KUNST LETTERS JULI 2014 MICHAËL BORREMANS DESIGNED BY: ME. Uit de webgalerie SARA PLANTEFÈVE-CASTRYCK. Project. Tentotips RIERA I ARAGÓ

KUNST LETTERS Uit de webgalerie

SARA PLANTEFÈVE-CASTRYCK

Gesprekken met kunstenaars

MICHAËL BORREMANS

Tentotips

RIERA I ARAGÓ

Kunstzomer

SCULPTOUR

Tijdschrift Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Jaargang 12

Project

DESIGNED BY: ME

erkenningsnummer : P209149

JULI 2014

INHOUD 03 THE BIG DRAW ANTWERPEN 04 TENTOTIPS 10 COLLAGE 14 12 GESPREKKEN MET KUNSTENAARS: JOHAN CRETEN 16 HET VERBORGEN WERK #2 18 DESIGNED BY: ME 19 UIT DE WEBGALERIE 23 MIJN ATELIER 24 KUNSTZOMER 2014 27 MATCHBOX ON TOUR 28 IN DE KIJKER: FRAC NORD-PAS DE CALAIS 30 CUESTA 32 E-MUSÉE 33 WEDSTRIJDEN 34 BOEKEN 36 ZOEKERTJES 38 AGENDA

Atelierdag KUNSTWERKT, 9 mei 2014. Foto: Annemie Vingerhoets.

WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER

André De Nys, Ward Desloovere, Sofie Dewulf, Petja Gekiere, Hilde Van Canneyt.

ABONNEREN OP KUNSTLETTERS?

OPMAAK

Een abonnement kost 15 euro (5 nummers). Groepsabonnement: 35 euro (5 exemplaren van 5 nummers). Rekeningnummer: 001-3538770-92 IBAN: BE12 0013 5387 7092 BIC: GEBABEBB Abonneren kan via www.kunstwerkt.be

KUNSTLETTERS IS EEN TIJDSCHRIFT VAN KUNSTWERKT VZW

Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7C, 9000 Gent

SAMENSTELLING EN REDACTIE

Ward Desloovere

www.heartwork.be

Bijlokesite, Bijlokekaai 7C, 9000 Gent tel. 09/235 22 70, [email protected] www.kunstwerkt.be

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

JULI 2014

THE BIG DRAW ANTWERPEN

VAN 22 TOT EN MET 26 OKTOBER 2014 De tweede Belgische editie van The Big Draw is in aantocht: dit najaar palmt dit grote tekenfeest Antwerpen in. Met meer dan 150 activiteiten, ruim 5000 bezoekers en tonnen positieve reacties werd de eerste Belgische editie van The Big Draw in oktober 2013 te Gent een echt schot in de roos. Van 22 t/m 26 oktober 2014 pakt KUNSTWERKT in samenwerking met Antwerpse partners uit met ‘The Big Draw Antwerpen’. Het opzet: een nog straffer festival waarbij zowel jong als oud, ervaren tekenaars als absolute beginners aan de slag gaan tijdens een van de vele verrassende tekenactiviteiten! The Big Draw is een wereldwijd tekenfestival met één geniaal en eenvoudig hoofddoel: iedereen aan het tekenen krijgen. Daarom wil The Big Draw zo veel mogelijk mensen er toe aanzetten hun ideeën uit te voeren en hun creativiteit de vrije loop te laten. Dus: kijk, teken en denk mee! Alle info over het komende festival, maar ook sfeerbeelden van de vele bijzondere acties uit de Gentse editie in 2013 vind je op www.thebigdraw.be The Big Draw Belgium is een initiatief van KUNSTWERKT.

3

4

KUNSTLETTERS

TENTOTIPS BOOM EN MENS Al eeuwenlang roept de boom begrippen op als eerbied, verering en inspiratie. Voor onze verre voorouders maakten bomen deel uit van het dagelijks leven. Zo vormden grensbomen de ijkpunten in het landschap of werd onder de gerechtsboom recht gesproken. Aan de spijkerboom werden geneeskundige krachten toegeschreven. Er werden bomen gepland ter ere van een geboorte, of ter bescherming van een nederzetting. De Yggdrasil was de heiligste boom in de Noord-Germaanse mythologie. Deze levensboom symboliseert de band tussen hemel en aarde, tussen goden en mensen. Hij wortelt in de onderwereld, groeit doorheen de mensenwereld met takken die reiken naar de godenhemel. In zowat elke religie krijgt de boom een belangrijke functie toebedeeld. Maar de verering en het respect voor de boom hebben in de 20e eeuw plaatsgemaakt voor minachting. De boom

Hans Vandekerckhove, Riverrun

wordt vandaag in de eerste plaats gezien als een gebruiksvoorwerp, als een leverancier van plankenhout, als bouwmateriaal en brandstof. Gelukkig groeit er een vernieuwde aandacht voor het nut van bomen voor onze gezondheid en ons spiritueel welzijn. De tentoonstelling ‘Boom en mens’ toont onder meer schilderijen van Léon Spilliaert en Hans Vandekerckhove, videowerk van David Claerbout en Ria Pacquée en fotografie van Han Van Meegeren. De moderne en hedendaagse kunst wordt geconfronteerd met werk van oude meesters als Albrecht Dürer, Joos De Momper en met artefacten zoals reliekhouders en andere devotievoorwerpen uit ver vervlogen tijden. Speciaal voor de tentoonstelling creëerde Hugo Duchateau een indrukwekkende en kleurrijke installatie die de boom alle eer aandoet.

BOOM EN MENS

Museum De Mindere, Sint-Truiden.• Tot 20 juli 2014 www.demindere.be

JOHAN CRETEN De Vlaamse kunstenaar Johan Creten (°1963) woont en werkt al jaren in Parijs. Zijn werk gooit er hoge ogen in het galeriecircuit. Zo was hij de eerste Belgische levende kunstenaar die in het Louvre zijn sculpturen mocht tonen. Deze zomer brengt hij onder de titel ‘De Storm’ een 25-tal bronzen en keramische werken naar het Middelheimpark. De metafoor voor de storm loopt dan ook als een rode draad door zijn tentoonstelling. Creten bracht een eerste beeldengroep samen rond de relationele en emotionele stormen die bij elke persoonlijke ontwikkeling horen. Tussen de hagen achter het paviljoen in de vroegere Hortiflora-bloementuin posteerde hij beelden die verwijzen naar dialoog en conflict: spanningsvelden tussen ouders en kinderen, tussen partners of collega’s. Aantrekken en afstoten vormen een steeds terugkerend thema in het werk van Creten. De storm staat ook voor het onvoorspelbare, het oncontroleerbare. Op de Een interview met Johan Creten naar aanleiding van deze expositie vind je vanaf blz. 12.

lange centrale as van de tuin tref je een reeks monumentale sculpturen aan die refereren naar de grote stormen die woeden in onze samenleving. Het werk ‘Pliny’s Sorrow’ is een bijna vijf meter hoge brons, die speciaal voor deze presentatie werd gegoten. Het beeld domineert de open ruimte. Even verder staat een tweede groot bronzen beeld: ‘The Tempest’. Samen dwingen ze de toeschouwer om historische machtssymbolen te verbinden met actuele politieke verhoudingen. Het zijn symbolen voor een wereld die gedomineerd wordt door het eigen groot gelijk.

Johan Creten, Pliny Sorrow, 2014. Foto: Bert De Leenheer

In de waterpartijen van de Rubenstuin weerspiegelt een laatste groep beelden. Het donkere wateroppervlak is een toepasselijke metafoor voor onze vaak onpeilbare drijfveren. Mysterieuze zeeduivels komen hier tot leven en stellen de vraag naar wat we begrijpen van de natuur en al haar complexe levensvormen. JOHAN CRETEN - DE STORM

Middelheimpark, Antwerpen • Tot 14 september 2014 www.middelheimmuseum.be

5

JULI 2014

THOMAS RUFF Na de geboorte van de fotografie stond onderzoek naar het gebruik van lenzen en chemicaliën lange tijd centraal. Intussen zijn de grenzen ver verlegd, maar licht is altijd het onderwerp van wetenschappelijk onderzoek gebleven. De Duitse fotograaf Thomas Ruff (°1958) is een toonaangevend wetenschappelijk kunstenaar als het over dat intrigerende licht gaat. In plaats van onze dagelijkse realiteit in beeld te brengen, focust Ruff zich op de mogelijkheden en de beperkingen van fotografie. Deze zomer loopt zijn tentoonstelling onder de titel ‘Lichten’ in S.M.A.K. Hij brengt de evolutie in beeld van de analoge fotografie uit de late jaren zeventig tot de schijnbaar onbegrensde mogelijkheden van de digitale beeldproductie vandaag. Ruff toont vijf fotoreeksen die hij de voorbije 35 jaar realiseerde. In elke reeks vervult het licht een andere functie.

Nacht 41, 1992. Uit de serie ‘Nächte’, C-print, 47,8 x 47 cm. Copyright: VG-Bildkunst Bonn 2014

De reeks ‘Interieurs’ (1979-1983) focust op sobere naoorlogse Duitse binnenhuisarchitectuur. De lichtinval in de kamers komt slechts indirect in beeld. Soms zien we slechts reflecties op een muur, op een tapijt of op een spiegel. Een ander werk toont enkel een vermoeden van licht achter een gesloten gordijn. In ’Sterren’ (1989-1992) brengt Ruff ‘appropriation art’. De beelden van zijn sterrenhemels kreeg hij van een Chileense sterrenwacht. Als een tovenaar speelde de kunstenaar met de gekregen composities. Hij koppelde de wetenschappelijke en objectieve beeldvorming aan een esthetische en subjectieve benadering. Wat we op deze foto’s zien, is niet meer dan het licht van sterren die vaak al jaren niet meer bestonden op het moment van de opname. Deze werken brengen de essentie van fotografie in beeld: techniek, tijd en licht. In de reeks ‘Nachten’ (1992-1996) presenteert hij foto’s van buitenlocaties in voorsteden. Ruff maakte de beelden in het duister met een camera die in staat is het minimaal beschikbare licht te versterken. De groenachtige schijn op de foto’s roept verwijzingen op naar de technologie om targets te identificeren die voor het eerst zo zichtbaar gebruikt werd tijdens de Golfoorlog. De opnamen onthullen wat normaal onzichtbaar blijft voor het oog.

PHG, 2014. Uit de serie ‘Fotogramme’, C-print, 240 x 185 cm. Copyright: VG-Bildkunst Bonn 2014

‘Nachten’ was de laatste fotoreeks waarbij Ruff natuurlijk licht combineerde met technologie. De 21e eeuw bracht de kunstenaar naar het digitale beeldvormingsproces. Sinds 2012 legt Ruff zich toe op ‘Fotogrammen’, een reeks waarvoor hij de cameraloze techniek van het fotogram toepast. Net zoals Man Ray honderd jaar vroeger, brengt Ruff het onderwerp rechtstreeks op het lichtgevoelig papier, waardoor witte en grijze silhouetten ontstaan. Het is een spel met toeval en onverwachte lichteffecten. Gewone objecten zoals lenzen, staven, spiralen en bollen brengt Ruff digitaal in beeld. Hij gebruikt daarbij geprogrammeerd — in plaats van natuurlijk — licht, om de voorwerpen tevoorschijn te laten komen. Waarmee hij het oude fotogramgenre digitaal simuleert. De enorme hoeveelheid data die hierbij komt kijken maakt dat het weergaveproces nog nauwelijks controleerbaar is. Op die manier krijgen de finale THOMAS RUFF - LICHTEN

S.M.A.K., Gent • Tot 24 augustus 2014 www.smak.be

fotoprints willekeurige toevalseffecten mee, net zoals honderd jaar geleden. Dit jaar startte Ruff een andere experimentele reeks op: in’ Negatieven’ maakt hij gebruik van oude foto’s in sepiatinten, uit de 19e eeuw. Hij bewerkt de kleuren digitaal zodat ze eruit zien als de resultaten van cyanotypie, een proces waarbij na ontwikkeling een cyaanblauwe afdruk ontstaat. Ruff brengt zo het nostalgische beeld naar het flitsende internettijdperk. Door deze digitale gemanipuleerde negatieven te presenteren stelt Ruff vragen bij de veranderende rol van de kunstenaar en bij de betekenis van het medium fotografie. Om zijn werk in een bredere context te plaatsen presenteert S.M.A.K. ook fotografie van onder andere Bernd & Hilla Becher, Pierre Bismuth en Joachim Koester.

6

KUNSTLETTERS

RIERA I ARAGÓ

Orange submarine, 2007 - © SABAM Belgium 2014

Loskomen van de aarde en wegvliegen naar andere oorden, zwemmen tot op de bodem van de oceaan: het zijn dromen die de mens al eeuwenlang koestert. En nog steeds is de mens er niet toe in staat. Tenminste niet zonder alle technische hulpmiddelen. Josep Riera i Aragó (°1954) duikt het zilte water in en verandert in een onderzeeër. Hij stijgt op als een Zeppelin. Hij splitst zich in twee en neemt de vorm aan van een propeller die zijn toestel een haast menselijke gedaante verleent. De Spaanse kunstenaar reikt ons mooie gedachten aan die onze verbeelding prikkelen om op reis te gaan naar ongekende horizonten. Hiervoor gebruikt hij diverse materialen en disciplines: collages op linnen, sculpturen uit brons en andere metalen die hij vaak bij de schroothandelaar vindt, grafiek en schilderijen op versleten geweven stoffen of op vergeeld papier dat de tand des tijds heeft doorstaan. Riera gebruikt het liefst materialen die een verhaal vertellen over de mens en zijn verleden. Met een speelse en kleurrijke iconografie creëert hij poëzie die de stilte zichtbaar maakt. Vliegtuigpropellers krijgen twee benen om rond te lopen als mensen of vogels. Duizenden onderzeeboten in mini-uitvoering zweven door de ruimte op zoek naar het mysterie van de schepping. En telkens weer zorgen de felle kleuren voor een ontwapenende glimlach en een esthetisch genieten. Zijn beeldvorming is bewust aan beperkingen onderworpen. Op die manier nodigt hij je uit om je luchtige en kinderlijke zelf te herontdekken. Riera maakt een droomwereld waar alles kan en waar niks geloofwaardig is. Maar één ding is zeker: zijn vliegtuigen zullen nooit vliegen. Ze zullen langzaam evolueren naar wat de kunstenaar ‘arals’ noemt, archetypische constructies die melancholisch uitkijken naar uitgedroogde zeeën, naar weggesmolten poolkappen en ontboste regenwouden.

6 avions volant, 2014 - © SABAM Belgium 2014

RIERA I ARAGÓ - EXPLORATIONS

Fondation Folon, Terhulpen • Tot 9 november 2014 www.fondationfolon.be

7

JULI 2014

HOGE HORIZON oeuvre verder in actuele kunst? Hoe zijn kunstenaars van vandaag, naar het voorbeeld van Bruegel, chroniqueurs van hun tijd? Een 70-tal werken uit binnen- en buitenland spelen in ‘Hoge horizon’ op elkaar in, zonder enig chronologisch of hiërarchisch onderscheid te maken tussen de werken van oude meesters en hedendaagse kunstenaars. Soms vormt een puur vormelijk element de link tussen de werken. De dierenfiguren van Mark Manders die onder Bruegels’ ‘De Nederlandse spreekwoorden’ liggen, zijn bijna letterlijk in het doek terug te vinden. Hetzelfde schilderij vormt het uitgangspunt voor één van de werken van Michel Van Dam. Het is niet mogelijk zich een beeld te vormen van het leven in een fundamenteel andere tijd, meende de beroemde Nederlandse historicus Johan Huizinga in ‘Herfsttij der Middeleeuwen’. Van Dam, behalve kunstenaar ook bouwhistoricus, wil die stelling tegenspreken en doet dat door ‘De Nederlandse spreekwoorden’ te ‘ontvolken’. Alle personages op het overvolle doek zijn uit het doek verdwenen en dat heeft een erg bevreemdend effect. Met die transformatie van een levendig, druk middeleeuws plaatsje naar een verlaten spookstad vestigt Van Dam alle aandacht op het decor en stelt de vraag of de compositie van Bruegels schilderij overeind blijft.

Michel van Dam, Nederlandse Spreekwoorden uit de reeks ‘Naar Bruegel’, digitale beeldbewerking / inkjetprint op dibond, 21x27cm

Het Stedelijk Museum van Lier heeft nog tot 2018 een honderdtal werken van Pieter Bruegel in bruikleen van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Dat is gesloten voor renovatie, maar blijft ondertussen haar collectie presenteren. De gezamenlijke Bruegelverzameling vormt voor beide musea een mooi uitgangspunt om exposities op te zetten die de universele beeldtaal van de oude meester en zijn opvolgers in de schijnwerpers plaatst. De tentoonstellingscyclus ‘Bruegelland’ toont hoe de kunstenaar zijn stempel heeft gedrukt op schilderkunst in onze contreien. Elk jaar wisselt ‘Bruegelland’ van opstelling en focus. Het Lierse kunstenaarsinitiatief Voorkamer trad voor de recente editie op als gastcurator en ging op zoek naar verbanden tussen Bruegels oeuvre en actuele kunst. ‘Hoge horizon’, zoals de expositie heet, verwijst naar het bijzonder perspectief in de panoramische landschappen en volkstaferelen van Brueghel. Door de horizon hoog te plaatsen ontstaat ruimte voor groteske details, voor architecturale elementen en klein afgebeelde menselijke

figuren. De expo zoekt uiteraard niet enkel naar vormelijke gelijkenissen tussen de volkse taferelen van Bruegel en hedendaagse werken, maar onderzoekt hoe Bruegels visie op de wereld een lijn vormt die verschillende kunstenaarsgeneraties met elkaar verbindt. Lang werd Bruegel vooral geroemd als de voorvader van het genrestuk. De herwaardering van de andere facetten van zijn oeuvre startte in Sint-Martens-Latem, dat in het begin van de 20e eeuw uitgroeide tot een echte trekpleister voor artistieke zielen. Zo vertoonden de landschappen van Valerius De Saedeleer en portretten van Gustave Van De Woestyne elementen van Bruegeliaans ‘primitivisme’. Paul Van Ostaeyen, Antwerps dichter en modernist, herkende in Bruegel een pionier van het groteske, met zijn ‘kosmies, buitenmenselik schouwen’ als belangrijkste kwaliteit. Maar hoe werkt Bruegels

Nog een link: ‘De wereld ligt aan zijn voeten’. Dit gezegde, samen met vele anderen verbeeld in de ‘Spreekwoorden’, lijkt toepasselijk voor de sculptuur ‘Private Planet’ van Krištof Kintera: buitengewoon grote menselijke voeten lijken de aarde veroverd, en misschien wel verwoest, te hebben. Patrick Couder hanteert een stilaan in onbruik geraakt medium: de ets. Bovendien werkt hij op grote formaten en interesseert hij zich vooral voor wat het volk bezielt. De enorme prent ‘Ommegang’ maakte hij naar Bruegels ‘De Processie’. Zo blijven de schilderijen van Bruegel ook vandaag nog een bron van inspiratie. En toont deze expo hoe hedendaagse kunst zijn œuvre actueel en relevant blijft houden.

HOGE HORIZON, BRUEGELLAND, VROEG 21STE EEUW

Stedelijk Museum Wuyts-Van Campen en Baron Caroly, Lier • Tot 19 maart 2015 www.bruegelland.be

KUNSTLETTERS

8

ONWAARSCHIJNLIJK ECHT Het magisch realisme en de nieuwe zakelijkheid zijn twee kunststromingen die na de Eerste Wereldoorlog het licht zagen. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten (KMSKA) en Provincie Antwerpen pakken uit met een tentoonstelling rond deze kunstrichtingen, die doorgaans weinig aandacht krijgen. Het schildersambacht, de belangstelling voor het surreële en een wrange sfeer zijn trefwoorden voor de schilderijen in de tentoonstelling ‘Onwaarschijnlijk echt’. Met werken van Gustave Van de Woestyne, Raoul Hynckes en Paul Delvaux en een reeks tekeningen en prenten van Henry Van Straten, een nog steeds onderschat chroniqueur van de Gay Twenties in Antwerpen.

Henry Van Straten, De Goochelaar, 1937, prent, Museum Plantin-Moretus/ prentenkabinet Antwerpen – UNESCO Werelderfgoed, © Sabam

Kortfilms uit Cinematek Brussel hangen een mooi beeld op van de periode tussen de twee oorlogen. Maar de expo gaat breder dan de Belgische setting. Door een samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag, dat zo’n dertig werken in bruikleen geeft, kunnen interessante

verbanden gelegd worden met de kunstwereld in Nederland. De Nederlandse schilder Pyke Koch maakte een reeks schilderijen van Belgische ‘straatmadeliefjes’ waaronder de fameuze Bertha van Antwerpen. Ook de Hollandse cineast Joris Ivens, die in de jaren ’30 samen met Oostendenaar Henri Storck aan de film ‘Misère au Borinage’. werkte, krijgt er een plek. Maar ook de allergrootste Nederlandse tenoren zoals Carel Willink en Charley Toorop zijn nu uitzonderlijk in Antwerpen te zien. Samen tonen meer dan honderd werken hoe onwaarschijnlijk ‘echt’ de schilderkunst wel kan zijn.

ONWAARSCHIJNLIJK ECHT - MAGISCH REALISME EN NIEUWE ZAKELIJKHEID

Tot 31 augustus 2014 Koningin Fabiolazaal, Antwerpen www.kmska.be

FOCUS BEIJING Privéverzamelingen naar het brede publiek brengen, het is onmiskenbaar een nieuwe trend in de museumwereld. Museum Boijmans-Van Beuningen overtuigde het verzamelaarsechtpaar De Heus-Zomer om hun collectie hedendaagse Chinese kunst voor de eerste keer in een museale context te tonen. Het koppel reist één, soms twee keer per jaar naar China voor zaken. Tijdens deze reizen gaan zij ook op zoek naar nieuwe aanwinsten voor hun verzameling. De tentoonstelling 'Focus Beijing' richt zich op een aantal vooraanstaande kunstenaars uit Beijing die twee generaties vertegenwoordigt. De eerste generatie groeide op in de jaren ‘50 en ‘60. Uit hun werk spreekt een sterke politieke betrokkenheid, waarbij ze verwijzen naar de traumatische Chinese geschiedenis en de sociale en culturele omwenteling die China de afgelopen

FOCUS BEIJING

tientallen jaren heeft doorgemaakt. Deze generatie wordt vertegenwoordigd door kunstenaars als Zhang Xiaogang (1958) en Ai Weiwei (1957). De tweede generatie kunstenaars groeide op tijdens de periode van het Chinese opendeurbeleid, in de jaren ’70 en ’80. Kunstenaars als Qiu Xiaofei (1977), Wang Guangle (1976) en Liang Yuanwei (1977) zijn geboren in het tijdsgewricht waarin de Chinese samenleving zich meer op het Westen ging oriënteren, een periode met forse economische groei en marktwerking. Individualiteit en intuïtie staan centraal in hun werk. De namen Zhang Dali, Wang Guangle en Hai Bo zullen niet geheel bekend klinken in de oren van het westerse publiek, maar in Beijing domineren deze kunstenaars het culturele circuit. Vaak hebben ze een nationale sterrenstatus en zijn ze alom bekend.

Museum Boijmans-Van Beuningen, Rotterdam • Tot 21 september 2014 www.boijmans.nl

Zhang Xiaogang, Girl, 2008, Collection De Heus-Zomer.

9

JULI 2014

CO WESTERIK

PATRICK GUNS

Vingt minutes sous terre. (c) Patrick Guns

Co Westerik, Snijden aan gras (2), 1971. Olieverf en tempera op doek. Collectie Becht. Foto Co Westerik

The Fading of Colours, 2002-2003. (c) Patrick Guns

In Museum Boijmans-Van Beuningen kan je naar een expo met werk van Co Westerik, naar aanleiding van de 90e verjaardag van de schilder. Je ziet er een twintigtal van zijn beste schilderijen uit collecties van particulieren en uit de eigen museumverzameling.

Het MAC’s te Hornu pakt deze zomer uit met een Belgische primeur: een solotentoonstelling van Patrick Guns (°1962). Het oeuvre van deze Brusselse kunstenaar omvat zowel sculpturen, foto’s, tekeningen, films als installaties. Hij speelt met een gelaagdheid aan betekenissen, met vorm en inhoud, en laat het aan de kijker over om tal van associaties te leggen. Het absurde en tragische van het menselijk bestaan vormen de belangrijkste thema’s in Guns’ werk. Met veel zwarte humor pakt hij zware onderwerpen uit onze geschiedenis of actualiteit aan. Het resultaat: kunst waarin zijn politiek engagement sterk doordringt, maar verstoken van elke ideologie. Zo nodigde hij prestigieuze sterrenchefs uit om het laatste avondmaal van terdoodveroordeelden nog eens klaar te maken. Het resultaat, de fotoreeks 'My last meals' vormt een markant protest tegen de doodstraf. Clandestiene immigratie is dan weer het uitgangspunt van een installatie gemaakt uit wrakstukken van een boot, waarop vluchtelingen hun weg naar Europa zochten.

Co Westerik werkt sinds de jaren ‘40 aan een gestaag groeiend en consistent oeuvre. Hoewel het aantal tekeningen van zijn hand in de duizenden loopt, maakte hij slechts zo’n tweehonderd schilderijen. De eigen ervaringswereld ligt altijd aan de basis van Westeriks werk. Hij tekent en schildert mensen in contact met elkaar of met de natuur: tastend, ruikend en kijkend, vaak met de ogen wijd opengesperd. Door het bijzonder perspectief zit de toeschouwer letterlijk dicht op de huid van het onderwerp. Door de schildertechniek van dunne lagen tempera en olieverf ontstaat een realistische en levendige stof- en vooral vleesuitdrukking. Het is vooral het menselijke tekort dat Westerik op een uiterst poëtische wijze in beeld brengt. Thema’s: pijn, eenzaamheid, nabijheid, vervreemding, geboorte, groei en de dood. Ook zijn er in Rotterdam enkele werkdagboeken te zien. Een schilderij laat Westerik voorafgegaan door notities waarbij hij een inval, herinnering of observatie vastlegt. Die persoonlijke ervaringen verwerkt hij in een soort logboeken, waarin hij de technische stappen en inhoudelijke keuzes voorbereidt. Het schilderij dat hij uit die ideeënschetsen distilleert, is een uitvergroting van wat hem destijds aantrok tot het concept.

CO WESTERIK 90

Museum Boijmans-Van Beuningen, Rotterdam Tot 31 augustus 2014 www.boijmans.nl

In navolging van de kinetische kunst van Alexander Calder laat Guns de stukken in een subtiel evenwicht in een mobiel ronddansen. Zijn bijtende blik richt zich ook op de kunstwereld zelf, zoals in de video 'Trapped within the museum', waarbij hij de soundtrack van Hitchcocks spionagefilm 'Torn Curtain' onder beelden van bewakingscamera’s in het museum plaatste en de satirische fotoreeks 'No to contemporary art', waarbij hij beelden van massabetogingen bewerkte met slogans die hedendaagse kunst een halt toeroepen. Met woordspelingen en associaties van ideeën en beelden weet Guns zijn werk een fijne poëtische kwaliteit mee te geven, weg van het opgeheven vingertje en het bijhorende schuldgevoel. PATRICK GUNS - I KNOW A SONG TO SING ON THIS DARK, DARK, DARK NIGHT

MAC’S, Hornu • Tot 21 september 2014 www.mac-s.be [ADN/WDS]

10

KUNSTLETTERS

COLLAGE 14 BART SPITAELS Kan iets vervreemdends ook esthetisch zijn? Dat was de vraag waarrond de wedstrijd ‘Collage 14’ was opgebouwd. Uit meer dan 120 inzendingen maakte de jury, bestaande uit kunstenaar Jelle Martens, Frederik Van Laere (curator van Cuesta, actuele kunst in Tielt) en Inne Gheeraert (Mu.ZEE) een selectie van 20 collages. Die kregen een plek op een bijzondere tentoonstelling in Mu.ZEE te Oostende. Met als laureaat de jonge Gentse kunstenaar Bart Spitaels.

“Een pure collage. Puur vormelijk. Heeft niks narratiefs nodig om te raken. Als een soort aftasten. Consequent in kleur. Intrigerend”: de jury had erg lovende woorden over voor de collage van laureaat Bart Spitaels. De jonge kunstenaar studeerde schilderkunst aan Sint-Lucas, maar schildert nooit. En houdt eigenlijk ook niet van collages, zo blijkt. Dat vraagt om wat opheldering! NOOIT MEER EEN COLLAGE Het materiaal voor mijn collage vond ik in een mooi oud boek over het werk van Michelangelo. De afbeeldingen van koppen en torso’s nodigden echt uit om op zoek te gaan naar vormen, ze te verknippen en bijeen te plaatsen. Voor mij is het een manier van werken die ik vrijwel nooit heb toegepast. Het was boeiend om de techniek uit te proberen, maar toch voel ik niet echt de behoefte om verder nog collages te maken, moet ik toegeven. Het leidt te snel naar omgaan met nostalgisch aandoend materiaal, terwijl ik meer op zoek ben naar een hedendaagse beeldtaal. EEN RADICALE KEUZE Tijdens mijn studies schilderkunst maakte ik vooral abstract werk. Maar schilderen bleek een doodlopend pad. Toen heb ik de radicale keuze gemaakt om alles overboord te gooien en heb mezelf tijd gegeven om te zoeken, te experimenteren met technieken en materialen. Zo heb ik een tijdlang enkel lampen gemaakt. Maar sinds twee jaar ben ik iets op het spoor: ik ben volop aan het tekenen en aan het onderzoeken wat ik ermee kan doen, om uiteindelijk een eigen vocabularium te ontwikkelen. Ik probeer me daarbij zo weinig mogelijk aan regels te houden. NAÏEF Mijn tekeningen ontstaan heel spontaan, verwijzen niet naar de werkelijkheid. Het gaat mij om het plezier van het tekenen zelf, het trekken van een lijn, een krul, een vorm. Er zit geen perspectief in, geen dieptezicht. Vandaar dat het een link heeft met zogenaamd naïeve kunst, waar ik heel erg door gefascineerd ben. Ik bewonder kunstenaars als Bill Traylor en Saul Steinberg die in hun werk dat ongecontroleerde volledig toelaten. AQUAREL Sinds kort voeg ik ook kleur toe aan mijn tekeningen. Ik heb aquarel ontdekt, een techniek die oubollig en braaf lijkt, maar waarmee je echt fantastische dingen kan doen. Ik ben volop de mogelijkheden aan het ontdekken, probeer te ontsnappen aan het te illustratieve. De Amerikaanse schilder Charles Burchfield gebruikte in zijn landschappen heftige, overdreven kleuren die het geheel een bijna hallucinerend effect geven. Van zijn aquarellen heb ik geleerd dat vrolijke kleuren heel dramatisch kunnen zijn en een heel nieuwe dimensie toevoegen aan het werk.

JULI 2014

11

12

KUNSTLETTERS

GESPREKKEN MET KUNSTENAARS JOHAN CRETEN Het stormt deze zomer in het Middelheimmuseum. Johan Creten heeft een 25-tal bronzen en keramische werken in het park geplaatst en de expo ‘De Storm’ genoemd. Creten heeft als voortrekker traditionele materialen zoals brons en keramiek terug in de hedendaagse kunst gebracht. In het buitenland is hij een grote naam. Zo was hij de eerste Belgische levende kunstenaar die in het Louvre exposeerde. Is de naam ‘Johan Creten’ in België nog te onbekend, dan brengt de zomerexpo in het Middelheim daar zeker verandering in. En misschien ook deze kennismaking.

Al heel vroeg kwam je in aanraking met kunst. Zijn daar de kiemen voor je kunstenaarschap gelegd? Als kind waren tekenen en objecten maken voor mij een manier om te overleven. Ik woonde in een provincialistisch stadje, waar ik op mijn elfde mevrouw en meneer Leonard ontmoette, een echtpaar dat een antiquariaat uitbaatte. Ze waren vooral gespecialiseerd in religieuze antiek en hadden een huis dat van zolder tot kelder volgepropt stond. Elke woensdagnamiddag trok ik er naar toe. Kasten gingen open, bevatten nu eens glaswerk, dan weer oude kruisbeelden. Zo ondernam ik er een soort ontdekkingsreis. Ik leerde dat je als toeschouwer zelf moet leren kijken naar kunst, de kwaliteit eruit moet halen en dat je dus zelf het werk moet doen. Al heel snel krijg je daar voeling mee en begin je anders te kijken. Anderzijds moet je als kunstenaar emoties en ervaring in een object stoppen. Het was snel duidelijk dat je toekomst in de kunst lag. Voor ik naar de academie trok, hebben mijn ouders er op gehamerd dat ik eerst een ander diploma haalde. Al zagen ze wel in wat mijn pad was. Zo verkocht ik van jongs af aan werk van mezelf. Ik ging met een fietsje en een ezel op mijn rug naar een hoeve om een schilderijtje te maken om het daar ook meteen te verkopen. Mijn schilderijen waren niet per se goed, maar wel doorleefd. Bij mijn eerste tentoonstellingen hing ik gewoon zelf schilderijtjes op in een café. Ik heb in twee jaar tijd in Tienen mijn diploma ‘Regentaat Plastische Opvoeding’ gehaald. Het was een school die gebaseerd was op het Bauhaussysteem. Een school waar je elke twee uur een ander kunstdomein als vak kreeg. Er hing een heel sterke werkethiek. Je moest je constant blijven ontwikkelen, maar dat kon volgens de leraars alleen maar door heel hard te werken. Toen ik erna naar de academie ging, had ik al een lang proces achter de rug van dingen maken en tonen. We zijn nu tientallen jaren verder, maar die evolutie gaat gewoon stap voor stap verder. Je volgde twee jaar schilderkunst aan de Academie van Gent. Voelde je tijdens die opleiding dat ‘pure schilderkunst’ niks voor jou was? Ik voelde dat er me bij dat schilderen iets in de weg zat. Je moet weten: ik was in die tijd een zonderling. Mijn kameraad was schilder Jan Van Imschoot en de enige andere persoon met wie ik échte gesprekken had, was kunstenaar Wim Delvoye. De academie zat overvol met schilders. Toen ontdekte ik dat er ergens in de academie een ruimte was, waar behalve een paar vrouwen, niemand was. Het bleek de keramiekafdeling te zijn. Eens per week kwam kunstenares Carmen Dionyse er langs. Zij gaf geen technisch onderricht, maar was wel een motiverende kracht. Ze nodigde me uit er dingen te komen doen. Zo zat ik tot 18u in de les schilderkunst en ging ik tot 20u naar de les keramiek. Ik probeerde de twee te verbinden en onbewust snapte ik dat er in die keramiek echt een plaats in te nemen was. Bijna niemand was met klei bezig. Carmen heeft me heel snel in een buitenlandse tentoonstelling gebracht. Maar ik besefte dat ik moest oppassen om niet helemaal in de keramiekwereld te belanden. Ik wilde klei naar de kunst brengen. Dat probeerde ik ook. Resultaat: in België was het onmogelijk om aan de bak te komen. Misschien was ik ook nog niet klaar. Ik heb dan geluk gehad en een beurs gekregen om naar Parijs te trekken. Echte kansen kreeg ik alleen in het buitenland. Toen snapte ik dat ik zo mijn parcours moest maken.

JULI 2014

13

Pliny’s Sorrow

The Tempest

Je trok weg uit België en woonde twintig jaar lang in Amerika, Italië en Frankrijk. In het buitenland kreeg je de erkenning, die in België uitbleef. Zo was je de eerste levende Belg die exposeerde in het Louvre in Parijs. Hoe was dat? Ik had het geluk de Romeprijs te winnen en uitgenodigd te worden in Amerika. Na een driejarig verblijf in de Manufacture Nationale de Sèvres besefte ik dat ik van Parijs mijn uitvalsbasis kon maken. Daar woon ik ook nu nog altijd, en ik heb er mijn atelier, mijn vrienden en een kunstenaarskring met mensen als Sophie Calle, Bernard Frize, Christian Boltanski en Annette Messager. Ook met de kunstenaars van mijn galerie Perrotin heb ik een goed contact. Parijs is niet gemakkelijk als stad, maar het is wel een goede basis. België is om de hoek, evenals Londen en Berlijn. Zo heb ik op mijn manier mijn leven geconstrueerd.

Sinds een jaar of tien maak je bronzen en met de serie ‘Odore di femmina’ leg je je ook toe op juweelontwerp. Die juwelen zijn een heel klein project. Ik heb altijd de vrijheid gehad te doen wat ik wilde. Die vrijheid vond ik ook geweldig bij Philip Guston en Sigmar Polke, kunstenaars die zeggen: “Ik ben vrij. Ik kan mijn verhaal vertellen op veel verschillende manieren.” De ene keer heel erg figuratief en verhalend, de andere keer abstract. Door een supergroot werk, een juweel of een kostuum voor een theaterproductie. Is het net niet de regel dat een kunstenaar dingen moet verleggen? In andere tijden zie je dat een kunstenaar als Gustave Klimt er geen problemen mee had een kleed te ontwerpen. Doe gewoon de dingen waar je zin in hebt.

Enkele jaren geleden stopte je met keramiek, net toen het hip werd om er mee aan de slag te gaan. Waarom heb je die beslissing toen genomen? Ik denk dat keramiek binnen de hedendaagse kunst, gedurende een lange periode iets was dat ‘stoorde’. In tijdschriften worden Thomas Schütte, Lucio Fontana en ik genoemd als inspiratiebron voor jonge mensen om iets met klei te doen. Op een bepaald ogenblik waren er zoveel jonge studenten die op een meer intuïtieve manier met keramiek omgingen. Ik vond het het goede moment om de aandacht te verleggen, tot het wat rustiger werd. Klei blijft iets gênants hebben, iets vies. Keramiek, klei, handwerk en dingen gelinkt aan de materie, staan eigenlijk neutraal tegenover conceptuele kunst. Ik vind conceptuele en minimale kunst subliem. Klei staat daar diametraal tegenover: dat wordt beschouwd als iets louche. Bovendien wordt keramiek ook nog eens gemaakt door vrouwen en marginalen. Ik vond dat allemaal een goede voedingsbron voor alles wat ik erna heb gedaan.

Stel je liever tentoon in een naakte ruimte, een white cube of mag er een geschiedenis aan een exporuimte vastzitten? Het principe is: het werk, gelijk waar, moet voor zich spreken. In ’87 was ‘Kunstkamer’ mijn eerste expo in Parijs. Er waren ook performances bij die het hadden over de oppositie tussen mijn visie en de white cube. Dat waren reflecties van een jonge kunstenaar die net in Parijs aankomt. Als je merkt bij hoeveel tentoonstellingen er sprake is van interactie van kunst met de historische ruimte errond, zie je dat ik mijn tijd flink vooruit was. Ik stel met plezier tentoon in witte ruimtes, maar de projecten waar ik het meest van geniet, zijn die waar ik in een historische ruimte kan interfereren. Omdat je in een geladen plek een ander verhaal kan vertellen, met een andere ervaring voor de toeschouwer.

14

KUNSTLETTERS

Gulden Snede 1 FLOW, 2011-2013, 33 x 29 x 13 cm, unieke wandsculptuur in steengoed met goudluster. Courtesy galerie Transit Mechelen

Odore di Femmina, 1993, 44 x 35 x 17 cm, zwarte email op rode klei. Courtesy galerie Transit Mechelen

Je bent veel onderweg, hebt vele interessante ontmoetingen, maar natuurlijk is er nog een andere kant aan het kunstenaarsbestaan: de atelierkunstenaar in een vuile kiel, die beelden moet maken en alles moet coördineren. Ben je het type dat op het vliegtuig aan het schetsen slaat? Laat ons stellen dat ik overal mijn handen en mijn hoofd meeheb, dus ik kan overal werken. Maar het is complex. Denk alleen al aan de verschillende galerieën, opslagplaatsen, assistenten, producenten… Ik financier ook voor honderd procent zelf mijn werk en pomp alles terug in de kunst. Denk je dat Bernini (1598-1680) een eenvoudig leven had? Hij had op een bepaald ogenblik zowat alle beeldhouwers van heel Italië in dienst om te helpen aan de Sint-Pietersbasiliek. Maar hij maakte ook nog altijd zijn eigen werk. Ik ben niet het type dat op het vliegtuig even wat ideeën schetst en mijn werk dan door 15 man laat realiseren.

Voel je het dan, als je een maand niet in de klei hebt gewroet, kriebelen? Ja, natuurlijk. Het is misschien een cliché, maar het is toch een spanning die iedere keer opbouwt. Als een soort van stoomketel die onder druk komt te staan. Als je mijn curriculum van de laatste 25 jaar bekijkt, merk je op dat mijn werken tijdens een korte periode ontstaan en er daarna een paar maanden stilte heerst. Meestal valt dat samen de mogelijkheid om ergens een paar maanden op locatie te werken. Zo kom ik met een groep beelden terug, waarna enkele maanden volgen waarin ik weer uit mijn koffer leef.

Je wil je vingers in je werk voelen? Wat voor verzamelaars vaak belangrijk is, is dat ze beseffen dat er heel weinig beelden van mij beschikbaar zijn, omdat ik het systeem van kunstenaars als Wim Delvoye of Damien Hirst niet toepas. Pas op, ik vind dat niet slecht, hé. Maar dat strookt niet met wie ik ben. Ik vind het idee van het unicaat nog altijd fantastisch.

Wat is voor jou een typisch Cretenbeeld? Dat is een heel goede vraag, want ze duidt op de moeilijkheid die veel mensen hebben met mijn werk. ‘Kenners’ herkennen na een tijdje wel mijn hand. Dus er zit in elk werk wel iets dat het een eigenheid geeft. Maar dat is niet te vergelijken met pakweg de lijnen van Agnes Martin of de strepen van Daniël Buren. Mijn werk is onvatbaar. Je kan het niet in één woord beschrijven. Misschien is de bindende factor in mijn werken wel het thema, namelijk macht.

JULI 2014

15

foto's Bert De Leenheer

L'oeil de bronze (La Gloire, bronzen versie), 2011/2012, 72 x 50 x 19 cm, brons, ed EA I, van editie 5 + 1 EA. Courtesy galerie Transit Mechelen

The Cradle

Je zit er niet mee een geëngageerd kunstenaar te zijn. Zomaar iets maken in keramiek, zegt je niks. Kijk, daar zit het hele verschil tussen kunst en kunstig. Mijn beelden zijn vaak heel mooi, meestal ook in de glazuur en in de materie. Maar het is niet de bedoeling dat ze zomaar mooi en decoratief zijn. Dan zit je in een andere visie van kunst of kunstambachten. Let wel: ik heb alle respect voor mensen die dergelijk werk maken. Maar mijn beelden zijn mooi op zo een manier dat ze misschien soms ook walgelijk en vreemd zijn.

Waar droom je nog van? Ik hoop dat mijn werk, in al zijn complexiteit, nog meer gezien kan worden. Zodat het ook een impact kan hebben op jonge kunstenaars. Ik ben altijd wel zichtbaar geweest, maar dan meer in een beperkt, wat elitair circuit. Ik heb altijd heel trouwe verzamelaars en handelaars gehad. Het lijkt me wel spannend als ik het zou kunnen opentrekken naar een breder publiek. Daarnaast zou ik graag nog ooit eens een échte plek hebben. Een plaats waar je je verhaal kan vertellen via een aantal kamers en een tuinencomplex. Ergens waar mijn werk op een andere manier zou kunnen leven. Zoiets als Marfa in Texas, de plek die Donald Judd ombouwde en waar hij tentoonstelde. Maar daarvoor moet er een mirakel gebeuren.

Wat is dan je grootste betrachting?? Als mensen mijn beelden gewoon mooi vinden, is dat al iets enorms. Als ze ontroerd worden en het werk niet vergeten, is dat nog mooier. Als ze met mijn werk willen leven: nóg mooier. En als ze dat willen beschermen in de tijd, zodat het binnen enkele generaties nog altijd te bekijken is: dat is het hoogste. Je bent vijftig jaar geworden. Wat doet dat met een kunstenaar? Dat wil zeggen dat je iemand bent die al een flinke reis achter de rug heeft, maar ook nog flink voor zich uit kan kijken. Je staat werkelijk op een keerpunt. Ik zie dat als een mogelijkheid om nog beter te doen.

Waar ben je het meest trots op? Trots? Is dat niet één van de zeven hoofdzonden? Nee, aan trots doen we niet mee. We gaan gewoon hard door en we blijven volhouden. Alle goeie dingen komen voor degenen die het kleine respecteren en blijven wachten. Maar ondertussen moet je heel actief blijven. En vertrouwen. [Hilde Van Canneyt, hildevancanneyt.blogspot.com] JOHAN CRETEN - DE STORM

Middelheimpark, Antwerpen • Tot 14 september 2014 www.transit.be • www.middelheimmuseum.be

16

KUNSTLETTERS

PROJECT HET VERBORGEN WERK #2

Werk van Wout Vromans

Het is zaterdag, de zon schijnt en voor het kasteel van Bokrijk laden mensen tafels en objecten in alle vormen en soorten uit auto’s en bestelwagens. Vandaag bouwen de 30 deelnemers van het kunstproject ‘Het Verborgen Werk #2’ hun tentoonstelling op. Onder leiding van Herman Maes en David Baeyens hebben ze de afgelopen weken gebrainstormd en ideeën uitgewerkt om het dagelijks leven uit ons verleden een artistieke interpretatie te geven. En waar kunnen hun ontwerpen beter tentoongesteld worden dan hier in het kasteel van Bokrijk? Binnen in het kasteel wordt er uitgepakt, geboord, geschikt, een laatste lik verf aangebracht. Wout Vromans is snel klaar. Op zijn tafel liggen drie intrigerende foto’s. ‘Bokrijk roept veel associaties op, het is een ruim thema. Ik heb ervoor gekozen om in te grijpen in de binnen- en buitenruimte. Met felle kleurvlakken en objecten combineer ik figuratieve en abstracte elementen. Zo wil ik een nieuwe sfeer creëren. De voorstudies die ik hier presenteer, zijn foto’s die ik bewerkt heb in Photoshop. Normaal schilder ik vooral, dit was een leuke afwisseling.’ Hij toont zich enthousiast over het project. ‘Toen ik over Het Verborgen Werk hoorde, wilde ik meteen graag deelnemen. Het traject draait in de eerste plaats om hoe een werk tot stand komt, en niet zozeer om het eindproduct. Het blijft bij voorstudies, en dat sprak me erg aan. Vaak kost een uitwerking veel tijd, terwijl het toch in de eerste plaats om een concept en een proces draait.’

De postkaartencarroussel van Luc Gielis

Op een hoge smalle tafel vlakbij staat een rij gebogen twijgen. Een kleine figuur met een wandelstok geeft aan hoe hoog de bomen in het echt zouden zijn. Etienne Jammaerts: ‘Bokrijk betekent letterlijk ‘strook grond met beuken’. Daarom bedacht ik een constructie met gebogen takken. Eerst wilde ik bomen enten, maar dat duurt 20 jaar. Dus nu heb ik ze verbonden met staalkabels. Hoe geweldig zou het zijn als dit ooit in het echt gerealiseerd zou kunnen worden?’ Achter in de ruimte stalt Eddy Van Den Bossche een pak schetsen, tekeningen en schilderijen uit. Terwijl hij alles op 4 tafels schikt, vertelt hij hoe zijn studie tot stand kwam. ‘Bokrijk doet me denken aan het verhaal van de Bokkenrijders, een legende die hier in de streek heel gekend is. Daar wilde ik iets mee doen. Ik ben vooral bezig met schilderen, maar van daaruit ben ik ook beginnen tekenen.’ In Chinese inkt en grafiet beeldt hij uit hoe bokkenrijders worden geradbraakt en gefolterd. Een foto op het domein deed hem ook denken aan een schavot met verdiepingen. Op basis daarvan werkte hij stapsgewijs een gessodruk uit waarbij geen mensen, maar dieren in het schavot hangen. Luc Gielis presenteert een knappe collage van oude werktuigen in een postkaartencarroussel, met een knipoog naar Duchamp. Hij werkt nog aan een grote installatie, een metalen constructie met sikkels en zeisen. ‘Ik wil een link maken tussen ons verleden en de actuele situatie in andere landen. Voor ons lijken deze werktuigen oud en versleten, maar dat is een kortzichtige gedachte: in Myanmar bijvoorbeeld worden ze nog dagelijks gebruikt. Met mijn werk wil ik zo stilstaan bij de brug tussen verleden en heden.’

JULI 2014

Wat verder in een nis staat een beeld van een vrouw. ‘Cortenstaal, jute en gips, ingeleemd met kleislib,’ verduidelijkt Sabine Maes. ‘Allemaal materialen die hier in de buurt van Bokrijk te vinden zijn. Daarmee wilde ik een megagroot beeld maken, een ode aan de vrouw. Vroeger zat ze binnen, nu kan ze echt uittorenen boven het domein. Om haar grootsheid te benadrukken, gaf ik het beeld ook drie gezichten. De krassen overal zijn mijn persoonlijke stempel.’ ‘Het verleden lijkt zo lieflijk en romantisch, zeker op een plek als deze,’ vindt Kim Borms. ‘Maar de realiteit is hard. Zo heerste er 100 jaar geleden tbc. Wist je dat er toen in Nederland tbc-huisjes bestonden? Kleine gebouwen van 2 bij 2 meter die meedraaiden met de zon. Hier vlakbij Bokrijk was er toen ook een sanatorium. Het zette me aan het denken over de hele problematiek. Bioart inspireerde me voor mijn werk, niet in het minst omdat de vorm van de bacterie en die van penicilline identiek zijn.’

17

Als er één ding opvalt, dan is het hoe verschillend de werken zijn. Ze refereren aan het verleden, maar ook aan verhalen of aan de Kerk. Allemaal willen ze ingrijpen in de ruimte, het statische doorbreken. Docenten David Baeyens en Herman Maes overschouwen het resultaat. ‘Het is al een heel boeiend traject geweest. Tijdens onze eerste bijeenkomsten hebben we geprobeerd om echt out of the box te denken en linken te zoeken met actuele kunst. Dat was niet voor alle deelnemers even makkelijk. Maar eens de ideeën begonnen te borrelen, ging het vlot. Het was ook echt deel van de opdracht om los te laten dat tijd en middelen beperkt zijn. Daarin zijn heel veel deelnemers echt goed geslaagd.’ HET VERBORGEN WERK #2

Kasteel van Bokrijk, Genk • Nog tot 27 juli 2014 Meer info en een korte reportage: www.kunstwerkt.be ‘Het Verborgen Werk #2’ is een project van KUNSTWERKT in samenwerking met de Limburgse Academies voor Beeldende Kunsten. [Sofie Dewulf]

KUNSTLETTERS

18

TWEEJAARLIJKS FESTIVAL VOOR TOEGEPASTE KUNSTEN Het tweejaarlijks festival ‘Designed by: ME’ zet de toegepaste kunsten in de kijker. Na een erg geslaagde editie in kunstencentrum Z33 te Hasselt, is het festival dit jaar te gast in de Zebrastraat in Gent, tijdens de Gentse Kunstweek. 'Designed by: ME' gaat van start op zondag 30 november met inspirerende lezingen en feedbacksessies en mondt uit in een expositie met feestelijk ruilmoment tijdens de Gentse museumnacht op donderdag 4 december.

PROGRAMMA ZONDAG 30 NOVEMBER (11-17U): • Inspirerende lezingen: hoe is het om als beginnend ontwerper aan de slag te gaan? Op welke manier zijn ambachten weer ‘in’? Hoe maak je best promotie voor je eigen objecten? • Feedbacksessies: maak je gebruikskeramiek, interieurobjecten, textiele kunst, juwelen of accessoires en wil je graag opbouwende, frisse feedback op je werk door een professioneel ontwerper? Per persoon krijg je een halfuur individueel feedback. Wie een feedbacksessie volgt, maakt kans om een jaar gevolgd te worden door een professioneel ontwerper! • Ook kan je vandaag je eigen objecten indienen voor de expo met ruilmoment op donderdag 4 december. WAAR: ZEBRASTRAAT, GENT PRIJS: 15 EURO VOOR EEN HELE DAG

DONDERDAG 4 DECEMBER (18-23U): Expositie met feestelijk ruilmoment. Iedereen welkom! Wie op de avond zelf nog een zelfgemaakt object meebrengt, kan nog meeruilen. WAAR: ZEBRASTRAAT, GENT DEELNAME EN BEZOEK: GRATIS

Meer info en inschrijven via www.kunstwerkt.be of het oktobernummer van KUNSTLETTERS Designed by: ME is een initiatief van KUNSTWERKT In samenwerking met Zebrastraat.

DESIGNED BY: ME - ATELIERBEZOEKEN

TOEGEPASTE KUNSTEN IN DE KIJKER OP WWW.KUNSTWERKT.BE

Zin in nog meer toegepaste kunst? Ga mee op atelierbezoek naar Studio Simple (6 december in Gent) of naar Galerie Valerie Traan (13 december, Antwerpen). Meer info op www.kunstwerkt.be.

Goed nieuws: vanaf nu krijgen de toegepaste kunsten een bijzondere plek op www.kunstwerkt.be, met een eigen en duidelijk profiel. Het belooft een boeiende, inspirerende stek te worden, waarmee we grootse plannen hebben. Dus ben je met een of andere vorm van toegepaste kunst bezig? Plaats foto’s van je werk op de website en ontdek creaties van collega-kunstenaars.

19

JULI 2014

DE KEUZE VAN JENS DAWN Jouw werk in KU NSTLETTERS? Maak een webgalerie aan op www.kunstwerkt.be Eenvoudig én gratis.

Bij elke nieuwe editie van KUNSTLETTERS pluist een kunstenaar, curator of andere bekende naam uit de beeldende kunsten de webgalerie op www.kunstwerkt.be uit, op zoek naar werken die hem of haar opvallen, boeien of ontroeren. Uit de inmiddels 7.500 werken, selecteert hij/zij enkele werken, die daarna op de website extra in de schijnwerpers worden geplaatst. Bovendien verschijnen 2 van de geselecteerde werken paginagroot in KUNSTLETTERS. Op zaterdag 25 oktober 2014 organiseert KUNSTWERKT een bezoek aan de studio’s van Jens Dawn en Frederik Van den Stock in Atelier Dop te Antwerpen. Jens Dawn startte in 2007 een grafisch ontwerpbureau op, waar hij zijn liefde voor experiment, typografie en papier in vernieuwende grafische ontwerpen samenbrengt. Sinds 2013 organiseert Jens Dawn 'One Armed Man', een expositie en publicatie met werk van toegepaste en vrije kunstenaars rond 1 thema. Op 13 september 2014 opent de nieuwe expo ‘One Armed Man: the year 2525'.

SARA PLANTEFÈVE-CASTRYCK UNTITLED Textiel

We presenteren je op de volgende bladzijden 2 werken uit onze webgalerie die Jens erg bevielen.

Dit werk maakt deel uit van 'Patterns for Colouring Space', een serie van textielinstallaties die vrij spontaan is ontstaan. De prints heb ik zelf ontworpen en de doeken zijn handgeschilderd. Als textielontwerpster ben ik altijd enorm geboeid geweest door hoe patronen en kleuren in een ruimte werken. Ik vind het belangrijk een zekere speelsheid in mijn werk te houden. Het mag daardoor best als naïef worden ervaren. Opmerkelijk dat net een grafisch ontwerper mijn werk eruit pikt. Voor ik textiel ging studeren, heb ik zelf ook een grafische opleiding gevolgd. Ik ben dus wel degelijk bezig met het grafische aspect van mijn werk. Zo bewerk ik veel van mijn handgeschilderde prints in Photoshop om op die manier tot heel andere collages te komen, die ik dan later ook digitaal print. Meestal vertrek ik gewoon van verf en papier. Ik kan uren aan een stuk prints maken, waarbij het ene idee uit het andere voortvloeit. Natuurlijk laat ik me ook inspireren door kunstenaars, uit het verleden en het heden. De bewegelijke vormen in het Triadische ballet van Oskar Schlemmer hebben me zeker beïnvloed, net als de prachtige kleurrijke prints van Sonia Delaunay en de overweldigende ervaringsruimtes bij Yayoi Kusama.

Jens Dawn: Misschien is het wel vanzelfsprekend dat een vormgever interesse heeft voor de visuele impact van dit gezellige hoekje. Met een mix van vormen en mooi gecombineerde kleuren (het pastelroze dat het zwart-wit doorbreekt) doet het heel hedendaags aan. Mooi ook dat de hoek het uniforme van de whitecube niet enkel door kleur, maar ook door materie doorbreekt. Het textiel is volgens mij handmatig aangebracht, maar door de keuze om patronen te gebruiken, geeft de ontwerpster het handmatige een machinale feel mee. Daardoor is het niet enkel een zacht, maar ook een heel slim werk, dat visueel erg aantrekkelijk is.

www.saraplantefevecastryck.com

DE KEUZE VAN JENS DAWN

SARA PLANTEFÈVE-CASTRYCK

DE KEUZE VAN JENS DAWN

SARA PLANTEFÈVE-CASTRYCK

DE KEUZE VAN JENS DAWN

EVELINE LAMBRECHTS

KUNSTLETTERS

22

DE KEUZE VAN JENS DAWN

EVELINE LAMBRECHTS BOETEKLEED Sculptuur, 7m. Het idee voor het boetekleed vond ik in een bizar huwelijksritueel, waarbij de bruid moet wenen als ze naar haar toekomstige man wandelt. Als ze niet huilt, spugen de familieleden op haar sluier zodat het lijkt alsof ze huilt. Deze vreemde traditie in combinatie met de melancholie van de bruid vormden het concept voor dit boetekleed. Daarbij is de sluier een last, maar tegelijkertijd ook een esthetisch gegeven. Het boetekleed heb ik gemaakt in mijn masterjaar 'Vrije kunsten, optie grafiek'. Ik werkte een jaar rond het thema 'de esthetisering van tranen'. Het kleed is opgebouwd uit tientallen meters doorschijnende stof waarop ik verschillende glasdruppels, glasstof en glasscherven aanbracht. Het steunde op een gipsen gezicht, gemonteerd op een pilaar. Ik heb het werk zo geplaatst dat het enkel bij 'golden hour' (uur voordat de zon opkomt of ondergaat) belicht werd.

Jens Dawn: De traan als gebroken glas op de grond, uit een trouwkleed gevallen: dat is een sterk beeld. Het boetekleed is een werk met een dubbel karakter: hard en zacht, blij en triest. Het moet indrukwekkend zijn om in het echt met het beeld geconfronteerd te worden, imposant opgesteld, liefst in het midden van een lege ruimte. Niet enkel het boetekleed, maar verschillende van Evelines beelden behandelen de geschiedenis van de traan. Een geweldig onderwerp om uit te spitten. Ook als grafisch ontwerper vind ik het onderzoek belangrijk: het leren begrijpen van een werk dat zich niet snel laat lezen, maakt deel uit van het omgaan met je eigen kunstpraktijk.

Mijn peter en tante zijn een beeldhouwer en schilderes. Samen baten ze de beeldentuin 'Fryart' in Overpelt uit. Toen ik 6 jaar oud was, is daar een afgietsel gemaakt van mijn handen. Dat vond ik erg fascinerend en het opende de weg naar de academie. Zo ontdekte ik dat ik me beter met beelden dan met woorden kan uitdrukken. evelinelambrechts.wordpress.com

DE KEUZE VAN JENS DAWN

EVELINE LAMBRECHTS

JULI 2014

23

MIJN ATELIER Vele duizenden mensen zijn thuis actief bezig met hun passie: beeldende kunst. Op zolder, in de kelder, in de huis- of slaapkamer of gewoon aan de keukentafel. Van volledig ingericht atelier tot rommelhok. In deze rubriek gunt een enthousiast kunstbeoefenaar ons een blik in zijn/haar artistieke werkplek.

Heb jij een bijzondere stek in huis waar je met je kunst bezig bent? We willen het graag weten en als het kan graag eens rondneuzen in je atelier of werkplek. Interesse? Graag een foto van je artistieke werkplek naar [email protected] of naar KUNSTLETTERS, Bijlokekaai 7c, 9000 Gent.

IK BEN: WALTER CELIS IK WOON IN: ANTWERPEN MIJN KUNST: BEELDHOUWEN EN TEKENEN

IK BEN: JOËLLE VAN OERS IK WOON IN: SINT-PIETERS-KAPELLE (HERNE) MIJN KUNST: SCHILDEREN

Ik ben beeldhouwer en zet daarmee een familietraditie verder. Mijn vader en grootvader waren steenkappers. “Blijf uit de stenen weg”, heeft mijn vader mij, omwille van de ongezonde aspecten van de stiel, nog gewaarschuwd. Maar blijkbaar zit het steenkappen me toch in het bloed. Ik heb jaren aan de academie lessen tekenen en beeldhouwen gevolgd, maar het is mijn vader die me de knepen van het vak steenkappen heeft geleerd. Hij beschikte over een enorme technische bagage. Zoveel technische kennis heb ik niet, maar ik mag wel zeggen dat ik, op mijn beurt, creatiever om ga met de stenen.

Na een verhuis naar het landelijke Sint-Pieters-Kapelle in het mooie Pajottenland, had ik eindelijk de ruimte om mijn schilderpassie volop uit te oefenen. In 2011 liet ik een atelier (eigenlijk een groot tuinhuis) bouwen. Het ligt midden in onze tuin, omringd door veel bomen. Het transparante plafond laat veel licht door en geeft bovendien ook warmte van de zon. Ik breng heel veel tijd door in mijn atelier, zoveel ik kan. Zodra ik er binnenkom, stap ik in een andere wereld. Ik voel me er diep verbonden met mijn schilderijen en mijn gedachten.

Mijn atelier heb ik ingericht in een voormalige horecazaak in het Antwerpse Schipperskwartier. Het is een grote open ruimte, gelijkvloers gelegen en daarmee ideaal voor het transporteren van zware beelden.

Het teken- en schildervirus heb ik van mijn vader meegekregen. Tot mijn 38e deed ik er weinig mee. Tot de nood mij bekroop om mijn hart en gevoel langs deze weg te laten spreken. Mijn werk zie ik als een dagboek: mijn dromen, vragen of passies breng ik intuïtief op het doek.

Ik heb een voorkeur voor harde soorten steen, zoals zwart marmer. Ik werk zonder klei- of gipsmodel, maar beitel rechtsreeks in de steen. Als ik aan een nieuw beeld start, heb ik een notie van wat ik wil maken. Maar ik geloof ook dat het model al in de steen zit en je het al kappend tevoorschijn haalt.

Het liefst schilder ik met mijn vingers, handen of met oude lappen stof om zo de kleuren in mijn palet door elkaar te laten spelen. Het geeft me een gevoel van vrijheid, maar ook van verbondenheid met mijn innerlijke. Mijn schilderijen zijn een speelplaats van fantasie, poëzie, kleuren en vloeiende lijnen.

www.waltercelis.be

www.joellevanoers.be

24

KUNSTLETTERS

KUNSTZOMER 2014 EN PLEIN AIR

Atelierroutes, kunstmarkten, beeldentuinen of artistieke parcours: deze zomer is kunst weer overal. Heel wat mogelijkheden dus om je mooie zomerwandeling, fietstocht of stadsbezoek artistiek in te kleuren. We pikken er enkele initiatieven uit die je de kans bieden om in openlucht -en hopelijk onder een stralende zon- van kunst te genieten.

SCULPTOUR

KUNST IN VALKENBURG

KUNSTZOMER LEIESTREEK

Walter Bailey, Starseedhoop

Frans van Straaten, Poes, 250 x 130 x 140 cm

© Toerisme Leiestreek

In de grote landschapstuin van galerij Beukenhof te Kluisbergen vindt deze zomer voor de 13e keer de openluchttentoonstelling ‘Sculptour’ plaats. Onder de noemer ‘Shared Ground/ Gedeelde aarde’ tonen een dertigtal kunstenaars uit binnen- en buitenland sculpturen en installaties die met elkaar in dialoog gaan. Initiatiefnemers Lieve en Piet Willequet nodigden kunstenaars uit waarmee ze doorheen de jaren een nauwe band hebben opgebouwd. In het lijstje van exposanten duiken ook 15 nieuwe namen op. Met als resultaat: heel diverse onderwerpen, materialen en motieven. Kunstenaars die in hun werk vertrekken van geleende vormen uit de natuur en het menselijk figuur, anderen die zich concentreren op het uitpuren van de vorm zelf. Samen goed voor een reeks beelden in erg uiteenlopende materialen en technieken. De alomtegenwoordige natuur brengt ze samen en laat toe haar vanuit verschillende oogpunten te benaderen.

De Nederlandse gemeente Valkenburg aan de Geul heeft zich tot taak gesteld kunst toegankelijk te maken voor een breed publiek. Daarom is enkele jaren geleden de Stichting KiV in het leven geroepen. Samen met enkele Limburgse galeries sloegen ze de handen in elkaar voor een grote zomerexpo. Het schitterende landgoed Château St. Gerlach biedt nog tot eind september het decor voor een bijzondere beeldententoonstelling. In deze 2e editie van het zomerevenement tonen kunstenaars uit binnen- en buitenland sculpturen uit verschillende materialen, zoals hout, steen, kunststof, cortenstaal, roestvrijstaal en terra cotta. De werken zijn verspreid in het park rond het landgoed. De imposante monumentale gebouwen, omringd door park en tuinen, vormen een unieke entourage waar de sculpturen volledig tot hun recht komen.

De Kunstzomer Leiestreek is dit jaar aan de 6e editie toe en daarmee stilaan een begrip in Zuid-West-Vlaanderen. Van kunst genieten en de Leiestreek in al haar schoonheid ontdekken: daar is het de initiatiefnemers om te doen. Negen steden en gemeenten zetten de deuren van enkele unieke en kunstzinnige locaties open om werk te tonen van hedendaagse beeldende kunstenaars. Het evenement loopt nog tot eind september: heel wat tijd dus om een bezoekje te brengen aan 1 van de 16 locaties waar werk van kunstenaars uit de streek te bekijken valt. Exposities, open tuinen, workshops, demonstraties en een gezellige kunstmarkt: de Kunstzomer telt tal van activiteiten die gemakkelijk op te speuren zijn met de handige bezoekersgids. Het kunstevenement sluit in stijl af op de site Transfo in Zwevegem. Onder de noemer ‘Kunst onder Stroom’ worden alle ruimtes in de voormalige elektriciteitscentrale drie weken lang ingenomen door de 42 deelnemende kunstenaars aan de Kunstzomer.

SCULPTOUR

Beukenhof, Kluisbergen Tot en met 21 september 2014 www.sculptour.be

KUNST IN VALKENBURG

Landgoed Château St. Gerlach Valkenburg (NL) Tot 28 september 2014 www.kunstinvalkenburg.nl

KUNSTZOMER LEIESTREEK

Leiestreek Tot 28 september 2014 www.kunstzomer-leiestreek.be

25

JULI 2014

DE BETOVERENDE TUIN

Net over de taalgrens, in het Waals-Brabantse Jodoigne vindt deze zomer de vierde editie van 'De Betoverende Tuin' plaats. Die belooft een reis doorheen mythes en legendes, mysteries en betovering. De grote natuurlijke landschapstuin toont kunst geïnspireerd, geïntegreerd en in dialoog met de natuur. Kersenlanen, kronkelende paadjes en wilgentunnels leiden naar vijvers, boskamers, een tempel, wilgenkapel en labyrint met beeldhouwwerken en kunstinstallaties. Tweeëntwintig kunstenaars uit binnen- en buitenland tonen nieuwe werken in glas, steen, metaal, keramiek en hout. Er is ook plaats voor landart, schilderijen, kunstinstallaties en muziek.

DE BETOVERENDE TUIN

Jodoigne Tot en met 3 augustus 2014 www.de-betoverende-tuin.info

BIËNNALE VAN DE SCHILDERKUNST

 art De Clercq, Gedistingeerde, 2013. Courtesy Tatjana B Pieters Gallery. Roger Raveel, Huiselijkheid, 1948, Roger Raveelmuseum. Foto: Peter Claeys.

Genieten van natuur en kunst, te voet of op de fiets, dat kan deze zomer in de Leiestreek. De drie musea uit de regio (het museum Dhondt-Daenens in Deurle, het Roger Raveelmuseum in Machelen-aan-de-Leie en het Museum van Deinze en de Leiestreek) pakken er uit met de Biënnale van de Schilderkunst. De editie 2014 is gewijd aan het begrip ‘textuur’ en ‘materialiteit’ van het schilderij. “De bezoekers laten proeven van het plezier dat schilders beleven aan de schilderkunst”, zo omschrijft Piet Coessens, curator van het Roger Raveelmuseum het. “Iedere kunstenaar heeft zijn eigen manier van werken en gebruikt andere technieken en componenten. Als bezoeker ontdek je hoe een schilderij op verschillende manieren kan worden opgebouwd.” De Biënnale toont onder meer werk van Belgische kunstenaars als Roger Raveel, James Ensor, Raoul De Keyser en Rik Wouters maar ook werken van de Amerikaanse popartkunstenaar Roy Lichtenstein en Andy Warhol zijn present. BIËNNALE VAN DE SCHILDERKUNST

Werk van een eeuw geleden gaat in dialoog met hedendaagse kunst. Zo toont het museum van Deinze en de Leiestreek schilderijen van bekende kunstenaars uit de streek zoals Emile Claus en Constant Permeke en plaatst daar recente creaties van jonge kunstenaars als Virginie Bailly en Mil Ceulemans naast. Museum Dhondt-Dhaenens presenteert naast enkele grote namen werk van kunstenaars waarvan we in de toekomst zeker nog zullen horen: “Jerry Galle, Ermias Kifleyesus en Vincent Geyskens, stuk voor stuk jonge artiesten die de moeite waard zijn om te komen ontdekken”, aldus curator Joost Declercq. De drie locaties liggen in een rechte lijn op amper 13 kilometer van elkaar verwijderd. Ideaal om je bezoek aan de drie musea te combineren met een fietstocht: op de site van Toerisme Oost-Vlaanderen (www.tov.be) kan je een fietsroute uitstippelen of info vinden over fietsverhuur in de streek.

Tot en met 12 oktober 2014 Museum Dhondt-Dhaenens, Deurle • www.museumdd.be Roger Raveelmuseum, Machelen-aan-de-Leie • www.rogerraveelmuseum.be Museum van Deinze en de Leiestreek • www.museumdeinze.be

KUNSTLETTERS

26

BEELDENTUIN ’T WIT HUIS

Philip Aguirre y Otegui

‘t Wit Huis, in hartje Loppem blaast deze zomer 25 kaarsjes uit. Een dertigtal volwassenen met een visuele en/of verstandelijke beperking vonden in dit woonproject een thuis. Zoveel mogelijk ontplooiingskansen aanbieden, dat is de missie. In het kunstatelier zoeken bewoners naar een eigen weg om hun ervaringen en emoties vorm te geven. Kunst en psychotherapie onder één dak, enerzijds omdat creativiteit bij de bewoners het psychotherapeutisch proces kan ondersteunen en bevruchten. Maar anderzijds biedt de kunst ook een poort tot reflectie die aangeeft dat de werkelijkheid complexer is dan wat wij menen te zien, te kennen of te voelen. Met talrijke tentoonstellingen in Vlaanderen en zelfs in het buitenland heeft het atelier reeds haar strepen verdiend. In het verlengde van de creatieve activiteiten groeide er in de loop der jaren een tactiel beeldenpark. Recent werd dit unieke stukje natuur extra verrijkt met nieuwe beelden. Sculpturen van de bewoners gaan er de confrontatie aan met het werk van professionele kunstenaars zoals Henk Visch, Camiel Van Breedam en Philip Aguirre. Een bezoek aan dit beeldenpark is onmiskenbaar een unieke ervaring. Kunst verruimt immers het inzicht, zowel van de bewoners als van de bezoekers. Er wordt ruimte gecreëerd om op een andere manier te kijken naar onszelf, naar de anderen en de wereld. Een kunstwerk betasten is hier geen verbod, maar eerder een aanrader. Nieuwsgierig? Wie wil krijgt bij de start van de wandeling een blinddoek en een persoonlijke begeleider mee om de beelden op een nieuwe manier te ontdekken.

Henk Visch

'T WIT HUIS

Spermalie, Loppem Tot 28 september 2014 www.ki-spermalie.be

Het bronzen beeld dat de Nederlandse kunstenaar Henk Visch ter beschikking stelde, heeft maar één arm, geen oren en geen haar. Is dit dansen? Is het treuren? De menselijke figuren van Visch mankeren altijd wel iets. Zoals wij allemaal? Het werk van Pol Van Coppenolle, bewoner van ‘t Wit Huis is niet alleen aardig om naar te kijken, het is vooral kunst om te betasten. Bij verbouwingswerken in het Wit Huis leerde Pol de mogelijkheden kennen van materialen zoals zink en lood. Hij ontdekte de tactiele sensaties toen hij deze materialen combineerde met hout. Dit zette hem ertoe aan om een afgestorven fruitboom te bekleden met kleine stukjes lood. Door dit plooibare metaal aan te brengen werd de oorspronkelijke vorm des te meer geaccentueerd en aanwezig gesteld. De Antwerpse kunstenaar Philip Aguirre y Otegui is zeer begaan met Moeder Aarde en met alle problemen die in de natuur ontstaan door egocentrische menselijke interventies. Het tekort aan water bijvoorbeeld. Zijn bronzen kunstwerk in Loppem lijkt op een fossiele schelp van een weekdier dat zich miljoenen jaren geleden ontwikkelde in een toen nog gezonde voedingsbodem. ‘Why trees listen’ is een werk van Yves Velter. Aan een boom bevestigde hij tal van oortjes. Je kan je wensen influisteren bij een van die luisterend oren. Maar ook met vragen en verzuchtingen kan je er terecht. De boom zal deze geheimen bewaren en de oortjes over de jaren heen in zich sluiten. Een mooie metafoor voor het maatwerk dat in 't Wit Huis wordt geleverd en waar men bij elke bewoner een verlangen laat ontstaan.

27

JULI 2014

PROJECT MATCHBOX ON TOUR 2014 ‘Bouwsels’: rond dit thema toert KUNSTWERKT deze zomer en najaar met Matchbox on Tour door Vlaanderen. Voor de derde editie van dit reizend atelier-laboratorium gaan 5 kunstenaars in 5 voorzieningen aan de slag, om er samen met mensen met een beperking een bouwsel, een installatie te creëren: een ruimte voor beleving.

De ideeën, materialen, vormentalen, aanpak en resultaten kunnen totaal verschillen. De bouwsels kunnen een meer of minder tijdelijk karakter hebben, bestaan uit natuurlijke materialen of andere, zich binnen bevinden of in openlucht, uitnodigen tot interactie of juist niet, mobiel zijn of niet,… Op elke locatie wordt het bouwsel feestelijk ingehuldigd. Iedereen is welkom. WIE/WAAR? Emiliani (Lokeren) met Lucie Renneboog, Borgerstein (Sint-Katelijne-Waver) met Bert Jacobs, De Triangel (Lovendegem) met Koen de Decker, Mivalti (Tielt) met Jonas Vansteenkiste, Duin en Polder (Diksmuide) met Karel Verhoeven. De deelnemers, kunstenaars en andere betrokkenen delen graag hun ervaringen met iedereen die het project wil volgen. Op matchboxontour.tumblr.com vind je reportages en fotoverslagen, alles over de voorbereiding, het verloop én de feestelijke inhuldiging van elk bouwsel.

MATCHBOX ON TOUR? Matchbox on Tour stelt inspiratie, experiment en ontmoeting centraal, telkens met een andere artistieke focus. De eerste editie (2009-2010) legde de nadruk op de ontmoeting tussen een amateurkunstenaar en een professionele kunstenaar. Per duo maakten ze een nieuw werk dat in een rondreizende box werd tentoongesteld. De museumdirecteuren van Z33, S.M.A.K., M HKA, Mu.ZEE en Wiels traden op als curator. Tijdens de tweede editie (2011) stond de ontmoeting tussen gevluchte kunstenaars en ‘westerse’ kunstenaars centraal. Voor deze editie werkte KUNSTWERKT nauw samen met ZebrArt, het platform voor gevluchte kunstenaars. Diversiteit en interculturele dialoog vormden hierbij de rode draad.

M

A

T

C

B

O

X

H

BORGERSTEIN / BERT JACOBS “Bij het maken van ons bouwsel vertrekken we van de dromen die we hebben en delen.” Dat vertelt Bert Jacobs over zijn artistieke plannen met de deelnemers van vzw Borgerstein in Sint-KatelijneWaver. Deze zomer werken ze samen aan een creatie die ze op 28 augustus voorstellen tijdens het jaarlijkse tuinfeest. “We bouwen, tekenen, boetseren vanuit onze fantasie met het materiaal dat er voorhanden is”, aldus Bert. “We richten een eigen wereld in op de patio van de voorziening, een eiland rond de boom. En we doen dit samen. Bouwsels van kunstenaars als Jonathan Meese of Dieter Roth kunnen inspiratie brengen, maar uiteraard zijn het de ideeën van de deelnemers zelf die als basis zullen dienen: hun herinneringen, dromen, opvattingen. Het resultaat is een optelsom van de verbeelding van de groep: een totaalinstallatie, een grote verrassing van kleuren, vormen, tekens en symbolen.” Op 28 augustus vindt in Borgerstein een groot tuinfeest plaats: de Matchbox-deelnemers presenteren er hun bouwsel en zorgen ook voor een bijhorende rondleiding. “Bovendien leggen we tijdens het hele bouwproces een groot beeldarchief aan”, aldus Bert. “De groei van het bouwsel tot een microkosmos zal zo te volgen zijn en hopelijk ook heel wat enthousiasme en nieuwsgierigheid met zich meebrengen. Foto’s, video’s en interviews op de blog tonen hoe ideeën rijpen en vormen een handleiding om dit eiland van beelden beter te begrijpen.” www.matchboxontour.tumblr.com

28

KUNSTLETTERS

IN DE KIJKER FRAC NORD-PAS DE CALAIS Stel: je bent aan zee, maar hebt meer zin in een portie kunst dan in pootjebaden? Een tip: steek de grens over en trek naar Duinkerke. Daar staat je namelijk een artistieke verrassing te wachten: vorig jaar opende het kunstencentrum FRAC van Nord-Pas de Calais er de deuren op een nieuwe stek. Het gebouw zélf is een eerste publiekstrekker: een imposante architecturale tweeling, omringd door zee, strand, wind en weidse zichten. Een resem nieuwe zomertentoonstellingen toont hoofdzakelijk jonge creaties. “We willen kunst tonen die onze zekerheden doet trillen”, aldus directrice Hilde Teirlinck.

De locatie: een oude scheepswerf die na de aanslepende crisis in de sector in 1988 de deuren moest sluiten. Het gebouw: een monumentale betonnen loods die werd ontmanteld, maar verder intact werd gelaten, geflankeerd door een kopie in glas: een transparante tweelingbroer uit staal en polycarbonaat, met exact hetzelfde volume, hoogte en oppervlakte. Dat betekent zes verdiepingen, waarin op 9300m² tentoonstellings-, werk- en ontmoetingsruimtes zijn ondergebracht. Samen vormen de gebouwen een kathedraal van ruimte, met veel aandacht voor daglicht, in een uitgeklede architectuur. “Het FRAC is geen museum”, beklemtoont directrice Hilde Teirlinck. “Het is een open huis, waar dialoog tussen kunstenaar en publiek centraal staat. Dat weerspiegelt zich ook in de architectuur van het gebouw. Dat werkt als een toolbox, met modules die heel gemakkelijk naar behoefte aanpasbaar zijn. Open en multifunctioneel.” FRACS? Even situeren: het Fonds Régional d'Art Contemporain-Nord-Pas de Calais is één van de 23 regionale FRAC-fondsen die Frankrijk telt. In 1982 werden die door de regering Mitterand in het leven geroepen om actuele kunst dichterbij de bevolking te brengen, werken aan te kopen én te tonen. In elke regio van Frankrijk een FRAC, waardoor mensen niet langer naar de grote steden moeten trekken om kunst te ontdekken, maar in eigen streek kennis kunnen maken met hedendaagse kunst: dat was het opzet waarmee Minister van Cultuur Jacques Lang de FRAC-fondsen oprichtte. Samen hebben ze maar liefst 24000 werken in hun bezit en vormen daarmee de derde grootste overheidscollectie hedendaagse kunst in Frankrijk. Het FRAC-Nord Pas de Calais zelf beschikt over zowat 1500 werken. Net als bij de andere fondsen gaat het hoofdzakelijk om kunstwerken die dateren van na 1960. “Het FRAC heeft een educatieve rol: mensen in aanraking brengen met hedendaagse kunst. Het is een vorm van missionarissenwerk”, vertelt Teirlinck. “Wat maken kunstenaars vandaag? Welke thema’s kaarten ze aan? Centraal staat werk dat het over onze ‘condition humaine’ heeft, kunst die onze zekerheden doet trillen. In het aankoopbeleid hebben we daarbij, behalve voor beeldende kunst, ook oog voor design. En ook video en fotografie krijgen bijzondere aandacht. Met de tentoonstellingen willen we aan de bezoeker vragen om een eigen kijk te ontwikkelen bij wat hij te zien krijgt.”

FRAC © Philippe Ruault

EXPOSITIES De leefwereld van jongeren vormt het centrale thema van de expositie ‘Nouvelle Génération’. Waar worstelen adolescenten mee tijdens de bijzondere overgang van kind naar volwassene? Welke dromen koesteren ze, welke ontdekkingen doen ze? De expo bestaat hoofdzakelijk uit foto’s, waarvoor uit de eigen collectie werd geput. Een grote muur vol foto’s, posters en teksten roept het beeld van een typische adolescentenkamer op. Grote namen als Gillian Wearing en Robert Doisneau, maar ook nieuw talent behandelen thema’s als muziek, opstand, mode en passies. Soms mooi en poëtisch (Elina Brotherus, Sarah Jones) of vreemd (Torbjorn Rodland) tot licht verontrustend (Annika Von Hauswolff, Gerald Van Der Kaap). ‘Communism never happened’ lezen we iets verder: Ciprian Muresan, die opgroeide in het postcommunistische Roemenië, sneed de letters uit vinylplaten met opnames van propagandaspeeches. Voor wie het wat wilder Lisa Oppenheim, Lunagram (III), 1851/2010, silver toned photogram, exposed to moonlight, 16 x 20 inches, 40,6 x 50,8 cm. Edition 2/4 II AP. Courtesy the artist and Klosterfelde, Berlin

JULI 2014

mag: in het bric-à-brac paviljoentje dat Erik Van Lieshout bouwde, toont hij de video ‘Respect’: acht baldadige minuten met Koerdische buurtjongens en de kunstenaar zelf in de hoofdrollen. Trefwoorden: rondhangen, dealen, ruziemaken, hiphop, pizzabrommertjes en een rode Ferrari. In de andere grote thematentoonstelling ‘Constellations’ worden sterren, zonnen, manen en golven verkend. Centraal staat ‘Per purificare le parole’, een vijfpuntige ster uit terracotta en staal. Het is een werk van Gilberto Zorio, één van de grote namen uit de arte povera. De Italiaanse kunstenaar is gepassioneerd door natuurfenomenen, energie en alchemie. Zijn ster vormt het middelpunt van deze expo en legt verbindingen met alle andere werken. Zoals de recent aangekochte fotoreeks ‘Lunagram (I-VI)’ van de Amerikaanse kunstenares Lisa Oppenheim. Zij ontdekte in een New Yorks archief opnames uit 1851 van de maan. De negatieven op glas bracht ze over op fotogevoelig papier, dat ze door middel van maanlicht ontwikkelde. Daarna kan je nog verder de ruimte in met Panamarenko’s sterrenschipmaquette ‘Verti-vortex’, om bij het sculptuur van Ann Veronica Janssens, de schilderijen van Prudencio Irazabal en de foto’s van Hiroshi Sugimoto in een sublieme oneindigheid terecht te komen. Het levert een poëtische, gebalde expo vol galactische verkenningen op. Ook op de andere niveaus van het FRAC valt nog heel wat te ontdekken. Zo toont Herr Seele schilderijen die hij maakte voor zijn en Kamagurka’s nieuwe stripalbum ‘L’histoire de la Belgique’. Op de mooie bovenverdieping, onder het transparante dak, hangt de jongste collectie van de Belgische ontwerpster Sophie d’Hoore subtiel aan kleerhangers te deinen in de zeebries. Bovendien beschikt het kunstencentrum ook nog over een cinemazaaltje en zijn er doorheen het gebouw ook ‘semi-permanente’ opstellingen te zien. Die blijven een drietal jaar aanwezig, maar worden gedurende die periode geconfronteerd met ander werk. Zo kom je op de eerste verdieping in een indrukwekkende installatie van Latifa Echakhch terecht: de muren van de ruimte bedekte ze met A4-tjes carbonpapier. Door de onderste helft met alcohol te besproeien, is het pigment losgekomen en op de wanden en over de vloer uitgelopen. ‘A chaque stencil une révolution’, zoals het werk, naar een citaat van Yasser Arafat, heet, verwijst naar voorbij protest, waarbij stencils een belangrijk middel vormden om op te roepen tot verzet. De installatie wordt hier knap geconfronteerd met een werk van Isa Genzken, dat de illusie van een kamer in een kamer oproept.

David Douard, Sans Titre, 2009, poster d'après fichier numérique, 118,9 x 84,1 cm. © David Douard, Courtesy Galerie Valentin, Paris & Frac Nord-Pas de Calais

Gilberto Zorio, Per purificare le parole, 1978. Gebakken klei en staal, diameter: 270 cm.

Allemaal samen vormen de getoonde werken uiteraard slechts een greep uit de stevige collectie waarover het FRAC beschikt, met heel wat historische kunstwerken uit de minimal art, de conceptuele kunst, het nouveau réalisme, de popart en Fluxus. Voor het bijeenbrengen van een interessante collectie arte povera riep het FRAC doorheen de jaren de hulp in van Jan Hoet. Als hommage aan zijn bijdrage loopt vanaf september onder de titel ‘Latin Lovers’ een expositie die de arte povera in de schijnwerpers zet.

FRAC NORD-PAS DE CALAIS, DUINKERKE

Constellations: tot 31 augustus 2014 Nouvelle Génération: tot 31 december 2014 www.fracnpdc.fr [WDS]

Hiroshi Sugimoto Celtic Sea, Broscastle (1994). Photographie Noir et Blanc, 50,8 x 65 cm. Collection Frac Nord-Pas de Calais / Courtesy Sonnabend gallery, New York

29

30

KUNSTLETTERS

CUESTA EEN GESPREK MET FREDERIK VAN LAERE Van 19 september tot 19 oktober 2014 kan je in Tielt, op straten en pleinen, hedendaagse kunst ontdekken. Tijdens de vierde editie van het kunstenparcours Cuesta laten zowel bekende namen als opkomend talent eigenzinnige sporen na in de stad. Frederik Van Laere, cultuurfunctionaris te Tielt en gepassioneerd kunstkenner, is de drijvende kracht achter dit kunstenproject. “Als je als curator niet volop zoekt naar mogelijkheden, dan kan je ook niet verwachten dat een kunstenaar voluit gaat.”

Hoe is het idee voor een vernieuwend kunstenparcours als Cuesta gegroeid? Halfweg de jaren ‘80 was hier in Tielt het project ‘Beelden Buiten’ ontstaan, een initiatief waarbij hedendaagse kunst op ongewone buitenlocaties te zien was. Dat was voor die tijd heel experimenteel. Hedendaagse kunst was grotendeels een zaak van veilig beschutte ruimtes zoals musea en galeries. Binnen- en buitenlandse curatoren en artiesten zetten hiermee Tielt op de kaart van de beeldende kunst. Mario Merz, Frans West, Guillaume Bijl en vele anderen toonden hier onder veel belangstelling hun werk. Na tien heel rijke edities kwam er wat metaalmoeheid in het concept, de werkgroep rond de expo verloor wat enthousiasme en er rezen nogal wat vragen bij de blijvende relevantie van een expo in een besloten tuin. Ook het publiek werd dun, wat begrijpelijkerwijs ook politieke vragen deed rijzen over een project dat veel geld en inspanning kostte. Ik heb toen de taak op mij genomen om dit mooie initiatief toch verder te zetten. Maar ik wilde het wel anders aanpakken. Op welk vlak moest Cuesta anders zijn? Ik wilde een project dat in interactie ging met hoe een stad leeft en wordt gebruikt. ‘Beelden Buiten’ vond plaats in een besloten tuin. Niet iedereen had onmiddellijk voeling met wat er daar gebeurde. Een tentoonstelling in de stad vond ik ook veel beter te verantwoorden naar de bewoners toe. Maar: een stadstentoonstelling is veel minder beheersbaar. Het brengt een kluwen aan organisatorische rompslomp mee, gaande van onbegrip van sommige bewoners tot het krijgen van toelatingen, veiligheid en technische ondersteuning. Dit maakt het anderzijds ook wel boeiend. Waar staat de naam ‘Cuesta’ voor? Het motto van Tielt is: Tielt, stad op de hoogte. Die hoogte stelt niet zoveel voor, Tielt ligt slechts enkele meters boven de zeespiegel. Maar dat motto houdt een ambitie in: een stad die op de hoogte wil blijven. Op het idee van die hoogte zocht ik verder tot ik de term ‘cuesta’, de juiste geografische term voor een golfbeweging in het landschap. Bovendien verwijst het naar een queeste of zoektocht. Vanaf september start de vierde editie. Hoe bereid je het project voor? Ik hou niet vast aan een thema. Ik heb wel een ontwerptekst die een licht accent legt, maar een opgelegd onderwerp beperkt de kunstenaar te veel. In eerste instantie start ik met het verzamelen van namen op tentoonstellingen of locatieprojecten. Het werk van een kunstenaar trekt mijn aandacht. Wat erop volgt, kan een atelierbezoek zijn. Maar op dat moment weet ik nog totaal niet of de kunstenaar in het opzet past. Klikt het, dan leidt het tot een aantal bezoeken met de kunstenaar aan de stad. Welke kunstenaars wil je vooral tonen? Ik kies vooral voor kunstenaars die een sterk beeldend karakter behouden. Bovendien vind ik het belangrijk dat een kunstenaar een zeker consequentie aanhoudt en dat wat hij wil tonen klopt binnen zijn beeldtaal. Verder probeer ik binnen de selectie een evenwicht te vinden tussen aankomend talent en gevestigde waarden.

De ark van Koosje Schmeddes

JULI 2014

31

Wat vind je de meerwaarde van een tentoonstelling met buitenlocaties in de stad? Moet je ook rekening houden met specifieke obstakels? De grootste meerwaarde is dat je een ander soort publiek bereikt. Het publiek dat via Cuesta kunst ontdekt kan je opdelen in twee groepen. Er zijn mensen die bewust het plan hebben opgevat een stadstentoonstelling te bezoeken. Die groep is ermee akkoord dat er kunst wordt gecreëerd en dat hiervoor subsidies ter beschikking worden gesteld. Maar je krijgt ook een publiek dat een hedendaags kunstwerk toevallig op haar weg vindt. Vaak staan die mensen kritischer tegenover de rol van de kunstenaar en bevragen ze de noodzaak van kunst meer. Net dat soort confrontaties vormen een uitdaging voor een curator. Sommige kunstenaars betrekken de inwoners van de stad in hun project, dan is de stap naar het publiek vlugger gezet. Ruben Bellinkx bijvoorbeeld schakelde inwoners van de stad in bij zijn videoproject ‘The Table Meeting’: een tiental Tieltse burgers kwam daarbij samen in een bevreemdende situatie onder een tafel. Opname voor de video ‘The Table Meeting’ van Ruben Bellinkx

Reik je de kunstenaars ideeën aan of wijs je op bepaalde plaatsen in de stad die voor hun werk interessant kunnen zijn? Mijn ervaring leert dat mijn voorstellen niet dwingend mogen zijn, want dat lokt bij kunstenaars meestal net een tegenovergestelde reactie uit. Bij de eerste edities van Cuesta wou ik nog te veel controle houden. Ik koos vijf plaatsen uit waar kunstenaars aan de slag konden gaan. Gevolg: geen enkele kunstenaar volgde mijn keuze. Dat leerde me het net heel open aan te pakken: ik toon de stad, de mogelijkheden en wacht dan af welke — soms gekke — voorstellen er op mij af komen. Van daaruit vertrekken we samen om te zien wat we kunnen realiseren. Kan je de deelnemende kunstenaars volledige artistieke vrijheid garanderen? Volledige vrijheid is in een stad niet mogelijk. Soms moet je noodgedwongen ingrijpen, bijvoorbeeld als het stadsbestuur niet akkoord gaat met een gekozen locatie. Zo wil Wannes Goetschalckx bij deze editie een performance doen in de stad. Hij wil zichzelf verhuren als werknemer. Voor zijn productiebudget zal hij elke dag een minimale ingreep doen in de stad. Ik moet nu aftoetsen bij het stadsbestuur of het hiermee akkoord gaat. Het is niet altijd gemakkelijk in te schatten. Bij de vorige editie wou Koosje Schmeddes een schip tonen: een ark in het stadspark. Dat vormde geen enkel probleem. Karl Philips koos ervoor om een performance uit te bouwen rond een wasmachine en een strijkplank die op een hoogteplatform stonden in de stad. Het was een lijdensweg om dat gerealiseerd te krijgen, omdat er heel veel partijen bij betrokken waren. Belangrijk is dat er een wisselwerking in vertrouwen ontstaat. Als de kunstenaar met een idee komt en merkt dat de curator alles in het werk stelt om dit project gerealiseerd te krijgen, dan komt er goodwill van zijn kant. Als je je als curator op voorhand indekt en niet volop zoekt naar mogelijkheden, dan kan je ook niet verwachten dat de kunstenaar voluit gaat. Zijn er tendensen in de hedendaagse kunstwereld die je in dit kunstenparcours hebt binnengesmokkeld? Enkele jaren geleden had je een dominantie van minimaal werk of uitsluitend schilderwerk of performances. Nu is de cross-over veel groter geworden. Een kunstenaar kan zowel furore maken met een minimaal geschilderd paneel als met een performance. De mogelijkheden zijn breder. Nog een tendens: het ecologisch bewustzijn, het idee van transitie leeft sterk in de maatschappij en ook bij kunstenaars. In het zoeken naar alternatieve manieren van leven, van energie opwekken bijvoorbeeld. Zo focust Angelo Vermeulen in zijn kunstprojecten op biologische processen. Karl Philips zoekt hoe mensen in de marge van de stad proberen te overleven. Hij zoekt of creëert vrijplaatsen in een stad waar je kan ontsnappen aan elke regelgeving.

Naast Cuesta organiseer je ook ‘Intra Muros’-tentoonstellingen, waar je opkomend talent een forum biedt. Maak je daarbij een onderscheid tussen professionele of amateurkunstenaars? Wat is amateur of professioneel? Het is belangrijk dat de kunstenaar origineel en relevant werk maakt. Dat kan dus ook het werk van een ‘amateur’ zijn. Onlangs toonde ik het werk van Greet Desal, een studente aan de Tieltse kunstacademie. Bij haar voelde ik dat ze werk op niveau maakt en al een hele artistieke weg heeft afgelegd. Er moet een bepaalde kern zitten in het werk, een experiment, onderzoek waarbinnen de kunstenaar zichzelf in vraag durft te stellen. Kijk, de ene verdient geld met zijn kunst, de andere niet. Kunstenaarschap is meer een manier van leven. Het maken van kunst heeft te maken met een innerlijke noodzaak. Er zijn professionele kunstenaars bij wie die innerlijke gedrevenheid zoek is en amateurkunstenaars die die juist heel sterk hebben. Deelnemende kunstenaars: Lara Mennes, Sarah Van Marcke, Wannes Goetschalckx, Filip Vervaet, Yves Velter, Line Boogaerts, Emmanuel Bayon CUESTA

Tielt Van 19 september tot 19 oktober 2014 www.cuesta.be [Petja Gekiere]

Werk van Tamara Van San

32

KUNSTLETTERS

E-MUSÉE 6 EN 7 SEPTEMBER 2014

ATELIERBEZOEKEN NAJAAR 2014

In september 2013 startte de tweede editie van E-MUSÉE. 16 deelnemers kregen de kans om zich te verdiepen in de prachtige collectie van het Museum voor Schone Kunsten te Gent. Het resultaat van hun ontdekkingstocht kan je op 6 en 7 september 2014 bekijken.

MAARTEN VANDEN EYNDE DROGENBOS, 13 SEPTEMBER 2014 BAR ATELIER: JENS DAWN + FREDERIK VAN DEN STOCK ANTWERPEN, 25 OKTOBER 2014 WARD ZWART ANTWERPEN, 26 OKTOBER 2014 MIL CEULEMANS ANTWERPEN, 16 NOVEMBER 2014 STUDIO SIMPLE GENT, 6 DECEMBER 2014 GALERIE VALERIE TRAAN ANTWERPEN, 13 DECEMBER 2014 Werkfase in het atelier van Wisper. Foto: Bruno Vackier

Liesbet Verschueren (Wisper) begeleidde de workshops en gaf de deelnemers inspiratie en technische mogelijkheden. Via een digitaal platform kregen de deelnemers feedback, opdrachten en tips en hielden ze contact over de evolutie van hun werk. Lieven Van den Abeele (MSK) en Petja Gekiere (KUNSTWERKT) lieten de groep kennismaken met de collectie van het MSK. Alle deelnemers kozen één werk dat ze verder onderzochten in eigen schetsen, schilderijen en reflecties. Een kleur, een sfeer, een thema of iets wat moeilijker te vatten is, sprak hen in dat werk aan. Waartoe dat leidde, tonen ze op 6 en 7 september 2014 in Entrepot Fictief in Gent. Met werk van Karen Aerden, Vera Bekaert, Nicole Boden, Linda Coppens, Catherine Dael, Martine Dor, Erik Hebberecht, Bruno Vackier, Stefaan Van Britsom, Lieva Van de Vijver, Els Van Den Berg, Maria Van den Branden, Marinette Van de Vyvere, Griet Vanheule, Peter Vereecken. Entrepot Fictief, Jakob Van Caeneghemstraat 16, Gent Zaterdag 6 september 2014: 16u-19u Zondag 7 september 2014: 11u-19u

33

JULI 2014

WEDSTRIJDEN PRIJS VAN BUGGENHOUT - KUNSTPRIJS PIETER VANNESTE - KERAMIEK deadline: 30 september 2014 De gemeente Buggenhout richt ieder jaar in de maand oktober een kunstprijs in onder de naam ‘Prijs van Buggenhout - Kunstprijs Pieter Vanneste’. De Prijs van Buggenhout - Kunstprijs Pieter Vanneste wordt dit jaar voorbehouden aan keramiek. Wie kan meedoen? Meerderjarigen die geboren zijn of wonen in de provincies Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams-Brabant en Brussel, in het bezit van een Nederlandstalige, Belgische identiteitskaart. Geldprijs: De winnaar ontvangt een cheque ter waarde van 1.000 euro. Het werk dat de prijs wint, wordt eigendom van de gemeente Buggenhout. Aantal werken en gebruikte materialen: Er worden maximaal twee werken per deelnemer aanvaard, voorzien van de nodige sokkels of een degelijk ophangsysteem, naargelang de aard van het werk. Materiaal: aardewerk / steengoed of gres / porselein / terra cotta. Geen glaswerk. Data: De werken worden binnengebracht op dinsdag 30 september 2014. De kunstenaar wordt verzocht bij ieder binnengebracht werk een korte introductietekst te bezorgen. De vernissage met proclamatie vindt plaats op zaterdag 4 oktober 2014. De tentoonstelling van de geselecteerde werken loopt tot en met zondag 26 oktober 2014. Inlichtingen: Mia Moernaut, Weiveld 12, 9255 Buggenhout – tel. 052/33 49 86 [email protected]

25E WEDSTRIJD DOMAINE DE LA LICE 2014 - HEDENDAAGS TAPISSERIEWEEFSEL (“WANDTAPIJT” GROOT FORMAAT) deadline: 15 oktober 2014

INTERNATIONALE EXLIBRIS- EN KLEINGRAFIEKWEDSTRIJD SINT-NIKLAAS 2015 deadline: 31 oktober 2014

De wedstrijd 'Domaine de la Lice' wil nieuw talent bevorderen en onderzoek stimuleren in het domein van het hedendaagse geweven 'wandtapijt' (groot formaat) en zijn uitvoering. De wedstrijd richt zich tot alle kunstenaars die in België wonen, zonder leeftijdsbeperking. Een tentoonstelling met de geselecteerde werken wordt georganiseerd in het jaar volgend op de wedstrijd.

Elke twee jaar organiseert het Internationaal Exlibriscentrum van de stad Sint-Niklaas een internationale wedstrijd voor exlibris en andere soorten kleine prenten. Het thema voor de wedstrijd 2015 is vrij maar er is een speciale prijs voorbehouden voor het thema ‘het portret’. Iedereen vanaf 18 jaar afkomstig van overal ter wereld, kan deelnemen.

De laureaat van de wedstrijd ontvangt de 'Prix de la Ministre de la Culture de la Fédération Wallonie-Bruxelles', voor een bedrag van 2.500 euro. De Prijs wordt uitgereikt tijdens de vernissage van de tentoonstelling. Het tapisserieweefsel (groot formaat) is een recent werk (minder dan 5 jaar oud). Elke deelnemer presenteert 1 tapisserieweefsel. Groepswerken zijn niet toegelaten. Het tapisserieweefsel is een origineel werk, uitgevoerd door de kunstenaar. Technieken en materialen mogen vrij gekozen worden, voor zover het principe van het vervlechten van draden gerespecteerd wordt. Het minimumformaat is 2m². De hoogte van het werk mag niet meer zijn dan 250 cm. Het tapisserieweefsel kan twee- of driedimensionaal zijn, maar moet een ophanging toelaten binnen de normale voorwaarden van een tentoonstelling. Het inschrijvingsformulier invullen en ondertekenen en daarna als brief opsturen vóór 15 oktober 2014 aan het volgende adres: (niet aangetekend verzenden a.u.b): Concours Domaine de la Lice asbl, Secretariaat, Rena Bachtsevanou, Chazallaan 133, 1030 Brussel.

Bijna alle hoogwaardige grafische technieken zijn toegestaan, van houtsnedes tot digitale prenten. Om de aandacht voor de kwaliteit van de technieken te belonen zijn er drie hoofdprijzen van de stad Sint-Niklaas voor drie verschillende hoofdtechnieken. Daarnaast voorziet het Internationaal Exlibriscentrum nog enkele andere begerenswaardige prijzen. Het totaal van de prijzenpot bedraagt 7.750 euro, de moeite waard dus, om uw kans te wagen. De inzendingen samen met een duidelijk ingevuld registratieformulier dienen vóór 1 november 2014 toe te komen op het volgende adres: Internationaal Exlibriscentrum - Stedelijke Musea Sint-Niklaas - Wedstrijd 2015 Zwijgershoek 14 B-9100 Sint-Niklaas België.

34

KUNSTLETTERS

BOEKEN BELGIUM EXTRA BOLD

FIK VAN GESTEL

RAVAGE

“De Belg. Bestaat hij?” Met die vraag als uitgangspunt maakte illustrator Sanny Winters een typografische voorstelling van wat Vlamingen, Walen en Brusselaars verbindt en van elkaar onderscheidt. Het resultaat is een grafisch alfabet in 128 prenten. Centraal op elke pagina staat een beginletter van een bijzonder stukje Belgische geschiedenis, een opmerkelijk nieuwsfeit, een icoon of held. “Tekst is beeld” is het motto dat Winters hanteert. Voeg daarbij de letterbeperking die ze zichzelf bij elk onderwerp oplegt en je merkt dat er heel wat denkwerk is gestopt in het uitpuren van elke prent. Winters kan dan ook al heel wat geloofsbrieven voorleggen: na haar afstuderen aan de Karel de Grote Hogeschool, won ze onder meer prijzen voor het best vormgegeven boek en de Henry van de Velde Young Talent Award. Ook hier pakt ze uit met prettige, uitgebalanceerde pagina’s. Niet elk basisidee is even spitsvondig, maar soms gaan ingeving en grafische uitwerking naadloos in elkaar over en ontstaat er iets heel moois: Horta’s H, de J-vormige racewagen van Jacky Ickx of Congo verbeeld als zwart hoofd, knap verstrengeld in een grote witte C. Bovendien pleit het voor Winters dat ze niet vervalt in een kritiekloos ophemelen van België, maar ook thema’s aankaart die een andere kant van het land laten zien: de pedofilieschandalen in de Kerk, de dioxinecrisis, de Agusta-affaire of het torenhoge zelfmoordcijfer, bijvoorbeeld. Zo toont ze in dit tricolore boek de sterke kanten van de Belgen en de eigenaardigheden waarmee we liever niet in beeld komen.

‘Storm & stilte’: zo heet de expositie van Fik Van Gestel die nog tot 10 augustus in De Warande in Turnhout loopt. De 63-jarige kunstenaar debuteerde in de vroege jaren ’80 en vormde met schilders als Philippe Vandenberg, Marc Maet en Karel Dierickx een groep die als ‘neo-expressionisten’ werd omschreven. Net als de Italiaanse ‘Transavanguardia’ en de Duitse ‘Neue Wilden’ zorgden ze voor een tijdelijke ‘vulkanische verfuitbarsting’, zoals Willem Elias het omschrijft. Al is er bij Van Gestel dan al geen sprake van ‘wild’ schilderen: daarvoor lijkt hij zich in zijn doeken te veel in te tomen en heeft hij veel aandacht voor het al schilderend verwerken van zijn omgeving. Een trend die hij verderzet wanneer er zich eind jaren ’80 een versobering, verstilling in zijn werk aftekent. “Schilderen is niet meer dan gekleurde vlekken aanbrengen op een drager” liet hij ooit optekenen. Toch laat zijn werk zich niet eenvoudig duiden. Al is er sprake van één constante: de bijzondere aandacht voor de natuur. De vormen en kleuren op zijn doeken vindt hij vaak in zijn groene woon- en leefomgeving. “Waarom staan deze bomen bij elkaar? Hoe komt het dat de ene tak zo groeit en de andere zo? Ogenschijnlijk is het pure chaos, maar dat is het niet, ik zoek en vind structuren." Zo komt hij tot ‘een visuele alertheid’, zoals hij het noemt. Om uit te komen bij krachtige schilderijen die een verlangen tonen naar rust en stilte.

Nog tot 1 september kan je in M-Leuven ‘Ravage’ beleven, een tentoonstelling rond het lot van kunst en cultuur in tijden van conflict. Precies honderd jaar na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog toont het de impact van eeuwen van conflicten op het culturele en artistieke erfgoed in de hele wereld. Dat vormt ook het onderwerp van een lijvig en rijk gedocumenteerd boek bij de expositie. Meer dan dertig essays belichten de impact van oorlogen op het artistieke erfgoed. Het historisch uitgangspunt is de vernietiging van Leuven door Duitse troepen in augustus 1914 en meer bepaald het platbranden van de universiteitsbibliotheek. Maar de vernietiging of diefstal van kunst tijdens oorlogen is van alle tijden. Van de Trojaanse Oorlog tot het conflict in het 21e-eeuwse Midden-Oosten: altijd vallen naast burgers en soldaten ook kunst en cultuur ten prooi aan geweld. Gefascineerd brengen kunstenaars die ravage ook al eeuwenlang in beeld en tonen hoe die vernietiging op haar beurt inspireert tot kunst. Aan de hand van thema’s als verwoestingen van steden, vernielingen van monumenten, beeldenstormen, plunderingen, kunstroof en propaganda legt het boek bloot hoe kunst en cultuur tot het kwetsbaarste bezit van de mensheid behoren. En hoe de verontwaardiging en het verzet over die vernietiging geleid heeft tot het besef van de waarde van monumenten en cultureel erfgoed. En de noodzaak ze te beschermen.

LANNOO, 128 BLZ, 29,99 EURO

SNOECK, 160 BLZ, 32 EURO

MERCATORFONDS, 300 BLZ, 29,50 EURO

35

JULI 2014

MICHAËL BORREMANS 'As sweet as it gets', Michaël Borremans’ overzichtstentoonstelling stevent af op een absoluut record: nooit voordien bracht een expositie in BOZAR zo een massa volk op de been. Bij de expo hoort een vuistdikke catalogus met het meest complete overzicht van Borremans' oeuvre tot nu toe. Ze bevat een uitgebreid interview met de kunstenaar dat, verspreid over het boek, is opgehangen aan thema’s als ‘Van het sublieme tot het absurde’ en ‘Dood en intuïtie’. Borremans’ sleutelwerken worden voorgesteld aan de hand van 59 bijdragen van schrijvers, curatoren, cineasten en muzikanten. Elk van hen brengt een beschouwing bij één specifiek werk van de schilder. Met een caleidoscopisch veelvoud aan persoonlijke interpretaties van Borremans’ oeuvre als resultaat. Bovendien laat het ruim formaat van het boek toe met grote reproducties van de werken uit te pakken, wat bij uitstek de prachtige, vaak wat kleinere tekeningen ten goede komt.

Vele tienduizenden bezoekers, een schare volgers die ‘à la Borremans’ schilderen en uitgebreide lofbetuigingen in een prachtige catalogus: je zou je afvragen wat de kunstenaar met al dat succes moet aanvangen. “Als je alleen maar produceert waarmee je succes hebt, snij je de kanalen van je inspiratie af en bloedt je productie dood”, weet hij. “Gelukkig ben ik oud en wijs genoeg om dat te beseffen.”

Vier schildpadden proberen een tafel in beweging te krijgen, drie honden vallen een stoel aan, een groep mannen ondergaat een vreemd ritueel waarbij ze een tafel optillen door die tussen hun tanden te klemmen: het intrigerende werk van Ruben Bellinkx ‘zoekt’ de confrontatie niet, maar ‘onderzoekt’ die, heel subtiel. De beelden in de tekeningen, films en installaties van de jonge Belgische kunstenaar zijn verfijnd en gestileerd. Maar in de ogenschijnlijk serene taferelen ontspint zich een drama, altijd is er een element van dwang aanwezig. Bij de vreemde ontmoeting van levende wezens met levenloze objecten worden mens en dier klemgezet, een structuur opgedrongen. Kraaien moeten in formatie vliegen, konijnen worden in ladekasten gestapeld. ‘Geen obstakel, geen kunst’, zo definieert Bellinkx zijn werk.

Het boek ‘No obstacle, no image’ behandelt de verschillende facetten van zijn werk: van voorbereidende fase, tekeningen, maquettes tot het eigenlijke werk. Een bijgevoegde dvd over de totstandkoming van ‘The Throphy’ geeft een bijzondere inkijk in de lange, moeizame weg van idee tot uiteindelijke realisatie. Een rendierkop in een woonkamer opgehangen als trofee blijkt tot een levend exemplaar te behoren. We volgen Bellinkx in zijn zoektocht naar een rendier, de bouw van maquettes en de filmset tot bij de uiteindelijke shoot. Met aandacht voor detail en grote zorg over elke aspect van de uitwerking toont Bellinkx waar het hem om gaat: het duwen tegen de grenzen van de onmogelijkheid.

Nog tot 3 augustus kan je je in BOZAR vergapen aan Borremans’ werk vol ‘wrede ademafsnijdende schoonheid’, zoals Joost Zwagerman het in de catalogus verwoordt. Voor nadien rest dit knap boek om je te verdiepen in Borremans universum vol prachtige alledaagse vreemdheid en misleidende tekens. HATJE CANTZ, 304 BLZ, 49,80 EURO

RUBEN BELLINKX

MER. PAPER KUNSTHALLE, 208 BLZ, 39 EURO

36

ZOEKERTJES AANGEBODEN: MATERIAAL KERAMIEKOVEN MET TOEBEHOREN Ik stop met mijn keramiek-atelier. Te koop: oven, compressor met spuit voor glazuren, werktafel, giettafels, alle gerief. Grondstoffen voor gietklei en glazuren. Glazuren, klei. De oven is niet nieuw maar in perfecte staat! 1000 euro voor alles. gsm: 0486/ 12 49 79 mail: [email protected] NON-TOXIC ETSMATERIAAL Lascaux verschillende nummers, Johnson en Mistrol. Etsbakjes en papierbad voor drinking papier voorafgaand aan afdrukken. tel: 00329 2300192 gsm: 0032475353168 mail: [email protected] KERAMIEKOVEN ROHDE De keramiekoven Rhode TE 145 opdeelbaar in 2 niveaus, bouwjaar 2005; spiralen vervangen in 2011; gasveren van het deksel onlangs vervangen; inclusief 2 ovenplaten, en sturing; alles samen te koop aan 1500 euro (incl. btw). Afgehaald in ons atelier. tel: 014418283 gsm: 0476598907 mail: [email protected] GEZOCHT: MATERIAAL TWEEDEHANDS ETSPERS Tweedehands etspers van het Duitse merk Breisch gezocht. Bij voorkeur nog in goede staat. Alle info is welkom. gsm: 0468/255092 mail: [email protected] TE HUUR: SCHILDERSEZELS Het FWRO (Fonds voor wetenschappelijk reuma onderzoek) verhuurt een 30-tal schildersezels. Per dag, weekend, midweek,… De opbrengst van de verhuur gaat voor 100% naar het wetenschappelijk onderzoek. url: http://www.r-euma.be mail: [email protected] ETSATELIER / MATERIAAL Ik ben op zoek naar materiaal om mijn eigen etsatelier in te richten. Alles is welkom: van naalden over inkt, papier, zuurbakken, warmplaat, etspers... Prijs overeen te komen. tel: 050348901 gsm: 0472 308087 mail: [email protected] AANGEBODEN: ATELIERRUIMTES ATELIERRUIMTE SINT-NIKLAAS Te huur: prachtig atelier met veel lichtinval, atrium en tuin. Nieuwbouw, doucheruimte, toiletten, keuken, verwarming, alarminstallatie. 200 m² binnenruimte, 1000m² tuin. Gedeeld atelier voor verschillende disciplines zoals schilderen, beeldhouwen, juweelontwerpen (werkbank ,wals,... aanwezig). Goed bereikbaar. gsm: 0473864858 mail: [email protected]

KUNSTLETTERS Uw zoekertje in KUNSTLETTERS? Op www.kunstwerkt.be kan je nu (na eenvoudige registratie) zélf je zoekertjes (met foto’s) plaatsen. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTERS: 12 september 2014.

ATELIERS EN GEDEELDE WERKPLEK IN MECHELEN Zeefdrukstudio Unspill (Mechelen) neemt initiatief voor de opstart van een professionele, eigentijdse, creatieve gedeelde werkplek met individuele ateliers voor vormgevers en kunstenaars in Mechelen! gsm: 0032483414740 url: http://www.unspill.be mail: [email protected] ATELIERRUIMTE IN BRUGGE De KunstGroepBrugge vzw heeft verschillende ateliers te huur in Brugge. Voor beeldende kunstenaars en schrijvers woonachtig, werkende of afkomstig van Brugge en omgeving. tel: 050375597 gsm: 0492722973 url: http://www.kunstgroepbrugge.be mail: [email protected] CITYCENTRE ANTWERPEN: ATELIER TE HUUR! 2 plaatsen in het atelier vrij! 200 euro per persoon. Hoog plafond (4m) en houten vloer in centrum Antwerpen/ Hopland, ca. 16m² eigen oppervlakte + vrij veel opslagruimte in de kelder. Graag iemand uit design/ mode/jewelry/rustige werken mail: [email protected] ATELIER TE HUUR Mijn vriend en ik wonen in een huisje in Gentbrugge. We hebben boven ons woongedeelte een geïsoleerde zolderkamer die we graag beschikbaar zouden willen stellen als atelier. Ongeveer 30m² met drie grote dakramen en centrale verwarming. In de ruimte zelf is geen water, maar een verdieping lager bevindt zich de badkamer. Prijs: 150 euro/maand. gsm: 0495198841 mail: [email protected] OPROEP OM GEMEENSCHAPPELIJK ATELIER TE DELEN. Prosperos vzw in wording zoekt creatievelingen om een gemeenschappelijk atelier te delen in Oud-Heverlee. Prosperos vzw zal zich enerzijds engageren om de ateliers te beheren en te onderhouden en anderzijds om in de ateliers lessenreeksen, workshops te organiseren. Interesse? url: http://www.prosperos.be mail: [email protected] KERAMIEKATELIER IN PORTUGAL In hartje Portugal hebben wij een compleet ingericht keramiekatelier te huur. U kunt hier bv zelf les geven aan uw eigen cursisten. Huurprijs is 175 euro per maand, incl. water en elektr., excl: gas, klei, grondstoffen, begeleiding en onderdak. Wij hebben 2 huisjes in de verhuur waarvan 1 voor langere periode. gsm: 0351926897767 url: http://www.quintadatapadinha.com mail: [email protected] GEZOCHT: ATELIERRUIMTES ATELIERRUIMTE ANTWERPEN Ik ben een sieradenontwerpster en op zoek naar een licht atelier van ca. 30 à 40 m² incl. water. In Antwerpen of Gent. Wie helpt mij verder? gsm: 0647585600 mail: [email protected]

KUNSTKRING HEUSDINE DESTELBERGEN Onze kunstkring is op zoek naar een atelierruimte voor keramiek, schilderen en beeldende kunst van 250 tot 400 m², liefst in Destelbergen of omstreken van Gent. mail : [email protected] tel: 092319901 gsm: 0479504776 mail: [email protected] WOON/WERK ATELIER ANTWERPEN Ik ben productontwerper van Nederlandse bodem en op zoek naar een ruimte waarin ik kan wonen en werken in 'enig' comfort. Liefst gelijk of groter dan 40m 2. tel: +31640168804 mail: [email protected] GEZOCHT: SCHILDERSATELIER GENT Ik ben student schilderkunst en zoek voor de zomer en het komende academiejaar een geschikte werkplek. Mag gerust een beetje vuil of bouwvallig zijn. Budget 150 euro+. tel: 0472276831 mail: [email protected] HOUTATELIER ANTWERPEN Ik zoek een houtatelier rond Antwerpen, waar ik 2 dagen in de week gebruik kan maken van de grote machines (paneelzaag - vandiktebank - topi – vlakschaafmachine-…) voor het maken van klein meubilair/ objecten in kleine oplage. gsm: 0486 44 23 66 mail: [email protected] ATELIER REGIO LEUVEN GEZOCHT Schildersatelier gezocht in regio Leuven. gsm: 0495495347 mail: [email protected] ATELIER GEZOCHT: 100 TOT 150M 2 KOPEN/HUREN IN REGIO GENT Vzw Inktopus is dringend op zoek naar een atelier (100 à 150 m²) (eventueel met kleine woonst). In dit atelier zou een open grafische werkplaats komen (zeefdruk, hoogdruk, diepdruk, ...). gsm: 0472 407484 mail: [email protected] CREATIEVE LOCATIE VOOR WORKSHOP WEEKEND LIMBURG Ik ben op zoek naar een locatie in Limburg, liefst omgeving Hasselt-Genk, 100m² met sanitaire voorziening om op 23 en 24 augustus een creatieve 2-daagse te laten doorgaan met airbrushtechnieken: opslagplaatsen (leeg weliswaar), ateliers, grote garages, leegstaande zaal, een oud klaslokaal, een schuur? mail: [email protected] AANGEBODEN : TENTOONSTELLINGSRUIMTES CAT (CENTRUM VOOR ARTISTIEK TALENT) Mooie en zonnige tentoonstellingsruimte voor beeldende kunstenaars in het Citadelpark in Gent. Nog beschikbaar voor juli 2014 en augustus 2014 of voor een pop-up tentoonstelling gedurende een weekend. tel: 092229400 gsm: 0475653911 mail: [email protected]

JULI 2014

37

BELANGRIJK: DE VOLLEDIGE VERSIE VAN DEZE OF ANDERE ZOEKERTJES VIND JE OP WWW.KUNSTWERKT.BE POP-UP GALERIJ Prachtig vernieuwde galerijruimte, +/- 75m²; uitstekende ligging aan marktplein Rupelmonde. Eventueel atelier in aangrenzend gebouw. Als pop-up of permanente ruimte bruikbaar. gsm: 0473520711 mail: [email protected] AMAZING ART GALLERY Amazing Art Gallery is een nieuwe galerij in Oudenaarde. De galerij stelt een uitgeruste ruimte ter beschikking voor exposities. gsm: 0493790340 mail: [email protected] MULTIFUNCTIONELE RUIMTE TE HUUR Polyvalente ruimte te huur in Borsbeek (nabij Antwerpen), zeer goed bereikbaar en toegankelijk, geschikt voor workshops, tentoonstellingen, voorstellingen, kortlopende projecten, ... Opp: 150m² op gelijkvloers met grote ramen en veel licht. tel: +32 3 366.61.10 gsm: +32 476 69.20.03 mail: [email protected] GEZOCHT : TENTOONSTELLINGSRUIMTES YOGINI ZOEKT MUUR IN YOGASCHOOL Om tekeningen te exposeren. mail: [email protected] AANGEBODEN: ANDERE KUNSTGIETERIJ Kunstgieterij (verloren wastechniek), gespecialiseerd in het gieten en reproduceren van beelden in brons, fabricatie van siliconemallen ... tel: 0486 30 94 10 mail: [email protected] KUNST EN RECHT Advocatenkantoor gespecialiseerd in kunst en recht, behandeling van alle juridische kwesties waar kunstenaars mee te maken krijgen. Betaalbaar tarief. tel: 03/291 77 54 mail: [email protected] DEEL 2 VAN NIEUW BOEK IN KLEUR Nog kunstenaars welkom voor DEEL II van een nieuw boek in kleur. Stuur onmiddelijk een site of foto's van werken. mail: [email protected] GEZOCHT: ANDERE GEZOCHT: KUNSTENAARS VOOR BLAUW Expo ‘Blauw’ is een ode aan de blauwe mijnwerkersjassen. 25 jaar na de sluiting van de steenkoolmijnen in Beringen, wil CC Beringen een hulde brengen aan de mijnwerkers van toen. Hiervoor doen we een beroep op beeldende kunstenaars die hun werk voor deze gelegenheid willen tentoonstellen. Het thema is 'blauw'. tel: 011450317 url: http://www.ccberingen.be mail: [email protected]

GEZOCHT: DEELNEMERS EXPO De KunstGroepBrugge VZW organiseert van 19 tot 28 september 2014 een tentoonstelling in het voormalig kantoorgebouw van de politie. Het volledige gebouw is ter beschikking en elke kunstenaar krijgt zijn persoonlijke ruimte. Inschrijven kan tot 25 juli 2014. tel: 050375597 gsm: 0492722973 url: http://www.kunstgroepbrugge.be mail: [email protected] M-ATELIER 2014-2015 ZOEKT DEELNEMERS Is de stap van atelier naar toonmoment nog te groot? Is de kloof tussen denken en doen nog te diep? Of twijfel je of je je wil inschrijven aan een kunsthogeschool? Voltooide je reeds een kunstopleiding en weet je niet welke richting je uit wil? Dan is het M-ATELIER misschien iets voor jou! url: http://www.mleuven.be/ hedendaagse-kunst/m-atelier/ mail: [email protected] GEZOCHT: WILDE IDEEËN VOOR STADSFESTIVAL WildeMannen WoesteWijven (WMWW) is een avontuurlijk stadsfestival voor kinderen in Gent. Op 4 en 5 oktober 2014 wordt de hele stad ingepalmd door muzikale acts, prikkelende installaties en theatrale gebeurtenissen.Kinderen staan in het midden van de belangstelling. Heb je een waanzinnig idee dat zou passen binnen dit festival, schrijf je dan in en misschien wordt jouw idee dé blikvanger. url: http://www.wildemannenwoestewijven.be mail: [email protected] WILRIJK ZOEKT ONTWERPER VOOR NIEUWE GEITETROFEE Wilrijk reikt elk jaar de Geitetrofee uit aan een verdienstelijke inwoner of vereniging. Het district gaat op zoek naar een nieuw ontwerp voor het beeldje dat bij deze prijs hoort en schrijft daarvoor een wedstrijd uit. tel: tel. 03 338 53 47 mail: [email protected] ERVARING MET ROOKSTOKEN EN ANDERE PRIMITIEVE TECHNIEKEN? Wij zijn een dagcentrum uit het Gentse en hebben een klein keramiekatelier. Voor de afwerking van onze potten zoeken we naar alternatieven voor glazuren zoals rookstoken, pitfire,...Wie heeft ervaring met rookstoken of nog andere technieken en wil ons wat vooruithelpen door wat van die ervaring door te geven? Bedankt. gsm: 0474 90 86 81 mail: [email protected] mail: [email protected] JONGE TEKENAAR ZOEKT LESSEN Ik zoek lessen om mijn tekenkunst te verbeteren. Ik heb ondertussen een eigen stijl ontwikkeld, waar ik mee verder wil gaan en wil dit talent graag uitbreiden. Weet jij waar ik terecht kan? Regio Antwerpen. url: http://nicolas-dk.tumblr.com/ mail: [email protected] ART BARREL KUNSTPROJECT Wij zoeken 50 kunstenaars voor een uniek kunstproject. Wie gaat de uitdaging aan om met olievat een kunstwerk te maken? De ‘art barrels’ zullen tentoongesteld worden in november 2014 in de Art Gallery van het Casino in Middelkerke. gsm: 0474/98 91 46 mail: [email protected]

KUNSTENPROJECT ‘OVER VLOED’ OPROEP Van 9 tot 25 mei 2015 loopt in Ranst het kunstenproject ‘Over Vloed’ rond in-situkunst aan/op het water. Deze kunstenroute langs de kleine Nete te Emblem biedt een platform voor (semi-)professionele kunstenaars uit de brede regio om ‘in-situ’ kunst te creëren. Het is een open uitnodiging om een cross-over tussen kunst en natuur in beeld te brengen. Het thema ‘Over Vloed’ verwijst naar het uitzonderlijke natuurgebied en de waterhuishouding nabij de kleine Nete te Emblem. ‘Over Vloed’ verwijst tevens naar de ongebreidelde mogelijkheden voor de kunstenaars om ‘in-situ’ kunst te voorzien aan/op het water op vooraf geselecteerde locaties met een natuurlijk karakter. Vanaf 9 mei 2015 is het project geopend voor het brede publiek en wordt een toeristische lus voorzien langsheen de diverse kunstwerken die de voorbijganger per fiets of te voet kan verkennen. Kandidaturen kunnen ingediend worden tot en met 17 oktober 2014. Meer info vind je via www.kunstwerkt.be

MEER INFO EN ANDERE ZOEKERTJES VIND JE OP WWW.KUNSTWERKT.BE

38

KUNSTLETTERS

AGENDA EXPOSITIES EN EVENEMENTEN WEST-VLAANDEREN KUNSTZOMER IN SINT-ELOOIS-WINKEL expo | Sint-Eloois-Winkel | 15 juni tot 24 augustus 2014 Sculpturen: Carlos Caluwier, Eric Ingels, Jean-Pierre Lambrechts, Koen Dewaele, Katelijn Schietgat, John Vandelanotte, Luc Bulteel, Rita Craeynest, Rudy Duyck, Marc Roos, Silke De Bolle. Schilderijen: Els Boedts. In Manorhoeve. ZOMEREXPO MOLEN STENEDORP expo | Stene bij Oostende | 24 juli 2014 Christiane Lestaeghe (keramiek en schilderijen) en Nicole Zoete (keramiek en grafiek) stellen hun werken tentoon in de molen van Stene. EDMOND DUBRUNFAUT expo | Oostende | 15 juni tot 27 juli 2014 Tekeningen, schilderijen en wandtapijten van de Belgische schilder en muralist Edmond Dubrunfaut. In Galerie Theobalds Boothuisje. CABIN ART expo | St. Idesbald | 31 mei tot 15 september 2014 Dertig strandcabines worden beschilderd met geselecteerde werken en zijn te bezichtigen van op de dijk. Met o.a. werk van Frie Hardeman en Jef Hoornaert. OORLOGSBLIKKEN expo | Ieper | 9 mei tot 10 oktober 2014 Groepstentoonstelling rond het thema ‘Oorlogsblikken’: 52 geselecteerde werken met o.a Frie Hardeman en Jef Hoornaert. KUNSTROUTE IN HET TORHOUTS OMMELAND expo | Torhout | 26 april tot 31 oktober 2014 Nicole Gios neemt deel aan de kunstroute in het Torhoutse Ommeland. EINDWERK VRIJE GRAFIEK TANIA VERHELST expo | Oostende | 21 juni tot 31 juli 2014 Eindwerk van Tania Verhelst (Kunstacademie Aan Zee) in Galerie Beausite. Ze toont er een installatie over het beeldverhaal in linosnedes, houtsnedes, etsen en monoprints. KUNSTZOMER IN SINT-DENIJS expo | Sint-Denijs (Zwevegem) | 28 juni tot 27 juli 2014 Sculpturen van Rita Craeynest. EXPO IN KUNSTHUIS ARTINE expo | Oostende | 30 juni tot 13 juli 2014 Sonja Michiels & Albert Nielandt met gastkunstenaars Hilde Bonnaerens en Martine Bossuyt in Kunsthuis Artine. TENTOONSTELLING DENISE DIERICKX EN CECILE VAN ACKER expo | Brugge | van 2 tot 13 juli 2014 Denise Dierickx (aquarel, acryl) en Cecile Van Acker (beelden, keramiek) in het Brugse Vrije. KUNSTKRING DE KANNEBLOMME expo | Gistel | van 5 tot 13 juli 2014 Kunstkring de Kanneblomme stelt tentoon in het Cultureel Centrum van Gistel.

DORIS GRIETEN - ERMANI expo | Oudenburg | 6 juli tot 5 oktober 2014 Schilderijen en papierjuwelen van Doris Grieten grafiek van Ermani – Jurgen Herman. In t’Fruythofke. BEELDENROUTE IN LISSEWEGE-BRUGGE EDITIE 2014 expo | Lissewege | 11 juli tot 14 september 2014 20e editie van beelden in het Witte Dorp. Met o.a. Nicole Gios. KUNST IN DE MOLEN VAN STENE DORP expo | Oostende | van 18 tot 24 juli 2014 Zomerexpo met werk van Nicole Zoete (etsen en keramiek), Christiane Lestaeghe (schilderijen, beelhouw en keramiek).

DEMONSTRATIETENTOONSTELLING expo | Stekene | van 23 tot 24 augustus 2014 ARTificium vzw organiseert tijdens het Ambachtelijk weekend een multidisciplinaire demonstratietentoonstelling waarop 10 kunstenaars hun werk toelichten en demonstreren. IN OC De Statie. KUNST- EN HOBBYMARKT evenement | Stationsstraat 25 | 14 september 2014 Kunstenaars en hobbyisten laten hun kunde zien op de kunst- en hobbymarkt te Lebbeke. MULTIDICIPLINAIRE TENTOONSTELLING expo | Stekene | van 25 tot 28 september 2014 ARTificium stelt op uitnodiging van Parochiefeesten tentoon in de kerk van Klein-Sinaai.

ONDER DE PLIMSOLL-LIJN expo | Koksijde | van 8 tot 31 augustus 2014 Een tentoonstelling waarin grafiek van Patrick Coenye samengaat met de poëzie van Mark Insingel. In Galerij Keunekapelle.

EXPO 10 JAAR ALTAMIRA expo | Beveren | 18 t.e.m. 26 oktober 2014 Altamira bestaat 10 jaar en viert dat met een tentoonstelling in Kasteel Cortewalle.

CONTEMPORARY ART FLANDERS expo | Kortrijk | 1 september tot 31 oktober 2014 Expo van hedendaagse kunst met het thema ‘kleur’. Beeldend kunstenaars en fotografen nemen deel. Ook digitale kunst en glaskunst of juwelen komen aan bod.

ANTWERPEN

DE SCHILDERS VAN DUDZELE expo | Brugge | van 6 tot 27 september 2014 Tentoonstelling van schilderijen van de leerlingen uit het atelier in Dudzele (afdeling van deeltijds kunstonderwijs Brugge). In Bogardenkapel. KUNST ONDER STROOM - TRANSFO ZWEVEGEM expo | Zwevegem | van 13 tot 28 september 2014 Werk van 42 kunstenaars die deelnamen aan Kunstzomer 2014 (sculpturen, schilderijen, keramiek, fotografie, tekeningen). OOST-VLAANDEREN

VERSTILDE BEELDEN expo | Hingene (Bornem)a | 31 mei tot 30 oktober 2014 10 beeldende kunstenaars in de tuin van De Notelaer, een uniek stiltegebied aan de Schelde. EXPO expo | Mol-Ezaart | 12 juli tot 14 september 2014 Maria Mertens, Annie Mertens, Hilde Joos, Elisabeth Schlömer stellen hun werken voor in de Kapel van Mol-Ezaart. KUNST IN LAZERNIJ expo | Rumst | van 15 tot 24 augustus 2014 Het opgelegde thema ‘Ruïnes’ wordt door de kunstenaars in hun eigen discipline uitgewerkt. De kunstenaars: Suzy Bryon, Annita Verschoren, Maria Van Laer, Renée Janssen, Jacqueline Mourice, Jeanine Van Durme, Hilde De Keye, Mia Van Leeuwen en Frank Van Laer.

KUNSTBIËNNALE LEBBEKE expo | Lebbeke | 28 juni tot 27 juli 2014 Tentoonstelling van de geselecteerde kunstwerken in Galerie De Fontein.

KUNST & CREA evenement | Rumst | 15 augustus 2014 Allerhande kunst- en handwerkcreaties van eigen fabricaat worden gepresenteerd aan de Lazaruskapel.

KUNSTZOMER IN DEINZE expo | Deinze | 15 juli 2014 tot 15 september 2014 Schilderijen van Suzie Lejaeghere in Brasserie Bruno te Deinze.

EXPO RENÉ JAQUES expo | Berchem (Antwerpen) | 7 september tot 25 oktober 2014 René Jaques stelt zijn werken tentoon in de IJsfabriek.

KUNSTZOMER IN EKE expo | Eke | van 23 tot 31 augustus 2014 Sculpturen: Marc Roos, Luc Bulteel. Schilderijen: Luc Bulteel, Olivier Bulteel, Isabelle Bossuyt, Suzie Lejaeghere, Nina Verschaetse in CC De Brouwerij. Schilderijen: Katrien Vandenberghe, Urbain Vandeplancke. Keramiek: Johan Herman. In CC Nova.

EXPO OLENSE KUNSTKRING expo | Olen | van 18 tot 19 oktober 2014 De leden van OK2000 (Olense Kunstkring) stellen hun werken tentoon in het PC Boekelheem Olen: keramiek, schilderijen, beelden.

KUNSTZOMER IN NAZARETH expo | Nazareth | van 23 tot 31 augustus 2014 Sculpturen: Eric Vacquier. Schilderijen: Inge Depraetere, Carl Bevernage. In CC De Zwaan. Beschilderde keramiekborden: Annie Messely. In Erfgoedhuis.

JULI 2014

LIMBURG OXYGEN expo | Wellen | 1 juni tot 27 juli 2014 Tentoonstelling door Lies en Bert Daenen, met de natuur in al haar verscheidenheid als onuitputtelijke inspiratiebron.

BEELDHOUWVIJFDAAGSE IN DE ARDENNEN Houffalize | 27 juli tot 1 augustus 2014 Onder begeleiding van ervaren beeldhouwster en docent Leen Kessels gaan we hakken in albast of speksteen.

WORKSHOPS EN CURSUSSEN

WORKSHOP INTEGRATIETECHNIEKEN Kessel | van 3 tot 6 augustus 2014 Vierdaagse workshop door Veerle Rooms: experimenten met de nieuwe media en klassieke grafische kunsten. 3 technieken - 3 gelaagdheden.

BEELDHOUWEN AAN ZEE De Haan | van 7 tot 11 juli 2014 Intensieve beeldhouwworkshop onder professionele begeleiding van beeldhouwer Henk Korthuys.

FOTO-GRAFISCH-ZEEFDRUKKEN IN CMYK Kessel | van 22 tot 25 augustus 2014 Deze driedaagse workshop door Wilfried Pulinckx dompelt je onder in de magie van optische kleurmenging.

WORKSHOP TEKENEN Mortsel | 7 juli 2014 Deze cursus leert je gericht kijken naar alles om je heen en dat vast te leggen op verschillende manieren. Een ontdekkingstocht (voor volwassenen). ABSTRACTE COMPOSITIE, CHINESE PENSEELHANTERING EN RITME Vilvoorde | 9 juli 2014 Praktijkoefeningen rond penseelhantering, compositie (tegenstelling in de eenheid), ritme en beeldende principes rond abstractie. KLEURENLEER, ABSTRACTE DIEPTEWERKING EN LANDSCHAPSELEMENTEN Vilvoorde | van 10 tot 11 juli 2014 Praktijkoefeningen rond: het efficiënt samenstellen van kleuren en kleurcontrasten. DE TEGENGESTELDE DIEPTEWERKING IN HET PORTRET Vilvoorde | van 12 tot 13 juli 2014 Deze workshop beoogt een vormgeving waarbij tegengestelde signalen voor de dieptewerking met elkaar strijden. De resultaten zijn een mix van expressieve en experimentele vormgeving. WORKSHOP PASTELKRIJTJES MAKEN EN ONDERGRONDEN Beringen-Koersel | 13 juli 2014 Kunstenaarscollectief Curtista organiseert een workshop pastelkrijtjes maken en ondergronden. ZOMERGAART Utrecht | van 16 tot 20 juli 2014 Inspirerende vijfdaagse workshops: beeldhouwen in steen, vormen in klei, edelsmeden, mixed media: schilderen en tekenen. WORKSHOP MONOTYPE Kessel | van 20 tot 23 juli 2014 4-daagse grafiekworkshop rond monotype, de meest schilderachtige onder de grafische technieken. Door Hilde Van den Heuvel. EXPERIMENT MET DIEPBRUIN PIGMENT Kessel | van 26 tot 27 juli 2014 Centraal in deze workshop staat het combineren van bister en collagetechnieken. Org.: door Atelier Blauwhof.

KERAMIEK Zulte | 1 september 2014 tot 1 december 2014 Nieuwe reeks van 10 sessies pottenbakken. Door Terry Van Hoecke DESSINONTWERPEN Maastricht | 20 september tot 15 november 2014 Deze cursus leert je niet alleen hoe je dessins moet maken met Adobe Illustrator, maar geeft je ook inzicht in het beroep dessinontwerper.

VOOR UITGEBREIDERE INFO SURF JE NAAR OP WWW.KUNSTWERKT.BE

Een tentoonstelling, kunstenroute, workshop of ander evenement gepland? Op www.kunstwerkt.be kan je nu (na eenvoudige registratie) zélf je aankondigingen (met foto’s) plaatsen. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTERS: 12 september 2014. BELANGRIJK: DIT IS DE BEKNOPTE VERSIE VAN DE AGENDA. VOOR DE VOLLEDIGE AANKONDIGINGEN KAN JE TERECHT OP WWW.KUNSTWERKT.BE

39

Project

HET VERBORGEN WERK #2

Kunstzomer

LEIESTREEK

Gesprekken met kunstenaars

JOHAN CRETEN

Tentotips

PATRICK GUNS