een uitgave van Technisch Bureau Afbouw en Bedrijfschap Afbouw
76e jaargang nr. 5 2013, oktober, verschijnt 1x in de twee maanden. Informatie over: afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie.
stevig statement natuurlijke looks kunst en vliegwerk trendy alternatief
duurzaam verduurzamen met strikolith Duurzaamheid loopt als een rode draad door de bedrijfsactiviteiten van Strikolith. Als producent en ontwikkelaar van producten voor gevel- en plafondafwerking heeft Strikolith niet alleen oog voor mens en milieu, maar ook voor esthetische bestendigheid. Wat functioneel is, mag ook mooi zijn! www.strikolith.com/greenlabel
BOOGAARD RESTAURATEURS EU gecertificeerd
KRABPLEISTERS KALKPLEISTERS & -MORTELS RESTAURATIEMORTELS SANEERPLEISTERS OP KALKBASIS CURSUSSEN & WORKSHOPS
Leverancier van Kievitshoekweg 1 4353 RK Serooskerke (W)
mortels en vloeistoffen T +31 (0)118 591259 M +31 (0)6 20491462
[email protected] www.boogaardrestaurateurs.nl
Happy herfst Door:
Jan Willem Kommer
‘Nederland is uit de recessie’ liet DSB-president Knot begin oktober weten. Kijk, dát willen we horen! De deadline van Mebest was al gepasseerd maar voor zoiets maak je toch even ruimte. Maar hoe prettig de boodschap ook was, er was iets mis mee. De timing, die was natuurlijk enigszins ongelukkig. De officiële cijfers over het derde kwartaal waren er immers nog niet. Buiten dat maakt één zwaluw nog geen zomer. En er moet ook nog wat bezuinigd worden. Dus werd onverwijld gepoogd mogelijk pril enthousiasme te temperen. Het kwaad kon echter zomaar al geschied zijn, mensen konden al op zoek zijn naar vlaggen en toeters om de straat op te gaan. Maar er kwam hulp, uit onverwachte hoek: het rapport van Pantei/EIM, ‘De innovativiteit van het MKB in 2013’. Aan 2.000 MKB-bedrijven in verschillende sectoren was gevraagd eens toe te lichten hoe innovatief ze zijn. Het onderzoek pakte onprettig uit voor de bouwnijverheid, de sector bleek weinig vernieuwend. Op vrijwel alle innovatieaspecten waarop de MKB-bedrijven werden ondervraagd, scoorde de bouwnijverheid benedengemiddeld. Bij slechts 25% van de ondervraagde bedrijven in de bouwnijverheid maakt ‘voortdurend vernieuwen’ deel uit van de bedrijfsstrategie. Het gemiddelde is 45%. Dan kan het geen verrassing zijn dat de bouwnijverheid veel minder tijd in vernieuwingen blijkt te investeren dan de andere sectoren. Werken de bedrijven in de bouw aan vernieuwingen, dan doen ze dat veel vaker op eigen houtje dan de bedrijven in de andere sectoren. En werken ze samen met andere partijen, dan is dat eerder met externe adviseurs en kennisinstellingen dan bijvoorbeeld de toeleverende industrie. In de afgelopen drie jaar heeft maar 23% van de ondervraagde bouwbedrijven nieuwe producten en diensten geïntroduceerd. Genoeg drama om al het ontluikende optimisme de kop in te drukken. Want dat is blijkbaar nodig. Het is immers herfst, de tijd van somber en donker. Daar passen geen vrolijke verhalen bij. Dat is olie op het vuur van de global warming en het klimaat is al zo in de war. Ontluikende optimisme is voor de lente. Jammer. Gelukkig is er de oktober-Mebest. Met een artikel over de zeer meest duurzame en energiezuinige brandweerkazerne van Nederland, gebouwd met piepschuim. Met een artikel over een waterdichte wandafwerking uit de tunnelbouw die geschikt is gemaakt voor de badkamer thuis. Met aandacht voor de Innovatieprijs van de Gyproc Trophy. Met aandacht voor een naadloos akoestisch plafond. Mag ik u toch nog een vrolijke herfst toewensen?
MEBEST
oktober 2013
3
Informatie over Afbouw en afwerking in de nieuwbouw, renovatie en restauratie. 76e jaargang nr.5 2013, oktober
In dit nummer Brandweerkazerne van piepschuim Vraag het de mensen in de straat en het gros zal zeggen dat een huis van piepschuim brandgevaarlijk is. Hoe neem je zo’n vooroordeel weg? Door een brandweerkazerne van piepschuim te bouwen. Want als er iemand verstand heeft van brandveiligheid, dan is dat toch wel de brandweer. Pagina 6
Ook een vliegtuigcockpit kun je stukadoren Stuc blijft verbazen; de meest wonderbaarlijke dingen worden er mee gemaakt. Want zeg nou zelf, de neus en cockpit van een vliegtuig stukadoren? Het is gedaan. In Beuningen. Het opvallende stuk stucwerk is te vinden in de praktijk van de Jeugdtandarts. Pagina 24
De natuur naar binnen gehaald Een bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer moet een zo natuurlijk mogelijke uitstraling krijgen. Dat spreekt voor zich. Een robuuste cementvloer dus, leem op de wanden uiteraard en een naadloos akoestisch plafond dat onopvallend zorgt voor een rust die je ook vindt op de nabijgelegen Sallandse Heuvelrug. Pagina 14
4 Mebest
oktober 2013
en verder... 39 Gyproc Trophy 2013 42 Mebest Kort Fotowedstrijd Tierafino: win 1000 euro! Sneller en beter afdekken: Wiltec Fast
Keihard alternatief
Cover beschermt de ondergrond én uw humeur Diamond Xpress serie: schuren zonder water, geen troep! Knauf Goldband Quick: nieuwe gipspleister voor renovatieklussen Bijzonder efficiënt en duurzaam: accumachines van Bosch met EC-motoren FibaTape, voor de professionele stukadoor en spackspuiter Makita introduceert volledig elektronische afstandlasers Fermacell biedt gratis praktijktrainingen
Ruime keuze voor de particulier die in de badkamer iets anders wil dan tegels; het aantal afwerkingen voor natte ruimtes groeit als kool. Beal Mortex Color is de opvallende nieuwkomer op de Nederlandse markt. Stukadoor Patrick van Riemsdijk werkte er een badkamer, een toilet en een stoomcabine waterdicht mee af. Pagina 32
46 Adverteerdersindex 46 Colofon Mebest
oktober 2013
5
Als zelfs de brandweer in een onderkomen van piepschuim wil wonen, werken en slapen, dan moet het wel goed zitten met de brandveiligheid.
6 Mebest
oktober 2013
Brandweer kazerne van piepschuim Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen
Je zou het gerust een statement kunnen noemen, de nieuwe brandweerpost Noord in Zwolle. Burgemeester en wethouders wilden een zo duurzaam mogelijke kazerne die uitstraalt dat de brandweer een kwalitatief hoogwaardige en transparante organisatie is. Het college is op zijn wenken bediend. De duurzaamheidprestaties zijn indrukwekkend terwijl je zo ongeveer dwars door het gebouw heen kunt kijken. En het is gebouwd met piepschuim.
Mebest
oktober 2013
7
Een gebouw zoals de brandweer zelf is, transparant en kwalitatief hoogstaand.
Zoiets als dit hadden we nog niet eerder gedaan Droom in twee delen
Grote daden verrichten, bijzondere dingen doen; bijna elk mens droomt er wel eens van. Maar niet heel veel mensen slagen erin om zulke dromen werkelijkheid te maken. Albert Veerman heeft het wel gedaan. Althans, voor een groot deel, want gaandeweg heeft hij zijn dromen wel wat moeten bijstellen. Het begon tien, vijftien jaar geleden met het slopen van zijn woning. De Volendammer kwam er achter dat de gepleisterde gevelisolatie aanzienlijk sterker was dan de bakstenen waar de EPS-platen op waren aangebracht. Sterk, licht, isolerend; waarom zou je geen woningen van piepschuim maken?, dacht hij. Na enkele jaren van uitgebreid onderzoek zag in 2004 het eerste Veerhuis het licht; een huis met een skelet van staal en gevels en binnenwanden van EPS. Het was deel I van de droom.
Succes over de grenzen
Omdat al het piepschuim was gepleisterd, maakte het stukadoorswerk wel 10% uit van de
8 Mebest
oktober 2013
bouwkosten terwijl dat bij een normale woning maar 1,5% is, zo had Albert Veerman berekend. De oud-stukadoor zag een gouden toekomst voor zijn voormalige vakbroeders. Die zouden de markt kunnen bedienen met aanbouwen, opbouwen of zelfs complete woningen volgens het Veerhuissysteem. Dat deel van de droom is nooit uitgekomen. Er worden wel Veerhuizen gebouwd, maar voornamelijk door Veerhuis zelf. En op een handvol woningen en wat vakantiehuisjes in Nederland na worden de meeste Veerhuizen in het buitenland gebouwd. Mogelijk brengt de nieuwe brandweerkazerne aan de Denneweg in Zwolle daar verandering in.
De lat hoog gelegd
De gemeente Zwolle wilde de nieuwe kazerne zo duurzaam mogelijk uitgevoerd zien. Dus ook met een zo laag mogelijk energieverbruik. “Dan denk je vaak aan installaties, maar het begint eigenlijk met een dak en een schil die goed isoleren”, zegt Age Bootsma van de gemeente Zwolle. Daar is
Architectuurstudio HH dan ook mee aan de slag gegaan. Het bureau van Herman Hertzberger kwam met het Veerhuissysteem, en dat was even wennen voor de projectleider van de gemeente. “We hebben erg goed gekeken naar het materiaal EPS, en uiteraard ook naar de brandweereisen. De brandwerendheid van het systeem bleek heel hoog te zijn.”
Nek uitsteken
Die reactie geeft precies aan waarom Albert Veerman de brandweerkazerne heeft willen bouwen. “We stonden eerlijk gezegd niet te springen om het te doen”, zegt de Volendammer. “Vooropgesteld, het is natuurlijk prachtig dat er architecten zijn die hun nek durven uit te steken en iets bijzonders durven te bouwen. Maar al zijn we inmiddels KOMO-gecertificeerd met het Veerhuissysteem en de staalconstructie, er zat
natuurlijk wel een risico aan dit project. Zoiets als dit hadden we namelijk we nog niet eerder gedaan.”Albert Veerman doelt onder meer op de enorme, 18 tot 20 meter hoge geveloppervlakken, stukadoren in de winter en het werken met een aannemer.
Beste bewijs
Ondanks zijn bedenkingen heeft Albert Veerman ja tegen het project gezegd. “In de loop der jaren hebben we duizenden vragen gekregen over het bouwen met EPS. Piepschuim brandt toch? Er gaan toch muizen in piepschuim zitten?, ga zo maar door. Je kunt alles weerleggen en verwijzen naar het eerste Veerhuis dat nu in Amsterdam staat, maar de twijfels blijven. Ik denk dat er geen betere manier is om de mensen duidelijk te maken dat het Veerhuissysteem brandveilig is dan met dit gebouw, een piepschuim brandweerkazerne.
Het begint met een dak en een schil die goed isoleren
Er zijn veel technieken toegepast om het energieverbruik zo laag mogelijk te houden. Dus naast een schil van 30 – 40 cm dik EPS ook een flinke hoeveelheid zonnepanelen.
Mebest
oktober 2013
9
Vele malen fraaier dan baksteen maar nog altijd aanzienlijk minder vaak toegepast.
10 Mebest
oktober 2013
Het beste bewijs is de brandweercommandant
Geen neggen, minimale daktrimmen; de detaillering is niet overal optimaal toegesneden op het materiaalgebruik. Wel een plint en een grindbak gelukkig.
Alles is gecontroleerd, onderzocht en getest, maar het beste bewijs is de brandweercommandant. Die slaapt er nota bene zelf in en dat zou hij echt niet doen als het niet veilig was!”
Dik pakket
Niet de hele kazerne is met piepschuim gebouwd; het gebouw heeft nog een betonnen kern, de liftschacht, en metalstud binnenwanden. De complete schil van het gebouw echter bestaat uit een staalconstructie waar blokken EPS in zijn geplaatst, 30 tot 40 cm dik en onderling verlijmd. Aan de binnenzijde is het piepschuim afgewerkt met een 2 tot 2,5 cm dikke laag gips waar een wapeningsweefsel in is verwerkt. Ook de buiten-
kant is voorzien van een wapeningsweefsel; dat is ingebed in een pleisterlaag van zo’n 2 cm dik. Hoewel het principe erg lijkt op dat van een gevelisolatiesysteem, zijn de afwerkingslagen wat dikker. Daar behaalt het systeem zijn brandveiligheid en stootvastheid mee.
Wijze les
Nog een verschil met gevelisolatiesystemen is de spanningsopbouw. Die is wezenlijk anders. “Je moet daar goed over nadenken”, zegt Albert Veerman. “Zeker hier, bij de brandweerkazerne met die grote oppervlakken, grote raampartijen. Op een bepaalde plek was het nodig te dilateren. De architect wilde dat niet, in ieder geval geen
Mebest
oktober 2013
11
Er was veel afstemming nodig in de uitvoering
Met het oog op de stootvastheid en de brandveiligheid zijn ook binnen de wanden afgewerkt met een dik pakket stucmateriaal, gips en een wapeningsweefsel.
zichtbare dilatatie. We hebben de pleister ingeflext en de naad afgekit. Uiteindelijk zijn zowel wij als de architect niet helemaal tevreden met het resultaat. Daar leer je dan weer van dat je je poot stijf moet houden als je weet dat het beter is om wél met profielen te dilateren.”
Strijd over strijklicht
De dilatatie was niet het enige discussiepunt tijdens de bouw, maar dat is niet verwonderlijk. Veerhuizen worden doorgaans door Veerhuis zelf gebouwd, een aannemer komt er niet aan te pas. In Zwolle was dat anders, daar werkte Veerhuis onder Jorritsma Bouw en die aannemer had, net als de andere onderaannemers op het project, nog nooit met het Veerhuissysteem gewerkt. “Er was veel afstemming nodig in de uitvoering”, zegt projectleider Age Bootsma. “Eerlijk gezegd had ik er tijdens de bouw niet echt een goed gevoel over. Na het stukadoren was dat wel anders! We noemen het nu de brandweervilla.” Vanuit de gemeente zijn er nog wel wat aanmer-
12 Mebest
oktober 2013
kingen geweest op de vlakheid van het stucwerk aan de witte gevel. Volgens de metingen van een adviseur van het Technisch Bureau Afbouw vallen de onvlakheden echter ruimschoots binnen de toleranties die in de Oppervlaktebeoordelingscriteria Stukadoorswerk Buiten zijn opgenomen. Dat dat anders lijkt te zijn wanneer strijklicht zijn optische spelletje speelt, dat is onvermijdelijk.
Schitterende cijfers
Ondanks de hobbels in het bouwtraject kan er niet anders dan geconstateerd worden dat de gemeente Zwolle precies heeft gekregen wat het wilde. De nieuwe kazerne is licht, open, transparant. “En het is de meest duurzame brandweerkazerne van Nederland”, zegt Age Bootsma. Volgens cijfers van aannemer Jorritsma Bouw is het gebouw zelfs duurzamer dan het programma van eisen aangaf. Er was ingezet op een gemiddeld GPR-resultaat van 7, maar de nieuwe brandweerkazerne scoort aanzienlijk hoger: 7,9. Volgens de berekeningen gaan de energiebespa-
Bewust geprutst rende maatregelen per jaar een besparing van bijna 8.000 kuub gas opleveren, een besparing op het elektraverbruik van ruim 30.000 kWh en een CO2-besparing van 36 ton. Bij elkaar betekent dat dat er jaarlijks € 21.000 minder aan energiekosten zal worden uitgegeven. Of het daarmee ook het meest energiezuinige gebouw is durft Bootsma niet te zeggen. “Op het moment dat je dat stempel er opzet is er net weer een ander gebouw neergezet dat nóg beter presteert.”
Brandweerpost Zwolle Noord Opdrachtgever: Gemeente Zwolle, Zwolle Architect: Architectuurstudio HH, Amsterdam Aannemer: Jorritsma Bouw, Bolsward Gevel en stukadoorswerk: Veerhuis, Volendam
Het is bijna tien jaar geleden dat het eerste Veerhuis werd gebouwd, op een parkeerplaats in Volendam (zie Mebest 1 uit 2005). De gevels zijn destijds op verschillende manier afgewerkt, op sommige vlakken bewust tegen de stukadoorsregels in. Na een aantal maanden is het gebouwtje met behulp van een hijskraan verhuisd naar een drijvend platform in Amsterdam Noord. Daar is het min of meer aan zijn lot overgelaten, aldus Albert Veerman. “Het is een jaar gebruikt, een jaar lang is er geen raam of deur opengegaan, de verwarming is twee jaar lang niet aangeweest. Na zes jaar was het dak zo lek als een mandje Dat hebben we vervangen, het enige onderhoud dat we er aan hebben gepleegd. Binnen hebben we het gelaten zoals het was. Allemaal om te kijken wat er zou gebeuren, hoe het huis zich zou houden.” Volgens de Volendammer zijn verf en sierpleister verbleekt en smerig geworden maar heeft de constructie niet aan kwaliteit ingeleverd. “We hebben er veel van geleerd. Onder meer dat we het goed hebben gezien door met een staalconstructie te werken. Eigenlijk is de constructie het belangrijkst; wat je daar instopt doet er niet zoveel toe. We bouwen dus geen huizen van piepschuim, maar we bouwen een systeem, een constructie waar piepschuim aan wordt toegevoegd.”
Brandweerpost Noord in Zwolle is een nogal opvallende verschijning in de woonwijk.
Mebest
oktober 2013
13
De natuur naar binnen, de mensen naar buiten 14 Mebest
oktober 2013
Staatsbosbeheer verwacht 140.000 tot 150.000 bezoekers per jaar te ontvangen in het nieuwe Buitencentrum Sallandse Heuvelrug.
Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk van der Veen
De Sallandse Heuvelrug is een van Nederlands mooiste natuurgebieden met prachtige heidevelden en bossen. En sinds kort ook met een schitterend vernieuwd buitencentrum. Net als het terrein rondom het bezoekerscentrum in Nijverdal heeft Staatsbosbeheer het gebouw nauw laten aansluiten op het natuurgebied. Zelfs met de afbouw ervan is heel bewust gekozen voor natuurlijke uitstraling.
Belangrijke buitencentra
Nederland kent verschillende natuurbeheerders maar met de verantwoordelijkheid voor zo’n 250.000 hectare bos en natuurgebied is Staatsbosbeheer verreweg de grootste. Zoals de naam prijsgeeft, doet de organisatie dat in opdracht van de overheid. In 1998, bijna een eeuw na de oprichting, is Staatsbosbeheer verzelfstandigd. Vanaf dat moment werden niet langer alle rekeningen betaald door de overheid, maar moest de natuurbeheerder zijn eigen broek ophouden. Zelf zorgen voor sluitende begrotingen en kostendekkende exploitatie dus. Staatsbosbeheer doet dat ondermeer met de verkoop van hout, de exploitatie van vakantiehuisjes en kampeerterreinen. Ook de negen zogeheten buitencentra spelen een rol. Bezoekers kunnen er terecht voor informatie over de gebieden en er is doorgaans een win-
keltje en een horecagelegenheid. Bij sommige is zelfs vergaderruimte te huren. Alle buitencentra worden de komende tijd vernieuwd, om de capaciteit te vergroten. Het gebouw in Nijverdal was als eerste aan de beurt, als onderdeel van de opwaardering van complete noordelijke entree van Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug. Paarse Poort heet het toegangsgebied aan de Grotestraat in Nijverdal tegenwoordig. Een toepasselijke naam, gezien de heide die op het terrein langs de bosrand is aangeplant.
Deels oud, deels nieuw
Nijhof Architecten uit Wierden ontwierp het nieuwe buitencentrum. Opdrachtgever Staatsbosbeheer wilde dat daarbij werd uitgegaan van ‘cradle to cradle’. Reden voor de architect om de muren en de schuin naar het maaiveld aflopende
Mebest
oktober 2013
15
De hele tijd een gelijkmatige mortel
spanten van het originele gebouw intact te laten. Tegen dat oude gedeelte aan zijn spanten omhoog getrokken waarmee nieuwe, hogere ruimtes zijn gemaakt. Op één plek loopt het dak wel verder af richting maaiveld. De kern van het gebouw is verhoogd tot een 16 meter hoge toren. Daarin is een planetarium en een koepel voor een telescoop van Publiekssterrenwacht Hellendoorn gekomen. Het gebouw kent nog meer gebruikers. Ook het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid (IVN), het Centrum voor Natuuren Milieu-educatie (CNME) en Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug zijn er in gehuisvest. En uiteraard Staatsbosbeheer zelf, dat de architect ook de opdracht meegaf om het gebouw een zo natuurlijk mogelijke uitstraling mee te geven.
Alle plafonds liepen schuin dus Anhill systeemplafonds had er nog een flinke kluif aan om de Mono Acoustic TE er mooi vlak in te krijgen.
16 Mebest
oktober 2013
NijhofArchitecten deed dat ondermeer met een ruime hoeveelheid FSC-gekeurd larikshout uit de eigen bossen van Staatsbosbeheer. Daarnaast zijn de wanden afgewerkt met leem en ligt er een gevlinderde zandcementvloer. Een naadloos akoestisch plafond zorgt onopvallend voor een rust die nauwelijks onderdoet voor de stilte die de Sallandse Heuvelrug zelf biedt.
Alles loopt schuin
Annhil Systeemplafonds uit Hoogeveen monteerde het akoestisch plafond, de Mono Acoustic TE van Rockfon. Het ging om een oppervlak van zo’n 850 m2. Door het deels aflopende en deels oplopende dak, moest het overgrote deel van de Mono Acoustic TE schuin worden aangebracht.
Anders krijg je nooit een mooi vlak plafond Het systeem leent zich daar prima voor. “Met noniushangers hebben we een metalstudframe aan het dak gehangen, een enkel systeem met dragers om de 30 centimeter”, zegt werkvoorbereider Rene Scholing van Annhil. “Met behulp van de laser hebben we ervoor gezorgd dat de afstand tussen het dak en het frame overal gelijk was. Dat is belangrijk want anders krijg je nooit een mooi vlak plafond.” Tegen het frame aan zijn 30 mm dikke akoestische steenwolpanelen van 120 x 120 mm geschroefd.
Naadloos afwerken
Volgende fase was het afwerken van de schroefgaten en de naden. De akoestische panelen hebben weliswaar afgeschuinde kanten wat de afwerking vergemakkelijkt, maar doordat het gebouw rond is moest er nogal wat gesneden worden om de panelen passend te maken. De afwerking vroeg daarom minstens zoveel aandacht als het afhangen van het frame. Om een daadwerkelijk naadloos akoestisch plafond te creëren moesten de panelen nog worden gespoten en daar heb je wel een vlakke een strakke ondergrond voor nodig. Rene Scholing: “Voor het spuiten gebruiken we een speciale machine. Het lijkt op een spackmachine maar hij heeft een omgekeerde worm. Die zorgt ervoor dat de poriën in de afwerklaag open blijven zodat het geluid er doorheen kan en geabsorbeerd kan worden door de panelen.” De eindafwerking is in 3 lagen aangebracht.
Het plafond is in drie lagen gespoten met een speciale pleister die het mogelijk maakt dat geluid kan worden geabsorbeerd door de akoestische steenwolplaten.
Mebest
oktober 2013
17
Vanwege de natuurlijke uitstraling van het gebouw is gekozen voor een vloer met een stoer uiterlijk: een onafgewerkte zandcement dekvloer.
We hebben een klein chemisch trucje uitgehaald
Broodnodige oplossing
In totaal heeft Annhil zo’n 850 m Mono Acoustic TE gemonteerd. Met zijn αw van 0,9 zorgt het plafond voor een zeer prettige akoestiek in de winkel, het restaurant, de kantoren en de multifunctionele ruimtes die geschikt zijn voor vergaderingen, lezingen, filmvoorstellingen en trainingen. Ben Schrijver van Staatsbosbeheer is er blij mee. “Dit scheelt je zoveel energie! Dit gebouw heeft echt een goed akoestisch plafond nodig, het heeft grote ramen om het een transparant karakter te geven en een harde vloer.” 2
Constante samenstelling
Die harde vloer is een 7 à 8 cm dikke gevlinderde zandcementdekvloer zonder verdere afwerking en met vloerverwarming. Stucadoorsbedrijf Schuinder uit Hoogeveen heeft hem gemaakt, samen met Kok Vloeren uit Westerhaar. “Ik heb
18 Mebest
oktober 2013
Klaas Kok gevraagd of hij me kon helpen met zijn vloerenvrachtwagen”, zegt Theo Schuinder. “Omdat je daarmee computergestuurd mengt kun je een gecontroleerd en consistent mengsel maken en dat levert een kwalitatief betere vloer op.” Daarnaast kun je met een vloerenvrachtwagen sneller werken en dat was wel zo prettig, gezien de tijdsdruk. “We hebben ook nog een klein chemisch trucje uitgehaald om de verharding te versnellen, de vloer sneller op sterkte te krijgen.”
Andere verwachtingen
Er is wat discussie ontstaan over het uiterlijk van de vloer. Beheerder Ben Schrijver vindt hem er op een aantal plekken niet erg fraai uitzien. Theo Schuinder daarover: “Natuurlijk vind ik dat jammer maar het is precies de vloer waar de architect om heeft gevraagd; een vloer met een natuurlijke uitstraling, gemêleerd in kleur
Er kwam veel vakmanschap aan te pas om de betonnen kern goed rond en vlak te krijgen.
Dit scheelt je zoveel energie!
Mebest
oktober 2013
19
In de keuken monteerde Annhil een hygiënisch plafond, Bioguard van Armstrong.
De hele tijd een gelijkmatige mortel en ruwheid. Een bedrijfsvloer moest het worden. Zulke vloeren moeten voldoende hard en voldoende vlak zijn, en dat is deze vloer.” Inderdaad worden cementgebonden dekvloeren slechts op functionaliteit beoordeeld, ze hebben immers geen esthetische functie omdat er normaal gesproken nog een vloerafwerking overheen komt. Nu werd de dekvloer echter niet afgewerkt. Daarom was het verstandiger geweest als er vooraf duidelijke afspraken waren gemaakt over hoe de vloer er had moeten komen uit te zien, en dat die afspraken in het bestek waren opgenomen.
Gelijkmatig en effeciënt
Stucadoorsbedrijf Schuinder heeft ook de wanden van Buitencentrum Sallandse Heuvelrug afgewerkt. In de kasten en dergelijke is gips gebruikt en wanden die later betegeld zouden
20 Mebest
oktober 2013
worden, zijn cementgebonden afgewerkt. De overige wanden zijn voorzien van leem. “De architect had daar een product voor in gedachten dat we niet machinaal konden verwerken”, zegt Teo Schuinder. “Toen hebben we Conluto van Technostuc voorgesteld. Dat is een droge mortel die in zakjes van 25 kg wordt geleverd en die je gewoon met de G4 kunt verspuiten. Dat heeft een aantal grote voordelen. Je gooit een zak mortel in de machine en voegt er een gecontroleerde hoeveelheid water aan toe. Zo heb je de hele tijd een gelijkmatige mortel. Dat werkt veel beter en sneller dan wanneer je moet gaan staan spitten in zo’n grote big bag vol leem.”
Vochtregulerende werking
De leem is in twee lagen aangebracht. De eerste laag was een basislaag Conluto tot 2 cm dik. Die is ruwgehaald voor een goede hechting en ver-
volgens afgewerkt met een dunne laag Conluto Leem Edelpleister. Stucadoorsbedrijf Schuinder heeft twee verschillende kleuren van de afwerking gebruikt, edelwit en oker. De keuze voor leem lag voor de hand, het buitencentrum moest immers een natuurlijke uitstraling krijgen. De leemafwerking doet echter wel meer dan alleen goed in de omgeving passen. Met een oppervlak van 800 m2 en een laagdikte van ruim 2 cm levert het materiaal ook nog eens een bijdrage aan een prettig binnenklimaat. “Leem heeft een vochtregulerende werking”, zegt Teo Schuinder. “Bij een hoge luchtvochtigheid, bijvoorbeeld wanneer er veel mensen binnen zijn, dan neemt leem vocht op. Wordt de lucht droog dan staat het materiaal weer vocht af. Dat levert een heel prettige werkomgeving op.”
Staaltje vakmanschap
De ronde kern van het gebouw levert daar geen bijdrage aan; die ziet er slechts uit alsof hij met leem is afgewerkt. Dat had alles te maken met de kwaliteit van de ondergrond. De betonnen kern van het oude gebouw was al niet mooi rond en toen hij vervolgens werd opgetopt waarbij de mal niet precies recht stond, bleef er een betonnen ondergrond over met niveauverschillen van wel 3 cm. Leem was niet het juiste materiaal om daar een mooi ronde en vlakke ondergrond van te maken. De stukadoors hebben daar eerst een kamlaag van Quick-Mix PHG voor opgezet en vervolgens in twee lagen de kalkcementmortel Quick-Mix MK3H aangebracht. Het was noodzakelijk om een waterafstotende mortel te gebruiken omdat het gebouw op het moment van
Een harde vloer en veel glas; een akoestisch plafond was onmisbaar. Naadloos moest het zijn om beter aan te sluiten bij de natuurlijke uitstraling van het gebouw.
Leem heeft een vochtregulerende werking Mebest
oktober 2013
21
Natuurlijk zijn de wanden afgewerkt met leem, natuurlijker kan haast niet.
stukadoren nog open was. Na droging is de met veel vakmanschap uitgevlakte en rondgemaakte kern afgewerkt met fijnschuurpleister QuikcMix K13. Om de wand qua uiterlijk goed te laten aansluiten bij de leemwanden, is hij tenslotte afgewerkt met Conluto Conlino leemverf.
Een middel, niet het doel
Buitencentrum Sallandse Heuvelrug is eind april 2013 officieel geopend. De belangstelling voor het nieuwe gebouw is groot, want in de periode kort na de opening werden er maar liefst 1.500 bezoekers per dag geturfd. Dat aantal heeft Ben Schrijvers niet verrast. “Het oude gebouw trok zo’n 100.000 bezoekers per jaar. De verwachting is dat dat met dit nieuwe pand zal groeien naar rond de 150.000. Dat zou mooi zijn want al zijn we heel blij met ons nieuwe onderkomen, het gebouw zelf was niet het uiteindelijke doel. Het is een middel om de mensen te stimuleren en te inspireren om dit natuurgebied te bezoeken. Het heet niet voor niets een Buitencentrum!”
22 Mebest
oktober 2013
Buitencentrum Sallandse Heuvelrug Opdrachtgever: Staatsbosbeheer Regio Oost, Deventer Architect: Nijhoff Architecten, Wierden Hoofdaannemer: Van Dijk Groep, Hardenberg Systeemplafonds: Annhil Systeemplafonds, Hoogeveen Stukadoorswerk: Stucadoorsbedrijf Schuinder, Hoogeveen Vloer: Stucadoorsbedrijf Schuinder, Hoogeveen/Kok Vloeren, Westerhaar
Verwijderen Schuren Frezen Opruwen Polijsten
MEER OMZET VOOR EEN BETERE PRIJS? Meer informatie? Vraag vrijblijvend een demo aan! Overmat Industries b.v. | Scharlo 11 | 5165 NG Waspik | The Netherlands Tel: +31 (0) 416 31 77 88 | E-Mail:
[email protected] | Internet: www.overmat.nl
Adv_Mebest_90-135mm.indd 1
10-09-13 14:11
STUCGOED HELPT JE OM EEN VEELGEVRAAGDE SPECIALIST IN JE VAK TE WORDEN!
Dit heeft StucGoed allemaal voor je: – Basismaterialen tegen scherpe prijzen – Groot assortiment gereedschappen – Gespecialiseerde wand- en plafondafwerkingen – Presentatie specialistische producten voor stukadoors en opdrachtgevers – Ervaren medewerkers die de markt kennen en je optimaal adviseren – Gratis demonstraties van de laatste technieken – Workshops over trendy producten – Gratis eigen webpagina om jezelf op internet te presenteren
Wie ’t als een specialist bekijkt, weet zeker dat-ie meer opstrijkt! KIJK VOOR ON VESTIGINGEN ZE OP
STUCGOED.NL
VOLG ONS
WWW.STUCGOED.NL
24 Mebest
oktober 2013
Luchtvaart is het thema van de praktijk van Jeugdtandarts Waalsprong. Door de röntgenmachine en de receptie in de cockpit van een vliegtuig waan je je al direct bij binnenkomst op een vliegveld.
Ook een vliegtuigcockpit kun je stukadoren Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Michael van Oosten
Met stuc kun je alles maken, wordt wel beweerd. Alleen gebeurt dat niet. De grootste beperking lijkt wel eens de fantasie van de mens; we hebben immers vooral geleerd om binnen de lijntjes te kleuren. Juist daarom is het zo leuk wanneer dat dogma zo nu en dan wordt afgeschud. Dan ontstaan verrassende dingen. De compleet gestukadoorde cockpit van een vliegtuig bijvoorbeeld. Hij is te bewonderen bij Jeugdtandarts Waalsprong. Mebest
oktober 2013
25
In de romp van het vliegtuig zijn behandelstoelen geplaatst. Anders dan de cockpit is van prefabdelen gemaakt waar geen stucwerk aan te pas kwam.
Het is toch de ondergrond waar je op moet gaan werken Bang voor de tandarts
Voor de meeste kinderen is het bezoek aan de tandarts een van de vervelendste dingen die ze kunnen bedenken. De geur, de geluiden en het licht zijn vaak genoeg voor een kind om de boel bij elkaar te schreeuwen. Controle wordt dan lastig, laat staan behandelingen als gaatjes vullen of kiezen trekken. Omdat het wel van wezenlijk belang is dat kindergebitten goed en regelmatig worden gecontroleerd, zijn er speciale tandartspraktijken. De Jeugdtandarts in Beuningen is er zo één. Daar zorgen ze ervoor dat elk tandartsbezoek ontspannen verloopt, onder meer met tandartsstoelen die in een open ruimte staan. Kinderen voelen zich daardoor meer op hun gemak, zijn rustiger en dus beter te behandelen.
26 Mebest
oktober 2013
Gaatjes boren in industrieel erfgoed
Het concept werkt uitstekend, ruim 10.000 patientjes weten hun weg te vinden naar de Jeugdtandarts. Dat werd een beetje veel voor de praktijk in Beuningen, en omdat uitbreiden daar niet mogelijk was, moest er een twee locatie bijkomen. De Jeugdtandarts vond die in Lent, in Thermion. Het voormalige fabriekspand ontleent zijn naam aan de Thermion-Radiolampenfabriek die er in 1937 begon met de productie van onder meer radiobuizen en gloeilampen. Het bedrijf werd in 1957 overgenomen door Philips en verloor in 1984 zijn fabrieksfunctie toen Philips de activiteiten overplaatste naar Nijmegen. Het pand werd een bedrijfsverzamelgebouw. De gemeente Nijmegen kocht het in 2005 om er een
De rondingen hebben een vrij korte radius industrieel monument van te maken. Het behield de functie van bedrijfsverzamelgebouw; het wooninformatiecentrum voor de nieuwe wijk de Waalsprong vond er onderdak en er kwamen een fysiotherapiepraktijk en een gezondheidszorgcentrum in.
De vliegende tandarts
Tandarts Lutz Dähne zag in Thermion een prima locatie voor een tweede vestiging van zijn Jeugdtandarts, en niet in de laatste plaats omdat het volop ruimte bood voor de bijzondere plannen die hij had. De directeur van Jeugdtandarts wilde iets heel aparts maken van de nieuwe praktijk, iets compleet anders. Als fanatiek ballonvaarder wilde hij graag iets doen met het thema luchtvaart. Dentalair, leverancier van equipment en meubilair voor tandartspraktijken en ook bouwer
Anders dan bij een echt vliegtuig bestaat het plafond van deze cockpit uit gestukadoorde gipsplaten.
van tandartspraktijken, kreeg de opdracht om een praktijk te bouwen die er moest uitzien als een vliegveld. Stukadoorbedrijf Esser werkt al jaren voor Dentalair maar aan zo’n bijzondere inrichting als voor de Jeugdtandarts in Lent had het bedrijf uit Capelle aan den IJssel nog niet eerder meegewerkt. “Er is een compleet vliegtuig in gebouwd waar een aantal behandelstoelen inzitten”, zegt Koos Esser. “Samen met Jan Willem Stuit van Stuit Stukadoors- en Afbouwbedrijf heb ik de cockpit gedaan, daar is de receptie in gekomen.”
Vormvrij met stucanet
De basis van de cockpit bestaat uit houten schenkels. Die zijn door Dentalbouw, de bouwtak van Dentalair, gemaakt met behulp van een computergestuurde freesmachine. De schenkels zijn op
Mebest
oktober 2013
27
In de romp van het vliegtuig is een aantal behandelstoelen geplaatst.
28 Mebest
oktober 2013
Met de tweede laag maak je het perfect een afstand van 10 cm van elkaar geplaatst. De schenkels zijn bekleed met stucanet. De flexibele platen van gegalvaniseerd traliewerk en golfkarton zijn een ideale pleisterdrager als er gebogen vormen moeten worden gestukadoord. De pleisterdrager is aangebracht door de timmerman, maar stukadoor Koos Essers heeft hem er wel bij geholpen. “Je wilt dat toch een beetje in de gaten houden”, legt hij uit. “Het is toch de ondergrond waar je op moet gaan werken dus je wilt dat het goed wordt. Bijvoorbeeld dat de stucanetplaten niet koud tegen elkaar aan worden gezet maar elkaar overlappen.”
Bijna alles rond
Het stukadoren ging in twee lagen. De eerste laag gips, LP Xcellent van Gyproc, was 1 cm dik. De stukadoors hebben hem grof gehaald met de kam en hebben hem een dagje laten staan om hem hard te laten worden. Vervolgens is de tweede laag LP Xcellent erop gegaan, 1,5 cm dik. “Je moet wel zo dik werken wil je al die ronde vormen erin krijgen”, aldus Koos Essers. “Het model breng je er wel al in met de eerste laag maar met de tweede laag maak je het perfect.” Jan Willem Stuit vult aan: “We hebben met allerlei soorten spanen en spackmesjes echt alle
Veel kinderen zijn bang van de tandarts maar in deze bijzondere omgeving denken ze niet meer aan gaatjes vullen en kiezen trekken.
kanten op staan te smeren om hem mooi rond te krijgen.” Een apart finishproduct is er niet aan te pas gekomen. Het was natuurlijk wel gemakkelijker geweest met al die ronde vormen, maar het hoort niet.”, aldus Koos Esser. Er is inderdaad geen recht stukje te ontdekken aan de cockpit. Dat wil zeggen, aan de buitenkant ervan. Binnenin de cockpit zijn er nog wel een vlak plafond en een vlakke achterwand. Die zijn allebei met gipsplaten gemaakt en ook gestukadoord.
Extra ondersteuning nodig
De dikke laag gips betekent wel dat er een enorm gewicht op de stucanet pleisterdrager rust. Vandaar dat de bovenkant van de cockpit met een aantal staaldraden aan de dakconstructie is bevestigd. En een houten verbindingsstuk tussen de neus en het dak zorgt ook nog voor de nodige stevigheid en ondersteuning. Ook de randen van de balie en het plafond zijn van hout. Daar hebben de stukadoors tegenaan gewerkt en het stucwerk vervolgens losgesneden. Zeker gezien de temperatuurwisselingen in het pand was te verwachten dat het hout zou gaan werken en dat er dan scheuren zou veroorzaken in het pleisterwerk. Strips waren ook een oplossing geweest maar lossnijden vonden de stukadoors netter.
Mebest
oktober 2013
29
Vanwege het enorme pak gips is het dak van de cockpit aan het constructiedak vastgemaakt met staaldraden.
“We waren ook bang dat er teveel spanning op de strips zou komen te staan en dat ze zouden loskomen. De rondingen hebben namelijk een vrij korte radius.”
Je wilt dat toch een beetje in de gaten houden
Pronkstuk van de praktijk
Aan de onderzijde van de cockpit hebben de stukadoors wel met stucstops gewerkt. Dat was nodig omdat er een plint zou komen met LEDverlichting erin verwerkt. Die verlichte plint zit niet alleen onder de cockpit, maar loopt over de gehele lengte van de romp. Aan de romp van het vliegtuig zelf hebben de stukadoors geen werk gehad. Die is door de timmerman van Dentalbouw gemaakt van prefab delen en afgewerkt met renovlies. Net als bij de plint hebben de stukadoors ook bij de aansluiting van de cockpit op de romp gebruik gemaakt van stucstops. “Dat is heel nauwkeurig gebeurd. Je ziet geen verkenning, de cockpit en de romp lopen helemaal gelijk.” Koos Esser en Jan Willem Stuit hebben alle reden om trots te zijn. Het 25 meter lange vliegtuig is toch wel de blikvanger van de praktijk en ze hebben de cockpit met al zijn rondingen superstrak afgewerkt, en dat in één slechts week tijd.
30 Mebest
oktober 2013
Jeugdtandarts Waalsprong Opdrachtgever: Jeugdtandarts, Beuningen Aannemer: Dentalair, Dordrecht Ontwerp: Dentalair, Dordrecht Stukadoorswerk: Stukadoorsbedrijf Esser, Capelle aan den IJssel / Stuit Stukadoors- en Afbouwbedrijf, Breda
Elzenstraat 3 5331 GH Kerkdriel
Telefoon: 073-6312750 Fax: 073-6312768 Mobiel: 06-54271506 E-mail:
[email protected]
Naadloze waterdichte wandafwerkingen zijn tegenwoordig een uitstekende alternatief voor tegelwanden. (foto: HvdV)
32 Mebest
oktober 2013
Keihard alternatief Tekst: Jan Willem Kommer Fotografie: Henk Snaterse, Henk van der Veen
Jarenlang leken tegels de enige optie voor een esthetische waterdichte afwerking van de badkamer. Er waren wel meer mogelijkheden maar die waren niet erg bekend, of gewenst. Daar is in een hoog tempo verandering in aan het komen; er komen steeds meer producten op de markt waarmee wanden en vloeren in natte ruimtes naadloos kunnen worden afgewerkt. Mortex Color van Beal is er eentje van, recent ingezet bij de renovatie van een monumentaal pand in de Randstad.
Nieuw in Nederland
Een badkamer, een toilet en een stoomcabine moest Van Riemsdijk Stukadoors onder handen nemen. Op de bovenste verdieping van het pand, waar de gasten kunnen verblijven. De wanden en de vloeren moesten worden afgewerkt met Mortex Color, en van de stoomcabine ook het plafond. Qua oppervlak misschien geen grote klus, maar stukadoor Patrick van Riemsdijk had er wel z’n handen vol aan. “Het is bewerkelijk”, zegt hij. “Je moet alles zelf mengen namelijk en
je moet elk oppervlak vier keer doen. Misschien is dat ook de reden dat er niet zoveel stukadoors met Beal werken, omdat ze het gedoe vinden.” Patrick van Riemsdijk vindt het in ieder geval geen probleem. Hij was er snel bij toen Stucgoed het product begin 2013 introduceerde en heeft er sindsdien al aardig wat projecten mee gedaan. En hij heeft sinds zijn eerste kennismaking ook al het nodige geëxperimenteerd met het product. Dat heeft kennis en verrassende en goede resultaten opgeleverd. De stukadoor heeft
Mebest
oktober 2013
33
er goed gebruik van kunnen maken bij zijn meest recente project. “De opdrachtgever wilde alle drie de ruimtes blauw, maar dan wel wat donkerder dan het blauw uit het standaardpallet van Beal. Omdat we al allerlei testjes hadden gedaan met combinaties van pigmenten, wisten we hoe we dat konden maken.”
Betonimitatie
Naast pigmenten bestaat Mortex Color uit Mortex Poeder, een droge mortel op kalkcementbasis, en Beal Adhecryl, een vloeibare component waarmee de mortel wordt aangemaakt. De poeder is er in verschillende groftes. “We hebben de MC2N gebruikt voor de eerste laag, de technische laag. Eigenlijk hoef je daar alleen de oppervlak-
Beal Mortex Color kan op vrijwel elke ondergrond worden aangebracht maar een speciale plaat voor waterdichte ruimtes geeft wel wat meer zekerheid dan een gewone gipsplaat. (foto: HS)
34 Mebest
oktober 2013
ken mee te doen waar rechtstreeks water op komt. Hier hebben we in alle drie de ruimtes op alle oppervlakken zo’n technische laag gezet. Dan wisten we zeker dat de zuiging overal hetzelfde zou zijn en dat we dus geen verschil in de tekening zouden krijgen.” Net als veel van de hedendaagse gladde pleisters kan in Mortex Color een vleug worden aangebracht, bijvoorbeeld om beton na te bootsen. De tekening die Patrick van Riemsdijk in de drie ruimtes heeft aangebracht is wat weelderiger dan die van beton. De stukadoor heeft hem erin gebracht met de tweede laag. Hij heeft daar hetzelfde materiaal voor gebruikt als waarmee de technische laag is gemaakt, alleen was die in tegenstelling tot de tweede laag niet gepigmenteerd.
De bank in de stoomcabine hoefde niet te worden voorbehandeld, daar kon stukadoor Patrick van Riemsdijk De Beal Mortex Color direct op aanbrengen. (foto: HS)
Van zichzelf écht waterdicht
Waterdicht vs waterafstotend
Terwijl de technische laag 24 uur heeft moeten drogen voor de volgende gang, kan de gekleurde laag nog dezelfde dag weer onder handen worden genomen. Met de iets fijnere MC2F zijn de oppervlakken gepleisterd. Nadat die laatste laag 24 uur gedroogd had, is hij geschuurd met de roterende schuurmachine. “We hebben korrel 150 gebruikt, voor een mooi fijn eindresultaat”, zegt Patrick van Riemsdijk. “Omdat de meeste andere producten waterafstotend zijn moet je nog een lak of een coating aanbrengen om de wand echt waterdicht te maken. Dat is bij Mortex Color niet nodig omdat het van zichzelf écht waterdicht is.” Evengoed heeft de stukadoor nog een vierde laag aangebracht. “Een vuilafstotende lak, puur
omdat hij dan makkelijker te reinigen is”, zegt hij. “De lak is overigens van Skild. Ik vind dat de afwerking daar zijn tekening beter bij behoud dan wanneer je de lak van Beal zelf gebruikt. En je voelt deze lak ook nauwelijks zitten.”
Diverse ondergronden
Patrick van Riemsdijk heeft de Mortex Color op een aantal verschillende ondergronden aangebracht. De wanden waren van gipsplaat. Daar heeft de stukadoor eerst een dunne laag Ardex R1 op aangebracht, een renovatiepleister die cement en elastificerende kunststofpoeders bevat. “Ik heb hem gebruikt om een gelijkmatige en vlakke ondergrond te krijgen”, licht hij de keuze toe.
Mebest
oktober 2013
35
Nu kon ik al na 24 uur aan de slag met de afwerking
Het systeem is in drie lagen opgezet, de tweede en de derde laag geven het oppervlak de gewenste kleur en uitstraling (foto: HvdV)
(foto: HS)
“Alle drie de lagen Beal zijn maar een mm dik dus je moet een behoorlijk vlakke ondergrond hebben.” Ook voor de zandcementvloertjes in de drie ruimtes heeft de stukadoor een product van Ardex gebruikt, de A38. “Dat is een sneldrogend cement. Had ik een normale zandcementvloer gelegd, dan had ik een paar weken moeten wachten voordat ik hem kon afwerken. Daar was hier geen tijd voor. Nu kon ik al na 24 uur aan de slag met de afwerking.” In de stoomcabine is een zitbank gemaakt met aangename rondingen. “Het is een soort Wediplaat, ik kon daar zo overheen werken”, zegt Patrick van Riemsdijk. Wel heeft hij de bank, net als de wanden en de vloeren eerst nog voorbehandeld met een voorstrijk van Beal, Residur. “Dan wist ik zeker dat de hechting goed zou zijn.”
36 Mebest
oktober 2013
(foto: HvdV)
Zelfbedachte combinatie
Heikel punt bij naadloze afwerking van wand en vloer in natte ruimtes zijn altijd de inwendige hoeken, zowel de horizontale als de verticale. Met kimband zijn die goed waterdicht te maken, en dat heeft Patrick van Riemsdijk dan ook in de douches en de stoomcabine gebruikt. “Probleem is echter de pasta die bij de kimband hoort. In eerdere projecten ben ik er achter gekomen dat de Mortex Color daar niet goed op hecht. Na wat experimenteren heb ik de oplossing gevonden. In plaats van die pasta gebruik ik, de Mortex Color met de fijnste korrel, de MC4F.”
Hard als natuursteen
De stukadoor heeft alle vertrouwen in de afwerking van de drie natte ruimtes in het monumentale pand. “Beal mortel bestaat al 30 jaar. Het komt uit België en is van oorsprong een product voor de tunnelbouw. Daarin werd het gebruikt om de wanden waterdicht te maken. Dat product is wat aangepast, maar puur esthetisch, zodat je het voor projecten als dit kunt gebruiken. De basis van de mortel is kalkcement. Als het eenmaal is uitgehard, dan heeft het dezelfde moleculaire eigenschappen als natuursteen, het wordt net zo hard.” Dat klinkt goed, maar er is ook een keerzijde. Het materiaal ademt niet, dus de ondergrond wordt volledig afgesloten. Dan is het van groot belang dat die ondergrond goed droog is, anders kunnen er schades ontstaan.
Na wat experimenteren heb ik de oplossing gevonden
Na het schuren ging er nog een vuilafstotende lak op de de Beal Mortex Color. (foto: HS)
Mebest
oktober 2013
37
De oorsprong van Beal Mortex Color licht in de tunnelbouw, daar werd het product gebruikt voor het waterdicht maken van wanden. Annpassingen op esthetisch vlak hebben het geschikt gemaakt voor de woonomgeving. (HvdV)
Nazorg
Ook al is Patrick van Riemsdijk overtuigd van de kwaliteiten van Beal Mortex Color en van zijn eigen werkwijze, ook aan deze opdrachtgever heeft hij aangeboden om na een jaar terug te komen voor een controle van de afwerking. “Dan kan ik eventueel gelijk nog een extra vuilafstotende laklaag aanbrengen. Dat adviseer ik altijd, na een jaar zo’n nieuwe laag. Als die er op zit, dan kan je echt een flinke poos vooruit. Dat lijkt misschien extra werk maar kijk eens naar tegelwanden en –vloeren, hoe vies voegen en kitnaden worden. Die moet je ook goed schoonmaken om de zoveel tijd. Misschien dat daarom naadloze afwerkingen zo in zijn. Voor de prijs hoef je het ook niet te laten. Hier ben je zo’n € 130 tot € 150 per m2 aan kwijt en zeker als je voor een wat luxer tegel kiest dan scheelt dat niet veel.”
Van oorsprong een product voor de tunnelbouw
38 Mebest
oktober 2013
Winnaar van de Gyproc Trophy 2013: het EMCR Onderwijscentrum Rotterdam door Van Vonderen Interior Contractors.
Innovatieprijs voor MAT Afbouw
Van Vonderen wint Gyproc Trophy 2013 Van Vonderen Interior Contractors is de winnaar van de Gyproc Trophy 2013 voor het project EMCR Onderwijscentrum in Rotterdam. De Innovatieprijs 2013 ging naar MAT Afbouw voor de transformatie van het GAK-gebouw in Amsterdam. Beide prijzen zijn onderdeel van de Gyproc Trophy en zijn voor de vierde keer uitgereikt. Deze tweejaarlijkse prijs is een initiatief van SaintGobain Gyproc. Mebest
oktober 2013
39
Winnaar Gyproc Professionals prijs: Strijp S gebouw Anton en Gerard door Van Vonderen Interior Contractors.
De winnaars zijn op 27 september bekendgemaakt
Podium voor vakmanschap
Met de Gyproc Trophy wil Saint-Gobain Gyproc de schijnwerpers richten op het vakmanschap van de Gyproc Professionals. Zij vormen een netwerk van vooraanstaande plafond- en wandmontagebedrijven die gespecialiseerd zijn in de verwerking van Gyproc-afbouwsystemen. Gyproc Professionals onderscheiden zich in de markt door vakmanschap en kennis. Daarmee streven zij naar een voorkeurspositie binnen de afbouw. Uit de groep van 33 bedrijven werden 25 projecten ingediend om mee te dingen naar de prijzen. Drie daarvan waren speciaal ingezonden voor de Innovatieprijs. Deze prijs wordt uitgereikt aan de partij die het best gebruik maakt van een bijzondere, nog niet eerder vertoonde oplossing binnen het project. De overige 22 inzendingen gingen voor de Gyproc Trophy. Bij die prijs gaat het om zowel de toegepaste techniek, als het realiseren van de beoogde architectuur en ook de opstelling van de afbouwer in het project. Allemaal zaken die het vakmanschap van de Gyproc Professional benadrukken.
Indrukwekkende winnaar
Onder voorzitterschap van Jos Lichtenberg onder meer hoogleraar Productontwikkeling aan
40 Mebest
oktober 2013
de Technische Universiteit Eindhoven, faculteit Bouwkunde - beoordeelde een deskundige jury de 25 inzendingen, en selecteerde vijf nominaties voor de Gyproc Trophy. Winnaar werd Van Vonderen Interior Contractors met het project EMCR Onderwijscentrum Rotterdam. Dit project maakte vooral indruk op de jury door zijn vakmanschap en hoge afwerkingsniveau. Daarnaast was de uitwerking van complexe details en de mate van toegepaste innovatie indrukwekkend. Het EMCR Onderwijscentrum versloeg vier andere genomineerde projecten: Kwakman Afbouw Volendam met het Rijksmuseum in Amsterdam, Cobra Afbouwtechniek met Het Fries Museum in Leeuwarden, MAT Afbouw met Art Otel in Amsterdam en MB Afbouw Montage met het Museumkwartier in ‘s-Hertogenbosch.
Nek-aan-nekrace
“Het was ook dit jaar absoluut geen uitgemaakte zaak wie er met de Gyproc Trophy 2013 naar huis zou gaan. Het niveau van de inzendingen was namelijk nog hoger dan in drie eerdere edities. Om dan te komen tot vijf genomineerden was al een heel karwei, laat staan om de uiteindelijke winnaar te bepalen”, zegt Jos Lichtenberg, voorzitter
van de Gyproc Trophy-jury 2013. “Het bezoeken van de genomineerden was een feest op zich. Het enthousiasme waarmee deelnemers vertelden over de projecten, bevestigde dat alle genomineerden van de buitencategorie zijn. Uiteindelijk ging het tussen het Rijksmuseum-project van Kwakman en EMCR van Van Vonderen. De buitenruimte die moest aansluiten op nieuwbouw bemoeilijkte voor Van Vonderen het project. Met name de in de Metal Stud-wand ingebouwde suskasten en de akoestische prestaties in de verschillende auditoria gaven de doorslag.”
Innovatieprijs 2013
MAT Afbouw is door Saint-Gobain Gyproc uitgeroepen tot winnaar van de Innovatieprijs 2013. Deze prijs reikt het bedrijf uit aan de partij die het best gebruik maakt van een bijzondere, nog niet eerder vertoonde oplossing binnen het project. Het project van MAT Afbouw ging om de transformatie van het GAK-kantoor in Amsterdam tot studentenwoningen. Het gebruikte daarbij een slim ophangsysteem voor het plafond,
Winnaar Innovatieprijs 2013: transformatie GAK kantoor Amsterdam tot studentenwoningen door MAT Afbouw.
waardoor een hoge geluidsisolatie en een snelle montage mogelijk was. MAT Afbouw – in 2011 ook al winnaar van de Innovatieprijs – versloeg daarbij twee andere genomineerden, namelijk Schuurmans Afbouwsystemen voor de Isala Klinieken in Zwolle en Van Vonderen Interior Contractors voor het Strijp S-gebouw in Eindhoven.
Pitch in hartje Amsterdam
Bijzonder aan de Innovatieprijs is dat de specifieke innovatie door de vakjury vaak niet meer is waar te nemen, omdat het al afgerond is. Daarom zit het hem vooral in het verhaal rondom de innovatie; denk aan de uitdaging, het ontwerp en de wijze van uitvoeren. De drie genomineerden kregen eerder de kans om hun project te pitchen bij de jury. Deze pitch speelde een grote rol bij de uiteindelijke toewijzing van de Innovatieprijs 2013 aan MAT Afbouw. “MAT Afbouw presenteerde zijn project letterlijk in het hartje van Amsterdam. De bijdrage van het bedrijf aan de transformatie van het GAKgebouw is indrukwekkend. Omdat woningen nu eenmaal aan hogere geluidsisolatie-eisen moeten voldoen, kwam het bedrijf op het idee om verende ophangpunten – veel gebruikt in de bioscoopbouw – aan te passen voor gebruik in het GAK-gebouw. Zo zijn de plafonds niet alleen zeer geluidswerend, maar ook nog eens eenvoudig te monteren”, zegt Lichtenberg. “MAT Afbouw toonde aan over innovatief ondernemerschap te beschikken door zijn oplossing zelf te ontwikkelen en voor te stellen tijdens de aanbestedingsfase – ondanks dat het niet gevraagd was. Dit droeg volgens de vakjury zeer bij aan de terechte toekenning van de Innovatieprijs 2013 aan deze partij.”
Gyproc Professionals Keuze
In de categorie ‘Gyproc Professionals Keuze’ dongen alle 25 inzendingen mee naar de hoofdprijs. De winnaar werd gekozen door de Gyproc Professionals zelf. Zij kozen voor het project Strijp S, gebouw Anton en Gerard, van plafond- en wandmontagebedrijf Van Vonderen Interior Contractors. Runner-up werd MB Afbouw Montage met het renovatie- en nieuwbouwproject Museumkwartier in ‘s Hertogenbosch. Op de derde plaats is het project EMCR Onderwijscentrum van Van Vonderen Interior Contractors geëindigd. Meer informatie over de Gyproc Trophy en om de genomineerde projecten nader te bekijken: www.gyproctrophy.nl
Mebest
oktober 2013
41
De redactie behoudt zich het recht voor de ingezonden berichten in te korten. De inhoud van
Wordt samengesteld aan de hand van pers- en
de pers- en nieuwsberichten valt niet onder de verantwoordelijkheid van de Mebest-redactie.
nieuwsberichten van, voor en over de afbouwsector.
Met plaatsing van een bericht spreekt de redactie van Mebest dan ook geen waardeoordeel
Berichten voor deze rubriek kunt u sturen naar:
uit over de genoemde kwaliteit en/of prestaties van diensten en producten.
Redactie Mebest, Mauritskade 27, 2514 HD Den Haag.
Fotowedstrijd Tierrafino: win 1000 euro!
Sneller en beter afdekken: Wiltec Fast Cover beschermt de ondergrond én uw humeur Schilders en stukadoors worden constant geconfronteerd met verschillende ondergronden die tijdelijk beschermd moeten worden. Denk aan tegels, tapijt, laminaat, natuursteen, glas, hout en nog veel meer. Zij weten als geen ander dat een goede voorbereiding en de juiste producten hierbij van essentieel belang zijn. Wiltec weet dat ook en introduceert daarom het gloednieuwe Fast Cover assortiment, met unieke ultralichte, absorberende en waterdichte producten die niet pluizen. Dat werkt beter, sneller én prettiger! Wiltec Fast Cover is een professioneel en compleet assortiment afdekmaterialen, bestaande uit o.a. stucloper, afdekvlies, carpet- en floorcover, wat geheel aansluit op de hedendaagse behoefte van de professional. De absolute topper in het assortiment is het afdekvlies Pro; een uniek, ultralicht, snel absorberend en herbruikbaar afdekvlies. De voordelen van het afdekvlies Pro: • Zeer hoog absorptievermogen; gemorste vloeistof wordt direct opgenomen • 100% waterbestendig; gemorste vloeistof lekt absoluut niet door • wit van kleur, zeer sterk en pluist niet • voor gebruik op zowel zachte als harde ondergronden • minder afvalvolume; eenvoudig in elkaar te vouwen • superlicht materiaal; 16 kilo lichter dan een traditionele rol stucloper Uiteraard is dit slechts een greep uit het ruime assortiment afdekmaterialen. Voor meer informatie, een compleet assortimentsoverzicht of een gratis monster kunt u contact opnemen met Wiltec, telefoon : 0413 – 24 44 44
42 Mebest
oktober 2013
Speciaal voor verwerkers van Tierrafinoproducten looft Tierrafino ook dit jaar een fotowedstrijd uit. Wie de mooiste foto inzendt wint 1000 euro winkelwaarde aan Tierrafinoproducten. Daarnaast is er een publieksprijs ter waarde van 250 euro aan Tierrafinoproducten. Zowel foto’s van een project in wording als foto’s van een eindresultaat zijn welkom. Een vakjury kiest de 10 mooiste foto’s uit. Deze worden rond 10 november op de website van Tierrafino geplaatst. De foto’s krijgen ook een mooie plek op de Tadelakttentoonstelling tijdens de Internationale Tadelakt Dag op 23 november 2013. Op deze dag worden de winnaars van de hoofdprijs en publieksprijs bekendgemaakt. Tijdens de Internationale Tadelakt Dag op zaterdag 23 november tonen experts uit binnen- en buitenland in de Tierrafino-fabriek hun Tadelakt-werk en geven ze workshops. Bezoekers betalen slechts 10 euro entree en kunnen vervolgens korte kennismakingsworkshops naar keuze volgen. Zij leren hoe zij Tadelakt kunnen opbrengen/toepassen in 2D, maar ook in 3D. Op www.tierrafino.nl/mooistefoto2013 vindt u meer informatie over de fotowedstrijd. Kijk op www.tierrafino.nl/tadelaktdag2013 voor meer informatie over de Internationale Tadelakt Dag.
Diamond Xpress serie: schuren zonder water, geen troep! HTC Diamond Xpress van Overmat Industries B.V. is een schuursysteem voor marmer, terrazzo en andere vergelijkbare harde vloeren. Dankzij deze nieuwe revolutionaire technologie is er geen water meer nodig. Dit creëert significante besparingen in bijvoorbeeld mankracht, materiaal en management. Door water uit het schuurproces weg te halen kan het gehele proces in de helft van de tijd. Bovendien is het eindresultaat eveneens sterk verbeterd door een hogere glansgraad. Met HTC Diamond Xpress vermindert u het aantal stappen in het schuurproces. Daarnaast kunt u het gebruik van chemische stoffen verminderen of zelfs volledig uitsluiten. In combinatie met het Twister onderhoudssysteem van HTC, wat eveneens bij Overmat verkrijgbaar is, creëert en behoudt u een briljante glans. Jaar na jaar, zonder ook maar één druppel chemicaliën.
Overmat Natuursteen Academie Op maandag 28 oktober 2013 organiseert Overmat een Natuursteen Academie. Dan worden de nieuwste producten gedemonstreerd, zoals Diamond Xpress. Daarnaast worden vooral de nieuwste tips & tricks uitgewisseld, zodat u op het einde van deze dag helemaal op de hoogte bent van de laatste ontwikkelingen. Wilt u zich aanmelden voor deze Natuursteen Academie of wilt u meer informatie? Mail dan naar
[email protected] of bel naar 0416-317788. Uiteraard kunt u hier ook terecht voor meer informatie over de HTC Diamond Xpress Serie. Neem ook eens een kijkje op onze website www.overmat.nl
Knauf Goldband Quick: nieuwe gipspleister voor renovatieklussen Knauf lanceert een gloednieuwe handpleister, Goldband Quick. Deze mag met recht de Goldband merknaam dragen, omdat hij zeer snel en prettig te verwerken is en een eindresultaat in topkwaliteit geeft. Goldband Quick heeft een korte verwerkingstijd van 70 minuten, ideaal voor kleinere renovatieklussen. De stukadoor kan daarmee zijn klussen efficiënter indelen en meer rendement uit zijn dag halen. Daarnaast is het een ideaal product voor bouw- en klusbedrijven en aannemers om te gebruiken voor hun (kleinere) stuc-klussen. Door toevoeging van speciale toeslagstoffen in de receptuur kan Goldband Quick in de meeste gevallen al toegepast worden vanaf 5 mm laagdikte. De verwerker kan deze pleister dan dus dunner smeren en heeft daarbij de zekerheid dat hij op Knauf kan terugvallen. Goldband Quick is vanaf heden verkrijgbaar bij de professionele bouwmaterialenhandel. Tijdens de introductieperiode tot 1 januari 2014 geldt op elke zak Goldband Quick een actiekorting van € 1,bovenop de toch al scherpe vaste prijs. Meer informatie: www.knauf.nl/goldbandquick
Mebest
oktober 2013
43
FibaTape, voor de professionele stukadoor en spackspuiter
Bijzonder efficiënt en duurzaam: accumachines van Bosch met EC-motoren Bosch breidt het assortiment voor accumachines met EC-motoren uit met vier nieuwe machines: de accudroogbouwschroevendraaier GSR 18 V-EC TE Professional, de accuschroefboormachine GSR 10,8 V-EC Professional, de accuschroevendraaier GSR 10,8 V-EC HX Professional en de accumultitool GOP 14,4 / 18 V-EC Professional. De nieuwe accumachines met EC-motoren zijn bijzonder geschikt voor serietoepassingen en zetten nieuwe maatstaven voor efficiënt en krachtig schroeven, boren, snijden en slijpen. De GSR 18 V-EC TE Professional is de eerste accudroogbouwschroevendraaier van de “dynamicseries” van Bosch, een serie van bijzonder compacte machines met lange acculooptijd. Met een 4,0 Ah-accu draait de GSR 18 V-EC TE Professional per acculading tot 3.400 schroeven van 3,5mm diameter en 35mm lengte in gipskarton op metaalprofielen in. Hierdoor is op de bouwplaats een snel resultaat gegarandeerd. Om de machine op een betrouwbare manier tegen stof te beschermen, is de borstelloze EC-motor gekapseld. Ondanks het robuust metalen drijfwerk weegt de GSR 18 V-EC TE Professional met 4,0 Ah-accu slechts 1,6 kilogram. Daardoor is hij bijzonder handig en maakt hij toepassingen met hoge precisie mogelijk. De accudroogbouwschroevendraaier kan worden uitgebreid met het magazijnopzetstuk MA55 Professional voor Bosch-schroefbanden. Een band bevat 50 schroeven. Zo kunnen serietoepassingen of bovenhandse werkzaamheden bijzonder snel en efficiënt uitgevoerd worden.
44 MEBEST
oktober 2013
Delta Tape blijft continu innoveren en lanceert daarom samen met Saint Gobain een compleet nieuw concept: FibaTape. Dit nieuwe assortiment bestaat uit 4 soorten gaasband en is de droom van iedere professionele stukadoor en spackspuiter: een snelle en probleemloze naadafdichting met zelfklevend gaasband dat niet rafelt, niet verkleurt én toepasbaar is voor iedere situatie! Profiteer ook van het complete Delta Tape assortiment! Voor meer informatie over het dichtstbijzijnde verkooppunt, een gratis monsterrol of de Delta Tape catalogus: kijk op www.deltatape.nl of bel 0413 - 24 44 44. Delta Tape heeft niet alleen hoge kwaliteit tapes in huis, maar beschikt ook over de juiste kennis om u altijd te voorzien van advies op maat.
De voordelen van de nieuwste soorten FibaTape op een rijtje: FibaTape Classic • de vertrouwde gaasband met een continue, hoge kleefkracht • stevige structuur, maar toch flexibel in gebruik FibaTape Perfect Finish • ultradun gaasband • speciaal ontwikkeld voor gebruik op plafonds FibaTape Mold-X • bijzonder geschikt voor gebruik in combinatie met schimmelwerende gipsplaten • speciaal ontwikkeld voor gebruik in vochtige ruimten FibaTape Xtreme • geschikt voor extreme toepassingen door een extra sterke lijmlaag • te gebruiken in zowel droge als vochtige ruimten • te gebruiken op hoek- en wandvoegen
Makita introduceert elektronische afstandlasers Het assortiment meetapparatuur van Makita is uitgebreid met twee afstandlasers en een rotatielaser. Deze nieuwe lasers zijn volledig voorzien van elektronica waardoor ze sneller en nauwkeuriger werken. De lasers zijn stof- en waterdicht en dus geschikt voor gebruik op de bouwplaats. Daarnaast zijn de aantrekkelijk geprijsde afstandlasers voorzien van de nieuw erkende ISO normering 16331-1, waardoor de precisie en reikwijdte van de meetresultaten gewaarborgd is. De compacte en robuuste afstandlasers LD050P en LD080PI zijn zowel binnen als buiten te gebruiken. Beide beschikken over handige functies die het foutloos meten van afstand, oppervlakte en inhoud vergemakkelijken en versnellen. De digitale meetlint functie (tracking mode) kan meerdere uitkomsten uit één meting produceren. De LD080PI geeft ook direct de omtrek van de vloer aan. De Makita LD080PI afstandlaser is uitgerust met een ‘stake out’ functie. Die geeft bij lastige tussenmaten via een signaal de juiste afstand aan. Bij het plaatsen van tussenwanden in een open ruimte hoeft de professional niet langer zelf na te denken en afstanden op te tellen. Ook de waterpasfunctie werkt met een signaal en is nauwkeuriger dan de ouderwetse waterpas met luchtbel. De nieuwe zelfnivellerende Makita rotatielaser SKR200Z is onmisbaar voor het zowel binnen als buiten nauwkeurig horizontaal en verticaal uitlijnen van bouwtoepassingen. Hij beschikt naast een 360º rotatie ook over een 90º puntlaser om bijvoorbeeld snel en nauwkeurig de positie van gipswanden te definiëren en aan te passen. Aan de hand van zijn roterende laser kan een lijn 360° om het apparaat worden geprojecteerd, die automatisch waterpas wordt gesteld. Voor een verticale lijn kan de laser op zijn kant gebruikt worden. De kop van laser is handmatig in te stellen en het apparaat kan met de meegeleverde wandklem eenvoudig op plafond- of wandprofielen geklikt worden. Kijk voor meer informatie op www.makita.nl
Fermacell biedt gratis praktijktrainingen Fermacell uit Wijchen geeft gratis praktijktrainingen voor bouwprofessionals die geïnteresseerd zijn in het werken met afbouwproducten voor plafonds, wanden, vloeren en gevels. Een training bestaat uit twee delen. In het theoriegedeelte krijgen deelnemers informatie over de producten. Vervolgens steken de cursisten de handen uit de mouwen om zelf te leren hoe de afbouwproducten in de praktijk verwerkt moeten worden. De training wordt afgesloten met een evaluatie. Afbouwers kunnen zelf kiezen over welk product van Fermacell ze meer willen leren. Zo zijn er trainingen voor de Powerpanel H2O, een volledig waterbestendige, cementgebonden plaat, die schimmelvorming voorkomt. Ook zijn er trainingen beschikbaar voor de Firepanel A1 - een onbrandbare plaat -, gipsvezelplaten, vloerelementen en Powerpanel vloerelementen. Tijdens deze sessies wordt er aandacht besteed aan de eigenschappen van de producten ten aanzien van bijvoorbeeld geluidsisolatie en brandwerendheid. Ook algemene onderwerpen zoals de bouwplaatsomstandigheden, bevestigingsmiddelen en mogelijke voegmethoden komen aan de orde. Met deze informatie kunnen de deelnemers zelf aan de slag met het verwerken van de producten. De trainingen vinden het gehele jaar door plaats in het praktijkcentrum van Fermacell in Wijchen. Geïnteresseerden kunnen zich opgeven voor een training op een datum naar keuze via www.fermacell.nl/praktijktrainingen.php
Mebest
oktober 2013
45
is een uitgave van
Adverteerdersindex Boogaard Restaurateurs Redactieadres: Technisch Bureau Afbouw, Mebest Jan Willem Kommer, hoofdredacteur Mauritskade 27, 2514 HD Den Haag Telefoon: 070 - 33 66 544 E-mail:
[email protected] Fotografie: Henk van der Veen, Maassluis; Henk Snaterse, Alphen aan den Rijn; Michael van Oosten, Rotterdam Vormgeving: Sylvia Oxenham, X-Media Solutions, Doetinchem Druk: Senefelder Misset B.V., Doetinchem Abonnementen: Adreswijzigingen uitsluitend naar Mebest abonnementenadministratie Mauritskade 27, 2514 HD Den Haag Telefoon: 070 - 33 66 500 Fax: 070 - 33 66 533 E-mail:
[email protected]
Brander Afbouwprodukten
48
CRH Bouwmaterialen
23
Gerlo plafondconstructiebedrijf
31
Knauf
47
Overmat Industries
23
Stichting Afbouwkeur
23
Strikolith Technostuc Systemen/Pavatex
Redactieraad: F. Sterks, FNV Bouw; R. van Dijk, CNV Vakmensen; A. Terstal, BNI; L. Candido, NOA; P. van Herk, NOA; T. van Dijk, BNA; F. Haringsma, NOA Advertenties: Tarieven en inlichtingen uitsluitend bij PSH Media Sales Kronenburgsingel 515, 6831 GM Arnhem Postbus 30095, 6803 AB Arnhem Telefoon 026 - 750 18 00 Fax: 026 - 750 18 02 E-mail:
[email protected] Website: www.pshmediasales.nl Mebest verschijnt omstreeks het einde van de maanden februari, april, juni, augustus, oktober en december. Verspreiding vindt deels plaats volgens het controlled-circulation system.
46 Mebest
februari 2013
2
Eerstvolgende uitgave: Mebest nr. 6-2013 Verschijningsdatum: 10 december 2013 Aanlevering advertentiemateriaal: 26 november 2013
2 31
UICK Q D N A B D L O G
De nieuwe snelle Goldband In 70 minuten hetzelfde resultaat!
NIEUW!
Een uurtje over? Knauf introduceert een nieuwe handpleister:
Verwerkingstijd
Verwerkingstijd
150 minuten
70 minuten
Met Goldband Quick klaar je een klus in slechts 70 minuten! ✔ Korte verwerkingstijd ± 70 minuten ✔ Garantie al vanaf 5 mm laagdikte ✔ Prettige, handmatige verwerking ✔ Strak eindresultaat in top kwaliteit
www.knauf.nl/goldbandquick
www.goudenbranderspaan.nl
Wil iedereen jou straks hebben?
De Gouden Brander Spaan. De beste reclame die je voor jezelf kunt maken. Je bent een vakman en je maakt strak, kleurrijk stucwerk. Dat wil je natuurlijk met iedereen delen. Brander zorgt daarvoor met de 10e Gouden Brander Spaan. Dé prijs voor het kleurrijkste stucwerk van Nederland. Doe mee met je beste werk en voor je het weet win jij die glimmende trofee en heel veel publiciteit in jouw vakbladen. Bovendien zorgt Brander ervoor dat je met je trofee schittert bij je bestaande en potentiële klanten. Betere reclame kun je voor jezelf niet maken! Ga naar www.goudenbranderspaan.nl en schrijf je in.
