Jaarverslag Leerplicht
Schooljaar 2012-2013
Gemeente Velsen
1
2
Inhoudsopgave Inleiding
5
Hoofdstuk 1: Het Kader
6
1.1 Wettelijk kader 1.2 Beleidsmatig kader 1.3 Verantwoordelijkheden geregeld in de Leerplichtwet Hoofdstuk 2: De uitvoering van de leerplichttaken
9
2.1 Kerntaken van de leerplichtambtenaar 2.2 Registratie Hoofdstuk 3: Beschrijving van de leerplichtorganisatie 12 3.1 Bezetting Leerplicht Velsen 3.2 Netwerk Leerplicht Velsen 3.2.1 Scholen 3.2.2 Zorgadviesteams (ZAT) en zorgteams primair onderwijs 2.2.3 Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland en samenwerkingsverband PO IJmond 3.2.4 Regionaal Overleg Leerplichtambtenaren (ROL) 3.2.5 Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en Verwijsindex 3.2.6 Verwijs Index Risicojongeren 3.2.7 HALT Kennemerland 3.2.8 Veiligheidshuis 3.2.9 Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg en AMK 3.2.10 INGRADO 3.3 Neventaken 3.3.1 Beleidstaken leerplicht 3.3.2 Aandachtsfunctionaris Huiselijk Geweld en Kindermishandeling 3.3.3 Coördinatieteam Integraal toezicht en handhaving Hoofdstuk 4: Feiten en cijfers
18
4.1 Verzuimmeldingen 4.2 Proces-verbaal 4.3 Vrijstellingen 4.4 Kwalificatieplichtigen in het MBO 4.5 Overstapmonitor Bijlage: Brief aan de schoolleiding
3
4
Inleiding Met dit jaarverslag wordt voldaan aan de wettelijke verplichting de gemeenteraad te informeren over het in de gemeente Velsen gevoerde leerplichtbeleid voor het schooljaar 2012-2013. Volgens de Leerplichtwet 1969 is een leerling verplicht om naar school te gaan vanaf de eerste lesdag van de maand volgend op de maand waarin het kind 5 jaar wordt. Deze verplichting om naar school te gaan houdt op zodra de leerling 18 jaar is geworden. Van 18 tot 23 jaar wordt de jongere, indien hij nog geen startkwalificatie behaald heeft (minimaal MBO niveau 2 of HAVO diploma), nog gevolgd en zo nodig begeleid door medewerkers van het RMC (Regionaal Meld-en Coördinatiefunctie). Dit omdat de overheid er naar streeft zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie te laten behalen. De inschrijvingsplicht en bezoekplicht staan geformuleerd in de leerplichtwet. In artikel 2 staat de essentie van de Leerplichtwet 1969: “de ouders (of feitelijke verzorgers) zijn verplicht ervoor te zorgen dat de jongere als leerling van een school is ingeschreven en deze school na inschrijving volgens het rooster bezoekt”. In artikel 16 van de Leerplichtwet 1969 staat dat “naleving van de wet is opgedragen aan burgemeester en wethouders. Zij wijzen daartoe één of meer ambtenaren aan”. De gemeente Velsen legt in de aanpak van verzuim de nadruk op een maatschappelijke benadering. Dit houdt in dat de leerplichtambtenaren bij elke verzuimmelding onderzoek doen naar de achtergrond van het verzuim en hun acties hierop afstemmen. Dit gebeurt ondermeer door multidisciplinaire overleggen, waar mogelijk samen met de leerling en/of ouders.
Opbouw van het jaarverslag Het jaarverslag bestaat uit vier hoofdstukken. Hoofdstuk 1 geeft een beschrijving van het kader waarbinnen de leerplichtambtenaar werkt, de Leerplichtwet en de daarin benoemde voornaamste verantwoordelijkheden en kerntaken van de leerplichtambtenaar. Ook wordt aandacht besteed aan de wetswijziging die de kwalificatieplicht toevoegde aan de Leerplichtwet. Hoofdstuk 2 geeft een beeld van de belangrijkste taken van de leerplichtambtenaar. Deze spitsen zich vooral toe op controle en handhaving op de verschillende vormen van verzuim, het afgeven van vrijstellingen en vervangende leerplicht. Daarnaast wordt er nader ingegaan op de uitvoering van de leerplichtregistratie. Hoofdstuk 3 beschrijft de wijze waarop leerplicht in Velsen georganiseerd is, de samenwerking met de ketenpartners en de overlegvormen. Hoofdstuk 4 geeft een overzicht van de feiten en de cijfers.
5
Hoofdstuk 1 Het kader Op basis van de Leerplichtwet hebben de leerplichtambtenaren een zorgtaak, een preventieve taak en een handhavende taak naar jongeren, ouders/verzorgers (verder te noemen ‘ouders’) en scholen.
1.1 Wettelijk kader De gemeente heeft de verantwoordelijkheid voor het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet. Zij moet ervoor zorgen dat alle leerplichtigen, woonachtig in de gemeente, ook daadwerkelijk aan het onderwijs deelnemen. De Leerplichtwet biedt het kader voor deze bescherming van het recht op onderwijs dat voor elk kind geldt. De Leerplichtwet bepaalt dat jongeren volledig leerplichtig zijn vanaf de eerste dag van de maand volgend op de maand waarin zij 5 jaar zijn geworden tot en met het schooljaar waarin zij 16 jaar worden. Naast de volledige leerplicht kent de Leerplichtwet vanaf 1 augustus 2007 ook de kwalificatieplicht. Jongeren zijn kwalificatieplichtig vanaf de dag volgend op de dag dat de volledige leerplicht eindigt. De kwalificatieplicht duurt tot de 18e verjaardag of zoveel eerder als de jongere een startkwalificatie behaalt. Een startkwalificatie is een diploma van HAVO, VWO of MBO niveau 2 of hoger. De jongere is verplicht voltijds onderwijs te volgen, behalve als hij een leerwerkovereenkomst heeft. In dat geval volgt hij naast zijn werk één tot twee dagen onderwijs aan een opleiding die gekoppeld is aan de leerwerkovereenkomst. De kwalificatieplicht volgt aansluitend op de volledige leerplicht en valt nog onder het werkveld van de leerplichtambtenaren tot aan de 18e verjaardag. Indien een jongere op zijn/haar 18e verjaardag geen startkwalificatie heeft, wordt de jongere door de leerplichtambtenaar gemeld bij de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC).
1.2 Beleidsmatig kader Leerplichtbeleid maakt onderdeel uit van het gemeentelijk beleid. De beleidskaders die richting geven aan de uitvoering van de leerplicht in Velsen zijn: •
WMO beleidsplan, prestatieveld 2, de preventieve ondersteuning jeugd en jongeren en ouders met opvoedingsondersteuning
•
Lokaal onderwijsbeleid dat in samenwerking met het onderwijsveld via de Lokale Educatieve Agenda wordt vorm gegeven.
•
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), bij de vorming van het centrum heeft de samenwerking met de Zorg Advies Teams (ZAT) extra aandacht.
•
Leerplicht is één van de deelnemers aan het Convenant “Aanpak ongeoorloofd schoolverzuim 2009 e.v.” Andere deelnemers zijn onder andere justitie en HALT.
6
Ambtsinstructie Op grond van de Leerplichtwet (artikel 16, lid 4) stelt het college van burgemeester en wethouders een instructie vast voor de leerplichtambtenaren, de zogenaamde ambtsinstructie. Hierin wordt aangegeven op welke wijze de leerplichttaken worden vervuld, bijvoorbeeld de afhandeling van ongeoorloofd verzuim. Ook staat in de ambtsinstructie met welke frequentie overleg wordt gevoerd en hoe wordt samengewerkt met regiogemeenten en hoe en met welke instellingen wordt samengewerkt. De ambtsinstructie is herzien in augustus 2012.
1.3 Verantwoordelijkheden geregeld in de Leerplichtwet De Leerplichtwet is duidelijk over de verantwoordelijkheden die liggen bij diverse partijen. Zo zegt de wet over de verantwoordelijkheid ten aanzien van het schoolbezoek van leerplichtige jongeren: • De ouders zijn verplicht ervoor te zorgen dat hun leerplichtige kind ingeschreven wordt bij een school/onderwijsinstelling en deze ook daadwerkelijk bezoekt; • De jongere is vanaf zijn 12e verjaardag ook zelf verantwoordelijk voor geregeld schoolbezoek. Op grond van de Leerplichtwet zijn schooldirecteuren verantwoordelijk voor: • Het voeren van een adequate verzuimregistratie; • Het doen van meldingen van ongeoorloofd verzuim van leerlingen aan de woongemeente van de leerling bij verzuim vanaf 16 uur in 4 weken of wanneer zij zich zorgen maken; • Het doen van meldingen van in- en uitschrijvingen van leerlingen aan de woongemeente van de leerling binnen de daarvoor geldende wettelijke termijn (binnen 7 dagen); • Het verlenen van verlof wegens gewichtige omstandigheden tot en met 10 schooldagen en het verlenen van extra vakantieverlof voor maximaal 10 schooldagen (eenmalig) met inachtneming van de wettelijke kaders; • Het melden van verwijdering van leerlingen bij de leerplichtambtenaar van de woongemeente binnen de daarvoor geldende termijnen (terstond). De school die verwijdert, heeft een inspanningsverplichting om een andere school te vinden voor de verwijderde leerling; • Het doen van opgave van de omvang van het verzuim aan de eigen school aan de minister van O.C. en W. De leerplichtambtenaar heeft vanuit de Leerplichtwet verantwoordelijkheden ten aanzien van: • Het behandelen van schoolverzuim, vaak in samenwerking met ketenpartners. Indien nodig kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden; • Het behandelen van aanvragen voor vrijstellingen; • Het behandelen van aanvragen voor vervangende leerplicht; • Het verlenen van verlof wegens gewichtige omstandigheden van meer dan 10 schooldagen; • Het doen van opgave omtrent de omvang en behandeling van verzuim in de eigen gemeente aan de minister van O.C. en W.; • Het maken van een jaarverslag omtrent het gevoerde beleid en de resultaten hiervan.
7
Wijziging Leerplichtwet 1969 m.b.t. de rol van de Inspectie voor het Onderwijs Vanaf 1 januari 2012 is de gewijzigde Leerplichtwet 1969 in werking getreden. Door de wijziging van de Leerplichtwet 1969 wordt het toezicht op naleving van de Leerplichtwet 1969 door het hoofd van de school of instelling overgeheveld van de gemeente naar de inspectie. Daarnaast worden onder meer de volgende veranderingen doorgevoerd: • De meldtermijnen voor langdurig ongeoorloofd verzuim worden geharmoniseerd tot een termijn van vier weken. Dit valt onder het regime van de Leerplichtwet 1969 en de RMC-wetgeving in de onderwijswetten. De meldtermijn van de Leerplichtwet is per 1 augustus 2009 al vereenvoudigd en geharmoniseerd tot een termijn van totaal zestien uur ongeoorloofd verzuim in een periode van vier opeenvolgende lesweken. • Scholen worden verplicht hun verzuimbeleid op te nemen in de schoolgids dan wel de onderwijsovereenkomst, afhankelijk van de onderwijssector. • Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet door scholen verschuift van de leerplichtambtenaar naar de Inspectie van het onderwijs. De leerplichtambtenaar heeft een signalerende functie. • De strafrechtelijke strafbepaling jegens ‘hoofden’ van scholen wordt vervangen door een bestuurlijke boete. De bestuurlijke boete bedraagt maximaal €1.000,- per overtreding, met een maximum van €100.000,- per schooljaar.
8
Hoofdstuk 2 Uitvoering van de leerplichttaken 2.1 Kerntaken van de leerplichtambtenaar A. Maatschappelijke zorgtaak In het kader van deze kerntaak om (dreigend) ongeoorloofd schoolverzuim te voorkomen en terug te dringen vervult de leerplichtambtenaar zowel een preventieve als curatieve rol. In de preventieve rol heeft de leerplichtambtenaar de wettelijke taak aan betrokken partijen voorlichting te geven en overleg te plegen. Verzuim of dreigend verzuim is vaak een signaal voor dieper liggende problematiek. Bij het zoeken naar oplossingen voor het verzuimgedrag (curatieve rol) werkt de leerplichtambtenaar daarom veelvuldig samen met de scholen, jeugdhulpverleningsinstanties, politie en het Openbaar Ministerie. Hierbij vervult de leerplichtambtenaar een schakelrol. Door deelname aan de zorgadviesteams (ZAT) van scholen wordt de leerplichtambtenaar al in een vroeg stadium betrokken bij verzuimproblemen. De kwalificatieplicht is een van de maatregelen die de Rijksoverheid heeft ingesteld om schooluitval van jongeren tegen te gaan en de kansen van startende jongeren op de arbeidsmarkt te vergroten. Het doel is meer jongeren met een diploma van school te laten gaan en het aantal voortijdig schoolverlaters verder terug te dringen.
B. Controlerende en handhavende taak In het kader van deze kerntaak controleert de leerplichtambtenaar of ouders en jongeren de hen door de Leerplichtwet opgelegde verplichtingen nakomen. Hierbij gaat het met name om de verplichting een leerplichtige jongere in te schrijven op een school en het bezoeken van deze school. Wordt een leerplichtige jongere niet ingeschreven op een school, dan kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden tegen de ouders. We spreken hier van absoluut verzuim. Daarnaast kan de leerplichtambtenaar handhavend optreden wanneer een jongere relatief verzuimt. Er is sprake van relatief verzuim wanneer een ingeschreven leerplichtige jongere ongeoorloofd les- of praktijktijd verzuimt. Relatief verzuim wordt onderverdeeld naar: • Signaalverzuim • Zorgwekkend verzuim • Luxe verzuim Signaalverzuim is kortdurend verzuim, minder dan drie aaneengesloten dagen. Dit verzuim komt vaak voort uit gezinsproblematiek of sociaal-emotionele problemen. De school handelt dit ongeoorloofde verzuim doorgaans zelf af, maar kan ook de leerplichtambtenaar informeren. Zorgwekkend verzuim is verzuim van vanaf 16 uur in vier weken. Dit verzuim moet door de school aan de leerplichtambtenaar worden gemeld. Deze zal in overleg met de school actie ondernemen Luxe-verzuim betreft vakantie buiten de schoolvakanties om. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de ouders.
9
C. Taak rondom vervangende leerplicht, vrijstelling en verlof De verzoeken voor vervangende leerplicht, vrijstelling of verlof komen doorgaans van ouders en jongeren. De leerplichtambtenaar neemt deze verzoeken in behandeling, bekijkt ze in het licht van de wettelijke kaders en hoort eventueel ouders en jongeren. Hierna neemt de leerplichtambtenaar een besluit en handelt het verzoek verder af. •
Vervangende leerplicht (artikel 3a en 3b en artikel 15 van de Leerplichtwet) Ouders kunnen, met instemming van de school, een beroep doen op vervangende leerplicht wanneer hun kind niet geschikt is voor volledig dagonderwijs. De jongere kan dan naast theorielessen ook praktijktijd (stage) gaan volgen.
•
Vrijstelling (artikel 5 onder a, 5 onder b en 5 onder c van de Leerplichtwet) De Leerplichtwet kent diverse gronden voor vrijstelling van inschrijving. Al deze vrijstellingen dienen aangevraagd te worden bij de leerplichtambtenaar. a. lichamelijke of psychische gronden Op grond van lichamelijke op psychische ziekte is een jongere ongeschikt voor schoolbezoek. Bij de vrijstellingsaanvraag wordt een rapport van de behandelend arts of psycholoog gevoegd. Dit wordt doorgezonden naar de GGD die op basis daarvan de leerplichtambtenaar van een advies voorziet. b. overwegende bedenkingen tegen de richting van het onderwijs Wanneer ouders bedenkingen hebben tegen de richting van alle scholen die binnen redelijke afstand van de woning liggen dient een aanvraag bij leerplicht te worden ingediend voor vrijstelling van inschrijving. c. inschrijving bij een school in het buitenland Wanneer ouders hun kind in het buitenland naar school willen laten gaan dienen zij een vrijstellingsverzoek te doen. Dit dient vergezeld te gaan van een bewijs van inschrijving van de jongere en eventueel in een later stadium een bewijs dat deze de school ook daadwerkelijk bezoekt.
•
Verlof (artikel 11 onder f en 11 onder g van de Leerplichtwet) De Leerplichtwet kent een tweetal artikelen rondom verlof waarmee de leerplichtambtenaar regelmatig te maken krijgt: 11 f. vakantieverlof Het toekennen of afwijzen van aanvragen voor vakantieverlof tot en met 10 dagen ligt bij de schooldirecteur. Vakantieverlof is volgens de wet alleen mogelijk wanneer vanwege de specifieke aard van het beroep van één van de ouders een gezinsvakantie alleen buiten de schoolvakanties mogelijk is. Hier wordt uitgegaan van een gezinsvakantie van twee weken. De schooldirecteur kan bij twijfel over toekennen of afwijzen van verlof, advies inwinnen bij de leerplichtambtenaar. De uiteindelijke beslissing wordt door de schooldirecteur genomen. 11g. verlof op basis van gewichtige omstandigheden Het toekennen of afwijzen van aanvragen voor verlof op basis van gewichtige omstandigheden tot en met 10 dagen ligt bij de schooldirecteur. De leerplichtambtenaar beoordeelt alleen de aanvragen van meer dan 10 dagen. Hierbij gaat het om omstandigheden die buiten de wil van ouder en kind liggen. Bij een aanvraag voor verlof van meer dan 10 dagen gaat het doorgaans om een medische of sociale indicatie.
De schooldirecteuren van Midden- en Zuid-Kennemerland hebben in juni 2013 een brief ontvangen waarin informatie wordt gegeven over de regelingen omtrent verlof. Bijgesloten was een overzicht verlofregeling voor ouders. (zie bijlage)
10
2.2 registratie Een correcte en volledige leerplichtadministratie is noodzakelijk voor een goed inzicht en overzicht van in- en uitschrijvingen en verzuimmeldingen en is de basis voor een integrale aanpak van het schoolverzuim. De leerplichtadministratie heeft tot taak het verzamelen, registreren en muteren van de gegevens van alle leerplichtigen, verrichten van administratieve werkzaamheden voor de leerplichtambtenaar, telefonische behandeling en de eerste correspondentie met ouders over het absoluut verzuim. Vanaf januari 2007 is de leerplichtadministratie organisatorisch ondergebracht bij het Bureau Centrale Administratie RMC en Leerplicht (CAReL). Gelijktijdig hiermee is ook een nieuw registratiesysteem voor leerplicht en RMC operationeel geworden. De basis voor de informatie in dit systeem zijn de Gemeentelijke Basis Administratiegegevens (GBA-gegevens) van alle 0-tot 23-jarigen van de negen aangesloten gemeenten (Haarlem, Velsen, Beverwijk, Heemskerk, Haarlemmerliede, Bloemendaal, Zandvoort, Uitgeest en Heemstede). Scholen zijn verplicht om “vermoedelijk ongeoorloofd schoolverzuim” vanaf 16 uur per 4 weken en “voortijdig schoolverlaten” te melden bij de woongemeente van de jongere. In het werkgebied van CAReL, de regio Midden- en Zuid Kennemerland, worden deze meldingen tot einde schooljaar gedaan via het digitale meldingenscherm van CAReL. Vervolgens worden de meldingen in het geautomatiseerde systeem toegekend aan de betreffende leerplichtambtenaar of RMC-trajectbegeleider. Vanaf het schooljaar 2009-2010 worden de verzuimmeldingen van het voortgezet onderwijs en MBO gedaan via het verzuimloket van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). DUO zet deze gegevens door naar CAReL. De afhandeling binnen CAReL blijft gelijk. Er zijn plannen om ook de verzuimmeldingen van het primair onderwijs en speciaal onderwijs via DUO te laten lopen. Op dit moment worden deze nog rechtstreeks bij Bureau CAReL gemeld. Vanaf het schooljaar 2012/2013 zijn wij begonnen met het registreren van de thuiszitters. Thuiszitters zijn leerlingen met schoolbinding, die langer dan vier weken thuiszitten. Doel is deze leerlingen vroegtijdig in beeld te krijgen, zicht te krijgen op welke oplossingen ingezet worden en meer grip te krijgen op het zo snel mogelijk ingrijpen op het ‘thuis zitten’. Het ZAT overleg is een van de plekken waarin dit ook met de scholen wordt besproken. De leerplichtambtenaar houdt scherp in de gaten welke acties nodig zijn en initieert deze zo nodig.
11
Hoofdstuk 3 Beschrijving van de leerplicht organisatie 3.1 Bezetting Leerplicht Velsen De leerplichtambtenaren maken deel uit van de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. De formatie leerplicht in de gemeente Velsen bedraagt 1,88 fte. Deze is verdeeld over drie leerplichtambtenaren. Twee van hen werken 24 uur per week en één 20 uur per week. Alle leerplichtambtenaren zijn in het bezit van een BOA bevoegdheid.
3.2 Netwerk Leerplicht Velsen Schoolverzuim en schooluitval zijn zoals al eerder aangegeven, problemen die nauw verweven zijn met maatschappelijke vraagstukken, zoals werkloosheid, criminaliteit, veiligheid, verslaving en armoede. Daarnaast neemt de dynamiek en diversiteit van de samenleving steeds verder toe. Het is daarom van groot belang dat het volgen van jongeren integraal wordt aangepakt en de samenwerking tussen alle betrokken partijen een hoge prioriteit heeft. Leerplicht werkt dan ook intensief samen met scholen en onderwijsinstellingen, leerplichtambtenaren van andere gemeenten en de partijen uit de ketenorganisatie (Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg, Jeugdreclassering, (jeugd)GGZ, Politie en justitie (Openbaar Ministerie) bij het zoeken naar gerichte oplossingen. 3.2.1 De scholen De scholen in de gemeente Velsen zijn: Primair onderwijs (per schoolbestuur): Stichting Openbaar Primair Onderwijs IJmond (OPOIJ): Bosbeekschool De Vliegende Hollander Brederode Daltonschool De Vuurtoren De Duinroos De Pleiaden Jan Campertschool De Boekanier (speciaal basisonderwijs) De Molenweid Stichting Bijzonder Basisonderwijs Velsen (BBV): De Beekvliet Fransiscus De Klipper Het Kompas De Zandloper Parnassia De Rozenbeek De Toermalijn Stichting Fedra: De Westbroek De Triangel
De Hoeksteen
Vereniging voor Gereformeerd Primair Onderwijs-West Nederland: Het Anker
12
Aloysiusstichting: Het Molenduin (SO) Voortgezet onderwijs (per schoolbestuur): Stichting Dunamare: Duin en kruidberg Mavo (vmbo-t) Ichthus Lyceum (gymnasium, atheneum, havo) Vellesan College (atheneum, havo, vmbo-t, vmbo-beroepsgericht lwoo) Technisch en Maritiem College (vmbo-beroepsgericht lwoo) Tender College IJmuiden (vmbo, lwoo en pro) Onderwijsstichting Zelfstandig Gymnasia: Gymnasium Felisenum (gymnasium) Aloysiusstichting: Het Molenduin (VSO) MBO (per schoolbestuur): ROC NOVA College: Maritieme Academie (mbo) 3.2.2 Zorgadviesteams (ZAT) en zorgteams primair onderwijs Er wordt veel waarde gehecht aan een goede samenwerking met de scholen. Om deze samenwerking zo goed mogelijk te laten verlopen hebben alle scholen in Velsen een vaste leerplichtambtenaar als contactpersoon. Het ZAT is een multidisciplinair overlegorgaan, georganiseerd vanuit de scholen, dat bestaat uit een zorgcoördinator vanuit de school en externe deskundigen ( zoals leerplichtambtenaar, schoolmaatschappelijk werk, politie, schoolarts en Bureau Jeugdzorg). Op alle VO en MBO scholen in Velsen vindt een gestructureerd ZAT overleg plaats waaraan de leerplichtambtenaren deelnemen. In het primair onderwijs hebben de scholen allen een zorgteam. Deze zorgteams werken in een kleine samenstelling van de directeur, leerkracht en de intern begeleider, op afroep aangevuld met de schoolarts, leerplichtambtenaar en/of schoolmaatschappelijk werk. 3.2.3 Samenwerkingsverband VO Zuid-Kennemerland en Samenwerkingsverband PO IJmond Scholen voor voortgezet onderwijs hebben zich conform de wet op het voortgezet onderwijs georganiseerd in regionale samenwerkingsverbanden (SWV-VO). In deze samenwerkingsverbanden werken de scholen voor voortgezet onderwijs samen aan de verbetering van de zorg aan leerlingen die extra begeleiding nodig hebben. De scholen van een samenwerkingsverband hebben de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de leerlingen en hun zorgvragen.
13
Vooruitlopend op de invoering van Passend Onderwijs, is het samenwerkingsverband bezig de huidige diversiteit aan opvang- en begeleidingsvoorzieningen te stroomlijnen. In de regio zijn er twee Reboundvoorzieningen, leerwerkprojecten, stagetraject Rotonde, Kansgroepen, Op de Rails, Herstart, MBO-niveau 1, ambulante begeleiding, speciaal onderwijs, enz. die eigen toelatingscommissies met verschillende aanmeldformulieren hebben. Om hier eenheid in te brengen is er sinds het schooljaar 2011-2012 een centrale meldplaats: het schakelloket, dat bemand wordt door een verwijsconsulent. De functies van het schakelloket zijn: 1. plek voor aanmelden en verwijzen naar een passende onderwijsvorm/voorziening in de regio of daarbuiten. Kennis en expertise hiervoor is aanwezig in het schakelloket en ter beschikking van de scholen 2. bijzondere casussen oppakken 3. opschaling realiseren 4. thuiszitters voorkomen en oppakken 5. in kaart brengen of de zorgstructuur van de scholen het gewenste resultaat heeft 6. onafhankelijke rol in het vervullen van de zorgplicht voor scholen, daar waar scholen er niet uitkomen 7. Deze rol ook voor ouders vervullen 8. adviesfunctie aan de scholen plus betrokkenheid, expertise, kennis, netwerk, sociale kaart etc. 9. herindiceren wanneer dat aan de orde is in de stelselwijziging 10. transparante toewijzingssystematiek ontwikkelen en hanteren 11. beslissen over toelating tot cluster 3- en 4-scholen 12. signaleren of het aanbod dekkend is De leerplichtambtenaren hebben op casusniveau regelmatig contact met de verwijsconsulent van het Schakelloket. Daarnaast werken de leerplichtambtenaren en de verwijsconsulent nauw samen waar het gaat om het in beeld brengen en houden van thuiszitters. Op dit moment is in voorbereiding dat de samenwerkingsverbanden PO Velsen en PO IJmond Noord samengevoegd gaan worden. 3.2.4 Regionaal Overleg Leerplichtambtenaren (ROL) Het regionaal overleg leerplichtambtenaren heeft als doel meer eenduidigheid in de werkwijze te bereiken. In dit overleg wordt informatie uitgewisseld en gediscussieerd over actuele onderwerpen die van belang zijn voor het adequaat uitvoeren van de Leerplichtwet. Daarnaast is het ROL de plek om de signalen die de leerplichtambtenaren opvangen, uit te wisselen en hier eventueel actie op te ondernemen. Dit overleg heeft het afgelopen schooljaar 4 maal plaats gevonden met de leerplichtambtenaren van Midden- en Zuid-Kennemerland.
14
3.2.5 Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Het CJG IJmond is een samenwerkingsverband van organisaties binnen de jeugdgezondheidszorg, jeugdhulpverlening, maatschappelijk werk, welzijn, onderwijs en de gemeenten Velsen, Beverwijk, Heemskerk en Uitgeest. Het doel van het CJG is dat snel, goed en gecoördineerd advies en hulp op maat wordt geboden (1 gezin, 1 plan). Er zijn 5 inlooppunten binnen de IJmond, waarvan 2 in Velsen. In maart 2011 is het inlooppunt in Velserbroek geopend, in november 2011 volgde het inlooppunt in IJmuiden. In mei 2012 is het ZOR (zorgoverleg risicojeugd) van start gegaan. Hierin wordt een verbinding gelegd tussen de zorgstructuur CJG en de zorgstructuur risicojeugd. In het ZOR wordt casuïstiek besproken vanuit drie ingangen: opgeschaalde casuïstiek uit de basis CJG zorgstructuur, casuïstiek uit het veiligheidshuis en de casuïstiek n.a.v. signalen vanuit het kernteam aanpak risicojeugd. De leerplichtambtenaren nemen op afroep deel aan het ZOR. 3.2.6 Verwijs Index Risicojongeren De Verwijs Index Risicojongeren (VIR) is een informatiesysteem dat risicomeldingen van organisaties en gemeenten (leerplicht) over jeugdigen tot 23 jaar bij elkaar brengt. Het systeem registreert of iemand is aangemeld door een organisatie in de jeugdketen. Bij meer dan één melding over een kind, door verschillende organisaties, worden de meldende organisatie via de mail geïnformeerd, zodat afstemming tussen professionals over de zorg aan jeugdigen eenvoudig en vroegtijdig tot stand kan komen. Het systeem legt geen inhoudelijke dossierinformatie vast. In het schooljaar 2012-2013 hebben de leerplichtambtenaren in Velsen 21 meldingen gedaan in de verwijsindex. Bij meer dan de helft van deze meldingen heeft dit geleid tot een match met andere organisaties, heeft er afstemming plaatsgevonden en is er een plan van aanpak opgesteld. 3.2.7 HALT Kennemerland De leerplichtambtenaar kan bij verzuim, na de jongere een (schriftelijke) waarschuwing te hebben gegeven, overgaan tot een verwijzing naar HALT Kennemerland of het opstellen van een proces-verbaal. Voor een HALT- afdoening komen uitsluitend signaalverzuim en zorgwekkend verzuim in aanmerking. De doelgroep leerlingen is tussen de 12 en 18 jaar, zonder of met weinig achterliggende problematiek. Dit is vastgelegd in het convenant Aanpak ongeoorloofd schoolverzuim 2009 e.v. 3.2.8 Veiligheidshuis In 2009 is in de regio Kennemerland het Veiligheidshuis van start gegaan. Doel van het Veiligheidshuis is het vergroten van de veiligheid in de regio door intensieve samenwerking in en tussen de justitiële keten en de zorgketen. Eén van de doelgroepen is de groep jongeren die met politie in aanraking komt. Leerplicht vormt hierbij een belangrijke schakel tussen zorg en justitie.
15
Vanaf 1 mei 2013 is er binnen het veiligheidshuis Kennemerland één breed jeugdoverleg gerealiseerd waarin alle aangemeld complexe casussen die betrekking hebben op minderjarigen bekeken worden en op basis waarvan acties uitgezet worden of een individueel casusoverleg wordt georganiseerd. De leerplichtambtenaar is op afroep bij dit overleg aanwezig. 3.2.9 Raad voor de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg en AMK Wanneer de leerplichtambtenaar een proces-verbaal zorgwekkend verzuim opmaakt, gaat hiervan een kopie naar de Raad voor de Kinderbescherming. Deze brengt na onderzoek een advies uit aan de jeugdofficier of kinderrechter. Vanuit een proces-verbaal kan begeleiding vanuit Bureau Jeugdzorg worden opgelegd. Het gaat hierbij in de meeste gevallen om begeleiding vanuit de afdeling Jeugdreclassering. Wanneer de leerplichtambtenaar zich ernstige zorgen maakt om een leerling kan deze besluiten een melding te doen bij het Advies en meldpunt Kindermishandeling (AMK). In het afgelopen schooljaar heeft de leerplichtambtenaar 1 keer een AMK melding gedaan. 3.2.10 INGRADO De gemeente Velsen is lid van INGRADO, de landelijke beroepsvereniging van leerplichtambtenaren. INGRADO is actief in de profilering en professionalisering van het vak van de leerplichtambtenaar en de RMC-medewerker. Zij werkt samen met de Vereniging van de Nederlandse Gemeenten (VNG) en adviseert het Rijk. INGRADO voert overleg met het ministerie van OCW op het gebied van leerplicht. INGRADO heeft drie hoofdfuncties: • ledenservice (ledenvragen, juridisch advies en ondersteuning, website, Ingrado Magazine, publicaties, uitwisseling good practices, formats, faciliteren rayonactiviteiten, informatiebijeenkomsten enzovoort) • beleid en strategie (uitvoeren van c.q. deelnemen aan projecten of pilots, geven van gevraagd en ongevraagd advies aan overheden en ketenpartners, deelname aan landelijke overleggen, aansluiting zoeken en onderhouden bij landelijke ketenpartners, publicaties enzovoort) • kennis en onderzoeken (verzamelen en ter beschikking stellen van relevante kennis, initiëren van, deelnemen aan of uitvoeren van onderzoek). De leerplichtambtenaren maken regelmatig gebruik van de ledenservice. 3.3 Neventaken 3.3.1 beleidstaken leerplicht
Een van de leerplichtambtenaren neemt deel aan het regionale beleidsmatige overleg leerplicht en RMC, de regiegroep RMC. Daarnaast houdt zij zich samen met de beleidsmedewerker jeugd bezig met de ontwikkelingen rond om de regionale samenwerking en de gemeenschappelijke regeling.
16
In 2011 is de wens vanuit de regio zuid- en midden Kennemerland uitgesproken om mogelijkheden tot samenwerking dan wel regionalisering op het gebied van leerplicht en RMC te onderzoeken. De centrumgemeente, Haarlem, heeft onderzoeksbureau DENSA in de arm genomen om dit onderzoek uit te voeren en een plan op te stellen. De huidige stand van zaken is, dat er een gemeenschappelijk regeling in voorbereiding is, opgebouwd uit drie percelen:1. Bureau CAReL, 2. leerplichttaken en 3. RMC. De gemeenten in midden-Kennemerland hebben aangegeven alleen deel te willen nemen aan perceel 1 en 3. De uitvoering van de leerplichttaken in Velsen verlopen naar alle tevredenheid en wil de gemeente graag lokaal blijven uitvoeren. 3.3.2 Aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling Op 1 juli 2013 is de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van kracht geworden. De meldcode verplicht gemeenten en andere organisaties om afspraken te maken wat te doen bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. In de gemeente Velsen zijn in het afgelopen jaar hiertoe 5 aandachtsfunctionarissen opgeleid, waaronder 2 leerplichtambtenaren. De 5 aandachtsfunctionarissen geven samen met de beleidsmedewerker die dit onderwerp in zijn takenpakket heeft vorm aan deze taak. De twee leerplichtambtenaren hebben hiervoor in september 2012 de training aandachtsfunctionaris gevolgd en nemen regelmatig deel aan netwerk- en verdiepingsbijeenkomsten. 3.3.3 Coördinatieteam Integraal Toezicht en handhaving Sinds april 2013 bestaat binnen de gemeente Velsen het Coördinatieteam Integraal Toezicht en Handhaving. Een van de leerplichtambtenaren neemt hieraan deel vanuit de wettelijke taak actie te ondernemen wanneer blijkt dat een leerplichtige inwoner van Velsen niet staat ingeschreven bij een onderwijsinstelling. Voor leerplicht ligt de focus op delen van informatie binnen de organisatie en afstemmen in de samenwerking.
17
Hoofdstuk 4 Feiten en cijfers
4.1 Verzuimmeldingen Velsen telt in het schooljaar 2012-2013 10.703 leerplichtige jongeren. Dit zijn 62 leerlingen minder dan het schooljaar ervoor.
Aantal leerplichtige leerlingen Velsen per schooljaar 12000 11500 aantal leerplichtige leerlingen Velsen
11000 10500 10000 2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
Aantal verzuimmeldingen vanuit scholen in 2012-2013: 274. Vorig schooljaar waren dit er 326.
Verzuimmeldingen totaal per schooljaar 350 300 250 200 150 100 50 0
aantal verzuimmeldingen
2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
18
2012-2013
Verzuimmeldingen op onderwijstype 39
2
10 73
28
122
Primair onderwijs MBO
VMBO SO/VSO/SBO
HAVO/VWO Praktijk Onderwijs
Verzuimmeldingen op onderwijstype per schooljaar 150 Primair onderwijs VMBO HAVO/VWO MBO (V)SO/SBO Praktijk Onderwijs
100 50 0 2010-2011 2011-2012 2012-2013
19
Verzuimmeldingen op sekse 300 Jongens Meisjes Totaal
200 100 0 Jongens
160
Meisjes
114
Totaal
274
Verzuimmeldingen op sekse per schooljaar 250 200 150
jongens
100
meisjes
50 0 2008-2009
2009-2010
2010-2011
2011-2012
2012-2013
Verzuimmeldingen op type verzuim 300 250 200 150 absoluut verzuim luxe verzuim
100
signaal/zorgwekkend verzuim
50 0 absoluut verzuim
15
luxe verzuim
18
signaal/zorgwekkend verzuim
256
20
Verzuimmeldingen op type verzuim per schooljaar 300 250 200 150 100 50 0
absoluut verzuim luxe verzuim signaal/ zorgwekkend verzuim 20082009
20092010
20102011
20112012
20122013
Er zijn het afgelopen schooljaar 256 meldingen van signaal/ zorgwekkend verzuim gedaan. In al deze gevallen is een waarschuwingsgesprek gevoerd met de leerling en zijn/ haar ouder(s) of een waarschuwingsbrief verstuurd. Waar nodig is doorverwezen naar hulpverlening. Bij aanhoudend verzuim is proces-verbaal opgemaakt. In steeds meer gevallen wordt er gewerkt met een MDO, multidisciplinair overleg, waarbij er bij een complexe situatie op korte termijn een overleg plaatsvindt. Dit overleg vindt meestal op school plaats en wordt bijgewoond door betrokken partijen, als de leerplichtambtenaar, de verwijsconsulent van het samenwerkingsverband, eventuele hulpverlening en ouders. Ook de leerling zelf zit bij het gesprek, tenzij dit niet wenselijk is. Op deze manier kan er snel een plan gemaakt worden om de leerling weer op de rit te krijgen. Uit de praktijk blijkt dat doordat alle partijen in een vroeg stadium met elkaar aan tafel zitten, er sneller een gezamenlijk plan op tafel komt en de acties beter gevolgd kunnen worden. Niet in alle gevallen leidt dit direct tot een concrete oplossing, maar biedt het wel nieuwe inzichten en mogelijkheden. In het schooljaar 2012-2013 zijn 15 meldingen van absoluut verzuim gedaan. Twee leerlingen zijn herplaatst op een andere school. Twee jongeren zijn na GBA onderzoek uitgeschreven uit de gemeente. In de situatie van vijf jongeren loopt er nog een GBA onderzoek. Eén jongere is begeleid naar werk. Vier leerlingen staan ingeschreven op een school die niet door de Leerplichtwet 1969 erkend is (de Koers). Tegen de ouders van deze leerlingen is proces verbaal opgemaakt. Eén leerling bleek wel ingeschreven te staan op een school. De leerplichtambtenaren hebben in samenwerking met een aantal scholen voor voortgezet onderwijs de vrijdag voor de voorjaarsvakantie een controle actie gehouden. Hierbij zijn ziekmeldingen gecontroleerd door middel van een huisbezoek. We zijn bij 38 leerlingen aan de deur geweest. Uit de controle is gebleken dat ongeveer 75% van de leerlingen inderdaad ziek thuis was. In de overige gevallen is de procedure luxe verzuim gestart en hebben de ouders een waarschuwingsbrief of gesprek gekregen of is er proces verbaal opgemaakt. Bij deze actie zijn ook broertjes en zusjes op het primair onderwijs meegenomen. Wat opviel aan de deur bij ouders, is dat de meeste ouders het een goede actie vonden en dat ook de scholen positieve reacties hebben gekregen op de actie. Wellicht dat deze actie ertoe heeft bijgedragen dat het aantal verzuimmeldingen voor luxe verzuim met 40 is gedaald het afgelopen schooljaar.
21
4.2 Proces-verbaal In het schooljaar 2012-2013 zijn er door de leerplichtambtenaren van Velsen 25 processen-verbaal opgemaakt. 2 voor absoluut verzuim, 17 voor signaal/zorgwekkend verzuim en 4 voor luxe verzuim. 2 jongeren hebben een HALT afdoening gekregen. Na alle meldingen van luxe verzuim is een onderzoek ingesteld, waarbij opgemerkt dat de meldingen per kind binnenkomen en het proces-verbaal per gezin wordt opgemaakt. Bij een aantal meldingen bleek het te gaan om geoorloofd verzuim. In de andere gevallen ging het om één of een halve dag verzuim. Deze zaken zijn afgedaan met een schriftelijke waarschuwing.
Processen-verbaal 2012-2013 30
absoluut verzuim
25 luxe verzuim
20 15
signaal/zorgwekkend verzuim
10
HALT afdoening
5 0
Processen-verbaal per schooljaar 50
absoluut verzuim
40
luxe verzuim
30 signaal/ zorgwekkend verzuim HALT afdoening
20 10 0 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013
22
4.3 Vrijstellingen Er is in het schooljaar 2012-2013 6 maal een vrijstelling art. 5 onder a (op lichamelijke of psychische grond) afgegeven. In totaal wonen er dit schooljaar in de gemeente Velsen 27 jongeren met een vrijstelling 5 onder a. Een vrijstelling 5 onder a kan voor meerdere jaren achtereen worden afgegeven, soms zelfs tot de leeftijd van 18 jaar (einde leerplicht). Er is in het schooljaar 2012-2013 18 maal een vrijstelling art. 5 onder c (leerling bezoekt school buitenland) afgegeven. Dit zijn er tien minder dan vorig schooljaar. Voordat de beschikking wordt toegekend dan wel afgewezen worden ouders uitgenodigd voor een gesprek met de leerplichtambtenaar over de achtergronden van de aanvraag. Tevens worden consequenties van het volgen van het onderwijs in het buitenland besproken. Ouders wordt gevraagd om bewijs te overleggen van het feit dat de kinderen minimaal 4 maanden per jaar in Nederland verblijven. Is dit niet het geval, wordt ouders verzocht hun kinderen uit te schrijven bij de gemeente, omdat zij dan geen recht hebben op een vrijstelling. Deze werkwijze, die de leerplichtambtenaren nu sinds twee jaar voeren heeft ertoe geleid dat het aantal vrijstellingen art. 5 onder c sterk is gedaald, van 29 in schooljaar 2010-2011 tot 18 het afgelopen schooljaar. Daarnaast is 2 maal vrijstelling verleend voor art. 15 (volgen ander onderwijs). 2 maal voor art. 3a (vervangende leerplicht). Er zijn geen vrijstellingen voor art. 3b (vervangende leerplicht laatste schooljaar) afgegeven. In 22 zaken heeft de leerplichtambtenaar gedoogd. Dit onder strikte voorwaarden (onder andere dagbesteding/werk en inschrijving andere opleiding) en voor een afgebakende periode. Op verzoek van de leerplichtambtenaren in de regio Midden- en Zuid-Kennemerland hanteert het Nova College met ingang van het schooljaar 2012-2013 een gezamenlijk opgesteld protocol voor kwalificatieplichtige leerlingen die tussentijds stoppen met hun opleiding. De algemene regel is dat de leerling op school wordt opgevangen, tenzij er een andere dagbesteding is tot de start van de nieuwe opleiding. In dat geval wordt het voorgelegd aan de leerplichtambtenaar, die al dan niet toestemming geeft voor gedogen. De verantwoordelijkheid voor kwalificatieplichtige leerlingen wordt hiermee teruggelegd bij de school. Op dit moment wordt in overleg met het Nova College bekeken hoe deze werkwijze verder verbeterd kan worden. Het aantal gedoogsituaties is van 16 naar 22 gestegen. Doordat er nu betere afspraken gemaakt zijn met het Nova College hierover zijn deze leerlingen beter in beeld en kan de school de leerlingen beter begeleiden richting een andere opleiding. .
23
Vrijstellingen 2012-2013
18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Art. 5 onder a Art. 5 onder c Art. 15 Art. 3a
Art. 5 onder a
6
Art. 5 onder c
18
Art. 15
2
Art. 3a
2
Art. 3b
0
Art. 3b
Vrijstellingen per schooljaar 35 30 25 20 15 10 5 0
Art. 5 onder a Art. 5 onder c Art. 15 Art. 3a Art. 3b
2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013
24
4.4 Kwalificatieplichtigen op het MBO Het aantal verzuimmeldingen in het MBO is iets gedaald ten opzichte van vorig jaar. De contacten met de trajectbegeleiders van de MBO-opleidingen zijn geïntensiveerd. De Leerplichtambtenaren van Midden-Kennemerland zijn in overleg getreden met het ROC Nova College om de gang van zaken rond verzuim op het Nova College te verbeteren. In voorkomende gevallen vindt overleg plaats met het RMC en het UWV Werkbedrijf. Het RMC heeft verschillende trajecten ontwikkeld voor kwalificatieplichtige schooluitvallers, zoals het Jonge Moeders Traject en het WET (Werkervarings-) traject. In het afgelopen schooljaar heeft de leerplichtambtenaar hiervoor drie leerlingen aangemeld, twee voor het WET en één voor het traject Jong en Moeder. Eveneens drie leerlingen zijn aangemeld voor de sollicitatietraining van het UWV.
4.5 Overstapmonitor De overgang van het voortgezet onderwijs naar het vervolgonderwijs is voor een aantal jongeren een risicomoment, vooral van het VMBO naar het MBO. In de regio is dit al een paar jaar een speerpunt. De ouders van leerlingen in de eindexamenklas van het VMBO worden in maart aangeschreven over de kwalificatieplicht en tevens verzocht op de huidige school aan te geven wat het vervolgonderwijs gaat worden. Aan de VMBO scholen wordt verzocht melding te doen van leerlingen die niet bij vervolgonderwijs zijn aangemeld. De leerplichtambtenaar roept deze leerlingen en hun ouders op. Vorig jaar is deze actie uitgebreid met een belactie op het NOVA College waarbij de jongeren die niet aanwezig zijn op de eerste lesdag in het nieuwe schooljaar gebeld worden. Deze actie wordt voorbereid vanuit het RMC en ondersteund door de leerplichtambtenaren.
25
Bijlage Brief aan de schoolleiding Geachte heer/mevrouw, Net als in voorgaande jaren blijft het terugdringen en voorkomen van luxe verzuim hoge prioriteit houden (denk bijvoorbeeld aan extra verlof rondom de schoolvakanties). Middels deze brief willen wij uw aandacht hierop vestigen en uw medewerking vragen bij het melden van het verzuim. De leerplichtambtenaren in de regio Midden- en Zuid-Kennemerland willen allen bijgaand stuk als uitgangspunt nemen voor het (handhavings-) beleid. Zij zijn voornemens vaker en intensiever te controleren op ongeoorloofd verzuim. Dit betekent dat mogelijkerwijs een leerplichtambtenaar bij u op school de afwezigheid van leerlingen komt controleren rondom schoolvakanties. Zoals bekend mag er door u als hoofd van de school geen verlof (wegens vakantie) verleend worden tijdens de eerste twee lesweken (art. 13a leerplichtwet). Elk ongeoorloofd verzuim dient gemeld te worden bij de leerplichtambtenaar, waarna er een oproep voor verhoor volgt. De uitgangspunten en afspraken met het Openbaar Ministerie zijn ongewijzigd gebleven en als volgt: • • • • •
Iedere ouder of feitelijk verzorger dient voor elke schooldag ongeoorloofd verzuim in de eerste twee lesweken geverbaliseerd te worden. Het proces-verbaal wordt na het constateren van het verzuim opgemaakt en vervolgens bij het parket ingediend. Als strafrechtelijke afdoening zal bij nieuwe overtreders, mits het verzuim niet langer is dan twee weken, een transactie aangeboden worden. Bij niet betaling zal de verdachte gedagvaard worden voor de kantonrechter. In overige zaken zal de verdachte (bij recidive of verzuim van meer dan twee weken) zo spoedig mogelijk voor de kantonrechter gedagvaard worden.
Wellicht ten overvloede merken wij op dat verlofaanvragen voor de periode vóór de zomervakantie alsmede rondom andere vakanties niet lichtvaardig gehonoreerd dienen te worden (zie bijlage). Immers, het is niet de bedoeling dat de problematiek van het te lang wegblijven van school na de zomervakantie zich verplaatst naar de periode vóór de zomervakantie of rondom de andere vakanties. Wij wijzen u erop dat de leerplichtwet slechts een beperkt aantal gronden geeft op basis waarvan vrijstelling van geregeld schoolbezoek gegeven kan worden (artikel 11 onder f en 11 onder g). Verlof om op vakantie te gaan buiten de reguliere vakanties (artikel 11 onder f) kan alleen worden toegestaan indien de specifieke aard van het beroep van één van de ouders/verzorgers ervoor zorgt dat de leerling slechts buiten de reguliere vakanties met hen op vakantie kan gaan. Het moet daarbij gaan om “onoverkomelijke bedrijfseconomische bezwaren”. Voor vliegend personeel waarvan een aantal binnen de schoolvakantie(s) vallende verlofaanvragen door de werkgever is afgewezen, geldt dat, indien dit aantoonbaar is, verlof voor maximaal tien schooldagen mag worden toegestaan. Verlof in verband met gewichtige omstandigheden (artikel 11 onder g) kan alleen worden toegekend indien het gaat om externe, veelal buiten de wil van de leerplichtige of zijn/haar ouders gelegen omstandigheden.
26
Voor wat betreft vrije dagen voor religieuze feestdagen melden wij dat de regiogemeenten een gezamenlijk advies hebben opgesteld. Wij verwijzen u hiervoor naar de bijlage. Wij verzoeken u met klem bovenstaande onder de aandacht te brengen bij de ouders en wij doen een dringend beroep op de schoolleiding om zorgvuldig met de verlofaanvragen om te gaan en hierin uw verantwoordelijkheid te nemen. Wilt u de bijlage digitaal ontvangen voor bijvoorbeeld plaatsing in een nieuwsbrief of in de schoolgids? Stuur dan een mail aan Bureau CARel (
[email protected]) met het verzoek de verlofregeling leerplicht te mailen. Moet het stuk naar meerdere mailadressen, geef de juiste mailadressen dan aan in uw mail. Begin volgend schooljaar kunt u eventueel luxe verzuim melden bij Carel (primair onderwijs) of bij het verzuimloket van DUO (voortgezet onderwijs en ROC). Met dank voor uw medewerking en vriendelijke groet, namens de leerplichtambtenaren van de gemeenten Beverwijk Bloemendaal Haarlem Haarlemmerliede & Spaarnwoude Heemskerk Heemstede Uitgeest Velsen Zandvoort
Yvonne Kniese-van Scheindelen Coördinator Bureau CAReL
Bijlage: verlofregeling
27
Leerplicht In de Leerplichtwet staat dat leerplichtige kinderen (5 t/m 17 jaar) de school moeten bezoeken. Verzuim is alleen toegestaan met een geldige reden zoals ziekte van het kind of doktersbezoek. In een aantal bijzondere gevallen is extra verlof mogelijk. Hieronder een overzicht.
Verlof voor religieuze feestdagen Wanneer een kind “plichten moet vervullen die voortvloeien uit religie of levensovertuiging” kan hiervoor verlof verleend worden onder de volgende voorwaarden: • Per religieuze feestdag kan in principe 1 vrije dag worden verstrekt door de directeur van de school. • Een aanvraag van extra vrije dagen om een religieus feest in het thuisland te vieren kan door de directeur niet gehonoreerd worden; vrije dagen worden alleen verstrekt voor de religieuze feestdag zelf, de rest zou extra vakantie zijn. • De afwezigheid van een kind/jongere vanwege een religieuze feestdag wordt ten minste twee dagen van tevoren door één van de ouders schriftelijk aan de directeur van de school gemeld.
Verlof voor extra vakantie Op vakantie tijdens schooltijd is in principe onmogelijk. Een uitzondering kan gemaakt worden wanneer een kind gedurende geen enkele schoolvakantie twee weken gezinsvakantie kan genieten vanwege de “specifieke aard van het beroep” van één van de ouders (uit jurisprudentie is gebleken dat er vanuit gegaan wordt dat de ouder het merendeel van zijn inkomsten slechts in de zomervakantie kan verdienen). In dat geval kan bij de directeur van de school verlof worden aangevraagd voor extra vakantie. De directeur kan in deze gevallen één maal per jaar voor ten hoogste tien schooldagen verlof verlenen. Het moet dan gaan om de enige gezinsvakantie in dat jaar. Voor vliegend personeel van luchtvaartmaatschappijen geldt dat zij moeten kunnen aantonen een afwijzing te hebben gekregen op een aantal binnen de schoolvakantie(s) vallende aanvragen voor vakantie. Alleen dan mag de school verlof voor maximaal tien schooldagen toestaan. NB: alleen een werkgeversverklaring is geen geldige reden voor het verlenen van verlof voor extra vakantie. Er mag geen verlof worden verleend op grond van organisatorische problemen bij de werkgever. Het moet gaan om “onoverkomelijke bedrijfseconomische bezwaren”.
28
Verlof kan alleen verleend worden onder de volgende voorwaarden: • De verlofperiode mag niet vallen in de eerste twee weken van het schooljaar. • De aanvraag voor extra verlof moet ten minste acht weken van tevoren worden ingediend bij de directeur van de school. Dit heeft te maken met een eventuele bezwaarperiode. • De verlofperiode mag niet meer dan tien schooldagen beslaan. Voor een periode van meer dan tien schooldagen mag wettelijk gezien geen toestemming worden verleend.
Verlof wegens gewichtige omstandigheden Bij gewichtige omstandigheden gaat het volgens de wet om “buiten de wil van ouders en kind gelegen situaties”. Voor deze omstandigheden kan verlof worden aangevraagd. Te denken valt aan: • Verhuizing van het gezin • Bijwonen van een huwelijk van bloed- of aanverwanten tot en met de 3e graad • Ernstige ziekte van bloed- of aanverwanten tot en met de 4e graad • Overlijden en begrafenis van bloed- of aanverwanten Bij de bolletjes 2 t/m 4 geldt dat wordt geadviseerd hiervoor buiten Nederland maar binnen Europa maximaal 5 dagen toe te kennen, buiten Europa maximaal 10 dagen, indien dit aantoonbaar noodzakelijk is voor de reis en het verblijf. Onder gewichtige omstandigheden vallen niet: • Familiebezoek in het buitenland • Vakantie in een goedkope periode of in verband met een speciale aanbieding, het winnen van een prijs of het anderszins aanbieden van een vakantie door derden. • Vakantie onder schooltijd vanwege gebrek aan andere boekingsmogelijkheden • Eerder vertrek of latere terugkeer van vakantie vanwege de verkeersdrukte Verlof kan alleen verleend worden onder de volgende voorwaarden: • De aanvraag voor extra verlof moet, indien mogelijk, ten minste acht weken van tevoren, maar in ieder geval zo spoedig mogelijk, worden ingediend bij de directeur van de school. Dit heeft te maken met een eventuele bezwaarperiode. • De directeur van de school beslist over aanvragen voor een verlofperiode tot en met tien schooldagen. Voor een periode van meer dan tien schooldagen moet een aanvraag voor extra verlof worden ingediend bij de leerplichtambtenaar.
29
Procedure Voor het aanvragen van extra vakantieverlof of verlof vanwege gewichtige omstandigheden kan bij de directeur van de school een aanvraagformulier gehaald worden. Dit formulier moet door de ouder(s), geheel en naar waarheid ingevuld, ingediend worden compleet met relevante aanvullende stukken. Wanneer een aanvraag voor verlof wordt afgewezen en ouders zijn het met deze beslissing niet eens, dan kunnen zij hiertegen bezwaar maken. Dit kan door een bezwaarschrift op te stellen dat wordt ingediend bij de persoon die het besluit genomen heeft. Hierin moeten minimaal de volgende gegevens zijn opgenomen: • Naam en adres van de belanghebbende • Datum • Omschrijving van het genomen besluit • Argumenten die aangeven waarom ouders het niet eens zijn met het besluit • Handtekening van de belanghebbende Gelijktijdig met het bezwaar kan een aanvraag voor een voorlopige voorziening worden ingediend. Dat kunt u doen bij de rechtbank
Geen toestemming, toch weg? Wanneer een ouder geen toestemming heeft voor extra verlof voor zijn/haar kinderen en de kinderen toch van school houdt, dan is de directeur van de school verplicht dit te melden bij de leerplichtambtenaar van de woongemeente. De leerplichtambtenaar zal de ouder(s) in dat geval oproepen en kan ertoe besluiten proces verbaal op te maken.
30