KleurrijKe renovatie. Comfortabele rust. unieke doorkijkjes. tegen weer en wind. een uitgave van technisch Bureau afbouw

een uitgave van technisch Bureau afBouw

78e jaargang nr. 1 2015, maand, verschijnt 1x in de twee maanden. Informatie over: afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie.

KleurrijKe renovatie Comfortabele rust unieKe doorKijKjes tegen weer en wind

mb01_cover.indd 1

09-02-15 11:33

! NIEUW ARDEX R4 RAPID Universeel sneluitvlakmiddel

De joker voor snel repareren • • • • • •

aten en n van g e ll u v dig Eenvou en vlakken r k o r en vloe r uitgeb plafond erkbaa , w d e n b a r w e r d r o ve Vo der end en en zon g d o n r o d r l g Sne onder wel alle aar Op vrij tb baar ijk inze erwerk v l u n t voorstr to aanzet Zonder wit Zuiver

Productinformatie

LEES MEBEST VOORTAAN OOK OP UW TABLET OF SMARTPHONE!

Download de gratis Mebest-app in de App Store of in Google Play.

mebest_stopper.indd 41 Naamloos-14 1

09-02-15 10:34 09-02-15 10:46

In het verleden behaalde resultaten Door:

Jan Willem Kommer

Gevelisolatie is hot. Da’s logisch. Moeder Aarde is zeer vrijgevig met fossiele brandstoffen maar op enig moment is het wel op. En daarnaast is de uitstoot van CO2 niet heel erg goed voor milieu en gezondheid. En zo zijn er nog wat redenen te bedenken om iets te doen aan de energieconsumptie. Gevels isoleren helpt. En goed ook. Dat staat als een paal boven water. Steeds meer mensen krijgen dat door. Maar nog altijd is er ook stevige weerstand. Die heeft vooral te maken met vooroordelen. En slechte ervaringen uit het verleden. Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig maakte Nederland voor het eerst op grote schaal kennis met gepleisterde gevelisolatiesystemen. Ze kwamen overgewaaid uit het oosten. Duitsland gebruikte ze al langer om er warmpjes bij te zitten, en in reactie op de oliecrisis leek ons dat ook wel wat. Alleen wilden we dat wel op z’n Nederlands. Dus ingepast in onze eigen architectuur, en ook niet zo volgens strikte regeltjes maar een beetje met de Nederlandse slag: lekker losjes, een beetje linksom en een beetje rechtsom. Dat ging niet goed. Nou ja, het ging niet altijd mis natuurlijk, maar te vaak wel. Applicateurs, aannemers en architecten waren onvoldoende bekend met de systemen zodat detaillering en montage nogal eens te wensen overliet. Toen op een gegeven moment de huizenmarkt zo explodeerde dat elke woning al verkocht was voor de eerste spade de grond inging verdween ook nog eens elke incentive om goed en degelijk te bouwen. Gevolg was dat we in ons land een heleboel gevels zagen die snel en ernstig vervuilden of zelfs kapotgingen. Eerlijk is eerlijk, het is ook niet fijn als je stralend witte gevel na een paar jaar grauwgrijs is met allerlei vieze strepen; om maar te zwijgen over afbladderende verf en scheuren in het pleisterwerk. Gelukkig is er veel veranderd in de afgelopen jaren. Ontwerpers en bouwers hebben geleerd van de fouten, hebben een hoop ervaring opgedaan en zijn nu uitstekend in staat om prima gevelisolatiesystemen af te leveren. Regelmatig laten we daar in Mebest fraaie staaltjes van zien, in dit nummer ook. Maar toch blijft het lastig om de harten van Nederland te veroveren. Misschien omdat mensen het gek vinden dan je ook de gevel van je woning wel eens moet reinigen? Ramen lampen? Natuurlijk! Maar de gevel? Misschien vanwege de fouten van weleer? Terwijl we weten dat in het verleden behaalde resultaten geen garanties geven voor de toekomst. Dat geldt evengoed voor negatieve resultaten als voor positieve.

MEBEST

mb01_voorwoord.indd 3

februari 2015

3

09-02-15 11:33

Informatie over afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. 78e jaargang nr. 1 2015, februari

In dit nummer Baden in luxe en rust Comfort en luxe is fijn, maar het is pas écht fijn als je er ongestoord van kunt genieten. Daarom is in Neerlands eerste Waldorf Astoria veel aandacht besteed aan geluidscomfort. Pagina 16

Verbluffende vloer voor multifunctioneel Broeinest Een mes dat aan twee kanten snijdt, zo zou je Broeinest wel kunnen noemen. Of gewoon een briljant idee. Een industriële ruimte waar aanbod, creatie en vraag op het gebied van interieur samenkomen. Op een unieke vloer die een kijkje biedt op het stoere verleden. Pagina 24

Vrolijkmakende gevelrenovatie in Kattenbroek Reclame voor gevelisolatie was het niet, de rij woningen aan het Masker in de Amersfoortse wijk Kattenbroek. Alles wat er fout kan gaan met gevelisolatie ís fout gegaan. Gelukkig is er veel geleerd sinds de jaren negentig. De gevels zijn er weer prachtig uit en zullen nog vele jaren probleemloos meegaan. Pagina 6

4 Mebest

mb01_inhoud.indd 4

februari 2015

09-02-15 11:35

en verder... 42

Noordervuurtoren Schiermonnikoog: Mooi rood is niet lelijk

Een halve eeuw doorlopend blootgesteld staan aan de elementen, dat gaat niemand in de koude kleren zitten. Hoogste tijd om de Noordervuurtoren op Schiermonnikoog op te knappen. Een degelijke cementmortel moet ervoor zorgen dat de toren er weer even kan. Pagina 34

Mebest Kort

42

Nofisol eXtreme 47 biedt zekerheid

42

Decorstuc nu ook leverancier van Marshalltown stucgereedschap

43

Nieuwste trends in Color Collection van Arturo Gietvloeren

43

Verantwoord passtukken snijden met STROOKJES

44

Technostuc Systemen breidt assortiment uit met Heck buitengevelisolatie en Rajasil mortels

44

Strikolith introduceert Micro Design!

45

Siniat vernieuwt schroevenassortiment

45

Sportieve en lichte veiligheidsschoen die optimale bescherming biedt!

46 46

Adverteerdersindex Colofon

MEBEST

mb01_inhoud.indd 5

februari 2015

5

09-02-15 11:35

Het gevelisolatiesysteem is afgewerkt met minerale mortels en verven. Dat zal vervuiling op een natuurlijke manier verminderen waardoor minder onderhoud nodig zal zijn

6 Mebest

mb01_gevelisolatie.indd 6

februari 2015

09-02-15 11:36

Vrolijkmakende geVelrenoVatie in kattenbroek Een droevige aanblik boden ze, de eens zo kleurrijke woningen langs het Masker in de Amersfoortse wijk Kattenbroek. Dankzij een voortvarende VvE, een uiterst klantvriendelijk en meedenkend afbouwbedrijf en een doordacht gevelisolatiesysteem zijn de woningen weer het stralend middelpunt van de wijk met z’n verrassende architectuur.

Vrolijk Kattenbroek

Visie, dat kun je stedenbouwkundig architect Ashok Bhalotra niet ontzeggen. En ambitie ook niet. Toen hij in het laatste kwart van de vorige eeuw de wijk Kattenbroek ontwierp, zag hij ‘een gezonde, veilige en vrolijke omgeving waar mensen zich huis voelen en kriebels krijgen om te dromen’ voor zich. Een wijk die opvallender, markanter, verrassender en gevarieerder moest zijn dan andere nieuwbouwwijken. Het leverde een Kattenbroek op dat tot buiten de landsgrenzen de aandacht trok met zeer gevarieerde en opmerkelijke woningbouw. Een deel van de wijk werd in het klein nagebouwd in Madurodam. Onder meer de rij van 37 woningen langs het Masker, één van de hoofdaders van de wijk, is terug te vinden in de kleinste stad van Nederland.

Zachte heelmeester

Met hun blauwe, paarse en roze achtergevels waren die woningen exponent van het vrolijke Kattenbroek. Helaas bleken ze na verloop van tijd ook een schoolvoorbeeld te zijn van hoe je niet moet bouwen met gevelisolatie. Binnen tien jaar ontstonden er grote problemen met de roze gevels. Blaas- en schimmelvorming maakten het noodzakelijk om de complete stuclaag tot op het isolatiemateriaal te verwijderen en het systeem vanaf daar opnieuw op te bouwen. Om het verschil met het frisse roze niet te groot te maken, werden de gevels van de paarse en de blauwe woningen opnieuw gesausd. Binnen afzienbare tijd kwamen de problemen echter terug; het stucwerk van alle drie de blokken vervuilde, scheurde, bladderde.

Mebest


februari 2015

7

09-02-15 11:36

De nieuwe kleuren zijn wat minder fel en donker dan het origineel. Dat gaat ook schelen in de levensduur. Zwaar gepigmenteerde gevels zullen meer warmte opslaan en dat brengt spanningen met zich mee die voor schade kunnen zorgen.

Weten wat er mis is, wil je kunnen herstellen

Uithuilen en opnieuw beginnen

“Alles wat maar mis kan gaan met een gepleisterd gevelisolatiesysteem, daar hadden wij last van”, zegt Kees Knepper. Hij zit in de technische commissie van de Vereniging van Eigenaren ‘Van Langhuis tot Kragge’, genoemd naar de twee straten waar de woningen hun voordeuren hebben. Een verrassing was het niet, de degeneratie van de achtergevels. Bij de eerste renovatie, die destijds nog binnen de garantie viel, was al aangegeven dat het misschien wel eens nodig zou kunnen zijn om het complete isolatiesysteem te vervangen. De VvE besloot daarvoor te gaan sparen en ook grondig onderzoek te doen naar de oorzaken en eventuele alternatieve oplossingen. “Je moet toch weten wat er mis is, wil je kunnen

8 Mebest


herstellen.” aldus Kees Knepper. “We kwamen in contact met Gevelsupport en hebben ze de boel laten inspecteren. Het rapport was vernietigend, alles wat je verkeerd kunt doen bij een gepleisterd gevelisolatiesysteem wás ook verkeerd gedaan. De enige optie was alles verwijderen en een nieuw systeem aanbrengen.” Want dat er wederom gevelisolatie op moest komen was duidelijk. “In gevelisolatie op zich hadden we nog steeds vertrouwen. De vraag was alleen wie we het moesten laten aanbrengen.”

Kritisch offertetraject

De VvE stelde een eenduidige brief op die naar een aantal applicatiebedrijven werd verstuurd. De vraag was om in ieder geval een aanbieding te

februari 2015

09-02-15 11:36

doen voor de complete vervanging van het gevelisolatiesysteem. Daarnaast mocht een alternatieve methode worden aangeboden. Ook wilde de VvE twintig jaar garantie. “Als je alle bedrijven dezelfde vragen voorlegt, dan kun je tenminste appels met appels vergelijken”, zegt Kees Knepper. “Verder waren we erg benieuwd hoe goed ze onze vragen zouden lezen. Zouden ze in die fase al half werk verrichten, dan hoefden we ze de rest zeker niet te laten doen.” Geen enkele applicateur bleek twintig jaar garantie te willen geven. “Dat is ook een hele lastige, twintig jaar; tien jaar is de norm”, zegt Wijnand Wagenmans, projectleider bij Lenferink Schilders - Afbouw en Vastgoedonderhoud B.V. “Wat je wel kunt doen is zorgen dat je de gevel twintig jaar in de greep

houdt. Daarom hebben we een onderhoudsplan voor die periode jaar voorgesteld.” Het was een belangrijke reden voor de VvE om voor het bedrijf uit Lemelerveld te kiezen.

Vervuiling zo lang mogelijk uitstellen

Een andere bepalende factor was dat Lenferink samen met KEIM Nederland aanbood. Het van origine Duitse bedrijf is vooral bekend om de minerale verven en de minerale mortels. Sinds een jaar of vijf bevat het assortiment in Nederland ook complete gevelisolatiesystemen waarin de KEIM verven en mortels worden gebruikt. Deze worden in Duitsland al veel langer met succes toegepast. “Voor ons waren de minerale materialen een groot pluspunt omdat ze milieuvriendelij-

Mebest


februari 2015

9

09-02-15 11:36

ker en duurzamer zijn”, zegt Kees Knepper. Frank Ankum van KEIM Nederland licht dat toe. “We gebruiken anorganische bindmiddelen en voegen geen schadelijke stoffen toe aan onze mortels en verven. Ze zijn lichtecht, UV-bestendig, dampdoorlatend, gifvrij en van nature alkalisch. Dat heeft een aantal voordelen. Algen en mossen hebben een vochtige ondergrond nodig. Door de dampopenheid van ons systeem droogt het sneller. Daarnaast is het Ph-milieu niet prettig voor algen en mossen, die zullen er dus minder snel op groeien. Van statische verontreiniging hebben onze systemen ook geen last omdat minerale producten niet statisch kunnen worden geladen. Zo houd je dus op een natuurlijke manier langer een schone gevel.”

Schandalig slechte ondergrond

Lenferink is een maand of acht aan het werk geweest in Amersfoort, van maart tot november 2014. “Eigenlijk was het de bedoeling dat we het in 2015 zouden laten doen”, zegt Kees Knepper. “We wisten echter niet zeker of we dan nog zouden kunnen profiteren van het lage btw-tarief voor dit soort renovaties, en 6 of 21% scheelde nogal.” Dat btw-voordeel bleek nog hard nodig. Voordat het KEIM-systeem konden worden aangebracht, moest eerst het oude systeem eraf. De mannen van Lenferink waren verbijsterd over wat ze aantroffen. Het oude systeem barstte van de applicatiefouten. Een dampdicht verfsysteem, een te dikke afwerklaag, een te dunne mortelweefsel-

Gaten in de spouwmuur waar je in kon zitten

10 Mebest


februari 2015

09-02-15 11:36

laag die absoluut geen spanning kon opvangen, slecht en niet volledig verlijmde isolatieplaten, plaatnaden, slechte detaillering; kortom, een lange lijst van missers. Met de ondergrond, deels beton deels kalkzandsteen, was het niet veel beter gesteld. “Onvlakheden van wel 5 tot 6 cm op stukken van slechts een paar meter, gaten in de spouwmuur zo groot dat je er in kon zitten, balkons die doorbogen, het was onvoorstelbaar” zegt Wijnand Wagenmans. “We wisten dat we één en ander zouden moeten herstellen maar dit hadden we echt niet verwacht.” De stelpost die Lenferink voor het slopen en herstellen had opgenomen was dan ook lang niet toereikend. “Maar daar zijn we wel uitgekomen met de VvE.”

Veilige kleuren

Nadat de ondergrond was opgevuld, dichtgezet, uitgevlakt en stabiel gemaakt, kon het KOMO gecertificeerde KEIM buitengevelisolatiesysteem worden aangebracht. Lenferink verlijmde de EPS032 platen met Pulverkleber90. Datzelfde minerale materiaal werd gebruikt als mortel voor het 4x4 glasweefsel. Afwerken deed de stukadoors met Brillantputz Rauputz 2mm waarna de gevel werd geverfd met Soldalan in drie verschillende kleuren. Het blauw, paars en roze is aanzienlijk frisser dan het er in de afgelopen jaren uitzag, maar wel wat minder heftig dan destijds in 1994 toen de woningen nieuw werden opgeleverd. “We hebben de bewoners die originele kleuren wel laten zien, maar ze waren inmiddels

Aan de voorzijde van de woningen is geen gevelisolatiesysteem aangebracht. Wel zijn er wat vlakken met een stuclaag, in dezelfde kleur geverfd als de achtergevels.

De renovatie is in fases uitgevoerd, steeds per kleurblok. Op die manier hadden de bewoners het minste last van de werkzaamheden.

Mebest


februari 2015

11

09-02-15 11:36

De roze gevels waren eerder al een keer onder handen genomen. Nog binnen de garantietermijn is het systeem gestript tot op het isolatiemateriaal en opnieuw aangebracht.

Ingewikkelde gevels als die van Het Masker vragen om bijzondere details; bijvoorbeeld bij de ‘schietgaten’, zoals de mannen van Lenferink ze noemden. Maar ook gewone waterslagen met kopschotjes zijn onontbeerlijk.

12 Mebest


februari 2015

09-02-15 11:36

Overlast voor de bewoners zoveel mogelijk beperken

Twintig jaar garantie kon Lenferink niet bieden, maar tien jaar garantie plus een onderhoudsplan voor twintig jaar gaf de bewoners voldoende zekerheid.

zo gewend aan de vervaalde tinten dat ze het iets te veel van het goede vonden”, zeg Frank Ankum. “Gelukkig maar want zulke zware RAL-kleuren zijn riskant voor een gevelisolatiesysteem. Ze nemen meer warmte op waardoor in de relatief dunne mortel/weefsel- en afwerklaag spanning kan ontstaan. Dat vergroot de kans op schade.”

Techniek, esthetiek en communicatie

Voor de VvE was er naast kwaliteit, prijs en garantie nog een belangrijk aspect bij het aanvragen van de offertes. “We maakten ons zorgen over schade aan de tuinen, maandenlange overlast van bouwradio’s en dergelijke. Daarom wilden we graag weten hoe de bedrijven het logistiek dachten te gaan aanpakken, en hoe ze de overlast voor de bewoners zoveel mogelijk zouden beperken.” Ook op dat terrein is Lenferink met vlag en wimpel geslaagd. Vanaf het begin was naast techniek en esthetiek het beperken van de overlast voor de bewoners leidend in de keuzes die het bedrijf maakte. Lenferink heeft vooraf

informatie-avonden gehouden om uit te leggen wat er precies ging gebeuren en om te luisteren naar de wensen van de bewoners. “Alleen moet je het dan nog wel waarmaken”, zegt Wijnand Wagenmans.

Investeren in de relatie

Het werk is in drie fases uitgevoerd; eerst het blauwe blok, toen het paarse en als laatste het roze deel. “Zodra we klaar waren met een blok haalden we de steigers weg. Dan hadden die bewoners weer een vrij uitzicht”, legt de projectleider uit. Ook in de zomerperiode, tijdens de bouwvak, zijn de steigers weggehaald. “Je kunt het niet maken als mensen niet in het zonnetje kunnen zitten omdat wij onze steigers laten staan.” Het was precies dat soort begrip voor de situatie van de bewoners waardoor de mannen van Lenferink veel waardering oogstten. Ze werden zelfs door de bewoners uitgenodigd om samen met hen de oplevering van de prachtig gerenoveerde gevels te vieren met een barbecue.

Mebest


februari 2015

13

09-02-15 11:36

Ook bakstenen gevels zien er onprettig uit wanneer ze vervuild zijn, maar vreemd genoeg vinden we dat in Nederland vaak niet zo’n probleem.

Controle en onderhoud

In de komende twintig jaar zullen bewoners en Lenferink elkaar nog vaker tegenkomen; er is immers een contract afgesloten voor controle en onderhoud van de gevel. “Je kunt door zo’n plan goed op onderhoud begroten zodat je het kunt betalen wanneer dat nodig is”, zegt Kees Knepper. Want hoe goed de applicatie en het systeem ook zijn, op enig moment zal de gevel vervuilen. En doe je daar niets aan, dan kan vervuiling op termijn voor schades zorgen. Dat pad wil de VvE niet meer bewandelen. Daarmee zijn de bewoners van de kleurrijke woningen eerder uitzondering dan regel, is de ervaring van Frank Ankum. “Het is soms verbazingwekkend hoe mensen kijken naar gevelonderhoud”, zegt de man van KEIM. “Dat vinden ze vaak maar raar terwijl het de gewoonste zaak van de wereld is om regelmatig de auto te wassen.”

14 Mebest


In gevelisolatie hadden we nog steeds vertrouwen Renovatie gevels het Masker Opdrachtgever: VvE Van Langhuis tot Kragge, Amersfoort Montage, stukadoorswerk en schilderwerk: Lenferink Schilders - Afbouw en Vastgoedonderhoud B.V. uit Lemelerveld Systeemleverancier: KEIM Nederland, Almere

februari 2015

09-02-15 11:36

(ADVERTORIAL)

BEDRIJF IN BEELD

‘Mensen die zich in een ruimte prettig voelen, presteren beter en zijn gelukkiger.’ Op zijn visitekaartje staat marketingmanager maar eigenlijk is missiemanager een betere aanduiding voor Coen de Hoop. Een man met een missie dus, sinds vijf jaar in dienst bij Knauf. En die missie luidt, in De Hoops woorden, ‘mensen met andere ogen naar gebouwen laten kijken.’ De kern van de nieuwe koers van Knauf: Creating Room for Living.

Missiemanager Coen de Hoop: We moeten de gebruikers laten zien dat er nog zoveel meer mogelijk is.

Iedereen verdient een ideale omgeving ‘Bij Knauf vinden wij dat iedereen een ideale omgeving verdient om in te wonen te verblijven of te werken,’ steekt De Hoop van wal, ‘En een omgeving is pas ideaal als hij is afgestemd op de behoefte van de gebruiker. Want of je nu voor langere of kortere tijd in een gebouw bent, je verblijft en werkt er het prettigst als het is afgestemd op wat je er wilt doen en bereiken.’ Nu staat het product centraal en niet de gebruiker ‘Als industrie moeten we naar die wensen luisteren’, vindt De Hoop. ‘Want onze producten hebben invloed op de omgeving van mensen. En die reikt verder dan de kleur tegels in de badkamer. Dat vraagt een andere benadering, en aandacht. Nu staan onze methodes en materialen te vaak centraal en vergeten we te vragen wat de gebruiker van het gebouw verwacht en graag wil. Neem nou diezelfde badkamer, nu kiest de verwerker vaak de oplossing die hem gewoon is. Maar er zijn verschillende oplossingen mogelijk die passen bij verschillende wensen van verschillende mensen. De een wil nu eenmaal een budgetvriendelijke oplossing, terwijl een ander gaat voor optimale zekerheid en daar best extra voor wil betalen.’ Denken vanuit de gebruiker is lastig ‘En ik snap de verwerker wel, want het is voor een professional in onze tamelijk traditionele sector eenvoudiger te praten over de materialen en methodes waar we zo vertrouwd mee zijn. We weten alles over de technische kant, de prijs, de verwerkingstijd, maar vinden het lastig om bouwen renovatieprojecten vanuit het perspectief van de gebruiker te benaderen.’ Gebruikers bewust maken van keuzes Gebruikers beseffen niet dat ze iets te kiezen hebben of wat de voor- en nadelen zijn van verschillende keuzes. Ze onderschatten de rol van afbouwmaterialen. De Hoop: ‘neem nou een ruimte met een harde vloer, gladde wanden en zonder gordijnen. Nogal wat woonkamers, kantoren en ruimtes in scholen en zorginstellingen zien er zo uit. Wanneer je vertelt dat je door een andere materiaalkeuze de akoestische eigenschappen van de ruimte sterk verbetert zodat de galm verdwijnt, zie je mensen denken ‘waarom wist ik dat niet?’ Ik vind dan ook dat we mensen bewust moeten maken van de keuze die ze hebben om hun omgeving ideaal te maken. De wensen van gebruikers centraal stellen, dat is de missie achter ‘Creating Room for Living.’’

Knauf B.V. Hoofdkantoor: Mesonweg 8 - 12 3542 AL Utrecht Tel: 030 - 247 33 11 Fax: 030 - 240 96 90

Knauf.indd 1

Een ideale omgeving biedt kansen voor iedereen ‘Daar hebben wij als sector een kans laten liggen, vind ik. Want de tijd die je als bouwprofessional investeert in het achterhalen van de wensen van de gebruiker, is een investering die je dubbel en dwars terug verdient. Want aan het einde van het traject heb je een gebruiker die over meer comfort kan beschikken en daar ook iets meer voor over heeft. Een gelukkige klant dus die bovendien zijn of haar positieve ervaringen deelt met familie, vrienden en collega’s. Als je dat weet te realiseren, dan heb je als stukadoor, afbouwer, aannemer of architect laten zien dat je echt je vak verstaat. En laten we eerlijk zijn, in deze tijden is meer geld verdienen zeer wenselijk.’

06-02-15 12:41

16 Mebest

mb01_waldorf.indd 16

februari 2015

09-02-15 11:37

baden in luxe en rust Wie 400 euro voor een hotelkamer betaalt wil daar graag wat voor terug. Een exclusieve omgeving vooral, en zeker ook geen geluidshinder van andere hotelgasten. Duvah Afbouw uit Bergeijk voorzag het nieuwe Waldorf Astoria in Amsterdam van optimaal geïsoleerde wanden en plafonds met stijlvol lijstwerk.

Fantastische ensemble

Amsterdam heeft er een vijf-sterren-hotel bij. In 2014 opende het roemruchte Waldorf Astoria een filiaal in onze hoofdstad. Het hotel, onderdeel van de Hilton-keten, is gevestigd in zes 17e eeuwse panden aan de Herengracht. De monumenten, onderdeel van het UNESCO erfgoed, zijn onderling met elkaar verbonden. Ze vormen een ensemble met zes panden aan de Keizersgracht. Tussen de twee rijen panden ligt, de grootste private binnentuin van Amsterdam. In vijf jaar tijd, van 2009 tot 2014, heeft de Amsterdamse vastgoedontwikkelaar DVM de twaalf monumenten compleet verbouwd.

Volledig leeggetrokken

De metamorfose in de binnenstad van Amsterdam begon op de Keizersgracht. Daar werden de grachtenpanden omgetoverd tot kantoren. Vervolgens is het hotel aan de Herengracht gecreëerd. Daarvoor zijn de zes grachtenpanden compleet gestript; alleen de gevels, de verdiepingsvloeren en de pandscheidende wanden zijn gebleven. In die wanden zijn wel doorgangen gemaakt zodat de hotelgasten niet over straat hoeven om bij hun kamer te komen. Omdat het om zes compleet verschillende panden met verschillende verdiepingshoogten ging, moesten hier en daar wel wat niveauverschillen worden overwonnen.

Mebest


februari 2015

17

09-02-15 11:37

Tekeningen en werkelijkheid

Het hotel is ingedeeld in onder meer 93 kamers, suites en lofts, een spa met behandelkamers en zwembad, 7 evenementen- en congresruimtes en restaurants. Duvah Afbouw deed dat, aan de hand van de tekeningen die het Amsterdamse architectenbureau OeverZaaijer maakte. “En aan de hand van waar we in de praktijk tegenaan liepen”, zegt Roeland Dubach van het bedrijf uit Bergeijk. “We kwamen de nodige verzakkingen en dergelijke tegen, maar dat is niet zo gek met panden van bijna vierhonderd jaar oud.”

te voldoen zijn er dubbelskeletwanden geplaatst, twee wanden met 2 x 60 mm isolatiemateriaal erin en een spouw van 1 cm ertussen. De skeletten zijn dichtgezet met twee lagen gewone gipsplaat en een laag stootvaste Gyproc Duragyp. De wanden zijn op Fermacellplaten gemonteerd. “Die hebben we in de spouw gedilateerd zodat er geen trillingen kunnen worden doorgegeven”, zegt Rene van Ham van Dubah Afbouw. “Om de inbouwdozen heen hebben we met Sonorexplaat dozen gebouwd, voor de optimale geluidsisolatie.”

Zeer stille kamers

Praktische oplossing

Duvah begon met de gangen en de kamerscheidende wanden. Daar werden hoge eisen aan gesteld wat geluidsisolatie betreft. Om daar aan

Voor de wanden ín de kamers en suites waren de eisen minder streng. Daar kon met enkelskelet worden volstaan. Die zijn dubbel beplaat, met

Kwaliteit gaat boven snelheid Het roemruchte Waldorf Astoria is nu ook in Nederland. Niemand minder dan sterrenkok Jonnie Boer van De Librije heeft zijn naam verbonden aan het restaurant van het luxe hotel.

18 Mebest


februari 2015

09-02-15 11:53

Ook in de congresruimes zijn de naadloze akoestische OWAplan plafonds gebruikt, in het perk. Daarbuiten zijn gewone gipsplaten gemonteerd. Tussen de twee rijen perklijsten zijn de roosters Alle partijen die meewerkten aan de bouw van

van het luchtverversingssyteem geplaatst.

het Waldorf Astoria hadden hetzelfde doel voor ogen, topkwaliteit leveren!

een laag gewone gipsplaat - of Gyproc WR voor de natte ruimtes - en een laag houten platen van 12 mm dik. “We hebben het eerst geprobeerd met achterhout, maar er ging zoveel in, dat schoot niet op. Gewoon hele platen gebruiken werkte een stuk sneller. En het geeft de interieurarchitect de vrijheid om schilderijen en dergelijke over de hele wand te verplaatsen.”

Ontkoppelde plafonds

Duvah Afbouw monteerde ook de plafonds. Op de meeste plaatsen was dat een 60/27 frame met twee lagen gips. Er is zoveel mogelijk getracht om een plafondhoogte van 270 cm aan te houden om de forse hoeveelheid installatietechniek kwijt te kunnen. Niet overal lukt dat, daar is de wand daarvoor gebruikt of er zijn kolommen voor gemaakt.

Mebest


februari 2015

19

09-02-15 11:37

Er werden zeer hoge eisen gesteld aan de kamerscheidende wanden. Ze moesten voor optimale geluidsisolatie zorgen. Duvah plaatste dubbelskeletwanden met drie lagen beplating en in de spouw een dilatatie in de vloer.

In de badkamers werkte Duvah Afbouw uiteraard met een gipsplaat die geschikt is voor vochtige ruimtes, de Gyproc WR.

In een aantal van de hooggelegen kamers zijn plafond en wanden ontkoppeld gemonteerd met behulp van Ivi-regels. “Op het platte dak erboven staan installaties, de trillingen die daar vanaf komen mogen niet naar beneden worden doorgegeven”, licht Rene van Ham toe.

Naadloos akoestisch

In het zwembad en de fitnessruimte draaide het meer om demping van het geluid dan om isolatie. Daar is het naadloze akoestische plafond van OWA gemonteerd. Vanwege diezelfde wens om de weerkaatsing van het geluid wat te beteugelen is ook in de restaurants en de congresruimtes OWAplan toegepast. “Daar hebben we het gecombineerd met het gewone gipsplatenplafond, een verhouding van ongeveer 40/60. We hebben wel het gehele plafond afgewerkt met de akoestische pleister van OWA. Dan kun

20 Mebest


februari 2015

09-02-15 11:38

je het verschil tussen de twee soorten plafonds niet zien.” De overgang van OWAplan naar gips is netjes weggewerkt door er perklijsten overheen aan te brengen. Die lijsten zijn afgeplakt voordat spuitbedrijf Ako Tech de akoestische spuitpleister aanbracht. “Die pleister heeft een korrel en lijsten moeten mooi glad zijn”, zegt Rene van Ham.

Sausklaar opleveren

Lijstwerk is op vrijwel alle plafonds in het hotel te vinden. Deels is dat nog het originele rococostucwerk. Voor de nieuwe plafonds in de kamers en de gezamenlijke gebruiksruimtes zijn de prefab gipslijsten van ABC Sierlijsten uit Vierlingsbeek gebruikt. Ook op een groot aantal wanden heeft Duvah de prefablijsten aangebracht. “We hebben alles gekit en geplamuurd zodat Ako Tech het allemaal kon afwerken. De gipsen lijsten zijn voorgestreken. Anders zou je een kleurverschil krijgen; de zuiging is immers anders dan van gipslaten.”

Het gaat om topkwaliteit

Zwembaden en fitnessruimtes zijn doorgaans plekken waar het geluid flink weerkaatst. Het akoestische OWAplan plafond zorgt voor demping. De naadloze afwerking voor rust.

Mebest


februari 2015

21

09-02-15 11:53

Van buiten lijken het zes aparte grachtenpanden maar achter die gevels gaat één zeer luxueus hotel schuil.

Optimale samenwerking

Hier en daar wat hoogteverschillen overwinnen

Waldorf Astoria Amsterdam Opdrachtgever: DVM Dijkhuis Vastgoed Management b.v., Amsterdam Architect: Oever Zaaijer Architecten, Amsterdam Plafond- & wandmontage: Afbouwbedrijf Duvah, Bergeijk

22 Mebest


In totaal heeft Duvah 12.000 m2 wand gemonteerd en zo’n 4.300 m2 plafond, 3.500 m2 in de kamers en in de publieke ruimtes 1.800 m2, waarvan 400 m2 OWAplan. Het bedrijf uit Bergeijk is er ruim een jaar mee bezig geweest. Een behoorlijk lange tijd, maar voor vastgoedontwikkelaar DVM, opdrachtgever van het werk, was kwaliteit belangrijker dan snelheid. Dit tot groot genoegen van Rene van Ham. “Werken voor DVM is heel anders dan hoe het doorgaans in de bouw gaat”, zegt hij. “Ze doen zelf de aanbesteding en de bouwregie. Je werkt dus rechtsreeks voor hen en niet voor de aannemer. Samenwerken gaat in bouwteam. We hadden hier wekelijks overleg over de voortgang en planning. Zo kun je de werkzaamheden optimaal op elkaar afstemmen. Je hebt ook een veel gelijkwaardiger situatie en dat komt de kwaliteit ten goede. Daar komt nog bij dat DVM doorgaans met dezelfde partijen werkt. Daardoor ken je elkaar goed en weet je wat je aan elkaar hebt. En je weet allemaal wat er van je verwacht wordt. Deze opdrachtgever wil bouwen voor vijftien a twintig jaar in plaats van vijf jaar zoals je vaak in de retail ziet; het gaat hem om topkwaliteit.”

februari 2015

09-02-15 11:53

(advertorial)

+ Verstand van stucwerk en na-isolatie Stucwerk zit in onze genen, dat is niet iedereen gegeven. Kennis van stucwerk is heel specifiek, net als van na-isolatie. Technostuc Systemen is leverancier van natuurlijke stucmaterialen en naisolatiesystemen. Niet omdat het een trend is, maar omdat wij daarin geloven. Dat is onze passie, al jaren. Net iets anders, en vaak net iets beter. Want natuurlijke isolatie- en afbouwmaterialen hebben een positieve invloed op ons leefcomfort, onze gezondheid en op de waarde van een gebouw. Technostuc Systemen levert prettig verwerkbare materialen voor moderne verwerkingstechnieken. De zorgvuldig geselecteerde materialen en systemen zijn van hoge kwaliteit en bieden zekerheid in nieuwbouw, verbouw, renovatie én bij monumenten.

Van saneerpleisters tot fraaie decoratieve afwerkingen, van energie besparende Naturetherm binnenisolatie- tot Geveltherm buitengevelisolatie systemen, van zware leemstuc tot lichtgewicht kalkcement gevelstuc pleisters; vertrouw daarbij op kundige advisering, project ondersteuning, systeemgarantie én verzekerde garantie. Dát is Technostuc Systemen. Bestel de stucmaterialen en stucsystemen mét advies rechtstreeks bij Technostuc Systemen én de natuurlijke isolatiematerialen voor daken, gevels en vloeren, maar ook bijvoorbeeld bigbags leemstuc via onze webshop Warm&Green. Eénvoudig, snel en betrouwbaar. Met Technostuc Systemen worden gevels stijlvol, interieurs modern en zolder-afwerkingen energiebesparend. En duurzaam, natuurlijk!

www.technostuc.nl

Naamloos-5 1

09-02-15 11:47

Multifunctioneel is het sleutelwoord, Broeinest is showroom, flexwerkplek, gebruiksruimte voor lezingen, workshops

enzovoorts. 24 Mebest februari 2015

mb01_broeinest.indd 24

09-02-15 11:47

Verbluffende Vloer Voor multifunctioneel broeinest Eindhoven bruist, Strijp-S is de plek waar het allemaal gebeurt op designgebied. Midden op dat voormalige Philipsterrein is eind januari Broeinest geopend, de eerste branchespecifieke flexwerkplek voor (interieur)architecten, ontwerpers en creatieve ondernemers. De architecten van ATTB ontwierpen een multifunctionele ruimte met een industriële sfeer. DRT vloeren maakte de bijpassende unieke gietvloer.

Niet gekrompen maar gegroeid

Waar dingen verdwijnen ontstaat ruimte voor groei. Een dubbele stap achteruit noemde Trouw het toen Philips zich in de jaren negentig begon terug te trekken uit Eindhoven. Anno 2015 zou je van een dubbele stap vooruit kunnen spreken. Het concern heeft zich er een nieuwe toekomst mee gekocht en Eindhoven heeft zich ontwikkeld tot meer dan leverancier van arbeidspotentieel voor de electronicagigant. Van lichtstad is Eindhoven een stad van technologie en design geworden, en er zijn meer werkplekken bijgekomen dan er Philipsbanen zijn verdwenen. Alleen op High Tech Campus, het vroegere NatLab van Philips, hebben zich al ruim 135 bedrijven gevestigd en

zijn meer dan 10.000 onderzoekers, ontwikkelaars en ondernemers aan het werk. Nog groter is de groei op het voormalige industriecomplex Strijp S. Daar is een een enorme creatieve sector ontstaan met meer dan 500 bedrijven.

De plek waar hét gebeurt

Inmiddels is Strijp-S dé creatieve hotspot van in ieder geval Zuid-Nederland en het kloppend hart van evenementen als de Dutch Design Week en Glow. “We dachten vroeger dat de Bouwbeurs met z’n 100.000 bezoekers de Heilige Graal was, maar op Dutch Design Week komen wel 300.000 mensen af en Glow trekt er nog twee keer zoveel!” Voor Bart Dekkers was dat de reden

Mebest


februari 2015

25

09-02-15 11:47

In het restaurant zijn de staalvezeltegels alleen transparant gecoat.

Zoeken naar andere manieren om de architect te bereiken om Broeinest op Strijp-S te vestigen. “En ook de enorme dichtheid architecten, interieurarchitecten, ontwerpers en creatieven”, aldus de directeur van Baars & Bloemhoff. “Dat zijn de professionals die we willen bereiken.”

Andere wegen zoeken

Baars & Bloemhoff is leverancier van decoratief plaatmateriaal. Voorheen zocht het bedrijf de doelgroep op, maar sinds de recessie van 2008 is die wereld veranderd. “Het speelveld is enorm versnipperd, veel mensen zijn voor zichzelf begonnen. Het is lastig om ze te vinden, en ze naar onze showroom in Amsterdam Amstel toehalen blijkt ook een opgave. Daarom wilden we op een plek dichtbij die creatieve sector gaan zitten.” Het leek Baars & Bloemhoff verstandig om dat niet te doen met een showroom met alleen het eigen assortiment, maar de hele range van materialen die het interieur bepalen in het verhaal mee te

26 Mebest


nemen. “Dat moest wel allemaal van een kwalitatief goed niveau zijn, dus niet iedereen kwam daar voor in aanmerking.” In Spectrum Design, Interface, Modular, Sphinx tegels, Bulo, Forbo en DRT Vloeren vond hij partijen die aan de kwaliteitseis voldeden en graag partner in Broeinest wilden worden.

De toekomst is nu

Broeinest moest iets anders worden dan de traditionele showroom waar je één maal per jaar heen gaat. Baars & Bloemhoff wilde er een dynamische plek van maken waar je regelmatig binnenloopt. Een plek waar horeca is, waar ook lezingen en workshops worden gehouden, films kunnen worden gedraaid; kortom, die leeft. En vooral ook een plek waar (interieur)architecten en designers kunnen komen werken, hun klanten mee naar toe kunnen nemen. Bart Dekkers is er van overtuigd dat dit de nieuwe manier van

februari 2015

09-02-15 11:47

Een veel intensiever werk dan normaal

werken is. “Twintigers zijn niet meer van vast op kantoor zitten. Ze zijn flexibel, mobiel, werken liever op verschillende locaties, gaan gelegenheidscoalities aan. Dat is de toekomst; die is er nu al en die beweging wordt steeds groter. Met Broeinest willen we daar op inhaken.”

Esthetisch verantwoord is niet alles

In de begane grond van het Glasgebouw werd de geschikte locatie gevonden. Die moest alleen nog passend worden gemaakt Voor het ontwerp schreef Baars & Bloemhoff een prijsvraag uit. Het is niet zo gek dat het Eindhovense architectencollectief Atelier To The Bone als winnaar uit de bus kwam. Een ruimte ontwerpen die voor verschillende doeleinden geschikt moet zijn, past Beerd Gieteling, Jeroen van Aerle en Philippe Rol als een oude vertrouwde spijkerbroek. “We vinden het leuk om faciliterende architectuur te bedrijven,” zegt Philippe Rol. “De bouw is enorm

De houten werkmeubels die ATBB bedacht zijn op verschillende manieren te gebruiken. Broeiplekken heten ze.

veranderd in de afgelopen jaren, zit in een identiteitscrisis. Daar hebben wij diverse antwoorden op. We vinden onder meer dat je niet alleen maar dingen esthetisch verantwoord moet maken, maar ook moet kijken wat voor meerwaarde je kunt bieden door dingen met elkaar te verbinden. Binnen dit project en deze opgave bijvoorbeeld multifunctioneel ruimtegebruik de schakel naar een meer bruikbare en toekomstbestendige ruimte.”

Intermediair van hout

Wat uit de koker rolde is een grote open ruimte van zo’n 700 m2 die op allerlei manier kan worden ingedeeld dankzij verrijdbaar meubilair. De Broeiplek bijvoorbeeld, een houten meubel met een verstelbaar werkblad. Het is te gebruiken als bureau, als tekentafel of voor presentaties en je kunt er zittend aan werken of staand. Dankzij wieltjes is het simpel te verplaatsen naar

Mebest


februari 2015

27

09-02-15 11:47

De loungehoek is ingericht met meubels van Spectrum Design. De boekenkast is gevuld met cadeau’s die bij de opening van Broeinest zijn meegebracht; boeken in plaats van bloemen.

Iedereen die hier binnenkomt is een potentiële klant elke plek in de ruimte. Ook de metalen carrousels met monsters van de partners zijn zo flexibel. Ze kunnen als een waaier worden dicht- en opengevouwen en zijn verrijdbaar. Naast de multifunctionele ruimte zijn er nog drie spreekkamers, een kantoor voor initiatiefnemer Baars & Bloemhoff, een horecagedeelte en een werkplaats met onder meer een lasersnijder.

Pareltjes met staalvezels

ATTB heeft het industriële karakter van het gebouw op een knappe manier weten te bewaren en zelfs te benadrukken. Alle tussenwanden en het systeemplafond zijn verwijderd en het beton van de buitenwanden, het plafond en de pilaren is gestraald en zoveel mogelijk in zicht gehouden. Om er geen oorverdovende galmkast van te maken zijn sommige delen van het plafond gespoten met Sonaspray, een akoestische pleister. Naast al het beton kwam er bij het strippen ook een vloer met staalvezeltegels tevoorschijn.

28 Mebest


Die waren destijds in de fabriekshal gelegd om eventuele elektrische lading efficiënt te kunnen afvoeren. Heerlijk industrieel natuurlijk, maar niet geschikt als vloer van het Broeinest. De drie architecten wilden hem toch wel graag op de een of andere manier in het zicht houden. Ze bedachten een gietvloer met ‘vensters’ er in, transparant afgewerkte vlakken waardoor je het staal kunt zien liggen.

Nergens bang voor

Als vanzelfsprekend werd DRT gevraagd de vloer te realiseren. Het bedrijf uit Oss is immers partner in Broeinest. “Ook wij zoeken naar andere manieren om de architect te bereiken’, zegt directeur Andriëtte Dobbelsteen over die keuze. “We willen dolgraag onze producten onder de aandacht brengen. Door de versnippering is het echter steeds lastiger een grote groep te bereiken. We hebben showrooms in Antwerpen, Den Bosch en Zutphen. In België komt de architect

februari 2015

09-02-15 11:47

De partners in Broeinest kunnen hun materialen uitstallen in verrijdbare carrousels.

Een gietvloer met vensters erin wel langs maar in Nederland gebeurt dat veel minder. In Broeinest kan dat anders zijn doordat ze het als flexibele werkplek kunnen gebruiken en omdat hier van alles te zien én te doen is. Hier heb je veel aanloop en iedereen die hier binnenkomt is een potentiële klant.” Dat er ook andere ‘vloerbedekkers’ meedoen aan Broeinest zit haar niet in de weg. “Ieder geleverd product is uniek en heeft zijn eigen verkoopkracht. Als je merkt dat dit voor jouw product afneemt, dan moet je daar aan sleutelen. Juist daarom is het interessant om bij elkaar te zitten; het houdt je scherp als ondernemer.”

Onbekende chemicaliën

DRT Vloeren gaat uitdagingen dus niet snel uit de weg. Vandaar dat ook de handschoen die ATTB wierp, met genoegen werd opgepakt. ”Zoiets hadden we nog niet eerder gemaakt”. zegt Andriëtte Dobbelsteen. “We hebben eerst grondig onderzoek gedaan naar hoe we dit

moesten aanpakken.” Dat leerde ondermeer dat de staalvezeltegelvloer flink verontreinigd was. Decennialang hebben er machines op gestaan die werden gesmeerd, behandeld en schoongemaakt met een variatie aan chemicaliën. Welke dat zijn geweest was niet bekend. DRT moest dus recepturen en manier van aanbrengen testen om te kijken wat voor invloed de chemicaliën op de vloer zouden hebben. Aanvankelijk leverde dat veel onvolkomenheden in de gietvloer op maar uiteindelijk werd de juiste methode gevonden. Door de primer niet met een rol maar met een spaan aan te brengen op de gepolijste staaltegels, wist DRT te voorkomen dat de onbekende stoffen in de ondergrond zich mengden met de nieuwe vloer. Nadat ook de hechtkracht, uithardingstijd en vlakheid van het gewenste eindresultaat naar tevredenheid waren getest, kon de vloer worden aangebracht.

Mebest


februari 2015

29

09-02-15 11:47

30 Mebest


februari 2015

09-02-15 11:47

De drie architecten van Atelier To The Bone maakten het ontwerp voor Broeinest. En uiteraard maken ze gelijk dankbaar gebruik van de hyperhippe flexwerkplek.

We vinden het leuk om faciliterende architectuur te bedrijven Mebest


februari 2015

31

09-02-15 11:48

Vloerwake

Eerst werden de vlakken uitgezet waren de ‘vensters’ moesten komen, 5 cm ruimer dan de exacte afmetingen, om het staal extra te kunnen polijsten. Met een verdikte epoxyhars werden de randprofielen voor de kaders vastgezet. Nadat de kaders aan de binnenzijde waren afgeplakt, is het grote vloeroppervlak gedaan. Eerst een witte schraaplaag, dan een witte Urban Velvet PU-vloer die vervolgens is afgelakt. De witte vloer werd vervolgens rondom de kaders afgeplakt. Daarna werd in de kaders een blanke schraaplaag aangebracht en daaroverheen een blanke geflexibiliseerde epoxy. Ten slotte is de witte vloer nog een keer mat afgelakt. “Die kaders maakten het een veel intensiever werk dan normaal”, zegt Andriëtte Dobbelsteen. “Niet alleen omdat we ze moesten uitzetten, maar met name omdat er een heel licht afschot in de vloer bleek te zitten dat toch merkbaar was bij de zeer vloeibare blanke hars.” DRT kwam daar achter toen de transparante vlakken werden gedaan. De speciale blanke hars die erg goed moest kunnen vloeien zocht uiteraard het laagste punt op. Bij diverse grotere vlakken wilde hij op het laagste punt wegvloeien. Er zat niets anders op voor de vakmensen van het vloerenbedrijf dan enkele uren te waken tot de blanke toplaag taai genoeg werd en hem terug te smeren wanneer hij dreigde weg te vloeien.

Twintigers zijn niet meer van vast op kantoor zitten Het industriële beeld van de staalvezeltegels moest bewaard blijven. ATTB bedacht daar een gietvloer met transparante vensters voor.

Iedereen blij

Het was een zeer arbeidsintensieve klus voor DRT Vloeren, zowel in het voortraject als in de uitvoering. Het eindresultaat is er echter naar, een verbluffende vloer waar zowel het vloerenbedrijf als Broeinest trots op zijn. En ook de ontwerpers, die uiteraard Broeinest als werkplek gebruiken. Philippe Rol: “We zijn ontzettend blij met het enthousiasme van DRT. Prachtig dat ze ervoor kiezen om niet alle risico’s uit de weg te gaan maar juist nieuwe dingen willen doen die ze nog niet eerder deden.” Dat er door de intensieve verbouwing en verhuizing al wat krassen in sommige van de transparante vlakken zitten, vindt ATTB geen probleem. “De vloer is duurzaam genoeg om heel lang de faciliterende functie te bieden die we er van verwachten. Het is helemaal niet erg als je aan de vloer kunt zien dat er geleefd en gewerkt wordt. Het gebouw zelf heeft immers ook barsten en roestplekken. Het wordt gebruikt dus dat mag.”

32 Mebest


Broeinest Opdrachtgever: Baars & Bloemhof, Nieuwegein Architect: Atelier To The Bone, Eindhoven Aannemer: Hecon, De Goorn Gietvloer: DRT Vloeren, Oss

februari 2015

09-02-15 11:48

Adverteren in het afbouwvakblad van

INRUILWEKEN

TOT 20 % BESPAREN!

Nederland?

Haal een RED / BIG RED en verzeker je van jouw korting!*

Bereik 23.000 afbouwbedrijven en georganiseerde uitvoerders in de afbouwbranche. Benieuwd naar de communicatiemogelijkheden? Bel met: Shahin Habbah T 0314 - 35 58 34 E [email protected] I www.pshmediasales.nl

Scannen en meer te weten komen www.solalevels.com/bigred/nl/

*actie geldig in februari en maart 2015

Advertorial SOLA_Anzeige_Tauschaktion_90x135_Mebest_NL_NL.indd 1

Naamloos-13 1

15.12.14 11:12

09-02-15 10:36

34 Mebest

mb01_vuurtoren.indd 34

februari 2015

09-02-15 11:47

Vuurtoren Schiermonnikoog

Mooi rood is niet lelijk Weinig bouwwerken krijgen het zo zwaar voor de kiezen als een vuurtoren. Regen, wind, zon, zand, zout; en van alles de volle laag want beschutting is er niet. Niet zo gek dus dat de Noordervuurtoren op Schiermonnikoog er vijftig jaar na de laatste renovatie niet meer zo florissant bij stond. Stukadoorsbedrijf De Alde Stjelp gaf het 37 meter hoge monument een nieuwe winden-weerbestendige cementgebonden jas.

Mebest


februari 2015

35

09-02-15 11:47

De laatste renovatie is in 1960 gedaan. De scheuren die sindsdien zijn ontstaan zijn allemaal in kaart gebracht en hersteld.

Alles nieuw

Het was niet eens zozeer het verweerde uiterlijk dat renovatie van de vuurtoren van Schiermonnikoog nodig maakte als wel het inwendige. Samen met de Brandaris op Terschelling huisvest de Noordervuurtoren de verkeersleiders die de zeevaart op de Waddenzee in goede banen leiden. Het radarsysteem en het scheepvaartbegeleidingssysteem waarmee ze dat doen, moest worden vernieuwd. En ook de werkplek van de verkeersleiders was aan modernisering toe. Zeeverkeerscentrale Terschelling - zoals Rijkswaterstaat de Brandaris noemt - was eerst aan de beurt. Die renovatie was voor de zomer van 2014 klaar. Een maand of vijf later werd het werk aan de zeeverkeerspost op Schiermonnikoog afgerond.

36 Mebest


160 jaar licht

In de ruim anderhalve eeuw dat de vuurtoren bestaat, is het zeeverkeersgeleidingssysteem al een aantal keren vernieuwd. Toen de Noordertoren in 1854 in gebruik werd genomen, was het nog een daadwerkelijke vuurtoren. Niet met een houtvuur weliswaar, maar wel met een vaste olielamp die brandend gehouden moest worden. In 1911 werd die vervangen door een ronddraaiend lenzenstelsel; wel nog steeds met olie als brandstof. De olie maakt in 1924 plaats voor elektriciteit en in 1979 kreeg de vuurtoren ook radar.

Scheurvorming en onthechting

Al weer een jaar of vijftien voor die laatste toevoeging was de vuurtoren aan de buitenzijde gerenoveerd. De bakstenen ondergrond was voorzien van een robuuste schil: spuitbeton met

februari 2015

09-02-15 11:47

Strijklicht is er altijd bij een ronde toren, daarom heeft De Alde Stjelp bewust voor een wat grovere afwerking gekozen. In een glad gepleisterd oppervlak zou elke oneffenheid worden uitvergroot.

Specialist in specialistisch stucwerk

een wapening en daaroverheen een rubberachtige coating. Een degelijke afwerking destijds, maar na een jaar of vijftig was hij niet best meer. “De coating kwam los en er zat scheurvorming in het beton”, zegt Anne van der Heide van De Alde Stjelp. Het stukadoorsbedrijf uit Oosternijkerk was door aannemer Dijkstra Draaisma uit Dokkum benaderd voor het stucwerk aan de vuurtoren. “We zijn een soort specialist in specialistisch stucwerk, als er iets bijzonders moet gebeuren dan komen ze vaak bij ons”, legt de stukadoor uit.

die 24 uur per dag bemand is, niet in mag. Die buitenkant moest er weer goed komen uit te zien en voor een lange tijd goed blijven. Opdrachtgever Rijkswaterstaat had in het bestek geen specifiek product opgenomen waar dat mee moest gebeuren. Wel waren er duidelijke eisen. Het moest een cementgebonden mortel zijn, bestand tegen zout en zand. Het werk moest in een relatief kort tijdsbestek worden gedaan en uiteraard moesten er garanties op het stucwerk worden geven.

Keiharde eisen

Het draait om de ondergrond

Bijzonder was het werk aan de vuurtoren zonder meer. Het is immers een van de meest in het oog springende bouwwerken van Schiermonnikoog. Een bezienswaardigheid, al gaat het dan vooral om de buitenzijde omdat het publiek de toren,

Anne van der Heide kwam bij de A46 van Ardex uit, een product waar hij goede ervaringen mee had, net als met de ondersteuning door de Duitse mortelfabrikant. Ook nu stond Ardex de stukadoor bij met raad en daad. “Het is uitermate

Mebest


februari 2015

37

09-02-15 11:47

Tijdens de renovatie konden de verkeersleiders geen gebruik maken van hun vertrouwde werkplek op 35 meter hoogte. Er werd een tijdelijke voorziening naast de toren geplaatst.

38 Mebest


februari 2015

09-02-15 11:47

Uitermate belangrijk dat de ondergrond goed schoon is

De nieuwe gesausde stuclaag is ongeveer net zo dik als de oude laag spuitbeton met coating. Zo kon er net zo netjes worden aangesloten op de ronde vensters.

belangrijk dat de ondergrond goed schoon is, anders krijg je kans op onthechting”, zegt Jeroen van Woudenberg, technisch adviseur bij Ardex. “Daarom ben ik naar Schiermonnikoog gekomen om die te beoordelen.” De rubbercoating zou worden verwijderd door middel van microstralen, water dat met zo’n 2500 bar tegen de vuurtoren werd gespoten. De straler had al een keer een proefstuk gemaakt dat er prima uitzag, maar over het eindresultaat was de Ardex-man niet tevreden. “Er was nog redelijk wat residu achtergebleven. Zou de stukadoor daar op gaan werken, dan waren er onherroepelijk problemen ontstaan.” Voor de straler zat er niets anders op dan het werk nog eens over te doen.

ook in het metselwerk van de constructie. Die kon de stukadoor niet herstellen. Wat hij ook niet kon, was garantie geven dat de mortellaag op die plekken heel zou blijven. Dat is in het advies van Ardex vastgelegd en door de opdrachtgever geaccepteerd, en alle scheuren zijn vóór de reparaties in kaart gebracht. Na de reparaties kon de mortellaag worden aangebracht. Weliswaar is de A46 al een zeer harde mortel, maar de omstandigheden waarin hij de komende jaren zijn werk moet doen, zijn zeer zwaar. Daarom werd E100 aan het aanmaakwater toegevoegd. De dispersie bevordert de hechting en maakt de mortel flexibeler en nog harder dan hij al is.

Extra toevoeging

Buiten de wind gerekend

Met de rubbercoating verwijderd kwamen de scheuren in de betonlaag bloot te liggen. De Alde Stjelp zette die dicht met FB giethars van Ardex. Over elke scheur is een alkalibestendig gaas aangebracht, ingebed in A46. Een aantal scheuren zat niet alleen in de betonlaag maar

Ondanks de uitstekende kwalificaties van de producten moesten de stukadoors van De Alde Stjelp toch al snel bij Ardex aan de bel trekken. De temperatuur was prima om met de cementgebonden mortel te werken en het was droog, maar de wind bleek een spelbreker. “We begonnen bovenaan,

Mebest


februari 2015

39

09-02-15 11:47

De sokkel van de vuurtoren is van hardsteen. De Alde Stjelp heeft het stucwerk daar met een v-naad op laten aansluiten.

De vuurtoren zou in eerste instantie gezandstraald worden, maar voor 550 m2 oppervlak zou zoveel zand nodig zijn dat Schiermonnikoog er een duin bij zou krijgen. Het werd microstralen, met water onder zeer hoge druk. Het afvalwater werd opgevangen in een speciale, rondom de vuurtoren aangelegde bak.

en ook al was de steiger compleet ingepakt met windreducerend gaas, op 35 meter hoogte waaide het toch behoorlijk hard”, zegt Anne van der Heide. Doordat het ook nog eens een heel droge wind was, droogde de mortel heel snel en ongelijkmatig. “Wij staan bekend om onze snelle producten, en de A46 waar De Alde Stjelp mee werkte is daarvan één van de snellere,” zegt Jeroen van Woudenberg. “Combineer dat met zulke omstandigheden en je hebt topsnelheid waar die eigenlijk niet gewenst is.” In overleg met de mortelproducent is dat opgelost door vooral meer mensen op het werk te zetten. “Normaal gesproken doe je dit met 2 of 3 man, hier hebben we met gemiddeld 4 of 5 man gestaan”, zegt Anne van der Heide.

40 Mebest


Sierpleister zou het hier nog geen twee jaar uithouden Praktische keuze

De mortel is in een laagdikte van minimaal een halve centimeter aangebracht. Bij dat werk bleek dat er ook een keerzijde zat aan het afkeuren van de ondergrond. De straler had zijn werk daarna zo grondig gedaan dat de stukadoors op sommige plekken tot wel meer dan een centimeter moesten smeren om de oneffen ondergrond uit te vlakken. “Het heeft wel wat meer materiaal gekost dan ik aanvankelijk had berekend”, zegt Anne van der Heide. Zodra de mortel begon aan te trekken hebben de stukadoors hem doorgeschuurd. Daarna is hij nog fijn nagesponst. Dat heeft een wat ruw uiterlijk opgeleverd, en commentaar van Rijkswaterstaat. Anne van der Heide heeft er echter heel bewust voor gekozen om niet glad te pleisteren.

februari 2015

09-02-15 11:47

“Buitenwerk wordt vaak gedaan met een sierpleister met een grove korrel. Daarmee kun je oneffenheden wat beter maskeren. Hadden we hier een sierpleister gebruikt dan zou die het nog geen twee jaar uithouden. De A46 gaat echt vele jaren mee, alleen heeft hij bijna geen korrel. Het valt niet mee om hem dan zo strak te krijgen dat je onder strijklicht niets ziet. Zeker niet met een ondergrond die zo oneffen is en een ronde toren die altijd wel strijklicht pakt. Door hem te sponzen in plaats van te pleisteren creëer je tenminste nog iets van tolerantie. Want de sauslaag die er later door Schildersbedrijf Nutma uit Metslawier op is gezet, beschermt de stuclaag en geeft de vuurtoren zijn rode kleur, maar hij is te dun om iets te camoufleren.”

Een andere wereld

Werken op de eilanden is nooit makkelijk

Beschutting is er niet op Schiermonnikoog voor de Noorder vuurtoren, hij staat 24 uur per dag bloot aan de elementen. Maar bitter weinig mortels zijn in staat om zoals de A46 van Ardex in die omstandigheden voor een lange periode bescherming te bieden.

Een week of drie is De Alde Stjelp bezig geweest met de vuurtoren. Een mooi werk om op terug te kijken. “Een lastige klus, dat wel”, vindt Anne van der Heide. “Een vuurtoren is toch iets heel anders dan een woning, er komen heel andere dingen bij kijken. Daarnaast is het werken op de eilanden nooit makkelijk. Het is er heel aangenaam en de mensen zijn vriendelijk, maar het vraagt wel om een heel andere planning dan je gewend bent. Je zit altijd met overtochten of overnachtingen, met vergunningen, met transport.” Voor het werk aan de Noordervuurtoren gingen de stukadoors dagelijks over met de eerste boot. Eigen vervoer kon niet mee, Schiermonnikoog is immers autoluw. Transportbedrijf de Ridder zorgde voor de aanvoer van de materialen vanuit Lauwersoog. Waar de stukadoors ook rekening mee moesten houden in de planning, was de waterdruk. “Die is heel laag op het eiland”, zegt Anne van der Heide. “We maakten de mortel aan op de steiger. Je kunt je voorstellen hoe dat ging, met een tuinslang naar 33 meter hoog. We hebben dus steeds maar op twee slagen grote kuipen neergezet, die werden dan een dag van tevoren gevuld. Dan zaten we tenminste nooit zonder water!”

Renovatie Noordervuurtoren Opdrachtgever: Rijkswaterstaat, Den Haag Aannemer: Dijkstra Draisma, Dokkum Stukadoor: De Alde Stjelp, Oosternijkerk Mortellevernacier: Ardex GMBH, Witten-Annen (D)

Mebest


februari 2015

41

09-02-15 11:47

De redactie behoudt zich het recht voor de ingezonden berichten in te korten. De inhoud

Wordt samengesteld aan de hand van pers- en

van de pers- en nieuwsberichten valt niet onder de verantwoordelijkheid van de Mebest-

nieuwsberichten van, voor en over de afbouwsector.

redactie. Met plaatsing van een bericht spreekt de redactie van Mebest dan ook geen

Berichten voor deze rubriek kunt u sturen naar:

waardeoordeel uit over de genoemde kwaliteit en/of prestaties van diensten en producten.

[email protected]

Nofisol eXtreme 47 biedt zekerheid Een geluidsisolatiewaarde van 47 dB én een brandwerendheid van 60 minuten, de eXtreme 47 van Nofisol biedt het allebei. En dankzij de door Nofisol uitgedachte universele wandaansluiting kan het drukschot ook nog eens boven elke beproefde lichte scheidingswand worden toegepast. Nofisol eXtreme 47 neemt zowel architect als montagebedrijf veel werk uit handen. Bekommeren om de geluidsisolatiewaarde van het plafond is niet meer nodig. Met een waarde van 47 dB maakt het drukschot korte metten met overlangsgeluid. Geheim achter dat succes is de Nofisol EP E Alu folie, die zorgt voor extra geluidswering. Groot voordeel van de folie is dat hij zelfklevend is. Er dus geen mechanische borging nodig die afbreuk kan doen aan de geluidsisolatie en de brandwerendheid. Wat brandveiligheid betreft kan Nofisol eXtreme 47 ook uitstekende rapportcijfers laten zien. En dat conform de meest recente eisen zoals die zijn vastgelegd in NEN 6069:2011 en NEN-EN 1364-1. Oftewel, het drukschot is beoordeeld voor toepassing boven een lichte scheidingswand en beproefd op vlamdichtheid van de constructie, vlamdichtheid en warmtestraling en vlamdichtheid en thermische isolatie. Dat leverde voor een wandhoogte van 3000 mm (inclusief drukschot van 675 mm) E 120, EW 120 en EI 60 op. Bij een wand van 4000 mm inclusief drukschot van 900 mm werd E 60, EW 60 en EI 45 geklokt. Deze fraaie scores zijn vastgelegd in een rapport van Peutz BV.

Decorstuc nu ook leverancier van Marshalltown stucgereedschap Goed nieuws voor de professionele stukadoor. Decorstuc is importeur voor Nederland en België van de hoogwaardige Marshalltown-gereedschappen. Na bijna veertig jaar uitsluitend decoratieve gipsornamenten te hebben verkocht, vond Decorstuc het de hoogste tijd om het assortiment uit te breiden. Sinds 1 november 2014 is het bedrijf uit Sittard leverancier van de professionele en kwalitatief goede gereedschappen van Marshalltown. Momenteel wordt hard gewerkt aan een catalogus met prijslijst. Uiteraard zijn de hoogwaardige Marshall-gereedschappen wel al te bestellen

Om te voorkomen dat zwakke aansluitingen roet in het eten gooien, bedacht Nofisol een universeel aansluitstuk, een afgehangen bandraster gevuld met 2 stroken gipskarton van 12,5 mm. Dat maakt Nofisol eXtreme 47 geschikt om boven elke goedgekeurde lichte scheidingswand te gebruiken.

42 Mebest

mb01_kort.indd 42

februari 2015

09-02-15 11:48

Verantwoord passtukken snijden met STROOKIES™

Nieuwste trends in Color Collection van Arturo Gietvloeren Arturo Unique Flooring presenteerde op Material Xperience tijdens de Week van de Bouw haar nieuwe Color Collection. De laatste trends op interieurgebied zijn voor de gietvloeren van Arturo vertaald in deze prachtige collectie met 80 kleuren. Daarmee krijgen kleur en creativiteit alle ruimte. Wereldwijde trends in kunst, cultuur, design en interieur zijn vertaald in acht verschillende interieurstijlen. Deze acht interieurstijlen zijn samengebracht in het Arturo Style Compass® met een bijpassend kleurenpalet. Zo kan gemakkelijk de richting van de interieurstijl worden bepaald en de kleur van de gietvloer worden gekozen. Gietvloeren in het Arturo Style Compass® variëren van exotische kleuren tot stoere vloeren met een industriële stijl. Kleurrijke gietvloeren, een natuurlijke uitstraling of zachte pasteltinten bieden de mogelijkheid om de ruimte precies de uitstraling te geven die je voor ogen hebt. Elke interieurstijl in het Arturo Style Compass® heeft een kleurenpalet voor gietvloeren dat zorgvuldig is samengesteld uit vier unicolor gietvloeren, twee gietvloeren ingestrooid met Arturo Flakes en twee gietvloeren in betonlook. De kleuren zijn zorgvuldig afgestemd op de verschillende interieurstijlen. Naast de kleuren die speciaal zijn ontwikkeld voor het Arturo Style Compass® zijn er Arturo Evergreens. Basiskleuren die hun kracht door de jaren heen hebben bewezen. Arturo Evergreens zijn er in acht unicolor gietvloeren en acht gietvloeren in betonlook.

Sinds 2014 is het verplicht om de gipsplaten horizontaal op gipsplaatbokken op te slaan op de bouwvloer. Dit werkt prima, alleen als je uit een strook gipsplaat die overgebleven was nog een strook wilde snijden moest je dit of op de bovenkant van de platen doen die er nog stonden, of op de vloer met een kromme rug. Een alternatief waren schraagjes maar die bleken vaak onbruikbaar in kleine ruimtes. De oplossing voor dit probleem heet STROOKIES™. Dit zijn stalen beugels van 600mm hoog en 30mm breed waarvan de uiteinden contra zijn omgebogen. De beugels hang je aan de gipsplaat op de bok waarna je er een eerder gesneden ‘afvalstrook’ in kunt hangen. Je kunt deze zo op dezelfde manier bewerken als de gipsplaten die op de bok staan! Tevens kun je ze dichter bij elkaar hangen en zo een gipsplaat in de breedte van bijvoorbeeld 1200mm x 800mm hangen, aftekenen en bewerken. Dit is vooral makkelijk bij het zogenaamde optoppen van platen. Met STROOKIES™ kun je volgens de Arboregels werken, met platen die op de bok staan dus. De werkhouding is goed en het is gemakkelijk voor in de kleine ruimtes.Tevens nemen ze weinig ruimte in beslag dus ze zijn gemakkelijk mee te nemen. STROOKIES™ zijn te koop in alle Wijcks afbouwmaterialen vestigingen in Nederland en via de website van Wijcks afbouwmaterialen.

Mebest

mb01_kort.indd 43

februari 2015

43

09-02-15 11:48

Strikolith introduceert Design Micro!

Technostuc Systemen breidt assortiment uit met Heck buitengevelisolatie en Rajasil mortels Onder de naam Technostuc Heck herintroduceert Technostuc Systemen het beproefde en betrouwbare Heck buitengevelisolatiesysteem in Nederland. Daarnaast gaat Technostuc Rajasil stucmortels leveren. Zowel het buitengevelisolatiesysteem als de mortels worden geproduceerd door het Duitse Heck Wall Systems. Het Heck Wall buitengevelisolatiesysteem is een van de oudste buitengevelisolatiesystemen van Europa. Friedrich Heck bracht het al rond 1950 op de Duitse markt. Het systeem heeft zijn sporen dan ook verdiend, en niet alleen in Duitsland maar in heel Europa. Onder de naam Technostuc Heck brengt Technostuc Systemen het op de Nederlandse markt. Ook Rajasil stucmortels hebben een prima staat van dienst. Deze stucmaterialen staan al vele jaren zeer hoog aangeschreven bij de Duitse tegenhanger van onze Monumentenzorg. Het Rajasil-assortiment loopt van standaard stukadoorsmortels tot aan zeer hoogwaardige technische saneringsmortels. Rajasil stucmortels staan garant voor een lichte en tijdsbesparende verwerking, én voor kwaliteit. Technostuc Systemen gaat deze mortels onder de naam Technostuc Rajasil voeren.

Design Micro is een pleister opgebouwd uit fijn marmermeel waarmee een strak en zeer fijn korrelig resultaat wordt verkregen. Design Micro is in alle kleuren leverbaar. De pleister is door-en-door gekleurd en geeft een strak eindresultaat die kras- en stootvast is. Strak stucwerk met de voordelen van een sierpleister dus! Vanaf september 2014 zijn door verschillende stukadoors op diverse projecten goede ervaringen opgedaan met dit product. We kunnen dan ook concluderen dat Design Micro goed is ontvangen! Alle voordelen op een rij: • Strakke wandafwerking direct op kleur • Subtiele uitstraling met een zeer fijne structuur • Door-en-door gekleurd, in alle kleuren leverbaar • Te combineren met elke interieurstijl • Kras- en stootvast. Strikolith Design Micro wordt geleverd in emmers van 15 kg. Heb je interesse in een workshop of heb je nog vragen, dan kun je uiteraard altijd bellen met je vaste Strikolith contactpersoon of met het Strikolith Infocenter via telefoonnummer op 0800-7874565. Kijk voor meer informatie op www.strikolith.com/designmicro

Technostuc Systemen maakt voor al haar systemen een advies op maat dat als leidraad dient voor de stukadoor, en voert tevens op het werk controles op uitvoering uit. Hiermee wordt de stukadoor ondersteund en wordt een zo hoog mogelijke eindkwaliteit nagestreefd. Doordat Technostuc Systemen haar producten als systemen aanbiedt, kunnen deze producten onder de verzekerde garantie bij het Gevel-Garantieplan (www.gevelgarantieplan.nl) worden ondergebracht. Hierdoor wordt ook de kwaliteit van de verwerking getoetst en gegarandeerd. Kijk voor meer informatie op www.technostuc.nl

44 Mebest

mb01_kort.indd 44

februari 2015

09-02-15 11:48

Sportieve en lichte veiligheidsschoen die optimale bescherming biedt!

Siniat vernieuwt assortiment in schroeven Het vernieuwde Siniat schroevenassortiment speelt meer dan ooit in op kwaliteit, eenvoud en prijs. Dankzij strenge kwaliteitscontroles tijdens het productieproces wordt een consistente prestatie van de schroeven gegarandeerd. De aangepaste verpakking maakt het makkelijker om de juiste schroeven te herkennen. Met de vernieuwing van het schroevenassortiment zet Siniat een verdere stap in haar innoverende bedrijfsvoering. Met deze aanvulling op het Siniat-aanbod biedt het bedrijf eenvoudige totaaloplossingen van hoge kwaliteit voor een betaalbare prijs aan ontwerpers, opdrachtgevers en montagebedrijven. Het assortiment schroeven zonder voorboren is speciaal ontworpen om de plaatsing van Siniat-systemen te vergemakkelijken. De WAB- en High Densityschroeven krijgen een gekleurde coating, respectievelijk goudkleurig en metaalgrijs, voor een verbeterde herkenbaarheid. Tijdens het productieproces worden de schroeven aan verschillende steekproeven en kwaliteitstesten onderworpen om zo optimale resultaten te bereiken. Alle schroeven zijn voorzien van een CE-markering en aan elke doos wordt een schroefbit toegevoegd.

De nieuwe modellen van Elten, Sander en Senex Pro, zijn sportief, licht van gewicht en zeer comfortabel. Mede dankzij de TPU-beschermneus en het sterke materiaal, zijn de veiligheidsschoenen slijtvast. Ideaal voor knielende werkzaamheden! De schoen is bovendien SRC-gecertificeerd voor uitstekende antislip. De metaal- en ledervrije uitvoering is speciaal gemaakt voor metaalgevoelige werkomgevingen, met bijvoorbeeld metaaldetectors en detectielussen. Kortom, deze veiligheidsschoenen zijn voorzien van alle eigenschappen voor maximale bescherming en comfort. Ideaal voor de logistiek, magazijnen en productiebranche. Doordat de schoen zeer soepel en luchtig is, zijn deze zeer geschikt voor lange werkdagen. De modellen zijn in een hoge en lage variant en in de maten 35 tot en met 47 verkrijgbaar.

Naast de schroeven werden ook de verpakkingen aangepakt. Vanaf heden worden alle schroeven aangeboden in stevige, robuuste kartonnen doosjes. De doosjes van elk type schroef hebben voortaan een eigen kleur met een verschil in kleurtint naargelang de lengte van de schroef. De lancering wordt ondersteund door een introductiepromotie en een schappenplan bij handelaars. Kijk op www.siniat.nl voor meer informatie.

Mebest

mb01_kort.indd 45

februari 2015

45

09-02-15 11:48

is een uitgave van

Adverteerdersindex Ardex Technisch Bureau Afbouw Mauritskade 27, 2514 HD Den Haag Telefoon: 070 - 33 66 500 Fax: 070 - 33 66 533 E-mail: [email protected] Website: www.tbafbouw.nl Abonnementen aanvragen, opzeggen en wijzigen via bovenstaande gegevens. Mebest Website: www.mebest.nl Twitter: @MebestNL Redactie: Jan Willem Kommer - Klokhuys teks & foto, Delft E-mail: [email protected] Telefoon: 06 - 29 21 79 59

2

Cosmar

33

Knauf

15

Knauf

47

Mebest

2

PSH Media Sales

33

Strikolith

48

SOLA

33

Technostuc Systemen/Pavatex

23

Fotografie en beeldbewerking: Jan Willem Kommer, Delft; Henk van der Veen, Maassluis Vormgeving: Sylvia Oxenham, X-Media Solutions, Doetinchem Druk: Snefelder Misset B.V., Doetinchem Advertenties, tarieven en inlichtingen uitsluitend bij: PSH Media Sales Mercuriusstraat 35, 7006 RK Doetinchem Postbus 68, 7000 AB Doetinchem Telefoon: 0314 - 355 800 Fax: 0314 - 355 643 E-mail: [email protected] Website: www.pshmediasales.nl Reproductie: Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van de inhoud van deze uitgave berusten bij Technisch Bureau Afbouw, de betreffende auteur en/of de betreffende fotograaf. Niets uit deze uitgave mag zonder hun toestemming openbaar worden gemaakt of verveelvuldigd.

46 Mebest

mb01_colofon.indd 46

Eerstvolgende uitgave: Mebest nr. 2-2015 Verschijningsdatum: 24 april 2015 Aanlevering advertentiemateriaal: 31 maart 2015

februari 2015

09-02-15 11:48

Het ideale renovatieduo Gebruik een Knauf gipspleister in combinatie met een Knauf voorstrijkmiddel, dan heb je 100% garantie op de hechting!

=

+

KnaufZeker 100% prestatiegarantie

Voor zwak zuigende ondergronden

Voor renovatieklussen is Goldband Quick in combinatie met Spraykontakt ideaal: ✔ Beide zijn zeer prettig te verwerken ✔ Beide hebben een korte droogtijd ✔ 100% zeker van hechting pleisterwerk op de ondergrond

www.knauf.nl/goldbandquick

20053 Adv Knauf ideale renovatieduo A4.indd 1

03-02-15 15:14

Naamloos-4 1

04-02-15 11:56

KleurrijKe renovatie. Comfortabele rust. unieke doorkijkjes. tegen weer en wind. een uitgave van technisch Bureau afbouw

Recommend Documents