CONTRAST SEMINARS 20 FEBRUARI 2013
KNIPPERLICHTEN ARBEIDSRECHT
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
I. DE GEWIJZIGDE WETGEVING INZAKE SCHIJNZELFSTANDIGHEID
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
SCHIJNZELFSTANDIGHEID Schijnzelfstandigheid : partijen kwalificeren hun arbeidsrelatie als een overeenkomst voor zelfstandige samenwerking terwijl het in werkelijkheid gaat om een arbeidsovereenkom st . Na de zogenaamde kwalificatie -arresten van het Hof va n Cassatie midden jaren 2000 werd er in de Programmawe t van 26 december 2006 een wetgevend kader geschapen : Arbeidsre latieswet . Uitgangspunt van de Arbeidsrelatieswet is de wilsautonomie doch de effectieve uitvoering van de overeenkomst moet overeenkomen met de aard van de arbeidsrelatie . Dit laatste wordt beoordeeld aan de hand van algemene criteria en (des gevallend) bij zondere criteri a .
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
SCHIJNZELFSTANDIGHEID
A LGEMENE CRITERIA Wil van de partijen zoals uitgedrukt in de overeenkomst Vrijheid van organisatie en werktijd
Vrijheid van organisatie van het werk Mogelijkheid een hiërarchische controle uit te oefenen S PECIFIEKE CRITERIA
Voor bepaalde sectoren, beroepen, … : invoeren bij Koninklijk Besluit
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
SCHIJNZELFSTANDIGHEID Wet 25 .08 .2012: vanaf 01 .01 .20 13 geldt er ee n weerlegbaa r vermoeden voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst in bepaalde arbeidsrelaties indien méér dan de helft van negen opgesomde criteria vervul d zijn. Welke arbeidsrelaties? ‐ In het kader van de uitoefening van werken in onroerende staat (KB nr. 1 van 19.12.1992 BTW) ‐ In het kader van de uitoefening van alle soorten bewakings- en/of toezichtsdiensten ‐ In het kader van het vervoer van goederen en/of personen ‐ Schoonmaaksector De lijst kan worden uitgebreid door de Koning Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
SCHIJNZELFSTANDIGHEID D E NEGEN CRITERIA 1.
Gebrek aan financieel of onder meer het geval is:
economische
risico,
zoals
bij gebrek aan een persoonlijke en substantiële investering in de onderneming met eigen middelen bij gebrek aan persoonlijke en substantiële deelname in de winsten en de verliezen van de onderneming 2.
Gebrek aan verantwoordelijkheid en beslissingsmacht aangaande de financiële middelen van de onderneming
3.
Gebrek aan besliss ings macht over het aankoopbeleid
4.
Gebrek aan besliss ings macht over het prijsbeleid
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
SCHIJNZELFSTANDIGHEID DE
N EGEN CRI TERI A
5.
G eb rek a an een res u lta at s verb in tenis overeen geko men a rb eid
6.
G aran t ie op b eta lin g va n een va st e vergo ed in g , on g ea c ht d e b ed rijf s res u lt a t en o f d e omvan g va n d e p rest at ies g eleverd d o o r d ieg en e d ie d e w erk z a a m h ed en u it vo ert
7.
Zelf g een werk gever z ij n va n p erso neel o f het on t breken va n de m og elij k h eid om vo or de u itvoerin g va n het overeeng ekom en werk p ers o neel aa n te werven o f z ic h te la t en verva n g en
8.
Z ic h n iet vo ord oen a ls een on d ernem in g of h oof dz akel ij k of g ewo o n lij k vo o r één m ed ec o n t ra c ta n t w erken
9.
Werken in ru im t es wa arva n men n iet de eig ena a r of h u u rd er is of werken met ma teria a l d a t ter bes ch ik k in g w o rd t g est eld , g ef in a n c ierd of gewa a rb org d d oo r de m ed ec o n t ra c ta nt
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
b et reffend e
de
SCHIJNZELFSTANDIGHEID H et verm o ed en k a n w o rd en w eerleg d m et a lle m id d elen va n rec h t o n d er a n d ere o p b a s is va n d e a lg em en e c riteria ( z ie h iervo o r). H et verm o ed en is n iet va n t o ep a s s in g o p f a m i l i a l e a rb ei d s rel at i es (a) arbeidsrelaties tussen bloedverwanten en aanverwanten tot de derde graad en tussen wettelijke samenwonenden zoals bedoeld in de Wet van 23 november 1998 tot invoering van wettelijke samenwoning (b) De arbeidsrelaties tussen een vennootschap en een natuurlijk persoon waarbij de natuurlijk persoon een bloedverwant is of aanverwant is tot de derde graad van, of wettelijk samenwoont met, hetzij degene die alleen, hetzij die samen, meer dan 50% van de aandelen bezitten van de bedoelde vennootschap De lij s t va n n eg en c rit eria k a n b ij K .B. w o rd en a a n g ev u ld o f verva n gen in f u n c t ie va n d e eig en h eid va n d e s ec t o r
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
II. DE GEWIJZIGDE WETGEVING INZAKE HET TER BESCHIKKING STELLEN VAN PERSONEEL
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
TERBESCHIKKINGSTELLING Uitgangspunt : artikel (Uitzendarbeidwet )
31
van
de
Wet
24.07 .198 7
principieel verbod om werknem ers ter beschikking stellen van derden die deze werknemers gebruiken en over hen enig gedee lte van het gezag uitoefenen dat normaal aan de werkgever toekomt doel: “koppelbazerij ” tegengaan rigoureuze sancties (burgerlijk
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
TERBESCHIKKINGSTELLING Werd voor 1 januari 201 3 niet besch ouwd als de uitoefening van “enig gedeelte van gezag”(cfr. art. 31): Het naleven door de derde (“gebruiker ”) van de verplichtingen inzake het welzijn op het werk (vb. veiligheidsinstructies ) Instructies gegeven door de derde (“gebruiker ”) uitvoering van de overeenkom st met de werkgever :
in
‐
inzake arbeids- en rusttijden (vb. bank holiday)
‐
inzake de uitvoering van het overeengekomen werk
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
TERBESCHIKKINGSTELLING Wordt na 1 januari 2013 niet beschouwd als de uitoefening van “enig gedeelte van gezag”(cfr. art. 31): Het naleven door de derde van de verplichtingen inzake het welzij n op het werk Instructies gegeven door de derde in uitvoering van de overeenkomst met de werkgever op voorwaard e dat: ‐
Instructies worden in de geschreven overeenkomst uitdrukkelijk en gedetailleerd bepaald
‐
In de geschreven overeenkomst wordt vermeld dat het instructierecht het werkgeversgezag op geen enkele wijze uitholt
‐
In de geschreven overeenkomst wordt vermeld dat de feitelijke uitvoering van de arbeidsovereenkomst overeenstemt met de uitdrukkelijke bepalingen van de geschreven overeenkomst
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
TERBESCHIKKINGSTELLING Alle andere instructies die niet voldoen aan de gestelde voorwaarden worden beschouwd als uitoefening van gezag (met alle gevolgen vandien …). Voorbeelden :
Er is geen schriftelijke overeenkomst tussen de werkgever en de derde De geschreven overeenkomst voldoet niet aan de gestelde voorwaarden De feitelijke uitvoering stemt niet overeen met de uitdrukkelijk opgenomen bepalingen in de overeenkomst
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
TERBESCHIKKINGSTELLING De derde m oet zijn OR, CPB of VA in kennis stellen van het bestaan van een overeenkomst tussen de derde en d e werkgever De leden van de OR, CPB of VA kunnen een afschrift vragen van het gedeelte van de overeenkomst waarin de instructies zijn bepaald die de derde mag geven Bij weigering van de derde tot afleveren van een afschrift van de overeenkomst, wordt de geschreven overeenkomst geacht niet te bestaan en zijn alle instructies uitoefening van gezag
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
III. STATUUT ARBEIDER – BEDIENDE: DE GEVOLGEN VAN HET ARREST VAN HET GRONDWETTELIJK HOF VAN 7 JULI 2011
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
ARBEIDER
–
BEDIENDE
A RREST G RONDWETTELIJK H OF 7 JULI 2011 “De artikelen 52 en 59 Arbeidsovereenkomstenwet schenden het gelijkheidsbeginsel, maar de gevolgen van die wetsbepalingen worden gehandhaafd totdat de wetgever nieuwe bepalingen aanneemt en uiterlijk tot 8 juli 2013.” Enkel uitspraak over de carensdag en de opzeggingstermijn voor arbeiders
Er werd géén uitspraak over de andere verschillen tussen arbeiders en bedienden
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
ARBEIDER
–
BEDIENDE
Wat indien er géén wetgevend optreden is voor 8 juli 2013 ? Rechter kan opnieuw een prejudiciële vraag stellen omtrent gelijkheid tussen de opzeggingstermijnen van arbeiders en bedienden. Rechter kan art. 59 Arbeidsovereenkomstenwet buiten toepassing laten wegens strijdigheid met het gelijkheidsbeginsel ‐
Leemte in de wetgeving over opzeggingstermijn voor arbeiders
‐
Rechter moet deze leemte opvullen
‐
Zal de rechter opteren voor de opzeggingstermijn voor bedienden?
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
ARBEIDER
–
BEDIENDE
In welke mate kan de Belgische Staat aangesproken worden voor het uitblijven van wetgevend optreden voor 8 juli 2013?
Indien de ongelijkheid blijft voortbestaan na 8 juli 2013, zou de overheid een schending van het zorgvuldigheidsbeginsel kunnen verweten worden wegens het niet tijdig wetgevend optreden (“fout” in de zin van art. 1382 B.W.)
Wie kan de overheid aansprakelijk stellen?
Wat is de omvang van de geleden schade?
Van Gompel-Renette Advocaten – Herkenrodesingel 4 bus 1 – 3500 Hasselt
Van Gompel-Renette Advocaten Herkenrodesingel 4 bus 1 3500 Hasselt Tel: 011/288.999 Fax: 011/288.990 E-mail:
[email protected] www.vangompelrenette.be
