Activiteitenverslag 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
3
Vooraf 2007 was voor het VVKHO een belangrijk jaar. De algemene vergadering van 6 juni 2007 besliste immers om de werking van het Verbond voor de periode 2007-2011 te continueren en om daarvoor voor die periode de nodige financiële middelen te voorzien. Op die manier kan het VVKHO zich voor de komende jaren opnieuw ten volle concentreren op zijn opdracht: in een steeds veranderend hogeronderwijslandschap dagelijks de belangen van de dertien Vlaamse katholieke hogescholen behartigen. Om zijn opdracht te vervullen, voert het VVKHO een brede waaier van activiteiten uit, waaronder: opvolging van de onderwijsactualiteit; kritische analyse en studie van (voor)(ontwerpen van) wetten, decreten, arresten …; lobbying en netwerking om de belangen van het katholieke hoger onderwijs te behartigen; informering van de leden over relevante onderwijsmateries; organisatie van studie- en vormingsdagen. Het Activiteitenverslag 2007 is niet meer dan een poging om een globaal beeld te geven van de manier waarop het VVKHO het afgelopen kalenderjaar zijn activiteiten uitgevoerd heeft. Zonder volledigheid na te streven, is gefocust op het essentiële. Veel leesplezier!
Jan-Baptist De Smet Verantwoordelijke ad interim
Activiteitenverslag VVKHO 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
5
Inhoud Vooraf
3
Gebruikte sigels en afkortingen
9
1. Beleidsvergaderingen VVKHO
11
1.1. ALGEMENE VERGADERING
11
1.2. BUREAU
11
2. Juridische ondersteuning
13
2.1. RECHTSPOSITIEREGELING, PERSONEELSZAKEN HOGESCHOLEN 2.1.1. Onderwijscao II-Hoger Onderwijs 2.1.2. Onderwijscao VI 2.1.3. Onderwijsdecreet XVII 2.1.4. Sociale balans 2.1.5. Loonsvoorwaarden van de arbeiders 2.1.6. Personeelsbeleid 2.1.7. Bevoegdheid van de commissaris-coördinator
13 13 13 14 14 14 14 14
2.2. PRIVAATRECHTELIJK KARAKTER, VRIJE INSTELLINGEN 2.2.1. VOC 2.2.2. Openbaarheid van bestuur 2.2.3. Werkgroep Juristen
15 15 15 15
2.3. OPVOLGING VAN FEDERALE EN VLAAMSE REGELGEVING 2.3.1. Begrotingsdecreet en begrotingscontrole 2007 2.3.2. Decreet betreffende de financiering van de werking van de hogescholen en de universiteiten in Vlaanderen 2.3.3. Hoger beroepsonderwijs 2.3.4. Ministeriële Commissie Rationalisatie (Commissie Soete) 2.3.5. Basisdecreet 2.3.6. Decreet inzake dringende onderwijsmaatregelen (het zogenaamde OD 16½) 2.3.7. Andere
16 16
3. Christelijke identiteit
16 16 17 17 17 17
19
3.1. UITBOUW VAN DE NETWERKVORMING INZAKE HOGESCHOOLPASTORAAT
19
Activiteitenverslag VVKHO 2007
6
3.2. INTEGRAAL IDENTITEITSBELEID EN OPVOLGING CHRISTELIJKE IDENTITEIT IN VVKHOWERKGROEPEN 21 3.2.1. Aandachtspunten van het jaar 2007 21 21 3.2.2. Studiedagen die de taak ondersteund hebben 21 3.2.3. Uitdagingen voor de toekomst 3.3. PLOO-RZL EN PLOO-LO 3.3.1. PLOO-RZL 3.3.2. PLOO-LO
22 22 22
3.4. ETHIEK
23
3.5. ‘ONDER-UIT’ IN PBSO, PBLO, PBKO
23
3.6. RESONANTIEGROEP
24
3.7. PEDAGOGISCH PROJECT KATHOLIEKE SCHOOL – BASISCOMPETENTIES – BEROEPSSPIRITUALITEIT
24
4. Lerarenopleiding
25
4.1. WERKGROEP STUDIEGEBIED ONDERWIJS
25
4.2. ANDERE WERK- EN CONTACTGROEPEN
26
5. Studentgerichtheid
27
5.1. WERKGROEP STUDENTENBEGELEIDING
27
5.2. WERKGROEP SOVO
27
6. Netwerking en vertegenwoordiging
29
6.1. VVKHO-CONTACTGROEPEN WET WELZIJN
29
6.2. VVKHO-WERKGROEP STUDIEGEBIED GEZONDHEIDSZORG
30
6.3. VVKHO-WERKGROEP LANDBOUW EN BIOTECHNOLOGIE
31
6.4. VVKHO-CONTACTGROEP MILIEU
31
6.5. VSKO-WERKGROEP LERARENOPLEIDING
31
6.6. VSKO-STUURGROEP WELZIJN
32
6.7. VERBOND DER VERZORGINGSINSTELLINGEN
32
Activiteitenverslag VVKHO 2007
7
7. Communicatie
35
7.1. H-OGELIJN 7.1.1. H-ogelijn Tijdschrift 7.1.2. H-ogelijn Kort
35 35 36
7.2. VVKHO-WEBSITE
37
7.3. ANDERE VORMEN VAN COMMUNICATIE
37
Bijlages
39
1. ORGANISATIESTRUCTUUR VAN HET VVKHO De algemene vergadering Het bureau De financiële werkgroep
39 39 39 39
2. DAGELIJKSE WERKING
39
3. SAMENSTELLING VAN DE ALGEMENE VERGADERING
40
4. SAMENSTELLING VAN HET BUREAU
41
5. OVERZICHT VAN DE PROFESSIONALISERINGSACTIVITEITEN
42
Activiteitenverslag VVKHO 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
9
Gebruikte sigels en afkortingen ATP Banaba BaO COC CVO EHSAL HBO HOC HWBK ICT IWT KATHO KdG KHLeuven KHMechelen KMS K.U.Leuven OHP PAV PBKO PBLO PBSO PBSO-GO PLOO PLOO-LO PLOO-RZL RZL SAW SERV SOVO Spes Thomas VKW VLHORA Vlor VOC VOKA VSKO VUHP
Administratief en technisch personeel Bachelor-na-bachelor Basisonderwijs Christelijke Onderwijscentrale Centrum voor volwassenenonderwijs Europese Hogeschool Brussel Hoger beroepsonderwijs Hogeschoolonderhandelingscomité Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Informatie- en Communicatietechnologie Industriële Wetenschappen en Technologie Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Karel de Grote-Hogeschool Katholieke Hogeschool Leuven Katholieke Hogeschool Mechelen Kerkwerk Multicultureel Samenleven Katholieke Universiteit Leuven Opvoedend hulppersoneel Project Algemene Vakken Professionele bachelor kleuteronderwijs Professionele bachelor lager onderwijs Professionele bachelor secundair onderwijs Professionele bachelor secundair onderwijs - Godsdienst Platform Levensbeschouwelijk Onderzoek en Onderwijs Platform Levensbeschouwelijk Onderzoek en Onderwijs Lerarenopleiding Platform levensbeschouwelijk Onderzoek en Onderwijs - Religie, Zingeving en Levensbeschouwing Religie, Zingeving en Levensbeschouwing Sociaal-Agogisch Werk Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Sociale Voorzieningen Spiritualiteit in Economie en Samenleving Theologie Onderwijs en Multimedia: Actieve Samenwerking Verbond van Katholieke Werkgevers Vlaamse Hogescholenraad Vlaamse Onderwijsraad Vlaams Onderhandelingscomité voor het Hoger Onderwijs Vlaams Netwerkwerk van Ondernemingen Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs Vlaams Universiteits- en Hogeschoolpastoraat
Activiteitenverslag VVKHO 2007
10
VVI WIAHO
Verbond der Verzorgingsinstellingen Werkgroep Inspecteurs-Adviseurs Hoger Onderwijs
Activiteitenverslag VVKHO 2007
11
1. Beleidsvergaderingen VVKHO 1.1. Algemene vergadering In 2007 kwam de algemene vergadering van het VVKHO tweemaal bijeen. De eerste vergadering stond hoofdzakelijk in het teken van de identiteit van de katholieke hogescholen en van de werking van het VVKHO voor de periode 2007-2011. Wat dat laatste betreft, besliste de algemene vergadering unaniem om de werking van het Verbond voor de periode 2007-2011 te continueren en om volgende kerntaken (opnieuw) vast te leggen: - de ondersteuning van de christelijke identiteit; - de ontwikkeling van juridische expertise voor regelgeving inzake vrij initiatief, belangenbehartiging en personeelszaken (vzwstructuur); - de begeleiding, in relatie met het werkveld, van de lerarenopleidingen, afgebakend naar de decretale opdrachten van de expertisenetwerken en gericht op basiscompetenties voor tewerkstelling in het katholiek onderwijs; - specifieke zorg voor professionele bacheloropleidingen en voor de beroepsuitoefening van alle hogeschoolafgestudeerden, in het bijzonder voor lerarenopleiding en voor paramedische beroepen, en in hoofde van de relatie met de CVO’s, vooral in functie van de ontwikkelingen inzake het hoger beroepsonderwijs; - vanuit het VSKO een gemeenschappelijke belangenbehartiging (politiek) affirmeren voor katholiek (hoger) onderwijs als vrij initiatief; - een netwerking activeren over de associaties heen, en dit binnen het gehele katholieke onderwijs; - zorg dragen voor specifieke pastorale hogeronderwijsondersteuning via VUHP (project voortzetten). Tijdens de tweede bijeenkomst werd van gedachten gewisseld over de recente ontwikkelingen in het Vlaamse hogeronderwijslandschap zonder evenwel standpunten in te nemen. Gesproken werd onder andere over de (nieuwe) plaats van de hogescholen en de associaties. Geconcludeerd werd dat het nog te vroeg is om te zeggen welke kant dit veelomvattende debat zou uitgaan. Tijdens deze vergadering werd tevens het profiel vastgesteld van de secretaris-generaal die in de loop van 2008 aangeworven moet worden om Hugo Mettepenningen die op 1 maart 2008 met brugpensioen gaat, op te volgen. Ook de bijdragen voor 2008 werden vastgelegd.
1.2. Bureau Op bijna elke bureauvergadering van 2007 keerden drie thema’s terug: het nieuwe bekostigingsmodel voor de Vlaamse hogescholen en universiteiten met de daaraan gekoppelde rationalisatie, het hoger beroepsonderwijs en de omschakelingsoperatie arbeiders/bedienden. Het gehele jaar 2007 stond in het teken van de discussie van de financiering van het hoger onderwijs. Eind 2006 werden de eerste versies van voorontwerp van decreet gelanceerd. In de loop van 2007 volgden meer substantiële versies met rekenbladen. In de tweede helft van 2007 formuleerde het bureau zijn eisen ten aanzien van het nieuwe Financieringsdecreet: (1) verhoging van de aanvangsbudgetten Activiteitenverslag VVKHO 2007
12
(met name voor het professioneel hoger onderwijs), (2) het kliksysteem eerder laten klikken en (3) compensatie voor de gederfde inschrijvingsgelden. Met die eisen heeft de overheid bij de verdere uitwerking van het Financieringsdecreet rekening gehouden. In het kielzog van het Financieringsdecreet werd in de loop van 2007 ook telkens het rationalisatiedossier geagendeerd. Twee leden van het bureau waren lid van de Ministeriële Commissie Rationalisatie en brachten verslag uit over de voortgang van de werkzaamheden van de Commissie. Het eerste rapport van de Commissie werd pas in 2008 gepresenteerd. Het bureau nam van meet af aan het standpunt in dat in dit dossier ideologie/identiteit, regio, kwaliteit en kwantiteit de belangrijke parameters zijn. Het HBO kreeg in eerste instantie vooral aandacht vanwege het decreet betreffende het volwassenenonderwijs. In dit decreet nam de minister namelijk al een voorafname op het HBO waarbij ook het secundair, volwassenen- en hogeschoolonderwijs betrokken zijn. Kritiek werd geuit op de naam en op de aanpak ervan door de minister. Vanaf oktober 2007 - na vrijgave van de eerste discussienota spitste de kritiek zich voornamelijk toe op het feit dat het HBO voorafgaat aan de Vlaamse Kwalificatiestructuur terwijl beide dossiers nauw met elkaar verbonden zijn. Ook het uitreiken van het diploma van gegradueerde hield de gemoederen van de bureauleden bezig alsmede de programmatieprocedures in het volwassenenonderwijs. In het dossier van de overschakeling van het arbeiders- naar bediendestatuut in uitvoering van Onderwijscao II-Hoger Onderwijs, besliste het bureau begin 2007 na een door het VVKHO uitgevoerde kostprijsberekening, om de onderhandelingen nog niet op hogeschoolniveau te starten en om de uitvoering van de overeengekomen engagementen gefaseerd te laten verlopen (fase 1: invoering van gewaarborgd maandloon, betaling carenzdag en toepassing opzegtermijnen; fase 2: omzetting in bediendestatuut). In de loop van 2007 werd langzaamaan een begin gemaakt met de uitvoering van de eerste fase. Andere thema’s die in de loop van 2007 op bureauvergaderingen aan bod kwamen, waren: de implementatie van het nieuwe Lerarendecreet (met name de verdeling van de transitiegelden van de reductie van drie naar twee onderwijsvakken, de financiering van de banabaopleidingen en het opstellen van modelcontracten ten behoeve van de stage), wijzigingen in het stelsel van betaald educatief verlof, en de studieduur van de opleiding Vroedkunde.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
13
2. Juridische ondersteuning Ook in 2007 werd de nadruk gelegd op het privaatrechtelijk karakter van de katholieke hogescholen, en werden de juridische en personeelsgebonden materies op de voet gevolgd en bestudeerd. Het in kaart brengen van knelpunten en de mate van toepasbaarheid van nieuwe regelgeving ten aanzien van de hogescholen bleef de prioriteit.
2.1. Rechtspositieregeling, personeelszaken hogescholen De rechtspositieregeling en de personeelszaken worden besproken en overlegd in de werkgroep Personeelsverantwoordelijken. In 2007 kwamen volgende belangrijke thema’s aan bod: 2.1.1. Onderwijscao II-Hoger Onderwijs Om Onderwijscao II-Hoger Onderwijs waarover op 11 september 2006 een principieel akkoord afgesloten werd binnen het (oude) VOC, formeel af te sluiten en om een oplossing te bieden voor de nieuwe situatie gecreëerd na het vernietigingsarrest door het Grondwettelijk Hof van 20 oktober 2005, werd door de Vlaamse regering een Reparatiedecreet gemaakt waardoor de hogeschoolbesturen een volwaardige onderhandelingspartner in sectorale programmatie werden. Het VVKHO volgde deze evolutie op. In deze Cao werd tevens overeengekomen dat vanaf 1 januari 2008 mits akkoord van de betrokkenen, de arbeiderscontracten omgezet zouden worden in een bediendecontract. Dit engagement veroorzaakte echter knelpunten op juridisch en financieel vlak. In de werkgroep werd stilgestaan bij de financiering door de overheid en bij de zorg dat de werkelijke meerkost van de omzetting van het contract wel gefinancierd zou worden. Een beperkte werkgroep berekende de reële kostprijs van de omzetting. Studiewerk naar de juridische gevolgen van de omschakeling leerde dat enkel juridisch correct gehandeld wordt indien de arbeiders hun arbeidersstatuut behouden maar wel - zij het gefaseerd - de voordelen van het bediendestatuut krijgen. In Onderwijscao II-Hoger Onderwijs engageerden de instellingen zich tevens om een kwaliteitsvol onthaalbeleid uit te werken. De werkgroep Personeelsverantwoordelijken heeft een vergadering gewijd aan de wettelijke verplichtingen ter zake, en aan de good practices die in dit verband al in de hogescholen toegepast worden. Op basis van de bespreking werd een checklist opgesteld. 2.1.2. Onderwijscao VI Ook de uitvoering van Onderwijscao VI weerhield de aandacht. De minister van Onderwijs en de vakbonden engageerden zich om een haard- en standplaatstoelage toe te kennen aan de contractuele personeelsleden in de onderwijsinstellingen. De minister beloofde hiervoor de nodige financiële middelen
Activiteitenverslag VVKHO 2007
14
ter beschikking te stellen. Het VVKHO volgde dit thema op door de werkelijke kostprijs van het toekennen van de haard- en standplaatstoelage te berekenen. 2.1.3. Onderwijsdecreet XVII Heel wat aandacht werd besteed aan Onderwijsdecreet XVII waarbij de voorstellen van het COC en de VLHORA onder de loep genomen werden. Er werd nagegaan welke eerder door het VVKHO geformuleerde voorstellen niet opgenomen werden, teneinde op die manier nog de nodige amendementen in te dienen. Na interventie door het VVKHO werd de schrapping van het ontslag om dringende reden in Onderwijsdecreet XVII niet weerhouden. 2.1.4. Sociale balans In 2007 besteedden de personeelsverantwoordelijken aandacht aan de sociale balans en aan het gegeven dat die niet afgestemd is op de onderwijsspecifieke situatie. De zorg om het ontbreken van de afstemming tussen de sociale balans en het sectoraal vormingsfonds werden meermaals herhaald, waarbij de consensus van de hogescholen uitgedragen werd: keep it simple! 2.1.5. Loonsvoorwaarden van de arbeiders Het VVKHO volgde tevens de evoluties op betreffende de loonsvoorwaarden voor de contractuele arbeiders in het leerplichtonderwijs en betreffende de vraag van de vakbonden om de lonen van de contractuele arbeiders in de hogescholen aan te passen. Het Verbond organiseerde een eerste rondvraag en volgt de verdere evoluties op. 2.1.6. Personeelsbeleid Tijdens een aantal vergaderingen van de werkgroep werd aandacht besteed aan de functieclassificatie in het personeelsbeleid van een hogeschool. Tijdens een informatievergadering werd de functieclassificatie en loopbaanplanning voor het ATP-OHP die reeds in een hogeschool toegepast wordt, toegelicht. De aanzet werd gegeven om hierover verder na te denken. Tevens volgde een bespreking van het KB van 25 april 2007 betreffende het onthaal en de begeleiding van de werknemers met betrekking tot de bescherming van het welzijn bij de uitvoering van het werk. 2.1.7. Bevoegdheid van de commissaris-coördinator De hogescholen ontvingen een brief van de commissaris-coördinator waarin hij meedeelde voortaan toe te zien op de stressreductie van de maatregelen inzake een evenwichtiger onderwijsaanbod. De brief overschreed de wettelijke controlebevoegdheid van de regeringscommissaris. Het VVKHO formuleerde in die zin een antwoord op dit schrijven.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
15
2.2. Privaatrechtelijk karakter, vrije instellingen 2.2.1. VOC Nadat het VVKHO in 2005 zijn slag thuishaalde bij het Arbitragehof wat betreft de schending van het gelijkheidsbeginsel inzake de afvaardiging van de besturen in het VOC, kwam in 2007 het Reparatiedecreet tot stand. In dit Decreet is er sprake van drie evenwaardige partijen: de overheid, de vakbonden en de besturen. De vakbonden grepen dit initiatief aan om de medezeggenschap in de associaties dwingender te regelen door een medezeggenschapscomité verplicht te stellen. Dit comité gelijkt qua structuur en werking op dat van het HOC. Alhoewel de leden van het VVKHO over het algemeen positief stonden ten opzichte van dit Decreet, stelden ze wel vragen bij de mandatering en de ondertekening van protocollen in het VOC. 2.2.2. Openbaarheid van bestuur Het VVKHO waarschuwt er al enige tijd voor dat er sinds enkele jaren een tendens in de regelgeving is waarbij het privaatrechtelijk karakter en de vrijheid om initiatief te nemen, beperkt wordt. Anno 2007 bleek dit opnieuw in een casus die draait rond de openbaarheid van bestuur. Wat de hogescholen betreft kan op basis van de memorie van toelichting bij het Structuurdecreet en op basis van de tekst van het Aanvullingsdecreet en het decreet betreffende de openbaarheid van bestuur, enkel geconcludeerd worden dat de openbaarheid van bestuur enkel van toepassing is op de administratieve rechtshandeling. Een voorbeeld van een administratieve rechtshandeling is de studievoortgangsbeslissing die ten aanzien van de student genomen wordt. 2.2.3. Werkgroep Juristen In de werkgroep Juristen werden in 2007 volgende juridische thema’s bestudeerd en besproken: - de wet betreffende de strengere bestraffing van geweldplegingen en fysieke agressie tegen bepaalde categorieën van personen, waaronder de medische, paramedische en verpleegkundige beroepen en het onderwijzend personeel; - de positie van het privaatinitiatief als bestuursinstantie in het openbaarheids- en klachtendecreet, het ombudsdecreet en de motiveringsplicht; - het terughoudend omgaan met de mededelingen van persoonsgegevens die aan het HOC meegedeeld kunnen worden en dit in kader van schendingen op de privacywet; - de fiscale kwalificatie van de persoonlijke vergoedingen aan onderzoekers naar aanleiding van de valorisatie van de onderzoeksresultaten door de hogeschool. Er werd ook een evaluatie gemaakt van het werkjaar 2006 van de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen. In tegenstelling tot 2005 waarin slechts negen zaken gegrond verklaard werden, werden in 2006 achttien van de 43 zaken geheel of gedeeltelijk gegrond verklaard. Het VVKHO organiseerde een rondvraag bij de katholieke hogescholen in hoeverre de uitspraken van de Raad gerespecteerd en derhalve opgevolgd werden. Deze reveleerde dat bij de vernietiging van een beslissing, de examencommissie opnieuw in buitengewone zitting bijeengeroepen wordt en dat een nieuwe beslissing genomen wordt of dat de examenbeslissing gehandhaafd blijft, maar beter gemotiveerd wordt.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
16
De werkgroep Juristen stond ook grondig stil bij de motivering van het ontslag zoals deze in Onderwijsdecreet XVII gestipuleerd wordt. Er stelden zich heel wat aandachtspunten gezien de katholieke hogescholen privaatrechtelijke instellingen zijn.
2.3. Opvolging van federale en Vlaamse regelgeving 2.3.1. Begrotingsdecreet en begrotingscontrole 2007 Het luik onderwijs en vorming in de Vlaamse begroting voor het begrotingsjaar 2007 kende weinig opzienbarends: budgetten werden ingeschreven in het kader van het nieuwe lerarendecreet en er werd een begin gemaakt met de gelijkschakeling van de financiering van de sociale voorzieningen van de hogescholen met die van de universiteiten. Vanwege het aangaan van nieuwe beheersovereenkomsten werd een nieuwe financiële regeling opgezet voor de Hogere Instituten voor Schone Kunsten en voor instellingen die een excellente hogere kunstopleiding aanbieden. 2.3.2. Decreet betreffende de financiering van de werking van de hogescholen en de universiteiten in Vlaanderen Het VVKHO nam duidelijk stelling ten opzichte van het nieuwe Financieringsdecreet voor het hoger onderwijs. Het Verbond stelde prioritair volgende pijnpunten aan de orde: - De ondermaatse financiering van de professionele bachelors; - De problematiek van het kliksysteem (het te laat klikken); - Het ontbreken van compensaties voor de gederfde inschrijvingsgelden. De minister hield rekening met deze opmerkingen door extra - maar nog steeds onvoldoende - geld uit te trekken voor het deelbudget van de professionele bachelors, door het kliksysteem eerder te laten klikken en door de volledig flexibilisering van de inschrijvingsgelden af te voeren. Eind 2007 werd het voorontwerp van decreet ingediend in het Vlaams Parlement. 2.3.3. Hoger beroepsonderwijs In oktober 2007 presenteerde de minister eindelijk zijn lang aangekondigde discussienota over het HBO. Ondertussen was met het nieuwe Volwassenenonderwijsdecreet al een voorafname genomen op het HBO. Het VVKHO formuleerde de volgende fundamentele bedenkingen bij de discussienota: 1. Het diploma van gegradueerde roept internationaal gezien grote verwarring op. Hierbij komt dat de vierde graad BSO dit diploma in de toekomst ook gaat kunnen uitreiken. 2. Eerst moet de Vlaamse Kwalificatiestructuur geregeld worden. 3. Hoe gaat de kwaliteitszorg voor het HBO er uitzien? Gaat de NVAO hierbij betrokken worden? Een rol voor de NVAO lijkt aangewezen gezien de aanvullingstrajecten van een HOSP-opleiding naar een professionele bachelor. Op vraag van het bureau van het VVKHO, werd in het VSKO een reactie in de vorm van een standpunttekst opgesteld.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
17
Eind 2007 namen administratie en kabinet terug het initiatief in handen en formeerden een werkgroep om de contouren van een kwaliteitszorgsysteem voor het HBO uit te werken. 2.3.4. Ministeriële Commissie Rationalisatie (Commissie Soete) In maart 2007 installeerde minister Vandenbroucke een Ministeriële Commissie onder leiding van professor L. Soete (Universiteit Maastricht) om zich te buigen over de rationalisatie van het opleidingenaanbod in het hoger onderwijs. De minister wilde op die manier het rationalisatiedebat opnieuw op gang brengen. De achterliggende gedachte daarbij was dat extra middelen voor het hoger onderwijs enkel vrijgemaakt worden als het opleidingenaanbod herbekeken werd. Op verschillende bureauvergaderingen werd zoals reeds gezegd verslag gedaan van de voortgang van de Commissie en werd ook een studie over de rationalisatie-initiatieven uit het verleden besproken. 2.3.5. Basisdecreet Nadat een eerste poging om tot een Basisdecreet hoger onderwijs te komen leidde tot het zogenaamde Minidecreet, creëerde de Vlor een werkgroep voor het Basisdecreet waarvan ook het VVKHO deel uitmaakte. Alle actoren in het Vlaamse hoger onderwijs konden hun wensen en grieven kenbaar maken aan de administratie. Op basis van de reacties stelde de administratie per thema een aantal fiches op. De minister plant een eerste voorontwerp van decreet in september 2008. 2.3.6. Decreet inzake dringende onderwijsmaatregelen (het zogenaamde OD 16½) Het VVKHO uitte vooral kritiek op de samenstelling van de bestuursorganen (veel leden uit de administratie) van de vzw EPOS die met het Decreet inzake dringende onderwijsmaatregelen wordt opgericht. De programmatiestop voor het volwassenenonderwijs tot en met 31 augustus 2007 werd door het VVKHO dan weer positief onthaald. 2.3.7. Andere In 2007 kwamen voorts aan bod: 1. Het ontwerp van besluit van de Vlaamse regering betreffende het ziekteverlof, het verlof voor verminderde prestaties wegens ziekte en de terbeschikkingstelling wegens ziekte voor bepaalde personeelsleden van het onderwijs en de centra voor leerlingenbegeleiding. Ook het engagement om het besluit voor te leggen aan de werkgroep ziekteverlof voor het hoger onderwijs om na te gaan of de inhoud van dit besluit ook in het hoger onderwijs van toepassing gemaakt kan worden, werd op de voet gevolgd. 2. De wijzigingen inzake de welzijnswetgeving en derhalve de nieuwe antipestwet. Voortaan is de bescherming tegen geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk een onderdeel van de voorkoming van psychosociale belasting veroorzaakt door het werk. Het gaat dus niet meer over twee aparte domeinen van het welzijn op het werk. Het doel van de welzijnswetgeving bestaat erin het belang van de preventie te benadrukken en de juridische positie van de vertrouwenspersoon te versterken. Activiteitenverslag VVKHO 2007
18
3. De uitbreiding van de arbeidsongevallenverzekering ten aanzien van onbezoldigde stagiairs. Vanaf 1 januari 2008 zijn de hogescholen verplicht om de stagiairs die onbezoldigde arbeid verrichten, onder de arbeidsongevallenverzekering van de hogeschool te plaatsen. 4. Het KB van 4 december 2006 tot wijziging van het koninklijk besluit van 1 september 2006 tot wijziging van sommige bepalingen inzake toekenning van het educatief verlof. Een overzicht van de knelpunten en de uitdagingen voor de toekomst werden op papier gezet. 5. Het VVKHO besprak het besluit van de Vlaamse regering van 9 februari 2007 betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen. Dit besluit komt tegemoet aan de wens tot minder kosten voor de initiatiefnemers, het afstappen van blinde infrastructurele verplichtingen en minder verspilling van water en energie. 6. Het verzoekschrift tot bescherming van de beroepstitel van de interieurarchitect gedaan overeenkomstig artikel 4, § 2 van de kaderwet van 24 september 2006 betreffende het voeren van de beroepstitel van een dienstverlenend intellectueel beroep en het voeren van een beroepstitel van een ambachtelijk beroep. Het VVKHO besprak het verzoekschrift en vestigde de aandacht op het feit dat de beroepsvereniging enkel tot 2010 titelbescherming geeft aan degenen die geen masteropleiding genoten maar een gelijkaardige opleiding gevolgd hebben.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
19
3. Christelijke identiteit De afgelopen jaren is religie een hot item geworden in de Westerse samenleving. Lange tijd waren sociale wetenschappers ervan overtuigd dat de zogenaamde ‘secularisatiethese’ juist was. Volgens deze these zou de belangstelling voor religie afnemen wanneer de invloed van de moderniteit sterker zou worden. Toch is gebleken dat de secularisatiethese niet klopt. Religie is niet verdwenen, ook niet in de context van het hoger onderwijs, maar heeft andere vormen aangenomen. Geloven wordt niet langer gezien als achterlijk en irrationeel, maar mag weer. Spiritualiteit, zingeving en levensbeschouwing is een sleutelbegrip, niet alleen voor onze taak christelijke identiteit van het VVKHO, maar ook voor de hogescholen. Tegelijk blijft het natuurlijk een belangrijke opdracht om identiteit te relateren aan de specifieke context van het hoger onderwijs en meer in het bijzonder aan de context van onze hogescholen. De Duitse theoloog Jürgen Moltmann heeft de risico’s die levend geloof loopt, omschreven als een nooit eindigend dilemma tussen identiteit en relevantie. Letten de katholieke hogescholen alleen op hun identiteit, dan worden ze irrelevant; zoeken ze alleen naar relevant-zijn voor hun omgeving, dan verspelen ze hun identiteit. De omgeving van de hogescholen wordt gekenmerkt door schaalvergroting, constante groei en verandering. Een adequaat en authentiek aansluiten op deze veranderende buitenwereld veronderstelt een continue aandacht voor de ‘binnenwereld’ of identiteit. Identiteit en aanpassing zijn dus hoegenaamd geen tegengestelden. Het is zoals zo vaak, een zoeken naar een realistisch en vruchtbaar samengaan van beide. Deze synergie probeert het VVKHO na te streven door te werken vanuit en aan een ‘geïntegreerd identiteitsbeleid’.
3.1. Uitbouw van de netwerkvorming inzake hogeschoolpastoraat De financiering van het covoorzitterschap (20 %) voor de hogescholen, van VUHP werd vanuit het VVKHO verlengd tot 2011. In 2007 is er ook een vertegenwoordiging opgenomen in het Academisch Centrum voor Praktische Theologie van de K.U.Leuven. Op basis van de voorbije jaren werden twee artikelen opgenomen in het in voorbereiding zijnde themanummer van H-ogelijn Tijdschrift jaargang 16 (2008) dat gewijd is aan de christelijke identiteit. Om de christelijke identiteit naar de verschillende doelgroepen toe gestalte te geven, werden negen studiedagen georganiseerd: 1. Het vierde tweedaagse residentieel seminarie Mysterium. Leer het uitspreken van God te laten om het onzichtbare toe te laten …, in Oostende, bedoeld voor pastorale verantwoordelijken aan hogescholen en universiteiten, bracht een programma met aandacht voor management, poëzie (dag 1) en praktische theologie (dag 2). De tweede dag stond helemaal in het teken van Prof. Tjeu Van Den Berks benadering van het ‘numineuze’ en de mogelijke aanknopingspunten om levensbeschouwing vanuit deze invalshoek toegankelijk en bespreekbaar te maken bij jongeren vandaag. 2 en 3. De tweede editie van de Forumdag voor kleuter- en lager onderwijs en de vijfde editie voor het secundair en hoger onderwijs in EHSAL hadden als thema Ver-beeld-ing? Graag! Kiezen voor Activiteitenverslag VVKHO 2007
20
4.
5.
6.
7.
8.
9.
pastoraat en onderwijs. Het doel van deze dagen was: het samenbrengen van collega’s in kleuter-, (buitengewoon) lager, (buitengewoon) secundair en hoger onderwijs, met studenten uit de respectievelijke lerarenopleidingen in Vlaanderen; het uitwisselen van goede, herkenbare en inspirerende voorbeelden voor pastoraat in de respectievelijke contexten; het geven van kansen aan bestaande en ‘ver-nieuw-ende’ initiatieven voor de eigen pastoraat; reflectie over de eigen visie op pastoraat. Onder de noemer Praktijkverhalen over de (her)inrichting van een stille ruimte, werd in samenwerking met Yot-b, op KATHO ingegaan op de praktijkvoorbeelden van ’t Ver Diep in de K.U.Leuven, campus Kortrijk en Het Oor in KATHO. Tijdens de ontmoetingsdag in Leuven bij Johan Vanpée, lag de klemtoon vooral op de kennismaking met de theologische methodiek voor pastoraat ontwikkeld door Dr. Anne Vandenhoeck in de context van haar doctoraat, en op de uitwisseling van good practices en kennismaking met pastoraal verantwoordelijken in het hoger onderwijs. De vormingsdag Verhalen van mensen, verhalen van God, georganiseerd in samenwerking met Nico ter Linden en verschillende lectoren van de PBSO-GO in KHMechelen, ging in op de vraag wat het betekent het om in de context van onderwijs Bijbelverhalen te lezen. Naast het perspectief van Nico ter Linden was er ook een ruime waaier aan werkwinkels rond het dagthema. Het abdijweekend Metamorfosen. Over religie en menselijke cultuur werd georganiseerd in samenwerking met Erik Borgman. Tijdens dit weekend werd de inhoud van Borgmans boek Metamorfosen over de essentie van het christendom, samen gelezen, toegelicht door de auteur, en via verdere bespreking verbreed en verdiept. Er was ook tijd voor wandelingen in de natuur en het bijwonen van de diensten in de abdij van Postel. De abdijmidweek in Male focuste op een narthicaal model van geloofscommunicatie. Doorheen de tweedaagse kwamen vooreerst algemene beschouwingen over morele en levensbeschouwelijke vorming aan bod. Het tweede deel handelde over religieuze vorming op de basis- en secundaire school; het derde over religieuze communicatie in het kader van (pastoraal) jongerenwerk. Uitgangsvraag was hoe jonge mensen in hun zoektocht naar morele en levensbeschouwelijke oriëntaties, pedagogische en theologische ondersteuning kunnen vinden bij professionals. De titel van de themadag Tussen naam en identiteit in KHMechelen is ontleend aan het model ontwikkeld door Tjeu Van Knippenberg. De deelnemers verwierven inzicht in de betekenis ervan voor het mensbeeld, de vraag naar zin, het proces en de identiteit die in het levensverhaal een rol spelen. Reflectie van de inleider over de competenties waarover je moet beschikken werden afgewisseld met oefeningen. Het geheel vormde een introductie op het kunnen werken met het model in de praktijk. Tot slot werd het model ook verdiept en verbreed vanuit het perspectief van Dr. Dirk De Wachter.
Het ontwikkelen, uitwerken en opvolgen van een VUHP-aanbod is ook dit jaar zeer goed verlopen. Er was een grote variatie in thema’s en doelgroepen. Het blijft een boeiende uitdaging om in te spelen op interesses en te zoeken in welke mate initiatieven samen ontwikkeld kunnen worden voor en met hogescholen. Doorheen deze initiatieven ontstaat er een netwerk van geïnteresseerden rond zielzorg in de context van hoger onderwijs.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
21
Uitdagingen voor de toekomst zijn: - Voldoende aandacht hebben voor de specificiteit van pastoraat in de hogescholen en/versus de universiteiten. - Het zoeken naar een werkbaar evenwicht tussen VUHP en andere prioriteiten die zich stellen. - Het verkennen in welke mate samenwerking met Nederland (ook) verrijkend kan zijn voor Vlaanderen. - Het uitwerken van een verdere netwerkvorming in de hogescholen en daarbuiten. - Hogeschoolpastoraat kan maar aanwezig zijn mits een goede (logistieke) ondersteuning en inzetbaarheid van mensen. Dit veronderstelt de (ook financiële) (h)erkenning van competente studentenpastores, pastorale visie- en werkgroepen. - Het bedenken (en ontwikkelen) van relevante basisvormingen voor zielzorgers in de Vlaamse katholieke hogescholen (rond bibliodrama, meditatie …).
3.2. Integraal identiteitsbeleid en opvolging christelijke identiteit in VVKHO-werkgroepen 3.2.1. Aandachtspunten van het jaar 2007 In 2007 is voort werk gemaakt van het professionaliseringstraject en de gerichte opvolging rond geïnspireerd leiderschap in de katholieke hogeschool. Uit de werkgroep Kwaliteitszorgcoördinatoren en de Resonantiegroep is gebleken dat bij een aantal betrokkenen de overtuiging leeft dat de expliciete inzet van een hogeschool voor de realisatie van een waardecultuur, ten goede komt aan zowel de organisatieontwikkeling, als aan de ondersteuning van onderwijsprocessen, als aan de onderlinge samenwerking. Hieruit is het project De meerwaarde van waarden voor leidinggevenden gerijpt. 3.2.2. Studiedagen die de taak ondersteund hebben Voor de werkgroep Personeelsverantwoordelijken was er in opvolging van de studiedag rond groeiethiek, een interactieve trainingsdag rond inspiratie en motivatie. Deze dag werd voorbereid met Eric Offeciers en de mensen van ‘Motiv’ (Delft, NL). Het ethisch omgaan vanuit de functie van personeelsverantwoordelijke met alcoholmisbruik werd doorgeschoven naar een latere datum. Voor de werkgroep studiegebied Onderwijs werd in samenwerking met Ignace Verhack en Martijn Willemse een initiatief op maat uitgewerkt rond Opleiden of waardevol vormen in de lerarenopleidingen. De themanamiddag voor bestuursleden en directies van de katholieke hogescholen in de Arteveldehogeschool over De meerwaarde van waarden. Kwaliteitsvol beleid in relatie tot identiteit werd ontwikkeld in samenwerking met de secretaris-generaal. 3.2.3. Uitdagingen voor de toekomst Het VVKHO heeft in het recente verleden enkele goede initiatieven genomen rond diversiteit. Het opzet is om in samenwerking met Canon cultuurcel, voor hogeschoolmensen een themadag rond interculturele en interreligieuze communicatie uit te werken.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
22
Daarnaast werd met de kwaliteitszorgcoördinatoren reeds begonnen met de opvolging van de themanamiddag rond De meerwaarde van waarden. Voor deze doelgroep wordt een reflectiedag over Kwaliteitszorg = zorg voor kwaliteit!? georganiseerd. Ook vanuit de Resonantiegroep werden reeds suggesties aangereikt voor verder opvolging van de themanamiddag De meerwaarde van waarden: de opdrachtverklaring, het (verder) ontwikkelen van een netwerk van ‘antennes’ en de ondersteuning van personeelsverantwoordelijken en leidinggevenden bij identiteitsgevoelige aangelegenheden. De te beperkte samenstelling en de taakstelling van de Resonantiegroep moet ook herbekeken worden. Het thema duurzaamheid is een heel actueel thema, ook in het hoger onderwijs. De mogelijke verbanden van dit thema met met christelijke identiteit, waarden en leiderschap, vragen zeker (nog) verdere exploratie. Andere uitdagingen blijven: de zichtbaarheid van de eigen identiteit kunnen ondersteunen naar leidinggevenden in een specifieke context en tijd, en de meerwaarde van waarden en levensbeschouwing ter sprake brengen op het intermediair en leidinggevend niveau. Authentiek leidinggeven is ook een concept dat tot gezamenlijke reflectie strekt.
3.3. PLOO-RZL en PLOO-LO 3.3.1. PLOO-RZL De deelnemers aan de studiedag Delen in een ultieme horizon vroegen naast een uitzuivering van het concept RZL, ook het aanreiken van concrete modellen en een (verdere) uitwisseling van materiaal en good practices. In samenwerking met de andere betrokken instanties werd daarom in samenwerking met Stefan Vanistendael een studiedag voor het studiegebied Onderwijs en een studiedag voor alle andere studiegebieden aangeboden. Tegelijk werd ook aandacht besteed aan de visietekst over RZL in de context van de lerarenopleidingen en aan de uitwisseling tussen de betrokken coördinatoren en lectoren. Bij het Onderwijsontwikkelingsfonds (OOF) van de Associatie K.U.Leuven werd een intentieverklaring ingediend met als titel RZL in de katholieke hogescholen: implementatie, samenwerking en vernieuwing. Bedoeling van dit project was om met resultaatsverbintenis, domeinspecifieke, toegankelijke, pedagogisch goed onderbouwde, innovatieve en breed inzetbare producten te ontwikkelen. De ontwikkelde materialen zouden vervolgens via het RZL-platform ontsloten worden; op dit niveau werd in de projectaanvraag onder andere voorzien in een inhoudelijke en pedagogische coördinator vanuit het VVKHO (20 %). In het voorjaar van 2008 wordt beslist of het project al dan niet weerhouden wordt. 3.3.2. PLOO-LO De PLOO-LO heeft in 2007 een belangrijk document geredigeerd, waarbij nagedacht werd rond de relatie tussen het competentiedenken en levensbeschouwelijkheid. Voor het werkjaar 2007-2008 werd een actieplan opgesteld met als doelstelling de werking van de PLOO-LO te intensiveren en te revitaliseren. Uit de vergaderingen bleek een externe financiering een conditio sine qua non om het
Activiteitenverslag VVKHO 2007
23
actieplan te realiseren. Vervolgens werd aan de leden van de PLOO-LO gevraagd om een prioritering van het actieplan te maken, dat vervolgens in een projectvoorstel kon gegoten worden. Een groot deel van de PLOO-LO-bijeenkomsten werd sindsdien gewijd aan specifieke redactietaken binnen de selectieprocedure. Het project kent drie operationele doelstellingen: 1. De vraag naar de specificiteit en de kwaliteit van de levensbeschouwelijke opleidingsonderdelen vakdidactiek godsdienst en RZL binnen alle lerarenopleidingen van de katholieke hogescholen en de Faculteit Godgeleerdheid K.U.Leuven inhoudelijk en pedagogisch ondersteunen, verder vormgeven en verrijken, door uitwisseling en waar mogelijk en wenselijk op elkaar afstemmen. 2. Aandacht voor de ontwikkeling van een concept van levensbeschouwelijke identiteit (voor de individuele leerkracht en voor de school als gemeenschap) binnen een context van groeiende diversiteit. Hierbij reiken we kansen aan rond de thematiek van de persoonlijke en professionele identiteit (individueel) van de lerarenopleider godsdienst en van de godsdienstleerkrachten in relatie met het pedagogisch project van de school (collectief). We onderzoeken hierbij de mogelijkheden en beperktheden van het competentiedenken om deze tweede operationele doelstelling te bereiken. 3. Visieontwikkeling en handelingsstrategieën met betrekking tot de plaats van moslimstudenten in de lerarenopleidingen van de katholieke hogescholen en van moslimleerkrachten en moslimleerlingen binnen het katholiek onderwijs. Of het project al dan niet weerhouden wordt, wordt beslist in het voorjaar van 2008.
3.4. Ethiek Afgestudeerden van de hogescholen worden in hun concrete beroepscontext almaar sterker geconfronteerd met vragen van ethische aard. Om aan deze nood tegemoet te komen, werd in samenwerking met Johan Bilsen en Ilse Kerremans de studiedag Zorgzaam omgaan met levensbeëindiging in de context van de professionele bachelor Gezondheidszorg. Het leven zal mooi en leuk zijn, of niet zijn …, aangeboden. Naar de toekomst toe is het de bedoeling de verschillende studiegebieden aan te spreken: Gezondheidszorg, HWBK, IWT, SAW, Onderwijs … met als centraal thema Ethiekonderwijs en morele vorming in de context van (toekomstige) professionele bachelors. Ook is het de intentie om de werkgroep HWBK te revitaliseren door de verankering economie-ethiek te realiseren in een werkgroep die initiatieven ontwikkelt in samenspraak met bedrijven en belangenorganisaties (VOKA, VKW, Spes …). Op die manier kan de nodige aandacht besteed worden aan de activiteiten die reeds door de hogescholen ontwikkeld worden, komen docenten en opleidingshoofden in contact met de initiatieven die door de belangenorganisaties ontwikkeld worden, en is er wederzijdse kruisbestuiving tussen bedrijf en opleiding mogelijk.
3.5. ‘Onder-uit’ in PBSO, PBLO, PBKO Vanuit de lectorengroep groeide het idee om tegemoetkomend aan de gevolgen van de (toenemende) flexibilisering in het Vlaamse hoger onderwijs, een ‘competentiematrix’ te ontwikkelen voor de (toekomstige) professionele bachelor secundair onderwijs, keuzevak godsdienst. Het opzet is om via Activiteitenverslag VVKHO 2007
24
deze matrix (toekomstige) studenten godsdienst, lectoren, coördinatoren, en beleids- en begeleidingsverantwoordelijken voor het hoger godsdienstonderwijs, een zicht te geven van wat - met alle respect voor de eigenheid van elke lerarenopleiding - de gemeenschappelijke draad doorheen de opleidingen in Vlaanderen is. De bedoeling is om de matrix in de loop van 2008 te finaliseren. De lectoren ervaren het als een enorme uitdaging om deze matrix in een tweede fase verder uit te werken in een godsdienstdidactiek die de studenten en de mensen in het werkveld kan ondersteunen in hun zoektocht. De oefening en ervaringen rond de matrix zullen als basis aangewend kunnen worden in de boeiende zoektocht naar de ontwikkeling van een godsdienstdidactiek in dienst van de professionele bachelor. De dynamiek van Onder-uit is ondertussen ook ingezet tussen collega-lectoren godsdienst in de opleiding professionele bachelor kleuter, en tussen collega’s in de opleiding professionele bachelor lager onderwijs.
3.6. Resonantiegroep Nog in 2007 werd een evaluatie gemaakt van de themanamiddag De meerwaarde van waarden en werd nagedacht over een mogelijke opvolging. Verder werd gereflecteerd rond de gedaante van een actuele, christelijke identiteit binnen de hogeschoolcontext en de noodzaak van een degelijke reflectie door leidinggevenden uit elke (katholieke) hogeschool. Door deze impuls werd gekozen om de vertegenwoordiging in de Resonantiegroep uit te breiden.
3.7. Pedagogisch project katholieke school – basiscompetenties – beroepsspiritualiteit Toekomstige leraren worden voorbereid in een opleiding die competentiegericht en modulair van opzet is. Belangrijk is dat toekomstige leraren eveneens voorbereid worden om aan de slag te gaan in onderwijsinstellingen die mee geïnspireerd worden door pedagogische projecten die op hun beurt een vertaling zijn van het pedagogische project katholieke school. In deze context is een concept voorbereid waarin gestreefd wordt naar een integratie van competentiegericht leren en vormen, beroepsspiritualiteit en de specificiteit van het pedagogische project katholieke school. De werktitel van dit concept is Om uit te vliegen … heb je ook een nest nodig. In 2007 werd een werkgroep opgericht om de verdere uitwerking van dit concept af te werken en te vervolledigen. De uitdagingen daarbij zijn: de uitwerking van een haalbaar concept waarbij het bijvoorbeeld geenszins kan gaan om een kant-en-klaarproduct, dan wel om een reflectie- en ontmoetingsproces waarbij tools aangereikt worden waarmee men in de eigen instelling aan de slag kan; de integratie van de pedagogisch-levensbeschouwelijke leerlijn in de lerarenopleidingen (good practices, diverse methodieken …).
Activiteitenverslag VVKHO 2007
25
4. Lerarenopleiding 4.1. Werkgroep studiegebied Onderwijs Het decreet betreffende de lerarenopleidingen in Vlaanderen werd goedgekeurd op 6 december 2006 en trad behoudens een aantal in het decreet opgesomde uitzonderingen, in werking bij het begin van het academiejaar 2007-2008. In 2007 werd door de werkgroep studiegebied Onderwijs dan ook veel overleg gepleegd over de implementatie van dit decreet. Zo werd de vraag naar een volledige financiering van de banabas Buitengewoon Onderwijs en Zorgverbreding en Remediërend Leren meermaals aangekaart. Deze vraag wordt mee ingegeven door de vraag naar een financiering die gelijk is aan die van de specifieke lerarenopleidingen die georganiseerd worden door de universiteiten. Op het einde van 2007 kan gesteld worden dat de volgehouden aandacht vruchten afgeworpen heeft, maar dat de concrete uitwerking en financiering op zich laten wachten. Voor de opleiding bachelor in Onderwijs: secundair onderwijs werden de voorziene forfaitaire middelen voor de transitie van drie naar twee onderwijsvakken kritisch bekeken in het licht van de organisatie en meerkost ervan. Deze middelen werden als ontoereikend bestempeld. Ook de wijze waarop de transitiegelden verdeeld werden, werd van nabij opgevolgd. Voor het mentorschap werd in 2007 veel belang gehecht aan de praktijkcomponent in de opleiding, aan de begeleiding van stagiairs en aan de begeleiding van leraren in opleiding. Samen met de andere verbonden van het VSKO en met de Pedagogische Begeleidingsdienst werden in de VSKO-werkgroep Lerarenopleiding twee documenten opgesteld: de mededeling Organisatie en begeleiding van de praktijkcomponent in de lerarenopleiding, en de bijlagen Ontwerp van overeenkomst voor een preservicetraining (stage) in de geïntegreerde lerarenopleiding, en Ontwerp van modelovereenkomst LIO-baan. Naargelang van het onderwijsniveau, moeten deze modellen nog aangepast worden. Op aangeven van de werkgroep studiegebied Onderwijs stelde Vlaams volksvertegenwoordigster Kathleen Helsen in 2007 twee vragen over de implementatie van het decreet Lerarenopleiding. De eerste vraag ging in op de studieduurverkorting en de mogelijkheid om vroeger dan op het einde van het academiejaar 2009-2010 nieuwe diploma’s leraar te kunnen uitreiken. De tweede vraag ging in op de wijze van verdeling van de middelen voor de overgang van drie naar twee vakken. Op basis van het nieuwe Lerarendecreet werden binnen de verschillende associaties expertisenetwerken opgericht. Het VVKHO is in 2007 aanvaard als waarnemer in de School of Education, het expertisenetwerk van de Leuvense associatie. Alle betrokken actoren zullen zich in de toekomst moeten buigen over de inhoud en de organisatie van een mentorenopleiding en dit zowel naar aanvangsbegeleiding als naar de begeleiding van stagiairs. Voor dit toekomstig overleg werd reeds voorbereidend werk geleverd voor het VVKHO-bureau. Er zal
Activiteitenverslag VVKHO 2007
26
ook overlegd moeten worden over de organisatie en de financiering van de specifieke lerarenopleiding voor de professionele bacheloropleidingen, buiten het studiegebied Onderwijs. 4.2. Andere werk- en contactgroepen De werkgroep Allochtonen in de lerarenopleiding werkte in 2007 in samenwerking met KMS aan een tekst waarin een duidelijke link gelegd werd tussen allochtonen, de hogeschoolopleiding en de uitstroom van allochtone studenten naar de katholieke scholen met hun specifieke pedagogische project in kleuteren basisonderwijs. Daarbij werd rekening gehouden met het VSKO-project ter zake en met de publicatie Katholiek of kwaliteit. Over de identiteit van een katholieke school van VSKO-medewerker Piet Raes. De contactgroep Fr-BaO werkte in 2007 rond het indienen bij de School of Education van een project Het taalvaardigheidsniveau Frans B1/B1+. Dit project kwam er anticiperend op het besluit van 5 oktober 2007 betreffende de basiscompetenties van de leraren. Hierin wordt gesteld dat leraren het Europees referentiekader niveau B2+ moeten halen voor schrijven en lezen, en B2- voor luisteren en spreken. In 2007 brachten de departementshoofden Lerarenopleiding de contactgroepen PBKO, PBLO en PBSO bij elkaar. Van die groepen maken zowel opleidingshoofden als vertegenwoordigers van de verschillende VSKO-verbonden deel uit. In de contactgroepen werd informatie uitgewisseld over opleidingsconcepten, de specifieke accenten in de basiscompetenties, de concrete aanpak, en de leerinhouden. Deze elementen liggen aan de basis van de opleidingstabellen 2007-2008. Ook vanuit het werkveld werden thema’s aangebracht met als voornaamste aandachtspunt de nauwere samenwerking tussen werkveld en opleidingen. Ter illustratie hiervan bracht Jan Saveyn in de contactgroep PBKO een toelichting bij de functiebeschrijving en de visietekst op loopbaanbegeleiding. In de contactgroep PBLO werd geopperd om samen een instapevaluatie op te stellen voor de vakken Frans, Nederlands en wiskunde. In de contactgroep PBSO werden de opleidingscurricula besproken van een hogeschoolopleiding. Daarnaast werden door het VVKSO een aantal aandachtspunten naar voren geschoven. Zowel de opleidingscurricula als de praktijkcomponenten verschillen van elkaar. Dit zorgt voor een zeer divers aanbod aan startende leerkrachten. Ook de aandacht voor stages en de onderlinge afspraken tussen werkveld en hogescholen moeten beter afgestemd worden. In de contactgroep ICT-SO werd een proces opgestart om een cursus vakdidactiek informatica op te stellen. In de toekomst zal dit project heel wat tijd in beslag nemen. In de contactgroep PAV werd in 2007 voornamelijk gewerkt rond de curriculumvernieuwing; daarnaast nam die contactgroep ook het concept van PAV in de B-stroom van de eerste graad van het secundair onderwijs onder de loep.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
27
5. Studentgerichtheid Het VVKHO werkt niet alleen ten behoeve van de (leidinggevenden van) de katholieke hogescholen, maar heeft ook oog voor het welzijn van de studenten van die hogescholen. Met dat doel worden werken contactgroepen begeleid en gemodereerd, en worden activiteiten georganiseerd.
5.1. Werkgroep Studentenbegeleiding De werkgroep Studentenbegeleiding kwam in 2007 bijeen ter voorbereiding van de studiedagen over studietrajectbegeleiding. Deze werden in 2007 gespreid over drie dagen (27 maart, 24 april en 8 mei). De bedoeling van deze dagen was een trainingsprogramma aanbieden voor professionalisering van en praktische ondersteuning aan studentenbegeleiders. Na deze studiedag werd een positieve evaluatievergadering gehouden, waarop ook nagedacht is over de thema’s als opvolging van deze studiedagen. In de toekomst zal de werkgroep niet alleen op deze studiedagen voortbouwen, maar ook de link tussen studentenbegeleiding en studiebegeleiding versterken.
5.2. Werkgroep SOVO In 2007 besteedde de werkgroep SOVO vooral aandacht aan de reglementering voor studentenverenigingen, de kinderopvang en aan de arbeidsreglementering. De reglementering voor studentenverenigingen verschilt sterk van hogeschool tot hogeschool. Afhankelijk van de ligging, de grootte en het soort studenten, zijn er heel diverse behoeften voor studentenvoorzieningen. Ook de arbeidsreglementen van de vzw’s STUVO werden overlopen en besproken. Aan de hand van voorbeelden werden vragen gesteld aan de juridische stafmedewerker van het VVKHO. De arbeidsreglementen verschillen vooral op het vlak van het statuut van de werknemers, wat tot verschillen leidt in de arbeidsreglementen. Voorts werden de leden van de werkgroep geïnformeerd over de gewijzigde wetgeving over studentenkamers en werd besproken hoe de steden op een verschillende manier met die regelgeving omgaan. De leden werden ook op de hoogte gehouden van de totstandkoming van de nieuwe studiefinancieringswetgeving. Voor het hoger onderwijs waren er enkele aanpassingen aan de pedagogische voorwaarden, aan de toegang voor asielzoekers tot studiefinanciering, en aan de bedragen van de studiefinanciering. In die context werd ook meegewerkt aan het Vloradvies studiefinanciering. Tot slot volgde de werkgroep ook op of minister Vandenbroucke zijn belofte nakwam om in afwachting van een gelijke financiering van de studentenvoorzieningen voor hogescholen en universiteiten in 2009, de vzw’s SOVO in 2007 extra financiële middelen te geven.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
28
Ter ondersteuning van zijn taken, organiseerde het VVKHO op 26 april 2007 in samenwerking met de vzw Studioo de studiedag Cultuurgevoelige hulpverlening. Deze studiedag had tot doel de SOVOmedewerkers bewust te maken van culturele verschillen in de hulpverlening naar studenten met verschillende (sub)culturele achtergronden. Hoewel deze studenten vaak met hulpvragen zitten, vinden ze de weg niet naar de hulpverlening. Na de studiedag werd vanuit het werkveld de vraag gesteld naar een meer praktijkgericht vervolg.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
29
6. Netwerking en vertegenwoordiging Om de taken die voortvloeien uit zijn opdrachtverklaring, naar behoren te kunnen vervullen, maken de stafmedewerkers deel uit van werkgroepen die zowel binnen het VVKHO als daarbuiten functioneren. In wat volgt krijgt u een overzicht van werkgroepen waarvan de activiteiten elders in het activiteitenverslag niet aan bod komen.
6.1. VVKHO-contactgroep Wet welzijn Het VVKHO trachtte in 2007 de preventieadviseurs naar behoren te informeren over de op te volgen topics. Zo werd de nieuwe antipestwet grondig bestudeerd en werd hen een kant-en-klaardocument bezorgd over de nieuwe wijzigingen en aandachtspunten. Ook vestigde het VVKHO de aandacht op het rookverbod op de scholen. Voorts werd in 2007 ook aandacht besteed aan de parlementaire vraag van Veerle Heeren over het gezondheidstoezicht van stagiairs. De minister antwoordde dat het arbeidsgeneeskundig onderzoek van stagiairs goed verloopt en dat de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk bevestigen dat in toenemende mate tegemoetgekomen wordt aan de wettelijke verplichting van een arbeidsgeneeskundig onderzoek voor stagiairs die activiteiten uitvoeren waarvoor dit onderzoek vereist is. Het VVKHO besprak ook het KB van 25 april 2007 betreffende het onthaal en de begeleiding van werknemers met betrekking tot de bescherming van het welzijn bij de uitvoering van hun werk. Zo werd de aandacht gevestigd op een bijkomende taak voor de preventieadviseurs: zij moeten een document bijhouden waaruit blijkt dat de nodige inlichtingen verstrekt werden met betrekking tot het welzijn op het werk.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
30
6.2. VVKHO-werkgroep studiegebied Gezondheidszorg Zoals in 2006 was de studieduur van de opleiding Vroedkunde ook in 2007 een hot item tijdens de vergaderingen van de werkgroep. De definitieve beslissing omtrent de studieduur (een opleiding van 3 of 4 jaar, respectievelijk 180 of 240 studiepunten) is eind 2007 nog steeds niet genomen omdat er in de loop van 2007 een Vlorwerkgroep opgericht is die hieromtrent een advies moet geven aan de minister van Onderwijs op basis van een opleidingsprofiel dat door alle onderwijsassociaties en beroepsverenigingen samen opgesteld wordt. Dit advies had normaal op 10 december 2007 de minister moeten bereiken maar dit was eind 2007 nog steeds niet het geval. In 2007 werd ook nagegaan hoe de studentenpopulatie van de opleiding Verpleegkunde op relevante wijze in kaart gebracht kan worden. Een schema van de studentenpopulatie van de opleiding Verpleegkunde zal in de loop van 2008 opgemaakt worden. Het voorstel van het VVKHO om een onderzoek te starten naar afstudeerrichtingen die maatschappelijk relevant zijn en een goede en adequate aansluiting geven op het huidige en toekomstige werkveld alsook op de master in de Verpleeg- en Vroedkunde, is ook door de autonome en provinciale hogescholen aangenomen tijdens de VLHORA-vergadering van 31 januari 2007. Ook in 2008 zal de werkgroep studiegebied Gezondheidszorg op zoek gaan naar nieuwe onderzoeksprojecten. De leden van de werkgroep blijven immers het onderzoek betreffende de afstudeerrichtingen Verpleegkunde belangrijk vinden. In 2007 besteedde de werkgroep studiegebied Gezondheidszorg ook veel tijd aan de problematiek van de bescherming van de beroepstitel van osteopaat. De beroepsverenigingen van osteopaten willen deze titel immers voorbehouden voor de universitaire masters of voor personen die een cursus gevolgd hebben die door een universitaire instelling aangeboden wordt. Door deze strategie te gebruiken, omzeilen de beroepsverenigingen het KB nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidsberoepen, dat stelt dat een master niet exclusief universitair van aard is. Deze bedenkingen zijn dan ook per aangetekende brief naar het Ministerie van Middenstand gestuurd. Dit dossier wordt voort opgevolgd. Wegens het humane aspect van de verpleegkunde, ging de werkgroep niet akkoord met de poging van vzw Bachelor.be om de bescherming van de beroepstitel van dierenverpleegkundige te bekomen. Ook de verwijzing naar buitenlandse termen als ‘veterinary nurse’ en ‘dierenartsassistent’ kan voor de werkgroep studiegebied Gezondheidszorg niet door de beugel. De bescherming van een beroepstitel dierenzorgkundige zou in principe wel kunnen. In 2007 besprak de werkgroep ook de ministeriële discussienota over het hoger beroepsonderwijs. Dit dossier is van belang omdat de 4de graad Verpleegkunde volgens de plannen van de minister zal deel uitmaken van het HBO. Daarbij vraagt de werkgroep zich af of de 4de graad Verpleegkunde een opleiding van niveau 4 of van niveau 5 zal worden. Het is duidelijk dat dit dossier van nabij opgevolgd zal moeten worden.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
31
6.3. VVKHO-werkgroep Landbouw en Biotechnologie De werkgroep Landbouw en Biotechnologie vergaderde in 2007 onder andere over de mogelijkheid tot het organiseren van afstandsonderwijs voor dierenzorg. Vanuit die hoek kwamen immers heel wat vragen. Opmerkingen werden geformuleerd omtrent de kwaliteit van het afstandsonderwijs en de weerslag hiervan op de arbeidsmarkt. Een bereidheid tussen de hogescholen om elkaar te helpen is een must. Enkele hogescholen bieden trouwens al alle opleidingen in afstandsonderwijs aan. Tevens wordt aandacht besteed aan het algemeen opleidingsprofiel en de zorg dat het niet makkelijk is om competenties in het curriculum in te brengen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de opleiding Verpleegkunde, is het bij de opleiding Landbouw en Biotechnologie moeilijk om een duidelijke afbakening te maken. In de werkgroep werd ook de visitatie van 2009 voorbereid. Er werd nagegaan hoe de bevragingen georganiseerd kunnen worden en hoe de resultaten verwerkt zullen worden in de ECTS-fiches. Er moet bekeken worden wie voorgedragen kan worden om te zetelen in de visitatiecommissie.
6.4. VVKHO-contactgroep Milieu In 2007 ging de aandacht van de contactgroep Milieu vooral naar het rationeel energiebeleid in de scholen. Het VVKHO volgde de parlementaire vraag van Jos De Meyer dienaangaande op. Zo zullen scholen die na 31 december 2007 een bouwaanvraag indienen, moeten voldoen aan de E70-norm, die de best mogelijke combinatie tussen betaalbaar bouwen en energie besparen garandeert. Tevens werd de vraag om uitleg van Monica Kerrebroeck over het bouwen van energiezuinige schoolgebouwen als info naar de leden van de contactgroep Milieu gestuurd. In de contactgroep werd ook het advies van de SERV omtrent de energieprestaties in scholen opgevolgd. In een besluit van de Vlaamse regering d.d. 20 april 2007 betreffende de invoering van het energieprestatiecertificaat, legt de Vlaamse regering de verplichting voor scholen op om een energieprestatiecertificaat (EPC) op te stellen en dit publiek uit te hangen. Dit certificaat legt op zich geen eisen op aan het gebouw, maar informeert de gebruiker door middel van een richtwaarde over de energetische kwaliteit van het gebouw. Het VVKHO informeerde over dit onderwerp en benadrukte dat dit besluit pas in voege treedt op 1 januari 2009. Toch dient de hogeschool reeds vanaf 1 december 2007 sommige gegevens te registeren.
6.5. VSKO-werkgroep Lerarenopleiding De VSKO-werkgroep Lerarenopleiding, samengesteld uit de verschillende verbonden van het VSKO, zat in 2007 samen voor de ontwikkeling van een mededeling rond mentorschap. De leden van deze werkgroep en de VVKHO-werkgroep studiegebied Onderwijs brachten aan de tekst wijzigingen aan. Naast het mentorschap kwamen ook de verschillende mentorenopleidingen ter sprake. Hier werd een verkenning gemaakt van de bestaande opleidingen en de mogelijkheden naar de toekomst. Deze
Activiteitenverslag VVKHO 2007
32
werkgroep zal in de toekomst nog actiever moeten werken wat betreft de afstemming van het werkveld op de hogeronderwijsopleidingen.
6.6. VSKO-stuurgroep Welzijn In 2007 sloot het VVKHO zich aan bij de stuurgroep Welzijn van het VSKO. Op die manier zijn nu alle onderwijsniveaus in deze stuurgroep vertegenwoordigd. De stuurgroep Welzijn bespreekt de resultaten van de enquête omtrent preventie en bescherming. Opvolging blijft noodzakelijk gezien er nood is aan ondersteuning en financiële middelen.
6.7. Verbond der Verzorgingsinstellingen Het VVKHO is een actieve partner van het VVI. Op de maandelijkse vergaderingen van de Intersectorale Commissie Verpleegkunde en Paramedische Zorg wordt een afgevaardigde van het VVKHO uitgenodigd. Anno 2007 was bepalend voor de studie van de manpowerplanning van de zorg. De hoge nood aan gekwalificeerd personeel dat kan beantwoorden aan de groeiende complexe zorgvraag, was de rode draad. Er werd informatie ingewonnen over de instroom, doorstroming en uitstroom van verplegend en verzorgend personeel, zowel in onderwijstraject als in beroepsuitoefeningstraject. De resultaten werden getoetst aan verwachtingen en projecties. Betreffende het functieclassificatiesysteem kreeg het VVI in 2007 inzage in het rapport van de testfase in de algemene ziekenhuizen en de psychiatrische ziekenhuizen met betrekking tot de beschrijving van de verpleegkundige functies. Op het niveau van de sociale verhoudingen werd de rol van de hoofdverpleegkundige in de veranderende zorgorganisaties aangekaart. De kloof tussen de stelling dat de patiënt centraal staat enerzijds, en de toenemende economische en financiële druk op de zorgverlening anderzijds, wordt scherp aangevoeld. De omzendbrief van de federale overheid (8 november 2006.) betreffende de registratie van de zorgkundigen heeft de reflectie op gang gebracht wie wel en wie niet als verzorgend personeel beschouwd moet worden. Vorming en bijscholing moeten voorzien worden. Voor de vroedvrouwen werd de uitbreiding van taken en bevoegdheden opgevolgd om mogelijke knelpunten tijdelijk te signaleren. Via gastsprekers werden uitwerkingen en ervaringen van pilootprojecten meegedeeld, zoals het Resident Assessment Instrument (RAI), een methode om de zorgbehoeften van een cliënt te evalueren. Deze evaluatie van zorgbehoefte kan leiden tot een aantal toepassingen, zoals de onderbouwing van het zorgdossier, de planning en de organisatie van zorgprocessen, het toezicht op de kwaliteit van zorg, het voorzieningsbeleid, de inzet van middelen … Activiteitenverslag VVKHO 2007
33
Naar aanleiding van de visitatie in de hogescholen van de opleidingen Verpleegkunde en Vroedkunde, werden de resultaten van de visitatiecommissie toegelicht en de accrediteringsaanvragen opgevolgd. De zwakke en sterke punten werden besproken, zoals de stages in de ouderenzorg die voornamelijk gebeuren in de algemene ziekenhuizen en die een uitbreiding zouden kunnen krijgen in de rusthuissector. Vanuit de nood in de ouderenzorg rijst de vraag naar de opportuniteit om een afzonderlijke opleiding geriatrie te organiseren, ofwel de studie van geriatrie in de verschillende afstudeerrichtingen op te nemen. Ook de discussienota van minister Frank Vandenbroucke (oktober 2007) over het HBO werd aan de leden van de commissie voorgelegd. Met dit kadervoorstel wil de minister een duidelijkere positionering geven aan maatschappelijk relevante en succesvolle opleidingen, waarbij hij onder andere refereert aan de huidige 4°graad opleiding Verpleegkunde. In een overleg met de K.U.Leuven en de beroepsvereniging NVKVV uitte het VVI in 2007 zijn bezorgdheid in welke mate de afgestudeerden van de masteropleidingen voldoen aan de verwachtingen in de praktijk, en waar ze functioneel en organisatorisch gepositioneerd worden.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
35
7. Communicatie Het VVKHO beschouwt communicatie over zijn werking, zijn activiteiten en zijn realisaties als een wezenlijk onderdeel van zijn opdracht. Om een zo ruim mogelijk publiek zo snel mogelijk te bereiken, wordt gebruikgemaakt van zowel de papieren als de elektronische communicatievorm.
7.1. H-ogelijn H-ogelijn is de overkoepelende naam van drie VVKHO-publicaties: H-ogelijn Tijdschrift, H-ogelijn Kort en H-ogelijn Cahier. Deze publicaties richten zich tot lectoren, docenten, middenkader, directie en studenten van hogescholen en universiteiten en andere geïnteresseerden in actuele ontwikkelingen in het hoger onderwijs. H-ogelijn Tijdschrift verschijnt driemaandelijks (vier nummers), H-ogelijn Kort om de veertien dagen. De uitgave van H-ogelijn Cahiers werd vervangen door de uitgave van een jaarlijks themanummer van H-ogelijn Tijdschrift. 7.1.1. H-ogelijn Tijdschrift Zoals aangekondigd in het Activiteitenverslag 2006 wordt H-ogelijn Tijdschrift vanaf jaargang 15 (2007) digitaal geprint. Daarvoor was het nodig de tweekleurendruk te verlaten ten voordele van een zwartwituitgave waarbij met grijsschakeringen gewerkt wordt. Van de omschakeling werd gebruikgemaakt om het tijdschrift grondig te restylen. De voorkaft wordt voortaan gesierd door een gedoezelde afbeelding van de centaurea cyanus, ook gekend als de ‘bachelor’s button’. De plant is gekozen als symbool voor de vele en hooggekwalificeerde bachelors en masters die jaarlijks door de Vlaamse katholieke hogescholen gevormd worden. Door het nieuwe productieprocédé is de vormgeving en realisatie teruggebracht tot minder dan een maand, waardoor beter ingespeeld kan worden op de actualiteit. Voor het eerst in jaren werd het abonnementsgeld wat verhoogd. Vier nummers en een themanummer kosten voortaan twaalf euro voor VSKO-leden en zestien euro voor niet-leden. De verschillende geledingen van de hogescholen die lid zijn van het Verbond, blijven H-ogelijn Tijdschrift gratis ontvangen. In 2007 werd de rubriek ‘Het beleid bekeken’ ingelast. In die rubriek worden aspecten van het hogeronderwijsbeleid die van belang zijn voor de hogescholen toegelicht, onderzocht en becommentarieerd. Afgelopen jaar werd in deze rubriek onder andere aandacht besteed aan het HBO dat minister Vandenbroucke als ontbrekende trede op de onderwijsladder, wil invoeren, en aan de problematiek van de stijgende inschrijvingsgelden van het hoger onderwijs. Er werd ook stilgestaan bij de nieuwe bipolariteit die er in het hogeronderwijslandschap lijkt te ontstaan doordat hogescholen hogerberoepsopleidingen zullen kunnen aanbieden, en doordat de academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten zullen inkantelen.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
36
In de rubriek ‘Juridische ondersteuning’ was er onder meer aandacht voor de wijziging in de strafwet waardoor geweldpleging op onderwijspersoneel voortaan strenger bestraft wordt, en voor de besluiten van de Raad van betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen. In de rubriek ‘Christelijke identiteit’ werd duiding gegeven bij het begrip ‘het numineuze’ dat centraal stond op het VUHP/UCSIA-seminarie dat in januari 2007 georganiseerd werd voor de pastors en pastorale medewerkers van de hogescholen en universiteiten. Voorts werd in die rubriek de toespraak (De toekomst moet ‘waarden-vol’ zijn) opgenomen die Kamervoorzitter Herman Van Rompuy gegeven heeft ter gelegenheid van de themanamiddag De meerwaarde van waarden (Gent, 21 november 2007). De meeste artikels in de rubriek ‘Lerarenopleiding’ handelden over de gevolgen en de implementatie van het nieuwe Lerarendecreet waarbij de reductie van drie naar twee keuzevakken voor het secundair onderwijs, de hogescholen tot de creatie van transitiemodellen dwong. In het decembernummer werd nagegaan of deze reductie reeds significante gevolgen heeft. In 2007 werd in het tijdschrift ook veel belang gehecht aan studentgerichte initiatieven. Zo werd onder andere het ‘lagenmodel’ van de studentenbegeleiding van de KHMechelen voorgesteld en werd bericht over de EMDR-therapie. De auteurs van het KBS-rapport Hoger onderwijs voor elk talent. beleidsaanbevelingen en instrumenten voor meer diversiteit, gaven tekst en uitleg bij hun rapport. Naast de vier reguliere nummers werd voor het eerst ook een themanummer uitgebracht. Het themanummer van 2007 is gewijd aan de maatschappelijke diversiteit in de katholieke hogescholen. Het vormt de neerslag van vier studiedagen die het VVKHO naar aanleiding van de engagementsverklaring Diversiteit als meerwaarde. Vlorengagementsverklaring van het Vlaams hoger onderwijs, in de loop van 2005 en 2006 georganiseerd heeft. Het themanummer is samengesteld aan de hand van de bijdragen die de sprekers op de vier studiedagen bezorgd hebben. Het is uitgegeven in de hoop dat het niet alleen een interessante herinnering is aan wat voorbij is, maar vooral dat erdoor het gesprek over diversiteit in het hoger onderwijs verbreed, verdiept en toekomstgericht mag verlopen. Behalve aan de tijdschriftenabonnees is het ook gratis bezorgd aan de sprekers op en de deelnemers aan de vier studiedagen. Het kan ook in losse verkoop aangeschaft worden. In 2007 werd ook reeds begonnen met de voorbereiding van het themanummer van jaargang 16 (2008). Dit wordt gewijd aan de christelijke identiteit. 7.1.2. H-ogelijn Kort De aanzet die in de loop van 2006 gegeven werd om voor H-ogelijn Kort meer informatiebronnen op een meer systematische manier op te volgen (monitoring), werd in de loop van 2007 voort uitgewerkt. Daarvoor wordt gebruikgemaakt van het gratis softwareprogramma C4U. Tevens werd de lay-out van de nieuwsbrief in de loop van 2007 aangepast waardoor de informatie op een meer gebruiksvriendelijke manier gepresenteerd kan worden. De ingrepen aan de elektronische nieuwsbrief bleven niet zonder succes want het abonneebestand groeide in de loop van 2007 verder aan. Niet alleen personeelsleden van hogescholen die tot het VVKHO behoren, schreven zich in; ook personeelsleden van andere hogeronderwijsinstellingen deden dit. Dit geeft aan dat H-ogelijn Kort in het hogeronderwijsveld aan belang wint. De keerzijde van de Activiteitenverslag VVKHO 2007
37
medaille is dat het beheer van het abonnementenbestand op een meer professionele leest geschoeid zal moeten worden. In plaats van het huidige Outlookbestand zal moeten uitgekeken worden naar een specifiek e-mailmanagementtool.
7.2. VVKHO-website De VVKHO-website (ond.vvkho.be) bericht over de werking en de organisatie van het VVKHO en geeft informatie over de verschillende dossiers die behandeld worden. Bezoekers kunnen er ook terecht voor een overzicht van de katholieke hogescholen en voor informatie met betrekking tot hogeschoolgerelateerde thema's. De webstek biedt tevens de mogelijkheid om contact te nemen met stafmedewerkers, in te schrijven voor navormingsactiviteiten en publicaties te bestellen. Het is een doelstelling om de huidige rigide structuur van de website grondig te herwerken zodat de informatie op een meer gebruiksvriendelijke manier ter beschikking gesteld kan worden.
7.3. Andere vormen van communicatie In 2007 werd ten behoeve van de algemeen directeurs van de hogescholen 22 maal op het intranet van het Verbond nieuwe documenten geplaatst. Deze documenten zijn enkel raadpleegbaar via een beveiligde login. Daarnaast publiceerden stafmedewerkers van het VVKHO ook in het VSKO-maandblad Forum, het contactblad voor schoolbesturen, pedagogisch begeleiders, directies en personeelsleden van het katholiek onderwijs.
Activiteitenverslag VVKHO 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
39
Bijlages 1. Organisatiestructuur van het VVKHO Het VVKHO functioneert binnen de vzw Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs (VSKO). Het VVKHO wordt bestuurd door de algemene vergadering en het bureau. De algemene vergadering De algemene vergadering komt in regel halfjaarlijks bijeen, evalueert en stuurt het beleid en de werking van het bureau; tevens worden de jaarrekening en de begroting ter goedkeuring aan de algemene vergadering voorgelegd. Het bureau Het bureau is het bestuursorgaan verantwoordelijk voor het algemeen beheer van het VVKHO en voor de globale samenwerking van de katholieke hogescholen op basis van de samenwerkingsovereenkomst afgesloten met het VSKO. Het bureau onderhoudt relaties met de Vereniging van Inrichtende Machten van het Katholiek Onderwijs (VIMKO), met het Centraal Bureau van het Katholiek Onderwijs, met het Comité van de secretarissen-generaal van het VSKO en met andere onderwijsinstanties. In 2007 kwamen de leden van het bureau acht maal samen onder voorzitterschap van Norbert Van Broekhoven, voorzitter van de KHLim. Het bureau en de secretaris-generaal richten vaste en tijdelijke werkgroepen op, en bepalen de opdrachten ervan. In het bureau wordt ook steeds bijzondere aandacht verleend aan de agenda van de RHO van de Vlor en aan werking van de VLHORA. De financiële werkgroep De financiële werkgroep volgt de resultaatrekening, de begroting en de exploitatiebalans van het VVKHO op. Tot deze werkgroep behoren de secretaris-generaal van het VVKHO, de financiële directeur van het VSKO, een algemeen directeur en een hogeschoolvoorzitter.
2. Dagelijkse werking De dagelijkse leiding van het VVKHO berust bij de secretaris-generaal. Hij wordt daarvoor ondersteund door zijn stafmedewerkers en het secretariaat. Wekelijks is er op maandagmorgen een werkoverleg met de stafleden. Secretaris-generaal Mettepenningen Hugo Secretariaat Begyn Marina: 83 % Activiteitenverslag VVKHO 2007
40
De Troyer Lieve: 80 % Stafmedewerkers Claeys Johannes (vanaf 26 november 2007): 50 % De Smet Jan-Baptist Kerckhoven Dirk (t.e.m. 12 oktober 2007) Killemaes Sandrine (vanaf 15 februari 2007): 50 % Van Haecke Christel Van Lommen Ann (vanaf 15 februari 2007): 50 % Vanspeybroeck Kris: 65 % tot 31 augustus 2007; 60 % vanaf 1 september 2007 Van Valckenborgh Bert van Weel Ton Verlackt Bavo
3. Samenstelling van de algemene vergadering Voorzitter Van Broekhoven Norbert - voorzitter Katholieke Hogeschool Limburg Ondervoorzitter Halsberghe Eric - algemeen directeur Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Voorzitters hogeschoolbesturen De Groote William - Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende De Lembre Erik - Arteveldehogeschool Duron Willy - Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Genoe Louis - Katholieke Hogeschool Kempen Michiels Philippe (voorzitter/afgevaardigd bestuurder) - Lessius Hogeschool Rammant Jean-Pierre - Hogeschool Sint-Lukas Brussel Santens Luc - Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Smets Jan - Europese Hogeschool Brussel Tavernier Karel - Katholieke Hogeschool Leuven van den Nieuwenhuijzen Jan - Karel de Grote-Hogeschool Vankeirsbilck Eric - Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Van Liempt Karel - Katholieke Hogeschool Mechelen Algemeen directeurs Baert Frank - Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Carrijn Flora - Lessius Hogeschool Coenjaerts Dirk - Katholieke Hogeschool Mechelen De Ceulaer Dirk - Europese Hogeschool Brussel De Leersnyder Piet - Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende De Smet Maria - Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Indeherberge Willy - Katholieke Hogeschool Limburg
Activiteitenverslag VVKHO 2007
41
Martens Toon - Katholieke Hogeschool Leuven Trommelmans Jan - Karel de Grote-Hogeschool Vaes Maurice - Katholieke Hogeschool Kempen Van Heddegem Joannes - Hogeschool Sint-Lukas Brussel Veeckman Johan - Arteveldehogeschool Vertegenwoordiger vicarissen Kanunnik Portael Jozef - bisschoppelijk vicaris aartsbisdom Mechelen-Brussel VVKHO Mettepenningen Hugo - secretaris-generaal VSKO Van Hecke Mieke - directeur-generaal
4. Samenstelling van het bureau Voorzitter Van Broekhoven Norbert - voorzitter Katholieke Hogeschool Limburg Ondervoorzitter Halsberghe Eric - algemeen directeur Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen Hogescholen Coenjaerts Dirk - Katholieke Hogeschool Mechelen De Ceulaer Dirk - Europese Hogeschool Brussel De Leersnyder Piet - Katholieke Hogeschool Brugge-Oostende De Smet Maria - Hogeschool voor Wetenschap & Kunst Indeherberge Willy - Katholieke Hogeschool Limburg Martens Toon - Katholieke Hogeschool Leuven Michiels Philippe - Lessius Hogeschool Trommelmans Jan - Karel de Grote-Hogeschool Antwerpen Vaes Maurice - Katholieke Hogeschool Kempen Van Heddegem Joannes - Hogeschool Sint-Lukas Brussel Veeckman Johan - Arteveldehogeschool Vertegenwoordiger vicarissen Kanunnik Portael Jozef - bisschoppelijk vicaris aartsbisdom Mechelen-Brussel VVKHO Mettepenningen Hugo - secretaris-generaal VSKO Van Hecke Mieke - directeur-generaal
Activiteitenverslag VVKHO 2007
42
5. Overzicht van de professionaliseringsactiviteiten Hieronder vindt u een overzicht van alle professionaliseringsactiviteiten die het VVKHO in 2007 organiseerde. Inhoudelijk kwamen de meeste activiteiten aan bod in de voorgaande hoofdstukken van dit activiteitenverslag. Vanaf het academiejaar 2008-2009 zal voor de inschrijvingen en administratie van de professionaliseringsactiviteiten samengewerkt worden met de vzw DNI. Op die manier zal het VVKHOsecretariaat ontlast worden van een zware administratieve last, zullen de inschrijvingen beter beheerd kunnen worden, en sluit het VVKHO aan bij de wens van het VSKO om alle VSKOprofessionaliseringsactiviteiten in de vzw DNI samen te brengen.
Thema
Christelijke identiteit
Titel/onderwerp
Plaats
Datum
Mysterium. Leer het uitspreken van God te laten om het onuitsprekelijke toe te laten …
De Kinkhoorn, Oostende
11-12 januari 2007
Zorgzaam omgaan met levensbeëindiging in Vlaanderen in de context van de professionele bachelor Gezondheidszorg
Oude Abdij Drongen
16 januari 2007
What am I here for? Met overtuiging leven in de Katholieke Hogeschool
KdG, Van Schoonbekestraat
16 februari 2007
Forumdagen:Verbeelding? Graag! Pastoraal in kleuteren lager onderwijs
EHSAL, Campus Nieuwland
28 februari 2007
Forumdagen:Verbeelding? Graag! Pastoraal in secundair en hoger onderwijs
EHSAL, Campus Nieuwland
9 maart 2007
Praktijkverhalen over het ‘her’-inrichten van een stille ruimte
KATHO
10 mei 2007
Interactieve dag voor leidinggevenden in de
KdG, Campus Noord
1 juni 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007
43
Thema
Titel/onderwerp
Plaats
Datum
lerarenopleiding. De jeugd van tegenwoordig … Opleiden of waarde(n)vol vormen in de lerarenopleiding?
Lerarenopleiding
Studentgerichtheid
Te gast bij UP Leuven voor mensen onderweg … voor vorming, ontmoeting en uitwisseling
Universitaire Parochie Leuven
7 juni 2007
Verhalen van mensen, verhalen van God …
KHMechelen, Campus De Vest
24 september 2007
Een ‘narthicaal model’: van religieuze communicatie met jongeren en jongvolwassenen
Sint-Trudoabdij Male, SintKruis Brugge
1-2 oktober 2007
Abdijweekend met Erik Borgman. Lectuur en verdieping van ‘Metamorfosen. Over religie en moderne cultuur’
Norbertijnenabdij Postel, Mol
19-21 oktober 2007
De meerwaarde van waarden. Kwaliteitsvol beleid in relatie tot identiteit
Arteveldehogeschool, Campus Hoogpoort
21 november 2007
Tussen naam en identiteit. De ziel in het levensverhaal
KHMechelen, Zandpoortvest
7 december 2007
Hefbomen voor zin- en competentiegericht opleiden
KHLeuven, Abdij Van Park
2 februari 2007
Hefbomen voor zin- en competentiegericht opleiden
KHLeuven, Abdij Van Park
5 februari 2007
Opleiding voor studietrajectbegeleiders: studiebegeleiders en trajectbegeleiders
EHSAL, Campus Nieuwland
27 maart 2007
Opleiding voor
EHSAL, Campus
24 april 2007 Activiteitenverslag VVKHO 2007
44
Thema
Titel/onderwerp
Plaats
Datum
studietrajectbegeleiders: studiebegeleiders en trajectbegeleiders
Nieuwland
Cultuurgevoelig hulpverlenen
SOVOARTEhuis, Gent
26 april 2007
Opleiding voor studietrajectbegeleiders: studiebegeleiders en trajectbegeleiders
EHSAL, Campus Nieuwland
8 mei 2007
Activiteitenverslag VVKHO 2007