kwaliteitsjaarverslag 2014

van der vennestraat 185, 2525 CE den haag

kwaliteitsjaarverslag 2014

1

www.rubenshoek.nl

INHOUDSOPGAVE Voorwoord...................................................................................................................................3 HOOFDSTUK 1: WERKGEBIED EN MARKTORIËNTATIE.................................................4 Werkgebied - de Schilderswijk in Den Haag................................................................................................................. 4 Wijk- en praktijkscan.......................................................................................................................................................... 4 HOOFDSTUK 2: MISSIE, VISIE EN ZORGAANBOD............................................................7 2.1 Missie....................................................................................................................................................................... 7 2.2 Visie......................................................................................................................................................................... 7 2.3 Het zorgaanbod van Gezondheidscentrum de Rubenshoek...................................................................... 7 HOOFDSTUK 3: KWALITEITSBELEID EN ZORGPROGRAMMA’S............................... 10 3.1 Kwaliteitsbeleid................................................................................................................................................... 10 3.1.1 Doelen van het kwaliteitsbeleid...................................................................................................................... 10 3.1.2 Kwaliteitssysteem.................................................................................................................................................... 3.2 De zorgprogramma’s......................................................................................................................................... 12 3.2.1 Zorgprogramma COPD.................................................................................................................................... 12 3.2.2 Zorgprogramma Astma..................................................................................................................................... 14 3.2.3 Zorgprogramma Cardio Vasculair Risico Management.............................................................................. 14 3.2.4 Zorgprogramma Preventie diabetes............................................................................................................... 16 3.2.5 Zorgprogramma Aspecifieke Lage Rugklachten........................................................................................... 16 3.2.6 Zorgprogramma Kinderen met Overgewicht.............................................................................................. 18 3.2.7 Zorgprogramma Depressieve Klachten........................................................................................................ 19 3.3 OVERIGE PROGRAMMA’S EN PROJECTEN.......................................................... 19 3.3.1 Preventie en Bevorderen gezonde leefstijl.................................................................................................... 19 3.3.2 Bevorderen zelfredzaamheid............................................................................................................................ 20 3.3.3 Medewerking aan wetenschappelijk onderzoek.......................................................................................... 20 HOOFDSTUK 4: DE ORGANISATIE..................................................................................... 22 4.1. De Organisatie.................................................................................................................................................... 22 4.2. Organogram......................................................................................................................................................... 22 4.3. Multidisciplinaire overleggen............................................................................................................................ 23 4.4 Externe overleggen gericht op afstemming en continuïteit...................................................................... 23 HOOFDSTUK 5: PATIËNTGERICHTHEID ORGANISATIE............................................. 25 5.1. Informatie over rechten en plichten van patiënten.................................................................................... 25 5.2. Bereikbaarheid en beschikbaarheid................................................................................................................ 25 5.3. Privacy................................................................................................................................................................... 25 5.4. Klachtenopvang en -behandeling..................................................................................................................... 25 5.5. Performance afspraak klantgerichtheid......................................................................................................... 26 BIJLAGE 1: Wijk- en praktijkscan.................................................................................................................................... 27 BIJLAGE 2: Lijst van afkortingen...................................................................................................................................... 31 BIJLAGE 3: Personalia........................................................................................................................................................ 32

2

Voorwoord Voor u ligt het kwaliteitsjaarverslag over 2014 van Gezondheidscentrum de Rubenshoek. In het verslag leggen wij als gezondheidscentrum verantwoording af over het door ons gevoerde beleid. Ook beschrijven wij onze vorderingen met betrekking tot het zorgaanbodplan, dat in het kader van de module geïntegreerde eerste lijn met de zorgverzekeraars is overeengekomen. Wij verwachten dat dit verslag u een beeld geeft van de veelheid aan activiteiten die door de verschillende hulp- en dienstverleners in en vanuit het gezondheidscentrum zijn verricht. Wij hopen dat u dit jaarverslag met plezier zult lezen! Bestuur Gezondheidscentrum de Rubenshoek

Schematische weergave van gezondheidscentrum De Rubenshoek

Twee huisartspraktijken (huisarts, doktersassistente, praktijkondersteuning (Diabetes, Astma/COPD, GGZ), praktijkmanagement) Apotheek Rubenshoek (apotheker, assistentes) Fysiotherapie, manuele therapie Dietist in Den Haag Femme Verloskundigen

‘Zichtbare schakel’ (wijkverpleegkundigen) Livit Orthopedie

Geïntegreerde eerstelijnszorg Samenwerking Zorg en Welzijn

Receptie – ma. t/m vrij 7.45- 17.15 uur Beheer – ma. t/m vrij. 7.45 – 17.15 uur Administratieve ondersteuning Directie

Algemeen Maatschappelijk Werk Sociaal Raadslieden (Den Haag op Maat) Geestelijke gezondheidszorg (Parnassia Indigo; GGZ Divers) I-Shop (Welzijn) Opvoedsteunpunt (Welzijn) Ouderenadviseurs (Surinaams/Nederlands, Turks, Marokkaans (Welzijn)) Wende - Opvang huiselijk geweld Home Start M

St. Huisartsen Laboratorium (SHL) Allochtone Zorgconsulenten (Turks, Berber) Tolk

Mammam Bureau Jeugdzorg + De Golfbreker St. Mammarosa

3

HOOFDSTUK 1: WERKGEBIED EN MARKTORIËNTATIE Werkgebied - de Schilderswijk in Den Haag De Haagse Schilderswijk is, met een oppervlakte van 146 hectare, het grootste aaneengesloten stadsvernieuwingsgebied van Nederland. Gezondheidscentrum de Rubenshoek ligt in het hart van de Schilderswijk. Het is een klassieke stadsvernieuwingswijk, ontstaan in de tweede helft van de negentiende eeuw en voltooid in de jaren twintig van de twintigste eeuw. In de afgelopen decennia is de wijk vrijwel geheel vernieuwd: van oorspronkelijke arbeiderswijk is de wijk veranderd in een gebied met de grootste multi-etnisch concentratie van Den Haag. Er zijn ca. 33000 geregistreerde bewoners. De wijk grenst aan de binnenstad en ligt ingeklemd tussen twee grote vernieuwingsgebieden: Den Haag Centrum en Laakhavens. De bevolkingsdichtheid van de Schilderswijk ligt aanzienlijk boven het Haagse cijfer. Voor wat betreft de samenstelling van het huishouden valt op dat het aantal één-ouder-gezinnen en echtparen met kinderen hoger is dan in de rest van Den Haag. Relatief veel inwoners leven van een bijstandsuitkering. Ook het percentage uitkeringsgerechtigden WAO/ AAW ligt beduidend boven het Haagse gemiddelde. In de Schilderswijk is het gemiddeld besteedbaar jaarinkomen ongeveer de helft van het stedelijk gemiddelde. Uit gegevens van de Gemeente blijkt dat Stadsdeel Centrum een beperkte sportinfrastructuur kent. Het stadsdeel is dicht bebouwd en is er weinig groen en ruimte om te sporten. De gemiddelde deelname aan reguliere sport onder de bewoners van de wijk is onder het stedelijk gemiddelde. Hulpverleners signaleren dat het ontbreken van voldoende en betaalbare sportvoorzieningen in de wijk een knelpunt vormt. De Schilderswijk staat op de lijst van Krachtwijken. De indeling van de Krachtwijken is gebaseerd op 18 indicatoren gegroepeerd rond de thema’s 1) Sociaal Economische Achterstanden, 2) Fysieke achterstanden, 3) Sociale problemen en 4) Fysieke problemen. Wijk- en praktijkscan Ook in 2014 heeft het Jan van Es instituut in opdracht van De Rubenshoek de Wijk- en praktijkscan uitgevoerd. Kort samengevat, laat deze zien dat de populatie van De Rubenshoek in een aantal belangrijke opzichten sterk afwijkt van landelijke en stedelijke (Haagse) gemiddelden. Het betreft vooral de etniciteit, de adherentie, de leeftijd, de samenstelling en de sociaal economische status: • De cliëntpopulatie van De Rubenshoek bestaat voor 94% uit mensen van niet-Nederlandse origine, waarvan 93% binnen de categorie ‘Niet-westerse allochtonen’. Bij de huisartsen is de groep Turkse patiënten het grootst met 45%, gevolgd door mensen afkomstig uit Marokko (30%), Suriname en Antillen (13%). • 50% van de patiëntenpopulatie bij de huisartsen woont daadwerkelijk in de Schilderswijk. De rest woont verspreid over de stad met zwaartepunten in Laak en Zuid-West Den Haag, ook wijken met veel achterstandsproblematiek. • Het gezondheidscentrum heeft relatief nog meer jongeren en minder ouderen dan de Schilderswijk, terwijl de wijk al een relatief jonge bevolking kent. • Het gemiddelde inkomen van de populatie van de Schilderswijk ligt sterk onder het Haagse gemiddelde. Van de patiënten van De Rubenshoek blijkt het gemiddelde inkomen nóg lager te liggen. • De patiënten van De Rubenshoek vallen voor het overgrote deel (>85%) binnen de categorie Lage SES. • Gebaseerd op gegevens van het LINH wordt er voor De Rubenshoekpopulatie een relatief lage zorgvraag geprognosticeerd, ondanks de lage SES en het hoge percentage niet westerse allochtonen. • Kijkt met daarentegen naar de feitelijke zorgvraag bij de huisartsen, zoals geregistreerd in hun informatiesysteem, dan blijkt deze in veel gevallen drie tot viermaal hoger te zijn dan de geprognosticeerde zorgvraag (Figuur 1)

4

Figuur 1: Top 15 van problemen/klachten in de huisartsen- en fysiotherapiepraktijken van Gezondheidscentrum de Rubenshoek ICPC

De Rubenshoek 2014 per 1000 patiënten

LINH 2013 per 1000 patiënten

T91.01

Vitamine-/voedingsdeficiënties

195,9

28,1

R97

Hooikoorts/allergische rhinitis

131,9

49,6

T82

Adipositas (BMI>30)

120,4

9,5

R74

Bovenste luchtweg infecties

105,3

69,6

S87

Constitutioneel eczeem

100,8

81,1

T90.02

Diabetes Mellitus type 2

95,4

63,1

K86

Hypertensie zonder orgaanschade

80,3

137

P76

Depressie

75,3

28,1

L03

Aspecifieke lage rugklachten

72,2

35,2

R05

Hoesten

72,0

55,8

T83

Overgewicht (25
63,3

6,4

A04

moeheid/zwakte

58,8

37,6

D12

Obstipatie

58,6

37,6

P17

Tabaksmisbruik

57,1

16,2

T93

Vetstofwisselingsstoornissen

54,2

68,3

L04

Borstkas symptomen/klachten

53,2

27,7

R96

Astma

52,3

87,7

A91.05

Gestoorde glucose tolerantie

38,3

16,6

P74

Angst

32,2

17,2

R95

COPD

15,0

29,0

P03

Depressieve gevoelens

9,3

11,6

P78

Surmenage

7,5

12,3

P04

prikkelbaar/boos gevoel/gedrag

4,9

2,2

Voor uitgebreidere informatie over de wijk- en praktijkscan verwijzen wij naar bijlage 1. De figuur hieronder toont de verdeling van de bij de huisartspraktijken van Gezondheidscentrum de Rubenshoek ingeschreven patiënten, naar de zorgverzekeraars. De AZIVO-Menzis groep blijft in 2014 de grootste verzekeraar voor het gezondheidscentrum. Op grond van het getalscriterium 15% marktaandeel, kunnen de 4 grote verzekeraars elk beschouwd worden als preferent. Naast de vier grote zorgverzekeraarsgroepen is er één kleinere regionale zorgverzekeraar van belang, t.w. DSW. De groep overigen omvat alle andere zorgverzekeraars. Menzis groep

3000

28%

CZ groep

2098

19,5%

VGZ groep inclusief IZA Cura

2562

24%

Achmea groep

1648

15%

DSW

574

5%

overigen

917

8,5%

5

Figuur 2: Aandeel van elk van de zorgverzekeraars in 2014 voor het Gezondheidscentrum de Rubenshoek.

 

De eerstelijnszorg in de Schilderswijk kost meer tijd en aandacht vanwege 1) taalproblemen en beperkte gezondheidsvaardigheden bij de populatie, 2) de specifieke aard van de klachten, 3) de toename van het aantal oudere migranten met relatief complexe problematiek en 4) de hoge mutatiegraad. De grotestads problematiek trekt een zware wissel op het behoud en de instroom van gezondheidswerkers in de eerste lijn zoals huisartsen, verloskundigen en tandartsen. Uit de gemeentelijke evaluatie van de krachtwijken aanpak, bleek de Schilderswijk, als enige Haagse Krachtwijk, geen vooruitgang te hebben geboekt. Enerzijds dragen vele projecten er zeker toe bij dat de Schilderswijk in de lift zit. Zo blijkt bijvoorbeeld dat bewoners de leefbaarheid van hun wijk positiever beoordelen dan enkele jaren geleden en dat de werkeloosheid gedaald is. Anderzijds zijn de gevolgen van bezuinigingen en overheidsbeleid merkbaar voor m.n. onze populatie, zoals toename van werkeloosheid en armoede, het wegvallen van tolken, de bezuinigingen op welzijn en maatschappelijk werk en de verhoging van het eigen risico en de eigen bijdragen in de zorg.

6

HOOFDSTUK 2: MISSIE, VISIE EN ZORGAANBOD 2.1 Missie De missie van Gezondheidscentrum de Rubenshoek luidt: het bieden van geïntegreerde gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening, afgestemd op de behoeften van de bevolking van de Haagse Schilderswijk. 2.2 Visie De missie is als volgt uitgewerkt in onze visie. De zorg- en dienstverlening van De Rubenshoek is: • Integraal. De hulp wordt geboden vanuit een(para)medische, psychische en sociale invalshoek in onderlinge afstemming. Bij inzet van meerdere disciplines wordt gestreefd naar een ‘warme overdracht’. • Laagdrempelig toegankelijk. De Rubenshoek is in de Schilderswijk een plek waar mensen met een veelheid aan vragen terecht kunnen. Het profileert zich graag als ‘het gebouw waar je alles kunt vragen’. De zorg en hulp is toegankelijk en gastvrij. • Continu. Patiënten komen voor dezelfde klacht in principe bij dezelfde hulpverlener(s). Binnen de praktijken is sprake van gezamenlijk beleid en een goede informatieoverdracht. Ook is sprake van taakdifferentiatie waardoor hulp dichtbij huis veelal mogelijk is. • Gericht op de specifieke situatie en behoeften van de bewoners van de Schilderswijk. De zorg vanuit De Rubenshoek is gericht op welzijn en gezondheid en afgestemd op diverse leefwijzen en culturen. • Gericht op preventie en empowerment. Het bevorderen van een gezonde leefstijl en voorlichting zijn sleutelbegrippen voor goede preventie. Wij hanteren een positieve benadering en stimuleren zelfredzaamheid. We werken er aan om de patiënt/cliënt mede verantwoordelijk te maken voor zijn eigen gezondheid en welzijn.Waar mogelijk maken we gebruik van een groepsaanpak in plaats van een individuele benadering. • Evidence-based waar mogelijk, of gebaseerd op best practice. Iedereen heeft recht op kwalitatief hoogwaardige hulp en zorg, gebaseerd op de standaarden binnen de beroepsgroepen. Hierbij vindt zo nodig aanpassing aan de doelgroep plaats. De beide huisartspraktijken en de apotheek zijn geaccrediteerd. De fysiotherapeuten zijn geregistreerd in het kwaliteitsregistratiesysteem van het KNGF. • Georganiseerd met partners ‘buiten de deur’, indien dit voor de hulp wenselijk is. De Rubenshoek heeft er van meet af aan voor gekozen om een ‘naar buiten gericht’ centrum te zijn, met oog voor maatschappelijke ontwikkelingen en behoeften binnen de samenleving.Veel activiteiten vinden plaats met participanten buiten het gezondheidscentrum, zoals stagehuis Schilderswijk, buurtsportvereniging Teniersplantsoen, Buurthuis de Mussen, Organisaties voor Verpleging en Verzorging, GGD, Medisch Centrum Haaglanden (MCH)-locatie Westeinde, Haga ziekenhuis, en Haagse Hogeschool. De Rubenshoek kiest voor een projectmatige aanpak van problemen. De Rubenshoek wil zich blijven profileren als multicultureel centrum voor zorgvernieuwing, o.a. door het overdragen van kennis en ervaringen op anderen. Hiernaast stellen de werkers zich tot doel om andere (eerstelijns) werkers te enthousiasmeren voor het werken in een achterstandswijk. 2.3 Het zorgaanbod van Gezondheidscentrum de Rubenshoek Gezondheidscentrum de Rubenshoek onderscheidt zich van andere gezondheidscentra door de breedte van het aanbod aan zorg en diensten. Dit brede aanbod komt voort uit de wensen en noden van de specifieke populatie in de Schilderswijk en ook uit de wens van organisaties om hun doelgroep te bereiken door positionering dichtbij de huisarts. Huisartsen In het gezondheidscentrum zijn twee huisartsenpraktijken gevestigd, te weten huisartsenpraktijk De Blauwe

7

Tulp en Huisartsenpraktijk Mozaiek. Beide praktijken zijn in handen van een praktijkhouder, samen met de praktijkmanager. Zij hebben 5, resp. 3 huisartsen in loondienst. Binnen beide praktijken werken praktijkondersteuners voor diabetes, COPD, HVZ (hart- en vaatziekten) en GGZ en diverse assistentes. Beide zijn tevens opleidingspraktijk en bieden dus plaats aan een huisarts in opleiding. In totaal zijn ruim 10.000 patiënten ingeschreven bij de huisartsen. Fysiotherapie De praktijk Fysiotherapie Rubenshoek bestaat uit de praktijkhouder en 3 fysiotherapeuten in loondienst en één op uitzendbasis. Binnen de praktijk zijn de geregistreerde verbijzonderingen psychosomatische fysiotherapie en manuele therapie aanwezig. Daarnaast zijn een aantal fysiotherapeuten gespecialiseerd in bijvoorbeeld revalidatie bij centraal neurologische aandoeningen, incontinentie, COPD, peri-partale problematiek, BPPD (Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid) en aanpak van primaire insomnia. Apotheek Rubenshoek De apotheek is een volwaardige dependance van de DAVO apotheek op de Vaillantlaan. Deze apotheken worden geleid door twee apothekers in dienst bij de Vereniging Nederlandse Apotheken. Welzijn Vanuit welzijnsorganisatie Zebra is een Algemeen Maatschappelijk werker werkzaam in het gezondheidscentrum. Zij is direct beschikbaar voor verwijzingen van de huisartsen. Daarnaast is vanuit Zebra dagelijks de I-shop geopend. In deze ‘weetwinkel voor iedereen’ kunnen wijkbewoners terecht met een veelheid aan vragen. Ook kunnen zij hulp krijgen bij het invullen van formulieren en het lezen van officiële brieven. In 2014 hebben ruim 5500 mensen de I-shop van De Rubenshoek bezocht. Het type hulpvragen in De Rubenshoek wijkt af van het stedelijke beeld: Inkomen/financiën (60%); Belastingen (25%), Welzijn (13%), Zorg en gezondheid (8%), en Wonen/Woonomgeving (6%). Hierbij vormt het doen van een aanvraag 47% van de dienstverlening, geven van informatie 49%, uitleg van brieven 32%, en het bemiddelen 31%. Vanuit Zebra houden ook een ouderenadviseur en het opvoedsteunpunt wekelijks spreekuur in De Rubenshoek. Den Haag op Maat - Sociaal raadslieden De Sociaal Raadslieden nemen sinds meer dan 25 jaar een belangrijk –maar helaas afnemend- deel van de dienstverlening in het gezondheidscentrum voor hun rekening. Zij maken deel uit van Den Haag Op Maat, onder de noemer sociaaljuridische dienstverlening. Binnen deze organisatie wordt nauw samengewerkt met andere disciplines, zoals financiële dienstverlening, individuele voorzieningen (i.h.b.WMO) en inburgering. Een deel van deze functionarissen hield in 2014 eveneens spreekuur in De Rubenshoek. Sociaal raadslieden bieden sociaaljuridische dienstverlening op een breed terrein. Naast het geven van informatie en advies bestaat de dienstverlening uit het schrijven van bezwaarschriften en brieven en bemiddelen of verwijzen naar relevante instanties. Parnassia Psycho Medisch Centrum Vanuit de afdeling wijkgerichte geestelijke gezondheidszorg (Indigo) is een GZ-psycholoog in het gezondheidscentrum werkzaam. Zij biedt Generalistische Basis GGZ op verwijzing van een huisarts. Hiernaast is vanuit de afdeling Interculturele Psychiatrie (I-psy) een -Turks sprekende- psychotherapeut in het centrum werkzaam die ook werkt op verwijzing van een huisarts. Tenslotte worden vanuit de afdeling Preventie (Context) regelmatig cursussen en workshops in het gezondheidscentrum georganiseerd. Diëtist in Den Haag Diëtisten praktijk ‘Diëtist in Den Haag’ houdt 3 dagen per week spreekuur in het gezondheidscentrum. Zij beschikken over diëtisten en een leefstijladviseur. Zij leveren een belangrijke bijdragen aan Kinderen met Overgewicht en de gecombineerde leefstijl interventie Beweeg Mee! Ook zijn zij betrokken bij de ketenzorg diabetes en COPD.

8

Maatschap voor verloskunde Femme De verloskundigen houden wekelijks spreekuur in De Rubenshoek en zijn nauw betrokken bij de Werkafspraken met de huisartsen en fysiotherapeuten rond de begeleiding van vrouwen met een zwangerschapswens en tijdens de zwangerschap en na de bevalling. Stichting SHL-Groep Dit huisartsenlab heeft in 2014 haar aanbod in het gezondheidscentrum aanzienlijk uitgebreid. Iedere ochtend zijn zij aanwezig voor bloedprikken. Daarnaast doen zij tweemaal per week longfunctiemetingen, bieden zij allerlei soorten echo’s en leveren zij enkele weken per jaar fundusfotografie. Bovengenoemde partijen vormen samen het Rubenshoek Samenwerkings Verband. In het gezondheidscentrum worden tevens de volgende spreekuren gehouden: • De centrale receptie is dagelijks geopend van 7.30-17 uur. Deze functie is en blijft cruciaal in een gezondheidscentrum in een achterstandswijk, waar wijkbewoners makkelijk binnenlopen met hun vragen. Zij wijzen mensen de weg binnen en buiten het gebouw. Ook beheren zij de agenda’s van de spreekuurhouders, zodat mensen na een verwijzing direct een afspraak kunnen maken. • Een Turkse tolk is al vele jaren in De Rubenshoek aanwezig, sinds 2013 nog één keer per week. De • tolk in De Rubenshoek wordt volledig gefinancierd door het Huisartsen Achterstands Fonds. Huisartsen beschouwen de tolk als onmisbaar voor het leveren van kwalitatief goede zorg. • Een Turkse en Marokkaanse ouderenadviseur van Welzijnsorganisatie Voor bieden praktisch hulp en begeleiding aan ouderen (55+) in de eigen taal. Belangrijkste vragen betreffen: psychosociale problemen, huisvesting/ verhuizing, verzorging/verpleging/opname/extramurale zorg, financiën: AOW, bijstand, bijzondere bijstand, ouderenfonds, mantelzorg, remigratie, huwelijk en scheiding, huiselijk geweld en ouderenmishandeling en mobiliteit b.v. taxibus of wijkbus. • Stichting Wende biedt steun en advies aan slachtoffers van huiselijk geweld; dit zijn voornamelijk vrouwen, maar ook mannen maken van het spreekuur gebruik. • Home Start organiseert en levert hulp door vrijwilligers in overbelaste gezinnen met minimaal één kind jonger dan 7 jaar; het is een project van Humanitas, • De wijkverpleegkundige Zichtbare Schakels werkt vooral in de wijk, maar zij kan ook terecht in het gezondheidscentrum om cliënten te ontvangen en voor overleg. • Een GZ psycholoog van de Golfbreker, de eerstelijns afdeling van De Jutters-jongeren-psychiatrie, houdt spreekuur voor jongeren met psychische klachten. • Een maatschappelijk werkende van Bureau Jeugdzorg is op afroep in het centrum beschikbaar voor een gesprek met ouders bij ernstige opvoedproblemen. • Een systeem-therapeut van GGZ-Divers biedt hulp aan echtparen en individuen. • Het steunpunt Mammarosa voor vrouwen met borstkanker organiseert laagdrempelig opvang en lotgenoten contact en geeft informatie. Ze beschikken over een website in 12 talen. • Een Turkse en Marokkaanse Allochtone Zorgconsulent geven op verzoek van een huisarts, praktijkondersteuner of fysiotherapeut uitleg in de eigen taal over aandoeningen, ziekten, medicijngebruik, gezonde leefstijl enz. • Een consulente van Livit orthopedie regelt het aanmeten en de levering van steunkousen In het gezondheidscentrum zijn diverse zorgprogramma’s en werkafspraken opgesteld, om de afstemming en de kwaliteit van de zorg te optimaliseren.

9

HOOFDSTUK 3: KWALITEITSBELEID EN ZORGPROGRAMMA’S In dit hoofdstuk beschrijven wij eerst het kwaliteitsbeleid van het gezondheidscentrum.Vervolgens gaan wij in op de zorgprogramma’s en de voortgang die daarbinnen in 2014 is geboekt. Gezondheidscentrum de Rubenshoek voert een kwaliteitsbeleid en legt hierover jaarlijks verantwoording af in het kwaliteitsjaarverslag. 3.1 Kwaliteitsbeleid 3.1.1 DOELEN VAN HET KWALITEITSBELEID De missie en visie van het gezondheidscentrum zijn de basis en het uitgangspunt voor het kwaliteitsbeleid. Daarmee zijn de doelen voor het kwaliteitsbeleid: 1. Het leveren van kwalitatief goede zorg en dienstverlening aan patiënten en cliënten. 2. Het bereiken van onderlinge samenhang in de zorg en dienstverlening 3. Aansluiten bij de behoeften van de bewoners van de Schilderswijk, m.a.w. het realiseren van populatie- en wijkgerichte zorg en dienstverlening Het kwaliteitsbeleid van het gezondheidscentrum betreft twee gebieden: De multidisciplinaire zorg- en dienstverlening: het gaat hierbij om multidisciplinaire samenwerkingsafspraken en innovatieve projecten, ook met partners buiten het gezondheidscentrum. De zorgprogramma’s COPD, CVRM, Astma, ASLR (Aspecifieke Lage Rugklachten), Depressieve Klachten en KMO (Kinderen met Overgewicht) waarover afspraken met de zorgverzekeraars zijn gemaakt in het kader van de GEZ en Integrale bekostiging. Dit zijn geprotocolleerde samenwerkingsafspraken. Het kwaliteitsbeleid van het gezondheidscentrum overlapt zoveel mogelijk met dat van de afzonderlijke disciplines. 3.1.2 KWALITEITSSYSTEEM Een kwaliteitssysteem is: het geheel van activiteiten nodig voor het verbeteren en bewaken van de kwaliteit (van zorg). Een kwaliteitssysteem omvat diverse, onderling samenhangende activiteiten. Binnen De Rubenshoek wordt hieraan al volgt gewerkt. Het stellen van prioriteiten: aspecten van de zorg waarvoor aandacht nodig is Al vele jaren formuleren de hulpverleners binnen het gezondheidscentrum zorgprogramma’s en werkafspraken op basis van veel voorkomende problematiek. Sinds 3 jaar wordt o.a. gebruik gemaakt van de wijk- en praktijkscan die samen met het Jan van Es instituut en AimTrack wordt uitgevoerd. Deze biedt inzicht in enerzijds de populatiekenmerken van de patiënten/cliënten van De Rubenshoek, en anderzijds de prevalentie van aandoeningen waarmee zij naar de huisarts komen. Het formuleren van de gewenste zorg Ten behoeve van het ontwikkelen van diverse multidisciplinaire samenwerkingsafspraken en zorgprogramma’s zijn overleggen en programmacommissies in het leven geroepen, waarin vertegenwoordigers van alle betrokken disciplines zitting hebben. Voor de multidisciplinaire samenwerkingsafspraken en innovatieve projecten zijn dit structurele overleggen, bijvoorbeeld tussen huisartsen en fysiotherapeuten, of tussen huisartsen, fysiotherapeuten en verloskundigen. Ook het beleidsoverleg vervult hierin een belangrijke rol. Hierin zitten vertegenwoordigers van de kerndisciplines van het gezondheidscentrum. Voor de geprotocolleerde zorg binnen de zorgprogramma’s bestaat voor ieder zorgprogramma (COPD/

10

Astma, CVRM, ASLR en KMO) een programmacommissie. Deze functioneert onder aanvoering van een programmacoördinator. Binnen deze commissies worden de programma’s ontwikkeld en zo nodig aangepast. Ook worden afspraken gemaakt over de implementatie. Zij zijn een essentieel onderdeel in de kwaliteitscirkel van Plan-Do-Check-Act. Waar mogelijk, zijn de NHG indicatoren uitgangspunt bij de formulering van zorgplannen. De programmacommissies worden ondersteund door de kwaliteitscommissie in de vorm van het (her)schrijven van protocollen, het leveren van feedbackinformatie en het bewaken van het proces. Het implementeren van de gewenste zorg Voor de implementatie van nieuwe zorgprogramma’s en veranderingen hierin, wordt gebruik gemaakt van het maandelijkse huisartsenoverleg, het huisarts-fysiotherapieoverleg en van de diverse monodisciplinaire praktijkoverleggen. Ook (gezamenlijke, multidisciplinaire) nascholing is hiervoor van belang. Implementeren van nieuwe werkwijzen blijkt ingewikkeld en weerbarstig. Van de huisartsen wordt veel gevraagd, niet alleen m.b.t. andere manieren van werken, maar ook m.b.t. de registraties. Het kost tijd om werkwijzen te ontwikkelen die maximaal aansluiten bij de dagelijkse routines. Vanuit het gezondheidscentrum wordt dit proces zo goed mogelijk ondersteund, middels de kwaliteitscommissie en het managementinformatiesysteem QlikView. Het beoordelen en evalueren van de feitelijke zorg De programmacommissies kunnen voortdurend beschikken over feedbackinformatie m.b.t. de zorgprogramma’s en de indicatoren, door middel van het managementinformatiesysteem QlikView. Dit extraheert gegevens uit de informatiesystemen van de huisartsen, fysiotherapeuten en diëtisten. In de programmacommissies en kwaliteitscommissie wordt deze feedbackinformatie besproken en worden verbeterplannen geformuleerd. Om de kwaliteit te borgen moet de kwaliteitscyclus van ‘plannen, uitvoeren, meten en verbeteren’ steeds opnieuw doorlopen worden. Daartoe komen de programmacommissies minimaal 4 keer per jaar bij elkaar. De kwaliteitscommissie De kwaliteitscommissie ondersteunt de ontwikkeling van het kwaliteitsbeleid in de volle breedte. De leden stellen zich op de hoogte van landelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen binnen de diverse beroepsgroepen m.b.t. kwaliteit van zorg. Zij bewaken het proces van ‘plan-do-check-act’ en ondersteunen hier zo nodig bij. Zij leveren input voor de indicatoren, indien nodig of gewenst, en toetsen de meetbaarheid ervan. Ook regelen zij de data-extractie. Zij formuleren voorstellen voor het kwaliteitsbeleid van het gezondheidscentrum en omschrijven de voorwaarden om dit te kunnen uitvoeren. Zij laten zich hierbij leiden door de missie en visie van het gezondheidscentrum en de afspraken met de zorgverzekeraars.

11

3.2 De zorgprogramma’s Vooraf Sinds een aantal jaar, maakt het gezondheidscentrum afspraken met zorgverzekeraar Menzis over te leveren zorgprogramma’s in het kader van de GEZ financiering. Deze zorgprogramma’s hebben tot doel om de kwaliteit en samenhang van de zorg te verbeteren en om mensen zolang mogelijk in de eerste lijn te kunnen behandelen en begeleiden. De keuze van de zorgprogramma’s wordt bepaald door een combinatie van a. prevalentie van de aandoening, b. de missie en visie van het centrum, c. de wensen van de zorgverzekeraar(s). Elk programma wordt op maat gemaakt voor de speciale doelgroep van het centrum. Een opmerking vooraf: de vergelijking van indicatoren tussen verschillende jaren is over het algemeen niet eenvoudig te duiden als verbetering/verslechtering in kwaliteit, om de volgende redenen: • Er is sprake van een ongelijke onderliggende patiëntenpopulatie bij elk meetpunt • Er is instroom - en uitstroom van patiënten om verschillende redenen en een natuurlijk beloop • Er zijn verschillen in case-mix op de verschillende meetpunten, en • Er spelen bewuste en onbewuste wijzigingen in registratiegedrag

3.2.1 ZORGPROGRAMMA COPD Doelen voor 2014 waren: 1. Starten met COPD in integrale bekostiging. Dit is per 1 april 2014 gerealiseerd. Met preferente zorgverzekeraar Menzis zijn afspraken gemaakt, over het zorgprogramma, de streefdoelen en de bekostiging. Het zorgprotocol voor De Rubenshoek is aangepast. Met het HAGA ziekenhuis, en met de longartsen van MCH zijn transmurale afspraken gemaakt. 2. Samenwerken versterken: met de longartsen uit bovengenoemde ziekenhuizen zijn besprekingen geweest, er is een begin gemaakt met het vergelijken van patiëntenbestanden in 1e en tweede lijn. Er zijn drie nascholingen door longartsen gegeven aan huisartsen en zo mogelijk ook de POH’s in De Rubenshoek, in resp. juni, oktober en december, door Mw. van Nederveen (HAGA), Mw. van Campen (MCH) en Mw. Nizet (HAGA), gericht op COPD en astma. 3. Bevorderen zelfmanagement: er is een zorgpas ontworpen, geënt op een dergelijke pas ontwikkeld door reumatologen. Verder hebben we meegewerkt aan een onderzoek uit Maastricht met de ziektelastmeter, waar inzichtelijk wordt gemaakt door verkleurende ballonnetjes welke factoren de ziektelast beïnvloeden. Dit bleek nog niet geschikt voor onze doelgroep.

12

Evaluatie Zorgprogramma COPD bij volwassenen 2014 vergeleken met 2012 en 2013 COPD (ICPC=R95) 2014 T Structuur # Patienten met COPD in de praktijk Huisarts (HA) hoofdbehandelaar HA hoofdbehandelaar en meer dan 12 mnd in de praktijk Patienten met COPD bij de specialist Patienten met COPD niet in zorgprogramma Risicofactoren Rookgedrag bekend, afgelopen 12 mnd Waarvan Rokend en Stop roken advies gegeven Onderzoek BMI gemeten in de afgelopen 12 mnd BMI < 21 Behandeling en Onderzoek Inhalatie techniek gecontroleerd in de afgelopen 12 mnd Spirometrie (FEV1/FVC pBD) in de afgelopen 12 mnd MRC bepaling in de afgelopen 12 mnd MRC < 2 in de afgelopen 12 mnd Beweging is gecontroleerd in de afgelopen 12 mnd Ziektelast vastgelegd in de afgelopen 12 mnd bij wie ziektelast licht bij wie ziektelast matig # patient met exacerbaties in de afgelopen 12 mnd bij wie 2 of meer exacerbaties in de afgelopen 12 mnd

S S

Indicator

N

140 10.112 85 140

1,4% 60,7%

Gezondheidscentrum 2013 T N Indicator 143 10.774 102 143

1,3% 71%

T

2012 N Indicator

166 10.690 96 166

1,6% 58%

S S S

74 12 43

85 140 140

87,1% 8,6% 30,7%

86

102

85%

82

96

85%

P U P

69 37 34

74 69 37

93,2% 53,6% 91,9%

72 54 34

86 72 54

83% 75% 64%

72 53 42

82 72 53

88% 74% 79%

P U

63 6

74 63

85,1% 9,5%

72 4

86 72

83% 6%

22 2

82 22

27% 8%

P P P U P P U U U U

48 47 59 26 31 45 23 21 9 2

74 74 74 59 74 74 45 45 74 9

64,9% 63,5% 79,7% 44,1% 41,9% 60,8% 51,1% 46,7% 12,2% 22,2%

50 54 63 28 45

86 86 86 63 86

58% 63% 73% 44% 52%

51 41 70 30 56

82 82 82 70 82

62% 50% 85% 43% 68%

Resultaat De Rubenshoek vergeleken met streefdoelen Menzis: Huisarts hoofdbehandelaar wordt voor 2014 geregistreerd op ‘in Integrale Bekostiging’, de patiënten die geen geregelde zorg krijgen, vallen hier buiten. Hoofdbehandelaar bekend: De Rubenshoek 100 %, Menzis had als doel per 1-1-2015: 95% Rookgedrag bekend: De Rubenshoek 93,2%, Menzis had als doel per 1-1-2015: 90% Registratie exacerbaties: 12%, en 2 of meer exacerbaties: 22,2%, Menzis vroeg de exacerbaties te gaan registreren. Controle inhalatietechniek: 64,9%, Menzis had als doel per 1-1-2015: 60%. MRC scorelijst bepaald: 79,9%, Menzis had als doel per 1-1-2015: 90%. Rookgedrag bekend en rokend: 53,6%, Menzis had als doel per 1-1-2015 50%. Percentage COPD-patiënten (alle COPD-ers) behandeld door huisarts: RH 60,7% (in IB) + 30,7% niet in IB, dus variërend van ongeregeld tot buiten het programma vallend (volgens in- en exclusiecriteria) = 91,4%, Menzis had als doel per 1-1-2015: 65%. Dus behalve het bepalen van de MRC score, haalt de De Rubenshoek de streefdoelen. Conclusie: We zijn tevreden met een goedwerkend programma in de integrale bekostiging, dat ondanks enige zorgen vooraf, toch vrij geruisloos is ingevoerd. Specifieke plannen voor 2015 zijn het verder bevorderen van zelfmanagement en blijvende aandacht voor implementatie.

13

3.2.2 ZORGPROGRAMMA ASTMA Het zorgprogramma Astma wordt aangeboden volgens de NHG-standaarden voor ASTMA. Eén van de doelen voor 2014 was het toewerken naar astma in Integrale Bekostiging. Hieraan is m.n. in de 2e helft van het jaar gewerkt, ondanks enige aarzeling in de commissie tav registratie- en regeldruk bij IB. Het bestaande protocol is omgewerkt naar ketenzorg. In de praktijken is extra gelet op registratie en in- en exclusie van patiënten.Veel van wat we bij COPD in IB hadden bereikt, kon hier toegepast, zoals samenwerkingsafspraken, afspraken over nascholing, uitwerking binnen het centrum. Er is veel aandacht en tijd besteed aan de zgn business-case, op verzoek van Menzis, waarbij het aantonen van substitutie, dwz verschuiving van kosten van de 2e naar de eerste lijn, grote nadruk kreeg, maar moeilijk in te vullen bleek, omdat kosten uit de 2 lijn niet eenduidig beschikbaar waren. Uiteindelijk heeft Menzis niet ingestemd met astma in de Integrale Bekostiging. Evaluatie Zorgprogramma Astma bij volwassenen 2014 vergeleken met 2013 en 2012 ASTMA (ICPC=R96 + subcodes) T Structuur # Patienten met Astma in de praktijk Huisarts (HA) hoofdbehandelaar HA hoofdbehandelaar en meer dan 12 mnd in de praktijk Risicofactoren Rookgedrag bekend, afgelopen 12 mnd Waarvan Rokend en Stop roken advies gegeven Onderzoek Ooit spirometrie gedaan Ooit allergie getest Behandeling en Onderzoek Persis. astma of roken met spirometrie < 12 mnd Gebruikt Inhalatie medicatie in de afgelopen 12mnd (chr.LW+ ICS) Bij wie Inhalatie techniek gecontroleerd in de afgelopen 12 mnd (>2 Rx R03) Ooit saneringsadvies gegeven # patienten met een exacebatie in de afgelopen 12 mnd met 2 of meer exacebaties in de afgelopen 12 mnd

Gezondheidscentrum 2014 2013 N Indicator T N Indicator T

2012 N Indicator

8,1% 565 7.696 565 54% 254 254 93% 203

7,3% 45%

359

8,4% 605 7.499 605 57,5% 327 327 82,2% 304

195 98 55

295 195 98

66,1% 216 50,3% 97 56,1% 56

304 216 97

71% 132 45% 61 58% 32

203 132 61

65% 46% 53%

P P

229 134

295 295

77,6% 237 45,4%

304

78% 153

203

75%

P

67

121

55,4%

53

97

29

61

47%

U

167

295

56,6% 216

304

71% 138

203

68%

P U U U

115 100 9 2

171 295 295 9

67,3% 140 33,9% 3,1% 22,2%

216

65%

138

66%

S S

624 7.441 359 624

S

295

P U U

55%

91

80%

Evaluatie: Cijfermatig is bij de indicatoren minder vooruitgang geboekt, dan gehoopt. Verder is teleurstellend dat ondanks alle inspanningen, het programma niet in Integrale Bekostiging is gekomen. Plannen voor 2015 zijn: Werken aan implementatie van het programma in de dagelijkse praktijk, Implementatie van de nieuwe NHG standaard astma bij volwassenen, In het protocol verwerken van zelfmanagement. 3.2.3 CARDIO VASCULAIR RISICO MANAGEMENT Doel van dit zorgprogramma is enerzijds het optimaal begeleiden van mensen met een doorgemaakt incident op het gebied van hart- en vaatziekten en anderzijds het zo vroeg mogelijk opsporen van mensen met een risico op hart- en vaatziekten. In 2014 heeft de werkgroep in samenwerking met de Kwaliteitscommissie gewerkt aan de opstelling en implementatie van een protocol voor de identificatie en behandeling van patiënten met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten en het formuleren van indicatoren. De opsporing vindt plaats middels de opstelling van een Cardio Vasculair Risico Profiel (CVRP) en de behandeling volgens de regels van het Cardio Vasculair Risico Management (CVRM). Door het toepassen van de planning en control cyclus is het gelukt om een protocol op te stellen dat speciaal afgestemd is op de populatie van de Schilderswijk. Ook is het gelukt om de behandeling van de zogenaamde pre-diabeten te integreren in dit CVRM-protocol, een aanmerkelijke vereenvoudiging voor de behandelaren. Daarnaast is er veel aandacht besteed aan verbetering van de registratie in de huisartspraktijken, met behulp van de benchmarkgegevens. Hiermee zijn forse verbeteringen bereikt het afgelopen jaar.

14

Evaluatie Zorgprogramma CVRM (doorgemaakt HVZ incident, exclusief DM2 patiënten), 2014 vergeleken met 2013 Hart-Vaatziekten exclusief DM2 2014 T Structuur # Patienten bekend met HVZ in de praktijk (excl. DM2) Patienten bekend met HVZ, Huisarts (HA) hoofdbehandelaar Patienten bekend met HVZ, HA hoofdbehandelaar en meer dan 12 mnd in de praktijk Rookgedrag # Patienten, Rookgedrag bekend in afgelopen 12 mnd Waarvan Rokend en Stop roken advies gegeven in de laatste 12 maanden BMI Patienten bekend met HVZ en BMI bepaald in de afgelopen 12 maanden Patienten bekend met HVZ en BMI > 30kg/m2 Patienten bekend met HVZ en BMI van 25 tot en met 30 kg/m2 Patienten bekend met HVZ en BMI < 25 kg/m2 BLOEDDRUK Patienten bekend met HVZ, bij wie de bloeddruk is bepaald in de afgelopen 12 maanden Patienten bekend met HVZ die bloeddrukverlagende medicatie gebruiken Patienten bekend met HVZ, bloeddruk bepaald en systolische waarde < 140 mm Hg LIPIDENPROFIEL Patienten bekend met HVZ en lipidenprofiel bepaald in de afgelopen 12 maanden Patienten bekend met HVZ die lipiden verlagende medicatie gebruiken Patienten bekend met HVZ en LDL chol. waarde < 2,5 mmol/l Patienten bekend met HVZ en LDL chol. waarde >= 2,5 mmol/l PREVENTIE DIABETES Patienten bekend met HVZ bij wie nuchtere glucose is bepaald in de afgelopen 5 jaar Patienten bekend met HVZ opgenomen in de bewakingsdienst van SHL voor CVRM ANTISTOLLINGSMEDICATIE Patienten bekend met HVZ die antistolling of plaatjesaggregatieremmers krijgen OVERIGE Patienten bekend met HVZ bij wie ooit een bewegingsadvies geregistreerd is Patienten bekend met HVZ met beweging gecontroleerd in de afgelopen 12 maanden Patienten bekend met HVZ bij wie ooit een voedingsadvies geregistreerd is Patienten bekend met HVZ met wie het voedingspatroon is besproken in de afgelopen 12 maanden Patienten bekend met HVZ bij wie het alcoholgebruik geregistreerd is Patienten bekend met HVZ die een compleet risicoprofiel hebben Patienten bekend met HVZ die een goede metabole instelling hebben

Gezondheidscentrum 2013 T Indicator

N

N

Indicator

S S

166 10.112 126 166

1,6% 75,9%

160 10.774 138 160

1,5% 86,3%

S

123

126

97,6%

135

138

97,8%

P U P

86 38 12

123 86 38

69,9% 44,2% 31,6%

88 36 12

135 88 36

65,2% 40,9% 33,3%

P U

45 19

123 45

36,6% 42,2%

43 18

135 43

31,9% 41,9%

U U

15 11

45 45

33,3% 24,4%

16 9

43 43

37,2% 20,9%

P

85

123

69,1%

96

135

71,1%

P

83

123

67,5%

88

135

65,2%

U

74

85

87,1%

85

96

88,5%

P

65

123

52,8%

94

135

69,6%

P U

114 34

123 65

92,7% 52,3%

124 47

135 94

91,9% 50,0%

U

31

65

47,7%

47

94

50,0%

P

123

123

100,0%

114

135

84,4%

U

75

123

61,0%

82

135

60,7%

P

113

123

91,9%

123

135

91,1%

P

63

123

51,2%

60

135

44,4%

P

4

123

3,3%

28

135

20,7%

P

72

123

58,5%

94

135

69,6%

P

23

123

18,7%

26

135

19,3%

P

54

123

43,9%

40

135

29,6%

U

22

123

17,9%

23

135

17,0%

U

5

123

4,1%

8

135

5,9%

15

Conclusies: Er is in 2014 veel aandacht besteed aan inhoudelijke zaken die geleid hebben tot helderder afspraken over de toepassing van het CVRM-protocol, bijv. over de werkwijze bij zwangerschapsdiabetes. Ook is er veel aandacht besteed aan de presentatie van de benchmarkgegevens Met behulp van de benchmarkgetallen is geconcludeerd dat er nogal wat indicatoren ontbreken in de patiëntendossiers. Voor het komend jaar hopen we met behulp van de benchmarkgegevens te kunnen komen tot tenminste een betere registratie van de indicatoren. Het toepassen en aanscherpen van het protocol blijft natuurlijk een belangrijk aandachtspunt. Ook willen we apart aandacht aan leefstijlinterventies en zelfmanagement te besteden. 3.2.4 PREVENTIE DIABETES Evaluatie zorgprogramma preventie diabetes type II. 2014 vergeleken met 2013 en 2012 Patienten met glucose intolerantie (ICPC=A91.05) T

2014 N Indicator

Gezondheidscentrum 2013 T N Indicator

T

2012 N Indicator

Structuur Patienten met ICPC A91.05 meer dan 12 maanden in de praktijk Proces # Patienten bij wie Glucose nuchter ooit gemeten is # Patienten bij wie BMI ooit gemeten is # Patienten Ooit verwezen naar dietetiek # Patienten Ooit verwezen naar fysiotherapie In het bewakingsprogramma van SHL Uitkomst # Patienten met BMI verlaging van >= 1 punt tussen eerste en laatste meting # Patienten bij wie BMI onveranderd/toegenomen is tussen eerste en laatste meting

S

303 10.112

3,0% 283 10.774

2,6% 271 10.690

2,5%

P P P P P

295 249 45 94 238

303 303 303 303 303

97,4% 82,2% 14,9% 31,0% 78,5%

279 239 43 67 242

283 283 283 283 283

98,6% 84,5% 15,2% 23,7% 85,5%

261 197 45 54 259

271 271 271 271 271

96,3% 72,7% 16,6% 19,9% 95,6%

U

61

303

20,1% 42

239

17,6% 40

197

20,3%

U

151

303

49,8%

Conclusie: Het is een Rubenshoek specifiek programma, met specifieke uitkomst indicatoren. Sinds vorig jaar maakt het onderdeel uit van het CVRM zorgprogramma. Resultaten worden nog steeds afzonderlijk gepresenteerd, vanwege het grote belang dat De Rubenshoek hecht aan deze preventieve aanpak. 3.2.5 ASPECIFIEKE LAGE RUGKLACHTEN Het zorgprogramma preventie chroniciteit bij aspecifieke lage rugklachten beoogt te bereiken: • Preventie van chroniciteit bij de patiënt met acute of subacute klachten • Verkorten of verminderen van de exacerbaties bij chronische patiënten • Leren omgaan met de klachten door patiënten met deze chronische klachten Doelstellingen 2014 Voor 2014 waren voor het zorgprogramma ASLR de volgende doelstellingen geformuleerd: • Structuurindicator: 50% van de patiënten met ASLR volgen bij de fysiotherapie het protocol • Procesindicator: (basis)meting van het percentage van de patiënten per profiel waarbij overleg heeft plaatsgevonden tussen huisarts en fysiotherapeut. Subdoel hiervoor was het optimaliseren van de registratie: - Profiel-indeling frequenter vastleggen - Afsluiten van behandelseries fysiotherapie beter zichtbaar maken - Afsluiten behandelseries fysiotherapie zo veel mogelijk dmv eindverslag terugkoppelen naar HA

16

- Voortijdige onderbreking –zgn ‘wegblijvers’- van behandelserie fysiotherapie zo veel mogelijk terugkoppelen naar HA - Functieherstel in een indicator vatten (vergelijkbaar als voor pijn) - Als huidige registratie op voldoende niveau is, nagaan of de score uit de Illness Perceptions Questionnaire gebruikt kan worden als zorguitkomst indicator Uitkomstindicator: • Gemiddeld aantal behandelingen per profiel • Verandering(afname) pijnbeleving patiënt ahv VAS-/NPRS-score • Functieherstel ahv verandering (afname) ervaren beperking in ADL gemeten met PSK Methode Om bovenstaande doelen te bereiken hebben de volgende acties plaatsgevonden: • Maandelijks digitale monitoring van de aanwezigheid van gegevens in EPD • Meermaals overleg in verschillende formaties multi- en monodisciplinair, waarbij de ontwikkeling van de resultaten besproken werd. • Herziening van schriftelijke handleiding/protocol t.b.v. de fysiotherapeuten • Implementatie door Informeren, feedback geven, knelpunten inventariseren, coachen, educatie geven, reminders verspreiden etc. • Oplossen van knelpunten –zoals registratie en -methode van interdisciplinair overleg bv bij psychosociaal herstel belemmerende factoren en terugkoppeling na behandelperiode. • Afspraken maken rondom verspreiding van in 2013 herziene informatiefolder • Wijziging van beoordelende discipline ( welke patiënten binnen het zorgprogramma/protocol vallen) en wijze van coderen • Vaststelling indicator voor functieherstel (MDC i.r.t. PSK) • Onderzoek naar mogelijke oorzaken van discrepantie tussen de cijfers en beleving door de professionals m.b.t. registratie EPD, waardoor mogelijk vertekend beeld ontstaat Resultaten 2014 Naar aanleiding van koppeling en analyse van data vanuit HIS/MediCom (HA) en FysioRoadMap (FT) in QuickView zijn de volgende resultaten in beeld gebracht. Aspecifieke  lage  rugklachten  (ICPC=L03)     Structuur    

#  Patiënten  met  ASLR  klachten   #  Patiënten  met  ASLR  klachten  meer  dan  12  maanden  in   de  praktijk   #  Patiënten  met  ASLR  klachten  meer  dan  12  maanden  in   de  praktijk  en  startdatum  ICPC  L03  minder  dan  12   maanden  geleden   Hiervan    afkomstig  uit  de  Rubenshoekpraktijken   Patiënten  bij  wie  profiel  niet  geregistreerd  is   Profiel  acuut  (1A  en  1B)   Profiel  Subacuut  (2A  en  2B)   Profiel  Chronisch  (3A  en  3B)   Totaal  geclassificeerd   Proces  indicatoren  fysiotherapie   Gemiddeld  #  zittingen  voor  ASLR  patienten  van  de   Rubenshoek   Gemiddeld  #  zittingen  acuut   Gemiddeld  #  zittingen  subacuut   Gemiddeld  #  zittingen  chronisch   Uitkomst  indicatoren  fysiotherapie   %  patiënten  met  1  of  meer  VAS  score   %  2  of  meer  VAS  score   %  2  of  meer    VAS  score  en  behandeling  beëindigd   Hiervan  VAS  score  tenminste  20  punten  gedaald   Hiervan  VAS  score  onveranderd  gebleven   %  patiënten  met  1  of  meer  PSK  score   %  2  of  meer  PSK  score   %  2  of  meer    PSK  score  en  behandeling  beëindigd   Hiervan  PSK  score  tenminste  20  punten  gedaald   Hiervan  PSK  score  onveranderd  gebleven  

  T  

Gezondheidscentrum   2014   2013   N   Indicator   T   N   Indicator   T  

    S  

  703      10.112      

S  

567  

703  

S   567   S   112   P   48   U   12   U   15   U   37   P   64       #  zIt  

567   567   112   112   112   112   112   #  ptn  

U   U   U   U       P   P   P   U   U   P   S   S   U   U  

112   12   15   37   N       112   50   30   30   30   112   55   32   27   27  

655   45   37   218   T   50   30   30   10   19   55   32   27   9   11  

7,0%     706      10.774       80,7%   506   100,0%   19,8%   42,9%   10,7%   13,4%   33,0%   57,1%       5,8   3,8   2,5   5,9   44,6%   60,0%   100,0%   33,3%   63,3%   49,1%   58,2%   84,4%   33,3%   40,7%  

17

207   162   136   6   5   15   26   #  zIt                   T  

                   

6,6%     759      10.690      

7,1%  

71,7%   743  

759  

97,9%  

506   207   162   162   162   162   162   #  ptn      

40,9%   320   78,3%   26   84,0%   19   3,7%   6   3,1%       9,3%   1   16,0%   7   #  zIt  

743   320   26   26   26       26   26   #  ptn      

43,1%   8,1%   73,1%   23,1%  

                    21,6%   37,1%   84,6%   45,5%   54,5%  

162   35   13   11   11                      

2012   Indicator  

706  

                N   35   13   11   5   6  

N  

                   

                T                                          

                N                                          

                                                           

3,8%   26,9%  

Beschouwing Er is een toename zichtbaar in de registratie van de profiel-indeling. De behandelgemiddelden komen niet geheel overeen met de verwachting, wellicht beïnvloed door het relatief lage aantal patiënten of aantal ‘drop-outs’. (Basis) meting van het percentage van de patiënten per profiel waarbij overleg heeft plaatsgevonden tussen huisarts en fysiotherapeut heeft nog niet plaatsgevonden. In de EPD’s was registratie (L46) nog niet inzichtelijk te maken. Registratie pijnscore (VAS) is toegenomen, bij registratie van beëindiging behandelserie tot 100% Bij 33,3% na afronding behandelserie klinisch relevante reductie pijnscore (VAS/NPRS). Mogelijk gerelateerd aan lage behandelgemiddelden, tussentijdse metingen of validiteit/betrouwbaarheid meetinstrument voor betreffende doelgroep. Registratie functiescore (PSK) na beëindiging behandelserie 84,4%. Bij 33,3% na afronding behandelserie klinisch relevante reductie functiescore (PSK). Mogelijk gerelateerd aan lage behandelgemiddelden, tussentijdse metingen of validiteit/betrouwbaarheid meetinstrument voor betreffende doelgroep. Ook speelt hier de selectie van één item –terwijl met PSK meerdere items in relatie tot functie gemeten worden- wellicht een rol. Plannen 2015 In 2015 zal het proces van data- registratie een punt van aandacht blijven. Hierbij wordt extra gelet op –registratie van – voorkomend interdisciplinair overleg. Daarnaast zal –omdat dat bij betreffende problematiek relevant en goed toepasbaar lijkt- worden gekeken hoe er –nog meer- gestuurd kan worden op zelfmanagement van de patiënt en hoe dit meetbaar gemaakt kan worden. Hierbij wordt o.a. gedacht aan inzet van een Allochtone Zorg Consulent gericht op het optimaliseren van inzichten en kennis van de patiënt t.b.v. zelfregulatie. Monitoring hiervan zou mogelijk aan de hand van de –eventueel gemodificeerde- Illness Perceptions Questionnaire plaats kunnen vinden. Ook leven er ideeën om de GGZ waar geïndiceerd in het programma te betrekken, conform dit in de praktijk buiten het programma om al gebeurd. 3.2.6 KINDEREN MET OVERGEWICHT Het programma Kinderen met overgewicht behelst een gecombineerde, multidisciplinaire benadering van het kind met overgewicht en zijn ouder(s), door huisartsen, diëtiste, opvoedsteunpunt, fysiotherapeut en sportclub. De doelstelling van dit zorgprogramma is als volgt omschreven: “Ouders en kinderen bewuster maken van het probleem overgewicht om uiteindelijk het overgewicht te reduceren”. Als tweede doelstelling is opgenomen dat het gehele gezin bewuster wordt van het probleem overgewicht waardoor binnen het gezin gezondere keuzes worden gemaakt met betrekking tot dieet en bewegen. Overgewicht  bij  kinderen  <  18  jaar  (ICPC  T82  of  T83) T

Structuur

2014 N Indicator

Gezondheidscentrum 2013 T N Indicator

T

2012 N Indicator

#  kinderen  met  T83  ICPC

S

109  2.743

4,0% 102  2.854

3,6% 116  2.983

3,9%

#  kinderen  met  T82  ICPC #  kinderen  met  T83  ICPC  en  BMI  meting  in  de  afgelopen  12  mnd #  kinderen  met  T82  ICPC  en  BMI  meting  in  de  afgelopen  12  mnd Onderzoek  en  behandeling Orienterend  lab  bij  kinderen  met  ICPC  T82 Verwijzing  naar  dietetiek  zichtbaar Verwijzing  naar  dietetiek    in  de  laatste  12  maanden Verwijzing  naar  fysiotherapie Verwijzing  naar  fysiotherapie  in  de  laatste  12  maanden

S P P

179  2.743 20 109 37 179

6,5% 200  2.854 18,3% 17 102 20,7% 66 200

7,0% 183  2.983 16,7% 29 116 33,0% 39 183

6,1% 25,0% 21,3%

40,5% 24,3% 10,8% 50,0%

59,1% 18,2% 4,5% 56,5%

P P P P P

15 9 4 26 0

37 37 37 52 26

39 12 3 26 0

66 66 66 46 26

 

Beschouwing Overgewicht blijkt een weerbarstig probleem, ook bij kinderen en hun ouders. Voor huisartsen betekent het dat zij hierover het gesprek moeten aangaan, doorgaans in de marge van een consult over andere kwesties.

18

Positief resultaat is dat het ook in 2014 gelukt is om, in samenwerking met het Stagehuis Schilderswijk, de Haagse Hogeschool en de Buurt Sportvereniging Teniersplantsoen, de Dik voor Mekaar club in stand te houden, een geïntegreerd aanbod van voedingsvoorlichting en bewegen voor kinderen die uit het protocol ‘Kinderen met Overgewicht’ stromen. Dankzij giften van de Gemeente Den Haag en Fonds 1818. Aan de ouders van deze kinderen werd in 2014 twee maal een voorlichting gegeven, in samenwerking met de diëtiste en het opvoedsteunpunt. Het daadwerkelijk betrekken van de ouders bij de aanpak van het overgewicht van hun kinderen blijft een lastige zaak. Voor 2015 wordt gestreefd naar uitbreiding van het aantal kinderen dat kan sporten in Dik voor Mekaar, o.a. met een pubergroep. Ook wordt een relatie gelegd met de Opvoedacademie in de Schilderswijk. 3.2.5 DEPRESSIEVE KLACHTEN In 2014 is een nieuw zorgprogramma Depressieve Klachten’ ontwikkeld, speciaal aangepast aan de doelgroep van De Rubenshoek. Uit gesprekken met wijkbewoners weten wij dat het belangrijkste gezondheidsprobleem dat mensen in de Schilderwijk ervaren stress is. Gevoelens van stress kunnen leiden tot depressieve klachten zoals somberheid, het gevoel dat niets zinvol meer is en nergens meer plezier aan kunnen beleven. Deze klachten kunnen zo ernstig zijn dat mensen dit zelf niet meer kunnen oplossen en ze hierbij hulp nodig hebben.Vaak is dan (nog) geen sprake van een formele depressie. Binnen het nieuwe zorgprogramma zijn afspraken gemaakt over een taakverdeling en multidisciplinaire benadering van mensen met depressieve klachten. Allereerst is er de huisarts met wie de patiënt zijn of haar klachten kan bespreken. De huisarts werkt nauw samen met een of meer POH-GGZ. Deze brengt de problemen van de patiënt in kaart, niet alleen de klachten, maar de woonsituatie, werksituatie, financiële omstandigheden, enzovoort. Aan de hand hiervan wordt besproken welke zorg iemand nodig heeft. Dit kan iemand binnen het gezondheidscentrum zijn zoals de psycholoog, de maatschappelijk werker of bijvoorbeeld de sociaal raadsman. Of iemand kan zicht aanmelden voor een cursus van Context (Parnassia Preventie). Binnen het huisartsregistratie systeem HIS, is een speciaal protocol gemaakt voor dit zorgprogramma, zodat een uniforme werkwijze wordt vereenvoudigd. In de loop van 2015 wordt het programma geïmplementeerd en gemonitord.

3.3 OVERIGE (ZORG)PROGRAMMA’S EN PROJECTEN Binnen De Rubenshoek is het bevorderen van een gezonde leefstijl al jaren een speerpunt van beleid. Belangrijke elementen daarbij zijn: het bevorderen van bewegen en gezonde voeding, en het stimuleren van zelfredzaamheid en maatschappelijk participatie. 3.3.1 PREVENTIE EN BEVORDEREN GEZONDE LEEFSTIJL De Gezondheidsdialoog Ook in 2014 is samen met GGD, Zebra en STIOM het project genaamd ‘Gezondheidsdialoog’ voortgezet. Hierin wordt, in dialoog tussen wijkbewoners en hulpverleners gezocht naar manieren om ‘een gezonde leefstijl’ meer tot een thema voor de bewoners zelf te maken. Er wordt gewerkt met focusgroepsgesprekken

19

en spiegelgesprekken. Het resultaat moet zijn een beeld van en een breed palet aan interventies, bedacht en uitgevoerd door wijkbewoners, die hen ondersteunen bij een gezondere leefstijl. Het project is mogelijk dankzij een subsidie van ZonMw en de Academische werkplaats. Het project wordt middels onderzoek gevolgd. Resultaten worden in 2015 verwacht. Beweeg Mee De afgelopen drie jaar was het gezondheidscentrum aanbieder binnen het programma Beweeg Mee!. Dit is een gecombineerde leefstijlinterventie, aangeboden door zorgverzekeraars VGZ en Azivo en de gemeente Den Haag voor mensen met een minimapolis. Deelnemers krijgen hierin een programma aangeboden van leefstijladvisering, voedingsvoorlichting en bewegen. Helaas is de instroom in het programma bijzonder beperkt gebleven, ondanks veel inspanning van alle partijen. De Rubenshoek heeft daarom besloten om per 2015 te stoppen met het aanbieden van dit programma. Bewegen Naast de oprichting en instandhouding van de Dik voor Mekaar club, zet De Rubenshoek zich in voor het bevorderen van bewegen door volwassenen. Het gezondheidscentrum was nauw betrokken bij de vormgeving van de functie van buurtsportcoach in de Schilderswijk. In september is de buurtsportcoach voor 30 uur per week gestart vanuit buurtcentrum De Mussen. Hiernaast is voor 6 uur per week een ‘ beweegcoach’ in dienst genomen. Deze is in december 2014 gestart met een wandelgroep vanuit en een spreekuur in De Rubenshoek, met het doel om op een laagdrempelige manier mensen te motiveren tot bewegen, veelal op verwijzing van een huisarts, POH of fysiotherapeut. De eerste resultaten zijn veelbelovend. 3.3.2 BEVORDEREN ZELFREDZAAMHEID Cursussen en groepsvoorlichtingen De allochtone zorgconsulenten organiseren regelmatig groepsvoorlichtingen wanneer zij constateren dat bepaalde vragen vaak op hun spreekuur aan de orde zijn, bijv. rond incontinentie, vitamine D of depressie. Ook de diëtisten geven graag voorlichting over gezonde voeding in groepen, o.a. binnen BeweegMee! Zichtbare schakels De zichtbare schakels zijn al jaren een onmisbare functie in de Schilderswijk. Met de andere hulpverleners van De Rubenshoek is sprake van intensieve en productieve samenwerking. De zichtbare schakels ondersteunen mensen bij het zelf organiseren van hun zorg en afstemming tussen diverse hulpverleners. 3.3.3 MEDEWERKING AAN WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK De huisartspraktijken binnen De Rubenshoek worden regelmatig benaderd om mee te werken aan wetenschappelijk onderzoeken. Zij zijn hiertoe graag bereid wanneer het bijdraagt aan het verbeteren van de zorg aan patiënten binnen achterstandswijken, bijv. door het toetsen van de zorgstandaarden aan de mogelijkheden en beperkingen van de populatie in de Schilderswijk of het ontwikkelen van methodieken die aansluiten bij de doelgroep.. In 2014 is meegewerkt aan de volgende programma’s. Het LUMC voerde het onderzoek Check’d uit, gericht op het opsporen van een verhoogd risico op hart- en vaatziekten onder patiënten van 45-70 jaar, middels vragenlijsten en het voeren van een preventieconsult. Deze methodiek is gericht op de achterstandspopulatie. Het LUMC voerde ook het programma Coach’d uit dat bestond uit het aanbieden van een “lifestyle” programma gericht op het specifieke doelgroep en gebruik makend van de faciliteiten en praktijkondersteuner binnen de praktijken.Van deze onderzoeken worden de resultaten in 2015 verwacht. Door de Erasmus universiteit werd het onderzoek HP4all –Health Pregancy for all- uitgevoerd, met het doel perinatale sterfte te verminderen. Hiertoe werden vrouwen met een zwangerschapswens benaderd en gestimuleerd om in een vroeg stadium een afspraak te maken voor een preventieconsult bij de huisarts, of de

20

verloskundige. Helaas was de respons zeer gering. Eind 2013 is gestart met het onderzoek Ecstatic door het LUMC, met het doel de huisartsenzorg op het gebeid van het voorkomen van hart- en vaatziekten te voorkomen door, indien mogelijk, patiënten tussen 40-70 jaar te stimuleren om te stoppen met bloeddruk- en/of cholesterolverlagers. De Universiteit Maastricht benaderde de huisartsen om mee te denken over de ontwikkeling van een CCQ test voor COPD-patiënten, een test waarmee de kwaliteit van leven in kaart wordt gebracht. Na een uitgebreide uitwisseling hierover, is geconstateerd dat het instrument ongeschikt is voor de doelgroep van De Rubenshoek. De  huisartsenpraktijken doen al jaren mee aan SuNN, een netwerk van een representatieve groep huisartsen in Nederland. Het doel van SuNN is om met behulp van medische gegevens uit deze huisartsenpraktijken een beeld te vormen van de gezondheid van de Nederlandse bevolking.Voor dit doel worden, anoniem, gegevens verstrekt aan het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL).

21

HOOFDSTUK 4: DE ORGANISATIE 4.1 De Organisatie Gezondheidscentrum de Rubenshoek bestaat zo’n 30 jaar. Het kan als volgt worden getypeerd: 1. Een samenwerkingsstructuur met een veelheid aan eerstelijns disciplines. 2. Een ruim aanbod aan hulp- en dienstverlening, dat laagdrempelig toegankelijk is voor de bewoners van de Schilderswijk. 3. Een beperkte overhead. 4. Een nadruk op de centrale positie van de huisarts in de eerste lijn als spil, poortwachter, dossierhouder en verwijzer. Het streven is hierbij gericht op het voorkomen van onnodige verwijzingen naar de tweede lijn. 5. Een nadrukkelijke positie voor het welzijnswerk in vele facetten. 6. Een eerstelijns organisatie die een aanspreekbare samenwerkingspartner is voor de regionale zorgverzekeraars en de gemeentelijke overheid. 4.2 Organogram In de loop van 2014 heeft De Rubenshoek een nieuwe organisatiestructuur gerealiseerd, met het doel helderder besluitvorming en verdeling van rollen. Met ingang van 1 januari 2015 kent het gezondheidscentrum een Raad van Toezichtmodel. Hiertoe zijn in 2014 alle reglementen en overeenkomsten aangepast of nieuw opgesteld, o.a. de stichtingsstatuten, de samenwerkingsovereenkomsten, het Huishoudelijk Reglement, het Reglement Raad van Toezicht en het Reglement Raad van Bestuur. De nieuwe organisatie ziet er als volgt uit:

HUISARTSEN DE  

RAAD VAN TOEZICHT

BLAUWE TULP  

   DIRECTEUR

HUISARTSEN MOZAIEK

FYSIOTHERAPIE RUBENSHOEK

ZAKELIJK LEIDER

APOTHEEK RUBENSHOEK GEZONDHEIDSCENTRUM ZEBRA WELZIJN

RECEPTIE

BELEIDS OVERLEG

KWALITEITS COMMISSIE

DE RUBENSHOEK BEHEER

PARNASSIA

DEN HAAG

ADHOC COMMISSIES

Programma Cie ‘s CVRM/ASTMACOPD/ASLR DEPRESSIE. KMO

OP MAAT FEMME VERLOSKUNDIG EN DIETIST IN DEN HAAG

STICHTING HUISARTSEN LABORATORIUM VOOR, WENDE HOME START ZICHTBARE SCHAKEL. Enz

22

Bestuur Het bestuur van de Stichting Gezondheidscentrum de Rubenshoek bestond uit twee huisartsen, een fysiotherapeut, een onafhankelijk voorzitter en een onafhankelijk penningmeester, officieel als vertegenwoordiger van het Rubenshoek samenwerkingsverband. Eind 2014 heeft het bestuur zichzelf opgeheven. De onafhankelijk voorzitter en penningmeester treden toe tot de nieuwe Raad van Toezicht. Beleidsoverleg Sinds ruim anderhalf jaar functioneert het beleidsoverleg, bestaande uit vertegenwoordigers van de kerndisciplines en de directeur. Binnen dit overleg worden de belangrijke beleidsbeslissingen genomen. Werkgroepen en commissies Naast de eerder genoemde kwaliteitscommissie en programmacommissies, functioneren in het gezondheidscentrum veelal ad hoc commissies, zoals een ICT commissie en een websitecommissie. Rubenshoek Samenwerkings Verband In het Rubenshoek Samenwerkingsverband zijn op managementniveau alle samenwerkingspartners verenigd, die gezamenlijk De Rubenshoek in stand houden. Doelstelling is gezamenlijk vorm te geven aan een goede toegankelijke zorg en dienstverlening aan de bewoners van de Schilderswijk. Verschillende werkgroepen en het bestuur worden secretarieel ondersteund door een secretaris van buiten het centrum 4.3 Multidisciplinaire overleggen Ten behoeve van de continuïteit en de kwaliteit van de (multidisciplinaire) zorg bestaan heldere intradisciplinaire en multidisciplinaire afspraken en vindt intra- en interdisciplinair overleg plaats. • Het huisartsen-fysiotherapeutenoverleg komt zes maal per jaar bij elkaar, met als inhoud ofwel een casuïstiekbespreking, ofwel een K.N.G.F.-richtlijn. In het kader van het zorgaanbodplan is het protocol ‘aspecifieke lage rugklachten’ regelmatig geëvalueerd en bijgesteld. • Binnen één van de huisartspraktijken wordt eens in de twee maanden een casuïstiekbespreking gehouden met het AMW en de GGZ ten behoeve van onderlinge informatie-uitwisseling en afstemming binnen de hulp aan gezamenlijke cliënten. Ook de zichtbare schakel is hierbij aanwezig. Binnen de andere praktijk vinden de overleggen één op één plaats. • De praktijkondersteuners hebben vrijwel dagelijks overleg met de huisartsen over begeleiding en medicatie van diabetes- en Astma/COPD-patiënten. • Beide huisartsenpraktijken hebben structureel patiëntgericht overleg met de POH-GGZ, met Wende en met Algemeen maatschappelijk werk. • In één van de huisartsenpraktijken vindt eens in de drie maanden een casuïstiekbespreking plaats met de Golfbreker, Jeugdzorg en Opvoedsteunpunt. • De huisartsen van De Rubenshoek komen maandelijks bijeen tijdens een ‘dokterslunch’ ten behoeve van onderlinge afstemming en uitwisseling over gemeenschappelijke thema’s. De bespreking van de zorgprogramma’s en de implementatie van de afspraken, nam hierin een steeds substantiëler plek. • De verloskundigen, fysiotherapeuten en huisartsen wisselen twee maal per jaar van gedachten over nieuwe ontwikkelingen. In 2014 zijn opnieuw de samenwerkingsafspraken geëvalueerd en bijgesteld. • Regelmatig is er overleg tussen verschillende disciplines wanneer actuele ontwikkelingen daarom vragen. • Hiernaast vindt veelvuldig ad hoc overleg plaats tussen personen van de verschillende disciplines die in het gezondheidscentrum werkzaam zijn. Men loopt gemakkelijk bij elkaar binnen om even (over een patiënt/cliënt) te overleggen. 4.4 Externe overleggen gericht op afstemming en continuïteit. • De huisartsen participeren maandelijks in een Farmaco Therapie Overleg met apothekers en andere huisartsen uit de buurt. Hierin werden ontwikkelingen m.b.t. nieuwe medicijnen besproken en een onderwerp uitgediept, waarbij afspraken worden gemaakt over voorschrijfgedrag.

23

• •

• •

•

•

De fysiotherapeuten nemen deel aan de zogeheten Intercollegiale Overleggen Fysiotherapie (I.O.F.). Hierin zitten fysiotherapeuten van eerste- en tweedelijn. Doel is het formuleren van richtlijnen en intercollegiale toetsing. Sinds 2011 bestaat het samenwerkingsverband DORAS, opgericht door huisartsen uit achterstandswijken van Den Haag, werkzaam in de Doc, De Rubenshoek, Arts&Zorg en de SHG. Zij geven gezamenlijk vorm aan de functie van POH-GGZ en vragen aandacht voor de specifieke eisen die aan het leveren van GGZ aan een achterstandspopulatie worden gesteld. Vanuit DORAS maakt de directeur van De Rubenshoek deel uit van het bestuur van de Woon Service Wijken (WSW) Centrum. Hierin wordt samengewerkt met Instellingen voor Verpleging, Verzorging en Thuiszorg, MCH-Westeinde, Welzijn, Gemeente binnen wijkgerichte projecten. De huisartsen zijn voor de diabeteszorg aangesloten bij ELZHA, de Eerste Lijns Zorggroep Haaglanden; deze heeft tot doel het bevorderen van goede, gestructureerde zorg voor patiënten met Diabetes type II in de eerste lijn. Hoewel het gezondheidscentrum positief staat tegenover de ontwikkeling van zorggroepen, is duidelijk dat dit tevens onzekerheid schept m.b.t. de financiering van gezondheidscentra. In het kader van de Krachtwijk-ontwikkelingen heeft De Rubenshoek het akkoord ‘Gezond Geweten’ ondertekend en zich daarmee bereid verklaard een bijdrage te leveren aan het bevorderen van de gezondheid van de bewoners van de Schilderswijk en het terugdringen van sociaal-economische gezondheidsverschillen (SEGV) binnen Den Haag. De Rubenshoek neemt deel aan stedelijke overleggen en bijeenkomsten die in dit kader worden georganiseerd. De directeur van De Rubenshoek neemt regelmatig deel aan landelijke vergaderingen van InEen en van het platform van centra met Menzis als preferente zorgverzekeraar.

24

HOOFDSTUK 5: PATIENTGERICHTHEID ORGANISATIE 5.1. Informatie over rechten en plichten van patiënten Alle nieuwe patiënten van De Rubenshoek ontvangen een boekje met informatie over het doel van het gezondheidscentrum, de aanwezige disciplines en de privacy- en klachtenregelingen. Omdat de ervaring echter uitwijst dat schriftelijk materiaal voor onze patiëntenpopulatie slecht toegankelijk is, zijn op verzoek van het gezondheidscentrum of een huisartsenpraktijk dvd’s voor de wachtkamer gemaakt, bijvoorbeeld over de rechten en plichten van patiënten en de praktijkregels van de verschillende disciplines, overgewicht bij kinderen, de functie van de doktersassistente, het landelijk schakelpunt en de SMASH (avonden weekenddiensten), diabetes en preconceptiezorg. De meeste films bevatten driemaal hetzelfde beeldmateriaal met steeds een uitleg in een andere taal, te weten Nederlands, Turks en Berber. Sinds enkele jaren verzorgt De Rubenshoek een column over gezondheid en daaraan gerelateerde thema’s in de Schilderswijkkrant. 5.2. Bereikbaarheid en beschikbaarheid Gezondheidscentrum de Rubenshoek is op alle werkdagen geopend van 7.30 tot 17.00 uur. De huisartspraktijken hebben elk hun eigen telefoonnummer en een spoedlijn, de andere disciplines zijn via de receptie goed bereikbaar. Buiten de openingstijden participeren de huisartsen in diensten voor avonden, nachten en weekenden. Via de patiëntenfolder van de huisartsenpraktijken, en via de algemene folder en de website van het gezondheidscentrum worden patiënten geïnformeerd over de openingstijden en bereikbaarheid van de diverse disciplines. De receptioniste zetelt in de hal van De Rubenshoek; zij wijst ieder de weg binnen het gezondheidscentrum en daarbuiten. In de avonduren is er een antwoordapparaat met informatie. 5.3. Privacy De werkers in het gezondheidscentrum zijn gebonden aan en volgen de privacyregels van de eigen beroepsgroep. Gegevens worden bewaard bij de behandelende hulpverlener. Voor overleg tussen verschillende disciplines over een patiënt, wordt vooraf toestemming aan de patiënt gevraagd. 5.4. Klachtenopvang en -behandeling In het gezondheidscentrum functioneert een protocol klachtenbehandeling. Hierin doet de praktijkmanager (bij klachten over een medewerker van de huisartsenpraktijk) of de directeur (bij de overigen) de eerste klachtenopvang. Zo nodig geeft deze informatie over de klachtenprocedures van de afzonderlijke beroepsorganisaties en wijst de weg hiernaartoe. Voor klachten over het gezondheidscentrum is een commissie geïnstalleerd.Voor patiënten is er een folder in drie talen over de klachtenprocedure. In het afgelopen jaar is één klacht ingediend bij de directeur van het gezondheidscentrum, die na bemiddeling konden worden opgelost.

25

5.5 Performance afspraak klantgerichtheid- KPI’s voor gezondheidscentra Gezondheidscentrum de Rubenshoek heeft eind 2014 opnieuw de stand van zaken geëvalueerd m.b.t. de performanceafspraken, zoals geformuleerd door Menzis. Het betreft 23 Kritische prestatie Indicatoren waaraan geïntegreerde eerstelijns centra moeten voldoen t.b.v. de GEZ-module. In overleg met Menzis is gesteld dat gezondheidscentra in de implementatiefase moeten voldoen aan 16 van de 23 indicatoren. De evaluatie gaf het volgende beeld: 1. De Rubenshoek voldoet (grotendeels) aan 18 van de 23 indicatoren. 2. Aan nog eens 3 indicatoren wordt voor 90% voldaan. Dit zijn 3 indicatoren betreffende de beschikbaarheid en bereikbaarheid. Het gezondheidscentrum is namelijk onafgebroken bereikbaar en beschikbaar tussen 08.00-17.00 uur en niet tot 18.00 uur. Reden hiervoor zijn de extra kosten die het openhouden van het gebouw met zich meebrengen, m.n. voor ondersteunend personeel, en het belang van de veiligheid van het personeel. 3. De realisering van een E-consult wordt nog niet haalbaar geacht o.a. vanwege taalproblemen.

26

BIJLAGE 1: WIJK- EN PRAKTIJKSCAN In 2012, 2013 en 2014 heeft het Jan van Es Instituut, in opdracht van De Rubenshoek, de Wijk- en praktijkscan uitgevoerd. Enkele resultaten daarvan laten wij hieronder zien. De scan toont aan dat de populatie van De Rubenshoek in een aantal belangrijke opzichten sterk afwijkt van de landelijke gemiddelden. Het betreft vooral de adherentie, de leeftijd, de samenstelling en de sociaal economische status. a. Adherentie 100% 75% 50% 25% 0%

51

8 19

66 13

21

30

45

30

Den Haag 2011 Schilderswijk 2011

Huisartsen 2011

Turkije

Cairibisch gebied

Marokko

10 20 20

41

21

25 11 6 7

1 18 19

30

21

20

I Shop 2010

Sociaal Raadslieden 2010

Overig

Nederland

Fig. 1. Verdeling naar land van herkomst van de voornaamste cliëntgroepen van zorgaanbieders in Gezondheidscentrum de Rubenshoek. (Gegevens 2011) De cliëntpopulatie van De Rubenshoek bestaat voor 94% uit mensen van niet-Nederlandse origine, waarvan 93% binnen de categorie ‘Niet-westerse allochtonen’. Bij de huisartsen is de groep Turkse patiënten het grootst met 45%, gevolgd door mensen afkomstig uit Marokko (30%), Suriname en Antillen (13%). Bij I-Shop of Sociaal Raadslieden ligt deze verhouding nog weer anders, omdat het adherentiegebied van deze aanbieders veel groter is dan dat van de huisartsen.

Spreiding patiënten De patiëntenspreiding is goed zichtbaar in de kaart: patienten van de Rubenshoek zijn sterk gespreid over heel Den Haag met een zwaartepunt in de Schilderswijk en omgeving.

 

Fig. 2. Adherentie cliënten van Gezondheidscentrum de Rubenshoek (bron: CBS-statline en praktijkgegevens De Rubenshoek 2012).

27

Gezondheidscentrum de Rubenshoek is gelokaliseerd in het hart van de Schilderswijk. Figuur 2 geeft weer dat 50% van de patiëntenpopulatie woonachtig is in deze wijk. De rest woont verspreid over de stad met een zwaartepunt in Zuid-West Den Haag. Redenen voor deze spreiding zijn waarschijnlijk gelegen in de opgebouwde vertrouwensrelatie met de zorgaanbieders van De Rubenshoek, de hoge kwaliteit van de geboden zorg en de breedte van het zorgaanbod. Opvallend is overigens dat de populatie uit Zuid-West Den Haag nog steeds in wijken woonachtig is, die gekarakteriseerd worden door achterstanden en achterstandsproblematiek (zie paragraaf SES). b. Leeftijdsverdeling Het gezondheidscentrum heeft relatief nog meer jongeren en minder ouderen dan de Schilderswijk, terwijl de wijk al een relatief jonge bevolking kent. (voor details zie figuur 3)

Figuur 3. De figuur toont de leeftijdsopbouw voor Nederland, De Haagsche regio, ’s-Gravenhage t/m de top 5 wijken van Den Haag waar patiënten van De Rubenshoek wonen.

28

c. Inkomen Wat betreft inkomen wijkt de populatie van de Schilderswijk sterk af van het Haagse gemiddelde. De patiënten van De Rubenshoek zijn hierop nog weer een uitzondering in negatieve zin (figuur 4).

Figuur 4. Koppeling van de gemiddelde inkomens op 6 positie postcode niveau aan de praktijkgegevens geeft een indruk van de inkomens van de eigen patiënten. Gemiddeld komt dit inkomen nog overeen met de wijk, maar als wij alleen naar de patiënten in de wijk kijken, heeft De Rubenshoek duidelijk meer patiënten uit de laagste inkomensgroep. 2014 d. Sociaal Economische Status Figuur 5. Verdeling van SES gebieden over de gemeente ’s-Gravenhage. Rood= Lage SES, Geel=Midden en Groen= Hoge SES op basis van SCP gegevens uit 2006. Zwarte strepen is achteruitgang sinds 1998; wit is vooruitgang. De Schilderswijk en Den Haag zuid west blijven sterkt achter, net als grote delen van Delft! Gegevens van 2010 zijn beschikbaar en worden opgevraagd.Vooralsnog blijven de trends hetzelfde. SES

 

Rood = Lage SES 2006, Geel = Midden, Groen = Hoog, Zwarte strepen: achteruitgang sinds 1998, wit vooruitgang. De Schilderswijk en Den haag zuid west blijven sterk achter, net als grote delen van Delft overigens! Gegevens duidelijk dat de van patiënten vanbeschikbaar De Rubenshoek voor het overgrote 2010 zijn nu en worden opgevraagd!

Uit figuur 5 wordt binnen de categorie Lage SES.

29

deel (>85%) horen

Conclusies De meest in het oog springende conclusies uit de wijk- en praktijkscan betreffende de populatie van De Rubenshoek zijn: • In de Schilderswijk wonen relatief veel allochtonen. Bij de huisartsen bestaat 92% van de ingeschreven patiënten uit de categorie Niet-westerse allochtonen. • De Schilderswijk kent daarnaast relatief veel jongeren en weinig ouderen. De populatie van De Rubenshoek is relatief nog jonger dan de toch al jonge Schilderswijk. • De Schilderswijk e.o. is één van de wijken met de laagste inkomens van Nederland. Deze inkomens blijven bovendien achter. De populatie van De Rubenshoek steekt hier nog in negatieve zin bij af. e. Zorg en zorgconsumptie Het is een vastgesteld gegeven dat lage SES en achterstandsproblematiek leiden tot een lagere levensverwachting en dat de ziektevrije levensduur verkort is. Het resultaat hiervan zal zijn dat de zorgconsumptie al op relatieve jongere leeftijd hoger zal zijn dan van respectieve leeftijdgenoten uit niet achterstandsgebieden.

30

BIJLAGE 2: LIJST VAN AFKORTINGEN AMW: Algemeen Maatschappelijk Werk AZC: Allochtone Zorg Consulent COPD: Chronic Obstructive Pulmonary Disease FTO: Farmaco Therapie Overleg GEZ: Geïntegreerde Eerstelijns Zorg GGD: Gemeentelijke Geneeskundige & Gezondheids Dienst GGZ: Geestelijke Gezondheids Zorg GVO: Gezondheidsvoorlichting en – Opvoeding HIS: Huisartsen Informatie Systeem HVZ: Hart- en vaatziekten IKG: Informatie- en Klachtenbureau Gezondheidszorg IOF: Intercollegiaal Overleg Fysiotherapie KNGF: Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie LHV: Landelijke Huisartsen Vereniging LINH Landelijk Informatie Netwerk Huisartsen LVG: Landelijke Vereniging Geïntegreerde Eerste Lijn MCH: Medisch Centrum Haaglanden NHG: Nederlands Huisartsen Genootschap NPCF: Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie OKIA: Organisatie Komité Illegale Arbeiders POH: Praktijk Ondersteuning Huisartsen SEH: Stichting Exploitatie Huisartsenpaktijken SMASH: Stichting Mobiele Artsen Service Haaglanden SZW: Sociale Zaken en Werkgelegenheid VETC: Voorlichter Eigen Taal en Cultuur

31

BIJLAGE 3: PERSONALIA De medewerkers van het gezondheidscentrum in 2014 Directie T. Kraan, directeur Receptie G. Naber, zakelijk leider en receptioniste L. Massaar, receptioniste F. Boutkabout-Azhariou, receptioniste Beheer M. Achahbar, beheerder M. Thaboun, beheerder Diverse participatiemedewerkers gemeente Rijswijk Ondersteuning W. Bosveld, secretaris Huisartsen Praktijk De Blauwe Tulp J. Wuister, huisarts, praktijkhouder N. van der Bij, huisarts W. Hatif, huisarts A. van Luin, huisarts P. Uitewaal, huisarts tevens kwaliteitsfunctionaris H.Van der Zijden - Schrader, huisarts E.Vonk, aios  S. Benhyda, doktersassistente Y. Mutsaers, doktersassistente Z. Nazari, doktersassistente T. Nguyen, doktersassistente D. v.d. Schilde, doktersassistente i.o. A.Vulcano, doktersassistente   D. Studzinsky, doktersassistente i.o. K. Heijmans,doktersassistente i.o. A.Verbaan, praktijkmanager N. Hendriks, diabetesverpleegkundige J. de Jong, longverpleegkundige S. Rangolam, praktijkondersteuner A. Jafary, POH GGZ C.Yildiz, POH -GGZ A.Yuen, administratief medewerkster Praktijk Mozaïek M.T.Velema-de Roos, huisarts, praktijkhouder C.C. Broekema, huisarts C. Emmens, huisarts

32

J. v.d. Hoven, huisarts J. van Uden, aios H. Knol, doktersassistente M.J. Post, doktersassistente N. van de Zwan, doktersassistente en POH J.Velema, praktijkmanager S. Wilsoe, praktijkverpleegkundige W. Bakker, POH GGZ C.Vuurboom, POH GGZ Fysiotherapeuten M. Sibeijn, psychosomatisch werkend fysiotherapeut/manueel therapeut/bekkenbodemtherapeut, tevens praktijkhouder N. Ferreira, fysiotherapeut E. van Huisstede –Tetteroo, fysiotherapeut P. van Kooten, fysiotherapeut H. Heitkamp, fysiotherapeut N. van der Ende, fysiotherapeut op uitzendbasis Welzijn (Zebra en VOOR) C. Bagghoe, medewerkster I-shop S. Battem, ouderenadviseur C. Doorson, ouderenadviseur R. Güc, algemeen maatschappelijk werkende J. Lakjaa, ouderenadviseur L. Moufid, medewerkster opvoedsteunpunt Sociaal Raadslieden P. Hilgersom, sociaal raadsman P. van Doeveren, sociaal raadsman C. in ’t Velt, sociaal raadsman F. Azzouzi, Consulent Maatschappelijke Ondersteuning B. Braat, Consulent Maatschappelijke Ondersteuning K. Khamkani, Consulent Maatschappelijke Ondersteuning P.Veninga, Consulent Maatschappelijke Ondersteuning Diëtist in Den Haag M. Hoogenbergen, diëtiste L. Traa, diëtiste en leefstijladviseur Verloskundigen Praktijk voor verloskunde Femme: K. Bost, verloskundige M. Heeres, verloskundige J. Paalvast, verloskundige A. van Vliet, verloskundige I.Verhoeven, verloskundige Parnassia T. Gelderblom, GZ psycholoog Parnassia Indigo R. von Drigalski, medewerker Parnassia Context I. Kuiper, sociaal psychiatrisch verpleegkundige Parnassia Context

33

A. Erdogan, psychotherapeut I-psy de Jutters Apotheek Rubenshoek E. Eriks, apotheker J. Kuiper, apotheker G. Aydemir, apothekersassistente N. el Oudaoui, apothekersassistente U. Dogan, apothekersassistente M. Arichi-Tghanimt, apothekersassistente V. Hira, apothekersassistente Spreekuurhouders Ayan, zichtbare schakel O. Belmadani, allochtone zorg consulent S. Bijlsma, medewerkster Wende A. Chandrashekhar, maatschappelijk werkende Bureau Jeugdzorg K. Hamdi, medewerkster Wende A. Hamers, medewerker Home Start S. Helder, psycholoog de Golfbreker I. Hollenberg, Livit-orthopedie N. Karyelioglu, allochtone zorgconsulent M. Koc, tolk F. Ozdemir, medewerkster Wende S. Pour Ebrahimi, medewerkster GGZ Divers A. Ramlal, medewerkster Home Start L. v.d.Vegt, medewerkster Mammarosa SHL bloedafname, diverse functionarissen Bestuur Stichting Gezondheidscentrum de Rubenshoek B. van Alphen, voorzitter T. de Rond, penningmeester Mw. M.T.Velema-de Roos, secretaris Mw. M. Sibeijn, bestuurslid J. D. Wuister, bestuurslid

34

Marianne Bes-Rijntjes Van Bylandtstraat 156 | 2562 GE Den Haag [email protected] www.besvormgeving.nl +31 (0)6 108 34 213

35