“Kleine muis en zijn grote vriend “
2
Kleine muis en zijn grote vriend Graag zien kent geen grenzen. Een warme voorstelling, in een kleurrijke jungle, vol muziek en magie. Het verhaal Muis is verliefd ! Het liefst wil hij dansen en zingen, viool spelen, bloemen plukken. En dat allemaal voor …. Giraf ! Kan dat ? Zo‟n kleine Muis verliefd op zo‟n grote Giraf ? En is Giraf ook verliefd op Muis ? Kleine grijze Muis en grote fleurige giraf… Gelukkig heeft Muis goede vrienden. Kikker en Vlinder steken vier poten en vleugels toe. En dat is nodig want wie hangt daar voortdurend de aap uit? Aap natuurlijk. De voorstelling Een muis, een giraf, een kikker, een aap en een heleboel vlinders spelen een verhaal over iemand heel graag zien en over hoe verschillend we zijn. Vol poëzie, humor, warmte, in een kleurrijke jungle, voor de kleinsten in hun gevoelswereld. De originele muziek van de voorstelling is de banaan op de taart. Een voorstelling met tafelpoppen, voor kinderen van 3 tot 8 jaar.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
3
Inhoudspagina
Inhoudsopgave 1.
Voorwoord....................................................................................................................................... 5
2.
Voorbereiden en verwerken van een voorstelling .......................................................................... 6
3.
4.
5.
6.
2.1.
Enkele bedenkingen ................................................................................................................ 6
2.2.
Twee mogelijke vertrekpunten: .............................................................................................. 6
De ervaring van de kinderen als uitgangspunt ................................................................................ 7 3.1.
Inleiding ................................................................................................................................... 7
3.2.
Nabespreking........................................................................................................................... 7
Uitwerking thema “Muis”................................................................................................................ 9 4.1.
Voorbereidend gesprek ........................................................................................................... 9
4.2.
Vakgerelateerde activiteiten ................................................................................................. 11
4.2.1.
Wereldoriëntatie ........................................................................................................... 11
4.2.2.
Bewegingsopvoeding..................................................................................................... 11
4.2.3.
Beeldopvoeding ............................................................................................................. 11
4.2.4.
Nederlands .................................................................................................................... 14
4.2.5.
Hoek............................................................................................................................... 16
4.2.6.
Wiskunde ....................................................................................................................... 17
Uitwerking thema “Giraf”.............................................................................................................. 18 5.1.
Voorbereidend gesprek ......................................................................................................... 18
5.2.
Vakgerelateerde activiteiten. ................................................................................................ 20
5.2.1.
Wereldoriëntatie ........................................................................................................... 20
5.2.2.
Bewegingsopvoeding..................................................................................................... 20
5.2.3.
Beeldopvoeding ............................................................................................................. 20
5.2.4.
Wiskunde ....................................................................................................................... 21
5.2.5.
Nederlands .................................................................................................................... 22
Uitwerking thema “Aap” ............................................................................................................... 25 6.1.
Voorbereidend gesprek ......................................................................................................... 25
6.2.
Vakgerelateerde activiteiten ................................................................................................. 25
6.2.1.
Wereldoriëntatie ........................................................................................................... 25
6.2.2.
Beeldopvoeding ............................................................................................................. 25
6.2.3.
Nederlands, taalspelletjes ............................................................................................. 26
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
4
7.
6.2.4.
Bewegingsopvoeding..................................................................................................... 26
6.2.5.
Muzikale opvoeding ...................................................................................................... 27
6.2.6.
Voorlezen / boekenhoek ............................................................................................... 27
Uitwerking ‘verliefd zijn’................................................................................................................ 28 7.1.
Inleiding: ................................................................................................................................ 28
7.2.
Nederlands ............................................................................................................................ 28
7.2.1.
Kringgesprek .................................................................................................................. 28
7.2.2.
Versjes ........................................................................................................................... 28
7.3.
Beeldopvoeding ..................................................................................................................... 29
7.4.
Wiskundige initiatie ............................................................................................................... 30
7.5.
Bewegingsles ......................................................................................................................... 31
7.5.1.
Boekjes .......................................................................................................................... 31
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
5
1. Voorwoord Deze lesmap helpt je om de kinderen op de voorstelling voor te bereiden en ze nadien te verwerken. Je kan ze gebruiken om de voorstelling in je lessen te integreren. Op die manier is de voorstelling geen losstaand uitstapje, maar geeft ze net een meerwaarde aan dat klasgebeuren. Kinderen die goed voorbereid zijn, reageren anders. Ze leggen andere accenten, vinden andere dingen belangrijk. Omdat theater een wisselwerking is tussen acteurs en publiek, wordt de voorstelling zo rijker. Door de uitstap goed voor te bereiden, gaan de kinderen zich ook beter voelen bij de voorstelling. Ze hebben een zicht op wat er komen gaat, zonder dat de verrassing eraf is. Vooral bij kinderen die niet vaak naar het theater gaan, helpt dat om de voorstelling te begrijpen en te plaatsen. Die donkere ruimte, waar straks van alles gebeurt, wordt er minder bedreigend door. Dankzij een goede voorbereiding zijn de kinderen minder onrustig. Deze lesmap is opgebouwd rond de thema”s “een muis, een giraf, een aap” en verliefd zijn. Het stuk gaat in de eerste plaats over verliefd zijn. Over anders zijn. Over tevreden zijn met jezelf, over eerlijk zijn en vriendschappen. Wij stellen voor om met de kinderen vóór de voorstelling te werken rond de thema‟s “een muis, een giraf, een aap, verliefd zijn ”. Zodoende kunnen de kinderen zich gemakkelijk inleven in het leven van deze dieren en zitten zij niet meer met vragen hieromtrent. Zij kunnen dan hun volledige aandacht richten op het theatergebeuren. Uiteraard kan er ook rond de andere dieren of gevoelens gewerkt worden (kikker, vlinder, anders zijn). Wij hopen van harte dat deze lesmap u van nut kan zijn. Wij zijn erg nieuwsgierig over de manier waarop en de mate waarin dit u heeft geholpen. Uw reacties en meningen zijn heel erg welkom op. (Contactgegevens onderaan de pagina) We wensen jullie in ieder geval heel veel plezier en inspiratie om er samen met de kinderen een fijne en misschien wel feestelijke verwerking van te maken!!
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
6
2. Voorbereiden en verwerken van een voorstelling 2.1.Enkele bedenkingen “De context, waarin een toeschouwer komt kijken naar een voorstelling, kan heel bepalend zijn voor de manier waarop hij de voorstelling waarneemt en daaruitvolgend ook ervaart. Daarom gaan we hier even dieper op in, zodat je, als begeleider kan kiezen hoe je dit wenst aan te pakken. Er zijn natuurlijk veel factoren, die je niet kan sturen. Maar er zijn een aantal mogelijkheden om kinderen ontvankelijker te maken voor theater. Zoals gesprekken en activiteiten, die ervoor zorgen dat kinderen zich meer kunnen openstellen voor allerlei indrukken en gesprekken, activiteiten waardoor de kinderen hun ervaringen in een naverwerking kunnen verdiepen, verbreden en integreren.”
2.2.Twee mogelijke vertrekpunten: De voorstelling als startpunt nemen en dan kijken wat de kinderen heeft geboeid en geraakt. Vanhieruit vertrekken in klassikale, groeps- en/of individuele projecten. Kinderen geven zelf aan wat ze willen doen. (de ervaringen van de kinderen over de voorstelling als focus) Zie hoofdstuk 3. Vanuit een bepaald thema, waarin deze voorstelling past, meer gericht gaan kijken met de kinderen. (een thema als focus, waarin de voorstelling past) Zie hoofdstuk 4,5,6,7.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
7
3. De ervaring van de kinderen als uitgangspunt 3.1.Inleiding Vertel kort dat jullie naar een voorstelling van een poppentheater gaan. Laat kinderen die al directe of indirecte ervaringen hebben met theater vertellen: Wat is theater of poppentheater? Wie weet dat? Wat gebeurt er als je naar een theater gaat? Waar ga je dan kijken? Wie is er al ooit naar een theater gaan kijken? Wat moest je daar doen? ... Doelstelling: - Reeds opgedane ervaringen delen en als begeleider aan de weet komen welke ideeën, verwachtingen, gedachten de kinderen over “naar theater gaan” hebben. - Zorgen voor een open, ontvankelijke houding - Nieuwsgierigheid prikkelen “We gaan samen kijken naar een verhaal over een muis en een giraf. Muis is verliefd, maar niet op een andere muis … Muis is verliefd op een giraf! Maar kan dat wel? Dat ga ik jullie nog niet vertellen. Kom maar mee kijken, dan kunnen jullie het zelf zien!”
3.2.Nabespreking “Hoe heeft elk individueel kind deze voorstelling ervaren?” Elk kind ervaart dit anders, omdat iedereen anders is. Daarom is het een uitdaging om het kind zoveel mogelijk te ondersteunen en te stimuleren om te zeggen wat het zelf al dan niet mooi vond! Geef hiervoor vrije opdrachten, die de kinderen stimuleren zich te uiten op een speelse manier, om uit te drukken wat ze ervan vonden, wat hen geraakt heeft. Eerst kunnen de kinderen vrij en spontaan vertellen wat ze ervaren hebben. Op deze manier kunnen ze hun directe, spontane reacties uiting geven. Dit hoeft niet lang te duren, afhankelijk van de noden en het enthousiasme van de kinderen. Dan laat je de kinderen vb een tekening maken. Ze mogen iets tekenen over de voorstelling. Eventuele vragen, die wat kunnen helpen: - Wat vonden jullie leuk in de voorstelling? Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
8
- Wat vonden jullie het allerleukste, het tofste van allemaal? - Was er iets dat je niet zo fijn vond? Iets dat je niet graag zag? - Was er iets dat je grappig vond? Hebben jullie gelachen? Waarom hebben jullie gelachen? Het is niet de bedoeling om een tot in de puntjes uitgewerkte tekening te krijgen, maar eerder een eerste impressie van de voorstelling. Later kunnen ze nog veel meer uitwerken. Deze tekeningen zijn het aanknopingspunt, om dieper op de ervaringen van de kinderen in te gaan. Bespreek de tekeningen. De kinderen vertellen over hun tekening, wat er opstaat, wat er gebeurt... . Het wordt een interactief gesprek. Er ontstaan herkenningspunten bij elkaar. De ene heeft misschien eenzelfde element getekend als iemand anders. Zo ontstaan vergelijkingen, worden ervaringen uitgewisseld... . Je kan als begeleider bij elk kind de interessepunten noteren. Je ontdekt dat er bepaalde thema‟s zijn, die algemeen genomen in de groep leven en aansluiting vinden. Je ontdekt misschien dat er interessegebieden ontstaan bij een bepaalde groep van kinderen of hele individuele interesses. Er kan dus op de verschillende niveaus gewerkt worden, op klassikaal niveau, met groepjes en individueel. Kinderen en begeleider doen door middel van heel dit gesprek voorstellen om aan de slag te gaan. Soms is het nodig om een doel te stellen, soms is vrij experimenteren meer aangewezen. Het is handig als alle voorstellen genoteerd worden op een bord. Vb - Iemand wil een schilderij maken, 3 andere kinderen willen dit ook - Iemand wil met boerderij dieren spelen - Iemand wil tegen de volgende dag een boek meebrengen over varkens, kippen, … - … Op deze manier ontstaat een projectwerking, die losstaat van één vast thema.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
9
4. Uitwerking thema “Muis”
4.1.Voorbereidend gesprek Wat is een muis? Welk soort dier is een muis (knaagdier).Hoe ziet een muis eruit? Wat eet een muis? Waar woont een muis? Heeft een muis vijanden? Welke kleur heeft een muis? Hoe voelt de vacht van een muis? Hoe ziet het neusje van de muis eruit? Bestaan er verschillende soorten muizen? Zien die soorten er anders uit? Wonen ze op andere plaatsen? Welk geluid maakt een muis? Welk dier is verre familie van de muis? Wat zijn de verschillen tussen een muis en een rat? Is een muis groot? Na de mens zijn de muizen het meest voorkomende zoogdier op aarde. Er zijn verschillende soorten muizen. Sommige dieren worden onterecht ook onder de naam “muis” ingedeeld (spitsmuis, rat). Enkele soorten muizen: aardmuis, bosmuis, dwergmuis, eikelmuis, hazelmuis, huismuis, kleurmuis, woelmuis, veldmuis, … Muizen kunnen ook voor overlast zorgen, bijvoorbeeld in huis. Maar ze zijn ook nuttig, ze worden onder andere vaak gebruikt om medisch onderzoek op te verrichten. Meest gekende soorten: veldmuis en huismuis. Veldmuizen wonen in een hol, op ongeveer 50cm diepte. Ze leven aan de bosrand, in tuinen en op velden. In kort gras zijn de looppaden van de veldmuis goed te herkennen. Vaak vindt men daar ook de kleine, donkergroene keuteltjes. De veldmuis eet het liefst graankorrels, hij sleept ze ook naar zijn hol om een voorraad aan te leggen. Verder eet hij wormen, vruchten en zelfs boomschors. Muizen houden geen winterslaap. Ze voeden zich ‟s winters met in de zomer verzamelde voorraden. Hier gaan ze heel zuinig mee om. De veldmuis vermenigvuldigt zich nog sterker dan de huismuis. Muizenplagen ontstaan niet gauw, omdat ze veel vijanden hebben en de mens hun leefgebied zodanig bewerkt dat er veel doodgaan (maaien en spuiten). Hermelijnen, wezels, vossen, roofvogels, mollen, meeuwen, kraaien en reigers zijn vijanden van de veldmuis. De wezel is voor de veldmuis een zeer gevaarlijk roofdier, omdat deze hem tot in zijn hol kan volgen. Omdat de veldmuis het belangrijkste voedsel is voor diverse roofvogels, uilensoorten en ook de wezel en de blauwe reiger, zijn die dieren elk jaar opnieuw afhankelijk van de Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
10
hoeveelheid muizen, die er zijn. Dit betekent: minder muizen dan ook minder roofvogels, uilen, wezels en reigers. Muizen kunnen ook als huisdier gehouden worden. Wanneer mensen denken aan muizen halen de meeste de „witte muizen met de rode oogjes‟ voor ogen. Nochtans is deze diersoort verkrijgbaar in verschillende kleuren en variëteiten. Muizen kunnen zeer goed worden gehouden als huisdier; ze hebben immers weinig ruimte nodig, kunnen binnenshuis worden gehouden, zijn goedkoop in aanschaf en onderhoud en kunnen zeer tam worden gemaakt.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
11
4.2.Vakgerelateerde activiteiten 4.2.1.
Wereldoriëntatie
Ga op onderzoek naar het leven van een muis. Vraag wat de kinderen graag willen leren over de muis en ga het dan opzoeken in boeken, foto”s, prenten, film”s, op internet. Laat de kinderen een collage maken over hetgeen ze leren met verzamelde prenten, kopieën, tekeningen, woordjes, … . Maak een muizenholletje in de zandbak . Breng, indien mogelijk, een huismuis mee in haar kooitje 4.2.2.
Bewegingsopvoeding
Trippelen zoals een muisje tot aan de andere kant van de zaal Kruipen zoals een muisje in een kooi: parcours met banken, …. Muisjes hebben veel vijanden, pas op voor de poes! Wie kan voorbij de poes lopen zonder haar wakker te maken? 4.2.3. Beeldopvoeding Muis 1: Materiaal: klei, verf, boterbakjes, sitspapier, eikels. Maak een muis van klei. Laat de muis drogen en geef het een kleurtje met verf als het gedroogd is. Knip een opening voor het holletje van de muis. Beplak daarna het boterbakje met sitspapier.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
12
Muis 2: Materiaal: wasknijpers, chenilledraad, gekleurd karton. Teken de muis op gekleurd papier, knip het uit en plak het op een wasknijper. Maak daarna het staartje van chenilledraad vast. Werktekening:
Muis vouwen: Benodigdheden: Paars of grijs vouwblaadje; Rood papier; Zwarte wol; Zwarte stift; Schaar; Lijm.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
13
Kurk-muizen. Benodigdheden; wijnkurken, grijs,geel,wit en roze acrylverf,scherp mes, lijm, half/oogje voor de neus.
Snij met een scherp mes of cutter 2 fijne schijfjes kurk af voor de oortjes. Snij er dan ook een stukje uit zodat de oortjes straks goed op de kurk-muis passen. Beschilder tweederde v/h lichaam grijs als ook de oorschijfjes en na het drogen het kaas gedeelte geel. Details aanbrengen met een fijn penseel en goed laten drogen voor je de oortjes vast zet met wat lijm. Een spaarvarken van een frisdrankflesje. De kinderen beplakken dit flesje met roze papier. Op de dop worden 2 zwarte rondjes geplakt, dit zijn de neusgaten. Op de kop komen 2 oortjes en 2 ogen. Snijd zelf een gleufje in de bovenkant, zodat er echt geld in kan. Eventueel kunnen de kinderen pootjes maken van kurken.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
14 4.2.4.
Nederlands
4.2.4.1.
Taalspelletjes
Goed of fout? Een muis is een groot dier. Een muis heeft veren. Een muis heeft een platte snuit. Een muis heeft een lange staart. Een vleermuis is ook een muis. Sommige muizen kan je als huisdier houden. … Werken rond de ui-klank: wat rijmt er op muis? De kinderen op een tekening van een muis de verschillende lichaamsdelen laten benoemen. 4.2.4.2.
Liedjes
In dit ronde holletje
4.2.4.3.
Opzegversjes
In ons huis In ons huis... Woont in elke hoek... ... één muis Ze trippelen en ze trappelen Ze kribbelen en ze krabbelen En ze zitten op de tafel En op de stoel En in de kast En op de bank Poppentheater Wortel www.wortel.be
(met handen een driehoek maken, met vingers naar boven) (puntdak (vingertoppen) naar voren bewegen) (een vinger omhoog steken) (met de vingertoppen op de benen trippelen) (met de vingertoppen krabbelen op de schoot) (een hand recht op de andere hand zetten) (met 2 handen een stoel maken, een hand recht omhoog, andere hand met een knik er tegenaan) (van handen een kast maken, 2 handen rechtop t.o. elkaar) (bank maken) Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
15
En als ik zeg VANG!! Dan kruipen ze allemaal achter ‟t behang
4.2.4.4.
(kattenklauwen uitbeelden die een muis vangen) (twee handen met bewegende vingers achter je rug verstoppen)
Voorlezen / Boekenhoek
Mevrouw muis en haar heerlijke huis
Na zeven dagen zoeken vond Mejuffrouw Muis een huis,een heerlijk rijtjeshuis voor een heuse rijtjesmuis. Maar... het huis was erg leeg. Het huis klonk erg hol. En Mejuffrouw Muis hield meer van vol.
Het boek van muis
Muis komt thuis. Ze schrikt heel erg. Haar hol is stuk. Wie heeft dat gedaan?
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
16
Kleine muis mag een wens doen
Kleine Bruine Muis en Kleine Grijze Muis zijn de allerbeste vriendjes. Wanneer ze op een nacht een glinsterende ster in het meer zien vallen, gaan ze snel de rivier op om hem te vinden. Maar er is maar één ster en de muisjes willen allebei een wens doen... Een bijzonder verhaal over vriendschap en eerlijk delen
Kleine muis zoekt een huis
Vanuit haar holletje ziet Kleine Muis een knots van een appel liggen. Jammer genoeg is de appel veel te groot voor haar huisje, dus gaat Kleine Muis op zoek naar een groter onderkomen. Ze klopt bij al haar dierenvriendjes aan, maar niemand heeft plaats voor haar. Onderweg neemt ze zo nu en dan een lekker hapje appel, want van huizen zoeken word je hongerig. Net als Kleine Muis aan het einde van de dag de moed op wil geven, vindt ze toch nog een ideaal holletje waar zijzelf én haar appel (of wat er nog van over is) precies in passen. Oplettende kleuters zal het holletje bekend voorkomen... 4.2.5.
Hoek Een hoekje in de klas wordt omgetoverd tot muizenhol. Maak hoofdbanden met oortjes op, maak een staart die de kinderen kunnen aanbinden. Opgepast daar komt de kat! In de klas kan er een hoekje zijn waar een kooi met een huismuis staat. Wie geeft het muisje eten?.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
17 De zandtafel wordt omgetoverd tot bos. Zorg voor buisjes, zodat de kinderen holletjes kunnen maken. Voorzie speelgoedmuisjes. 4.2.6.
Wiskunde
Hoeveel keuteltjes legt het muisje? Verdeel de kaasblokjes in 2 gelijke groepjes, één meer, … Muisjes vergelijken van klein naar groot, dik naar dun Welke 2 muisjes zijn hetzelfde?
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
18
5. Uitwerking thema “Giraf”
5.1.Voorbereidend gesprek Wat is een giraf? Hoe ziet ze eruit? Welke kleur heeft haar vacht? Hoe voelt de vacht? Zijn het schubben, veertjes, haren, … Is een giraf groot? Hoe zien de poten eruit? En de nek? Denk je dat ze snel kan kopen? Wat heeft ze op haar kop? Waar woont een giraf? Wat eet een giraf? Waarom is haar nek zo lang? De giraf is het hoogste dier ter wereld: een volwassen giraf kan een hoogte van rond de vijf meter bereiken. Het jong van een giraf is al van de geboorte 2 meter. De giraf is onmiskenbaar door de lange nek, het schuin aflopende lichaam, de lange poten en de gevlekte vacht. Ondanks de lange nek heeft de giraf, evenals de meeste andere zoogdieren, slechts zeven, zeer lange halswervels. Om deze nek overeind te kunnen houden heeft een giraf stevige, gespierde schouders. Om de bloeddruk naar de kop te controleren, heeft de giraf in zijn nek zeer elastische bloedvaten en kleppen in de vaten. Over de nek tot de schouders lopen korte, stijve manen. Aan het einde van de lange poten zitten brede, afgeronde hoeven. De staart is lang en dun. Aan de staartpunt heeft de giraf een pluim van lange, zwarte haren. Op de kop heeft een giraf twee kleine hoorns die bedekt zijn met behaarde huid. Jonge dieren en sommige vrouwtjes hebben een bosje haren op de toppen van de hoorntjes. De achterste hoorntjes, hoog op het voorhoofd, zijn over het algemeen veel groter dan die lager op het voorhoofd. Bij veel dieren ontbreken deze voorste hoorntjes. In het midden van het voorhoofd zit ook één knobbelvormige hoorn. Een ander opvallend kenmerk is de gelige vacht met daarop onregelmatige bruine vlekken. Dit vlekkenpatroon zorgt voor een afdoende camouflage tussen de bomen. Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
19
Het vlekkenpatroon op de vacht is uniek voor elke giraf en verschilt per ondersoort. De vlekken van mannetjes worden vaak donkerder als de dieren ouder worden. Een volwassen giraffe heeft een kop-romplengte van 3,5 tot 4,8 meter en een staartlengte van 76 tot 110 centimeter. De giraf leeft op de beboste savannen en andere licht beboste streken van Afrika ten zuiden van de Sahara. De giraf heeft een voorkeur voor gebieden met lage of middelhoge struiken en andere houtige planten. De giraffe kan tot op 2000 meter hoogte aangetroffen worden, maar meestal begeeft hij zich op vlak land. Vroeger kwam de giraffe veel noordelijker voor, tot aan het Atlasgebergte, maar hier is hij al zo'n zevenduizend jaar geleden uitgestorven, toen het gebied verdroogde en de Sahara ontstond. Maar nu leven er al meer giraffen. Giraffes zijn telgangers. Dit betekent dat hij beide poten aan één zijde tegelijkertijd optilt bij het lopen. Eerst zet hij de twee linkerpoten, dan de twee rechterpoten. Deze gang is vrij zeldzaam onder dieren. Hij kan zich op deze manier vrij snel uit de voeten maken: al galopperend kan een giraf een snelheid van 60 km/h bereiken. De giraf is een herkauwer. Hij eet vooral bladeren, scheuten, vruchten en knoppen, met name van mimosa, Commiphora, Terminalia en de stekelige acacia, maar ook andere struiken en bomen. Bladeren grijpt hij met de 45 centimeter lange tong en de beweeglijke lippen. Vanwege zijn ruwe, geharde tong heeft de giraffe geen last van de scherpe acaciadoorns. Ook in droge tijden, als er op de savanne nauwelijks water te vinden is, kan de giraffe overleven. In de bladeren zit veel vocht en een volwassen giraffe eet hiervan zo'n 60 à 65 kg per dag. Dankzij zijn hoogte kan de giraffe bij bladeren die voor de meeste herbivoren onbereikbaar zijn. De giraf is de gehele dag door actief. Een giraf slaapt kort, per keer zo'n 4 tot 6 minuten lang. In totaal slaapt een giraf 1,5 tot 5 uur per dag. Dit gaat als volgt: hij legt zich neer, draait zijn hals in een lus naar achter en laat zijn kop rusten op z'n romp. Op het heetst van de dag rusten de giraffen in de schaduw. Vijanden heeft de giraf nauwelijks. Het dier wordt beschermd door zijn snelheid en hoogte. Eventuele predatoren (voornamelijk leeuwen) worden op een afstand gehouden met ferme trappen. Met deze trappen kan hij zware schade toebrengen aan een eventuele aanvaller. Het loeiende en snuivende geluid van een giraf in gevaar is dan ook zelden te horen. Toch sterft de helft tot driekwart van de pasgeboren giraffen voortijdig door roofdieren als gevlekte hyena's, leeuwen, luipaarden, krokodillen, Afrikaanse wilde honden en mensen. De giraf is het meest kwetsbaar als hij drinkt. Als een giraf drinkt uit een poel moet hij zijn voorpoten (die langer zijn dan zijn achterpoten) spreiden in een spagaat. Omdat een giraf langer dan een maand zonder water kan, hoeft hij echter zelden te drinken.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
20
Ze zullen echter iedere drie dagen drinken als er water in de buurt is, en in de droge tijd zal hij zelden ver van een waterbron te vinden zijn.
5.2.Vakgerelateerde activiteiten. 5.2.1.
Wereldoriëntatie
Ga op onderzoek naar het leven van een giraf. Vraag wat de kinderen graag willen leren over de giraf en ga het dan opzoeken in boeken, foto”s, prenten, film”s, op internet. Laat de kinderen een collage maken over hetgeen ze leren met verzamelde prenten, kopieën, tekeningen, woordjes, … . Hoe ziet een savanne eruit? Welke dieren wonen nog in de buurt van de giraf? Breng een tak van een doornstruik mee: laat de kinderen voorzichtig voelen: hoe eet de giraf deze blaadjes? Hoe kan dat? “Drink” zoals een giraf: sta recht, buk je me gestrekte benen, kan je met je mond aan de grond? En als je je benen spreidt? Laat een filmpje van schooltv zien: http://www.schooltv.nl/beeldbank/ Bij alle clips “giraf” invullen 5.2.2.
Bewegingsopvoeding
beweging : sluipen als tijger, slingeren/rondspringen als aapjes, stampvoeten als olifant, nek uitrekken als giraf, kronkelen als slang, … Op handen en voeten proberen te bewegen zoals een giraf: eerst de 2 linkerpoten (linkerknie en linkerarm) dan de 2 rechterpoten. 5.2.3.
Beeldopvoeding
Giraf Dit heb je nodig : *gele en bruine verf *penselen en schorten *kranten *kartonnen doosjes *5 w.c. rollen *1 keukenrol *bruin papier *sterke lijm *schaar Aan het werk: Laat de kinderen de 5 w.c.rollen, de keukenrol en het ligadoosje geel verven. Daarna mogen ze met bruin vlekken aan brengen Laat het geheel drogen. Het is verstandig om de giraf zelf met sterke lijm aan elkaar te plakken. Laat de kinderen de manen maken, de staart, oren en ogen. Dan is de giraf klaar. Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
5.2.4.
Wiskunde
5.2.5.
Nederlands
5.2.5.1.
Liedje:
5.2.5.2.
Versje
Dikkertje Dap (Annie M.G.Schmidt) Dikkertje Dap klom op de trap, 's morgens vroeg om kwart over zeven om de giraf een klontje te geven. "Dag Giraf", zei Dikkertje Dap, "weet je wat ik heb gekregen? Rode laarsjes voor de regen!" "'t is toch niet waar" zei de giraf, " Dikkertje (4x) ik sta paf". "O giraf", zei Dikkertje Dap, "'k moet je nog veel meer vertellen, ik kan al drie letters spellen: a,b,c, is dat niet knap? Ik kan ook al bijna rekenen, ik kan mooie poppetjes tekenen!" " Lieve deugd" zei de Giraf, "kerel (4x) ik sta paf".
23
"Zeg Giraf", zei Dikkertje Dap, "mag ik niet eens even bij je, stiekem van je nek af glijden? Zo maar eventjes, voor de grap. Denk je dat de grond van Artis, als ik neerkom heel erg hard is?" " Stap maar op " zei de Giraf, "stap maar op en glij maar af."
Dikkertje Dap klom van de trap met een griezelig grote stap OP de nek van de Giraf zette Dikkertje Dap zich af, roetsjj, daar gleed hij met een vaartje, tot aan 't kwastje van het staartje. " Dag giraf," zei Dikertje Dap, "morgen kom ik weer hier terug met de trap!" Werkwijze: Zeg het vers op en toon steeds de bijhorende prent. (visuele ondersteuning). Idem: kleuters zeggen het vers klassikaal op (niet te vaak). Gevolgd door één kleuter die het vers opzegt, een andere kleuter neemt telkens de kip weg. Het is een lang versje, eerder een versje om rond te werken. 5.2.5.3.
Voorlezen / Boekenhoek
De giraf die niet in het boek past
Och wat zielig! Dit lieve, kleine Girafje heeft een probleem en alleen de lezer kan het oplossen. De Giraf past niet in het boek! Hoe hij zich ook beweegt - van links, naar rechts, naar boven en beneden, zelfs ondersteboven - hij zit klem! Maar wacht eens... als je het boekje draait, kan de kleine Giraf eindelijk zn nek strekken. Hij staat rechtop! Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
24
Giraffen
In dit boek vind je allerlei feiten over giraffen, bijvoorbeeld hoe ze leven, hoe ze hun jongen grootbrengen, hoe ze jagen, eten, groeien en slapen. Maar giraffen worden bedreigd door stropers, en in dit boek lees je ook hoe mensen de giraffen kunnen helpen overleven. Giraf kan niet dansen
Dit is de spectaculaire pop-up heruitgave van het geliefde prentenboek 'Een giraf kan niet dansen'. In het midden van het oerwoud was het eens per jaar groot bal, dan kwamen alle dieren dansen op het dier-dans-festival. Behalve Gerard de giraf, hij struikelt al over zijn eigen poten als hij gewoon loopt! Gelukkig is er de krekel, die met zijn muziek bij Gerard de juiste snaar weet te raken. En wat blijkt? Een giraf kan wel dansen. Een fantastisch leuk prentenboek, met op elke pagina pop-ups of bewegende elementen.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
25
6. Uitwerking thema “Aap” 6.1.Voorbereidend gesprek Wat is een aap? Hoe ziet een aap eruit? Wat eet een aap? Zijn er verschillende soorten apen? Kan je er enkele opnoemen? Welk geluid maakt een aap? Is een aap sterk? Heeft een aap tanden? Kan een aap goed klimmen? Waar woont een aap? Heeft een aap een vacht? - Bekijk een klipje op schoolTV (www.schooltv/beeldbank/, zoeken op „aap‟ in „alle clips‟) - Toon prenten van verschillende soorten apen
6.2.Vakgerelateerde activiteiten 6.2.1.
6.2.2.
-
Wereldoriëntatie
Ga op uitstap naar een de zoo. Beeldopvoeding
Aap *nodig: w.c. rol bruin sitspapier bruine stroken bruin crêpepapier wiebeloogjes sterke lijm schaar *Aan het werk: Maak van bruin crêpepapier een prop. Vouw er nog één stukje crêpepapier omheen. Rol een sitspapiertje om een w.c.rol heen. Maak van de bruine stroken muizentrappetjes. Plak de muizentrappetjes vast aan het w.c. rolletje. Plak de prop vast aan de bovenkant van de rol. Maak oren, een snuit en ogen. Plak alle geknipte onderdelen vast. De aap is klaar.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
26 6.2.3.
Nederlands, taalspelletjes
Welk woord is langer? slang – neushoorn oerwoud – slang aap – nijlpaard zebra – boom aap – leeuwen liaan – slingeraapje Welk woord rijmt? Ik zie een aap, ik val in …. (slaap) Ik zie een slang, ik ben niet …. (bang) Door de jungle sluipt een leeuw, in de winter valt er …. (sneeuw) De aap slingert aan een liaan, daarna eet hij een …. (banaan) Ik zie een nijlpaard, hij heeft geen lange …. (staart) Ik zeg 4 woorden, welke 2 rijmen? Slang – raam – bang – jungle Leeuw – zebra – tijger – sneeuw Giraf – nek – plek – oerwoud Aap – banaan – tijger – maan Met welke letter begint het woord? Slang (s) Aap (aa) Leeuw (l) Tijger (t) Zebra (z) Banaan (b) beginnen.
6.2.4.
Bewegingsopvoeding
-
Apengymnastiek; klimmen en klauteren
-
Apenkooi; tikspel Met de bus naar de dierentuin; onderweg gebeuren er natuurlijk allemaal rare dingen Ga je mee………naar de dierentuin……en jij mag zeggen hoe
-
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
27 6.2.5.
Muzikale opvoeding
Lied „een aapje,
Spel bij lied: de kinderen staan in een kring. Eén kind staat in het midden en doet een beweging voor, de andere kinderen imiteren. Welke dieren kunnen we nog nadoen?
6.2.6.
Voorlezen / boekenhoek
Het boek van aap
Aap eet graag. Hij lust heel veel. Fijn dat aap naast een kok woont. Die kookt vaak en goed!
Aap
Aap bekijkt de wereld om hem heen. Zo ontdekt hij dat regen net zo fijn kan zijn als zon en wordt hij vrienden met een sneeuwpop. Op zijn eigen vrolijke wijze bedenkt hij de mooiste oplossingen voor de dingen die hij meemaakt
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
28
7. Uitwerking „verliefd zijn‟ 7.1.Inleiding: Kleuters zijn nog erg op zichzelf gericht, van echte verliefdheid is er eigenlijk nog geen sprake. Elkaar lief vinden, iemand heel leuk vinden, vriendjes zijn, samen spelen, erbij willen horen, graag gezien willen worden, onzeker zijn, … deze zaken komen natuurlijk wel volop aan bod bij kleuters. De discussie wordt weleens gevoerd of het thema verliefd zijn aan bod moet komen in een kleuterklas. Het is belangrijk dat een kleuterjuf inspeelt op wat leeft bij de kleuters. En gevoelens van vriendschap, afwijzing, onzekerheid, … komen dikwijls voor in de klas. Ook met de volwassen vorm van verliefdheid komen kleuters in aanraking in hun omgeving (mama, papa, neefje, zus, buurvrouw, …). De manier waarop het thema aangebracht wordt moet natuurlijk wel aangepast zijn aan de leeftijd van de kinderen. Maar is dat niet zo voor alle thema‟s? Als je in de klas vraagt wie er al eens verliefd geweest is, krijg je onmiddellijk reactie. Het begint in de tweede kleuterklas en in de derde kleuterklas zijn ze om de haverklap “verliefd”. Jongens zijn verliefd op jongens, meisjes op meisjes, en er zijn er altijd wel een paar die verliefd zijn op de juf. Kleuters zien verliefdheid dus niet zoals wij dit zien, verliefd zijn op iemand is iemand heel leuk vinden, vriendjes zijn. Natuurlijk komen bij vriendschap een heleboel andere gevoelens en zaken kijken: ruzie maken, afgewezen worden, onzeker zijn, blij zijn, verdrietig zijn, dingen samen doen, jaloers zijn, anders zijn, … Moeten 2 vrienden hetzelfde zijn? Moet je op elkaar lijken om hetzelfde te zijn? Is het erg om anders te zijn dan iemand anders? Wie kan je helpen? Dat zijn dingen waar muis mee worstelt in ons verhaal …
7.2.Nederlands 7.2.1.
Kringgesprek
Voer een gesprek met de kleuters over verliefd zijn? Wie is er al eens verliefd geweest? Wat is dat, verliefd zijn? Wat voel je dan? Kan je op iedereen verliefd worden? Waarom ben je op iemand verliefd? 7.2.2.
Versjes
Allemaal kusjes Een kusje op je haren. Een kusje op je mouw. Een kusje om te zeggen hoeveel ik van je hou.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
29
Vlinders Het kriebelt, het kietelt het wiegelt en het wiebelt van binnen in mij Mijn buik zit vol vlinders..... de mooiste ben jij. Liefste Ik zoek een woord een heel nieuw woord een woord dat niemand kent ik zoek een woord dat zeggen wil dat jij de liefste bent. Vriendjes Ik moet je eens iets vertellen 't Is moeilijk uit te leggen Maar hier voel ik mij blij en fijn en dat komt omdat wij vriendjes zijn Ik gooi je een kusje, vang het gauw mijn vriendje, ik hou van jou !
7.3. Beeldopvoeding -
Een vriendschapskaart voor iemand maken Een vriendjesslinger maken: ieder kind maakt een tekening van zichzelf, deze worden uitgeknipt en er wordt een slinger van gemaakt.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
30
7.4.Wiskundige initiatie
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
31
7.5.Bewegingsles - bewegingsspel: knuffelen: op een muziekje (vb verliefd zijn - samson & gert) Lopen of huppelen de kleuters door de zaal. Wanneer de muziek stopt, knuffelen de kleuters zo snel mogelijk een andere kleuter. verschillende keren herhalen, de kleuters moeten ook steeds een ander vriendje knuffelen - stiltespel: wie is het?: 1 kleuter neemt een andere kleuter in gedachte(iemand die je leuk vind): de andere kleuters moeten raden wie het is door ja/nee - vragen te stellen.
7.5.1.
Boekjes
Kikker is verliefd
Kikker voelt zich vreemd. Soms heeft hij het warm en dan weer koud. En zijn hartje klopt van boem-boem, boem-boem.Varkentje denkt dat hij kou heeft gevat. Maar Haas weet wat er met Kikker aan de hand is.'Je bent verliefd,' zegt hij
Hopeloos verliefd
Schaap Valentijn besluit dat hij toe is aan een vrouw in zijn leven. Daarom beklimt hij de toren en hijst een vlag met de woorden: 'gezocht: een vrouw om van te houden'. Onmiddellijk melden zich vier bloedmooie damesschapen, maar Valentijn wordt pas echt verliefd als hij het aanstekelijke lachje van Berendien hoort. Een humoristisch prentenboek op rijm
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
32
Uiltje is verliefd
Uiltje voelt zich al een tijdje raar. Hij heeft geen honger, slaapt slecht, kan zijn hoofd nergens goed bij houden. Wat is er toch met hem? Een ontwapend verhaal met tedere prenten voor verliefde en andere uiltjes vanaf 4 jaar.
Wiebe is verliefd
In dit Assepoesterachtige verhaal lezen we over Wiebe, een rat, die verliefd is op Flanel, een knappe muis. Op een gemaskerd bal raapt Wiebe al zijn moed bij elkaar, maar als om middernacht alle maskers af moeten, vlucht Wiebe weg. Flanel holt hem achterna, maar valt in het water. Wiebe redt haar en ze verklaart haar liefde aan de verlegen rat.
Vlinder en vlieg verliefd
Vlinder en Vlieg zijn goede vrienden. Op een dag lijkt het wel of Vlieg het gefladder van Vlinder in zijn buik kan voelen! Zou hij verliefd zijn? De wijze Bij geeft Vlieg de raad om Vlinder een brief te schrijven.
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]
33
Anders is leuk
Anders is een kameleon en wordt geboren in een krokodillengezin. Al snel blijkt hij helemaal niet te kunnen zwemmen. Hij nogal anders. Als hij de wijde wereld intrekt komt hij veel verschillende leuke dieren tegen; ondanks de vele overeenkomsten, zijn er ook altijd verschillen. Hoewel dat soms wat lastig is, zou Anders het maar wat saai vinden als iedereen hetzelfde zou zijn!
Lieve Lieve
Op nummer één in een oude rode dobbelsteen woont Lieve. Zij is een lieveheersbeestje met zeven stippen op haar rug. Ze is dol op stippen en versiert daarmee alles om haar heen. Haar huis heeft stippen, haar stoelen, de ovenwanten, zelfs de taarten die zij bakt, krijgen stippen! Bor, een groene tor, is stapelverliefd op Lieve. Maar is hij wel goed genoeg voor haar? Hij heeft immers geen stippen. Bor besluit daar snel verandering in te brengen...
Raad eens hoeveel ik van je hou
Hazeltje en Grote Haas houden vreselijk veel van elkaar. Maar hoeveel precies - dat is niet makkelijk te meten!
Poppentheater Wortel www.wortel.be
Ijzerenmolenstraat 27 3001 Heverlee 0486 45 12 54
[email protected]