Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
WOORD VOORAF De tijd waarin we nu leven zal later in de geschiedenisboeken geboekstaafd staan als een gecompliceerde periode. Er is een sterk spanningsveld tussen het recht op zorg en wat budgettair mogelijk is. Dat brengt met zich mee dat er creatief moet worden omgegaan met (te) weinig middelen. Enerzijds is er nood aan uitbreiding want de wachtlijsten blijven bestaan. In het najaar van 2012 organiseerde Dienstencentrum Ter Engelen een informatieavond over de wachtlijsten die door méér dan 200 mensen bezocht werd. Vandaag zoeken onze medewerkers voor 346 zorgvragers een gepast zorgaanbod. Anderzijds vraagt de overheid aan de zorgaanbieders dat er scherp wordt gerekend met de beschikbare budgetten. Dienstencentrum Ter Engelen heeft dit goed begrepen en verzekert dat haar baseline ‘Zorg op maat’ geen loze woorden zijn. We willen ambulant of mobiel werken waar dat kan en residentieel of semi-residentieel waar dat nodig is. 2012 bracht zorginhoudelijk behoorlijk wat vernieuwing. We gingen van start met nieuwe projecten zoals Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening en Laag Frequente Mobiele Ondersteuning voor minderjarigen. Er was ook de opstart van ASSIST. Dit is een nieuwe dienst die persoonlijke assistenten aanwerft voor mensen met een handicap die beschikken over een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). Door deze ondersteuning kunnen deze mensen langer thuis blijven en hoeven zij geen beroep te doen op een verblijf in een voorziening. Op vlak van infrastructuur schakelden we opnieuw een versnelling hoger. We realiseerden in 2012 een prachtige nieuwbouw voor De Kade in Maasmechelen (ZAM: Zorg Aan de Maas) en kochten een pand aan ter uitbreiding van de infrastructuur van Open Kans in Bree. Daarnaast werden de bouwdossiers klaar gemaakt voor nieuwe infrastructuur voor Ons Kind en Het Roer te Hasselt en Siemkensheuvel te Maaseik. Voor het eerst ook kende onze organisatie een uitbreiding van haar capaciteit op basis van persoonsvolgende convenanten en niet op basis van een uitbreiding van de erkenning. Nieuw was ook dat we personeel toegewezen kregen op basis van personeelspunten i.p.v. op basis van de vertrouwde personeelsnorm. Een jaarverslag is de plaats bij uitstek voor een oprecht woord van dank voor de medewerkers, de raad van bestuur en de subsidiërende overheden. Een belangrijke groep die elk jaar groter wordt, zijn onze vrijwilligers. Zij zorgen voor extra zuurstof in onze werking. Onze waardering en dank voor hun werk is zéér groot.
Patrick Lemmens algemeen directeur Dienstencentrum Ter Engelen vzw
Jaak Kerkhofs voorzitter Dienstencentrum Ter Engelen vzw
3
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1
ALGEMENE VOORSTELLING ............................................................................................................... 7 1.1 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8
2
DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW, TERUGBLIK OP 2012 .......................................... 31 2.1 2.2 2.3 2.4
3
UNIT DE KADE ..................................................................................................................................... 31 UNIT OPEN KANS ................................................................................................................................. 33 UNIT HET ROER ................................................................................................................................... 36 UNIT SIEMKENSHEUVEL ....................................................................................................................... 39
GEBRUIKERSGEGEVENS ..................................................................................................................... 42 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9
4
INLEIDING .............................................................................................................................................. 7 STATUTEN .............................................................................................................................................. 7 OPDRACHTSVERKLARING EN ONDERSTEUNINGSVISIE ............................................................................ 8 OPDRACHTSVERKLARING ....................................................................................................................... 8 ONDERSTEUNINGSVISIE .......................................................................................................................... 9 GESCHIEDENIS...................................................................................................................................... 12 ORGANISATIESTRUCTUUR .................................................................................................................... 19 ERKENNINGEN VLAAMS AGENTSCHAP VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP ..................................... 20 GROEP TER ENGELEN: DE GEBRUIKERS EN MEDEWERKERS .................................................................. 22 OVERZICHT VAN DE INTERNE OVERLEGORGANEN ................................................................................ 23
PERCENTAGE GEBRUIKERS VOLGENS OPVANGVORM EN LEEFTIJD OP 31/12/2012 ................................ 42 GEMIDDELDE BEZETTING T.A.V. DE ERKENNING IN % .......................................................................... 43 HERKOMST GEBRUIKERS ...................................................................................................................... 44 PROCENTUEEL AANDEEL VAN DE HOOFDHANDICAP T.O.V. DE GEHELE POPULATIE OP 31/12/2011 ....... 45 GEBRUIKERS DIE DE INSTELLING VERLIETEN ........................................................................................ 46 GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR IN JAREN VAN DE AANWEZIGE GEBRUIKERS ......................................... 47 DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW: EEN ORGANISATIE IN BEWEGING .......................................... 47 WACHTLIJST EN ZORGREGIE ............................................................................................................. 48 ASSIST .................................................................................................................................................. 49
PERSONEELSGEGEVENS ..................................................................................................................... 50 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8
PERSONEELSBESTAND OP 31/12/2012 .................................................................................................. 50 GEPRESTEERDE UREN VERSUS AFWEZIGHEDEN IN PROCENTEN TAV EFFECTIEVE TEWERKSTELLING..... 52 WOONPLAATS PERSONEEL.................................................................................................................... 53 PERSONEELSEVOLUTIE DOOR DE JAREN HEEN ...................................................................................... 54 VRIJWILLIGERS..................................................................................................................................... 54 STAGIAIRS ............................................................................................................................................ 55 WERKERVARINGSPROMOTOR ............................................................................................................... 56 VORMING, TRAINING EN OPLEIDING (VTO) .......................................................................................... 57
5
KWALITEIT .............................................................................................................................................. 58
6
DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW IN DE LOKALE GEMEENSCHAP ....................... 59 6.1 6.2 6.3 6.4
GESPONSORDE PROJECTEN ................................................................................................................... 59 COMMUNICATIE ................................................................................................................................... 59 PETERSCHAPPEN................................................................................................................................... 60 LIJST GEBRUIKTE AFKORTINGEN .......................................................................................................... 62
5
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1
ALGEMENE VOORSTELLING 1.1
INLEIDING Dit jaarverslag is een verslag van Dienstencentrum Ter Engelen vzw. Deze vzw overkoepelt een aantal organisaties waarvan de logistiek en het administratieve beheer centraal gebeurt maar waarvan het zorgaanbod kleinschalig is en lokaal wordt aangestuurd. Dienstencentrum Ter Engelen vzw overkoepelt 4 units die elk hun eigen identiteit hebben. Unit Open Kans omvat initiatieven voor volwassenen met een handicap te Bree. Er worden ook ambulante begeleidingen georganiseerd in Meeuwen-Gruitrode, Kinrooi, Opglabeek en As. Unit De Kade biedt zorg en begeleiding aan volwassenen met een handicap in Maaseik en Maasmechelen. Er worden ook ambulante begeleidingen georganiseerd in MeeuwenGruitrode, Kinrooi, Opglabeek en As. Unit Het Roer richt zich tot volwassenen en kinderen met een verstandelijke handicap in Hasselt. Unit Siemkensheuvel richt zich tot kinderen met een verstandelijke handicap en tot kinderen met gedrags- en emotionele stoornissen in Maaseik en Dilsen-Stokkem.
1.2
STATUTEN De eerste statuten van het huidige Dienstencentrum Ter Engelen vzw werden opgemaakt op 12 september 1961 en verschenen in het Belgisch Staatsblad van 12 oktober 1961 met identificatienummer 3889/61. De algemene vergadering van 14 december 2004 heeft in haar zitting besloten de statuten integraal te wijzigen. De gecoördineerde statuten verschenen in het Belgisch staatsblad d.d.31 december 2004, nr. 04183891. De statuten werden gewijzigd tijdens de algemene vergadering van 19 juni 2012. De wijzigingen verschenen in het Belgisch staatsblad op 24/07/2012 onder nr. 07157297 en op 17 juni 2008 onder nr. 12130651. Benaming en Maatschappelijke Zetel V.Z.W. Koninklijk Instituut Onze-Lieve-Vrouw Ter Engelen, afgekort Dienstencentrum Ter Engelen vzw. Capucienenstraat 23 3680 Maaseik Tel. 089/ 30 15 00 Fax. 089/ 30 15 01 E-mail:
[email protected] 7
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.3
1.3.1
OPDRACHTSVERKLARING EN ONDERSTEUNINGSVISIE OPDRACHTSVERKLARING Dienstencentrum Ter Engelen vzw is een organisatie die ondersteuning en zorgverlening biedt aan minderjarigen en volwassenen met een handicap. De doelgroep bestaat voornamelijk uit personen met een verstandelijke handicap. De voorziening is erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Dienstencentrum Ter Engelen vzw is één van de pijlers van Groep Ter Engelen. Deze groep steunt op 3 pijlers: ondersteuning en zorgverlening, buitengewoon onderwijs en sociale tewerkstelling. Dienstencentrum Ter Engelen vzw wil nauw samenwerken met de partners van de Groep. Dienstencentrum Ter Engelen vzw werkt vanuit de inspiratie van haar stichters: de zusters van Liefde die “Liefde door Barmhartigheid” voorop stellen. De christelijke levensbeschouwing vertaalt zich op een eigentijdse manier als steeds nieuwe kansen geven. Dienstencentrum Ter Engelen vzw biedt respectvolle zorg op maat. Elke persoon met een handicap wordt benaderd als een evenwaardige medemens, op een respectvolle manier. De voorziening past haar aanbod en haar werking aan, aan de noden van de persoon met een handicap, zijn gezin en zijn omgeving. Dienstencentrum Ter Engelen vzw beschouwt de persoon met een handicap als volwaardige partner. Een open houding en daadwerkelijke mogelijkheden tot inspraak staan hiervoor garant. Zijn gezin, familie en naaste omgeving krijgen een rechtmatige plaats. De medewerkers van Dienstencentrum Ter Engelen vzw zijn het fundament van een kwaliteitsvolle dienstverlening. Zij bevorderen het welzijn van iedere persoon die gebruik maakt van hun diensten. De medewerkers zijn vakbekwaam, toegewijd, staan open voor nieuwe ontwikkelingen en spelen hierop in. Zij hebben eigen verantwoordelijkheden en worden gemotiveerd en gewaardeerd. Dienstencentrum Ter Engelen vzw wenst bij te dragen tot de realisatie van een meer inclusieve samenleving. Zij neemt hiertoe initiatief en stimuleert de brede omgeving tot het openstaan voor personen met een handicap als volwaardige burgers. Dienstencentrum Ter Engelen vzw neemt haar maatschappelijke verantwoordelijkheid op. De organisatie staat ook steeds klaar om in samenwerking met andere voorzieningen tegemoet te komen aan nieuwe regionale noden. Dienstencentrum Ter Engelen vzw wenst eveneens het beleid van de overheid te beïnvloeden, evoluties op de voet te volgen en probleemsituaties te signaleren. Dienstencentrum Ter Engelen vzw wil een vooraanstaande rol blijven spelen als een eigentijdse voorziening voor personen met een handicap. Dienstencentrum Ter Engelen vzw zal de kwaliteit van haar werking steeds weer verbeteren. De uitgangspunten van deze opdrachtverklaring vormen hiervoor het kader.
8
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.3.2
ONDERSTEUNINGSVISIE De ondersteuningsvisie van Dienstencentrum Ter Engelen vzw vindt haar oorsprong in de opdrachtverklaring en is gebaseerd op onze visie op personen met een handicap en op onze visie op de samenleving.
1.3.2.1
Visie op personen met een handicap Een persoon met een handicap heeft recht om er te zijn en heeft recht om gerespecteerd te worden zoals hij is. Hij heeft recht op een kwaliteitsvol bestaan in relatie met anderen en hij moet een volwaardige plaats in de samenleving kunnen innemen. De organisatie verwacht van haar medewerkers: dat ze de eigenheid van de gebruiker respecteert en hem/haar aanvaardt als een volwaardig persoon. dat de relatie met de gebruiker vertrekt vanuit een grondhouding van vertrouwen en gekenmerkt wordt door inleving en echtheid. dat ze de privacy van de gebruiker respecteert, rekening houdend met de eigenheid van de gebruiker. Deze respectvolle bejegening van de medeweker ten aanzien van de gebruiker wordt verder beschreven in de ondersteuningsvisie van de organisatie, de onthaalbrochures en het reglement van inwendige orde van het arbeidsreglement.
1.3.2.2
Visie op de samenleving De samenleving dient een inclusieve samenleving te zijn of te worden, waarin een persoon met een handicap in zijn eigenheid erkend en gerespecteerd wordt en waaraan hij ten volle kan participeren. Hiertoe dient niet de persoon met een handicap zich aan te passen aan de samenleving, maar moet de samenleving rekening houden met (zich aanpassen aan) de persoon met een handicap.
1.3.2.3
Visie op ondersteuning
Doelgroep Dienstencentrum Ter Engelen vzw biedt ondersteuning aan minderjarigen en volwassenen met aangeboren of niet-aangeboren verstandelijke of meervoudige beperkingen en aan kinderen en jongeren met gedrags- en emotionele stoornissen.
Doel van de ondersteuning aan minderjarigen Het doel van onze ondersteuning is het bevorderen van het welzijn van het kind of de jongere, het bieden van een kwaliteitsvol bestaan en het vrijwaren van zijn fysieke, psychische en morele integriteit. We willen het kind of de jongere bijstaan in zijn proces van “zelfverwezenlijking”: opbouwen en uitbouwen van de eigen identiteit begeleiden tot volwassenheid of zelfstandigheid optimale ontwikkelings- en ontplooiingskansen bieden opbouwen en uitbouwen van de “sociale netwerken” van het kind empoweren: het “sterker maken” van het kind zodanig dat hij (terug) controle krijgt over zijn eigen leven optimale herstel- en helingskansen bieden
9
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Doel van de ondersteuning aan volwassenen Het doel van onze ondersteuning is te komen tot een kwaliteitsvol bestaan. Van Gennep omschrijft die kwaliteit van bestaan als volwaardig burgerschap. De kwaliteit van bestaan heeft te maken met het zelf vorm en inhoud kunnen geven aan de objectieve kanten van het bestaan. Kwaliteit van bestaan heeft te maken met: respect krijgen en gewaardeerd worden betekenisvolle relaties hebben met anderen keuze en controle te hebben, zelf te kunnen beslissen en daarvoor over de nodige informatie kunnen beschikken, ruimte krijgen voor eigen verantwoordelijkheid competent zijn of iets kunnen ondersteuning met als fundament een christelijke visie op mens en samenleving. Ter Engelen werd gesticht door de Zusters van Liefde die “Liefde door Barmhartigheid” voorop stellen. In de concrete opdracht van iedere dag vertalen wij deze “grondwet” van onze stichters op een eigentijdse manier als “steeds nieuwe kansen geven”. Het is ook vanuit diezelfde inspiratie dat onze medewerkers openstaan voor eenieder die beroep op hen doet.
Geïndividualiseerde ondersteuning op maat We bieden een geïndividualiseerde ondersteuning, overeenkomstig de ondersteuningsbehoefte van de persoon. Uitgangspunt hiervoor is de specifieke eigenheid van de persoon met een handicap. Zijn mogelijkheden worden benut, zijn beperkingen worden aanvaard. We bieden ondersteuning op maat. We bieden niet meer ondersteuning dan nodig: de ondersteuning is immers gericht op zelfverwezenlijking (empowerment) en we willen verhinderen dat we zorgafhankelijkheid creëren. We bieden ook niet minder ondersteuning dan nodig: de minderjarige of volwassene heeft immers recht op de ondersteuning die hij nodig heeft.
Flexibele ondersteuning. Ondersteuning op maat betekent ook dat ons ondersteuningsaanbod flexibel is en dat we het continu aanpassen aan de veranderende noden van de persoon met een handicap, zijn gezin en zijn omgeving. Bovendien betekent dit ook dat een flexibele overgang tussen het residentiële en het semiresidentiële aanbod nagestreefd wordt.
Vraaggestuurde ondersteuning. We streven naar een vraaggestuurde ondersteuning. De volwassene, het kind of de jongere en zijn gezin zijn volwaardige partners die respect verdienen en die ook gerespecteerd worden. Daarom gaan we uit van de ondersteuningsvraag zoals ze door de persoon en zijn omgeving wordt gesteld: de persoonlijke keuzen, de eigen wensen, de mogelijkheden en de beperkingen van de persoon staan voorop. Ook tijdens het ondersteuningsproces worden de wensen en verlangens van het kind of de jongere en zijn gezin maximaal gehoord. Zij worden continu uitgenodigd om met ons in dialoog te treden en ons indien nodig ook tegen te spreken. Hierdoor wordt het ondersteuningsproces een dynamisch proces van continue samenspraak met de persoon en zijn familie.
10
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Tot slot Met deze visie als fundament staat Dienstencentrum Ter Engelen vzw klaar om ook in de toekomst haar maatschappelijke verantwoordelijkheid op te nemen en in samenwerking met andere hulpverleningsinstanties tegemoet te komen aan de noden van personen met een handicap en aan de uitbouw van een inclusieve samenleving. We wensen onze organisatie in de toekomst verder te blijven uitbouwen als een kwaliteitsvol professioneel ondersteuningsnetwerk met vakbekwame en toegewijde medewerkers, die iedere dag opnieuw het beste van zichzelf geven om aan personen met een handicap een zinvol en gelukkig bestaan te bieden.
11
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.4
GESCHIEDENIS
Het begin: de eerste Limburgse instelling De wieg van het huidige Dienstencentrum Ter Engelen staat in Tilburg. Op die plaats stichtte E.H. Zwijsen in 1832 de congregatie van de Zusters van Liefde van O.L.V. Moeder van Barmhartigheid. De zusters richtten zich op de opvoeding van en het onderwijs aan kinderen met een handicap. Het is dan ook vanuit Tilburg dat de zusters op 10 juni 1840 in Maaseik aankomen en zich vestigen in het voormalige Capucijnenklooster. Zo ontstaat de eerste Limburgse instelling, het huidige Dienstencentrum Ter Engelen. Deze zusters houden zich aanvankelijk bezig met de opvoeding van en het onderwijs aan visueel en auditief gestoorde kinderen. Vanaf 1938 gaat men zich geleidelijk aan meer en meer toeleggen op de opvoeding van en het onderwijs aan mentaal gehandicapte meisjes. In 1963 worden de blinde en dove kinderen dan ook overgebracht naar andere gespecialiseerde instellingen.
De jaren ’70: golf van sociale vernieuwing bereikt ook Maaseik Vanaf 1972 worden ook jongens tot 13 jaar in het internaat van Dienstencentrum Ter Engelen opgenomen. In 1973 start naast de internaatsopvang een semiinternaat voor schoolgaande kinderen van het buitengewoon onderwijs. De mondiale sociale invloeden van de jaren ’60 dringen vanaf de jaren ’70 ook door in Vlaanderen en in Dienstencentrum Ter Engelen. ‘Zelfbeschikking’, ‘emancipatie’ en ‘privacy’ zijn termen die ook in de opvang en begeleiding van kinderen met een handicap een voedingsbodem vinden. Dat kan echter maar gerealiseerd worden door kleinere en beter aangepaste leefgroepen te organiseren. En daarvoor dient er buiten de muren van het ‘Klein Kloosterke’ te worden gebouwd.
12
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
De jaren ’80: Ter Engelen breekt uit zijn muren In 1980 kan één van Vlaanderens mooiste internaten in gebruik worden genomen. Het is gelegen op het domein Siemkensheuvel en omvat 10 paviljoenen voor 100 minderjarige jongens en meisjes met een handicap. De begeleiding van de kinderen blijft niet beperkt tot binnen de muren van de instelling. Meer en meer worden het hele gezin en de omgeving van het kind betrokken in de behandeling. Bovendien ontstaat vanaf 1980 een sterke tendens tot daling van het aantal minderjarigen en wordt de behoefte aan opvang en begeleiding van volwassenen met een verstandelijke handicap steeds duidelijker. Vanaf dan worden snel en planmatig de dagcentra, tehuizen niet-werkenden en werkenden uitgebouwd over een regio van Maaseik tot Bree en Maasmechelen. In 1982 wordt het eerste tehuis voor volwassenen geopend in de Mgr. Koningsstraat te Maaseik. Dit luidt de werking in van volwassen personen met een handicap.
Start van Het Roer Het Roer is een kleinschalige organisatie uit Hasselt die van start ging in 1986. Destijds werd dit initiatief omschreven als een arbeidscentrum om schoolverlaters met een verstandelijke handicap voor te bereiden op een beschermde tewerkstelling. Op dat ogenblik is er nog geen band met Dienstencentrum Ter Engelen.
13
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
De jaren ’90: Nieuwbouw voor volwassenen In 1991 wordt in Maaseik een nieuwbouw voor 20 bewoners van een tehuis nietwerkenden en een dagcentrum (De Graaf) voor 60 mensen in gebruik genomen. Een gelijkaardig concept wordt in 1996 gerealiseerd in Bree (Open Kans). De vraag naar passende zorg blijft niet beperkt tot Maaseik en Bree. Op 1 september 1997 wordt in Maasmechelen met een dagcentrum gestart dat later de naam “De Giek” krijgt. Die derde vestigingsplaats laat nog beter toe om begeleiding dichter bij huis aan te bieden. Daarmee wordt in vele gevallen ook een vroegtijdige opname in een tehuis voorkomen. Vanaf 1 januari 1991 wordt met de erkenning van de Dienst Begeleid Wonen ook ambulante begeleiding aangeboden. In 2000 krijgt onze voorziening voor de eerste keer een erkenning als dienst Beschermd Wonen. Ondertussen ging in Hasselt Het Roer op eigen kracht door. In 1990 werd een dagcentrum gerealiseerd. In 1995 ging men met een tehuis voor niet-werkenden van start. In 1999 ging men met vzw Ons Kind een vergaande samenwerking aan. Daardoor kunnen kinderen uit het buitengewoon onderwijs gebruik maken van een voor- en naschoolse opvang én van een volledige opvang tijdens de schoolvakanties. Begin jaren ’90 ontstaat er een duidelijke vraag naar zorg voor niet-schoolgaande kinderen met een ernstige verstandelijke en meervoudige handicap. De organisatie start in 1994 met een kinderdagverblijf (De Schommel). Het zal tot 2005 duren voordat De Schommel in een functionele nieuwbouw kan intrekken die geschikt is voor 3 leefgroepen van kinderen met een ernstige en vaak meervoudige handicap. Leuk detail: het was prinses Astrid die het nieuwe gebouw officieel kwam openen.
De jaren 2000: reorganisatie en vernieuwing in de zorg In 2002 wordt een naamsverandering én een herstructurering doorgevoerd. De naam MPI wordt vervangen door “Dienstencentrum Ter Engelen”. De vroegere indeling in een minderjarigenwerking en een volwassenenwerking wordt vervangen door een unitstructuur. Dienstencentrum Ter Engelen overkoepelt voortaan 4 units die in autonome verbondenheid werken. In 2008 wordt die organisatiestructuur verfijnd. De 4 units zijn dan De Kade, Open Kans, Het Roer en Siemkensheuvel. Sherpa (de ambulante werking) is niet langer een aparte unit maar maakt naadloos deel uit van De Kade en Open Kans. Ondanks die organisatorische schaalvergroting wordt er op het niveau van de leefgroepen net meer 14
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
aandacht besteed aan kleinschaligheid en zorg op maat. Een nieuw uithangbord: onze winkels “De winkels” zijn een nieuwe trend. Zowel Open Kans (OKee in 2003) als De Kade (De Passage in 2006) krijgen een eigen winkel waar het grote publiek kennis kan maken met producten die zorgvuldig en met veel liefde door onze gasten worden gemaakt. Kenmerkend is dat beide initiatieven loyaal door de stadsbesturen van zowel Bree als Maaseik worden gesteund.
Boerderijateliers Ook nieuw is de opmars van de “boerderijateliers”. Het gaat om boerderijen waar onze gasten, die een dagcentrum bezoeken, terecht kunnen. Ze maken kennis met het gezonde boerenleven en steken er een stevige hand uit. Het zorgt voor rust, contact met de natuur en een nuttige dagbesteding.
Een nieuwe, belangrijke trend in al deze bouw- en verbouwingswerken is de rol van de centrale technische dienst.
Het Roer In 2003 ging Het Roer een fusie aan met Dienstencentrum Ter Engelen vzw. Sinds 2008 is Het Roer een unit van de moederorganisatie. In 2009 wordt het hoofdgebouw van Het Roer met een bijkomende administratieve vleugel en met extra ruimte voor het dagcentrum uitgebreid.
De expertise van de medewerkers wordt voluit benut en hun rol en aandeel bij grote werken wordt alsmaar belangrijker. Om hun rol zo optimaal mogelijk te kunnen vervullen, opereert de centrale technische dienst vanuit het industrieterrein van Kinrooi. Bij de meest recente nieuwbouw- of verbouwingsprojecten kreeg de centrale technische dienst een prominente rol in de fase na de ruwbouwwerken. De afwerking werd op een schitterende manier gecoördineerd en uitgevoerd door onze eigen mensen.
De moeder der reorganisaties: de REO 2009 is het jaar van “de REO (reorganisatie)”. In Bree wordt op de campus Gerkenberg de 1ste fase van een nieuwbouwproject gerealiseerd. Daardoor kan De Oase in gebruik worden genomen. Dat is een tehuis voor mensen met intensieve noden op vlak van lichamelijke verzorging.
Dat nieuwbouwproject vormt de aanleiding voor de reorganisatie van alle groepen van Open Kans en De Kade. 15
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Eén van de gevolgen is dat het vroegere tehuis “Het Schoor” wordt verlaten. Die woning was niet langer aan de eisen aangepast die anno 2009 worden gesteld. Wijzigende zorgbehoefte Ondertussen merken we dat onze mensen (gelukkig maar) steeds ouder worden en dat er daardoor een toenemende zorgbehoefte ontstaat. De organisatie anticipeert daarop door de oprichting van een nursinghuis. De Oase is in 2009 de eerste leefgroep die specifiek is aangepast voor die groep van ouder wordende bewoners met een verstandelijke handicap. Herschikking van de ambulante werking. Nadat de ambulante werking een tijdje als unit van Dienstencentrum Ter Engelen heeft bestaan, volgt er een herschikking. Momenteel is Sherpa in de units De Kade en Open Kans geïntegreerd. Daarmee wordt het belang van ambulante begeleiding verder als continuüm van naadloze zorg beklemtoond. Siemkensheuvel trekt over de stadsgrens van Maaseik. Siemkensheuvel breidt einde 2008 voor het eerst buiten Maaseik uit. Het semi-internaat start in Dilsen-Stokkem met een leefgroep (De Bolster) voor schoolgaande kinderen. In 2010 wordt er een grotere woning aangekocht die plaats biedt aan 2 leefgroepen.
De jaren 2010 : gepaste oplossingen voor nieuwe zorgvragen Semi-Internaat De Bolster breidt uit in Stokkem Nadat in 2009 een woning in het centrum van Stokkem werd aangekocht, kon Dienstencentrum Ter Engelen accuraat op de gestegen vraag naar semiinternaatsbegeleiding inspelen. Ze deden dat door een tweede leefgroep te creëren. Open Kans breidt uit naar de welzijnscampus van Gerkenberg in Bree. Nadat De Oase (nursinggroep) werd geopend, gingen op dezelfde campus de werken voor De Horizon van start. In 2010 verhuisde de structuurgroep De Halte van Maaseik naar een gloednieuw gebouw. De Opstap (Open Kans) verhuist De Opstap is een woning waar 3 vrouwen een vrij zelfstandig leven leiden. De vroegere woning werd in 2011 verlaten en de vrouwen namen hun intrek op een nieuw adres ’t Stift 60 in Bree. De Uitkijk (De Kade) verhuist De Uitkijk, een leefgroep waar volwassenen met een mentale handicap en autisme worden opgevangen, verhuisde van het hoofdgebouw naar hun nieuwe stek in de Schillingstraat in Maaeik. Het gebouw werd op basis van de principes van Universal Design aangepast aan de noden van de gasten en auti-vriendelijk ingericht.
16
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Project Schillingstraat (De Kade) Samen met de sociale huisvestingsmaatschappij Ons Dak werd er een nieuwbouw gerealiseerd in de Schillingstraat 8 - 10. Het concept bestaat uit 6 appartementen met een eigen terras rond een gemeenschappelijke binnenplaats. Er is een multifunctionele ruimte voorzien waar de bewoners samen activiteiten kunnen doen. Sinds december 2011 huurt het Dienstencentrum het geheel en verhuurt verder aan cliënten van Sherpa; onder dezelfde voorwaarden als bij Ons Dak. De begeleiding vanuit de ambulante dienst is gekoppeld is aan het huurcontract.
ZAM (Zorg Aan de Maas) opent de deuren (De Kade) In Maasmechelen werd intensief gewerkt aan een nieuwbouw waarin een nieuw (en uitgebreid) dagcentrum én de dienst Begeleid Wonen een plaats vinden. In mei 2012 werd ZAM geopend.
Het Roer gaat bouwen Het gebouw van de buitenschoolse opvang ‘Ons Kind’ voldeed niet meer aan hedendaagse normen. Tegelijkertijd had Het Roer plannen om zijn werking uit te breiden met een nursingtehuis en een bezigheidstehuis. Dit zal gepaard gaan met een uitbreiding van 14 bijkomende plaatsen. Er werden dus 2 nieuwbouwprojecten gepland. Ons Kind bouwt aan de Borggravevijverstraat 7a terwijl de tehuizen een plaats krijgen aan de Kloosterbeekstraat 1.
17
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
De Keuken (Centraal) Nadat enkele pistes uitgebreid werden verkend, besloot de directie om de huidige keuken te behouden. Er werd stevig geïnvesteerd om aan de HACCP-normen te voldoen. Dat wil zeggen dat de bereiding, verwerking, verpakking en vervoer van voedsel op alle kritische punten wordt gecontroleerd om er voor te zorgen dat alles zo hygiënisch mogelijk verloopt.
Siemkensheuvel: een nieuwe leefgroep voor De Schommel In De Schommel groeide de wachtlijst. Ouders vonden geen oplossingen voor hun kinderen met een ernstige en/of meervoudige handicap en dat leidde tot schrijnende situaties. Er kwam een reconversie. We bouwden plaatsen van het semi-internaat schoolgaanden af ten voordele van plaatsen voor het semi-internaat niet-schoolgaanden. Met deze operatie konden we een nieuwe leefgroep starten: De Vlindertuin! Momenteel zijn er 5 kinderen die worden begeleid in een tijdelijke accommodatie. Een nieuwbouw staat in de startblokken.
De Medische Dienst verhuist Door de verhuis van een leefgroep (De Uitkijk) kwam er ruimte vrij in het hoofdgebouw in Maaseik. Onze eigen technische dienst transformeerde de vertrekken in een aangepaste en moderne medische dienst.
Open Kans betrekt een bijkomend pand in de Passtraat Het werd erg krap in de gebouwen van Open Kans in de Passtraat. Er was een containerkantoor nodig om alle medewerkers te huisvesten. Deze tijdelijke oplossing kon definitief de geschiedenisboeken in door de aankoop van een aanpalend huis (Passtraat 5). In dit huis kreeg Sherpa-Bree, onze ambulante dienst, een volwaardig onderkomen. Deze aankoop maakte het ook mogelijk dat onze therapeuten meer ruimte kregen.
Assist gaat van start ASSIST richt zich tot personen met een handicap die beschikken over een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). Het PAB geeft de persoon met een handicap de mogelijkheid om ondersteuning in te kopen. Dit zorgt voor extra zelfstandigheid. Tegelijkertijd komt hier heel wat papierwerk aan te pas. ASSIST biedt praktische hulp en ondersteuning om een PAB mogelijk te maken.
18
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.5
ORGANISATIESTRUCTUUR Organogram Dienstencentrum Ter Engelen vzw
19
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.6
ERKENNINGEN VLAAMS AGENTSCHAP VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW met administratief adres te 3680 Maaseik, Capucienenstraat 23 is op 31/12/2012 als volgt erkend in het raam van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap: ALS INTERNAAT:
voor het opnemen van 99.3 kinderen van 2 tot 21 jaar met licht, matig tot zwaar mentale handicap met eventuele bijkomende motorische stoornissen, en/of met karakterstoornissen die neurotische of prepsychotische toestanden kennen, welke een aangepaste opvoeding vereisen. Met ingang van 1 september 2012 werden 0,3 plaatsen van de erkende capaciteit internaat omgezet in ambulante begeleiding. ALS SEMI-INTERNAAT:
(VANAF 1 SEPTEMBER 2005 TOT 31 DECEMBER 200
voor het opnemen van 70 kinderen van 0 tot 21 jaar, van wie maximum 15 niet-schoolgaanden met licht, matig tot zwaar mentale handicap en met eventuele bijkomende motorische stoornissen en/of met gedrags- of emotionele stoornissen. ALS DAGCENTRUM:
(VANAF 1 SEPTEMBER 2005 TOT 31 DECEMBER 200
voor het opnemen van 84 (Maaseik, Maasmechelen, Bree) + 36 (Hasselt) gehandicapte volwassenen, niet bekwaam om een officieel erkende beschuttende werkplaats te bezoeken. ALS TEHUIS WERKENDEN:
(VANAF 1 SEPTEMBER 2005 TOT 31 DECEMBER 200
voor het opnemen van 18 mentaal gehandicapte volwassenen, bekwaam om een officieel erkende beschuttende werkplaats te bezoeken. ALS TEHUIS NIET WERKENDEN:
((VANAF 1 SEPTEMBER 2005 TOT 31 DECEMBER 2007)
voor het opnemen van 90 (Maaseik, Bree) mentaal gehandicapte volwassenen, met eventuele bijkomende motorische stoornissen en niet bekwaam om een officieel erkende beschuttende werkplaats te bezoeken, van wie er maximaal 31 kunnen opgenomen worden onder het stelsel van nursingtehuis. voor het opnemen van 21 (Hasselt) matig tot zwaar mentaal gehandicapte volwassenen, niet bekwaam om een officieel erkende beschutte werkplaats te bezoeken, waarvan er maximaal 1 kan opgenomen worden in het stelsel van nursingtehuis.
ALS DIENST BEGELEID WONEN:
(VANAF 01 SEPTEMBER 2005 TOT 31 DECEMBER 20
voor het begeleiden van 79,26 personen met een handicap.en 2,4 trajectbegeleidingen per jaar. De capaciteit van 2,4 trajectbegeleidingen dient te worden overgedragen naar de werkvorm Rechtstreeks Toegankelijke hulp, op het ogenblik dat de regelgeving dit toelaat. ALS DIENST BESCHERMD WONEN
voor het opvangen van maximaal 11 (Maaseik, Bree) + 3 (Hasselt) personen met een handicap.
20
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
ALS DIENST GEÏNTEGREERD WONEN voor 1 persoon ALS DIENST INCLUSIEVE ONDERSTEUNING
voor 4 personen ALS LOGEERFUNCTIE
voor de opvang van kinderen en volwassenen voor 108 dagen (Maaseik, Bree) + 30 dagen (Hasselt). PERSOONSVOLGENDE CONVENANTEN Vanaf 2012 werden meerdere persoonsvolgende convenanten afgesloten voor zowel bepaalde als onbepaalde duur. Persoonsvolgende convenanten zijn individuele dienstverleningsovereenkomsten tussen de gebruiker en de voorziening. Typisch aan een convenant (en in tegenstelling tot een erkende plaats in de voorziening) is dat indien door één van de betrokken partijen de overeenkomst wordt beëindigd het budget ter beschikking van de cliënt blijft. De gebruiker kan dan desgevallend met een andere VAPH-voorziening een individuele dienstverleningsovereenkomst afsluiten. In tegenstelling tot het verleden is het niet langer de ambitie om gebruikers vanuit een persoonsvolgende convenant toe te leiden naar het klassieke VAPH-aanbod, maar wenst men nog meer vraaggestuurd te werken. In de toekomst zal uitbreiding van dienstverlening via het afsluiten van persoonsvolgende convenanten de regel worden.
Erkenning Kind en Gezin: voor het begeleiden van 19 kinderen uit het buitengewoon onderwijs in een voor- en naschoolse opvang.
21
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.7
GROEP TER ENGELEN: DE GEBRUIKERS EN MEDEWERKERS
Dienstencentrum Ter Engelen vzw maakt deel uit van een groter geheel namelijk Groep Ter Engelen. Deze groep telt 3 pijlers: Onderwijs op maat, zorg op maat en arbeid op maat.
Onderwijs op maat Buitengewoon Onderwijs Zorg op maat Dienstencentrum Ter Engelen
Arbeid op maat Arbeidskansen
Opmerking:
-12 jaar
Leerlingen/ gebruikers/ cursisten 213
Medewerkers
171
55
384
117
201 110 70 170
99 68 47 99 87
551
400
112 7
11 1
102 24 46 95 25 31
6 3 2 3 1 1
442
28
Totaal Aantal Gebruikers:
62 1377
+ 12 jaar Totaal De Kade Open Kans Het Roer Siemkensheuvel Centraal Totaal GOB De Beemd Labor Ergon Trabajo Opgeruimd Knap vzw Alternatieve straffen Totaal
Voor de medewerkers gaat het om titularissen in absolute aantallen. Vervangers werden niet meegeteld.
22
Totaal aantal medewerkers: 545
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
1.8
OVERZICHT VAN DE INTERNE OVERLEGORGANEN
Overlegorganen op niveau van Dienstencentrum Ter Engelen vzw
DEELNEMERS
FREQUENTIE
DOEL/BEVOEGDHEID
Algemene vergadering Dienstencentrum Ter Engelen vzw
Voorzitter: Kerkhofs Jaak Ondervoorzitter: Mercken Luc Secretaris: Palmans Herman Leden: Lowette Louise, Luyten René, Ramaekers Mieke, Ramaekers Theo, Schreurs Jos, Vandebon Omer, Vandierendonck Jef , Witters Frieda Directie Lemmens Patrick, Vanpaeschen Guido
Tenminste 1 x per jaar
Wettelijk en statutair vastgelegde bevoegdheden zoals wijzigen van statuten, benoeming en afzetting bestuurders en leden, kwijting aan bestuurders en commissarissen, goedkeuring begroting en jaarrekening.
Raad van bestuur Dienstencentrum Ter Engelen vzw
Voorzitter: Kerkhofs Jaak Ondervoorzitter: Luc Mercken Secretaris: Palmans Herman Leden: Luyten René, Ramaekers Theo, Schreurs Jos, Vandierendonck Jef, Vandebon Omer, Witters Frieda Waarnemer gebruikers: Willems Henri Directie: Lemmens Patrick, Vanpaeschen Guido
Ongeveer 6 x per jaar
Is bevoegd om de vzw op de meest uitgebreide wijze geldig te verbinden. Kan alle daden verrichten die nodig zijn voor dagelijks bestuur maar kan deze ook delegeren en hier toezicht op houden. Roept de algemene vergadering bijeen telkens het belang dit vereist.
Directiecomité Dienstencentrum Ter Engelen vzw
Dienstencentrum Ter Engelen: Patrick Lemmens (algemeen directeur), Jos Clijsters (logistiek), Steven Eerdekens (Open Kans), Heidi Marchal (Het Roer), Rita Roosen (Siemkensheuvel), Guido Vanpaeschen (administratie), Willy Wevers (De Kade)
Ongeveer 20 x per jaar (2x per jaar)
Voert de gedelegeerde opdrachten vanwege de raad van bestuur uit. Staat in voor de coördinatie van de werking tussen de voorzieningen. Bereidt het standpunt voor van de werkgever voor aangelegenheden voor overleg in de ondernemingsraad en CPBW. Bepaalt de algemene beleidslijnen en legt deze ter goedkeuring voor aan de raad van bestuur. Alle maatregelen onderzoeken die de geest van samenwerking tussen werknemers en werkgevers kunnen bevorderen. Daartoe beschikt de ondernemingsraad, conform de wetgeving, over bevoegdheden van informatierecht, adviesverstrekking, beslissingsen toezichtsbevoegdheden. De bevoegdheden liggen zowel op het technische als het economische, financiële en sociale vlak.
VZW
vzw
vzw
vzw
OVERLEGORGAAN
Ondernemingsraad (OR) Vertegenwoordigers werknemers: Smits Relinde (secretaris), Brouwers Evelyne, Dedroog Johan, Franssen Frank, Lantin Jeanine, Maesen Chris Plaatsvervangende afgevaardigden werknemers: Bartels Mathy, Bongers Marleen, Creyns Eric, Leeten Katelijne, Evens Lieve Vertegenwoordiger werkgevers: Lemmens Patrick (voorzitter) Eerdekens Steven, Marchal Heidi, Roosen Rita, Vanpaeschen Guido, Wevers Willy
23
Minimaal 10 x per jaar
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
DEELNEMERS
FREQUENTIE
DOEL/BEVOEGDHEID
Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW)
Voorzitter: Lemmens Patrick Preventieadviseur: Clijsters Jos Adjunct-preventieadviseur: Croimans Jos Secretaresse: Jeurissen Nancy Werknemers: effectieve afgevaardigden: Bongers Marleen, Brouwers Evelyne, Creyns Erik Evens Lieve, Franssen Frank, Lantin Jeanine, Maesen Chris Werknemers: plaatsvervangende afgevaardigden: Bartels Mathy, Dedroog Johan, Moris Liesbeth Werkgevers: Lemmens Patrick (bedrijfshoofd), Eerdekens Steven,Marchal Heidi, Palmans Herman, Roosen Rita, Vanpaeschen Guido, Wevers Willy
Minimum 10 x per jaar
Bijdragen tot de bevordering van het welzijn van de werknemers op het werk overeenkomstig de wetgeving. Formuleren van adviezen en voorstellen inzake het welzijnsbeleid, het jaarlijks actieplan en het globaal preventieplan. Vervult haar taken bij de risicoanalyse en het voorkomen en bestrijden van risico’s.
Stuurgroep Kwaliteit
Voorzitter: Kwaliteitscoördinator Secretaris: Directiesecretaresse Leden: directiecomité
10 x per jaar
Afstemming voortgang kwaliteitssysteem
Vrijwilligerswerking
Vrijwilligerscoördinator Algemeen directeur Coördinatoren van alle units Informatieverantwoordelijke
3 tot 4 x per jaar
Coördinatie en opvolging vrijwilligerswerk
vzw
OVERLEGORGAAN
24
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Overlegorganen op niveau van de units
DEELNEMERS
FREQUENTIE
DOEL/BEVOEGDHEID
Raad van bestuur OPEN KANS vzw
Voorzitter: Vandierendonck Jef Secretaris: Tilmans Albert Penningmeester: René Schwillens Leden: Pietersil Michel, Schreurs Jos, Van de Weyer Elly, Plessers Kurt Waarnemer gebruikersraad: Broekx Madeleine
Ongeveer 6 x per jaar
Formuleert adviezen en voorstellen ten behoeve van Dienstencentrum Ter Engelen vzw en in het bijzonder van de werking van Open Kans. De adviezen liggen op het beleidsmatige, technische, economische, financiële, administratieve, sociale en zorginhoudelijke vlak. Neemt initiatieven ter bevordering van de integratie.
Algemene Vergadering OPEN KANS vzw
Voorzitter: Vandierendonck Jef Secretaris: Tilmans Albert Penningmeester: René Schwillens Leden: Essers Miet, Pietersil Michel, Schreurs Jos, Van de Weyer Elly, Plessers Kurt Waarnemer gebruikersraad: Broekx Madeleine Voorzitter: Mercken Luc Secretaris: Witters Frieda Penningmeester: Vandebon Omer Afgevaardigd beheerder: Witters Frieda + Leden: Beerden Georges ( 2010), Belïën Marie-Claire, Dullers Angi, Libbrecht Kamiel, Mercken Luc, + Schepers Georgette ( 2010), Sneyers Mia, Swinnen Robert, Vaes Lut, Vanmuysen Johan, Winters Theo Waarnemer: Hermans Elke Directie: Patrick Lemmens, Guido Vanpaeschen, Heidi Marchal
OPEN KANS
OPEN KANS
OVERLEGORGAAN
HET ROER
Algemene vergadering HET ROER vzw
HET ROER
Raad van bestuur HET ROER vzw
Voorzitter: Mercken Luc Secretaris: Witters Frieda Penningmeester: Vandebon Omer Leden: + Beerden Georges ( 2010), Belïën Marie-Claire, Dullers Angi, Libbrecht Kamiel, Schepers + Georgette ( 2010), Sneyers Mia, Swinnen Robert, Vaes Lut, Vanmuysen Johan Waarnemer: Hermans Elke
25
Wettelijk en statutair vastgelegde bevoegdheden zoals wijzigen van statuten, benoeming en afzetting bestuurders en leden, kwijting aan bestuurders en commissarissen, goedkeuring begroting en jaarrekening.
Wettelijk en statutair vastgelegde bevoegdheden zoals wijzigen van statuten, benoeming en afzetting bestuurders en leden, kwijting aan bestuurders en commissarissen, goedkeuring begroting en jaarrekening.
6 x per jaar
Formuleert adviezen en voorstellen ten behoeve van Dienstencentrum Ter Engelen vzw en in het bijzonder van de werking van Het Roer. De adviezen liggen op het beleidsmatige , technische, economische, financiële, administratieve, sociale en zorginhoudelijke vlak. Neemt initiatieven ter bevordering van de integratie.
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
. Voorzitter: Willems Henri Ondervoorzitter: Delille Annie Secretaris: Jaburg Liliane Lid: Van Buel Elly Afgevaardigde toezichtsraad: Emonds Eddy Afgevaardigden gebruikers tehuizen: Emonds Eddy, Joosten Marleen, Valijs Tony Coaches: Vangehugten Anouck, Van Briel Gaby
Min. 3 x per jaar
Waarborgen van overleg en informatie inzake wijzigingen aan het reglement van orde, belangrijke wijzigingen in de algemene woon- en leefsituatie in De Kade en inzake wijzigingen in het concept van de voorziening. Advies vragen of uitbrengen inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op de relatie gebruiker-voorziening.
Gebruikersraad OPEN KANS
Voorzitter: Broekx Madeleine Ondervoorzitter: Pareyn Rita Secretaris: Leurs Henri Leden: Parren Toine, Miglionico Maria Afgevaardigde toezichtsraad: Jaeken Roger Afgevaardigden gebruikers tehuizen: Lene Drieskens, Henriëtte Luyten, Mia Maes, Danny Gilen, Marina Engelen, Mieke Salden Afgevaardigde gebruiker dagcentrum: Christel Bloemen Coach: Stinckens Sandra
4 x per jaar
Waarborgen van overleg en informatie inzake wijzigingen aan het reglement van orde, belangrijke wijzigingen in de algemene woon- en leefsituatie in Open Kans en inzake wijzigingen in het concept van de voorziening. Advies vragen of uitbrengen inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op de relatie gebruiker-voorziening.
Gebruikersraad HET ROER
Voorzitter: Hermans Elke Secretaris: Bervoets Wilfried Leden: Mercken Luc, Bervoets Armand, Brepoels Gaby, Monsuur Fred, Saeyvoet Ethel, Aerts Ingrid, Penxten Karien, Swerts Johan, Reyskens Kim, Vanhouche Jacques, Van Phuc Hoang, Vanderhoydonckx jeffrey.
3 x per jaar
Waarborgen van overleg en informatie inzake wijzigingen aan het reglement van orde, belangrijke wijzigingen in de algemene woon- en leefsituatie in Het Roer en inzake wijzigingen in het concept van de voorziening. Advies vragen of uitbrengen inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op de relatie gebruiker-voorziening.
Gebruikersraad SIEMKENSHEUVEL
Voorzitter: Welters Josée Ondervoorzitter: Geen kandidaat voor dit mandaat. Secretaris: Speetjens Kim Leden: Moors Pieter, Vandeberg Sabine, Vidal Karel, Beaufays Ria, Soors Marleen, Schouteden Noëlla Waarnemer Raad van Beheer: Willems Henri
3 x per jaar
Waarborgen van overleg en informatie inzake wijzigingen aan het reglement van orde, belangrijke wijzigingen in de algemene woon- en leefsituatie in Siemkensheuvel en inzake wijzigingen in het concept van de voorziening. Advies vragen of uitbrengen inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op de relatie gebruiker-voorziening.
SIEMKENSHEUVEL
HET ROER
OPEN KANS
DE KADE
Gebruikersraad DE KADE
26
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
HET ROER
DE KADE
OPEN KANS
SHERPA
Gebruikersraad SHERPA
Voorzitter: Johan Van Eeghem Ondervoorzitter: Solberg Jaqueline Secretaris: Lenskens Annemie leden: Donné Freddie, Flypo Jozef, Gerits Bertha, Goedermans Josee, Lamberigts Hugo, Somers Anna, Van der Aerden Paula, Vossen Sylvain, Van Esser Josée, Vastmans Kim, Zoons Suzy, Zucca Mario.
Min 3x per jaar
Waarborgen van inspraak en overleg van de gebruiker inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op de relatie van de gebruiker en de werking van de dienst Sherpa.
Toezichtsraad Open Kans
Voorzitter: Palmans Herman Gebruikersraad: Jaeken Roger Boekhoudkundig expert: Kunnen Robert Directeur verslaggever: Eerdekens Steven
2 x per jaar
Toezicht uitoefenen op de activiteiten van bestuurders of personeelsleden aangaande het beheer van gelden en/of goederen die aan de voorziening zijn toevertrouwd door de gebruiker.
Toezichtsraad De Kade
Voorzitter: Palmans Herman Gebruikersraad: Emonds Eddy Boekhoudkundig expert: Kunnen Robert Directeur verslaggever: Wevers Willy
2 x per jaar
Toezichtsraad Het Roer
Voorzitter: Palmans Herman Gebruikersraad: Vanhouche Jacques Boekhoudkundig expert: Kunnen Robert Directeur verslaggever: Marchal Heidi
2 x per jaar
Toezicht uitoefenen op de activiteiten van bestuurders of personeelsleden aangaande het beheer van gelden en/of goederen die aan de voorziening zijn toevertrouwd door de gebruiker. Toezicht uitoefenen op de activiteiten van bestuurders of personeelsleden aangaande het beheer van gelden en/of goederen die aan de voorziening zijn toevertrouwd door de gebruiker.
KLACHTENCOMMISSIES
DEELNEMERS
FREQUENTIE
DOEL
Siemkensheuvel
Namens raad van bestuur: Palmans Herman Namens gebruikers: Welters Josée
Naargelang de noodzaak
De Kade
Namens raad van bestuur: Palmans Herman Namens gebruikers: Verbruggen Willy
Indien de afhandeling van een schriftelijke klacht niet tot tevredenheid leidt van de indiener kan hij zich schriftelijk wenden tot de interne klachtencommissie.
Open Kans
Namens raad van bestuur: Palmans Herman Namens gebruikers: Parren Toine
Het Roer
Namens raad van bestuur: Wilters Frieda Namens gebruikers: Hermans Elke
27
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Deelname aan externe overlegorganen Alfabetisch gerangschikt op naam: NAAM VAN HET
BEHANDELDE THEMATIEK
OVERLEGORGAAN
Adviesraad voor personen met een beperking (APB) Maaseik Algemeen vergadering van de gehandicapten adviesraad Maasmechelen Algemene vergadering DOLim Algemene vergadering FDBW
Overleg inzake aangelegenheden die bewoners met een handicap uit Maaseik aanbelangen en hierover advies uitbrengen aan het stadsbestuur Overleg inzake aangelegenheden die bewoners met een handicap uit Maasmechelen aanbelangen en hierover advies uitbrengen aan het gemeentebestuur. Statutaire aangelegenheden en adviseren en bekrachtigen van de strategische plannen van de dienst Statutaire aangelegenheden. Informatieforum. Stand van zaken. Toetsing van de jaarwerking en bepalen van de opties voor volgend werkjaar.
Algemene vergadering gehandicapten sportraad provincie Limburg Algemene vergadering Kr8 vzw
Jaaroverzicht acties ondernomen door de raad van beheer
Algemene Vergadering van voorzieningen voor personen met een handicap Limburg
Provinciaal afstemmingsoverleg van de voorzieningen uit de sector “zorg” van het Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap. Dit overleg beoogt de uitbouw van de zorg voor personen met een handicap overeenkomstig het besluit van de Vlaamse regering betreffende de regie van de zorg. Algemene organisatie & werking Welzijnscampus
Algemene vergadering Welzijnscampus Gerkenberg Beheerraad gehandicapten sportraad provincie Limburg Comité van voorzieningen voor kinderen en jongeren met een licht mentale handicap en/of gedrags- en emotionele stoornissen (comité cat.11/14) Commissie Persoonsgebonden financiering (PGF) Commissie zorgvernieuwing minderjarigen Contactgroep vrijwilligerswerk II Coördinatiecomité gehandicaptenzorg Limburg
Financieel economische commissie
Forum 2020
Vorming voor volwassen personen met een handicap
Adviesverstrekking aan de bestendige deputatie inzake sportprojecten en sportmaterialen voor personen met een handicap. Beleidsvoorbereidend overleg voor het sectoraal directiecomité van het Vlaams Welzjnsverbond m.b.t. de doelgroep van kinderen en jongeren met een licht mentale handicap en/of gedrags- en emotionele stoornissen.
Beleidsvoorbereidend werk leveren ten behoeve van het Vlaams Welzijnsverbond inzake aangelegenheden zoals zorgtrajectbegeleiding, persoonsgebonden budget, zorggradatie, persoonlijk assistentiebudget, naadloze overgangen in zorgaanbod. Beleidsvoorbereidend werk ten behoeve van het Vlaams Welzijnsverbond inzake aangelegenheden betreffende de dienstverlening aan minderjarigen met een verstandelijke handicap en/of met gedrags- en emotionele stoornissen. Beleid en positie van het vrijwilligerswerk binnen de gehandicaptensector Limburgse ledenvoorzieningen van het Vlaams Welzijnsverbond informeren en relevante agendapunten uit de raad van bestuur, ledenvergadering of sectoraal directiecomité bespreken. Over regionale, sectorale en intersectorale aangelegenheden beraadslagen en hierover advies verstrekken aan het Vlaams Welzijnsverbond. Actief meewerken aan een kostendekkende financieringswijze van de voorziening zoals die bepleit wordt door het Vlaams Welzijnsverbond. Differentiëren van de werkingskosten naar zorggraden in samenwerking met de commissie zorgvernieuwing. Voorbereiding en advisering DOLimb
28
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
NAAM VAN HET
BEHANDELDE THEMATIEK
OVERLEGORGAAN
Gebruikersraden Waarborgen van inspraak en overleg van de gebruiker inzake alle aangelegenheden die betrekking hebben op de relatie van de gebruiker en de werking van de dienst Sherpa. Gemeentelijke adviesraad Overleg inzake aangelegenheden die bewoners met een handicap uit MeeuwenGruitrode aanbelangen en hierover advies uitbrengen aan het gemeentebestuur. voor personen met een handicap Afstemming en overleg tussen de Limburgse voorziening van het Vlaams Intervisiegroep kwaliteit Welzijnsverbond in verband met de toepassing van het kwaliteitsdecreet. Intervisiegroep Medische Uitwisseling medische behandelingen dienst. Intervisie aangaande nieuwe pedagogische ontwikkelingen Intervisiegroep pedagogen Intervisie tussen de Limburgse voorzieningen van het Vlaams Welzijnsverbond Intervisiegroep sociale aangaande nieuwe pedagogische ontwikkelingen. diensten Uitvoering van de opdrachten voorzien in het besluit regie van de zorg. De opdrachten situeren zich op de domeinen zorgvraagregistratie, zorgbemiddeling, zorgafstemming en zorgplanning. adviesorgaan voor het provinciebestuur Limburg inzake het beleid voor de sector Limburgse Gehandicaptenadviesraad gehandicaptenzorg en ondersteuning voor personen met een handicap (LIGA) 1. Adviseren van het stadsbestuur bij: Lokaal beleid a. De opmaak en de uitvoering van het lokaal beleidsplan kinderopvang kinderopvang b. De uitbouw van de opvangvoorzieningen binnen de stad 2. Informeren van ouders over het opvangaanbod Schoolse aangelegenheden Oudercomité Groep Ter Engelen Onderlinge afstemming tussen scholen, Dienstencentrum Ter Engelen en Overleg Groep Ter tewerkstellingsinitiatieven Engelen Ledenvergadering ROG Limburg
Provinciale Evaluatiecommissie Limburg Provinciale stuurgroep
Onderzoeken van alle Limburgse aanvragen tot inschrijving in een voorziening en tot het verkrijgen van bijstand. Bepalen van de handicap en de behoefte aan bijstand tot sociale integratie ten einde de tenlasteneming mogelijk te maken door het Vlaams Agentschap voor personen met een handicap Overleg ten einde tot standpuntbepaling te komen i.v.m. beleidsaangelegenheden van de diensten begeleid wonen. Knelpunten signaleren en concrete vraagstukken aangaande de werking behandelen.
Provinciale werkgroep kindermishandeling
beleidsvoorbereidend werk mbt het thema kindermishandeling in het kader van integrale jeugdhulp
Raad van bestuur
Algemeen beleid van de voorziening: financieel, masterplan, bouw, ….
Formuleert adviezen en voorstellen ten behoeve van Ter Engelen vzw en in het bijzonder van de werking van Open Kans. De adviezen liggen op het beleidsmatige , technische, economische, financiële, administratieve, sociale en zorginhoudelijke vlak. Neemt initiatieven ter bevordering van de integratie. bewaken van de instroom van kandidaten voor de Ges+voorzieningen, Regionale instroomcommissie GES+ overeenkomstig de afspraken van het Vaph prioritering van dossiers van hulpvragers in het kader van de crz (het proces van Regionale zorgregie) prioriteitencommissie minderjarigen prioritering van dossiers van hulpvragers in het kader van de crz (het proces van Regionale zorgregie) prioriteitencommissie volwassenen (RPC-V) Diverse thema’s problematiek gehandicapten Stedelijke adviesraad Toegankelijk Hasselt Raad van bestuur Open Kans vzw
29
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
NAAM VAN HET
BEHANDELDE THEMATIEK
OVERLEGORGAAN
Stedelijke adviesraad voor personen met een handicap Stuurgroep Gedragsproblemen Limburg Stuurgroep integrale Jeugdhulp Limburg
Overleg inzake aangelegenheden die bewoners met een handicap uit Bree aanbelangen en hierover advies uitbrengen aan het stadsbestuur Trans-sectorale expertise-opbouw & -uitwisseling
van het proces van de integrale jeugdhulpverlening in Limburg
Stuurgroep ROG-Limburg Hoogste bestuursorgaan van ROG Limburg ten einde de opdrachten te coördineren, sturen en uit te voeren overeenkomstig het besluit regie van de zorg. De opdrachten situeren zich op de domeinen zorgvraagregistratie, zorgbemiddeling, zorgafstemming en zorgplanning. Stuurgroep volwassenen Organisatie van een zorgcircuit voor volwassenen & ouderen met een verstandelijke beperking en psychische en/of ernstige gedragsproblemen & ouderen met een verstandelijke beperking en psychische en/of ernstige gedragsproblemen Stuurgroep vzw De Brug, Vorming voor volwassen personen met een handicap Algemene vergadering Vzw De Brug en Raad van Bestuur Vzw De Brug Opvolging en bijsturing van het project zorggradatie Stuurgroep zorggradatie Casusoverstijgende zorguitwerking Team Zorgtraject Aanpassing van de sportreglementering op maat van personen met een Technische Commissie handicap. Special Olympics Belgium Toezicht uitoefenen op de activiteiten van bestuurders of personeelsleden Toezichtsraad aangaande het beheer van gelden en/of goederen die aan de voorziening zijn toevertrouwd door de gebruiker. Vast Bureau Platform van Voorzieningen voor Personen met een Handicap Werkgroep kinderen en jongeren met een verstandelijke handicap en gedrags- en emotionele stoornissen Werkgroep zorgbemiddeling Werkgroep Zorgplanning
Zorgplannings en – afstemmingsoverleg
voorbereiding en samenstelling agenda algemene vergadering Platform van Voorzieningen voor Personen met een Handicap; uitvoering van de opdrachten gegeven door de algemene vergadering Platform van Voorzieningen voor Personen met een Handicap Organisatie van een zorgcircuit voor kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking en gedrags- en emotionele stoornissen
zoeken naar een een behandelings-, begeleidings- of opvangaanbod als antwoord op individuele zorgvragen, rekening houdend met de zorgvraag, de urgentiecode en het beschikbare aanbod Als adviesorgaan van de stuurgroep ROG inzake zorgafstemming en zorgplanning behandelt de werkgroep thema’s zoals uitbreidingsbeleid, opmaak voorstel zorgplan, opmaak en actualisatie meerjarenzorgplan Zorgafstemming: Het in de provincie bestaande aanbod op gebied van opvang, behandeling en begeleiding zo veel mogelijk in overeenstemming brengen met de vastgestelde behoeften inzake opvang, behandeling en begeleiding. Zorgplanning: De ontwikkeling van het zorgaanbod over meerdere jaren op kwalitatieve en kwantitatieve wijze beschrijven, met inbegrip van de budgettaire implicaties, met het oog op de toekomstige zorgvragen
30
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
2
2.1
DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW, TERUGBLIK OP 2012 UNIT DE KADE Persoonsvolgende convenanten Het systeem van persoonsvolgende convenanten deed volop zijn intrede in de werking. De gebruiker heeft daarbij recht op een budget dat gekoppeld is aan de zorgvorm waarvoor hij een PEC-ticket heeft . Hiermee kan hij dan op zoek gaan naar een voorziening die hem de gewenste en benodigde zorg of begeleiding kan en wil bieden. In 2012 werden er een aantal gebruikers met convenanten van onbepaalde duur opgevangen binnen de zorgvormen Tehuis Niet Werkenden – Bezigheid, Geïntegreerd wonen en beschermd wonen. In de nabije toekomst zullen we onze werking verder moeten afstemmen op deze nieuwe manier van financiering.
Verdere uitbouw ondersteuning gebruikers in relaties en seksualiteit Binnen De Kade werken we reeds enkele jaren met twee vormingsverantwoordelijken voor de vragen over relaties en seksualiteit die gasten hebben. Deze verantwoordelijken geven vorming aan kleine groepjes en ondersteunen individuele gebruikers. In 2012 breidden we deze ondersteuning verder uit naar 1 referentiepersoon per leefgroep/ dagcentrum. Middels een opleiding van het VMG werden begeleiders gevormd om noden en vragen van gebruikers ivm relaties en seksualiteit bespreekbaar te maken binnen de diverse begeleidende teams. Deze referentiepersonen vormen samen een intervisiegroep die minimaal 2 keer per jaar samenkomt om kennis en ervaringen te delen.
ZAM: Zorg Aan de Maas Na een lange aanloop periode werd het nieuwe gebouw aan de Thomasboslaan 40 in Maasmechelen in september in gebruik genomen. Zowel het dagcentrum De Giek als de ambulante werking Sherpa Maasmechelen kregen er onderdak. Tegelijkertijd met de ingebruikname werden er ook 14 nieuwe gasten opgevangen in het dagcentrum. Hiervan kwamen er 4 over vanuit het Dagcentrum De Graaf in Maaseik en werden er 10 nieuwe gasten verwelkomd. De site kreeg de naam ‘ZAM’ wat de afkorting is voor Zorg Aan de Maas. Er is op de site de mogelijkheid voorzien voor verdere uitbreiding in de vorm van een tehuis.
31
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Opstart nieuwe zorg Rechtstreeks Toegankelijke Hulp (RTH) In 2012 werd het concept van rechtstreeks toegankelijke hulp geïntroduceerd in onze sector. Dit betekent dat er binnen begeleid wonen een aantal cliënten kunnen worden begeleid, die geen PEC-ticket hebben. Wél moet er minimaal een vermoeden van handicap zijn. De begeleiding is laagdrempelig en is, na een opstartperiode, beperkt tot 1 keer per maand. Voor de komende jaren zal de overheid meer middelen hiervoor vrij maken. Hierdoor hoopt men de uitbreiding van de wachtlijsten te kunnen voorkomen.
Opleiding en vorming als motor voor verdere uitbouw van kwaliteitsvolle begeleiding Het afgelopen jaar werd er weer fors geïnvesteerd (in geld, tijd, energie,..) in opleiding en vorming voor de personeelsleden. Een aantal opleidingen worden jaarlijks herhaald: basisvorming agressie, PTVtechnieken, vorming verpleegkundige Ahandelingen, visie van de volwassenenwerking. Daarnaast ging de aandacht vooral naar de contextuele methodiek. Via de vormingen ‘contextueel denken en handelen’, ‘interculturele hulpverlening’ en ‘contextgericht werken’, werden diverse aspecten uitgediept en verankerd in de werking. Ook de visie en methodiek ‘sociaal-emotionele ontwikkeling’ werd geïntegreerd in de pedagogische aanpak van de gebruikers.
Voorbereiding Terengelen.net Ook de gasten willen mee zijn met de tijd en vragen naar het gebruik van computer door gasten zitten dan ook in stijgende lijn. Om de gasten te laten meesurfen op de informatiesnelweg startten we de voorbereiding voor een computernetwerk voor de gasten binnen de volwassenenwerking. In 2013 hopen we hiermee definitief van start te kunnen gaan.
Broers- en zussenwerking bestaat 25 jaar In 1986 werd de broers- en zussenwerking opgestart met als bedoeling activiteiten in familieverband te organiseren. Er veranderde veel in al die jaren maar de gasten en hun familie kijken nog steeds uit naar de jaarlijkse terugkerende evenementen: een kienavond, een wandeling, een dansnamiddag, een kerstfeest en een info-avond. Na 25 jaar voelt de broers- en zussenwerking zich meer dan volwassen en vonden ze het tijd voor een naamsverandering. Vanaf nu zullen ze als ‘Family Time’ initiatieven nemen ten voordele van onze gasten en hun familie.
Tot slot: dank u wel Jaar in jaar uit geven medewerkers van De Kade het beste van zichzelf om onze gasten te verzorgen, te begeleiden, verder te helpen in hun zoektocht naar een kwaliteitsvol leven, een dagbesteding aan te bieden, er voor te zorgen dat in hun huis alles technisch werkt en mooi onderhouden is,… Een oprecht ‘dank u wel’ voor zoveel inzet, energie en engagement ! Willy Wevers 18/02/2012
32
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
2.2
UNIT OPEN KANS Terwijl ‘Komen eten’ het tv-scherm innam, bleek 2012 Open Kans een breed smaken-palet te bieden:
Zoet Aankoop huis Passtraat 5: Het voorbije jaar konden we de ingebruikname realiseren van het huis Passtraat 5. In dit huis kreeg SherpaBree, onze ambulante dienst, een volwaardig onderkomen. Deze aankoop maakte het ook mogelijk dat onze therapeuten (eindelijk) wat ruimer kwamen te zitten. Dit betekent een verademing voor de gasten die bij hen therapie ontvangen. Tenslotte kan er hierdoor ook werk worden gemaakt van een aangename tuin voor onze dagcentrum-gasten. De zuurstof die we hierdoor krijgen zal zeker ook een veraangenaming blijken.
Volledige bezetting en een nieuwe zorgvorm: Ook in 2012 waren alle plaatsen in Open Kans bezet. In onze tehuizen waren alle ‘bedden’ ingenomen. Ons dagcentrum haalde een bezetting van 100,87%. Er werd bijkomend 1 gast opgenomen, Claudia. Gelukkig kon onze ambulante werking groeien doordat we binnen Begeleid Wonen ook een aanbod Rechtstreeks Toegankelijke Hulpverlening konden opstarten. Dit wil zeggen dat de zorgvrager niet eerst een ticket dient aan te vragen maar rechtstreeks naar Sherpa kan stappen. Via Sherpa-Bree werden op die manier 6 nieuwe cliënten opgestart. In totaal werden in 2012 een 125 personen met een handicap vanuit Open Kans ondersteund!
Loyale partners: Zoals steeds konden we ook in 2012 rekenen op enkele trouwe partners. Ons vrijwilligersaantal steeg tot tegen de 75 (!). Dit betekent dat er even veel vrijwilligers als professionelen rechtstreeks betrokken zijn bij onze werking. Ook vonden we opnieuw welwillende partners in de gemeentebesturen van Bree en Meeuwen-Gruitrode. Onze ‘vaste’ service-clubs Lions Breughel Bree en Rotary Bree-Bocholt waren opnieuw op post om onze werking te ondersteunen. En ondanks de crisis vonden ook enkele particulieren toch nog de mogelijkheid ons te steunen. Zo konden we bijvoorbeeld een mooi aantal hometrainers aankopen om iedereen fit te houden.
33
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Begeleid Werken gaat ‘officieel’: Een nieuwe regelgeving maakte het mogelijk en nodig om ons Begeleid Werken in een officieel kleedje te steken. Vele van onze gasten kunnen nu officieel elders gaan werken: in scholen, de bibliotheek, op een boerderij, bij de fietsenmaker, … Dit draagt ongetwijfeld bij aan hun integratie in de lokale gemeenschap en hun kwaliteit van leven.
Zuur Afscheid nemen: 2012 was echter geen jaar van alleen hoogtepunten. Zo moesten we definitief afscheid nemen van bewoonster Josee Clijsters en de Sherpa-cliënten Biri & Raymond. Hun overlijden betekende ook een zware dobber voor de betrokken begeleid(st)ers.
Gekruid Nogmaals afscheid nemen: Gemengde gevoelens waren er bij de pensionering van opnieuw 2 vaste krachten: begeleidster Fien en chauffeur Brigitte. Samen hebben ze een flink stuk meegelopen met Open Kans. Dankbaarheid en verdriet waren de emoties die met hun afscheid samen gingen.
Bitter Het wachten duurt veel te lang… Onze volledige bezetting maakt dat personen met een handicap die aan het wachten zijn op een plaats in onze voorziening lang moeten wachten. Erg lang. Zeker voor ons dagcentrum stelt dit ouders voor enorme problemen. Dit gebrek aan plaatsen geeft een erg bittere smaak aan de betrokkenen en aan ons als zorgaanbieder die deze mensen steeds weer moet teleurstellen met de boodschap ‘Er is momenteel geen plaats’...
Een pluim voor de bereiders van dit menu De werkdruk is hoog, de arbeidstevredenheid gelukkig ook! Bij de jaarlijkse personeelsbevraging bleek eens te meer dat de werkdruk binnen Open Kans als hoog wordt aangevoeld. Het kunnen inspelen op verschillende behoeften, het vinden van gepaste omgangsvormen en het bieden van zorg op maat in soms moeilijke omstandigheden vergt veel van personeelsleden. Toch blijkt de algemene tevredenheid binnen Open Kans gelukkig nóg hoger. De losse omgang met elkaar, de open en collegiale sfeer en het familiale karakter maken Open Kans een fijne plaats om te wonen én te werken. Dit maakt dat personeelsleden bereid zijn om een extrainspanning te leveren: vrijwillig bijspringen in een andere leefgroep die het moeilijk heeft met het bieden van palliatieve zorgen, zelf de handen uit de mouwen steken om het bureau te helpen verven, helpen bij activiteiten, … Open Kans was ook in 2012 een plek waar hard én mèt het hart werd gewerkt! 34
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Tot slot: op het menu in 2013
Open Kans bestaat 30 jaar en zal dit niet zomaar laten passeren… Tevredenheidsmetingen bij onze gasten en familieleden Misschien kunnen we eindelijk iets doen voor de wachtenden op een plaats in ons dagcentrum?
Steven Eerdekens directeur Open Kans
35
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
2.3
UNIT HET ROER
Plannen woningen Kloosterbeekstraat Het Roer zal in het kader van de VIPA-buffer 2009 2 woningen realiseren. De eerste woning voorziet 10 plaatsen binnen het stelsel tehuis niet werkenden nursing. Aansluitend hieraan zal er een tweede woning van 8 plaatsen voorzien worden waarbij 4 plaatsen voor personen met een handicap en bijkomende gedrags en/of psychiatrische problemen. De overige 4 plaatsen worden voorzien in het kader van mogelijke uitbreidingen, convenanten. In 2012 is er hard gewerkt om de ontwerpen van beide woningen uit te tekenen, maximaal rekening houdend met de noden van de doelgroep. Hiervoor zijn er samen met de architecten tal van werkbezoeken afgelegd, is er expertise opgebouwd vanuit studiedagen, lectuur, ervaringsdeskundigen,… Voor beide woningen is er gekozen om alles gelijkvloers te bouwen, zodat de toegankelijkheid en de veiligheid maximaal is. Er wordt tevens rekening gehouden met het comfort van de gebruikers met een zware zorgvraag: aangepaste bedden, aangepast sanitair, ruimtes aangepast aan rolstoelgebruikers,… De woningen zijn met een aantal gezamenlijke ruimtes zoals kiné-, snoezel-, en activiteitenruimte met elkaar verbonden. Beide woningen zijn voorzien van een zeer ruim overdekt terras. Het dossier is einde 2012 ingediend bij VIPA. Wij hopen dat we in het voorjaar van 2013 kunnen starten met de bouwwerken.
Plannen nieuwbouw Ons Kind Op het perceel in de Borggravevijverstraat zal er een nieuwbouw voor de buitenschoolse opvang “Ons Kind” gerealiseerd worden. Bij de opmaak van deze plannen is er gekozen voor een polyvalente ruimte, een aparte eetzaal, een aantal specifieke ruimtes voor crea en huiswerk. Er wordt tevens een puberhoek voorzien. Het aanbrengen van structuur is cruciaal in deze werking. In dit kader is er een dagbordenruimte van waaruit het daggebeuren steeds start. De buitenruimte zal volledig omheind worden. Er zal voldoende fietsruimte voorzien worden. Ook met deze werken hopen we in de loop van 2013 te kunnen starten.
Integratie binnen Runkst Ondertussen is onze voorziening reeds 13 jaar gelokaliseerd in Runkst. We moeten toegeven dat integratie binnen deze gemeenschap geen eenvoudige opdracht is. Toch zijn we in 2012 erin geslaagd om met een aantal verenigingen aansluiting te vinden. Via de wijkwerkster van Runkst zijn er verschillende projecten uitgewerkt om bewoners van Runkst korter bij elkaar te brengen. Een eerste project was een kunstwandeling doorheen Runkst.
36
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Het Roer was één van de stopplaatsen, waardoor deelnemers de mogelijkheid kregen om kennis te maken met onze werking en onze gebruikers. Vanuit deze organisatie is er tevens een kerstmarkt georganiseerd, waarbij wij met het Roer de kans kregen om de kunstwerkjes van onze gebruikers tentoon te stellen. Ook werd de organisatie Femma( vroegere KAV) in contact gebracht met Het Roer. In het kader van een wildbreiactie met als slogan “Kleur je gemeente vrouw” kwamen vrouwen van Femma en Ziekenzorg 2 maal per week breien samen met onze dames van Het Roer. Het resultaat waren mooi versierde bomen, brievenbus en poort. Vanuit dit initiatief zal mogelijks nog een permanent breiclubje worden opgericht. Gezien het feit dat wij de laatste jaren zeer veel nieuwe buren hebben gekregen aan de site van de Kramerslaan, worden deze mensen ook systematisch betrokken bij de plaatselijke activiteiten waaronder de restaurantdagen. Op deze manier krijgt het Roer toch een waardevolle plaats binnen de gemeenschap van Runkst.
Reorganisatie dagcentrum We mogen stellen dat het dagcentrum met dagelijks een 65-tal gebruikers, een groot dagcentrum is. De groei van deze afdeling vraagt dan ook op organisatorisch vlak regelmatig bijsturing. Vanuit de insteek om te werken naar meer continuïteit, nog meer kwaliteit en zorg op maat, hebben we het proces tot verbetering aangegaan met begeleiders. Door middel van regelmatig te vergaderen en te brainstormen, door externe expertise te raadplegen, werkbezoeken aan andere voorzieningen te organiseren, hebben we na 2 jaar hard werken een mooi resultaat behaald. Vanuit interesses van gebruikers is er een nieuwe groepsindeling gemaakt. Naast 2 atelierdagen, zullen de andere weekdagen in groep ingevuld worden. Hierdoor zal de organisatie en structuur voor gebruikers duidelijker worden. Tevens kan er dan optimaal gewerkt worden aan een goeie groepsgeest. Op 2 januari 2013 zijn gebruikers en begeleiders met veel moed aan de slag gegaan in deze nieuwe werking.
Geautomatiseerde distributie van medicatie De beperkte personele middelen die we als voorziening hebben, proberen we zo efficiënt mogelijk in te zetten. De zorg van de gebruikers staat hierbij centraal. Automatisering en informatisering kunnen dus zeer dankbare middelen zijn om ruimte vrij te maken voor die dagdagelijkse zorg. Vandaar dat wij ook gekozen hebben voor een geautomatiseerde distributie van de medicatie van de bewoners. Hiervoor is er een samenwerking opgezet met de mutualiteit en een plaatselijke apotheker. Concreet betekent dit dat een geneesmiddelenrobot de medicatie per gebruiker en per toedieningsmoment samenstelt. Naast het feit dat we hierdoor begeleidingsuren kunnen recupereren, geeft dit ook het voordeel dat er een veel kleinere foutenmarge is, er minder schakels zijn in de distributie en er minder restmedicatie is.
37
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Kwaliteitshandboek Ons Kind De werking van Ons Kind wordt via de Stad Hasselt door Kind en Gezin erkend. Ook in deze sector is er een kwaliteitsdecreet van kracht. Vermits Ons Kind als afdeling fungeert onder de koepel van Het Roer drong een afstemming van het kwaliteitshandboek van het dienstencentrum en dat van de Stad Hasselt zich op. Met niet aflatende ijver hebben medewerkers van Ons Kind in 2012 deze oefening gemaakt. Op deze manier werken we verder aan een kwaliteitsvolle zorg voor deze doelgroep.
Afsprakenmap volwassenwerking Ook verdere afstemming tussen de 3 units van de volwassenwerking is een proces dat in 2012 werd verder gezet. Als organisatie zijn er tal van afspraken die doorheen de jaren worden gemaakt. Een werkgroep heeft zich dan ook 2 jaar met veel toewijding hierop toegespitst. Dit verliep niet altijd even vlot. De hoeveelheid aan afspraken samen met de verscheidenheid van interpretaties maakte dat er sommige “heilige huisjes” moesten sneuvelen. Toch is deze groep erin geslaagd om een overzicht te maken van afspraken zowel t.a.v. gebruikers alsook afspraken t.a.v. personeel. Deze afsprakenmap is raadpleegbaar voor iedereen via de interne website. In 2013 zal er verder gewerkt worden aan afspraken betreffende de arbeidstijd.
Tot slot: Bij het afsluiten van een jaar is een dankwoord zeker op zijn plaats. Ook in 2012 hebben jullie als medewerker weer het beste van jezelf gegeven. In naam van alle gebruikers wil ik jullie hiervoor dan ook van harte danken. Heidi Marchal Directeur Het Roer
38
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
2.4
UNIT SIEMKENSHEUVEL
Professionele zorg-op-maat Het ondersteunen, aansturen en pedagogisch begeleiden in groepsverband van kinderen en jongeren die in combinatie met hun verstandelijke beperking vaak ernstige gedragsstoornissen vertonen (psychiatrische en randpsychiatrische problematieken, autismespectrumstoornissen, reactieve hechtingsstoornissen, oppositioneelopstandig gedrag, MCDD, enz) stelt onze medewerkers iedere dag opnieuw voor een enorme uitdaging: - een pedagogisch-therapeutisch hulpverleningsaanbod uitwerken en toepassen op maat van ieder kind -een intense samenwerking met de kinderpsychiatrische ziekenhuizen onderhouden, waarbij er een continue opvolging en een intens overleg omtrent elk kind dient georganiseerd te worden -het intensief samenwerken met Jeugdrechtbanken en Comité’s Bijzondere Jeugdzorg om de problematische opvoedingssituaties waarin de jongeren verkeren proberen te stroomlijnen -iedere dag opnieuw op een creatieve wijze zoeken naar mogelijkheden om het samenleven van 10 kinderen en jongeren leefbaar te maken en te houden -de organisatie van de vele huishoudelijke taken -de administratieve verplichtingen ivm dossiervorming en verslaggeving nauwgezet nakomen - het volgen van opleidingen en bijscholing -enz. enz. Er iedere dag opnieuw naar streven om “de kwaliteit van leven” van de kinderen en jongeren te optimaliseren is een intense opdracht die onze medewerkers dag in dag uit met vallen en opstaan proberen waar te maken: iedere dag opnieuw met een propere lei nieuwe kansen geven aan gekwetste kinderen en jongeren is geen vanzelfsprekendheid en verdient veel waardering. Het bewaken van het evenwicht tussen de draagkracht en de draaglast van de begeleiders zal in 2013 een belangrijke uitdaging blijven voor het beleid.
Reconversie semi-internaat schoolgaanden naar semi-internaat nietschoolgaanden: de geboorte van de Vlindertuin! Vorig jaar vermeldde ik in het jaarverslag dat de wachtlijst voor ons semi-internaatniet-schoolgaanden bleef groeien en dat we hoopten op één of andere manier toch een oplossing te vinden om ook aan deze schrijnende hulpvragen tegemoet te kunnen komen. 39
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Ondertussen is de kogel door de kerk: 5 plaatsen van ons semi-internaat schoolgaanden werden gereconverteerd naar 5 plaatsen semi-internaat nietschoolgaanden. Het semi-internaat schoolgaanden werd met één leefgroep afgebouwd en de Vlindertuin, een vierde leefgroep voor ons semi-internaat nietschoolgaanden, werd in september 2012 opgestart, weliswaar in een tijdelijke accommodatie, nl. in één van de leefgroepen van ons internaat. De begeleiding is ondertussen zeer tevreden iedere dag vijf nieuwe kindjes te mogen verwelkomen. En een nieuw project , de nieuwbouw voor de Vlindertuin, staat reeds in de startblokken! Van dynamiek gesproken!
De sector VAPH in beweging… Vorig jaar schreef ik in het jaarverslag: “De beleidsnota “Perspectief 2020” van Minister Vandeurzen is de aanzet voor een nieuw ondersteuningsbeleid voor personen met een handicap.” Dit nieuwe ondersteuningsbeleid krijgt langzaam maar zeker vorm: de hertekening van de zorgregie in functie van een vraaggestuurde organisatie van het aanbod, het werken met persoonsvolgende financiering/convenanten, het stroomlijnen van de overgang tussen de minderjarigen- en de volwassenenwerking, het uitbouwen van de intersectorale samenwerking, … zijn maar enkele elementen uit dit plan, die langzaam maar zeker op kruissnelheid beginnen te komen. Evenzovele uitdagingen waar we het voorbije jaar, maar ook de komende jaren, graag mee onze schouders zullen onderzetten.
Mfc…multifunctionele centra In het kader van het projectplan zorgvernieuwing van het VAPH wordt aan alle voorzieningen voor minderjarigen gevraagd zich de komende jaren om te vormen tot een multifunctioneel centrum, dit in het licht van de doelstelling het ondersteuningsaanbod zo optimaal mogelijk te laten aansluiten bij de hulpvraag van de gebruikers. Concreet komt dit er op neer dat we als voorziening in de nabije toekomst een zeer flexibel hulpverleningsaanbod zullen doen, dat meer nog dan nu het geval is, in overleg met de gebruiker zal worden uitgetekend. In 2012 waren er in elke provincie twee voorzieningen die experimenteel met dit concept aan de slag zijn gegaan. We hopen uit hun ervaringen veel te kunnen leren om op korte termijn zelf de uitdaging van de ombouw van een internaat/semi-internaat tot een mfc aan te gaan!
Integrale jeugdhulp Het proces van de hertekening van de jeugdhulpverlening tot een “integrale jeugdhulp” komt langzaam maar zeker op kruissnelheid. De voorbereidende werken voor de nieuwe modulering van het hulpverleningsaanbod en voor de opstart van de intersectorale toegangspoort draaien op volle toeren. De regionale stuurgroepen integrale jeugdhulp bereiden de opstart van een “intersectoraal regionaal overleg” voor. De provincie Oost-Vlaanderen wordt de pilootregio waar het volledige concept van de vernieuwde integrale jeugdhulp zal worden uitgetest en aan de vuurdoop onderworpen. De provincie Limburg, die de rol van mentor kreeg toegewezen, zal van op de eerste rij de ontwikkelingen kunnen opvolgen. 40
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Ook wij als voorziening zullen deze ontwikkelingen nauwgezet opvolgen en waar mogelijk ook ons steentje bijdragen. De uitdagingen die in dit kader de komende jaren op ons afkomen, zijn niet gering. Toch nemen we ze met plezier op, indien ze er toe bijdragen dat de hulpverlening aan kinderen en jongeren hierdoor verder kan geoptimaliseerd worden.
Dank aan onze Peter: de Verdedigings- en Steungroep van de Vliegbasis van Kleine Brogel ! Net als de voorbije jaren was dankzij onze Peter 2012 op het vlak van ontspanningsactiviteiten een topjaar voor onze kinderen en jongeren. Voor elke afdeling werd er een prachtige activiteit georganiseerd op maat van de jongeren en bijkomend kregen ze, als neusje van de zalm, een heleboel mooie geschenken, die ze zelf hebben mogen uitkiezen. De pret kon niet op! Daarom: héél veel dank aan de Verdedigings- en Steungroep van de 10de Tactische wing van “The Belgian Airforce” voor dit schitterende engagement !
Een woord van dank! Tot slot, traditiegetrouw, een oprecht woord van dank aan alle medewerkers van de unit Siemkensheuvel. Ik weet dat deze mensen iedere dag opnieuw het beste van zichzelf geven om “nieuwe kansen te geven” aan gekwetste kinderen en jongeren. Graag wil ik hen hier heel hartelijk voor danken en ook de wens uitspreken dat ze ook in de toekomst de kracht en het enthousiasme mogen blijven vinden om in hun job “een weg te vinden of er één te maken”! Rita Roosen Directeur Siemkensheuvel
41
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3
GEBRUIKERSGEGEVENS 3.1
PERCENTAGE GEBRUIKERS VOLGENS OPVANGVORM EN LEEFTIJD OP 31/12/2012
42
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.2
GEMIDDELDE BEZETTING T.A.V. DE ERKENNING IN %
Gemiddelde bezetting
Semi-internaat
Internaat
100 %
99,91 %
Periode 01/2012 t/m 12/2012
Gemiddelde bezetting
Dagcentrum
Tehuis nietwerkenden
Tehuis werkenden
Begeleid Wonen
Beschermd Wonen
Dienst inclusieve ondersteuning
Geïntegreerd Wonen
01/2012 t/m 07/2012
01/2012 t/m 12/2012
01/2012 t/m 12/2012
01/2012 t/m 12/2012
99,23 %
01/2012 t/m 12/2012
01/2012 t/m 12/2012
100 %
01/2012 t/m 12/2012
100 %
100%
100 %
100 %
100 %
08/2012 t/m 12/2012 98,08 %
43
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.3
HERKOMST GEBRUIKERS
7 gebruikers zijn afkomstig van een provincie buiten Limburg.
44
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.4
PROCENTUEEL AANDEEL VAN DE HOOFDHANDICAP T.O.V. DE GEHELE POPULATIE OP 31/12/2011
AUT internaat semi-internaat dagcentrum tehuis werkenden tehuis niet-werkenden beschermd wonen begeleid wonen dienst inclusieve ondersteuning geïntegreerd wonen Eindtotaal
Opmerking:
MOA 4
7
MOB
GS
KG 59 27 5 1 4
10 1
4 1
LM
1
1
MM 20 10 13 14 17 9 72
EM 17 15 69 3 66 4 8 3
1 5 54 25
1 7 4 16 1 97 156 185 85 1,27% 0,73% 2,90% 0,18% 17,60% 28,31% 33,58% 15,43%
Eindtotaal 97 18,22% 71 13,57% 142 24,72% 18 3,35% 112 20,63% 13 2,60% 93 15,99% 4 0,74% 1 0,19% 551 100,00% 100,00%
Het eindtotaal kan hoger zijn dan het getal in de erkenning. Dat komt door het deeltijds gebruik door meerdere personen van dezelfde opvangvorm.
Gebruikte afkortingen: Aut = autismespectrum stoornissen Em = ernstig mentaal Gs = gehoor- spraakgestoord Kg = karaktergestoord Lm = licht mentaal Mm = matig mentaal Moa = motorisch A Mob= motorisch B
45
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.5
GEBRUIKERS DIE DE INSTELLING VERLIETEN
SEMI INT DC TNW TW BS BW DIO GEW Aantal 1. Reden a. Initiatief bij de instelling - einde schoolloopbaan - probleemsituatie opgelost - meer aangepaste instelling vereist - andere b. Initiatief bij de ouders - familie - klachten - financiële redenen - praktische redenen - andere c. Initiatief bij de gebruiker d. Overlijden van de gebruiker e. Andere
2. Woonvorm na vertrek - Ouders/pleegouders - andere instelling - psychiatrie - begeleid wonen/beschermd wonen - zelfstandig wonen - andere opvangvorm binnen de instelling - andere
3. Daginvulling na vertrek - gewoon onderwijs - buitengewoon onderwijs - gewone werkvorm - dagcentrum - werkloos - beschutte werkvorm - internaat niet-schoolgaanden - geen
10
12
4
1 3
2
2
1
4
1
1
1
1
3
3
5 2 2
6 1
1
2 1 1
7 2
1 1 2 1
1
9
1 10
1 1
1
1
1
46
1
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.6
GEMIDDELDE VERBLIJFSDUUR IN JAREN VAN DE AANWEZIGE GEBRUIKERS
3.7
DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW: EEN ORGANISATIE IN BEWEGING Opmerking: de sterke stijging van het aantal gebruikers in 2008 in het dagcentrum en tehuis nietwerkenden is het gevolg van de fusie van Het Roer en Dienstencentrum Ter Engelen vanaf dat jaar.
47
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.8
WACHTLIJST EN ZORGREGIE De wachtlijst voor opvang van personen met een handicap blijft een heikel punt in Vlaanderen. Uit het zorgregierapport van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (situatie 30/06/2012) blijkt dat 18 478 personen een dringende zorgvraag hebben. Er is zeer duidelijk een toenemende vraag. Hier zijn echter ook andere redenen voor. Een betere zorgregie leidt tot betere registratie. Iedereen die wenst in te stromen, dient zich ook te registreren. Dat was vroeger niet het geval. Voor Dienstencentrum Ter Engelen staan er 346 personen op de wachtlijst die in 481 totaal zorgvragen hebben. In 2012 organiseerde Dienstencentrum Ter Engelen een informatieavond over zorgregie voor meer dan 200 geïnteresseerden. Evy Vangeneugden, coördinator zorgregie Limburg, kon moeilijke materie toch begrijpelijk voorstellen.
48
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
3.9
ASSIST ASSIST is een nieuwe dienst die zich richt zich tot personen met een handicap die beschikken over een Persoonlijk Assistentie Budget (PAB). Het PAB geeft de persoon met een handicap de mogelijkheid om ondersteuning in te kopen. Dit zorgt voor extra zelfstandigheid. Tegelijkertijd komt hier heel wat papierwerk aan te pas. ASSIST biedt praktische hulp en ondersteuning om een PAB mogelijk te maken. Door de opstart in 2012 staat Assist aan het begin van een niet zo eenvoudige weg. De werking van deze dienst wijkt af van wat gebruikelijk was in Dienstencentrum Ter Engelen. ASSIST werkt strikt vraaggestuurd en dat is een nieuw gegeven. Ook voor onze eigen medewerkers is dit nieuw. Elk opgestart dossier vraagt opvolging op diverse gebieden. Door de complexheid van dossiers is er veel overleg nodig met verschillende diensten. In 2012 werden er 5 personen met een PAB in begeleiding bij Assist. Assist was werkgever voor 7 begeleiders. De ondersteuningsvragen variëren van verzorgend werk tot psychosociale ondersteuning, vrijetijdsbesteding, budgetbeheer, administratie, … . Daarnaast werkt Assist ook mee aan belangrijke maar experimentele nevenprojecten. Het Blue Call Phoneproject is daar een voorbeeld van. De Blue Call Phone is een aangepaste smartphone voor mensen met een (mentale) beperking. Met de telefoon kunnen ze gemakkelijk duidelijk maken aan mensen dat ze hulp nodig hebben. De telefoon bevat ook een agenda met alarm, een eenvoudig telefoonboek met foto’s en een locatiebepaling.
.
49
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
4
PERSONEELSGEGEVENS 4.1
PERSONEELSBESTAND OP 31/12/2012 De onderstaande cijfers hebben enkel betrekking op titularissen. Vervangers van titularissen zijn hierbij niet opgenomen. Het personeelsbestand voor het Dienstencentrum Ter Engelen vzw bevat 293,74 fulltimeequivalenten. In absolute cijfers betekent dit dat er 400 personeelsleden werkzaam zijn. 287 medewerkers werken deeltijds, 113 voltijds. Er werken 326 vrouwen en 74 mannen.
Aantal personeelsleden per unit en geslacht
Aantal personeelsleden volgens functie en geslacht
50
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Aantal personeelsleden volgens leeftijdscategorie
Aantal personeelsleden per unit en per leeftijdscategorie
51
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
4.2
GEPRESTEERDE UREN VERSUS AFWEZIGHEDEN IN PROCENTEN TAV EFFECTIEVE TEWERKSTELLING
Totaal Prestaties Ziekte R38 CV2 en VAP Bevallingsrust en Thematisch verlof Tijdskrediet Overige (staking, educatief verlof, syndicaal verlof, enz.)
uren 510.194 25.749 26.013 21.153 29.801 36.259
2010 uren 78,23% 517644 3,95% 37831 3,99% 26565 3,24% 22712 4,57% 22271 5,56% 40329
2.978 0,46% 652.146 100,00%
52
2011 uren 77,37% 536.089 5,65% 36.492 3,97% 27.539 3,39% 24.981 3,33% 20.456 6,03% 36.175
1705 0,25% 669.057 100,00%
2012 78,46% 5,34% 4,03% 3,66% 2,99% 5,29%
1.517 0,22% 683.248 100,00%
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
4.3
WOONPLAATS PERSONEEL
Opmerking:
5 personeelsleden van Dienstencentrum Ter Engelen vzw wonen buiten Limburg.
53
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
4.4
PERSONEELSEVOLUTIE DOOR DE JAREN HEEN Uitgedrukt in fulltime-equivalenten:
Opmerking: Het Roer werd in 2008 een unit van Dienstencentrum Ter Engelen. Dit verklaart dat er vanaf 2008 slechts één staaf in de diagram voorkomt.
4.5
VRIJWILLIGERS In de loop der jaren is er enige spraakverwarring ontstaan over het begrip “vrijwilligers”. Voor alle duidelijkheid: het betreft hier mensen die op vrijwillige en onbezoldigde basis en op afgesproken tijdstippen een gedeelte van hun vrije tijd investeren in mensen met een handicap. Studenten in opleiding worden in dit jaarverslag als “stagiairs” opgenomen. Voor het Dienstencentrum Ter Engelen vzw waren er 192 vrijwilligers. Het aantal vrijwilligers stijgt gestaag. Dat komt door een doordachte vrijwilligerswerking. Onder leiding van een vrijwilligerscoördinator heeft een werkgroep een aantal afspraken geformuleerd en gerealiseerd. Zo wordt er bijvoorbeeld tussen de organisatie en de vrijwilliger een vrijwilligersovereenkomst gesloten. 54
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
STAGIAIRS
4.6
Stagiairs volgen een opleiding in een onderwijsinstelling. Een belangrijk gedeelte van hun opleiding bestaat uit praktijkuren. Zij kunnen op die manier ervaring opdoen op de werkvloer. Dienstencentrum Ter Engelen vzw biedt stagemogelijkheden aan studenten uit de volgende scholen en studierichtingen: VSPW Hasselt (Vormingsleergang voor Sociaal en Pedagogisch werk) is een centrum voor volwassenenonderwijs. De school staat buiten het klassieke (dag-)onderwijs en men richt zich op een breed volwassen publiek. Opleiding: Graduaat orthopedagogie (hoger onderwijs): dit is een basisopleiding voor volwassenen om als opvoeder of begeleider optimaal te kunnen functioneren in opvoedings- en bijzondere opvoedingssituaties. Jeugd en gehandicaptenzorg (secundair onderwijs): de opleiding is erop gericht kennis, vaardigheden en attitudes bij te brengen die noodzakelijk zijn voor de (ortho)pedagogische hulpverlening.
Centrum voor volwassenonderwijs CVO-STEP Hasselt is een onderwijsinstelling voor sociale promotie. Opleiding: Graduaat orthopedagogie (hoger onderwijs). De opleiding leidt tot een diploma “gespecialiseerd opvoeder-begeleider”.
KHLIM (Katholieke Hoge School Limburg) is een hogeschool die professioneel gerichte bacheloropleidingen organiseert. Opleiding: Bachelor in de orthopedagogie (hoger onderwijs). In de opleiding staat de (ortho)pedagogische kwaliteit en de ontwikkeling van je persoonlijkheid centraal.
KUL (Katholieke Universiteit Leuven) is een universiteit die voortbouwend op een traditie wetenschappelijk onderwijs biedt. Vanaf 2004-2005 zijn de opleidingen omgezet in een bachelor-masterstructuur. Opleiding: Master in de pedagogische wetenschappen. De hoofddoelstelling van de opleiding is de student een verdiepende kennis te bieden in één of meerdere deeldomeinen van de pedagogische wetenschap.
KH Leuven (Katholieke Hogeschool Leuven) is een hogeschool die professioneel gerichte bacheloropleidingen organiseert. Opleiding: Bachelor in sociaal werk. Sociaal werkers spelen op het grensgebied tussen mens en samenleving een uiterst belangrijke rol. Van hen wordt een grote deskundigheid verwacht en een stevige sociale bewogenheid.
HIK (Hoger Instituut der Kempen Geel). De Katholieke Hogeschool Kempen is een multisectorale instelling. Zij biedt zowel industriële, technisch-technologische, wetenschappelijke, paramedische als menswetenschappelijke opleidingen aan. Opleiding: Bachelor in het sociaal werk. De opleiding tot Maatschappelijk Assistent is een driejarige opleiding. Het eerste jaar biedt een gemeenschappelijke basisopleiding Sociaal Werk. Het tweede jaar is ook gemeenschappelijk met keuzemogelijkheden d.m.v. seminaries en werkcolleges, optievakken, keuzevakken en stage. In het derde jaar kies je tussen vier afstudeerrichtingen, elk met een eigen accent.
55
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
4.7
PHL (Provinciale Hogeschool Limburg). Biedt professionele en academische bacheloropleidingen. Opleiding: o Bachelor kinesitherapie o Bachelor ergotherapie
WICO Overpelt campus Mater Dei is een school die secundair onderwijs organiseert. Opleiding: o Jeugd en gehandicaptenzorg in een 3de graad TSO.
Sint-Augustinus Bree is een school die secundair onderwijs organiseert. Opleiding: Sociale en technische wetenschappen in een 3de graad TSO. Dit is een theoretisch-technische studierichting. Ze bereidt op de eerste plaats voor op professionele bacheloropleidingen in de hogeschool.
Heilig Graf Kinrooi is een school die secundair onderwijs organiseert. Opleiding: Gezondheids- en welzijnswetenschappen in een 3de graad TSO. Deze studierichting richt zich op de studie en de omgang met de mens als totale persoon, in al zijn aspecten: fysiek, sociaal en spiritueel. Het uitgangspunt is de gezonde mens. De doelgroep is dus veel ruimer dan de zorgbehoevende mens of bepaalde groepen zorgvragers (bejaarden, kinderen). Sociale en technische wetenschappen in een 3de graad TSO. De opleiding richt zich tot de mens als sociaal wezen in gezin en samenleving.
Maria Koningin Lanklaar is een school die secundair onderwijs organiseert. Opleiding: Jeugd- en gehandicaptenzorg: het doel van deze studierichting is een opleiding tot A2-opvoed(st)er bij kinderen, jongeren, volwassenen en bejaarden met een handicap. Sociale en technische wetenschappen: er wordt aandacht besteed aan maatschappelijke vorming, sociale vorming en toegepaste wetenschappelijke vorming.
WERKERVARINGSPROMOTOR Dienstencentrum Ter Engelen heeft een erkenning van de Vlaamse Gemeenschap als werkervaringspromotor tot 01/01/2013. Er werden 3 voltijdse equivalente doelgroepwerknemers toegekend voor het uitvoeren van een werkervaringsmodule gedurende minimaal 6 en maximaal 12 maanden. In 2012 maakten 13 mensen gebruik van deze opleiding.
56
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
4.8
VORMING, TRAINING EN OPLEIDING (VTO) Dienstencentrum Ter Engelen vzw hecht veel belang aan een permanente vorming van haar medewerkers. Ook dit jaar werd in de verschillende afdelingen van VZW Dienstencentrum Ter Engelen een VTO-plan opgemaakt voor de vaste medewerkers, in functie van de vereiste competenties om blijvend een antwoord te bieden aan de steeds evoluerende zorgvraag van onze gebruikers. In 2012 werden ± 416 opleidingen gevolgd. Sommige personen volgden meerdere opleidingen. Dit resulteerde in een totaal van 2215 uren ( 277 dagen van 8 uur). T.o.v. vorig jaar volgden 70 personen minder een opleiding, maar in totaal werden wel bijna 200 uren meer gevolgd. Toch blijven het merendeel (93 %) van deze opleidingen dagopleidingen van 8 uur of minder. 70 % waren interne vormingen, 30 % externe. 92% van de gevolgde opleidingen worden bedacht met de beoordeling “goed” tot “zeer goed” 16 stagiairs namen tijdens hun stageperiode binnen Dienstencentrum Ter Engelen deel aan 29 interne opleidingen van minder dan 8 uren.
Daarnaast is er twee keer per jaar een introductiedag voor nieuwe medewerkers, waaraan in totaal ± 30 medewerkers deelnamen. Tenslotte zijn er nog de beknopte vormingsmomenten, die worden gegeven door eigen medewerkers, (bv. uitleg van de noodprocedures bij brand, uitleg over nieuwe computerprogramma’s, gebruik van bepaalde hulpmiddelen, opfrissing,…). Dit resulteert samen nog eens in ± 300 à 350 uren.
57
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
5
KWALITEIT KWALITEIT IN DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN Kwaliteitshandboek VAPH De naweeën van het uitvoeringsbesluit van 04/02/2011 omtrent de “De algemene erkenningsvoorwaarden en kwaliteitszorg van voorzieningen voor opvang, behandeling en begeleiding van personen met een handicap” bezorgde ons in 2012 toch nog behoorlijk wat werk: procedures aanpassen, kleine wijzigingen doorvoeren, de nieuwe structuur van het kwaliteitshandboek eigen maken. We hebben echter steeds voor ogen gehouden dat dit voor de uitvoerder van de procedures minimale werkbelasting tot gevolg mag hebben. Onaangekondigde inspectie Op 24/02/2012 maakten we ook kennis met de eerste “onaangekondigde” inspectie door de Vlaamse Zorginspectie. Niettegenstaande de beladenheid van de term moesten we achteraf vaststellen dat deze inspectie op een andere manier de kwaliteit van zorg evalueert, peilt naar de kwaliteit van leven die we onze gebruikers aanbieden. Zo kwamen volgende items aan bod: voeding, veiligheid en gezondheid, personeel, infrastructuur, daginvulling, privacy, vrijheidsbeperkende maatregelen. Rode draad doorheen dit alles was “zelfbepaling”: in welke mate kan/mag de gebruiker keuzes maken en in welke mate wordt hem dit geleerd? Dit op diverse vlakken, zoals bv. inspraak bij de individuele dienstverleningsovereenkomst, de voeding, de dagbesteding, begeleiders, financiën, allerlei elementen uit het dagelijks leven, … We konden ons vinden in de aandachtspunten (menu uithangen, visie rond privacy naar de praktijk toe expliciteren voor nieuwe personeelsleden en stagiairs, alle controlemomenten tijdens afzondering registreren) en de positieve punten tot besluit (gezellige voorziening, betrokken personeel, activiteiten naar ieders niveau en voorkeuren, sterk uitgewerkt en nauwkeurig bijgehouden elektronisch dossier) gaven ons weer even vleugels. Kwaliteit van bestaan We merkten dat tijdens de onaangekondigde inspectie heel veel elementen bij begeleiders een uiting ontlokten van “daar gaat het om, dat is de kern van kwaliteit: het zich goed voelen van onze gasten!”. In de toekomst willen we binnen Dienstencentrum Ter Engelen uitgaan van de vraag “Wat is voor een gebruiker een kwaliteitsvol leven, en op welke manier bewerkstelligen we dit op diverse niveaus van de organisatie?” Daartoe hebben we in de tweede helft van 2012 reeds enkele stappen gezet uitbreiding van de stuurgroep kwaliteit met vier leden van de pedagogische dienst twee vormingsmomenten met uiteenzettingen door Bea Maes (KUL) en Jos Van Loon (Stichting Arduin) omtrent kwaliteit van leven en uitwerking binnen een organisatie Bedoeling is dat we op die manier het kwaliteitssysteem van Dienstencentrum Ter Engelen verder uitwerken. Het gaat uit van kwaliteit van bestaan, integreert de vereisten inzake kwaliteitszorg, gesteld door het VAPH en zal een leidraad zijn bij de zelfevaluatie en de uitbouw van het beleidsplan voor Dienstencentrum Ter Engelen. Een meerjarenplan voor 2013 en volgende ….
58
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
6
DIENSTENCENTRUM TER ENGELEN VZW IN DE LOKALE GEMEENSCHAP 6.1
GESPONSORDE PROJECTEN Dienstencentrum Ter Engelen verkent actief het aanbod van sponsoring en subsidiëring. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) subsidieert de ambulante diensten en de residentiële en semi-residentiële voorzieningen (zoals Dienstencentrum Ter Engelen) voor de begeleiding en opvang van de personen met een handicap. Daarmee worden de werkingskosten van de voorzieningen betaald. Deze subsidie volstaat echter niet om de totale kosten van de organisatie te dekken. Een zware kost zijn bijvoorbeeld de gebouwen en de infrastructuur. Bovendien is Dienstencentrum Ter Engelen vzw om een aantal redenen verplicht om te investeren in nieuwbouw. De noden van onze kinderen en volwassenen wijzigen. Denk maar aan de toename van het zorgaanbod bij ouder wordende volwassenen en de daarmee gepaard gaande kostenverhoging. Gelukkig staan daar (naast het Vlaams Agentschap) een aantal inkomsten tegenover. De provincie Limburg en de nationale Loterij zijn in deze belangrijke partners. Ook de gemeenten waar onze initiatieven gevestigd zijn, zorgen voor belangrijke bijdragen. Daarnaast probeert Dienstencentrum Ter Engelen vzw goede contacten te onderhouden met diverse serviceclubs die geregeld een concreet project ter harte nemen. Ook erg concreet en “to the point” is de steun die de voorziening zoekt en ontvangt van organisaties zoals Proximus Foundation, Cera of Een Hart voor Limburg. Tenslotte worden er extra inkomsten gewonnen uit grote fundraisingevenementen zoals de Siemkensheuvelfeesten en een grootse 30+fuif.
6.2
COMMUNICATIE Dienstencentrum Ter Engelen is actief bezig met communicatie. Naar de normen van de welzijnswereld was de organisatie er bijvoorbeeld vroeg bij met een eigen website (2002). Toch is die website maar een (belangrijk) onderdeel van een groter geheel. Een overzicht van de huidige publicaties:
Digitaal o o
o
De externe website: www.terengelen.be kreeg einde 2008 een compleet nieuw gezicht met een vlotte navigatiestructuur. De interne website: de interne website Ter Engelen Intern is enkel voor de medewerkers toegankelijk. Tot 2009 was dit een verzamelpunt van documenten die met kwaliteit en preventie te maken hebben. In 2010 werd deze site grondig aangepakt met veel nieuwe en erg praktische toepassingen. Ter Engelen Intern is geëvolueerd naar een platform waar onze medewerkers op de hoogte worden gehouden van de meest recente nieuwtjes over Ter Engelen. Via ‘Zorg on Line’ kan men gebruik maken van een aantal zeer praktische toepassingen zoals het opvolgen van verslagen, het bestellen van medicatie of het bestellen van maaltijden. Via ‘Pronet’ kunnen de medewerkers zelf hun arbeidstijd plannen en registreren. Verder kunnen de leefgroepen via Ter Engelen Intern aan homebanking doen. Het aantal toepassingen van Ter Engelen Intern is nog steeds in evolutie. Facebook: iedereen die dat wenst, kan Dienstencentrum Ter Engelen volgen via Facebook. Dit sociaal medium heeft vooral aandacht voor vacatures en evenementen.
59
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
Papier o
o o o
o o o
6.3
De algemene brochure: in 2012 pakte Dienstencentrum Ter Engelen uit met een nieuwe algemene brochure die een compact overzicht geeft over de organisatie. De unitbrochures: elke unit beschikt over een compacte, gemakkelijk aanpasbare minibrochure over de eigen werking. De deelbrochures: bevatten gedetailleerde informatie voor verwijzers en familieleden. Deze worden vooral door de sociale dienst gehanteerd. Ter Engelen Nieuws: 4 keer per jaar verschijnt een krant van 10 pagina’s op A3formaat op 2500 exemplaren met nieuws van Groep Ter Engelen. De eindredactie en lay-out wordt verzorgd door Dienstencentrum Ter Engelen. Er zijn diverse unittijdschriften. Open Krantje is bv het tijdschriftje van Open Kans. Verder zijn er diverse flyers voor kleinere initiatieven. Zo zijn er bv. flyers voor de speel-o-theek en voor het semi-internaat. Het jaarverslag is een belangrijke momentopname. Het is een belangrijk communicatie-instrument voor onze subsidiërende overheden maar het wordt ook gebruikt om onze integriteit aan te tonen bij het indienen van projecten.
PETERSCHAPPEN Het is uitzonderlijk en ongewoon om als kind twee peters te hebben, maar net daarom zal het petekind erg dankbaar zijn. Safraanberg Het peterschap van de Koninklijke militaire school dateert uit 1997. In de loop der jaren is dit peterschap uitgegroeid tot een bijzonder loyale samenwerking. In de praktijk concentreert dit peterschap zich op onze volwassen gasten. Zo wordt er elk jaar een G-day georganiseerd voor personen met een verstandelijke beperking. Dat is een dag waarbij onze gasten (samen met die van de andere peterinstellingen) in de watten worden gelegd door de militairen. Bovendien krijgt de organisatie samen met de andere peterinstellingen jaarlijks een mooi bedrag dat we kunnen besteden aan een gepast project.
Kleine Brogel Dit peterschap dateert van 1991. In feite betreft het een peterschap van een onderdeel van Kleine Brogel (10 Tactical Wing Defence & Support Group) over de kinderen van het internaat en semi-internaat van Dienstencentrum Ter Engelen vzw. De kiem van dit peterschap dienen we te zoeken bij het al oudere peterschap van de stad Maaseik over de 10 Tactical Wing Defence & Support Group. Van daaruit groeide een tegengestelde beweging. Deze groep wou op zijn beurt iets 60
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
betekenen voor inwoners uit Maaseik en kwamen zo automatisch uit bij de kinderen van Siemkensheuvel. Onze kinderen gaan sindsdien jaarlijks naar Kleine-Brogel. Ze krijgen een dag aangeboden die ze nooit meer vergeten. Touwenparcours, landende vliegtuigen, speurhonden, brandweerwagens … . Daarnaast komen de soldaten elk jaar naar Siemkensheuvel om te helpen met het opzetten van de grote tent voor onze jaarlijkse feesten. Verder krijgen de verschillende leefgroepen elk jaar een prachtig nieuwjaarscadeau aangeboden.
61
Dienstencentrum Ter Engelen vzw: jaarverslag 2012
6.4
LIJST GEBRUIKTE AFKORTINGEN ADHD: ADL: BW: BKO: BS: Bu.Ba.O.: Bu.S.O.: CGG: CLB: CM: COS: DAG: DC: DGO: GOB: EM: FDBW: GS: INT: K-dienst: KG: LM: MOA: MOB: MOB: MPI: MM: MPCB: OBC: Reval: Semi: TW: TNW: VAPH VSPW:
Attention Deficit Hyperactivity Disorder Algemeen Dagelijks Leven Begeleid Wonen Bijzonder Kleuteronderwijs Beschermd Wonen Buitengewoon Basisonderwijs Buitengewoon Secundair Onderwijs Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Centrum voor leerlingenbegeleiding Christelijke Mutualiteit Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen Dienst Adviserende Gezondheidszorg Dagcentrum Dienst gespecialiseerde oriëntering Gespecialiseerde opleidings- en bemiddelingsdienst Ernstig mentaal Federatie Dienst Begeleid Wonen Gehoor – en spraakgestoord Internaat Kinderpsychiatrische dienst Karaktergestoord Licht mentaal Motorisch A Medisch Opvoedkundig Bureau Motorisch B Medisch Pedagogisch Instituut Matig Mentaal Medisch Psychologisch Consultatiebureau Observatie- en oriëntatiecentrum Revalidatiecentrum Semi-internaat Tehuis Werkenden Tehuis Niet-Werkenden Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap Vormingsleergang voor sociaal en pedagogisch werk
62