Jaarverslag 2007 Inhoudelijk activiteitenverslag

Jaarverslag 2007 Inhoudelijk activiteitenverslag

VLAAMS ARCHITECTUURINSTITUUT - JAARVERSLAG 2007

2 / 35

Woord vooraf Het hoogtepunt van 2007 is de Dag van de architectuur. Het VAi is erin geslaagd om met deze themadag over hedendaagse architectuur het rijtje van grote culturele publieksevenementen in Vlaanderen te vervoegen. Meer dan twintigduizend bezoekers, meer dan tweehonderd architecten en vrijwilligers die op die dag aandacht schenken aan hedendaagse architectuur. Kortom, een schaalvergroting en ruime media-aandacht, die ook een groter publieksbereik tot gevolg heeft. Kijken, spreken, verduidelijken, reflecteren, communiceren dit is wat er op de dag van de architectuur gebeurt en dit is in een notendop waar het VAi voor staat. Ook in andere projecten is de band met het publiek aangehaald, we citeren hier slechts de bijzonder gesmaakte tentoonstelling Schets of Schim in een samenwerking met het Gentse dr. Guislainmuseum. Een verrassende presentatie van tekeningen en maquettes van architecten en outsiders kunstenaars. De architecten zijn de natuurlijke partners van het VAi, d.m.v. workshops, studiereizen, publicaties en tentoonstellingen bieden wij hen de gelegenheid om bij te leren, te ontdekken en van gedachten te wisselen. Het VAi is de 'vrije ruimte' waar het vermogen van architectuur steeds opnieuw in vraag wordt gesteld. Zo zijn de scholenbouw en de brede school, het gidsen in hedendaagse architectuur, de rol van de ontwerper in ontwerpmatig onderzoek en het werk van de jongste generatie architecten aan bod gekomen in de diverse projecten in 2007. Het VAi is een steunpunt en vervult ondermeer een essentiële rol als scharnierpunt van informatie. In 2007 is deze opdracht uitgebreid. De maandelijkse nieuwsbrief wordt nu wekelijks aangevuld met actueel nieuws en kritische commentaar. De website evolueert van een informatiedatabank naar een kennisbank. Alle door het VAi beschikbare kennis d.m.v. de projecten wordt in dossiers ter beschikking gesteld. Denk aan het dossier hoogbouw, brede scholen, jonge architecten in Vlaanderen. In de toekomst worden ook alle teksten van publicaties van het VAi via de website consulteerbaar. De informatie ook internationaal beschikbaar maken, was een aandachtspunt in 2007. In een goede samenwerking is met de kunstensteunpunten een Engelstalige kunstennieuwsbrief opgestart. Dit was aanleiding voor VAi voor de uitbouw van een beperkte Engelstalige website. Een aantal cijfers geven we nog in deze inleiding mee: -

aantal bezoekers van de VAi-website: 325.769 aantal bezochte websitepagina’s: 1.597.053 aantal verkochte architectuurpublicaties: 584 aantal abonnees van de VAi-nieuwsbrief: 5.784 aantal abonnees van het krantenarchief: 1.205

Het CVAa werkt binnen de koepel van de vzw Vlaams Architectuurinstituut (VAi). CVAa en VAi zijn samen gehuisvest in de gebouwen van de internationale kunstcampus deSingel. In 2007 is er geen concreet gemeenschappelijk project uitgewerkt tussen CVAa en VAi, maar werd - wanneer dit nodig bleek - wederzijds feedback gegeven en werd deskundigheid en informatie gedeeld. CVAa en VAi voeren de eigen opdrachten en doelstellingen uit zoals vastgelegd in de beleidsplannen en overeenkomsten met de overheid.


3 / 35


4 / 35

Het coördinatie- en expertisecentrum voor architectuurarchieven en het Vlaams Architectuurinstituut genereren beide heel wat relevante kennis over de geschiedenis, het actuele en de toekomst van de architectuur in Vlaanderen. De symbiose van de instellingen versterkt hen beide. In 2007 kreeg het CVAa op basis van het ingediende beleidsplan voor het archiefdecreet op privaatrechtelijke archieven de bevestiging dat deze werking zal gesubsidieerd worden van 2008 tot 2012. Het VAi is het aanstuurpunt van een netwerk. Samenwerken is dan ook essentieel voor het VAi. Partijen bij elkaar brengen, scenario's uitschrijven voor anderen, feedback geven, doorverwijzen en toe leiden naar subsidiemogelijkheden, het zijn slechts enkele van de aspecten die de samenwerking kenmerken. Architectuur ingang doen vinden in onze maatschappij is een grootse opdracht en kan alleen slagen door de krachten te bundelen. Het VAi is in 2007 vijf jaar geworden. We staan op de kaart van het architectuurlandschap en vervullen inmiddels een onmisbare rol. De pionierstijd is voorbij, nu moet de consolidatie en doeltreffendheid van het instituut verder worden uitgebouwd. Dus meer en beter in de toekomst.

Katrien Vandermarliere Directeur VAi

© VAi, Dag van de architectuur 2007, Gerechtsgebouw Gent – Stéphane Beel & Lieven Achtergael, 2007


5 / 35

INHOUD

I.

BEELDVORMING EN COMMUNICATIE........................................................................................ 9 I.1 Dag van de Architectuur VAi ...................................................................................................... 9 I.1.1 Thema................................................................................................................................ 9 I.1.2 Organisatie......................................................................................................................... 9 I.1.3 Organisatie: inschrijvingen............................................................................................... 11 I.1.4 Organisatie: samenwerking met de partnerorganisaties ................................................. 11 I.1.5 Communicatie: promotie.................................................................................................. 12 I.1.6 Communicatie: pers ......................................................................................................... 13 I.1.7 Besluit: Dag van de architectuur 2007 in cijfers .............................................................. 14 I.2 Productie Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2006-2007 ........................................................ 15 I.3 Tentoonstelling Schets of Schim over intuïtie en architectuur ................................................. 15 I.4 Samenwerking met internationale en binnenlandse pers ........................................................ 16 I.4.1 Architectuurtrip oeuvre Paul Robbrecht en Hilde Daem.................................................. 16 I.4.2 Publicatie Dimensions ..................................................................................................... 16 I.4.3 Zie ook II. 1 Aanspreekpunt voor advies in de sector...................................................... 16 I.5 Aanmaak en verspreiding van nieuwe folder VAi / CVAa ........................................................ 16 I.6 Internationale vertegenwoordiging ........................................................................................... 16 I.6.1 Internationale nieuwsbrief - Arts Flanders ....................................................................... 16 I.6.2 Zie I. 5. 1. architectuurtrip oeuvre Paul Robbrecht en Hilde Daem ................................. 16 I.6.3 Organisatie ideeënwedstrijd voor de Vlaamse vertegenwoordiging op de Internationale Architectuur Biënnale van Venetië 2009 ...................................................................................... 16 I.7 Aanwezigheid in de media ....................................................................................................... 17 I.8 Publieksuitbreiding en participatie............................................................................................ 17 I.9 Boekenverkoop......................................................................................................................... 18 II. PRAKTIJKONDERSTEUNING ..................................................................................................... 19 II.1 Aanspreekpunt voor advies in de sector .................................................................................. 19 II.2 Informatie en documentatie...................................................................................................... 19 II.2.1 Website........................................................................................................................ 19 II.2.2 Cultuurweb .................................................................................................................. 21 II.2.3 Architectuurkalender ................................................................................................... 22 II.2.4 Nieuwsbrieven en ArchitectuurActueel........................................................................ 22 II.2.5 Krantenarchief op de VAi-website ............................................................................... 22 II.2.6 Zie ook I. 6 Internationale nieuwsbrief – Arts Flanders ............................................... 23 II.2.7 Engelstalige website VAi ............................................................................................. 23 II.2.8 Digitaal documentatiecentrum..................................................................................... 23 II.3 Workshop architectuurgidsen................................................................................................... 23 III. PRAKTIJKONTWIKKELING ......................................................................................................... 26 III.1 Onderzoek, debat, reflectie, expertise ................................................................................. 26 III.1.1 Publicatie in de reeks Achtergrond: Rol van de ontwerper? Case Mare Meum ......... 26 III.1.2 Tweedaagse studiereis schoolgebouwen in Londen .................................................. 26 III.1.3 Studiedag. De brede school: een altijd passende jas? ............................................... 27 III.1.4 Tentoonstelling 7 x groepswoningbouw in Vlaanderen............................................... 28 III.1.5 Culturele diversiteit ...................................................................................................... 28 III.1.6 Expertise - samenwerking met derden........................................................................ 28 III.2 Reflectie en promotie jonge architecten / Expo 35m³ i.s.m. deSingel ................................. 29 III.3 Architectuureducatie ............................................................................................................ 31 III.4 Overleg / Acties met de kunstensteunpunten ...................................................................... 31 III.4.1 Lancering e-weblog ..................................................................................................... 32 III.4.2 Data analyse en benchmark onderzoek...................................................................... 32 III.4.3 Internationale nieuwsbrief Arts Flanders (zie hoger I. 6.1 ) ....................................... 32 III.4.4 Voorbereiding internationale promotiebox Arts Box.................................................... 32


6 / 35

III.5 Overleg met de lokale architectuurinitiatieven ..................................................................... 33 III.6 Samenwerking Vlaams Bouwmeester ................................................................................. 33 IV. BIJLAGEN ................................................................................................................................ 34 IV.1 Overzicht jury’s..................................................................................................................... 34 IV.2 Overzicht opleidingen en studiedagen................................................................................. 34 IV.3 Leden Raad van Bestuur & Algemene Vergadering............................................................ 34 IV.4 Medewerkers VAi - CVAa in 2007 ....................................................................................... 35


7 / 35


8 / 35

I.

BEELDVORMING EN COMMUNICATIE

I.1

Dag van de Architectuur VAi

De Dag van de architectuur 2007 werd in Vlaanderen en Brussel voor de derde keer georganiseerd. Op zondag 14 oktober 2007 van 13u. tot 18u. stonden 103 hedendaagse gebouwen open voor publiek. Daarenboven werden 44 stadsrondleidingen georganiseerd - te voet, met de fiets of per bus - die de geschiedenis van spraakmakende realisaties in een wijk, stad of regio toelichtten. Dit jaar werden er voor het eerst architectuurvluchten per helikopter aangeboden in vijf Vlaamse steden: Oostende, Gent, Antwerpen, Leuven en Hasselt. Deze uitzonderlijke en spectaculaire manier om architectuur te ontdekken werd met groot enthousiasme onthaald. Er waren ook projectpresentaties, lezingen, debatten en tentoonstellingen, georganiseerd door lokale organisaties en stadsbesturen. Deze vonden niet enkel tijdens de Dag van de architectuur plaats, maar ook in de weken voor en na. De Dag van de architectuur geniet van de gastvrijheid van meer dan 100 eigenaars die de goedkeuring gaven de deuren te openen voor publiek. De Dag van de architectuur steunt op de inzet van honderden vrijwilligers en medewerkers. Bijna 200 hosts en hostesses, 150 gidsen en architecten, 13 verslaggevers en vele anderen waren die zondag paraat. Op de derde editie van de Dag van de architectuur telden we in Vlaanderen meer dan 28.000 deelnames. Dit betekent een ruime verdubbeling van het aantal bezoekers van de vorige editie. Niet alleen het grote aantal bezoekers maakt deze editie tot een groot succes. De reacties van de deelnemers aan de honderden rondleidingen - te voet, met de fiets of met de bus - bewijzen dat er interesse leeft en groeit in Vlaanderen en dat er een groeiend aanbod van boeiende architectuurprojecten aanwezig is. I.1.1

Thema

Hedendaagse architectuur, in de breedste zin van het woord, was het thema van de Dag van de architectuur 2007. In tegenstelling tot voorgaande edities, werd in 2007 niet gewerkt rond één specifiek, overkoepelend thema, vanuit vaktheoretische of typologische invalshoek. Er werden wel thematische accenten gelegd: enkele wandelingen en activiteiten focusten op specifieke thema’s zoals: -

Aangenaam leven in de stad

-

Scholen bouwen met de Vlaamse Bouwmeester

-

Architectuur in een diverse samenleving

-

Architectuur op het platteland

I.1.2

Organisatie

Het programma vond plaats tussen 13u. en 18u. en bestond uit verschillende deelnameniveaus:

103 opengestelde gebouwen

De geselecteerde gebouwen stonden gedeeltelijk vrij open voor het publiek. Bezoekers konden vrijblijvend een kijkje nemen. De selectie van projecten bevatte in hoofdzaak gebouwen van maximum 10 jaar oud. Doel was om zoveel mogelijk mensen de kans te geven om hedendaagse architectuur te leren kennen.


9 / 35

Architectuurrondleidingen

In de opengestelde gebouwen werden gidsbeurten door de architect van het gebouw georganiseerd. De rondleiding behandelde steeds de eisen van de opdrachtgever, de ontwerpbeslissingen van de architect en de beleving door de gebruikers. Zo kwam het gesprek over architectuur tot stand tussen de professioneel en de geïnteresseerde.

Stadsrondleidingen

Aan de deelnemers aan de Dag van de architectuur werden stadsrondleidingen voorgesteld, te voet of per fiets. Er vonden regionale rondleidingen met de bus plaats doorheen de Westhoek en Vlaams-Brabant. Aan de kust werd een route uitgestippeld die per kusttram afgelegd kon worden. Bij deze rondleidingen kwam de achtergrond, de geschiedenis en het proces van de totstandkoming van spraakmakende gebouwen of ontwikkelingen in een stad of regio aan bod. Steeds werd de visie van de opdrachtgever, de stedenbouwkundige context en de architectuur toegelicht.

Architectuurvluchten per helikopter

Het beste zicht op de stedenbouwkundige inplanting en het volumespel van een architectuurproject heeft men van op enkele honderden meters hoogte. Daarom hadden het VAi en www.vlaamsearchitectuur.be boven vijf Vlaamse steden (Antwerpen, Gent, Hasselt, Leuven en Oostende) architectuurvluchten georganiseerd die de bezoeker letterlijk en figuurlijk een vogelperspectief bieden op deze steden en hun opmerkelijkste architectuur. Dit onderdeel was een samenwerking met www.vlaamsearchitectuur.be en Paramount helikopters.

Meer architectuur!

Ook dit jaar was de Dag van de architectuur ingebed in een uitgebreid programma van lezingen, tentoonstellingen, filmvertoningen, debatten, … die in de periode voor en na 14 oktober 2007 door lokale architectuurinitiatieven en stadsbesturen werden opgezet. Het overzicht van alle activiteiten was terug te vinden op uitgebreide, speciaal aangemaakte website www.dagvandearchitectuur.be.

Architectuur in een diverse samenleving - thema diversiteit

Het VAi nodigde op de Dag van de architectuur Vlamingen van andere etnische origine en/of met een andere sociale achtergrond uit om hedendaagse architectuur beter te leren kennen. Daarvoor werkten wij voor het eerst samen met verenigingen die culturele projecten opzetten met mensen van Turkse of Marokkaanse oorsprong. Specifieke doelgroepen bereikten we dankzij de know-how en het netwerk van buurtorganisaties. Het programma voor Brussel, Antwerpen en Gent legde verschillende accenten: In Gent werkten we met rocsa vzw vanuit een diverse buurt en probeerden we met de interesse voor het justitiepaleis en de geschiedenis van de buurt het Rabot-Blaisontvest buurtbewoners met verschillende (etnische) achtergrond, samen te brengen. De mogelijkheid werd geboden tot vertaling van de architectuurrondleiding naar het Turks. Aantal deelnemers: 250 In Antwerpen legde de rondleiding ‘In en om Permeke’, (i.s.m. AntwerpenAverechts) uit hoe een stadsbestuur bewust kan omgaan met architectuur, pleinaanleg en een aanbod van stedelijke diensten en hoe hierdoor een uitnodigende en ontspannen sfeer kan worden opgebouwd. Aantal deelnemers: 20 In Antwerpen was er ook verder gewerkt rond publiekswerking, en verschillende interculturele organisaties werden aangeschreven om de Dag van de architectuur in de aandacht te brengen. In Brussel werkten we samen met Daarkom. Het eerste Vlaams Marokkaans Culturenhuis stelde n.a.v. van de Dag van de architectuur haar werking en de inrichting van het gebouw aan het Muntplein voor. Met de presentatie van de plannen, een gesprek over architectuur en identiteit (o.l.v. Chantal Pattyn), en muziek nodigden we u uit voor een kennismaking met het Culturenhuis. Er werd een tentoonstelling over het bouwproject en cultuurhuis Daarkom uitgewerkt. Het VAi bracht expertise en een coördinator aan voor de realisatie hiervan. Aantal aanwezigen: 100


10 / 35

I.1.3

Organisatie: inschrijvingen

De rondleidingen in de gebouwen waren gratis, vooraf inschrijven was aangewezen, niet verplicht. Voor een stadsrondleiding moest worden betaald (te voet, per fiets: 7 euro / per bus: 12 euro), vooraf inschrijven was hier eigenlijk verplicht; op de dag zelf konden vrije plaatsen worden ingevuld door late beslissers. Voor de inschrijvingen werd beroep gedaan op het ticketing-systeem en de infrastructuur van het bespreekbureau van het Kunstcentrum deSingel. Voor het verwerken van de reservaties en het telefonisch onthaal van kandidaat bezoekers werd gedurende 1 maand een freelance-medewerkster aangetrokken. I.1.4

Organisatie: samenwerking met de partnerorganisaties

Er werd met verschillende culturele organisaties en stadsdiensten samengewerkt. Het VAi bleef de overkoepelende organisatie en stond in voor de landelijke coördinatie. Van drie lokale architectuurinitiatieven en één lokale projectleider werd gevraagd de regionale coördinatie op te volgen: -

Oostende Werft (Oostende)

-

Architectuurwijzer (Limburg: Hasselt, Genk, Lommel)

-

Wim Embrechts (Brussel)

-

Stad en Architectuur (Leuven en Vlaams-Brabant)

Zes stadsbesturen en één provinciebestuur namen (een deel van) de stedelijke coördinatie op zich: -

Stad Antwerpen (Dienst stadsontwikkeling, Dienst Communicatie, stadsbouwmeester Antwerpen)

-

Stad Brugge (Dienst Monumentenzorg en Stadsvernieuwing)

-

Stad Eeklo (Technische Dienst, Dienst Milieu)

-

Stad Gent (Dienst stedenbouw, Dienst architectuur, Gebiedsgerichte Werking)

-

Stad Kortrijk (Directie Facility, Dienst toerisme)

-

Stad Mechelen (Communicatiebeleid, Erfgoedcel)

-

Provincie West-Vlaanderen (Dienst externe relaties, Europese programma’s en gebiedsgerichte Werking, Dienst Cultuur)

Tal van andere organisaties (19) werkten een deel van het programma uit: een stadswandeling, een activiteit, … -

Antwerpen Averechts vzw, Antwerpen

-

Ar-tur vzw, Turnhout

-

Archipel vzw, Brugge

-

Architecten voor Mechelen en omstreken, Mechelen

-

Atmosfeer vzw, Kortrijk

-

Blauwe Plekken, Stof vzw

-

Brukselbinnenstebuiten vzw, Brussel

-

Daarkom, het Vlaams-Marokkaans Culturenhuis, Brussel

-

Designregio Kortrijk vzw, Kortrijk

-

Lab[au], Brussel

-

Interieur Foundation, Kortrijk

-

Mechelenbinnenstebuiten vzw, Mechelen

-

Nacht van de architectuur vzw, Antwerpen

-

Rocsa, Gent

-

Recyclart vzw, Brussel

-

S-wan vzw, Brugge

-

team Vlaamse bouwmeester

-

Vespa AG, Antwerpen

-

Vlaamse Architectuur.be


11 / 35

I.1.5

Communicatie: promotie

Een eenvormigheid in de beeldtaal op alle communicatie is kenmerkend voor de campagne van de Dag van de architectuur. Dit beeld vond men terug op de gratis magazine, affiches en postkaarten. Voor de ontwikkeling van het campagneconcept voor de promotie riep het VAi advies in van het extern communicatiebureau CHOCO uit Lier. Voor de grafische uitwerking van de promotiemiddelen deed het VAi beroep op de huisontwerper Tom Hautekiet.

Magazine

Het gratis magazine Dag van de architectuur werd een programmagidsje van 48 pagina’s. Het werd gedrukt op 175.000 exemplaren en werd verspreid via Weekend Knack, via de lokale architectuurinitiatieven en via de infopunten op 14 oktober zelf.

Website

De website www.dagvandearchitectuur.be ondersteunde de campagne van de Dag van de architectuur. De website en de elektronische nieuwsbrief boden een up-to-date overzicht van alle activiteiten, leverden praktische informatie en inhoudelijke documentatie over de opengestelde gebouwen, de stadswandelingen en de lokale initiatieven. De stadsplannetjes konden gedownload worden via de website. Ook inschrijven gebeurde hoofdzakelijk via de website.

Wedstrijd

De wedstrijd werd gelanceerd op de cultuurmarkt in Antwerpen op 26 augustus 2007. De wedstrijd van de Dag van de architectuur verscheen op www.dagvandearchitectuur.be en op de webstrijdpagina van Cultuurweb.be. De looptijd, de vragen en de prijzen van de wedstrijd die wordt uitgeschreven via Cultuurweb.be, waren dezelfde als die op de website www.dagvandearchitectuur.be. De antwoorden op de wedstrijdvragen waren te vinden op www.vlaamsearchitectuur.be. Een schiftingsvraag bepaalde de hoofdwinnaars. Aantal deelnemers: 1.407

Signalisatie en hosts

Alle hosts kregen een T-shirt en een schoudertas met het VAi-logo. Aan alle opengestelde gebouwen werd een sticker met het logo van de Dag van de architectuur bevestigd. Vaak hing er ook de affiche. Aan de infopunten stond bijkomend een stoepbord met daarin op A1 formaat de affiche van de Dag van de architectuur.

Distributie

Alle promotiemateriaal werd verspreid via openbare gebouwen zoals bibliotheken, culturele centra, stadsdiensten, architectuurscholen, architectenverenigingen en partners … De postkaarten en affiches werden verspreid via het Aeolus-netwerk.

Cultuurmarkt

De Cultuurmarkt vond plaats op zondag 26 augustus 2007 in Antwerpen. Het was het lanceringsmoment van de campagne Dag van de architectuur 2007. Er werd op de stand van het VAi enkel aandacht besteed aan de Dag van de architectuur, en aan de wedstrijd waarmee een helikoptervlucht gewonnen kon worden. Er werden affiches opgehangen en postkaarten uitgedeeld. Er kon ter plekke deelgenomen worden aan de wedstrijd door middel van wedstrijdformulieren.

Promotiemiddelen in aantallen:

-

10.000 kleine stickertjes

-

2.000 affiches A2

-

500 affiches A1

-

35.000 postkaarten

-

175.000 magazines Dag van de architectuur

-

300 T-shirts

-

3.200 draagtassen (Media-return Knacklezers)

-

150 stickers A3 (signalisatie)


12 / 35

-

300 stickers AA (signalisatie)

-

25 stoepborden A1 (signalisatie)

-

7.000 stadsplannen (zwart-wit kopies)

-

1 website www.dagvandearchitectuur.be

I.1.6

Communicatie: pers

Er werden twee persberichten (juni 2007, september 2007, woensdag 10 oktober 2004) en één persdossier opgesteld. Er is één persconferentie georganiseerd (vrijdag 5 oktober 2007). Het eerste persbericht in juni informeerde met de datum en korte uiteenzetting van het evenement. Het tweede persbericht lanceerde het programma (drie weken voor het evenement). Het persdossier was qua inhoud goed (thematische insteken) en bevatte ook een CD-rom met beeldmateriaal. Het dossier bevatte ook informatie over de lokale architectuurinitiatieven en de sponsors. Tevens daarin opgenomen was informatie over de architectuurvluchten per helikopter. De persconferentie vond plaats op vrijdag 5 oktober 2007 in één van de geselecteerde gebouwen, nl. de Vlerick Management School in Leuven. Er werden advertenties geplaatst in volgende media: -

Weekend Knack (5) (media-deal)

-

Brochure Open Monumentendag (1) (ruilovereenkomst)

-

Archi-Ned (1) (betalend)

-

Antwerpen Werf van de Eeuw (1) (ruilovereenkomst)

-

A+ Belgisch tijdschrift voor architectuur (1) (ruilovereenkomst)

De Dag van de architectuur 2007 kon rekenen op volgende media-partners: -

Weekend Knack

-

Radio 1

-

A+ Belgisch tijdschrift voor architectuur

-

Cultuurweb.be

-

TV Brussel


13 / 35

I.1.7

Besluit: Dag van de architectuur 2007 in cijfers

In de 15 regio’s werden in totaal 103 gebouwen opengesteld en werden 44 stadsrondleidingen georganiseerd. Er werden 61 helikoptervluchten georganiseerd en 32 lokale activiteiten genomen in samenwerking met of door 38 partners. En verder in cijfers: -

5.004 reservaties

(cf. editie 2004: 2.500)

-

28.018 bezoeken

(cf. editie 2004: 9.500)

-

150 gidsen

(cf. editie 2004: 80)

-

200 hosts en infohosts

(cf. editie 2004: 64)

-

13 verslaggevers

(cf. editie 2004: 12)

-

4 projectleiders

(cf. editie 2004: 4)

-

10.000 kleine stickertjes

-

2.000 affiches A2

-

500 affiches A1

-

35.000 postkaarten

(cf. editie 2004: 15.000)

-

175.000 magazines Dag van de architectuur

(cf. editie 2004: 15.000)

-

300 T-shirts

-

3.200 draagtassen

-


-


-

25 stoepborden A1 (signalisatie)

-

7.000 stadsplannen (zwart-wit kopies)

-

9 advertenties

(cf. editie 2004: 2)

-

109 vermeldingen in de pers

(cf. editie 2004: 50)

-

6.200 bezoeken op de website Dag van de architectuur op 14 oktober (cf. editie 2004: 1.309)

-

1.407 deelnemers aan de wedstrijd

-

5 x 3 winnaars van een architectuurvlucht per helikopter

-

50 winnaars van een boekenpakket


(cf. editie 2004: 2.500)

14 / 35

I.2

Productie Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2006-2007

Het Jaarboek Architectuur Vlaanderen brengt verslag uit van de recente architectuurproductie. Op basis van een selectie van een dertigtal gerealiseerde gebouwen en een vijftal artikels maakt de lezer kennis met de opdrachten van architecten en met thema's, discussies die leven in het vakgebied, binnen het tijdsbestek van twee jaar. In de lente van 2007 werd de oproep voor inzending van projecten gelanceerd. Een selectieprocedure op basis van studie van de dossiers, projectbezoeken en gesprekken met bouwheren en gebruikers werd afgerond in september. Vanaf de tweede helft van 2007 startte de productie van het boek met formulering van de schrijfopdrachten, fotografieopdrachten en het verzamelen van beeldmateriaal, en andere gegevens voor de publicatie. Het redactieteam voor de editie 2006 - 2007 is samengesteld uit volgende personen: Gideon Boie, Ilse Degerickx, Lionel Devlieger, Lars Kwakkenbos, Sven Sterken, Mechthild Stuhlmacher en Katrien Vandermarliere.

I.3

Tentoonstelling Schets of Schim over intuïtie en architectuur

Schets of Schim is een tentoonstelling over het intuïtieve, het irrationele en het onbewuste in architectuur. Ze toonde werk tussen het onbegrensde van de droom en de inperkingen van de werkelijkheid. De architectuur gaat er vliegen of drijven of neemt dierlijke en menselijke vormen aan. Ze verliest zich in symmetrie en details of wil eenvoudigweg een huis zijn voor haar maker. De tentoonstelling presenteerde architectonische en stedenbouwkundige constructies die verschijnen in tekeningen en maquettes van outsiderkunstenaars naast schetsen van toparchitecten. In deze tekeningen leggen ze de krijtlijnen vast van toekomstige gebouwen en fictieve plaatsen. Deze schetsen getuigen van de drang grip te krijgen op de structuur van de ruimte en de menselijke omgeving. Schets of Schim toont de doorzichtige muren, de ontbrekende vensters en de vreemde perspectieven van de papieren architectuur. Schets of Schim is een tentoonstelling over het fascinerende en quasi ongrijpbare moment van de creatie. Deze tentoonstelling was een coproductie Museum Dr. Guislain, T:mefestival, in samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut en het Deutsches Architekturmuseum Frankfurt. Het VAi stond onder meer in voor de selectie van architectuurtekeningen en maquettes, en voor de contacten met bruikleengevers in het buitenland. De tentoonstelling liep van 21 april tot 14 oktober 2007. Knacklezers konden op de Dag van de architectuur de tentoonstelling aan verminderde prijs bezoeken, dit als return voor de Knack Weekend mediadeal. -

aantal bezoekers: 27.749

-

aantal gidsbeurten voor groepen: 168

-

aantal gidsbeurten voor scholen: 159

-

aantal gidsbeurten voor niet-scholen: 150


15 / 35

I.4 I.4.1

Samenwerking met internationale en binnenlandse pers

Architectuurtrip oeuvre Paul Robbrecht en Hilde Daem

Op 11 september organiseerde het VAi een architectuurtour in Vlaanderen voor een groep van dertien Britse architectuurcritici. Dit was een samenwerking tussen de communicatiedienst van het Museum White Chapel in Londen, het bureau Robbrecht Daem, de Vlaamse vertegenwoordiger in Londen en het VAi. Het programma omvatte het bezoek en gesprekken met de bouwheren van ondermeer het Concertgebouw in Brugge en De Katoennatie in Antwerpen en twee architectuurcritici uit Vlaanderen. I.4.2

Publicatie Dimensions

Het architectuurtijdschrift Dimensions, dat alle leden van het Nationaal Architectenverbond ontvangen, besteedde in een nummer uitgebreid aandacht aan het VAi en het CVAa en lichtte verschillende activiteiten uit o.m. de Dag van de architectuur en de tentoonstelling Schets of Schim. I.4.3

Zie ook II. 1 Aanspreekpunt voor advies in de sector.

I.5 De

Erfgoeddag,

Aanmaak en verspreiding van nieuwe folder VAi / CVAa Monumentendag,

Cultuurmarkt

en

de

Dag

van

de

architectuur

zijn

belangrijke

publieksmanifestaties waar nieuw publiek voor het VAi opdaagt. Het VAi verspreidde op die dagen een nieuwe folder met voorstelling van de werking van het VAi en CVAa.

I.6 I.6.1

Internationale vertegenwoordiging

Internationale nieuwsbrief - Arts Flanders

In 2007 startten de kunstensteunpunten gezamenlijk een internationale nieuwsbrief op: Arts Flanders. Deze nieuwsbrief richt zich naar het institutionele publiek in het buitenland en in Brussel: persagentschappen, internationale netwerken, Belgische diplomatie in het buitenland, internationale diplomatie in Brussel, steunpuntachtigen in het buitenland, Export Vlaanderen, Toerisme Vlaanderen, Cultuuroverheden, expats en eurocraten in Brussel. De focus ligt hier in eerste instantie op wie als intermediair iets met die data wil/zal doen voor diverse doelgroepen (eindgebruikers) en niet op de diverse soorten ‘eindgebruikers’ zelf. Deze nieuwsbrief bevat naast de verschillende items over de verschillende kunsten ook een kalender met relevante nieuwsfeiten. De bedoeling van deze nieuwsbrief is een grote groep mensen die niet professioneel met de kunsten bezig zijn, te informeren over het reilen en zeilen van de kunsten uit Vlaanderen. Deze nieuwsbrief verscheen twee keer in 2007: in mei en in september 2007. Arts Flanders is niet alleen de naam van het e-zine, maar moet op termijn ook uitgroeien tot een keurmerk waarmee de steunpunten zich gezamenlijk kunnen profileren op internationale conferenties en cultuurevenementen: www.artsflanders.be I.6.2

Zie I. 5. 1. architectuurtrip oeuvre Paul Robbrecht en Hilde Daem

I.6.3

Organisatie ideeënwedstrijd voor de Vlaamse vertegenwoordiging op de Internationale Architectuur Biënnale van Venetië 2009

Het VAi organiseerde in opdracht van de Vlaamse overheid een ideeënwedstrijd voor tentoonstellingscuratoren in voorbereiding van de deelname aan de Internationale architectuurbiënnale van Venetië in september 2008.


16 / 35

Personen of groepen konden een voorstel indienen voor een tentoonstelling die reflecteert over hedendaagse architectuur in Vlaanderen, of aspecten ervan, relevant binnen een internationale context. Het voorstel diende een inhoudelijke en scenografische component te bevatten, een planning en een begrotingsvoorstel. De beoordelingscriteria bij de selectie waren: -

de originaliteit van het inhoudelijke concept en relevantie van het voorgestelde thema of de

-

de verhalende en beeldende kracht van het scenografisch concept;

-

de realiseerbaarheid binnen de voorgestelde tijdsspanne en het voorgestelde budget.

geselecteerde werken;

De 14 voorstellen werden voorgelegd aan een jury die begin september 2007 de winnaar selecteerde nl. het Project 1907 ingediend door de Kunstencampus deSingel en curator Moritz Küng. Aan de laureaat werd een prijs toegekend van 1.000 euro; de tweede en derde geselecteerde, respectievelijk Christian Kieckens, met Venezia with no name, en de groep SSA/XX, met Congruentie en vertekening, ontvingen 500 euro prijzengeld. De jury bestond uit: Jan Verlinden, voorzitter (afdelingshoofd Kunsten), Adinda Van Geystelen (raadgever Kunsten kabinet Anciaux), Helena Vansteelant (coördinator beeldende kunsten, architectuur en vormgeving, afdeling Kunsten) Johan Lagae (docent architectuurgeschiedenis, vakgroep architectuur en stedenbouw Universiteit Gent, lid van de beoordelingscommissie architectuur en vormgeving), Marc Ruyters (journalist en uitgever van het kunstmagazine (H)Art - Adviescommissie Kunsten), Jan Boelen (directeur Z33) en Paul Vermeulen (architect-criticus).

I.7

Aanwezigheid in de media

Het VAi haalde 157 maal de media in 2007. Bijna alle artikels waren projectgelieerd. Ongeveer 70 % van deze artikels waren in het kader van de Dag van de Architectuur. Met de 35m³ Jonge architectuurreeks haalden we 17 maal de media. Alle 17 artikels verschenen in de gespecialiseerde pers. Het VAi als instituut werd 10 maal vermeld in artikels en er werden twee uitgebreide artikels VAi gepubliceerd nl. het interieurtijdschrift Pi en het architectenblad van het Nationaal Architecten Verbond: Dimensions.

I.8

Publieksuitbreiding en participatie

De publiekswerking stond dit jaar volledig in het kader van de Dag van de architectuur. Op de jaarlijkse Cultuurmarkt in Antwerpen werd het evenement de Dag van de architectuur voorgesteld. Bijkomend waren er in 2007 volgende acties rond publieksuitbreiding, boekenverkoop en educatie: -

Tijdens de tentoonstelling 7 x groepswoningbouw in de Witte Zaal in Gent werden de jaarboeken te koop

-

Tijdens de projectweek van Existenzmaximum (KULeuven) werden publicaties van het VAi en het CVAa

aangeboden door de Witte Zaal; te koop aangeboden; -

Tijdens de Dag van de leerkracht in het Middelheimmuseum waren er folders van het VAi/CVAa beschikbaar en ook info over het lessenpakket Schoolmaken in architectuur;


17 / 35

-

Op 20/09 was het VAi met een stand aanwezig op het internationale ISOCARP congres dat in Antwerpen plaats vond. 150 exemplaren van het Flanders Architectural Yearbook. Edition 04-05 werden aan de deelnemers van het colloquium aangeboden in ruil voor adresgegevens die het VAi gebruikt voor de verspreiding van de internationale nieuwsbrief Arts Flanders. Deze bezoekers bestonden uit mensen die op beslissingsniveau betrokken zijn bij processen van stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening: stedenbouwkundigen, academici, architecten, beleidsactoren en verantwoordelijken, politici en projectontwikkelaars.

I.9

Boekenverkoop

De boekenverkoop van het VAi gebeurt via de website, op locatie bij activiteiten van het VAi, in de kantoren van het VAi en via de distributeur Exhibitions International die de boekhandels lokaal en internationaal verzorgt. Aangezien de boeken ook de sensibiliseringsopdracht vertegenwoordigen is er een politiek van gratis exemplaren voor de pers, partners, lokale architectuurinitiatieven, internationale architectuurinstituten en relaties. Voor studenten en afnemers van grote hoeveelheden voorziet het VAi een aanzienlijke korting van 20%. Een samenwerkingsovereenkomst voor verkoop werd opgezet met deSingel in Antwerpen en de KULeuven. Zij verkopen de publicaties van het VAi in hun bookshop. Zij ontvangen de boeken in consignatie. Hieronder vindt u de cijfers van de boekenverkoop. Deze bestaan uit de cijfers van de reguliere boekenverkoop gedurende het jaar 2007. Het VAi organiseerde in 2007 geen boekenactie en publiceerde slechts één cahier. Dit verklaart een daling van de verkoopscijfers ten opzicht van 2006. Cijfers: Totaal verkoop Jaarboeken Architectuur Vlaanderen Jaarboek Architectuur Vlaanderen Jaarboek Architectuur Vlaanderen Jaarboek Architectuur Vlaanderen Jaarboek Architectuur Vlaanderen Jaarboek Architectuur Vlaanderen Jaarboek Architectuur Vlaanderen Flanders Architectural Yearbook Flanders Architectural Yearbook

04-05 02-03 00-01 98-99 96-97 90-93 04-05 02-03

190 63 32 29 1 8 56 4

Reeks Jonge Architecten in Vlaanderen 01 Macken&Macken Architecten - 5 Huizen / 5 Houses 02 Fucklecorbusier / Future conflicts 03 Huiswerk Architecten / Homework 04 Tomas Nollet & Hilde Huyghe / Stills from a design process 05 Alexander D'Hooghe / Public Form 06 Ney & Partners / Freedom of Formfinding

26 19 23 19 24 30

Reeks Achtergrond Achtergrond #01 - Bedrijfsgebouwen Achtergrond #02 - Publieke ruimte, openbare gebouwen Achtergrond #03 - Architect / Ontwerper / Onderzoeker ?

16 19 25

Het totaal aantal verkochte boeken bedraagt 584. 391boeken werden gratis ter beschikking gesteld aan Vlaamse en internationale instellingen en personen uit de architectuursector, de overheid en de media.


18 / 35

II.

PRAKTIJKONDERSTEUNING

II.1

Aanspreekpunt voor advies in de sector

In totaal beantwoordde het VAi in 2007 92 vragen voor advies. -

14 socio-culturele instellingen en andere steunpuntachtigen vroegen coördinaten en data met betrekking tot architectuurcritici;

-

19 studenten of met de architectuuropleiding gerelateerde personen vroegen info die vooral betrekking had op opdrachten en thesissen;

-

22 architecten/ontwerpbureaus en architectuurorganisaties vroegen info betreffende architecten, architectuurorganisaties, fotografen en diverse contactgegevens;

-

8 beeldende kunstenaars en artistieke organisaties vroegen inlichtingen betreffende documentatie en informatie over publicaties, aspecten van publieke ruimte, gebouwentypologie en subsidies;

-

7 adviezen werden verstrekt aan ambtenaren i.v.m. VAi-publicaties en -acitiviteiten;

-

Uit de pers, media en communicatiesector kreeg het VAi 14 vragen met betrekking tot onderwerpen voor publicatie en programma's;

-

8 privépersonen contacteerden het VAi en 14 adviezen werden verstrekt aan internationale

architectuurcentra en pers.

II.2 II.2.1

Informatie en documentatie

Website Inhoudelijke en technische optimalisering

Op de website www.vai.be werden dagelijks aanpassingen doorgevoerd: in het krantenarchief, de architectuurkalender en de homepage. Het nieuws werd op wekelijkse basis geactualiseerd. De VAi en CVAaactiviteiten werden systematisch aangevuld en gearchiveerd. Nieuws dat opgenomen werd in de VAinieuwsbrieven en de architectuuractueel werd steeds toegevoegd aan de VAi-websites. Het betreft onder meer publicaties, publieksprojecten, dossiers. In 2007 werden er ook op technisch vlak enkele aanpassingen doorgevoerd. Alle met het oog op het duidelijker communiceren en promoten van architectuur. Enkele voorbeelden: zowel de Dagen van de architectuur als de werking van de Vlaamse Bouwmeester werden meer op de voorgrond geplaatst en maken nu deel uit van de hoofdnavigatie. Om de nieuwsfeiten op de homepage niet verloren te laten gaan voor het publiek, werd een archief nieuws geactiveerd. Het VAi centraliseert nu ook inhoudelijke informatie in een nieuw navigatiegedeelte: de dossiers/downloads. Per onderwerp wordt alle beschikbare informatie gebundeld met beelden, downloads en links. Er zijn al dossiers gecreëerd

voor

onder

meer

de

Brede

scholen,

hoogbouw,

de

Dag

van

de

architectuur,

jonge

architectuurpraktijken in Vlaanderen. Om tegemoet te komen aan de wensen van de sponsors is het nu mogelijk om logo’s te vermelden op de homepage en de activiteitenpagina’s van de website van de Dag van de architectuur.


19 / 35

Bezoekersaantallen

In 2007 stegen de bezoekersaantallen met een uitschieter in april en een piekmoment in oktober. In april is de stijgende lijn te danken aan een aantal factoren: de oproep voor het inzenden van projecten voor het Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2006-2007 en het plaatsvinden van een aantal gelijktijdige activiteiten, nl. de herneming van de tentoonstelling Wonen in welvaart, 35m³ Jonge Architectuur en de tentoonstelling Schets of schim in het dr. Guislainmuseum. De spectaculaire stijging in oktober is te danken aan de organisatie van de Dag van de architectuur. Gemiddeld worden er 5 pagina’s per bezoek bekeken. De meest bezochte pagina’s zijn de homepage, de Dag van de architectuur deelsite, de architectuurkalender en het krantenoverzicht. -

Aantal bezoekers van de VAi-website in 2007: 325.769 (2006: 125.446)

-

Aantal bezochte websitepagina's in 2007: 1.597.053 (2006: 848.096)

-

Aantal abonnees van de VAi-Nieuwsbrief in 2007: 5.784 (2006: 4.327)

-

Aantal abonnees van het krantenarchief in 2007: 1.205 (2006: 692)

Verklaring bij de webstatistieken

In de statistieken werden de gegevens van de maanden november en december 2007 niet opgenomen. Eind oktober werd door de provider (beheerder van onze website) een nieuw programma voor bezoekersstatistieken in gebruik genomen. Dit programma werkt echter op basis van unieke bezoeken en niet op basis van bezoeken zoals dat met het vorig programma wel het geval is. Met bezoeken bedoelt men het verzoek van een klant om een pagina te ontvangen in een tijdspanne van een half uur. Na dit halfuur wordt het als een tweede bezoek beschouwd. Een uniek bezoek is het verzoek van één ip adres (één pc) per dag. Dus als iemand verschillende malen per dag de VAi-site bezoekt (zoals medewerkers van het VAi) dan wordt dit toch als één bezoek geteld. Vergelijken van deze cijfers verkregen door verschillende programma's geeft een volledig vertekend beeld. Bovendien werden de statistieken in november en december enkel berekend op één domeinnaam en niet op de gekoppelde vijf domeinnamen van het VAi. Enkele grafieken:


20 / 35

bezoekersaantallen in absolute cijfers / pagina's

400000 350000 300000 250000 bezoekersaantallen in absolute cijfers / pagina's

200000 150000 100000 50000

ju li au gu st us se pt em be r ok to be r

ju ni

m ei

ap ril

ja nu ar

m aa rt

i fe br ua ri

0

bezoekersaantallen in absolute cijfers / bezoeken

60000

50000 40000 bezoekersaantallen in absolute cijfers / bezoeken

30000 20000

10000

II.2.2 Met

ju li au gu st us se pt em be r ok to be r

ju ni

m ei

ap ril

m aa rt

fe br ua ri

ja nu ar

i

0

Cultuurweb de

samenstellers

van

Cultuurweb

werd

er

verder

gewerkt

aan

een

optimalisering

van

de

informatiedoorstroming over architectuur. Hiervoor onderzocht het VAi de aanpassing van haar websiteprogrammatuur. Gezien de hoge financiële implicaties en de interne reorganisatie van Cultuurweb heeft het VAi deze aanpassingen niet doorgevoerd. Cultuurweb beoogt de implementering van een nieuw systeem in 2008 en kon niet garanderen dat de VAi-investeringen compatibel zouden zijn. Cultuurweb en VAi werkten samen met de lokale architectuurverenigingen aan een tussentijdse oplossing voor doorstroming van info over architectuur.


21 / 35

II.2.3

Architectuurkalender

De website van het VAi voorziet een uitgebreide en toegankelijke architectuurkalender. De VAi-kalender geeft een overzicht van activiteiten met betrekking tot architectuurcultuur: tentoonstellingen, lezingen en colloquia, workshops, radio- en tv-uitzendingen, cursussen, architectuurreizen en -rondleidingen. Voor het jaar 2007 werden 520 evenementen ingebracht. II.2.4

Nieuwsbrieven en ArchitectuurActueel

In 2007 verschenen er 34 nieuwsbrieven. Dit is een verdubbeling in vergelijking met 2006. Er verschenen 11 steunpuntnieuwsbrieven. In deze maandelijkse nieuwsbrieven worden VAi- en CVAaactiviteiten, wedstrijden, prijzen, samenwerkingen, vacatures, cultureel overheidsnieuws, beleidsinfo, subsidies, algemene info over het culturele veld en enkele highlights uit het architectuurprogramma in Vlaanderen die ook in de Architectuurkalender te vinden zijn, opgenomen. In 2007 verscheen er één CVAa-nieuwsbrief. De rest van het jaar werd alle CVAa-info opgenomen in de reguliere VAi-nieuwsbrief om het publiekbereik en de aandacht voor architectuurarchieven te maximaliseren.

Er verschenen 20 nieuwsflashes: de ArchitectuurActueel. Dit initiatief werd opgestart in februari 2007 en brengt berichten uit de actualiteit en het veld van de architectuur. Tenslotte werd er tweemaal een extra nieuwsbrief uitgebracht om een vacature in het VAi onder de aandacht te brengen. Momenteel zijn er 5.784 geabonneerden op de nieuwsbrief. Dit betekent een stijging van ongeveer 12% ofte bijna 1.500 geabonneerden sinds 2006 (begin 2007 waren er 4327 abonnees). II.2.5

Krantenarchief op de VAi-website

‘In de kranten’ brengt een dagelijkse selectie van nieuwsberichten over architectuur, stedenbouw, stedenbeleid en ruimtelijke ordening uit de Vlaamse kranten. Dit wordt iedere werkdag opgeladen. Om de drie maanden werden de e-mailadressen van de abonnees die de laatste drie maanden niet ingelogd hebben, verwijderd. Het krantenarchief telt 1.205 abonnees. Dit is een verdubbeling in vergelijking met vorig jaar. Eind 2005 bevatte het krantenarchief 453 abonnees en eind 2004: 198 abonnees. Schema evolutie abonnees krantenarchief

abonnees krantenarchief 1400 1200 1000 800 abonnees krantenarchief 600 400 200 0 2004

2005


2006

2007

22 / 35

II.2.6

Zie ook I. 6 Internationale nieuwsbrief – Arts Flanders

In 2007 startten de kunstensteunpunten gezamenlijk een internationale nieuwsbrief op: Arts Flanders. Deze nieuwsbrief richt zich naar het institutionele publiek in het buitenland en in Brussel: persagentschappen, internationale netwerken, Belgische diplomatie in het buitenland, internationale diplomatie in Brussel, steunpuntachtigen in het buitenland, Export Vlaanderen, Toerisme Vlaanderen, Cultuuroverheden, expats en eurocraten in Brussel. De focus ligt hier in eerste instantie op wie als intermediair iets met die data wil/zal doen voor diverse doelgroepen (eindgebruikers) en niet op de diverse soorten ‘eindgebruikers’ zelf. Deze nieuwsbrief bevat naast de verschillende items over de verschillende kunsten ook een kalender met relevante nieuwsfeiten. De bedoeling van deze nieuwsbrief is een grote groep mensen die niet professioneel met de kunsten bezig zijn, over het reilen en zeilen van de kunsten uit Vlaanderen te informeren. Deze nieuwsbrief verscheen twee keer in 2007: in mei en in september 2007. Arts Flanders is niet alleen de naam van het e-zine, maar moet op termijn ook uitgroeien tot een keurmerk waarmee de steunpunten zich gezamenlijk kunnen profileren op internationale conferenties en cultuurevenementen. www.artsflanders.be II.2.7

Engelstalige website VAi

De nieuwsbrief artsflanders is een terugkerende impuls om de beperkte Engelstalige website van het VAi stap per stap uit te breiden. Vertaalde onderwerpen worden ter consultatie bijgehouden, en in het Engels vertaalde informatie wordt aangeboden: in 2007 zijn teksten ondermeer over jonge architecten in Vlaanderen downloadbaar gemaakt. II.2.8

Digitaal documentatiecentrum

In 2007 is werk gemaakt van de voorbereiding van een eerste case study om de grote hoeveelheid verzamelde digitale documenten duurzaam te bewaren en te gebruiken. De productie van het Jaarboek Architectuur 20062007 is het project waarbij alle toegestuurde projecten, de geselecteerde projecten onder de vorm van architectenportfolio's beschikbaar zijn. Voor de productie van het boek konden alle redactieleden gebruik maken van een ftp. Na het verschijnen van het boek zijn alle documenten, teksten, plannen, foto's consulteerbaar op het net in het Nederlands en het Engels (2008). Ter voorbereiding van het in 2008 op te starten project rond digitale architectuurarchieven - een samenwerking met het CVAa en geleid door het CVAa - werd in 2007 een projectnota opgesteld. Deze nota werd begin 2008 ter discussie voorgelegd aan de adviesraad. Voor het opstellen van de projectnota steunde het CVAa op de expertise van Jeroen Bekaert die in 2006 aan de UGent promoveerde met een proefschrift als ir. architect getiteld “Standards-based interfaces for harvesting and obtaining assets from digital repositories/Op standaarden gebaseerde interfaces voor het verzamelen en verwerven van objecten uit digitale bewaarplaatsen”. Daarnaast werd in november 2007 deelgenomen aan het internationaal colloquium rond digitale architectuurarchieven door CVAa en VAi-medewerkers.

II.3

Workshop architectuurgidsen

Het Vlaams Architectuurinstituut organiseerde i.s.m. Antwerpen Averechts opnieuw de workshop Gidsen in architectuur. Net zoals in 2006 richtte de workshop zich naar gidsen, architecten en andere geïnteresseerden die rondleidingen in hedendaagse architectuurprojecten willen verzorgen. Het theoretisch luik van de workshop licht de basisprincipes en methodiek rond het gidsen van groepen toe (met specifieke klemtonen op hedendaagse


23 / 35

architectuur) en vormt de aanzet voor het praktisch luik waarbij de deelnemers in kleine groepen en onder begeleiding zelf een deel van een rondleiding in een markant, hedendaags gebouw geven. Aan de theoretische sessie van 10 maart 2007 in deSingel namen 51 gidsen en architecten deel. De inleidingen werden verzorgd door Jan Van Alsenoy en Victor Mees van Antwerpen Averechts. Zij lichten de basisprincipes en methodiek rond het gidsen van groepen toe. Aan de praktijksessies waarbij de deelnemers in kleine groepen en onder begeleiding zelf een deel van een rondleiding in een markant, hedendaags gebouw geven, namen 26 deelnemers deel. Deze praktijksessies vonden plaats op volgende data en locaties: -

zaterdag 17 maart, stadhuis Kortrijk

-

woensdag 21 maart, VMM in Aalst

-

woensdag 9 mei, VMM in Aalst

-

zaterdag 12 mei, STUK in Leuven

Na afloop bleken bijna al deze deelnemers, waaronder een flink aantal gidsen met ervaring, zeer positief te zijn over de aangeboden inhoud.


24 / 35


25 / 35

III. PRAKTIJKONTWIKKELING

III.1 III.1.1

Onderzoek, debat, reflectie, expertise

Publicatie in de reeks Achtergrond: Rol van de ontwerper? Case Mare Meum

Naar aanleiding van de tentoonstelling Mare Meum publiceerde het VAi in de cahierreeks ACHTERGROND # 03 met als titel “Architect / Ontwerper: Onderzoeker? – Casus: Mare Meum – Toepassingen op Zee”. Verschillende ruimtelijke planners, architecten en ontwerpers stelden scenario’s voor voor een

duurzame

ontwikkeling van de landzijde van het Belgische Kustgebied. Met het oog op de stijging van de zeespiegel en andere bepalende ruimtelijke processen ontwikkelden het GAUFRE onderzoekersteam enerzijds en de ontwerpers FLCextended anderzijds elk voorstellen van exploitatie van de ruimte op zee. Aan de basis daarvan lagen twee verschillende manieren van onderzoek: een fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en een artistiek, exploratief onderzoek. Achtergrond # 03 is de neerslag van een denkoefening over het belang en de rol van de ontwerper en van het ontwerpmatig onderzoek voor maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkelingen in het algemeen en voor visievorming over toepassingen op zee en in het kustgebied in het bijzonder. De auteurs, Katrien Vandermarliere editoriaal, Nel Janssens, architect - ruimtelijke planner en onderzoeker aan het Departement Architectuur Sint-Lucas Brussel, en Charlotte Geldof, architect - ruimtelijke planner en ontwerper bij FLCextended, maken een theoretische analyse van de term “ontwerpmatig onderzoek” en bakenen het begrippenkader af. Prof. Frank Maes van de UGent, faculteit rechtswetenschappen - internationaal recht, herschrijft het GAUFRE project, dat een aanleiding vormt voor een ruimtelijk structuurplan voor duurzaam beheer van de zee, vanuit de optiek van het wetenschappelijke onderzoekskader. Caroline Goossens, architectuurcriticus, schrijft over het MUD project van de ontwerpers FLCextended, waarbij vooral de kenmerken van het project als ontwerpmatig onderzoek worden belicht. Het team van FLCextended ontwierp een experimenteel toekomstbeeld voor de Belgische kust, dat geen voorstel is tot een uit te voeren plan, maar een fascinerend en inspirerend manifest vormt. Filip De Rynck (ism Joris Voet), beleidswetenschapper en docent aan de Hogeschool Gent, analyseert de diverse onderzoeken van GAUFRE en MUD, en gaat na op welke manier de verschillende methodes kunnen bijdragen tot toekomstige visies, inzichten en kennis over stedenbouw en ruimtelijke planning in het kustgebied. De standpunten van deze auteurs en een aantal externe deskundigen werden met elkaar geconfronteerd gedurende een debat, gemodereerd en neergeschreven door Dirk Bogaert, onderzoeker aan het Maritiem Instituut van de Universiteit Gent en benoemd aan de Arteveldehogeschool als lector voor het beleidsdomein milieu. Concept en samenstelling: Roeland Dudal, Katrien Vandermarliere Vormgeving: Katrien Daemers/ Jessika L’Ecluse verschenen in mei 2007 op 750 exemplaren III.1.2

Tweedaagse studiereis schoolgebouwen in Londen

De Vlaams Bouwmeester en het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) organiseerden in maart een studiereis voor alle betrokkenen bij de scholenbouw in Vlaanderen om kennis te maken met recent gebouwde en spraakmakende voorbeelden van goede schoolgebouwen in Londen. Via gesprekken met de bouwheren en architecten komen de belangrijkste aandachtspunten bij de realisatie van een schoolgebouw aan bod. Bij de


26 / 35

verkenning van de Londense schoolarchitectuur werden we vergezeld door de gids Ken Allinson van Architecture Dialogue, een vereniging gespecialiseerd in architectuurrondleidingen. Programma dag 1:

- Parliament Hill School, Haverstock Architects - City & Islington College Sixth Form Centre, Van Henningen & Hayward architects - bureaubezoek Business Design Partnership, met voorstelling van de schoolgebouwen door Wayne Head

dag 2:

- The Place Dance School, Allies & Morrison - Lunch: buurt van Tate Modern, Herzog & de Meuron - Hallfield Infant & Junior Schools Drake & Ladsun, Caruso St.John

Het aantal deelnemers bedroeg 46 en bestond uit architecten, schooldirecties en bankiers, en ambtenaren van het ministerie van onderwijs. III.1.3

Studiedag. De brede school: een altijd passende jas?

In de discussies rond de nieuwe schoolinfrastructuur voor de toekomst worden de begrippen flexibiliteit en multifunctionaliteit naar voor geschoven. Ook de term brede school komt vaak aan de orde. Maar wat is nu precies een brede school? Dé brede school bestaat niet. Brede scholen zijn er in vele vormen. Er zijn talloze mogelijke bepalingen en er zijn tal van disciplines - de pedagogie, de sociologie, de architectuur - die hun eigen definities hanteren. Tijdens de studievoormiddag De brede school: een altijd passende jas? werden verschillende disciplines (onderwijs, architectuur, sociologie,…) en diverse standpunten met elkaar geconfronteerd om de waarde en de betekenis van het nieuwe begrip af te tasten. De studievoormiddag richtte zich naar alle betrokkenen bij de scholenbouw in Vlaanderen en was een gezamenlijk initiatief van Coresta Group, de Wetenschapswinkel Antwerpen (Universiteit Antwerpen), de Onderzoeksgroep Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad (OASeS - Universiteit Antwerpen), de Vakgroep Architectuur en Stedenbouw (Universiteit Gent), het Expertisecentrum Brede School Vlaanderen en het Vlaams Architectuurinstituut. Programma 1. Samenwerken aan de brede school -

Lize Van Dijck, Universiteit Antwerpen

2. De school en haar omgeving -

Maarten Vandendriessche, Unitversiteit Gent - Vakgroep Architectuur & stedenbouw

-

Isabelle Pannecoucke, Universiteit Antwerpen -onderzoekscel OASeS

3. Conversatie over de ultieme school: -

Gordon Brown, TU Eindhovern

-

Werner Gebruers, Coresta Group

-

Rob Agterberg, Coresta Group

Aantal deelnemers: 52


27 / 35

III.1.4

Tentoonstelling 7 x groepswoningbouw in Vlaanderen

Architectuurcurator Marc Dubois stelde op basis van de selectie van de groepswoningbouwprojecten in het Jaarboek Architectuur Vlaanderen 2005-2006 een tentoonstelling samen voor de Witte zaal in Gent. De expositie liep van 27 februari tot 24 maart 2007. De zeven voorgestelde projecten waren: -

AWG architecten i.s.m. A2O-architecten / Guesthouse in Leuven

-

BOB361 architecten / 17 sociale wooneenheden, Kessel-Lo

-

Frank Delmulle Architecten / 6 woningen Kijkdorp VLABO, Londerzeel

-

Eugeen Liebaut, architect / Woongebouw “Limmart”, Brussel

-

L.U.S.T. Architecten / 91 sociale woningen “Heuvelhof”, Kessel-Lo

-

Egide Meertens, architect / 10 sociale woningen Bolder, reeks C, Riemst

-

Poponcini & Lootens, ir. architecten / Woongebouw met winkels “Helix”, Antwerpen

Het VAi leverde alle documentatie en beeldmateriaal aan voor de samenstelling van de tentoonstelling. III.1.5

Culturele diversiteit

Het VAi geëngageerde zich om na te denken en rekening te houden met etnische diversiteit in de werking van het VAi. In plaats van ons te beperken tot één activiteit kozen we ervoor om dit aandachtspunt te integreren in alle projecten van het VAi. Om hieraan een optimale invulling te geven organiseerden we een rondetafelgesprek met Asli Cicek (interieurarchitect), Nedjma Hadj (actrice / documentairemaker) Annemie Cortvriendt (Antwerpen Averechts) en Ann Cassiman (docent aan de faculteit Sociale wetenschappen KULeuven). Uit de denkoefening bleek dat de Dag van de architectuur het meeste mogelijkheden bood voor het zoeken naar een meer cultureel divers publiek. Immers het organiseren van stadswandelingen in bepaalde steden kon mits bepaalde samenwerking uitgebreid worden met het thema van culturele diversiteit in de stad en de bestaande rondleidingen konden aangeboden worden aan buurtbewoners en allochtonen in specifieke buurten. Dit is een verderzetting van bestaande expertise in het VAi en het zoeken naar steeds nieuwe doelgroepen. Voor de Dag van de architectuur zijn in Brussel, Antwerpen en Gent verschillende programma's ontwikkeld. Hiervoor werkten wij voor het eerst samen met verenigingen die culturele projecten opzetten met mensen van Turkse en Marokkaanse oorsprong. De specifieke doelgroepen bereikten we dankzij de samenwerking en het netwerk van buurtorganisaties (zie hoger bij het verslag van de Dag van de architectuur). Een medewerker van het VAi volgde in 2007 een intervisietraject rond het interculturaliseren bij de organisatie Kunst en Democratie. Tijdens dit traject werd het VAi ondersteund in de ontwikkeling en vragen met betrekking tot de uitwerking van het programma van de Dag van de architectuur. III.1.6

Expertise - samenwerking met derden

Het VAi wordt gevraagd om aan toegepaste onderzoeken van derden deel te nemen. Het gaat hier om diverse organisaties die begeleiding vragen van het onderzoek, deelname aan denkgroepen, invullen van enquêtes, vertegenwoordiging van de architectuursector... Deze vragen komen uit allerlei hoeken: beroepsverenigingen, besturen, universiteiten en hogescholen, lokale architectuurorganisaties, ... Hiervoor doet het VAi beroep op eigen expertise. Onderzoeken, reflectietanks, adviezen waaraan het VAi in 2007 werkte zijn: -

Publicatie voor Wolters Plantijn, School en infrastructuur: samenstellen redactieteam, advies omtrent auteurs en inhoudelijke samenstelling van de publicatie;


28 / 35

-

Onderzoek omtrent interieurinrichting van scholen en nieuwe pedagogische modellen, Materiële leeromgevingen in relatie tot recente onderwijsontwikkelingen in lager onderwijs, projectmatig wetenschappelijk onderzoek Katholieke Hogeschool Mechelen 2005-2007, advies en feedback geven aan de onderzoekers;

-

Sensibiliseringsfolder Streekeigen bouwen en verbouwen in Hoppeland, uitgever: Provincie WestVlaanderen,

gebiedsgerichte

werking

Westhoek,

samenstelling

inhoudstafel,

inhoudelijke

samenstelling, tekstredactie; -

Omgaan met wederopbouwarchitectuur in de frontstreek ’14-‘18, studie door Labo S, UGent, opdracht van de Provincie West-Vlaanderen, stad Ieper en gemeente Heuvelland, lid van de stuurgroep die het onderzoek volgt en feedback heeft;

-

Publicatie L.A.P. Limburgse Architectuur Proeven, uitgever: Architectuurwijzer, selectie van de projecten;

-

Nacht van de architectuur, Antwerpen, selectie van de projecten;

-

Selectie kandidaten voor twee projectbeurzen voor twee kunstenaars/architecten voor verblijf in het Italiaanse Cittadelarte, organisatie: DeBuren, Nederlands Vlaams Cultuurhuis;

-

Belgian Architecture Awards 2007, niet stemgerechtigd lid van de jury;

-

Henry Van de Velde instituut, 5de jaar afstudeerproject 2008, opdrachtomschijving en projectdefinitie voor een architectuurinstituut en eerste feedback op de ontwerpen;

-

Selectie drie hedendaagse woningbouwprojecten uit de Benelux op vraag van het architectuurcentrum Arc-en-Rêve,

Bordeaux.

Consultatie

ter

voorbereiding

van

een

internationale

architectuur-

tentoonstelling over dit thema; -

Provinciale architectuurprijs van West-Vlaanderen en Antwerpen 2007;

-

Buildings Revis(it)ed

een samenwerking tussen Gelijke Kansen in Vlaanderen, PHLimburg,

KULeuven, Sint-Lucas Architectuur, Hogeschool Antwerpen, Vlaams Architectuurinstituut, Zicht op Cultuur, Stad en Architectuur, Bond Vlaamse Architecten (BVA), Architecten Unie (AU), Antwerpen Averechts, Archipel, Architectuurwijzer, A+.

III.2

Reflectie en promotie jonge architecten / Expo 35m³ i.s.m. deSingel

Van 2005 tot 2008 programmeren deSingel en het VAi (Vlaams Architectuurinstituut) gedurende drie seizoenen gezamenlijk de tentoonstellingenreeks ‘35m³ jonge architectuur’. De titel verwijst naar de ruimte (283 x 408 x 303 cm) waarbinnen de actuele productie of de papieren visie van een nieuwe generatie architecten gepresenteerd wordt. De zwarte monoliet, die binnenin afgewerkt is als een ‘white cube’, staat in de wandelgangen van deSingel in dialoog met de spiegelcontainer die de bibliotheek van de lezingenreeks ‘Curating the Library’ bevat. Beide ruimtes werden ontworpen door de kunstenaar Richard Venlet. Jonge veelbelovende architecten krijgen de mogelijkheid om hun actueel werk of discours gedurende een vijftal weken in een solitair volume te presenteren. De architecten worden uitgedaagd creatief om te springen met de beperkingen van deze tentoonstellingsruimte. Aan de hand van één of meerdere realisaties, een statement, een visie, een theoretische reflectie of vraag, een installatie, … portretteren ze hun drijfveren, hun aanpak en praktijk. Het VAi en deSingel lanceren hiermee een permanente en vitale spreekbuis, een platform, een forum en een prospectieruimte voor architectuurmakers en -geïnteresseerden. In deze co-productie investeren beide partners een gelijk budget. deSingel garandeert de productie van de tentoonstelling, terwijl het VAi instaat voor de kritische reflectie over het geselecteerde werk, door middel van de


29 / 35

publicatie van een gesprek tussen een jonge architectuurcriticus en de architecten. Tevens investeert het VAi in de promotie van deze jonge architecten door bijdrage in de communicatiecampagne over de tentoonstelling en door de vertaling en het beschikbaar stellen op zijn website van de gratis tentoonstellingsgids. Het programma 2007 bestond uit volgende ontwerpbureaus: Noumenon (Carl Desmet, Pierre De Gelder), Brussel - 15 februari t.e.m. 25 maart 2007 De ontwerpen, tekeningen, video-installaties en materiaalonderzoeken van Carl Desmet en Pierre de Gelder van Noumenon maken komaf met de overtuiging dat architectuur niet meer relevant of vernieuwend zou kunnen zijn. In de tentoonstelling tonen ze toekomstgericht onderzoek: Noumenon ontwikkelt Shape Memory Polymers, dat zijn materialen die zich onder invloed van licht of warmte vormen kunnen herinneren. Het collectief Noumenon werd in 2003 opgericht en bestaat vandaag uit Carl De Smet en Pierre de Gelder. De Smet volgde de richting experimentele kunst aan het Brusselse Sint-Lukas Instituut en studeerde filosofie aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). De Gelder volgde aan de Université Libre de Bruxelles de richtingen Politieke Wetenschappen en Environmental Management. De verkennende onderzoeken die door Noumenon worden ondernomen zijn gericht op het laten ontkiemen van nieuwe materialen en productieprocessen. Een samenwerking met het Departement Materiaalkunde en Metallurgie van de KULeuven is gericht op het design potentieel van Shape Memory Plastics (SMPs) en Shape Memory Alloys (SMAs): programmeerbare materialen die op externe stimuli reageren door vormverandering. Kris Kimpe, Bruno Poelaert & Pieter D'haeseleer - 19 april t.e.m. 26 mei 2007 De architectuurpraktijk van Kris Kimpe, Bruno Poelaert en Pieter D’haeseleer valt niet zomaar in één figuur of statement te vatten. Het gaat om een groot aantal verscheiden projecten, die niet gestroomlijnd worden en die geen expliciete programmatische bedoelingen hebben: kunstintegratie, verbouwingen, meubelen, een boekconcept, tentoonstellingsarchitectuur voor Aglaia Konrad, uitvoeringen van paviljoenen van Dan Graham, badkamers, keukens, muziekstudio’s, stedenbouwkundige concepten, een atelier voor Luc Tuymans, opnamestudio’s, scenografieën, filmische ruimtes, woningen, interieurs,... De architecten Kimpe, Poelaert en D’haeseleer, gaan de confrontatie met de toonbaarheid van architectuur niet uit de weg: ze stelden initieel voor om de zwarte tentoonstellingkubus te verwijderen. Dit resulteerde uiteindelijk in het labelen van de box als kunstwerk. De architectuur van de makers van de tentoonstelling wordt getoond in een aparte publicatie, door middel van het meest verwante medium, dat het minst weglaat omdat het alles aan de verbeelding overlaat: het plan. URA - Yves Malysse, Kiki Verbeeck & Joost Verstraete - 20 september t.e.m. 28 oktober 2007 URA architecten is in 2002 opgericht in Brussel door Yves Malysse (°1973), Kiki Verbeeck (°1974) en Joost Verstraete (°1974). Allen studeerden zij architectuur aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst Sint-Lucas Gent. Yves Malysse werkte o.a. als medewerker voor Jo Crepain te Antwerpen en MVRDV te Rotterdam. Kiki Verbeeck werkte onder meer voor B. & G. Baines (Antwerpen-Brussel), OMA (Rotterdam) en uapS (Parijs). Joost Verstraete werkte voorheen voor ARBR in Brussel en Architettura in Gent en bouwde ervaring op bij FCJZ Zhang Yung He in Beijing, China. URA werkt bewust op basis van sferen en programma’s. Ze denken niet vanuit het esthetische, nemen nooit beslissingen vanuit esthetische overwegingen. Daarentegen maken ze op heel pragmatische manier een architecturale puzzel die organisatorisch werkt. De best mogelijke organisatie van het programma wordt vertaald in een belevingswereld en leidt op zijn beurt tot heel duidelijke ruimtelijke articulaties waarbinnen verschillende mogelijkheden tot invulling bestaan. Voor die ruimtelijke organisatie valt URA dikwijls terug op oertypes. In 2006


30 / 35

werd URA laureaat van de besloten wedstrijd voor 20 woonunits in Boom en van de wedstrijd voor het onthaalpaviljoen voor het provinciedomein De Gavers in Harelbeke. BARAK - Carl Bourgeois & Tijl Vanmeirhaeghe - 8 november t.e.m 16 december BARAK (2006) is de alliantie tussen architecten Carl Bourgeois (° Tongeren, 1969) en Tijl Vanmeirhaeghe (°Gent, 1976) die reeds sinds 2003 samen architectuur maken. Beiden werkten geruime tijd als medewerker van Wim Cuyvers. Carl Bourgeois is sinds 2002 actief als docent aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst SintLucas Gent. Tijl Vanmeirhaeghe geeft sinds 2001 atelierbegeleiding aan de Vakgroep Architectuur en Stedenbouw van de Universiteit Gent. BARAK confronteert in zijn architectuur de beschuttende bouwenveloppe - de schil, de huls, de huid - met de elementaire bouwsteen van elk verblijf - de kamer. Kamer en omhulsel ontmoeten elkaar in de evidentie van de barak. BARAK tracht op die manier een oorspronkelijke architectuur te ontwikkelen die een tegengewicht wil vormen voor de gladde, minimalistische ‘kwaliteitsarchitectuur’ die het architectuurlandschap de jongste jaren bepaalt. De architecturale carte blanche, een ongelimiteerd budget of een sterilisatie van het interieur om zoveel mogelijk leven uit het beeld te bannen, leiden zelden of nooit tot echte architectuur. Daarom tracht BARAK op zoek te gaan naar een robuuste, gebouwde vorm die probleemloos weerstaat aan contaminaties en verstoringen, en er meteen haar kracht uit puurt. Vanaf september 2007 organiseerde VAi bij elke 35m³-presentatie een excursie. Onder begeleiding van de architecten bezochten we hun realistatie(s) of een werf, telkens met maximaal 8 personen. Met URA bezochten we het project PZA, een polyvalente zaal in Eeklo uit 2003. Met BARAK de werf van woning Van Dinter in Maaseik.

III.3

Architectuureducatie

In 2007 werden subsidie-aanvragen en samenwerking afgetoest met betrekking tot het produceren van nieuw educatief materiaal voor jongeren. Bedoeling was om dit naar aanleiding van de Dag van de architectuur ter beschikking te stellen en een off programma voor jongeren samen te stellen samen met de lokale architectuurinitiatieven. Deze aanvragen werden niet gehonoreerd en samenwerking met derden (commerciële sector) kwam niet tot stand. De freelance medewerker van het VAi werkte een educatieve map met didactisch materiaal en lestips uit voor de drie hernemingen van de tentoonstelling Wonen in Welvaart (CVAa) die werd voorgesteld aan leerkrachten in Leuven, Waregem en Oostende. De website VAi-jong werd up to date gehouden en aangevuld met nieuwe links. De medewerker verleende tevens feedback aan lokale architectuurorganisaties.

III.4

Overleg / Acties met de kunstensteunpunten

Maandelijks overleg met de kunstensteunpunten De kunstensteunpunten vergaderen maandelijks. Er worden standpunten uitgewisseld over de zogenaamde transversale thema's die alle kunstendisciplines aanbelangen. Het betreft de prioritaire aandachtspunten van de minister van cultuur: etnische diversiteit, e-cultuur, participatie, cultuurinvest. Daarnaast zijn ondersteuning en feedback aan het Kunstenloket, overleg met departement Kunsten en Erfgoed, advies met betrekking tot het Kunstendecreet, kunst en onderwijs in de middelbare en basisscholen, hoger kunstonderwijs en het doctoraat in


31 / 35

de kunsten, samenwerking cultuurweb, kunsten archivering en erfgoed, internationale samenwerking, onderwerp van het overleg. Hieruit volgen tevens gezamenlijke acties. De administratie en het Kabinet cultuur zijn uitgenodigd en aanwezig op deze vergaderingen. Concrete acties III.4.1

Lancering e-weblog

Omdat e-cultuur is niet meer weg te denken uit het Vlaamse culturele landschap en is er grote behoefte aan een gemeenschappelijk platform waar informatie wordt verzameld en gedeeld over de grenzen van de disciplines en sectoren heen. Heel veel informatie is immers relevant voor verschillende domeinen. De kunstensteunpunten zetten daarom samen met partners uit de culturele erfgoedsector en de openbare bibliotheken een platform op voor het verzamelen en verspreiden van recente informatie over e-cultuur. Het initiatief komt van de steunpunten audiovisuele - IAK - en beeldende kunst - IBK (beide nu BAM). E-cultuur is een groeiend terrein dat er kwam door de nieuwe technologie voor informatie en communicatie. Waar de netwerkruimte zich toespitst op 'cultuur', is sprake van e-cultuur. De grote omwenteling die plaatsvindt, is dat het one-to-many verhaal van de massamedia verschuift naar een situatie waarin velen met velen communiceren. De nieuwe weblog is de verder zetting van de publicatie e-cultuur eveneens door de steunpunten en de culturele overheid gepubliceerd (2006). Op de e-cultuurweblog is plaats voor nieuws, praktijkvoorbeelden en essays. Om de weblog te voeden is een team van 25 auteurs samengesteld met diverse culturele achtergronden. VAi is verantwoordelijk voor de aanwezigheid van de discipline architectuur. III.4.2

Data analyse en benchmark onderzoek

De kunstensteunpunten verzamelen informatie en deduceren uit deze gegevens analyses, prognoses, pijnpunten, beleidsaanbevelingen. Om de data op systematische en correcte wijze te verzamelen, te bewaren en te ontsluiten maakten de steunpunten een ontwerp voor data-analyse en benchmark. In 2007 is het project opgestart met het onderzoek naar de functionele onderdelen, het technologisch platform, de gebruiksvriendelijkheid, planning, budget en offerte aanvraag. Het is de bedoeling om het systeem te operationaliseren in 2008 en alle gesubsidieerde kunstinstellingen hun gegevens onder begeleiding van de kunstensteunpunten te laten invoeren. III.4.3

Internationale nieuwsbrief Arts Flanders (zie hoger I. 6.1 )

III.4.4

Voorbereiding internationale promotiebox Arts Box

In 2007 bereidden de kunstensteunpunten de productie en samenstelling van een internationaal promotieproduct voor de kunsten voor. Dit om tegemoet te komen aan de vraag naar kritische en degelijke publicaties en analyses over de kunsten in Vlaanderen. Deze vraag leeft immers bij Vlaamse vertegenwoordigers in het buitenland, de buitenlandse pers, programmatoren en diverse contacten in de internationale kunstscène. Dit promotieproduct heeft niet de bedoeling het traditionele politieke relatiegeschenk te vervangen. Het kan hierop wel een interessante aanvulling vormen. Voor de grafische opmaak werd een ontwerpwedstrijd georganiseerd door de steunpunten die gewonnen werd door Geoffrey Brusatto. Elk steunpunt stelt een eigen publicatie en dvd samen betreffende zijn kunstdiscipline. De publicatie van het VAi bevat een analyse van criticus Koen Van Synghel over de architectuur in Vlaanderen van de voorbije vijftien jaar, de presentatie van 30 architectuurprojecten en 30 biografieën van ontwerpers werkzaam in Vlaanderen (samengesteld door Christophe Van Gerrewey en Eline Dehullu). 0p de dvd staan 30 portfolio’s van de architecten van de projecten uit het boek, een loop met 150 beelden van recente realisaties in Vlaanderen en


32 / 35

websites van de ontwerpers. De samenstelling en redactie gebeurde in 2007, de box verschijnt in de lente van 2008.

III.5

Overleg met de lokale architectuurinitiatieven

Het VAi en de lokale architectuurinitiatieven vergaderen minstens tweemaandelijks. Tijdens dit overleg werden de respectievelijke programma's voorgesteld, werden organisatorische en financiële aspecten van de lokale werking besproken. In 2007 was de Dag van de architectuur aanleiding voor een hechte samenwerking en afstemming van het publieksprogramma tussen VAi en lokale organisaties onderling. Volgende thema’s en onderwerpen kwamen aan bod in de vergaderingen: -

9/1: informatieronde en uitwisseling programma en jaarplanning 2007, stand van zaken voorbereiding Dag van de architectuur 2007, evaluatie workshop gidsen in architectuur, info: cultuurinvest en ecultuur;

-

21/2: stand van zaken Dag van de architectuur, verslag partnerships Dag van de architectuur, rondvraag aanvullingen selectie projecten en wandelingen Dag van de architectuur, brainstorm nevenactiviteiten Dag van de architectuur;

-

26/3: Dag van de architectuur uiteenzetting strategie communicatiecampagne;

-

presentatie van de prospectie voor de Dag van de architectuur 2007: partners, projecten, wandelingen, fietsroutes en bustours, nevenactiviteiten, praktische afspraken inzake samenwerking;

-

3/5: presentatie van het programma voor de Dag van de architectuur 2007, round up nevenactiviteiten, praktische afspraken inzake samenwerking, planning communicatie;

-

28/8: presentatie programma Dag van de architectuur 2007, lancering campagne Dag van de architectuur 2007, verspreiding promotiemateriaal Dag van de architectuur 2007, architectuurkalender: presentatie door CultuurDatabank, afspraken voor samenwerking;

-

26/11: evaluatie Dag van de architectuur 2007.

III.6

Samenwerking Vlaams Bouwmeester

Er is maandelijks overleg tussen het VAi en de Vlaams Bouwmeester. De concrete samenwerking met de Vlaams Bouwmeester in 2007 behelsde meerdere projecten. 1. De Vlaams Bouwmeester en VAi organiseerden samen een studiereis naar Londen ( zie hoger III. 1.2). 2. Op de Dag van de architectuur werden vier bustours schoolinfrastructuur in Vlaanderen aangeboden. In Brussel, Leuven, Antwerpen en Brugge werden in totaal twaalf schoolbesturen bereid gevonden om de school voor publiek open de stellen. Schoolinfrastructuur was één van de thematische aandachtspunten van de Dag van de architectuur. Het team van de Vlaamse bouwmeester verzorgde samen de ontwerpers en directies de rondleidingen (zie hoger I. 1). 3. Katrien Vandermarliere zetelde als extern jurylid in de Open Oproep voor een nieuwbouwschoolproject BSBO in Herentals. 4. Katrien Vandermarliere was tevens jurylid van de Prijs Bouwheer 2007, een organisatie van de Vlaams Bouwmeester, waarbij het publieke opdrachtgeverschap wordt gehonoreerd.


33 / 35

IV. BIJLAGEN

IV.1

Overzicht jury’s

-

jurylid IPB-challenge Beste bedrijfsgebouw Vlaanderen;

-

jurylid architectuurprijs West-Vlaanderen 2007;

-

jurylid Architectuurprijs Antwerpen 2007.

IV.2

Overzicht opleidingen en studiedagen

-

studiedag cultureel erfgoed en culturele diversiteit;

-

Dag van de cultuurcommuncatie;

-

cursus photoshop;

-

intervisietraject interculturaliseren 09/02/07, 20/09/07, 08/11/07, 22/11/07;

-

Kennismanagement.

IV.3

Leden Raad van Bestuur & Algemene Vergadering

Raad van bestuur Wivina Demeester

voorzitter algemene vergadering en raad van bestuur

Piet Van Cauwenberghe

ondervoorzitter algemene vergadering en raad van bestuur

Christian Dugardyn

penningmeester algemene vergadering en raad van bestuur

Hilde Heynen

secretaris algemene vergadering en raad van bestuur (ontslagnemend)

Kristiaan Borret

lid raad van bestuur en algemene vergadering

André Loeckx


Inge Schoups


Marcel Smets


Jan Strubbe


Paul Van Lindt


Ignace Vandenabeele


Jan Vermassen


Moosa Benafti

waarnemer

Algemene vergadering Wivina Demeester

voorzitter algemene vergadering en raad van bestuur

Piet Van Cauwenberghe

ondervoorzitter algemene vergadering en raad van bestuur

Christian Dugardyn

penningmeester algemene vergadering en raad van bestuur

Hilde Heynen

secretaris algemene vergadering en raad van bestuur (ontslagnemend)

Geert Bekaert

oud-voorzitter, lid van de algemene vergadering

André Bergen

lid algemene vergadering

Kristiaan Borret

lid algemene vergadering en raad van bestuur

Christine Conix



34 / 35

Filip De Pau


Goedele Desmet


Marc Dubois


André Loeckx


Inge Schoups


Marcel Smets


Jan Strubbe


Ignace Vandenabeele


Paul Van Lindt


bOb Van Reeth


Jan Vermassen


IV.4

Medewerkers VAi - CVAa in 2007

Katrien Vandermarliere

directeur

(5/5)

Roeland Dudal

projectleider

(5/5)

Ilse Degerickx

projectleider

(2,5/5)

Lars Kwakkenbos

projectleider Jaarboek

(2,5/5)

(vervanging Ilse Degerickx, zwangerschaps-, ouderschapsverlof) Eline Dehullu

projectleider

(2,5/5)

Siska Claessens

verantwoordelijke website en publiekswerking

(4/5)

Ine Lemmens

freelance medewerker educatie

Sofie De Caigny

coördinator Centrum Vlaamse Architectuurarchieven - CVAa

(5/5)

Annelies Nevejans

archivaris Centrum Vlaamse Architectuurarchieven - CVAa

(4/5)

Bregje Provo

projectleider Centrum Vlaamse Architectuurarchieven - CVAa

(3/5)

Eva Van Regenmortel

projectmedewerker Het Gekwetste Gewest

(5/5)

Kristien Anseeuw

office manager (tot 30.09)

(5/5)

Dominique Langenus

office manager (vanaf 3.12)

(5/5)


35 / 35

Jaarverslag 2007 Inhoudelijk activiteitenverslag

Recommend Documents