Marktpraktijken en consumentenbescherming Knipperlichten 2015 Herman De Bauw 5 februari 2015
BOEK VI WER
– Omzetting Richtlijn Consumentenrechten – Aanpassingen aan de WMPC
BOEK XIV WER – Vrije beroepen Elke natuurlijke persoon of rechtspersoon die op intellectueel onafhankelijke wijze en onder eigen verantwoordelijkheid een beroepsactiviteit uitoefent die hoofdzakelijk uit intellectuele prestaties bestaat, voorafgaand de vereiste opleiding heeft gevolgd, tot permanente vorming is gehouden, onderworpen is aan een bij of krachtens de wet opgericht tuchtorgaan en geen koopman is in de zin van artikel 1 van het Wetboek van Koophandel
BOEK VI WER 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
1. Algemene verplichting tot informatie van de consument
Algemene verplichting tot informatie
Lijst van 10 zaken waarover de consument moet worden geïnformeerd vooraleer hij gebonden is Tenzij de informatie duidelijk blijkt uit de context
Algemene verplichting tot informatie Informatie over : 1. Voornaamste kenmerken van het product, op een wijze aangepast aan het gebruikte communicatiemiddel en het betrokken product 2. Identiteit van de onderneming (o.m. ondernemingsnummer, handelsnaam, geografisch adres van vestiging, telefoonnummer) 3. Totale prijs, extra lasten en kosten
Algemene verplichting tot informatie Totale prijs • Inclusief belastingen en verplicht te betalen diensten • Indien niet vooraf berekenbaar: informatie over hoe de prijs wordt berekend • Desgevallend: de extra vracht-, leverings-, en portokosten en eventueel andere kosten – Indien niet vooraf berekenbaar: melding van het feit dat dergelijke extra kosten kunnen verschuldigd zijn
Algemene verplichting tot informatie Informatie over : 4. Desgevallend: wijze van betaling, levering, uitvoering, leveringstermijn, beleid inzake klachtenbehandeling 5. Bestaan van wettelijke waarborg van conformiteit van de goederen, en desgevallend het bestaan en voorwaarden van naverkoopdiensten en commerciële garanties 6. Desgevallend: duur van de overeenkomst en opzeggingsvoorwaarden 7. Desgevallend: verkoopsvoorwaarden
Algemene verplichting tot informatie Informatie over : 8. Desgevallend: functionaliteit van digitale inhoud, inclusief toepasselijke technische beveiligingsvoorzieningen 9. Desgevallend: relevante interoperabiliteit van digitale inhoud met software, hardware en andere diensten 10. Desgevallend, het feit dat bij het aangaan van de overeenkomst het totaalbedrag dat door de consument dient te worden betaald, wordt afgerond naar het dichtstbijzijnde veelvoud van 5 cent indien de consument betaalt in speciën
Algemene verplichting tot informatie Algemene informatieregels niet van toepassing op : -
Overeenkomsten op afstand
-
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte van de onderneming
-
Goederen voor dagelijkse huishoudelijke consumptie, verkocht op basis van frequente en regelmatige rondes bij de consument thuis of op zijn werkplaats
-
Verkopen in het raam van manifestaties zonder handelskarakter en met uitsluitend menslievend doel, voor maximum 50 EUR
-
Verzekeringsovereenkomsten
-
Consumentenkrediet
BOEK VI WER 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
2/1. Afronding van het te betalen bedrag
Afronding van het te betalen bedrag Voorwaarden : -
Betaling in speciën
-
Totaalbedrag is meer dan 5 cent
-
Op elk document waarop het te betalen totaalbedrag vermeld staat: uitdrukkelijke vermelding van de afronding
-
Goed zichtbaar en minstens daar waar kan betaald worden: “het te betalen totaalbedrag wordt voor betalingen in speciën afgerond naar het dichtstbijzijnde veelvoud van 5 cent”
-
Afronding moet ook gebeuren op de totaalbedragen die aan de consument in speciën worden terugbetaald
Afronding van het te betalen bedrag Wijze van afronding :
-
Totaalbedrag dat eindigt op 1, 2, 6 of 7 cent: afronding naar het lagere veelvoud van 5 cent
-
Totaalbedrag dat eindigt op 3, 4, 8 of 9 cent: afronding naar het dichtstbijzijnde hogere veelvoud van 5 cent
BOEK VI WER 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
6. Promoties inzake prijzen
Promoties inzake prijzen Verwijzing naar de eigen, voorheen toegepaste prijzen voor dezelfde producten
Hof van Justitie 10 juli 2014 – Commissie / België Regels inzake aankondigingen van prijsvermindering zijn strijdig met de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken
Promoties inzake prijzen Zijn dus strijdig met de Richtlijn :
De verplichting om
minstens een maand tevoren een hogere prijs te hebben toegepast
de aankondiging minstens één volle dag te handhaven
de referentieprijs aan te duiden / kenbaar te maken
de datum vanaf dewelke de prijsvermindering werd toegepast, gedurende de ganse periode van de aankondiging te vermelden
Het verbod om
de aankondiging van prijsvermindering langer dan een maand in stand te houden
Promoties inzake prijzen Uitverkopen Afschaffing van de verplichte voorafgaandelijke kennisgeving aan de FOD Economie
Promoties inzake prijzen Solden Hof van Justitie 10 juli 2014 – Commissie / België Regels inzake aankondigingen van prijsvermindering tijdens de solden zijn strijdig met de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken
Promoties inzake prijzen Sperperiode • Ratio legis in de Memorie van Toelichting : “beoogt uitsluitend een gezonde mededinging tussen professionelen te waarborgen” • Schrapping van het verbod om bij uitverkoop prijsverminderingen aan te kondigen
Promoties inzake prijzen Sperperiode Wijziging van de data : Van 1 juni tot en met 30 juni Van 3 december tot en met 2 januari Braderijen: maximum 4 dagen per sperperiode
Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
1. Algemene bepalingen
Default options (opt-out) Verbod van standaardopties die de consument moet afwijzen
Sanctie: consument heeft recht op terugbetaling van de extra betaling
Betaalmiddelen Verbod om betaling te vragen voor gebruik van een betaalmiddel die de kost voor de onderneming overstijgt
Levering Bij afwezigheid van overeenkomst : “onverwijld” en uiterlijk 30 dagen na het afsluiten van de overeenkomst
Laattijdige levering Consument moet eerst vragen te leveren binnen een aanvullende termijn die passend is gelet op de omstandigheden
Indien dan nog geen levering : consument mag overeenkomst beëindigen
Laattijdige levering Consument mag onverwijld beëindigen wanneer
de oorspronkelijk afgesproken levertermijn essentieel is gelet op de omstandigheden rond de sluiting
Laattijdige levering Consument mag onverwijld beëindigen wanneer
hij de onderneming heeft meegedeeld dat de leveringstermijn essentieel is (via de hem verstrekte contactgegevens van de onderneming)
Laattijdige levering Consument mag onverwijld beëindigen wanneer
De onderneming weigert te leveren
Risico van levering indien vervoer geregeld door de onderneming: risico bij de ondernemer – bescherming tegen verlies of beschadiging opgelopen tijdens het vervoer – ook wanneer de consument gekozen heeft uit verschillende leveringsmogelijkheden die de onderneming aanbiedt
Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
2. Overeenkomsten op afstand
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen
Van 10 (WMPC) naar 20 (boek VI) (mogelijke) vermeldingen
Verstrekte informatie maakt deel uit van de verkoopovereenkomst (wijzigingen enkel mits akkoord van de consument)
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen bij overeenkomsten gesloten via een techniek die beperkte ruimte (bv. sms) of tijd (bv. TV) biedt voor het tonen van de informatie Via dezelfde techniek minstens informatie over : 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Voornaamste kenmerken van het goed of de dienst Identiteit van de onderneming Totale prijs en extra lasten en kosten Herroepingsrecht Duur van de overeenkomst Opzegmodaliteiten bij onbepaalde duur
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen bij overeenkomsten gesloten via een techniek die beperkte ruimte (bv. sms) of tijd (bv. TV) biedt voor het tonen van de informatie
Resterende informatie: op een wijze die passend is voor de gebruikte techniek voor communicatie op afstand (bv. gratis tel.-nummer, link naar webpagina, …)
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen Bijkomende verplichting bij het telefonisch contacteren van een consument
Bij aanvang van het gesprek : kennisgeving van - identiteit - identiteit van degene voor wie men optreedt - commercieel doel van de oproep
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen
Bij afwezigheid van informatie over • extra te betalen lasten en kosten • kosten van terugzending bij gebruik van herroepingsbeding
consument moet die lasten en kosten niet dragen
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen Overeenkomsten gesloten op website
informatie over : • •
eventuele beperkingen voor de levering welke betaalmiddelen worden aanvaard
Uiterlijk aan het begin van het bestelproces
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen Overeenkomsten gesloten op elektronische wijze in geval van betalingsverplichting voor de consument : te verschaffen : 1. 2.
onmiddellijk voordat de consument zijn bestelling plaatst op duidelijke en in het oog springende wijze
informatie over 1. 2. 3. 4.
voornaamste kenmerken van de goederen/diensten totale prijs, extra lasten en kosten duur van de overeenkomst en opzeggingsmodaliteiten minimumduur van de verplichtingen van de consument
Overeenkomsten op afstand Precontractuele informatieverplichtingen Overeenkomsten gesloten op elektronische wijze in geval van betalingsverplichting voor de consument : consument moet uitdrukkelijk erkennen dat zijn bestelling een betalingsverplichting inhoudt bij aanklikken van knop : identificatie van de knop met alleen de woorden “bestelling met betalingsverplichting” (of gelijkaardig) Sanctie: consument niet gebonden
Overeenkomsten op afstand Postcontractuele informatieverplichtingen Bevestiging van de overeenkomst Informatie te verschaffen : • de precontractuele informatie - tenzij reeds eerder meegedeeld op duurzame gegevensdrager • desgevallend: bevestiging van het uitdrukkelijk akkoord van de consument om reeds tijdens de herroepingstermijn te beginnen met de uitvoering van digitale inhoud die niet op materiële drager werd geleverd, en van zijn erkenning dat hij daardoor zijn herroepingsrecht verliest
Overeenkomsten op afstand Postcontractuele informatieverplichtingen Bevestiging van de overeenkomst Informatie te verschaffen : • op duurzame gegevensdrager • binnen redelijke termijn • uiterlijk bij de levering van de goederen en vóór de uitvoering van de dienst
Overeenkomsten op afstand herroepingrecht
Herroepingstermijn bij goederen Algemene regel : 14 kalenderdagen vanaf de dag die volgt op degene waarop de consument het goed fysiek in bezit heeft genomen
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht
Herroepingstermijn bij diensten, elektriciteit, gas, water en stadsverwarming 14 kalenderdagen vanaf de dag die volgt op die van het afsluiten van de overeenkomst
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht
Herroepingsrecht bij diensten, elektriciteit, gas, water en stadsverwarming consument mag vragen reeds te beginnen uitvoeren tijdens de herroepingstermijn
• Uitdrukkelijke vraag en passende vergoeding voor gebruik tijdens de herroepingstermijn
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht
Herroepingstermijn bij afwezigheid van precontractuele informatie over herroepingsrecht : 1 jaar + 14 kalenderdagen Indien de informatie wordt gegeven tijdens die termijn: 14 kalenderdagen vanaf de datum dat de informatie is verstrekt
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht Hoe herroepen ? • Met modelformulier • Verplichting voor de onderneming te verstrekken
• Geen verplichting voor de consument er gebruik van te maken
• Bij gebruikmaking van online herroepingsformulier of andere verklaring op website: verplichting onverwijld ontvangstbevestiging te sturen, op duurzame gegevensdrager (bv. per e-mail)
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht Hoe herroepen ? • Andere ondubbelzinnige verklaring – brief, telefonisch, bij het terugzenden van de goederen, … • Bewijslast bij de consument
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht Verplichtingen voor de consument bij herroeping • betaling van de directe kosten van terugzending, tenzij – de onderneming deze kosten voor zich neemt, of – de onderneming heeft nagelaten de consument voorafgaandelijk te informeren dat hij de kosten moet dragen
Overeenkomsten op afstand herroepingsrecht Verplichtingen voor de consument bij herroeping • bij gebruik van de goederen tijdens de herroepingstermijn: – aansprakelijk voor waardeverlies bij abnormaal gebruik – geen verlies van het herroepingsrecht
Overeenkomsten op afstand Geen herroepingsrecht
Lijst van 14 situaties 1. Nooit 2. In bepaalde omstandigheden 3. Verlies
Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
3. Overeenkomsten gesloten buiten de verkoopsruimte
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Wat ?
Overeenkomst gesloten in gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de onderneming en de consument, maar niet in de verkoopruimte van de onderneming Bijvoorbeeld: • • • •
Bij de consument thuis Op de arbeidsplaats van de consument Op straat In de inkomhal van winkelruimten of in winkelcentra
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Wat ?
Ook als het aanbod tot verkoop uitgaat van de consument
Bijvoorbeeld: • te koop stellen van een wagen op de oprit en overeenkomst met handelaar in tweedehandswagens bij de consument thuis
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Wat ?
Aankopen gedaan tijdens een excursie georganiseerd door de onderneming met als doel of effect goederen of diensten te promoten en te verkopen
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Wat ?
Wanneer de consument buiten een verkoopruimte persoonlijk en individueel wordt aangesproken in een verkoopsituatie maar de overeenkomst onmiddellijk daarna wordt gesloten in een verkoopruimte of met behulp van een middel voor communicatie op afstand
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Wat ?
Ook wanneer de consument om een bezoek heeft gevraagd met de bedoeling te onderhandelen over een aankoop
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Regels niet van toepassing op 1.
verkoop van voedingsmiddelen, dranken of andere goederen bestemd voor dagelijkse huishoudelijke consumptie, die frequent en regelmatig geleverd worden op de woon-, verblijf- of arbeidsplaats van de
consument 2.
overeenkomsten met menslievend doel, tot 50 EUR
3.
verzekeringen
4.
consumentenkrediet
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Precontractuele informatieverplichtingen Cfr. regels voor overeenkomsten op afstand Verschilpunten : wijze van mededeling Overeenkomsten op afstand Op een wijze die passend is voor de gebruikte techniek voor communicatie op afstand
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Op papier of, mits toestemming van de consument, op een andere duurzame gegevensdrager
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte Postcontractuele informatieverplichtingen
• verplichting om een kopie van de ondertekende overeenkomst aan de consument mee te delen • of de bevestiging van de overeenkomst op papier (of, mits akkoord van de consument, op een andere duurzame gegevensdrager)
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte herroepingsrecht Cfr. regels voor overeenkomsten op afstand Verschilpunten : afwezigheid van herroepingsrecht Overeenkomsten op afstand
Weddenschappen en loterijen
Overeenkomsten gesloten buiten verkoopruimten Overeenkomsten betreffende de constructie van nieuwe gebouwen en ingrijpende verbouwing van bestaande gebouwen
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte herroepingsrecht Cfr. regels voor overeenkomsten op afstand Verschilpunten : terugzenden van de goederen Als de onderneming de goederen bij het sluiten van de overeenkomst thuis heeft geleverd, haalt zij ze op eigen kosten terug indien ze door hun aard niet per post kunnen worden teruggezonden
Overeenkomsten buiten de verkoopruimte herroepingsrecht
Verbod voorschot of betaling, in welke vorm ook, te vragen of te ontvangen gedurende de eerste 7 werkdagen volgend op de dag van ondertekening van de overeenkomst Verbod geldt niet voor overeenkomsten gesloten op salons, beurzen en tentoonstellingen (zonder permanent karakter)
Overeenkomsten met consumenten 1. Algemene principes 2. Informatie van de markt 3. Overeenkomsten met consumenten 4. Verboden praktijken 5. Collectieve consumentenovereenkomsten 6. Bijzondere regels inzake geregistreerde benamingen
4. Verkoop met verlies
Verkoop met verlies Definitie Verkoop onder de aankoopprijs of herbevoorradingsprijs verminderd met • reeds definitief verworven kortingen • (nog) niet definitief verworven volumekortingen @ 80% van de volumekorting die het voorgaande jaar effectief werd verworven voor hetzelfde goed
Dank voor uw aandacht