Deze vorm van advisering, zoals uitgevoerd met en in de gemeente Noordenveld, bestaande uit een inventariserende beleidsbeschrijving, een of twee werkbijeenkomsten met vertegenwoordigers van het onderwijs, amateurkunstverenigingen en culturele instellingen, inhoudelijk afstemmend overleg met beleidsbetrokkenen van de gemeente en een afrondend advies is op verzoek van de gemeenten in 2007 en 2008 ook toegepast in onder meer Aa en Hunze, Weert, Venlo en Heerlen. Cultuureducatiebeleid van instellingen Een andere vorm van advies en begeleiding betreft culturele instellingen en hun beleidsontwikkeling. Een voorbeeld hiervan is het project BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs. 30 Om doeltreffend activiteiten voor het voortgezet onderwijs te kunnen starten, had BisK informatie, kennis en ideeën nodig over de mogelijkheden die er voor deze doelgroep zijn. Samen met Cultuurnetwerk is daarom

27

CECA (Committee for Education and Cultural Action) is het internationale ICOM-comité van alle museumprofessionals op het terrein van educatie en publieksbereik

28

.

Hoorn, M. van (Ed.) (2008). Pegasus' vlucht gevolgd. Cultuur en School 1997-2007: doelstellingen, onderzoek en resultaten. Cultuur+Educatie 21. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

29

Lieftink, J., Poll, J., Tal, M. & Vogelezang, P. (2007). Amateurkunst onder loep. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. Lieftink, J., Tal, M. & Vogelezang, P. (2007). Amateurkunst in de toekomst. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

30

Damen, M-L., Hoorn, M. van, Hagenaars, P. [et al.] (2008). BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs : functies en taken ondersteunende netwerkinstelling voor de kunsten. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

42


een gefaseerd voorbereidend traject ontwikkeld, bestaande uit thematische literatuurstudies, deskresearch en praktijkinventarisaties, om tot ideeën te komen. De opbrengsten hiervan zijn in een rapportage vastgelegd, die de opmaat vormde voor een studiemiddag met BisK-medewerkers. -Het is opvallend dat gemeenten en ook enkele culturele instellingen steeds meer een beroep doen op adviestrajecten van Cultuurnetwerk Nederland, zonder dat het expertisecentrum daar vooraf gericht op werft. Omdat er sprake is van kennisontwikkeling en -productie, die ook voor anderen dan direct betrokkenen van belang is, en die als zodanig dan ook wordt benut, wordt de kenniscirculatie veelal deels als besteltaak beschouwd en van daaruit bekostigd. Voorwaarde is dan dat het adviestraject en de eindrapportage door het expertisecentrum openbaar gemaakt mag worden. Om wat dit onderwerp betreft ook een rol te spelen voor culturele en ondersteunende instellingen moet Cultuurnetwerk zich daar meer nadrukkelijk positioneren als nuttige partner.

3.5

INTERNATIONALE KENNISUITWISSELING Cultuurnetwerk draagt ten slotte bij aan internationale kennisuitwisseling. Om de benutting van kennis en ervaring te verbeteren en de deskundigheid te bevorderen, verzamelt en verspreidt de instelling kennis over cultuureducatie in het buitenland. In dat verband werkt het samen met Vlaanderen en zet het met andere landen een Europese portaalwebsite voor cultuureducatie op, bedoeld om de internationale kenniscirculatie te aan te moedigen.

3.5.1

INTERNATIONALE ACTIVITEITEN: KENNISPRODUCTIE EN CIRCULATIE MET PARTNERS EN IN KENNISKRINGEN VOOR GEBRUIKERS De reikwijdte van de sector is internationaal. Cultuurnetwerk Nederland heeft weliswaar als eerste opdracht om als landelijk expertisecentrum in Nederland werkzaam te zijn, maar werkt daarenboven veel samen met de CANON Cultuurcel van het Agentschap van het Departement Onderwijs te Vlaanderen. Bovendien werkt Cultuurnetwerk Nederland samen met enkele andere landen aan een Community of knowledge on Arts and Cultural Education (ComACE). CANON Cultuurcel Vlaanderen Voorbeelden van deze samenwerking zijn de jaarlijkse Dag voor de Cultuureducatie, die sinds 2005 zowel in Vlaanderen als in Nederland wordt gehouden en die gezamenlijk wordt voorbereid. Voorts betreft het de inhoudelijke en logistieke voorbereiding en uitvoering in de periode 2007-2009 van de Internationale Conferentie over 'Cultural education, Innovation, Creativity and Youth (CICY)'. Deze conferentie, georganiseerd op verzoek van het landelijk programma Cultuur en School en het Vlaamse departement voor Werk, Onderwijs en Vorming, is voorbereid met een expertgroep, bestaande uit Vlaamse en Nederlandse deskundigen die de leidende thema's bepaalde, en begeleid door een stuurgroep van vertegenwoordigers van de betrokken departementen. De conferentie is in maart 2009 in Brussel uitgevoerd met zo'n 125 departementale ambtenaren en andere beleidsdeskundigen uit vierentwintig EU-lidstaten. Om de relatie te leggen tussen het beleid van de Europese Commissie en de praktijk van de EU-lidstaten is een publicatie 31 samengesteld en zijn door acht EU-lidstaten deelsessies over de leidende thema's uitgevoerd. De publicatie en het verslag van de conferentie zijn nadrukkelijk bedoeld als inhoudelijke bouwstenen voor een breed gedragen Europees programma Cultuureducatie. --

31

Hagenaars, P., Hoorn, M. van & IJdens, T. (2008). See, I see why! Cultural education, Innovation, Creativity and Youth. Utrecht/Brussel; Cultuurnetwerk Nederland/CANON Cultuurcel Vlaanderen.

43


Het vraagt tijd en aandacht om ook internationaal kennisrelaties aan te gaan en die ook passend te onderhouden. Ondanks dat Nederland en Vlaanderen geografisch nabij zijn verschillen zij in cultuur van elkaar. Dit vraagt om goed overleg, het van beide kanten nakomen van afspraken en om het creëren van een situatie waarin beide landen profijt van de samenwerking hebben. In dit geval is de samenwerking, behoudens enkele kleine tekortkomingen van beide zijden, goed geslaagd. Community of knowledge on Arts and Cultural Education (ComACE) Tijdens een bijeenkomst in Salzburg van het EU-Network of Civil Servants in 2005 is naar aanleiding van een Frans initiatief besloten een Glossary on Arts and Cultural education in Europe te ontwikkelen. Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft Cultuurnetwerk Nederland vervolgens in staat gesteld dit Glossary pilot project te ontwikkelen en coördineren. Aan dit project namen zes landen deel en in 2007 is deze pilot door het EU-Netwerk Cultuureducatie geëvalueerd. Tijdens deze evaluatie kwam naar voren dat er behoefte was aan een breder kader waarin de informatie uit de Glossary geplaatst zou moeten worden. Dit resulteerde in een voorstel voor de ontwikkeling van de portal ComACE, met als doel kennis en informatie (beleid, praktijk en onderzoek) over kunst en cultuureducatie op Europese schaal gestructureerd toegankelijk te maken en een plek op het internet te creëren waar informatie rondom dit onderwerp kan worden uitgewisseld. Cultuurnetwerk is door het EU-Netwerk gevraagd deze portal te ontwikkelen en de coördinatie ervan op zich te nemen. Tevens is een stuurgroep in het leven geroepen, als supervisor van het project, samengesteld uit leden van dit EU-netwerk. Op grond van een collegiale uitnodigingsbrief van het ministerie van OCW en het Vlaamse ministerie van Werk, Onderwijs en Vorming hebben de departementen onderwijs van Oostenrijk, Frankrijk, België (Vlaanderen) en Nederland zich bereid verklaard mee te werken aan de eerste fase van het project (2009-2011). Tijdens deze fase krijgt onder andere de structuur van het Compendium zijn uiteindelijke vorm en wordt een werkbare procedure vormgegeven voor het aanleveren van teksten, glossarytermen en algemene informatie (nieuws, agenda, publicaties en dergelijke). Het resultaat van deze eerste fase is een internet portal waarin informatie over cultuureducatie van vier landen op een gestructureerde manier aangeboden wordt. De portal wordt zo gebouwd dat deze uitbreidbaar is voor alle Europese landen. Speciale aandacht is er voor de ontwikkeling van een gebruiksvriendelijke interface. Volgens planning zal de uitvoering van het projectplan beginnen met een eerste bijeenkomst van een kenniskring in mei 2009, bestaande uit de auteurs van de deelnemende landen. -Voor de vormgeving en uitvoering van projecten op Europese schaal blijft het lastig de deelnemende landen voldoende te committeren om voor een langere periode zelf middelen en menskracht in te zetten. Daarnaast is het moeilijk om coördinerende middelen bij Europese fondsen te verkrijgen ondanks de relaties die Cultuurnetwerk Nederland heeft met vertegenwoordigers van de Europese Commissie in Brussel en de expertise die het inmiddels opbouwde over Europese subsidies.

44


Bijlagen

45


46


BIJLAGE 1 PRESTATIEOVERZICHT

47


48


Prestatieoverzicht Cultuurnetwerk Nederland

producten

bekostiging

looptijd

ambities beleidsplan 2005–2008

gerealiseerde kengetallen

Samenwerking De Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, PAK en Stichting Lezen; Streefcijfer 2008: 16.500 titels

2005 – 14.350

2005–2008 projectsubsidies (CenS) –

besteltaken met derden –

besteltaken –

mondeling –

digitaal –

grafisch –

1 – Informatie en documentatie

Studiecentrum Collectie boeken, rapporten e.d.

1

1

2006 – 14.900 2007 – 15.720 2008 – 16.540

Collectie audiovisuele middelen, cd–roms, dvd

1

1

1

Samenwerking De Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, PAK en Stichting Lezen; Streefcijfer 2008: 1.200 audiovisuele middelen

2005 – 1.250 2006 – 1.300 2007 – 1.370 2008 – 1.590

Collectie tijdschriftartikelen e.d.

1

1

2005–2008 Samenwerking De Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, PAK en Stichting Lezen; Streefcijfer 2008: 5.000 tijdschriftartikelen

2005 – 5.500 2006 – 5.800 2007 – 6.470 2008 – 6.930

Advies van samenwerkingspartners over deelcollecties

2006–2008 Overleg over collectievorming: Kunstconnectie, Erfgoed Nederland, NIF, Kunstfactor, Stichting Lezen, BisK

2006 – twee x per jaar overleg per instelling 2007 – twee x per jaar overleg per instelling 2008 – twee x per jaar overleg per instelling

Instellingendocumentatie

1

1

2005–2008 Samen met De Kunstconnectie, Erfgoed Actueel en Stichting

(De Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, Stichting

Bestellingen publicaties

2005 – 4.000 publicaties van 335 instellingen 2006 – 4.000 publicaties van 346 instellingen

1

1

1

1

Streefcijfer 2008: ca. 300 instellingen

2007 – 4.000 publicaties van 348 instellingen

Info over aanbod > 5 jaar wordt periodiek verwijderd

2008 – 4.120 publicaties van 348 instellingen

2005–2008 Streefcijfer: ca. 600 bestellingen per jaar

2005 – 400 bestellingen per jaar 2006 – 400 bestellingen per jaar

In 2008 zijn ook ong. 500 publicaties direct gedownload

2007 – 525 bestellingen per jaar 2008 – 530 bestellingen per jaar

Ontsluiten boeken, rapporten, artikelen e.d.

1

1

2005–2008 Streefcijfer: ontsluiting ca. 750 titels per jaar

2005 – 1.000 titels 2006 – 1.200 titels 2007 – 1.070 titels 2008 – 1.508 titels

49

KENNISCYCLUS CULTUURNETWERK NEDERLAND - INTERN KWALITEITSRAPPORT 2007-2008


producten

bekostiging

looptijd





besteltaken –

mondeling –

digitaal –

grafisch –

Studiecentrum Ontsluiten artikelen

1

1

2005–2008 Streefcijfer 2008: ontsluiting ca. 750 titels per jaar

2005 – 920 titels 2006 – 400 (
Selectie informatie uit periodieken

1

1

2005–2008 Streefcijfer 2008: ca. 230 abonnementen, die ontsloten worden

2006 – abonnementen grafisch + digitaal – 275 2007 – abonnementen grafisch + digitaal – 293 2008 – abonnementen grafisch + digitaal – 314

Selectie informatie uit E–zines

1

1

2005–2008 Streefcijfer 2008: ca. 80 abonnementen selecteren op informatie

2006 – E–zines: 82 (Ned: 60, buitenlands: 22) 2007 – E–zines: 104 (Ned: 88, buitenlands: 26) 2008 – E–zines: (Ned: 104, buitenlands: 26)

Selectie informatie van websites

1

1

2005–2008 Streefcijfer 2008: scannen ca. 100 relevante websites (periodiek) 2005 – 98 en informatie verspreiden via websites, nieuwsbrieven e.d. 2006 – 116 2007 – 157 2008 – 170

Informatieverzoeken en vraagbeantwoording extern < 4 klokuren

1

1

1

1

2005–2008 Zonodig doorverwijzing naar Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, Stichting Lezen, Kunstfactor e.a. Streefcijfer 2008: 1.500 antwoorden per jaar

2005 – 2.100 2006 – 2.040 2007 – 2.250 2008 – 2.230

Bezoekers aan het studiecentrum (extern)

1

1

2005–2008 Streefcijfer 2008: 1.500 externe bezoekers

2005 – 1.100 2006 – 1.100 2007 – 1.310 2008 – 1.320

1

Rondleidingen over Cultuurnetwerk en bibliotheekgebruik voor studenten WO en HBO Uitleningen studiecentrum

1

1

2005–2008 Niet als ambitie opgenomen in beleidsplan 2005–2008 Geen streefcijfer

1

1

1

1

2005–2008 Streefcijfer 2008: 2.000 uitleningen

2006 – 8 ho–opleidingen; 2008 - 13 ho2008 – 19 ho–opleidingen 2005 – 1.650 2006 – 1.820 2007 – 2.017 2008 – 2.187

50



producten

bekostiging

looptijd




besteltaken – 1


mondeling –

digitaal –

grafisch –

1

Studiecentrum Abonnees/leden studiecentrum

2005–2008 Streefcijfer 2008: 325 abonnees In 2008 is de ontkoppeling van het lidmaatschap van de bibliotheek en Zicht op … gerealiseerd.

2005 – 220 2006 – 220 2007 – 215 2008 – 210

Promotie bekendheid tijdschriften

1

1

1

2005–2008 2x per jaar geannoteerd overzicht belangrijkste artikelen (inter)nationale tijdschriften Streefcijfer 2009: toezending overzicht aan 250 abonnees

Gebruik on line catalogus bibliotheek

1

1

(www2.lokv.nl/webopac/vubis.csp)

Start eerste helft 2008 Geen actie ondernomen in 2008. Doorgeschoven naar 2009.

2005–2008 Streefcijfer 2008: 6.000 on line bezoekers catalogus In 2008 is gewisseld van statistiekprogramma catalogusbezoek i.v.m. onduidelijkheid in meetgegevens. Nieuwe gegevens realistischer. Pageviews voor catalogusbezoek irrelevant.

2005 – 5.500 bezoekers

2005–2008 Streefcijfer 2008: 2.100 bezoekers per dag Bezoek van meerdere pagina's - uitgegaan is voor de prestatiegegevens van twee sites: cultuurnetwerk.nl en cultuurnetwerk.org. Vanaf sept. 2009 één site

2005 – 2.300

2005–2008 Site met thema's producten en diensten Cultuurnetwerk Nederland waaronder bronnenbundels

2005 – 494.303 pageviews

2006 – 5.569; gemiddeld 10,7 pv 2007 – 4.924; gemiddeld 14,8 pv 2008 – 18.900 bezoekers

Websites en databases In verband met de overgang naar nieuw statistiekprogramma (Urchin) in 2008 kunnen cijfers van 2008 substantieel afwijken van de cijfers van voorafgaande jaren www.cultuurnetwerk.nl Per 1 september 2007 opnieuw vormgegeven en samengegaan met www.cultuurnetwerk.org tot één site

1

www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/

1

1

1

Website CNL: producten en diensten

Geen streefcijfer

2006 – 2.441 (gem. 3,0 pageviews p. bezoeker) 2007 – 2.571 (gem. 3,5 pageviews p. bezoeker) 2008 – 1.544 (gem. 3,9 pageviews p. bezoeker)

2006 – 484.074 pageviews 2007 – 384.507 pageviews 2008 – 832.690 pageviews

Engelstalig deel website

Portal onderzoek cultuureducatie (POC) cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/POC/de

51

1

1

1

1

1

2008

Uitvoering is in 2008 gegeven aan een engelstalig deel; geen streefcijfers

2005–2008 Aantal opgenomen onderzoekers met onderzoeken 2007: 12

2008 – 6.794 pageviews

2007 – 12.506 pageviews; gemiddeld 17 pv's 2008 – 28.437 pageviews; gemiddeld 78 pv's per dag



producten

bekostiging

looptijd





besteltaken –

mondeling –

digitaal –

grafisch –

Websites en databases Cultuurplein.nl (redactieraad met landelijke instellingen) (samenwerking met OCW)

1

1

2005–2008 Uitvoering projectplan met o.a. Kennisnet, Kunstconnectie, AVS, NIF, SLO, KPC–Groep, Erfgoed Nederland, CJP, Stichting Lezen

In uitvoering; periodiek overleg redactieraad

Cultuurplein.nl (samenwerking met OCW)

1

1

2005–2008 Van 240 (2004) naar 650 bezoekers per dag (2008); bezoek van meerdere pagina's

2005 – 420 (15,8 pageviews per bezoeker) 2006 – 452 (8,0 pageviews per bezoeker) 2007 – 671 (7,2 pageviews per bezoeker) 2008 – 787 (7,2 pageviews per bezoeker)


1

1

2005–2008 E–zine PO van 356 (2004) naar 600 abonnees (2008)

2005 – 884 2006 – 1.169 2007 – 1.307 2008 – 1.431


1

1

2005–2008 E–zine VO van 196 (2004) naar 400 abonnees (2008)

2005 – 361; 2006 - 462 2007 – 537 2008 – 587


1

1

2005–2008 E–zine BVE van 84 (2004) naar 150 abonnees (2008)

2005 – 170 2006 – 235 2007 – 269 2008 – 298

Projectloket kunsteducatie, erfgoededucatie, amateurkunst en e–culture (samenwerking met OCW) (www.projectloketcultuur.nl/)

1

1

2005–2008 Uitvoering met o.a. Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, Stichting Lezen en PAK (vanaf 2008 Kunstfactor)

2006 – Projectvoorbeelden po: 274 2006 – Projectvoorbeelden vo: 531 2006 – 291.766 pageviews (799 pv's p. dag)

Streefcijfer 2008: 1.250

2007 – Projectvoorbeelden po: 416

Vanaf 2007 zijn de pageviews realistischer gemeten

2007 – Projectvoorbeelden vo: 473 2007 – 72.577 pageviews 2008 – Projectvoorbeelden po: 361 2008 – Projectvoorbeeelden vo: 501 2008 – 137.000 pageviews (375 pv's p. dag)

Projectloket Plus (samenwerking met OCW)(www.projectloketcultuur.nl/onderwijs+.asp )

52

1

1

2005–2008 Uitvoering met o.a. Kunstconnectie, Erfgoed Actueel, Stichting Lezen, PAK (vanaf 2008 Kunstfactor) Streefcijfer 2008: 30 (10 per jaar vanaf 2006)


2006 – Projectbeschrijvingen en interviews (6) 2007 – Projectbeschrijvingen en interviews (9) 2008 – Projectbeschrijvingen en interviews (15)


producten

bekostiging

looptijd



Geen streefcijfers opgenomen in 2005

2008 – 4 projectbeschrijvingen



besteltaken –

mondeling –

digitaal –

grafisch –

Websites en databases Projectloket AK

2008

Kennisverzameling Sociale Cohesie en cultuureducatie

1

1

2005–2008 Bouw projectenbank community arts: 2006

Projectloket Community Arts samen met de Vrede van Utrecht (vanaf 2008)

Selectie en opname projecten 2007-2008

2006 – Database gereed maart 2006 (108 beschreven projecten)

Geen streefcijfer aantal opgenomen projecten

2007 – 112 beschreven projecten 2008 – 66 actueel beschreven projecten

1

Digitaal loket aanbod culturele instellingen Podium op School (samenwerking met OCW)

1

2005–2008 Samenwerking met lokale, provinciale en landelijke culturele instellingen voor onderwijs

(www.podiumopschool.nl/)

Geen streefcijfer

2005 – 75 aanbiedingen 2006 – 416 aanbiedingen 2007 – 436 aanbiedingen 2008 – 451 aanbiedingen

1

Beheer en onderhoud website Actieplan Cultuurbereik (samen met OCW)

1

2006–2007 Uitvoering projectplan en bijgesteld projectplan 30123

(www.cultuurbereik.nl/)

2006 – Update website Actieplan Cultuurbereik 2006 – 235 bezoekers p. d. (2,5 pv p. 2007 – 259 bezoekers p. d. (1 pv p. bezoeker)

Afgerond in 2008 met start Programmafonds Cultuurparticipatie Digitale nieuwsbrief Cultuureducatie Actua (www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/a

1

1

2005–2008 Frequentie 23 x per jaar Streefcijfer 2008: 400 abonnees

2008 – site niet meer op het net 2005 – 330 abonnees 2006 – 367 abonnees 2007 – 384 abonnees 2008 – 385 abonnees

Periodieken Thematische reeks Cultuur+Educatie

1

1

(www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/c ultuur_en_educatie/)

2005–2008 Frequentie 3 x per jaar; Streefcijfer 2008: per nummer een verkoop van gemiddeld 320

2005 – 206 abonnees; losse verkoop 2005: 464 2006 – 224 abonnees; losse verkoop 2006: 423 2007 – 248 abonnees; losse verkoop 2007: 504 2008 – 276 abonnees; losse verkoop 2008: 548

Zicht op… thematische inleiding, geannoteerde bibliografie en bronnen (cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/zicht_ op.asp)

1

1

1

2005–2008 Frequentie 4 x per jaar 2005 – aantal abonnees – 220 Streefcijfers 2008: verspreiding 400; downloads 6.000 per nr. per 2006 – aantal abonnees – 220 (daarnaast jaar 39.488 download hits) 2007 – aantal abonnees – 215 (daarnaast 44.346 downloads hits) 2008 – aantal abonnees – 210 (daarnaast 80.345 downloads hits)

53



producten

bekostiging

looptijd





besteltaken –

mondeling –

digitaal –

grafisch –

Periodieken Nieuwsbrief Cultuur(net)werk www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/ni euwsbrief

1

1

2005–2008 Frequentie 2008: 6 x per jaar

2005 – 2.400 (frequentie 4x per jaar) 2006 – 2.450 (frequentie 4 x per jaar)

Streefcijfer 2008: 3.500 abonnees

2007 – 2.500 (frequentie 4 x per jaar) 2008 – 2.633 (frequentie 4 x per jaar)

Aanwinstenlijsten

1

1

2005–2008 Streven 2008: Frequentie 12 x per jaar Gemiddeld 120 titels per aanwinstenlijst

(www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/P ublicaties/pdf/nexit/aanw0807.pdf)

2005 – 11 x per jaar: 230 abonnees 2006 – 11 x per jaar: 230 abonnees 2007 – 11 x per jaar: 340 abonnees 2008 – 11 x per jaar: 418 abonnees

Bulletin Cultuur & School + katern p.o

1

1

1

2005–2008 Frequentie 5 x per jaar; 3 x katern p.o. Streefcijfer 2008: 11.000 individuele abonnees

(www.cultuurnetwerk.nl/producten_en_diensten/b ulletin_cultuur_school.html)

2005 – 9.652 abonnees 2006 – 11.140 abonnees (6.595 ook het 2007 – 11.312 abonnees (7.249 ook het

Vanaf 2008 wordt het katern naar alle abonnees gezonden

2008 – 11.871 abonnees, inclusief katern

Overig Gastdocentschappen

1

1

2006–2008 Spreiding van informatie en kennis over cultuureducatie aan specifieke doelgroep (studenten HBO– en WO)

2005 – AHK 2006 – AHK, ArtEZ, RUG en UU 2007 – AHK, ArtEZ, UU, Tilburg en Maastricht Fontys/HSZuyd, 2008 – AHK, ArTEZ, Fontys Zuyd, HKU, UU

1

Samenwerking en afstemming Internetsite De Kunstconnectie (met de Kunstconnectie)

2005–2008 Levering en gebruikmaking van elkaars content, nieuwsrubriek en Kunstconnectie gebruikt de nieuwsitems van CNL, andersom wordt niet van Kunstconnectie agenda overgenomen

1

Publicaties in Kunstzone

2006–2008 Cultuurnetwerk Nederland schrijft artikelen voor Kunstzone, het vaktijdschrift voor docenten in de kunstvakken

2006 – 10 2007 – 10 2008 – 11

Dienstverlening instellingsbibliotheek voor ondersteunende instellingen (samenwerking Bisk)

54

1

1

1

2005–2008 Dienstverlening studiecentrum CNL aan BISK en mogelijk Gebruik geautomatiseerde subcatalogus Cnl en catalogisering voor handbibliotheek BiSK, maar nog niet voor andere i lli


Er worden ca. 40 titels per jaar geselecteerd volgens vooraf vastgestelde criteria


producten

bekostiging

looptijd




besteltaken – 1


mondeling –

digitaal –

grafisch –

1

Overig Uitvoering cultuureducatie tijdens Pabotour: Innovatieplatform primair onderwijs (samen met OCW en programmagroep Innovatie en Kwaliteit primair onderwijs)

2006–2007 Uitvoering presentaties cultuureducatie voor pabo's in het kader van primair onderwijs Innovatie en Kwaliteit Is in 2007 afgerond

Archief4all (samen met Stichting Erfgoed Functionaliteit Cultuurplein en extranet ICC–ers (samen met landelijke ICC–leiders)

1

TIN inventarisatie

1

2007

Ondersteuning van ontwikkeling digitale erfgoededucatiesite

2007 – Afgerond

1

2006

Uitvoering projectplan 30122

2006 – Bouw extranet voor aanbod ICC–cursussen en dataverzameling ICC–trainers

2005–2006 Inventarisatie naar podia en vlakke vloertheaters in centra voor Afgerond in 2006

55

2007 – vervolg met 3 pabo's voor studenten en alumni

1

Afgerond in 2006 1

2006 – pilot uitgevoerd op pabo Eindhoven


2005 – inventarisatie verricht


producten

bekostiging

looptijd

ambities beleidsplan 2005-2008


2005-2008 projectsubsidies (CenS) -

besteltaken met derden -

besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -

2 - Kennisnetwerken

Algemeen Adviescommissies overheden en landelijke

1

1

bestuursfuncties (inter)nationaal namens Cultuurnetwerk Nederland

2005-2008 Bestuur en advies op internationaal, landelijk, provinciaal en lokaal niveau over beleid, praktijk en onderzoek cultuureducatie Bestuur en advies Culture Action Europe, DACI, PSAU, NPS, NVTO, Museum Jan Cunen Oss, Koning Willem I College den Bosch, Amsterdams Fonds voor de Kunsten, Bestuur Dans in School, Mr. Motley, BVE, Brede School, Onderbouw VO, Stichting Netwerk Jeugdtheaterscholen, Critical Friends, SLO, Steunpunt Cultuurprofielscholen, Utrechts Centrum voor de Kunsten, Platform Actieplan Cultuurbereik Ede, het Samenwerkingsberaad Kunstvakken (SBKV), Utrechts Conservatorium, Adviescommissie AFK, Advisering BIK - Kunstvakopleidingen, Stichting Nieuwe Gronden en een groot aantal gemeenten en provincies waaronder Schiedam, Veldhoven, Venlo, Borger-Odoorn, Hoogeveen, Aa en Hunze, Noord-Holland, Drenthe. Adviescomissie Cultuurbereik N-H, Anamorfose, Belgie, werkveldcommissie ArtEZ Conservatorium, stuurgroep Combinatiefuncties, Consulentennetwerk Kunstfactor, Stuurgroep Kunst Inclusief, Adviescommissie Cultuureducatie N-H, Combinatiefuncties in brede scholen

Kennisnetwerken Cultuur 1

Dag van de Cultuureducatie (jaarlijks ander onderwijsthema voor culturele instellingen) (samen met CANON Cultuurcel Vlaanderen)

1

Studiedag samenwerking centra voor de kunsten en primair onderwijs (samen met Kunstconnectie en Kunststation C)

1

Bovenregionale kennisnetwerken medewerkers culturele instellingen

1

1

2005-2008 Frequentie 1 x per jaar

1

2006

1

56

2006 - v.o - 275 bezoekers

Trends, beleid en praktijk cultuureducatie; uitwisseling Vlaanderen; doelgroep culturele instellingen

2007 - bve - 300 bezoekers

Presentatie uitkomsten project 30118 tijdens conferentie De Kunstconnectie in Louis Hartloopercomplex Utrecht

2006 - Overleg over inhoud studiedag en uitvoering op 30 maart 2006

2006-2007 Netwerkdag Samenwerking en cultuureducatieve innovaties culturele instellingen en onderwijs

2008 - peuters en kleuters - 393 bezoekers

2006 - Bijeenkomst in november 2006 in Hoogezand Sappemeer (met Kunststation C)

De kennis die opgedaan is over samenwerking en innovaties is op 2007 - Afstemming met partners (Bisk, Edu-Art andere bijeenkomsten aan de orde gesteld. en VAK) en besloten in dit kader geen bijeenkomsten te verzorgen

Spin off samenwerking centra voor de kunsten en primair onderwijs (samen met provinciale kunsteducatie instellingen) Advies netwerk Hoogeveen, samen met partijen Hoogeveen en provincie Drenthe

2005 - p.o - 217 bezoekers

Vooraf en achteraf uitgebreide informatie en verslag

1

1

1

2008-2009 Inventarisatie en analyse culturele netwerken po en vo in Hoogeveen


2008 - Publicatie gereed 2009 - Provinciale netwerkdag 22-04-09


producten

bekostiging

looptijd





mondeling 1

besteltaken -

digitaal -

grafisch -

1

Kennisnetwerken onderwijs Landelijke en regionale kennisnetwerken cultuurcoördinatoren basisonderwijs (ICC)

1

2006-2008 Streefcijfer 2008: 1.500 cultuurcoördinatoren (ICC-ers)

2007 - 1.275 cultuurcoördinatoren

Streefcijfer 2008: 150 trainers

2007 - 156 trainers

Uitvoering ICC-traject trainers en cultuurcoördinatoren primair onderwijs (samen met CisT en Edu-Art)

Training van trainers

2007 - Kennisnetwerkdag Trainers (Tilburg)

Deskundigheidsbevordering trainers (Kennisnetwerkdag trainers)

2008: Landelijke kennisnetwerkdag (Culturele Onderwijs Tentoonstelling (COT)

ICC cursus Deskundigheidsbevordering interne cultuurcoördinator (ICC-er)

2008: 4 netwerkbijeenkomsten ICC-ers (Noord, Zuid, West en Oost)

2008 - 2.300 cultuurcoördinatoren 2008 - 215 werkende trainers 2008 - Culturele Onderwijs Tentoonstelling 2008 - Kennisnetwerkdag Trainers 2008 - 2009: 4 Kennisnetwerken ICC-ers 2008 - cursussen inrichting praktijknetwerken 2008 - Interactieve website en e-zines voor trainer en ICC-er

Webportal en e-zines voor trainers en ICC-ers Adresbeheer trainers en ICC-ers 1

Traject ondersteuning docenten cultuureducatie Onderbouw voortgezet onderwijs

1

-

2008

2008: Adresbeheer is geautomatiseerd

Adresbeheer gereed en werkend

Ontwikkeling traject ondersteuning cultuureducatie Onderbouw VO

2008 - Overdracht van Onderbouw VO naar Cultuurnetwerk Nederland

Streefcijfer 2008: Website met e-zines en interactiviteit voor ICC- 2008 - bijeenkomst docenten vo over ontwikkelingen onderbouw(09 juni) VO-ers

Samen met Onderbouw VO, SBKV, KPC-Groep, lerarenopleidingen ce en project Cultuur&School Stimuleringsregeling cultuureducatie II - Pabo's

1

1

(samen met OCW en Pabo's)

2005-2007 Stimuleringsregeling voor opleidingen die kiezen voor cultuureducatief partnerschap Afgerond in 2007

Verbreding Cultuur en School - Pabo's

1

1

1

2005-2007 Uitvoering projectplan met Erfgoed Actueel; betreft alle Pabo's in Nederland

2005 - 2007 - 16 pabo's waren - op grond van door begeleidingscommissie goedgekeurde aanvragen - met de uitvoering bezig afronding 2007 2006 - Oplevering resultaten en voorbereiding publicatie 2007 - Publicatie en slotconferentie april 2007

Inhoudelijke verdieping cultuureducatie pabo's (samen met OCW en Pabo's) Netwerkbijeenkomsten in vier thema's: cultuureducatie en major, cultuureducatie en minor, cultuurmonitor en ICC in curriculum

57

1

1

1

2006-2009 Uitvoering projectplan 30125 met Stichting Erfgoed Nederland Streefcijfer 2009: ingebouwd ICC-traject in pabo-curriculum

Inhoudelijke ontwikkeling en verankering cultuureducatie in curriculum pabo's (major en minoren) - alle pabo's kunnen deelnemen

Streefcijfer 2009: toepassing cultuurmonitor in pabo

2007 - Twee landelijke dagen met respectievelijk 70 en 67 deelnemers

Streefcijfer 2009: toepassing cultuureducatie in major en minor

2008 - Twee landelijke dagen met respectievelijk 62 en 71 deelnemers



producten

bekostiging

looptijd





mondeling 1

besteltaken -

digitaal -

grafisch -

1

Kennisnetwerken onderwijs Versterking cultuureducatie lerarenopleiding vo

1

2005-2008 Uitvoering projectplan met Stichting Erfgoed Nederland

2004 - Pilot 4 opleidingen

2006-2008 Verbreding tot 12 lerarenopleidingen

Verbreding cultuureducatie lerarenopleidingen vo

BisK takenonderzoek VO

1

1

Kennisnetwerken rond hogescholen Ontwikkeling regionale kenniscentra

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2006-2008 Streefcijfer 2008: gerealiseerd met 12 lerarenopleidingen 2008 - Afsluitende netwerkdag in Beeld en Geluid Hilversum met evaluatie en vervolg

2006 - Vervolg met 6 opleidingen 2007 - Vervolg met nog eens 6 opleidingen 2008 - Twaalf lerarenopleidingen gerealiseerd

2008

Literatuuronderzoek en data-analyse functies en taken provinciale 2008 - Publicatie en werkbijeenkomst BisK instelling voor voortgezet onderwijs

2008

Ontwikkeling samen met het programma Cultuur & School van kennisnetwerken met als doel de deskundigheidsbevordering van leerkrachten

2008 - Voorbereiding traject kennisgemeenschappen en overleg met potentiële locaties en gemeenten

Kennisnetwerk onderzoekers CultuureducatieONDERZOEKdag

1

1

2007-2008 Studiedag voor onderzoekers op het terrein van cultuureducatie

Samen met Hogescholen en Universiteiten

2007 - 135 onderzoekers aanwezig in Amsterdam, georganiseerd met AHK 2008 - 170 onderzoekers aanwezig in Groningen, georganiseerd met RUG

Studiedagen over specifieke onderzoeksthema's

1

1

1

2005-2008 Om deze uitwisseling te bevorderen wordt de (succesvolle) traditie om samen met Stichting Lezen en andere organisaties jaarlijks een wetenschappelijke studiemiddag te organiseren over een bepaald thema vanaf 2009 voortgezet

2005 - De nationale canon in v.o (Stichting Lezen, Erfgoed Nederland) - 106 deelnemers 2006 - Expertmeeting Verschuivende paradigma's en authentieke kunsteducatie - ca. 80 bezoekers 2006 - Ontwikkelingsstadia bij kinderen en jongeren in het kunstonderwijs (St. Lezen) 2007 - Kunst in School & Vrije tijd (35 deelnemers)

58



producten

bekostiging

looptijd



2005-2008 besteltaken met derden -

projectsubsidies (CenS) -

mondeling 1

besteltaken -

digitaal -

grafisch -

1

1

1

Kennisnetwerk professionals CultuureducatieBELEIDdag

2005-2008 Voorbereidende expertmeeting en Dag speciaal voor ambtenaren

(samen met OCW, IPO en VNG)

Wordt in 2010 voortgezet

2005 - gerealiseerd: 105 bezoekers 2006 - gerealiseerd: 130 bezoekers (vooraf expertmeeting)

Samenwerking OCW, VNG en IPO/start 2005

2007 - geen bijeenkomst

Overig Werkbijeenkomst Koers 2006; cultuureducatie en primair onderwijs (samen met OCW)

1

1

1

2006-2008 Conferentie over ontwikkelingen cultuureducatie in primair onderwijs (meting Sardes, advies Onderwijsraad en Raad voor Cultuur) Conferentie over brede school en cultuureducatie in samenhang met het rijksbeleid (VWS en OCW)

Conferentie Community Arts projecten Beraadsgroep Vorming, Haagse Hogeschool en Cultuurnetwerk Nederland Studiedagen De Kunstconnectie: Diner pensant (samenwerking met De Kunstconnectie)

59

1

1

1

2007

2006 - Uitgevoerd op 29 juni 2006 in Vredenburg Utrecht, ca. 180 deelnemers. 2008 - Koers PO op 23 januari 2008

Conferentie met voorbeelden van methodieken op het terrein van 2007 - 250 deelnemers Community Arts projecten in het hoger onderwijs Afgerond in 2007

1

1

2005

Frequentie 3x; professionalisering middenmanagement centra voor de kunsten

2005-2006 - drie diners-expertmeetings uitgevoerd alsmede afsluitende publicatie

Afgerond in 2006 met afsluitende publicatie

Gemiddeld 45 deelnemers per diner pensant



producten

bekostiging

besteltaken 1




mondeling 1


digitaal -

grafisch -

1

looptijd

3 - Verdieping en vernieuwing

Algemeen Kwaliteit en Innovatie primair onderwijs (samen met Platform Kwaliteit en Innovatie primair onderwijs) (met Erfgoed Nederland, Kunstconnectie, VOB, OCW)

2006-2007 Communicatie over cultuureducatie voor primair onderwijs Communicatie over o.m. algemene doelen en de activiteiten van het Platform Kwaliteit en Innovatie innovatie cultuureducatie en projectsubsidieaanvragen Afgerond in 2008

Theoretische kaders Handboek cultuureducatie

1

1

2008

Het handboek cultuureducatie is in 2008 voorbereid en wordt in 2009 uitgewerkt en gepubliceerd

Max van der Kamp scriptieprijs

1

1

2008

De scriptieprijs is in 2008 voorbereid, een jury is Uitreiking van de eerste scriptieprijs in 2009 samengesteld en een oproep is gedaan aan studenten om een scriptie in te leveren

Onderzoeksprogrammering (samen met RUG, UU, IVA, UvA, Koninklijk Conservatorium Den Haag, Lectoraat ArteZ, Stichting Lezen, Oberon, Bureau Koningskunst) (samen met OCW)

1

Leerstoel cultuureducatie en cultuurparticipatie

1

U-bocht: Esthetische beoordeling beeldende producten van kinderen en jongeren

1

1

1

1

1

1

2005-2006 Ontwikkeling onderzoekskader cultuureducatie door literatuurstudies, expertmeetings (looptijd 02.06 1.10.06); vervolgens uitwerking kader tot onderzoeksagenda cultuureducatie

2006 - Studies en meetings afgerond. 2006 - Oplevering onderzoekskader 2007 - Concreet uitgewerkte onderzoeksagenda

1

2005-2008 - Dr. Folkert Haanstra is 2005-2008 Een belangrijke bijdrage aan de reflectie op de praktijk van kunsten cultuureducatie levert de Bijzonder leerstoelhouder bij de UU (faculteit Hoogleraar Cultuureducatie en Cultuurparticipatie; De Geesteswetenschappen/Letteren) leerstoel levert een bijdrage aan de bevordering van de (wetenschappelijke) belangstelling voor cultuureducatie, de uitbreiding van kennis over cultuureducatie en cultuurparticipatie, en de toepassing van deze kennis in de praktijk. Het behoort tot de doelen van de leerstoel om in onderwijs en onderzoek ontwikkelingen in de relatie tussen cultuureducatie en cultuurparticipatie te belichten.

1

2005-2008 Onderzoek naar gemeenschappelijk beoordelingskader van professionals (kinderen, jongeren, kunstenaars, docenten beeldende vorming en leken), samen met Lectoraat HKA en bijzonder hoogleraar UU Afgerond 2008 en publicatie in 2009

60

Publicatie in 2009


Looptijd 2 jaar Onderzoek wordt eind 2008 afgerond Publicatie Cultuur+Educatie 24 - 2009


producten

bekostiging

looptijd





besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -

Raakvlakken tussen vakgebieden Musea en inburgering (Stad en taal)

Kunsteducatie 3e domein (Bisk-CVA)

1

1

1

1

1

1

Vervolg Gent VI - Uitwisseling Vlaanderen-Nederland

1

1

2008-2009 Onderzoek naar musea, taalontwikkeling en sociale ontwikkeling

2008 - vooronderzoek en subsidieaanvraag

2008-2009 Monitorstudie naar samenwerking tussen centra voor de kunsten en amateurkunstinstellingen in stad en regio (Noord-Brabant)

2008 - Publicatie: Kunst Lokaal: kunsteducatie in, om en buiten de school

2009 - publicatie in Cultuur+Educatie 25

2009 - werkbijeenkomst in Hilvarenbeek

2008-2009 Conferentie gehouden op verzoek van Kunstconnectie, 2008 - voorbereiding keynotes en deelsessies OCW en Departement Onderwijs Vlaanderen: mensen met 2009 - uitvoering conferentie in Rotterdam beperkingen en kunsteducatie

Onderwijs- of overdrachtsconcepten Historisch onderzoek museumeducatie

1

2008-2009 Onderzoek naar de pioniers op het gebied van museumeducatie en hun opvattingen. Het project wordt begeleid door een commissie van deskundingen

1

2008 - interviews met ca. 20 deskundigen 2009 - publicatie in Cultuur+Educatie 25

Subsidies o.m. van de Mondriaan Stichting Brede School en cultuureducatie 2007-2008

1

1

1

1

1

1

1

(Samen met projectgroep versterking cultuureducatie primair onderwijs) (samen met Oberon, bredeschool.nl, Nji en OCW) Koers cultuureducatie PO brede school

Cursus cultuureducatie voor ambtenaren (blauwdruk en begeleiding) (Adviseurs zijn Kunstconnectie, Kunstfactor, Stichting Erfgoed Nederland, OPEN, IPO en VNG)

Inventarisatie Brede school en cultuureducatie (incl. vergelijkbare vormen)

61

1

1

1

1

1

2007-2008 Selectie van 10 basisscholen die zich willen verbreden van 2007 - Keuze van 10 scholen en start project brede school naar brede school met aandacht voor 2008 - Begeleiding, netwerkvorming en cultuureducatie; ·begeleiding en kennisdeling scholen afsluitende publicatie onderling 2008

Conferentie, gehouden in het middagdeel van de COT 2008 in Amersfoort voor brede scholen over lt d ti

2007-2010 Vanaf het najaar 2007 coördineert Cultuurnetwerk samen met de Raad van 12 een cursus cultuureducatie voor ambtenaren cultuur en onderwijs van middelgrote gemeenten; een klankbordgroep begeleidt de inhoud en organisatie

2005-2007

2008 - conferentie met 203 deelnemers

2007 - voorbereiding cursus en pilotcursus in Gelderland 2008 - inschrijving van ca. 60 ambtenaren 2008-2010 - uitvoering cursus

Handreiking Brede scholen en cultuureducatie, uitgaande 2006- Literatuuronderzoek en expertmeeting van drie scenario's verricht; handleiding wordt samengesteld; in mei 2007 afgerond Afgerond 2007



producten

bekostiging

looptijd


Scholen geselecteerd en 'portretten' naar aanleiding van interviews geschreven

2007 - Interviews afgenomen, portretten geschreven en geplaatst op internet en onder de aandacht gebracht brede scholen



besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -


Onderwijs- of overdrachtsconcepten Brede school schoolportretten

1

2007

1

Afgerond 2008 Trendonderzoek Museumeducatie (samen met NMV, VRM en Stichting Erfgoed Nederland)

1

1

Uitwisseling overdrachtsmethoden musea en welzijnsinstellingen

1

1

1

2006-2008 Onderzoek naar visies op en positie van museumeducatie in Nederlandse Musea

2006

1

2006 - Projectplan gereed en uitvoering gestart 2007 - Literatuurstudie, interviews, enquête

Afgerond 2008

2008 - Werkbijeenkomst en publicatie

Na het project Blauwdruk bleek de behoefte tot uitwisseling van overdrachtsmethoden tussen musea en welzijnsinstellingen groot

2006 - Expertmeeting Museum en Welzijn samen met AHM en landelijke welzijnsinstelling (ca. 60 deelnemers)

Afgerond 2006 Inhoudelijke begeleiding Museumeducatie De Fundatie Zwolle (samen met De Fundatie Zwolle)

1

Quickscan en voorbeelden samenwerking amateur-muziek en onderwijs (samenwerking met Unisono)

1

Inhoudelijke voorbereiding en uitvoering conferentie Visuele geletterdheid (samen met SLO)

1

1

1

1

1

1

2005-2006 Behoeftenonderzoek samenwerking museum en onderwijs, ontwikkelen van methodes van overdracht en begeleiding museumeducatie 2005

2006

Samen met Unisono; inventarisatie praktijken en innoverende expertmeeting; Afgerond 2005

2005 - Uitvoering educatieplan 2006 - Begeleiding educatiewerkzaamheden Afgerond 2006 2005 – Scan en publicatie gereed 2005 – Expertmeeting ca. 60 deskundigen

Advisering en uitvoering project Visuele geletterdheid SLO 2006 - Uitgevoerd najaar 2006 Afgerond 2006

Advisering Regionale instelling Cultuur en Kunst (Rick) Weert

1

1

2007-2008 Advies en begeleiding in de vorm van studiedagen Afgerond 2008

ICT-GrassRoots cultuur Basisonderwijs (samen met Kennisnet)

1

1

1

2005-2008 Leerkrachten leveren voorbeelden van ICT-toepassingen in het basisonderwijs in en resultaten worden verspreid Afgerond 2007

2008 - drie bijeenkomsten innovatie methodes centrum voor de kunsten 2006 - Alle projecten en doelstellingen zijn gerealiseerd m.b.v. locatiehouders; extra is een boekje met 30 voorbeeldprojecten 2007 - Doelstellingen gerealiseerd

Ontwerp en uitvoering Prijs versterking cultuureducatie Basisonderwijs (Cultuur Primair Prijs)(samen met OCW)

62

1

1

1

2005-2006 Voorbereiding en uitvoering projectplan 30110 Afgerond 2006


2005 - Voorbereiding prijsvraag 2006 - Start inzendingen (voorjaar) en prijsuitreiking december 2006 in Rasa, Utrecht


producten

bekostiging

mondeling -

besteltaken -

1

1




digitaal 1


grafisch 1

looptijd

Onderwijs- of overdrachtsconcepten Producten talentontwikkeling

Projectloket Community Arts

2008-2012 Talentontwikkeling staat in de belangstelling van de 2008 - voorbereidende studie en expertmeeting cultuureducatieve sector; Cultuurnetwerk wil zicht krijgen 2009 - ontwikkeling informatieproducten b l id ktijk

1

2006-2008 Regulier vervolg op Kennisverzameling Sociale Cohesie en 2006 - 108 opgenomen projecten (2007 - 112) cultuureducatie (22033.01); Geen streefcijfer 2008 - 60 projecten en archiefinvoer

(www.projectloketcultuur.nl/communityarts.asp) Cultuureducatie 50+

1

2008

2008 - voorbereidende studie en publicatie Senioren (50+) staan in belangstelling van de cultuureducatieve sector; Cultuurnetwerk wil zicht krijgen 2009 - uitvoering kennisproducten b l id ktijk

1

2005

Afgerond 2005

Uitgevoerd in 2004/2005

Uitvoering projectplan 30017.08 1

2006

Afgerond 2006

2006 - Inventarisatie verankering beleid in 2006 afgerond

1

Maatschappelijke ontwikkelingen Begeleiding en monitoring Regeling Cultuureducatie in de BVE 2004-2005 (samen met OCW) g ; g cultuureducatie BVE 2005 (samen met OCW en BVEinstellingen)

1

1

Begeleiding en monitoring Regeling Cultuureducatie in de BVE 2005-2006 (samen met OCW)

1

Slotconferentie BVE 2007 (samen met OCW en BVEinstellingen)

1

Kunst en sociaal engagement

Zicht op... Kunst en Maatschappij

1

Cultuur+Educatie 20: Amateurkunst

1

1

1

1

1

1

63

2005-2007 Uitvoering projectplan 30113

2006-2007 - Deels uitgevoerd

Afgerond 2008

Blauwdruk; Social inclusion - project Musea (samenwerking met NMV en VSBfonds + vier musea)

(samen met UvT, Universiteit Leuven)

1

1

1

ROC's presenteren producten van cultuureducatie van cursisten en deelnemers; Afgerond 2007

2007 - 14 november Slotconferentie in Felix Meritis Amsterdam (92 deelnemers)

2006

Beschrijving praktijk en effecten in C+E

2006 - Publicatie Cultuur+Educatie 17 (dec. 06)

Geen streefcijfer: uitverkocht

Afgerond in 2006

Geannoteerde bibliografie in Zicht op…ingegaan wordt op sociaal geëngageerde kunstprojecten: Geen streefcijfer

2006 - Publicatie Zicht op… (dec. 06)

2006

1

1

2007

Afgerond in 2006

2005

Publicatie en Conferentie (Zcala Den Haag) na monitoring 2005 - Publicatie en expertmeeting (Den Haag) vier musea (samen met NMV) Afgerond in 2005

2007

Definiëring van amateurkunst, ontwikkelingen in deelname aan amateurkunst, vergelijking Nederland en Vlaanderen en veranderingen op het terrein van amateurkunst


2008 - Expertmeeting over waarde en vormen van amateurkunst (samen met Kunstfactor) Afgerond 2008


producten

looptijd





besteltaken -

digitaal 1

mondeling -

grafisch 1

bekostiging

4 - Cultuureducatie en beleid

Basisgegevens ontsluiten Inventarisatie provinciaal beleid cultuureducatie en amateurkunst

Digitale kaart van Nederland

2005-2006 Inventarisatie en vergelijking provinciaal beleid en beleid provinciale instellingen professionele kunsten, amateurkunst en cultuureducatie

1

1

1

1

1

2008

Voorbereiding over uitgangspunten en digitale inrichting

(samen met VNG, IPO en OCW)

2005 - Eerste deel studie afgerond 2006 - Rapportage tweede deel 2006 - In de 2e helft 2006 afgerond 2008 - Concrete afspraken met VNG e.a. over dataverzameling en ordening

Advisering in gemeenten Argumenten cultuureducatie - citaten uit wetenschap en politiek over cultuureducatie (samen met o.a. De Kunstconnectie)

1

2005-2008 Samen met De Kunstconnectie; jaarlijkse aanvulling van bronnen Gereed in 2004: geleverd aan Kunstconnectie en digitale publicatie; vanaf 2007 wordt deze dienst als Update in 2005: geleverd aan Kunstconnectie besteltaak uitgevoerd Update in 2007: geleverd aan Kunstconnectie Update in 2008: geleverd aan Kunstconnectie

Brochure kunsteducatiebeleid gemeenten en advies handleiding kunsteducatiebeleid (samen met OCW, VNG en De Kunstconnectie)

1

1

1

2006

Verzameling beleidsrelevante - en praktijkinformatie voor beleidsontwikkeling (voorbeelden gemeentelijk beleid)

2006 - Brochure gereed maart 2006 - Redactieraad kunsteducatiebeleid Kunstconnectie 2007 - Afgerond

Onderzoek cultuureducatie primair onderwijs Rotterdam (met gemeente Rotterdam)

1

1

2005

Onderzoek naar aanvragers p.o. en relatie met scenario's Hard(t) 2005 - Onderzoek en publicatie gereed juni 2005 voor cultuur; Afgerond 2005

Evaluatie Cultuurtraject voor SKVR (samen met gemeente Rotterdam)

1

1

2006

Advies over evaluatie en bijstelling evaluatieformulieren

Studiedag lokaal bestuur en cultuureducatie regio Weert (samen met zes gemeenten Weert e.o.)

1

1

2005

Zeven gemeenten en lange termijnbeleid cultuureducatie

2005 - Uitgevoerd

Afgerond 2005

Onderzoek gemeente Midden-Drenthe (samen met gemeente Midden-Drenthe)

1

Advisering gemeente Venlo (samen met gemeente Venlo en onderwijs en culturele i t lli V l )

1

64

2006 - Start maart 2006- afgerond juli 2006

Afgerond 2006

1

1

2007

Onderzoek naar participatie cultuureducatie in onderwijs en samenwerking met culturele instellingen

2007 - Afgerond

1

2007

Advisering beleid cultuureducatie in gemeente Venlo (samenwerking culturele instellingen en onderwijs)

2007 - Onderzoek en ontwikkeling modellen, leidend tot een advies over cultuureducatieve aanpak

Afgerond 2007



producten

bekostiging

looptijd





besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -

Advisering in gemeenten Advisering gemeente Noordenveld

1

1

2007-2008 Advisering beleid cultuureducatie in gemeente Noordenveld Afgerond 2008

Behoefteonderzoek naar scholing in NoordBrabant (samen met provincie en Bisk)

1

Advisering gemeente Aa en Hunze

1

1

1

Advisering gemeente Schiedam

1

1

1

Advisering gemeente Weert

Advisering gemeente Venlo

1

1

1

1

1

1

2006

2008

2007 - Advies en begeleiding bij aanpak beleid cultuureducatie

Project (2005) van provincie Noord-Brabant en Bisk naar scholingsbehoefte leerkrachten p.o./medewerkers culturele instellingen en centra voor de kunsten

2006 - Onderzoek gereed augustus 2006

Werkbijeenkomst amateurkunstinstellingen herijking beleid gemeente Aa en Hunze

2008 - Uitvoering bijeenkomst en verslag

2008-2009 Advisering over beleidsvisie van de gemeente Schiedam op cultuureducatie en de positie van instellingen daarin

Inleiding amateurkunst voor de gemeente Weert

2007-2008 Werkbijeenkomsten van onderwijs en culturele instellingen voor beleidsplan cultuureducatie 2009-2012

Afgerond 2006

2008 - Inhoudelijke werkbijeenkomsten 2009 - Ontwerpen van weg naar ideaalbeeld, met alternatieve scenario’s 2008 - Werkbijeenkomst; afgerond 2008

2007 - Interviews en expertmeeting 2008 - Uitvoering werkconferentie en verslag

Inhoudelijke organisatie en begeleiding werkconferentie Advisering gemeente Heerlen

1

1

Advisering gemeente Borger-Odoorn

1

1

Onderzoek Mocca; cultuureducatie in het voortgezet onderwijs (samen met Mocca Amsterdam)

1

SWOT-analyse Windesheim Zwolle (samen met Windesheim)

1

65

1

2008

Advies en begeleiding voorbereidende werkbijeenkomst beleidsnota cultuureducatie 2009-2012; deelnemers uit onderwijs, amateurkunst en culturele instellingen

2008-2009 Voorbereiding en begeleiding twee werkbijeenkomsten (cultuureducatie en amateurkunst)

2008 - Uitvoering werkbijeenkomst

2008 - Voorbereiding werkbijeenkomsten 2009 - Uitvoering werkbijeenkomsten

2006-2007 Onderzoek naar data cultuureducatie vo en wensen en behoeften 2006 - Inventarisatie is voorbereid van scholen over de bemiddelende rol van Mocca 2007 - Afronding werkzaamheden en publicatie Afgerond 2007

1

2005

Analyse naar mogelijkheden major en minor aanpalende opleidingsgebieden


2005 - Afgerond Afgerond 2005


producten

bekostiging

looptijd





besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -

Advisering in gemeenten Analyse beleidscyclus cultuur en school (Cultuur + Educatie 21)

1

2006-2008 Analyse beleidsrapporten Cultuur en School, interviews en expertmeeting, samen met IVA Beleidsonderzoek en Advies, Sardes en Oberon

1

2006 - literatuuranalyse wordt uitgevoerd, interviews voorbereid alsmede expertmeeting 2008 - publicatie C+E mei

Afgerond 2008 Expertmeeting rol provinciale en bovenregionale intermediaire organisaties

1

1

2005

Expertmeeting in 2005, samen met Kunstgebouw Afgerond 2005

Inventarisatie Cultuur en Media onderzoek (samen met IVA Beleidsonderzoek en Advies en DGCM)

1

1

1

1

1

2005 - expertmeeting en artikel in nieuwsbrief 24 - Kunstgebouw (Hofleverancier of marskramer)

2006 -2007 De inventarisatie (kennisagenda) is begeleid door het Directoraat- Inventarisatie 4 onderdelen: kennisnetwerk, Generaal Cultuur en Media (OCW) en bereidt voor op drie OCWonderzoekinventarisatie, inhoudelijke publicatie conferenties over de kennisagenda; Afgerond 2007 en vergelijking buitenlandbeleid

Verkennende studies Vervolg Samenwerking cultuureducatie in gemeenten II

2005-2006 Beschrijving vormen, factoren en effecten van samenwerking cultuureducatie in gemeenten

1

Afgerond 2006

cultuurnetwerk.nl/cultuureducatie/samenwerken/ Cases Samenwerking cultuureducatie in gemeenten

Samenwerking centra voor de kunsten en primair onderwijs (samen met De Kunstconnectie)

1

1

1

1

2007-2008 Beschrijving van cases van samenwerking in gemeenten tussen culturele instellingen, onderwijs, intermediaire organisaties en gemeente

1

1

2006

Inventarisatie samenwerking, interviews en publicatie Afgerond 2006

Vervolg nulmeting aanvragen Versterking cultuureducatie Basisonderwijs (samenwerking met projectgroep versterking cultuureducatie primair onderwijs)

1

Onderzoek en advies Activiteiten Fondsen en Cultuureducatie (samen met 6 fondsen)

1

66

Eindrapport is in november 2006 opgeleverd tijdens de CultuureducatieBELEIDdag 2006

1

2005

Onderzoek naar landelijke aanvragers p.o. en relatie met scenario's Hard(t) voor cultuur

Bewerking resultaten voor thema op website, gereed 2007 2009 - promotie onder doelgroep 2006 - Afgerond: Samenwerken is een kunst; samenwerking en netwerkvorming tussen centra voor de kunsten en het primair onderwijs 2005 - Onderzoek en publicatie gereed

Afgerond 2005

1

2005-2006 Inventarisatie activiteiten cultuureducatie en visie op toekomt; samen met MS, VSBfonds, PBC, FAPK e.a.


2005 - Onderzoek en publicatie gereed Afgerond 2006


producten

bekostiging

looptijd





besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -

Verkennende studies Inventarisatie samenwerking centra voor de kunsten en amateurkunst (samen met Kunstconnectie en Sociaal Fonds Kunstzinnige Vorming)

1

1

1

2006-2007 Inventarisatie samenwerking, interviews en publicatie Samen met VNG, IPO, Kunstconnectie en Kunstfactor

Enquête en expertmeetings voor publicatie met scenario's voor amateurkunst-verenigingen en centra voor de kunsten (publicatie mei 2007)

Afgerond 2007

Overig Advisering onderzoek werking subsidies muziekensembles (FAPK en Vereniging voor Nederlandse Muziek Ensembles)

1

1

2006

Advies over onderzoek naar werking van subsidiëring muziekensembles en muziektheatergezelschappen onder het mandaat van het FAPK

2006 - Advies geformuleerd, besproken en afgerond

Afgerond in 2006 Studiedagen Fonds voor Cultuurparticipatie

67

1

1

1

2008

Inhoudelijke en organisatorische voorbereiding en uitvoering twee 2008 - Uitvoering en verslag studiedagen studiedagen voor ambtenaren provincies en gemeenten



producten

looptijd





besteltaken -

digitaal 1

mondeling -

grafisch 1

bekostiging

5 - Internationale activiteiten

Kennisverzameling Internationaal beleid en uitvoering kunsteducatie en erfgoededucatie

1

2005-2008 Inventarisatie en vergelijking nationaal en internationaal beleid cultuureducatie (EU en VS)

2007 - Beleidsvergelijking gemaakt tussen Nederland, Vlaanderen, Finland, Engeland, Schotland, Wales, Duitsland, Canada en de Europese Unie; kennisverzameling opgebouwd van Oostenrijk, Letland, Denemarken, Ierland, Portugal, Zweden, Italië, Spanje en Estland

2005-2008 Ondersteuning van internationale kennisuitwisseling door voorgeselecteerde literatuurlijsten van Engelstalig en Duitstalig onderzoek en Engelstalige publicaties over het Nederlands cultuureducatiebeleid in het kader van de Beleidsagenda DGCM

2007 - 1.003 titels Engelstalig onderzoek

(www.cultuurnetwerk.nl/english/index.html)

Promotie on line bibliotheekcatalogus internationaal

1

Beheer site Netwerk EU-ambtenaren cultuureducatie

1

1

1

(www.culture-school.net/)

2007 - 145 titels Duitstalig onderzoek 2007 - 34 titels Engelstalige publicaties Nederlands cultuur(educatie)beleid

2005-2008 De site wordt beheerd in samenwerking met de departement van 2005 - Uitgevoerd en overgedragen aan Oostenrijk het land dat het voorzitterschap van de Europese Commissie heeft (achtereenvolgens Nederland, Oostenrijk en vanaf 2008 2006 - Uitvoering website met Oostenrijk Frankrijk) 2007 - Uitvoering website met Oostenrijk 2008 - Uitvoering website met Frankrijk

Periodieken Cultuureducatie Actua en Cultuur+Educatie

1

1

1

2005-2008 Het tweewekelijkse e-zine Cultuureducatie Actua besteedt veel aandacht aan het cultuureducatie in buitenland. Dit gebeurt ook in Cultuur+Educatie

2005-2007 - vier nummers Cultuur+Educatie over cultuureducatie in het buitenland 2005-2008 - talloze nieuwsitems in Cultuureducatie Actua over cultuureducatie in het buitenland 2008 - Cultuur+Educatie 22 en 23 gewijd aan internationaal onderzoek naar leereffecten kunsteducatie

Internationale vertegenwoordiging en promotie cultuureducatie

1

1

2005-2008 Uitbreiding internationaal netwerk van go's en ngo's in EU Promotie cultuureducatie in EU

2005-2007 - Acht buitenlandse conferenties bezocht 2005-2007 - Vier bijdragen geleverd aan conferenties 2008 - Bijdragen geleverd aan o.m. Insea Japan

68



producten

bekostiging

looptijd





besteltaken -

mondeling -

digitaal -

grafisch -

Kennisverzameling 1

EMU-vergelijking instrumentale curricula muziekscholen (samenwerking EMU) European Cultural Education: Conference Catalyst Arts Council UK (samenwerking AC UK)

1

Engelstalige deel website cultuurnetwerk.nl

1

1

1

2005

Vergelijking curricula Vlaanderen, Duitsland, Frankrijk, Engeland 2005 - Afgerond begin 2005 en Nederland

1

2005

Bijdrage aan reader en key facilitator tijdens conferentie september 2005

2005 - Bijdrage reader en bijdragen als facilitator

Een deel van website is voor engelstalige bezoekers ingericht

2008 - 16 pageviews per dag

2008

1

Afgerond 2005

Europese samenwerking Vlaams-Nederlandse samenwerking cultuureducatie (samen met CANON Cultuurcel Vlaanderen)

1

1

2006-2008 Tweede expertmeeting Interculturaliteit - Brussel; andere activiteiten

1

2007 - Bijeenkomst INHOLLAND (56 deelnemers) 2008 - Voorbereiding Internationale Conferentie

Portal Community of Knowledge on Arts and Cultural Education in Europe (ComACE)

1

1

1

1

2006-2008 Door de Portal wordt kennis over kunsten cultuureducatie op een systematische manier tussen Europese landen uitgewisseld en gedeeld Deelnemers fase 1: Frankrijk, Vlaanderen, Oostenrijk en Nederland

Onderzoek EU-glossary for culture and arts education (samen met civil servants network EU) (www.cultuurnetwerk.nl/glossary/)

2006 - Expertmeeting en publicatie

1

1

1

1

1

2006-2008 Ontwikkeling glossary en indicatoren voor vergelijkende EUinventarisaties en studies 2007 - Uitbreiding met Griekenland

2006 - Start met planvorming en overleg met OCW en civil servants network EU 2007 - Overleg deelnemers en onderzoek EUsubsidie 2008 - Plan van aanpak ComACE-steering group 2006 - Pilot gestart, presentatie Graz juni 2006 deelname Nederland, Vlaanderen, Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland en UK 2007 - 125 pageviews per dag 2008 - 192 pageviews per dag, de glossary maakt vanaf 2008 onderdeel uit van ComACE

Conferentie Internationaal Jaar van de Creativiteit en Innovatie 2009 CICY ((samen met OCW en de departementen Onderwijs en Cultuur Vlaanderen)

1

Review International Journal for ETA

1

69

1

1

1

1

2007-2009 Het uitgangspunt voor de conferentie vormt de meest vormende jaren (0 t/m 18 jaar) in het onderwijs. Er is ook aandacht voor non-formele educatie en de verbinding tussen formele educatie. Thema's zijn jeugd- en jongerenbeleid, leerinnovaties, burgerschap en lerarenopleidingen én cultuureducatie

2008

Referent onderzoek kunsteducatie in Europa en USA voor internationaal tijdschrift


2007 - Overleg participanten en inhoudelijke voorbereiding 2008 - Onderzoek en theoretische en praktische uitwerking vier thema's; selectie van praktijkvoorbeelden; uitvoering maart 2009 2008 - vier onderzoeksartikelen becommentarieerd

70


BIJLAGE 2 PERSONEEL & ORGANISATIE Ingegaan wordt op de organisatievorm, het middelenmanagement en inhoudelijk management, het bestuur in de vorm van de raad van toezicht en de raad van bestuur, en personeel & organisatie. ORGANISATIEVORM Cultuurnetwerk Nederland kent sinds mei 2005 drie bureaus, waarvan de medewerkers efficiënt en hecht samenwerkend in projectteams producten en diensten op het gebied van cultuureducatie realiseren. Bureaus en projectteams De directeur en het management van de drie bureaus – Informatie & Documentatie (I&D), Advies & Onderzoek (A&O) en Middelen (M) – zijn hiërarchisch leidinggevend, senior-projectleiders en projectleiders zijn functioneel leidinggevend. De directeur is tevens manager van het bureau A&O. Er is bewust voor gekozen om naast de – al jaren goed functionerende – projectorganisatiestructuur een bureaustructuur in te richten om medewerkers het noodzakelijke houvast te geven in hun werk. Medewerkers werken immers in variabele teams aan wisselende projecten met wisselende (senior-) projectleiders en enige vastigheid is dan wel noodzakelijk. Het betreft dan de bespreking van het algemeen functioneren van de medewerker, scholingswensen en de vaststelling daarvan, privésituaties die van invloed zijn op het werk, het functionerings- en beoordelingsgesprek, het verlof, het persoonlijk ontwikkelingsplan, enzovoort. De directeur en de managers bespreken in het managementteam (MT) onderwerpen betreffende het personeel, de materiële voorzieningen en financiële middelen. Samen met de senior-projectleiders en de managers bespreekt de directeur het beleid, de kennisontwikkeling, de producten en diensten, de kennisrelaties en netwerken, en de kenniscirculatie in de vorm van communicatie en public relations. Figuur 22: Organogram organisatievorm Cultuurnetwerk Nederland

Raad van Toezicht

Raad van Bestuur

Staftaken

Bureau Informatie & Documentatie

Bureau Advies & Onderzoek

Bureau Middelen

De raad van bestuur is inhoudelijk, financieel en personeel eindverantwoordelijk voor de organisatie. De staftaken bestaan uit de voorbereiding van het inhoudelijk en financieel beleid, de kwaliteitszorg, internationalisering, corporate communicatie en public relations, en het bestuurssecretariaat. Bureau Informatie & Documentatie, met als hoofd Max Lebouille, kent als functies de bibliotheek, de websites, de uitgave van periodieken, vraagbeantwoording en – sinds 2008 – de productcommunicatie. Bureau Advies & Organisatie, met als manager Piet Hagenaars, heeft de functies advies, begeleiding, studie en onderzoek. In bureau Middelen, met als manager Peter van

71


den Esschert, zijn faciliterende functies ondergebracht zoals de financiële administratie, controlling, adresbeheer, automatisering en personeel & organisatie. Halverwege 2009 wordt de verplaatsing van de functie productcommunicatie van bureau Middelen naar bureau I&D geëvalueerd. Raad van Toezicht en Directie (raad van bestuur) De raad van toezicht stelt de kaders van de programmering van de werkzaamheden vast. Hij gebruikt daarbij als richtsnoer het vastgestelde Beleidsplan. De raad van toezicht stelt bovendien – voorafgaand aan elk kalenderjaar – een hiervan afgeleid werkplan vast met een daarbij behorende begroting, en jaarlijks een inhoudelijk en financieel jaarverslag van producten en diensten die dat jaar geleverd zijn. Dit wordt ter beoordeling aan het ministerie van OCW gestuurd en in afschrift aan de Raad voor Cultuur. Samenstelling Raad van Toezicht 2008 De raad van toezicht kende in de periode 2007-2008 een wisseling van personen. Op 31 december 2008 bestond de raad uit de volgende leden. Sadik Harchaoui

voorzitter

Ans Buys

vicevoorzitter

Jos Darmanata

algemeen lid (portefeuille financiën)

Wilbert van Herwijnen

algemeen lid

Marion Schiffers

algemeen lid

Diederik Schönau

algemeen lid

In november 2007 is feestelijk afscheid genomen van Rients Slippens, die ruim twaalf jaar lid was van de raad van toezicht en gedurende de laatste jaren als voorzitter optrad. Hij is opgevolgd door Sadik Harchaoui, voorzitter van de Raad van Bestuur van FORUM, Instituut voor Multiculturele Ontwikkeling. Ans Buys, lid en vicevoorzitter sinds 2005, is regiedirecteur van de lerarenopleidingen van Fontys Hogeschool in Tilburg, Jos Darmanata (2006) is managing partner bij SD&S waar hij verantwoordelijk is voor financiën en verkoop, Wilbert van Herwijnen (2006) is regiobestuurder van FNV Bouw & Infra, Marion Schiffers (2004) is directeur van Jongerentheater 020 en Diederik Schönau (2007) is als lector kunsteducatie verbonden aan het expertisecentrum kunsteducatie van ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Zwolle. Daarnaast is hij als internationaal consultant werkzaam bij Cito in Arnhem. Alle leden van de raad van toezicht vervullen ook andere bestuursfuncties op het terrein van kunst en cultuur. Door het vertrek van Marion Schiffers, voorjaar 2009, en de wens van de raad naar een samenstelling van zeven leden benoemt de raad vroeg in 2009 twee nieuwe leden. Meer informatie over de achtergrond en de voor Cultuurnetwerk Nederland relevante nevenfuncties van de leden van de Raad van Toezicht staat op de website cultuurnetwerk.nl. Cultuurnetwerk Nederland en de Code Cultural Governance In 2007 is het bestuursmodel van Cultuurnetwerk Nederland ingericht conform de Code Cultural Governance. De raad van toezicht heeft besloten de bestuursvorm te conformeren aan het raad-vantoezicht-model zoals vastgelegd in deze Code. In dit model is het bestuurlijk proces in handen van de raad van bestuur (de directie), bestaande uit één lid, die de statutaire positie van bestuurder van de stichting vervult. In de praktijk volgde Cultuurnetwerk Nederland sinds zijn start al het raad-van-toezicht-model – zo is er één directeur die tegelijkertijd bestuurder is – maar waren niet alle formele documenten daarmee in overeenstemming. De raad van toezicht heeft daarom in zijn vergadering van 7 september 2007 unaniem besloten tot wijziging van de statuten. Uitgangspunt van de statutenwijziging is de raad van toezicht als toezichthoudend orgaan te laten functioneren en een raad van bestuur te benoemen, die

72


belast is met het wettelijke bestuur van de stichting. De statuutwijziging is in 2007 voorbereid en in februari 2008 geëffectueerd. Op 21 februari 2008 is de akte van statutenwijziging gepasseerd en per die datum is Piet Hagenaars benoemd tot raad van bestuur (statutair directeur) van de stichting. Na vaststelling van de hoofdlijnen van beleid door de raad van toezicht is de statutair directeur eindverantwoordelijk voor de uitvoering van beleid en programmering. PERSONEEL De functie personeel & organisatie (P&O) werkt (beleids)ondersteunend voor directeur, managers en projectleiders van Cultuurnetwerk. Het draagt zorg voor correcte personele gegevens en contracten, organiseert de werving van nieuwe medewerkers en begeleidt de uitstroom van vertrekkenden. Is verantwoordelijk voor de salarisadministratie, de risico-inventarisatie en –evaluatie en geeft advies over de interne communicatie. Vanzelfsprekend geeft het ook desgevraagd advies en begeleiding aan medewerkers. Opbouw medewerkersbestand Eind 2008 telde Cultuurnetwerk 40 medewerkers waarvan 29 in vaste dienst, acht op tijdelijke basis en drie op basis van deeltijddetachering vanuit Stichting Ganzenmarkt 6. Het medewerkersbestand op 31 december 2008 bestond uit 28 vrouwen en 12 mannen. In figuur 2 is de ontwikkeling van het medewerkersbestand in de periode 2005-2008 geschetst. Figuur 23: Leeftijdsopbouw per 31 december 2008 Leeftijdsopbouw medewerkers Cultuurnetwerk Nederland 2005-2008 (peildatum 31 december)

Man

Vrouw

19 18 17 16 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 tot 25 25-35 35-45 45-55 vanaf tot 25 25-35 35-45 45-55 vanaf tot 25 25-35 35-45 45-55 vanaf tot 25 25-35 35-45 45-55 vanaf jaar jaar jaar jaar 55 jaar jaar jaar jaar jaar 55 jaar jaar jaar jaar jaar 55 jaar jaar jaar jaar jaar 55 jaar 2005

2006

2007

2008

Van de 40 medewerkers (2008) hadden er op 31 december 2008 acht een fulltime aanstelling. De gemiddelde leeftijd was 45 jaar. Ruim 62% procent van de medewerkers is 45 jaar of ouder. De aandacht voor verjonging bij werving van nieuwe medewerkers blijft dus van belang. Tachtig procent van de medewerkers heeft een parttime aanstelling (figuur 3), waarvan het aantal vrouwen de overhand heeft. Om werk en zorgtaken te kunnen combineren, biedt Cultuurnetwerk zijn medewerkers de gelegenheid om daar waar mogelijk parttime te werken.

73


Figuur 24: Aantal parttimers per 31 december 2008 Deeltijdfactor

Man

Vrouw

Totaal

tot 0,5 fte

4

2

6

tot 0,6 fte

0

4

4

tot 0,7 fte

1

7

8

tot 0,8 fte

0

3

3

tot 0,99 fte

4

7

11

In– en uitstroom In 2007 en 2008 verlieten acht medewerkers Cultuurnetwerk Nederland. Van vier medewerkers werd het tijdelijke dienstverband – op eigen verzoek – beëindigd. Twee medewerkers zetten een nieuwe stap in hun loopbaan en aanvaardden een functie buiten Cultuurnetwerk en twee medewerkers voelden zich er niet (meer) op hun plek. In de verslagjaren 2007-2008 werden elf nieuwe collega's verwelkomd. Vijf van hen vervullen de functie van vertrokken collega's, voor vier geldt dat het gaat om vacatures die zijn ontstaan door uitbreiding van werkzaamheden en voor twee medewerkers betreft het tijdelijk extra werk, respectievelijk ziektevervanging. Functiehuis Sinds enkele jaren werkt Cultuurnetwerk Nederland met een 'functiehuis' dat aan het einde van het lopende jaar voor het volgende kalenderjaar wordt vastgesteld. Op basis van geplande en te verwachten activiteiten, wordt de formatieomvang van elke functiegroep ingevuld. Met deze gegevens wordt dan de personele begroting ingericht. Het functiehuis biedt een overzicht van functiegroepen, de functies en de invulling ervan, inclusief de voor dat jaar voorziene formatieomvang. Hiermee wordt voor iedereen inzichtelijk welke (extra) formatie er per functiegroep dat jaar beschikbaar is. Scholing en deskundigheidsbevordering Vanuit de visie dat Cultuurnetwerk Nederland een lerende organisatie is en vanuit de opdracht zich als expertisecentrum te profileren, wordt bewust geïnvesteerd in scholing en deskundigheidsbevordering van de medewerkers. Om die reden is het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) geïntroduceerd, een instrument dat ingezet wordt om de persoonlijke ontwikkeling en groei van medewerkers te sturen en te bevorderen. Daarnaast zijn bij de jaarlijkse ronde functioneringsgesprekken de scholingswensen van de medewerker een vast agendapunt. Deze wensen worden getoetst door het MT en daarna na overleg met de manager uitgevoerd. Het ST bespreekt tot slot op basis van beleid en activiteitenplan welke kennis, competenties en vaardigheden er (verder) ontwikkeld moeten worden. In 2007 en 2008 zijn de volgende scholingen en trainingen gevolgd. Specifieke bijscholingscursussen, trainingen persoonlijke effectiviteit, communicatieve vaardigheden voor managers, leidinggeven aan projecten, leidinggeven aan (lastige) professionals, timemanagement, resultaatgericht vergaderen, braintraining voor projectmanagers, schrijven voor het web en intensieve taalcursussen Engels. Een medewerker deed de cursus Hogere Bedrijfskunde. Ziekteverzuim en Arbo Voor advies en ondersteuning bij verzuimbegeleiding maakt Cultuurnetwerk Nederland gebruik van de diensten van de arbodienst ArboNed. In de verslagjaren was er voor zover nodig telefonisch overleg met de casemanager van ArboNed over individuele medewerkers. De lijnen met ArboNed zijn kort en de goede bereikbaarheid van de casemanager komt de verzuimbegeleiding dan ook zeker ten goede. Het verzuimbeleid kenmerkt zich door een pro-actieve houding van management en personeelszaken. In 2007 bedroeg het ziekteverzuim 2,0 procent, een historisch laag percentage want niet eerder was dit zo gering. In 2008 steeg dit percentage door enkele langdurig zieken naar 4,6 procent. De oorzaak van dit langdurig verzuim lag overigens buiten het werk en was dus niet werk gerelateerd.

74


In 2008 zijn de voorbereidingen getroffen voor de actualisatie van de Risico Inventarisatie en – Evaluatie (RIE). Door KeurCompany is een offerte uitgebracht die de instemming heeft gekregen van werkgever en OR. De actualisatie van de RIE zal begin 2009 zijn beslag krijgen. Traject verbetering communicatie De uitkomsten van het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek dat eind 2006 is gehouden waren over het algemeen positief tot zeer positief. Toch bleken er enkele verbeterpunten te zijn. Zo scoorde communicatie over het algemeen goed maar waren er tegelijk medewerkers die vonden dat er iets aan de functionele onderlinge communicatie schortte. Een adviesorganisatie is in huis gehaald om dit punt samen met ons te verbeteren. Met instemming van een begeleidingscommissie stelde deze organisatie - Van Amstel Advies/Vulkaan – in 2007 een projectplan op. Het verbetertraject is in 2008 uitgevoerd en het heeft het nodige opgeleverd, zoals de bewustwording bij de medewerkers over de rol en betekenis van feedbackregels; het feedback geven: medewerkers spreken elkaar aan op gewenst en ongewenst gedrag; en een aanpassing van de opzet van het plenaire overleg, het zogenaamde 3B-overleg. Het verbetertraject resulteerde in een eindrapportage die begin 2009 met de medewerkers wordt besproken. Festiviteiten In de beide verslagjaren werd een aantal teambevorderende festiviteiten georganiseerd waar met plezier op kan worden teruggezien. Het betrof de jaarlijkse Nieuwjaarsborrel, de barbecue in de zomer, het instituutsuitje in het najaar en tot slot de kerstborrel, voorafgegaan door de traditionele en niet weg te denken filmvoorstelling.

75


76


BIJLAGE 3 WERK EN MIDDELEN Als landelijk expertisecentrum voor cultuureducatie rekenen we informeren, documenteren, adviseren en reflecteren tot onze taken. Iedereen die in werk of studie te maken heeft met cultuureducatie kan een beroep doen op onze producten en diensten. Op alle niveaus zijn kennisontwikkeling, -productie en –circulatie én samenwerken de sleutelwoorden. UREN EN BEKOSTIGING ACTIVITEITEN, PRODUCTEN EN DIENSTEN In 2008 beschikte Cultuurnetwerk Nederland over ca. 44.500 uren, waarvan 77,7% productief werd besteed aan kennisontwikkeling, -productie en –circulatie en 22,3% indirect productief. Figuur 1 laat de verdeling van direct en indirect productieve uren over de taken en werkzaamheden van Cultuurnetwerk zien. De rode balken – en de daarbij horende taken – staan voor direct productieve uren, de blauwe voor indirect productieve uren. Figuur 25: Kostentypering en taken uren 2008 Cultuurnetwerk Nederland (bron CIS) KOSTENTYPERING UREN 2008 - BESTEED 12000 Directie & Management

4,9%

13000 Algemene nummers CNL

5,6% 6,2%

14000 I & D - Productspreiding 18000 Personeelszaken

1,5%

19000 Algemene bureaunummers

6,2% 7,3%

21000 Publicaties in basisinfrastructuur

12,0%

22000 Taken in basisinfrastructuur

20,1%

30000 Projecten in samenwerking met derden

19,1%

45000 Extra taken voor ministerie van OCW 56000 Bibliotheek

13,1%

0,3%

96000 Servicebureau 0,0%

3,8% 5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

De direct en indirect productieve uren werden in 2008 op verschillende manieren bekostigd (figuur 2). Gelden uit de basisinfrastructuur – de basissubsidie - zorgden voor een urendekking van 60,4%; extra subsidie van OCW voor het Bulletin Cultuur & School, deels voor Cultuurplein.nl en voor andere grote landelijke projecten, zoals voor de lerarenopleidingen primair onderwijs en voortgezet onderwijs en voor de interne cultuurcoördinator basisonderwijs werd ingezet voor 27,6% urendekking. Het restant uren (12%) werd bekostigd door extra opdrachten van derden, zoals gemeenten, provincies en grote culturele instellingen (9,9%) en door samenwerkingspartners (2,1%).

77


Figuur 26: Wijze bekostiging van direct en indirect productieve uren 2008 Cultuurnetwerk Nederland (bron CIS) WIJZE BEKOSTIGING UREN 2008 - BESTEED

27,6% 9,9% 12,0%

2,1%

60,4%

Basisinfrastructuur

Directe werkzaamheden OCW

Kosten opdrachtgever

Projecten ism derden

De direct productieve uren zijn in 2008 besteed (figuur 3) aan informatie cultuureducatie algemeen (36,5%), onderzoek cultuureducatie algemeen (6,2%) en advies cultuureducatie algemeen (0,7%). Voorts zijn de uren ingezet voor de samenwerking tussen onderwijs en culturele instellingen (35,1%), culturele instellingen (9,5%), overheidbeleid (8,0%) en cultuureducatie in de vrije tijd (4,0%). Figuur 27: Inzet direct productieve uren 2008 Cultuurnetwerk Nederland (bron CIS) WERKSECTOREN UREN 2008 - BESTEED 4,0%

6,2%

0,7%

Advies cultuureducatie algemeen

8,0%

9,5%

Beleid / Overheidsbeleid Culturele instellingen Informatie CE algemeen

35,1%

Onderwijs (en culturele instellingen) 36,5%

Onderzoek cultuureducatie algemeen Vrije tijd

EXPLOITATIE De jaaromzet van 2008 bedraagt ca. € 3,79 miljoen, waarvan ca. € 1,75 miljoen aan projectsubsidies. Het positieve verschil met 2007 is ongeveer 0,15 miljoen. Rekening houdend met een toename van het onderhandenwerk met ca. 0,33 miljoen is ca. 51 procent van de omzet (personele én materiële lasten) gefinancierd met het subsidie voor besteltaken van het ministerie van OCW en ca. 49 procent door subsidies en donaties van derden en door projectsubsidies van het ministerie van OCW. Het jaar 2008 sluit met een positief resultaat van € 365.211 (inclusief in 2008 ontvangen en nog te besteden projectsubsidies OCW). Volgens de resultaatbestemming worden hiervan de volgende bedragen toegevoegd aan de verschillende bestemmingsfondsen OCW en voorzieningen. Volgens richtlijnen van OCW wordt € 28.306 toegevoegd aan het bestemmingsfonds OCW algemeen dat

78


hiermee op € 68.817 komt. Een bedrag van € 330.135 wordt toegevoegd aan het bestemmingsfonds OCW projectsubsidies. Hiermee komt dit bestemmingsfonds op een bedrag van € 797.080 aan nog te besteden projectsubsidies OCW. Wegens betaalde wachtgeldverplichtingen, aangegaan door de reorganisatie van Cultuurnetwerk in 2005, wordt een bedrag van € 33.079 onttrokken aan het bestemmingsfonds reorganisatie 2005 dat hiermee op € 147.683 komt. Dit bedrag voorziet in de wachtgeldverplichting voor 2009 en verder zodat een extra dotatie achterwege kan blijven. Per saldo resteert een bedrag van € 39.849 dat wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Bovenstaande mutaties resulteren in een algemene reserve per 31 december 2008 van € 451.201. BUREAU MIDDELEN Het bureau middelen heeft voor een aantal producten en diensten met Stichting Ganzenmarkt 6 een vierjarig facilitair huurcontract gesloten (2005-2008). Hierin zijn onder meer begrepen: verwarming, elektriciteit, water, telefoon, postbehandeling, gemeubileerde huisvesting, kopieerapparatuur en automatiseringsinfrastructuur inclusief apparatuur en kantoorsoftware. Reguliere activiteiten Bureau Middelen verricht een aantal bedrijfsmatig institutionele taken zoals controlling en treasuring, begroting en rekening, financiën, personeel en organisatie, salarisadministratie, automatisering, beheer kantoorruimten, adresbeheer en postafhandeling. Een aantal taken van het bureau wordt in opdracht van of in samenwerking met de twee andere bureaus uitgevoerd, zoals financiën, productcommunicatie, public relations, de organisatie en begeleiding van producten en diensten, abonnementenbeheer en adresbeheer. Afspraken daarover worden gemaakt met de managers van de bureaus Informatie & Documentatie en Advies & Onderzoek. Figuur 28: Facilitaire ondersteuning producten en diensten Cultuurnetwerk Nederland in 2008 (Bron CIS) URENINZET BUREAU MIDDELEN

financiële administratie abonnementenadministratie en adresbeheer salarisadministratie

16% 25%

controlling en treasuring 9%

profit 2005 > profit 2008 invoering nieuwe versie CIS

7% 16% 10%

applicatiebeheer financiële pakket applicatiebeheer CIS applicatiebeheer bibliotheeksysteem huisvestingszaken personeel en organisatie

2%

4%

4% 2%

2%

3%

systeembeheer automatisering

Facilitaire ondersteuning Producten en diensten in 2008 Uit figuur 4 blijkt de procentuele ureninzet van het bureau Middelen in 2008 voor de faciliterende ondersteuning van Cultuurnetwerk. • Financiële administratie (ca. 750 uur). De financiële administratie is zodanig ingericht dat inzicht wordt verkregen in de kosten en opbrengsten naar drie gezichtspunten: per kostencategorie, per

79


bureau en per besteltaak, werk in samenwerking met derden of opdrachttaak. In 2008 werden ca. 150 projecten en activiteiten geadministreerd. Het aantal uitgaande facturen bedroeg ca. 2.000 en er werden ca. 1.250 facturen ontvangen. •

Abonnementenadministratie inclusief adresbeheer (ca. 400 uur). Bureau Middelen voert de abonnementenadministratie voor de volgende publicaties: Bulletin Cultuur & School (individuele abonnementen en bulkpost 11.871), digitale nieuwsbrief Cultuureducatie Actua (385), de reeks Cultuur+Educatie (276), Nieuwsbrief Cultuurnetwerk (2.633), de digitale nieuwsbrief voor de Interne Cultuurcoördinatoren (ICC'ers, ca. 2.300) en de digitale nieuwsbrief voor de ICC-trainers (ca. 325). Naast het adresbeheer voor bovengenoemde abonnementen voert het bureau het adresbeheer uit voor de overige adressen die van belang (kunnen) zijn voor Cultuurnetwerk.

•

Salarisadministratie (ca. 325 uur). De salarisadministratie wordt in eigen beheer gevoerd met behulp van het salarispakket Beaufort van de firma Raet.

•

Controlling en treasuring (ca. 450 uur). Het betreft de volgende zaken: de opstelling van de begroting 2009(-2012) en laten vaststellen door de raad van bestuur en de raad van toezicht; het opstellen van de jaarrekening 2007 en het laten vaststellen door de raad van bestuur en de raad van toezicht; crediteuren betalingen en cashmanagement. Verder vindt per kwartaal rapportage plaats van de financiële resultaten aan bestuur en raad van toezicht.

•

Overgang naar een nieuwe versie van het financiële pakket, van Profit 2005 naar Profit 2008, met daarin een compleet nieuwe opzet van het relatiebeheer. Daarom was een (deels handmatige) conversie van alle adressen noodzakelijk (ca. 150 uur).

•

Invoering van een sterk verbeterde en uitgebreide versie van het Cultuurnetwerk Informatie systeem (CIS). Het systeem is nu gemaakt in Microsoft Office Access 2007. In dit projecten urenregistratiesysteem wordt door de medewerkers bijgehouden hoeveel uren zij besteden aan de diverse projecten waaraan zij werken. Deze uren worden gezet naast de begrote uren die voor het project zijn opgenomen. Omdat ook het uurtarief van de medewerker vastgelegd wordt per project kan het CIS automatisch financiële informatie leveren aan de projectadministratie zoals die is opgenomen in het financiële pakket Profit 2008. Daarnaast geeft het CIS informatie naar allerlei gezichtspunten (o.a. soort opdrachtgever en bekostiging) op het niveau van medewerker, projectleider en management (ca. 170 uur).

•

Applicatiebeheer financiële pakket (ca. 70 uur). Autoriseren van medewerkers voor de voor hen bestemde functies binnen het financiële pakket Profit 2008. Dit geldt voor de volgende modules: Intrafas (intranet), Financieel, Logistiek (facturering), en CRM (relaties, contactpersonen en abonnementen). Zorg dragen voor dagelijkse en wekelijkse back-ups en het eventuele terugzetten daarvan.

•

Applicatiebeheer CIS (ca. 200 uur). Autorisatie, invoeren nieuwe projecten, medewerkers, tarieven, begrotingen, aanpassen overzichten etc.

•

Applicatiebeheer bibliotheeksysteem incl. catalogus VUBIS (ca. 100 uur). De mogelijkheid wordt onderzocht om direct vanuit de interne netwerken van hogescholen en universiteiten de catalogus te kunnen benaderen (anders dan alleen via internet).

•

Huisvestingszaken (ca. 100 uur). Beheer van de kantoorruimte inclusief inventaris. In 2008 zijn

•

Personeel en organisatie (ca. 725 uur). Zie verslag elders.

•

Systeembeheer automatisering (ca. 1.150 uur). Het betreft het beheer van de

alle kamers voorzien van airconditioning middels een centrale installatie.

automatiseringsinfrastructuur en vervanging van apparatuur op basis van de afschrijvingstermijn (3 jaar). Eind 2008 is op alle werkplekken overgaan van Office 2003 naar Office 2007.

80


BIJLAGE 4 MEDEWERKERS EN HUN ACTIVITEITEN IN 2007-2008 OVERZICHT MEDEWERKERS 2007-2008 Eind 2008 telde Cultuurnetwerk Nederland 40 medewerkers waarvan 29 in vaste dienst, acht op tijdelijke basis en drie op basis van deeltijddetachering vanuit Stichting Ganzenmarkt 6. Het totale medewerkersbestand op 31 december 2008 bestond uit 28 vrouwen en 12 mannen. Van de 40 medewerkers hadden er twaalf een fulltime aanstelling. Directie Piet Hagenaars: directeur (raad van bestuur) Bureau Informatie & Documentatie Max Lebouille: hoofd informatie & documentatie (tevens bureaumanager) Jan Ensink: senior projectleider Petra Faber: informatiespecialist Heleen de Groot: hoofdredacteur websites Heidi Heinonen: projectassistent Leontine Herschoe: informatiespecialist Milou Hopmans: medewerker communicatie en pr Joanet van Hulzen: webmaster Marie-José Kommers: projectleider Petra de Regt: projectmedewerker en informatiespecialist Lenie Riegen: projectassistent Miriam Schout: medewerker communicatie en pr Ralf Steenbeek: webredacteur Laura Stoové: projectmedewerker en informatiespecialist Michiel de Wit: adviseur communicatie en pr Bureau Advies & Onderzoek Piet Hagenaars: directeur (tevens bureaumanager) Marthe Bauwens: hoofdredacteur Bulletin Cultuur & School Marie-Louise Damen: projectleider Folkert Haanstra: bijzonder hoogleraar Cultuureducatie en Cultuurparticipatie UU Marjo van Hoorn: senior projectleider Teunis IJdens: senior projectleider Lieke de Jong: projectassistent Karin Laarakker: projectmedewerker Jan-Pieter Maaijwee: projectmedewerker Josefiene Poll: projectleider Désirée Rozestraten: projectassistent Marlies Tal: bestuurssecretaris en projectleider Claartje van Tongeren: projectmedewerker Anneloes Vermeulen: projectmedewerker Kirsten Vogd: projectassistent Paul Vogelezang: senior projectleider Melissa de Vreede: senior projectleider Eeke Wervers: senior projectleider

81


Bureau MIDDELEN Peter van den Esschert: controller (tevens bureaumanager) Joke Bik: medewerker financiële administratie Zeljana Bura: medewerker automatisering Ton Dijst: medewerker financiële administratie Petra van der Tuijn: medewerker financiële administratie Jan Visscher: medewerker financiële administratie Athy de With: consulent personeel & organisatie Vertrokken Bart Krieger: projectmedewerker Judith Lieftink: projectleider Corina Oostdijk: projectassistent Suzanne de Rooij: projectassistent Karen Siewers: projectassistent Femke van der Stoep: medewerker productmarketing en -communicatie Marjo Vaessen: medewerker productmarketing en -communicatie Wanda de Wit: administratief assistent STAGIAIRES in 2007 en 2008 Wanda de Wit Camille Pekaar EXTERNE ACTIVITEITEN MEDEWERKERS 2007-2008 MARTHE BAUWENS Hoofdredacteur Bulletin Cultuur & School en op grond daarvan in 2007 en 2008 deelnemer van het overleg van het departementale landelijke programma Cultuur en School. MARIE-LOUISE DAMEN Bezocht in 2007 de Dag voor Taal, Kunsten en Cultuur van de Rijksuniversiteit Groningen in Groningen; de studiedag Kunst in School & Vrije Tijd van Cultuurnetwerk Nederland in Utrecht; de Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten en Cultuurnetwerk Nederland in Utrecht; de lectorale rede van Diederik Schönau; de Onderwijs Sociologische Conferentie De rol van kennis over, in en voor het beroepsonderwijs van de OOMO in Den Haag en het symposium Toeval Gezocht in Amsterdam. Zij bezocht in 2008 het symposium Kunstpraktijk in de samenleving in Tilburg, het lustrumcongres van de opleiding KCM What good is the study of arts? in Groningen en de boekpresentatie van De thuiskunst van scholieren door Folkert Haanstra in Amsterdam. Zat namens Cultuurnetwerk en de Rijksuniversiteit Groningen in de organisatie van de Dag voor Taal, Kunsten en Cultuur in Groningen en van de Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie in Groningen. Publicaties: •


•

Damen, M-L., Hoorn, M. van, Hagenaars, P.; …[et al.] (2008). BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs : functies en taken ondersteunende netwerkinstelling voor de kunsten. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

82


JAN ENSINK Was in de eerste helft van 2007 voor een deel van de week gedetacheerd bij Erfgoed Nederland en werkte daarbij onder meer aan het project Archief4all. In dat kader bezocht hij onder meer het EADcongres in Utrecht. Daarnaast bezocht hij het congres over nieuwe media Jeugd2.0 (Cinekid), het congres van het Netwerk Vrijetijdsstudies en vertegenwoordigde hij Cultuurnetwerk Nederland op de ledencongressen van Kunstconnectie (2007 en 2008). In oktober nam hij deel aan een expertmeeting over cultuureducatie georganiseerd door Artiance Alkmaar. Hij bezocht in 2008 meerdere conferenties en bijeenkomsten: Salon Museologie, Amsterdam: Museumeducatie en interactiviteit; Symposium Visual Culture, Amsterdam; Congres kwaliteit van kunsteducatie, Utrecht; Presentatie educatie, Beeld en Geluid Hilversum; E-cultuur 3.0 congres, Amsterdam; Picnic Young (Nieuwe Media), Amsterdam; Mediawijsheid Markt, Beeld en Geluid Hilversum; Uitwisselingsdag Erfgoededucatie, De Bilt; Onderzoeksgroep Mediawijsheid Expertisecentrum, Utrecht en de Digitaal Erfgoed Conferentie, Rotterdam. Publicaties: •

Es, H. van, Visie op. mooie dingen doen met ambitie. Kennismaking met Jan Ensink In: (p)art, nieuws over kunst van mensen met een handicap. 2008/4, p.3-5.

HELEEN DE GROOT Gaf in 2007 een tweetal colleges Schrijven voor het web aan studenten English Language and culture en studenten Communicatiewetenschappen van de Vrije Universiteit te Amsterdam. Dit in het kader van een serie colleges waarin oud-studenten van de Vrije Universiteit vertellen over hun werkveld. Bezocht in 2008 de CJP Expertmeeting Cultuurkaart, die plaatsvond op 2 oktober bij Beeld en Geluid, Hilversum. Tijdens deze expertmeeting voor culturele instellingen en scholen werd de Cultuurkaart gepresenteerd en gingen bezoekers met elkaar in gesprek. FOLKERT HAANSTRA Folkert Haanstra was in 2007 en 2008 Bijzonder Hoogleraar Cultuureducatie en Cultuurparticipatie aan de Universiteit Utrecht en tevens Lector Kunst en Cultuureducatie aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Hij is lid van de landelijke begeleidingscommissie van het project Cultuurprofielscholen en van de Editorial Board van het International Journal of Education through Art. In 2007 was hij lid van de landelijke profielcommissie Maatschappijprofielen vwo/havo. Hij is lid van de redacties van Cultuur+Educatie en Kunstzone. Hij was betrokken bij de studiemiddag voor onderzoekers in samenwerking met Stichting Lezen en de Conferentie Onderzoek in Cultuureducatie (2007). In 2008 was hij lid van het bestuur van Muziekcentrum Aslan en lid van de commissie 'Intermediairs en cultuureducatie' van de Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur. Papers/lezingen: •

Haanstra, F. (2007). Beeldende thuiskunst is aanvullend op schoolkunst tijdens studiemiddag Kunst in School & Vrije tijd, 30 maart 2007.

•

Nagel, I., Damen, M-L. & Haanstra,F. (2007). The effects of a new art course in Dutch secondary education on cultural participation, two to six years after completion.

•

Vogelaar, L & Haanstra, F. (2007). Beeldende thuiskunst: (en haar relatie met schoolkunst).

•

Haanstra, F. Research on art assessment and program evaluation in visual arts education. Paper presented at the AERA 2007 Annual Meeting, Chicago, April 9-13.

•

Haanstra, F. Self-initiated artworks and school art. Paper presented at the Insea Art Education and Development Congress 'Horizons', Heidelberg/Karlsruhe Germany, 17 – 20 July 2007.

•

Haanstra, F. Pleidooi voor stijlloosheid in de kunstvakken. Lezing bij het afscheid van Maarten Tamsma, Arnhem, 30 juni 2007.

•

Haanstra, F. The judgement of artistic development: a cross-cultural study. Paper presented at the 32nd InSEA World Congress, Osaka, Japan, 5-9 August 2008.

83


•

Haanstra, F. (2008). Een brug te ver? Het trieste lot van het advies van de profielcommissies

•

Lezing gehouden op het symposium ' Een Ogenblik voor kunsteducatie', Enschede SLO 26

tweede fase en wat we er voor de kunstvakken misschien nog aan kunnen hebben. september 2008. •

Haanstra, F. Oriëntatie op onderzoek in de opleiding Docent Muziek. Studiedag Conservatorium van Amsterdam, 10 oktober 2008.

Publicaties: •

Haanstra, F. & Schönau, D. (2007). Evaluation Research in Visual Arts Education. In: L. Bresler (Ed.) International Handbook of Research in Arts Education (pp. 427-442) Dordrecht: Springer.

•

Haanstra, F. & Schönau, D. (2007). Ontwikkelingen in evaluatie-onderzoek. In: Effecten van kunsteducatie in internationaal perspectief (p.8-28). Cultuur+Educatie 18. Utrecht Cultuurnetwerk Nederland.

•

Haanstra, F., Hoorn, M. & Schönau, D. (2007). Frans kunsteducatiecongres: evaluatie van effecten van kunst-en cultuureducatie. In: Kunstzone 6 (4) 36-38.

•

Werkgroep Onderzoeksagenda Cultuureducatie, Haanstra, F. en Hoorn, M. van (red.) (2008). Zicht

•

Haanstra, F. (2008). Research into goals and effects of arts education. In J. Zeelen, C. van Beilen

op… een onderzoeksagenda cultuureducatie. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. & M. Slagter (eds.) Max van der Kamp remembered (p.23-30). Amsterdam: Max Goote Kenniscentrum. •

Haanstra, F., Strien, E. van & Wagenaar, H. (2008). Teachers' and students' perceptions of good

•

Haanstra, F. (2008). De thuiskunst van scholieren. Amsterdam: Amsterdamse Hogeschool voor de

art lessons and good art teaching. International Journal of Education through Art, 4 (1), 45-55. Kunsten. PIET HAGENAARS Treasurer Executive Committee European Forum for the Arts and Heritage, Brussel (vanaf 2004 tot november 2007); Lid Programmaraad NPS, Hilversum (vanaf 2001); Voorzitter Stichting Art for You(th), Amsterdam (vanaf 2002) met onder meer de uitgave van het tijdschrift voor hedendaagse beeldende kunst Mr. Motley; Penningmeester Stichting Promotie Eigentijdse Muziek, Riel (vanaf 2002); Lid Raad van Toezicht UCK, Utrecht (vanaf december 2007); namens het ministerie van OCW landelijk projectleider cultuureducatie in de Programmagroep Kwaliteit en Innovatie PO en Lid van het Overleg Muziek in Brabant (Fontys Conservatorium). Hij is redactielid van Cultuur+Educatie. Nam als forumlid deel aan discussie cultureel burgerschap in Nijmegen (LUX, 16 mei 2007) en adviseerde de Cultuurformatie over de vorming van het Programmafonds Cultuurparticipatie. Nam op persoonlijke uitnodiging van NQA en hogescholen deel aan de visitatiecommissies ter accreditatie van de docentenopleidingen beeldende vorming van de Willem de Kooning Academie te Rotterdam (voorzitter) en de Christelijke Hogeschool Windesheim te Zwolle (voorzitter) en van de opleidingen van de Academie Maastricht van de Hogeschool Zuyd (lid). Gaf op persoonlijke uitnodiging van BisK en CVA advies over een organisatorische inrichting van een nieuwe instelling na fusie en trad als technisch voorzitter op van de fusiestuurgroep (2007-2008). Lid van het Landelijk Steunpunt Cultuurprofielscholen VO, Adviseur van de Stichting SBKV (Samenwerkingsberaad Kunstvakken) en Fusieadviseur NVTO-VLBV (Nederlandse Vereniging Beeldend Onderwijs en Vereniging Leraren Beeldende Vorming). Hij nam deel aan ledencongressen van Kunstconnectie (2007, 2008); aan enkele vergaderingen van het EU-network of Civil Servants in Arts and Cultural Education (ACE network) en aan het inhoudelijk overleg met Eurydice over het onderzoek Arts and Cultural Education in the EU (2007-2008). Nam in 2008 deel aan het landelijk beleidsoverleg van Kunstfactor, Kunstconnectie, Raad van 12 en Cultuurnetwerk; initieerde met Erfgoed Nederland en OPEN een samenwerkingsmodel voor erfgoededucatie; gaf in januari een inhoudelijke afsluiting van de Culturele Onderwijs Tentoonstelling (COT); nam op uitnodiging deel aan de Dag van de Cultuureducatie Vlaanderen in Gent en gaf in

84


maart tijdens de Conferentie Cultuureducatiebeleid voor steden en provincies een key note over de waarden van kennisnetwerken in Zwolle (op uitnodiging van MOCCA). Hij tekende in het voorjaar 2008 een convenant met het Lectoraat Kunst & Cultuur van de AHK, de Masteropleiding Kunsteducatie van de AHK en Cultuurnetwerk Nederland over kennisuitwisseling en stages; gaf in april 2008 een inleiding over 10 jaar Cultuur en School aan het landelijk programmateam Cultuur & School (Den Haag); gaf in april een inleiding tijdens de expertmeeting cultuurparticipatie van de provincie Zuid-Holland (Schiedam);adviseerde in april 2008 als expert het beleidsplan cultuur van de provincie Drenthe (Assen); was critical friend tijdens een werkbijeenkomst van gemeentelijke en provinciale vertegenwoordigers, uitgeschreven door het Fonds voor Cultuurparticipatie (september 2008); gaf een afsluitend verhaal tijdens de Train de Trainersdag van ICC-trainers in Zwolle over de ICC'er, pionier of professional? (september 2008); trad in Den Bosch (oktober 2008) op als expert tijdens de BisK-studiedag over Authentieke Kunsteducatie; woonde het Museumcongres in Groningen bij en gaf een lezing over het trendrapport museumeducatie; nam in november 2008 tijdens de IJsselboottocht de erfenis cultuureducatie over van Onderbouw VO en leidde onder andere een studiedag voor de medewerkers van BisK over kennisontwikkeling en kennisrelaties te Helmond (december 2008). Publicaties: •

Hagenaars, P. (2007). Cultuureducatie aanjager van innovatie. Scholen en culturele instellingen: samen verantwoordelijk. In: Kunstconnected, 8; januari pp. 5-8. Utrecht: Kunstconnectie

•

Hagenaars, P. en Vogelezang, P. (2007). Cultuureducatie in lerarenopleiding en basisonderwijs. In: Kunstzone, 12; december, pp. 3-6.

•

Hagenaars, P., IJdens, T., Hoorn, M. van, Lussenberg, I. en Steenbeek, R. (2007). Bouwstenen voor de kennisagenda van het DG Cultuur en Media, 2009-2012. Bijlage C. Voorbeelden van onderzoek bij negen onderzoekslijnen. Utrecht/Tilburg: Cultuurnetwerk Nederland – IVA Beleidsadvies.

•


•

Damen, M-L., Hoorn, M. van, Hagenaars, P.; …[et al.] (2008). BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs : functies en taken ondersteunende netwerkinstelling voor de kunsten. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

IJdens, T., Hagenaars, P., Hoorn, M. van; . [et al.] (2008). Bouwstenen voor de kennisagenda van het DG Cultuur en Media, 2009-2012 : Eindrapport van het project 'Inventarisatie cultuur- en mediaonderzoek 2000-2006' in opdracht van het Directoraat-Generaal Cultuur en Media van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Utrecht/Tilburg: Cultuurnetwerk Nederland – IVA Beleidsadvies.

•

Hagenaars, P., Poll, J., Tal, M., Tongeren, C. van (2008). Leren maken & leren kiezen. Evaluatie netwerken Cultuur & School Hoogeveen. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Hagenaars, P. (2008). Doel en streven van Cultuur en School (pp. 10-48). In M. van Hoorn (Ed.), Pegasus' vlucht gevolgd. Cultuur en School 1997-2007: doelstellingen, onderzoek en resultaten. (Cultuur+Educatie 21). Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

MARJO VAN HOORN Domeindeskundige in 2007 voor visitaties voor de accreditatie van twee docentenopleidingen beeldende vorming. Gaf in 2007 en 2008 les aan de masteropleiding kunsteducatie van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. Zij verzorgde gastcolleges voor andere masteropleidingen kunsteducatie, zoals voor de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht en Fontys hogescholen en Hogeschool/Zuyd. Nam in 2007 deel aan de OCW- Kennistafel Cultuur (over de aansluiting tussen onderzoek(ers), beleid en culturele instellingen). Adviseerde over de AVO-cultuurvragen voor het najaar 2007, adviseerde OCW over mogelijke uitwerkingen van de brief Brede Basis voor Cultuur voor

85


de amateurkunst. Maakte in 2007 en 2008 deel uit van de klankbordgroep die CINOP en RUG ondersteunde bij het verkennend onderzoek naar de non-formele educatie in Nederland en gaf commentaar op de conceptversie van Bamfords' onderzoek naar cultuureducatie in Nederland. Was in 2007 gastdocent zowel op de Bedrijvendagen Communicatie & Cultuur 2007 van de Universiteit Tilburg als bij ArtEZ, academie voor Beeldende kunst en vormgeving te Arnhem. Nam in 2008 deel aan het Museumcongres in Groningen en enkele vergaderingen van het EU-network of Civil Servants in Arts and Cultural Education (ACE network). Zij is voorzitter van het SBKV (Samenwerkingsberaad Kunstvakken) en peer-reviewer voor het International Journal of Education through Art. Publicaties: •

Haanstra, F., Hoorn, M. & Schönau, D. (2007). Frans kunsteducatiecongres: evaluatie van effecten

•

Hoorn, M. van (2007). Kunsteducatie 'extra': Master Kunsteducatie. In: Kunstzone 6 (2/3) 3-5.

van kunst-en cultuureducatie. In: Kunstzone 6 (4) 36-38. •

Hoorn, M. van (2007). Master Kunsteducatie zorgt voor verdieping. In: Bulletin Cultuur & School 46 (10) 4-6.

•

Hoorn, M. van & Maaijwee, J-P. (2007). Cultuureducatie in Midden-Drenthe. Een onderzoek naar Cultuureducatie in het basis- en voortgezet onderwijs in de gemeente Midden-Drenthe. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Hagenaars, P., IJdens, T., Hoorn, M. van, Lussenberg, I. en Steenbeek, R. (2007). Bouwstenen voor de kennisagenda van het DG Cultuur en Media, 2009-2012. Bijlage C. Voorbeelden van onderzoek bij negen onderzoekslijnen. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Haanstra, F. & Hoorn, M. van (2008). Redactioneel. In M. van Hoorn (Ed.), Gewenste en bereikte leereffecten van kunsteducatie (pp 4- 10). (Cultuur + Educatie 14).

•

Damen, M-L. & Hoorn, M. van (eds.) (2008). BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs : functies en taken ondersteunende netwerkinstelling voor de kunsten. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•


•

IJdens, T., Hagenaars, P., Hoorn, M. van ; . [et al.] (2008). Bouwstenen voor de kennisagenda van het DG Cultuur en Media, 2009-2012 : Eindrapport van het project 'Inventarisatie cultuur- en mediaonderzoek 2000-2006' in opdracht van het Directoraat-Generaal Cultuur en Media van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Haanstra, F., Hoorn, M. van & Kommers, M-J. (eds.) (2008) Zicht op….Een onderzoeksagenda cultuureducatie : achtergronden en literatuur. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

MILOU HOPMANS Nam op 14 november 2008 deel aan een studiemiddag van Uitgeverij Coutinho en de Hogeschool van Amsterdam over cultuurmarketing. Deze middag werd gehouden naar aanleiding van de publicatie van De kunst van cultuurmarketing door Ruurd Mulder, docent marketing aan de Hogeschool van Amsterdam. TEUNIS IJDENS Is sinds de herfst 2008 in dienst van Cultuurnetwerk Nederland en was panellid bij een expertmeeting van Kunstfactor over werkplaatsen amateurkunst, 9 december 2008. Publicaties: •

Gastredacteur van Pegasus' vlucht gevolgd. Cultuur en School 1997-2007: doelstellingen, onderzoek en resultaten, Cultuur+Educatie, jaargang 8, nr. 21.

86


MARIE-JOSÉ KOMMERS Marie-José Kommers is in 2007 en 2008 hoofdredacteur van Zicht op…. In 2008 verschenen de titels: Reggio Emilia, een onderzoeksagenda cultuureducatie, ontwikkelingen in museumeducatie en de waarde van kunsten cultuureducatie. Nam deel aan de Dag van de Cultuureducatie Vlaanderen van CANON Cultuurcel in Gent en organiseerde mede de Dag van de Cultuureducatie Nederland 2008. Publicaties: •

Damen, M-L. & Hoorn, M. van (eds.) (2008). BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs : functies

•

Kommers, M-J. (2008). Wonen, vroeger en nu. Kunstzone, 7(12), 4-5.

•

M. van Hoorn (Ed.) (2008). Pegasus' vlucht gevolgd. Cultuur en School 1997-2007: doelstellingen,

en taken ondersteunende netwerkinstelling voor de kunsten. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

onderzoek en resultaten. (Cultuur+Educatie 21). Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. KARIN LAARAKKER In 2008 organiseerde zij mede en deed verslag van een expertmeeting over talentontwikkeling op 31 januari, en gaf een presentatie over dit onderwerp op een Netwerkmiddag Brede School op 14 februari. Binnen het traject Sturing van Creatief Ontwerp aan de Professional School of the Arts Utrecht (PSAU) verzorgde zij van 31 maart tot en met 23 mei een tutorial Cultuurparticipatie en Cultuureducatie, en van 11 september tot en met 6 november doceerde zij samen met Folkert Haanstra een onderzoeksseminar over de culturele canon binnen de master Kunstbeleid en – management aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht. Op 27 en 30 oktober en op 17 november nam ze respectievelijk deel aan de expertmeeting Diversity of Talents: No Label van Mira Media en de HKU, en studiedagen van de Nederlandse Museum Vereniging over musea in bedrijf in het AUDAX Textielmuseum Tilburg en over het nieuwe leren in het Tropenmuseum in Amsterdam. Op 2 december woonde ze de Kennismarkt van het ministerie van OCW bij. Publicaties: • •

Laarakker, K. (2008). Oost BEST, thuis BEST. In: Kunstzone. Februari/maart 2008, p. 34-36. Laarakker, K. (2008). Veel aandacht voor talentontwikkeling. In: Bulletin Cultuur & School #52. Mei 2008, p. 4-5.

•

Damen, M.L. en Laarakker, K. (2008). Onderzoek in Cultuureducatie. Conferentie brengt onderzoekers en anderen bij elkaar. In: Kunstzone. September 2008, p. 42-43.

MAX LEBOUILLE Presentatie Bedrijvendagen Communicatie & Cultuur 2007 aan de Universiteit van Tilburg. Deelnemer expertmeeting georganiseerd door Stichting Lezen naar aanleiding van advies Raad voor Cultuur. Werkbezoek aan Euruydice, The information network on education in Europe te Brussel. Deelnemer en presentatie bijeenkomst EU-ambtenarennetwerk te Wenen. Medeorganisator Conferentie Methodisch Handelen bij Community Arts Projecten in de Haagse Hogeschool in samenwerking met de Beraadsgroep Vorming en de Haagse Hogeschool 2007. Was in 2007 en 2008 voorzitter gebruikersgroep van het bibliotheeksysteem VubisSmart. In 2008 lid en deelnemer periodiek overleg van de Werkgroep Speciale en Wetenschappelijke Bibliotheken. In dat jaar ook deelnemer van: Online Conferentie Amsterdam; conferentie onderzoek in cultuureducatie Groningen en maandelijkse Erfgoed Arena's georganiseerd door de Reinwardt Academie en Erfgoed Nederland. JAN-PIETER MAAIJWEE Gaf een presentatie over samenwerkingsscenario's in het kader van brede school en cultuureducatie tijdens de werkconferentie Kunst en Cultuur in de Brede School en Buitenschoolse Opvang, georganiseerd door Kunstgebouw (2007). Was tevens gespreksleider tijdens de conferentie brede school en cultuureducatie in Nieuw-Vennep (Pier-K) (2008). Gaf een presentatie van de voorlopige

87


jaarcijfers van het ICC-traject op de terugkomdag voor ICC-trainers (2007). Gaf in 2008 presentaties over ICC-project aan minorstudenten van pabo's. Leidde een workshop over cultuureducatie voor de gemeente Midden-Drenthe (2007). Was in 2008 mede organisator van de Culturele Onderwijstentoonstelling (COT) in de Rijtuigenloods te Amersfoort; deed productionele werkzaamheden tijdens de Dag van de Cultuureducatie in Musis Sacrum te Arnhem; organiseerde met Jan Stoel en Joop Mols de terugkomdag voor ICC-trainers in Odeon en De Muzerie te Zwolle; gaf met Paul Vogelezang een workshop voor scholen in de gemeente Midden-Drenthe in het kader van een beleidsadvies voor deze gemeente; gaf een reeks presentaties over Combinatiefuncties tijdens consulenten-netwerkbijeenkomsten van Kunstfactor; presenteerde enquêteresultaten en leidde een workshop tijdens een werkbijeenkomst over het trendonderzoek museumeducatie in het Centraal Museum te Utrecht; organiseerde en gaf twee netwerktrainingen aan ICC-trainers in Utrecht en Arnhem (in company training Edu-Art); was aanwezig bij het landelijk overleg combinatiefuncties in Wolfheze; bezocht de kennisdag Erfgoed en de Multiculturele klas op 24 april te Amsterdam; nam deel aan slotconferentie van het project Verbreding cultuureducatie in lerarenopleidingen VO (2008). Publicaties: •

Maaijwee, J.-P. en Wervers, E. (2007). Over rozenblaadjes- en zakdoekervaringen: de cultuurcoördinator in het primair onderwijs. In: Kunstzone 12(6), p. 7-10.

•

Hoorn, M. van & Maaijwee, J-P. (2007). Cultuureducatie in Midden-Drenthe. Een onderzoek naar Cultuureducatie in het basis- en voortgezet onderwijs in de gemeente Midden-Drenthe. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Hagenaars, P., Hoorn, M. van, Ensink, J., Vreede, M. de, Damen, M.L. & Maaijwee, J-P. (2008). Museumeducatie in de praktijk : trendrapport museumeducatie 2007. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Laarakker, K., & Maaijwee, J-P. (2008). Rapportage deskresearch ICC. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Maaijwee, J-P. (2008). Bouwen aan cultuurexpertise in primair onderwijs. In: Kunstconnected (10), p.7.

•

Wervers, E., Maaijwee, J-P., Tongeren, C. van, Riele, M. te, & Muiderman, H. (2008). De brede school en cultuureducatie: een pilotproject. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Wervers, E., Lieftink, J., Poll, J., Krieger, B., Vermeulen, A. (ed.) & Maaijwee, J-P. (ed.)(2008). Cultuureducatie in de brede school: handreikingen en praktijkervaringen. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Schreef de rubriek Ditjes en Datjes voor Bulletin Cultuur & School nummers 51 t/m 55.

JOSEFIENE POLL Zit in het Platform Actieplan Cultuurbereik 2005-2008 gemeente Ede als onafhankelijk adviseur. Stond, samen met Eeke Wervers, op de NOT bij de stand van de Brede School om docenten te informeren over de mogelijkheden van cultuureducatie in de Brede School. Bezocht in 2008 de Dag van de Cultuureducatie in Gent. Deelnemer van Expertmeeting Cultuurparticipatie in Oisterwijk van de provincie Noord-Brabant voor de aanvraag Fonds Cultuurparticipatie op 24 april 2008, en van de Conferentie 50PK van Kunstgebouw op 24 november 2008. Publicaties: •

Lieftink, J., Poll, J., Tal, M. & Vogelezang, P. (2007). Amateurkunst onder loep. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Hagenaars, P., Poll, J., Tal, M., Tongeren, C. van (2008). Leren maken & leren kiezen. Evaluatie netwerken Cultuur & School Hoogeveen. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

88


RALF STEENBEEK Publicaties: •

Steenbeek, R. (2008). DRAJ leidt kinderen op tot cultuurreporter. In: Bulletin Cultuur & School #54. November 2008, p. 18-19.

LAURA STOOVÉ Heeft in 2008 de bibliotheek van BisK verzorgd (collectiebeleid, catalogiseren, aanwinstenlijst en financiële overzichten). Nam deel aan het overleg van de Steering Committee ComAce –3rd meeting van the committee in Parijs, 17 november 2008. Publicatie: •

Cultuurnetwerk Nederland, Bureau Informatie & Documentatie (2008). Mediawijsheid: literatuurselectie ter gelegenheid van de Mediawijsheid Markt 2008. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland

MARLIES TAL Nam deel aan het VNG congres over de lokale educatieve agenda in Fortis Auditorium in Utrecht. Organiseerde mede de expertmeeting Cultuur en School, de Dag voor Cultuureducatie 2007 en Cultuur in de 5e versnelling: inspiratiedag voor de bve. En droeg bij aan de werkconferentie Programmafonds Cultuurparticipatie. Nam in 2008 deel aan de Dag van de Cultuureducatie Vlaanderen van CANON Cultuurcel in Gent, de Landelijke Conferentie Cultuureducatiebeleid voor steden en provincies van Mocca in Zwolle, de regiobijeenkomst in Hilversum over de Handreiking Amateurkunstbeleid OK van Kunstfactor en de Facta conferentie 'Trends in kunst & cultuur' in Amsterdam. Organiseerde mede de COT in Amersfoort, de Dag van de Cultuureducatie Nederland 2008 (Arnhem) en de bijeenkomsten voor het Fonds voor Cultuurparticipatie. Droeg bij aan twee studiedagen bij RICK Weert, een studiedag van BisK in het kader van het project Kunst Lokaal en de uitwisselingsdag erfgoededucatie van Cultuurnetwerk Nederland, Erfgoed Nederland en OPEN (2008). Verzorgde een presentatie over 10 jaar Cultuur en School beleid voor de projectgroep Cultuur & School van het ministerie van OCW en een presentatie over amateurkunst voor marktplaatshouders in Noord-Brabant voor BisK. Rondde de opleiding Hogere Bedrijfskunde met succes af bij ICM. Is in 2007 en 2008 lid van het bestuur van Stichting Netwerk Jeugdtheaterscholen (2008). Publicaties: • Lieftink, J., Tal, M. & Vogelezang, P. (2007). Amateurkunst in de toekomst: vier toekomstbeelden voor de amateurkunstsector en de rol daarin van centra voor de kunsten, gemeenten en kenniscentra voor amateurkunst. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. •


•

Hagenaars, P., Poll, J., Tal, M. & Tongeren, C. van (2008). Leren maken & leren kiezen: evaluatie

•

Tal, M. (2008). Verslag bijeenkomst Fonds voor Cultuurparticipatie: informatiebijeenkomst

netwerken Cultuur & School Hoogeveen, Utrecht Cultuurnetwerk Nederland. decentralisatieregeling cultuurparticipatie, Utrecht Cultuurnetwerk Nederland. •

Tal, M. (2008). Amateurkunstverenigingen onder de loep. In: Kunstconnected 10, 12-13

CLAARTJE VAN TONGEREN Organiseerde in 2008 een expertmeeting voor de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten met MOCCA en docentenopleidingen van de Hogeschool van Amsterdam. Publicaties: •

Hagenaars, P., Poll, J., Tal, M. & Tongeren, C. van (2008). Leren maken & leren kiezen: evaluatie netwerken Cultuur & School Hoogeveen, Utrecht Cultuurnetwerk Nederland.

•

Wervers, E., Maaijwee, J-P., Tongeren, C. van, Riele, M. te, & Muiderman, H. (2008). De brede school en cultuureducatie: een pilotproject. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

89


ANNELOES VERMEULEN Droeg in 2008 bij aan de organisatie en deed verslag van de expertmeeting Talentontwikkeling en drie expertmeetings rond kenniskring pabo's en de Dag van de Cultuureducatie Nederland 2008. Organiseerde daarnaast mede en was gespreksleider tijdens de uitwisselingsdagen pabo's in samenwerking met de Vlaamse collega's van CANON Cultuurcel en de COT in Amersfoort. Was verslaglegger tijdens de bijeenkomst van het Fonds voor Cultuurparticipatie in 2008. Bezocht het congres Kwaliteit van kunsteducatie en de Conferentie Kunstgebouw CE50+. Publicaties: •

Damen, M-L. & Hoorn, M. van (eds.) (2008). BisK en de doelgroep voortgezet onderwijs: functies

•

Vermeulen, A. (2008). Popcompositie in de MuziekWerkplaats. In: Kunstzone. April 2008, p.12-13.

•

Vermeulen, A. (2008). Radio Afrika. In: Kunstzone. September 2008, p. 33-34.

en taken ondersteunende netwerkinstelling voor de kunsten. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Vermeulen, A., Vogelezang, P. & Wervers, E. (2008). Culturele instellingen, brede scholen, overheden. Waaier met tips & tricks over cultuureducatie en de brede school 2008. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland

PAUL VOGELEZANG Vogelezang was in 2007 adviseur van Thieme Meulenhoff, Pabo-methode Cultuur Inzicht; leverde een bijdrage aan expertmeeting SLO herziening kerndoelen basisonderwijs; nam deel aan het Congres Kinderen, Kunst & Cultuur van Edu-Art Gelderland; trad in gesprek met Bamford over cultuureducatie in Nederland (invalshoek lerarenopleidingen basisonderwijs); gaf een lezing in Parnassos Utrecht voor LOCO over cultuureducatie/amateurkunst (landelijk overleg culturele organisaties van universiteiten in Nederland); gaf een lezing over cultuureducatie in lerarenopleidingen basisonderwijs en voortgezet onderwijs in Felix Merites op studiedag Erfgoed Nederland onder de titel 'Schatten delen'; gaf een gastcollege aan de Master cultuureducatie Hogeschool Zuyd/Fontys Hogescholen over gemeentelijk beleid en amateurkunst in Tilburg; gaf een inleiding en trad op als gespreksleider op studiemiddag projectloket Zuid-Holland over cultuureducatie in lerarenopleidingen basisonderwijs; was inleider en gespreksleider voor amateurkunstverenigingen in de gemeente Huizen; gaf lezing CultuurXpress (CKE) in Eindhoven over cultuureducatie in lerarenopleidingen tijdens culturele studiedag kunststation Eindhoven; ging in gesprek met 14 basisscholen in Nijmegen over cultuureducatie in Pabo en basisonderwijs, naar aanleiding van LUX-debat voorjaar 2007; gaf inleiding en ging in gesprek met docenten muziekschool Veldhoven – Art4U over amateurkunst in de toekomst; gaf inleiding over cultuureducatie in lerarenopleiding basisonderwijs tijdens ondertekening convenant tussen HRO en 13 culturele instellingen in Rotterdam; was dagvoorzitter cultuureducatie primair onderwijs provincie Noord-Holland in Alkmaar; gaf een gastcollege Master cultuureducatie Hogeschool Zuyd / Fontys Hogescholen over gemeentelijk beleid en amateurkunst in Maastricht; nam deel aan expertmeeting provincie Gelderland over toekomstig beleid cultuureducatie van/voor de provincie; gaf een inleiding 'kunst en religie' in De Pont Tilburg, themamiddag georganiseerd door de Nederlandse Katholieke Schoolraad; was gespreksleider bijeenkomst met amateurkunstverenigingen in Noordenveld; begeleidde de adviesprocedure voor vorming van Programmafonds Cultuurparticipatie. Bezocht in 2008 de Expertmeeting talentontwikkeling; de Studiedag EdU-Art; een expertmeeting AmateurKunst, Beilen; de expertmeeting Cultuureducatie, Venlo; Expertmeeting Amsterdam, kunstopleidingen; Presentatie Veldhoven, bijeenkomst AmateurKunst; was dagvoorzitter van Hoensbroek CanonKaravaan voor een bijeenkomst over erfgoededucatie; CVA studiedag AK, presentatie en deelsessies; expertmeeting cultuureducatie in het Voortgezet Onderwijs, 10 jaar Cultuurtraject Rotterdam; Presentatie AK gemeente Weert; Debat Heerlen, expertmeeting CE in onderwijs; Werkconferentie gemeente Schiedam over de nota Cultuureducatie; docentenstudiedag CE in onderwijs bij Fluxus Zaanstad AK; Werkconferentie CultuurEducatie in primair onderwijs, Venlo.

90


Betrokken als adviseur bij Adviescommissie Noord-Holland; BIK (BIK naar 5 kunstvakopleidingen), college ABK, Maastricht; Veldadvies ArtEZ; gemeente Aa en Hunze; Raad van advies HKU conservatorium; Raad van advies HKU; Fontys kunsteducatie College Maastricht; studiedag Rick. Publicaties: •


•

Lieftink, J., Tal, M. & Vogelezang, P. (2007). Amateurkunst in de toekomst. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Hemel, A. van, Thissen, C., Bergman, V., Hageman, C. & Vogelezang, P. (2007). Een rugzak gevuld met cultuur. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Hagenaars, P. & Vogelezang, P. (2007). Cultuureducatie in lerarenopleiding en basisonderwijs. In: Kunstzone, 12; december pp. 3-6.

•

Vogelezang, P. (2008). Een cultuur-educatieve benadering van de relatie kunst en geloof. In: Reflexief, Januari 2008, p. 13-15.

•

Vermeulen, A., Vogelezang, P. & Wervers, E. (2008). Culturele instellingen, brede scholen, overheden, Waaier met tips & tricks over cultuureducatie en de brede school 2008. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland

MELISSA DE VREEDE Nam in 2007 deel aan de studiemiddag Geschiedenis en Beleving in de Dungeon en het Amsterdams Historisch Museum op 17 januari en aan de studiemiddag Museumeducatie en marketing in het Centraal Museum in Utrecht op 19 april. Bezocht op 16 mei de tentoonstellingsanalyse van de sectie Publiek en Presentatie van de Museumvereniging in het Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum en nam in oktober deel aan de Rijnreis langs een aantal Duitse musea. Was op 12 december aanwezig bij de conferentie Toeval gezocht in het Stedelijk Museum in Amsterdam. Maakte tevens in 2007 deel uit van de adviesgroep Stad en Taal van een aantal Amsterdamse musea en trad toe tot de adviescommissie van Museum Jan Cunen in Oss en van het Koning Willem I College in Den Bosch. Werd benoemd tot adviseur van het Amsterdamse Fonds voor de Kunsten. Was in 2008 aanwezig bij de studiedag Koers Cultuureducatie Brede school en functioneerde als gespreksleider van de deelsessie over benodigde competenties van leerkrachten en aanbieders. Op 29 januari en op 16 juni nam zij deel aan de Vlaamse en Nederlandse versie van de Dag van de Cultuureducatie. Zij participeerde twee maal in brainstormsessies die tot inhoudelijke invulling van het Nationaal Historisch Museum moesten leiden en woonde het Museumcongres in Groningen bij, waar het trendrapport museumeducatie werd gepresenteerd. In november nam Melissa de Vreede deel aan de studiedag Het web als wapen! Musea zonder muren in het Audax Textielmuseum in Tilburg en aan de tentoonstellingsanalyse over de presentatie Luxe en decadentie aan de Romeinse goudkust in Het Valkhof in Nijmegen. Publicaties: •

Vreede, M. de (2007). Alsof: lees-, dans- en theaterproject voor groep 8. In: Kunstzone. Feb/maart 2007, p. 29-30.

•

Vreede, M. de (2007). Wie gaat er dan bellen? Over samenwerking tussen vmbo en roc. In:

•

Vreede, M. de (2007). MediaMind: een mediaproject van de publieke omroepen. In: Kunstzone.

Kunstzone. April 2007, p. 5-7. Mei 2007, p. 36-38. •

Vreede, M. de (2007). Herkenning en erkenning: competentiegericht onderwijs in het mbo. In: Kunstzone. Juni 2007. p. 6-10.

•

Vreede, M. de (2007). Hoeveel apostélen zijn er eigenlijk? In: Kunstzone. Juni 2007, p. 29-31.

•

Vreede, M. de (2007). On stage and backstage. In: Kunstzone. Juli/aug 2007, p. 26-26.

•

Vreede, M. de (2007). Italiaanse toestanden in Edam. In: Kunstzone. Dec 2007, p. 11-15.

91


•

Vreede, M. de (2008). Bonnefantenmuseum overspoeld door jong talent. In: Kunstzone. April 2008, p. 39-41

•

Vreede, M. de (2008). Archiefbezoek kan een belevenis zijn: een project van Tresoar. In:

•

Vreede, M. de (2008). Toppers van het mbo: doorstroming naar hbo-kunstvakonderwijs (deel 1).

Kunstzone. Mei 2008, p. 51-53 In: Kunstzone. Juni 2008, p. 7-9 •

Vreede, M. de (2008). Toppers van het mbo: doorstroming naar hbo-kunstvakonderwijs (deel 2). In: Kunstzone. Juli/augustus 2008, p. 34-37

•

Vreede, M. de (2008). Breekbaar: een typisch Gouds product. In: Kunstzone. Oktober 2008, p. 45-47

•

Vreede, M. de (2008). Zicht op… Ontwikkelingen in museumeducatie: achtergronden, literatuur en websites, Utrecht 2008

•

Mede-auteur van Museumeducatie in de praktijk: trendrapport museumeducatie 2007, Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

EEKE WERVERS Zat in de redactieraad bredeschool.nl; de Resonansgroep cultuureducatie van Onderbouw-VO (20072008). Zat in de adviesgroep opleiding mediacoach van Stichting Reclamerakkers. Organiseerde de expertmeeting lerarenopleidingen VO en cultuureducatie. Gaf een Presentatie over de brede school bij Pier-K in Hoofddorp. Nam deel aan de expertmeeting over de brede school van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). Nam deel aan de expertmeeting over monitor brede school en cultuureducatie van Oberon. Nam deel aan de expertmeetings van het project Critical friends. Had zitting in de Stuurgroep Critical Friends (2007-2008). Gaf een presentatie onderwijsvernieuwingen tijdens het consulentencongres Kunstconnectie. Gaf een presentatie samenwerkingsvormen in het kader van Gent 6 in Eeklo (2007). In 2008 ontwikkelde zij een training netwerken voor ICC-trainers. Deed de organisatie van de Culturele onderwijstentoonstelling (COT); organiseerde het werkbezoek van minister Plasterk over cultuureducatie in lerarenopleidingen; een expertmeeting lerarenopleidingen VO en cultuureducatie; de uitreiking van het certificaat 2000e ICC'er; de netwerkbijeenkomsten pabo (samen met CANON Cultuurcel Vlaanderen); twee expertmeetings onderbouw-voortgezet onderwijs en de conferentie brede school (samen met de provincie Noord-Holland). Lid van de expertgroep mediageletterdheid van SLO en van de stuurgroep combinatiefuncties. Gaf een presentatie over ICC en VO aan het SBKV (samenwerkingsberaad kunstvakken). Nam deel aan de startbijeenkomst mediawijsheid en de conferentie van Insea te Osaka, Japan; aan de Dag van de cultuureducatie; de Onderzoeksconferentie Groningen; de Introductiebijeenkomst Cultuurkaart en de Conferentie Onderbouw-VO. Publicaties: •

Wervers, E. & Lieftink J. ( (2007). Brede school en cultuureducatie : achtergronden, literatuur en

•

Wervers, E. (2008). Competentieprofiel ICC voor de Pabo. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

websites. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. •

Wervers, E., Maaijwee, J-P., Tongeren, C. van & Riele, M. te (2008). De brede school en cultuureducatie. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland.

•

Vermeulen, A., Vogelezang, P. & Wervers, E. (2008). Culturele instellingen, brede scholen,

•

Wervers, E. [et al.] (2008). Cultuureducatie in de brede school: handreikingen en

overheden. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. praktijkervaringen. Utrecht: Cultuurnetwerk Nederland. ATHY DE WITH Woonde op 15 en 16 april 2008 het ledencongres van Kunstconnectie bij, dat plaatsvond in Groningen in de Oosterpoort en het Groninger Museum.

92


Het thema van het ledencongres betrof HRM / Competenties. Aan de hand van het thema werden in diverse workshops kennis en ervaringen uitgewisseld met het doel personeelsbeleid nieuwe impulsen te geven. Werkzaam als Consulent Personeel & Organisatie, en gecertificeerd mediator

93


Colofon

Kenniscyclus Cultuurnetwerk Nederland. Intern kwaliteitsrapport 2007-2008 is een uitgave van Cultuurnetwerk Nederland. Tekst en redactie Piet Hagenaars, Marlies Tal & Marjo van Hoorn Projectteam Kwaliteitsmanagement Peter van den Esschert, Piet Hagenaars, Marjo van Hoorn & Marlies Tal

September 2009

Cultuurnetwerk Nederland Ganzenmarkt 6 Postbus 61 3500 AB Utrecht Telefoon 030–236 12 00 Fax 030-236 12 90 E-mail [email protected] Internet www.cultuurnetwerk.nl

94


Kwaliteitsrapport Cultuurnetwerk Nederland, landelijk expertisecentrum cultuureducatie

Recommend Documents