2014
Knipperlichten Mededingingsrecht
Milena Varga 20 februari 2014
Minerv ast raat 5 • 19 30 ZAV EN TEM • T +32 ( 0) 2 275 00 75 • F +32 ( 0) 2 275 00 70 • w w w .cont rast -l aw .be
Overzicht I.
Basisbegrippen
II. Knipperlichten EU mededingingsrecht III. Knipperlichten Belgisch mededingingsrecht
2
I. Basisbegrippen Mededingingsbeperkende afspraken • Ruim verbod (art. 101(1) VWEU – art. IV.1, §1 WER)
• Vrijstelling (art. 101(3) VWEU – art. IV.1 §3 WER) – 4 cumulatieve voorwaarden • Bijdragen tot verbetering van productie of van verdeling van producten of tot verbetering van technische of economische vooruitgang; • Billijk aandeel komt ten goede van gebruikers; • Onmisbaar voor bereiken van doelstellingen; en • Mededinging niet voor een wezenlijk deel van de betrokken producten uitschakelen.
– Groepsvrijstelling of individuele vrijstelling
3
I. Basisbegrippen Misbruik van machtspositie • Ruim verbod (art. 102 VWEU – art. IV.2 WER) • Geen vrijstelling
4
I. Basisbegrippen • Sancties – Publieke afdwinging • Stoppen van inbreuk • Administratieve geldboetes – Natuurlijke personen
• Strafrechtelijke sancties
– Private afdwinging • Onafdwingbaarheid (“van rechtswege nietig”) • Schadevergoeding
5
Overzicht I.
Basisbegrippen
II. Knipperlichten EU mededingingsrecht – Wetgeving – Beschikkingspraktijk Europese Commissie – Rechtspraak Hof van Justitie III. Knipperlichten Belgisch mededingingsrecht
6
II. EU Mededingingsrecht Wetgeving • Te verwachten in 2014… – Richtlijn tot harmonisatie private schadevergoedingsacties wegens mededingingsinbreuken – Verduidelijking “merkbare beperking” in De minimis bekendmaking (HvJ C-226/11, Expedia) – Groepsvrijstellingsverordening technologieoverdracht: octrooi, know-how en gemengde licenties 7
Belangrijke ontwikkelingen kondigen zich aan in 2014
8
II. EU Mededingingsrecht Beschikkingspraktijk Europese Commissie • Prioriteit = kartels “I have said many times that the main priority of the action of DG Competition in antitrust is our fight against cartels.” (Speech J. Almunia, 17/1/2014, Competition policy for the post-crisis world: a perspective)
9
Synthetisch rubber kartel II. EU Mededingingsrecht
(2de) Punten van Bezwaar
01.03.2013
Beschikkingspraktijk Europese Commissie Smart Card Chips kartel Punten van Bezwaar
22.04.2013 15.05.2013
Vermoed kartel in suikerindustrie
Huiszoekingen
19.06.2013
Vermoed kartel cargo treintransport Huiszoekingen
10.07.2013
Wire harnesses kartel
€ 141 791 000 boete
27.11.2013
Garnalen kartel
€ 28 716 000 boete
04.12.2013
Euro interest rate derivatives
€ 1 042 749 000 boete (3de hoogste boete ooit)
04.12.2013
Yen interest rate derivatives
€ 669 719 000 boete
29.01.2014
Schuimrubber kartel (o.m. Recticel)
€ 114 077 000 boete 10
Kartels blijven topprioriteit Europese Commissie Belang grondige kennis dos and don’ts mededingingsrecht compliance trainings 11
II. EU Mededingingsrecht Rechtspraak Hof van Justitie • Gewettigd vertrouwen in EU mededingingsrecht – H.v.J. 18 juni 2013, C-681/11, Schenker, r.o. 43: … dat artikel 101 VWEU aldus moet worden uitgelegd dat een onderneming die op deze bepaling inbreuk heeft gemaakt, niet aan de oplegging van een geldboete kan ontkomen wanneer de inbreuk het gevolg is van het feit dat deze onderneming ten aanzien van de rechtmatigheid van haar gedrag heeft gedwaald wegens de strekking van een juridisch advies van een advocaat of van een besluit van een nationale mededingingsautoriteit 12
Opgepast met adviezen advocaten en beslissingen nationale mededingingsautoriteiten met betrekking tot (toepasselijkheid) EU
mededingingsrecht 13
Overzicht I.
Basisbegrippen
II. Knipperlichten EU mededingingsrecht
III. Knipperlichten Belgisch mededingingsrecht – Wetgeving – Rechtspraak
14
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving • Nieuwe Belgische mededingingswet • Richtsnoeren betreffende huiszoekingen
15
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • 6 september 2013 • Boek IV van het Wetboek Economisch Recht
• Belangrijke vernieuwingen – Institutionele wijzigingen – Procedurele wijzigingen – Inhoudelijke wijzigingen
16
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Belgische Mededingingsautoriteit – BMa – Monistische structuur • Autonome dienst met rechtspersoonlijkheid • Interne functionele scheiding
17
Belgische Mededingingsautoriteit - BMA
Directiecomité Voorzitter Jaques STEENBERGEN
Auditeur-generaal Véronique Thirion
Directeur Economische Studies Alexis Walckiers
Directeur Juridische Studies Joachim Marchandise
Mededingingscollege Assessorondervoorzitter
Het personeel
Assessoren
Auditoraat
Dienst van de Voorzitter 18
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Belangrijkste vernieuwingen – Institutionele wijzigingen
– Procedurele wijzigingen • Transacties • Voorlopige maatregelen • Inbreukprocedure
– Inhoudelijke wijzigingen 19
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Nieuwe procedure inzake transacties (“settlements”) – Erkenning kartelinbreuk in ruil voor 10% boetevermindering
– Geen recht
20
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Hervorming procedure voorlopige maatregelen – Verzoek rechtstreeks bij Voorzitter Bma • Niet langer centrale rol Auditoraat
– Korte termijn: 1+1 maanden – Strikte materiële voorwaarden
21
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Hervorming inbreukprocedure – Ambitie: van 42 naar 24 maanden
– Verloop van de procedure • Onderzoeksprocedure (Auditoraat) • Mondelinge procedure (Mededingingscollege)
22
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Onderzoeksprocedure Onderzoek à charge en à décharge
Mededeling van de grieven Minimum 1 maand
Antwoord partijen Maximum 1 maand
Ontwerp van beslissing + Toegang tot (onderzoeks- en procedure)dossier
23
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Mondelinge procedure Ontwerp van beslissing + Toegang tot (onderzoeks- en procedure)dossier Maximum 2 maanden
Schriftelijke opmerkingen partijen ! Geen nieuwe stukken 1-2 maanden
Hoorzitting Maximum 1 maand
Beslissing
24
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Belangrijkste vernieuwingen – Institutionele wijzigingen
– Procedurele wijzigingen – Inhoudelijke wijzigingen • Persoonlijke aansprakelijkheid
25
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Persoonlijke aansprakelijkheid: Artikel IV.1, §4 Het is natuurlijke personen verboden in naam en voor rekening van een onderneming of ondernemingsvereniging met concurrenten te onderhandelen of met hen afspraken te maken over : a) het vaststellen van de prijzen bij verkoop van producten of diensten aan derden; b) het beperken van de productie of verkoop van producten of diensten; c) het toewijzen van markten.
26
III. Belgisch mededingingsrecht Wetgeving - Nieuwe Belgische mededingingswet • Administratieve geldboete – Tussen 100 euro en 10.000 euro • Niet fiscaal aftrekbaar • Quid betaling door onderneming?
– Clementie – Immuniteit van vervolging
27
Nieuwe autoriteit: BMa
Nieuwe procedures inzake transacties, voorlopige
maatregelen en inbreuken ! Korte termijnen
Persoonlijke aansprakelijkheid 28
III. Belgisch mededingingsrecht Rechtspraak • Raad voor de Mededinging (BMa) – Overgangsjaar
• Hof van Beroep – Vertrouwelijkheid adviezen bedrijfsjuristen aangesloten bij IBJ (Brussel 5 maart 2013)
29
III. Belgisch mededingingsrecht Rechtspraak – Hof van Beroep – Vertrouwelijkheid geldt in het kader van een onderzoek naar restrictieve mededingingspraktijken onder Belgisch mededingingsrecht – Vervalt wanneer • Bijstand in onderzoek onder Europees recht • Werkgever advies en inhoud bekendmaakt buiten onderneming
30
Vertrouwelijkheid adviezen bedrijfsjuristen IBJ ! Zuiver Belgische procedure versus Europese procedure
31
Minerv ast raat 5 • 19 30 ZAV EN TEM • T +32 ( 0) 2 275 00 75 • F +32 ( 0) 2 275 00 70 • w w w .cont rast -l aw .be
