2011
Knipperlichten Vennootschapsrecht
Bart Bellen
17 februari 2011
M inerv ast raat 5 • 19 30 ZAV EN TEM • T +32 ( 0) 2 275 00 75 • F +32 ( 0) 2 275 00 70 • w w w .co nt rast -l aw .be
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 2
I. Wetgeving
Starters BVBA of S-BVBA Wet 12 januari 2010 • Als stimulans voor oprichten van nieuwe vennootschappen na
financiële crisis • Oprichting sinds 1 juni 2010 mogelijk
• Geen nieuwe of afzonderlijke vennootschapsvorm maar wel variatie van de gewone BVBA reeds bestaande regels uit W.Venn. zijn van toepassing, met
uitzondering van nieuwe afwijkende regels specifiek van toepassing op S-BVBA 3
I. Wetgeving: S-BVBA – Wet 12 januari 2010
Afwijkende regels S-BVBA • Oprichters: enkel natuurlijke personen die niet meer dan 5%-participatie in andere vennootschap met beperkte aansprakelijkheid bezitten; • Bestuur: slechts door natuurlijke personen; • Werknemers: max. 4 voltijdse werknemers; • Startkapitaal: – Eerste vijf jaar: min. 1 €
;
– Na vijf jaar: min. 18.550 € (opm.: notariële akte vereist!)
4
I. Wetgeving: S-BVBA – Wet 12 januari 2010
Startkapitaal van min. 1 € Beschermingsmechanismen • Binnen eerste 3 jaar: persoonlijke aansprakelijkheid van oprichters bij faillissement van vennootschap indien ontoereikend vermogen sinds oprichting wordt aangetoond • Na 3 jaar: hoofdelijke aansprakelijkheid van vennoten jegens
belanghebbenden voor eventueel verschil tussen bedrag van reëel geplaatst kapitaal en 18.550 €
5
I. Wetgeving: S-BVBA – Wet 12 januari 2010
Startkapitaal van min. 1 € Beschermingsmechanismen • Oprichters zijn verplicht om zich bij opstellen van financieel plan te laten bijstaan door erkende boekhouder, externe accountant of bedrijfsrevisor • Verhoogde reserveringsplicht: 25% van jaarlijkse netto-winst • Zolang maatschappelijk kapitaal niet minstens 18.550 €, benaming „starter‟ verplicht + geen kapitaalvermindering mogelijk
6
I. Wetgeving: S-BVBA
Starters BVBA of S-BVBA KB 27 mei 2010 • Oprichters overhandigen vóór oprichting van vennootschap aan notaris financieel plan waarin bedrag van maatschappelijk
kapitaal voor volgende eerste 2 jaar wordt verantwoord • Financieel plan dient minstens 4 delen te bevatten: – Beschrijving van op te starten vennootschap; – Geprojecteerde balans; – Geprojecteerde resultatenrekening; – Geprojecteerde vermogensstromentabel 7
S-BVBA • Nieuwe vennootschapsvorm: S-BVBA
• Waarom?
8
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 9
I. Wetgeving
Melding belangrijke deelnemingen Nieuw art. 515bis W.Venn • Wet van 18 januari 2010 (wijziging van anti-witwaswet van 11 januari 1993) • Invoering van nieuw art. 515bis W.Venn.:
identificatieverplichting voor belangrijke deelnemingen in bepaalde niet-beursgenoteerde NV‟s
• Analoog van toepassing op Comm. VA
10
I. Wetgeving: Melding deelnemingen – Art. 515bis W. Venn.
Toepassingsgebied Wie? • Van zodra aandeelhouder (rechtstreeks of onrechtstreeks) 25% of meer van de stemrechtverlenende effecten verwerft in nietbeursgenoteerde NV of van zodra aandeelhouder onder deze drempel zakt • Aandelen aan toonder of gedematerialiseerde effecten (aandelen
op naam identiteit gekend a.h.v. register van aandelen op naam) • Graduele verdwijning van effecten aan toonder (uiterlijk op 31/12/2013); regeling blijft relevant voor gedematerialiseerde
effecten 11
I. Wetgeving: Melding deelnemingen – Art. 515bis W. Venn.
Toepassingsgebied Wat? • Kennisgeving aan vennootschap van exacte aantal effecten dat aandeelhouder bezit • Enkel van toepassing op stemrechtverlenende effecten, ongeacht of zij kapitaal vertegenwoordigen: Wel: winstbewijzen (indien statutair stemrecht verleend) Niet: aandelen zonder stemrecht • Binnen 5 werkdagen volgend op dag van verwerving 12
I. Wetgeving: Melding deelnemingen – Art. 515bis W. Venn.
Sancties •
Voorzitter Rb. v. Kh. op verzoek van vennootschap / stemgerechtigde aandeelhouders:
1. Schorsing van rechten verbonden aan betrokken effecten gedurende periode van max. 1 jaar 2. Schorsing van reeds bijeengeroepen AV 3. Gedwongen verkoop aan derde partij van gedeelte van effecten dat niet werd aangemeld binnen bepaalde termijn •
Verdaging AV door raad van bestuur (art. 535 W.Venn.)
•
Stemrechtschorsing (art. 545, lid 1 W.Venn.) 13
Melding belangrijke deelnemingen • Aandeelhouders die tenminste 25% van de stemrechtverlenende effecten bezitten in een nietbeursgenoteerde NV met aandelen aan toonder of
gedematerialiseerde effecten, dienen de vennootschap hiervan in kennis te stellen binnen 5 werkdagen na de verwerving er van (of vervreemding)
14
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 15
I. Wetgeving
Aansprakelijkheid cijferberoepen Wet 18 januari 2010 • Cijferberoepen (externe accountant, belastingconsulent, boekhouder, revisor) mogen worden uitgeoefend in vennootschapsvorm met beperkte aansprakelijkheid aansprakelijkheid
principieel beperkt tot vennootschapsvermogen • Bij iedere opdracht dient onder vennoten, zaakvoerders of
bestuurders een vertegenwoordiger-natuurlijke persoon te worden aangeduid 16
I. Wetgeving: Aansprakelijkheid cijferberoepen – Wet 18 jan. 2010
Vertegenwoordiging • In uitvoering van opdracht gelden voor de vertegenwoordiger dezelfde voorwaarden en tuchtrechtelijke aansprakelijkheid als zou hij opdracht in eigen naam en voor eigen rekening vervullen • Systeem van vaste vertegenwoordiger blijft van toepassing, maar persoonlijke aansprakelijkheid wordt beperkt tot tuchtrechtelijke aangelegenheden Geen gelijkstelling meer wat “burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid” betreft (cf. art. 132 W.Venn.) 17
I. Wetgeving: Aansprakelijkheid cijferberoepen – Wet 18 jan. 2010
Aansprakelijkheid • Burgerrechtelijk: Vaste vertegenwoordiger blijft wel aansprakelijk conform gemeenrecht (onrechtmatige daad – art. 1382 B.W. / art. 18 WAO) Maar: quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent
18
I. Wetgeving: Aansprakelijkheid cijferberoepen – Wet 18 jan. 2010
Aansprakelijkheid • Strafrechtelijk: art. 5 Strafwetboek – principe van strafrechtelijke
verantwoordelijkheid van de rechtspersoon Als rechtspersoon verantwoordelijk wordt gesteld uitsluitend wegens optreden van natuurlijke persoon enkel diegene die zwaarste fout heeft begaan kan worden veroordeeld (decumul) Indien natuurlijke persoon de fout wetens en willens heeft gepleegd kan samen met de verantwoordelijke rechtspersoon worden veroordeeld (mogelijke cumul) 19
I. Wetgeving: Aansprakelijkheid cijferberoepen – Wet 18 jan. 2010
Aansprakelijkheid • Tuchtrechtelijk: beiden dezelfde verplichtingen / aansprakelijkheid
20
I. Wetgeving: Aansprakelijkheid cijferberoepen – Wet 18 jan. 2010
Aansprakelijkheid beperken? • Algemeen principe: algemene beperking van aansprakelijkheid beoefenaars cijferberoepen is principieel toegelaten Maar: wettelijke verplichting om burgerlijke beroepsaansprakelijkheidsverzekering af te sluiten • Geen beperking van aansprakelijkheid in de volgende gevallen: – Door de wet voorbehouden opdracht voor commissaris / bedrijfsrevisor / accountant (p.m. beperking tot 3 mio € in nietgenoteerde vennootschappen / 12 mio € in genoteerde vennootschappen) – Gemeenrecht: fout gepleegd met bedrieglijk opzet of met het oogmerk om te schaden 21
Aansprakelijkheid cijferberoepen • Niet langer burgerrechtelijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid voor natuurlijke persoonvertegenwoordiger en professionele vennootschap
• Beoefenaars cijferberoepen principieel toegelaten om aansprakelijkheid op algemene wijze te beperken (mits verplichte aansprakelijkheidsverzekering)
22
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 23
I. Wetgeving
Wet Corporate Governance • Wet 6 april 2010 (B.S. 23 april 2010) • Remuneratiecomité – remuneratieverslag • Verankering Code 2009 • Vertrekvergoedingen (“golden parachutes”) • Variabele vergoedingen
24
I. Wetgeving: Wet Corporate Governance
Remuneratiecomité • Verplicht in genoteerde vennootschappen (uitz. “kleinere” genoteerde vennootschappen RvB)
• Niet-uitvoerende bestuurders, meerderheid (incl. voorzitter) onafhankelijk, specifieke competentie, CEO alleen in uitzonderlijke gevallen
• Enkel adviesfunctie (algemene politiek en per individu), soms verplicht RvB beslist steeds • Voorbereiding remuneratieverslag 25
I. Wetgeving: Wet Corporate Governance
Remuneratieverslag • Verplicht onderdeel van nieuwe wettelijk verplichte “verklaring inzake deugdelijk bestuur” – inhoud in detail geregeld
• Afzonderlijke goedkeuring door AV • Impact afwijzing: – Geen wijziging van gemaakte afspraken (betreft verloning afgelopen boekjaar) – Wel bijstelling toekomstige verloning (bestuurdersaansprakelijkheid) 26
I. Wetgeving: Wet Corporate Governance
Verankering Code 2009 • Aanduiding Code 2009 als wettelijke referentiecode
• Gevolgen: – Verankering “comply or explain” (alsook verdere inhoud en wijzigingen) – Wijzigingen aan Code 2009 vereisen nieuw K.B.
27
I. Wetgeving: Wet Corporate Governance
Vertrekvergoedingen • Uitvoerende en gedelegeerd bestuurder, lid DC, “andere leiders” ongeacht statuut
• 12 maanden, op advies RemCo 18 maanden • Alle elementen van vergoeding spelen mee
(vast & variabel, niet-concurrentie, andere groepsvennootschap) • Hogere vergoedingen mogelijk: goedkeuring AV en advies OR
28
I. Wetgeving: Wet Corporate Governance
Variabele vergoedingen • Uitvoerende en gedelegeerd bestuurder, lid DC, “andere leiders” ongeacht statuut – Transparantie (uitdrukkelijk overeengekomen – sanctie: niet verschuldigd) – Spreiding in de tijd (aandelen: 3 jaar; indien variabele vergoeding > ¼ van totale vergoeding: max. 50% betrekking op komend jaar; afwijking mogelijk via AV of statuten – sanctie: geen, ev. bestuurdersaansprakelijkheid)
• Onafhankelijke bestuurders – Goedkeuring AV en advies OR 29
I. Wetgeving: Wet Corporate Governance
Inwerkingtreding & overgangsrecht • Meeste bepalingen: 1 januari 2011; rapportering vanaf 2012 • Uitzondering ontslagvergoedingen: 3 mei 2010 (nieuwe of verlengde overeenkomsten)
30
Wet Corporate Governance • Remuneratiecomité verplicht in genoteerde vennootschappen, doch slechts adviesfunctie • Afzonderlijke goedkeuring remuneratieverslag door AV • Vertrekvergoedingen in principe geplafonneerd • Variabele vergoedingen dienen uitdrukkelijk
overeengekomen te zijn en gespreid in de tijd • Regeling vertrekvergoedingen onmiddellijk van toepassing op nieuwe of verlengde overeenkomsten 31
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 32
II. Wetsontwerpen
Wetsontwerp aandeelhoudersrechten • Goedgekeurd door Kamer, nog niet gepubliceerd
• Uitvoering van een Europese richtlijn (Richtlijn 2007/36/EG van 11 juli 2007) • België opteerde voor een ruimere toepassing dan strikt gezien vereist – Genoteerde vennootschappen – Niet-genoteerde vennootschappen 33
II. Wetsontwerpen: Aandeelhoudersrechten
Genoteerde vennootschappen Voorbereiding Algemene Vergadering • Verlenging minimale oproepingstermijn AV van 24 naar 30 dagen (art. 533 W. Venn.) • Recht om voorstellen van besluit te agenderen (3%) • Schriftelijk vraagrecht voor de AV • Verplichte registratiedatum (14de dag voor de AV om 24 uur)
34
II. Wetsontwerpen: Aandeelhoudersrechten
Genoteerde vennootschappen Algemene Vergadering (AV) • Gedetailleerde volmachtenregeling • Gebruik nieuwe communicatiemiddelen • Notulen: – Minimum inhoud – Publicatie op website
35
II. Wetsontwerpen: Aandeelhoudersrechten
Niet-genoteerde vennootschappen • Recht om voorstellen van besluit te agenderen (3%) • Schriftelijk vraagrecht voor de AV
• Optioneel: stemmen via elektronische weg
36
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 37
II. Wetsontwerpen
Varia • Wet van 15 januari 2010: Verslag van commissaris niet langer steeds verplicht bij bepaalde fusies of splitsingen • KB van 10 september 2010: Registratiewijze van grensoverschrijdende fusie
38
II. Wetsontwerpen
Varia • In de pijplijn: – Reparatiewetten: vereffening en inkoop eigen aandelen – Wetsvoorstellen gelijke behandeling van man en vrouw (quota) – Omzetting Richtlijn 2009/109/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 (p.m. quid private squeeze-out?)
39
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 40
III. Rechtspraak
Alarmbelprocedure “Het Hof van Beroep te Brussel verduidelijkte dat de algemene vergadering slechts eenmaal dient te worden bijeengeroepen
wanneer het netto-actief gedaald is tot minder dan de helft van het vaste gedeelte van het maatschappelijk kapitaal en daarna slechts een maal wanneer het netto-actief gedaald is tot minder dan een
vierde van het vaste gedeelte van het maatschappelijk kapitaal.” (Brussel, 4 december 2008, TBH 2009, 960-964)
41
Alarmbelprocedure • Heb steeds aandacht voor de verhouding tussen het netto-actief en het maatschappelijk kapitaal
• Verregaande consequenties – Aansprakelijkheid van bestuurders – Ontbinding
42
Overzicht I.
Wetgeving • Starters-BVBA of S-BVBA • Melding belangrijke deelnemingen • Aansprakelijkheid cijferberoepen • Wet Corporate Governance
II.
Wetsontwerpen • Aandeelhoudersrechten • Varia
III. Rechtspraak • Alarmbelprocedure • Massaprocessen 43
III. Rechtspraak
Massaprocessen • Nog geen „class actions‟ naar Belgisch recht • Initiatief van de Europese Commissie Europese Commissie, Commission Staff Working Document,
Towards a Coherent European Approach to Collective Redress, SEC (2011) 173 final
• Tendens tot groeperen van eisers: 3 spraakmakende cases
44
III. Rechtspraak: Massaprocessen
3 Spraakmakende cases • Fortis (aandeelhouders) • Citibank (cliënten) • Lernout & Hauspie (aandeelhouders en schuldeisers)
45
M inerv ast raat 5 • 19 30 ZAV EN TEM • T +32 ( 0) 2 275 00 75 • F +32 ( 0) 2 275 00 70 • w w w .co nt rast -l aw .be
