JAARVERSLAG 2012 VZW BEGELEIDINGSCENTRUM SINT-ELISABETH
VOORWOORD Beste lezer
Voor u ligt ons jaarverslag 2012. We hebben de lay-out en inhoud in een nieuw kleedje gestoken om de leesbaarheid te verbeteren.
Het jaar 2012 was voor Begeleidingscentrum Sint – Elisabeth wederom een uitdagend jaar op inhoudelijk, organisatorisch en infrastructureel vlak.
Binnen het uitbreidingsbeleid 2012 verkreeg onze dienst begeleid wonen 2,40 plaatsen voor het bieden van rechtstreeks toegankelijke hulp. De middelen die deze dienst ter beschikking had voor het bieden van trajectbegeleiding werden deels (2,40 plaatsen) overgedragen aan de onafhankelijke Dienst Ondersteuningsplan (DOP) Limburg en deels (2,26 plaatsen) omgezet in reguliere plaatsen. Het internaat verkreeg een uitbreiding van 0,30 plaatsen om mobiele vervolgondersteuning te bieden aan jongeren tussen 18 en 25 jaar met een licht mentale handicap en/of gedragsstoornis (inclusief autismespectrumstoornis) die uitstromen uit het internaat. Deze uitbreiding komt neer op 54 begeleidingen op jaarbasis. Binnen de bestaande capaciteit heroverweging semi-internaat mag eveneens mobiele vervolgondersteuning geboden worden aan jongeren tot 25 jaar.
Tevens verkregen we een uitbreiding van de doelgroepomschrijving tehuis voor niet-werkenden waardoor we ook tegemoet kunnen komen aan vragen van volwassen personen met een licht mentale handicap met eventueel bijkomende gedrag- of emotionele stoornissen (van het autismespectrum). Daarnaast spelen we als organisatie ook in op de mogelijkheid om mensen kortdurende opvang te bieden binnen onze verschillende afdelingen.
Als toekomstgerichte organisatie willen we elementen uit de perspectiefnota 2020 van minister Vandeurzen zoals de ambulante werking, het multifunctioneel centrum en rechtstreeks toegankelijke hulp verder onderzoeken en uitwerken. Begeleidingscentrum Sint – Elisabeth wil zo belangrijke stappen blijven zetten in de verdere zorgvernieuwing en voor haar zorggebruikers komen tot nog meer vraaggestuurde zorg-op-maat.
3
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VOORWOORD Op inhoudelijk vlak werd weerom heel wat werk verricht. De inhoudelijke werkgroepen hebben een aantal
visieteksten
geactualiseerd,
het
Centraal
Cliënten
Dossier
(CCD)
werd
verder
geïmplementeerd binnen onze organisatie en het kwaliteitshandboek werd aangepast aan het nieuwe kwaliteitsdecreet. In 2012 namen we opnieuw een enquête af naar vormingsbehoeften bij ons personeel. Om alle veranderingen en hervormingsprocessen tot een goed einde te brengen, is het immers zeer belangrijk dat ons personeel ook voortdurend bijgeschoold wordt.
In september werd de gedecentraliseerde setting voor 18 internaatsplaatsen in de Akkerstraat te Overpelt in gebruik genomen. Naar aanleiding hiervan werd ook een reorganisatie van de internaatswerking op de campus doorgevoerd en de benaming van de afdelingen binnen deze werking aangepast. De VIPA-dossiers voor de geplande projecten te Neerpelt (gedecentraliseerde setting voor 18 internaatsplaatsen) en te Eksel (woonproject voor 20 zorgbehoevende meerderjarigen) zijn in volle voorbereiding om ingediend te worden in 2013.
De derde niet-indexatie op rij van de werkingsmiddelen heeft een belangrijke impact op onze werking. Onze Raad van Bestuur heeft beslist om dit niet forfaitair door te rekenen aan de zorggebruikers, maar wel kritisch te kijken waar deze middelen kunnen bespaard worden zonder de kwaliteit van de geboden basisdienstverlening in het gedrang te brengen.
Ten slotte bedank ik graag al onze geëngageerde medewerkers, vrijwilligers en bestuurders die onze dienstverlening dagdagelijks mee helpen realiseren en onze zorggebruikers en hun netwerk om ons hun vertrouwen te schenken. Veel leesplezier! Eric Linsen Algemeen directeur
4
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
INHOUDSTAFEL ERKENNINGEN.............................................................................................................................. 7 ORGANOGRAM ............................................................................................................................ 8 VESTIGINGEN ............................................................................................................................... 9 HOOFDZETEL WIJCHMAAL ......................................................................................................................... 9 VOLWASSENENWERKING ........................................................................................................................... 9 MINDERJARIGENWERKING ......................................................................................................................... 9
BESTUURSORGANEN .................................................................................................................. 10 RAAD VAN BESTUUR .................................................................................................................................. 10
SAMENWERKINGSVERBANDEN ................................................................................................... 11 ZORGINHOUD ............................................................................................................................ 12 PERSPECTIEF 2020........................................................................................................................................ 12 PALLIATIEVE ZORGEN ............................................................................................................................... 12 CENTRAAL CLIËNTENDOSSIER ................................................................................................................ 13 VRIJHEIDSBEPERKENDE MAATREGELEN ............................................................................................. 13 GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG ........................................................................................................ 14
PERSONEEL & ORGANISATIE ....................................................................................................... 15 REORGANISATIE INTERNAAT .................................................................................................................. 15 AANWERVING BEGELEIDEND PERSONEEL .......................................................................................... 15 DIVERSITEIT ................................................................................................................................................. 16
KENGETALLEN ............................................................................................................................ 17 EVOLUTIE TEWERKSTELLING .................................................................................................................. 17 PERSONEEL IN EN UIT DIENST ................................................................................................................. 17 CONTRACTEN ............................................................................................................................................... 18 GESLACHT ..................................................................................................................................................... 18 LEEFTIJD EN ANCIËNNITEIT ..................................................................................................................... 19
INFRASTRUCTUUR & LOGISTIEK .................................................................................................. 20 NIEUWBOUW AKKERSTRAAT OVERPELT ............................................................................................. 20 MOLOK CONTAINER ................................................................................................................................... 21 ROLSTOELBUS .............................................................................................................................................. 21 RENOVATIE KAPEL ..................................................................................................................................... 22 RENOVATIE HOEVESTRAAT ..................................................................................................................... 22
COMMUNICATIE......................................................................................................................... 23 NIEUWE FUNCTIE ........................................................................................................................................ 23 EXTERNE COMMUNICATIE ....................................................................................................................... 23 CRISISCOMMUNICATIE .............................................................................................................................. 24
5
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
INHOUDSTAFEL ICT ............................................................................................................................................. 25 NETWERK EN SYSTEMEN .......................................................................................................................... 25 HARDWARE EN SOFTWARE ...................................................................................................................... 25 OPLEIDINGEN ............................................................................................................................................... 25
PASTORAAL................................................................................................................................ 26 VASTEN .......................................................................................................................................................... 26 ADVENT ......................................................................................................................................................... 26
KWALITEIT ................................................................................................................................. 27 KWALITEITSDECREET ................................................................................................................................ 27 VERBETERPROJECTEN EN KLACHTEN .................................................................................................. 27 INTERNE AUDITS ......................................................................................................................................... 27
VORMING .................................................................................................................................. 28 INTERNE BIJSCHOLINGEN ......................................................................................................................... 28 OPLEIDING VISIETEKSTEN ........................................................................................................................ 29 EXTERNE BIJSCHOLINGEN ........................................................................................................................ 30 VORMINGSENQUETE .................................................................................................................................. 30
BEZETTING ................................................................................................................................. 31 MINDERJARIGENWERKING ....................................................................................................................... 31 VOLWASSENENWERKING ......................................................................................................................... 31 MINDER- EN MEERDERJARIGENWERKING ........................................................................................... 32
MINDERJARIGENWERKING ......................................................................................................... 33 NIEUWE OPNAMES 2012 ............................................................................................................................. 33 POPULATIE .................................................................................................................................................... 34 HANDICAPS ................................................................................................................................................... 35 GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR ............................................................................................................... 36
VOLWASSENENWERKING ........................................................................................................... 37 POPULATIE .................................................................................................................................................... 37 GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR ............................................................................................................... 37 HANDICAPS ................................................................................................................................................... 38
AFKORTINGEN ............................................................................................................................ 39
6
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
ERKENNINGEN Internaat Voor het opnemen van 136,3 kinderen van 2 jaar 6 maanden tot 21 jaar waaronder - 133 kinderen en jongeren met verstandelijke stoornissen en/of met gedrags- of emotionele stoornissen - 3 jongeren met extreme gedrags- en emotionele problematiek - 0,3 plaats ambulante begeleidingen (54 begeleidingen/jaar)
Semi-internaat Voor het opnemen van 104 kinderen van 2 jaar 6 maanden tot 21 jaar met verstandelijke stoornissen en/of met gedrags- of emotionele stoornissen. Eén plaats is voorbehouden voor het aanbieden van ambulante begeleidingen (80 begeleidingen/jaar).
Tehuis voor werkenden Voor het opnemen van 14 licht tot matig verstandelijk gehandicapte volwassenen, bekwaam om een officieel erkende beschuttende werkplaats te bezoeken.
Tehuis voor niet-werkenden Voor het opnemen van 81 matig tot zwaar verstandelijk gehandicapte volwassenen, niet bekwaam om een officieel erkende beschuttende werkplaats te bezoeken. Binnen deze capaciteit zijn maximaal 5 bedden voorbehouden voor de opvang van licht verstandelijk gehandicapte volwassenen met eventueel bijkomende gedrags- of emotionele stoornissen van het autismespectrum.
Beschermd wonen Voor het opvangen van 10 meerderjarige personen met een handicap.
Geïntegreerd wonen Voor het opvangen van 1 meerderjarige persoon met een handicap.
Dienst inclusieve ondersteuning Voor het begeleiden van 1 meerderjarige persoon met een handicap (32,19 zorggebonden personeelspunten).
Dagcentrum Voor het opnemen van 41 gehandicapte volwassenen, niet bekwaam om een officieel erkende beschuttende werkplaats te bezoeken.
Begeleid wonen Voor het begeleiding van 47,26 meerderjarige personen met een handicap en 2,40 plaatsen voor trajectbegeleiding (Werkvorm rechtstreeks toegankelijke hulp) (120 begeleidingen/jaar).
Tehuis voor kort verblijf Één plaats voor het opnemen van schoolgaande kinderen van 2 jaar 6 maanden tot 21 jaar met verstandelijke stoornissen en/of met gedrags- of emotionele stoornissen of van volwassenen met verstandelijke stoornissen.
Logeerfunctie Voor 120 dagen per jaar.
7
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
ORGANOGRAM
8
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VESTIGINGEN HOOFDZETEL WIJCHMAAL Sint-Elisabethlaan 20 3990 PEER 011/399 500
[email protected] www.bc-elisabeth.be
VOLWASSENENWERKING
Hoevestraat 3990 WIJCHMAAL
Klein Padveld 3990 WIJCHMAAL
Fierkant 3910 Sint-Huibrechts-Lille
Dagcentrum Fierkant 3910 Sint-Huibrechts-Lille
Kloosterstraat 3990 PEER
MINDERJARIGENWERKING
Kamperbaan 3940 HECHTEL
9
Hasseltsebaan 3940 HECHTEL
Markt 3990 PEER
Jaarverslag 2012
Akkerstraat 3900 OVERPELT
BC Sint-Elisabeth
BESTUURSORGANEN RAAD VAN BESTUUR
Dagelijks bestuur Voorzitter
Ondervoorzitter
Secretaris
• Kamiel van Hooijdonk
• Jos Vandervelden
• Eddy Maesen
Tijdens de Algemene Vergadering d.d. 15 mei 2012 werd aan René Plessers eervol ontslag verleend als secretaris van de Raad van Bestuur. Hij werd opgevolgd door Eddy Maesen.
Andere leden Philo Broekx
Voorzitter Commissie Personeel
Willy Daens
Jan Homans Jeanne Nijs René Plessers
Voorzitter Commissie Financiën
Giel Stinkens Lotte Vandekerkhof
Voorzitter Commissie Bouw & Infrastructuur
Guido Vrolix
Voorzitter Commissie Inhoud
Waarnemend lid Marcel Luys
10
Vertegenwoordiger gebruikersraden
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
SAMENWERKINGSVERBANDEN
Koepel Sint-Elisabeth BC
BuBaO
BuSO
Koepel Sint – Elisabeth is een samenwerkingsprotocol tussen BegeleidingsCentrum Sint – Elisabeth, de school voor Buitengewoon BasisOnderwijs Sint – Elisabeth en de school voor Buitengewoon Secundair Onderwijs Sint – Elisabeth. De doelstelling is het uitbouwen en onderhouden van een duurzaam en functioneel samenwerkingsverband op inhoudelijk en infrastructureel vlak. Doordat we deels dezelfde gebouwen gebruiken en dezelfde zorggebruikers bedienen, vinden we het belangrijk dat er een goede basis en stevig draagvlak is waarop we kunnen samenwerken. Ieder jaar organiseert de koepel Sint-Elisabeth ook enkele gezamenlijke activiteiten om onze gedeelde afkomst nog eens extra in de verf te zetten. Zo verzorgen we in juni samen ons jaarlijks Zomerfeest. Een leuke dag waarop iedereen welkom is om een kijkje te komen nemen in de drie entiteiten onder de koepel Sint-Elisabeth. Daarnaast zijn er ook nog de jaarlijkse kienavond en het gezamenlijke personeelsfeest.
11
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
ZORGINHOUD PERSPECTIEF 2020 “Zoveel mogelijk gewoon in de samenleving en zo weinig mogelijk uitzonderlijk en afzonderlijk”, dat is de baseline van de nota “Perspectief 2020 - Nieuw ondersteuningsbeleid voor personen met een handicap” van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. De minister kiest resoluut voor een ommezwaai die er al enkele jaren zat aan te komen, maar nooit echt doorbrak. Personen met een handicap zijn volwaardige burgers van wie de persoonlijke autonomie, rechten en capaciteiten gerespecteerd moeten worden. Ze nemen zo autonoom mogelijk deel aan de samenleving. De samenleving helpt hen, opdat zij dat zouden kunnen. Isolement van personen met een handicap is te vermijden. De benadering breekt met het oude beeld van personen met een handicap die in de eerste plaats hulp- en zorgbehoevend zijn. Met dat doel voor ogen moeten we als zorgaanbieder door een stevig veranderingstraject. In het licht van deze veranderingen kregen de leden van de Algemene Vergadering, de directie, de zorgcoördinatoren, de kwaliteitscoördinator, het diensthoofd van de sociale dienst en de communicatieverantwoordelijke in november van veranderingsmanager Jean-Pierre Van Baelen een toelichting over de visie waarop de perspectiefnota is gebaseerd. Het is immers zijn taak om ervoor te zorgen dat voorzieningen voor personen met een beperking voorbereid zijn op de nakende veranderingen en om de mensen mee te krijgen in dit nieuwe verhaal. Het was een zeer leerrijke ervaring, waarbij de kritische vragen niet geschuwd werden.
PALLIATIEVE ZORGEN
In 2012 actualiseerden we de visietekst “palliatieve zorgen”. De laatste versie dateerde immers van 2004. Voor het nieuwe hoofdstuk rond euthanasie zijn we vertrokken van een duidelijke definitie. Hiervoor baseerden we ons op de wet van 28 mei 2002. Euthanasie wordt beschreven als het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, op diens verzoek. We hebben ook beschreven wie al dan niet deze vraag kan stellen. Op basis hiervan hebben wij de visie van het Begeleidingscentrum geformuleerd. Vanuit onze christelijke inspiratie zullen artsen die verbonden zijn aan het Begeleidingscentrum geen euthanasie uitvoeren. Indien de vraag naar euthanasie blijft, zullen we doen wat in onze mogelijkheden ligt om de vraag van de persoon verder te begeleiden. Samen gaan we op zoek naar externe artsen waar ze met hun vraag terecht kunnen. De hulpverleningsrelatie met onze zorggebruikers willen we niet verbreken. We zullen steeds werken binnen het wettelijk kader. In het palliatieve draaiboek vermelden we alle stappen waaraan je tijdens een palliatief proces aandacht moet schenken. Het is onmogelijk om een gedetailleerd overzicht te geven van alle stappen binnen een palliatief proces. Een palliatief proces is telkens uniek. Iedere zieke heeft andere noden, iedere leefgroep heeft andere vragen en elke familie heeft andere verwachtingen.
12
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
ZORGINHOUD CENTRAAL CLIËNTENDOSSIER In 2012 werkten we verder aan de uitbouw van het Centraal Cliëntendossier. Het CCD is een digitaal dossier dat de huidige papieren dossiers grotendeels zal vervangen. De grote voordelen zijn de snelle informatiedoorstroming en de vermindering van het papierverbruik. De eerste stap was de invoer van het onderdeel “dagelijkse observaties” ter vervanging van het papieren dagboek. Er werd gestart met één proefgroep. Deze groep kreeg om te beginnen een basisopleiding. Die bestond uit de werking van het programma enerzijds en tips over objectief noteren anderzijds. Na drie maanden proefdraaien werd de werking van de dagelijkse observaties positief geëvalueerd. Informatie wordt nu veel sneller doorgegeven aan alle leden van het multidisciplinair team. Het onderdeel dagelijkse observaties werd dan ook uitgebreid naar andere leefgroepen. Eind 2012 maakten reeds 10 groepen gebruik van het digitale dagboek. Daarnaast hield de stuurgroep zich bezig met de verdere uitbouw van het digitaal dossier. Het programma is immers een “lege doos” die geheel naar eigen wens en naar eigen werking kan opgebouwd worden. Deze opbouw is geen eenvoudige klus en vraagt heel wat denkwerk. Dit jaar werd een onderdeel rond “administratieve gegevens” uitgewerkt, dit als vervanging van de huidige administratieve gegevens in Access. De opbouw werd reeds uitgeschreven en zal in 2013 in gebruik worden genomen.
VRIJHEIDSBEPERKENDE MAATREGELEN Het nieuwe geharmoniseerde kwaliteitsdecreet beschrijft de strikte voorwaarden voor het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen. Deze maatregelen kunnen enkel indien: het gedrag van de zorggebruiker risico's inhoudt voor zijn eigen fysieke integriteit; het gedrag van de zorggebruiker risico's inhoudt voor de fysieke integriteit van andere zorggebruikers of personeelsleden; de zorggebruiker materiaal vernielt. De visietekst die we hadden rond vrijheidsbeperking vormden we daarom om tot de procedure “Vrijheidsbeperkende maatregelen en tijdelijke afzonderingsmaatregelen”. Deze tekst beschrijft duidelijk de procedure die gevolgd moet worden voordat dergelijke maatregelen gebruikt kunnen worden. Het gebruik van vrijheidsbeperking wordt besproken op de groepsbespreking en/of de teamvergadering en kan enkel na overleg met de zorggebruiker zelf en/of de ouders of een wettelijk vertegenwoordiger. Indien nodig kan er advies gevraagd worden aan de psychiater, maar de zorgcoördinator blijft de eindverantwoordelijke. Ook de verdere opvolging wordt besproken met de zorggebruiker zelf en/of de ouders of een wettelijke vertegenwoordiger. De gezamenlijk gemaakte afspraken rond het gebruik van vrijheidsbeperking werden opgelijst in het standaarddocument “afsprakenblad vrijheidsbeperkende maatregelen” dat ter ondertekening aan de wettelijke vertegenwoordiger en de zorggebruiker (indien bekwaam) wordt voorgelegd. Dit ondertekende toestemmingsformulier wordt ter registratie bezorgd aan de directeur zorginhoud die een melding maakt in het register vrijheidsbeperkende maatregelen. Het standaarddocument wordt daarna bewaard in het (ped)agogisch dossier.
13
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
ZORGINHOUD GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Het nieuwe geharmoniseerde kwaliteitsdecreet beschrijft enkele belangrijke elementen die aanwezig moeten zijn in de procedure grensoverschrijdend gedrag. Op basis van deze eisen werd onze procedure aangevuld met een referentiekader, een uitgewerkte meldingsprocedure en een actieplan. Het referentiekader beschrijft de wijze waarop we in Begeleidingscentrum Sint-Elisabeth wensen om te gaan met zorggebruikers en met elkaar: “We respecteren steeds de eigenheid van elke persoon en aanvaarden elkaar als volwaardig persoon. We nemen maatregelen om de integriteit van elke zorggebruiker te waarborgen en nemen in het bijzonder maatregelen tegen GOG ten aanzien van zorggebruikers.”
Grensoverschrijdend gedrag Kindermishandeling en verwaarlozing Pesten
Geweld
Ongewenst seksueel gedrag
Ook worden duidelijke definities opgenomen van melding van grensoverschrijdend gedrag bij het meldpunt van het VAPH. Het Begeleidingscentrum dient steeds elk grensoverschrijdend gedrag te melden wanneer zich mogelijk strafbare feiten hebben voorgedaan. Het te melden grensoverschrijdend gedrag moet zich voordoen ten aanzien van een zorggebruiker binnen de hulpverleningscontext van de voorziening en moet uitgaan van een medegebruiker, een personeelslid of een derde die handelt in opdracht van de voorziening (bijv. vrijwilligers, onderaannemers, … ). Bepalen of gedrag grensoverschrijdend is, is een feitelijke ad hoc interpretatie die door de voorziening moet gedaan worden. Hiervoor kan geen sluitende juridische definitie gegeven worden. Wel kan gesteld worden dat elke gedraging van seksuele aard waarvan er een vermoeden is dat ze niet met wederzijdse toestemming gesteld werd, als grensoverschrijdend kan beschouwd worden. Situaties waarin gedrag gewoonlijk met normale, al dan niet pedagogische corrigerende, maatregelen aangepakt wordt en die we niet als traumatisch beschouwen, moeten niet gemeld worden. Indien er twijfels zijn of er al dan niet gemeld moet worden, kan dit aanleiding zijn voor een intervisiemoment op het zorgoverleg of kan het afdelingsteam leden van de werkgroep grensoverschrijdend gedrag vragen om mee te denken. Voor de melding is er een standaardformulier ontworpen dat verstuurd moet worden naar het meldpunt VAPH. Dit standaardformulier wordt door het afdelingsteam ingevuld en bezorgd aan de directie zorginhoud. Deze registreert intern en stuurt door naar het meldpunt. Er werd een actieplan ontworpen dat een hulp kan zijn bij de aanpak van een vermoeden of een feit van grensoverschrijdend gedrag. Het is een checklist van alle stappen die gezet kunnen worden. Er kan in dit schema gemotiveerd worden waarom een bepaalde actie al dan niet werd uitgevoerd.
14
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
PERSONEEL & ORGANISATIE REORGANISATIE INTERNAAT In het jaarverslag van 2011 vermeldden wij reeds dat een reorganisatie binnen het internaat zich opdrong. Redenen hiervoor waren onder andere de gewijzigde visie op wonen (eerder kleinschalige projecten i.p.v. grote campussen) en de onaangepaste accommodatie op onze campus (grote groepen, geen individuele slaapkamer,…). Deze reorganisatie werd doorgevoerd vanaf september 2012. In het voorjaar zijn hier meerdere overlegmomenten aan voorafgegaan. Op de agenda stond ondermeer: het toewijzen van urenpakketten per groep het toewijzen van personeel per groep het samenstellen van de nieuwe afdelingen het toekennen van nieuwe benaming van de afdelingen We peilden bij de leefgroepbegeleiders naar hun voorkeur inzake de doelgroep waarmee ze wilden werken. Voor de overgrote meerderheid konden we de eerste keuze toekennen. Naar aanleiding van de reorganisatie en de nieuwe samenstelling van de afdelingen kozen we voor neutrale afdelingsbenamingen. De vroegere namen, zoals afdeling “licht mentale jongeren”, klopten niet meer vermits er in die afdeling ook matig mentale jongeren verbleven.
LMJ
MMJ
LMMJ
MJ1 MJ2 MJ3 MJ4
Wij kozen voor onderstaande benamingen: Minderjarigenwerking 1 (MJ 1), Minderjarigenwerking 2 (MJ 2), Minderjarigenwerking 3 (MJ 3) en Minderjarigenwerking 4 (MJ 4) Deze namen kunnen bij mogelijke toekomstige wijzigingen altijd behouden blijven.
AANWERVING BEGELEIDEND PERSONEEL Voor de vervanging van zieke en/of afwezige personeelsleden in de afdeling zorg werken wij voor opvoedend/begeleidend personeel met een werfreserve. Maandelijks wordt een sollicitatiemoment georganiseerd, waarop sollicitanten met de gevraagde opleiding uitgenodigd worden. Voor deze werfreserve organiseerden wij in 2012 in totaal 14 sollicitatiemomenten. Hier namen 62 kandidaten aan deel, waarvan 16 personen aangeworven werden voor diverse vervangingscontracten.
15
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
PERSONEEL & ORGANISATIE DIVERSITEIT De laatste jaren waren erg intensief omwille van de verschillende diversiteitplannen die we hebben doorlopen. Dit jaar werd het laatste uit de reeks afgerond. In het kader van dit plan volgden de diensthoofden een opleiding teamcoaching en conflicthantering. Daarnaast werd het competentiewerken volledig geïmplementeerd. Zo voegden we de kerncompetenties en functiespecifieke competenties toe aan alle functiebeschrijvingen. De formulieren die we gebruiken voor het evalueren van ons personeel werden hieraan aangepast.
16
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
KENGETALLEN EVOLUTIE TEWERKSTELLING 400 300 200
KOPPEN
100
FTE
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
De tewerkstelling blijft jaarlijks toenemen, zowel in hoofden als in FTE. De stijging in FTE was het hoogst in 2009 en 2010. In 2009 kregen we 5,07 FTE meer omwille van de uitbreiding van de erkenning TVNW en ingebruikname woonvorm SHL. De personeelsuitbreiding ten gevolge van het doorbreken van de personeelsnormen (= 7,4 FTE in 2011) blijkt niet onmiddellijk uit deze cijfers, die toch een momentopname blijven. In 2012 zien we voor het eerst een lichte daling van het aantal FTE (-0,6 %).
PERSONEEL IN EN UIT DIENST
100 80 in dienst
60 40 20 0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
100
ontslagen
80 60
zelf ontslag genomen
40 20 0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
uit dienst wegens natuurlijk verloop
Het nettoresultaat van de personen in dienst en uit dienst lag het hoogst in 2008 en 2011 (respectievelijk 12 en 10). Bij de reden uit dienst blijft 'uit dienst wegens natuurlijk verloop' het hoogst scoren over de jaren heen. Hiermee bedoelen we (brug)pensioen en einde contract bepaalde duur.
17
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
KENGETALLEN CONTRACTEN 300 200
FT
100
PT
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
300 contract onbepaalde duur
200
bepaalde duur of vervangingscontract
100
meerdere contracten
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Van 2007 tot 2010 werkten bij benadering 75 % van de personeelsleden deeltijds. In 2011 en 2012 is hun aandeel gestegen naar 81 %. Het aantal personeelsleden met een contract van onbepaalde duur daalde van 88 naar 78 %. In 2012 hadden 41 personeelsleden meerdere contracten.
GESLACHT 400 300 man
200
vrouw
100 0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Binnen het Begeleidingscentrum blijven de mannen in de minderheid. Van 2007 tot 2011 bedroeg hun aandeel 12 %, in 2012 13 %. Dit zijn verhoudingen die eigen zijn aan de zorgsector.
18
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
KENGETALLEN LEEFTIJD EN ANCIËNNITEIT 150 <35 jaar 100
35-44 jaar 45-49jaar
50
50-54 jaar 0
> 55 jaar 2007
2008
2009
2010
2011
2012
150
< 5 jaar
100
6-10 jaar 11-15 jaar
50
16-20 jaar 0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
> 20 jaar
Over de jaren steeg het aantal personeelsleden dat minder dan 5 jaar in dienst was van 31 naar 39 %. Het aandeel van werknemers met 6 tot 10 jaar dienst, daalde van 20 naar 13 %. De andere categorieën bleven zo goed als constant. Van 2007 tot 2012 nam de leeftijdscategorie van 35 tot 44 jaar af van 32 naar 22 %. Er zijn in 2012 iets meer personeelsleden jonger dan 35 jaar. Vooral de categorie 50 tot 54 jaar nam toe (van 10 naar 15 %). De gemiddelde leeftijd blijft vrijwel constant staan op 39 jaar.
OPLEIDING EN FUNCTIE 200
master
150
bachelor
100
HSO
50
LSO
0 2007
2008
2009
2010
2011
200
2012
ongeschoold logistiek, administratie, sociale dienst zorg
150 100 50
directie
0 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Over de jaren heen bleef het opleidingsniveau vrijwel constant: masters en ongeschoolden maken ieder 5 % uit van het totale personeelsbestand, bachelors 50 %, hoger secundair 30 % en lager secundair 10 %. Naar functie toe bleef het aandeel van logistiek, administratie en sociale dienst vrijwel constant op 25 %. Het aandeel van de zorg nam lichtjes toe van 72 tot 74 %.
19
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
INFRASTRUCTUUR & LOGISTIEK NIEUWBOUW AKKERSTRAAT OVERPELT
In Overpelt werd ons nieuwste woonproject in gebruik genomen. Het huis in de Akkerstraat biedt onderdak aan achttien jongeren. Het huis is opgedeeld in drie units van vijf kamers en drie studio's waar jongeren zich voorbereiden op het zelfstandig wonen in de maatschappij. Architecten van Nova-Zembla tekenden de plannen en bouwbedrijf Driesen uit Overpelt voerde de bouwwerken uit. In de woning zal er met behulp van een warmtepomp en zonnepanelen op een milieuvriendelijke manier energie worden opgewekt.
Het project Akkerstraat te Overpelt kadert in de vervanging van de appartementen op de campus te Wijchmaal waarvan de infrastructuur niet meer aangepast is aan de huidige opvangnoden van kinderen en adolescenten met een beperking. Zo is er onder andere nood aan individuele kamers en kleinere leefgroepen. Binnen de zorgvernieuwing en zorg-op-maat gedachte streeft het Begeleidingscentrum dan ook naar kleinschalige, geïntegreerde woonprojecten met maximum 20 bewoners in een residentiële buurt. De jongeren lopen school in het (buiten)gewoon onderwijs in de buurt: Sint- Elisabeth Wijchmaal en Overpelt, TIO Overpelt, Sint-Maria Neerpelt, … Een buitenhuis is voor hen een meerwaarde, niet alleen omdat ze op die manier dichter bij school wonen of een goede busverbinding hebben, maar ook omdat er zich voor een huis in de rij heel wat meer integratiemogelijkheden aanbieden. Op 5 december 2012 vond de officiële opening plaats van de nieuwbouw voor de residentiële minderjarigenwerking in de Akkerstraat in Overpelt. Deze opening vond plaats in aanwezigheid van Jaak Fransen (de burgemeester van Overpelt), gedeputeerde van de provincie Limburg Frank Smeets en Ritje Pauwels (afgevaardigde van minister van welzijn Jo Vandeurzen). We willen onze speciale dank uiten voor CERA en de Koningin Paolastichting om dit project mede mogelijk te maken door hun steun bij de aankoop van sport- en spelmateriaal voor de jongeren in de Akkerstraat.
20
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
INFRASTRUCTUUR & LOGISTIEK MOLOK CONTAINER
VROEGER
NU
Er kwam een Molok container voor swillafval, hierdoor kan er op een hygiënische en efficiënte manier swill ingezameld worden. Swillafval wordt geproduceerd door instellingen met keukens. Swillafval bestaat uit grote hoeveelheden etensresten. Het is een Engelse term die staat voor restanten en nietgeconsumeerde delen van de maaltijden. Het afval kan uiteindelijk aangeboden worden aan de veevoederindustrie. Het zal daarom eerst uitgezocht en bewerkt moeten worden. Het verslepen van tonnen vol met voedselresten is dankzij de installatie van twee Molok containers ook verleden tijd.
ROLSTOELBUS
Een nieuwe bus, uitgerust met een rolstoellift, werd aangekocht. Deze vergemakkelijkt het vervoer van onze rolstoelgebruikers.
21
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
INFRASTRUCTUUR & LOGISTIEK RENOVATIE HAL
De hal naar de kapel werd voorzien van een nieuw plafond en een vers laagje verf.
RENOVATIE HOEVESTRAAT
Voor
Na
In ons buitenhuis in de Hoevestraat werd woning T1 grondig onder handen genomen. In de leefruimte werd een verlaagd plafond geplaatst, het meubilair werd vernieuwd en er werden aanpassingen aan de elektriciteit gedaan. Daarnaast plaatsten we in de slaapkamers nog een nieuwe vloer.
22
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
COMMUNICATIE NIEUWE FUNCTIE Sinds 2012 heeft het BC een communicatieverantwoordelijke in dienst. Verschillende taken die een kolfje zijn naar de hand van een communicatieverantwoordelijke werden eerst door meerdere mensen uitgevoerd. Dit waren taken die bovenop hun normale takenpakket kwamen. Door de sterke groei van de organisatie, het hoge tempo van de veranderingen in de media en de dynamiek van de wereld rondom ons werd de vraag naar een gestructureerd communicatiebeleid dan ook steeds groter en groter.
“Hoe kunnen we onze media zo inzetten dat de organisatiedoelen het best bereikt worden?” De verantwoordelijke communicatie ziet erop toe dat de communicatiemiddelen zo creatief en efficiënt mogelijk worden ingezet. Door een gezonde mix van verschillende kanalen te gebruiken zorgt hij ervoor dat de interactie met interne en externe stakeholders zo optimaal mogelijk verloopt. Een vraag die hij zich steeds dient te stellen is: “Hoe kunnen we onze media zo inzetten dat de organisatiedoelen het best bereikt worden?” Daarnaast is het zijn verantwoordelijkheid om de vrijwilligerswerking te organiseren en ondersteunen. Het onthaal, de selectie en de opvolging van de vrijwilligers horen bijgevolg tot zijn kerntaken. Een derde en laatste luik dat verbonden is aan de functie is fondsenwerving. Via verschillende kanalen gaande van overheidssubsidiëring over kleine giften tot zakelijke initiatieven tracht de communicatieverantwoordelijke zoveel mogelijk extra middelen aan te trekken.
EXTERNE COMMUNICATIE Na een initiële analyse was duidelijk dat er te weinig aandacht ging naar het promoten van de organisatie naar de buitenwereld toe. Op die manier verloren we gedeeltelijk de goodwill die het imago van het BC kan versterken. Door een hoge mate van naamsbekendheid te koppelen aan een positief imago is het voor onze voorziening makkelijker om gekwalificeerd personeel aan te werven, solide en vrijgevige sponsors te vinden of nieuwe vrijwilligers aan te trekken.
We besloten daarom een beroep te doen op de regionale pers. De banden met de lokale journalisten van enkele bekende kranten werden terug aangehaald zodat we bij toekomstige contacten vlug en gemakkelijk contact met hen kunnen leggen. Nu hoeven we maar een telefoontje te plegen als we leuk of interessant nieuws te melden hebben en met een beetje geluk staan we in een van de
23
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
COMMUNICATIE volgende edities. Zo stonden we geregeld in Het Belang van Limburg en kregen we zelfs een artikel van 2 pagina’s in het magazine “Dag Allemaal”. Verder communiceren we nu ook veel via diverse online media met ons publiek. Op die manier kunnen we veel directer en sneller een boodschap de wereld insturen dan voorheen mogelijk is. Het visitekaartje bij uitstek van een organisatie is ongetwijfeld de website. Om relevant te blijven, moet de inhoud van je website actueel en relevant zijn. Een verbetering die we hebben doorgevoerd is dan ook het regelmatig bijwerken van de informatie en deze zo structureren dat je gemakkelijk vindt wat je zoekt. We zetten nu bijvoorbeeld alle nieuwe vacatures op de website, de agenda wordt maandelijks aangepast en verouderde gegevens worden verwijderd. Voor 2013 is er budget beschikbaar om onze site grondig onder handen te nemen en met een volledig nieuwe website op de proppen te komen.
CRISISCOMMUNICATIE
Kan een scenario zoals de tragische busramp in Zwitserland zich ook bij het Begeleidingscentrum voordoen? We hopen het natuurlijk niet, maar we willen er wel zo goed mogelijk op voorbereid zijn. Daarom besliste het Begeleidingscentrum om te starten met de oprichting van een werkgroep crisiscommunicatie. Het doel van deze werkgroep is een plan op te stellen dat als leidraad kan gebruikt worden bij een crisissituatie. Wie verwittigt de ouders, via welke kanalen brengen we het personeel op de hoogte of wie schrijft een persbericht? Het zijn allemaal vragen die beantwoord worden in het crisiscommunicatieplan. Als je geconfronteerd wordt met een crisis is het belangrijk om daar correct en professioneel over te communiceren, in eerste instantie met de betrokkenen en eventueel de pers. Om tijdens de chaos die een crisis met zich meebrengt het overzicht te bewaren en snel te kunnen reageren, is een CCP van absoluut belang. Lijsten met uit te voeren taken, de lokalen, telefoonnummers en zoveel meer staan daarom allemaal opgetekend in het CCP.
24
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
ICT NETWERK EN SYSTEMEN Een belangrijke aanpassing op het netwerk in 2012 was de uitbreiding van de internetverbindingen. We hebben een aparte internetaansluiting gemaakt voor onze externe vestigingen. Er werd ook een aparte internetaansluiting voorzien voor het netwerk van onze zorggebruikers. De eerste aansluiting op dit netwerk is ondertussen een feit en in 2013 zullen verschillende leefgroepen volgen. In de nieuwe woonvorm in de Akkerstraat in Overpelt hebben we net zoals bij de andere externe locaties een netwerk opgebouwd met thin clients zodat onze collega’s daar volledige toegang hebben tot het computernetwerk van het Begeleidingscentrum.
HARDWARE EN SOFTWARE In 2011 gingen we van start met een project rond smartphones ter vervanging van het zoemersysteem. Na een positieve proefperiode in 2012 met verschillende toestellen kochten we onze eerste smartphones. Dankzij een gunstige evaluatie door de directie, die de eerste toestellen in gebruik nam, zal dit project verder gezet en uitgebreid worden in 2013. Daarnaast verbeterden we in 2012 het faxsysteem en vervingen we zo goed als alle kopieerapparaten door nieuwe en betere toestellen. Bij verschillende diensten voerden we een campagne om minder en zorgvuldiger af te drukken. Voor de meeste diensten leverde dit een aanzienlijke vermindering van het aantal prints op (zie grafiek).
Aantal afdrukken Administratie
Diensthoofden Zorg
Directie
KVTO
Sociale Dienst
Zorgcoördinator en
2011
88233
24410
22286
9388
15721
20268
2012
75581
24560
11480
3324
16111
14370
Een belangrijk project voor de informatisering van het Begeleidingscentrum was de invoering van het centraal cliëntendossier (CCD). Belangrijk niet alleen omdat het een van de grootste ICT-projecten van 2012 was, maar ook omdat bijna alle diensten hierbij betrokken zijn. De focus lag in 2012 vooral op de opbouw van het dossier en de vervanging van het papieren dagboek door een digitale versie in CCD. Een ander groot project op gebied van ICT was de implementatie van DAVE, een ERP-pakket voor onze logistieke diensten om het hele aankoopproces te automatiseren en te stroomlijnen. We zullen dit pakket in de volgende jaren verder uitwerken en eventueel uitbreiden naar andere diensten.
OPLEIDINGEN Buiten de opleidingen voor het gebruik van het digitale dagboek in CCD voor de leefgroepen, gaf de ICTafdeling verschillende opleidingen rond Outlook, Word en Excel aan de administratieve diensten en diensthoofden.
25
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
PASTORAAL De pastorale werkgroep is de drijvende kracht achter de verwezenlijking van onderstaande mooie projecten. Deze gemotiveerde werkgroep werkt de belangrijkste feesten binnen het kerkelijk jaar uit op maat van onze zorggebruikers zodanig dat zij er een diepere betekenis aan kunnen geven. In 2012 waren de vastenactie en de adventsactie onze grote blikvangers.
VASTEN Tegen de kilometers op voor Mfundo Sinds 2005 is ons huis peetouder van Mfundo Mgwebi. Dankzij onze jaarlijkse steun krijgt hij via het project Born in Africa de kans om naar school te gaan. Born in Africa is een kleinschalige, Belgische organisatie in Petterberg Bay in Zuid-Afrika met als hoofddoel het verdedigen van de kinderrechten en hen een eerlijke kans bieden op onderwijs. Voor ons vastenproject wilden we het dit jaar wat grootser en uitdagender aanpakken. Elke afdeling, elke leefgroep, elke zorggebruiker, elk personeelslid kon zijn/haar duit in het zakje doen d.m.v. het sprokkelen van kilometers. Door te wandelen, lopen en fietsen probeerden we zoveel mogelijk kilometers te verzamelen. We stelden als doel 16023 km. Dit aantal staat gelijk met de afstand tussen Wijchmaal en het dorp in Zuid-Afrika waar Mfundo woont. Elke week gaf iedere leefgroep en iedere dienst hun verwezenlijkte aantal kilometers door en werd telkens de behaalde tussenstand zichtbaar gemaakt op een grote landkaart, zodat iedereen onze tocht naar Zuid-Afrika kon volgen. De apotheose was een spectaculaire slotshow met muziek en dans, waar bekend gemaakt zou worden of de tocht volbracht was. En of dat gelukt was! Allemaal samen realiseerden we zelfs het dubbel van het vooropgestelde aantal kilometers.
ADVENT Warm Hart Voor onze adventsactie wilden we van het thema “een warm hart toedragen” uitgaan. Vanuit die slogan zorgden we tijdens elke week van de advent voor een gepaste zinspeling. Aan elke leegroep werd gevraagd om rond het thema “Sleutels naar een warm hart” een creatieve sleutel te knutselen om de hoofdgang mee te decoreren. Aan elk personeelslid werd een plastic hartje bezorgd met de slogan: “Ik heb de sleutel naar een warm hart!” Door dit zichtbaar te vertonen, konden personeelsleden hun engagement tonen . De adventsactie werd feestelijk afgesloten met een kersthappening. Tijdens de kersthappening werd door de zorggebruikers van Minderjarigenwerking 3 een kersttoneel opgevoerd. Verder was er een gezellige kerstbar waar zorggebruikers en personeelsleden in een vrolijke kerstsfeer een glaasje glühwein of warme chocomelk konden nuttigen. Dit alles werd opgeluisterd door kinderkoor Echo dat kerstliederen zong.
26
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
KWALITEIT KWALITEITSDECREET De herwerking van het kwaliteitshandboek geraakte op kruissnelheid in functie van het nieuwe geharmoniseerde kwaliteitsdecreet dat van kracht is sinds 2011. Het resultaat is een volledig gewijzigde indeling en opbouw van het kwaliteitshandboek . Bovendien moesten we ook inhoudelijk een aantal procedures en teksten bijsturen. Dit decreet hecht een groot belang aan zelfevaluatie. Begin 2012 was er voor het eerst een brainstorm over hoe we aan deze eis invulling konden geven. Al vrij vlug kwamen we tot de conclusie dat we best naar één systeem gingen om de evaluatie van alle processen (gebruikersgericht, organisatiegericht, middelen) te integreren. Dit leidde uiteindelijk tot een overzichtelijk systeem waarin de zelfevaluatie van onze doelen, processen en resultaten vervat zit. Andere in 2012 voltooide acties in het kader van het nieuwe kwaliteitsdecreet zijn: • het omzetten van het bestaande “Reglement van Orde” naar een “Charter Collectieve Rechten en Plichten” • het uitwerken van een individuele dienstverleningsovereenkomst • het aanpassen van het “Protocol van verblijf, behandeling of begeleiding” • het uitwerken van een document voor de “Inventaris van de duurzame persoonlijke goederen”
VERBETERPROJECTEN EN KLACHTEN Een verbeterproject betreft de globale werking van de leefgroep of dienst en duurt langere tijd. Elke medewerker kan een voorstel tot verbeterproject doen bij zijn diensthoofd. Als er een verbeterproject wordt opgestart, wordt dit genoteerd op een hiervoor bestemd formulier. Het verbeterproject wordt opgevolgd door middel van besprekingen binnen de afdeling/dienst . Dit jaar zijn er heel wat verbeterprojecten ingediend vanuit verschillende afdelingen en diensten. We hebben permanent aandacht voor de tevredenheid van onze zorggebruikers via contactschriftjes, huisbezoeken en gesprekken met ouders en zorggebruikers. Als een medewerker geconfronteerd wordt met een ontevredenheid vanuit de zorggebruiker, dan zal de medewerker hier zo snel mogelijk een gepaste oplossing of antwoord op formuleren. Meestal volstaat dit om de ontevredenheid op te lossen. Als dit niet tot een geschikte oplossing leidt, vult de medewerker een mondelinge klacht in op een klachtenformulier en proberen we alsnog tot een oplossing te komen. Dit jaar zijn er op deze manier vier mondelinge klachten ingevuld. Hieruit leiden we af dat men in de meeste gevallen door overleg tot een gepaste oplossing kan komen, zonder dat er nood is om een mondelinge klacht in te dienen. Als de zorggebruiker niet tevreden is met het geboden antwoord op de mondelinge klacht, kan de klacht schriftelijk door de zorggebruiker gericht worden aan de algemeen directeur. Er is dit jaar één schriftelijke klacht aangekomen. De directie heeft de betrokken zorggebruiker uitgenodigd voor een overleg dat voor de zorggebruiker voldoende antwoord bood op het probleem.
INTERNE AUDITS Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitsdecreet en het herschrijven van bepaalde visieteksten pasten we de vragen aan die we stellen bij interne audits. Het voorbije jaar vonden er 23 interne audits plaats. In totaal waren er over alle behandelde aspecten heen 5 afwijkingen en 54 suggesties, telkens van diverse aard. De betrokken personen zijn op de hoogte gebracht van de resultaten van deze audits.
27
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VORMING INTERNE BIJSCHOLINGEN In 2012 organiseerden we een hele reeks van interne opleidingsmomenten (gegeven door eigen personeel of door externe sprekers). Alle vormingen worden vanaf het werkjaar 2012-2013 opgelijst in een handige vormingsbrochure. Hierin staan alle vormingsactiviteiten en de doelgroep beschreven. We lichten de belangrijkste interne vormingsmomenten van 2012 toe. Sessies voor nieuw personeel (directie, kwaliteitscoördinator, preventieadviseur en vakbond) Verspreid over het werkjaar organiseerden we introductiedagen voor nieuwe personeelsleden. Tijdens deze sessies geven we informatie over de missie, visie en waarden van het Begeleidingscentrum, het werken aan kwaliteit, het zorgaanbod van het begeleidingscentrum via een virtuele rondleiding, brandpreventie en brandbestrijding, het arbeidsreglement en de syndicale werking. In totaal namen 54 nieuwe personeelsleden (waarvan 25 stagiaires) deel aan deze opleidingsdagen. LSCI (Hanne Leirs, KHLim) In het najaar organiseerden we voor de derde keer de zesdaagse opleiding “Life Space Crisis Intervention”. LSCI is een methodische, verbale interventiestrategie die een antwoord biedt en zowel het kind/de jongere als de volwassene door het incident loodst. Deze methodiek werkt bij kinderen, jongeren en volwassenen die gedragsstoornissen vertonen en stressvolle situaties niet kunnen hanteren. Aan deze opleiding namen 21 deelnemers van het Begeleidingscentrum, één leerkracht van BuBaO Sint-Elisabeth en drie personeelsleden van BuSO Sint-Elisabeth deel. In het Begeleidingscentrum hebben nu 69 personen deze zesdaagse opleiding gevolgd. Autisme (Autismeplus en Wilfried Peeters) Van 17 tot en met 19 april organiseerde Koepel Sint-Elisabeth het inleefparcours rond autisme “sASSkia & midASS” en op 31 mei was er een namiddag- en avondlezing rond “autisme en probleemgedrag” door Wilfried Peeters. “sASSkia & midASS”, de jongste realisatie van Autismeplus, is een interactief belevingsparcours waar men met al zijn zintuigen gewaarwordt hoe moeilijk het kan zijn in deze overprikkelende wereld te leven. Daarnaast ervaart men de kwetsbaarheden en uitdagingen van kinderen en jongeren met ASS. Ook hun sterktes en bijzondere kwaliteiten worden in de aandacht geplaatst. “sASSkia & midASS” informeert, reikt handvaten aan en beschikt over een uitgebreid aanbod concreet materiaal aangaande de omgang met mensen met autisme en in het bijzonder met betrekking tot hun zintuiglijke prikkelverwerking. Een aantal eenvoudige, individuele opdrachten versterken de impressies van de bezoekers. Peeters bleef stilstaan bij agressie, uitdagend gedrag en probleemgedrag. Een probleem voor de omgeving, maar vooral voor de persoon met autisme zelf. Vanuit een goed begrip van het autistische denken werd er ingegaan op probleemgedrag bij personen met autisme en werden er handvaten voor de aanpak aangereikt. In totaal namen 455 personen, waarvan 132 personeelsleden van het Begeleidingscentrum, deel aan deze vormingsmomenten.
28
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VORMING Fluitend naar je werk (Anita Stevens) In je loopbaan kunnen zich verschillende omstandigheden voordoen waardoor je arbeidsdrive en vitaliteit afnemen: te lang hetzelfde werk met weinig afwisseling, te weinig verbinding met je persoonlijke wensen en inspiratie, een verstoord evenwicht tussen werk en privé of een stresserende verandering. Je verlangt om (terug) al fluitend naar je werk te gaan. Juist in dit verlangen ligt de weg tot het hervinden van je energie en vitaliteit. Tijdens een opleidingsdag in oktober bracht Anita Stevens de diensthoofden en directie tot meer (zelf)inzicht op het gebied van: analyse van energiegevers en -vreters inzicht in kwaliteiten: Wie ben ik en waar sta ik? Wat ken en kan ik? Waar wil ik naar toe?
OPLEIDING VISIETEKSTEN Palliatieve zorgen en omgaan met verlies en verdriet (Joke Mathijs en Edwin Geysels) Iedereen wordt geconfronteerd met verlies en verdriet. Ook onze volwassenen met een verstandelijke beperking maken verlieservaringen mee. Maar hoe loopt zo een rouwproces? Is dit anders dan bij mensen zonder een verstandelijke beperking? Zijn er andere uitingsvormen? Is er een verschil tussen de verstandelijke niveaus? Ten slotte werd ook de visie met betrekking tot palliatieve zorgen toegelicht en werd het palliatief draaiboek overlopen. Aan deze vormingsmomenten namen in het voorjaar 82 personeelsleden deel. Verpleegkundig handelen (Edwin Geysels) Tijdens deze vorming op 16 februari werd toelichting gegeven over de wet rond de verpleegkundige handelingen, de handelingen die al dan niet door begeleidend personeel mogen worden uitgevoerd en de procedures rond toedienen van medicatie en het handelen bij medicatiefouten. In totaal volgden 17 personeelsleden deze opleiding. Evaluatie- en functioneringsgesprekken (Eric Linsen en Agnes Daniëls) Begeleidingscentrum Sint-Elisabeth hecht veel belang aan het begeleiden en opvolgen van personeel. Evaluatie- en functioneringsgesprekken zijn hierbij erg belangrijke elementen. In deze opleiding werd overlopen hoe evaluaties gebeuren binnen het Begeleidingscentrum. Er werd uitgelegd welke competenties er zijn en hoe deze geëvalueerd worden. Er namen 28 personeelsleden deel. Visietekst agressiebeheersing (Annick Schonkeren en Ria Raskin) In deze opleiding werd de visietekst “Agressiebeheersing” toegelicht. De volgende onderdelen kwamen aan bod: Theoretisch kader Concrete toepassing van het kader Visie rond agressiebeheersing binnen het Begeleidingscentrum. Er namen 25 personen deel aan deze opleiding. Epilepsie (Dr. R. Pintelon) Op 13 december werd voor 30 personen de visietekst epilepsie toegelicht. Dr. Pintelon bleef stilstaan bij de soorten epileptische aanvallen en legde uit wat te doen en wat zeker niet te doen bij een epileptische aanval. Middelengebruik (Luc Vanthoor) De hoofdinspecteur van politiezone Kempenland gaf op 7 juni toelichting aan 41 personeelsleden rond soorten drugs en de mogelijke gedragsveranderingen die samengaan met middelengebruik. Vooraf werd kort toelichting gegeven over onze eigen visietekst.
29
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VORMING EXTERNE BIJSCHOLINGEN In 2012 werd er aan 70 externe vormingsmomenten deelgenomen door 127 personeelsleden.
VORMINGSENQUETE In 2012 deden we eveneens onze tweejaarlijkse bevraging naar vormingsbehoeften. Voor het eerst deden we dit via een online survey en 92% van de bevraagden vulde de vragenlijst in. De meest gevraagde topics zijn vergelijkbaar met de bevraging die we twee jaar geleden deden. In onderstaande tabel geven we de top 20 van de meest gevraagde onderwerpen. Thema Psychische problemen Agressie Technieken Computer Ouder worden Bezoek Autisme EHBO Teamwerking Blanco Gezinsgericht werken Relaties en seksualiteit Gesprekstechnieken Rouw Management Zorgvernieuwing Stressbeheersing Gedragsproblemen Atelier Socio-emotionele ontwikkeling
Aantal 68 55 55 47 45 36 35 32 29 25 25 24 23 20 15 14 14 13 12 12
Directie
2
1 2 6
Administratie Logistieke dienst Zorgafdeling 68 55 53 20 27 45 1 3 32 35 1 31 5 24 1 17 7 25 24 22 20 1 12 2 1 5 1 2 11 13 12 12
Met de directie wordt bekeken hoe wij aan de meest gevraagde thema’s een invulling kunnen geven. Met de diensthoofden en zorgcoördinatoren wordt nog concreter bekeken hoe we bepaalde vormingsnoden kunnen invullen. Op individuele vragen wordt niet altijd ingegaan. Hier behoort bijvoorbeeld zelfstudie of uitwisseling tussen collega’s tot de mogelijkheden.
30
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
BEZETTING MINDERJARIGENWERKING Gemiddelde bezetting Internaat Semi-internaat AB (SI)
2010 98,80% 99,64% 111 begeleidingen = 138,75%
2011 99,28% 100,34% 97 begeleidingen = 121,25%
2012 100,06 % 99,85 % 120 begeleidingen = 150 %
In het internaat begeleidden we op 31 december 140 personen. Op een erkenning van 136 betekent dit dat we een aantal deeltijdse opnames hebben gerealiseerd. Binnen onze erkenning van het internaat vingen we 6 personen op via de formule van de kortdurende begeleiding en dit voor een totaal van 76 dagen. In het semi-internaat begeleidden we op 31 december 103 personen. In 2012 hadden we 66 dagen tekort om een bezetting van 100% te realiseren. Ook in deze afdeling boden we kortdurende begeleiding aan 17 personen aan voor een totaal van 136 dagen. Voor de ambulante begeleidingen (heroverweging plaats semi-internaat) waren er op 31 december 9 personen in begeleiding. In totaal realiseerden we hier 120 begeleidingen. Weekend- en vakantiebezetting Internaat
2010
2011
2012
21,73%
23,73%
22,29 %
De weekend- en vakantiebezetting in het internaat bleef de afgelopen drie jaar stabiel. Crisisopvang internaat Reguliere middelen
2010 0
2011 17
2012 11
In 2012 kregen we twee aanmeldingen vanuit het “crisispunt -18”. Deze twee jongens vingen we respectievelijk 8 en 3 dagen op via reguliere middelen.
VOLWASSENENWERKING Weekend en vakantiebezetting Tehuis voor niet-werkenden Tehuis voor werkenden
2010 58,38% 74,21 %
2011 59,68% 65,93 %
2012 61,02 % 65,04 %
We zien in het Tehuis voor niet-werkenden een stijging van de weekend- en vakantiebezetting de afgelopen drie jaren. In het Tehuis voor werkenden zien we een daling. Convenanten TVNW Beschermd Wonen Begeleid Wonen
2010 0 0 1
2011 5 1 1
2012 3 1 0
In 2012 werden drie personen begeleid met een convenant TVNW en een persoon met een convenant Bescherm Wonen.
31
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
BEZETTING Gemiddelde bezetting Tehuis voor nietwerkenden Tehuis voor werkenden Dagcentrum Begeleid Wonen Traject begeleiding (RTH) Beschermd wonen Geïntegreerd wonen DIO
2010 100%
2011 100%
2012 99,92 %
98,69% 104,12% 113,26%* -
99,06% 105,01% 99,37%* -
100 % 105,42 % 103,69 % 95%
100% 108,78% -
110 %* 100% 100%
110 % 100 % 100 %
*Inclusief convenanten (vanaf 2012 vermelden we de convenanten afzonderlijk)
In het tehuis voor niet-werkenden begeleidden we op 31 december 80 personen. Dit is 1 persoon minder dan onze erkenning. Na het overlijden van één van onze zorggebruikers kozen we er voor om deze openstaande plaats niet definitief in te vullen maar deze te gebruiken om zorgvragers een kortdurende begeleiding aan te bieden. We boden aan drie personen in totaal 59 dagen kortdurende begeleiding. In het dagcentrum realiseerden we in 2012 een bezetting van 105,42%. In deze bezettingscijfers zitten ook de onderhoudsdagen vanuit Begeleid werken (42 dagen). In het dagcentrum doen 5 zorggebruikers aan begeleid werken. De werkplaatsen zijn erg gevarieerd, gaande van zorgboerderij over politiekantoor tot bibliotheek. In totaal gingen deze 5 zorggebruikers 105,5 dagen begeleid werken. Op 31 december begeleidden we 45 personen. We realiseerden in 2012 een aanwezigheidsbezetting van 62,46%. Vier personen kregen een protocol kortdurende begeleiding voor in totaal 78,5 dagen. Begeleid wonen had op 31 december 49 personen in begeleiding. Binnen de trajectbegeleiding/RTH werden 95 begeleidingen gerealiseerd sinds 1 maart 2012. Noodsituatie externe middelen Residentieel Ambulante begeleiding + dagbesteding
2010 0 0
2011 0 0
2012 69 dagen 10 begeleidingen en 43 dagen dagbesteding
Er werden twee zorggebruikers begeleid via het stelsel van “Noodsituatie met externe middelen”. Één zorggebruiker begeleidden we 69 dagen residentieel, één zorggebruikster kreeg 10 ambulante begeleidingen en 43 dagen dagbesteding.
MINDER- EN MEERDERJARIGENWERKING Gemiddelde bezetting Kortverblijf Logeren (in bezetting internaat)
2010 101,37% 100%
2011 99,73% 100%
2012 100 % 100 %
Binnen het kortverblijf en het logeren behaalden we een bezetting van 100 procent. Via kortverblijf werden 35 personen begeleid waarvan 14 ‘-13 jarigen’ en 21 ‘+13-jarigen’. Van de “+13-jarigen” waren er 5 ouder dan 18 en 10 ouder dan 21. Binnen de erkenning logeren werden 10 personen geholpen, allen volwassenen.
32
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
MINDERJARIGENWERKING NIEUWE OPNAMES 2012
In 2012 namen we binnen het internaat 16 nieuwe zorggebruikers op. De meerderheid van deze nieuwe opnames hebben de hoofdhandicap karakterstoornissen (gedrags- en/of emotionele problemen en/of autisme). Dit is een tendens die zich verder zet. De andere doelgroepen zijn minder vertegenwoordigd in de groep van de nieuwe zorgvragers. Ook in de opnames van het semi-internaat (13) zien we dezelfde tendens als in het internaat. Wel valt op dat in het semi-internaat meer nieuwe zorggebruikers met een matig verstandelijke beperking worden opgenomen dan in het internaat.
Het semi-internaat heeft, net zoals de voorgaande jaren, voornamelijk nieuwe zorggebruikers in de leeftijdscategorie onder de 13 jaar opgenomen. In het internaat is deze tendens niet zo eenduidig. De meeste jaren zijn voornamelijk de +13-jarigen in de meerderheid. In 2012 is dit omgekeerd. In de dienst ambulante begeleiding werden drie nieuwe zorggebruikers begeleid. Allen hadden als hoofdhandicap de karakterstoornis en waren +13 jaar.
33
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
MINDERJARIGENWERKING POPULATIE Geslacht en leeftijd
Zowel in het semi-internaat, internaat als de ambulante begeleiding zijn de jongens beter vertegenwoordigd dan de meisjes. Dit is logisch aangezien het aanmeldpunt voornamelijk vragen krijgt van jongens. De aanmeldingen van meisjes zijn erg beperkt.
In het internaat verblijven voornamelijk zorggebruikers met een leeftijd boven de 13 jaar. Dit is een tendens die de laatste twintig jaar niet anders is geweest. In het semi-internaat zien we rond 2005-2006 een kentering. Voor deze periode werden voornamelijk kinderen onder de dertien jaar begeleid, daarna is de leeftijdsverdeling meer evenredig verdeeld. In 2012 lag de verhouding zelfs op 50/50. Afdeling Internaat Semi-internaat Ambulante begeleiding
Gemiddelde leeftijd 14 jaar 11 maanden 12 jaar 9 maanden 17 jaar 6 maanden
De gemiddelde leeftijd is het hoogst binnen de dienst ambulante begeleiding, het laagst in het semiinternaat.
34
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
MINDERJARIGENWERKING HANDICAPS
Als we de volledige groep van de zorggebruikers van het internaat en semi-internaat bekijken, dan is het opvallend dat de meesten als hoofdhandicap “karakterstoornissen” hebben. Sinds 2000 is deze groep binnen het internaat gestaag aan het groeien tot 73% in 2012. Dit is wel een lichte daling ten opzichte van 2011 (79%). In het semi-internaat zien we ook dat de karakterstoornissen de grootste groep uitmaken. Toch is deze verhouding minder uitgesproken dan in het internaat (semi-internaat 55%). Als we het cijfer vergelijken met vorig jaar zien we hier wel een stijging van 5% (50% in 2011). Op langere termijn zien we voor beide afdelingen een daling van de zorggebruikers met een matig en ernstig verstandelijke beperking. Voor de licht verstandelijke beperkingen zien we een status quo.
Als we specifiek kijken naar deze groep van zorggebruikers met karakterstoornissen dan valt op dat de meesten van hen normaal- of zwakbegaafd zijn en dit zowel in internaat als semi-internaat en ambulante begeleiding. De minderheid heeft een ernstig verstandelijke beperking.
35
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
MINDERJARIGENWERKING
De groep van de karakterstoornissen bevat de doelgroepen “gedrags- en emotionele stoornissen”, “autismespectrumstoornissen” en de combinatie van de twee voorgaande. Als we deze verdeling bekijken, zien we wel een duidelijk onderscheid tussen de afdelingen. In het internaat komen voornamelijk de gedrags- en emotionele problemen voor, gevolgd door de autismespectrumstoornissen. In het semi-internaat en de ambulante begeleiding ligt deze verhouding omgekeerd. De meeste zorggebruikers met een karakterstoornis hebben daar de doelgroep autismespectrumstoornis. Naast de karakterstoornissen komen nog andere handicaps voor. Binnen het semi-internaat is naast deze handicap ook epilepsie hoog vertegenwoordigd. Binnen de ambulante begeleiding scoren ook de spraak- en taalstoornissen hoog. In het internaat zijn het voornamelijk de karakterstoornissen die sterk vertegenwoordigd zijn.
GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR Afdeling Internaat Semi-internaat Ambulante begeleiding
Gemiddelde verblijfsduur 4 jaar 6 maanden 6 jaar 2 maanden 4 jaar 10 maanden
Binnen de minderjarigenwerking is de gemiddelde verblijfsduur het langste op het semi-internaat. Op het internaat en de ambulante begeleiding is deze verblijfsduur korter.
36
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VOLWASSENENWERKING POPULATIE Geslacht en leeftijd Afdeling Dagcentrum Tehuis voor nietwerkenden Tehuis voor werkenden Beschermd wonen, geïntegreerd wonen en DIO Begeleid wonen Convenant TVNW Convenant beschermd wonen
Gemiddelde leeftijd 38 jaar 5 maanden 46 jaar 45 jaar 45 jaar 3 maanden
41 jaar 2 maanden 28 jaar 8 maanden 24 jaar
In de verschillende afdelingen van de volwassenenwerking is er geen gelijkenis tussen de verdeling van de geslachten. In het dagcentrum, het tehuis voor werkenden en in de groep van de convenanten zijn er duidelijk meer mannen dan vrouwen. In het tehuis voor niet-werkenden, begeleid wonen en beschermd wonen, geïntegreerd wonen en DIO zien we het tegenovergestelde. De gemiddelde leeftijd is het hoogst in het tehuis voor niet-werkenden, het laagst bij de convenant beschermd wonen.
GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR
Afdeling Dagcentrum Tehuis voor niet werkenden Tehuis voor werkenden Beschermd wonen, geïntegreerd wonen en DIO Begeleid wonen Convenant TVNW Convenant beschermd wonen
Gemiddelde verblijfsduur 11 jaar 2 maanden 17 jaar 5 maanden 9 jaar 11 maanden 7 jaar 2 maanden 5 jaar 6 maanden 2 jaar 4 maanden 1 jaar
Binnen de volwassenenwerking is de verblijfsduur het langst in het tehuis voor niet-werkenden, gevolgd door het dagcentrum.
37
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
VOLWASSENENWERKING HANDICAPS
In de grafieken is tussen de afdelingen een logisch verschil te zien. De afdelingen met het hoogste zorgaanbod hebben de meeste zorggebruikers met een matige en ernstige verstandelijke beperking. Bij minder intensieve zorgvormen zoals begeleid wonen zien we een ander beeld. Hier zien we een hogere vertegenwoordiging van personen met een normale begaafdheid tot een licht verstandelijke beperking. Over de drie jaren waarbinnen we registreren zien we geen noemenswaardige evoluties. Naast de verstandelijke beperking, komen er nog andere handicaps voor. We zien hier duidelijke verschillen tussen de afdelingen. In het tehuis voor niet-werkenden, tehuis voor werkenden, beschermd wonen, geïntegreerd wonen en DIO komen voornamelijk de psychische- en gedragsproblemen en de chronische ziektes voor. In het dagcentrum zijn motorische beperkingen en epilepsie de hoogst scorende bijkomende handicaps. Zorggebruikers binnen de dienst begeleid wonen hebben het vaakst gedrags- en/of psychische problemen en motorische problemen als bijkomende problematiek. In de groep van de zorggebruikers met convenanten zijn voornamelijk de gedrags- en psychische problemen hoog vertegenwoordigd.
38
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
AFKORTINGEN BC
Begeleidingscentrum
DOP
Dienst Ondersteuningsplan
ASS
Autisme Spectrum Stoornis
CCD
Centraal Cliënten Dossier
VIPA
Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden
BuBaO
Buitengewoon Basis Onderwijs
BuSO
Buitengewoon Secundair Onderwijs
GOG
Grensoverschrijdend Gedrag
VAPH
Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap
CCP
Crisiscommunicatieplan
ICT
Informatie- en communicatietechnologie
ERP
Enterprise Resource Planning
EHBO
Eerste Hulp Bij Ongevallen
A(M)B
Ambulante Begeleiding
DB
Dagbesteding
I
Internaat
SI
Semi-internaat
DIO
Dienst voor Inclusieve Ondersteuning
RTH
Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening
LM
Licht Mentale (handicap)
MM
Matig Mentale (handicap)
EM
Ernstig Mentale (handicap)
KS
Karakterstoornis
TVW
Tehuis voor werkenden
TVNW
Tehuis Voor niet-werkenden
BW
Begeleid Wonen
BesWo
Beschermd Wonen
GEWO
Geïntegreerd wonen
FTE
Full Time Equivalent
FT
Fulltime
PT
Parttime
HSO
Hoger Secundair Onderwijs
LSO
Lager Secundair Onderwijs
39
Jaarverslag 2012
BC Sint-Elisabeth
