Jaarverslag HAN 2013

Jaarverslag HAN

2013

HAN Jaarverslag 2013 | Jaarverslag HAN

Inhoud

Woord vooraf, missie/visie, kerncijfers en resultaten Missie en visie Kerncijfers HAN 2013 Overzicht van resultaten en prestatieafspraken HAN 2013

6 10 11 11

Instellingsbeleid; doelstellingen en profiel 12 Koers en profiel van de HAN 13 Breedte en diepte 13 Speerpunten/centres of expertise 14 Valorisatie14 Duurzaamheid 15 Internationalisering 15 Onderwijs16 Visie op onderwijs(kwaliteit) 17 Onderwijsaanbod 17 Instroom en inschrijvingen 18 Voorlichting en werving 20 Studiekeuzebegeleiding/decentrale selectie/starten intakegesprekken/studiewisselpunten 21 Studiesucces 23 Studenttevredenheid 26 Contacttijd 29 Landelijke positionering onderwijskwaliteit 2013-2014 31 Kwaliteitszorg onderwijs 34 Compliance 40 Externe validering 40 Studentenzorg42 Internationalisering/mobiliteit48

2


Onderzoek53 Visie op praktijkgericht onderzoek 54 Kwaliteitszorg onderzoek 57 Kennisdisseminatie 58 Beroepspraktijk en regio 60 Aansluiting bij maatschappelijke en economische topsectoren 61 Ontwikkeling speerpunten/centres of expertise 62 Kennisvalorisatie66 Alumnibeleid70 Integraal relatiebeheer 70 Ondernemerschap71 Werkend lerenden 76 (Professional) masters 78 Kwaliteit is mensenwerk 80 Kwaliteitsbewust81 De organisatie van de HAN 82 Organogram van de HAN 83 De medewerkers van de HAN 84 Organisatieontwikkeling88 Operational excellence 97 ICT en informatievoorziening 98 Roostering100 Huisvesting101

3


Bestuur en management 103 Bestuur op basis van good governance 104 Bestuur en beheer van de HAN 105 Arbeidsvoorwaardenbeleid College van Bestuur 107 Horizontale en verticale verantwoording 111 Medezeggenschap113 Risicomanagement115 Notitie Helderheid 120 Publiek–privaat121 Toetsing regelgeving inschrijving en bekostiging 122 Verslag Raad van Toezicht 123 Samenstelling Raad van Toezicht 124 Vergoeding Raad van Toezicht 125 De commissies 126 Bijeenkomsten Raad van Toezicht in 2013 128 Overleg met de Medezeggenschapsraad 133 Dankwoord133 Financiën134 Financieel beleid 135 Doelstelling en begroting 135 Financiële prestaties 135 Financiële positie 139 Vermogenspositie142 Toekomstige ontwikkelingen 143

4


Bijlagen148

A. Prestatieafspraken: Overzicht resultaten/ prestatie-indicatoren A1. Definities en bronnen bij indicatoren prestatieafspraken B Opleidingenaanbod Overzicht HAN-bacheloropleidingen (B) en associate degree-opleidingen (Ad) 2013 Masteropleidingen C. Instroom en inschrijvingen per instituut D. Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2013) Educatie Gezondheid, Gedrag en Maatschappij Techniek Economie en Management E. Samenstelling College van Bestuur, Management en Raad van Toezicht F. Mobiliteit HAN Study Abroad 2013

5

149 151 156 157 159 160 164 165 166 168 169 170 179

HAN Jaarverslag 2013

Woord vooraf, missie/visie, kerncijfers en resultaten

6

HAN Jaarverslag 2013 | Woord vooraf, missie/visie, kerncijfers en resultaten

De HAN heeft een bijzonder en goed jaar achter de rug, waarop wij met trots en genoegen terugkijken. Met ruim 3.000 collega’s hebben we ook in het verslagjaar weer hard gewerkt aan onze ambities, zoals neergelegd in het instellingsplan. Het is en blijft een voorrecht om aan maar liefst ruim 31.000 (overwegend jonge) mensen hoger beroepsonderwijs, cursussen en masters aan te bieden, praktijkgericht onderzoek te doen en om dit als ondersteuner allemaal mogelijk te maken. Met elkaar dragen we zodoende bij aan de ontwikkeling van mensen en maken we werkgevers en opdrachtgevers blij met de kwaliteit van wat wij doen. Het werk van de HAN-mensen is op meerderlei wijze bekroond in 2013: diverse studenten hebben prijzen in de wacht gesleept, enkele collega’s zijn gepromoveerd, we hadden enkele mooie accreditaties, diverse opleidingen scoorden hoog of significant hoger dan voorheen in de tevredenheidsonderzoeken, en er zou nog veel meer kunnen worden genoemd. U kunt daarover van alles lezen in dit jaarverslag. Groei instroom De voortekenen aan het einde van het studiejaar 2012-2013 werden bewaarheid: we konden aan het begin van het nieuwe studiejaar een flink groter aantal eerstejaarsstudenten verwelkomen. Het is aannemelijk dat we deze grotere groei van de instroom, die gold voor de gehele sector hoger onderwijs, kunnen toeschrijven aan de voorgenomen invoering van een sociaal leenstelsel. Aspirant-studenten zouden hierdoor ervan afzien om eerst een jaar ‘iets anders’ te gaan doen. Al met al betekent het dat we in het studiejaar 2013-2014 aan ruim 31.000 studenten onderwijs bieden. Die stevige groei van de instroom komt bij de HAN geheel op het conto van het voltijdse bacheloronderwijs. Hier staat tegenover dat de dalende trend bij de deeltijd- en duale opleidingen zich heeft doorgezet. We zijn begonnen met het aanbod van die opleidingen selectiever, meer vraaggericht en meer concurrerend te maken. Dat doen we ook om te anticiperen op een mogelijke verandering in de bekostiging (vanaf 2017) van deze opleidingen. Inmiddels (begin 2014) is duidelijk geworden dat deze verandering waarschijnlijk grote gevolgen kan hebben voor ons en de andere hogescholen.

7


Meetbaar én merkbaar Wat onveranderd blijft, is onze maatschappelijke opdracht om onderwijs en praktijkgericht onderzoek van hoog niveau te leveren. Datzelfde geldt voor onze ambitie om een toonaangevende en jaloersmakende university of applied sciences te zijn. Op die opdracht en ambitie willen we ook worden afgerekend. Daartoe moeten we meetbare kwaliteit leveren en willen we onze prestatieafspraken met de overheid nakomen. Maar kwaliteit is meer dan alleen een meetbare grootheid. Zij moet ook merkbaar zijn, dat wil zeggen dat er binnen de opleidingen en kenniscentra een breed gedragen kwaliteitsbesef heerst. Dat bezielde docenten, onderzoekers, ondersteuners en gemotiveerde studenten het beste in zichzelf en de ander naar boven halen in een professionele leer- en werkgemeenschap. Een gemeenschap waarin ook een goede en open atmosfeer heerst. In het verslagjaar zijn we op een voor alle betrokkenen pijnlijke manier geconfronteerd met hoe het niet moet. Wegens grensoverschrijdend gedrag hebben we drie docenten van de Arnhem Business School op staande voet moeten ontslaan. Cultuur wint altijd Om in dialoog met studenten en medewerkers verder tot de gewenste kwaliteitscultuur bij onze hogeschool te komen, hebben we bij de opening van het studiejaar 2013-2014 de aftrap verricht van het ontwikkeltraject ‘Cultuur wint altijd!’ Het moment om deze convocatie te doen, kwam goed uit: de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) had ons eind augustus de officiële Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) verleend. Haar oordeel over ons kwaliteitszorgsysteem luidde: ‘zeer positief’. Overigens betekent dit niet dat alle opleidingen de vereiste hoge kwaliteit hebben. Uit eigen audits en de visitaties van de NVAO blijkt dat er vooral op het onderdeel toetsing en vereist eindniveau bij een aantal opleidingen nog vooruitgang valt te boeken. Desalniettemin konden we het ITK-oordeel en de bevindingen waarop dit is gebaseerd, beschouwen als een uitstekend vertrekpunt om nu de cultuurdimensie meer aandacht te geven.

8


Wij hebben na die aftrap nadrukkelijk de bal toegespeeld aan de medewerkers. Aan hen is gevraagd om in dialoog met elkaar te gaan aan de hand van de vragen: ‘Wat vind je nu echt belangrijk en wat betekent deze ambitie?’, ‘Wat zie je dan voor je?’, ‘Wat heb je nodig om deze inhoudelijke ambitie tot ontplooiing te brengen en wat belemmert je?’ en ‘Wat ga je concreet doen?’ Wat dit allemaal oplevert, gaan we rondom de opening van het nieuwe studiejaar etaleren tijdens de HAN Parade 2014. Uiteraard is ons streven naar een breder gedragen kwaliteitsbesef uiteindelijk geen doel op zich. Dat doel is de maatschappelijke opdracht die wij als moderne hogeschool moeten en willen vervullen. De kwaliteitscultuur die we nastreven, heeft ook niet zozeer van doen met een breed geconstateerd gebrek aan kwaliteit. De kwaliteit die er wel degelijk is uit zich onder meer in de vele prestaties die zijn geleverd en waarvan een deel is terug te zien in dit jaarverslag. Voor die prestaties zijn HANmedewerkers en -studenten verantwoordelijk. We willen hen hiervoor zeer bedanken. College van Bestuur, Kees Boele en Frank Stöteler

9


Missie en visie uit ‘Kennis in interactie’ (HAN Instellingsplan 2012-2016) Onze maatschappelijke opdracht is helder: studenten op een hoog niveau opleiden en beantwoorden aan de vraag naar hooggeschoolde, innovatieve en ondernemende mensen. Het is daarbij onze overtuiging dat dit doel het beste gediend is met wat wij ‘onderwijsleergemeenschappen’ noemen. We willen ons onderwijs meer en meer organiseren in voor de studenten herkenbare entiteiten en in gebouwen en een omgeving die de identiteit uitstralen van het beroep waarvoor we opleiden. Dat gaat het best met docenten en medewerkers die de ruimte voelen eigenaar van het onderwijs te zijn en die mee vormgeven aan de eigen identiteit. Onze onderwijsprogramma’s zijn zo ingericht, dat als onze studenten ‘afzwaaien’, ze met kennis en kunde toegerust zijn om zichzelf als onderzoekende, ondernemende beroepsbeoefenaren een mooie toekomst te bezorgen én innovatieve bijdragen te leveren aan de economische en maatschappelijke ontwikkeling van de samenleving. Daarbij zoeken we de goede wisselwerking met de student en nodigen we onze medewerkers uit het beste uit zichzelf te halen. We bieden onderwijs dat studenten een optimale kans geeft op een goede toekomst, doordat we daar met werkgevers goed over gesproken hebben. We vragen van studenten inzet, eigen verantwoordelijkheid en de wil om ook het beste uit zichzelf te halen. Ons onderzoek is praktijkgericht, innovatief en draagt bij aan de kwaliteitsverbetering van ons onderwijs; onderzoek innoveert en verbetert de beroepspraktijk, wat ‘materiaal’ levert voor verbetering van het onderwijs aan de toekomstige beroepsbeoefenaren. Boven op een brede basis van goed bacheloronderwijs ontwikkelen we selectief concentraties van onderzoek, minoren en masteropleidingen. We gaan daarbij uit van onze eigen kracht én waar de samenleving behoefte aan heeft.

10


Kerncijfers HAN 2013 31.332

Aantal bachelorstudenten – waarvan voltijd

26.525

– waarvan deeltijd

4.378

– waarvan duaal

429

7,28

Studenttevredenheid Aantal medewerkers

3.180

Aantal fte

2.471

Medewerkertevredenheid

7,6

Aantal bacheloropleidingen

62

Aantal masteropleidingen

19

Aantal associate degree-programma’s

7

Aantal lectoraten

38

Totale baten

€ 273,1 mln

– waarvan uit marktactiviteiten

€ 14,4 mln

Overzicht van resultaten en prestatieafspraken HAN 2013 Onze doelstellingen uit het instellingsplan voor de jaren 2012-2016 vinden ook hun neerslag in de prestatieafspraken met de overheid en vormen de leidraad voor dit jaarverslag. Hoe dat er samengevat, cijfermatig en overzichtelijk uitziet, hebben we opgenomen in bijlage A.

11


Instellingsbeleid; doelstellingen en profiel

12

HAN Jaarverslag 2013 | Instellingsbeleid; doelstellingen en profiel

Koers en profiel van de HAN Volgens het instellingsplan voor 2012-2016, Kennis in interactie, gaan we uit van een geprofileerde instelling met een doelbewuste keuze voor een Nijmeegs profiel en een Arnhems profiel. In Nijmegen ligt de nadruk op gedrag & maatschappij, gezondheid, sport en opleiden; in Arnhem ligt het accent op techniek. Beide campussen bieden breed economisch onderwijs en een lerarenopleiding primair onderwijs. Ze hebben ook beide een internationaal profiel. Deze profilering laten we intact, waarbij we op de Arnhemse campus de Engelstalige programma’s voor ‘degree seeking’ studenten uit het buitenland verder uitbouwen tot een uniek profielkenmerk. Hier is in de afgelopen jaren een kwalitatief stevige basis gelegd van een economisch opleidingenaanbod (Arnhem Business School) en van een internationaal aanbod bij techniek (in het bijzonder Automotive). De HAN wil haar (stevige) positie in de markt van leren voor werkenden verder versterken en ontwikkelt een selectiever, hoogwaardig aanbod van haar deeltijd- en duale onderwijs. Onderwijs dat voldoet aan de criteria maatschappelijke (toegevoegde) waarde, voldoende schaal en bovengemiddelde kwaliteit. De HAN wil zich verder ontwikkelen tot een university of applied sciences (UAS). Dat houdt in dat we prioriteit geven aan de (selectieve) ontwikkeling van professional masters en aan de ontwikkeling van ons praktijkgerichte onderzoek in verbinding met het onderwijs.

Breedte en diepte Als brede, regionale hogeschool staan wij open voor studenten die verschillen in vooropleiding, studieloopbaan en achtergrond. Sommigen komen van mbo of havo, anderen hebben al enige tijd een baan. Er zijn voltijdstudenten, anderen studeren in deeltijd, in combinatie met werk en/of gezin. De HAN wil een brede multisectorale hogeschool blijven, met een dekkend aanbod in die sectoren waarin zij voor de regio actief is. Deze keuze voor een breed assortiment met een gegarandeerde ba-

13


siskwaliteit noemen wij onze breedtestrategie. Daarnaast hebben we een dieptestrategie. We geven daar op verschillende manieren gestalte aan. Behalve door de ontwikkeling van speerpunten doen we dat bij het onderwijs in de vorm van zogenoemde honours- en excellentieprogramma’s voor studenten die meer willen en kunnen.

Speerpunten/centres of expertise Boven op het palet van bacheloropleidingen en de verbinding van onderzoek met ons onderwijs hebben we speerpunten ontwikkeld. Deze hebben we omschreven als synergetische concentraties van hoogwaardig onderzoek, uitstekende masteropleidingen en minoren. Met deze speerpunten – die we centres of expertise noemen – wil de HAN van betekenis zijn voor de omgeving en de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio. Om dit te bevorderen kennen de centres of expertise een publiek-private of een publiek-publieke samenwerking. We willen met deze centres ook een bijdrage leveren aan de Human Capital Agenda die is opgesteld voor de (regionale) economische topsectoren die onderscheidend zijn en perspectief bieden voor de regio. Logisch dus dat de HAN haar speerpunten/centres of expertise ook richt naar die sectoren en daarmee vanuit een verbinding met de eigen sterktes haar eigen profiel ontwikkelt.

Valorisatie Voor een instelling die diep geworteld is in de beroepspraktijk is de maatschappelijke en economische benutting van kennis (valorisatie) een vanzelfsprekende kernopdracht. Daarbij gaat het bij modern beroepsonderwijs om valorisatie naar twee kanten: enerzijds de valorisatie van ontwikkelde kennis naar de beroepspraktijk, anderzijds de valorisatie van deze kennis uit de beroepspraktijk naar het onderwijs.

14


Duurzaamheid De HAN is al 15 jaar één van de voorlopers waar het gaat om het verduurzamen van de eigen bedrijfsvoering en het integreren van duurzaamheid in onderwijsprogramma’s. De huidige economische crisis, in combinatie met het vraagstuk van duurzaamheid, vraagt om vernieuwing: maatschappelijke organisaties moeten hun verantwoordelijkheid nemen én leiderschap tonen. Wij nemen deze handschoen graag op. Daarom houden we duurzaamheid hoog in het vaandel. Dat doen we zowel bij onze eigen bedrijfsprocessen als bij de activiteiten op het gebied van onderwijs en onderzoek. Een aansprekend voorbeeld hiervan is het speerpunt annex centre of expertise Duurzame Elektrische Energie, ofwel het Sustainable Electrical Energy Centre of Expertise (SEECE).

Internationalisering De HAN streeft naar een internationaal profiel: alle opleidingen zorgen voor internationalisering van het curriculum. Ze doen dat in de vorm en mate die passen bij het beroep waartoe ze opleiden. Hiermee sluiten we ook aan bij de duidelijke trend van de laatste jaren om internationaliseringsbeleid voorbij de traditionele mobiliteit op te vatten en dieper te verankeren in de opleidingen zelf, in het onderwijs, in het onderzoek, in de communicatie, de profilering op instellingsniveau en niet ten laatste ook in het speerpuntenbeleid.

15


Onderwijs

16

HAN Jaarverslag 2013 | Onderwijs

Visie op onderwijs(kwaliteit) De interactie tussen studenten, docenten en beroepspraktijk is bepalend voor alles wat we doen. De intensiteit én kwaliteit van die interactie is de kern. Met een goed gevoel voor wat de beroepspraktijk vereist, goed kijkend naar wat studenten willen en daar ook actief het gesprek mee zoekend, verwachten we dat onze docenten daarin het voortouw nemen. Couleur locale als uitdrukking van de noodzaak te differentiëren, omdat de ene beroepspraktijk de andere niet is, de ene student de andere niet is, is het adagium. Zodoende zijn we in staat opleidingen gestalte te geven waar onze professionals zich mee verbonden voelen. Leidinggevenden moeten dat proces organiseren en (externe) kwaliteitskaders borgen. Onze medewerkers moeten dat proces dragen en zich eigenaar voelen van de inhoudelijke keuzes die daarbij gemaakt worden. Wij willen jonge aspirant-professionals onderwijs geven dat hen zodanig vormt en opleidt, dat zij vanuit zelfstandigheid hun beroep gaan uitoefenen. Om die reden rekenen we het tot onze opdracht jonge mensen die zelfstandigheid bij te brengen en bevorderen we het zelf verantwoordelijkheid nemen voor zowel de studie als later de uitoefening van hun beroep. De opbouw van onderwijsprogramma’s is daarop afgestemd. Studenten krijgen in de beginfase van hun studie meer structuur en naar het einde toe steeds meer eigen verantwoordelijkheid.

Onderwijsaanbod We hebben een breed aanbod van opleidingen, verdeeld over twee campussen die elk een eigen profiel hebben. De ruim 30.000 studenten (grofweg tegen de 10.000 in Arnhem en ruim 20.000 in Nijmegen) zijn verdeeld over 62 bacheloropleidingen, 19 masteropleidingen en zeven associate degree-programma’s. (Voor een totaaloverzicht van opleidingen zie bijlage B.) Gezien de diversiteit van de studentenpopulatie biedt de HAN veel opleidingen in verschillende varianten aan (voltijd, deeltijd, duaal, cursorisch). Veel studenten zijn onder de 20 jaar en komen rechtstreeks van het havo, het mbo en in mindere mate het vwo; anderen zijn ‘werkend lerenden’ en vaak ouder. 17


Instroom en inschrijvingen Met ingang van studiejaar 2013 studeren aan de HAN 31.332 studenten in het bacheloronderwijs. Dit aantal ligt 5,1% hoger dan vorig jaar. De bachelorinstroom steeg dit jaar met 8,3% ten opzichte van 2012 en komt daarmee op 10.357 studenten. Inschrijvingen bacheloronderwijs per studiejaar

Inschrijvingen

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

25.046

25.780

26.588

28.363

29.522

29.920

29.817

31.332

+2,9%

+3,1%

+6,7%

+4,1%

+1,3%

-0,3%

+5,1%

Groei

Instroom bacheloronderwijs per studiejaar

Instroom Groei

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

8.874

8.897

9.441

10.086

10.010

9.663

9.566

10.357

+0,3%

+6,1%

+6,8%

-0,8%

-3,5%

-1,0%

+8,3%

engetallen bacheloronderwijs op basis van interne definities. K Deze kunnen afwijken van landelijke publicaties.

De instroom aan de HAN groeide bij de Faculteit Techniek (FT) met 19,8%, bij de Faculteit Economie en Management (FEM) met 8,8%, bij de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij (FGGM) met 4,4% en bij de Faculteit Educatie (FE) met 3,2%.

18


Instroom bacheloronderwijs HAN totaal en per faculteit 2009-2013 2009

2010

2011

2012

2013

2013 t.o.v. 2012

10.086

10.010

9.663

9.566

10.357

+8,3%

FE

1.396

1.409

1.361

1.208

1.247

+3,2%

FEM

3.017

2.943

2.828

2.888

3.141

+8,8%

FGGM

3.917

3.934

3.842

3.777

3.942

+4,4%

FT

1.756

1.724

1.632

1.693

2.028

+19,8%

HAN

De groei in het bacheloronderwijs beperkt zich tot de voltijdse opleidingen. Het aantal aanmeldingen ligt daar 13,4% hoger dan vorig jaar. Bij de deeltijdse opleidingen daalde het aantal aanmeldingen met 14,4% en bij de duale opleidingen met 48,0%. Dit is vooral het gevolg van het afbouwen van een aantal deeltijd- en duale opleidingen met ingang van studiejaar 2013-2014. (Zie ook verderop onder Werkend lerenden.) Bij het interfacultair instituut HAN Masterprogamma’s daalde de instroom met 1,7%. Hier – dat is bij de bekostigde masteropleidingen – staan in totaal 560 studenten ingeschreven. (Inclusief de niet-bekostigde masteropleidingen zijn er ongeveer 900 masterstudenten.)

Instroomdoelstelling In het instellingsplan koerst de HAN op behoud van haar marktaandeel. Daarnaast is er een groeidoelstelling op maatschappelijk relevante opleidingen die qua schaal kwetsbaar zijn en op opleidingen die landelijk uniek zijn. De HAN profiteerde bovengemiddeld van de landelijk toegenomen instroom in het hoger beroepsonderwijs. Het marktaandeel van de bacheloropleidingen van de HAN groeide met 0,2 procentpunt tot 10,8%. Vooral bij de technische opleidingen kozen meer studenten voor een studie bij de HAN. (Zie ook bijlage C: Instroom en inschrijvingen per instituut.)

19


Vooral sterke groei bij de Faculteit Techniek Met een marktaandeel van 12,2% is de Faculteit Techniek in 2013 het grootste technische hbo-opleidingsinstituut geworden in ons land. De faculteit heeft in 2013 sterk ingezet op intensieve kennismaking van havisten uit de regio met techniek in brede zin, volgens een instroomplan tot het organiseren van dagen voor 3, 4 en 5 havo in onderlinge samenhang. Hierin is nauw samengewerkt met scholen uit de regio en zijn HAN-studenten als begeleider en rolmodel ingezet. Tegelijkertijd loopt een landelijke campagne om jongeren te stimuleren een studie in de techniek te kiezen. De precieze samenhang tussen instroomgroei en de verhoogde voorlichtingsinspanningen is (nog) niet onderzocht, maar de toename van bijna 20% en de winst in marktaandeel zijn significant. Dat gerichte aansluitactiviteiten hierbij een rol hebben gespeeld, is aannemelijk wanneer we naar de directe instroom vanuit een ‘voorschool’ kijken: deze is met 25,6% toegenomen.

Uitschieter bij de Faculteit Economie en Management Bij de Faculteit Economie en Management is de instroomgroei eveneens substantieel (8,8%). Zeer sterk groeiende opleidingen waren International Business and Languages (+69% = 69 studenten) en Accountancy (+34,1% = 61 studenten). De grootste uitschieter was echter Food & Business: de instroom van deze studie nam een sprong van 56 naar 126 studenten. HBO-Rechten (-8,6%), Human Resource Management (-10,6%) en Communicatie (-8,5%) kenden beduidend minder aanwas.

Voorlichting en werving Volgens onze prestatieafspraken in het instellingsplan willen we een eenduidig signaal afgeven: de focus moet bij ons onderwijs de komende jaren op kwaliteit en niveau liggen. Daarnaast willen we de juiste student op de juiste plek. Onze voorlichting is daartoe eerlijk en transparant. We hebben als doel gesteld om aspirant-studenten meer feitelijke en vergelijkbare informatie te verschaffen over de inhoud en de inrichting van opleidingen. Dat hebben we voor een belangrijk deel gerealiseerd

20


met ‘studie in cijfers’, als onderdeel van het voorlichtingsmateriaal over opleidingen. Dit is gebeurd in samenwerking met de studentenbonden. In 2013 is veel geïnvesteerd in communicatie, het organiseren van events en studiestartgesprekken. Met vertegenwoordigers van het mbo is een miniconferentie op strategisch niveau gehouden waarin wederzijds afspraken zijn gemaakt over onder meer de intensivering van studiestartgesprekken en de versterkte nadruk op studieloopbaanbegeleiding. Het aantal bezoekers van open dagen is in 2013 fors gestegen; vooral de open dagen in november kenden een grote toename (47%). Ook het aantal bezoekers van websitepagina’s groeide fors. We zien hier een samenhang met landelijke wetgeving, die bedoeld is studiekiezers te motiveren om vóór 1 mei hun studiekeuze af te ronden.

Studiekeuzebegeleiding/decentrale selectie/ starten intakegesprekken/studiewissel punten Zoals elk jaar koppelt de HAN het studiesucces van eerstejaarsstudenten terug aan voorscholen en worden activiteiten op het gebied van stu diekeuzebegeleiding afgestemd, zodat de aansluiting verbetert en uitval afneemt. Een bestuurlijk convenant met Quadraam-scholen leidde tot extra intensieve samenwerking op het gebied van studiekeuzebegeleiding en aansluiting. De aanpak hiervan (met inzet van veel oud-scholieren) is onderzoeksmatig onderbouwd en wordt in 2013 voortgezet met ook andere vo-scholen. In het instellingsplan staat een prestatieafspraak over intakegesprekken. Daar is hard aan gewerkt. Bij de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij kenden nog slechts twee opleidingen in 2013 geen intakes, bij de Faculteit Economie en Management waren dat er nog slechts vier. De opleidingen van de Faculteit Techniek en de Faculteit Educatie lopen hier nog bij achter. Gestimuleerd door de wet Kwaliteit in Verscheidenheid zijn echter alle opleidingen van de HAN in 2013, dus ook die opleidingen die nog geen intakegesprekken kennen, versneld begonnen een

21


intakeprocedure (studiekeuzecheck) te ontwerpen en vanaf voorjaar 2014 uit te voeren. Parallel hieraan hebben alle opleidingen eind 2013 factoren geformuleerd voor studiesucces, die via de website zijn gepubliceerd. Hiermee hoopt de HAN potentiële studenten goede informatie te bieden over hun kans op succesvolle matching. Prestatieafspraak: studiewisselpunten Voor zittende studenten die willen of moeten switchen, zijn de faciliteiten van de studiewisselpunten in 2013 uitgebouwd. Ten aanzien van de prestatieafspraak over decentrale selectie: in 2013 is decentrale selectie gerealiseerd van de opleidingen Mondzorgkunde en Fysiotherapie. Decentrale selectie bij de opleidingen Medische Hulpverlening (2014), Verpleegkunde (2014), Voeding en Diëtetiek (2014) en Toegepaste Psychologie (2015) is in voorbereiding. Prestatieafspraak: Excellentieprogramma’s voor studenten die meer willen en kunnen De HAN wil speciale trajecten ontwikkelen voor studenten die meer willen en kunnen. Dat staat in ons instellingsplan voor 2012-2016 en in de prestatieafspraken. Hiertoe hebben we een beleidsplan gemaakt dat tot stand is gekomen door input vanuit netwerkbijeenkomsten met betrokkenen bij ontwikkelde of te ontwikkelen excellentietrajecten. Behalve in deze interne sessies, is gesproken met collega’s van andere hogescholen die betrokken zijn geweest bij het Siriusproject 2008-2012. We hebben een visie op excellentie ontwikkeld (‘Wie is die excellente HAN-student die als excellente professional wil afstuderen?’) en aangegeven waarin excellente trajecten verschillen van het reguliere onderwijs. We onderscheiden een aantal varianten van excellentietrajecten: intra- en extracurriculaire excellentieprogramma’s en speciale opleidingstrajecten voor excellente studenten. Er zijn een adviescommissie excellentietrajecten en een coördinator excellentietrajecten aangesteld. De commissie gaat onder meer de (door)ontwikkeling van de excellentietrajecten monitoren en daarbij een systematiek hanteren die gericht is op het ondersteunen van faculteit/instituut/opleiding bij de (door) ontwikkeling van excellentietrajecten. Daarnaast wordt er een vinger

22


aan de pols gehouden wat betreft de voortgang op de prestatieafspraken. Daarbij zal de commissie ook aandacht vragen voor aspecten als bekostiging, inbedding in de Onderwijs- en examenregeling (OER) en kwaliteitsbewaking.

Studiesucces Herinschrijvers na 1 jaar en diplomarendement na 5 jaar (bachelor, eerste keer ingestroomd)

W-2013

B-2013

IP/PA Minimum waarde 2016

Herinschrijvers na 1 jaar

Cohort 2010

Cohort 2011

Cohort 2012

Cohort 2013

Cohort 2014

Voltijd

69,2%

70,9%

70,9%

71,1%

70,2%

Deeltijd

71,6%

71,1%

74,8%

72,1%

73,5%

Duaal

67,6%

65,9%

70,8%

67,6%

70,9%

Dip lomarendement na 5 jaar

Cohort 2006

Cohort 2007

Cohort 2008

Cohort 2009

Cohort 2010

Voltijd

65,9%

66,4%

63,2%

65,7%

71,7%

Deeltijd

61,8%

64,1%

63,7%

61,5%

67,0%

Duaal

69,9%

75,7%

64,4%

72,0%

75,3%

Bron: Studentzaken

Het percentage herinschrijvers na één jaar in de voltijd blijft, zoals verwacht, redelijk stabiel. Ons beleid is erop gericht om de juiste student zo vroeg mogelijk op de juiste plaats te krijgen, door het versterken van de voorlichting, aansluiting, studieloopbaanbegeleiding, matching en selectie in het eerste jaar. De versterking van de oriënterende, selecterende en verwijzende functie van de propedeuse heeft twee tegengestelde effecten: de vermijdbare uitval en studieswitch nemen af, de gewenste uitval en studieswitch nemen toe. Het netto-effect van dit beleid is dat de uitval van studenten uit de instelling de afgelopen jaren een licht dalende trend laat zien.

23


In het deeltijd- en duale onderwijs is het percentage herinschrijvers na één jaar toegenomen. Hierbij speelt waarschijnlijk een rol dat voor veel mensen de financiële drempel om te starten met een deeltijdse of duale opleiding te hoog geworden is. De groep studenten die nu met een studie start, is relatief sterker gemotiveerd en beter toegerust (finan cieel, (leer)werkplek, thuissituatie) voor het succesvol doorlopen van de opleiding. Het diplomarendement daalt. Deze beweging wordt vooral veroorzaakt door een toename van het aantal langstudeerders. De afschaffing van de langstudeerdersboete, die studenten motiveert binnen de gestelde termijn af te studeren, heeft hierbij vermoedelijk een rol gespeeld. Dit ‘langstudeerderseffect’ wordt waarschijnlijk versterkt door de aanscherping van het niveau en de toetsing in de afstudeerfase, waardoor een aantal studenten minder snel het diploma haalt. Het is ook niet onwaarschijnlijk dat een deel van deze langstudeerders alsnog de eindstreep niet gaat halen, waardoor het diplomarendement verder onder druk komt te staan. Hier staat tegenover dat de begeleiding van studenten in de afstudeerfase verder wordt geïntensiveerd en instellingsbreed een verbetertraject is opgezet om vooral bij opleidingen met lage rendementen gericht te kunnen interveniëren. Prestatieafspraken (OCW1,2,3/HBO1,2,3) Met het ministerie van OCW hebben we aparte prestatieafspraken gemaakt voor het studiesucces (zie ook bijlage A1) op basis van de door OCW verplichte studiesuccesindicatoren. (Voor een overzicht van de realisatie van alle prestatieafspraken zie bijlage A.)

24


Prestatie-indicatoren OCW voor het studiesucces (voltijdbachelor, eerste keer ingestroomd in ho)

2011

2012

Prestatieafspraken 2015

Cohort 2010

Cohort 2011

Cohort 2014

Uitval

30,2%

29,7%

≤ 30%

Switch

11,3%

11,5%

< 13%

Cohort 2006

Cohort 2007

Cohort 2010

66,3%

68,2%

≥ 66%

Diplomarendement

Bron: 1 cijfer HO, DUO, PRES25KB_V3.PDF

De OCW-indicatoren wijken af van onze interne prestatie-indicatoren en zijn dus niet goed vergelijkbaar. De ontwikkeling van deze scores verloopt echter wel synchroon. De OCW-indicatoren hebben louter betrekking op de voltijdbacheloropleidingen. De normen voor onze eigen indicatoren liggen ook relatief wat hoger dan voor de OCW-indicatoren. Op het moment van schrijven hadden we nog niet de beschikking over de cijfers van het ministerie. Gezien de eerder beschreven ontwikkeling van het diplomarendement is de verwachting dat ook hier het resultaat van het cohort 2008 lager uitvalt dan dat van 2007. De verwachting is dat de terugval zich ook op landelijk niveau zal manifesteren. Het voorspellen van de toekomstige ontwikkeling en de prestatie van het cohort 2010 (waar de prestatieafspraak voor geldt) is, gezien de afzonderlijke effecten van de verschillende maatregelen, echter niet zo eenduidig. Landelijke positionering studiesucces (voltijdbachelor, eerste keer ingestroomd in ho) Indicator/Cohort

HAN

Hbo

Verschil

Uitval na 1 jaar (2011)

16%

16%

0%

Uitval na 3 jaar (2009)

20%

21%

0%*

Studiesucces na 5 jaar (2007)

53%

53%

0%

Langstudeerders na 5 jaar (2007)

18%

20%

-1%*

Studiesucces na 8 jaar (2004)

74%

72%

2%

Bron: Vereniging Hogescholen *) afronding

25


Op basis van de tot nog toe bekende gegevens over het studiesucces van de Vereniging Hogescholen constateren we dat de HAN gemiddeld scoort, de landelijke trend volgt en zich daarbij positief onderscheidt: een kleinere stijging van de uitval vroeg in de opleiding en een grotere toename van studiesucces na vijf jaar.

Studenttevredenheid Het afgelopen jaar is de tevredenheid wederom toegenomen. De stijging is niet zo groot als in 2012, maar we zijn nog steeds goed op weg naar de streefnorm voor 2016 (7,3). Ontwikkeling studenttevredenheid 2010-2013 Kengetal HAN Studenttevredenheid

2010

2011

2012

2013 Mutatie Boven/onder 2012/13 benchmark

Studie in het algemeen (nieuw)

7,16

7,17

7,24

7,28

Gemiddelde tevredenheid over de thema’s (oude kengetal)

81%

82%

84%

85%

Samenvatting resultaten modulen Inhoud en opzet van het onderwijs

85%

85%

87%

88%

Verworven algemene vaardigheden

93%

93%

93%

93%

Praktijkgericht onderzoek

76%

88%

89%

88%

Voorbereiding op de beroepsloopbaan

88%

86%

87%

88%

Docenten aan de opleiding

87%

87%

89%

89%

Studiebegeleiding

86%

87%

88%

85%

Toetsing en beoordeling

80%

79%

82%

86%

Informatie vanuit de opleiding

74%

74%

74%

75%

Studieroosters

74%

75%

77%

76%

Studielast

79%

79%

79%

82%

nb

nb

nb

92%

Stages

83%

80%

83%

83%

Studiefaciliteiten

79%

78%

83%

81%

Kwaliteitszorg

75%

75%

78%

78%

Overige faciliteiten en studieomgeving

79%

78%

81%

83%

Groepsgrootte

Bron: NSE 2013, Studiekeuze123. Benchmark betreft het landelijk HAN-portfolio, niet het hele hbo.

26

nb


De toegenomen tevredenheid is voornamelijk terug te voeren op de toetsing en de studielast. Dit mag gerust een prestatie van formaat genoemd worden, gezien de onderwijskundige complexiteit van deze thematieken. Ook de tevredenheid over de groepsgrootte is een opsteker. We blijken in ons onderwijs voldoende oog te hebben voor de menselijke maat. In de landelijke benchmark op ons portfolio presteren we bovengemiddeld. Met uitzondering van de toetsing scoren we (significant) op of boven de benchmark. Kijken we kritisch naar de ontwikkelingen op alle aspecten, dan moeten we ook concluderen dat het totaalbeeld niet zo consistent is. Op een aantal aspecten lijkt de tevredenheid onder druk te staan. Vooral de terugval op de studiebegeleiding, de roosters en de studiefaciliteiten is opvallend. Ook blijft de tevredenheid over de aspecten van de interne organisatie (informatie, kwaliteitszorg) nog steeds achter. Prestatieafspraken (IP3/OCW4/HBO4) 2011

2012

2013

B-2013 Doelstelling 2016

Gemiddelde studenttevredenheid

Instelling

7,17

7,25

7,28

7,30

7,3

Masters

7,25

7,43

7,32

7,40

7,4 - 7,5

Percentage opleidingen met een score hoger dan 7 Deeltijd

74,3%

63,2%

82,1%

80%

100%

Duaal

71,4%

83,3%

85,7%

76%

100%

Voltijd

85,5%

90,2%

95,2%

98%

100%

Bron NSE 2013, Studiekeuze123, benchmarkbestand

De gemiddelde tevredenheid en het aantal opleidingen met minimaal een score 7 stijgen wederom. De studenttevredenheid (bij voltijd en deeltijd samen) stijgt licht van 7,25 naar 7,28. De stijging is niet zo groot als in 2012 (van 7,17 naar 7,25). We hebben de doelstelling voor 2013 net niet gerealiseerd maar we zijn nog steeds goed op weg naar de streefnorm voor 2016 (7,3). Een verschuiving van enkele honderdsten lijkt wellicht klein, maar is op het niveau van de HAN toch substantieel.

27


De doelstelling in de meerjarenbegroting met een gemiddeldejaarlijkse stijging van 0,04% lijkt dan ook iets te optimistisch. De gemiddelde tevredenheid op het masterportfolio is stevig gedaald. In tegenstelling tot vorig jaar zitten we hier nu zelfs onder de doelstelling voor 2016. Dit komt vooral door een lage tevredenheid bij de educatieve masters. We zijn ook goed op weg met het realiseren van de prestatieafspraak dat we in 2016 geen opleidingen meer hebben die lager dan een 7 scoren. Hierbij moet opgemerkt worden dat we in de deeltijd en het duale portfolio redelijk wat opleidingen hebben met een lagere respons dan tien respondenten. Vanwege de lage betrouwbaarheid worden deze opleidingen niet meegenomen in de berekening van dit kengetal. Stijging doet zich vooral voor op het voltijdportfolio, de ontwikkeling op de deeltijd blijft achter. In de voltijd stijgt de tevredenheid substantieel van 7,26 naar 7,30. In de deeltijd is de beweging minimaal: van 7,15 naar 7,16. Duaal zakt zelfs terug van 7,28 naar 7,24. De kleine aantallen hier kunnen echter voor grote fluctuaties zorgen. Het beeld per faculteit en instituut wisselt: de Faculteit Techniekonderscheidt zich positief (voltijd/duaal), de tevredenheid bij Educatie en Gezondheid, Gedrag en Maatschappij blijft achter. Opvallend positief is de hoge score bij de instituten Financieel Management & Recht en Engineering. Applied Sciences en Built Environment steken er wederom met kop en schouders bovenuit. Bij de Pabo en Sociale Studies, en in mindere mate bij Sport- en Bewegingstudies, blijft (de stijging van) de tevredenheid achter. We handhaven onze landelijke positie maar blijven achter bij de landelijke ontwikkeling. De score van de HAN stijgt minder hard dan het landelijke gemiddelde, maar ligt er nog wel net boven. We positioneren ons nog steeds in de bovenste helft van de ranking van de grotere hogescholen: op een zesde positie, evenals vorig jaar. De HAN handhaaft haar gemiddelde positie waarbij het gat met de kopgroep groot blijft. Daar staat tegenover dat de verschillen in het peloton klein zijn en de rangorde hier jaarlijks altijd wel verschuivingen laat zien. 28


Landelijk beeld studenttevredenheid Grotere hogescholen multisectoraal bekostigd

Tevredenheid over de studie in het algemeen Voltijd Mean

Deeltijd Rang

Mean

Duaal Rang

Mean

Totaal Rang

Mean

Rang

NHTV internationale hogeschool Breda

7,49

2

7,55

1

7,79

1

7,49

1

Avans Hogeschool Breda-Tilburg

7,50

1

7,43

2

7,41

2

7,49

1

Hanzehogeschool Groningen

7,33

3

7,34

4

7,36

5

7,33

3

Hogeschool Zuyd

7,31

5

7,23

5

7,37

4

7,31

4

Christelijke Hogeschool Windesheim

7,32

4

7,17

7

7,37

4

7,30

5

Hogeschool Leiden

7,31

5

7,17

7

6,71

16

7,28

6

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

7,30

7

7,16

9

7,24

9

7,28

6

Fontys Hogescholen

7,28

8

7,11

12

7,28

7

7,25

8

Stenden Hogeschool

7,24

12

7,41

3

7,40

3

7,25

8

Saxion Hogeschool Enschede

7,26

9

7,07

14

7,02

12

7,24

10

De Haagse Hogeschool

7,26

9

7,23

5

7,01

13

7,23

11

Hogeschool van Amsterdam

7,25

11

7,16

9

7,03

11

7,23

11

Hogeschool Rotterdam

7,24

12

7,13

11

7,08

10

7,22

13

NHL Hogeschool

7,21

14

7,04

15

7,27

8

7,18

14

Hogeschool Utrecht

7,15

15

7,09

13

6,93

15

7,13

15

Hogeschool INHOLLAND

7,04

16

6,98

16

6,95

14

7,04

16

Totaal hbo 2013

7,28

7,18

7,12

7,27

HAN 2012

7,26

7,15

7,28

7,25

Hbo 2012

7,24

7,17

7,04

7,23

Bron NSE 2013 Studiekeuze123, benchmarkbestand

Contacttijd Zeker in de eerste twee jaar van de studie is de kwaliteit van de interactie tussen student en docent van groot belang voor de onderwijskwaliteit die we willen leveren. Inhoudelijk gaat het ons om een ambitieus studieklimaat dat inzet vraagt van studenten en docenten. We zetten daarbij ook in op een verhoging van de contactintensiteit in de eerste twee jaar van de studie. We realiseren ons dat intensiteit gepaard moet

29


gaan met kwaliteit en niet geïsoleerd gepropageerd moet worden. Dat eerste is ook precies wat we gaan doen. Er is zowel een onderwijskundige als een inhoudelijke aanleiding om meer onderwijs aan te bieden: omdat het bijdraagt aan studiesucces, omdat we meer kennis willen en moeten meegeven en omdat we onze studenten met meer vaardigheden als jonge professional willen afleveren. Prestatieafspraken (IP4/OCW5/HBO5) In onze prestatieafspraken met het ministerie van OCW staat: ‘We garanderen bij onze voltijdopleidingen 15 uren geprogrammeerde contacttijd gemiddeld per onderwijsweek in het eerste en tweede jaar buiten de stageperiode, als een minimumnorm.’ Percentage opleidingen met minimaal 15 contacturen (voltijd) 2011

2012

W-2013

B-2013

Doelstelling 2016

Studiejaar

2011-2012

2012-2013

2013-2014

2013-2014

2015-2016

1e leerjaar

82%

88%

95%

97%

100%

2e leerjaar

51%

78%

89%

85%

100%

Bron: 20130925 Realisatie begroting bij RMA2-13 (Service Unit Onderwijs & Onderzoek)

De resultaten van de metingen naar de geprogrammeerde contacttijd laten zien dat de intensivering van het onderwijs krachtig ter hand genomen wordt. Vooral de contacttijd in het tweede leerjaar is flink toegenomen.

Ervaren contacttijd In de Nationale Studentenenquête (NSE) wordt studentengevraagd hoeveel contacttijd aangeboden wordt. Dit noemen we hier de erva ren contacttijd. Het is een andere grootheid dan de geprogrammeerde contacttijd. Het is ook niet mogelijk dit cijferper leerjaar te berekenen, maar het geeft een redelijk goed beeld van de door de studenten ervaren onderwijsintensiteit. Er is in de NSE van 2013 een volledig nieuwe set van vragen naar de ervaren contacttijd opgenomen. Een longitudinale vergelijking is niet

30


mogelijk, een vergelijking met het hbo-gemiddelde wel. De HAN heeft geen streefwaarden voor de ervaren contacttijd geformuleerd. Ervaren contacttijd (voltijd) Aantal contacturen

minder dan 6

6-11

12-17

18-23

24-29

30 en meer

HAN

14%

17%

27%

28%

11%

2%

Hbo

17%

22%

27%

22%

9%

3%

te weinig

precies goed

te veel

veel te veel

Tevredenheid over contacttijd

veel te weinig

HAN

3%

15%

73%

8%

1%

Hbo

5%

20%

69%

6%

1%

zelden

soms

meestal

altijd

Volgen van de contacturen

nooit

HAN

1%

2%

7%

41%

49%

Hbo

2%

3%

9%

40%

47%

Lesuitval

nooit

zelden

soms

meestal

altijd

HAN

9%

65%

25%

1%

0%

Hbo

9%

62%

28%

1%

0%

Bron NSE 2013, Studiekeuze123, benchmarkbestand

De grootste groep studenten is van mening dat zij gemiddeld per week 18 tot 24 dan wel tussen de 12 tot 18 uur contacttijd krijgt aangeboden. Bijna driekwart van de studenten vindt de aangeboden contacttijd precies goed. Er is echter ook nog een substantiële groep van wie het wel wat meer mag. Voor de groep studenten die te veel contacttijd ervaren moet ook aandacht zijn. Dit hangt vaak sterk samen met de planning, maar zeker ook met de ervaren meerwaarde ofwel kwaliteit van de contacttijd. De studenten van de HAN geven aan dat zij voor het merendeel trouw gebruikmaken van de aangeboden contacturen en dat lesuitval wel voorkomt, maar dat dit zeker geen schering en inslag is. De scores van de HAN steken vrij gunstig af bij het hbo-gemiddelde.

Landelijke positionering onderwijskwaliteit 2013-2014 De Keuzegidsen, uitgegeven door het Centrum Hoger Onderwijs Informatie, zijn voor ons een belangrijke graadmeter hoe de kwaliteit van onze opleidingen landelijk gepercipieerd wordt.

31


Keuzegids HBO Voltijd 2013 Het beeld dat in de Keuzegids HBO Voltijd 2013 naar boven komt, is: onderwijs van een ‘gemiddelde’ en duidelijk stijgende kwaliteit. De HAN is sterk op contacturen, inhoud, docenten, communicatie en het expertoordeel. Minder goed doen we het op studiesucces en voorbereiding op de beroepsloopbaan en vaardigheden. Het beeld per faculteit is wisselend. Bij de laagst scorende opleidingen zitten relatief veel opleidingen uit het portfolio van de Faculteit Economie en Management. 40% Van de opleidingen scoort bovengemiddeld. Dit percentage ligt daarmee substantieel hoger dan vorig jaar. Het percentage negatieve oordelen is substantieel lager dan vorig jaar. Er is hiermee een duidelijk positieve verschuiving in de verdeling van de oordelen te zien ten opzichte van 2013. P rocentuele verdeling van de oordelen in de Keuzegids ---

--

-

0

+

++

+++

2012

0%

2%

21%

45%

26%

3%

3%

2013

0%

2%

23%

48%

20%

7%

2%

2014

0%

0%

15%

45%

24%

11%

5%

We hebben drie zeer goed beoordeelde opleidingen (+++): Bio-informatica, Fysiotherapie en Civiele Techniek. De HAN heeft negen benedengemiddeld beoordeelde opleidingen, waarvan er twee net boven de grens van het oordeel zwak (--) scoren: Financial Services Management en International Business and Languages (Nijmegen). De totaalscore van de HAN stijgt van 60 naar 61,5 punten ten opzichte van 2013. Daarmee schuiven we twee plaatsen op in de ranglijst van ‘grotere’ hogescholen. De verschillen in de totaalscore van de hogescholen in het middensegment zijn echter zeer klein. We delen de zesde plaats met twee andere hogescholen. De afstand tot de top in de ranking blijft groot (Hogeschool Zeeland: 71 punten). Op de ranglijst in weekblad Elsevier van eind september 2013 stond de HAN op nummer 1 bij de grote hogescholen. Deze ranking komt op een andere manier tot stand dan die van de Keuzegids. Dit betreft zowel

32


de onderverdeling naar omvang als de gebruikte bronnen en berekeningen. De hogeschoolranking in Elsevier komt tot stand op basis van één item uit de Nationale Studentenenquête. De Keuzegids gebruikt een berekening gebaseerd op een veel breder scala van indicatoren (studenttevredenheid, studiesucces, contacttijd en NVAO-oordelen). Dit leidt tot soms substantiële verschillen. Kijken we net zoals in Elsevier alleen naar de lijst van ‘echt’ grote hogescholen, dan staan we in de Keuzegids op een gedeelde tweede plaats.

Keuzegids HBO Deeltijd & Duaal 2013 Ook hier is het beeld: onderwijs van ‘gemiddelde’ kwaliteit dat een stijgende lijn laat zien. De HAN is hier sterk op expertoordeel en faciliteiten, zwak op studiesucces en vaardigheden. Ook hier zien we een wisselend beeld per faculteit. 41% Van de opleidingen in deze keuzegids krijgt het predicaat ‘gemiddeld’ (0). We hebben drie zeer goed beoordeelde opleidingen: Opleidingskunde, Embedded Systems Engineering (flink gestegen) en Facility Management. Vorig jaar werd ook Accountancy-duaal nog met ‘++’ beoordeeld. De HAN heeft één als zwak beoordeelde opleiding (--): Bouwkunde. Deze opleiding werd in 2012 ook als zwak beoordeeld, maar laat een duidelijke verbetering zien van 38 naar 44 punten. De landelijke positionering verbetert ook hier. De totaalscore van de HAN stijgt licht van 58 naar 59 punten ten opzichte van 2012. De HAN stijgt hiermee één plek in de top tien van de grote en middelgrote aanbieders naar een achtste gedeelde plaats (samen met de Hogeschool Utrecht). De afstand tot de top blijft ook hier groot (Saxion: 71 punten).

Keuzegids Masters 2014 Het beeld uit de nieuwste keuzegids (verschenen in februari 2014) geeft weer dat het onderwijs bij de masteropleidingen van ‘bovengemiddelde’ kwaliteit is. De HAN doet het goed op docenten, communicatie, praktijkgericht onderzoek en ambitie, en presteert minder goed op inhoud, contacturen, faciliteiten en niveau afgestudeerden. 53% Van de opleidingen in deze keuzegids krijgt het predicaat ‘bovenge-

33


middeld’ met één of meer plussen. We hebben drie zeer goed beoordeelde opleidingen: Control Systems Engineering, Molecular Life Sciences en Neurorevalidatie. De eerste wordt zelfs met ‘+++’ beoordeeld. Het percentage opleidingen dat lager scoort dan gemiddeld (- en --) ligt op 18%. Dat zijn twee opleidingen meer dan in 2013, toen dit nog 7% bedroeg. Het aandeel bovengemiddeld beoordeelde opleidingen neemt af en het aandeel dat met één of meer minnen beoordeeld is, neemt iets toe. Dit laat echter onverlet dat de totaalscore van de HAN 62 punten is gebleven. De HAN blijft hiermee op de vijfde plek in de ranking. Hier staat tegenover dat we in de top 15 van de individuele opleidingen zeer duidelijk aanwezig zijn wat betreft ons techniekportfolio met Molecular Life Sciences en Control Systems Engineering.

Kwaliteitszorg onderwijs Instellingstoets Kwaliteitszorg (ITK) Op 16 en 17 april en 7 en 8 mei 2013 heeft een panel van de NederlandsVlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) verschillende locaties van de HAN bezocht in het kader van de aanvraag Instellingstoets Kwaliteitzorg die de HAN in 2011 heeft ingediend. In juni 2013 werd het rapport vastgesteld. Het panel gaf aan ‘zeer positief’ te zijn over het kwaliteitszorgsysteem. De HAN scoorde een voldoende op alle vijf standaarden: • visie op de kwaliteit van het onderwijs • beleid • resultaten • verbeterbeleid • organisatie- en beslissingstructuur. Op 28 augustus kende de NVAO de HAN de instellingstoets toe. Deze geldt tot 27 augustus 2019.

34


Accreditatie In 2013 heeft de NVAO voor negen opleidingen een positief besluit van nieuwe accreditatie genomen en aan één opleiding een herstelperiode van een jaar toegekend. Als gevolg van de toekenning van de ITK is daarnaast voor vier opleidingen (Culturele en Maatschappelijke Vorming, Opleiding tot Verpleegkundige, Toegepaste Psychologie en International Business & Management Studies) de eerder verleende accreditatietermijn automatisch met drie jaar verlengd. Opleidingen met in 2013 verleende accreditatie Datum besluit

Accreditatie t/m

Culturele en Maatschappelijke Vorming

28-11-2012

31-12-2019

Opleiding tot Verpleegkundige

23-01-2013

31-12-2019

Toegepaste Psychologie

17-04-2013

31-08-2019

International Business & Management Studies

07-05-2013

31-12-2019

Sport- en Bewegingseducatie

07-10-2013

06-01-2020

Industrieel Product Ontwerpen

07-10-2013

31-12-2020

Commerciële Economie

16-10-2013

31-12-2020

Fiscaal Recht en Economie

16-10-2013

31-12-2020

Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

14-11-2013

31-12-2020

Small Business and Retail Management

02-12-2013

1 jaar herstel t/m 31-12-2014

Opleiding tot leraar VO 2e gr. Gezondheidszorg en Welzijn en associate degree Onderwijsondersteuner en Welzijn

06-12-2013

31-12-2019

Leraar Engels

02-10-2013

19-05-2020

Leraar Algemene Economie

02-10-2013

19-05-2020

Leraar Wiskunde

02-10-2013

19-05-2020

bache lor

Master

35


Voor drie opleidingen zijn de volgende voorgenomen besluiten ontvangen: Datum voorgenomen besluit

Inhoud besluit

Master Leraar Nederlands

25-11-2013


Bachelor Technische Bedrijfskunde

25-11-2013


Master Neurorevalidatie en lnnovatie

17-12-2013

accreditatie t/m 14-12-2020

Voor de bachelor Opleidingskunde is een herstelplan voorgelegd aan het panel. Na goedkeuring daarvan zal de NVAO een besluit nemen over de toekenning van een herstelperiode van maximaal één jaar. Voor de volgende opleidingen zijn accreditatie-aanvragen ingediend met een positief rapport van het visitatiepanel. Deze aanvragen zijn nog in behandeling: • Bachelor Bedrijfseconomie • Bachelor en associate degree Management in de Zorg • Bachelor Financial Services Management • Bachelor Sport, Gezondheid en Management • Bachelor Ergotherapie • Bachelor Communicatie • Bachelor en associate degree Accountancy • Master Automotive Systems.

36


Paneloordelen In 2013 hebben panels tijdens visitaties de volgende oordelen gegeven: Opleidingen

Datum visitatie

Oordelen op 3 standaarden I

II

III

Bachelor Industrieel Produkt Ontwerpen

8/9 april 2013

V

G

V

Bachelor Opleidingskunde

8/9 april 2013

V

G

O


10/11 april 2013

V

V

O

Bachelor Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

23/24 april 2013

V

G

V

Bachelor Management in de Zorg associate degree Management in de Zorg

15/16 mei 2013

V

G

V

Bachelor Bedrijfseconomie

23/24 mei 2013

V

V

V

Bachelor Commerciële Economie

27/28 mei 2013

V

V

V

Bachelor Fiscaal Recht en Economie

27/28 mei 2013

G

V

V

Master Neurorevalidatie en Innovatie

5/6 juni 2013

V

V

V

Bachelor Sport, Gezondheid en Management

12/13 juni 2013

G

G

V

Bachelor Financial Services Management

17/18 juni 2013

V

V

V

Bachelor Opleiding voor Ergotherapie

19/20 juni 2013

G

G

V

Bachelor en associate degree Accountancy

20/21 juni 2013

V

V

V

Bachelor Communicatie

9/10 september 2013

G

V

V

Master Automotive Systems

26/27 november 2013

G=goed, V=voldoende, O=onvoldoende

Herstelplannen Vier opleidingen hebben te maken met een herstelperiode, na een onvoldoende beoordeling op standaard 3 (en in één geval ook op standaard 2). De procedure is dat de NVAO aan de opleidingen vraagt een herstelplan in te dienen, met een positieve aanbeveling van het panel. Op basis hiervan kan de NVAO besluiten de accreditatie te verlengen. In deze periode wordt de opleiding opnieuw gevisiteerd, waarna bij een positieve uitslag de nieuwe accreditatie kan worden aangevraagd. Onder begeleiding van de afdeling HAN Kwaliteitszorg hebben de betrokken opleidingen een herstelplan geschreven.

37


De stand van zaken is als volgt: Opleidingen

Onvoldoende op standaard

Bachelor Small Business and Retail Management

3


3

Master Leraar Nederlands

2 en 3

Bachelor Opleidingskunde

3

Status accreditatie verlengd; visitatie in april 2014 in afwachting van definitief besluit over verlenging accreditatie op basis van bij de NVAO ingediend herstelplan voor 1 februari 2014 herstelplan indienen bij NVAO; ligt nu ter beoordeling bij het panel

Overige bijzonderheden Voor de bacheloropleiding Industrieel Product Ontwerpen (gevisiteerd in april 2013) is de bestuurlijke afspraak gemaakt dat de opleiding in het voorjaar van 2015 een jaarverslag van de examencommissie naar de NVAO stuurt over het studiejaar 2013-2014. De opleiding is echter onvoorwaardelijk geaccrediteerd. De bacheloropleiding International Business and Management Studies had bij de accreditatie-aanvraag in november 2012 tevens erkenning aangevraagd voor het bijzonder kenmerk ‘internationalisering’. In mei 2013 liet de NVAO weten de opleiding te accrediteren, maar nog extra informatie te willen ontvangen om te kunnen beslissen over de toekenning van dit bijzonder kenmerk. Deze is aan de NVAO verstuurd, maar een formeel besluit hierover is (februari 2014) nog niet ontvangen. De bacheloropleiding Werktuigbouwkunde kreeg in april 2011 van de Inspectie Hoger Onderwijs het predicaat ‘zorgelijk’. De tekortkomingen betroffen onder andere het niveau van de afstudeerwerkstukken, de onafhankelijkheid van de examencommissie, het systeem van toetsing en examinering en de volledigheid van de onderwijsen examenregeling. Inmiddels heeft de Inspectie Hoger Onderwijs geconstateerd dat de opleiding diverse maatregelen heeft genomen om de tekortkomingen te verhelpen. Op verzoek van de Inspectie is in het najaar van 2012 een onderzoek gedaan naar het niveau van de afstudeerwerken. Een NQApanel heeft een positieve uitspraak gedaan over het niveau. Deze uitspraak is, conform de afspraak met de Inspectie, ter bekrachtiging aan 38


de NVAO voorgelegd. In het voorjaar van 2014 zal de Inspectie nogmaals een bezoek brengen aan de opleiding.

Interne audits In het voorjaar van 2013 zijn 13 standaard interne audits uitgevoerd en zijn vier thematische audits ‘toetsing en niveau’ uitgevoerd bij de lerarenopleidingen. In het najaar 2013 zijn interne audits uitgevoerd bij vijf bacheloropleidingen. Opleidingen

Audit

Bachelor Facility Management

28 februari 2013

Bachelor Civiele Techniek

6 maart 2013

Master Musculoskeletale Revalidatie

6 maart 2013

Bachelor Human Resources Management

14 maart 2013

Bachelor Bouwkunde

20 maart 2013

Bachelor Sociaalpedagogische Hulpverlening

11 april 2013

Bachelor Biologisch-Medisch Laboratoriumonderwijs

23 mei 2013

Bachelor Chemie

24 mei 2013

Bachelor Mondzorgkunde

12 november 2013

Bachelor Pedagogiek Bachelor Bedrijfskundige Informatica/Business IT & Management Bachelor Leraar VO Lichamelijke Oefening 1e graad Bachelor Medische Hulpverlening

Door de eerste acht opleidingen is inmiddels een verbeterplan opgesteld. Thematische audit toetsing Bachelor Leraar 2e graad Natuurkunde Bachelor Leraar 2e graad Geschiedenis Bachelor Leraar 2e graad Economie Bachelor Leraar 2e graad Aardrijkskunde

39


Compliance Het afgelopen jaar heeft in het teken gestaan van het ‘terugleggen’ van het eigenaarschap, het monitoren en verder verbeteren van de compliance in de staande organisatie, ofwel in het hart van het onderwijs. We doen minder centraal en meer decentraal, waarbij de faculteiten zelf de verantwoordelijkheid nemen voor de compliance, de controle daarop en het organiseren van de ondersteuning die daarbij nodig is. Op basis van een steekproef is een compliancetoets uitgevoerd onder een aantal opleidingen. Conclusie is dat er grote vooruitgang is geboekt in de volledigheid van het opleidings- en examenreglement en de onderliggende documentatie. Op basis van een aantal pilots is de jaarlijkse, juridische toets op het opleidingsprogramma en de uitvoeringspraktijk geïncorporeerd in de reguliere auditsystematiek. Parallel aan de monitoring van de compliance worden er verschillende professionaliseringsactiviteiten ontwikkeld en uitgevoerd op het gebied van toetsing & beoordeling en scholing van examencommissies. Scholing van docenten is opgenomen in het aanbod van het interne trainingscentrum HAN Academy. De professionaliseringsactiviteiten hebben vaak ook een wat minder formeel karakter. Het betreft dan collegiale consultatie en adviezen op specifieke thema’s als het inspectierapport ‘Goed verkort’ en het rapport ‘Vreemde ogen dwingen’ van de Commissie Bruijn.

Externe validering Er is een landelijke discussie gaande over de waarde van het hbo-diploma en de aanbevelingen uit het rapport van bovengenoemde Commissie Bruijn. In het licht van deze discussie besteedt ook de HAN veel aandacht aan toetsing & beoordeling en borging van het eindniveau. Vooral het ‘aantoonbaar voldoen aan de beoogde eindkwalificaties’ (NVAO standaard 3) is daarbij cruciaal en binnen de HAN nog niet overal op orde. De resultaten van audits en accreditaties bij een aantal opleidingen van de HAN in het afgelopen jaar bevestigen dit. De urgentie om daarop snel en meer actie te ondernemen is groot. 40


In april 2012 is het rapport van de Commissie Bruijn uitgebracht. De Vereniging Hogescholen (VH) heeft het rapport omarmd en vervolgens een actieplan opgesteld voor het uitvoeren van de aanbevelingen van de Commissie Bruijn. Uitgangspunt daarbij is: de aanbevelingen zullen voor het overgrote deel moeten worden gerealiseerd door en in de hogescholen. Op een beperkt aantal aanbevelingen zal de actie onder regie van de VH plaatsvinden. De minister heeft het actieplan inmiddels goedgekeurd en de gereserveerde € 8 miljoen toegezegd. De hogescholen hebben in 2013 via de normatieve rijksbijdrage naar rato subsidie ontvangen, voor de HAN betekent dit een bedrag van € 116.412,-. Het implementeren van de aanbevelingen van de Commissie Bruijn zal zeker bijdragen aan verbetering van de examenkwaliteit bij de HAN. De volgende aanbevelingen zijn vastgesteld door het College van Bestuur: • In het toetsbeleidsplan en kwaliteitszorgplan is de externe validering als kwaliteitseis opgenomen. • In de examencommissie is een extern lid opgenomen. • De examencommissie wordt geadviseerd om externe examinatoren aan te wijzen. Dit kan echter niet als verplichting worden opgelegd, omdat de examencommissie onafhankelijk is en zelf bepaalt wie ze aanwijst als examinator. • Door de instituutsdirecteur wordt een externe toezichthouder benoemd, die ook rapporteert aan de instituutsdirecteur. • Er wordt gewerkt met protocollen voor het beoordelen van (kern) werkstukken, aansluitend bij de landelijke eisen. • Examinatoren en leden van de examencommissie hebben voldoende deskundigheid: in het PLD-traject (Professionalisering & Loopbaantraject Docenten) en de BKE-expertgroep (Basis Kwalificatie Examinering) worden vereiste competenties geformuleerd voor examinatoren, leden van de toetscommissie en leden van de examencommissie. Voor nu: examinatoren hebben minimaal de basisscholing toetsing & beoordeling van HAN Academy gevolgd. • Opleidingen laten op meerdere momenten en meerdere manieren ‘vreemde ogen’ toe bij onderwijs en toetsing.

41


• Vooruitlopend op de handreiking voor gemeenschappelijke toetsing, die voortkomt uit de huidige pilots, gaan opleidingen onderzoeken wat voor hen mogelijk is en bij hen past op het gebied van gemeenschappelijk toetsen. Dit kan variëren van het formuleren van een gemeenschappelijke basiskennis waar mogelijk en eventueel gemeenschappelijke deeltoetsen of andere manieren van uitwisselen met elkaar. In het studiejaar 2013-2014 wordt er gewerkt aan bovenstaande aanbevelingen (behalve de laatste), zodat zij in het studiejaar 2014-2015 operationeel zijn. In het studiejaar 2014-2015 gaan alle opleidingen van de HAN een of andere vorm van gemeenschappelijk toetsen ontwikkelen. In het studiejaar 2015-2016 worden deze vormen uitgevoerd. Op regelmatige basis zal over dit onderwerp een informatiebulletin verschijnen en verspreid worden onder het management.

Studentenzorg (klachtenregeling, decanaat, fondsen en regelingen) Campusdecanaat Het campusdecanaat speelt een belangrijke rol in de zorg voor studenten. Het is een tweedelijnsvoorziening in de studentbegeleiding, waar men HAN-brede voorzieningen organiseert om studenten in bijzondere omstandigheden te begeleiden, passend bij hun specifieke situatie. Het betreft studenten met een functiebeperking, met financiële en persoonlijke problemen, met vragen over bezwaar en beroep en topsporters. Het campusdecanaat is ook een expertisecentrum voor (senior) studieloopbaanbegeleiders op de volgende terreinen: weten regelgeving, financiële regelingen, studiebelemmerende omstandigheden, verwijzing naar psychologische hulpverlening, conflicten en bezwaar en beroep. Diverse keren per week nemen studieloopbaanbegeleiders contact op voor verdere informatie. Daarnaast verzorgen de decanen regelmatig informatiebijeenkomsten per campus.

42


Ruim 10% van de HAN-studenten doet een beroep op het campusdecanaat. Ruim de helft van deze contacten heeft betrekking op studiefinanciering, financiële kwesties of een verzoek om financiële ondersteuning. Financiële ondersteuning wordt gegeven als er sprake is van studievertraging door bijzondere omstandigheden en in geval van een noodsituatie. Bijna 3.000 studenten hebben door een functiebeperking en/of chronische ziekte te maken met belemmeringen in hun studie. Voor hen worden indien nodig en mogelijk aanpassingen en voorzieningen getroffen. Ongeveer 400 nieuwe studenten hebben voorafgaand aan hun studie melding gemaakt van hun functiebeperking bij het campusdecanaat. Voor ruim 300 studenten hebben de decanen van de mogelijkheid gebruikgemaakt om bij persoonlijke (studiegerelateerde) problemen door te verwijzen naar de studentenpsychologen van de Radboud Universiteit Nijmegen (zie ook volgende paragraaf). Het campusdecanaat adviseert over genoemde onderwerpen het management, examencommissies en andere geledingen. Zowel op de campus in Arnhem als in Nijmegen zijn twee decanen werkzaam.

Studieondersteuningscentrum Het contract met de Radboud Universiteit (RU) voor psychologische hulpverlening aan studenten van de HAN is eind 2013 gestopt. Aan de HAN is een Studieondersteuningscentrum (SOC) opgezet, dat in de plaats komt van de hulpverlening door de RU. Het SOC biedt crisismanagement, intake, indicatiestelling, begeleiding, verwijzing en crisisopvang van studenten, aansluitend bij de kaders van het Nederlands Instituut Psychologen. Dit betekent ten minste dat de individuele gesprekken worden gevoerd door een ‘psycholoog met een afgeronde universitaire opleiding die tevens Gezondheidszorgpsycholoog BIG is en/ of lid is van een specialistische psychotherapievereniging’. Bovendien gaat het om een psycholoog die nader is geschoold tot studentenpsycholoog.

43


Concreet bestaat het aanbod van het SOC voor studenten uit: 1. 2.

Intake, indicatiestelling en verwijzing Conform indicatie individuele gesprekken (vijf) met studenten psycholoog 3. Trainingen 4. Crisismanagement/-opvang.

Bureau Klachten en Geschillen Bureau Klachten en Geschillen ontvangt klachten, bezwaren en beroepen van studenten en zorgt voor een correcte doorgeleiding, zodat de behandeling daarvan ter hand wordt genomen. In 2013 zijn door Bureau Klachten en Geschillen 144 klachten, bezwaar- en beroepschriften ontvangen (tegenover 124 in 2012). Deze klachten, bezwaren en beroepen zijn doorgeleid en conform een vastgestelde procedure in behandeling genomen. In 133 zaken ging het om vastgestelde procedures van het College van Beroep voor de Examens HAN, de Geschillenadviescommissie HAN, de Klachtenprocedure, de bezwaarschriftenprocedure bij de Examencommissies, de Klachtencommissie Grensoverschrijdend Gedrag en de Beroepscommissie Personele Aangelegenheden. In 11 zaken zijn de klachten afgehandeld in een voorprocedure of op andere wijze, bijvoorbeeld door het verstrekken van nadere informatie of volgens de Algemene Voorwaarden Opleidingen bij commerciële opleidingen. Naast bovengenoemde klachten, bezwaren en beroepen zijn er bij Bureau Klachten en Geschillen korte e-mailberichten ingekomen met vragen van zowel studenten als medewerkers over eventueel te volgen procedures en/of vragen en klachten die formeel (nog) niet als klacht, bezwaar of beroep zijn aangemerkt. Deze laatste categorie van vragen en klachten zijn door Bureau Klachten en Geschillen voorgelegd aan het desbetreffende organisatieonderdeel en tot tevredenheid beantwoord of opgelost. Een greep uit de onderwerpen die zijn voorgelegd: ontevredenheid over roosters, de gang van zaken tijdens een tentamen, fouten in tentamenvragen, de (on)bereikbaarheid van coördinatoren en docenten en incasso van collegegelden.

44


Verdeling van de ingediende klachten/bezwaren/beroepen in 2013 die formeel in procedure zijn gebracht 2013 (n=144)

2012 (n=124)

College van Beroep voor de Examens

60

43

Geschillenadviescommissie

12

20

Klachtenprocedure

25

26

Examencommissie

27

21

Klachten Grensoverschrijdend Gedrag

6

1

Beroepscommissie Personele Aangelegenheden

3

1

Voorprocedure/anders

11

11

Vertrouwenspersonen Als studenten of medewerkers te maken krijgen met ongewenst gedrag in de vorm van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten of werkdruk, dan kunnen zij contact opnemen met een vertrouwenspersoon van de HAN. In 2013 hebben zich ongeveer 80 personen gemeld bij de vertrouwenspersonen (in 2012 rond de 50). Het gaat om zowel studenten als medewerkers van de HAN.

Klachten- en meldingsregeling ‘Grensoverschrijdend gedrag’ Naast een melding bij een vertrouwenspersoon kunnen medewerkers en studenten met klachten over ongewenst gedrag binnen de HAN een klacht indienen bij de Klachtencommissie Grensoverschrijdend Gedrag. Het moet daarbij gaan om gedrag dat is vertoond door medewerkers of studenten van de HAN. In 2013 zijn door deze klachtencommissie zes klaagschriften ontvangen, drie van studenten en drie van medewerkers. Tegen één medewerker van de HAN zijn door twee studenten afzonderlijk klachten ingediend. Een van deze studenten heeft haar klacht uiteindelijk ingetrokken. In de andere tegen deze medewerker ingediende zaak heeft de Klachtencommissie Grensoverschrijdend Gedrag de klacht ontvankelijk en gegrond verklaard en het College van Bestuur geadviseerd de aangeklaagde te ontslaan. Het College van Bestuur heeft dat advies overgenomen.

45


In een andere door een student ingediende zaak (tegen een medewerker) is de klacht niet ontvankelijk verklaard, omdat de klacht niet onder de definitie van grensoverschrijdend gedrag valt zoals beschreven in de Klachtenregeling seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten, discriminatie en werkdruk. Klaagster is verwezen naar de algemene klachtenregeling van de HAN op grond waarvan de instituutsdirecteur bevoegd is de klacht te behandelen.

De ombudsman De ombudsman beoogt een voorziening te zijn voor studenten/cursisten en medewerkers voor melding van klachten waarvoor geen andere voorziening voor handen is dan wel de afhandeling van de klacht niet tot het gewenste resultaat heeft geleid. In 2013 hebben 19 studenten van diverse faculteiten een verzoek ingediend. Acht verzoeken zijn doorverwezen, zes verzoeken zijn naar tevredenheid van betrokken partijen afgehandeld, drie verzoeken zijn nog in behandeling. De verzoeken hebben betrekking op toetsing, besluitvorming en communicatie. Een negatief aspect bij deze verzoeken is de verwachting dat het indienen van een klacht negatieve gevolgen kan hebben voor het verdere studieverloop. In 2013 hebben zes medewerkers (van diverse diensten en faculteiten) een beroep gedaan op de ombudsman. De aard van de verzoeken is in de volgende categorieën te verdelen: ontslag-/vertrekregeling, financiën, disciplinaire maatregelen, resultaat- & ontwikkelgesprekken en leeftijddiscriminatie. De laatste drie onderwerpen geven aanleiding tot de start van een oriënterend onderzoek door de ombudsman begin 2014.

Bijzondere fondsen Het Profileringsfonds van de HAN biedt financiële ondersteuning aan studenten die als gevolg van bijzondere omstandigheden studievertraging oplopen. Als bijzondere omstandigheden worden aangemerkt: ziekte, zwangerschap, functiestoornis, familieomstandigheden, topsport, inrichting van de opleiding en het verrichten van bestuurswerk in een studentenorganisatie. De aanvragen voor financiële ondersteuning uit het Profileringsfonds worden behandeld door de commissie Profileringsfonds, die bestaat uit een voorzitter, vier medewerkers en twee studenten van de HAN. 46


In 2013 zijn er in totaal 80 aanvragen ingediend (tegenover 59 in 2012). Bij 67 aanvragen ging het om (een combinatie van) bijzondere omstandigheden zoals ziekte, handicap, bijzondere familieomstandigheden, zwangerschap, topsport, inrichting opleiding en overige omstandigheden. In verband met een bestuurlijke functie zijn 13 aanvragen ingekomen. Van de 67 aanvragen zijn 62 aanvragen toegekend, een aanvraag afgewezen en vier aanvragen nog in behandeling (aangehouden wegens het ontbreken van stukken dan wel het stellen van nadere vragen over de aanvragen). Van de 67 toekenningen in 2013 zijn er 35 te beschouwen als ‘langdurig’, dat wil zeggen variërend van 12 tot 25 maanden. De duur van de kortdurende toekenningen varieert van 2 tot 11 maanden. De hoogte van het toegekende bedrag per maand voor de langdurige toekenningen is gemiddeld € 357,15; voor de kortdurende toekenningen is dat gemiddeld € 355,21. De totale aanspraak op het Profileringsfonds bedroeg in 2013 € 249.725,(in 2012: € 181.196,-). (Dit is inclusief de aanspraken op het Profileringsfonds vanuit toekenningen in voorgaande jaren.) Aantal studenten dat een tegemoetkoming heeft ontvangen uit het Profileringsfonds 2012 Studenten

Aantal

EER Niet-EER* Totaal

2013

Vergoeding

Aantal

Vergoeding

84

€ 181.000

112

€ 250.000

0

€0

0

€0

84

€ 181.000

112

€ 250.000

* Europese Economische Ruimte

Het Noodfonds is een voorziening voor studenten die in een financiële noodsituatie verkeren die op geen enkele andere wijze opgelost kan worden dan door een eenmalige financiële bijdrage. In 2013 zijn acht aanvragen voor financiële bijstand uit het Noodfonds afgehandeld. Van

47

N.B.: Op grond van artikel 7.51 lid 1 sub b van de Wet op Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) en artikel 1 lid 1 sub b van de Regeling profileringsfonds van de HAN, hebben alleen studenten die aanspraak hebben of hebben gehad op een prestatiebeurs, als bedoeld in hoofdstuk 5 van de Wet Studiefinanciering 2000, recht op een financiële vergoeding uit het profileringsfonds van de HAN.


deze aanvragen zijn er zes toegekend in de vorm van een gift en twee in de vorm van een renteloze lening.1 Het aantal aanvragen uit het Noodfonds is ten opzichte van 2012 gedaald van negen naar acht. Het Fonds voorzieningen en hulpmiddelen is bedoeld voor studenten met een functiebeperking. Voor dit fonds is in totaal €5.000,- per jaar beschikbaar gesteld. Indien een student met een functiebeperking een voorziening aanvraagt, betaalt de desbetreffende opleiding de eerste €1.000,- zelf. Bedragen boven de €1.000,- komen in aanmerking voor een vergoeding uit het fonds. In 2013 is er geen verzoek ingediend voor een financiële tegemoetkoming uit het Fonds voorzieningen en hulpmiddelen. Subsidies aan studentenbelangenorganisaties en kandidaten voor de Medezeggenschapsraad (MR) worden verstrekt met als doel het stimuleren van collectieve belangenbehartiging van studenten en het bevorderen van participatie van studenten in studentenbelangenorganisaties en de MR. Zowel voor het studiejaar 2012-2013 als voor het studiejaar 2013-2014 is door het College van Bestuur een subsidie van €1.000,- beschikbaar gesteld voor organisaties die de belangen van HAN-studenten behartigen. In 2013 zijn vijf aanvragen (in 2012 geen) ingediend en is er in totaal €1.363,35 subsidie verstrekt.

Internationalisering/mobiliteit De uitgangspunten van ons internationaliseringsbeleid zijn: • Mainstreaming. Internationalisering moet onderdeel zijn van de reguliere activiteiten van opleidingen.

1

In beginsel wordt de financiële bijdrage verstrekt als een gift. In afwijking hiervan wordt ondersteuning in de vorm van een renteloze lening verleend indien de kosten via andere bronnen, bijvoorbeeld een inkomen in de vorm van studiefinanciering binnen de WSF 2000, kan worden vergoed maar de behandeling en uitbetaling daarvan nog enige tijd op zich laat wachten. De leningen in 2013 zijn op basis van deze uitzondering in de regeling toegekend.

48


• Internationalisation at home. We bieden een leeromgeving die studenten en medewerkers de mogelijkheid biedt om internationale en interculturele competenties te ontwikkelen. • Decentrale invulling. De opleidingen geven zelf de nodige specifieke invulling aan de internationale en interculturele dimensies. Internationale mobiliteit is en blijft een belangrijk en zichtbaar onderdeel van het internationaliseringsbeleid van de HAN, maar er is (veel) meer. In de voorbereiding op het internationaliseringsbeleid vanaf 2014 is daarom nog meer dan voorheen ingezet op curriculum internationalisering. Niet in het minst omdat de HAN de prestatieafspraak heeft gemaakt om een internationale dimensie in alle opleidingen te hebben gerealiseerd in 2016. In onderstaand overzicht zijn de projecten curriculuminternationalisering in 2013 weergegeven. HAN-faculteit/instituut

Naam project

Educatie/Pabo

Internationalisering van het curriculum Pabo (implementatie competenties in regulier curriculum)

Educatie/Pabo (Groenewoud)

Implementatie Global Understanding

Economie en Management/ Bedrijfseconomie

Inbedding van praktijkgericht onderzoek in internationale context in de curricula

Economie en Management/ Personeel en Arbeid

Internationalisering van het curriculum van de opleiding P&A/ HRM (mogelijkheden stage en afstuderen in buitenland structureel ontwikkelen, vergroten docentmobiliteit)

Gezondheid, Gedrag en Maatschappij/ Verpleegkundige Studies

Ontwikkeling Internationale Minor Public Health

Gezondheid, Gedrag en Maatschappij/ Social Studies en Sport- en Bewegingsstudies

Internationalisering van het curriculum ISS en ISBS ((door) ontwikkelen en implementeren internationale/crossculturele dimensie van curriculum)

Techniek/Built Environment

Ontwikkeling Engelstalige minor op het gebied van ‘Dutch Architecture’, zodat inkomende exchange eenvoudiger wordt

Techniek/Informatica Communicatie Academie

Translation of Elective Semesters GAME and CRIA, zodat student uitwisseling eenvoudiger wordt

HAN Masterprogramma’s

Internationalisering curriculum Master Social Work (waaronder organisatie internationale week met buitenlandse partners)

HAN Masterprogramma’s

Internationalisering van het curriculum Master Physician Assistant (mede door samenwerking met partner in Duitsland)

49


Aangepast internationaliseringsbeleid In 2014 zal een tijdelijke aanvulling op het strategisch internationaliseringsbeleid 2010-2013 geformuleerd worden tot 2016, waarmee de uitvoering van het instellingsplan en de prestatieafspraken het juiste vervolg krijgen.

Ontwikkelingen in het Euregio-gebied In 2013 is de samenwerking tussen de HAN en de Hochschule RheinWaal op een aantal vlakken versterkt. Er zijn twee gezamenlijke onderzoeksprojecten gestart op het gebied van duurzame energie. Daarnaast is de HAN partner binnen het lopende Interreg IV A-project2 Kennisalliantie 2020, waarbij alle grote Nederlandse en Duitse kennisinstellingen uit het gebied van de Euregio Rijn-Waal betrokken zijn. De HAN is trekker van werkpakket 3: ‘Ondernemerschap en ondernemingsgeest’. We zijn in september 2013 gestart met de euregionale variant van de bacheloropleidingen Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Logopedie. Voor de opleiding Master Physician Assistant en de bacheloropleiding Medische Hulpverlening hebben de HAN en de Fliedner Fachhochschule uit Düsseldorf een samenwerkingsovereenkomst ondertekend. Voor de bacheloropleiding Medische Hulpverlening zijn door de Katholische Kliniken im Kreis Kleve meerdere stageplaatsen toegezegd in de ziekenhuizen van Kleve en Kevelaer. Sinds medio 2013 werkt het HAN Centre of Expertise Krachtige Kernen samen met de Fachhochschule Münster aan een nieuw Interreg IV A-project rondom het behoud van de leefbaarheid in kleine kernen.

Meertaligheid en Engelstalige website In juni 2013 is het project meertaligheid, gericht op het vergroten van de serviceverlening aan onze buitenlandse studenten en gasten, succesvol afgerond. Het project heeft een terminologielijst opgeleverd met daarin in het Engels vertaalde termen van in ons onderwijs gebruikte

2

INTERREG is een gemeenschapsinitiatief dat in het begin van de jaren negentig door de Europese Unie in het leven is geroepen ter bevordering van de grensoverschrijdende samenwerking. Doel is de ontwikkelingsverschillen tussen de Europese regio’s te verminderen en de economische samenhang te versterken. INTERREG IV A loopt van 2007 tot 2013 en V van 2014 tot 2020.

50


begrippen. Verder een Translation memory voor eerder vertaalde zinnen, dat ons helpt om snel en correct teksten te vertalen die qua taalgebruik overeenstemmen. De beschikbare Engelstalige informatie van Student Support en van de opleidingen is gescreend op juistheid en relevantie. Er is in oktober 2013 een begin gemaakt met de derde fase van de aanpassing van de Engelstalige website. Zoals ook de QS Stars audit bevestigde is het zichtbaar maken van het onderzoek van de HAN en haar onderzoekers van belang voor haar ambitie een interessante internationale partner te zijn voor samenwerking in onderzoek en onderwijs.

Borging onderwijskwaliteit tijdens studie en stage in het buitenland Door verscherpte eisen aan de borging van onderwijskwaliteit (ook in het buitenland) zijn examencommissies voorzichtig en terughoudend met het toekennen van buitenlandse studies en stages. Voorkomen moet worden dat groei van mobiliteit en buitenlandervaring hieronder lijden. Daartoe is overleg en samenwerking gestart met de afdeling HAN Kwaliteitszorg.

QS Stars international audit De HAN heeft zich in 2013 als eerste Nederlandse hogeschool internationaal laten beoordelen door de organisatie QS Stars. De data voor de internationale audit zijn in het voorjaar van 2013 aangeleverd aan de analisten in London. Aan de hand van een vaste set criteria en een waardering van maximaal vijf sterren is duidelijk geworden hoe de HAN zich als hoger onderwijsinstelling positioneert in internationale vergelijking. Gemiddeld ontving de HAN een kwalificatie met twee sterren, met sterke uitschieters op deelaspecten. Meer dan vermeldenswaard zijn de vier sterren voor onderwijs.

Internationale Campus en Student Activity Programme In het najaar van 2013 is een onderzoek gestart naar de mogelijkheden om per campus een zogenaamd student activity programme te realiseren dat gericht is op het versterken van een internationaal leef- en werkklimaat op de HAN, dat tevens de mogelijkheden biedt voor nationa-

51


le studenten om in contact te treden met internationale diploma- en exchange-studenten. Het rapport en de daar genoemde adviezen voor implementatie krijgen hun beslag in 2014.

Mobiliteit De HAN heeft 289 bilaterale uitwisselingscontracten met 208 partner instellingen in Europa en 81 buiten Europa. De uitgaande (exchange stu dents) mobiliteit is groter dan de inkomende. (Zie verder onder Notitie Helderheid Uitwisseling in hoofdstuk 8 en bijlage F.) Het aantal internationale studenten dat aan de HAN studeert voor een diploma (degree students) was per 1 oktober 2013 2.425 studenten. Uit onderstaand overzicht wordt duidelijk waar deze studenten vandaan komen.

Duitsland 1814

D Azie

301

Oost-Europa

102

West-Europa

60

Zuid-Europa

29

Zuid-Amerika

7

Noord-Amerika Totaal overig

52

11 101


Onderzoek

53

HAN Jaarverslag 2013 | Onderzoek

Visie op praktijkgericht onderzoek Onderzoek is niet meer weg te denken uit het hoger beroepsonderwijs; het hoort bij de HAN en krijgt steeds meer een natuurlijke plek in wat we doen. Ons onderzoek is praktijkgericht, innovatief en draagt bij aan de kwaliteitsverbetering van ons onderwijs. De vraagstelling van het praktijkgerichte onderzoek wordt ingegeven door de beroepspraktijk. Het onderzoek vindt plaats in netwerken met interne en externe stakeholders en is vaak multi- en interdisciplinair van aard. Het genereert kennis, inzichten en producten die bijdragen aan de ontwikkeling van de beroepspraktijk en aan de opleidingen van de HAN. In 2016 wil de HAN voor alle opleidingen een inhoudelijk dekkend aanbod aan (associate) lectoraten gerealiseerd hebben.

Verbinding van onderzoek met het onderwijs Het praktijkgerichte onderzoek van de HAN is nauw verweven met ons onderwijs en maakt integraal deel uit van de kwaliteitsagenda voor het onderwijs. De verbinding tussen onderzoek en onderwijs wordt intensief vormgegeven. Prestatieafspraak: implementatie leerlijn onderzoek (IP6/OCW 6/7) Met de implementatie van de leerlijn onderzoek lopen we op schema. Bij de Faculteit Educatie en de Faculteit Economie en Management is de doelstelling al gerealiseerd. De Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij en de Faculteit Techniek verwachten de doelstelling van 100% per studiejaar 2015-2016 te hebben bereikt. Percentage opleidingen met een leerlijn onderzoek (voltijd) 2011

2012

W-2013

B-2013

Doelstelling 2016

2011-2012

2012-2013

2013-2014

2013-2014

2015-2016

69%

72%

77%

76%

100%

Bron: Meting leerlijn onderzoek 2013-2014 (Service Unit Onderwijs & Onderzoek)

Aansluitend op de verscherpte aandacht op standaard 3 van het NVAOaccreditatiekader worden de lectoren en kenniscentra actief betrokken

54


bij de kwaliteitsborging van de doorlopende leerlijn onderzoek. Naast de opscholing van docenten naar een masterniveau is in 2012 en 2013 vanuit centrale middelen geïnvesteerd in de ontwikkeling van een cursus waarmee alle hbo-opgeleide docenten de komende jaren worden geschoold in de principes van onderzoek. Docenten met een academische achtergrond kunnen ook deelnemen aan de cursus. Docenten die geen aantoonbare onderzoekservaring hebben, zullen op termijn geen afstudeerstudenten meer kunnen begeleiden. Om de verbinding onderwijs en onderzoek te versterken is het beleidsprogramma Onderzoek in 2013 samengevoegd met de Service Unit Onderwijs tot een nieuwe centrale eenheid: de Service Unit Onderwijs & Onderzoek. In het voorjaar van 2013 is het proces afgerond waarbij de functieprofielen van docent en hoofddocent verder zijn uitgewerkt en geactualiseerd wat betreft vereiste competenties voor het doen van onderzoek. De Medezeggenschapsraad heeft zijn instemming verleend.

Lectoren en kenniscentra Het afgelopen jaar is het aantal aangestelde lectoren stabiel gebleven. Over heel 2013 waren 41 lectoren, acht associate lectoren en een bijzonder lector bij de HAN werkzaam. In 2013 is een aantal lectoren en associate lectoren benoemd en zijn er enkele lectoren vertrokken (zie het overzicht in bijlage D). Het jaar 2013 betekende tevens de introductie van de stola, als uiterlijk teken van het ambt van lector. De stola zal worden gedragen bij officiële gelegenheden als de opening van het hogeschooljaar, de installatie van collega-lectoren of promotieplechtigheden. Alle zittende HAN-lectoren werden in 2013 tijdens een tweetal besloten feestelijke bijeenkomsten door het College van Bestuur officieel bekleed met de stola. Daarnaast hielden vijf lectoren hun intreerede en werden bij die gelegenheid geïnstalleerd: dr. Vincent Wiegel als lector Lean, dr. ir. Jannes Slomp als lector World Class Performance, dr. Marijke Elferink-Gemser als lector Herkennen en Ontwikkelen van Sporttalent, dr. Stijn Hoppenbrouwers als lector Model-based Information Systems en dr. Loek Nieuwenhuis als lector Beroepspedagogiek. Twee langer zittende lectoren: dr. Dick Lenior, Mens-Computer Interactie, en

55


dr. ir. René Bakker, Networked Applications, hielden een lectorale rede. De HAN heeft haar lectoraten en het onderzoek geclusterd in zeven facultaire kenniscentra: Kwaliteit van Leren (Faculteit Educatie), Business Development and Co-creation (Faculteit Economie en Management), HAN SOCIAAL (Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij), Duurzame Zorg (Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij), Revalidatie, Arbeid, Sport (Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij), Publieke zaak (Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij), Technologie en Samenleving (Faculteit Techniek). De organisatie van deze kenniscentra is na de experimenteerperiode 2011-2012 in het voorjaar van 2013 geëvalueerd. Op grond daarvan is besloten tot de positionering van de kenniscentra als een aparte eenheid in de faculteiten onder aansturing van een ‘leading lector’. De faculteitsdirecteur blijft de leidinggevende van de lectoren. De leading lector voert regie op de inhoudelijke samenhang en onderlinge afstemming van de activiteiten in het kenniscentrum, is verantwoordelijk voor de kwaliteitszorg onderzoek en vertegenwoordigt het kenniscentrum in de facultaire besluitvormingsstructuur. In 2013 hebben vrijwel alle kenniscentra een aangescherpte missie geformuleerd en hun onderzoekslijnen verder uitgewerkt.

Onderzoeksvolume Prestatieafspraak: aantal fte voor onderzoek (IP/OCW 5/6) Om de positie van het onderzoek te versterken, wil de HAN haar onderzoeksvolume uitbreiden. In de prestatieafspraken van de HAN staat geformuleerd dat het aantal fte voor onderzoek groeit en in 2016 op 135 fte komt. Dit aantal komt eind 2013 uit op 140,27 fte. Het College van Bestuur reserveert jaarlijks een bedrag voor onderzoek. Daarnaast wordt een deel van de beoogde groei van het onderzoek gefinancierd uit externe middelen. Hier geldt de prestatieafspraak (IP/OCW 7/8) dat in 2016 elke faculteit per fte lector minimaal €150.000,- uit externe (tweede, derde en vierde) geldstromen verwerft en streven we naar een (HAN-breed) gemiddelde van €200.000,- per fte lector. In 2013 was dat HAN-breed gemiddeld €214.800,- per fte lector, maar slaagde nog niet elke faculteit erin de ondergrens van €150.000,- per fte lector te behalen. 56


Verbinding met centres of expertise/ontwikkeling minoren en masters In de prestatieafspraken heeft de HAN aangegeven te streven naar een uitbouw van haar assortiment van professionele masteropleidingen en unieke minoren in lijn met haar keuzes voor speerpunten. Dit streven is in 2013 voortvarend opgepakt door de centres of expertise, waarbij het gaat om het verder ontwikkelen van bestaande masters als Engineering in Automotive Systems, Neurorevalidatie en Innovatie, en Control Systems Engineering. In 2013 was een zevental masterprogramma’s ten behoeve van de aansluiting met een centre of expertise in uitvoering of in ontwikkeling. Het aantal (beoogde) deelnemers aan een master varieert van 20 tot 25 studenten. In 2013 hebben centres of expertise zich verbonden met 21 minoren. Zes hiervan zijn nog in ontwikkeling en zullen starten in september 2014. Ook de meeste overige minoren zijn van prille datum en draaien in het studiejaar 2013-2014 voor de eerste keer. De instroom van studenten varieert van 11 tot circa 80 per minor. De centres of expertise zijn erin geslaagd bedrijfsleven en instellingen een voorname rol te geven in het onderwijs, door hen in te zetten bij de inhoudelijke ontwikkeling, projecten, gastcolleges en het aandragen van casuïstiek. Naast unieke minoren en masters ontwikkelt een aantal centres of expertise ook specifieke bachelortrajecten (zoals leerwerktrajecten voor de energiesector) en honoursprogramma’s. Dit alles in het kader van de Human Capital Agenda’s van de betreffende sectoren.

Kwaliteitszorg onderzoek Externe evaluatie onderzoek Op 25 januari heeft de externe evaluatie van het Kenniscentrum Duurzame Zorg van de Faculteit Gezondheidszorg, Gedrag en Maatschappij plaatsgevonden. Het definitieve evaluatierapport is op 28 mei 2013 verschenen.

57


De oordelen zijn als volgt: Onderwerp

Oordeel

1. Missie

voldoende

2. Onderzoeksprofiel

voldoende

3. Werkprogramma en portfolio

voldoende

4. Inbedding en positionering binnen de HAN

goed

5. Samenwerkingsverbanden en interne relaties

goed

6. Omvang van de onderzoekseenheid

voldoende

7. Kwaliteit van de onderzoekers

goed

8. Kwaliteitszorg van de onderzoekseenheid

voldoende

9. Publicaties, presentaties e.a. producten van onderzoek

goed

10. Output, impact en waardering

goed

Het Kenniscentrum Duurzame Zorg heeft inmiddels een verbeterplan gemaakt naar aanleiding van deze uitslag. Het Kenniscentrum Revalidatie, Arbeid en Sport heeft in 2013 onder begeleiding van de afdeling HAN Kwaliteitszorg gewerkt aan een zelfevaluatie, als voorbereiding op de externe evaluatie die in 2014 zal plaatsvinden. De Kenniscentra Publieke Zaak en Technologie en Samenleving zijn in 2013 gestart met het schrijven van zelfevaluaties ter voorbereiding op de externe onderzoeksevaluatie in 2014. Het Kenniscentrum Kwaliteit van Leren is begonnen met een midterm review, die in 2014 wordt afgerond.

Kennisdisseminatie Medewerkers van de HAN brengen op uiteenlopende manieren de resultaten van hun onderzoek naar buiten. Het gaat bijvoorbeeld om protocollen, producten, workshops, lezingen, onderwijs, communities of practice, publicaties in vakbladen en wetenschappelijke publicaties. De keuze voor een kennisproduct heeft alles te maken met de domeinen waarop ons praktijkgerichte onderzoek zich richt: onderwijs, beroepspraktijk en maatschappij, en kennisdomein. Aangezien we de zichtbaarheid van ons onderzoek en van onze kennisproducten kunnen 58


vergroten, zijn er afspraken gemaakt rondom kennisdisseminatie- en publicatiebeleid. Er is een kennisdisseminatiekaart opgesteld, die de kenniscentra helpt bij het zicht krijgen op hoe hun kennisproducten zich verhouden tot de diverse doelgroepen/stakeholders en hen helpt bij het formuleren van streefindicatoren. Verder is afgesproken dat de kennisproducten die HAN-medewerkers maken zoveel mogelijk open access beschikbaar worden gesteld. Onder meer daarvoor is in het voorjaar van 2013 de website ‘Verwerken en Delen’ gelanceerd om zoveel mogelijk publiek gefinancierd onderzoek beschikbaar te maken. De website valt dan ook volledig onder een zogenoemde Creative Commons-licentie, wat betekent dat iedereen de tekst van de website mag gebruiken zolang deze maar voor iedereen toegankelijk blijft. De website wordt zowel binnen als buiten de HAN veel bezocht, vooral ook op de aspecten auteursrechten en bronvermelding.

59


Beroepspraktijk en regio

60

HAN Jaarverslag 2013 | Beroepspraktijk en regio

Onderwijs en praktijkgericht onderzoek zijn onlosmakelijk verbonden met de beroepspraktijk. De HAN richt zich hierbij in eerste instantie op de brede regio, inclusief de euregio. Ook in 2013 zijn we flink aan de slag gegaan om die verbinding verder te intensiveren.

Aansluiting bij maatschappelijke en economische topsectoren Zoals in het Instellingsplan ‘Kennis in interactie’ verwoord, is de HAN ervan overtuigd dat kennis(circulatie) de motor is van maatschappelijke en economische ontwikkeling. De focus in economische ontwikkeling en dus ook in samenwerking daarbinnen met bedrijven, instellingen komt in toenemende mate te liggen op de landelijke topsectoren en de doorvertaling daarvan in de regionale en provinciale economische en maatschappelijke speerpunten en programma’s. In haar proces van zwaartepuntvorming (dieptestrategie) sluit de HAN hier dan ook nauw op aan. Dit heeft geleid tot de keuze voor negen speerpunten/centres of expertise. Het Centre of Expertise Logistiek wordt ontwikkeld samen met vijf collega-hogescholen. Speerpunten/centres of expertise

Faculteit

Automotive

Techniek

Duurzame (Elektrische) Energie

Techniek

Biodiscovery

Techniek

Sneller Herstel

Gezondheid, Gedrag en Maatschappij

Krachtige Kernen


Sport- en Beweegtalent


Leren met ict

Educatie

Ondernemen en Ondernemerschap

Economie en Management

Logistiek

Economie en Management

61


Met een speerpunt willen we een antwoord geven op de specifieke behoeften in de desbetreffende sector in termen van voldoende gekwalificeerde beroepskrachten, vergroten van het innovatief vermogen en (nieuw) ondernemerschap. Een speerpunt vormt een samenhangend geheel van opleidingen, praktijkgericht onderzoek en kennisvalorisatie. Excellentie en profilering vormen daarbij de sleutelbegrippen. Speerpunten/centres of expertise worden georganiseerd in de vorm van programma’s die dwars door de bestaande organisatorische entiteiten van kenniscentra en onderwijs (bachelor, master, Leven Lang Leren) heenlopen. Bij voorkeur heeft een speerpunt een internationale en/of euregionale dimensie. Vanuit een speerpunt wordt interfacultaire en multidisciplinaire samenwerking gestimuleerd en mogelijk gemaakt. Vraagsturing vanuit de sector staat bij de ontwikkeling van een speerpunt centraal. Nauwe samenwerking met regionale bedrijven, instellingen, overheden en andere publieke organisaties is een voorwaarde voor succes. Alle speerpunten worden dan ook vormgegeven als een centre of expertise en gedragen door een publiek-private dan wel publiek-publieke samenwerking.

Ontwikkeling speerpunten/centres of expertise Twee speerpunten zijn binnen het kader van de prestatieafspraken met het ministerie van OCW door de Review Commissie beoordeeld als officiële centres of expertise (CoE’s) en komen in aanmerking voor een additionele financiering van €1 miljoen gedurende vier jaar. Dit betreft Duurzame Elektrische Energie en Logistiek. Automotive is in een eerdere ronde voor CoE’s al goedgekeurd. Ten behoeve van de ontwikkeling van de centres of expertise heeft het College van Bestuur van de HAN een investeringsfonds ingesteld in de omvang van €10 miljoen. Toekenning van middelen uit dit fonds vindt plaats op basis van een positieve beoordeling van het businessplan van het desbetreffende centre of expertise.

62


Daarbij zijn de volgende criteria gehanteerd: • Is er voldoende vertrouwen in succesvolle ontwikkeling van het businessplan op basis van aanwezige deskundigheid en trackrecord? • Is het centre of expertise voldoende ingebed in de omgeving (vraagsturing, actieve inbreng van private en/of publieke partijen in financiering, ontwikkeling en governance)? • Is er sprake van een heldere en concrete visie, strategie en programmering voor vier jaar? • Is het activiteitenplan voor het eerste jaar voldoende concreet en meetbaar, ook wat betreft financiële en personele consequenties? • Bevat het businessplan een sluitend en navolgbaar exploitatieoverzicht? • Is er sprake van een heldere strategie richting verduurzaming van het CoE na 2016? • Levert het CoE een voldoende bijdrage aan het behalen van de prestatieafspraken in het instellingsplan 2012-2016? In 2013 zijn de volgende middelen uit dit investeringsfonds toegekend: Speerpunt Automotive (ACE)

Toekenning 2013

2014

2015

2016

k€ 40

k€ 100 Reservering k€ 128,4

Reservering k€ 157,4

Reservering k€ 74,2

Leren met ict

k€ 249

k€ 440

k€ 278

k€ 283

Biodiscovery

k€ 375

k€ 465

k€ 250

k€ 150

Sneller Herstel

k€ 352

Reservering k€ 455



Duurzame Elektrische Energie (SEECE)

k€ 200

k€ 400

k€ 350

k€ 300

Krachtige Kernen

k€ 247




Sport- en Beweegtalent

k€ 198

k€ 373

k€ 356

k€ 321

Ondernemen en Ondernemerschap

Binnen het investeringsfonds is een reservering opgenomen van k€1.250 voor de ontwikkeling van dit CoE. Het businessplan is in voorbereiding.

Logistiek

Binnen het investeringsfonds is een reservering opgenomen van k€750 voor de ontwikkeling van het HAN-deel van dit CoE. Een businessplan voor het HAN-deel van dit CoE is in voorbereiding.

63


In november 2013 heeft een eerste tussenrapportage plaatsgevonden van de goedgekeurde centres of expertise. De beoordeling van deze tussenrapportages stemt positief wat betreft de ontwikkeling van onze centres. De publiek-private dan wel publiek-publieke samenwerking krijgt binnen elk CoE concreet en in voldoende mate vorm in samenwerkingsen investeringsafspraken. Daarmee is vraagsturing geborgd. Nieuwe opleidingsarrangementen gericht op de Human Capital Agenda’s van de sectoren zijn of worden ontwikkeld (duale opleidingen, minoren, honoursprogramma’s en masters), de onderzoeksprogrammering krijgt vorm en in samenwerking met het project Gelderland valoriseert! wordt een impuls gegeven aan de noodzakelijke innovatie in de sectoren. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor onze lectoraten en onze studenten in zogenaamde innovatielabs of fieldlabs per CoE. Positief is verder dat steeds meer opleidingen en lectoraten/kenniscentra ook over de grenzen van de faculteiten heen zich verbinden op de CoE’s waardoor multidisciplinariteit verder vormkrijgt. Ook slagen de CoE’s er in toenemende mate in additionele financiering te verwerven (onder andere onderzoekssubsidies, projectfinanciering via de Provincie Gelderland en post-initieel onderwijs). Internationaal worden de kansen op de nieuwe InterReg-programma’s en Horizon 2020 verkend en in een aantal gevallen al concreet gestalte gegeven in aanvragen. De HAN, in de persoon van dr. Bregje de Vries, lector Ontwerpen van Innovatieve Leerarrangementen, participeert in het in 2013 goedgekeurde project ‘Ark of Inquiry: Inquiry Awards for Youth over Europe’. Dit is een project binnen het zogeheten Zevende Kaderprogramma, onderdeel Capacities, Science in Society (FP7-Science-In-Society). Het totale projectbudget bedraagt bij aanvraag bijna €2,8 miljoen, met een bijdrage vanuit de EU van bijna €2,5 miljoen. De HAN neemt deel in verschillende werkpakketten. De kickoff van het project vond plaats in maart 2014.

64


Tussentijdse beoordeling door Review Commissie De twee centres of expertise die voor additionele overheidsbekostiging van €1 miljoen in aanmerking komen, Duurzame Elektrische Energie ofwel het Sustainable Electrical Energy Centre of Expertise (SEECE) en Logistiek, zijn door de Review Commissie in 2013 tussentijds geëvalueerd. Het CoE Logistiek is een samenwerkingsverband van zes hogescholen. Verantwoording van de voortgang gebeurt via de penvoerder, de Hogeschool van Amsterdam. De Review Commissie heeft de voortgang als voldoende beoordeeld, met daarbij als opmerking dat de toegevoegde waarde van een landelijk CoE meer tot uitdrukking moet komen. De nadruk ligt nu nog te veel op de eigen regio en specifieke terreinen van de afzonderlijke hogescholen. Tevens moet er meer aandacht komen voor het identificeren van haalbare businessmodellen om op termijn een financieel duurzame publiek-private samenwerking te kunnen realiseren. In het advies van de Review Commissie aan de Minister van OCW over SEECE (Duurzame Elektrische Energie) concludeert de commissie ten aanzien van de criteria integrale zwaartepuntvorming en co-financiering: het CoE heeft goede voortgang geboekt om in 2014 de vereiste solide basis te realiseren die vertrouwen biedt voor een financieel en inhoudelijk duurzaam publiek-private samenwerking. Deze conclusie wordt ook bevestigd in de door het Platform Bèta Techniek uitgevoerde sterkte/zwakte-analyse van dit centre. Kernpunten uit de analyse zijn: • Het is een herkenbaar centrum dat aansluit bij een regionaal economisch zwaartepunt. • De focus op elektrotechniek is onderscheidend ten opzichte van andere hogescholen. • Onderscheidend ten opzichte van andere aanbieders is de mogelijkheid om multidisciplinair te werken aan bedrijfsvraagstukken. • SEECE sluit aan op strategische Human Capital-vraagstukken van de grote bedrijven en op innovatievraagstukken van het midden- en kleinbedrijf.

65


Kennisvalorisatie Prestatieafspraak: personele inzet en middelen voor valorisatie en ondernemerschap en omzet contractonderwijs (IP8,9,10/OCW9, 10,11) € x 1000

Personele inzet valorisatie fte Personele inzet valorisatie fte % Middelen voor valorisatie Idem als % van baten Omzet contractonderwijs Idem als % van baten

2011

2012

2013

Streefwaarde 2016

190

-

214

8,0%

-

8,7%

8,0%

€ 14.200

-

€ 16.981

5,5%

-

6,2%

5,5%

€ 11.087

€ 11.477

€ 10.469

4,3%

4,4%

3,8%

6,0%

Middelen voor valorisatie en ondernemerschap laten een stijging zien van 0,7% ten opzichte van de nulmeting in 2011. Dit wordt vooral veroorzaakt door de start van de zeven nieuwe centres of expertise rondom onze zwaartepunten in 2013. Het betreft hier met name de eigen middelen uit het investeringsfonds voor de ontwikkeling van deze centres of expertise (€10 miljoen voor vier jaar). De omzet van de contractafdelingen laat ten opzichte van 2012 een daling zien van 0,6%. Naast ontwikkelingen in de markt van het contractonderwijs is deze daling vooral toe te schrijven aan het faillissement van Interstudie BV (handelsnaam Interstudie NDO). Een deel van deze BV heeft een doorstart gemaakt door overname door onderwijsadviesbureau Marant. De HAN intensiveert haar beleid om kennis beschikbaar te stellen en geschikt te maken voor economische en maatschappelijke benutting. Behalve lectoren, onderzoekers en docenten, leveren ook studenten daaraan een belangrijke bijdrage. Een goed functionerend en succesvol instrument vormen de zogenoemde innovatiehubs. Voor de ontwikkeling van dergelijke hubs is een snel toenemende belangstelling bij bedrijven. Een afgestudeerde werft, coacht en begeleidt binnen een bedrijf stagiairs en afstudeerders waardoor de aanvoer van ‘frisse kennis’ en innovatieve ideeën wordt gewaarborgd en daarmee ook de verbinding tussen bedrijf en kennisinstelling. 66


Ontwikkeling integrale visie op valorisatie binnen de HAN Een gemeenschappelijke visie op valorisatie vormt de basis voor de verdere ontwikkeling van de valorisatieagenda van de HAN. Onder begeleiding van prof. dr. Paul Iske is in nauwe samenwerking met diverse betrokkenen bij valorisatie gewerkt aan het ontwikkelen van deze visie. Het resultaat is gerapporteerd onder de titel ‘het HAN valorisatie-GEN’. De notitie is vastgesteld als strategisch beleidskader voor valorisatie. Een publieksversie van de valorisatiestrategie van de HAN is vervat in de brochure ‘Leren valoriseren’. Deze is aan HAN-medewerkers gepresenteerd in een succesvolle eerste conferentie over valorisatie op 10 oktober 2013.

Naar een Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap (CvVO) We willen de versnippering van onze valorisatieactiviteiten tegengaan met de oprichting van het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap, CvVO. In dit centrum worden de bestaande voorzieningen op deze terreinen gebundeld. Het CvVO wordt een interfacultaire afdeling en werkt in dienst van de faculteiten en het College van Bestuur. Diensten die vanuit het CvVO verleend zullen worden: • Ondernemerschapsonderwijs (Ontwikkeling en uitvoering minoren, student companies, curriculumontwikkeling, professionalisering, projecten) • Valorisatie (instrumentontwikkeling, advisering infrastructuur en financiering, business development, projectleiding) • Alliantievorming en netwerkontwikkeling (ondersteuning, advisering, projectleiding) • Subsidieverwerving • Externe en interne contacten en netwerken onderhouden • Onderzoek. Het CvVO vormt ook een verbindende schakel naar de valorisatiecoördinatoren die per faculteit zijn aangesteld om vooral de verworvenheden van het project Gelderland valoriseert! te verankeren en de ontwikkeling van een facultaire valorisatiestrategie te stimuleren. De focus voor valorisatie op faculteitsniveau ligt vooral op de centres of expertise en de onderzoeksprogramma’s van de kenniscentra. 67


Gelderland valoriseert! Het project Gelderland valoriseert! (totale budget €12,5 miljoen tot 2017, waarvan €5 miljoen subsidie van het ministerie van Economische Zaken) heeft tot doel interactie op gang te brengen tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheden en zo een bijdrage te leveren aan het benutten van kennis en het versnellen van innovaties. Binnen het project Gelderland valoriseert!, dat zich richt op de thema’s energie, creatieve industrie en chemie, zijn tot en met december 2013 de volgende resultaten behaald: Kpi’s Gelderland valoriseert!

Totaal

Realisatie

Percentage

Doel 2012 t/m 2017

2012/ 2013

% realisatie (norm 33%)

Onderwijsactiviteit: Innovatieve broedplaatsen Aantal gescoute ideeën Aantal betrokken studenten en bedrijven Aantal gerealiseerde innovaties

80 150 40

60 187 14

75% 125% 35%

Onderwijsactiviteit: Innovatiekamp Aantal innovatiekampen Aantal deelnemers Aantal onderzochte casussen

11 165 33

23 274 36

209% 166% 109%

Vraagarticulatie , scouten en screenen Aantal leads (eerste fase) Aantal gescoute ideeën Aantal beoordeelde plannen

810 300 150

489 185 112

60% 62% 75%

3 90

3 35

100% 39%

Pre-seed (4 jaar, norm 50%) Aantal aanvragen voor pre-seed Aantal toegekende aanvragen Bedrag toegekende leningen (x €1000,-)

44 22 1100

14 11 520

32% 50% 47%

Proof of Concept (4 jaar, norm 50%) Aantal aanvragen Aantal toegekende aanvragen Bedrag toegekende leningen (x €1000,-)

80 40 2000

24 17 1250

30% 43% 63%

GVN, Gelders Valorisatie Netwerk Aantal keer succesvol bemiddeld Aantal keer gebruik faciliteiten door MKB

1500 60

555 21

37% 35%

Netwerkfaciliteiten Aantal bedrijvenkringen Aantal innovatieve starters

Conclusie: nagenoeg alle kritieke prestatie-indicatoren (kpi's) zijn per eind december 2013 (zeer) ruim boven de norm.

68


De HAN is binnen Gelderland valoriseert! trekker van het werkpakket Energie. Inmiddels zijn er binnen dit werkpakket 16 bedrijven/innovatieprojecten goedgekeurd voor financiering (zowel pre-seed als proof of concept fonds). Met deze financiering kan een (startende) ondernemer de eerste stappen zetten richting een prototype en/of het starten van een bedrijf. Enkele voorbeelden van recent gehonoreerde projecten/bedrijven: • MX polymers: nieuwe polymeer membranen (gepatenteerde monomeren en polymeren) voor brandstofcellen. • Beste renovatieconcept: verduurzaming in de gebouwde omgeving; leidt tot significante energiebesparing voor bestaande woningen. Met de methode van de innovation bootcamps worden innovatieve ideeën (van buiten of van binnen de HAN) uitgewerkt en doorontwikkeld. Er hebben inmiddels 15 van deze bootcamps plaatsgevonden binnen het thema energie. Daarnaast zijn er ook bootcamps opgezet als cross-over tussen energie enerzijds en creatieve industrie anderzijds. Twee voorbeelden van deze laatste (cross-over) categorie zijn: • Schermenproject: in lege winkels worden interactieve schermen geplaatst waarmee het culturele aanbod in de stad op een aantrekkelijke manier onder de aandacht kan worden gebracht. • SITA: afvalverwerkingsbedrijf SITA wil voor verschillende van haar reststromen nieuwe toepassingen verkennen. Via de HAN-opleiding Industrieel Product Ontwerp en de ArtEZ-opleiding Productdesign zijn diverse creatieven/productontwerpers gemobiliseerd die in een creatieve sessie nieuwe producten op basis van afval hebben uitgewerkt. Een nieuwe activiteit binnen het werkpakket Energie is de portal energienext.nl, die in samenwerking met SEECE en Upstream (bedrijf voor online marketing) is opgezet. Recent zijn ook de partijen Green Tech Alliances (KiEMT) en Energy Made in Arnhem (netwerk met meer dan 100 partners) toegetreden. De site is operationeel en er wordt nu een businessplan gemaakt voor de doorontwikkeling. Er is sprake van een verbreding en verankering van valorisatieactiviteiten over de volle breedte van de HAN. Zo is eind oktober 2013 de

69


hiervoor genoemde HAN-brede conferentie over valorisatie georganiseerd en zijn er op 10 oktober (Dag van de Duurzaamheid), naast het al bestaande innovatielab Duurzame Energie twee nieuwe innovatielabs (waar studenten kunnen werken aan innovatievragen van bedrijven) gelanceerd: een voor Duurzaam Bouwen en een voor Automotive.

Alumnibeleid In het instellingsplan voor de periode 2012-2016 staat het voornemen om een onderzoek te verrichten naar de mogelijkheden van een alumnibeleid voor de HAN. Begin 2013 is dit onderzoek afgerond en gepubliceerd onder de titel: Een levenlang trots op de HAN – over het wederzijdse nut van een duurzame relatie tussen de HAN en haar alumni. Het rapport bevat een pleidooi om een HAN-breed gedragen alumnibeleid te ontwikkelen. De algemene conclusie luidt dat de HAN haar alumnibeleid verder dient te ontwikkelen, want we laten nu kansen liggen. In de loop van 2014 gaan we na wat de gewenste opzet is voor een alumnibeleid.

Integraal relatiebeheer De HAN onderhoudt vele en wat betreft doelstelling verschillende relaties met een grote hoeveelheid stakeholders, zowel wat betreft de instroom, doorstroom en uitstroom van studenten als wat betreft de relaties op het terrein van onderzoek en valorisatie. Conclusie is dat de HAN goed verbonden is met de omgeving, maar dat zich ook een aantal structurele knelpunten voordoet, zoals het ontbreken van een gemeenschappelijke visie, overzicht en beheersbaarheid. Dit heeft geleid tot een voorstel voor een voorfase-onderzoek naar de mogelijkheden van een HAN-breed relatiemanagementsysteem. Dit onderzoek is gestart in het najaar van 2013. Rapportage hierover volgt in het voorjaar van 2014.

70


Ondernemerschap Centrum voor Ondernemerschap (CvO) Prestatieafspraken ondernemerschapsonderwijs ‘De HAN wil meer koersen op ondernemerschapsonderwijs, mede omdat het werkveld en de regio daar expliciet om gevraagd hebben als zijnde een sterk punt van de HAN.’3 In de prestatieafspraken hebben we drie afspraken opgenomen over de omvang van het ondernemerschapsonderwijs in ons opleidingsaanbod. Twee afspraken hebben betrekking op de major, en een op het minordeel van ons onderwijs.

2013

B-2013

Doelstelling

2016

Voltijdopleidingen met minimaal tussen 1% en 3% ondernemerschapsonderwijs

47%

n.v.t.

65%

Voltijdopleidingen met meer dan 3% ondernemerschapsonderwijs

43%

n.v.t.

30%

3,4%

3,8%

1%

Afgestudeerden die de minor Ondernemerschap hebben gevolgd

Ondernemerschapsonderwijs in de major De voortgang op de eerste twee afspraken is in kaart gebracht met een nulmeting door het Centrum van Ondernemerschap op basis van een definitie die aansluit op de diversiteit aan beroepspraktijken. In de nulmeting is onder ondernemerschapsonderwijs verstaan die onderwijsactiviteiten die gericht zijn op het aanleren van kennis, vaardigheden en attitudes die nodig zijn voor ondernemend gedrag en handelen. Daarbij worden vier niveaus onderscheiden, te weten: bewustwording, leren ondernemen, starten en groeien. Uitgangspunt voor de nulmeting zijn geweest de beschrijvingen van de onderwijseenheden horende bij de Onderwijs- en Examenregeling van cohort 2012-2013. De resultaten van de nulmeting wijzen uit dat de helft van de opleidingen ondernemer3

Uit: Advies prestatieafspraken RCHOO aan de minister van OCW september 2012

71


schapsonderwijs heeft opgenomen in het curriculum, vooral geconcentreerd in het eerste en tweede leerjaar gericht op bewustwording (niveau 1) en leren ondernemen (niveau 2). De nulmeting was een eerste constructieve poging om het ondernemerschapsonderwijs binnen de HAN in beeld te brengen en de omvang ervan te meten. De resultaten van de nulmeting staan niet op zichzelf. Ze vormen ook het aangrijpingspunt voor het aanscherpen van de dialoog over wat we nu precies onder ondernemerschapsonderwijs verstaan in relatie tot het gewenste (ambitie)niveau van het ondernemerschapsonderwijs. De definitie voor ondernemerschapsonderwijs zal in 2014 verder worden uitgewerkt. Ontwikkeling minoren Ondernemen, Ondernemen & Innovatie en Adviseren Het percentage afgestudeerden (2012-2013) dat een minor Ondernemen of Ondernemen & Innovatie heeft gevolgd bedroeg 3,4%, ofwel 119 studenten. Het percentage ligt iets lager dan in het voorgaande jaar (3,8%). De verwachting is dat het percentage de komende jaren weer zal toenemen gezien de toename van het aantal inschrijvingen voor deze minoren. In het studiejaar 2012-2013 zijn we in februari 2013 met de minor Ondernemen en met de minor Ondernemen & Innovatie gestart, beide voor de voltijd en deeltijd. In totaal waren er 87 inschrijvingen voor deze minoren. In het eerste semester van het studiejaar 2013-2014 waren er voor beide minoren in totaal 170 inschrijvingen. Ook is de minor Adviseren gestart met 31 studenten. Certificaat Ondernemerschap In totaal hebben 97 HAN-studenten (studenten die de minoren Ondernemen volgden bij het CvO, maar ook Small Business & Retail Management-studenten en studenten van de opleiding Technische Bedrijfskunde) het landelijk Certificaat Ondernemerschap ontvangen. Met de partners CAH Vilentum Dronten en de Hogeschool Rotterdam zijn met

72


het Kenniscentrum Handel afspraken gemaakt over doorstart van een landelijk samenwerkingsverband voor een nieuw landelijk certificaat Ondernemerschap specifiek voor niet-bedrijfskundige studenten. Startersbegeleiding Het CvO is gestart met het aanbieden van een startersbegeleidingstraject van twee maanden voor studenten die tijdens hun opleiding willen starten met hun onderneming. 19 Studenten hebben hier gebruik van gemaakt. Afstudeerbegeleiding Afgelopen jaar zijn er door het CvO studenten van diverse opleidingen begeleid bij hun afstudeeropdracht met een ondernemersthema, zoals het schrijven van een eigen businessplan. Samenwerking faculteiten De training Ondernemend Onderwijs die het CvO aanbiedt via het interne trainingscentrum HAN Academy voor docenten en studieloopbaanbegeleiders is voor de zomer gestart. Internationalisering: Kennisalliantie Rijn-Waal Het project bestaat sinds medio 2012 en is een samenwerking tussen de lectoren van de Faculteit Economie en Management en de samenwerkingspartners: de Hochschule Rhein-Waal, Radboud Universiteit Nijmegen, Wageningen Universiteit, Universität Duisburg-Essen, Tech nische Universiteit Eindhoven, Kamer van Koophandel Gelderland en de Industrie- und Handelskammer Duisburg-Wesel-Kleve. In het werkpakket waarvan het CvO het penvoerderschap heeft, is de benchmark tussen de deelnemende kennisinstellingen in de loop van 2013 afgerond. Het HAN-lectoraat Ondernemerschap is in samenwerking met de Wageningse universiteit gestart met de monitoring van de mate waarin ondernemerschapsonderwijs leidt tot betere ondernemerschapscompetenties. Er is een start gemaakt met de organisatie van masterclasses voor studenten en ondernemers samen met de Universität Duisburg-Essen.

73


Engelstalig onderwijs: Course Introduction International Entrepreneurship Het CvO startte in februari 2013 met de pilot Introduction International Entrepreneurship (een course van 7,5 EC) voor onder andere Arnhem Business School-studenten. Het onderwijs is geëvalueerd en aangepast. In september werd deze course voor de tweede keer aangeboden. Het CvO is in het najaar van 2013 gestart met een inventarisatie bij diverse faculteiten/opleidingen van de wensen ten aanzien van een nieuw te ontwikkelen minor International Entrepreneurship. Projecten van het CvO met derden Het project ‘ONO Helden van de ICT’ in samenwerking met ROC Nijmegen en ondernemers uit de regio is in december 2013 afgerond. Het CvO is een samenwerking aangegaan met Helicon Den Bosch. Het CvO geeft deze onderwijsinstelling advies bij het implementeren van ondernemend onderwijs en richt zich hierbij vooral op het docententeam van Helicon. Het CvO werkt samen met het project Gelderland valoriseert! aan een Solar Energy Challenge.

HAN Student Companies Projectontwikkelingen Eind 2013 is HAN Student Companies samengegaan met het CvO. Nagegaan wordt nog op welke wijze beide op duurzame wijze kunnen worden ingebed binnen de nieuwe structuur van het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap. Bureau HAN SC is bezig met de voorbereiding van een sponsorprogramma om het bedrijfsleven nog meer te betrekken bij de activiteiten. Bij verschillende opleidingen is in 2013 een onderzoek gestart naar de mate waarin ondernemen en ondernemerschap een plaats kunnen krijgen in het curriculum. Het concept student company is daarbij één van de opties. Deze verkenningen passen in de lijn van het speerpunt/centre of expertise Ondernemen en Ondernemerschap.

74


Evenement De student companies Compatree (Technische Bedrijfskunde), Hacksagon (Small Business & Retail Management) en Fresh (Sport, Gezondheid en Management) hadden zich in het voorjaar van 2013 in de competitie van Jong ondernemen bij de laatste tien beste hbo-companies geplaatst. Compatree van de opleiding Technische Bedrijfskunde heeft zich daarna geplaatst voor de finale om de eretitel ‘het beste hbostudentenbedrijf van Nederland’. De finale was in juni in het DeLaMartheater in Amsterdam. De HAN’ers gaven een goede performance en maakten reclame voor de HAN en ondernemerschapsonderwijs (zie ook: http://youtube/hpn2uRZT7C8 ). Met ingang van het studiejaar 2013-2014 zijn er 34 HAN student companies.

HAN Smart Business Center (SBC) Het mkb-netwerk 2013 stond in het teken van het doorontwikkelen van het netwerk op de thema’s Energie en Duurzaamheid en Zorg en Gezondheid in verbinding met het onderzoek en onderwijs. Met het Centrum voor Ondernemerschap zijn expertbijeenkomsten uitgevoerd met studenten van de minor Ondernemen en ondernemers uit het mkb-netwerk, met als doel deze groepen meer aan elkaar te verbinden, kennis te delen over maatschappelijke ontwikkelingen en de vraag ‘hoe hierin te acteren als ondernemer?’ te bespreken. Met de bouwpartijen zijn uitgangspunten en een programma van eisen voor een te starten Innovatielab Duurzaam Bouwen bepaald. De eerste projecten zijn ontwikkeld, zoals voor het herontwerp van het bedrijvengebouw ‘Metterswaene’ in samenwerking met Kondor Wessels en voor de Demowoning, die in 2014 gerealiseerd gaat worden. Dit project zal dienen als onderzoeks- en ontwikkelomgeving voor het Lectoraat Architecture in Health en het Lectoraat Duurzame Energie ten behoeve van de versterking van het onderwijs.

75


Zorgalliantie Zorgalliantie.nu! is een regionaal kennis- en leernetwerk dat in 2010 door de HAN is geïnitieerd. Er zijn momenteel 24 participerende zorg instellingen, woon- en welzijnstichtingen. Deze instellingen brengen praktijkgerelateerde vraagstukken in in de zogeheten leerwerkplaatsen. Lectoren die deze werkplaatsen begeleiden, creëren met professionals en studenten nieuwe oplossingen. De aandacht richt zich vooral op actuele vraagstukken, zoals het toenemend aantal ouderen en chronisch zieken, het tekort aan werknemers, de bekostiging van de zorg en technologische innovaties. In 2013 is de strategie van de zorgalliantie aangescherpt. Leerwerkplaatsen zijn verder ontwikkeld en we hebben een efficiënte en slagvaardige projectorganisatie ontwikkeld die uitvoering geeft aan het jaarprogramma van de alliantie. Kernbegrippen van de strategie zijn onder andere: • De professional centraal • Wederkerig leren, nieuwe dynamiek • Opbrengsten voor praktijk en onderwijs. Alles is erop gericht om de professionaliteit en beroepsgerichtheid van de deelnemers uit de praktijk en het onderwijs te vergroten.

Werkend lerenden Het deeltijdonderwijs is voor de HAN van groot belang. Zowel strategisch, maatschappelijk als inhoudelijk (bijvoorbeeld als het om valorisatie gaat), maar niet in de laatste plaats ook bedrijfsmatig. Onze duidelijke keuze voor de werkende student is daarmee een profielkenmerk. We zijn op dit moment een van de (drie) grotere aanbieders: een breed portfolio met ongeveer 6.000 studenten in deeltijd- en duaal onderwijs (associate degree, bachelor- en masteropleidingen). De externe omgeving van het deeltijdonderwijs is dynamisch en moeilijk voorspelbaar. De private aanbieders van geaccrediteerde opleidingen dringen al langer aan op een ‘level playing field’ en treden nadrukkelijk op de voorgrond.

76


De sterk dalende instroom4 – ook bij de HAN5 – is voor minister Bussemaker van OCW aanleiding geweest om een commissie, onder voorzitterschap van de heer Rinnooy Kan, in te stellen die moet adviseren over maatregelen die bijdragen aan het verhogen van de instroom en de uitstroom van gediplomeerden (bij gelijkblijvend budget voor het hoger onderwijs in deeltijd). Belangrijk onderdeel daarbij is de mogelijke invoering van vraagfinanciering in plaats van de huidige bekostigingssystematiek. De adviezen kunnen in hun uitwerking grote consequenties hebben voor de HAN, ook doordat het een relatief groot deel van ons portfolio betreft. Begin 2013 zijn twee belangrijke besluiten genomen ten aanzien van de toekomstbestendigheid van ons deeltijdportfolio en de concretisering van ons beleid gericht op een hoogwaardig, selectief portfolio. Er zijn 14 deeltijd-/duale opleidingen beëindigd waarvoor onvoldoende animo bij het werkveld of bij studenten bestond. De personele consequenties zijn beperkt tot het veranderen van werkzaamheden van de betrokkenen. De voltijdopleidingen zijn in alle gevallen blijven bestaan. Daarnaast kreeg een groot aantal opleidingen een verbeteropgave om te voldoen aan de hoge ambities die de HAN wat betreft het deeltijdportfolio heeft. Die verbeteropgave bestond uit een onderwijsinhoudelijke, kwalitatieve component en een kwantitatieve, bedrijfsmatige component. Er is een centraal programma en een investeringsfonds opgezet dat de faculteiten ondersteunt bij het realiseren van de verbeteropgave en het toekomstbestendiger maken van het onderwijs. In ons instellingsplan hebben we gesteld dat we ons aanbod duidelijker vermarkten. We werken aan werving en voorlichting, maar ook aan marktpositionering in de vorm van een merkstrategie. De sterke profilering van de private en enkele bekostigde aanbieders vraagt van ons om te anticiperen op deze ontwikkelingen. Eind 2013 is dit in gang gezet.

4 5

In de afgelopen tien jaar is de instroom in het bekostigde deeltijd-hbo meer dan gehalveerd. Op het eerste gezicht doet de HAN het slechter dan het landelijk gemiddelde. Hier doet zich wel een vertekening voor door het beëindigen van een aantal opleidingen (met name de grote Duitstalige deeltijdopleidingen, die zijn omgezet naar een voltijdse euregionale variant). Toch blijft er na correctie een instroom over die iets onder het landelijk gemiddelde zit.

77


(Professional) masters In het strategisch beleidsplan zijn concrete resultaten opgenomen die in de periode tot 2016 worden gerealiseerd. Deze afspraken concentreren zich rondom het verhogen van de instroom en het bieden van kwalitatief hoogstaand onderwijs.

Instroom Ondanks de verslechterde economische omstandigheden en krimpende opleidingsbudgetten is het aantal studenten bij de meeste masteropleidingen in 2013 gestabiliseerd of zelfs licht gestegen. Dat het totaal aantal nieuwe studenten in 2013 toch een fractie lager is uitgevallen dan in 2012 (411 tegenover 421), is toe te schrijven aan de overheveling van de masteropleiding Begeleidingskunde naar de Hogeschool Rotterdam, waardoor het studentenaantal bij deze opleiding niet meer meetelt. Activiteiten om de instroom te vergroten, richten zich op meerdere fronten. Een belangrijke nieuwe insteek is de Business to Business-aanpak: het leggen en onderhouden van contacten in het werkveld, waaronder alumnicontacten, waarbij ook aangesloten wordt bij de activiteiten die de HAN onderneemt in het kader van werken en leren. Daarnaast is samenwerking gezocht met contractafdelingen van de HAN om met maatwerktrajecten nieuwe vormen van instroom te creëren. De instroom van internationale studenten in de masteropleidingen laat ten opzichte van 2012 een stabiel beeld zien.

Kwaliteit HAN Masterprogramma’s stelt veel in het werk om de kwaliteit van de opleidingen hoog te houden. Er is aandacht voor verbetering van het studierendement door enerzijds betere intakegesprekken en anderzijds betere studiebegeleiding en spreiding van de studielast. In de Nationale Studenten Enquête 2013 is de tevredenheid over de studielast gestegen, en ook toetsing en beoordeling scoren beter dan vorig jaar. Het afgelopen jaar is het didactisch onderwijsconcept van de masteropleidingen onderzocht om te komen tot een gemeenschappelijke visie.

78


Dit project krijgt in 2014 een vervolg, ook onder invloed van de voorziene wijzigingen in het deeltijdonderwijs. (Zie voor een overzicht van de visitaties en accreditaties de paragraaf Kwaliteitszorg onderwijs in hoofdstuk 3.)

Ontwikkelingen in het aanbod De masteropleiding Begeleidingskunde wordt niet meer aangeboden. Momenteel is de ontwikkeling van een masteropleiding International Business in een vergevorderd stadium; deze zal in september 2014 voor het eerst starten. Met de instituten voor Leraar en School, Paramedische Studies en Autotechniek werkt HAN Masterprogramma’s samen aan de versnelde trajecten voor vwo’ers en excellente studenten, zoals ook staat in de prestatieafspraken. In het kader daarvan wordt met het Instituut Paramedische Studies gewerkt aan een nieuwe masteropleiding Zelfmanagement in de zorg.

79


Kwaliteit is mensenwerk

80

HAN Jaarverslag 2013 | Kwaliteit is mensenwerk

Kwaliteitsbewust De HAN heeft een reputatie van goed werkgeverschap hoog te houden. De doorontwikkeling naar een university of applied sciences en de kwaliteitsverbetering van het onderwijs vragen dat we de aandacht voor deskundigheidsbevordering en professionalisering nóg verder intensiveren. Dit moet gepaard gaan met het verder uitbouwen van een breed gedeeld kwaliteitsbewustzijn onder de medewerkers. Ons ideaal is een organisatie die grotendeels zelfsturend is en zonder de externe druk van de verschillende toezichthouders de nodige verbeteringen realiseert. Onze maatschappelijke opdracht en onze ambities kunnen we niet realiseren zonder een organisatie van en door professionals. Naast voortdurende scholing en ontwikkeling van medewerkers en leiderschapsontwikkeling vinden we het voor de dynamiek van de organisatie en de vitaliteit van de medewerkers belangrijk dat zij periodiek van (deel)taken en rollen en soms van functie wisselen. Dit vraagt om een opschaling van het huidige beleid voor het management – elke vier jaar wordt beoordeeld of mobiliteit aan de orde is – naar de volle breedte van de organisatie. Om dit verder te kunnen uitwerken, hebben we in eerste instantie breder gekeken naar de definitie ‘duurzame inzetbaarheid’. Dit heeft, ook in overeenstemming met de bonden, geresulteerd in een begin 2014 te starten HAN-breed onderzoek, met als hoofdvraag hoe we effectief richting, inhoud en structuur geven aan duurzame inzetbaarheid (en ontwikkeling) van onze medewerkers die toegevoegde waarde heeft voor de groei van de organisatie richting een university of applied sciences. Het onderzoek staat onder leiding van dr. Annet de Lange, sinds 1 september 2013 Lector Human Resource Management aan de HAN.

81


De organisatie van de HAN De pijlers van onze organisatie zijn de vier faculteiten: Educatie, Gezondheid, Gedrag en Maatschappij, Economie en Management en Techniek. Elke faculteit omvat een cluster van verwante instituten. De instituten zijn de organisatorische eenheid en het ‘huis’ van hun bacheloropleidingen. Binnen de faculteiten bevinden zich ook de lectoraten: zo kan er een optimale uitwisseling plaatsvinden van kennis en kunde op het desbetreffende vakgebied. De lectoraten zijn geclusterd in kenniscentra. Om een goede synergie te bewerkstelligen tussen onderwijs en praktijk zijn de contractactiviteiten eveneens zoveel mogelijk binnen de faculteit georganiseerd. De masteropleidingen van de HAN zijn ondergebracht in het interfacultaire instituut HAN Masterprogramma’s. De ondersteunende diensten van de HAN zijn onderdeel van het Service Bedrijf (Facilitaire Zaken; Financieel Economische Zaken; Informatie en Communicatietechnologie; Marketing, Communicatie en Voorlichting; Human Resources; Studentzaken; Onderwijs & Onderzoek; International Office; Juridische Zaken; Kwaliteitszorg en Informatiemanagement) Sommige activiteiten zijn apart georganiseerd, zoals het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap en de HAN Holding BV (met tot voorjaar 2013 twee commerciële activiteiten: het interne uitzendbureau HAN-Flex BV en het adviesbureau Interstudie BV (Interstudie NDO) dat in maart 2013 failliet is verklaard en vervolgens een doorstart heeft gemaakt in de vorm van het onderwijsadviesbureau Marant). Het College van Bestuur is verantwoordelijk voor het bestuur van de gehele HAN en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

82


Organogram van de HAN

Instituut Pabo Arnhem en Nijmegen

Instituut Paramedische Studies

Instituut voor Leraar en School

Instituut Verpleegkundige Studies Instituut Sport- en Bewegingsstudies Instituut Sociale Studies

Kenniscentrum en lectoraten Educatie

Kenniscentra en lectoraten Gezondheid, Gedrag en Maatschappij

Instituut International Business and Communication

Instituut Engineering

Instituut Bedrijfskunde en Rechten

Instituut Applied Sciences

Instituut Financieel Management Instituut Werken en Leren Kenniscentrum en lectoraten Economie en Management

Instituut Automotive

Instituut Built Environment Informatica Communicatie Academie Kenniscentrum en lectoraten Techniek Cursussen en post-hbo

VDO Opleidings- en Adviescentrum Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap HAN Masterprogramma’s Faculteitsraad

Faculteitsraad

Faculteitsraad

Faculteitsraad

Faculteit Educatie

Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij

Faculteit Economie en Management

Faculteit Techniek

Service Bedrijf

Concerncontrol

Medezeggenschapsraad College van Bestuur

Raad van Toezicht

83


De medewerkers van de HAN De omvang van het personeelsbestand is in 2013 licht toegenomen ten opzichte van 2012, van 2.455 naar 2.472 fte, een toename van 0,69%. Het aantal bij de HAN werkzame personen nam iets af, van 3.186 personen in 2012 naar 3.180 personen in 2013, een afname van 0,19%. Het aandeel van de tijdelijke aanstellingen bedroeg in 2013 18,1%. Dat is iets lager dan in 2012 (19,5%). Aantal fte per organisatie-eenheid CvB 18,5 fte 0,75% FEM 456,4 fte 18,5%

SB 560,6 fte 22,7%

HMP 43,8 fte 1,8%

FED 254,8 fte 10,3%

FT 387,3 fte 15,7%

GGM 749,9 fte 30,4%

Ontwikkeling personeelsbestand 2009-2012 3500

3186 3013

2984

aantal

3000

2455

2500 2278

2000

2009

3180

3073

2361

fte

2283

2010

2471

2011

84

2012

2013


Verhouding onderwijspersoneel (OP)/ondersteunend en beheerpersoneel (OBP) Prestatieafspraak verhouding OP/OBP (IP/PA 16/16: 65%/35% in 2016) Ondersteunend en beheerpersoneel (OBP)

916

37,1%

Onderwijspersoneel (OP)

1.555

62,9%

Totaal (fte)

2.471

100%

Vrouwen en mannen bij de HAN Bij de HAN werkten in 2013 meer vrouwen dan mannen: 1.869 (58,8%) vrouwen, 1.311 (41,2%) mannen. Vooral bij het ondersteunend en beheerpersoneel zijn de vrouwen sterk vertegenwoordigd, de verhouding is hier ruim 2:1. Bij het onderwijzend personeel is de verhouding ongeveer gelijk (1:1). OP en OBP: mannen en vrouwen Man

Vrouw

Onderwijzend personeel

948

29,8%

1.098

34,5%

Ondersteunend en beheerpersoneel

363

11,4%

771

24,3%

1.311

41,2%

1.869

58,8%

Totaal

Het relatief hoge percentage vrouwelijke collega’s wordt meer en meer gespiegeld door een oplopend percentage van vrouwelijke leidinggevenden. Het percentage vrouwen in managementfuncties is in 2013 51%. (Ter vergelijking: in 2004 was dit nog 25%.) Managementfuncties: aantal mannen en vrouwen 36 mannen en 38 vrouwen.

Leeftijdsopbouw van het personeel De gemiddelde leeftijd van het personeel van de HAN was in 2013 46,8 jaar. De sekseverdeling over de leeftijdsgroepen is scheef. In de leeftijdsgroep 26-55 jaar zijn er veel meer vrouwen; in de categorie 56+ zijn juist de mannen iets sterker vertegenwoordigd. Met natuurlijk verloop 85


zal daarom het percentage vrouwelijke collega’s – zonder gerichte werving van mannelijk personeel – de komende jaren toenemen. Personeelsbestand in fte naar leeftijd 600

566

549

450

434 392

392 336 300

300

158

150

26

man vrouw

27

0 ≤ 25

26-35

36-45

46-55

≥ 56

Redenen van uitstroom Een gezonde organisatie kent in-, door- en uitstroom van personeel. In 2013 zijn er 279 medewerkers uitgestroomd. Uitstroom van personeel naar reden van vertrek Eigen verzoek Einde projectaanstelling Einde ziektevervanging FPU/keuzepensioen Invaliditeitspensioen Met wederzijds goedvinden Ontbinding kantonrechter Ouderdomspensioen Overlijden Reorganisatie

54 169 2 8 3 7 3* 26 3 4

Totaal

279

9,6% 30,1% 0,4% 1,4% 0,5% 1,2% 0,5% 4,6% 0,5% 0,7%

* Deze drie betreft de op staande voet ontslagen docenten van de Arnhem Business School (zie ook het inleidend hoofdstuk).

Uitkering na ontslag De HAN draagt het risico voor de uitkeringen in het kader van de WW en de BWWW (bovenwettelijke werkloosheidsuitkering). Zowel vanuit goed werkgeverschap ten opzichte van ex-werknemers als ter beheer86


sing van de kosten die WW en BWWW met zich mee brengen, krijgt de begeleiding van werk naar werk steeds nadrukkelijker de aandacht binnen de HAN. De begeleiding van werk naar werk wordt uitgevoerd door de service unit HR. Daarbij wordt de (ex-)medewerker ondersteund door het bieden van loopbaanadvies, advies op het gebied van sociale zekerheid en begeleiding bij het zoeken naar werk na het vertrek bij de HAN. Deze begeleiding beoogt het verkleinen van de afstand tot de (externe en interne) arbeidsmarkt, onder andere door inzet van het re-integratiebudget uit de cao hbo. Voor de uitvoering van de begeleiding is in 2013 een contract afgesloten met USG Restart, dat een breed scala aan mogelijke interventies omvat. Daarnaast wordt samengewerkt met twee specialistische bureaus en het hbo-brede re-integratiebureau. In 2013 bedroegen de kosten voor WW en BWWW voor de HAN in totaal €891.484,-. Daarnaast draagt de HAN bij aan de uitkeringen die hbobreed zijn ontstaan vóór 30 juni 1996. Zij heeft hierin een aandeel in de uitkeringslast zelf en de kosten voor uitvoering. Conform de door de Vereniging Hogescholen aangereikte verdeelsleutel over 2013 bedroeg het aandeel van de HAN hierin €55.696,70. Het totaal over 2013 van de eigen lasten van de HAN en de bijdrage aan het collectief van het hbo in het kader van WW, BWWW en wachtgeld bedraagt derhalve €947.181,-

Salarisschalen Het grootste deel van de medewerkers van de HAN (48,1%) wordt gehonoreerd in schaal 9 tot en met 11. Ook een flink percentage (26,7%) valt in schaal 12 of 13. Minder medewerkers vinden we in schaal 6 tot en met 8 (17,2%) en in schaal 1 tot en met 5 (5,2%). Een klein percentage (2,8%) wordt betaald in schaal 14 tot en met 17. In de schalen 1 tot en met 8 vinden we veel ondersteunend en beheerpersoneel. Veel onderwijspersoneel valt in schaal 9 tot en met 13. Daarbij valt op dat veel vrouwen ingeschaald zijn in 9 tot en met 11 en meer mannen dan vrouwen in 12 tot en met 13. Dit is te verklaren door de leeftijdsopbouw van het personeel en de betrekkingsomvang. De mannen die bij de HAN werken, kennen daarnaast een relatief lange carrièrelijn.

87


Medewerkers naar salarisschaal

M

V

Totaal

In %

01 t/m 05

79

87

166

5,2%

06 t/m 08

121

425

546

17,2%

09 t/m 11

579

951

1.530

48,1%

12 t/m 13

478

370

848

26,7%

14 t/m 17

54

36

90

2,8%

1.311

1.869

3.180

100,0%

Totaal

Organisatieontwikkeling Medewerkertevredenheid Prestatieafspraak (IP/PA 13/14): In 2016 tonen HAN-medewerkers zich tevreden over hun werk en werkgever, door blijvend hoog (7,8) of hoger te scoren op de meting van de medewerkertevredenheid. HAN-medewerkersonderzoek 2013 8 7,8 7,7

7,7

7,5

7

2008

7,6

2009

2010

2011

2012

7,6

2013

De huidige score van 7,6 is berekend op basis van zowel de oude als de sinds 2012 aangevulde vragenlijst en blijft iets achter bij de prestatieafspraak (een 7,8) die moet zijn behaald in 2016. 88


Meest en minst tevreden In onderstaande tabel zijn de items waarover de respondenten het: • meest tevreden zijn (score > 7,9) groen gekleurd en • minst tevreden zijn (score < 7,0) rood gekleurd. Functiecategorie Ondersteunend en beheerpersoneel Onderwijs-/onderzoekpersoneel Leiding Geen opgave Kengetal (24 + 7 vragen) Aansturing door leidinggevende Invloed uitoefenen op beleidskeuzes afdeling Interne communicatie binnen afdeling Invloed uitoefenen op werkomstandigheden Beschikbaarheid van werkplek Inrichting werkplek Veiligheid werksituatie Algehele tevredenheid over werkomstandigheden Werkdruk Niveau werk Mate zelf indelen werk Mogelijkheid intern van functie veranderen Ondersteuning HAN intern functie veranderen Afstemming werkzaamheden binnen afdeling Variatie in werkzaamheden Invloed uitoefenen op werkzaamheden Algehele tevredenheid over werkinhoud Ondersteuning bij organiseren werk Eigen betrokkenheid bij afdeling Roosters (alleen docenten) Eigen bijdrage terugzien in realisatie afdelingsdoelstellingen Sfeer op eigen afdeling Ondersteuning door andere afdelingen ICT-voorzieningen Aansluiten werkzaamheden bij competenties Faciliteiten voor deskundigheidsbevordering Mogelijkheden tot loopbaanontwikkeling Aansluiting ontwikkelafspraken - loopbaanontwikkeling Samenwerking met collega’s van afdeling Samenwerking met andere HAN-onderdelen

2013 795 1.209 149 2.153 7,6 7,4 6,9 6,6 7,4 8,2 7,7 8,4 7,8 7,2 8,0 8,2 6,8 6,7 7,1 8,8 7,6 8,0 7,0 8,1 7,3 7,7 8,0 7,2 7,3 8,4 7,6 7,2 7,3 8,4 7,6 6,7

Beloning in relatie tot zwaarte functie

89

2012 672 1.002 117 1.791 7,6 7,5 6,95 6,7 7,4 8,2 7,7 8,4 7,8 7,3 7,9 8,2 6,8 6,7 7,1 8,7 7,6 7,9 7,0 8,1 7,4 7,8 8,1 7,3 7,2 8,4 7,7 7,3 7,4 8,4 7,6 6,7


Verder valt op dat de volgende items 0,1 punt (afgerond) lager scoren ten opzichte van het jaar 2012: • Aansturing door leidinggevende (thema: Goed Werkgeverschap) • Invloed uitoefenen op beleidskeuzes afdeling (thema: Goed Werkgeverschap) • Interne communicatie binnen afdeling (thema: Goed Werkgeverschap) • Roosters (alleen docenten) (thema: Roosters) • Eigen bijdrage terugzien in realisatie afdelingsdoelstellingen (thema: Operational Excellence) • Sfeer op eigen afdeling (thema: Operational Excellence) • Ondersteuning door andere afdelingen (thema: Operational Excellencee) • Faciliteiten voor deskundigheidsbevordering (thema: Professionalisering) • Mogelijkheden tot loopbaanontwikkeling (thema: Professionalisering) • Aansluiting ontwikkelafspraken – loopbaanontwikkeling (thema: Professionalisering)

Bekendheid en verbondenheid De betrokkenheid bij de strategie van de HAN, gemeten naar de bekend heid met ons instellingsplan, is in 2013 gestegen naar 87% (2012: 84%). De verbondenheid met het instellingsplan uit zich vooral op het niveau van de opleiding en de subunit en blijft met gemiddeld 86% stabiel (2012: 85%). Dat is ook de situatie op het niveau van het instituut en de service unit met 73% (2012: 73%). Ook op het niveau van de faculteit en het Service Bedrijf is sprake van bestendiging van de score, gemiddeld 56% (2012: 56%). De verbondenheid met het instellingsplan blijft lager dan gewenst met een gemiddeld cijfer van 50% (in 2012 eveneens 50%).

90


Ziekteverzuim Prestatieafspraak: 4% ziekteverzuim in 2016 (IP 14) In 2013 lag het ziekteverzuim op 4,5%. Het ziekteverzuimcijfer van de HAN stijgt hiermee licht. Deze stijging in het algemene verzuimcijfer wordt veroorzaakt door twee organisatieonderdelen, die in het komende jaar extra zullen worden ondersteund in de verzuimbegeleiding. De overige organisatieonderdelen laten een dalend verzuim zien. Het landelijke hbo-cijfer over 2013 is nog niet bekend. In de tabel hieronder is de ontwikkeling van het verzuim in de afgelopen vijf jaar weergegeven. 2013

2012

2011

2010

2009

4,5%

4,4%

4,4%

4,1%

4,1%

nnb

4,1%

4,2%

4,2%

4,3%

HAN Hbo-totaal

Professionalisering en professionele cultuur Prestatieafspraak: in 2016 heeft 72% ten hoogste een mastergraad en 8% van de docenten een doctorsgraad (IP/OCW 12/13)

2011

% Met ten hoogste een mastergraad

57,2% 59,2% 61,3%

% Docenten met een doctorsgraad

6,3%

2012

6,7%

2013

7,9%

De uiteindelijke score is afhankelijk van het verloop en de aanstelling van docenten met een master. Het realisatieritme van deze prestatieafspraak blijft vooralsnog achter bij de streefwaarden. Voornaamste oorzaak is de verletregeling in de nieuwe cao, waardoor docenten meer tijd toegekend krijgen dan voorzien ten tijde van het afsluiten van de prestatieafspraken. Om het onderwijs niet te destabiliseren wordt het opscholingsproces in de tijd gespreid. Daarnaast blijkt dat een aantal docenten de combinatie van werken en studie uiteindelijk toch te zwaar vindt en vroegtijdig moet stoppen.

91

B-2013

Doelstelling 2015

60,8%

Totaal

7,8%

76%


Docenten In het najaar van 2013 is een prognose opgesteld van verwachte mastergediplomeerden voor de jaren 2013, 2014 en 2015. Deze aantallen bedragen respectievelijk 23, 50 en 57, in totaal 130. Het aantal promotietrajecten in 2013 is 22 en er zijn geen promotietrajecten ‘met voucher’ gestart. (Dit zijn trajecten met de zogeheten promotievouchers: door het ministerie van OCW beschikbaar gestelde additionele financiering om het aantal gepromoveerde docenten in het hbo te vergroten.) De verwachting is dat er van de 22 trajecten in 2014 zeven, in 2015 vier en de andere 11 in 2016 zijn afgerond. Het werkelijke aantal promovendi is ongeveer tweemaal groter; in 2013 was dat 2,4% van de docenten – ongeveer gelijk aan 2012. Het percentage gepromoveerde docenten steeg van 6,7% (2012) naar 8%. Per december 2013 telde de HAN 1.340 (=69,2%) medewerkers met een master- of doctorstitel. Inclusief de verwachte afstudeerders (130 masters) komt het geprognosticeerde aantal op 1.470 medewerkers (=76%) Het streefpercentage voor 2015 is 76%, en voor 2016 80%.

Management Development Inhoudelijk ligt de focus van leiderschapsontwikkeling binnen de HAN op de realisatie van het instellingsplan en een professionele cultuur. De doelen van de HAN stellen hoge eisen aan het leiderschap in de HAN. De cultuur die nodig is, is gericht op leren en kwaliteit. Dit vraagt van leidinggevenden een lerende houding en een voortdurend inspelen op nieuwe ontwikkelingen: ‘lerend werken aan kwaliteitscultuur’. We vragen van het management om actief te werken aan de eigen professionele ontwikkeling. Dit sluit tevens aan bij de maatschappelijke focus op professionaliteit in het hoger onderwijs en de professionaliseringsparagraaf zoals overeengekomen door de sociale partners. Voor de opleidingscoördinatoren van de HAN hebben we twee trajecten georganiseerd. Voor faculteitsdirecteuren, directeur Service Bedrijf (SB), instituutsdirecteuren en de hoofden van de service units van het SB is eind 2013 een gezamenlijk ontwikkeltraject, het Leerplatform, afgerond. Het lerend werken aan kwaliteitscultuur wordt in 2014 op drie niveaus verder ter hand genomen (op HAN-, team-, en individueel niveau). 92


In 2013 hebben we een start gemaakt met de introductie van het HANleiderschapskompas. Het kompas dient als referentiekader voor succesvol leidinggeven binnen alle geledingen van de HAN. Het kompas geeft inzicht in essentiële vaardigheden voor leidinggevenden en de ontwikkelmogelijkheden daarvan. Prestatieafspraak (IP/OCW 15/15): In 2016 wordt minimaal 5% van de loonsom van de HAN besteed aan professionalisering 2011 Nulmeting

Doelstelling 2013

Doelstelling 2014

Doelstelling 2016

IP Doelstelling 2016

Out of pocketkosten

6,10%

5,00%

Verletkosten

7,20%

6,30%

5,60%

nvt

13,40%

11,40%

Minimaal 5%

Professionaliseringsuitgaven

De prestatieafspraak van minimaal 5% professionaliseringsuitgaven6 wordt, mede door veranderende omstandigheden na het schrijven van het instellingsplan voor de jaren 2012-2016, ruimschoots overschreden. De verhoogde facilitering van onderwijsvrijstelling voor docenten die een masteropleiding volgen (van 0,2 naar 0,4 fte bij een voltijdaanstelling) heeft geleid tot een sterke toename van de professionaliseringskosten. In 2013 gaat het om 59 nieuw gestarte mastertrajecten, in 2014 om 68 nieuw te starten trajecten.

HAN Academy Er wordt volop gebruikgemaakt van het trainingsaanbod van HAN Academy en het aanbod wordt positief gewaardeerd. HAN Academy werkt continu aan het verbeteren van het aanbod. Daarnaast vindt periodiek een update van het aanbod plaats. In mei 2013 heeft HAN Academy zo’n update gedaan. Eind 2013 was het aantal aangeboden trainingen 89. Veel trainingen worden verzorgd door medewerkers van de HAN. In 2013 hebben managers en leidinggevenden van de HAN zich in totaal 2.368 keer ingeschreven voor een training van HAN Academy. In

6

Zie voor definitie bijlage A1

93


totaal is er sinds de oprichting van de Academy in 2012 3.574 keer ingeschreven. Naast aanmeldingen van individuele medewerkers nemen de aanmeldingen van groepen en verzoeken om maatwerktrainingen toe. Daarnaast zien we een verschuiving in de gevraagde dienstverlening door de Academy. In toenemende mate vragen leidinggevenden van de faculteiten en het Service Bedrijf om ondersteuning bij het verhelderen van de vraag en bemiddeling in leerinterventies in het team (zoals coaching).

Middelen voor decentrale arbeidsvoorwaarden Volgens afspraak met de werknemersvertegenwoordiging in het Ar beidsvoorwaardenoverleg worden de decentrale arbeidsvoorwaarden middelen besteed binnen de volgende clusters: • Arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, inclusief doorlopende onderwerpen/hoofdstuk K van de cao hbo • Duurzame inzetbaarheid, professionalisering en loopbaanadvies • Gezondheidsbeleid/preventie.

94


Overzicht 2013

Decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen

Beschikbaar restant voorgaande jaar

Beschikbaar jaarbedrag

Totaal beschikbaar bedrag

1

Betaald ouderschapsverlof

2

Doelgroepenbeleid: kosten WIW

3

Ouderenbeleid: schaal 1-5

4

Aanvullende fietsregeling 0-10 km

5

Premie kinderopvang

6

Bedrijfsfitness: Fitness bij de HAN

7

Regeling tegemoetkoming gebruik ICT faculteiten

8

Loopbaanbeleid (incl. adm. onderst.)

9

HAN Vitaal Health Checks bij de HAN

10

Parkeerkosten/reiskostenregeling

11

Onderzoek mobiliteitsbehoefte

12

IPAP gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid

13

Promo vitaliteit

Inzet health bus/Health Checks

Begroting 2013 1.144.000 2.001.000 3.145.000 450.000 76.000 61.000 250.000 600.000 170.000 600.000 155.000 25.000 15.000 35.000 175.000 15.000

Realisatie 2013 549.532 23.382 6.001 240.756 609.646 205.649 70.402 120.829 12.840 7.886 16.120 Uitgesteld Uitvoering v.a. januari 2014

43.000

Totaal

2.670.000

Restant beschikbaar bedrag

475.000

2.363.043 781.957

De bestedingsdoelen zijn in 2013 niet gewijzigd. Wat opvalt, is een toegenomen gebruik van betaald ouderschapsverlof. Ook is een stijging te zien in het gebruik van bedrijfsfitness. De belangstelling voor de HANfiets, de regeling ICT-faciliteiten en de Health Checks blijft gelijk aan die in 2012 of loopt iets terug. De uitgaven voor de WIW-regeling, de

95


Seniorenregeling en parkeerkosten blijven binnen de begroting. Het aan het begin van dit hoofdstuk genoemde onderzoek naar duurzame inzetbaarheid is gestart in 2013 en wordt afgerond in 2014. Van de begrotingspost ‘Premie kinderopvang’ is volgens verwachting gebruikgemaakt. De beoogde collectieve verzekering voor gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid is aanbestedingsplichtig. Hierdoor is de invoering ervan uitgesteld tot begin 2014. In 2013 is vier keer overlegd met de vakbonden in het kader van het Arbeidsvoorwaardenoverleg. Onderwerp van gesprek waren het professionaliseringsplan van de HAN, de besteding van de decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen in een meerjarig perspectief, het jaarverslag en de eindrapportage over de resultaten van de HAN op het punt van de functie- en salarismix.

96


Operational excellence

97

HAN Jaarverslag 2013 | Operational excellence

In het instellingsplan Kennis in interactie hebben we het uitgangspunt scherper gesteld dan voorheen: een goede, geoliede bedrijfsvoering ten dienste van onderwijs en onderzoek is essentieel. Het gaat dan om ope rational excellence: het bereiken van een hoog niveau van betrouwbaarheid en samenhang in de verschillende ondersteunende diensten en processen binnen de faculteiten en het Service Bedrijf. De strategische keuze voor operational excellence in het verbeteren van de onderwijsen onderzoekskwaliteit vindt volgens een in 2012 gehouden enquête weerklank bij studenten en medewerkers. Zij zien het in meerderheid als een wenselijke ontwikkeling dat docenten meer uren per week kunnen besteden aan hun kerntaken: onderwijs verzorgen en onderzoek doen. De verdere professionalisering van de onderwijsondersteuning zal daaraan een belangrijke bijdrage leveren. Uit onderzoeken naar studenttevredenheid blijkt dat klachten vaker gaan over de proceskwaliteit van het onderwijs en minder over de inhoud. Zo is verdere verbetering van de onderwijslogistiek noodzakelijk voor de kwaliteitsverbetering van het onderwijs.

ICT en informatievoorziening ICT De basisdienstverlening van ICT is technisch op orde, maar staat onder druk door de almaar toenemende vraag en de verwevenheid van informatietechnologie met alle processen binnen de HAN. In het bijzonder de afhankelijkheid van onderwijs en onderzoek van een betrouwbare en moderne ICT-omgeving leidt tot hoge eisen. ICT investeert veel in de relatie met de gebruikers. De kanteling naar student en docent leidt tot andersoortige vragen en een meer tijdige betrokkenheid. Alle productiecijfers blijven continu stijgen, terwijl de kosten de afgelopen drie jaar 10% zijn gedaald. De in gang gezette ontwikkeling naar een nieuw informatiebeleid en bijbehorende strategie is gewenst om tot een nieuwe balans in de voorzieningen te komen. De wireless voorzieningen kampen met een erg grote vraag in relatie tot de beschikbare capaciteit op een relatief klein gebied. In de loop van

98


2013 is een nieuwe mijlpaal bereikt door tegelijkertijd 10.000 unieke verbindingen te realiseren (een stijging van 20% ten opzichte van 2012). Continue monitoring en toepassing van nieuwe technieken is onvermijdelijk. De beveiliging van het netwerk is tot nu toe adequaat gebleken tegen aanvallen van buitenaf, waardoor het aantal van 130 miljoen externe mails in 2013 geruisloos is afgehandeld (90% is als spam tegengehouden). De e-mailvoorziening voor studenten is in augustus gewijzigd, waardoor studenten alleen nog maar een HAN-mailadres wordt geboden voor studiedoeleinden zoals stages; hierbij wordt geen achterliggende voorziening als een mailbox geleverd. Voor alle situaties wordt de eigen mailvoorziening van studenten gebruikt. Deze ontwikkeling sluit aan op de vereenvoudiging van het applicatielandschap en op de behoefte aan individualisering bij studenten. De pilot van een gezamenlijke Servicedesk voor zowel facilitaire als ICTdiensten heeft medio 2013 geleid tot het besluit dit concept HAN-breed in te voeren met ingang van 2014. Meldingen aan de Servicedesk worden geanalyseerd en leiden tot verbeteringen in de dienstverlening. De uitrol van Voice over IP (VoIP) met een integratie van vaste en mobiele telefonie is gestart en zal ultimo 2014 zijn afgerond. In dit project zijn aanzienlijke kostenbesparingen gerealiseerd en de traditionele telefonie wordt geheel uitgefaseerd en vervangen door VoIP en mobiele telefonie. Eind 2014 is dit afgerond.

Studie-informatiesysteem De implementatie van het nieuwe studie-informatiesysteem Alluris is voortgezet. In april is Alluris in productie genomen bij een drietal masteropleidingen. Begin september is Alluris in gebruik genomen bij de overige masteropleidingen. Op 20 december is Alluris in gebruik genomen voor het bacheloronderwijs van drie instituten, het Instituut voor Leraar en School (lerarenopleidingen), het Instituut Verpleegkundige Studies en Automotive, evenals één opleiding: HBO-Rechten. Daarmee is tranche 1 van de implementatie afgerond. In 2014 zal Alluris bij de overige bacheloropleidingen ingevoerd worden (tranche 2).

99


Informatiearchitectuur, -management en -beveiliging Op het terrein van architectuur is de aandacht vooral uitgegaan naar de ‘digitale gebruikerswereld’ van de HAN met voor de korte termijn een vernieuwing van de (technisch) verouderde bestaande voorzieningen (met name HAN-Scholar en het HAN-instranet (Insite)) en voor de langere termijn een vervanging op basis van een visie over wat de HAN de gebruikers, primair studenten, docenten en onderzoekers, wil bieden. De herziening van de gehele informatiearchitectuur die wordt ingebed in de vernieuwing van het strategische informatiebeleid en in november is gestart, zal in het derde kwartaal van 2014 gereed zijn. Op het terrein van informatiebeveiliging zijn weer enkele interne audits uitgevoerd. Elke audit resulteert in een oordeel over de genomen beveiligingsmaatregelen, waarbij meestal verbeteringen nodig zijn. Het communicatieplan op dit terrein is verder uitgevoerd, onder meer in de vorm van een herziening van het ICT-reglement voor studenten en medewerkers. Hoewel de HAN bij de informatiebeveiliging op 10 van de 11 onderzochte punten voldeed en op het elfde punt niet doordat de benodigde maatregel pas per 1 april 2013 kon worden ingevoerd, heeft het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) in februari 2013 bij de publicatie van de onderzoeksrapporten van de onderzochte hogescholen (naast de HAN ook de Hogeschool Utrecht) een tamelijk negatief persbericht gepubliceerd. In maart heeft het CBP aanvullende vragen over de voortgang gesteld. Op basis van het antwoord van de HAN heeft het CBP begin mei laten weten dat de HAN nu ook op het elfde punt voldoet en dat het CBP het dossier daarom sluit.

Roostering Doel van het roosterproces is een hogere waardering bij de klant, zowel student als docent. De studenttevredenheid over roostering, zo blijkt uit de laatste Nationale Studenten Enquête van 2013, is licht gedaald – van 77% tevreden of neutraal in 2012 naar 76% nu. (In 2009 was het waarderingscijfer voor roostering nog 68%.) 100


Bij medewerkers is de tevredenheid over de roosters van 2012 naar 2013 licht gedaald van 7,4 naar 7,3. Het LEAN-traject bij het roosterbureau van de Faculteit Economie en Management is afgerond. Daarin is veel winst behaald in het proces van dagelijks roosterbeheer. Zo gaan reacties op roosterverzoeken aanmerkelijk sneller en wordt het rooster eerder definitief gepubliceerd. Naast de 0,5 fte winst in formatie die dit heeft opgeleverd, zal het naar verwachting een positief effect hebben op zowel de tevredenheid van studenten als die van medewerkers. Bij de Faculteit Techniek is een nieuw LEAN-traject gestart met als doel een meer tijdige en volledige aanlevering van roostergegevens, waardoor onnodige wijzigingen bij de bron worden aangepakt. De ontwikkeling dat de roostermaker integreert in het onderwijsproces krijgt bredere navolging. Daarnaast is een trend ingezet waarbij de roostermaker conceptroosters bespreekt met studenten. Daarmee krijgt de student inspraak bij de roostering en krijgen de roosters een breder draagvlak bij studenten. Het functiebouwwerk voor de roosterorganisatie is klaar: functies zijn samengesteld met bijbehorende taken, verantwoordelijkheden en competenties. Daaruit ontstaat een toekomstbestendig functiebouwwerk. Verder is in 2013 een vervangingspool voor de roostermakers ingesteld, bestaande uit breed inzetbare roostermedewerkers in geval van capaciteitsfluctuaties.

Huisvesting Algemeen De forse groei van het aantal studenten per september is vrijwel zonder extra verbouwingen opgevangen. Alleen het Albertinum in Nijmegen is uitgebreid en verder is er door verschuiving en conversie van kantoor-

101


ruimte naar lesruimte extra ruimte gecreëerd. De campus Nijmegen is nu erg vol en we zullen bij verdere groei naar alternatieven moeten zoeken. Het pand aan de Kapittelweg 33 is in de zomervakantie vanwege de toegenomen drukte verbouwd. De centrale kantine is uitgebreid, zodat er meer studenten tegelijkertijd gebruik van kunnen maken. Er is gestart met de opzet van een Strategisch Huisvestingsplan 20142024. Met het oog op een goede aansluiting van de huisvesting op ons onderwijs en onderzoek zal een antwoord worden geformuleerd op de vraag hoe in de volgende 10 tot 15 jaren de huisvesting zo goed en efficiënt mogelijk beheerd en ontwikkeld kan worden om de doelstellingen in het instellingsplan te faciliteren.

Nijmegen De nieuwbouw van de Faculteit Educatie zal in mei 2014 in gebruik genomen worden door het Instituut voor Leraar en School, waarna in juli 2014 de Pabo zal volgen. Het pand aan de Groenewoudseweg zal voor twee jaren verhuurd worden aan scholengroep ‘Het Rijk van Nijmegen’.

Arnhem Als onderdeel van een driejarenplan voor de aanpassing van het pand aan de Ruitenberglaan 31 (de Faculteit Economie en Management) zijn bij het begin van het nieuwe studiejaar 2013-2014 de kantine en het studiecentrum opnieuw ingericht en gedeeltelijk verbouwd. In de zomermaanden is groot onderhoud gepleegd aan een deel van het gebouw van de Faculteit Techniek aan de Ruitenberglaan 26 en is er verbouwd voor gebruik door de Informatica en Communicatie Academie. Eind 2013 is begonnen met gesprekken over de verhuur van het gebouw aan de Beverweerdlaan. Uitkomst is dat per 1 juni 2014 de Fluvius onderwijsgroep dit gebouw gaat huren. De medewerkers, alle van het Service Bedrijf, verhuizen naar bestaande panden van de HAN op de campus in Arnhem.

102


Bestuur en management

103

HAN Jaarverslag 2013 | Bestuur en management

De HAN is een maatschappelijke organisatie. Daarbij hoort openheid en transparantie over doelstellingen, werkwijze en prestaties. Tweemaal per jaar stellen we een managementrapportage op. Deze stellen wij volledig en onverkort ter beschikking van iedereen die hier kennis van wil nemen: personeel, studenten maar ook externe partijen. De rapportage wordt meteen na vaststelling geplaatst op de website (www.han.nl; zie: ‘Over de HAN’). Geïnteresseerden kunnen daar ook het instellingsplan en het jaarverslag bekijken.

Bestuur op basis van good governance In al onze activiteiten streven we naar good governance. De HAN sluit hierbij aan bij de ‘Branchecode goed bestuur hogescholen’ die in oktober 2013 van kracht is geworden. De HAN houdt zich ook bij deze nieuwe branchecode aan bijna alle aspecten. Er is één aspect (betreffende artikel IV.3.2) dat uitleg behoeft: de managementrapportages zijn interne aangelegenheden. De externe accountant is niet betrokken bij de managementrapportages, maar ontvangt de managementrapportages bij de interim- en jaarrekeningcontrole. De branchecode schrijft voor dat er beleid vastgesteld moet zijn voor horizontaal toezicht, beleid voor samenwerking en een samenwerkingsstatuut. Dit is nieuw in de branchecode en we werken dat in 2014 uit. Tevens worden de profielschets van de Raad van Toezicht en de gegevens van de leden van de Raad van Toezicht op de website aangepast aan de nieuwe branchecode.

(Sociale) veiligheid en integriteit Uit onderzoek van de inspectie naar aspecten van (sociale) veiligheid en integriteit in 2012 is gebleken dat de HAN, net als de meeste instellingen in het hoger onderwijs, beschikt over de wettelijk verplichte en in de branchecode afgesproken regelingen en gedragscodes, zoals een Integriteitcode, een Klokkenluiderregeling en een Klachtenregeling seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk. Daarnaast heeft de HAN een Bureau Klachten en Geschillen voor studenten (zie

104


ook hoofdstuk 3, Studentenzorg). Omdat in het inspectierapport ook vragen werden gesteld over de publieke toegankelijkheid van deze codes en regelingen, is in 2013 die toegankelijkheid, vooral via de website, onder de loep genomen en daar waar nodig aangepast. Ook overige informatie over de corporate governance-structuur van de HAN is te vinden op onze website (www.han.nl; zie: ‘Over de HAN’ - ‘Organisatie’ - ‘Bestuur’ - ‘Good Governance’).

Bestuur en beheer van de HAN Op basis van het instellingsplan, waaraan de prestatieafspraken met het ministerie van OCW gekoppeld zijn, formuleren we ieder jaar specifieke doelstellingen. Deze leggen we vast tussen Raad van Toezicht en College van Bestuur en in de managementcontracten die het CvB sluit met de directies van de faculteiten en met de directeur van het Service Bedrijf. Het werken met managementcontracten biedt veel vrijheid om te bepalen hoe zij de afgesproken doelen realiseren. Tegelijk houdt het CvB vinger aan de pols en kan het waar nodig bijsturen. Een belangrijk instrument daarbij is de managementrapportage. Deze vindt tweemaal per jaar plaats en is onderwerp van gesprek tussen het CvB en de faculteitsdirecteuren, respectievelijk de directeur van het Service Bedrijf.

College van Bestuur Het College van Bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van de strategie en doelstellingen uit het instellingsplan van de HAN. De precieze taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden liggen vast in het Bestuurs- en beheersreglement van de HAN. De HAN kende tot en met 31 december 2013 een tweehoofdig CvB. De collegeleden zijn samen en ieder afzonderlijk verantwoordelijk voor de wijze waarop zij hun taken uitvoeren. Zij leggen verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

105


Samenstelling College van Bestuur 2013 Dr. C.P. (Kees) Boele (1961), voorzitter Portefeuille: onderwijs, studentzaken, externe representatie, huisvesting en facilitaire zaken, ICT en marketing Drs. K.F.B. (Kristel) Baele (1959), lid Portefeuille: onderzoek en lectoraten, kennisvalorisatie, masteropleidingen, zakelijke dienstverlening, financiën, externe representatie, HRM en internationalisering Uitbreiding College van Bestuur per 1-1-2014 In verband met de komst van de nieuwe bestuursvoorzitter Kees Boele, in december 2012, werd de eerder besloten uitbreiding van een tweenaar een driehoofdig College van Bestuur aangehouden. Dit om het CvB in zijn nieuwe samenstelling de gelegenheid te geven zich een beeld te vormen bij de opdracht waar de HAN voor staat en wat daarvoor in zijn ogen nodig is. In het najaar van 2013 heeft de Raad van Toezicht definitief besloten tot de uitbreiding. Per 1 januari 2014 is Frank Stöteler begonnen als derde lid van het CvB. Tot die tijd was hij onder andere directeur van de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij van de HAN. Afscheid Kristel Baele In augustus heeft bestuurslid Kristel Baele aangekondigd de HAN per 1 april 2014, halverwege haar tweede termijn van vier jaar, te zullen verlaten. Na zes jaar als bestuurder aan de HAN verbonden te zijn geweest, wil zij, na eerst te genieten van een sabbatical, een nieuwe uitdaging aangaan. In verband met het aangekondigde vertrek is in december een extern bureau ingeschakeld voor de werving van een opvolger. De verwachting is rond de zomer van 2014 een nieuwe bestuurder aangetrokken te hebben.

106


Arbeidsvoorwaardenbeleid College van Bestuur Bezoldiging conform WNT en het sectorale bezoldigingsmaximum voor onderwijsbestuurders De HAN conformeert zich al vanaf 2010 aan het wetsontwerp Normering Topinkomens (WNT). Op 13 november 2012 is de WNT door de Eerste Kamer aangenomen en is ingegaan per 1 januari 2013. De HAN conformeert zich aan het algemeen bezoldigingsmaximum en het vastgestelde sectorale bezoldigingsmaximum voor bestuurders in het hbo (regime 2). De WNT en daarbinnen het sectorale bezoldigingsmaximum is vertaald in de ‘Bezoldigingscode Bestuurders Hogescholen’ (van maart 2013). Deze bezoldigingscode is de basis voor het bezoldigingsbeleid van bestuurders van de HAN. De WNT heeft bepaald dat voor bestaande gevallen de afspraken over de bezoldiging en de contractuele ontslagvergoeding boven de WNTnorm, die zijn gemaakt vóór 6 december 2011, voor een periode van 4 jaar na 1 januari 2013 worden gerespecteerd. Dit is bij de HAN niet van toepassing. De HAN houdt zich aan de meldingsplicht in het kader van de Wet Normering Topinkomens.

Beloning Tot en met 2012 bestond de beloning van de bestuurders naast een vast jaarsalaris uit een variabele component, die jaarlijks door de Raad van Toezicht werd vastgesteld op basis van vooraf overeengekomen performancecriteria. Voor 2012 gold een variabele beloning van maximaal één maandsalaris, waarbij werd vastgelegd dat, indien de totale beloning van een van de bestuurders uitkomt boven het van toepassing zijnde beloningsmaximum, het variabele deel wordt ‘afgetopt’ op dat maximum. Met ingang van 1 januari 2013 is de beloning van de bestuurders in lijn gebracht met de WNT en kent die naast een vast jaarsalaris geen variabele component meer op grond van vooraf overeengekomen perfor-

107


mancecriteria. De HAN blijft voor het College van Bestuur werken met de systematiek van doelstellingen, alleen zonder hieraan salariële consequenties te verbinden. De leden van het College van Bestuur hebben recht op emolumenten als lease-auto en telefoon.

Bezoldiging College van Bestuur 2012 en 2013 2012 Naam

M.J.G. Bormans, voorzitter (tot 01-09-2012)

Bruto jaarsalaris*

Belastbare onkostenvergoeding

Werkgeversbijdrage pensioen

Bijtelling lease-auto

Totale bezoldiging

115.370

0

18.782

5.416

139.568

12.818

0

2.221

588

15.627

K.F.B. Baele **,lid

146.825

0

24.522

4.433

175.780

Totaal CvB (werkelijk)

275.013

0

45.525

10.437

330.975

C.P. Boele, voorzitter (vanaf 01-12-2012)

* Inclusief de variabele beloning toegekend in 2012 over de prestaties op de performancecriteria 2011. ** Inclusief de waarnemingstoelage over de periode augustus tot en met november 2012 voor haar waarneming van de voorzitter College van Bestuur. Deze is uitbetaald in januari 2013.

M.J.G. Bormans (omgerekend naar heel 2012)

159.683

0

28.803

8.124

196.610

C.P. Boele (omgerekend naar heel 2012)

153.824

0

26.416

7.062

187.302

108


2013 Naam

Bruto jaarsalaris Belastbare onkostenvergoeding

Werkgeversbijdrage pensioen

Bijtelling lease-auto

Totale bezoldiging

C.P. Boele, voorzitter

157.417,62*

0

28.113,96

7.062,24

192.593,82

K.F.B. Baele, lid

147.139,92**

0

26.701,92

4.433,04

178.274,88

Totaal CvB (werkelijk)

304.557,54

0

54.815,88

11.495,28

370.868,70

* Vakantiegeld wordt berekend over de periode 1 juni van enig jaar tot en met 31 mei van het andere jaar. Vanwege het feit dat de heer Boele op 1 december 2012 in dienst is getreden, is enkel over de periode december 2012 tot en met mei 2013 vakantiegeld opgebouwd. Indien de bezoldiging inclusief het vakantiegeld wordt berekend over 12 maanden dan bedraagt het bruto jaarsalaris € 163.102,80. De totale bezoldiging bedraagt dan € 198.279,00. ** Inclusief de variabele beloning toegekend in 2013 over de prestaties op de Performancecriteria 2012.

Toelichting bezoldiging 2013 Met deze bezoldiging vallen de salariskosten voor de huidige bestuurders binnen het beloningsmaximum voor bestuurders in het onderwijs. Dit is voor hbo-bestuurders vastgesteld op €198.279,- (sectoraal beloningsmaximum voor 2013; WNT regime 2). Deze bezoldiging is ook in lijn met de per 1 januari 2013 van kracht zijnde nieuwe Bezoldigingscode Bestuurders Hogescholen. Op basis van de Performancecriteria 2012 heeft de Raad van Toezicht besloten tot toekenning van een gratificatie over 2012 voor zowel de oud-voorzitter (Ron Bormans) als het lid van het College van Bestuur (Kristel Baele), van 75% van de maximaal haalbare gratificatie van één maandsalaris. Voor de oud-voorzitter bedroeg de gratificatie €3.000,00 (naar rato van zijn aanstelling tot 1 september 2013 en passend binnen de WNT) en voor het lid €8.072,92. Deze gratificatie is in 2013 betaalbaar gesteld en in bovenstaande tabel opgenomen in de totale bezoldiging van het lid. De systematiek van variabele beloning is per 1 januari 2013 verlaten.

109


Overige arbeidsvoorwaarden Zowel de voorzitter als het lid van het College van Bestuur heeft een arbeidsovereenkomst voor een termijn van vier jaar. Voor beiden geldt een opzegtermijn van twee maanden voor de werknemer en van vier maanden voor de werkgever. De bestuurders bouwen pensioen op conform de ABP-regeling. De afvloeiingsregeling en de aanspraken bij werkloosheid zijn in lijn met de WNT. Bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst van rechtswege zal, ingeval de Raad van Toezicht besluit de overeenkomst niet te verlengen, aan de werknemer een vergoeding worden toegekend van €75.000,- bruto. Daarnaast behoudt de werknemer zijn aanspraken conform de WW en de BWRHBO (Bovenwettelijke regeling HBO). Bij tussentijdse opzegging door de werkgever geldt dezelfde regeling, onder de voorwaarde dat er geen sprake is van verwijtbaar ontslag aan de zijde van de werknemer.

Declaratiebeleid De HAN kent een door de Raad van Toezicht geformaliseerd declaratiebeleid voor leden van het College van Bestuur. Dit bevat inhoudelijke normering en een afspraak over de te volgen procedure van aftekenen van declaraties en jaarlijkse beoordeling door de Remuneratiecommissie van het totaaloverzicht van declaraties. Overzicht declaraties College van Bestuur HAN 2013

C.P. Boele

K.F.B. Baele

Representatiekosten

2.839

2.650

-

5.489

Reiskosten binnenland

1.451

3.892

92

5.434

Reiskosten buitenland

-

-

-

-

38

38

-

75

4.327

6.579

92

10.998

Overige kosten Totaal

110

L. van VuchtTijssen

Totaal


Nevenfuncties College van Bestuur De nevenfuncties van de leden van het College van Bestuur zijn de volgende: Kees Boele (voorzitter) Lid bestuur Vereniging Hogescholen (onbezoldigd), Voorzitter Bestuurlijke overleg Onderwijs Vereniging Hogescholen (onbezoldigd), Lid Auditcommissie Vereniging Hogescholen (onbezoldigd), Lid Raad van Toezicht Christelijk-Sociaal Congres (onbezoldigd), Lid Economische Raad Nijmegen (onbezoldigd) en Lid VNO-NCW Midden (onbezoldigd). Kristel Baele (lid) Voorzitter Gelderland valoriseert! (onbezoldigd), Lid raad van advies KIEMT (Kennis en Innovatie in Energie en Milieutechnologie) (onbezoldigd), Voorzitter Zorgalliantie.nu! (onbezoldigd), Geassocieerd lid van de Onderwijsraad (onbezoldigd), Lid adviesraad Nuffic (onbezoldigd), lid landelijke adviescommissie voor de VSB-beurzen (bezoldigd). Tegenstrijdige belangen De HAN en het College van Bestuur vermijden elke vorm en schijn van belangenverstrengeling. Als er bij een te nemen besluit sprake is van tegenstrijdigheid in belangen tussen een lid van het College van Bestuur en de HAN, dan neemt de Raad van Toezicht of een lid van de Raad van Toezicht dat hiervoor is aangewezen dit besluit.

Horizontale en verticale verantwoording De HAN legt als organisatie verticale verantwoording af aan degenen die toezicht houden. Intern rapporteren we aan de Raad van Toezicht. Extern leggen we verantwoording af aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dit doen we door middel van het jaarverslag. Tevens houden de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie en de Onderwijsinspectie toezicht op aspecten van de hogeschool. De Neder-

111


lands-Vlaamse Accreditatie Organisatie beoordeelt objectief de kwaliteit van het onderwijs. De Onderwijsinspectie ziet toe op de naleving van de weten regelgeving. De HAN wil als maatschappelijke organisatie haar handelen afstemmen op de behoeften van haar omgeving. We stemmen de inhoud van onze studieprogramma’s af op de wensen van het beroepenveld. Binnen de opleidingen betrekken we werkgevers en beroepenveld bij het onderwijs. Dat doen we in de vorm van opleidingscommissies, werkveld-beroepencommissies en soms, aanvullend, in de vorm van een Raad van Advies. Onze organisatie participeert in relevante netwerken en organiseert activiteiten voor bedrijven en instellingen. Naast regulier bestuurlijk overleg met de gemeenten Arnhem en Nijmegen, de Radboud Universiteit en collega-hogescholen, ontvangt de HAN graag externe stakeholders voor werkbezoeken. In 2013 hebben we verschillende partijen ontvangen. Zo kwamen naar de HAN voor een nadere kennismaking onder andere de directeur-generaal van het ministerie van OCW, de regio-ambassadeur Oost van het ministerie van Economische Zaken, de directie van de Katholieke Hogeschool Leuven en het bureau van de Vereniging Hogescholen. Ook intern betrekken we onze mensen bij het HAN-beleid. In de eerste plaats geven medezeggenschapsorganen en opleidingscommissies aan studenten en medewerkers de gelegenheid om mee te denken. De samenwerking met de Medezeggenschapsraad verloopt goed (zie hierna het kort verslag vanuit de MR). Het College van Bestuur legt ieder jaar werkbezoeken af aan de instituten, opleidingen en service units. Daar spreken zij in een informele sfeer met medewerkers en studenten over de zaken die (minder) goed gaan bij de HAN. De werkbezoeken in 2013 stonden in het teken van het instellingsplan van de HAN (2012-2016) en de nadere kennismaking met de voorzitter van het College van Bestuur, met als belangrijkste thema’s: visie op onderwijs en kwaliteitscultuur.

112


Medezeggenschap De medezeggenschapsstructuur van de HAN kent een medezeggenschapsraad op hogeschoolniveau en deelraden op het niveau van faculteiten en het Service Bedrijf. In de medezeggenschapsraad en de faculteitsraden hebben personeelsleden en studenten zitting. Het College van Bestuur en de Medezeggenschapsraad (MR) verhouden zich tot elkaar op de manier die is vastgelegd in het medezeggenschapsreglement. Volgens dit reglement heeft de MR algemene bevoegdheden voor wat betreft de bespreking van alle aangelegenheden die de hogeschool betreffen. Daarnaast zijn er bijzondere bevoegdheden van instemming en advies: • Instemmingsbevoegdheid geldt bij principiële beleidsdocumenten en regelingen voor personeel en/of studenten. • Adviesbevoegdheid heeft de MR bij de uitwerking van andere belangrijke zaken, met name gerelateerd aan het instellingsplan, de begroting en beslissingen rondom inkrimping of uitbreiding van de werkzaamheden van de hogeschool. Ook in 2013 was het College van Bestuur op vrijwel elke vergadering van de Medezeggenschapsraad aanwezig voor een algemeen voortgangsverslag, nadere toelichting of overleg over specifieke onderwerpen. Daarnaast hadden het Dagelijks Bestuur van de Raad en de collegevoorzitter iedere maand regulier overleg. Ook dit jaar is het overleg tussen MR en College van Bestuur constructief en plezierig verlopen. De MR heeft eveneens tweemaal overleg gevoerd met de Raad van Toezicht.

Activiteiten Medezeggenschapsraad De Medezeggenschapsraad van de HAN concentreert zich op twee kerndoelen van medezeggenschap: vertegenwoordigen en beïnvloeden. In zijn vertegenwoordigende rol consulteert de raad regelmatig de facultaire deelraden, de deelraad voor het Service Bedrijf en de instituutsraad HAN Masterprogramma’s. Daarnaast hebben de leden van de raad zo hun eigen contacten binnen de hogeschool. Tot slot onderhoudt de MR informele contacten met een aantal vertegenwoordigende organi113


saties voor medewerkers en studenten, zoals AbvaKabo, AOb, Verenigde Studenten Arnhem en Lijst AKKU. De raad rapporteert regelmatig via HAN-intranetvoorziening over ontwikkelingen binnen de HAN en de MR-visie daarop. Door middel van adviezen en initiatiefvoorstellen vertaalt de Medezeggenschapsraad de mening van studenten en medewerkers richting het College van Bestuur. De MR richt zijn activiteiten aan de hand van een aantal jaarlijkse beleidsprioriteiten. In 2013 heeft de MR zich nadrukkelijk beziggehouden met initiatiefvoorstellen rondom digitale voorzieningen binnen de HAN, de kwaliteitszorg, de ontwikkelingen op het gebied van deeltijdonderwijs en de professionalisering van opleidingscommissies. De Medezeggenschapsraad is in 2013 gekend in tal van voorgenomen besluiten. Een aantal daarvan in de vorm van instemmingsbevoegdheid. In andere gevallen in de vorm van een voorafgaand advies. De Medezeggenschapsraad heeft zodoende inspraak van studenten en medewerkers concreet vorm kunnen geven. Voor meer informatie over de werkzaamheden van de Medezeggenschapsraad wordt verwezen naar het MR-jaarverslag 2013. De Medezeggenschapsraad vergaderde in 2013 tien keer plenair. Daarnaast kwamen de drie vaste raadscommissies Onderwijs- en onderzoekskwaliteit (OOK), financiën, huisvesting, milieu + ICT (FHM) en personeelszaken en arbo + internationalisering (PA) ieder tien keer bij elkaar. Ook de geledingen van studenten en medewerkers kwamen ieder afzonderlijk regelmatig bijeen. Het Dagelijks Bestuur van de Medezeggenschapsraad vergaderde vrijwel wekelijks.

114


Risicomanagement Het College van Bestuur rapporteert jaarlijks aan de Raad van Toezicht over de belangrijkste risico’s die de HAN bedreigen. Per risico worden kans, effect en beïnvloedbaarheid annex maatregelen aangegeven. Onderstaand is een samenvatting opgenomen van de belangrijkste risico’s die de HAN bedreigen. • De kans op het niet behalen van een opleidingsaccreditatie is afgenomen van groot naar matig, mede door de getroffen maatregelen (verscherpte voortgangsbewaking op verbetertrajecten in de accreditatiecyclus en het HAN-breed ingezette kwaliteitscultuurtraject). Het effect van het niet behalen van een accreditatie van een opleiding kan aanzienlijk zijn, doordat het niet alleen effect heeft op de desbetreffende opleiding maar ook een uitstralend effect kan hebben naar de rest van de organisatie. • De toename van de regeldruk en intensivering, respectievelijk de stapeling van extern toezicht, staan haaks op het ingezette kwaliteits cultuurtraject en dragen het risico in zich van instellingsbrede afname van de motivatie van medewerkers (risicomijdend gedrag en extra over head om aan de eisen van weten regelgeving te voldoen). De kans dat dit zich voordoet, schatten wij in als redelijk groot. Het ingezette kwaliteitscultuurtraject en het zo efficiënt mogelijk voldoen aan de eisen van weten regelgeving helpen bij de beheersing van dit risico. • De kans op een mogelijke impairement (waarde-afboeking) op gebouwen door onevenwichtige groei van de studentaantallen tussen Arnhem en Nijmegen dan wel door krimp van studentaantallen na 2020 door de verwachte demografische ontwikkeling wordt als groot ingeschat. Het financiële effect kan, vooral bij leegstand, groot zijn doordat eventueel leegstaande gebouwen moeten worden afgewaardeerd tot marktwaarde. In de eerste helft van 2014 zal de HAN een geactualiseerde versie van het strategisch huisvestingsplan opstellen waarin we, mede vanwege de lange doorlooptijden, aandacht schenken aan deze aspecten. • De rijksbijdrage bestaat gedeeltelijk uit voorwaardelijke financiering (5% gerelateerd aan realisatie van de prestatieafspraken met het ministerie van OCW) en selectief budget (2% gerelateerd aan zwaar115


tepuntvorming en profilering). De kans op het (tussentijds) geheel of gedeeltelijk wegvallen van de voorwaardelijke financiering en/of selectief budget rijksbijdrage wordt als klein ingeschat. Het mogelijke effect is groot (7% van de rijksbijdrage is circa €13 miljoen) maar de beïnvloedbaarheid is dat evenzeer en voortgangsbewaking op de realisatie is expliciet opgenomen in de P&C-cyclus van de HAN. • De kans dat de uitkomsten van de adviescommissie Flexibel onderwijs voor werkenden (onder voorzitterschap van de heer Rinnooy Kan) gevolgen hebben voor het deeltijdonderwijs na 2017 is door nog ontbrekende politieke besluitvorming moeilijk in te schatten. Het risico dat de financiering per student (rijksbijdrage) aanzienlijk lager zal zijn dan in de huidige situatie kan grote gevolgen hebben voor de wijze waarop deeltijdonderwijs binnen de HAN wordt gegeven (van de inge schreven studenten is circa 15% deeltijdstudent; 15% van de rijksbijdrage is circa €27 miljoen). Afhankelijk van hoeveel de rijksbijdrage per student vermindert, is alleen hierdoor al sprake van een substantieel financieel effect (met gevolgen voor inzet van personeel en middelen). De HAN zet inmiddels (meerjarig) middelen in om de kwaliteit van het deeltijdonderwijs te verbeteren en om (waar noodzakelijk) de uitvoeringskosten van het deeltijdonderwijs te verlagen. • De invoering van de grote ICT-systemen (Studie-informatiesysteem en eHRM) dragen het risico in zich van onvolledige of onjuiste informatie en voortgangsbewaking als gevolg van de wijze van implemen tatie bij grote ICT-projecten. De kans hierop en het effect van oplopende kosten en verstoring van kritische bedrijfsprocessen worden als groot ingeschat. Door een professionele wijze van projectmatig werken worden deze projecten naar verwachting voldoende beheerst. • De aanscherping van de accreditatie-eisen door de NederlandsVlaamse Accreditatie Organisatie heeft invloed op de beoordeling van eindwerkstukken van studenten en levert daarmee het risico op dat het vijf-jaarrendement (prestatieafspraak) gaat dalen. De kans hierop schatten we hoog in. Het ingezette beleid om de onderwijskwaliteit te verbeteren (via verbetering van de accreditatiestandaard 1 wordt standaard 3 (toetsing) gunstig beïnvloed) zal dit mogelijke effect naar verwachting op termijn mitigeren.

116


• Door aanscherping van de regelgeving vanuit de belastingdienst voor zzp’ers die werkzaam zijn in het onderwijs, loopt de HAN een groter risico op boetes en fiscale naheffingen en wordt de mogelijkheid om via in leendocenten een flexibele schil aan te houden beperkter. Dit risico wordt ingeschat als matig doordat de HAN afspraken heeft gemaakt met de Belastingdienst om vóór studiejaar 2014-2015 de zaak op orde te brengen en uit te wijken naar alternatieve, acceptabele inzetvormen. Daarnaast gaan de Vereniging Hogescholen, de VSNU (vereniging van universiteiten), de MBO-Raad en de FNV, op landelijk niveau in gesprek met de Belastingdienst met als doelstelling aanvullende afspraken te maken.

Evaluatie werking risicomanagement Met ingang 2013 heeft de HAN haar risicomanagement ingericht op basis van de handreiking van de Vereniging Hogescholen. Het gehanteerde model dat hieronder schematisch is weergegeven, gaat uit van de kernactiviteit van een hogeschool – het verzorgen van onderwijs en onderzoek – met daaromheen één interne schil, de bedrijfsvoering, en één externe schil, de omgeving waarbinnen de hogeschool opereert.

Externe omgeving Personeel Compliance Bedrijfsvoering

Onderwijs en Onderzoek

Als onderdeel van de begrotingscyclus rapporteert het College van Bestuur in de Raad van Toezicht-vergadering waarin de begroting wordt besproken over de hierboven genoemde belangrijkste interne en externe risico’s voor de HAN. 117


Bij de primaire processen van onderwijs en onderzoek is risicomanagement (voortgang realisatie doelstellingen uit het instellingsplan) een integraal onderdeel van de planning en control (P&C)-cyclus binnen de HAN. Over voortgang wordt gerapporteerd en waar nodig worden aanvullende maatregelen genomen. Aangaande accreditaties vindt rapportage plaats aan instituutsdirectie, faculteitsdirectie en College van Bestuur over de tussentijdse audits en over de voortgang van de realisatie van de verbeterplannen (indien van toepassing). Hiermee wordt het risico op niet-realisatie van een opleidingsaccreditatie verkleind. Inmiddels is de risicoanalyse uitgebreid door accreditatiescores te koppelen aan de (al dan niet meetbare) tevredenheid van studenten, medewerkers en het afnemende werkveld om: • eerder potentiële risico-opleidingen te detecteren en • de kwaliteit van de HAN-opleidingen gericht te vergroten. Wat betreft deze aandachtsgebieden gaat we ervan uit dat er, mede in combinatie met de kwaliteit van de kwaliteitszorgsystemen voor onderwijs en onderzoek, een adequate risicobeheersing plaatsvindt.

Financiële instrumenten Algemeen De HAN maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van financiële instrumenten die de HAN blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Deze financiële instrumenten betreffen posten die in de balans zijn opgenomen, zoals vorderingen en schulden. De HAN handelt niet in deze financiële instrumenten en past ook geen afgeleide financiële instrumenten (derivaten) toe. De HAN hanteert procedures en gedragsrichtlijnen om de omvang van het kredietrisico bij tegenpartijen te beperken. Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van debiteuren betreffen vorderingen op studenten en vorderingen op overige debiteuren. Deze vorderingen zijn over het algemeen beperkt van omvang, evenals het kredietrisico op deze vorderingen.

118


Renterisico en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen leningen. De rentevaste periode van de lening van de Gemeente Arnhem loopt eind 2013 af, de vaste interest tot en met 2013 is 4,7%. De interest voor de periode 2014 tot en met 2023 (einde contract) bedraagt 2,12%. De HAN heeft als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. De rentevaste periode van de lening van het Ministerie van Financiën loopt tot juli 2020. De interest bedraagt tot die tijd 3,09% per jaar. Reële waarde De reële waarde van de in de balans verantwoorde financiële instrumenten, zijnde vorderingen, liquide middelen, langlopende en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De risico’s die gelden voor de compliance/bedrijfsvoering zijn moeilijker te beheersen. Deze zijn te onderscheiden in risico’s die betrekking hebben op de naleving van weten regelgeving en risico’s aangaande de continuïteit van de bedrijfsvoering (met name ICT en huisvesting). Een gedeelte van de compliance-risico’s heeft te maken met de naleving van (zich veranderende) weten regelgeving. Dit speelt zich niet alleen af binnen het Service Bedrijf maar ook binnen de faculteiten. De faculteitsdirecteuren zijn integraal verantwoordelijk voor handhaving van bestaande in- en externe regelgeving (eerste verdedigingslijn). De HAN heeft ervoor gekozen om, behalve voor kwaliteitszorg, niet met een interne auditafdeling te werken (tweede verdedigingslijn). Dit betekent dat het Service Bedrijf, vanuit zijn professionele expertise, een signalerende rol heeft zodat, indien noodzakelijk, tijdig kan worden ingegrepen. De risico’s en maatregelen om compliance te beheersen, worden periodiek beoordeeld en worden vanaf 2014 opgenomen in de formele P&C-cyclus.

119


Notitie Helderheid Over de uitvoering van de punten uit de ‘Notitie Helderheid in de bekostiging van het Hoger Onderwijs’ in 2013 geldt onverkort dat de HAN er zoveel mogelijk voor zorgt dat het initiële onderwijs niet (deels) uitbesteed wordt aan andere (al dan niet bekostigde) organisaties. Ook hebben we geen publieke middelen geïnvesteerd in private activiteiten.

Maatwerktrajecten • Maatwerkovereenkomst Sociaal Pedagogische Hulpverlening met het Hermann Josef Haus voor zeven studenten (studiejaar 20122013). Het Hermann Josef Haus heeft voor 2013-2014 geen maatwerktraject. • Maatwerkovereenkomst associate degree Civiele Techniek-PVR met CIVILION B.V. voor 31 studenten.

Uitwisseling Voor de uitwisseling van studenten heeft de HAN 81 partnerinstellingen buiten en 208 binnen Europa. (Voor een overzicht van hoeveel studenten hebben gestudeerd bij buitenlandse partners waarmee we een overeenkomst hebben gesloten en hoeveel buitenlandse studenten van partnerinstellingen die aan de HAN hebben gestudeerd, zie bijlage F.) Studenten kunnen ook voor studie, stage of afstudeeropdracht naar buitenlandse instellingen gaan waarmee we geen overeenkomst hebben (overzicht eveneens in bijlage F). In het studiejaar 2012-2013 zijn in totaal 1.144 studenten naar het buitenland geweest: • 332 Voor hun studie (al dan niet bij een partnerinstelling) • 516 Voor hun stage • 97 Voor hun afstudeeropdracht • 199 Voor een kort verblijf in het buitenland (studiereizen, summer courses of stages korter dan zes weken).

120


In het studiejaar 2012-2013 hebben in totaal 338 buitenlandse studenten bij de HAN gestudeerd: • 322 Voor studie • 16 Voor stage. De bilaterale overeenkomsten zijn bij het International Office van de HAN in te zien.

Publiek–privaat De HAN is een hogeschool met een publieke oriëntatie. In de prestatieafspraken geven we aan dat we een hogeschool willen zijn met een duidelijk publiek profiel. Vanuit die insteek geven we geen prioriteit aan commerciële activiteiten. Het is wel onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om een selectief aanbod (na)scholingsfaciliteiten te bieden die het werkveld en deelnemers financieren en waarin private partijen niet voorzien. Overigens scharen we hier onze (niet-bekostigde) masteropleidingen nadrukkelijk niet onder. Het verzorgen van dit onderwijs rekenen wij tot onze publieke taak en we vragen de overheid op dit punt dat ook als zodanig te erkennen en over te gaan tot bekostiging van dit onderwijs. Deze opleidingen zijn volgens de regels van de overheid geaccrediteerd en worden allerwegen gezien – niet in de laatste plaats door de commissie Veerman – als een noodzakelijke aanvulling op het palet aan hoger onderwijs in Nederland. De HAN besteedt haar door het Rijk bekostigde onderwijs niet uit aan private organisaties. Ook de door ons ontvangen rijksbijdrage wordt niet besteed aan investeringen in private activiteiten. Alle commerciële activiteiten hebben als begrotingsdoelstelling een minimaal kostendekkende exploitatie. Bewaking op realisatie van de positieve resultaatdoelstelling vindt plaats door middel van de managementrapportages aan het College van Bestuur. Deze worden besproken in het bestuurlijk overleg tussen College van Bestuur en faculteitsdirecties en waar nodig vindt bijsturing plaats. Daarnaast hebben alle lectoren in het kader van de prestatieafspraken een inverdiendoelstelling van k€150 per fte lector in 2016. 121


De opbrengsten en kosten worden zoveel mogelijk toegerekend aan de desbetreffende door de overheid bekostigde onderwijsactiviteiten of de overige vanuit de markt gefinancierde activiteiten. Mede dankzij het twee jaar geleden nieuw ingevoerde financieel pakket en de aandacht die bij de implementatie daarvan is besteed aan de administratieve processen, kunnen we de scheiding tussen publieke en private activiteiten goed waarborgen. In de externe financiële verslaglegging is scheiding aangebracht tussen resultaat op publieke en private activiteiten, waarbij de private activiteiten expliciet een positieve resultaatsdoelstelling hebben. Bij onverhoopt tegenvallende resultaten worden passende maatregelen genomen om hetzij de winstgevendheid te herstellen, hetzij de activiteiten te beëindigen dan wel over te dragen aan een andere partij (indien mogelijk).

Toetsing regelgeving inschrijving en bekostiging Om de mogelijkheid van onrechtmatig handelen zoveel mogelijk uit te sluiten, kent de HAN een systeem van voortdurende centrale toetsing en afstemming op interpretatie van ministeriële regelgeving betreffende inschrijving en bekostiging. Een apart ingestelde Toetscommissie Inschrijving en Bekostiging (TIB) is belast met voortdurende advisering rondom benodigde interpretatie van regelgeving inzake inschrijving en bekostiging in bijzondere gevallen. In 2013 zijn een aantal maatwerkovereenkomsten en de mogelijkheid van het in rekening brengen van een afstudeervergoeding aan bedrijven beoordeeld en akkoord bevonden en is onder meer geadviseerd over de mogelijkheden tot verzorging van een euregionale route Sociaal Pedagogische Hulpverlening/Culturele en Maatschappelijke Vorming en de inschrijving op basis van een verklaring behaald havo-diploma in het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs. De HAN kent verder één hogeschoolbrede Studenten Inschrijf Administratie met eenvormig gehanteerde instructies en procedures. Ten slotte voert de externe accountant jaarlijks een onderzoek uit naar de juistheid van de bekostigingsgegevens. Hij geeft daarover een afzonderlijk assurance-rapport af. 122


Verslag Raad van Toezicht

123

HAN Jaarverslag 2013 | Verslag Raad van Toezicht

De Raad van Toezicht ziet er op toe dat het College van Bestuur de HAN op adequate wijze bestuurt en geeft het College van Bestuur gevraagd en ongevraagd advies. De Raad van Toezicht is tevens de werkgever van het College van Bestuur. Zijn taken en bevoegdheden zijn expliciet beschreven in de Statuten van de Stichting Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en het hierop gebaseerde Reglement Raad van Toezicht.

Samenstelling Raad van Toezicht De Raad van Toezicht bestond in 2013 uit zes leden, te weten: de heer mr. R.L.M. Hillebrand (voorzitter; per 1 januari 2013 overgenomen van de heer ir. H.L.J. Noy), mevrouw dr. ir. C.C. Krijger (vicevoorzitter), mevrouw prof. dr. H. Maassen van den Brink, de heer prof. dr. C.W.P.M. Blom en de heer dr. A.G.J.M. Hanselaar. De heer drs. R.J. Frohn heeft per 27 maart 2013 zijn lidmaatschap voortijdig beëindigd in verband met de nieuwe wetgeving rondom het aantal toezichthouderfuncties/ commissariaten. De Raad van Toezicht heeft met positief advies van de Medezeggenschapsraad de heer drs. E. Steeghs benoemd tot zijn opvolger. De benoeming is ingegaan op 1 juli 2013. Een overzicht van de leden, inclusief hoofden nevenfuncties, is te vinden in bijlage E. De Raad van Toezicht is zodanig samengesteld, dat de leden ten opzichte van elkaar, het College van Bestuur en andere mogelijke belanghebbenden en deelbelanghebbenden, onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. Mede hiertoe heeft de Raad een algemeen profiel Raad van Toezicht vastgesteld. Dit profiel is gepubliceerd op de website. Naar aanleiding van de in oktober 2013 vastgestelde ‘Branchecode goed bestuur hogescholen’ zal dit profiel een aanscherping krijgen. Alle leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk en voldoen aan de criteria gesteld in de Branchecode goed bestuur hogescholen. Mevrouw Maassen van den Brink is lid van de Review Commissie Prestatieafspraken OCW. Ter voorkoming van mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling heeft de Raad van Toezicht afspraken gemaakt over zijn rol en handelwijze bij de behandeling van het instellingsplan en de prestatieafspraken van de HAN in de Raad van Toezicht. 124


De leden hebben zitting voor een termijn van maximaal vier jaar. Zij treden af volgens een door de Raad vastgesteld rooster, dat gepubliceerd staat op de website. Ze zijn onmiddellijk herkiesbaar. De leden kunnen in totaal niet langer dan acht jaar zitting hebben in de Raad.

Vergoeding Raad van Toezicht De vergoeding van de Raad van Toezicht bedroeg in 2013: Naam

Rol in de Raad van Toezicht

Voorzitter

Commissie

C.W.P.M. Blom R.J. Frohn A.G.J.M. Hanselaar R.L.M. Hillebrand

C.C. Krijger H. Maassen van den Brink

Auditcommissie Remuneratiecommissie Remuneratiecommissie

• • • • •

€ 8.375 € 2.343,75* € 8.375 € 12.000 € 9.375

Auditcommissie

•

€

Auditcommissie

•

€ 4.687,50**

E. Steeghs

•

Honorering volgens functiegroep 4 (incl. werkgeverslasten, excl. BTW) Lid

9.375

* Honorering op basis van overeenkomst van opdracht en verklaring arbeidsrelatie;

naar rato van beëindiging van het lidmaatschap per 27 maart 2013 ** Naar rato van toetreding tot de Raad van Toezicht per 1 juli 2013

De vergoeding van de Raad van Toezicht is met ingang van 1 januari 2013 in lijn gebracht met extra werkzaamheden in verband met commissies, inflatie en een onkostenvergoeding. De honorering voor een lid van de Raad van Toezicht is verhoogd van €7.500 naar €8.375,-, voor een lid dat tevens lid van een commissie is van €7.500 naar €9.375,- en voor de voorzitter en tevens lid van een commissie van €10.000 naar €12.000,-. Deze bedragen zijn exclusief de 21% btw die vanaf 1 januari 2013 in rekening moet worden gebracht en vallen binnen de Wet Normering Topinkomens en daarbinnen de sectorale norm voor bestuurders van hogescholen (honorering volgens functiegroep 4 van de bezoldigingscode bestuurders hogescholen). 125


De commissies De Raad van Toezicht werkt met twee adviescommissies: een remuneratiecommissie en een auditcommissie. De Raad komt tot een eigen oordeel, gehoord hebbende de adviezen dan wel bevindingen van de commissies. In het licht van de nieuwe branchecode voor hogescholen, overweegt de Raad in 2014 de instelling van een onderwijscommissie. De taakstelling van beide commissies ligt vast in een op de commissie toegesneden reglement. Beide reglementen staan gepubliceerd op de website.

Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie bestond in 2013 uit de heer Hillebrand en mevrouw Krijger. Deze commissie richt zich op de volgende onderwerpen: • De benoeming van leden van de Raad van Toezicht en het College van Bestuur • Het functioneren van de Raad van Toezicht en het College van Bestuur • De arbeidsvoorwaarden en de beloning van het College van Bestuur • De honorering van de Raad van Toezicht • Het strategische HR-beleid, voor wat betreft management development en opvolgingsplanning. In 2013 is de commissie tweemaal bijeen geweest, in bijzijn van de voorzitter en vicevoorzitter van het College van Bestuur en de bestuurs secretaris. Aan de orde waren onder andere: • Voorbereiding van de functionerings- en beoordelingsgesprekken met leden van het College van Bestuur • Werving van een derde lid voor het College van Bestuur en een nieuw lid voor het College van Bestuur in verband met het vertrek van Kristel Baele • Remuneratierapport 2012-2013, met de uitgangspunten voor het remuneratiebeleid van het College van Bestuur en de Raad van Toezicht, de verantwoording over de bezoldiging en uitvoering van de overige arbeidsvoorwaarden en het declaratiebeleid en -overzicht van het College van Bestuur 126


• 100 Dagen-analyse van de bestuursvoorzitter, als basis voor besluitvorming over de sturing en de samenstelling van het College van Bestuur • Doelstellingen College van Bestuur 2014 • Werving van een nieuw lid van de Raad van Toezicht in verband met het vertrek van de heer Frohn • Evaluatie van het ‘Eigen functioneren Raad van Toezicht’ over 2012 en 2013 • Hoofdlijnen vlootschouw management en management development. Er hebben extra bijeenkomsten plaatsgevonden in verband met de uitbreiding van het College van Bestuur naar drie leden, de benoeming van een derde bestuurder en de aantrekking van een nieuw lid voor het College van Bestuur in verband met het vertrek van Kristel Baele.

Auditcommissie De auditcommissie bestond uit mevrouw Maassen van den Brink en de heer Frohn (tot en met 26 maart 2013) en de heer Steeghs (vanaf 1 juli 2013). De auditcommissie heeft een voorbereidende taak met betrekking tot: • Periodieke financiële rapportages • De jaarrekening en de begroting • De werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen • Financiële informatieverschaffing • Naleving van de aanbevelingen van de externe accountant • Belangrijke investeringen. In 2013 is de auditcommissie driemaal bijeen geweest, in het bijzijn van de portefeuillehouder financiën uit het College van Bestuur en de concerncontroller. Aan de orde waren onder andere: • De jaarrekening HAN 2012, het accountantsverslag en de adviesbrief 2012 van de accountant, in het bijzijn van de instellingsaccountant. De auditcommissie heeft zoals te doen gebruikelijk ook buiten aanwezigheid van College van Bestuur en concerncontroller gesproken

127


•

• • •

• • • • • • •

met de instellingsaccountant. In dit gesprek zijn geen bijzonderheden aan de orde gekomen De risicoanalyse: de (financiële) impact van de vijf grootste risico’s en de evaluatie van de werking van risicomanagement na afronding van de planning en control-cyclus 2013 De vierjaarlijkse evaluatie van de instellingsaccountant De begroting HAN 2014, de externe ontwikkelingen in relatie tot de prognose 2013 en de meerjarenraming vanaf 2014 De voortgang van grote projecten, zoals de lopende bouwprojecten, grote ICT-projecten, zoals het nieuwe e-HRM-pakket en het nieuwe studenteninformatiesysteem (Alluris) als ook het ICT-beveiligings beleid De financiële en inhoudelijke voortgang van de speerpunten/centres of expertise7 Toekomstbestendigheid deeltijdonderwijs, mede in relatie tot de verwachte verandering in de bekostiging Inrichting finance en control; verdere versterking van de financiële kolom Afwikkeling van het faillissement Interstudie BV (Interstudie NDO). De voorbereiding op SEPA De verhouding tussen vast en flexibel personeel De vergaderfrequentie van de auditcommissie; opgehoogd van drienaar viermaal per jaar.

Bijeenkomsten Raad van Toezicht in 2013 De Raad van Toezicht heeft in 2013 vijfmaal vergaderd, in het bijzijn van het College van Bestuur. Daarnaast hadden de voorzitters van het College en de Raad regelmatig bilateraal (voor)overleg. De vergaderingen vonden plaats op basis van een vooraf vastgestelde inhoudelijke jaarplanning, met specifieke (vaste) agendapunten, themabesprekingen en presentaties. De hierna beschreven onderwerpen zijn onder andere aan de orde geweest. 7

De speerpunten/centres of expertise zijn beschreven in hoofdstuk 2.

128


College van Bestuur-aangelegenheden In verband met de komst van de nieuwe bestuursvoorzitter Kees Boele in december 2012 werd de afgesproken uitbreiding van een tweenaar een driehoofdig College van Bestuur en de start van de werving van het nieuwe lid aangehouden. Dit om het College van Bestuur in zijn nieuwe samenstelling de gelegenheid te geven zich een beeld te vormen bij de opdracht waar de HAN voor staat en wat daarvoor in zijn ogen nodig is. In oktober heeft de Raad van Toezicht, besloten om over te gaan tot uitbreiding naar een driehoofdig College van Bestuur. De Medezeggenschapsraad heeft ten aanzien van de voorgenomen uitbreiding positief geadviseerd. De uitbreiding van een tweenaar een driehoofdig College van Bestuur wordt over drie jaar geëvalueerd. De Raad van Toezicht heeft, met positief advies van de Medezeggenschapsraad, Frank Stöteler benoemd tot lid van het College van Bestuur. Hij is op 1 januari 2014 begonnen bij het College van Bestuur en was tot daarvoor onder andere directeur van de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij. In verband met het aangekondigde vertrek van Kristel Baele per 1 april 2014 heeft de Raad van Toezicht in december een extern bureau opdracht gegeven voor de werving van een lid voor het College van Bestuur. De verwachting is dat rond de zomer 2014 het nieuwe lid zal starten. Begin 2013 beoordeelde de Raad van Toezicht het declaratieoverzicht over 2012 van het College van Bestuur als conform het geformuleerde beleid. Tevens stelde de Raad begin 2013 het remuneratierapport 20122013 vast. Onder waardering voor de prestaties over 2012 kende de Raad de oud-bestuursvoorzitter (naar rato tot aan zijn vertrek op 1 september 2012) en het lid van het College van Bestuur elk een gratificatie toe van 75% van de maximaal haalbare gratificatie van één maandsalaris. Een en ander op basis van vooraf overeengekomen performancecriteria. Met de vaststelling van het remuneratierapport heeft de Raad van Toezicht de beloning met ingang van 2013 in lijn gebracht met de WNT. Dit betekent dat de beloning van bestuurders geen variabele component

129


meer kent op grond van vooraf overeengekomen performancecriteria. De Raad blijft voor het College van Bestuur werken met doelstellingen, alleen zonder hieraan beloningsconsequenties te verbinden. De Raad van Toezicht stelde dus ook begin 2013 de doelstellingen voor het College van Bestuur vast.

Raad van Toezicht-aangelegenheden De Raad van Toezicht benoemde, met positief advies van de Medezeggenschapsraad, per 1 juli 2013 de heer Steeghs tot lid van de Raad van Toezicht. De heer Steeghs volgde de heer Frohn op, die zijn lidmaatschap van de Raad van Toezicht per 27 maart 2013 heeft beëindigd. De Raad van Toezicht stelde het aangepaste Rooster van Aftreden vast. In lijn met de nieuwe branchecode heeft de Raad van Toezicht besloten om de evaluatie van het eigen functioneren met ingang van 2014 om de twee à drie jaar te laten begeleiden door een externe partij. De evaluatie van het eigen functioneren in 2013 heeft de Raad van Toezicht zelf gedaan.

Instellingsplan en prestatieafspraken met het ministerie van OCW Over de voortgang in de realisatie van de doelstellingen uit het instellingsplan en de prestatieafspraken informeerde het College van Bestuur de Raad van Toezicht door middel van managementrapportages. In het bijzonder werd stilgestaan bij de ontwikkeling van de speerpunten en de centres of expertise.

Kwaliteitszorg Onder het vaste agendapunt Kwaliteitszorg hield het College van Bestuur de Raad van Toezicht op de hoogte van de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek. De Raad heeft onder andere de voorbereidingen op de Instellingstoets Kwaliteitszorg, de uitkomsten van visitaties en accreditaties van master- en bacheloropleidingen en de uitkomsten van de thematische audits Toetsing besproken. Extra aandacht is hierbij uitgegaan naar opleidingen met een zorgelijke visitatie of accreditatie. Ook heeft het College van Bestuur zijn aanpak voor het toekomstbestendig maken van het deeltijdonderwijs besproken met de Raad van Toezicht. 130


In de zomer nam de Raad van Toezicht met genoegen kennis van het besluit van de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie tot het verlenen van de Instellingstoets Kwaliteitszorg aan de HAN. Het College van Bestuur heeft de Raad van Toezicht geïnformeerd over de casus van het ‘grensoverschrijdende gedrag van drie docenten’. Het College van Bestuur en de Raad van Toezicht hebben naar aanleiding van de casus gesproken over de lessen voor de cultuur, procedures en regelgeving binnen de desbetreffende faculteit en de HAN. De Raad van Toezicht heeft met het College van Bestuur regelmatig stilgestaan bij de kwaliteit van het onderwijs. De Raad ondersteunt de insteek van het College van Bestuur om de onderwijsinhoud en het onderwijsniveau verder te verbeteren door te sturen op kwaliteitscultuur, professionele zelfstandigheid en sfeer, dit met de noodzakelijke aandacht voor compliance.

Jaarrekening en Jaarverslag 2012 De Raad van Toezicht gaf goedkeuring aan de Jaarrekening en het Jaarverslag HAN 2012. Met de controlerende accountant werd de controle van de jaarrekening inclusief de meerjarenprognose, het bijbehorende accountantsverslag en de adviesbrief besproken. In dit overleg zijn geen zaken aan de orde gekomen die het goedkeuren van de jaarstukken belemmerden of bijzondere vermelding behoefden. De accountant heeft een goedkeurende controleverklaring voor de jaarrekening afgegeven. Conform de Branchecode goed bestuur hogescholen heeft in 2013 de vierjaarlijkse evaluatie van de instellingsaccountant plaatsgevonden onder regie van de concerncontroller. Op advies van het College van Bestuur heeft de Raad besloten om het huidige accountantskantoor en de huidige partner te behouden. Dit past binnen de in de branchecode gestelde aanstellingsduur van hoogstens acht jaar.

Begroting 2014 In december gaf de Raad van Toezicht goedkeuring, met positief advies van de Medezeggenschapsraad, aan de Begroting HAN 2014. De begroting kenmerkt zich door eenmalige investeringen in de speerpunten uit het instellingsplan, de scholing van docenten en het toekomstbestendig maken van het deeltijdonderwijs. 131


Risicomanagement In 2013 was de verdieping van het risicomanagement en de vertaling in maatregelen een aandachtspunt voor de Raad van Toezicht. Het actuele overzicht van risico’s is standaard in de auditcommissie besproken en in 2013 twee keer in de Raad van Toezicht. De Raad heeft kennis genomen van de (top vijf van) risico’s en constateerde dat de juiste risico’s zijn benoemd en dat de risico’s voor zover mogelijk afdoende worden beheerst. Als onderdeel van risicomanagement overwegen de Raad van Toezicht en het College van Bestuur voor 2014 scenario-analyses op te stellen.

Branchecode goed bestuur hogescholen De Raad van Toezicht heeft de in oktober 2013 door de Vereniging Hogescholen vastgestelde nieuwe Branchecode goed bestuur hogescholen besproken. Het College van Bestuur en de Raad van Toezicht hebben afspraken gemaakt over invoering van de wijzigingen in de code. Deze wijzigingen worden in 2013 en 2014 uitgevoerd. Alleen van het artikel IV 3.2. hebben de Raad van Toezicht en het College van Bestuur afgesproken dat daar niet aan voldaan wordt. Dit artikel betreft het betrekken van de externe accountant bij het opstellen van interne managementrapportages. De toelichting hierop is dat interne managementrapportages een interne aangelegenheid zijn. De rapportages worden wel ter informatie aan de accountant toegezonden. De Raad van Toezicht nam kennis van de beleidsbrief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de versterking van de bestuurskracht. De maatregelen sluiten aan bij de nieuwe branchecode.

Benoemingen De Raad van Toezicht gaf goedkeuring aan het voorgenomen besluit van het College van Bestuur tot benoeming van de interim-directeur Cees van Verseveld voor de Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij per 1 januari 2014.

132


Overige onderwerpen en ontwikkelingen De Raad van Toezicht nam kennis van de afwikkeling van het faillissement van Interstudie BV (Interstudie NDO) en de overname ervan door Marant. In een themadiscussie heeft de Raad gesproken over het externe communicatiebeleid. Het College van Bestuur heeft de Raad van Toezicht geïnformeerd over de hoofdlijnen van de vlootschouw van de directeuren.

Overleg met de Medezeggenschapsraad In het voor- en najaar vond het reguliere overleg plaats van de Raad van Toezicht met de Medezeggenschapsraad. In het overleg is gesproken over de inrichting van het reguliere overleg en de respectievelijke rol van de Raad van Toezicht en van de Medezeggenschapsraad, mede in het kader van de nieuwe branchecode en de beleidsbrief van de minister van OCW over versterking van de bestuurskracht. Ook is gesproken over de dialoog in de organisatie in het kader van de kwaliteitscultuur, de profilering van de HAN in de regio en de samenstelling van het College van Bestuur.

Dankwoord De Raad van Toezicht dankt het College van Bestuur voor de open en ple zierige samenwerking. Tevens dankt de Raad van Toezicht de Medezeg genschapsraad voor het constructieve en open karakter van het overleg. De Raad van Toezicht spreekt zijn waardering uit voor de grote inzet waarmee de medewerkers van de HAN hebben bijgedragen aan de bereikte resultaten afgelopen jaar. Namens de Raad van Toezicht, Mr. R.L.M. Hillebrand, voorzitter

133


Financiën

134

HAN Jaarverslag 2013 | Financiën

Financieel beleid Uitgangspunt voor het financiële beleid van de HAN is het instellingsplan. Om de strategische doelstellingen kracht bij te zetten, zijn voor de realisatie van de speerpunten extra inspanningen en dus investeringen nodig. Hiervoor is een gezonde financiële basis nodig en moeten de investeringen gebeuren binnen onze (meerjarige) financiële ruimte. Wij maken daarbij een correcte scheiding tussen private en publieke middelen.

Doelstelling en begroting Ieder jaar maken de faculteiten en het Service Bedrijf afspraken over de doelstellingen. Zij leggen deze afspraken vast in managementcontracten met het College van Bestuur. De afspraken worden uitgewerkt in een sluitende begroting. De voortgang van uitvoering van deze afspraken wordt gemeld in viermaandelijkse managementrapportages en in bilateraal overleg. Daarnaast geven we in tussentijdse rolling forecasts een prognose van het financiële resultaat voor het hele jaar.

Financiële prestaties In deze paragraaf gaan we kort in op de exploitatierekening 2013 en de balanspositie per ultimo 2013. Daar waar mogelijk lichten we verschillen tussen begroting en realisatie 2013 en tussen realisatie 2012 en 2013 toe.

135


Exploitatierekening HAN 2013

Begroot

x €1.000

2010

%

2011

%

2012

%

2013

%

Baten

Rijksbijdragen OCW Overige overheids bijdragen Collegegelden Baten werk i.o.v. derden Overige baten Totaal baten Lasten Personele lasten Afschrijvingslasten Huisvestingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten

2013

Begroting %

2014

%

166.659

67

170.601

66

176.219

67

183.362

67

177.735

67

181.373

67

3.328

1

2.792

1

2.967

1

4.325

2

4.268

2

4.241

2

45.546

18

48.802

19

50.525

19

55.016

20

52.580

19

57.834

21

26.776

11

27.479

11

27.171

10

20.379

7

23.991

9

18.833

7

7.245 3 256.919 100

6.184 263.066

2 99

11.880 4 270.454 101

8.849 271.130

3 100

6.552 3 248.861 100

10.020 4 273.102 100

183.832 12.661 16.667

74 5 7

192.904 10.740 15.897

75 4 6

202.511 11.424 14.918

77 4 6

206.690 10.686 15.874

76 4 6

206.429 12.139 14.915

76 4 6

213.316 11.876 15.272

79 4 6

28.542

11

30.741

12

30.733

12

32.962

12

34.479

13

33.803

12

241.702

97

250.282

97

259.586

99

266.212

98

267.962

99

274.267

101

7.159

3

6.637

3

3.480

1

6.890

2

2.492

1

-3.137

-1

Saldo financiële lasten

-708

0

-1.427

-1

-2.403

-1

-2.109

-1

Netto-resultaat

6.451

3

5.210

2

1.077

0

4.781

1

Begroting en realisatie 2013 Het totale resultaat van de HAN over 2013 is €4,8 miljoen. Dit is €4,3 miljoen hoger dan was begroot (€0,4 miljoen). De baten zijn met €273,1 miljoen €2,6 miljoen hoger dan de begrote baten van €270,5 miljoen. De rijksbijdrage is €5,6 miljoen hoger dan verwacht door een prijsbijstelling onder andere door prijsindexering, een compensatie voor de gestegen instroom van studenten en afspraken in het regeerakkoord (€4,7 miljoen), een vrijval van de balanspost convenantgelden (€0,6 miljoen) en meer ontvangen subsidies dan begroot (€0,3 miljoen). De overige overheidsbijdrage is nagenoeg conform de begroting.

136

-2.055

-1

437

0

-2.055

-1

-5.192

-2


De collegegelden zijn €2,4 miljoen hoger dan verwacht; oorzaak hiervan is een hoger gemiddeld collegegeld en minder restituties dan begroot. De baten uit werk in opdracht van derden en overige baten zijn respectievelijk €3,6 miljoen en €1,9 miljoen lager dan begroot. Deze afname wordt grotendeels verklaard door het faillissement van Interstudie BV op 11 maart 2013 en een verschuiving naar 2014 van een gedeelte van het tweede gedeelte van de eenmalige bate die voortkomt uit de opheffing van het Waarborgfonds HBO. De lasten zijn met €266,3 miljoen €1,6 miljoen lager dan de begrote lasten van €268,0 miljoen. De personele lasten zijn per saldo €0,3 miljoen hoger dan begroot. Deze hogere personele lasten worden veroorzaakt door 30 fte meer inzet fte bij HAN-onderwijs dan begroot8 (€2,1 miljoen), lagere kosten van lonen en salarissen per fte (-/- €3,8 miljoen), een niet begrote vrijval balansposten (-/- €1,4 miljoen), hogere dotaties aan personele voorzieningen (€0,5 miljoen) en er zijn meer uitkeringen ontvangen dan begroot (-/- €0,8 miljoen). De kosten besteed aan uitzendkrachten zijn hoger dan begroot (€5,8 miljoen). Daarnaast zijn de personele lasten €2,1 miljoen lager door het faillissement van Interstudie BV. De afschrijvingslasten zijn lager dan begroot (€1,5 miljoen). De huisvestingskosten vielen €0,9 miljoen hoger uit dan begroot, met name door een extra dotatie aan de voorziening onderhoud op basis van het nieuwe meerjarenonderhoudsplan. De overige instellingslasten zijn lager dan begroot (€1,5 miljoen) door minder kosten van Interstudie BV en minder uitgegeven middelen voor speerpunten. In het totale resultaat speelt ook het saldo van financiële baten en lasten een rol. De rentelasten zijn hoger dan de rentebaten, waardoor de HAN gesaldeerd (€2,1 miljoen) aan rente heeft betaald. De werkelijke rente is conform begroting.

8

Gecorrigeerd voor Interstudie BV bedraagt de HAN-fte-begroting per 31 december 2013 2.418. De werkelijke stand per ultimo 2013 bedraagt 2.447 fte.

137


Toelichting op de verschillen tussen 2012 en 2013 De baten zijn in totaal €10,0 miljoen hoger dan de baten in 2012. De rijksbijdrage nam toe met €7,1 miljoen, voornamelijk veroorzaakt door de groei van het gemiddelde aantal studenten in voorgaande jaren en door een hogere prijs per student. De overige overheidsbijdragen nemen toe, met name door subsidies van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. De collegegelden laten een toename zien (€4,5 miljoen); ook deze wordt veroorzaakt door de groei van het aantal studenten, maar ook door een hogere gemiddelde prijs per student. De baten ‘werk in opdracht van derden’ zijn lager dan vorig jaar (€6,8 miljoen); deze afname wordt veroorzaakt door het faillissement van Interstudie BV en het aflopen in 2012 van een aantal grote projecten. De overige baten zijn €3,8 miljoen hoger dan vorig jaar, wat wordt veroorzaakt door een gedeelte van de baten die vrijvallen door de opheffing van het Waarborgfonds HBO en externe minoren. De lasten zijn in totaal €6,7 miljoen hoger dan de lasten in 2012. Ten opzichte van 2012 zijn de personele lasten met circa 2,1% (€4,2 miljoen) gestegen. Deze hogere personele lasten worden veroorzaakt door meer inzet van personeel bij onderwijs en onderzoek (€2,8 miljoen), hogere kosten van lonen en salarissen per fte (€2,8 miljoen), een niet begrote vrijval balansposten (-/- €1,6 miljoen), hogere dotaties aan personele voorzieningen (€1,8 miljoen) en er zijn meer uitkeringen ontvangen dan begroot (-/- €0,2 miljoen). De kosten besteed aan uitzendkrachten zijn hoger dan begroot (€1,0 miljoen). Daarnaast zijn de personele lasten €2,4 miljoen lager door het faillissement van Interstudie BV. Ten opzichte van 2012 zijn de afschrijvingslasten afgenomen met €0,7 miljoen. De huisvestingslasten zijn ten opzichte van de werkelijke cijfers 2012 €0,9 miljoen hoger. Het verschil wordt grotendeels veroorzaakt door een extra dotatie aan de voorziening groot onderhoud op basis van een update van het meerjarenonderhoudsplan in 2013. Het saldo financiële baten en lasten is €0,3 miljoen lager dan in 2012. Dit wordt veroorzaakt doordat in 2012 boeterente is betaald in verband met vervroegde aflossing van de BNG-lening om de vrijval van het Waarborgfonds HBO te kunnen faciliteren. 138


Winst en verlies marktactiviteiten Bij marktactiviteiten (die voor het grootste deel zijn opgenomen onder ‘werk derden’ en voor een beperkt deel onder ‘overige baten’) is het totale resultaat €0,4 miljoen positief (€0,7 miljoen positief begroot) op een omzet van €14,4 miljoen (€14,0 miljoen begroot). Het resultaat is €0,3 miljoen lager dan begroot, vooral door tegenvallend resultaat en faillissement van Interstudie BV.

Financiële positie Balans per 31 december (x €1.000) Activa

2010

%

2011

%

2012

%

2013

%

158.457

79

164.238

72

173.297

73

189.007

82

14

0

14

0

0

0

-

0

Vlottende activa

22

0

0

0

90

0

116

0

Vorderingen

11.939

6

11.300

5

9.817

4

7.091

3

Liquide middelen

30.715

15

52.611

23

53.636

23

35.671

15

201.147

100

228.163

100

236.840

100 231.885

100

Eigen vermogen

74.910

37

80.120

35

81.197

34

85.978

37

Voorzieningen

18.098

9

13.932

6

13.306

6

13.923

6

Schulden op lange termijn

44.226

22

61.315

27

65.754

28

62.861

27

Schulden op korte termijn

63.913

32

72.796

32

76.583

32

69.123

30

201.147

100

228.163

100

236.840

100 231.885

100

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

Voorraden

Totaal activa Passiva

Totaal passiva

De materiële vaste activa zijn ten opzichte van 2012 toegenomen met €15,7 miljoen, vooral door de investeringen in de nieuwbouw van de Faculteit Educatie. De liquide middelen zijn met €18,0 miljoen afgenomen ten opzichte van 2012. De afname van de liquide middelen wordt met name verklaard door een positief resultaat van €2,7 miljoen, een afname van overige ba-

139


lansmutaties van €2,4 miljoen, een afname veroorzaakt door het saldo van investeringen in materiële vaste activa en afschrijvingen (€15,4 miljoen), en een afname van €2,9 miljoen voor reguliere aflossingen van de leningen. Voor verdere details wordt verwezen naar het kasstroomoverzicht. Na toevoeging van het resultaat van €4,8 miljoen is het eigen vermogen toegenomen tot €86,0 miljoen. Het eigen vermogen ligt grotendeels vast in de gebouwen. Het vrij besteedbare vermogen van €83,1 miljoen per balansdatum staat ter beschikking van het bestuur van de stichting, het College van Bestuur. Het beleid van het stichtingbestuur is om een solvabiliteitsratio, en daarmee een omvang van het vrij besteedbare vermogen te bereiken en te houden, in lijn met wat in hb0-land als streefwaarde gehanteerd wordt. Het vrij besteedbare vermogen wordt door het stichtingbestuur aan gewend als buffer. Enerzijds om effecten van toekomstige risico’s te kunnen opvangen (stijging huisvestingslasten, dalende onderwijs financieringsinkomsten), anderzijds om extra investeringen te kunnen blijven doen rond bijvoorbeeld het speerpuntenbeleid. De voorzieningen zijn €0,6 miljoen hoger dan in 2012. Dit is nader gespecificeerd in de volgende tabel.

140


Voorzieningen (x €1.000)

Saldo

Mutaties 2013

31-12-2012

Dotaties

Onttrekkingen

Saldo Vrijval

31-12-2013

Overige voorzieningen Groot onderhoud

6.010

2.228

1.692

-

6.546

442

-

79

-

363

6.452

2.228

1.771

-

6.909

Sociaal Beleid

2.479

720

1.110

1.217

872

Wachtgelden

1.879

1.881

949

-

2.811

Jubileumuitkering

1.330

178

142

-

1.366

WAO/WIA

1.125

732

297

-

1.560

6.813

3.511

2.498

1.217

6.609

41

378

-

14

405

13.306

6.117

4.269

1.231

13.923

Afstudeerfonds Personeelsvoorzieningen

Verlieslatende projecten Totaal voorzieningen

Liquiditeit Current ratio per 31 december 2010

2011

2012

2013

HAN

0,7

0,9

0,8

0,6

Hbo-gemiddelde

1,0

1,0

1,0

nnb

De liquiditeitspositie, uitgedrukt in de current ratio (de verhouding tussen de vlottende activa en de kortlopende schulden) bedraagt 0,6.

141


Vermogenspositie Solvabiliteit per 31 december 2010

2011

2012

2013

HAN

37,2%

35,1%

34,3%

37,1%

Hbo-gemiddelde

36,8%

38,5%

40,7%

nnb

Door toevoeging van het resultaat aan het eigen vermogen is dit gestegen van €81,2 miljoen naar €86,0 miljoen. De solvabiliteit stijgt ten opzichte van 2012 met 2,8%. De solvabiliteit ligt rond de 35%, de norm die algemeen binnen het hbo wordt gehanteerd (commissie Smits). Het vrij besteedbare vermogen wordt op grond van de treasury-strategie aangehouden om zodoende een toereikend solvabiliteitsniveau te waarborgen.

Financiering Kasstroomoverzicht (x €1.000) Operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Mutatie kasstroom

2010

2011

2012

2013

20.587

19.451

17.233

11.324

-/- 20.447

-/- 16.521

-/- 20.469

-/- 26.396

23.966

18.966

4.261

-/- 2.893

24.143

21.896

1.025

-/- 17.965

De investeringsuitgaven hebben voornamelijk betrekking op de nieuwbouw van de Faculteit Educatie.

Treasury De HAN heeft een treasury-statuut waarin richtlijnen zijn opgenomen betreffende risicobeheer en gebruik van financiële instrumenten. De HAN maakt geen gebruik van derivaten en/of complexe financiële instrumenten. In 2010 is de HAN overgestapt op bankieren bij het ministerie van Financiën (schatkistbankieren). Alle overtollige middelen worden dagelijks van de bestaande bankrekeningen van de HAN afgeroomd en overgeheveld naar de rekening cou-

142


rant bij het ministerie van Financiën. Bij het ministerie van Financiën kunnen we alleen publieke middelen onderbrengen. De private inkomsten worden ondergebracht bij de huisbankier. De HAN heeft geen beleggingen en voert geen actief beleggingsbeleid.

Deelnemingen (x €1.000)

Eigen vermogen per 31-12-2013

Omzet 2012

Resultaat 2013 Begroot resultaat 2013

HAN Holding BV excl. deelnemingen

-/- 165

-

-

-

5.625

161

0

596

HAN Flex BV

HAN Holding BV heeft als dochteronderneming: HAN Flex BV. HANFlex BV verzorgt voor de HAN de inleen van gastdocenten, surveillanten en dergelijke. Het 2013 resultaat is positief: €0,2 miljoen. Interstudie BV is een onderwijsadviesbureau dat in 2000 is verzelfstandigd. Op 11 maart 2013 is het faillissement uitgesproken van Interstudie BV. De omzet van Interstudie BV bedraagt in 2013 tot het faillissement €0,7 miljoen. Het resultaat tot faillissementsdatum is €0,1 miljoen negatief. In de geconsolideerde jaarrekening zijn de cijfers tot de datum van faillissement opgenomen. Cijfers na faillissement zijn niet meegeconsolideerd aangezien de curator vanaf deze datum de zeggenschap heeft.

Toekomstige ontwikkelingen Met ingang van 2013 wordt aan het jaarverslag een zogeheten continuïteitsparagraaf toegevoegd. De overzichtstabellen en toelichting zijn gepresenteerd conform de handreiking continuïteitspargraaf sector HO. De gegevens met betrekking tot de begroting 2014 en de meerjarenraming 2015 en 2016 zijn ontleend aan de begroting 2014 van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Aangezien de begroting 2014 in december 2013, vóór afronding van het boekjaar 2013, is vastgesteld betekent dit dat voor de balans geen een-op-eenaansluiting bestaat met de werkelijke eindejaarsbalans van 2013 zoals opgenomen in dit jaarver-

143


slag. Daarnaast is het effect van het niet volledig in 2013 vrijvallen van het Waarborgfonds HBO niet in de begroting van 2014 verwerkt, omdat deze informatie pas na vaststelling van de begroting 2014 beschikbaar is gekomen. Kengetal (stand 31/12)

Personele bezetting - Management/directie - Onderwijzend personeel - Overige medewerkers Studenten

Meerjarenraming W-2013

B-2014

2015

2016

72 1.544 831

71 1.591 823

71 1.615 820

70 1.596 804

31.332

31.634

31.912

31.857

Toelichting op de kengetallen De HAN verwacht dat de studentaantallen tot 2020, afgezien van incidentele fluctuaties zoals in het studiejaar 2013-2014, ongeveer op het huidige aantal zullen stabiliseren. Na 2020 wordt als gevolg van demografische krimp in het bedieningsgebied van de HAN een krimp van de studentaantallen verwacht. Begin 2014 zal het strategisch huisvestingsplan worden vernieuwd. Hierin zal wat betreft nieuwbouw en verbouwprojecten uiteraard rekening worden gehouden met de verwachte demografische ontwikkeling en andere mogelijke ontwikkelingen die de vraag naar (onderwijs)huisvesting mogelijk beïnvloeden. Samenhangend met de verwachte stabilisatie van de studentaantallen wordt ook een stabilisatie van de huidige personele bezetting verwacht. Wel zal conform hetgeen is opgenomen in de prestatieafspraken de verhouding onderwijspersoneel/ondersteunend en beheerpersoneel wijzigen ten gunste van het onderwijspersoneel.

144


Ten aanzien van de financiële cijfers worden aan de begroting 2014 de volgende gegevens ontleend: Balans 2013 tot en met 2016

Werkelijk

(x €1.000) Activa

Begroting

2013

2014

2015

2016

189.007 189.007

194.622 0 194.622

186.139 0 186.139

177.749 -114 177.635

42.878

28.731

29.420

32.165

231.885

223.353

215.559

209.800

Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve publiek Bestemmingsreserve privaat Bestemmingsfonds publiek Bestemmingsfonds privaat

83.131 332 1.911 604 -

76.499 1.522 -176 -

72.201 1.871 -217 -

69.612 2.192 -516 -

Totaal eigen vermogen

85.978

77.845

73.855

71.288

Voorzieningen Schulden op lange termijn Schulden op korte termijn

13.923 62.861 69.123

10.480 60.245 74.783

9.411 57.510 74.783

9.068 54.775 74.783

231.885

223.353

215.559

209.914

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa Totaal activa Passiva

Totaal passiva

De HAN streeft naar een solvabiliteitsratio van 35%. In de jaren 20142016 zijn verliezen opgenomen waardoor de reserves zullen dalen. De normale exploitatie van de diverse organisatieonderdelen blijft, conform staand beleid, sluitend. Om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren, het aantal master opgeleide docenten te verhogen en de HAN speerpunten vorm te geven, worden ten laste van de begrotingsruimte van het College van Bestuur extra kosten genomen. Per saldo resulteren deze extra inspanningen, die overigens een in de tijd begrensd karakter hebben, voor zover nu valt te voorzien in een verlieslatende begroting.

145


Ook met deze verliezen blijft de solvabiliteitsratio van de HAN rond de norm van 35%. Met deze verliezen is ook in de middelen die mogelijk als gevolg van investeringen in (verbetering van) de huisvesting noodzakelijk zijn rekening gehouden in de vorm van een budgettaire enveloppe. Meer duidelijkheid over investeringen in huisvesting ontstaat na vaststelling van het vernieuwde strategische huisvestingsplan. Exploitatierekening 2013 tot en met 2016 x €1.000 Baten Rijksbijdragen OCW Overige overheidsbijdragen Collegegelden Baten werk i.o.v. derden Overige baten Totaal baten Lasten Personele lasten Afschrijvingslasten Huisvestingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Saldo financiële lasten Netto-resultaat

Werkelijk

Begroting

2013

2014

2015

2016

183.362 4.325 55.016 20.379 10.020

181.373 4.241 57.834 18.833 8.849

184.170 3.824 60.035 21.732 9.003

179.701 3.813 60.909 21.582 10.110

273.102 206.690 10.686 15.874 32.962

271.130 213.316 11.876 15.272 33.803

278.764 217.576 12.520 15.481 35.321

276.115 213.389 12.427 15.143 35.970

266.212

274.267

280.898

276.929

6.890 -2.109

-3.137 -1.956

-2.134 -1.856

-814 -1.753

4.781

-5.093

-3.990

-2.567

Zoals bij de toelichting op de balans aangegeven verwacht de HAN voor de jaren 2014 tot en met 2015 een verlieslatende exploitatie, veroorzaakt door centrale investeringen in de kwaliteit van onderwijs en personeel en de speerpunten van de HAN. De raming van rijksbijdrage en collegegelden is gebaseerd op de informatie die ten tijde van het opstellen van de begroting (november 2013) beschikbaar was. Hetzelfde geldt voor de ontwikkelingen van de perso-

146


nele lasten. Met name de onder de meerjarenraming opgenomen jaarresultaten hebben derhalve een indicatief karakter en kunnen door nu nog niet bekende externe ontwikkelingen aan veranderingen onderhevig zijn.

147


Bijlagen A. Prestatieafspraken: Overzicht resultaten prestatie/prestatieindicatoren A1. Definities en bronnen bij indicatoren prestatieafspraken B. Opleidingenaanbod C. Instroom en inschrijvingen per instituut D. Overzicht van lectoraten en lectoren E. Samenstelling College van Bestuur, Management en Raad van Toezicht F. Mobiliteit HAN Study Abroad 2013

148


Prestatieafspraken: Overzicht resultaten/ prestatie-indicatoren

149

HAN Jaarverslag 2013 | Bijlage Prestatieafspraken: Overzicht resultaten/prestatie-indicatoren

realisatie

IP/ OCW 1/-

Indicator

2011 (nulmeting)

Onderwijs Survival (na één jaar inschrijving bij de HAN, bachelor)

2/-

Diplomarendement na 5 jaar (survivors, bachelor)

Doelstelling

2012

2013

2013

69,2%

70,9%

70,9%

•

71,1%

70,2%

nee

dt

71,6%

71,1%

72,1%

73,5%

nee

du

67,6%

65,9%

74,8% •

67,6%

70,9%

nee

vt

65,9%

66,4%

65,7%

70,2%

nee

dt

61,8%

64,1%

61,5%

61,8%

nee

du

69,9%

75,7%

72,0%

70,9%

nee

≤ 30%

ja HBO 1

< 13%

ja HBO 2

≥ 66%

ja HBO 3

70,8% •

-/1

Uitval (na één jaar inschrijving HAN, bachelor)

vt

30,2%

29,7%

-/2

Switch (na één jaar inschrijving HAN, bachelor)

vt

11,3%

11,5%

-/3

Diplomarendement (survivors, bachelor)

vt

66,2%

68,2%

3/4

Studenttevredenheid vt

85,5%

90,2%

95,2%

dt

74,3%

63,2%

82,1%

du

71,4%

83,3%

85,7%

inst

7,17

7,25

7,28

M

7,41

7,43

7,32 95,0%

Gemiddelde studenttevredenheid 4/5

Prestatieafspraak

vt

• 63,7% • 64,4% • 29,5% • 11,2% • 64,4% •

% opleidingen met minimaal 7,0

2015-16

63,2%

• • • • •

98%

100%

ja

80%

100%

ja

76%

100%

ja

7,30

7,3

ja HBO 4

7,43

7,4 - 7,5

ja

• •

97%

100%

ja HBO 6

85%

100%

ja

Geprogrammeerde contacttijd Minimaal 15 uur in 1e jaar

vt

82,2%

88,3%

Minimaal 15 uur in 2e jaar

vt

50,8%

78,3%

88,5%

5/6

onderzoek Aantal fte voor onderzoek

inst

116,7

124,0

140,3

134,2

ja

Implementatie leerlijn onderzoek in curriculum

vt

69%

72%

77%

76%

100%*

ja

7/8

Middelen voor onderzoek

• •

152,0

6/7

•

84%

100%

ja

2 187.000

2 200.000

ja

• • •

8,0%

ja

5,5%

ja

6,0%

ja

• • •

65%

ja

30%

ja

3,8%

1%

ja

60,8%

76%

ja HBO 5

63,0%

Percentage faculteiten dat 2 150.000 aan externe middelen per fte lector verwerft inst

75%

75%

75%

Gemiddelde verwerving van externe middelen per fte lector

inst

2 202.000

2 234.000

2 214.800 •

8/9

Beroepspraktijk en regio Personele inzet in valorisatie en ondernemerschap

inst

8,0%

nb

8,7%

9/10

Middelen voor valorisatie en ondernemerschap

inst

5,5%

nb

6,2%

10/11

Omzet contractonderwijs

inst

6,0%

nb

3,8%

11/12

Deelname studenten aan ondernemerschapsonderwijs Percentage opleidingen met minimaal 1-3% ondernemerschapsonderwijs

vt

-

47%

nnb

Percentage opleidingen met meer dan 3% ondernemerschapsonderwijs

vt

-

43%

nnb

Percentage afgestudeerden dat de minor Ondernemerschap heeft gevolgd

inst

3,8%

4,4%

3,4%

kwaliteit is mensenwerk 12/13 Docenten met een mastergraad/gepromoveerd Percentage docenten met ten hoogste een mastergraad

inst

57,2%

59,2%

61,3%

Percentage docenten met ten hoogste een doctorsgraad

inst

6,3%

6,7%

7,9%

13/14

Medewerkertevredenheid

inst

7,8

7,6

7,6

14/-

Ziekteverzuim

inst

4,4%

4,4%

4,5%

• • • •

15/15

Professionaliseringsuitgaven

inst

5,6%

nnb

16/16

Percentage onderwijspersoneel (in fte)

inst

60,9%

62,2%

nnb 62,9%

•

NB: De signalering in het bovenstaande overzicht • • • is gebaseerd op het verschil tussen onze doelstellingen voor 2013 (conform onze begroting) en de realisatie in 2013. Op bepaalde aspecten zijn onze doelstellingen voor 2013 hoger dan de initiële doelstellingen op de prestatieafspraken in 2012.

ja HBO 5

7,7

min. 7,8

ja

4,0%

4,0%

nee

min. 5%

ja

65,0%

ja HBO 7

99% of meer van de begroting 2013 gerealiseerd. Waar niet opgenomen in begroting 2013: op koers m.b.t. instellingsplan tussen de 99% en 95% van begroting 2013 gerealiseerd: Waar niet pgenomen in begroting 2013: redelijk op koers m.b.t. instellingsplan minder dan 95% van de begroting 2013 gerealiseerd. Waar niet opgenomen in begroting 2013: niet op koers m.b.t. instellingsplan. * Percentage is pas 100% als alle curriculumjaren van een opleiding van doorlopende leerlijn zijn voorzien vt voltijd

150

7,0%

inst instelling

dt deeltijd M master du duaal

nb niet bekend nnb nog niet bekend


Bijlage A1. Definities en bronnen bij indicatoren prestatieafspraken Uitval Het aandeel van het totaal aantal voltijdse bachelorstudenten (eerstejaars HO) dat na een jaar niet meer bij dezelfde instelling in het hoger onderwijs staat ingeschreven Bron: 1cijferHO, DUO

Switch Het aandeel van het totaal aantal voltijdse bachelorstudenten (eerstejaars HO) dat na een jaar studie staat ingeschreven bij een andere studie bij dezelfde instelling. Bron: 1cijferHO, DUO

Bachelorrendement Het aandeel van de voltijdse bachelorstudenten die zich na het eerste studiejaar opnieuw bij dezelfde instelling inschrijven (herinschrijvers) dat in de nominale studietijd + één jaar (C+1) bij dezelfde instelling het bachelordiploma behaalt. Bron: 1cijferHO

Studenttevredenheid Studenttevredenheid is gedefinieerd als de gemiddelde score op de vraag uit de Nationale Studentenenquête ‘Hoe tevreden ben je over je studie in het algemeen?’, weergegeven als een rapportcijfer. De vijfpuntsschaal is omgerekend naar een rapportcijfer op basis van de volgende transformatieformule:

Rapportcijfer = (AlgemeenOordeel_01 *1.1247634467092)+3.0916424726512).

Deze omrekenformule is tot stand gekomen op basis van regressieformules, waarin rekening wordt gehouden met het verschil in antwoordpatronen op een vijfpuntsschaal en een tienpuntsschaal zoals die door

151


Researchned is berekend en ook gehanteerd is voor het Elsevier-onderzoek ‘De beste studies 2011’. Het betreft een gewogen gemiddelde conform de weegfactor die is opgenomen in het benchmarkbestand. Bron: NSE benchmarkbestand, Studiekeuze123

Geprogrammeerde contacttijd Geprogrammeerde contacttijd betreft de in het desbetreffende studiejaar door de opleiding geprogrammeerde klokuren (60 minuten) per leerjaar voor onderwijsactiviteiten waarbij de docent fysiek aanwezig is, exclusief tentamentijd, gemiddeld per week. Het aantal weken betreft de onderwijsweken buiten de stageperiode. Het jaarrooster van de HAN bestaat uit vier blokken, waarvan steeds acht onderwijsweken; in de overige weken vinden toetsen en examens plaats en worden de schoolvakanties geprogrammeerd. De stageweken worden berekend door het aantal stageuren te delen door veertig uur. Bron: beschrijving onderwijseenheden (als onderdeel bijlage bij het Onderwijs Examenreglement)

Aantal fte voor onderzoek Het aantal fte voor onderzoek in het afgelopen kalenderjaar op basis van de definitie van de HBO-raad (nu: Vereniging Hogescholen) ten behoeve van de brancherapportage voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het betreft de fte voor onderzoek in het afgelopen kalenderjaar dat verbonden is aan de activiteiten van de kenniscentra in het afgelopen kalenderjaar, de promotieonderzoeken die door de HAN (mede) worden gefinancierd waarvan de fte niet zijn ondergebracht bij de kenniscentra, en de omvang fte aan onderzoek in de faculteiten dat extern wordt gefinancierd maar niet is ondergebracht in de kenniscentra. Het betreft hier de volgende personeelscategorieën: lectoren, associate lectoren, docenten en andere onderzoekers, promovendi, ondersteuning, studenten. Bron: jaarverslagen kenniscentra, overzicht promovendi Programmamanager Onderzoek, afgestemd met beleidsmedewerkers onderzoek faculteiten en HR, fte extern gefinancierd onderzoek buiten de kenniscentra, via jaarrekening controllers en beleidsmedewerkers onderzoek.

152


Implementatie leerlijn onderzoek in curriculum De doorlopende leerlijn onderzoek bestaat uit logisch op elkaar volgende onderdelen in het curriculum, waarin studenten onderzoeksvaardigheden ontwikkelen die zij nodig hebben om aan te tonen dat zij de competenties/beroepstaken op eindniveau beheersen. Hierbij wordt geredeneerd vanaf het instroomniveau in jaar 1 tot en met afronding in jaar 4 (inclusief afstuderen), gerelateerd aan de eindtermen van de opleiding. Bron: instituutsdirecteuren op basis van beschrijving onderwijseenheden (als onderdeel bijlage bij het Onderwijs Examenreglement)

Middelen voor onderzoek De definitie is afgeleid van de definitie die de HBO-raad hanteert, waaraan de HAN jaarlijks rapporteert ten behoeve van de brancherapportage voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, met die uitzondering dat ook de verworven middelen buiten de kenniscentra hierin zijn meegenomen. Het betreft hier: tweede geldstroom bestaande uit RAAK-middelen en overige tweede geldstroommiddelen, derde geldstroom bestaande uit contractinkomsten en collectebusfondsen en vierde geldstroom bestaande uit buitenlandse inkomsten en filantropische inkomsten voor onderzoek inclusief middelen buiten het kenniscentrum. Bron: decentrale middelen: jaarverslagen kenniscentra (jaarrekening faculteiten). Centrale middelen: jaarrekening HAN

Personele inzet in valorisatie en ondernemerschap De personele inzet in fte voor de (ontwikkeling van een) valorisatie-infrastructuur binnen de instelling betrekking hebbende op: beleidsontwikkeling, projectmanagement, accountmanagement en relatiebeheer, vraagarticulatie en matching en subsidieverwerving, ondernemerschap, projectuitvoering, voorzieningen, organisatie stages en afstudeeropdrachten en contractonderwijs. Bron: uitvraag binnen de instelling Meetmoment: kalenderjaar 2012

153


Middelen voor valorisatie en ondernemerschap Het betreft hier de kosten voor personele inzet (zie hiervoor), extra middelen (in cash) voor infrastructuur en activiteiten zijnde geen loonkosten en de financiële bijdrage aan relevante netwerken. Bron: uitvraag binnen de instelling

Deelname studenten aan ondernemerschaponderwijs Dit wordt gemeten met drie indicatoren: a. Het percentage opleidingen met tussen de 1 en 3% ondernemerschapsonderwijs b. Het percentage opleidingen met meer dan 3% ondernemerschapsonderwijs Bij a. en b. betreft het substantiële programmering van ondernemerschap/ondernemendheidonderwijs in het curriculum (voltijd) dat naar inhoud en vorm gekoppeld is aan de specifieke eisen van het beroep. Bron: uitvraag bij directies op basis van beschrijving onderwijseenheden (als onderdeel bijlage bij het OER) c.

Het aandeel van de voltijdse bachelorafgestudeerden dat de minor Ondernemerschap heeft gevolgd.

Het betreft hier studenten die de minor hebben gevolgd en afgerond. Bron: HAN-SIS

Docenten met een mastergraad dan wel gepromoveerd Betreft percentage docenten met een mastertitel dan wel een doctorsgraad. Het onderwijspersoneel betreft alle medewerkers die conform de Hay-functie zijn ingedeeld in de functie van hoofddocent, docent, onderzoeker, lector, associate lector of opleider/trainer/adviseur, geteld in headcount. Onderwijsassistenten en sport-/bewegingsadviseurs zijn, hoewel onderwijspersoneel, niet meegenomen in de telling, omdat zij niet horen tot de hier betreffende OP/selectie. De Hay-functie per medewerker is bepaald op basis van het HAN-functiebouwwerk dat

154


is opgebouwd uit functieprofielen die zijn beschreven volgens de Haymethode. Bron: instellingsadministratie HRiS

Medewerkertevredenheid De gemiddelde score over alle items (tevredenheidsvragen) in het medewerkertevredenheidsonderzoek waarbij de vijfpuntsschaal is omgerekend naar een rapportcijfer. Bron: Medewerkertevredenheidsonderzoek HAN

Professionaliseringsuitgaven Onder out of pocket expenses zijn opgenomen de kosten van HAN Academy, kosten voor bedrijfshulpverlening, collegegeld, materiaal en reiskosten verminderd met ontvangen lerarenbeurzen (centraal en decentraal) en door lectoren aan professionalisering bestede tijd. Verletkosten zijn de telling van centraal (HAN masterfonds) en decentraal opgenomen verletkosten. Bron: Dax

Verhouding onderwijspersoneel/ondersteunend en beheerpersoneel (in fte) De verhouding onderwijspersoneel/ondersteunend en beheerpersoneel is berekend op basis van de Hay-functie per medewerker, zoals geregistreerd in de instellingsadministratie Edukaat. De Hay-functie per medewerker is bepaald op basis van het HAN-functiebouwwerk dat is opgebouwd uit functieprofielen zoals beschreven volgens de Hay-methode. Bron: instellingsadministratie HRiS

155


Opleidingenaanbod

156

HAN Jaarverslag 2013 | Bijlage Opleidingenaanbod

Overzicht HAN-bacheloropleidingen (B) en associate degree-opleidingen (Ad) 2013 Opleiding

Voltijd

Deeltijd

E-learning

Duaal

Taal

B Opl leraar VO 2e gr in Aardrijkskunde

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Economie

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Biologie

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Duits

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Engels

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Frans

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Geschiedenis

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Natuurkunde

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Nederlands

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Pedagogiek

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Scheikunde

•

•

N

B Opl leraar VO 2e gr in Wiskunde

•

•

N

B Opleiding tot leraar Basisonderwijs

•

•

N

B Opleidingskunde

•

•

N

B Autotechniek Ad Systeemspecialist Automotive

•

• •

N N

B Elektrotechniek

•

•

N

B Embedded Systems Engineering

•

•

N

B Werktuigbouwkunde Ad Constructeur Werktuigbouwkunde

•

• •

N N

B Industrieel Product Ontwerpen

•

B Technische Bedrijfskunde

•

•

N

B Bouwkunde

•

•

N

B Civiele Techniek Ad Civiele Techniek Projectvoorbereiding en Realisatie Ad Civiele Techniek Directievoering

•

•

B Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek

•

•

N & E (LS)

B Chemie

•

•

N

B Bio-informatica

•

B Technische Informatica

•

Educatie

Techniek

157

N

• • •

N N N

N •

N

HAN Jaarverslag 2013 | Opleidingenaanbod

Opleiding

Voltijd

Deeltijd

E-learning

Duaal

Taal

B Business IT en Management

•

•

N

B Informatica

•

•

N

B Communicatiesystemen1

•

•

N

B Communication & Multimedia Design

•

•

N

Gezondheid, Gedrag en Maatschappij B Opleiding tot Fysiotherapeut

•

N

B Opleiding voor Ergotherapie

•

N

B Opleiding voor Logopedie

•

N & D (VT)

B Voeding en Diëtetiek

•

N

B Opleiding Mondzorgkunde

•

N

B Medische Hulpverlening

•

N

B Opleiding tot Verpleegkundige

•

B Leraar vo 2e gr in Gezondheidszorg en Welzijn Ad Onderwijsondersteuner Gezondheidszorg en Welzijn B Management in de Zorg Ad Management in de Zorg

• • • • •

•

N N N

• •

N

B Sport, Gezondheid en Management

•

N

B Leraar vo 1e gr in Lichamelijke Oefening

•

B Sport- en Bewegingseducatie

•

B Maatschappelijk Werk en Dienstverlening

•

•

B Sociaal Pedagogische Hulpverlening

•

•

B Pedagogiek

•

•

N

B Culturele en Maatschappelijke Vorming

•

•

N & D (DT)

B Creatieve Therapie

•

•

N

B Toegepaste Psychologie

•

•

N N N •

N & D (DT)

N

Economie, Management en Recht B Commerciële Economie

•

•

B Small Business en Retail Management

•

B International Business and Languages

•

N

B International Business and Management Studies

•

E

B Food & Business

•

N

B Communicatie

•

•

•

N & E (VT)

B Logistiek en Economie

•

•

•

N & E (VT)

B Facility Management

•

•

•

N

1) Met ingang van 2013-2014 geen instroom meer: de opleiding wordt beëindigd.

158

•

N

•

N

HAN Jaarverslag 2013 | Opleidingenaanbod

Opleiding

Voltijd

Deeltijd

E-learning

Duaal

Taal

B Bedrijfskunde MER

•

•

•

N & E (VT)

B Human Resource Management

•

•

B HBO-Rechten

•

•

B Accountancy Ad Accountancy

• •

• •

B Bedrijfseconomie

•

•

B Fiscaal Recht en Economie

•

B Financial Services Management

•

•

•

Voltijd

Deeltijd

Duaal

Master Control Systems Engineering

•

•

E

Master Information Systems Design (stopt per 31.08.2014)

•

•

E

Master Molecular Life Sciences

•

•

E

Master of Automotive Systems

•

•

E

Master Human Resources Management

•

N

Master Bedrijfskunde Zorg en Dienstverlening

•

N

Master Management & Innovatie in Maatschappelijke organisaties

•

N

Master Social Work *)

•

N

N •

N • •

N & E (VT) •

Taal

Master Advanced Nursing Practice *)

•

N

Master Physician Assistant *)

•

N

Master Neurorevalidatie en Innovatie

•

N

Master Sport- en Beweeginnovatie

•

N

Master Pedagogiek *)

•

N

Master Musculoskeletale Revalidatie

•

N

Master Leraar Nederlands *)

•

N

Master Leraar Engels *)

•

N

Master Leraar Algemene Economie *)

•

N

Master Leraar Wiskunde *)

•

N

Master of International Business

•

*) Bekostigde masters

159

•

N N

Masteropleidingen HAN Masterprogramma’s

N N

E


Instroom en inschrijvingen per instituut

160

HAN Jaarverslag 2013 | Bijlage Instroom en inschrijvingen per instituut

Studentaantallen 2013

Ingeschreven

Ingestroomd

2013

Groei

2013

Groei

Instituut voor Leraar en School VT DT Totaal

1.618 890 2.508

+6,0% +5,7% +5,9%

512 286 798

+6,7% -5,0% +2,2%

Instituut Pabo VT DT Totaal

1.431 182 1.613

-1,6% -15,3% -3,4%

395 54 449

+8,2% -12,9% +5,2%

International Business & Communication VT DT DU Totaal

3.094 66 77 3.237

+9,8% -17,5% -12,5% +8,4%

1.220 9 18 1.247

+18,7% -43,8% -40,0% +16,1%

Financieel Management VT DT DU Totaal

1.741 222 83 2.046

+6,7% -7,9% -17,0% +3,8%

641 63 9 713

+14,3% 0,0% -59,1% +10,4%

Bedrijfskunde en Rechten VT DT DU Totaal

3.107 310 61 3.478

+6,6% -12,9% -10,3% +4,1%

1.112 55 14 1.181

+4,8% -36,8% -30,0% +1,1%

Faculteit Educatie

Faculteit Economie en Management

161



Ingeschreven

Ingestroomd

2013

Groei

2013

Groei

1.805 308 2.113

+13,2% +7,7% +12,4%

608 103 711

+21,8% +51,5% +25,4%

Automotive VT DT Totaal

739 77 816

+7,4% +13,2% +7,9%

241 15 256

+18,1% 0,0% +16,9%

Engineering VT DT Totaal

945 345 1.290

+12,5% +6,8% +10,9%

316 100 416

+15,3% +16,3% +15,6%

Built Environment VT DT DU Totaal

613 230 33 876

+5,9% +25,0% -74,0% -1,6%

223 70 2 295

+25,3% +9,4% -92,6% +9,7%

Applied Sciences VT DT Totaal

852 29 881

+16,4% +7,4% +16,1%

343 7 350

+27,0% -12,5% +25,9%

Faculteit Techniek Informatica Communicatie Academie VT DT Totaal

162



Ingeschreven

2013 Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij

Ingestroomd Groei

2013

Groei

Verpleegkundige Studies VT DT DU Totaal

1.264 367 81 1.712

+17,1% -2,1% -39,1% +7,9%

508 189 14 711

+14,7% +22,7% -22,2% +15,6%

Paramedische Studies VT Totaal

2.929 2.929

+5,0% +5,0%

883 883

+6,1% +6,1%

Sociale Studies VT DT DU Totaal

4.567 1.283 94 5.944

+8,4% -18,3% -10,5% +1,0%

1.544 243 21 1.808

+19,9% -49,1% -36,4% +0,6%

Sport- en Bewegingsstudies VT DT Totaal

1.821 69 1.890

+6,2% +27,8% +6,8%

511 29 540

+1,4% +3,6% +1,5%

232 328 560

+22,1% +5,8% +12,0%

96 131 227

-5,9% +1,6% -1,7%

Programmaraad HAN Masterprogramma’s DT DU Totaal

NB: Inschrijvingen en instroom aan de HAN op basis van interne definities; de waarden kunnen afwijken van landelijke publicaties. Bij HAN Masterprogramma’s zijn alleen de studenten in bekostigde masteropleidingen geteld.

163


Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2013)

164

HAN Jaarverslag 2013 | Bijlage Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2013)

Educatie Innovatie van Leren in Organisaties Lector dr. J.M. (Jürg) Thölke Leren met ict Lector dr. M.H. (Marijke) Kral Ontwerpen van Innovatieve Leerarrangementen Lector dr. B. (Bregje) de Vries Ontwikkelen van Competenties op de Werkplek Lector dr. R. (Ruud) Klarus Beroepspedagogiek Lector prof. dr. L. (Loek) Nieuwenhuis (gestart per 1-1-2013) Seksediversiteit in het Onderwijs Associate lector dr. G.M.T. (Gerda) Geerdink Toetsen en Beoordelen Associate lector dr. T.M.M.L. (Tamara) van Schilt-Mol

165


Gezondheid, Gedrag en Maatschappij Arbeid & Gezondheid Lector dr. Y.F. (Yvonne) Heerkens Lector dr. J. (Josephine) Engels Herkennen en Ontwikkelen van Sporttalent Lector dr. M.T. (Marije) Elferink-Gemser Musculoskeletale Revalidatie Lector dr. W. (Wim) Hullegie Lector dr. R. (Robert) van Cingel Neurorevalidatie Lector dr. B.J.M. (Bert) de Swart Associate lector dr. E. (Esther) Steultjens Levensloopbegeleiding bij Autisme Lector dr. J.P.W.M. (Jan-Pieter) Teunisse Lokale Dienstverlening vanuit Klantperspectief Lector dr. M.A.W. (Martha) van Biene Associate lector dr. E.L. (Erik) Jansen Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking Bijzonder lector prof. dr. P.J.C.M. (Petri) Embregts (bijzonder lector met ingang van 1-5-2013) Vacature Werkzame Factoren in de Zorg voor Jeugd Lector dr. H.M. (Huub) Pijnenburg Associate lector dr. M.J.C. (Marion) van Hattum

166


Acute Intensieve Zorg Lector dr. L.C.M. (Lilian) Vloet Associate lector dr. L. (Lisbeth) Verharen Associate lector dr. S. (Sivera) Berben (gestart per 1-7-2013) Management van Zorg en Dienstverlening Lector dr. ing. H.J.F.R. (Hub) Hamers Associate lector Taakherschikking in de Gezondheidszorg dr. M. (Miranda) Laurant (gestart per 12-8-2013) Langdurige Zorg Lector dr. M.J.M. (Marian) Adriaansen Lector dr. R. (Rob) van der Sande Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische Zorg Lector dr. B.W. (Bauke) Koekkoek Innovatie in de Publieke Sector Lector dr. E. (Erik) de Vries (gestart per 1-9-2013) Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties Lector dr. F.J. (Frans) de Vijlder Voeding in relatie tot Sport en Gezondheid Lector dr. M.A.E. (Marian) van der Schueren (gestart per 1-1-2013) vacature

167


Techniek Industriële Microbiologie Lector dr. B.C. (Christien) Lokman Lean/World Class Performance Lector dr. V. (Vincent) Wiegel Lector dr. ir. J. (Jannes) Slomp Mobiliteitstechnologie Lector dr. ir. J.P. (Joop) Pauwelussen Voertuigmechatronica Lector dr. P.A. (Bram) Veenhuizen Architecture in Health Lector dr. ir. M. (Masi) Mohammadi Model-based Information Systems Lector dr. S. (Stijn) Hoppenbrouwers Mens-computer Interactie Lector drs. T.M.J. (Dick) Lenior Networked Applications Lector dr. ir. R.R. (René) Bakker Duurzame Energie Lector dr. P.J. (Piet) Sonneveld Meet- en Regeltechniek Lector dr. ir. A.J. (Aart-Jan) de Graaf (gestart per 1-1-2013)

168


Economie en Management Total Quality Management in Organisatienetwerken Lector drs. G.J. (Gerard) Berendsen (tot 31-12-2013) Ondernemerschap Lector dr. S. (Sharda) Nandram (tot 31-12-2013) Human Communication Development Lector dr. E.C.M. (Els) van der Pool Innovatie in de Private Sector Lector dr. J.A. (Jan) Jurriëns Kunst, Cultuur en Economie Lector prof. dr. D. (Dany) Jacobs Logistiek en Allianties Lector drs. S.J.C.M. (Stef) Weijers Human Resource Management Lector dr. A.H. (Annet) de Lange (gestart per 1-9-2013)

169


Samenstelling College van Bestuur, Management en Raad van Toezicht

170

HAN Jaarverslag 2013 | Bijlage Samenstelling College van Bestuur, Management en Raad van Toezicht

College van Bestuur Dr. C.P. (Kees) Boele (vz.) Drs. K.F.B. (Kristel) Baele (tot 1-4-2014) F.J.M. Stöteler (vanaf 1-1-2014)

Faculteit Educatie Faculteitsdirectie Drs. A.T. (Titia) Bredée Instituutsdirectie Y.T.J.M. (Yvonne) Visser Drs. H. (Hennie) Komduur (adj.) Drs. K.M. (Karin) van Weegen (vz.) B.T.M. (Betty) van Waesberghe (tot 14-6-2013) G.J.M. (Gert-Jan) Jansen

Instituut voor leraar en School Instituut voor leraar en School Instituut Pabo (Arnhem en Nijmegen) Instituut Pabo (Arnhem en Nijmegen) Instituut Pabo (Arnhem en Nijmegen)

Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij Faculteitsdirectie F.H.J. (Frank) Stöteler (tot 1-1-2014) Drs. C.W. (Cees) van Verseveld (a.i.) (vanaf 1-1-2014) Instituutsdirectie Drs. M.F.J. (Menno) Pistorius Drs. A.C. (Tanja) Komen (adj.) (vanaf 1-3-2013) Drs. K.E. (Kathelijne) van Kammen (vz.) Drs. H.V.C. (Jetty) Schaap Drs. T. (Tjeerd) de Jong (tot 1-5-2013) J.C. (Joris) Hermans MSc (vanaf 1-5-2013) E.A. (Eric) Versluijs (adj.) (vanaf 1-11-2013) Drs. C. (Caroline) van Mierlo-Renia M.M.A. (Marijke) Beckers MSM (adj.) Drs. F.M.G.D. (Fernand) van Westerhoven

171

Paramedische Studies Paramedische Studies Sociale Studies Sociale Studies Sport- en Bewegingsstudies Sport- en Bewegingsstudies Sport- en Bewegingsstudies Verpleegkundige Studies Verpleegkundige Studies VDO Opleiding en advies


Faculteit Economie en Management Faculteitsdirectie Th.H.M. (Theo) Joosten MSM Instituutsdirectie Drs. E.H.M. (Lilian) Prevoo (vz.) Bedrijfskunde A.W. (Ad) van Dijk Bedrijfskunde D.W.J. (Dirk) Blijleven MBA (vz.) Financieel Management & Rechten H. (Hans) Verschoor MCM (a.i., tot 15-3-2013) Financieel Management & Rechten J. (Jannie) Keizer (vz. a.i., tot 1-2-2014) International Business & Communication M.M. (Masja) van Fruchten (tot 1-10-2013) International Business & Communication Drs. R. (Rogier) Vispoel (vanaf 1-12-2013) International Business & Communication Drs. R.P.C. (Raoul) van Etten, MBA (1-1-2014) Instituut Werken en Leren Drs. R.D. (Rob) Westerdijk Expertisecentrum Economie en Management

Faculteit Techniek Faculteitsdirectie dr. J.A. (Janneke) Hoekstra MSc Instituutsdirectie Drs. C.W. (Cees) van Verseveld (tot 1-8-2013) Prof. dr. P.H.H. (Pedro) Hermkens (vanaf 15-8-2013) Drs. B.S. (Beatrijs) Linford-Moojen (adj.) Ir. M.G. (Marc) de Leeuw (tot 20-1-2014) dr. ir. J.P. (Joop) Pauwelussen MBA (vanaf 6-1-2014) dr. I.M.N.A. (Ineke) Lokman (adj.) Ing. R. (Ron) van Wijk, MBA(MSM) (tot 5-11-2013) Ir. F. (Frank) Spuij (vanaf 15-1-2014) Drs. H.M.A. (Herman) Janssen E. (Eric) Holtman (tot 1-7-2013) Ir. D.A.J (Deny) Smeets A.C. (Bram) Steennis MSc

172

Applied Sciences Applied Sciences Applied Sciences Automotive Automotive Automotive Built Environment Built Environment Engineering Informatica Communicatie Academie Informatica Communicatie Academie Post-hbo en Masteropleidingen


Service Bedrijf Directie Ir. H. (Henk) Stomphorst Hoofden Service Units H. (Hans) Broeder Bc J.C. (Joost) van der Velden (a.i.) Drs. J.A.M. (Hans) Brouwer J.H.W.M. (Jos) Coonen (a.i.) (tot 1-4-2013) Drs. H. (Henri) van Boxtel (vanaf 1-4-2013) G.A. (Gisela) Albers MMI (a.i., tot 1-10-2013) Dr. A. (Anneke) Luijten-Lub (vanaf 1-10-2013) P.I. (Nel) van der Meulen Bc R.W.B.M. (René) Frielink Drs. J.G. (Jan) Pouwels (tot 1-1-2014) Dr. A. (Anneke) Luijten-Lub (a.i. vanaf 1-1-2014) Drs. B.A. (Barbara) Schaefers Mr. A.P.W. (Toine) Konings

Facilitaire Zaken Financieel Economische Zaken Marketing, Communicatie en Voorlichting Human Resources Human Resources Onderwijs & Onderzoek Onderwijs & Onderzoek Studentzaken ICT International Office International Office HAN Kwaliteitszorg Juridische Zaken

HAN Masterprogramma’s Drs. A.P.M. (Ans) Gielen

Programmamanagement Dr. J.C. (Jaap) Gall Drs. E.J.E. (Noël) Maertens dr. A. (Annelies) de Jeu (tot 1-5-2013)

HAN Informatiemanager (HIAM) Werkveld en Regio Onderzoek

Concerncontroller Drs. M.J.M. (Thijs) Beelen

Directie Interstudie BV9 A.S. (Toon) Griffioen (tot 11-3-2013)

9

Interstudie BV (handelsnaam: Interstudie NDO) heeft met ingang van 11 april 2013 een doorstart gemaakt buiten de HAN, als onderdeel van onderwijsadviesorganisatie Marant.

173


Raad van Toezicht mr. R.L.M. (Rob) Hillebrand Persoonlijke gegevens Geslacht: Geboortejaar: Nationaliteit: Hoofdfunctie:

Man 1955 Nederlands Voorzitter van zorgverzekeraar Coöperatie VGZ (tot 1 juli 2014) Loopbaan: Lid Raad van Bestuur Delta Lloyd, Diverse directie- en managementfuncties Delta Lloyd groep Relevante nevenfuncties: Geen Raad van Toezicht HAN Rol: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn benoeming: Lidmaatschap commissies:

voorzitter 01-04-2012 01-04-2012 tot 01-04-2016 remuneratiecommissie

dr. ir. C.C. (Lian) Krijger Persoonlijke gegevens Geslacht: Geboortejaar: Nationaliteit: Hoofdfunctie:

Vrouw 1960 Nederlands Senior Manager Human Resources TenneT TSO BV Vanuit hoofde van de functie ook lid van de Aufsichtsrat van TenneT TSO GmbH

174


Loopbaan:

Relevante nevenfuncties:

octoraal bedrijfs- en consumentenwetenD schappen Wageningen Universiteit, Promotieonderzoek Management van technologische innovatie TU/e (dissertatie in 1990), Senior beleidsmedewerker Technologische ontwikkeling Provincie Gelderland, Director Strategische Marketing Stork, Directeur Human Resources Heidelberg Contiweb BV, Human Resources Goss International Geen

Raad van Toezicht HAN Rol: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn benoeming: Lidmaatschap commissies:

vicevoorzitter 01-01-2009 01-01-2013 tot 01-01-2017 remuneratiecommissie

prof. dr. C.W.P.M. (Kees) Blom Persoonlijke gegevens Geboortejaar: Nationaliteit: Onderscheidingen:

1946 Nederlands Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw Lid Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen Hoofdfunctie: Persoonlijk Hoogleraar Biologie Radboud Universiteit Nijmegen Loopbaan: Promotie biologie (cum laude), Directeur Duinonderzoek Instituut voor Ecologisch Onderzoek Oostvoorne, Hoogleraar biologie/ecologie Nijmegen, Rector Magnificus Radboud Universiteit Nijmegen

175


Relevante nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht Alliantie Voortgezet Onderwijs voor Nijmegen en Land van Maas en Waal, Lid Raad van Toezicht Stichting Tuur, Lid Hochschulrat (Raad van Toezicht) Universität Duisburg-Essen, Lid Raad van Advies Stichting Wetenschapsoriëntatie Nederland, diverse adviseurschappen bij universitaire, departementale en EU-commissies Raad van Toezicht HAN Rol: Lid Tijdstip eerste benoeming: 01-01-2008 Lopende termijn benoeming: 01-03-2012 tot 01-03-2016 Lidmaatschap commissies: Geen prof. dr. H. (Henriëtte) Maassen van den Brink Persoonlijke gegevens Geslacht: Vrouw Geboortejaar: 1954 Nationaliteit: Nederlands Hoofdfunctie: Hoogleraar Onderwijs- en Arbeids economie Universiteit van Amsterdam, Hoogleraar Evidence Based Onderwijs Universiteit Maastricht Loopbaan: Hoogleraar Economie, Wageningen Universiteit Oprichter en Wetenschappelijk coördinator Top Instituut voor Evidence Based Onderwijs Onderzoek, Voorzitter MaGW (Maatschappij- en Gedragswetenschappen) Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, Voorzitter Evaluating Research in Context, Vicevoorzitter Raad van Toezicht Leids Universitair Medisch Centrum, Lid Visitatiecommissie economie Vlaams Hoger Onderwijs NVAO. 176


Relevante nevenfuncties: Voorzitter Raad van Toezicht CITO, Arnhem (september 2013-2017) Lid Reviewcommissie Hoger Onderwijs en Onderzoek (2012-2016) Lid van Commissie Hoger Onderwijs van de KNAW (2011-heden) Lid GNE (Group of National Experts) van OECD voor Assessment Higher Learning Outcomes (2010-heden) Raad van Toezicht HAN Rol: lid Tijdstip eerste benoeming: 01-01-2009 Lopende termijn benoeming: 01-01-2013 tot 01-01-2017 Lidmaatschap commissies: auditcommissie dr. A.G.J.M. (Ton) Hanselaar Persoonlijke gegevens Geslacht: Man Geboortejaar: 1953 Nationaliteit: Nederlands Hoofdfunctie: Voorzitter van de Raad van Bestuur Zorggroep Pantein Loopbaan: Algemeen directeur KWF Kankerbestrijding, Universitair Hoofddocent gynaecologische pathologie Radboud Universiteit Nijmegen, Fellow (NWO, KWF) in St. Francisco en Vancouver, studie Geneeskunde Radboud Universiteit Nijmegen Relevante nevenfuncties: Vicevoorzitter Raad van Toezicht Stichting Palga, Vicevoorzitter Bestuur Stichting Syntein, Lid Stuurgroep Netwerk School, ROC Nijmegen

177


Raad van Toezicht Rol: Tijdstip eerste benoeming: Lopende termijn benoeming: Lidmaatschap commissies:

Lid 01-12-2011 01-12-2011 tot 01-12-2015 Geen

drs. A.P.M.G. (Eric) Steeghs Persoonlijke gegevens Geslacht: Man Geboortejaar: 1957 Nationaliteit: Nederlands Hoofdfunctie: Directeur van Aethes Consulting Loopbaan: ABN AMRO (onder andere Executive Vice President IT Internationaal, EVP Trans action Banking Client Service, EVP Finance Management Information, Fortis, Executive Vice President Finance ProRail, CFO Relevante nevenfuncties: Lid van de Raad van Commissarissen van Rabobank Amersfoort e.o. Raad van Toezicht HAN Rol: Lid Tijdstip eerste benoeming: 01-07-2013 Lopende termijn benoeming: 01-07-2013 tot 01-06-2014 Lidmaatschap commissies: Auditcommissie

178


Mobiliteit HAN Study Abroad 2013

179

HAN Jaarverslag 2013 | Bijlage Mobiliteit HAN Study Abroad 2013

Uitgaande en inkomende studenten 2013 per internationale partnerinstelling Country

Institution

Outgoing

Incoming

Argentina

Universidad del Salvador

8

Australia

Curtin University of Technology

2

Australia

Griffith University

2

1

Australia

University of South Australia

2

1

Australia

University of Wollongong

1

5

Australia

Victoria University

2

Austria

Fachhochschule Oberösterreich

3

1

Austria

Fachhochschule Vorarlberg

1

Austria

Pädagogische Hochschule Oberösterreich

4

Austria

FH Campus Wien

2

Austria

Pädagogische Hochschule Salzburg

2

Austria

Pädagogische Hochschule Wien

4

Belgium

Artevelde Hogeschool

3

8

Belgium

HELMo - Haute Ecole Libre Mosane

2

Belgium

Karel de Grote Hogeschool

7

4

Belgium

Katholieke Hogeschool Leuven

3

Brazil

Universidade de São Paulo

1

3

Canada

Dalhousie University

2

Canada

Grant MacEwan University

1

4

Canada

Sheridan Institute of Technology & Advanced Learning

2

Canada

University of Windsor

2

1

Chile

Universidad Andrés Bello

1

Chile

Universidad de Chile

3

1

China

Hong Kong Polytechnic University

5

5

China

Shanghai University of Finance & Economics

3

4

China

Shanghai University of International Business and Economics

2

5

China

University of International Business and Economics

6

3

China

Xiamen University

5

1

180


Country

Institution

Outgoing

Incoming

Czech Republic

University of Economics

5

6

Czech Republic

Zapadoceska Univerzita v Plzni

2

1

Denmark

Copenhagen Business Academy

4

Denmark

Engineering College of Aarhus (IHA)

1

1

Denmark

Professionshøjskolen Metropol

1

1

Denmark

University College Lillebælt

1

Denmark

University College Sjælland

1

Denmark

Via University College

3

Estonia

Tartu Ülikool

3

Finland

HAAGA-HELIA Ammattikorkeakoulu

4

5

Finland

Helsinki Metropolia University of Applied Sciences

2

5

Finland

Humanistinen Ammattikorkeakoulu (HUMAK)

2

Finland

Jyväskylä University of Applied Sciences

5

3

Finland

Jyväskylän Yliopisto

3

Finland

Turun Ammattikorkeakoulu-Ãbo Yrkeshögskola

2

2

France

École Superieur du Commerce Exterieur

5

6

France

Groupe Ecole Superieure de Commerce (ESC) Dijon - Bourgogne

1

France

Ecole Superieure de Commerce (ESC) de Montpellier

1

France

ES des Sciences Commerciales d’Angers

1

3

France

ESDES Université de Catholique de Lyon

1

4

France

Université Jean Moulin Lyon 3

1

France

Institut des Hautes Etudes Economiques et Commerciales (INSEEC) Paris

1

France

IUFM d’Aix-Marseille

1

France

IUFM de Basse-Normandie

1

France

IUFM des Maitres dAquitaine - Universite Bordeaux IV

1

1

France

Université Montpellier 2

1

France

IUFM Midi-Pyrénées

1

France

IUFM Val de Loire

1

France

NEOMA Business School

2

1

France

Université de Cergy-Pontoise

2

France

Université de Poitiers

1

181


Country

Institution

Outgoing

Incoming

Germany

Fachhochschule Dortmund

1

Germany

Hochschule Bonn-Rhein-Sieg

2

6

Germany

Hochschule für Künste im Sozialen

1

Germany

Hochschule für Technik und Wirtschaft Berlin

3

1

Germany

Hochschule Reutlingen

1

Germany

Hochschule München

1

1

Germany

Hochschule Niederrhein

1

2

Germany

Hochschule Pforzheim

1

Germany

Pädagogische Hochschule Freiburg

1

Germany

Pädagogische Hochschule Weingarten

1

Germany

Technische Fachhochschule Wildau

1

3

Germany

Universität Duisburg Essen

2

Germany

Universität Leipzig

1

1

Germany

Universität Trier

1

Greece

Panepistimio Ioanninon

5

Greece

Panepistimio Patron

2

Hungary

ESSCA Budapest

5

Hungary

Pécsi Tudományegyetem

3

3

Hungary

Széchenyi István Egyetem

2

India

Christ University

2

India

SRM University

3

Indonesia

Binus University

5

1

Indonesia

Universitas Gadjah Mada

2

Ireland

Dublin Institute of Technology

3

2

Ireland

Institute of Technology Tallaght

4

2

Ireland

Mary Immaculate College

2

1

Ireland

St. Patrick’s College/Coláiste Phádraig

2

Italy

Università Carlo Cattaneo - LIUC

2

Italy

Università degli Studi di Perugia

1

Japan

Akita International University

3

2

182


Country

Institution

Outgoing

Incoming

Korea, Republic of

Ajou University

4

3

Kyrgyzstan

American University of Central Asia

2

Latvia

Latvijas Universitáte

1

Latvia

Rîgas Starptautiskâ Ekonomikas un Biznesa Administrâcijas Augstskola

1

Lithuania

Vilniaus Universiteto Tarptautinio verslo mokykla

2

1

Mexico

Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey (ITESM)

3

3

New Zealand

Unitec New Zealand

2

1

Norway

Høgskolen i Bergen

2

Norway

Høgskolen i Hedmark

1

Norway

Høgskolen i Oslo og Akershus

4

1

Norway

Norges Idrettshøgskole

1

Norway

Oslo and Akershus University College of Applies Sciences

1

Norway

Universitetet i Agder

2

1

Peru

Universidad Peruana de Ciencias Aplicadas

1

Poland

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

1

Portugal

Escola Superior de Saúde Do Alcoitão

1

Portugal

Instituto Politecnico de Lisboa

3

Portugal

Instituto Politécnico de Setúbal

2

Portugal

Universidade Católica Portuguesa

2

Russian Federation Plekhanov Russian University of Economics

1

1

Slovenia

Univerza v Ljubljani

2

South Africa

Cape Peninsula University of Technology

2

South Africa

Nelson Mandela Metropolitan University

3

South Africa

University of Pretoria

2

South Africa

University of the Western Cape

2

Spain

Mondragon Unibertsitatea

2

Spain

Universidad Autónoma de Madrid

1

Spain

Universidad Carlos III de Madrid

5

2

Spain

Universidad Complutense de Madrid

3

7

183


Country

Institution

Outgoing

Incoming

Spain

Universidad de Deusto

4

10

Spain

Universidad de Málaga

1

Spain

Universidad de Santiago de Compostela

1

Spain

Universidad de Sevilla

6

1

Spain

Universidad Pablo de Olavide

2

Spain

Universidad Jaume I de Castellón

3

6

Spain

Universitat de Barcelona

2

11

Sweden

Karlstad University

4

Sweden

Karolinska Institutet

1

Sweden

Linnaeus University

4

1

Sweden

Umeå University

5

1

Switzerland

FHNW Fachhochschule Nordwestschweiz

2

1

Switzerland

Haute École Pédagogique HEP-VD

1

Switzerland

Pädagogische Hochschule Thurgau

1

Switzerland

Pädagogische Hochschule Zürich

1

1

Taiwan

National Sun Yat-sen University

3

Thailand

Rangsit University

5

Turkey

Dokuz Eylül University

1

1

Turkey

Istanbul Universitesi

1

1

United Kingdom

Birmingham City University

1

United Kingdom

Glasgow Caledonian University

4

United Kingdom

Kingston University

3

United Kingdom

De Montfort University

4

United Kingdom

Newman University College

3

United Kingdom

Sheffield Hallam University

2

United Kingdom

St Mary’s College of Education

3

United Kingdom

Stranmillis University College

3

3

United Kingdom

University of Cumbria

1

1

United Kingdom

University of Dundee

1

United Kingdom

University of Gloucestershire

4

1

184


Country

Institution

Outgoing

Incoming

United Kingdom

University of Huddersfield

2

United Kingdom

University of Hull

5

2

United Kingdom

University of Worcester

2

United States

East Carolina University at Greenville

2

1

United States

Georgia State University

5

3

United States

Indiana University of Pennsylvania

2

United States

Longwood University

1

United States

Minnesota State University Mankato

8

9

United States

Ohio Northern University

2

United States

Saint Joseph College

2

(*)

United States

San Francisco State University

8

3

United States

Texas Christian University

2

United States

Texas International A&M University

4

1

United States

The University of North Carolina at Greensboro

5

United States

University at Albany, State University of New York

4

2

United States

University of North Carolina at Wilmington

2

United States

University of Wisconsin - Whitewater

6

2

328

269

*) 11 Studenten op Summer Course in Nijmegen

185


Totale mobiliteit 2012-2013; inclusief stages en afstudeeropdrachten; per faculteit Uitgaande studenten 2012-2013 per faculteit

Studie

Educatie Pabo Leraar en School Opleidingskunde

Stage

AOD*

Kort**

Totaal uitgaande studenten

18 38

33 29 3

1

37 113

88 181 3

56

65

1

150

272

Economie en Management Financieel Management & Rechten Bedrijfskunde International Business & Communication

28 38 156

17 46 130

10 5 23

55

1 18

90 327

Totaal Economie en Management

222

193

38

19

472

Gezondheid, Gedrag en Maatschappij Paramedische Studies Sociale Studies Verpleegkundige studies Sport- en Bewegingsstudies

8 20 3 6

26 124 22 21

16 20 2 9

26 4

76 168 27 36

Totaal Gezondheid, Gedrag en Maatschappij

37

193

47

30

307

1 3 4 9 17 332

9 6 11 9 30 65 516

8 2 1 11

199

Totaal Educatie

Techniek Automotive Engineering Applied Sciences Built Environment Informatica Communicatie Academie Totaal Techniek Totaal HAN studie en stage buitenland

97

*AOD = Afstudeeropdracht ** Kort = (studiereizen, intensive programmes, summer courses or placements < 6 weken)

186

17 7 16 13 40 93 1144


Inkomende studenten 2012-2013 per faculteit

Totaal studie

Educatie

Totaal stage

Totaal studie + stage

Pabo

1

1

2

Instituut voor Leraar en School

4

4

39

39

7

7

51

1

52

142

142

7

7

EIP (Education in Int. Perspective, primary) EIP (Education in Int. Perspective, secondary) Totaal Educatie Economie en Management Arnhem Business School Exchange Course BLM Summerschools

16

Totaal Economie en Management

16

165

0

165


Paramedische Studies

4

7

11

19

2

21

Verpleegkundige Studies

3

4

7

Minor Internationalisation

1

1

Sport- en Bewegingsstudies

1

1

Minor Sport Sciences

1

1

Minor Sport Performance Enhancement

2

2

Minor Sport Tourism

2

2

Minor Sport and Nutrition

2

2

Summerschools

12

12

Totaal Gezondheid, Gedrag en Maatschappij

46

14

60

Techniek

Automotive

Automotive Graduation Assignment

6

6

Minor Intelligent Vehicles

5

5

Minor Automotive Dynamics and Testing

9

9

Minor Participating in a Research Project

3

3

Course Science without Borders

8

8

Minor Wind Energy

5

5

Applied Sciences

7

1

8

Minor Molecular Pathogenesis

2

2

Placement Buro 302 & Minor

9

9

Create a Rich Internet Application

3

3

Minor Create a Game

3

3

60

1

61

322

16

338

Sociale Studies

Totaal Techniek Totaal HAN studie en stage buitenland

187

Jaarverslag HAN 2013

Recommend Documents