Handelspraktijken. Knipperlichten

Handelspraktijken

Knipperlichten 2009-2010 Contrast Seminars 25 februari 2010 Peter Wytinck Advocaat

1/6/2011 3:50:25 PM

DEEL 1. Arrest Hof van Justitie 23 april 2009 – VTB-VAB/Total – gezamenlijk aanbod 

1. Achtergrond bij arrest – Wat is een gezamenlijk aanbod? 2. Arrest Hof van Justitie 3. Gevolgen arrest voor gezamenlijke aanbiedingen 4. Gevolgen voor andere handelspraktijken

1

1. Achtergrond – Wat is een gezamenlijk aanbod?

Artikel 54 Wet handelspraktijken („WHPC‟) „Er is gezamenlijk aanbod als bedoeld in dit artikel, wanneer de al dan niet kosteloze verkrijging van producten, diensten, alle andere voordelen of titels waarmee men die kan verwerven, gebonden is aan de verkrijging van andere zelfs gelijke producten of diensten.‟

2

1. Achtergrond – Wat is een gezamenlijk aanbod? Hoofdaanbod

Bijkomend aanbod (gratis of niet)

Product

Product

Dienst

Dienst Voordeel Titel

3

1. Achtergrond – Wat is een gezamenlijk aanbod? Feiten bij het arrest (twee gevoegde zaken) Arrest VTB/Total: Tanken + gratis pechverhelping Arrest Galatea: Tijdschrift + gratis kortingbon lingerie Andere voorbeelden: 3 voor de prijs van 2 gsm + abonnement bak bier + glas zak chips + deelname tombola klantenkaart titel voor terugbetaling in geld of kortingbonnen Air miles … 4


5


6


7

1. Achtergrond – Reglementering gezamenlijk aanbod

Basisregel Totaal verbod op gezamenlijke aanbiedingen jegens consumenten

8

1. Achtergrond – Reglementering gezamenlijk aanbod Uitzonderingen Artikel 55 : totale prijs Geheel Identieke producten onder voorwaarden (vb. 3 voor de prijs van 2) Artikel 56: gratis - monsters - kleine producten (handelsgebruiken) - stickers, pins, chromo‟s, … - wettig toegelaten loterijen - reclameproduct (5% regel) … Artikel 57: gratis via titels - klantenkaart - titel voor terugbetaling in geld …

9


Andere uitzonderingen - 112 wet elektronische communicatie - “internet voor iedereen” -…

10


Gevolg: wat kon niet? -

iPhone met abonnement GSM + sim kaart tennisballen + raket diepvries en frigo linken Bril + reservebril klantenkaarten tussen verschillende verkopers reclameproducten boven de 5% regel deelname wedstrijd koppelen aan aankoop product cash-refund met alternatief verhoging waarde bij aankoop product ….

11

DEEL 1. Arrest Hof van Justitie 23 april 2009 – VTB-VAB/Total – gezamenlijk aanbod 1. Achtergrond bij arrest – Wat is een gezamenlijk aanbod? 

2. Arrest Hof van Justitie 3. Gevolgen arrest voor gezamenlijke aanbiedingen 4. Gevolgen voor andere handelspraktijken

12

2. Arrest Hof van Justitie

Voorgelegde vraag: Verbieden -

en/of -

Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt artikel 49EG-Verdrag

een algemeen verbod op gezamenlijke aanbiedingen zoals in artikel 54 WHPC?

13


Uitgangspunt

Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt: “lidstaten kunnen geen strengere maatregelen vaststellen dat die welke in de richtlijn zijn neergelegd, ook niet om een hoger niveau van consumentenbescherming tot stand te brengen”  totale harmonisatie  gelijk in hele EU

14


Begrip “handelspraktijk” “handeling, omissie, gedraging, voorstelling van zaken of commerciële communicatie, met inbegrip van reclame en marketing, van een handelaar, die rechtstreeks verband houdt met de verkoopbevordering, verkoop of levering van een product aan consumenten”. (art. 2 d)

N.B.: Product = goed, dienst, onroerend goed, rechten & verplichtingen (art. 2c)

15


Begrip “handelspraktijk” Gezamenlijk aanbod = marketingpraktijk houdt rechtstreeks verband met de verkoopbevordering en afzet van producten van een onderneming aan een consument = handelspraktijk in de zin van de richtlijn → Gezamenlijk aanbod = handelspraktijk onder de Richtlijn → Andere verkoopspromoties (prijsverminderingsaankondigingen, solden, waardebonnen, uitverkopen, verkopen met verlies, ….) ook?

16


Richtlijn verbiedt handelspraktijken in drie scenario‟s 1. Zwarte lijst  altijd verboden 2. “misleidende of agressieve“ praktijk -> evaluatie geval per geval volgens criteria richtlijn 3. “oneerlijke praktijk” = „catch all‟ bepaling -> evaluatie geval per geval volgens criteria richtlijn

17

2. Arrest Hof van Justitie Handelspraktijken

Eerlijk Oneerlijk Misleidend & agressief Zwarte lijst

18


Gezamenlijk aanbod niet in zwarte lijst  Lidstaat mag het niet per se verbieden  Geval per geval toetsen of ze niet misleidend of agressief of oneerlijk zijn volgens criteria richtljn De uitzonderingen in WHPC zijn onvoldoende Er “kan echter niet worden uitgesloten dat een gezamenlijk aanbod van verschillende producten of diensten die noch een geheel vormen noch gelijk zijn, perfect voldoet aan de door de richtlijn gestelde vereisten inzake eerlijkheid indien in het bijzonder correcte informatie aan de consument wordt verstrekt”. → Belang van correcte informatie! 19

DEEL 1. Arrest Hof van Justitie 23 april 2009 – VTB-VAB/Total – gezamenlijk aanbod 1. Achtergrond bij arrest – Wat is een gezamenlijk aanbod? 2. Arrest Hof van Justitie 

3. Gevolgen arrest voor gezamenlijke aanbiedingen 4. Gevolgen voor andere handelspraktijken

20

3. Gevolgen arrest voor gezamenlijke aanbiedingen - Verbod op gezamenlijk aanbod vervalt (binnen toepassingsgebied richtlijn) - Wachten op opheffing door wetgever hoeft niet – voorrang EG recht - nationale overheden (rechters/administratie/…) moeten EG recht toepassen - Vb:

Vz. Kh. Turnhout, 8 juli 2009 Reis + luchthavenvervoer Totaalprijs - prijsofferte op vraag van klant Parijs 14 mei 2009 verbinden van toegang tot Orange foot (= tv sport uitzendingen) aan een internet abonnement met hoog debiet

21

3. Gevolgen arrest Stappenplan: Verkoopspromotie = handelspraktijk cfr. richtlijn? Ja ↓ Nee -> oude situatie blijft Binnen toepassingsgebied richtlijn? Nee -> oude situatie blijft Ja ↓ Drie stappen analyse 1 praktijk in zwarte lijst? ja: verboden nee ↓ 2 agressief of misleidend? ja: verboden nee ↓ ja: verboden 3 oneerlijke praktijk? nee  toegelaten

22

3. Gevolgen arrest

Stap 1: Zwarte lijst Geen verbod op gezamenlijke aanbiedingen → Mag niet meer per se verboden worden

Maar mag niet: “Gratis” cadeau aankondigen terwijl er een kost is (anders dan afhalings- of bezorgingskost of kost van ingaan op aanbod) Aankondigen dat aankoop product = verhogen winstkans kansspel 23

3. Gevolgen arrest

Stap 2: misleidende of agressieve praktijk? “misleidend”: een handelspraktijk die gepaard gaat met onjuiste informatie en derhalve op onwaarheden berust of, zelfs als de informatie feitelijk correct is, de gemiddelde consument op enigerlei wijze, inclusief door de algemene presentatie, bedriegt of kan bedriegen ten aanzien van een of meer van de volgende elementen, en de gemiddelde consument er zowel in het ene als in het andere geval toe brengt of kan brengen een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen (…) vb.

2 + 1 gratis aankondigen terwijl eenheidsprijs evenredig is opgetrokken?

N.B. ook misleidende omissies verboden

24

3. Gevolgen arrest

Stap 2: misleidende of agressieve praktijk? “agressief”: een handelspraktijk die, in haar feitelijke context, al haar kenmerken en omstandigheden in aanmerking genomen, door intimidatie, dwang, inclusief het gebruik van lichamelijk geweld, of ongepaste beïnvloeding, de keuzevrijheid of de vrijheid van handelen van de gemiddelde consument met betrekking tot het product aanzienlijk beperkt of kan beperken, waardoor hij ertoe wordt gebracht of kan worden gebracht over een transactie een besluit te nemen dat hij anders niet had genomen”.

25

3. Gevolgen arrest

Stap 3: Oneerlijke praktijk? “wanneer zij in strijd is met de vereisten van professionele toewijding en het economische gedrag van de gemiddelde consument … met betrekking tot het product wezenlijk verstoort of kan verstoren”.

26

3. Gevolgen arrest

Stap 3: Oneerlijke praktijk? Professionele toewijding: “het normale niveau van bijzondere vakkundigheid en zorgvuldigheid dat redelijkerwijs van een handelaar tav consument mag worden verwacht, overeenkomstig eerlijke marktpraktijken en/of het algemene beginsel van goede trouw in de sector van de handelaar” Het economische gedrag van consumenten wezenlijk verstoren: “een handelspraktijk gebruiken om het vermogen van de consument om een geïnformeerd besluit te nemen merkbaar te beperken, waardoor de consument tot een transactie besluit waartoe hij anders niet had besloten” → merk opnieuw belang van correcte informatie op 27

3. Gevolgen arrest

Vereenvoudigde vuistregel Indien niet op zwarte lijst, niet agressief en bij correcte informatie aan de consument  zelden of nooit een probleem  opletten voor speciale sectoren

28

3. Gevolgen arrest Wat kan, wat niet? Gsm + abonnement?

1 + 1 gratis? 3 kopen, goedkoopste gratis? → Geen identieke producten? → Geen verband?

3 producten uit catalogus + gratis kerstboom? 1 liter limonade + deelname wedstrijd? air miles bij aankoop in supermarkt?

tennisracket + tennisballen? 29

3. Gevolgen arrest Wat kan, wat niet? - geen beperking voor 5% regel meer, evenmin reclameopschrift nodig - acties van verschillende verkopers samen (cross selling/cross couponing) - geen beperking voor stalen/monsters - Getrouwheidskaarten: beperkingen op aantal, gelijkaardigheid, …. vervalt - Terugbetaling in geld/Ristourne en espèce - exclusiviteitseis valt weg - hogere waarde bij inruil tegen goederen mag ….

30

3. Gevolgen arrest

31

3. Gevolgen arrest

32

3. Gevolgen arrest

Quid bijzondere uitzonderingen

- art. 55-57 - Art. 112 Wet 13.06.2005 betreffende de elektronische communicatie

33

3. Gevolgen arrest

Beperkt tot toepassingsgebied richtlijn Dus niet: - specifieke regels in sommige richtlijnen - loterijen, … - alcohol, tabak, farmaceutische producten -… Strengere regels kunnen voor - financiële diensten - onroerend goed Quid met die praktijken?

34

DEEL 1. Arrest Hof van Justitie 23 april 2009 – VTB-VAB/Total – gezamenlijk aanbod 1. Achtergrond bij arrest – Wat is een gezamenlijk aanbod? 2. Arrest Hof van Justitie 3. Gevolgen arrest voor gezamenlijke aanbiedingen 

4. Gevolgen voor andere handelspraktijken

35

4. Gevolgen voor andere handelspraktijken?

Basisregels 1) 2)

Nog geen zekerheid Wel goede argumenten ivm sommige praktijken

Klacht VBO – ingebrekestelling van België door de Commissie

36


Prijsverminderingsaankondigingen (i) Kader (art. 5, 42-43, 53) - Duurtijd (1 dag -1 maand) - Referentieperiode (1 maand ononderbroken – 6 weken bij sperperiode) - Aankondiging op 4 wijzen Vraag: mag men nu buiten dit kader gaan? vb. referentieperiode van 2 weken? Stappenanalyse 1. Handelspraktijk in de zin van de Richtlijn? 2. Uitgesloten sector? → geval per geval na te gaan

37


Prijsverminderingsaankondigingen (ii) Stappenanalyse 3. Verdere drie stappen a. b. c.

Zwarte lijst? Agressief of misleidend? Strijdig met professionele norm en beïnvloeding economische gedrag gemiddelde consument? → bij correcte informatie: wordt „het vermogen van de consument om een geïnformeerd besluit te nemen merkbaar beperkt‟?

38


Sperperiode – verbod prijsverminderingsaankondigingen (i) Kader -Duurtijd - 15 november-2 januari - 15 mei – 30 juni - Verbod aankondigingen prijsverminderingen Vraag: mag men nu buiten dit kader gaan? -> prijsverminderingen aankondigen in sperperiode? Stappenanalyse

39

4. Gevolgen voor andere handelspraktijken? Sperperiode – prijsverminderingsaankondigingen (ii) Brussel 12.5.2009: Doel wetgever is tweeledig - consumentenbescherming: doorzichtigheid en juistheid prijzen - bescherming detailhandel Doel consumentenbescherming niet evenredig want andere waarborgen - juistheid en transparantie: art. 2, 3 en 94/14 - correcte info: art. 43 Conclusie: sperperiode = enkel bescherming concurrentiële relaties tussen handelaars → Richtlijn niet toepasselijk ! → Dus Belgische regeling wettig √ Evaluatie √ Cassatie 40


Solden Kader - Duurtijd 3 januari - 31 januari 1 juli – 31 juli - Andere voorwaarden Vraag: mag men nu buiten dit kader gaan? -> vb. solderen in mei? Stappenanalyse

41

4. Gevolgen voor andere handelspraktijken? Verkoop met verlies Kader - Verbod Onder factuurprijs Met uitzonderlijk beperkte winstmarge - Uitzonderingen solden , brand, aanpassing concurrentie …. Vraag: mag men nu buiten dit kader gaan? → verkoop tussen handelaren? → verkoop aan consument? r.o. 6 en 8 Standpunt Commissie Andere praktijken 42

DEEL 2. Nieuw wetsontwerp marktpraktijken

1. Bron en status 2. Nieuwe titel en opzet 3. Definities 4. Gezamenlijke aanbiedingen 5. Prijsverminderingen en kortingstitels 6. Solden 7. Sperperiodes 8. Verkoop op afstand 9. Default opties 10. Verkoop met verlies 11. Taalgebruik 12. Vordering tot staking

43

Nieuw wetsontwerp - marktpraktijken

1. Bron en status Kamer Doc 52 2340/001 Goedgekeurd in Kamercommissie op 9/2/2010 Goedgekeurd in de Kamer op 11/2/2010 Evocatieprocedure: vervaltermijn 26/02/2010

44


2. Nieuwe titel en opzet -

Marktpraktijken Nieuwe indeling

45


3. Definities -

Verkoper : ondernemingsbegrip Consument: enkel natuurlijke personen 38 definities

46


4. Gezamenlijk aanbod Algemene regel (art. 71) - Toegelaten, indien niet oneerlijk - oorspronkelijk voorstel voor bepaalde toetsingscriteria weggevallen Financiële diensten (art. 72) - Verboden als één component financiële dienst is - Beperkte uitzonderingen (enkele van de vroegere uitzonderingen) - Verenigbaar?

47


5. Promoties inzake prijzen (art 20 e.v.) Verwijzing naar voorheen toegepaste prijzen - laagste prijs toegepast in de maand voorafgaand aan de eerste dag waarvoor de nieuwe prijs wordt aangekondigd - Période: min.1 dag – max 1 maand - Vrijheid van aanduiding Verenigbaar? Kortingbonnen en –titels - Liberalisatie - Verplichte vermeldingen

48


6. Solden

- Periode: blijft - Alle producten - Voorwaarden Verenigbaar?

49


7. Sperperiode - 6 december t/m 2 januari en 6 juni t/m 30 juni - Voor de sectoren van de kleding, de lederwaren en de schoenen - Verenigbaar met EG recht?

50


8. Verkoop op afstand -

Bedenktermijn: 14 dagen Betalingsverzoek voor einde bedenktermijn

51


9. Default opties Verbod overeenkomsten via internet met default opties die de consument moet afwijzen om één of meer bijkomend te producten te vermijden.

52


10. Verkoop met verlies -

Blijft behouden voor goederen Enkel nog onder factuurprijs Gezamenlijk aanbod: Totale aanbod bepaalt de verkoop met verlies of niet

53

54


12. Vordering tot staking

-

Dagvaarding – blijft zoals in kort geding Mogelijkheid om termijn toe te kennen Binnen het jaar na de feiten Aansprakelijkheid voor agent bij niet identificatie Vergoeding voor publicatiemaatregelen herroepen in beroep

55

Vragen

Dank voor uw aandacht

[email protected] T + 32.2.533.52.38 F + 32.2.533.53.97 www.stibbe.com

56

Handelspraktijken. Knipperlichten

Recommend Documents