JAARVERSLAGGEVING Vereniging tot het verstrekken van christelijk basisonderwijs op Gereformeerde Grondslag. te OPHEUSDEN

JAARVERSLAGGEVING

2013

Vereniging tot het verstrekken van christelijk basisonderwijs op Gereformeerde Grondslag te OPHEUSDEN

Ridderkerk, 31 maart 2014

INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAG

3

JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER 2013 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 GRONDSLAGEN TOELICHTING BEHORENDE TOT DE BALANS NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA EN VERPLICHTINGEN TOELICHTING BEHORENDE TOT DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN WNT

25 26 27 28 31 33 34 37 38

OVERIGE GEGEVENS CONTROLEVERKLARING BESTEMMING VAN HET RESULTAAT GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM

40 43 43

BIJLAGEN STAAT VAN STAAT VAN STAAT VAN STAAT VAN STAAT VAN

BATEN BATEN BATEN BATEN BATEN

EN EN EN EN EN

LASTEN LASTEN LASTEN LASTEN LASTEN

OVER OVER OVER OVER OVER

2013 2013 2013 2013 2013

VAN VAN VAN VAN VAN

DE DE DE DE DE

EBEN-HAEZERSCHOOL REHOBOTHSCHOOL SEBASCHOOL VERENIGING PEUTERSPEELZAAL

45 46 47 48 49

Bestuursverslag 2013 van de Vereniging tot het verstrekken van christelijk basisonderwijs op gereformeerde grondslag te Opheusden waaronder ressorteren de scholen:

Eben-Haëzerschool Opheusden 24715 - 03HY

Rehobothschool Opheusden 24715 - 24FP

Sébaschool Ochten 24715 - 28CG

Bestuursverslag 2013

3

L.S. Voor u ligt het jaarverslag 2013 van de Vereniging tot het verstrekken van christelijk basisonderwijs op gereformeerde grondslag te Opheusden. Door middel van dit jaarverslag leggen we verantwoording af van het gevoerde beleid in het afgelopen jaar, alsmede de resultaten die uit dit beleid zijn voortgekomen. Het jaar 2013 was opnieuw een jaar waarin blijde en droeve gebeurtenissen elkaar afwisselden. Dat geldt voor de kring van ouders en leerlingen, maar ook voor bestuur, directie en personeel van de drie scholen van de VCOG. Gelukkig werd niemand van de kinderen, personeels- en bestuursleden en ouders door de dood weggenomen. Drie personeelsleden mochten hun onderwijsjubileum herdenken. Juf Hille-Eerbeek werkt 12,5 jaar in het onderwijs en de jufs Kramer en Den Toom-Fase 25 jaar. De jufs Hille en Den Toom hebben al die onderwijsjaren in Opheusden gewerkt. Een zevental personeelsleden trad in het huwelijk, waarvan er één zich in 2013 ook verloofde, elf collega’s kregen gezinsuitbreiding. Ook werd in Opheusden herdacht dat 125 jaar geleden de Gereformeerde Gemeente werd geïnstitueerd. Wat een zegeningen! Maar er was ook droefheid. Twee collega’s verloren hun vader, een collega moet haar schoonmoeder missen, twee collega’s zagen zich hun grootmoeder ontvallen. Verder vernamen we dat een oud-collega op 43-jarige leeftijd, na een ernstige ziekte, is gestorven. Ze liet een jong gezin achter. Wat een verdriet! Moge de Heere de ernstige roepstemmen heiligen aan onze harten. Ten slotte willen we nog noemen dat enkele personeelsleden (langdurig) afwezig zijn (geweest) vanwege ziekte. Een bestuurslid werd geopereerd vanwege een ernstige ziekte en wordt nu nog na behandeld. We wensen allen van harte beterschap! In 2013 kregen veel van onze leerlingen een besmettelijke ziekte: de mazelen. Veruit de meeste kinderen die de mazelen krijgen zijn niet gevaccineerd. Om die reden ontstond er opnieuw discussie over het al dan niet vaccineren. Deze discussie kreeg de verschijnselen van een hype: de ziekte kreeg zo’n bovenmatige media-aandacht dat het erop leek alsof de meest vreselijke ziekte was uitgebroken. Nu is het niet onze bedoeling om de mazelen als een onschuldige kinderziekte af te doen. De mazelen kan een gevaarlijke ziekte zijn en zelfs ook de dood tot gevolg hebben, in het bijzonder als men weinig weerstand heeft. Maar we zijn zeer geschrokken van de uiterst felle reacties van mensen die hun misnoegen uitten over niet-gevaccineerden. Er werd gescholden, gedreigd, en de regering werd opgeroepen tot gedwongen vaccinatie. Zijn deze mensen nu werkelijk zo begaan met hun medemens? Maakt men zich werkelijk zulke zorgen over de gezondheid van kinderen? In dat geval zou men de regering toch zeker ook oproepen tot een algemeen rookverbod (“Roken is dodelijk”) en tot een harde aanpak van drugsgebruik? De jeugd moet ook zelf maar weten of men drugs gebruikt of niet. Als ze dat nu lekker vinden? En men zal toch allemaal een streng filter op het internet nemen, om te voorkomen dat de kinderen zich laven aan dit ‘open riool’? En zou men zich dan niet verzetten tegen het abortusbeleid in dit land? Niets van dit alles. Alles moet juist vrijgegeven worden. Iedereen moet zelf weten wat hij doet. Alles wat die ongebreidelde vrijheidsdrang en genotzucht in de weg staat moet worden opgeruimd. Uit alles blijkt dat de absurde reacties op de mazelenuitbraak niet anders zijn uit te leggen dan een afkeer van een levensvisie die zich wil laten leiden door Gods Woord. Alles wat te maken heeft met christelijke normen en waarden moet worden uitgeroeid. Het gaat uiteindelijk om de strijd tegen het levende Kind. Hoe groot is het als we mogen instemmen met de woorden uit Psalm 91: Die in de schuilplaats des Allerhoogsten is gezeten, die zal vernachten in de schaduw des Almachtigen. Ik zal tot den HEERE zeggen: Mijn Toevlucht en mijn Burcht; mijn God, op Welken ik vertrouw. Want Hij zal u redden van den strik des vogelvangers, van de zeer verderfelijke pestilentie. Hij zal u dekken met Zijn vlerken, en onder Zijn vleugelen zult gij betrouwen; Zijn waarheid is een rondas en beukelaar. Daaruit kan de wereld om ons heen (pseudo-opgewonden of niet) opmerken wat het gelovig vertrouwen ten diepste inhoudt! Moge dat vertrouwen op onze scholen gevonden worden! Gods Woord wordt nog iedere dag aan onze leerlingen voorgehouden. De HEERE mocht Zijn zegen aan deze arbeid willen verbinden. De HEERE regeert! Hij staat boven alles. Hij is de Onveranderlijke en Hij zal blijven werken in de verre nageslachten. Opheusden, februari 2014

G.R. van Leeuwen MES Directeur-bestuurder

1. Verslag van de toezichthouder


4

Het bestuur van de scholen die ressorteren onder de VCOG, is als volgt georganiseerd. Er is een dagelijks bestuur en een toezichthoudend bestuur die samen het collectief bestuur vormen. Het toezichthoudend bestuur heeft in de achterliggende tijd het jaarverslag 2013 en de begroting 2014 van de scholen en de vereniging goedgekeurd. Verder is toezicht gehouden op het naleven van de wettelijke verplichtingen en de rechtmatigheid van de inkomsten en uitgaven van de verkregen middelen. Daarbij wordt de Code Goed Bestuur van de PO-raad gehanteerd. Het toezichthoudend bestuur heeft besloten jaarlijks een gesprek te voeren met de door hen aangestelde accountant. Het gesprek gaat dan met name over de vermogenspositie en het risicoprofiel. Onder inwachting van de hulp des Heeren wordt door het bestuur getracht het schoolbeleid in overeenstemming met de Heilige Schrift vorm te geven. Dat vraagt aanhoudend onze volle aandacht, want we leven in een samenleving die voortdurend verandert. De invloeden van de tijdgeest gaan onze scholen evenmin voorbij. Onze opdracht is de wacht te betrekken bij de scholen met de bede of Isrels Wachter Zelf onze scholen wil bewaken. Deze voortdurende aandacht voor de identiteit van de scholen is ook zichtbaar op de agenda’s van de bestuursvergaderingen. Er wordt namelijk getracht om iedere vergadering één onderwerp dat de identiteit van de scholen aangaat, te bespreken. Het doel daarvan is dat dit onderwerp diepgaand aan de orde wordt gesteld en dat er op dat terrein beleid gemaakt wordt. Ons bestuur acht de eenheid gezin, school en kerk van groot belang. Daarmee nemen we een standpunt in dat oude papieren heeft. Deze gedachte is in de eerste plaats gegrond op de Bijbel. De reformatie heeft hier, zoals op zoveel andere wezenlijke zaken, het volle licht geworpen. Het is om die reden dat de Dordtse synode van 1618-1619 tijdens de zeventiende zitting de richtlijnen vanuit Gods Woord omgezet heeft in praktische voorschriften voor gezin, school en kerk. We zullen enige gedeelten uit de Acta van deze synode citeren om duidelijk te maken wat bedoeld wordt met deze eenheid. Aan het begin van het verslag van deze zitting wordt het volgende gesteld: Opdat de Christelijke jeugd van hare tedere jaren aan, naarstiglijk in de fundamenten der ware religie onderwezen en met ware godzaligheid vervuld moge worden, zo moet deze drieërlei wijze van catechetiseren waargenomen worden. In de huizen van de ouders; in de scholen van de schoolmeesters en in de kerken van de predikanten, ouderlingen en lezers of ziekenbezoekers. En opdat deze allen hun ambt naarstiglijk mogen doen, zullen de Christelijke Magistraten (overheid) verzocht worden een zo heilig en nodig werk door hun autoriteit te bevorderen; ook zullen alle degenen wien het opzicht en het bezoeken der kerken en scholen bevolen is, vermaand worden dat zij inzonderheid over dit stuk zorg willen dragen. De opvoeding van kinderen in het gezin wordt in de lijn van het voorgaande door ons bestuur van grote betekenis geacht. Het is om die reden dat gesprekskringen over opvoeding voor en door ouders worden bevorderd. De coördinatie van die kringen wordt door ons bestuur verzorgd. De verwachting lijkt niet ongegrond dat deze kringen tot steun zijn voor ouders bij hun opvoeding en ook van belang in het kader van het voorkomen van opvoedproblemen. Het uitvoeren van het bestuursbeleid dat met de hiervoor genoemde visie op onderwijs en opvoeding in overeenstemming is, staat op gespannen voet met hetgeen in onze maatschappij in het algemeen wordt voorgestaan. Het is onze opdracht om de tijdgeest te weren van onze scholen. Onze overtuiging is namelijk dat de beginselen die gegrond zijn op Gods Woord, heilzaam zijn voor gezin, school en maatschappij. Dat leert ons de geschiedenis ook. Dit is echter niet het belangrijkste. Het hoofdmotief van ons bestuur bij het vragen naar wat de Heilige Schrift tot ons te zeggen heeft, is de eer en verheerlijking van Gods grote Naam en het heil en de zaligheid van kinderen, directeuren, leraren, ouders en bestuurders. We zijn er zeker van dat Gods soeverein welbehagen in Christus door Zijn Hand zal voortgaan ondanks alle tegenstand. De Heere mocht geven dat voor ouders, leerkrachten, bestuurders en kinderen mag gelden: ‘k Sla d’ogen naar ’t gebergte heen, Vanwaar ik dag en nacht Des Hoogsten bijstand wacht. Mijn hulp is van den HEER’ alleen, Die hemel, zee en aarde Eerst schiep en sinds bewaarde. (Psalm 121:1 en 3)

Zijn wacht, waarop men hopen mag. Zal, daar zij u bedekt, En u ter schaduw strekt, De maan bij nacht, de zon bij dag, In koud’ en gloed vermind’ren, Opdat zij u niet hind’ren.

Drs. R.A. van der Garde, voorzitter

2. Algemeen Visie Bestuursverslag 2013

5

Onze scholen willen een onderwijsinstituut zijn waar onderwijs wordt gegeven en vorming plaatsvindt in overeenstemming met de grondslag van de scholen, gericht op het welzijn van de leerlingen, waarbij recht gedaan wordt aan verschillen tussen zowel de leerlingen onderling als de diverse personeelsleden van de scholen. De scholen willen met inachtneming van het voorgaande terdege rekening houden met de eisen die de overheid en de samenleving aan het onderwijs stellen en streven naar een pedagogisch klimaat en naar een werksfeer waarin zowel leerlingen als leerkrachten gedijen en optimaal presteren. De personeelsleden van de scholen hebben terdege kennis van en stemmen in met de grondslag, het doel en de uitgangspunten van de scholen en ze weten die te vertalen in een onderwijs- en vormingsaanbod dat gericht is op het welzijn van de leerlingen, waarbij naar een pedagogisch klimaat wordt gestreefd dat gunstig is voor het welzijn en de prestaties van zowel leerlingen als leerkrachten. De kwaliteit van het onderwijs en de prestaties van de leerlingen worden getoetst en aan de hand van de resultaten worden adequate maatregelen genomen die enerzijds de kwaliteit van het onderwijs of van de leerlingenprestaties verbeteren en anderzijds consolideren wat aan de kwaliteitsnormen of de doelen voldoet. Qua personeels- en opleidingsbeleid wordt er binnen onze scholen in overeenstemming met de grondslag flexibel en creatief gehandeld al naar gelang de omstandigheden op de arbeidsmarkt en de financiële kaders dat toelaten c.q. daartoe noodzaken. Kernopdracht We beschouwen het als de kernopdracht van de school de haar toevertrouwde kinderen in overeenstemming met Gods Woord en de daarop gegronde belijdenisgeschriften te leiden, te vormen en hulp te verlenen en daarmee de grondslag te leggen voor het volgen van aansluitend voortgezet onderwijs. Wij hopen hiermee te bereiken dat de kinderen hun taak en opdracht in kerk, gezin en maatschappelijke samenleving zoeken te vervullen naar de eis van Gods Woord. Organisatiestructuur Binnen de schoolvereniging heeft het Toezichthoudend bestuur een toezichthoudende taak en heeft het Dagelijks bestuur een uitvoerende taak. Deze twee gremia vormen samen het Collectief bestuur. Het dagelijks bestuur bestaat uit drie leden. Elke school heeft een locatiedirecteur. Deze drie directeuren vormen samen met de directeur-bestuurder het managementteam van de schoolvereniging. Op deze wijze wordt gezamenlijk beleid ontwikkeld. Ledenvergadering Het aantal leden van de vereniging daalde met drie, zodat er momenteel 562 leden zijn. Tijdens de jaarlijkse ledenvergadering op 16 april 2013 werden de heren Van der Garde, Timmer en Vroegindeweij herkozen als bestuurslid. De heer Doeze Jager nam na 27 jaar afscheid als bestuurslid. Hij werd benoemd als erelid van de vereniging. In zijn plaats werd de heer R.T. Michielse gekozen als bestuurslid. Tijdens deze ledenvergadering is gesproken over de begroting 2013 en de jaarrekening 2012 en over de ontwikkelingen rond Voor- en Vroegschoolse Educatie. Deze onderwerpen zijn ook in de bestuursvergaderingen aan de orde geweest. Wet medezeggenschap scholen (WMS) De gemeenschappelijke adviesraad en de afzonderlijke adviesraden hebben in het verslagjaar enkele keren vergaderd. Onderwerpen van bespreking waren de jaarrekening 2012, het onderwijsjaarverslag van de scholen, de schoolontwikkelingsplannen, de doorontwikkeling van de voorleesgroep naar een eigen voorschoolse voorziening en de begroting 2013. Na elke vergadering is kort verslag gedaan van de besprekingen in de maandelijkse nieuwsbrief van de school. De adviesraad bestaat uit de volgende leden: Eben-Haëzerschool  Personeelsgeleding: H.G. van den Hardenberg en E. Vroegindeweij  Oudergeleding: de heren A. Huisman en J.G. van Tuijl Rehobothschool  Personeelsgeleding: P.J. van Horssen en J.M. Slokker - van Stee  Oudergeleding: de heren G.J. Broekhuis en P. de Vries, die de heer N.W.C. Augustinus opvolgde. Sébaschool  Personeelsgeleding: A. de Bruijn en L. de Vries-Wijnne, die mevr. A. E. van der Spek - van Dijk opvolgde. Bestuursverslag 2013

6



Oudergeleding: de heren H.C. de Vree en C. Vreeken

Personeel De VCOG heeft ongeveer 100 personeelsleden in dienst. Niet elk personeelslid heeft een volledige aanstelling. Om die reden spreken we ook over formatie-eenheden (FTE). De verdeling in FTE ziet er als volgt uit:

Leerlingen Geografische herkomst De leerlingen zijn voor het overgrote deel afkomstig uit de gemeente Neder-Betuwe. Slechts een klein deel komt uit de gemeentes Over-Betuwe en Buren. Telgegevens Op 1 oktober heeft de jaarlijkse leerlingtelling plaatsgevonden. De Eben-Haëzerschool daalde met 5 leerlingen naar 393 leerlingen. De Rehobothschool daalde met 16 leerlingen naar 282 leerlingen. De Sébaschool nam met 8 leerlingen toe tot 271 leerlingen. De prognoses geven aan dat de scholen in Opheusden krimpen. Er worden minder leerlingen aangemeld. Er is sprake van vergrijzing van het voedingsgebied. De gezinsgrootte is gemiddeld kleiner dan enige jaren geleden. De Sébaschool groeit echter nog steeds. In de tabel hierna wordt ook de prognose in kaart gebracht.

1 okt.2013 1 okt.2012 1 okt.2011

EH

1 okt.2010

Reh

1 okt.2009

Séba

1 okt.2008 1 okt.2007 0

200

400

600

800


1000

1200

7

500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0

EH Reh Séba

Zorgleerlingen Een aantal leerlingen op onze scholen heeft een zorgindicatie ontvangen van de Permanente Commissie Leerlingenzorg. Dat betekent dat de school voor deze zorgleerlingen extra middelen vanuit het samenwerkingsverband FVCS ontvangt. De Eben-Haëzerschool heeft momenteel 22 geïndiceerde leerlingen, waarvan er 12 in de hulpklas zitten, de Rehobothschool telt negen indicatieleerlingen en de Sébaschool elf. De Eben-Haëzerschool verwees in 2013 drie leerlingen naar het speciaal basisonderwijs (SBO), de Rehobothschool twee leerlingen en de Sébaschool verwees één leerling naar het SBO en één leerling naar het Speciaal Onderwijs (cluster 4). LGF Op de Eben-Haëzerschool bevinden zich drie leerlingen met een zogenaamd rugzakje in het kader van de leerling-gebonden financiering (LGF). Het betreft twee cluster-2 leerlingen (taal/spraakstoornissen) en één cluster-3 leerling (zeer moeilijk lerend). Op de Rehobothschool bevinden zich drie cluster-2 leerlingen (slechthorend of spraakstoornis). Op de Sébaschool zitten vier leerlingen met een rugzakje: één cluster-3 (zeer moeilijk lerend) leerling, twee cluster-2 leerlingen en één cluster 4 leerling (een leerling met een gedragsstoornis). Hierdoor ontvangen de scholen extra financiële middelen voor leerlingen met specifieke problemen. Thematafels CJG tijdens contactavonden Het was tijdens de contactavonden gedurig een gezellige drukte in de hal van de onderbouw van de Rehobothschool. Rondom tafels met folders kwam het regelmatig tot een gesprek over ‘kleine’ opvoedingsvraagstukken. Op het whiteboard werden nuttige tips voor het gezellig samen eten geschreven. De dames Van Dijke (Eleos), Ten Hove-Roubos (Mutare/SMW) en Le Comte (Ds. G.H. Kerstencentrum) kijken, evenals wij, met voldoening op deze avonden en gesprekken terug.

3. Identiteit De drie scholen van de VCOG zijn te kenschetsen als christelijke scholen op gereformeerde grondslag. Ze worden ook wel reformatorische scholen genoemd. Deze scholen staan erom bekend dat de grondslag van de scholen merkbaar is in het dagelijks handelen. De scholen maken dan ook werk van de identiteit. Dat blijkt uit het toelatingsbeleid: de ouders dienen de grondslag van de school te onderschrijven en een identiteitsformulier te ondertekenen. Het blijkt ook uit het personeelsbeleid. Het personeel dient de grondslag niet alleen te onderschrijven, maar ook uit te dragen. De leerkracht is immers een identificatiefiguur voor de leerlingen! Verder blijkt het ook uit de aanschaf van methoden. Boven alles proberen we dit te laten blijken in het dagelijkse doen en laten op school, onder andere in het omgaan met elkaar en het taal- en kledinggebruik.


8

Identiteit Nadenken over onze identiteit is voortdurend van groot belang. Op welke wijze kunnen wij onze kinderen in contact brengen met thema’s die identiteitsgevoelig zijn? Op de Eben-Haëzerschool is besloten en inmiddels ook beleid gemaakt om in de groepen 7 en 8 tijd in het rooster te reserveren om lessen in te richten over deze zaken. Naast bestaande lesbrieven van verschillende organisaties, wordt ook gebruik gemaakt van de lessen uit de Schildserie. Themás die o.a. aan de orde (zullen) komen zijn; De belijdenisgeschriften (Heidelberger catechismus), Verslaving, Muziekuitingen, De Bijbel, Kleding etc.

Methoden Het bewaren van de identiteit kost ook geld. De scholen investeren in verantwoord methodisch materiaal. Diverse methoden zijn aangepast, omdat deze leermiddelen zonder aanpassingen niet acceptabel zijn. Ook hebben de scholen een speciaal internetfilter aangeschaft. In de beleidsplannen van de scholen wordt steeds een link gelegd met de identiteit. Ontwikkelingen worden getoetst aan Gods Woord. Ouders Jaarlijks wordt een gezamenlijke ouderavond gehouden waarbij we de ouders willen ondersteunen in de opvoeding en waarbij de identiteit nadrukkelijk aan de orde is. Op 30 januari 2013 is de deze ouderavond gehouden in het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente in Nederland. Spreker was dr. W. Fieret, lector van het Hoornbeeckcollege. Hij heeft een lezing gehouden rond het thema: Hoe gaan we in onze prestatiemaatschappij met onze Bijbelse opvoedingsopdracht om? Er waren ongeveer 325 ouders aanwezig. De collecte heeft € 603,30 opgebracht. De scholen hebben niet alleen een nauwe relatie met de ouders, maar ook met de kerken. De kerken worden betrokken bij diverse activiteiten, onder andere de jaarlijkse ouderavond. In het schoolbestuur hebben ook enkele kerkenraadsleden zitting. Dit cursusjaar zijn de voorbereidingen getroffen voor het opzetten van gesprekskringen (het Schouder aan schouderproject van het ds. G.H. Kerstencentrum). De heer K. Karels is daartoe als projectleider aangesteld. De gesprekskringen zijn inmiddels in februari 2014 gestart. VVE In het bijzonder willen we de ontwikkeling rond Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) noemen. Na het uitzetten van een enquête in 2010 heeft het bestuur besloten een eigen VVE-beleid te gaan voeren. Driejarige kinderen kunnen tweemaal per week op school een voorleesmorgen van anderhalf uur meemaken. Dit beleid is, na het inventariseren van de wensen van de ouders, in 2013 uitgebouwd naar een voorschoolse voorziening. Driejarige kinderen kunnen een morgen per week de peutergroep bezoeken. De ouders betalen een eigen bijdrage van € 35 per kind per maand. Dit is niet kostendekkend. Medio 2014 wordt dit nieuwe beleid geëvalueerd. Peutergroep Sébaschool Iedere dinsdag en donderdag komen er een aantal peuters de school binnen, op weg naar de peutergroep. Al snel weten ze in dit grote gebouw waar ze moeten zijn, wat er met je tas en jas moet gebeuren. De leerlingen krijgen samen met hun ouders de tijd voor de binnenkomst. De leerlingen beginnen met het doen van spelletjes. Ook is er eens in de maand voor ouders gelegenheid om koffie of thee te blijven drinken. Taalontwikkeling is een belangrijk onderdeel van de peuter-morgens. Er wordt veel voorgelezen en op een speelse manier wordt de woordenschat vergroot. Daarnaast is spel nog ontzettend belangrijk op deze leeftijd. Daar is dan ook zeker ruimte voor.

Lokaal Educatieve Agenda De identiteit is ook onderwerp van bespreking met de gemeente Neder-Betuwe. De gemeente krijgt steeds meer verantwoordelijkheden rond de zorg voor de jeugd. Het Rijk decentraliseert veel taken naar de lagere overheid. De gemeente voert hierover op overeenstemming gericht overleg met de scholen. In 2011 heeft de gemeente haar eerste contactpunt opgericht van een Centrum voor Jeugd en Gezin. De VCOG is er content mee dat een schoolmaatschappelijk werker uit de eigen gezindte kon worden Bestuursverslag 2013

9

aangesteld. Het plaatselijk bureau Mutare is ingehuurd voor deze taak op de reformatorische scholen. Mevrouw Ten Hove-Roubos onderhoudt contacten met onze scholen en ouders kunnen haar tijdens het maandelijks spreekuur spreken. Gezien de belangstelling en de resultaten kunnen we zeggen dat het schoolmaatschappelijk werk een aanwinst is voor de zorgstructuur van de scholen. Engels Ten slotte blijkt uit onderzoek dat de resultaten bij het vak Engels van leerlingen uit het reformatorisch onderwijs nadrukkelijk achterblijven. Om deze achterstand in te lopen hebben de scholen ook in 2013 extra ingezet op het vak Engels. Ook de kleuters worden in aanraking gebracht met deze vreemde taal. Een native speaker bezoekt de klassen en het personeel wordt extra geschoold om dit alles mogelijk te maken. Inmiddels staat het vak Engels op het rooster van alle groepen.

Onderwijs Kwaliteitszorg Op grond van de uitslag van de reeds eerder ingevulde basisvragenlijst door leerkrachten is een plan opgesteld om in de komende jaren knelpunten aan te pakken. Naast de basisvragenlijst vullen de leerkrachten eenmaal per vier jaar een personeelstevredenheidlijst in. De uitkomst wordt ingezet om de schoolontwikkeling te volgen.

Project Eben-Haëzerschool Op de Eben-Haëzerschool is in het voorjaar van 2013 een project gehouden over het thema “Van…. Tot….”. Met vaart en verve is door alle groepen een eigen invulling gegeven aan dit thema. Met name in de onderbouw hebben veel moeders geholpen bij de totstandkoming van de producten. Dit is bijzonder gewaardeerd. De projectavond, die zeer druk bezocht was, was een mooie afsluiting van dit project. De koningsdag viel dit jaar samen met de opruimdag van het project. Nadat de school weer helemaal opgeruimd was, hebben we ter gelegenheid van de Koningsdag en gezellige pannenkoekenlunch gehad. Veel moeders hebben meegeholpen en thuis de pannenkoeken opgewarmd. Hartelijk dank!

Enquêtes Niet alleen het personeel wordt bevraagd, ook de ouders krijgen met enige regelmaat een vragenlijst. Eens in de vier jaar krijgen de ouders een algemene vragenlijst. In 2012 is deze vragenlijst voor het eerst digitaal uitgezet. De respons was iets lager dan de vorige keren, maar gezien het feit dat ruim de helft van de ouders heeft gereageerd kan de uitslag zeker als representatief worden gezien. De uitslag van deze enquête - die overigens op alle scholen bemoedigend was - is in de loop van 2013 aan de ouders medegedeeld, waarbij ook concrete actiepunten zijn benoemd. Daarnaast is in 2013 een enquête uitgezet onder ouders met jonge kinderen. De vragen gingen over de vormgeving van de Vooren Vroegschoolse Educatie. Uit de uitslag kon worden geconstateerd dat de ouders graag gebruik Bestuursverslag 2013

10

wilden maken van de mogelijkheden die de school aanbood en daar ook een financiële bijdrage aan willen leveren. Inspectie Naast een intern kwaliteitssysteem bestaat er ook een externe kwaliteitsmeter: de inspectie. De inspecteur baseert zijn oordeel op de gegevens van de school die hij haalt uit beleidsdocumenten, gesprekken, de tussentijdse toetsresultaten, de eindresultaten en gegevens die worden verkregen tijdens een aangekondigd bezoek. Alle scholen kregen in 2013 een basisarrangement voor het toezicht. Dat betekent dat er geen aanleiding is voor het doen van nader onderzoek. De inspectie maakt zich dus geen zorgen over de geleverde kwaliteit. Resultaten De onderwijsresultaten liggen iets boven het landelijk gemiddelde. De scholen publiceren hun opbrengsten in de schoolkranten en -gidsen. Nieuwe methoden Ook het onderwijs is voortdurend in beweging. Didactische inzichten en principes wijzigen en worden aangepast. De methoden die gebruikt worden, zijn na een bepaalde periode verouderd en dienen vervangen te worden door materialen waarin de vernieuwde inzichten zijn verwerkt. Op de Eben-Haëzerschool werd de handreiking Vertel het Woord voor het Bijbelonderwijs ingevoerd. Daarnaast werd de methode Meer met muziek verder ingevoerd in de bovenbouw van de school.

Voorleesmaand Oktober de maand waarin lezen en voorlezen centraal stond op de Sébaschool. Het thema van dit jaar: ‘Hé, doe je mee’, sprak de leerlingen aan. De leerkrachten mochten een nieuw voorleesboek bestellen waaraan de voorwaarde verbonden was dat ze dan ook minimaal een kwartier per dag meer zouden voorlezen. En dat gebeurde dan ook. Daarnaast waren er andere activiteiten georganiseerd bijvoorbeeld: drie klassen werden voorgelezen door meester Zwerus en een volleybaltoernooi ‘als toetje’ in de bovenbouw waarbij verschillende onderdelen van spel beoordeeld werden door de jury.


11

4. Personeel Algemeen Onze scholen hebben een fors personeelsbestand. Dit heeft tot gevolg dat er jaarlijks ook behoorlijk wat mutaties plaatsvinden. Hieronder zullen we de voornaamste wijzigingen noemen. We beperken ons tot benoemingen en ontslagen. Wijzigingen van de werktijdfactor en mutaties tussen de scholen onderling noemen we niet. Tevens geven we een overzicht van het aantal personeelsleden per school en per functie1.

Verdeling personeel 35

Functies per school

30 27 25 22

20 15

15

10

10 6

5 0

Vrouw Man

1 0 DIR EH

3

1 OP OOP EH EH

8

2 2 1 1 1 1 0 0 0 0 DIR OP OOP DIR OP OOP REH REH REH Séba Séba Séba Aantal personeelsleden

Benoemingen Op de Eben-Haëzerschool en de Sébaschool is één nieuwe groepsleerkracht benoemd. Daarnaast zijn op alle scholen een of meer onderwijsassistenten (tijdelijk) benoemd. Ontslag Op de Eben-Haëzerschool vertrok een parttime groepsleerkracht. Daarnaast vertrok op beide Opheusdense scholen de native speaker. Gelukkig kon voor de Eben-Haëzerschool aan het einde van het jaar een nieuwe native-speaker benoemd worden. Zij is op 1 januari 2014 met haar werkzaamheden gestart. De directeur-bestuurder nam deeltijd ontslag vanwege zijn aanstelling als voorzitter van de Raad van Bestuur van Berséba, het landelijk samenwerkingsverband voor reformatorisch Passend onderwijs. Ziekteverzuim Het ziekteverzuim van het personeel van de scholen is relatief laag. Na de stijging in 2012 is het ziekteverzuim weer gedaald tot onder de 2%. Dit percentage ligt ruim onder het landelijk gemiddelde. Scholing en persoonlijke ontwikkeling Op de scholen werden activiteiten ontwikkeld in het kader van de deskundigheidsbevordering (scholing etc.). Allereerst gebeurde dit in schoolverband, waarbij hele teams bijgeschoold werden, bijvoorbeeld op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling (ZIEN!) of voor het vak Engels. Ook heeft een deel van het personeel nascholing gevolgd op het gebied van de bedrijfshulpverlening en EHBO. Daarnaast is het personeel bezig met individuele opleidingstrajecten in het kader van de persoonlijke ontwikkeling. Dit komt de kwaliteit van het onderwijs ten goede. De ter beschikking staande budgetten worden door de scholen op een verantwoorde wijze ingezet. Wij hopen dat de vergaarde kennis zijn vruchten voor onze scholen mag afwerpen!

1

De directie wordt aangeduid met ‘DIR’, het onderwijsgevende personeel met ‘OP’ en het onderwijsondersteunend personeel met ‘OOP’. De schoolnamen Eben-Haëzer en Rehoboth zijn afgekort met ‘EH’ en ‘Reh’.


12

Vrijwilligers Elk jaar weer worden de scholen geholpen door vele vrijwilligers. Meestal zijn dit moeders die zich op allerlei manieren inzetten ten dienste van de school. Maar ook vaders maken zich verdienstelijk door handen spandiensten te verrichten. We waarderen dit buitengewoon! Tuinonderhoud Eben-Haëzerschool De Eben-Haëzerschool kan al jaren terugvallen op een actieve groep ouders. Veel werk wordt door deze mensen voor de school verricht. Het is bijzonder fijn dat dit op deze wijze kan plaatsvinden. In 2013 heeft een nieuwe groep vrijwilligers zijn intrede gedaan. Onze werkgroep tuinonderhoud bestaat uit 12 vaders, die op gedreven wijze de tuin van de school onderhouden. Maandelijks wordt een moment afgesproken waarop de werkzaamheden verricht worden. Eén van deze vaders merkte eens op: “Het is nodig dat dit werk gebeurt, maar ook heel leuk om op deze wijze met elkaar bezig te zijn”. Allen hartelijk dank!

Vrijwilligers Zonder vrijwilligers …. • … zou de tuin verwaarlozen; • … zouden kinderen met fluittalenten niet aan hun trekken komen; • … zouden boek sneller verouderen; • … zouden kinderen minder informatie uit documentatieboekjes tot zich kunnen nemen; • … zouden we weer last krijgen van luizen; • … zouden de kleuterjufs tijdens werklessen met de handen in het haar zitten; • … zouden leerlingen van buitenaf tussen de middag naar huis moeten om te eten; • … zou het afnemen van leestoetsen in de knel komen; • … zou …. … zou onze school niet zo netjes en ons onderwijs van lager niveau zijn. En daarom: alle vrijwilligers en vrijwilligsters HARTELIJK DANK!!

5. Huisvesting Eben-Haëzerschool De Eben-Haëzerschool heeft de beschikking over negentien lokalen en twee speellokalen. Op de EbenHaëzerschool is het plein gedeeltelijk gerenoveerd. De gemeente betaalde deze renovatie. Rehobothschool De Rehobothschool heeft de beschikking over veertien lokalen, een computerlokaal en een speellokaal. Ook hier is het plein opgeknapt. De gemeente betaalde deze renovatie. Sébaschool De Sébaschool heeft de beschikking over dertien lokalen en een speellokaal. Het pand vormt één geheel met de ds. D.A. Detmar- en Rehobothschool. De scholen werken nauw samen. Met de gemeente en de kerkenraad van de kerk die in aanbouw is, is veel overleg gevoerd over de ontsluiting van het verkeer en de parkeermogelijkheden.

Risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) De ARBO-plannen en de risico inventarisatie (RI&E0 voldoen aan de normen. De scholen hebben een ontruimingsplan dat voldoet aan de wettelijke eisen. De in deze plannen beschreven procedures worden regelmatig geoefend.

6. Communicatie en relatie De scholen hebben relaties met allerlei instanties. In de schoolgids worden deze relaties bij name genoemd. De scholen geven informatie aan de ouders via maandelijkse nieuwsbrieven en de periodieke schoolkranten. De Rehobothschool heeft de beschikking over een website. In de schoolkranten wordt ook verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid en de behaalde resultaten. Bestuursverslag 2013

13

De ouders bezoeken de school tijdens de contactavonden. Hiervan wordt goed gebruik gemaakt. De gezinnen worden bezocht door de leerkrachten. Tijdens de ledenvergadering van de schoolvereniging wordt ook verslag gedaan over het reilen en zeilen van de school. Ook wordt dan de jaarrekening en de begroting besproken. De schoolleiding overlegt ook regelmatig met de Adviesraad van de school. De contacten met de gemeente worden steeds frequenter. De gemeente heeft een Lokaal Educatieve Agenda opgesteld en daar wordt regelmatig over gesproken. Het gaat dan om huisvesting, schoolbegeleiding, Voor- en Vroegschoolse Educatie, Centrum voor jeugd en gezin, schoolmaatschappelijk werk, gezondheid, vroegtijdig schoolverlaten, leerplicht, alcohol- en drugsgebruik en het voorkomen van jeugdcriminaliteit. De overheid geeft de gemeenten steeds meer taken. De gemeente bespreekt dit soort zaken dan weer met de scholen. Hoewel de scholen een klachtencommissie hebben, komen er gelukkig geen klachten binnen. Daar zijn we erg blij mee. Als er bijzonderheden zijn, staat de deur van de directiekamer altijd open. Aandacht voor de gevolgen van pesten Op de Rehobothschool wordt regelmatig aandacht geschonken aan (het voorkomen van) pesten. Dat gebeurde ook tijdens de landelijke dag tegen het pesten (19 april 2013). Een van de opdrachten die in veel groepen werd uitgevoerd, maakte veel indruk. Leerlingen moesten een blanco stuk papier samenknijpen tot een bal. Vervolgens bleek dat het onmogelijk is om het gekreukelde stuk papier weer glad te krijgen. De leerlingen begrepen het: als je gepest wordt, heeft dat gevolgen voor de rest van je leven.

7. Financiën Analyse van het nettoresultaat Realisatie (A) x € 1.000

2013

Begroting (B) x € 1.000

2013 [ A -/- B ]

Baten (B1) Rijksbijdragen (B2) Overige overheidsbijdragen (B3) Overige baten

4.064 5 308

3.777 253

287 5 56

Totaal baten

4.377

4.030

348

Lasten (L1) Personele lasten (L2) Afschrijvingen (L3) Huisvestingslasten (L4) Overige instellingslasten

3.346 139 144 387

3.479 144 133 387

-133 -5 12 -0

Totaal lasten

4.016

4.142

-126

361

-113

474

54

36

18

Nettoresultaat

415

-77

492

Onderliggend resultaat

218

-77

292

Saldo baten en lasten (R1) Saldo fin. baten en lasten


14

De realisatie over 2013 bedroeg 415.000 euro positief bij een begroot resultaat van 77.000 euro negatief. Het resultaat is als volgt opgebouwd: Eben-Haëzerschool Rehobothschool Sebaschool Vereniging Peuterspeelzaal Totaal

122 127 132 26 8 415

Kerstzang Tijdens de Kerstzang op de Rehobothschool waren ook acht (wees)kinderen uit Roemenië aanwezig. Afwisselend werden Nederlandse en Roemeense (kerst)liederen gezongen. Het was een goede middag met elkaar met ontroerende momenten.

De afwijking (van bijna vijf ton) werd voor ongeveer twee ton veroorzaakt door de ontvangst van extra gelden per einde 2013 vanuit het onderwijs- en herfstakkoord. Deze gelden zijn bestemd voor en hebben betrekking op 2014 en zijn dan ook voor dit jaar begroot. Vanwege politieke redenen laat OCW deze gelden echter in de lasten van 2013 vallen, waardoor de scholen de baten in dit jaar moeten nemen. Aangezien dit voor een enorme vertekening van zowel de cijfers van 2013 als de cijfers van 2014 zorgt, wordt gewerkt met een onderliggend resultaat waarin deze gelden buiten beschouwing worden gelaten. Exclusief deze baat resteert een positief resultaat van 219.000 euro, wat nog altijd een kleine drie ton boven begroting ligt. Onderstaand een toelichting op de grootste afwijkingen: (B1) Exclusief de extra gelden vanuit het onderwijs- en herfstakkoord resteert een positieve afwijking op de rijksbijdragen van circa 88.000 euro. Om te beginnen vielen de LGF-baten zo’n 37.000 euro hoger uit dan begroot. Daarnaast werden onbegrote gelden voor onderwijs ondersteunend personeel (een stimuleringssubsidie) en onbegrote baten studieverlof ontvangen. Ten slotte werden gelden ontvangen voor professionalisering schoolleiding en werden de rijksbijdragen geïndexeerd; (B3) De overige baten liggen maar liefst 53.000 euro boven begroting. Grootste veroorzaker is de aanzienlijk hogere baat vanuit Passend Onderwijs, wat zorgde voor een afwijking van 33.000 euro. Daarnaast waren de baten van de peuterspeelzaal (een kleine 6.000 euro) niet begroot en lagen de overige baten van de scholen wat boven begroting. (L1) De personele lasten liggen ruim 130.000 euro onder begroting. Om te beginnen vielen de kosten voor personeelsbeleid zo'n 20.000 euro lager uit dan begroot. Met name voor schoolontwikkeling/begeleiding werd aanzienlijk minder ingezet. Daarnaast liggen de loonkosten van de drie scholen ruim een ton onder begroting. Dit is voor ongeveer 20.000 euro het gevolg van lager dan begrote kosten voor ziektevervanging, daarnaast werd minder personeel ingezet dan begroot; (L3) De afwijking op de huisvestingslasten bedraagt 12.000 euro negatief. Dit betreft voornamelijk een afwijking op de post energie en water. (R1) De rentebaten zijn duidelijk te voorzichtig ingeschat.


15

Financiële positie ACTIVA

Ultimo 2013 x € 1.000

Ultimo 2012 x € 1.000

Ultimo 2011 x € 1.000

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1.590 -

1.671 -

1.763 -

Totaal vaste activa

1.590

1.671

1.763

Voorraden Vorderingen Liquide middelen

272 2.603

285 2.469

270 1.930

Totaal vlottende activa

2.875

2.754

2.200

Totaal activa

4.465

4.424

3.963

Ultimo 2013 x € 1.000

Ultimo 2012 x € 1.000

Ultimo 2011 x € 1.000

Algemene reserve Bestemmingsreserves publiek Bestemmingsreserves privaat

2.264 1.265 321

1.839 1.308 287

1.663 1.425 281

Eigen vermogen

3.850

3.434

3.368

297 318

273 718

256 339

4.465

4.424

3.963

PASSIVA

Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva

Het positieve resultaat ultimo 2013 leidde tot een stijging van het eigen vermogen naar een waarde van ruim 3,8 miljoen euro. De bestemmingsreserves publiek hebben betrekking op huisvestiging Sebaschool en personeel (in verband met risico door ontheffing VF/PF). De waarde van de materiële vaste activa laat een daling zien, er is sprake van een lage investeringsgraad. Onder het kopje investeringsen financieringsbeleid wordt dit verder toegelicht. De voorzieningen stegen naar een waarde van circa 297.000 euro door een dotatie van 40.000 euro, hier stond een onttrekking/vrijval van circa 15.000 euro tegenover. De daling van de kortlopende schulden wordt veroorzaakt doordat deze ultimo 2012 nog een vooruit ontvangen subsidie bevatte inzake Passend Onderwijs. De vereniging vervulde daarbij de kassiersfunctie voor het landelijke samenwerkingsverband Berséba. Financiële kengetallen Met behulp van een aantal kengetallen kan een verdere beoordeling worden gegeven van de financiële positie. Naast de waarden zoals deze gelden voor 2011, 2012 en 2013, wordt tevens de algemene adviesnorm weergegeven. Enige uitzondering hierop is de norm voor het weerstandsvermogen. Deze is 35% in plaats van de reguliere 15%, aangezien rekening wordt gehouden met het feit dat de organisatie een ontheffing heeft voor Vervangings- en Participatiefonds. Aanvullende risico’s die hiermee gepaard gaan worden opgevangen vanuit het eigen vermogen, waardoor een hogere buffer vereist is.


16

Kengetal

Norm

2013 9,05 Liquiditeit 2,00 0,86 Solvabiliteit 0,50 9,50% Rentabiliteit n.v.t. 55,60% Weerstandsvermogen (bestuursniveau) n.v.t. Weerstandsvermogen (schoolniveau) 35,00% 49,34% Kapitalisatiefactor incl. privaat vermogen max. 60% 78,13% Kapitalisatiefactor excl. privaat vermogen max. 60% 72,99%

2012 3,84 0,78 1,56% 45,46% 39,78% 78,81% 74,38%

2011 6,48 0,85 0,93% 42,07% 36,49% 67,59% 63,38%

Mede dankzij het positieve resultaat steeg de liquiditeit naar een waarde van 9,05 en de solvabiliteit naar een waarde van 0,86. De stijging van de liquiditeitsratio wordt daarbij versterkt door de sterke daling van de kortlopende schulden. Het positieve resultaat leidde verder tot een rentabiliteitsratio van 9,50%. Het weerstandsvermogen liet zowel op bestuursniveau als op schoolniveau een stijging zien naar waarden van respectievelijk 55,60% en 49,34% als gevolg van de stijging van het eigen vermogen en de lage investeringsgraad. Het verschil tussen beide laat zien dat de reserves voornamelijk op schoolniveau worden aangehouden. De kapitalisatiefactor bedraagt op bestuursniveau 78,13% terwijl deze op schoolniveau 72,99% bedraagt. Het ministerie heeft een norm gesteld van 60%. Dat het kengetal hoger ligt dan de maximumnorm kan verklaard worden door het feit dat er extra reserves aangehouden moeten worden vanwege de ontheffing VF/PF. De kengetallen voldoen aan de gestelde (advies)normen. Hierdoor kan gesteld worden dat de financiële situatie van de vereniging gezond te noemen is. De extra gelden vanuit het onderwijs- en herfstakkoord zorgen logischerwijs voor een vertekening van de kengetallen. Dit beperkt zich echter grotendeels tot de liquiditeit en de rentabiliteit. Bij de overige kengetallen zitten de extra gelden immers zowel in de teller als in de noemer. Investerings- en financieringsbeleid Zoals reeds eerder werd gesteld, kenmerkte het verslagjaar 2013 zich door een lage investeringsgraad: er werd in totaal voor een bedrag van 58.100 euro geïnvesteerd in materiële vaste activa, bij een afschrijvingslast van 138.900 euro. Het grootste gedeelte hiervan, circa 25.000 euro betrof werkzaamheden aan het schoolplein (kunstgras, wijzigingen aanbrengen aan het terrein etc.). Daarnaast is er geïnvesteerd in ICT voor circa 15.000 euro, in zonwering en diverse overige inventaris voor circa 9.500 euro en is er voor circa 7.000 euro aan leermiddelen aangeschaft (Vertel het Woord, Taalfontein en diverse overige). Het financieringsbeleid is erop gericht dat er geen gebruik behoeft te worden gemaakt van externe kredietverstrekkers. Alle investeringen zijn binnen dit beleid uitgevoerd. Treasury verslag In 2013 hebben er geen beleggingen plaatsgevonden in risicodragend kapitaal. De beschikbare vrije middelen werden overgemaakt naar een spaarrekening en waar mogelijk voor een jaar vastgezet in hoger renderende deposito’s. Er hebben zich in het verslagjaar geen liquiditeitsproblemen voorgedaan. Bij het selecteren van een bank voor het onderbrengen van de spaartegoeden wordt door het bestuur gelet op de credit rating van de betreffende bank, conform de Regeling beleggen en belenen van het Ministerie en met het oog op het zoveel als mogelijk waarborgen van een goed beheer van deze tegoeden. Om dit te waarborgen is door het bestuur een treasurystatuut opgesteld, waarin afspraken zijn vastgelegd inzake de wijze waarop wordt omgegaan met de regeling beleggen en belenen. Daarnaast is in dit statuut opgenomen wie welke verantwoordelijkheden op dit terrein heeft. Risicobeheersing en toezicht Ten einde de risico’s zoveel als mogelijk te beperken hanteert de school een planning en controle cyclus waarbij de directie ontwikkeling van de financiële prestaties monitort en hier ook periodiek verantwoording over aflegt richting het bestuur. De basis voor de verantwoording wordt naast de realisatie gevormd door de begroting die voorafgaand aan elk jaar door de directie wordt opgesteld en ter fiattering aan het bestuur wordt voorgelegd. Bestuursverslag 2013

17

Voor het opvangen van de zogenaamde restrisico’s en onvoorziene calamiteiten gebruikt de school in haar financieel beleid onder andere het kengetal weerstandsvermogen om te zorgen dat er voldoende eigen vermogen beschikbaar is als risicobuffer. Voor de vaststelling van de hoogte van deze buffer is gebruik gemaakt van een standaardrisicoprofiel. De scholen leveren alle goede onderwijskwaliteit. De inspectie houdt toezicht middels een zogenaamd basisarrangement. Er is sprake van een tweetal risico’s. In de eerste plaats daalt op een tweetal scholen het aantal leerlingen. Gezien de forse reserves heeft het bestuur besloten het aantal personeelsleden via natuurlijk verloop af te stemmen op het leerlingenaantal. De eerste boekjaren mogen deze scholen dan ook met een negatief saldo afsluiten. Wel is het van belang dat de scholen over een aantal jaren weer groene cijfers schrijven. Het tweede risico ligt in het feit dat de VCOG eigenrisicodrager is. De vereniging is om principiële redenen vrijgesteld van het betalen van verzekeringspremies aan het vervangingsfonds en het participatiefonds (VF / PF) en is daar mee eigenrisicodrager. Hierdoor wordt 11% van de bruto loonsom bespaard. Daar staat tegenover dat we alle vervangingskosten zelf moeten betalen. Het ziekteverzuimpercentage is gelukkig niet hoog en niet al het zieke personeel kon daadwerkelijk vervangen worden. De risico’s zijn bovengemiddeld. Om die reden is een bestemmingsreserve gemaakt die voldoet aan de door het bestuur vastgestelde norm van 15 % van de bruto loonsom. Ten einde de interne risico’s zoveel als mogelijk te beperken, is ten behoeve van de interne controle, de administratieve organisatie beschreven van de processen met een financieel risico. Hier in is de functiescheiding gewaarborgd. Het uitvoerend bestuur overlegt met het administratiekantoor over alle aspecten van de jaarrekening. Het toezichthoudend bestuur heeft besloten jaarlijks een gesprek te voeren met de door hen benoemde accountant. Dit gesprek richt zich met name op de vermogenspositie en het risicoprofiel. Tussen het bestuur en haar administratieve dienstverlener, VGS Administratie, is daarnaast een Service Level Agreement van toepassing. Centrum voor Jeugd en Gezin – Eben-Haëzerschool Op de contactavonden van december was op de Eben-Haëzerschool het Centrum voor Jeugd en Gezin aanwezig met een thematafel over “pesten”. Verschillende ouders hebben een bezoek gebracht aan deze tafel en een gesprek gehad met mevrouw N. van Dijke van Eleos. We hopen dat deze opzet voor onze ouders een goede informatiebron is geweest.

Besteding prestatiebox De VCOG heeft de geformuleerde ambities uit het bestuursakkoord overgenomen. Hieronder geven we kort aan wat de ingezette acties zijn geweest. Ambities gericht op opbrengstgericht werken 1. De scholen hebben meetbare doelstellingen geformuleerd gericht op leeropbrengsten taal en rekenen. De tussen- en eindopbrengsten zijn bovengemiddeld. 2. De scholen werken opbrengstgericht. Dat wil zeggen dat de toetsresultaten periodiek punt van overleg zijn tussen Intern Begeleider en groepsleerkracht. 3. Scholen meten de opbrengsten van vroegschoolse educatie. Hiertoe wordt de Cito-toets Taal voor Kleuters en Rekenen voor Kleuters afgenomen. 4. Scholen bieden maatwerk voor bovengemiddeld en hoogbegaafde leerlingen. Deze leerlingen krijgen extra leerstof aangeboden. 5. De scholen presteren op grond van de leerling-populatie naar verwachting. 6. De scholen stimuleren ouders om thuis activiteiten te ondernemen die bijdragen aan leerprestaties. 7. De scholen maken hun opbrengsten transparant door de opbrengsten in de jaarlijkse schoolkrant op te nemen.


18

Ambities gericht op professionalisering 8. De bekwaamheid van leraren in afstemmen van het onderwijs op verschillen binnen de klas is op orde. 9. De bekwaamheid van leraren met betrekking tot opbrengstgericht werken is op orde. 10. Alle leraren onderhouden hun bekwaamheden systematisch. 11. De scholen voeren een goed en effectief personeelsbeleid 12. Beginnende leerkrachten worden begeleid en ontvangen ondersteuning. 13. De schoolleiders voldoen aan de bekwaamheidseisen. Ze hebben alle het diploma Schoolleider Primair Onderwijs gehaald. De extra middelen die zijn ontvangen zijn besteed aan de volgende onderwerpen:  Er is sterk geïnvesteerd in het vak Engels. Alle leerkrachten volgen een cursus.  Er is geïnvesteerd in het kwaliteitsprogramma ‘Integraal’.  Er is geïnvesteerd in het programma ‘Zien!’, een programma om de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen in kaart te brengen.

Schoolfruit De Sébaschool heeft twintig gezonde weken achter de rug. Iedere week werden op dinsdag drie soorten fruit geleverd. Door leerlingen van de ZML-afdeling werd het fruit verdeeld en uitgedeeld. Op deze manier werd er op dinsdag, donderdag en vrijdag actief fruit gegeten in de groepen. Als team hebben we een grote verschuiving gezien. In het begin werd er heel kritisch naar iedere fruitsoort gekeken. Nu, na bijna twintig weken zien we dat veel kinderen fruit eten en het gewoon uitproberen. Ook op de andere twee dagen zien we steeds vaker fruit uit de tassen komen. Ondanks dat de levering vanuit het EU-schoolfruit project stopt blijven we in de toekomst twee dagen in de week met elkaar fruit eten. Ook de leerlingen van de Rehobothschool te Opheusden namen deel aan het Schoolfruitproject. Op de fruitdagen hoefden de leerlingen geen tussendoortje mee te nemen. De leerlingen van groep 8 zorgden voor de verdeling en het uitdelen van het fruit. Het fruit bestond onder andere uit: appels, peren, ananas, kiwi, druiven, wortels, tomaten, komkommers en zelfs kaki’s.

8. Toekomstperspectieven en continuïteit Beleidsvoornemens De scholen hebben hun beleidsvoornemens omschreven in het schoolplan. Op basis van allerlei ontwikkelingen, zoals nieuwe wetgeving en de uitkomsten van de afgenomen kwaliteitskaarten, wordt het jaarplan opgesteld. Er is sprake van consolidatie van beleid. Het huidige beleid behoeft dus geen grote aanpassingen, maar moet wel aan de eisen van de tijd blijven voldoen. Om die reden wordt onder andere extra geïnvesteerd in het vak Engels. Het beleid moet wel betaalbaar blijven. De meerjarenbegroting kent een dalende lijn. In 2013 kregen we incidenteel extra middelen vanuit het zogenaamde herfstakkoord. Het ging om forse bedragen. Dit is natuurlijk mooi, maar het bemoeilijkt het ontwikkelen van meerjarenbeleid en maakt het jaarlijks bijstellen van beleid noodzakelijk. Alles overziend verwachten we het huidige beleid te kunnen continueren. Bestuursverslag 2013

19

Brede school De ds. Detmarschool en de Sébaschool vormen een brede zorgschool. De scholen werken samen met diverse instellingen om de leerlingen nog beter te ondersteunen. Daarbij valt te denken aan logopedie, maatschappelijk werk, opvoedingsondersteuning, ergotherapie, fysiotherapie etc. Op dit moment worden deze activiteiten onder schooltijd aangeboden, maar het is de bedoeling dat dit ook na schooltijd gaat gebeuren. Er wordt daarbij samengewerkt met het gemeentelijk Centrum voor Jeugd en Gezin.

Passend onderwijs Op het gebied van Passend onderwijs zijn er nogal wat ontwikkelingen. Diverse onderwijswetten worden aangepast. Er wordt bepaald dat er nieuwe, regionale samenwerkingsverbanden worden gevormd die gezamenlijk het zorgbeleid, waaronder de verwijzing naar speciale voorzieningen, vorm gaan geven. Het reformatorisch onderwijs heeft een uitzonderingspositie gekregen en werkt samen binnen een landelijk verband. Dit verband is in februari 2013 opgericht. Per 31 juli 2014 worden de oude samenwerkingsverbanden opgeheven. Het nieuwe samenwerkingsverband formuleert nieuw beleid rond de leerlingenzorg. Dit beleid is omschreven in het ondersteuningsplan van het samenwerkingsverband. Elke school heeft een ondersteuningsprofiel opgesteld, waarin het zorgaanbod van de school is omschreven. Bekende auteurs doen hun zegje In het kader van cultuureducatie heeft de Rehobothschool een week lang aandacht geschonken aan de Kinderboekenweek. De groepen 1 t/m 4 kregen bezoek van de schrijfster Liesbeth van Binsbergen; kinderboekenauteur Jan van Reenen vertelde de overige groepen over van alles wat met het schrijven kinderboeken heeft te maken. Ook op andere manieren werd veel aandacht aan kinderboeken gegeven. In de hogere groepen vond op vrijdagmiddag een spannende voorleeswedstrijd plaats.

Financieel Bij het opstellen van de begroting 2014 en verder is gerekend met een aantal externe ontwikkelingen. Het gesloten onderwijs- en herfstakkoord spelen hierbij een belangrijke rol. De belangrijkste zaken op een rij: Kwaliteitsimpuls en aanpassing arbeidsvoorwaarden Een belangrijk deel van het gesloten onderwijsakkoord heeft betrekking op de beschikbaarstelling van middelen voor een kwaliteitsimpuls. Het gaat voor het primair onderwijs (PO) en voortgezet onderwijs (VO) gezamenlijk om 344 miljoen euro in 2017. Hieraan is wel de voorwaarde verbonden dat uiterlijk in 2016 de arbeidsvoorwaarden gemoderniseerd zijn. Wanneer deze modernisering al in 2014 plaats vindt wordt een extra bedrag van 34 miljoen euro (17 miljoen voor PO) beschikbaar gesteld. Dit geld zal ingezet moeten worden ter dekking van de extra personele lasten. Deze ontwikkeling is nog niet cijfermatig doorgerekend in onze begroting. Overheveling vanuit gemeentefonds Vanuit het gemeentefonds gaat er een bedrag van 256 miljoen euro over naar de scholen. Een deel hiervan is reeds beschikbaar gesteld. Het gaat gemiddeld om 95 euro per leerling. Deze ontwikkeling is in de begroting cijfermatig doorgerekend. Brugfinanciering 2014 De meeste geldstromen vanuit het nationaal onderwijsakkoord komen in eerste instantie vanaf 2015 naar de scholen toe. Om te voorkomen dat er in 2014 bezuinigd zou moeten worden is gekozen voor een brugfinanciering. Dit heeft er toe geleid dat er in 2013 al middelen beschikbaar gesteld zijn (zie hiervoor ook de toelichting in de financiële paragraaf). Voor 2014 en verder is de verdeling van de middelen echter nog onbekend. In de begroting is gerekend met een meerjarige continuering. Bestuursverslag 2013

20

Nieuw Herfstakkoord Naar aanleiding van de begrotingsonderhandelingen van het kabinet met ChristenUnie, D66 en SGP zijn er verschillende akkoorden bereikt. De meest in het oog springende afspraak is het vrijmaken van 650 miljoen euro in 2014 dat zonder verdere voorwaarden aan de lumpsum van de scholen toegevoegd wordt. Voor het primair onderwijs bedraagt de extra investering ongeveer 220 miljoen. Voor een deel hebben deze gelden een structureel karakter. In de begroting is dan ook met deze middelen gerekend (vanaf 2015 met circa 90 euro per leerling). Zorg Vanaf augustus 2014 is Passend Onderwijs een feit. Dit heeft gevolgen voor de financiering van zorgleerlingen. De rugzakfinanciering gaat verdwijnen, hier staat echter een hogere bijdrage vanuit het samenwerkingsverband tegenover. In de begroting is deze ontwikkeling cijfermatig doorgerekend. Decentralisatie groot onderhoud Een laatste belangrijke ontwikkeling is de doordecentralisatie van de verantwoordelijkheid van het buitenonderhoud per 1 januari 2015. Hiermee zullen zowel het buitenonderhoud als de hiermee gepaard gaande bekostiging overkomen naar de scholen. Het bestuur stelt zich ten doel om komend jaar de effecten en daarmee het risico in kaart te brengen. Het onderhoudsplan zal daarom kritisch bekeken en beoordeeld worden op noodzakelijkheid, efficiëntie en het kostenaspect. Deze ontwikkeling is cijfermatig niet doorgerekend in de begroting omdat de nieuwe bekostiging nog onvoldoende duidelijk was bij het opstellen van de begroting. De hoogte van de onderhoudsvoorziening lijkt voorlopig echter voldoende. Toekomstige interne ontwikkelingen Leerlingaantal Eben-Haëzerschool Rehobothschool Sebáschool Totaal

Functiecategorie Directie Onderwijzend personeel O.O.P. (incl. schoonmaak) Totaal

2012 398

2013 393

2014 391

2015 398

2016 392

2017 396

298 263 959

282 271 946

283 283 957

274 291 963

258 298 948

250 302 948

2014 3,63 47,28 12,46 63,37

Aantal FTE's 2015 2016 3,63 3,63 47,66 48,24 11,99 11,99 63,28 63,86

2017 3,63 48,24 11,99 63,86

2018 3,63 48,24 11,99 63,86

Bovenstaande tabellen laten de verwachte ontwikkeling zien van het leerlingenaantal en ook van de inzet. Wat betreft het leerlingenaantal geldt dat er de komende jaren, afgezien van wat fluctuaties, een vrij constante lijn wordt verwacht. De sterke daling op de Rehobothschool wordt naar verwachting grotendeels opgevangen door de groei van de Sébaschool. Hoewel dit op totaalniveau dus niet tot grote bezuinigingen zal leiden, zal er wel geschoven moeten worden met personeel.


21

Staat van baten en lasten – begroting Realisatie 2013 x € 1.000

Begroting 2014 x € 1.000



Baten (B1) Rijksbijdragen (B2) Overige overheidsbijdragen (B3) Overige baten

4.064 5 308

3.927 236

3.824 226

3.785 245

Totaal baten

4.377

4.163

4.050

4.030

Lasten (L1) Personele lasten (L2) Afschrijvingen (L3) Huisvestingslasten (L4) Overige instellingslasten

3.346 139 144 387

3.393 136 141 398

3.437 134 141 398

3.508 134 141 398

Totaal lasten

4.016

4.068

4.111

4.182

361

95

-61

-152

54

36

36

36

Nettoresultaat

415

131

-25

-116

Onderliggend resultaat

218

131

-25

-116

Saldo baten en lasten (R1) Saldo fin. baten en lasten

De begroting laat, evenals de realisatie over 2013, duidelijk positieve resultaten zien. In bovenstaand overzicht is een onderliggend resultaat opgenomen, vanwege de uitkering van de extra gelden voor 2014 vanuit het onderwijs- en herfstakkoord. Deze gelden zijn, zoals eerder vermeld, grotendeels en onterecht in 2013 terecht gekomen. Hierdoor ligt het resultaat over 2013 een kleine twee ton te hoog, wat er tevens voor zal zorgen dat het resultaat over 2014 een kleine twee ton lager uit zal komen dan begroot (uitgaande van het verder volgen van de begroting). Het begrote resultaat voor 2014 (131.000 euro positief) zal dus duidelijk lager uitvallen. De jaren volgend op 2014 laten een sterk teruglopend resultaat zien. Dit wordt volledig veroorzaakt door de negatieve resultaten die verwacht worden op de Rehobothschool. In de begroting van de Rehobothschool zijn de nodige bezuinigingen vanwege het teruglopende leerlingaantal nog niet opgenomen. In 2014 zullen verdere bezuinigingsmaatregelen worden onderzocht. Dit vertekent logischerwijs het lange termijn resultaat van de gehele organisatie.


22

Balans Ultimo 2013 x € 1.000

Ultimo 2014 x € 1.000

Ultimo 2015 x € 1.000

Ultimo 2016 x € 1.000

Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

1.590 -

1.443 -

1.427 -

1.355 -

Totaal vaste activa

1.590

366

364

327

Voorraden Vorderingen Liquide middelen

272 2.603

278 2.484

278 2.404

278 2.349

Totaal vlottende activa

2.875

2.762

2.682

2.627

Totaal activa

4.465

4.204

4.108

3.982

Ultimo 2014 x € 1.000

Ultimo 2015 x € 1.000

Ultimo 2016 x € 1.000

1.941 1.265 285 -

1.805 1.265 285 -

ACTIVA

PASSIVA

Ultimo 2013 x € 1.000

Algemene reserve Bestemmingsreserves publiek Bestemmingsreserves privaat Bestemmingsfonds publiek Bestemmingsfonds privaat

2.264 1.265 321 -

1.985 1.265 285 -

Eigen vermogen

3.850

3.535

3.491

3.355

297 318

293 376

242 376

250 376

4.465

4.204

4.108

3.982

Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal passiva

De ontvangst van de extra gelden per einde 2013 vertekent bovenstaande balans op twee wijzen. Allereerst pieken de liquide middelen hierdoor in 2013, daarnaast ligt het eigen vermogen hierdoor te hoog. Aangezien de extra gelden in 2014 (gedeeltelijk) aangewend worden, zal dan zowel de hoogte van de liquide middelen als de hoogte van het eigen vermogen sterk afnemen. In de opgenomen meerjarenbegroting komen een aantal financiële risico’s tot uiting. Eerder werd al gesproken over de ontheffing VF/PF, daarnaast valt natuurlijk te denken aan de ontwikkeling van het leerlingenaantal en de inzet die hierbij wordt verwacht. Zoals genoemd onder de externe ontwikkelingen spelen ook een aantal onzekerheden. Denk hierbij aan de extra middelen vanuit het herfstakkoord. Hier kleven bepaalde risico’s aan als het gaat om politieke instabiliteit. Het wegvallen van bepaalde geldstromen zou mogelijk kunnen leiden tot financiële krapte. Ook dit zal middels de planning- en controlcyclus bewaakt worden.


23

JAARREKENING

2013

24

BALANS PER 31 DECEMBER 2013 (na verwerking resultaatbestemming)

2013

2012

ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa

1.590.033

1.670.781 1.590.033

Vlottende activa Vorderingen Liquide middelen

271.534 2.603.120

1.670.781

284.554 2.469.145 2.874.654

2.753.699

4.464.686

4.424.479

3.849.569

3.434.173

Voorzieningen

297.354

272.732

Kortlopende schulden

317.764

717.574

4.464.686

4.424.479

Totaal

PASSIVA Eigen vermogen

Totaal

25

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 2013 Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en subsidies Overige baten

Totaal lasten

2012

4.064.023

3.776.863

3.879.301

4.880 308.329

252.640

27.601 345.980

Totaal baten Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten

Begroting 2013

4.377.232

3.346.105 138.855 144.408 386.686

4.029.503

3.478.953 143.564 132.900 386.800 4.016.055

4.252.882

3.567.245 147.821 124.180 404.077 4.142.217

4.243.324

Saldo baten en lasten Financiële baten en lasten

361.177 54.218

112.71436.000

9.558 56.674

RESULTAAT BOEKJAAR

415.395

76.714-

66.233

26

KASSTROOMOVERZICHT OVER 2013 2013

2012

Kasstroom uit operationele activiteiten Saldo baten en lasten Aanpassingen voor: - Afschrijvingen - Mutaties voorzieningen

361.177

138.855 24.622

9.558

147.821 16.978 163.477

Veranderingen in vlottende middelen: - Vorderingen - Kortlopende schulden

13.020 399.811-

Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties

Ontvangen interest

14.097378.240 386.791-

364.143

137.863

538.500

54.218

Totaal Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

164.799

56.674 54.218

56.674

192.081

595.174

Kasstroom uit investeringsactiviteiten (des) Investeringen in materiële vaste activa Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

Mutatie liquide middelen

58.107-

55.96558.107-

133.974

55.965-

539.209

27

GRONDSLAGEN Algemeen Grondslagen voor de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs. Op grond daarvan zijn de inrichtingseisen van boek 2, titel 9 van het Burgerlijk Wetboek en de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving toegepast. De in de jaarrekening opgenomen bedragen luiden in euro's.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva Waardering van activa en passiva De activa en passiva worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder aftrek van de reeds verstreken afschrijvingstermijnen. Gebouwen en terreinen worden slechts opgenomen voor zover deze economisch eigendom zijn van het bevoegd gezag. Aanschaffingen worden slechts gewaardeerd indien zij een waarde hebben van € 500 of meer per stuk, dan wel per groep indien deze bij elkaar horen en ineens worden aangeschaft, b.v. lesmethoden. Investeringsbijdragen van derden worden in mindering gebracht op het investeringsbedrag. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode. Per categorie is naar aanleiding van de gebruiksduur het afschrijvingspercentage vastgesteld. Voor de verschillende categorieën, worden de volgende afschrijvingspercentages toegepast: %

Gebouwen en terreinen Gebouwen Dienstwoning Terreinen Inventaris en apparatuur Leerlingensets Inrichting speellokaal Docentensets Kasten en schoolborden Overig ICT-apparatuur

2,5 - 5,0 2,5 0,0 5,0 5,0 10,0 5,0 5,0 20,0

ICT-bekabeling Digitaal schoolbord/beamer Overige apparatuur Overige inrichting Onderwijsleerpakket Leermethode Software OLP Overige materiële vaste activa Buitenspeeltoestellen Vervoermiddelen Overige materiële vaste activa

% 5,0 12,5 10,0 5,0 12,5 12,5 6,67 12,5 6,67

Vlottende activa Debiteuren Vorderingen op debiteuren worden gewaardeerd tegen nominale waarde, zo nodig verminderd met waarderingscorrecties wegens het risico van oninbaarheid. Ministerie van OCW Onder deze post is het verschil opgenomen tussen het deel van de toegekende rijksbijdragen over het schooljaar 2013-2014 dat betrekking heeft op 2013 en de in 2013 ontvangen bedragen.

28

Eigen vermogen Algemene reserve De algemene reserve bevat de exploitatie-overschotten. Deze reserve heeft geen specifieke bestemming. Bestemmingsreserves publiek Hieronder worden de reserves opgenomen die gevormd zijn uit exploitatie-overschotten van publieke geldstromen, waaraan het bestuur een bestemming heeft toegekend. Bestemmingsreserves privaat Hieronder worden de reserves opgenomen die gevormd zijn uit exploitatie-overschotten van private geldstromen. Voorzieningen Voorziening groot onderhoud Voor toekomstige uitgaven inzake groot onderhoud die voor rekening van de school komen, wordt een voorziening groot onderhoud gevormd ter egalisatie van de meerjarige onderhoudskosten. Op basis van een meerjarenonderhoudsplan wordt jaarlijks een bedrag aan deze voorziening gedoteerd. Uitgaven ten behoeve van groot onderhoud worden direct ten laste van deze voorziening gebracht. Voorziening jubileumuitkeringen In de jaarrekening is een voorziening gevormd voor jubileumgratificaties. Deze voorziening is bestemd om toekomstige uitkeringen i.v.m. jubilea van 25 en 40 dienstjaren te kunnen bekostigen. Werknemers hebben op grond van de CAO RPO hier recht op. De uitkering bedraagt bij 25 dienstjaren een half maandsalaris en bij 40 dienstjaren een heel maandsalaris. In beide gevallen wordt dit vermeerderd met 8% vakantietoeslag. De voorziening is gebaseerd op algemene ervaringscijfers en schattingen. Op grond van algemene ervaringscijfers is hiervoor een bedrag opgenomen van € 600 per FTE. Kortlopende schulden Overlopende passiva Hieronder zijn de nog niet-bestede geoormerkte gelden opgenomen van de ontvangen OCW-subsidies. OCW-subsidies waarop geen oormerking van toepassing is, worden ten gunste van het verslagjaar gebracht waarop deze betrekking hebben. De overlopende post te betalen vakantiegeld over de maanden juni t/m december is opgenomen voor de opgebouwde vakantierechten van personeel dat per balansdatum in dienst is, vermeerderd met een opslag voor sociale lasten. Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen De baten en lasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop deze betrekking hebben. Lasten en verplichtingen die hun oorsprong vinden vóór het einde van het verslagjaar en die vóór het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden, worden opgenomen in de jaarrekening. Personele lasten De personele lasten zijn onderverdeeld in de categorieën: lonen en salarissen, sociale lasten, pensioenen en overige personele lasten. Onder de categorie lonen en salarissen zijn ook de onkostenvergoedingen (zoals verhuiskosten, reiskosten, telefoonkosten etc.) opgenomen. De kosten van opname van ouderschapsverlof komen ten laste van de staat van baten en lasten. De kosten van opname van BAPO komen ten laste van de staat van baten en lasten. Pensioenen De pensioenverplichtingen zijn ondergebracht bij bedrijfspensioenfonds ABP. Er bestaat geen individuele verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies bij een tekort van ABP. De pensioenpremies die betrekking hebben op het boekjaar zijn als last in de staat van baten en lasten verantwoord.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. 29

Financiële kengetallen De solvabiliteit geeft de mate aan waarin de instelling in staat is op langere termijn aan haar verplichtingen te voldoen. De solvabiliteitspositie geeft de toestand op 31 december weer. Er is dus sprake van een momentopname. Solvabiliteit 1: eigen vermogen / balanstotaal Solvabiliteit 2: eigen vermogen + voorzieningen / balanstotaal De liquiditeit geeft de mate aan waarin de instelling in staat is op korte termijn aan haar verplichtingen te voldoen. De liquiditeitspositie geeft de toestand op 31 december weer. Er is dus sprake van een momentopname. Liquiditeit (current ratio): vlottende activa / kortlopende schulden Liquiditeit (quick ratio): vlottende activa - voorraden / kortlopende schulden (indien geen voorraad op de balans is gewaardeerd, is dit kengetal gelijk aan de current ratio) De rentabiliteit is berekend door het exploitatieresultaat te delen op het totaal baten. De kapitalisatiefactor is als volgt berekend; (totaal kapitaal -/- gebouwen en terreinen ) / (totale baten + financiële baten) Het weerstandsvermogen is als volgt berekend: (eigen vermogen -/- materiële vaste activa) / rijksbijdragen

KENGETALLEN

Solvabiliteit 1 Solvabiliteit 2 Liquiditeit (current ratio) Liquiditeit (quick ratio) Rentabiliteit Kapitalisatiefactor (incl. privaat) Weerstandsvermogen

2013

2012

0,86 0,93 9,05 9,05 9,49% 78,15% 55,60%

0,78 0,84 3,84 3,84 1,56% 78,81% 45,46%

30

TOELICHTING BEHORENDE TOT DE BALANS

Materiële vaste activa Aanschafprijs

Cum. Afschrijving

Boekwaarde Des1-1-2013 Investeringen investeringen Afschrijvingen

Boekwaarde 31-12-2013 Aanschafprijs

Cum. Afschrijving

Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Andere vaste bedrijfsmiddelen

1.107.257

79.319

1.027.938

-

-

26.275

1.001.663

1.107.257

105.594

939.164

511.106

428.058

24.176

-

72.504

379.730

963.340

583.610

596.465

381.680

214.785

33.931

-

40.077

208.639

630.396

421.757

Totaal

2.642.886

972.105

1.670.781

58.107

-

138.855

1.590.033

2.700.993

1.110.961

Vorderingen 2013

Debiteuren OCW/LNV

2012 17.945

18.572

159.992

196.222

Overige overheden Overige

15.152

1.047 15.152

1.047

Overige vorderingen Vooruitbetaalde kosten Overige

27.299

11.319

1.873

Overlopende activa Totaal

3.764 29.172

15.083

49.274

53.630

271.534

284.554

Liquide middelen 2013

Tegoeden op bank- en girorekeningen Deposito's * Deposito's ** Deposito's *** Deposito's **** Deposito's ***** Totaal

2012

1.353.120

1.219.145

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000

250.000 2.603.120

2.469.145

Toelichting deposito's * De looptijd van de deposito is 4 jaar en loopt af op 6 januari 2014 tegen een rentepercentage van 3,2% ** De looptijd van de deposito is 4 jaar en loopt af op 6 januari 2014 tegen een rentepercentage van 3,2% *** De looptijd van de deposito is 4 jaar en loopt af op 6 januari 2014 tegen een rentepercentage van 3,2% **** De looptijd van de deposito is 4 jaar en loopt af op 6 januari 2014 tegen een rentepercentage van 3,2% ***** De looptijd van de deposito is 4 jaar en loopt af op 6 januari 2014 tegen een rentepercentage van 2,2%

31

Eigen vermogen Stand per 1-1-2013

Algemene reserve Algemene reserve

1.838.886

Resultaat 425.448

Overige mutaties -

Stand per 31-12-2013 2.264.334

1.838.886

Bestemmingsreserve (publiek) Bestemmingsreserve personeel Bestemmingsreserve materieel

2.264.334

346.690

17.978-

-

328.712

961.795

25.994-

-

935.800

1.308.484

Bestemmingsreserve (privaat) Bestemmingsreserve algemeen Bestemmingsreserve peuterspeelzaal Besstemmingsreserve woning

1.264.512

266.203

25.660

-

-

8.260

-

291.863 8.260

20.600

-

-

20.600

286.803

Totaal

3.434.173

320.723

415.395

-

3.849.569

Voorzieningen Stand per 1-12013

Dotatie

Vrijval Onttrekkingen

Stand per Kortlopende Langlopende 31-12-2013 deel < 1 jaar deel > 1 jaar

Personeelsvoorzieningen * Overige voorzieningen **

40.200

-

1.200

-

39.000

-

39.000

232.532

40.000

-

14.178

258.354

43.713

214.641

Totaal

272.732

40.000

1.200

14.178

297.354

43.713

253.641

* Personeelsvoorzieningen Stand per 1-12013

Jubileumuitkering

Dotatie



40.200

-

1.200

-

39.000

-

39.000

40.200

-

1.200

-

39.000

-

39.000

** Overige voorzieningen Stand per 1-12013

Onderhoud gebouwen

Dotatie



232.532

40.000

-

14.178

258.354

43.713

214.641

232.532

40.000

-

14.178

258.354

43.713

214.641

32

Kortlopende schulden 2013

2012

Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing/premies sociale verzekeringen

35.390

112.167

58.044

130.714 112.167

130.714

48.773

47.501

Schulden terzake van pensioenen Overige kortlopende schulden Overige

4.768

6.666 4.768

6.666

Overlopende passiva Vooruitontvangen subsidies OCW/LNV Vakantiegeld en -dagen Overige

Totaal

1.149

10.854

115.517

113.395

-

350.400 116.666

474.649

317.764

717.574

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA EN VERPLICHTINGEN Ten behoeve van het kopiëren is een lease contract afgesloten door de Eben-Haezerschool met ISO Groep. De tijdsperiode betreft 72 maanden vanaf juni 2013. De waarde van deze overeenkomst bedraagt € 2.671,- (inclusief BTW) per kwartaal.

33

TOELICHTING BEHORENDE TOT DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2013

Begroting 2013

2012

Rijksbijdragen Rijksbijdrage OCW Geoormerkte OCW subsidies Niet-geoormerkte OCW-subsidies

3.858.240

3.627.066

3.703.306

11.305

-

11.857

194.478

149.797

164.137

Totaal

205.784

149.797

175.995

4.064.023

3.776.863

3.879.301

Overige overheidsbijdragen en -subsidies Gemeentelijke bijdrage educatie

4.880

Totaal

-

27.601

4.880

-

27.601

4.880

-

27.601

8.761

3.700

24.110

10.080

10.000

10.885

Overige baten Verhuur Ouderbijdragen Overige Bestuursbaten Zorgmiddelen WSNS Overige baten personeel Overige

Totaal

23.897

16.000

23.611

135.538

131.740

165.779

8.268

20.000

9.772

121.785

71.200

111.823

289.488

238.940

310.985

308.329

252.640

345.980

34

2013

Begroting 2013

2012

Personeelslasten Lonen en salarissen Brutolonen en salarissen Overige looncomponenten Sociale lasten Pensioenpremies

2.191.412 448.415

2.242.547 292.650

2.311.266 473.127

307.341

852.006

346.102

371.702

-

362.675

3.318.870

3.387.203

3.493.169

Overige personele lasten Dotaties personele voorzieningen (Na)scholingskosten Kosten schoolontwikkeling/begeleiding Kosten werving personeel Kosten bedrijfsgezondheidszorg Representatiekosten personeel Personeel niet in loondienst Overige

1.200-

-

1.800-

32.988

27.000

34.670

15.709

36.000

32.219

3.356

4.000

1.643

1.857

4.500

3.259

6.031

9.500

6.582

2.000

-

-

10.272

10.750

13.309

71.013

Af: uitkeringen

91.750

43.779-

Totaal

89.882

-

3.346.105

15.806-

3.478.953

3.567.245

Het aantal personeelsleden over 2013 bedroeg gemiddeld 64 FTE (2012 69) In 2013 heeft één van de bestuurders bezoldiging ontvangen. De toezichthouders hebben geen bezoldiging ontvangen. (in 2012 idem) Afschrijvingen Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en apparatuur Andere vaste bedrijfsmiddelen

Totaal

26.275

25.994

26.275

72.504

77.955

79.556

40.077

39.615

41.990

138.855

143.564

147.821

138.855

143.564

147.821

Huisvestingslasten Onderhoud Energie en water Schoonmaakkosten Heffingen Dotatie voorziening onderhoud Tuinonderhoud Bewaking/beveiliging Overige Totaal

8.745

12.500

5.496

63.984

46.000

49.989

19.261

16.500

15.388

9.297

9.900

9.297

40.000

40.000

40.000 1.105

350

1.500

1.875

1.000

728

897

5.500

2.177

144.408

132.900

124.180

35

2013

Begroting 2013

2012

Overige lasten Administratie- en beheerslasten Administratie en beheer Accountantskosten (controle jaarrekening) Telefoon- en portokosten e.d Kantoorartikelen Bestuurslasten Bestuurs-/managementondersteuning

65.287

59.500

60.888

8.071

8.500

7.150

5.548

6.500

5.544

4.925

12.500

8.384

4.494

6.800

33.485

-

-

727

88.325

93.800

116.177

Inventaris en apparatuur Onderhoud inventaris/apparatuur

4.900

5.000 4.900

5.694 5.000

5.694

Leermiddelen Onderwijsleerpakket Computerkosten Kopieer- en stencilkosten Overige lasten

93.726

109.500

96.328

58.646

38.500

45.695

33.575

29.000

35.469

-

1.000

-

185.947

178.000

177.492

Overige Kantinekosten Cultuureducatie Schoolkrant Abonnementen Overige

12.588

11.000

10.467

11.548

7.000

5.667

4.455

3.500

3.849

1.452

1.800

993

77.472

86.700

83.737

107.515

110.000

104.713

386.686

386.800

404.077

Rentebaten

54.218

36.000

56.674

Totaal

54.218

36.000

56.674

Totaal

Financiële baten en lasten

36

OVERZICHT VERBONDEN PARTIJEN Er zijn geen verbonden partijen.

37

WNT: Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector Vermelding bezoldiging topfunctionarissen (WNT 4.1) Vermelding alle topfunctionarissen conform WNT met dienstbetrekking

Functie of functies

Directeurbestuurder

Voorzittersclausule van toepassing (J/N)

J

Ingangsdatum dienstverband

Einddatum dienstverband

Naam

Dhr. G.R. van Leeuwen

1-8-2010

n.v.t.

Omvang dienstverband in FTE

0,6

Beloning

Belastbare vaste en Voorziening Uitkeringen wegens variabele onkosten- beloning betaald op beëindiging vergoedingen termijn dienstverband

€

64.014

€

692

€ 8.919

n.v.t.

Vermelding alle interim-topfunctionarissen conform WNT

Functie of functies

N.v.t.

Voorzittersclausule van toepassing (J/N)



Naam

-

-

-

-


Beloning

-


-

-

-

-

Vermelding alle toezichthouders Functie of functies

Voorzitters of lid (J/N)

Naam




Beloning

Bestuurder

N

G.G. van Bochhove

-

-

-

-

-

-

Bestuurder

N

A.J. Mauritz

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

J.D. Eerbeek

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

E. van Engelenhoven

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

J. Karens

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

G.A. Timmer

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

H.J. van den Bosch

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

J

R.A. van der Garde

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

L.C. van den Dikkenberg

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

R.T Michielse

-

-

-

-

-

-

Toezichthouder

N

C. Vroegindeweij

-

-

-

-

-

-

Vermelding gegevens van eenieder van wie de bezoldiging de norm te boven gaat (WNT 4.2) Functie of functies

N.v.t.


-


-


-

Motivatie voor de Belastbare vaste en Voorziening Uitkeringen wegens overschrijding variabele onkosten- beloning betaald op beëindiging vergoedingen termijn dienstverband

Beloning

-

-

-

-

-

Het normenkader rondom de ‘’Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen Publieke en Semipublieke Sector (hierna :WNT) is bekrachtigd in het Besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000106049 en de Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 26 februari 2014, nr. 2014-0000 104920. De Aanpassingswet WNT is als onderdeel van dit normenkader nog niet formeel aangenomen door de Eerst e Kamer. Voor het opmaken van de jaarrekening is in lijn met de mededeling van de minister van BZK d.d. 12 februari 2014, gepubliceerd in de Staatscourant d.d. 18 februari 2014, de Aanpassingswet WNT wel als onderdeel van het normenkader gehanteerd. Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft het bevoegd gezag gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen. Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 2014-0000142706 kán en hoeft de instelling niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT).

38

OVERIGE GEGEVENS

39

Controleverklaring

40

VANREE

ACCOUNTANTS registeraccount~nts en

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: het bestuur van de Vereniging tot het verstrekken van Basisonderwijs op Gereformeerde Grondslag te Opheusden Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2013 van de Vereniging tot het verstrekken van Basisonderwijs op Gereformeerde Grondslag te Opheusden gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2013 en de staat van baten en lasten over 2013 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiêle verslaggeving en andere toelichtingen.

belasungadvrseurs

v.m RH' Accountants BV Koolhovenstraat 11 3772 MT Barneveld Postbus ZT2 3770 AG Barneveld T W3t,2) t,l) 85 08 F (0342) 40 81 41 [email protected] www van reeac c. nl

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor de financiêle rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten , lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen. Het bestuur is voorts verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de naleving van die relevante weten regelgeving mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 171 , lid 4 van de Wet op het primair onderwijs. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2013 en de Beleidsregels toepassing WNT, exclusief het Controleprotocol WNT. Dit vereist dat wij voldoen aan voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controleinformatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het I ,. '. 1 I

,,,,,' ·-

l1 , I ;

VANREE

ACCOUNTANTS rt>gtsl.f!JdLtOJntar.ts. en b~dsMg.ad•.JtSe~.:r~

getrouwe beeld daarvan alsmede in het kader van de financiële rechtmatigheid voor de naleving van die relevante weten regelgeving, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risicoinschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidcriteria en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van de Vereniging tot het verstrekken van Basisonderwijs op Gereformeerde Grondslag per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de Beleidsregels toepassing WNT.

Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2013 in alle van materieel belang zijnde aspecten voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2013. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393, lid 5 onder e en f van het BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 van het BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392, lid 1 onder b tot en met h van het BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391, lid 4 van het BW. Tenslotte vermelden wij dat het jaarverslag voldoet aan de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.2.5 Jaarverslag van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2013.

Barneveld, 31 maart 2014 Van Ree Accountants BV w.g. M.A. Rozendaal RA vestigingsdirecteur-partner

BESTEMMING VAN HET RESULTAAT Vooruitlopend op het besluit van de algemene ledenvergadering stelt het bestuur voor om het resultaat over 2013 ad € 415395 als volgt te verdelen: Algemene reserve Bestemmingsreserves publiek Bestemmingsreserves privaat Totaal

425.448 43.97333.920 415.395

Dit voorstel is reeds verwerkt in de jaarrekening.

GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM Er hebben zich na balansdatum geen gebeurtenissen voorgedaan die melding hiervan noodzakelijk maken.

43

BIJLAGEN

44

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 VAN DE EBEN-HAEZERSCHOOL

2013

Begroting 2013

2012

Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en - subsidies Overige baten

1.622.434

1.506.387

1.526.027

130.736

111.070

5.744 146.779

Totaal baten

Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige lasten Totaal lasten


Netto resultaat

1.753.170

1.396.206 46.815 53.131 151.637

1.617.457

1.439.407 44.791 49.900 150.000 1.647.789

105.381 17.001

122.381

1.678.550

1.480.509 45.771 44.096 146.055 1.684.098

1.716.431

66.641-

37.881-

12.000

16.978

54.641-

20.903-

45

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 VAN DE REHOBOTHSCHOOL

2013

Begroting 2013

2012


1.355.399

1.272.298

1.380.322

78.854

67.770

4.854 80.307

Totaal baten



Netto resultaat

1.434.253

1.129.214 30.796 42.719 118.710

1.340.068

1.178.749 30.273 37.000 132.200 1.321.438

112.815 13.885

126.699

1.465.483

1.250.560 33.357 33.978 121.248 1.378.222

1.439.143

38.154-

26.340

10.000

16.407

28.154-

42.746

46

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 VAN DE SEBASCHOOL

2013

Begroting 2013

2012


1.086.190

998.178

972.951

4.880 64.763

47.800

17.003 84.398

Totaal baten



Netto resultaat

1.155.832

820.685 60.964 48.559 111.844

1.045.978

860.797 68.500 46.000 97.800 1.042.052

113.780 18.615

132.395

1.074.352

836.176 68.412 46.107 103.289 1.073.097

1.053.984

27.119-

20.368

14.000

17.773

13.119-

38.141

47

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 VAN DE VERENIGING

2013

Begroting 2013

2012

Baten Ouderbijdragen Ledencontributies Collecten kerken/donaties/giften Bijdrage leerlingenvervoer Baten inzake woningen

10.080 8.550 663 6.424

Totaal baten

Lasten Representatiekosten Lasten leerlingenvervoer Lasten inzake woningen Afschrijvingen

Totaal lasten


Netto resultaat

10.000 6.800 3.400 5.800 25.717

4.494 280

10.885 6.945 670 9.596 6.400 26.000

1.000 5.800 -

34.496

29.092 4.393 280

4.774

6.800

33.765

20.942

19.200

731

4.717

-

5.517

25.660

19.200

6.249

* Specificatie In de verenigingslasten zijn de 'afschrijvingen' meegenomen. Bij de toelichting op de staat van baten en lasten op pagina 14 zijn deze, onder afschrijvingen pagina 14, inzichtelijk gemaakt.

48

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2013 VAN DE PEUTERSPEELZAAL

2013

Baten bijdragen peuterspeelzaal

Begroting 2013

8.260

2012

-

-

Totaal baten

8.260

-

-

Netto resultaat

8.260

-

-

49

JAARVERSLAGGEVING Vereniging tot het verstrekken van christelijk basisonderwijs op Gereformeerde Grondslag. te OPHEUSDEN

Recommend Documents