Kwaliteitsjaarverslag 2014 H. Cornelissen, N.M. van der Laan, J.M. van Os, H.G. Vrielink Boterstraat 4A 6701 CW Wageningen 0317-411971
[email protected] www.verloskundigenwageningen.nl www.midwife.nl Facebook: www.facebook.com/DeBakermat Twitter: @De_Bakermat
Zwangerschap en geboorte zijn in principe gezonde en natuurlijke processen. Door de persoonlijke aandacht van verloskundigen van De Bakermat kan de zwangere zich welkom en vrij voelen om te zijn wie ze is. De verloskundige ondersteunt met kennis, kunde, rust en vertrouwen de zwangere en haar partner bij het maken van hun eigen keuzes.
Inleiding De Bakermat biedt zorg aan vrouwen en hun partners in de gehele vruchtbare levensfase met nadruk op de zwangerschap, bevalling en het kraambed. De praktijk is gehuisvest in het hartje van Wageningen en telde in 2014 461 inschrijvingen, 281 zorgeenheden. Cliënten uit Wageningen, Bennekom, Renkum, Heelsum en omstreken zijn welkom. De verloskundigen van de Bakermat zijn onderdeel van het samenwerkingsverband Fara, verloskundig en prenataal centrum in Ede. De zorg van de Bakermat wordt mede mogelijk gemaakt door de goede samenwerking met andere (keten)partners zoals o.a. collegae verloskundigen, echoscopisten, huisartsen, gynaecologen, kinderartsen, consultatiebureau, jeugdzorg en kraamzorg. De verloskundigen van de Bakermat zijn BIG- geregistreerd en staan allen geregistreerd in het kwaliteitsregister van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). De praktijk heeft een WHO/UNICEF borstvoedingscertificaat. Cliënten beoordeelden de praktijk in 2014 met een 8,7. De praktijk staat bekend om haar initiatief op het gebied van innovatie, neemt continue deel aan wetenschappelijk onderzoek en biedt stage plaatsen aan leerling verloskundigen. De praktijk draagt bij aan Millennium doel 5 door het jaarlijks doneren van 1 zorgeenheid aan de Stichting Midwives 4 Mothers (http://midwives4mothers.nl).
2 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
De Bakermat in context De stad Wageningen heeft specifieke kenmerken die weerspiegeld worden in de Landelijke Verloskundige Registratie (LVR’14) van De Bakermat ten opzichte van het regionale of landelijke gemiddelde. Zo heeft de praktijk i.v.m. de Wageningen Universiteit (WUR) en een Asielzoekerscentrum (de Leemkuil) 28% buitenlandse cliënten ten opzichte van 15% regionaal (Landelijk 26%). Deze cliënten verhuizen vaker (13%) dan gemiddeld (landelijk 3%). De Wageningen Universiteit heeft naar verwachting ook invloed op andere cijfers van de relatief kleine stad 37.434 (CBS’14). Zwangeren zijn vaker hoog opgeleid. De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw haar (eerste) kind krijgt ligt hoger. De praktijk telt in 2014 gemiddeld meer multiparae, 58% (Landelijk 55%) en minder nulliparae, 42% (Landelijk 45%). Gedurende de zwangerschap (voor de baring) worden 30% van cliënten voor wisselende medische indicaties overgedragen aan de gynaecoloog (Landelijk 40%). De overdracht gedurende de baring is 20% (Landelijk 22%). Van deze groep is de vraag om pijnstilling 14% (Landelijk 21%). Zwangeren plannen vaker (62%) om thuis te bevallen (Landelijk 37%). De verticale baringshouding wordt door de verloskundigen gestimuleerd, in de landelijk Deliver studie (’11) scoorde de Bakermat het hoogste wat betreft de verschillende baringshoudingen van de vrouw. Van vrouwen die de bevalling starten bij de Bakermat bevalt uiteindelijk 71% thuis (Landelijk 49%) en 29% poliklinisch (landelijk 41% poliklinisch en 10% geboortecentrum)
3 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
Ontwikkelingen in 2014 1. Centering Pregnancy: Vrouwen krijgen de ‘reguliere’ zorg in groepsverband. De verloskundigen hebben hiervoor een specifieke training gevolgd. Nalonya van de Laan traint trainers. De keuze voor individuele controles blijft bestaan. 2. Informatie avonden Nederlands en Engels: Cursussen over de zwangerschap, bevalling en borstvoeding worden tweetalig aangeboden aan cliënten. 3. Stagebegeleiding studenten: Leerling verloskundigen van de academie Amsterdam lopen regelmatig stage in de praktijk. Scholieren, co-assistenten, arts assistenten, verpleegkundigen gynaecologen en gynaecologen in opleiding komen soms voor een korte ‘kennismakingsstage’. 4. Anticonceptie spreekuur: Sinds september 2014 zijn verloskundigen bevoegd om de anticonceptiepil en de koper-en hormoonspiraal voor te schrijven. Er wordt sindsdien de mogelijkheid geboden van een anticonceptieconsult. In dit consult worden de wensen van de vrouw/ het stel, de vormen van anticonceptie, de mogelijkheden, voornadelen, medische geschiedenis en advies besproken. Het anticonceptiemiddel naar wens kan voorgeschreven worden. 5. Plaatsen spiralen: Verloskundigen van de Bakermat zijn bevoegd en bekwaam voor het plaatsen van spiralen. 6. Continue begeleiding van de bevalling: zwangeren bij de Bakermat krijgen indien gewenst continue begeleiding gedurende de baring. Bij een eventuele overdracht blijft de verloskundige bij voorkeur aanwezig tot na de geboorte. 7. Verhuur bevalbaden: Om het voor zwangeren nog laagdrempeliger te maken om in bad te bevallen heeft de praktijk drie bevalbaden in bezit. Een hoes voor eenmalig gebruik is te koop. 8. Borstvoedingshulpmiddelen: Cliënten van de Bakermat kunnen gebruik maken van een elektrische (dubbele) borstkolf, borstvoedingshulpsets, tepelhoedjes, voedingsspuitjes, zalf etc.. 9. Onderzoek: De Bakermat heeft in 2014 geparticipeerd aan diverse (lopende) onderzoeken: VeCaS-AVM (http://www.av-m.nl/midwifery-science/lopendeonderzoeken/praticed-based-evidence#.VOnnokJXucA), De Cool-studie (http://www.verloskunde-academie.nl/overzicht-lopend-onderzoek/#tab-id-9) en WURonderzoek: ’ Een nieuwe rol voor de verloskundige’ (http://www.wageningenur.nl/nl/show/Een-nieuwe-rol-voor-de-verloskundige.htm). 4 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
10. Seksuele Voorlichting aan scholieren: Verloskundigen bieden interactieve lessen aan op diverse lagere en middelbare scholen. 11. Kinderwensspreekuur: De Bakermat biedt de mogelijkheid een kinderwensconsult te krijgen waarin het gezond zwanger worden, leefstijl en advies op maat centraal staan. 12. Babycafé: Ouders en kinderen zijn welkom de eerste woensdag van de maand om ervaring te delen met verschillende ’experts’ zoals lactatiekundige, wijkverpleegkundige, draagconsultant etc. 13. Draagdoekconsult en verhuur: De Bakermat biedt de mogelijkheid tot een draagdoekenconsult en biedt ook de mogelijkheid een draagdoek te huren om uit te proberen. 14. Borstvoedingsplek: De Bakermat is een plek waar elke vrouw welkom is om haar kind in alle rust te voeden. 15. Echoscopie: Binnen de praktijk worden standaard termijnecho’s, en op indicatie groei-en liggingsecho’s uitgevoerd. Ook is het mogelijk om per echo de positie van het spiraaltje te beoordelen. 16. Samenwerking gynaecologen Gelderse Vallei: In 2014 is er een project gestart vanuit het VSV Gelderse Vallei waarin elke gynaecoloog gekoppeld is aan een verloskundigenpraktijk. Wij zijn gekoppeld aan gynaecoloog Paul van de Weg. Doel is te werken aan de samenwerking, elkaar leren kennen en het werken aan vertrouwen. Van beide kanten wordt deze intensieve samenwerking heel prettig ervaren.
5 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
Organisatie van de zorg: 1. Personele bezetting a. Verloskundigen: Nalonya van der Laan - maat Aafke van Os - maat (tevens echoscopiste per 1-4-2014) Gerjanne Vrielink - maat (tevens echoscopiste) Helen Cornelissen - vaste waarneemster (per 1-1-2015 maat) Petra Kuiper – vaste waarneemster en echoscopiste (tot 31-12-2014) Mirjam Madern en Anne van Dellen- waarneemsters tot juni 2014 Suzanne van Well, vaste waarneemster vanaf oktober 2014 b. Praktijkassistente: Ingrid Slebus. Administratie, agendavoering, telefonisch spreekuur, communicatie en ondersteuning verloskundige tijdens spreekuren en dienst. c. Achterwacht: Regeling binnen de praktijk: bij ziekte wordt de dienstdoende & praktijkmanager op de hoogte gebracht. Bij ‘dubbelstaan’ gedurende de dienst wordt door de dienstdoende ingeschat of zij achterwacht binnen of buiten de praktijk ingeschakeld. Er is een achterwachtcontract met buurtpraktijk EVA, gevestigd te Ede, en Cora Staal in Renkum. d. Waarneemregeling: Maatschapsleden nemen in principe voor elkaar waar, als dit niet lukt wordt externe externe waarneming gezocht in de regio. 2. Contact a. Spoed: De verloskundige zijn het hele jaar, 24 uur per dag bereikbaar. Dit kan op het telefonisch spreekuur van 9-11:30 op maandag t/m vrijdag op 0317-411971 en buiten deze uren voor spoed of bevallingen op de mobiele telefoon van de Dienstdoende verloskundige: 06-23812740. Cliënten worden persoonlijk, op papier, via het antwoordapparaat van de praktijk en de website hierover geïnformeerd. Tevens zijn alle verloskundigen voor spoed en bevallingen 24uur/dag bereikbaar via het ziekenhuis in Ede, 0318-434343, mocht de mobiele telefoon niet bereikbaar zijn. b. Spreekuren: Locatie praktijkgebouw aan de Boterstraat 4a in Wageningen; maandag t/m vrijdag op flexibele tijden tussen 8:00- 21:30 s avonds. Op 6 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
vrijdagmiddag is er een middagspreekuur in het Zorgpunt Bennekom, Commandeursweg 8 in Bennekom. Tijdens feestdagen worden de spreekuren verzet naar werkdagen. c. Telefonisch spreekuur: Elke werkdag van 9 -11:30 uur. d. Diensten: De verloskundigen draaien zoveel mogelijk op vaste dagen dienst. Tijdens vakantieperiodes wordt hier een aanpassing in gemaakt. Er worden voornamelijk 24-uurs diensten gedraaid. 48-Uurs diensten komen voor, maar veel minder vaak. De diensten lopen van 7:00 tot de volgende dag 7:00. e. Kraamvisites: Aangepast aan de behoefte van het jonge gezin thuis t/m de 10de dag na de bevalling. Zes weken na de geboorte vind een nacontrole plaats op de praktijk. f.
De overdracht: De overdracht van de Dienst vind plaats om 07:00 uur. Deze vindt in principe via ons elektronisch cliënten dossier plaats, waar nodig telefonisch of face-to-face. Mocht tijdens de overdracht, een bevalling bezig zijn dan vindt de overdracht in verband met continue ondersteuning bij voorkeur na de geboorte van de baby plaats.
g. Cliënten dossier: is voor de verloskundigen overal elektronisch beschikbaar met gebruik van Orfeus. De cliënt krijgt bij een zwangerschapsduur van 14 weken een papieren kopie van haar dossier mee naar huis. Waar nodig bij een overdracht of overleg met een andere zorgverlener wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van zorgmail. 3. Samenwerking a. Intern Praktijkoverleg: Twee keer per maand, bespreken van casuïstiek van cliënten in de praktijk plus beleidskwesties omtrent de praktijkvoering vind om de week plaats met alle werkzame collega's. b. Intern maatschap overleg: Eens per maand management zaken. c. MAIA: Acht keer per jaar vergadering, minstens een verloskundige van de Bakermat is aanwezig. Nalonya van der laan is bestuurslid. Alle verloskundigen maken uit van minstens 1 werkgroep binnen MAIA d. FARA verloskundig en perinataal centrum: De Bakermat is samen met zes regionale verloskundigenpraktijken mede-eigenaar van dit centrum en neemt hierin ook haar bestuurlijke verantwoordelijkheid. 7 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
e. Gynaecologen: Ziekenhuis Gelderse Vallei te Ede. Twee keer per jaar perinataal overleg. Voorzitterschap van beide overleggen wisselt per jaar. f.
Verloskundig Samenwerking Verband (VSV): Vier keer per jaar casuïstiek bespreking met gynaecologen, anesthesisten, kinderartsen.
g. Perinatale audit: twee keer per jaar deelname waaronder (indien er sterfte binnen de praktijk heeft plaats gevonden) het actief leveren van casussen. h. Huisartsen: Eén keer per jaar, op eigen verzoek, wisselen we uit bij huisartsenoverleg van Wageningen. Er is laagdrempelig telefonisch contact wat betreft dagelijkse cliëntenzorg. i.
Centrum Jeugd en gezin/consulatie bureau: Er is altijd een warme overdracht bij cliënten die extra zorg behoeven, andere overdrachten gaan schriftelijk.
j.
Asielzoekerscentrum: De Leemkuil vangt asielzoekers op die net gearriveerd zijn in Nederland. Regelmatig contact en afstemming is noodzakelijk i.v.m. de vaak complexe zorg voor deze groep zwangeren.
k. Kraamcentra: Yunio, Betuwe Gelderse Vallei, RST, Zin, Partula, Kraamvogel, en wat kleinere bureaus. Overleg op Kringniveau, 2 keer per jaar. l.
Fysiotherapie en zwangerschapscursussen: Zwangerfit, yoga, zwangerschapsgym (door verschillende aanbieders), samen bevallen, zwemmen, haptonomie, hypnobirthing. In geen van de cursussen is participatie van verloskundigen.
4. Plannen kwaliteitsbeleid 2014 Onderstaande concrete voornemens, gericht op interne en externe zaken, dragen bij aan het doel om vrouwen bij de Bakermat een laagdrempelig en breed aanbod van kwalitatief goede zorg aan te bieden aangepast aan hun situatie in de gehele fertiele periode. Specifieke activiteiten om deze voornemens te bewerkstelligen staan beschreven in een werkdocument en worden regelmatig geëvalueerd, vastgelegd in praktijknotulen, werkoverleg verslagen en het jaarlijkse kwaliteitsjaarverslag. Behouden van fysiologie, het terugdringen verwijscijfers van De Bakermat ten opzichte van 2013 en minimaal een beoordeling met een 8,5 in de cliënten enquête door middel van: 1. Uitbreiding spreekuur naar een tweede locatie in Bennekom. 8 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
2. Er zijn 10 cp groepen van minimaal 8 zwangeren per groep 3. 20% van de cliënten van de Bakermat maken een afspraak voor advies en voorschrijven/ plaatsen van anticonceptie 4. De Bakermat verwijscijfers van De Bakermat durante partu zijn lager dan het landelijk gemiddelde van 2014. 5. Voor iedere zwangere die dit wenst is een bevalbad beschikbaar. We gaan ons inzetten om ook bevallen in het bevalbad in de Gelderse Vallei mogelijk te maken. De verloskundigen van De Bakermat werken evidence-based door richtlijnen en standaarden continue te evalueren, toetsen en aan te scherpen. 1. Verloskundigen hebben alle punten voor het KNOV kwaliteitsregister gehaald. 2. Elke maand wordt één richtlijn besproken, de werkwijze door de verloskundigen geëvalueerd. Zo nodig wordt de richtlijn bijgesteld. 3. Voor studenten is extra tijd ingedeeld in spreekuren en diensten voor feedback en evaluatie gesprekken. 4. Alle protocollen/richtlijnen zijn gemakkelijk elektronisch toegankelijk in Google drive en Orfeus en zijn up-to-date. 5. De waarneem informatie is geactualiseerd. Eind 2014 is er overzicht wat betreft de inhoud en uitvoering van cliënt en niet cliënt gebonden taken van de maten, praktijkassistente, manager en waarneemsters. 1. Er ligt een meerjarenplanning voor waarneming/inkoop verloskundigen formatie. 2. De verloskundigen en werknemers werken de hoeveelheid uren die in begin 2014 zijn vastgesteld. 3. Er ligt een waarborgplan voor de verschillende specialismen in de praktijk (echoscopie/ lactatiekundige/onderwijs/groepsconsulten/anticonceptie/seksuele voorlichting etc.). 4. De niet-cliënt gebonden taken zijn binnen de praktijk toegedeeld, geëvalueerd en beschreven.
9 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014
Het kwaliteitsjaarverslag van De Bakermat 2014 is verstuurd aan:
•
Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Verloskundigen (KNOV)
[email protected]
•
JGZ Wageningen, Bennekom en Renkum
•
Het ouderschap www.ouderschap.nl
•
Regionale kraamzorg instellingen Yunio, Betuwe Gelderse Vallei, Kraamvogel
•
Regionale inspectie van volksgezondheid www.igz.nl
•
Ministerie van VWS www.minvws.nl
•
Cliënten praktijk De Bakermat (wachtkamer, website)
•
Fara – verloskundig en Prenataal Centrum
•
Maatschap Gynaecologen Rijnstate Ziekenhuis
•
Stichting OOGG
•
Maia, vereniging voor verloskundigen Gelderse Vallei en haar verloskundigenpraktijken
•
Maatschap Gynaecologen Ziekenhuis Gelderse Vallei
•
Zorg verzekeraars Menzis, Agis, Univé, OHRA, VGZ, CZ, Onderzorg, Delta Lloyd, FBTO
•
Voorzitter huisartsen Wageningen, Bennekom en Renkum
•
Wageningen Universiteit en Research Centre (WUR)
•
Gemeente Wageningen
•
Fysiotherapeuten Wageningen e.o.
•
GGD Gelderland
•
Kinderartsen Gelderse Vallei
•
Asielzoekerscentrum De Leemkuil
•
Alle samenwerkende zwangerschapscursus
10 De Bakermat - Kwaliteitsjaarverslag 2014