Jaarverslag 2001 Bedrijfsrapportage
Euronext
Amsterdam Postbus 19163 1000 GDAmsterdam phone +31 (0)20 550 44 44 fax +31 (0)20 550 49 00 Brussel Beurspaleis Beursplein 1000 Brussel phone +32 (0)2 509 12 11 fax +32 (0)2 509 12 12 Lissabon Ed.da Bolsa – R. Soeiro Pereira Gomes 1649-017 Lissabon phone +351 (0)21 790 00 00 fax +351 (0)21 795 20 21 Londen Euronext.Liffe Canon Bridge House 1 Cousin Lane Londen EC4R 3XX phone +44 (0)20 7623 0444 fax +44 (0)20 7588 3624 Parijs 39, rue Cambon 75039 Parijs cedex 01 phone +33 (0)1 49 27 10 00 fax +33 (0)1 49 27 11 71 www.euronext.com
Bedrijfsprofiel Euronext N.V., de eerste multinationale beurs in Europa, onderhoudt gereguleerde effecten- en derivatenmarkten in vijf verschillende landen: België, Frankrijk, Nederland, Po rt u g a l en het Verenigd Koninkrijk (alleen derivaten). Euronext wil deze Europese markten zodanig integreren dat marktgebruikers de vruchten plukken van de hierdoor ontstane omvang, liquiditeit en synergie, terwijl tegelijke rt i j d krachtige thuismarkten blijven bestaan. Euronext biedt de oplossing voor de integratie van financiële markten in Europa en de creatie van een Europese marktplaats. Euronext wil toonaangevend zijn voor wat betreft kwaliteit van dienstverlening, technologie, efficiency en innovatie. Gemeten naar het aantal via het centrale orderboek van Euronext uitgevoerde aandelentransacties, is Euronext de grootste effectenbeurs van Europa. Met Clearnet als centrale tegenpar tij is Euronext de enige beurs die voor al haar markten en producten een complete nettingservice biedt. Euronext is een geïntegreerde aanbieder van alle diensten waarvan financiële marktpartijen gebruik maken. Deze diensten variëren van het noteren van aandelen voor uitgevende instellingen tot het bieden van handelsfaciliteiten voor handel in effecten- en derivaten. Euronext biedt clearing, netting en settlementdiensten, die worden geleverd via het samenwerkingsverband met Euroclear. Daarnaast biedt Euronext technische oplossingen voor marktgebruikers en voorziet het de markt van informatiediensten op financieel gebied.
01 02 04 06 08
20 22 44 44 49 53 57
Bedrijfsprofiel Kerncijfers Verslag van de Supervisory Board Inleiding Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs Mijlpalen van Euronext in 2001 Verslag van de Managing Board Businesslines Corporate governance Euronext en haar aandeelhouders Verslag van de Managing Board Financiële resultaten Geconsolideerde jaarrekening Toelichting op geconsolideerde winst- en verliesrekening
Tot de cliënten van Euronext behoren: – leden, instellingen die direct toegang hebben tot onze markten; – genoteerde bedrijven waarvan de aandelen op onze markten worden verhandeld of die van onze markt gebruik willen maken om kapitaal te vergaren; – professionele en par ticuliere beleggers die beleggen op de markten van Euronext; – andere organisaties die onze technologie en diensten gebruiken; – consumenten van financiële informatie. Als de toonaangevende pan-Europese beurs is Euronext op veel gebieden actief. De spreiding van inkomsten die hierdoor ontstaat biedt Euronext bescherming tegen de grillen van de financiële markten en de wereldeconomie. De overname van LIFFE in 2001 heeft de ve e rk racht van de groep nog verder ve rs t e rk t . Door de overname stijgen de inkomsten van de groep uit derivatenhandel van 12% van de totale inkomsten in 2000 tot ongeveer 26%. Hiermee wordt een verdere versterking van de stabiele spreiding van inkomsten bereikt, zoals Euronext die nastreeft.
De bedrijfsrappor tage en het seperate Referentiedocument vormen gezamenlijk het volledige jaarverslag van Euronext over het jaar 2001. Een verkor te weergave van de jaarrekening is in dit bedrijfsverslag opgenomen. De volledige jaarrekening, alsmede aanvullende financiële informatie en statutair verplichte publicaties zijn opgenomen in het Referentiedocument. Om een volledig overzicht te krijgen van de resultaten van Euronext N.V. en haar bedrijfsvoering, dienen beide documenten geraadpleegd te worden. Dit jaar verslag is gepubliceerd in het Engels, Frans en Nederlands. De Engelse versie is overgenomen door de Supervisory Board en voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Een volledige toelichting op de geconsolideerde jaarrekening is opgenomen in het Referentiedocument.
Bedrijfsprofiel
Euronext’s spreiding van inkomsten Effectenhandel De inkomsten uit de effectenhandel bestaan uit tarieven die in rekening worden gebracht voor het plaatsen van orders in het centrale elektronische orderboek en voor het uitvoeren van transacties in beleggingsproducten zoals aandelen, trackers (exchange traded funds), warrants, obligaties en andere door derden uitgegeven waardepapieren. De hoogte van de inkomsten hangt voornamelijk af van het totale aantal in het systeem ingevoerde orders en uitgevoerde transacties. In 2001 bedroegen de inkomsten uit de effectenhandel € 177,4 miljoen. Noteringen De inkomsten uit noteringen bestaan uit kosten die uitgevende instellingen betalen voor het toelaten van hun aandelen op de effectenmarkt, jaarlijkse contributies van bedrijven met beursgenoteerde, verhandelbare financiële instrumenten, en andere kosten. Dit zijn bijvoorbeeld kosten voor speciale bedrijfsevenementen en diensten, zoals de centralisatie van inschrijving op aandelen bij overnames. In 2001 bedroegen de inkomsten uit noteringen € 49,7 miljoen. Handel in derivaten Op de derivatenmarkten worden vaste transactiekosten per contract in rekening gebracht. De belangrijkste producten van deze markt zijn opties op aandelen en indices, futures en derivaten op commodities. De inkomsten uit de derivatenhandel bedroegen in 2001 € 84,3 miljoen (exclusief LIFFE).
1 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Clearing Inkomsten worden gegenereerd uit de tarieven voor de clearing van effectentransacties en derivaten. De hoogte van de inkomsten is grotendeels afhankelijk van de waarde van de transacties. De clearingactiviteiten brachten in 2001 € 172,8 miljoen op. Settlement en bewaring Inkomsten komen voort uit kosten die in rekening worden gebracht voor settlement van aandelentransacties op onze effectenmarkten en op de zogenaamde OTC-markten, alsmede voor de daarmee gepaard gaande bewaardiensten voor fondsen. De inkomsten uit settlement en bewaring bedroegen in 2001 € 33,3 miljoen. Informatiediensten Opbrengsten uit marktdatadiensten komen van een uiteenlopende groep gebruikers waaronder, voornamelijk, dataverkopers zoals Reuters en Bloomberg. Inkomsten komen uit vaste tarieven en een variabele commissie die afhankelijk is van het aantal terminals dat op onze gegevens is aangesloten. De informatiediensten brachten in 2001 € 64,3 miljoen op. Software en diensten In Euronext’s geconsolideerde jaarrekening zijn ook de inkomsten van GL Trade opgenomen, dat toegangsoplossingen biedt aan een groot aantal verschillende marktpartijen. De resultaten van AtosEuronext, een andere IT dochter, zijn daarentegen niet geconsolideerd, maar geboekt volgens de equity-methode. De inkomsten uit de IT diensten bedroegen € 101,6 miljoen.
Kerncijfers
Markten
2001
2000
Aantal genoteerde bedrijven
1.539
1.653
Marktkapitalisatie
2.070
2.419
1.668
1.703
117,11
129,12
398.734 215.748
326.656 131.041
800,47 840,44 506,78 2.782,01 4.624,58
997,25 1.067,51 637,60 3.024,49 5.926,42
2001
2000 *
Winst- en verliesrekening Totaal inkomsten Kosten Bedrijfsresultaat na afschrijving op goodwill
698 580 99
692 531 143
Netto resultaat
127
127
Balans Vaste activa Kortlopende activa
576 3.968
511 2.848
Totaal der activa
4.544
3.359
Eigen vermogen Minderheidsdeelnemingen Lange-termijn schulden Kortlopende schulden
1.315 17 82 3.130
898 14 55 2.392
Totaal der passiva (eigen en vreemd vermogen)
4.544
3.359
€ 1,20 € 0,35
€ 1,31 € 0,73
(in miljard euro)
Omzet Uit aandelen – Elektronisch orderboek
(in miljard euro, enkeltelling)
Aantal transacties Effectenhandel – Elektronisch orderboek
(in miljoen transacties)
Derivatenmarkten – Verhandelde contracten Euronext LIFFE
(in duizend contracten)
Indices (aan het eind van het jaar) Euronext 100® Next 150® AEX ® (Amsterdam) BEL 20® (Brussel) CAC 40® (Parijs)
Financiële gegevens
(in miljoen euro)
Winst per aandeel Dividend per aandeel
* Proforma, aangepast voor vergelijkbaarheid
2 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
Verslag van de Supervisory Board
Overeenkomstig de bepalingen van de statuten van de vennootschap, bieden we hierbij de jaarrekening aan voor het jaar 2001, zoals opgesteld door de Managing Board en gecontroleerd door de externe accountants. U vindt de accountantsverklaring en de volledige jaarrekening in het Referentiedocument van dit jaarverslag. De jaarrekening is door de Supervisory Board besproken en vastgesteld op zijn vergadering van 7 maart 2002 in aanwezigheid van alle leden van de Managing Board en de externe accountants. De Supervisory Board beveelt aan dat de aandeelhouders van Euronext tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders, die op 18 april 2002 gehouden zal worden, de jaarrekening over 2001 vaststellen. Zodra goedkeuring is verkregen, zal een dividend van € 0,35 per aandeel worden uitgekeerd. Zoals vereist volgens de bepalingen van de statuten, zal de aandeelhouders tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders worden verzocht de leden van de Managing Board decharge te verlenen van het door hen gevoerde beleid, en de leden van de Supervisory Board van hun verantwoordelijkheid ten aanzien van hun toezichthoudende activiteiten. De Supervisory Board is in 2001 acht keer bijeengekomen (zeven reguliere vergaderingen en één buitengewone vergadering). Bovendien heeft de board verscheidene telefonische conferenties gehouden met de Managing Board, onder meer ter bespreking van dringende zaken aangaande de beursgang (IPO) van Euronext en de overname van LIFFE. De vergaderingen werden bijgewoond door alle, of bijna alle leden van de Supervisory Board en de Managing Board. Op de agenda van bijna alle reguliere vergaderingen van de Supervisory Board stonden belangrijke kwesties als de bedrijfsontwikkeling, de consolidatie van de Europese effectenbeurzen, de meest geschikte strategie, de voortgang van de integratie na de fusie, de totstandbrenging van synergie effecten en risicobeheer. In de loop van het jaar
4 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
zijn vele andere onderwerpen besproken, waaronder het effect van de ramp van 11 september op de internationale kapitaalmarkten en op Euronext, de IPO van Euronext in juli 2001, het bod op LIFFE aandelen (afgewikkeld in 2002), de kwartaal- en jaarresultaten, het budget voor 2002, de samenwerking van Euronext met Euroclear bij de totstandbrenging van een uniek settlement-model, het opzetten van de IT-organisatie AtosEuronext in Amsterdam en Brussel (een joint-venture tussen Atos en Euronext), de gevolgen van het uitbesteden van Euronext’s IT-activiteiten aan AtosEuronext en het financiële beleid van het bedrijf. In verband met de IPO van Euronext, heeft de Supervisory Board een nieuw optieplan voor het personeel goedgekeurd, waarbij het grootste deel van de Euronext werknemers een bepaald aantal opties heeft ontvangen. Corporate governance Begin 2001 werden beslissingen genomen met betrekking tot het functioneren van de Supervisory Board. Er werden gedragsregels voor de Supervisory Board aangenomen, evenals een autorisatieschema waarin de verantwoordelijkheden voor besluitvorming worden bepaald voor zowel de Managing Board als voor de Supervisory Board, alsmede een rotatieschema voor leden van de Supervisory Board en, aan het einde van het jaar, een profielschets van de Supervisory Board. De Supervisory Board besprak zijn eigen functioneren en dat van de Managing Board. De Supervisory Board heeft twee commissies – de Audit Committee en de Remuneration Committee – die elk drie leden hebben. De Audit Committee is in 2001 vier keer bijeengekomen en de Remuneration Committee twee keer. De Audit Committee heeft verscheidene zaken besproken, zoals het jaarverslag voor het jaar 2000, de halfjaarcijfers over 2001, het budget voor 2002 en de planning van het accountantsonderzoek door zowel de interne als de externe accountants, en heeft over deze zaken advies uitgebracht aan de Supervisory Board. De Remuneration Committee, die
ook optreedt als de Nomination Committee, heeft de vergoeding voor de leden van de Managing Board besproken en daarover advies uitgebracht aan de Supervisory Board. In 2001 bestond de Managing Board uit drie leden. Na de succesvolle afwikkeling van het bod op de aandelen van LIFFE en BVLP, begin 2002, werden de heren H. Freedberg en M. Alves Monteiro tot nieuwe leden van de Managing Board benoemd. Deze benoemingen staan op de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De ondernemingsraden van Euronext Parijs en Euronext Brussel zijn van tevoren van deze benoemingen op de hoogte gebracht en, overeenkomstig Nederlands recht, is de ondernemingsraad van Euronext Amsterdam in de gelegenheid gesteld haar advies uit te brengen over de benoemingen. In 2001 bestond de Supervisory Board uit negen leden. De Supervisory Board is van plan, na de inlijving van LIFFE en BVLP in Euronext, dit aantal tot twaalf te verhogen door de heren G.E. Cox, R. Espirito Santo Salgado en Sir Brian Williamson tot leden te benoemen, zulks met ingang van de datum van de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Zoals bepaald in het rotatieschema, zullen de heren Kleiterp, de La Serre en Vermeiren tijdens de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders in 2002 aftreden als leden van de Supervisory Board. De heer Kleiterp heeft de Supervisory Board medegedeeld dat hij niet beschikbaar is voor een herbenoeming. De Supervisory Board en de Managing Board wensen hun dank uit te spreken aan de heer Kleiterp, de voormalige voorzitter van de Supervisory Board van Amsterdam Exchanges N.V., voor zijn waardevolle bijdrage aan het overleg van de Supervisory Board en de Audit Committee. Het bedrijf heeft veel te danken aan zijn brede ervaring in de industrie en zijn expertise op het gebied van de internationale kapitaalmarkten. Zij wensen hem ook te
danken voor zijn advies, persoonlijke inzet en toewijding tijdens het voor Euronext zo belangrijke fusieproces. De heren de La Serre en Vermeiren hebben er beiden mee ingestemd kandidaat te staan voor herbenoeming. De Supervisory Board heeft aangekondigd voornemens te zijn beiden opnieuw in het bestuur te benoemen. De Supervisory Board is van plan de heer Van den Hoek te benoemen tot lid van de Supervisory Board ter vervulling van de vacature als gevolg van het uittreden van de heer Kleiterp. Alle voorstellen voor de benoeming of herbenoeming van leden van de Supervisory Board zullen worden voorgelegd aan de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 18 april 2002. Overeenkomstig de procedure beschreven in de vennootschapsstatuten, is de ondernemingsraad van Euronext Amsterdam geraadpleegd, waarbij deze te kennen heeft gegeven geen bezwaar te hebben tegen de voorstellen. De ondernemingsraden van Euronext Brussel en Euronext Parijs zijn van tevoren op de hoogte gebracht van de voorstellen. De Supervisory Board wenst zijn waardering uit te spreken voor het werk dat door de leden van de Managing Board en al het personeel van Euronext is verricht gedurende het gehele eerste kalenderjaar volgend op de fusie van 22 september 2000. Hun werk heeft bijgedragen tot de goede resultaten die in 2001 zijn behaald, tot de verdere integratie van de beurzen, een succesvolle IPO en de aanzienlijke verdere versterking van de internationale positie van het bedrijf.
7 maart 2002 Supervisory Board
Jan-Michiel Hessels (59) Voorzitter Dominique Hoenn (61) Vice-voorzitter Jean Blondeau (66) André Dirckx (66) Aad Jacobs (65) Han Kleiterp (68) Baron Jean Peterbroeck (65) René de La Serre (61) Remi Vermeiren (62)
5 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Inleiding
Geachte aandeelhouders, Het afgelopen jaar werd beheerst door een aantal ingrijpende gebeurtenissen van zeer uiteenlopende aard – sommige daarvan waren helaas dramatisch en hadden verstrekkende gevolgen voor onze bedrijfstak. De tragische gebeurtenissen van 11 september hebben de wereld geschokt. Deze gebeurtenissen zullen onze manier van denken en onze manier van zaken doen voor altijd veranderen. Het onderwerp veiligheid is een actueel onderwerp geworden in het beleid van ondernemingen. De gebeurtenissen hebben ook de toon gezet voor het investeringsklimaat in de nabije toekomst. In juli rondde Euronext haar beursintroductie af, geheel overeenkomstig de plannen van vorig jaar. Wij zijn hierin geslaagd ondanks moeilijke marktomstandigheden en een algehele economische teruggang. De IPO had de notering van Euronext aandelen op haar eigen markt en daarmee het aantrekken van waardevolle kapitaalmiddelen tot gevolg. Deze middelen speelden een belangrijke rol bij de overname van LIFFE, een van de meest toonaangevende derivatenbeurzen ter wereld. De overname van LIFFE werd een feit in december toen het bod van Euronext onvoorwaardelijk werd. LIFFE, dat voortaan Euronext.Liffe heet, heeft de groep een sterke positie in Londen en een vooraanstaande rol op de internationale derivatenmarkt verschaft. Begin 2002 slaagde Euronext erin de principeovereenkomst van juni 2001 over een fusie met BVLP, de Portugese effectenen derivatenmarkt, af te ronden. In februari 2002 werd de transactie voltooid met als resultaat de oprichting van Euronext Lisbon. Onze ambitieuze plannen voor expansie hielden ons niet af van onze continue doelstelling het aanbod en de kwaliteit van de producten en diensten die we onze klanten bieden te verbeteren. Een belangrijke ontwikkeling was het opzetten van NextTrack®, een productsegment dat specifiek bedoeld is voor trackers, ook wel exchange-traded funds (ETF’s) genoemd. Trackers zijn effecten die de waarde van aandelenindices weerspiegelen. Het zijn verhandelbare instrumenten die beleggers de mogelijkheid bieden te profiteren van indexfondsen. Eind 2001, minder dan een jaar na de lancering, was NextTrack ® de meest succesvolle trackersmarkt in Europa. In 2001 rondden we het proces van marktsegmentatie af met het creëren van twee speciale segmenten, NextPrime ® en NextEconomy®. In deze segmenten worden bedrijven opgenomen die met betrekking tot informatievoorziening aan de belegger, voldoen aan extra criteria. De belangstelling voor deze segmenten van bedrijven die in de diverse Euronextlanden genoteerd staan, is zeer positief.
6 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
We hebben belangrijke mijlpalen bereikt in het proces naar de migratie tot één technisch platform. De migratie van ons gehele systeem, de effectenhandel, de derivatenhandel en clearing & settlement is een grote uitdaging die we gefaseerd zullen uitvoeren. Na de volledige integratie van onze systemen zijn we in staat een werkelijk geïntegreerde pan-Europese markt te bieden. In 2001 deden we belangrijke stappen in die richting door de succesvolle migratie naar een enkelvoudig en gelijkgeschakeld handelssysteem voor effectentransacties. Dit proces behelsde de implementatie van het nieuwe Euronext marktmodel op de Parijse markt en de introductie van NSC en het nieuwe marktmodel in Brussel en Amsterdam. Sinds oktober hebben alle Euronextleden, ongeacht hun locatie, toegang gekregen tot de volledige serie beursgenoteerde Euronext-fondsen op één elektronisch platform. Deze prestatie betekent een belangrijke stap in de richting van de volledige harmonisatie van de Euronext handels- en clearingsystemen. In 2002 wordt de tweede fase van onze migratie uitgevoerd. Het doel is om de effectenmarkten van Brussel en Amsterdam over te zetten naar Clearing 21 ®. Clearing 21® is de software die Euronext heeft gekozen voor het realiseren van een enkel technisch platform voor clearing. Het systeem is al in gebruik in Parijs. De integratie van de settlementactiviteiten wordt nagestreefd via het strategische samenwerkingsverband met Euroclear. De overname van LIFFE en de overeenkomsten voor het gebruik van LIFFE CONNECT ™ als het platform voor de derivatenhandel, zal op termijn leiden tot een groter proces van consolidatie voor de derivatenmarkten. Al deze prestaties zullen er toe leiden dat onze klanten, financiële tussenpersonen en beleggers, toegang krijgen tot een grotere bron van liquiditeit, een breder assortiment genoteerde ondernemingen – variërend van blue chips tot snelgroeiende small caps en volgroeide mid caps – en tot een uitgebreider assortiment beleggingsproducten, zoals aandelen, derivaten, warrants, certificaten en commodities. Het zal de voorwaarden scheppen voor de succesvolle lancering van nieuwe producten. Terwijl 2001 het jaar was van een wereldwijde recessie, versterkt door de gebeurtenissen op 11 september, is het Euronext gelukt om de omzet van het recordjaar 2000 te verbeteren met 0,8% tot € 697,9 miljoen, voornamelijk veroorzaakt door de uitstekende resultaten van GL Trade. Euronext houdt haar nettoresultaat van € 127,3 miljoen op een bijna gelijk niveau (+0,2%), waarmee de stabiliteit van onze inkomsten wordt bevestigd.
Daarnaast zijn de kosten gestegen, met 9,2% (€ 49 miljoen) en met 14,6% (€ 66,7 miljoen) als rekening wordt gehouden met bijzondere kosten die verband houden met migratie- en afschrijvingskosten, tot € 523,4 miljoen. De kostenstijging wordt vooral veroorzaakt door de groei van GL Trade (€ 20 miljoen) en de substantiële, eenmalige integratie-inspanningen in 2001, die gedeeltelijk waren voorzien. In deze kosten zijn begrepen € 14 miljoen aan consultancykosten verband houdende met de migratie, de invoering van het Euronext marktmodel, en € 14 miljoen voor de versnelde afschrijving van Clearing 21®. Niettemin zullen kostenvoordelen als gevolg van de harmonisatie van systemen in 2002 zichtbaar worden. Het totaal aantal personeelsleden van de groep, dat in 2001 gelijk is gebleven, zal naar verwachting aan het eind van 2002 met 5% afnemen. IT kosten zullen als gevolg van synergie-effecten substantieel afnemen. In lijn met het beleid de aandeelhouders een jaarlijks dividend toe te kennen dat vergelijkbaar is met ondernemingen van vergelijkbare grootte en winstgevendheid, en daarnaast rekening houdend met toekomstige kapitaalbehoeften, actuele en verwachte winstgevendheid en een marktconform dividendrendement, zal een dividend van € 0,35 per aandeel voor het jaar 2001 betaalbaar worden gesteld. Het totaal uit te keren dividend zal € 42 miljoen bedragen. 2002 wordt ons eerste volledige jaar als beursgenoteerd bedrijf. Onze doelstelling is de aandeelhouderswaarde te optimaliseren. Wij menen dit alleen te kunnen bereiken door vastberaden uitvoering te geven aan ons voornemen een Europese oplossing te bieden voor de kapitaalmarkt in Europa, een strategie waar de gebruikers van onze markt en onze aandeelhouders de vruchten van zullen kunnen plukken. Minstens zo belangrijk is, dat we producten en diensten blijven leveren die voldoen aan de behoeften en verwachtingen van onze klanten. Ons concurrerend vermogen hangt af van onze efficiency. 2001 was vooral een overgangsjaar voor de personeelsleden van alle Euronext locaties. Het gaf voldoening te zien dat hun creativiteit en inzet werden gestimuleerd door samen te werken in multiculturele teams en zodoende te profiteren van de sterke punten van elkaar. In 2002 zal deze vruchtbare samenwerking verder worden versterkt door de komst van nieuwe collega’s van Euronext Lisbon en Euronext.Liffe. Het zal duidelijk zijn dat we de consolidatie van de Europese beursindustrie zullen blijven bewaken, zodat Euronext de drijvende kracht blijft achter dit proces.
Jean-François Théodore Voorzitter van de Managing Board; Chief Executive Officer
7 maart 2002
7 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Alle Euronextmarkten met elkaar verbinden om te komen tot één handelsplatform
Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
Strategie: naar een efficiënte Europese markt Euronext is de toonaangevende pan-Europese beursorganisatie en de eerste grensoverschrijdende geïntegreerde beurs in Europa. Sinds de oprichting, in september 2000, heeft Euronext het proces van consolidatie van de Europese beurzen geleid. Euronext is ook het eerste bedrijf dat op Europese schaal een oplossing biedt voor de kapitaalmarkt en is marktleider in aanverwante diensten, zoals informatietechnologie, software, financiële informatie, en settlement en bewaring, waartoe voor laatstgenoemde een samenwerkingsverband is aangegaan met Euroclear. Euronext stelt zich ten doel haar aandeelhouders in staat te stellen te profiteren van haar strategie van continue winstgevende groei. Deze strategie, die van begin af aan bij Euronext centraal heeft gestaan, omvat drie componenten: – bevordering van de groei van de kapitaalmarkt in Europa; – vaststelling van mondiale normen voor financiële markten op het gebied van notering, handel, clearing, settlement en informatiediensten; – het aangaan van fusies, allianties en andere joint ventures ten behoeve van onze aandeelhouders, onze leden en onze klanten en ten behoeve van een efficiënte, meer uitgebreide Europese kapitaalmarkt. Na consolidatie in de Europese beursindustrie in 2001, zal Euronext zich dit jaar concentreren op integratie van zijn recente aanwinsten: – Euronext Lisbon, dat ontstond toen BVLP (de Portugese effecten- en derivatenbeurzen) in december 2001 instemde met een fusie, die in februari 2002 werd afgerond; – Euronext.Liffe, het resultaat van een overname, na de unanieme goedkeuring van het bod van Euronext door het bestuur van het in Londen gevestigde LIFFE, een van de meest prominente derivatenmarkten ter wereld.
Euronext zal voortgaan op de succesvolle weg van harmonisatie, een proces dat in gang is gezet door de gezamenlijke oprichters, en Euronext zal ook de nieuw toegetreden beurzen in dit proces betrekken. Na de implementatie van NSC als het gezamenlijke handelssysteem voor de effectenmarkten in Parijs, Brussel en Amsterdam in oktober 2001, zet Euronext het integratieproces voort met de migratie van al haar clearingactiviteiten zodat een gezamenlijk clearingplatform ontstaat. Een van de belangrijkste doelstellingen voor Amsterdam en Brussel is dit jaar dan ook de implementatie van Clearing 21®1 , het clearingsysteem dat in Parijs al voor de cash- en derivatenmarkten wordt gebruikt. Samen met strategische partner Euroclear gaat Euronext een voor Europa unieke, geïntegreerde settlementdienst bieden. De volledige migratie van alle Euronextmarkten naar een geïntegreerd handels- en clearingplatform voor transacties in effecten en derivaten, is een van de belangrijkste doelen van Euronext sinds de aankondiging van de fusieplannen in maart 2000. De doelstelling is het creëren van een volledig geïntegreerde markt die uniek is wat betreft liquiditeit, efficiency en transparantie. Onze strategie richt zich ook op verbetering van onze concurrentiekracht, onze creativiteit en ons innovatieve vermogen om de kwaliteit van onze producten en diensten nog verder te verhogen. Daarbij wil Euronext extra groeipotentieel genereren door nieuwe producten en diensten te creëren en tegelijk de kosten in de hand te houden. Euronext heeft ervaring met de integratie van beurzen. Haar knowhow strekt zich uit tot de integratie van effecten- en derivatenmarkten (als uitgevoerd door de gezamenlijke oprichters) en alle direct daaruit voortvloeiende processen. Door al deze factoren is Euronext de meest geschikte partij om het proces van consolidatie van de financiële markten in Europa tot een goed einde te brengen.
Clearing 21 is een geregistreerd handelsmerk van CME en NYMEX
1
9 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
Afronding van het harmonisatieproces voor een naadloze dienstverlening op alle terreinen Na de succesvolle voltooiing van de migratie van onze effectentransactiesystemen naar een integraal platform (NSC), zullen we ons concentreren op de afronding en implementatie van de andere elementen die nodig zijn om te komen tot een bundeling van onze diensten op het gebied van notering, handel, clearing & settlement en bewaring, het laatste via ons samenwerkingsverband met Euroclear. Informatietechnologie staat centraal Wij zullen ons blijven concentreren op de ontwikkeling van producten op het gebied van informatietechnologie (IT), teneinde te voldoen aan onze eigen behoeften en om daarnaast een extra bron van inkomsten te creëren. Wij willen onze strategische samenwerking met bedrijven als AtosEuronext – met zijn bewezen expertise op het gebied van beurstransactiesystemen – handhaven om onze systemen te perfectioneren en nieuwe, efficiënte IT-oplossingen te ontwikkelen. De zeer gewaardeerde IT-kennis van de LIFFEteams vormt de ideale aanvulling op deze expertise. Tegelijk zullen we blijven investeren in winstgevende IT-leveranciers als GL Trade, wereldleider in zijn sector. Ontwikkeling van centrale tegenpartijdiensten Clearnet is de unieke centrale tegenpartij van Euronext en biedt netting op de effecten- en derivatenmarkten op een crossborder basis. Het concept en de technologie van Clearnet staan garant voor het bieden van de beste Europese oplossing op het gebied van clearing. Wij zullen actief uitvoering geven aan onze strategie om de diensten van Clearnet te verkopen aan andere beurzen en markten die geen centrale tegenpartij hebben.
10 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Inspelen op de groei van de Europese aandelenmarkt en de vraag naar beleggingsdiensten Langetermijntrends wijzen op een continue toename van beleggingen in aandelen in Europa. Wij verwachten dat deze groei nog wordt bevorderd door de ontwikkeling van de pensioenfondsen in een aantal Europese landen en door verdere maatregelen ten behoeve van economische vernieuwing. Wij zullen ons dienstenpakket actief aanbieden in markten waar deze trends zichtbaar zijn en zo onze klantenbasis vergroten en nieuwe bronnen van inkomsten genereren uit transacties, clearing, noteringen en verwante activiteiten. Nieuwe noteringen aantrekken We zullen onze marketinginspanning blijven richten op het aantrekken van nieuwe noteringen op de Euronextmarkten. Met dit doel voor ogen zullen we onze pas verworven extra liquiditeit optimaal benutten, evenals de verbeterde toegangsfaciliteiten voor beleggers als gevolg van ons gebundelde handelsplatform. Omdat Euronext verreweg de grootste markt is in de eurozone, zal de voltooiing van het proces van technische integratie de aantrekkingskracht van Euronext op internationale ondernemingen nog verder vergroten. Bij de uitvoering van onze strategie handhaven we een open en flexibel model. We zullen onze doelstellingen met diverse middelen realiseren, onder andere door fusies, overnames, allianties en overeenkomsten met andere beurzen over wederzijdse toegang en lidmaatschap, maar ook door innovatieve samenwerkingsprojecten met beurzen die onze visie delen en onze strategie volgen.
Euronext.Liffe: een winnende combinatie De oprichting van Euronext.Liffe is een belangrijke mijlpaal in de consolidatie van de financiële markten van Europa. Euronext.Liffe, gevestigd in Londen maar met leden en klanten in een groot aantal financiële centra over de hele wereld, is nu een van de twee grootste derivatenmarkten in Europa. Door het samengaan van Euronext en LIFFE krijgen de klanten van beide beurzen gemakkelijker en goedkoper toegang tot een breder assortiment producten en een grotere bron van liquiditeit. Door het samenwerkingsverband is Euronext in staat zich veel sneller te ontwikkelen in de snel groeiende markt voor derivaten. Bovendien zal LIFFE hierdoor zijn eigen doelstellingen versneld kunnen realiseren, met name wat betreft de verdere marktpenetratie in continentaal Europa.
Kritische massa Euronext zal zijn derivaten overbrengen naar het elektronische handelsplatform van LIFFE – LIFFE CONNECT™1 – en zodoende een omvangrijker en meer liquide markt ontwikkelen, hetgeen om diverse redenen leidt tot lagere kosten voor de klanten. Dankzij de grotere liquiditeit kunnen beleggers dan profiteren van smallere marges tussen aankoop- en verkoopprijzen. De aangesloten leden plukken de vruchten van toegang tot alle Euronext.Liffe derivatenmarkten via één uniform toegangspunt, waardoor ze kunnen besparen op investeringen in hardware en software. Bovendien zullen de vele high-capacity telecommunicatieverbindingen tot het verleden behoren.
Transactiesystemen Krachtige elektronische transactiesystemen zijn een essentiële voorwaarde voor het succes van een modern beursbedrijf. Via LIFFE heeft Euronext nu toegang tot LIFFE CONNECT, een handelsplatform dat algemeen wordt gezien als het meest geavanceerde elektronische transactiesysteem ter wereld voor derivaten. Door hun krachten te bundelen beschikken Euronext en LIFFE over nog meer mogelijkheden om te investeren in verdere ontwikkelingen, waardoor hun handelsplatform de concurrentie voor zal blijven. Aanvullende producten Zowel Euronext als LIFFE beschikken over specifieke expertise waardoor ze in bepaalde marktsegmenten al dominante posities innamen: korte termijn rentederivaten voor LIFFE en index- en aandelenopties voor Euronext. De portfolio’s van beide bedrijven zijn in hoge mate complementair. Dit is niet alleen interessant voor de klanten, die daardoor immers een grotere keuze uit verhandelbare producten hebben, maar biedt ook meer groeipotentieel door met vereende krachten nieuwe producten te ontwikkelen en deze via het grotere distributienet op de markt te brengen. Als de migratie van Euronext’s producten naar LIFFE CONNECT is voltooid, zal met name de financiële wereld daarvan profiteren. Alle klanten zullen toegang krijgen tot een grotere, meer efficiënte markt met snellere transacties, terwijl de leden kunnen beschikken over een breder assortiment complementaire producten, en tevens toegang krijgen tot een grotere groep potentiële tegenpartijen in een groter geografisch gebied. Dit alles bevordert sterk de handelsmogelijkheden. Euronext.Liffe, op dit moment al de op een na grootste derivatenbeurs in Europa, streeft naar consolidering van zijn mondiale positie, om zodoende de klanten het best van dienst te kunnen zijn.
LIFFE CONNECT is een handelsmerk van LIFFE plc
1
11 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Euronext biedt haar klanten een uiterst liquide markt
Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
Naast onze Klanten Euronext biedt haar klanten een pakket hoogwaardige diensten, zoals geharmoniseerde effectenhandel voor internationale beleggers, transparante handel, een grote concentratie van liquiditeit, technologische expertise en een effectief marktsegmentatiesysteem. Door de fusie met LIFFE speelt Euronext op de mondiale derivatenmarkt een toonaangevende rol. Euronext neemt in de Europese markt voor aandelenderivaten en kortetermijnrentederivaten een toppositie in en heeft nationale en internationale indices in verschillende geografische gebieden en voor verschillende producten samengesteld. Daarnaast ontwikkelt Euronext zowel uiterst innovatieve producten als diensten en fungeert zij als de centrale tegenpartij voor clearing. Beleggers: profiteren van een omvangrijke concentratie van liquiditeit en een groot assortiment producten Euronext is qua omzet van de effectenhandel nummer één in Europa en speelt een toonaangevende rol in de aandelenoptiemarkt. Wat betreft marktkapitalisatie van de aan Euronext genoteerde bedrijven staat de beurs nu al op de tweede plaats. Door deze vooraanstaande positie biedt Euronext beleggers de beste liquiditeitscondities van Europa. Voor beleggers over de hele wereld is Euronext het meest courante handelsplatform in Europa. Beleggers in aandelen en verwante producten profiteren van Euronext’s uitstekende staat van dienst op het gebied van liquiditeit en de daaruit resulterende lage transactiekosten. Bovendien is Euronext de samensteller van zowel nationale als internationale indices. Beleggers zijn in toenemende mate geïnteresseerd in de innovatieve, nieuwe producten die Euronext heeft te bieden. NextTrack®1, het segment voor de verhandeling van trackers (ETFs), is bijzonder populair geworden bij beleggers – in 2001 werden 48 verschillende trackers op de markt gebracht en in het eerste half jaar van 2002 worden er volgens planning nog eens negen genoteerd.
Nieuwe producten van Euronext zijn onder meer futures op afzonderlijke aandelen, die verhandeld worden op de Euronext derivatenmarkt. Professionele beleggers Euronext heeft een pro-actief marketingprogramma geïmplementeerd om institutionele beleggers die actief zijn op onze markt te bezoeken en te informeren over de organisatie, de strategie, het technische migratiesysteem en nieuwe producten van Euronext. Hiertoe behoren pensioenfondsen, fondsmanagers, portfoliomanagers, financieel analisten, consulenten en banken. In 2001 werden in Europa en de VS meer dan 400 afspraken gemaakt voor directe besprekingen. Daarnaast werden ongeveer 25 roadshows georganiseerd met als thema de lancering van trackers of het bevorderen van het contact tussen uitgevende instellingen en beleggers of analisten. Andere activiteiten betroffen de ontwikkeling van sociaal verantwoorde beleggingen, het organiseren van stands tijdens conferenties, en de deelname aan conferenties en vakbeurzen. Sinds de eigen beursnotering heeft Euronext natuurlijk ook een zeer actief beleid gevoerd met betrekking tot de relatie met de eigen aandeelhouders. Particuliere beleggers Euronext doet uitgebreid onderzoek onder verschillende groepen particuliere beleggers in België, Frankrijk en Nederland en gebruikt het profiel van deze groepen om zijn diensten voortdurend te verbeteren. Op basis van de uitkomst van dit onderzoek worden beleggers geïnformeerd door middel van brochures, beurzen, direct mail, publicaties en advertenties, maar ook via presentaties en cursussen. Bij de introductie van het nieuwe marktmodel voor de effectenhandel, startte Euronext een campagne om de particuliere beleggers bekend te maken met het nieuwe systeem en de voordelen ervan. In 2001 organiseerde Euronext bijeenkomsten, workshops, cursussen en lezingen
NextTrack is een geregistreerd handelsmerk van Euronext N.V.
1
13 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
over diverse onderwerpen, wat resulteerde in bijna 80.000 persoonlijke contacten met particuliere beleggers. Het Beurzen Informatie Centrum handelde zo’n 41.000 e-mails en telefoontjes af en de Euronext website, www.euronext.com, werd een belangrijke bron van informatie voor een groeiend aantal particuliere beleggers. Leden: profiteren van centrale toegang Vorig jaar verwelkomde de effectenmarkt van Euronext 25 nieuwe leden uit 10 verschillende Europese landen. De derivatenmarkt kreeg er 15 nieuwe leden bij, afkomstig uit de Euronextzone, alsmede Londen, Italië en Scandinavië. Het centrale platform voor de effectenmarkt bleek zo efficiënt te zijn als verwacht, en in de laatste twee maanden van 2001 breiden 16 leden hun activiteiten uit tot andere Euronextmarkten. Leden hebben veel baat bij het centrale toegangssysteem van Euronext. In de nabije toekomst kunnen ze ook profiteren van een centraal clearingsysteem en een centraal settlementsysteem, die samen de basis vormen voor een geïntegreerd handelsconcept. De leden van Amsterdam, Brussel en Parijs zijn na de fusie lid gebleven van hun plaatselijke beurs en zijn ook automatisch lid geworden van de andere beurzen, waardoor ze toegang hebben tot het gehele platform. Euronext biedt leden van beurzen die besluiten zich bij Euronext aan te sluiten dezelfde faciliteiten. De vereisten voor lidmaatschap zijn nu bijna volledig geharmoniseerd. De inhoud en strekking van de
14 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
geharmoniseerde vereisten zijn gebaseerd op het naar behoren functioneren van de geïntegreerde markten en op de positie van beleggers, waarbij uiteraard rekening is gehouden met de verantwoordelijkheidsgebieden van lokale regelgevers. Clearnet S.A. runt een snel, professioneel en betrouwbaar clearingsysteem en heeft nieuwe, geharmoniseerde kapitaalvereisten vastgesteld voor clearingleden. Clearnet gebruikt Clearing 21 software die clearingfuncties voor aandelen combineert met clearingfuncties voor derivaten. Het systeem wordt beschouwd als het meest geavanceerde clearingsysteem dat op dit moment verkrijgbaar is. Het clearinghuis heeft een principal-to-principal relatie met clearingleden. Omdat ze elkaars tegenpartij vormen, zijn clearingleden verantwoordelijk voor de mate waarin hun klanten aan risico worden blootgesteld, met inbegrip van marketmakers op de derivatenmarkten. Het systeem is ingevoerd om marketmakers onafhankelijk van hun clearingleden te controleren, dit om het risico zo veel mogelijk te beperken in het geval van transacties met andere beurzen of buiten de beurs om. Beursgenoteerde bedrijven: profiteren van unieke diensten De Euronext list bevat 1539 bedrijven. Om er duidelijkheid in aan te brengen is deze lijst onderverdeeld in marktsegmenten. Marktsegmenten verhogen de zichtbaarheid van beursgenoteerde bedrijven en bevorderen de transparantie van de markt.
Het topsegment wordt gevormd door de Euronext 100 index®1, die bestaat uit de 100 grootste aan Euronext genoteerde ondernemingen gemeten naar marktkapitalisatie en liquiditeit, en de Next 150 index ®1, die bestaat uit de 150 daarop volgende bedrijven. Met de NextPrime®1 en NextEconomy ®1 segmenten heeft Euronext aantrekkelijke en concurrerende Europese merken geïntroduceerd, die aan de hand van selectiecriteria de kwaliteit en betrouwbaarheid van uitgevende instellingen bevorderen. De NextPrime en NextEconomy segmenten zijn toegankelijk voor alle bedrijven genoteerd aan Euronext. Het voornaamste doel van deze segmenten is dat beleggers worden voorzien van aanvullende informatie en dat genoteerde bedrijven zich door de extra transparantie sterker profileren. NextPrime is het segment voor bedrijven die actief zijn in traditionele sectoren als voedingsindustrie, chemische sector, olie, gas en automobielindustrie. NextEconomy is ontworpen voor bedrijven die actief zijn in nieuwe technologiesectoren, zoals telecommunicatie, de media, informatietechnologie, kabel- en satellietcommunicatie, radio & televisie, biotechnologie en e-commerce. Opname in de NextPrime en NextEconomy segmenten is op basis van vrijwilligheid. Bedrijven die in deze segmenten opgenomen willen worden, moeten voldoen aan een aantal extra criteria met betrekking tot financiële informatieverstrekking en transparantie. Hun aandelen dienen continu te worden verhandeld, mogelijkerwijze met behulp van een liquiditeitsverschaffer, hun financiële rapporten moeten
minimaal in het Engels op hun websites worden gepubliceerd, evenals de data van publicaties en vergaderingen, en ze zijn verplicht per jaar teminste twee bijeenkomsten voor financiële analisten te beleggen. Bovendien voldoen deze bedrijven met ingang van 1 januari 2004 aan de eis om de IAS criteria (International Accounting Standards) toe te passen op hun financiële verslaglegging en publiceren ze per die datum ook kwartaalcijfers. Aangezien dit aanvullende criteria zijn, kunnen uitgevende instellingen in de NextPrime en NextEconomy segmenten niet worden vrijgesteld van de verplichtingen in hun noteringsovereenkomsten. Per 31 december 2001 maakten 107 bedrijven deel uit van het NextPrime segment en 93 bedrijven van het NextEconomy segment, hetgeen een totale marktkapitalisatie van 65,18 miljard vertegenwoordigt. Eind december 2001 vertegenwoordigden de bedrijven op de Euronext lijst 51% van de Dow Jones EuroSTOXX 50 indexSM 2 en 24% van de MSCI Europese indexSM 3. Euronext is ook de grootste Europese markt voor opties op aandelen.
Geregistreerd handelsmerk van Euronext N.V.
1
Dow Jones EuroSTOXX 50 is een dienstmerk van STOXX Ltd
2
MSCI European index is een dienstmerk van MSCI
3
15 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Euronext biedt haar clienten een one-stop shopping model
Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
Op mensen gericht Euronext heeft alles van doen met mensen en vanaf het begin heeft Euronext zich toegelegd op de integratie van drie markten, de coördinatie van het management in Amsterdam, Brussel en Parijs, en op het bevorderen van samenwerking tussen de verschillende nationaliteiten. Personeelsleden werden gestimuleerd in andere Euronextlanden te gaan werken en veel werd gedaan om culturele verschillen te slechten. In 2001 vond verdere integratie van het Belgische, Nederlandse en Franse personeel van Euronext plaats. Als een internationaal georiënteerd bedrijf met een grote culturele diversiteit moedigt Euronext zijn personeelsleden aan ervaring op te doen buiten het eigen land. Om de internationale mobiliteit te bevorderen heeft de afdeling human resources drie afzonderlijke beleidslijnen opgesteld voor internationale benoemingen voor verschillende perioden. Vacatures worden in alle drie de Euronextlanden gepubliceerd op het gezamenlijke intranet. In 2001 werd een toenemend aantal personeelsleden overgeplaatst naar een andere Euronextlocatie, sommigen op tijdelijke basis ter assistentie in projecten, andere op permanente posten. Het management en de personeelsleden van Euronext hebben de kennis en ervaring van hun internationale collega’s leren waarderen.
Talentontwikkelingsprogramma Euronext heeft een groeiende behoefte aan flexibel, getalenteerd personeel, als gevolg van het snelle veranderingsen vernieuwingstempo zowel binnen als buiten de organisatie. De afdeling human resources heeft daarom ontwikkelingsprogramma’s geïntroduceerd voor jong talent en voor alle managementniveaus. Delen van de programma’s worden gezamenlijk gerund met grote externe instellingen zoals IMD (Zwitserland), Vlerick (België) en Nijenrode (Nederland). Na een intensieve voorbereiding in 2001 gaan de eerste programma’s van start in het eerste kwartaal van 2002. Participatieplannen Als Europa’s eerste internationale beurs – een betrekkelijk nieuw fenomeen, ook voor de meeste personeelsleden – wil Euronext de banden met alle personeelsleden aanhalen. Hiertoe werden in 2001 een aandelenoptieplan en een participatieplan voor het personeel geïntroduceerd. Ter gelegenheid van de IPO heeft Euronext aandelenopties toegekend aan alle personeelsleden van Euronext Amsterdam en Euronext Brussel, na de introductie van een soortgelijk plan het jaar daarvoor in Parijs. Naast het aandelenoptieplan werden alle personeelsleden in de gelegenheid gesteld te beleggen in Euronext-aandelen, met gedeeltelijke financiering door Euronext.
CEO en Managing Board Executive Committee Marketing
Finance Legal, Regulation & Compliance Human Resources Corporate Office Audit
Technology & Projects
Cash
Derivatives
Organigram
17 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Clearing & Netting
CEO’s Office Corporate Policy Press International Relations
Settlement & Custody
Listing
Market Supervision
Information Services
Verslag van de Managing Board Bouwen aan de eerste pan-Europese beurs
Communicatie De interne communicatieafdeling heeft bewezen een belangrijk instrument te zijn in het bevorderen van de communicatie tussen de drie culturen binnen Euronext. Een bedrijfsblad met bijdragen van personeel uit België, Frankrijk en Nederland zag het licht in 2001 en wordt steeds beter ontvangen in de multiculturele gemeenschap van Euronext. Het blad, dat nog steeds verder wordt ontwikkeld, vormt een nuttig hulpmiddel om culturele verschillen te overbruggen. De interne mailservice “newsflash” is een ander veelgebruikt medium om het personeel snel op de hoogte te brengen van recente interne en externe ontwikkelingen. Het bedrijfsintranet biedt de drie locaties de mogelijkheid kennis en informatie te delen. Daarnaast werden het hele jaar door diverse lokale en internationale bijeenkomsten georganiseerd. Technologische prestaties Euronext is afhankelijk van mensen en technologie. Wat betreft technologische ontwikkelingen zag 2001 de implementatie van het NSC-effectenhandelssysteem in alle drie de Euronextlocaties. Het nieuwe Euronext marktmodel werd tegelijk met de nieuwe technologie geïntroduceerd, evenals het reglement voor de handel in effecten. Het NSCsysteem kan een groot aantal complexe orders tegelijkertijd afhandelen, is uiterst betrouwbaar dankzij zijn modulaire structuur en is flexibel genoeg om hoge ordervolumes aan te kunnen.
18 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Clearing 21 Clearing 21, het ultramoderne clearingsysteem, biedt handelaren en clearingleden alle voordelen van een uniek, hoogwaardig systeem. Het is het enige systeem dat geschikt is voor alle soorten producten, real-time functioneert, gebruik maakt van een enkele gestandaardiseerde interface tussen financiële tussenpersonen en het clearinghuis, en dat tegelijk een unieke margin call service biedt voor de netting van transacties in effectenproducten en derivaten. Clearing 21 werd voor de effectenmarkt in januari 2001 met succes in Parijs geïntroduceerd, nadat het reeds was ingevoerd voor de Parijse derivatenmarkten. Het systeem wordt in de eerste helft van 2002 in Brussel geïmplementeerd voor de Brusselse effectenmarkt, waarna Amsterdam volgt in de tweede helft van het jaar. De implementatie van Clearing 21 voor de derivatenmarkten zal zijn voltooiing vinden in 2003. Zodra de migratie is voltooid, zal het clearingsysteem van Euronext getransformeerd zijn van zes systemen tot een enkel systeem dat transacties in zowel derivaten als effecten afhandelt, cross margining mogelijk maakt en de uitbreiding naar andere markten faciliteert. Door cross-border transacties voor aandelen en derivaten te garanderen, stelt Clearnet gebruikers in staat de efficiency van hun clearingactiviteiten te verhogen en kosten te verlagen.
AtosEuronext Euronext heeft aanzienlijke middelen beschikbaar gesteld voor investering in hightech infrastructuren. AtosEuronext, een joint venture tussen Atos Origin en Euronext, is de preferred supplier voor het bouwen en operationeel houden van beurssystemen. Tegelijk zorgt een toenemend aantal onafhankelijke softwareleveranciers (ISV’s) voor de koppeling tussen Euronext en zijn leden. Euronext’s toegewijde ISVrelatiesteam biedt de best mogelijke service aan ISV’s. Deze winnende combinatie is de nieuwe maatstaf geworden voor elektronische handel en biedt voordelen, zoals nieuwe technologie, verbeterde functionaliteit voor gebruikers, lagere kosten en een verbeterde markt efficiency. ISV’s Vanwege de open architectuur van de systemen die in 2001 tijdens migratieprojecten werden gebruikt en als gevolg van de introductie van diverse systemen, hebben allerlei ITbedrijven elektronische transactie- en clearingsoftware aan onze leden geleverd. Per 31 december 2001 lieten de cijfers een bemoedigende stijging zien in het aantal ISV’s dat diensten verleent aan Euronextleden. In 2001 begonnen 34 nieuwe ISV’s diensten te verlenen gerelateerd aan de Euronext-infrastructuur – waarvan 19 op het gebied van de effectenhandel, 11 op het gebied van de derivatenhandel en 4 op het gebied van effectenclearing. Er zijn op dit moment in totaal 94 ISV-bedrijven actief.
19 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Januari
Februari
April
Mei
Juni
Juli
2 Euronext Information Services implementeert een gemeenschappelijke overeenkomst voor de distributie van alle beschikbare gegevens van de diverse Euronextmarkten, ten behoeve van de totstandkoming van een nieuwe productsegmentatie.
1 De clearinghuizen van Amsterdam, Brussel en Parijs fuseren. Clearnet ontstaat, het eerste echte pan-Europese clearinghuis. Het clearingintegratieproces komt op gang en zal naar verwachting in 2002 worden afgerond.
9 Euronext introduceert futures op aandelen in Alstom, Renault, ST Micro Electronics en Valeo.
21 Euronext Brussel sluit zich aan bij het NSCplatform en de leden gaan over op het nieuwe systeem. Het crossborder reglement wordt door de regulators goedgekeurd en wordt van kracht in Frankrijk en België.
12 Oprichting van AtosEuronext in Amsterdam en Brussel na de volledige samenvoeging van IT-activiteiten. AtosEuronext is een 50-50 joint venture die samen met het ITbedrijf Atos Origin werd opgericht.
5 Euronext wordt genoteerd op de Premier Marché van Euronext Parijs. De waarde van het bedrijf wordt geschat op € 2,8 miljard.
9 Lancering van het NextTrack-segment voor de verhandeling van trackers (ETFs). In de loop van het jaar werd NextTrack de toonaangevende trackers markt in Europa wat betreft beursgenoteerde producten en marktkapitalisatie, en eind 2001 ook voor wat betreft omzet.
23 De nieuwe Euronextversie van het NSCtransactiesysteem en het nieuwe marktmodel worden in Parijs gelanceerd.
13 Ondertekening van een intentieverklaring betreffende de fusie tussen de Portugese beursorganisatie BVLP en Euronext.
14 Ondertekening van een definitieve overeenkomst met Euroclear betreffende de verkoop van Necigef (de Nederlandse CSD), de settlementactiviteiten van CIK (de Belgische CSD) en 20% van Clearnet in ruil voor 3% Euroclear.
12 Start van het Clearing 21 systeem voor de Parijse effectenmarkt.
2001: Euronext werkt 20 Euronext Company Report 2 001
September
Oktober
14 Euronext lanceert Winefex® Bordeaux, een futures contract voor rode Bordeaux kwaliteitswijnen dat in Parijs worden verhandeld via het NSC transactiesysteem van Euronext.
29 Euronext Amsterdam sluit zich aan bij het NSC-platform nu zijn leden migreren. Bijgevolg handelen alle leden van de Euronexteffectenmarkten volgens de regels van het Euronextmarktmodel. Het systeem van 'hoekmannen' op de Amsterdamse effectenmarkt wordt omgezet in een systeem met 24 liquiditeitsverschaffers.
26 HEX (de beurs van Helsinki) en Euronext tekenen overeenkomsten voor wederzijds lidmaatschap en wederzijdse toegang voor de effectenhandel.
29 Het bestuur van LIFFE, de London International Financial Futures and Option Exchange, stemt in met de voorwaarden voor een aanbevolen bod van Euronext op LIFFE. 31 Introductie van mondiale vastgoedindices in samenwerking met EPRA en NAREIT, de Europese en Amerikaanse vastgoedassociaties. Het pakket mondiale indices bestaat uit de Europese EPRA indices (gelanceerd in 2000) en de Amerikaanse en Aziatische indexgroepen. De nieuwe indices worden dagelijks gepubliceerd.
November
December
26 Powernext, de nieuwe energiemarkt, gevestigd in Parijs, gaat van start.
10 Euronext en Clearnet tekenen een samenwerkingsverband met SWIFT dat toegang tot het transactiesysteem van NSC en Clearing 21 vanuit de gehele wereld mogelijk maakt.
26 Start van een pilot project voor schermenhandel op de Amsterdamse derivatenmarkten. Aandelenopties op ASM International, Fortis en Nutreco worden overgebracht van het open outcrysysteem naar de schermenhandel. De pilot zal naar verwachting voortduren tot voorjaar 2002, waarna andere optieklassen naar het elektronische handelsplatform zullen migreren. 26 Het Euronextaandeel wordt opgenomen in de SBF 120 en de SBF 250 indices.
volop aan de implementatie van haar integratieplan 21 Euronext Company Report 2 001
13 Er wordt een financiële overeenkomst bereikt tussen het management van BVLP en Euronext, resulterend in een volledige fusie in februari 2002. 18 Euronext kondigt een nieuw marktsegmentatiesysteem aan. De NextEconomy en NextPrime segmenten werden op 2 januari 2002 geïntroduceerd, evenals twee indices.
31 Aan het eind van het jaar noteert Euronext 48 trackers op NextTrack. 31 Euronext noteert 1.539 bedrijven met een totale marktkapitalisatie van € 2.070 miljard. Aandelen in Euronext zullen per 2 januari 2002 worden opgenomen in de Next 150 index.
Verslag van de Managing Board Businesslines
Effectenhandel Inkomsten (in miljoen euro) 2001 2000 Aantal transacties in 2001* Aandelen (inclusief beleggingsfondsen) Trackers Warrants Totaal
177,4 188,8
109.638.558 175.846 5.604.000 117.114.961
* koop en verkoop
Op de effectenmarkten van Euronext werden aandelen ter waarde van € 1.668,3 miljard verhandeld via de elektronische orderboeken. Ondanks de ongunstige marktcondities als gevolg van de wereldwijde recessie bleef de terugval beperkt tot slechts 2,1% en daalde het aantal transacties met slechts 9,3%. Omdat Euronext kosten in rekening brengt op basis van een glijdende tarievenschaal, bleef het effect van de daling van het aantal transacties op de inkomsten uit de effectenhandel beperkt tot 6%. Ondanks de moeilijke markt kwam de veerkracht in de inkomsten uit effectenhandel tot stand door de kwaliteit van de transactiesystemen van Euronext en de liquiditeit als gevolg van een gemiddelde dagomzet van € 6,59 miljard in aandelen.
22 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Verenigd handelsplatform Het belangrijkste wapenfeit van Euronext in 2001 was de succesvolle migratie naar een gezamenlijk handelsplatform voor de drie Euronext locaties. Euronext Parijs migreerde op 23 april naar het nieuwe Euronext marktmodel. Euronext Brussel sloot zich op 21 mei aan bij het centrale NSCplatform, gevolgd door Euronext Amsterdam op 29 oktober. NSC en het Euronext marktmodel zullen als onderdeel van de fusie met BVLP ook van toepassing worden op de Portugese effectenmarkt. Geharmoniseerde handelsregels Een uniforme set handelsregels werd ingevoerd tegelijk met de migratie naar het centrale NSC-handelsplatform. Sinds 29 oktober 2001 handelt elk lid van de Euronext effectenmarkten volgens de regels van het Euronextmodel. Deze regels zijn vastgelegd in het geharmoniseerde Euronext reglement, dat de ruggengraat vormt van de gereguleerde markt van Euronext. Het reglement bestaat uit twee delen. Het eerste deel bevat de geharmoniseerde regels die voor heel Euronext gelden, terwijl het tweede deel de regels bevat die van toepassing zijn op specifieke Euronext locaties. De harmonisering van de handelsregels had tot gevolg dat de handelsuren op Euronexts markten werden verlengd tot 17:30 uur (CET). Dubbel genoteerde effecten worden nog steeds verhandeld in afzonderlijke orderboeken, in afwachting van de migratie naar geharmoniseerde clearing- en settlement systemen. Een geharmoniseerde tarievenschaal voor alle Euronextleden werd in 2001 ingevoerd, waarbij rekening is gehouden met de aanpassingen voor lokale leden van Euronext Brussel en Euronext Amsterdam.
NextTrack In januari werd een succesvolle nieuwe activiteit gestart met de oprichting van NextTrack, het productsegment voor trackers, ook bekend onder de naam exchange traded funds (ETFs). In het verslagjaar werd NextTrack wat betreft genoteerde producten (48 op een Europees totaal van 71) de belangrijkste Europese markt voor trackers. In de eerste helft van 2002 beoogt Euronext nog eens negen trackers te noteren. Ook wat betreft marktkapitalisatie is NextTrack in Europa de belangrijkste trackersmarkt, met een marktkapitalisatie van € 4,4 miljard. NextTrack noteert producten van alle grote Europese uitgevers van trackers, waaronder Indexchange, de uitgevende instelling van de DAX ETF. NextTrack komt in Europa qua omzet op de tweede plaats en had in 2001 een aandeel van 40% in de Europese markt. Zoals in de rest van Europa en de VS, vormen de institutionele en professionele beleggers op NextTrack de drijvende kracht achter de handel. Het aantal kleine ordertransacties nam in de loop van het jaar echter geleidelijk toe, vooral in de laatste maanden. Met een notering van 48 trackers in slechts 12 maanden is Euronext er in korte tijd in geslaagd in Europa een aantrekkelijke markt te worden, niet in de laatste plaats dankzij zijn full turnkey service aan uitgevende instellingen die alle belangrijke diensten en marketingondersteuning omvat. NextTrack biedt geïntegreerde diensten op het gebied van noteringen, handel, clearing en settlement, met als resultaat een efficiënt en goedkoop platform. Verder heeft NextTrack een zeer divers
23 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
aanbod aan trackers dat beleggers de mogelijkheid biedt zowel te handelen op de belangrijkste nationale indices en Europese sectorindices als op internationale indices. Daarnaast ondersteunt Euronext uitgevende instellingen in hun contacten met regelgevers, biedt assistentie bij het notering- en transactieproces, helpt uitgevende instellingen bij het op de markt brengen van hun producten en verschaft beleggers informatie op een continue basis. Marketingondersteuning is een van de belangrijkste voordelen van NextTrack ten opzichte van zijn Europese concurrenten. Euronext helpt uitgevende instellingen bij het promoten van hun nieuwe producten. Deze belangrijke service, gekoppeld aan de op maat gesneden dienstverlening en de grote verscheidenheid aan genoteerde producten, verklaart de grote populariteit van NextTrack bij uitgevende instellingen. Trackers zijn bij uitstek geschikt om hoge omzetten en opbrengsten te genereren. We streven er dan ook naar onze positie in Europa verder te versterken door onze dienstverlening continu te verbeteren en onze marketingactiviteiten te handhaven. Met behulp van sterk geprofileerde marketinginspanningen zal NextTrack er zeker in slagen zijn leidende positie in Europa te handhaven.
Verslag van de Managing Board Businesslines
Notering
Veel buitenlandse bedrijven kiezen voor Euronext. Parijs noteerde Seat Pagine Gialle, Tiscali en Direkt Anlage Bank.
Inkomsten (in miljoen euro) 2001 2000
49,7 59,8
Kerncijfers 2001 Genoteerde bedrijven Nieuwe noteringen Bijeengebracht kapitaal (miljoen euro) Totale marktkapitalisatie (miljard euro)
1.539 35 1.578 2.070
Eind 2001 waren 1539 ondernemingen aan Euronext genoteerd, tezamen een marktkapitalisatie vertegenwoordigend van € 2070 miljard. Het betreft 1131 bedrijven op de thuismarkt (d.w.z. gevestigd in een van de drie Euronextlanden) en 408 buitenlandse ondernemingen. Na de aansluiting van Portugal bedraagt het aantal genoteerde ondernemingen 1604. IPO’s In 2001 noteerde Euronext 35 nieuwe bedrijven: 29 in Parijs, 4 in Brussel en 2 in Amsterdam, waarvoor in totaal € 1578 miljoen werd opgehaald. De totale marktkapitalisatie van de nieuw genoteerde bedrijven bedraagt ongeveer € 105,2 miljard. Locatie Amsterdam Markt OM* IPO’s 2 M a r k t k a p i t a l i s a t i e ** 9,660 Bijeengebracht kapitaal** 0 L
Brussel FM* 4 2,630 58
Parijs PM* 7 82,668 1,274.1
S M* 12 1,012 82.4
N M* 10 9,182 163.4
* OM: Official Market; FM: First Market; PM: Premier Marché; SM: Second Marché; NM: Nouveau Marché ** miljoen euro
Het aantal nieuw tot de notering toegelaten ondernemingen liep in 2001 terug (2000: 108 noteringen) als gevolg van moeilijke marktomstandigheden, nog verder verslechterd door de gebeurtenissen van 11 september. De kwaliteit van de noteringen was echter onverminderd hoog. Orange, in februari in Parijs genoteerd, werd opgenomen in de CAC 40®1 op basis van haar marktkapitalisatie en free float. Een andere belangrijke notering in Parijs betrof Crédit Agricole SA, een van de grootste banken ter wereld, in december 2001. Parijs’ Second Marché was in 2001 actief met 12 nieuwe noteringen.
Internationale standaard voor classificatie In 2001 introduceerde Euronext het FTSETM2 classificatiesysteem, een internationale standaard voor de indeling van alle genoteerde bedrijven. De FTSE classificatie telt meer dan 46.000 bedrijven over de hele wereld en plaatst uitgevende instellingen in economische sectoren op basis van de meest courante marktinformatie. Verdere segmentatie Euronext zal op zijn effectenmarkten marktsegmenten blijven introduceren om zijn doelstelling tot het bieden van optimale transparantie aan alle marktdeelnemers te realiseren. In 2002 worden het bestaande aandelensegment en NextTrack (het trackers segment) uitgebreid met gespecialiseerde segmenten voor beleggingsfondsen, warrants, obligaties, converteerbare obligaties en overige producten. Indices In oktober vorig jaar vond de introductie plaats van mondiale vastgoedindices in samenwerking met EPRA en NAREIT, respectievelijk de Europese en de Amerikaanse unie van vastgoedbedrijven. De mondiale set indices bestaat uit de EPRA Europe indices (uitgebracht in 2000) en Amerikaanse en Aziatische indexgroepen. De nieuwe indices worden dagelijks gepubliceerd. Alle drie de lokale indexsamenstellers hebben het proces van migratie met succes voltooid, toen hun lokale effectenmarkten overstapten op het Europese marktmodel. De volgende stap is de introductie van een gecentraliseerde indexserver die de output voor gebruikers harmoniseert. De AEX®1 en AMX®1 indices zijn per maart 2001 aangepast, rekening houdende met de zogenoemde free floats. De Bel 20®1 volgt in maart 2002.
2
24 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
1 Geregistreerd handelsmerk van Euronext N.V. FTSE is een handelsmerk van LSE en Financial Times Ltd
Derivatenmarkten
*
Inkomsten (in miljoen euro) 2001 2000 Omzet Euronext (aantal verhandelde contracten) Opties Futures Commodities
84,3 82,3
349.815.383 48.918.804 362.353
*exclusief LIFFE
Toegenomen aantal transacties Over het hele jaar werden 398,7 miljoen futures- en optiecontracten verhandeld, 22,1% meer dan in 2000 (326,7 miljoen). Grootste optiemarkt in Europa In 2001 werden op Euronext 114,6 miljoen index opties verhandeld. Er was een lichte toename van het aantal verhandelde indexfutures (27,7 miljoen contracten) en een daling in de handel in rentefutures (17,9 miljoen contracten). Met een totaal handelsvolume van 349,8 miljoen contracten handhaafde de Euronext optiemarkt zijn leidende positie in Europa. De teruggang in de optiehandel van particuliere beleggers werd ruimschoots gecompenseerd door de handel van professionals die profiteerden van de toegenomen volatiliteit in de markt. In oktober brak Euronext Amsterdam Derivative Markets zijn omzetrecord, toen op de expiratiedag meer dan 775.000 optie- en futurescontracten werden verhandeld. Het vorige record van meer dan 695.000 contracten werd gevestigd tijdens de expiratie in oktober 2000. De grote expiraties in januari, april, juli en oktober zijn traditioneel zeer drukke tijden voor de Amsterdamse markt. Pilot project voor de schermenhandel Op 26 november 2001 lanceerde Euronext Amsterdam Derivative Markets een pilot project waarbij een aantal
25 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
optieklassen migreerde naar volledige schermenhandel. Voor die tijd werden alleen futures geheel op scherm verhandeld. Sinds eind november worden aandelenopties van Fortis, Nutreco en ASM International via het scherm verhandeld in plaats van via open outcry op de beursvloer. Het pilot project wordt in elk geval tot februari 2002 voortgezet. Daarna worden andere optieklassen, waaronder indexopties, gefaseerd overgebracht naar de schermenhandel. Het marktmodel dat voor deze pilot fase is gekozen, faciliteert schermenhandel met verhandelbare prijzen. Dit verschilt van andere markten waar de schermen geen prijsinformatie geven en prijzen slechts op verzoek worden verstrekt. De overstap naar schermenhandel in Amsterdam maakt onderdeel uit van de strategie van Euronext om in Amsterdam, Brussel en Parijs voor opties en futures een volledig geïntegreerd elektronisch handelssysteem op te zetten. De eerste resultaten zijn bemoedigend. Gemiddeld ligt het volume in de drie elektronisch verhandelde optieklassen hoger dan het geval was bij open outcry handel. Tegelijk werden de spreads kleiner. De migratie naar de schermenhandel werd gekenmerkt door de invoering van een quotegedreven marktmodel voor opties in een gecomputeriseerde omgeving. Bied- en laatprijzen waartegen orders kunnen worden uitgevoerd zijn continu beschikbaar, wat zorgt voor een liquide markt en transparante prijsvorming. Het model omvat ook competitive marktmakers (CMMs) die de liquiditeit waarborgen en waar mogelijk verbeteren. CMMs moeten continu bied- en laatprijzen stellen voor optieklassen en ontvangen een vast percentage van elke transactie die tegen de gestelde prijs is uitgevoerd. Dit systeem zorgt ervoor dat er altijd prijzen beschikbaar zijn waarop zowel particuliere als institutionele beleggers kunnen handelen. Opties worden al, sinds de start van de optiehandel in Nederland in 1978, verhandeld in open outcry. Tegen het eind van 2002 zullen alle op de derivatenmarkt van Euronext Amsterdam genoteerde producten in een volledig gecomputeriseerde omgeving worden verhandeld.
Verslag van de Managing Board Businesslines
W i n e f e x ®1 Op 14 september 2001 lanceerde Euronext’s commoditiesmarkt in Parijs Winefex Bordeaux, een futurescontract voor en primeur kwaliteit rode Bordeaux. De nieuwe contracten worden verhandeld op Euronext Parijs. Winefex Bordeaux is het eerste wijntermijncontract ter wereld en biedt professionele beleggers een effectief instrument om zich tegen koersrisico’s in te dekken. Factoren die van belang zijn voor de populariteit van dit soort contracten zijn o.a. de opkomst van nieuwe distributieketens, nieuwe wijnproducerende landen en prijsschommelingen van Bordeaux wijnen. Aandelenfutures Futures gebaseerd op individuele aandelen worden in Amsterdam verhandeld via het schermensegment van Switch. De futuresmarkt is een ordergedreven markt, maar sinds september 2001 worden gedurende een handelsdag voortdurend bied- en laatprijzen voor aandelenfutures afgegeven. Het aantal genoteerde aandelenfutures (ABN Amro, Aegon, ING, Ahold, Philips, KPN, Royal Dutch en Unilever) werd uitgebreid met de notering van futures op Fortis in november 2001. N e x t W e a t h e r® i n d i c e s In 2002 bereikte Euronext een samenwerkingsverband met MÉTÉO France voor de introductie van zes weerindices voor Frankrijk – vijf lokale indices en één nationale index. Voor
sommige managers is het beheersen van aan het weer gerelateerde financiële risico’s via weerderivaten in toenemende mate van belang, met name wanneer ze werkzaam zijn in de energiesector, de landbouw, toerisme, gezondheidszorg of de bouw. Het NextWeather-aanbod omvat op dit moment zes dagelijkse temperatuurindices voor Frankrijk. De toegevoegde waarde van weerindices is gelegen in de mogelijkheid om ze als basis te kunnen gebruiken voor derivaten. Opties, futures en swaps op weerindices kunnen worden gebruikt voor het afdekken van financiële risico’s of om de invloed van weerrisico’s op een bedrijf te verkleinen. Mogelijke verliezen worden dan gecompenseerd door de koop of verkoop van dergelijke derivaten. Weerderivaten zijn wellicht in 2003 verkrijgbaar. LIFFE Op 3 december 2001 maakte Euronext bekend dat het bod dat was uitgebracht op de Londen International Futures and Options Exchange (LIFFE), betreffende 19.315.730 aandelen LIFFE, ofwel zo’n 71,8% van het geplaatste aandelenkapitaal van LIFFE, was aanvaard. Toen het bod op 27 december 2001 onvoorwaardelijk werd, verwierf Euronext het recht de resterende aandelen LIFFE te verwerven via afgedwongen verkoop. Op 25 februari 2002 werd deze procedure voltooid. 2001 was het drukste jaar dat LIFFE ooit heeft gehad. Er werden nieuwe all-time jaarrecords gevestigd wat betreft volume, waarde en open posities. Er werden 216 miljoen
Winefex is een geregistreerd handelsmerk van Euronext N.V.
1
26 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
contracten verhandeld met een onderliggende waarde van € 154 biljoen – een toename in volume van 65% en een stijging in waarde van 58% in vergelijking met 2000. LIFFE biedt klanten een breder productenassortiment dan welke andere elektronische beurs ook; derivaten gebaseerd op: kortetermijnrentetarieven, langetermijnobligaties, aandelen en niet-financiële producten. LIFFE is marktleider op het gebied van kortetermijnrentecontracten, waarvan er in 2001 meer dan 161 miljoen stuks werden verhandeld, een stijging van 65% vergeleken met 2000. LIFFE’s marktaandeel in op de beurs verhandelde Euriborproducten bedraagt meer dan 99%. Van het Euriborcontract werd op LIFFE in 2001 het recordaantal van 91 miljoen contracten verhandeld, tegen 58 miljoen in 2000. In 2001 lanceerde LIFFE twee innovatieve producten: Universal Stock Futures ®1 en Swapnote®1. Universal Stock Futures zijn futurescontracten op blue chip aandelen, genoteerd in het Verenigd Koninkrijk, continentaal Europa en de Verenigde Staten, maar te verhandelen via LIFFE CONNECT onder één reglement en via één enkel toegangspunt. De Swapnote productserie bestaat uit 2, 5, en 10-jarige swap futurescontracten. Met LIFFE CONNECT, het meest geavanceerde elektronische derivatenplatform ter wereld, biedt LIFFE een efficiënt elektronisch handelsplatform dat op 493 locaties in 25 landen over de hele wereld toegankelijk is, meer dan bij enig andere elektronische beurs het geval is. Elke dag wordt meer handel (eind 2001 meer dan 550 miljard pond) aan LIFFE CONNECT toevertrouwd dan aan enige andere schermenbeurs. Door zijn uiterst veelzijdige functionaliteit is LIFFE CONNECT het enige elektronische handelsplatform dat in staat is kortetermijnrentefutures en opties met succes
Geregistreerd handelsmerk van LIFFE plc
1
27 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
te verhandelen. Het systeem wordt beschouwd als het snelste ter wereld – 99,9% van alle transacties wordt in minder dan twee seconden afgehandeld. Door de overname door Euronext van LIFFE stijgt Euronext’s aandeel in de omzet uit derivatenhandel van 12% (pro forma 2000) tot 26% (pro forma 2001). Het samengaan van Euronext en LIFFE heeft een van de grootste pan-Europese derivatenbeurzen opgeleverd, met een veel breder productassortiment, een uitgebreidere klantenkring en een grotere geografische spreiding dan elk van de partners afzonderlijk. De nieuwe combinatie heeft de omvang en de reikwijdte die nodig zijn om liquiditeit en prijsvorming te verbeteren, transactiekosten te verlagen en de continue ontwikkelingskosten te dragen die nodig zijn om de dienstverlening te kunnen bieden die beantwoordt aan de verwachtingen. LIFFE’s bestaande samenwerkingsverbanden – met de NASDAQ in de Verenigde Staten en TIFFE in Japan – dragen eveneens bij aan het potentieel voor verdere groei. Londen blijft het hart van de derivatenmarkt. De hele derivatenhandel van Euronext wordt ondergebracht onder de Euronext.Liffe paraplu en uitgevoerd op het LIFFE CONNECT elektronische handelsplatform. Euronext.Liffe zal effectiever kunnen concurreren met andere beurzen in Europa. Conform de Euronextfilosofie blijven de aangesloten beurzen handelen onder lokale jurisdictie. Euronext.Liffe bouwt voort op de sterke positie in de handel in aandelenopties van Euronext Amsterdam. Met de combinatie Euronext.Liffe is een volgende stap gezet in de consolidatie van de Europese markten. Hierdoor kunnen klanten profiteren van een nieuwe, grotere markt, die via één centraal toegangspunt toegankelijk is, met als gevolg een grotere efficiency en lagere kosten.
Verslag van de Managing Board Businesslines
Clearnet, het eerste pan-Europese clearing house en marktleider in Europa Inkomsten (in miljoen euro) 2001 2000
Kerncijfers voor 2001 Effectenhandel (in miljoen transacties) * Derivatenhandel (in miljoen contracten) Deposito’s (in miljard euro) OTC handel (in miljard euro) **
172,8 169,0
234 798 5 638
* ter waarde van € 3.336 miljard ** koop, verkoop en repo
Clearnet, een kredietinstelling die wordt gereguleerd door de Franse bankautoriteiten, is de eerste pan-Europese centrale tegenpartij en zorgt voor netting en clearing van alle transacties op de effecten- en derivatenmarkten van Euronext. Deze dochteronderneming van Euronext (voor 80% eigendom van Euronext sinds Euroclear in februari 2002 een aandeel van 20% verwierf) zorgt ook voor de clearing van transacties, met name obligatie- en repotransacties, voor andere providers en voor andere markten die willen profiteren van een verenigde, centrale tegenpartij.
28 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Eén enkele, centrale tegenpartij Op 1 februari werd Euronext de eerste beurs ter wereld waarbij de clearinghouses van drie landen werden gefuseerd. Het resulterende Clearnet wikkelt transacties af en garandeert final settlement. Clearnet biedt zijn leden het voordeel van uniforme marktregels en toelatingscriteria. De oprichting van het eerste pan-Europese clearinghouse en het creëren van een centrale tegenpartij om grensoverschrijdende transacties op alle markten van Euronext te garanderen, was een reactie op de behoefte van de klanten aan zekerheid, efficiency en lagere kosten. Bij het creëren van financiële zekerheid spelen de marges en deposito’s van de leden van Clearnet een grote rol. De garantie die Clearnet de markt biedt, wordt ondersteund door deposito’s van haar leden, een garantiefonds, een kapitaalverzekering en door haar eigen middelen. De gezamenlijke waarde van deze zekerheden bedraagt € 647 miljoen. Daarnaast biedt Euronext een ongelimiteerde garantie aan haar dochteronderneming Clearnet. De structuur van Clearnet is gebaseerd op het concept van filialen. Het bedrijf exploiteert op dit moment filialen in Amsterdam en Brussel en zal zijn netwerk zo nodig uitbreiden naar andere delen van Europa om te zorgen dat lokale leden gemakkelijk toegang blijven houden. Clearnet telt ongeveer 150 werknemers en de pro forma inkomsten bedroegen in 2001 meer dan € 172,8 miljoen, dat is 2,2% hoger dan in 2000. Dagelijks zorgt Clearnet voor de afwikkeling van drie miljoen transacties op de effecten- en derivatenmarkten op de drie locaties van Euronext.
Innovatie en diversificatie In 2001 gaf Clearnet uitvoering aan haar plannen het dienstenpakket uit te breiden door aanvullende activiteiten te ontplooien voor andere markten, zoals obligaties en repotransacties in effecten uitgegeven door Europese overheden. In juni 2001 werden Nederlandse en Portugese obligaties opgenomen in de clearingservice die Clearnet al sinds 1998 biedt voor Franse obligaties en sinds 1999 voor Duitse obligaties. Tegelijk breidde Clearnet zijn clearingdiensten voor OTC-transacties uit door ETCMS (het door Euroclear ontwikkelde trade capture & matching systeem voor OTC-transacties) te koppelen aan het eigen clearingsysteem. Clearnet garandeert ook de transacties op Powernext (de Franse energiemarkt) sinds de lancering door Euronext op 26 november 2001. In december 2001 sloten Clearnet en Euronext een samenwerkingscontract met SWIFT, een bedrijf dat beveiligde interface software levert aan 7000 financiële instellingen in 194 landen. De overeenkomst beoogt mondiale toegang te faciliteren tot het NSC transactiesysteem van Euronext en Clearnet’s Clearing 21 service. Dit op basis van de ISO 15022 norm voor berichtgeving. De overeenkomst dient tevens om de Clearnet software te laten bijdragen aan de inspanningen die SWIFT zich getroost om normen voor berichten te definiëren voor het beursgerelateerde verkeer. In de tweede helft van 2001 werkte Clearnet aan zijn gezamenlijke clearingfondsproject dat van start ging met de presentatie van de basisprincipes in juli. De gemengde financiële structuur van het fonds biedt nieuwe mogelijkheden, als aanvulling op de individuele deposito’s en het aandelenkapitaal. Het gezamenlijke clearingfonds is al actief in Amsterdam en wordt in de loop van 2002 in Brussel en Parijs geïmplementeerd.
29 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
In september 2001 mochten leden die al actief zijn op de markten in Brussel en Parijs, hun margin calls (inclusief variation margins, agio’s en vergoedingen) en het beheer van hun collaterals op één centraal punt onderbrengen. Tegelijk werden de gebruikte vormen van borgstelling geharmoniseerd en uitgebreid. In januari 2002 kregen de Nederlandse leden dezelfde gelegenheid. Gemeenschappelijk clearingsysteem voor de markten van Euronext Clearing 21 is op dit moment het enige real-time clearingsysteem ter wereld en vormt de erkende standaard voor de CCP (Clearing Counter Party) industrie. Het systeem werd in 1997 gezamenlijk ontwikkeld door de Chicago Mercantile Exchange en de New York Mercantile Exchange. Sinds de aankoop door Euronext is het systeem aanzienlijk verbeterd. Clearing 21 verwerkt transacties van alle markten in real-time op één manier en ondersteunt de multilaterale netting van posities. Het omvat alle stadia tussen trading en settlement, zoals de registratie van transacties, verrekening, positiebeheer, risicobeheer, dekkingsbeheer en foutenbeheer. Clearing 21 wordt al sinds januari 2001 gebruikt voor de Franse derivaten- en effectenmarkten en wordt op dit moment geïnstalleerd bij alle leden in Brussel en Amsterdam. Diverse stadia van het implementatieproces zijn reeds voltooid. Het clearingplatform zal volledig operationeel zijn voor alle effectenmarkten van Euronext na de integratie van de Belgische (eerste helft 2002) en Nederlandse (tweede helft 2002) leden. De leden profiteren van alle voordelen die Clearing 21 biedt, zoals directe afstemming van het beheer van fondsen, lagere back-officekosten en lagere margeverplichtingen. Bovendien is de modulaire architectuur van Clearing 21 volledig compatibel met geautomatiseerde back-office verwerkingssystemen. In 2003 zullen de clearing diensten voor de derivatenmarkten zijn geïntegreerd.
Verslag van de Managing Board Businesslines
Clearnet, going global Clearnet heeft de nieuwe structuur die in januari 2001 tot stand kwam ten volle benut. In het kader van strategische plannen voor internationalisering, zijn de diensten uitgebreid naar andere markten die willen profiteren van een gezamenlijke centrale tegenpartij. In juli 2001 installeerde Clearnet twee internationale gebruikerscommissies (IUC’s), de een voor effecten en derivaten en de ander voor obligaties en repo’s. Met vertegenwoordigers van de aangesloten clearingdiensten in de markten waarin Clearnet op dit moment actief is (België, Nederland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk), raadplegen deze commissies de gebruikers niet alleen, maar betrekken ze hen ook bij het bepalen van Clearnet’s strategische prioriteiten en het ontwikkelen van de operationele processen. Met deze gebruikerscommissies, die een aanvulling vormen op de bestaande gebruikerscommissies die zich bezighouden met de Clearing 21 migratieprocessen in Amsterdam, Brussel en Parijs, geeft Clearnet blijk van zijn gebruikersgerichte aanpak, open structuur en zijn intentie om buiten Euronext andere markten te bedienen. De IUC’s kwamen in 2001 voor het eerst bijeen en zullen in 2002 vier keer vergaderen.
30 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
In het kader van internationale samenwerking is Clearnet lid van de European Association of Clearing Houses (EACH). Patrice Renault, CEO bij EACH, werd in juni 2001 benoemd tot voorzitter van de CCP12 (de nieuwe internationale vereniging van vooraanstaande clearinghuizen). De leden van de CCP12 beogen de clearing, netting en tegenpartijdiensten op internationaal niveau te verbeteren en houden zich bezig met zaken als fondsbeheer, risicobeheer en koppeling. Dit jaar continueert Clearnet het proces van verticale integratie om Euronextgebruikers een volledig geïntegreerd dienstenpakket te kunnen bieden, waarbij uitvoering wordt gegeven aan de strategie van een gediversifieerde, internationale aanpak, gebaseerd op de behoeften van de gebruikers.
Settlement en bewaaractiviteiten Inkomsten (in miljoen euro) 2001 2000
33,3 31,5
Hoewel Euronext al haar klanten een one-stop shopping model biedt, betekent dit niet noodzakelijkerwijs dat alle diensten onder de Euronextparaplu moeten vallen. In sommige gevallen verdient samenwerking met uiterst professionele en gespecialiseerde partners de voorkeur. Uitbesteding settlement Euronext besloot haar settlementactiviteiten uit te besteden aan Euroclear, de grootste internationale settlementorganisatie in Europa, met het doel zowel de settlementactiviteiten te consolideren en klanten uniforme settlementprocedures te bieden als één toegangspunt tot het Euroclear settlementsysteem mogelijk te maken. Door synergie-effecten kunnen ook lagere settlementtransactiekosten worden gerealiseerd. In 2001 werd de fusie van Necigef (het Nederlandse bewaarbedrijf) en de overdracht van de activiteiten van CIK (het Belgische bewaarbedrijf) met de Eurocleargroep voorbereid. De overeenkomst waarin de transactie tussen Euroclear en Euronext wordt geregeld, werd op 24 juni getekend en omvat de bepalingen voor de overdracht van Necigefaandelen aan de Eurocleargroep in twee fases. Na verkrijging van de vereiste wettelijke toestemming werd 51% van de Necigefaandelen per 7 februari 2002 aan Euroclear plc overgedragen. Necigef’s fysieke bewaaractiviteiten blijven plaatsvinden onder de supervisie van Euronext. Euronext en Euroclear zijn overeengekomen dat Necigef naar buiten toe blijft fungeren als geïntegreerde eenheid.
31 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Slechts een deel van de activiteiten van CIK wordt overgeheveld naar Euroclear, daar de settlement van SICAV’s en Bons de Caisse buiten de Eurocleartransactie vallen. De activiteiten betreffende de fysieke handling van aandelen blijven bij CIK. Alle andere activiteiten zullen rond eind 2003 aan Euroclear zijn overgedragen. Met de overdracht van de Necigefaandelen verwerft Euroclear ook 20% van de aandelen in Clearnet. De overdrachtsakte omvat niet alleen de wettelijke bepaling rond de transfer, maar ook de uitgangspunten voor operationele integratie van de settlementactiviteiten in de Euroclear groep en voor de relatie tussen Clearnet en Euroclear. In ruil voor de overdracht van Necigef, een deel van de activiteiten van CIK en het 20% aandeel in Clearnet, verkrijgt Euronext 3% van het aandelenkapitaal van Euroclear plc. Samen met de huidige 1,55% in Euroclear, via de deelneming in Sicovam Holding, bedraagt het totale belang van Euronext 4,5%. Belgische en Nederlandse leden De Euroclearsystemen zullen stapsgewijs worden geïmplementeerd bij de Belgische en Nederlandse leden, een proces dat naar verwachting eind 2003 is afgerond. Tegen die tijd kan de Euroclear groep de settlementdeelnemers één centraal toegangspunt bieden voor settlement in centraal of commercieel bankgeld via de Euroclear bank. In de tussenliggende periode worden de diverse settlementplatforms gekoppeld via een platforminterface. Het doel van deze interface is een enkel virtueel settlementsysteem beschikbaar te stellen aan de deelnemers, kort nadat Clearing 21 bij alle Clearnetleden is geïnstalleerd. Het uiteindelijke resultaat zal zijn dat Euronext de aangesloten leden een centraal orderboek kan bieden voor vrijwel alle aandelentransacties op Euronext.
Verslag van de Managing Board Businesslines
Consolidatie van marktprocessen Een van de belangrijkste kwesties betreft de behoefte aan harmonisering van marktprocessen, met name wat betreft de verwerking van zogenaamde corporate actions. Euronext en Euroclear maken de weg vrij voor consolidatie van marktprocessen. Harmonisatie van het moment van afwikkeling (en daarmee de diverse settlementhandelingen op de thuismarkten) is een eerste vereiste voor naadloze crossborder settlement. In 2001 is het aantal fysieke stukken in veilige bewaring bij Necigef aanzienlijk gestegen, namelijk van 6,4 miljoen tot 7,3 miljoen, ondanks het minder gunstige klimaat voor nieuwe emissies. De belangrijkste reden voor deze ontwikkeling was de centralisatie van effecten bij Necigef ter vervanging van de gedecentraliseerde bewaring door banken. De Nederlandse overheid onderzoekt de wettelijke mogelijkheden om dematerialisatie te bevorderen, in eerste instantie door middel van verzamelstukken. Deze voldoen aan internationaal geldende richtlijnen om het risico te verlagen dat effecten aan toonder worden gebruikt voor illegale transacties en om het verwerkingsprincipe, dat in de G 30 aanbevelingen genoemd wordt als ‘best practice’, te ondersteunen.
32 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Necigef is al gestart met het centraliseren en dematerialiseren volgens deze methode. Tegelijk met de integratie van Necigef’s systemen is een project gestart voor het registreren van alle fysieke effecten in een aangewezen systeem dat een grotere mate van flexibel beheer mogelijk maakt en tegelijkertijd meer mogelijkheden biedt om onregelmatige transacties op te sporen. In het verlengde van deze ontwikkelingen zijn de interne controle en de beheerstructuur verder aangescherpt. In 2001 werd het Necigefsysteem op het risico van systeemfouten getest, overeenkomstig de door de Nederlandse autoriteiten gestelde regels. De uitkomst van het onderzoek was positief. Uitbreiding van diensten In 2001 stegen de door CIK in bewaring gehouden activa van € 166.5 miljard tot ongeveer 189.2 miljard euro. Het aantal settlementtransacties steeg met 6%. Met grote Belgische banken bespreekt CIK een business plan om zijn gecentraliseerde diensten uit te breiden. De banken hebben CIK gevraagd een onderzoeksrapport uit te brengen over printing on demand, verzending, coördinatie van transportdiensten en de aanpassing van CIK’s settlementsysteem om SICAV’s delivery versus payment (DVP) te bieden. CIK heeft als doelstelling om op de Belgische markt het centrum van expertise te worden voor back-office diensten op het gebied van effecten.
Information services Inkomsten (in miljoen euro) 2001 2000
64,3 68,7
Samenstelling inkomsten (in miljoen euro) MDS Publicaties Cote Bleue* Overige Totaal
51,7 5,3 3,3 4,0 64,3
* tot 30september 2001
Hoogwaardige, concurrerende informatie Information Services beoogt een kwalitatieve, hoogwaardige service te bieden op het gebied van informatievoorziening. Begin 2001 bereikte Euronext een belangrijke mijlpaal. Naast de migratie naar het NSC effectenmarktsysteem om te komen tot een enkel elektronisch handelsplatform, verbeterde Euronext ook de interne processen voor het integreren van gegevensverspreiding. De kortetermijndoelstelling van Euronext is historische gegevens en referentiedata betreffende alle producten beschikbaar te stellen aan dataleveranciers en beleggers. Een dergelijk uniek, op maat gesneden pakket informatiediensten kan in samenwerking met andere bedrijven worden ontwikkeld. Tegelijk werden in overeenkomsten voor de distributie van marktgegevens bepalingen vastgelegd voor standaardcontracten en tarieven voor informatiediensten, zodat gebruikers kunnen profiteren van concurrerende prijzen.
33 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Efficiënte, grensoverschrijdende database In januari 2001 bood de afdeling market data services (MDS) zijn 450 klanten een geïntegreerde oplossing in de vorm van een overeenkomst voor de distributie van marktgegevens, gebaseerd op twee uitgangspunten. 1) Nieuwe productsegmentatie betreffende alle Euronext marktgegevens, beschikbaar voor leveranciers en sub-leveranciers die op hun beurt eindgebruikers bedienen. Het gaat om de volgende segmenten: – Euronext indices, met marktgegevens over alle bestaande en nieuwe indices samengesteld door Euronext. – Euronext effecten en obligaties, niveau 1 (laatste transacties) of niveau 2 (5 x bieden en laten), met alle Euronext effectenmarktproducten. – Euronext effecten en indexderivaten. – Euronext rentetarieven voor futures en options. – Euronext commodities, met marktgegevens over alle Euronext commodities. 2) Een enkele voor heel Euronext geldende prijsstructuur voor het nieuwe informatiesysteem die tegemoetkomt aan de verwachtingen, doch zonder nadelige gevolgen voor de inkomsten van Euronext. De totale inkomsten over 2001 kwamen onder druk te staan als gevolg van het integratieproces in het eerste jaar en de invoering van de overeenkomst voor de verspreiding van marktgegevens. Eind 2001 bediende MDS 27 leveranciers (waaronder 13 leden en ISV’s), 450 klanten (waaronder 152 real-time klanten, waarvan 13 leden of ISV’s), 150.000 terminals met real-time Euronextinformatie en 2 miljoen vendor terminals met vertraagde data.
Verslag van de Managing Board Businesslines
De traditionele informatievoorziening De totale omzet van de publicatieafdelingen bleef stabiel op € 5,3 miljoen, ondanks de invloed van het financiële klimaat op de omzet uit advertenties in de Euronext Amsterdam Officiële Prijscourant (voorheen de AEX Officiële Prijscourant). In Brussel lag de omzet hoger dan in het voorgaande jaar, terwijl de publicatieafdeling in Parijs maatregelen heeft getroffen om verdere kostenbesparingen te realiseren om zodoende de beoogde winstmarges te halen. Nieuwe producten zullen worden ontwikkeld. Hierbij wordt rekening gehouden met de economische ontwikkelingen en de uitkomsten van een lezersonderzoek dat in 2001 door Euronext is uitgevoerd. Hieruit kwam naar voren dat er concrete belangstelling is voor elektronische publicaties. Innovatie In 2001 werd www.euronext.com gelanceerd als communicatiemiddel tussen Euronext en haar klanten. Tegelijkertijd zal deze site de ontwikkeling van e-commerce binnen Euronext stimuleren. De e-commerce afdeling is nu klaar voor nieuwe initiatieven in nauwe samenwerking met andere Euronext afdelingen, en om waardevolle input te leveren voor e-commerce activiteiten. Euronext blijft zijn website verder ontwikkelen, zodat een volgroeide informatiebron ontstaat voor de Europese financiële markten. Naast www.euronext.com worden ook besloten circuits gebruikt voor de verspreiding van informatie.
34 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Informatie technologie Inkomsten* (in miljoen euro) 2001 2000
101,6 76,8
* verkoop software oplossingen GLTrade
In 2001 ontwikkelde Euronext zijn Information Technology strategie, die erop is gericht de kernactiviteiten te ondersteunen met de beste systemen ter wereld, zoals NSC (effectenhandel) en Clearing 21 (clearing). Om uitvoering te geven aan haar beleid om te komen tot één systeem per activiteit heeft Euronext haar IT-activiteiten uitbesteed aan AtosEuronext, een joint venture tussen Euronext en Atos Origin. TOP, Euronext’s IT-afdeling, is verantwoordelijk voor het coördineren van deze activiteiten. AtosEuronext biedt diensten op het gebied van bedrijfsprocessen, netwerk- en kantoorautomatisering, facilitair management, onderhoud van applicatiesoftware, softwarelicenties, projecten, productontwikkeling, consultancy en ondersteuning. De IT-investeringen van Euronext hebben geresulteerd in sterke groei van GL Trade, een van de toonaangevende leveranciers van financiële software in de wereld. IT-migratie om te komen tot een geïntegreerde markt In 2001 behaalde AtosEuronext een omzet van € 303 miljoen (een stijging van 80% vergeleken met de omzet in 2000 die in Frankrijk werd behaald), bij een netto winst van € 10,6 miljoen. Deze resultaten vormen de weerslag van de activiteiten vorig jaar, toen AtosEuronext betrokken was bij Euronext’s belangrijkste systeemmigraties, namelijk de implementatie van NSC op alle effectenmarkten en de introductie van Clearing 21 voor alle Euronext markten.
AtosEuronext werkte ook aan de migratie van de optiehandel in Amsterdam, van de beursvloer naar het schermensysteem. en de start van Amsterdam’s eerste op de schermenbeurs verhandelde optieklassen in november. De schermenhandel gebruikt de nieuwe versie van Switch, ontwikkeld door AtosEuronext. Samen met Euroclear en Clearnet werkte AtosEuronext aan de uitwerking van Euronext’s nieuwe settlementmodel, het verbeteren van financiële toepassingen ter ondersteuning van de integratie van Euronext met Clearnet en aan de migratieprojecten. Als onderdeel van haar streven de IT-betrouwbaarheid te verbeteren, installeerde AtosEuronext een dubbele hub voor handelstransacties (een in Parijs en een in Amsterdam), evenals een dubbel backbone netwerk tussen Amsterdam, Brussel en Parijs. Daarnaast werden de back-up faciliteiten voor NSC en Clearing 21 verbeterd. Maatregelen ter ondersteuning van Euronext’s internationale strategie Als gevolg van de toenemende internationale allure van het bedrijf, werkte Euronext in 2001 aan het verbeteren van het communicatiebeleid. In oktober werd de website www.euronext.com met succes gelanceerd in een volkomen nieuwe technische omgeving. Dit gebeurde in samenwerking met Euronext’s marketingafdeling. Tegelijk werden de drie intranetsites in Amsterdam, Brussel en Parijs gebundeld via een unieke intranetportal, Intr@next, ingesteld in overleg met de human resources afdeling. Wat betreft Euronext’s internationale initiatieven verzorgde AtosEuronext de technische ondersteuning bij de fusie met BVLP en de onderlinge cross-membership met de beurzen van Helsinki (HEX) en Luxemburg. Daarnaast nam AtosEuronext deel aan het GEM-project en leverde het een bijdrage aan het tot stand komen van IT-synergie.
35 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Innovatie en internationale invloed Overzeese expansie en innovatie van nieuwe diensten stelden GL Trade in staat de trend van sterke groei in inkomsten en winstgevendheid te continueren. Bij GL Trade, opgericht in juni 1987 en gevestigd in Frankrijk, zijn nu wereldwijd 672 medewerkers in dienst. Via het GL netwerk heeft het bedrijf gateways naar meer dan 50 markten. GL Trade heeft meer dan 400 financiële instellingen als klant, waaronder grote banken in het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten van Amerika en Frankrijk. De kernactiviteit betreft de verkoop van elektronische routingsystemen en elektronische beursinterfaces voor zowel effectenmarkten als derivatenmarkten. In 2001 behaalde GL Trade de volgende mijlpalen: – Januari: partnership met Euronext voor het implementeren van het nieuwe handelssysteem (Warset) van de Warsaw Stock Exchange (WSE); – Januari: Twee nieuwe kantoren geopend, waarmee het totale aantal kantoren wereldwijd op 15 komt; – Juni: overeenkomst met de Hong Kong Futures Exchange om marktdeelnemers beter toegang te verlenen tot het HKATS platform; – Juni: Uitkopen van Finsoft, leverancier voor de Hong Kong Futures Exchange van orderverwerking voor banken en makelaars; – November 2001: overeenkomst met de Johannesburg Securities Exchange (JSE); In januari 2002 sloot GL Trade – genoteerd aan de Nouveau Marché in Parijs en sinds oktober 2000 opgenomen in de SBF 250 index – zich aan bij het NextEconomy segment.
Nieuwe normen bepalen voor financiële communicatie en transparantie
Corporate governance
Euronext N.V. is een Nederlandse vennootschap met dochterondernemingen in België, Frankrijk, Portugal en het Verenigd Koninkrijk. Als de voorschriften tussen Euronext landen verschillen, tracht Euronext automatisch het meest stringente regime toe te passen op een best-effort basis. Dankzij haar internationale achtergrond is Euronext erin geslaagd wat betreft transparantie, verantwoording en management de beste procedures over te nemen uit elk land. Aandeelhoudersdemocratie In de aanloop naar de beursgang in juli 2001 nam Euronext diverse stappen om de positie van aandeelhouders te verbeteren, zoals het schrappen van de bepaling over preferente aandelen uit onze statuten. Constructies met betrekking tot preferente aandelen zijn volgens de financiële en fiscale wetgeving van veel landen aanvaardbaar, maar worden niet gesteund door gewone beleggers. In de statuten staat dat Euronext slechts één soort aandelen kent – gewone aandelen – voor alle investeerders. Euronext onderschrijft onvoorwaardelijk het leidende beginsel van het recht van aandeelhouders: één stem per aandeel. Dit betekent dat het stemrecht en het recht op dividend van elke aandeelhouder exact gelijk zijn aan hun aandeel in het aandelenkapitaal van het bedrijf. Elk jaar worden de aandeelhouders uitgenodigd de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders bij te wonen, waarop zij worden gevraagd de jaarrekening goed te keuren en te stemmen over belangrijke besluiten die worden voorgesteld door het bestuur. Aandeelhouders die ten minste 1% van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigen mogen verzoeken om toevoeging van voorstellen aan de agenda van de jaarlijkse vergadering. Zij kunnen dit doen tot 50 dagen voor de datum van de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders en mogen, onder bepaalde omstandigheden, verzoeken om stemming over kwesties die op de agenda zijn geplaatst.
37 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Managementstructuur Overeenkomstig Nederlands recht heeft de vennootschap een tweeledige bestuursstructuur, namelijk een directie en een raad van commissarissen (Managing Board en Supervisory Board). De Managing Board heeft de dagelijkse leiding over de zaken van Euronext onder supervisie van de Supervisory Board. De Managing Board vergadert wekelijks om de strategie van Euronext te bespreken, het beleid te bepalen en directiebesluiten te nemen. De voorzitter van de Managing Board rapporteert regelmatig aan de Supervisory Board. In 2002 wordt de Managing Board uitgebreid tot vijf leden, als gevolg van het samengaan met BVLP (de Portugese beurs) en LIFFE. Vertegenwoordigers van beide beurzen – nu Euronext Lisbon en Euronext.Liffe geheten – nemen zitting in de board, die nu bestaat uit vertegenwoordigers van de drie oprichters in Amsterdam, Brussel en Parijs. De Supervisory Board heeft de supervisie over het beleid van de Managing Board en de algemene gang van zaken en verleent de Managing Board uit dien hoofde bijstand en advies. Tot de taken van de Supervisory Board behoren het goedkeuren van de jaarrekening, die door alle leden van de Supervisory Board moet worden ondertekend. De statuten schrijven voor dat de Supervisory Board uit ten minste drie en ten hoogste twaalf leden moet bestaan. De Supervisory Board bepaalt het aantal leden van de board en benoemt de leden. De jaarlijkse Algemene Vergadering, de ondernemingsraad en de Managing Board kunnen personen voordragen voor toetreding tot de Supervisory Board. In bepaalde gevallen kunnen de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders of de ondernemingsraad bezwaar maken tegen voorgedragen personen. De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders stelt de honorering voor de leden van de Supervisory Board vast.
Corporate governance
Dit jaar zijn we voornemens de Supervisory Board uit te breiden tot 12 leden (het maximum toegestane aantal volgens de statuten van Euronext), zodat de samenstelling van de board een goede afspiegeling vormt van de nieuwe structuur van Euronext na het ontstaan van Euronext.Liffe en Euronext Lisbon. De nieuwe leden van de board zijn George Cox en Sir Brian Williamson uit Engeland en Ricardo Espirito Santo Salgado uit Portugal. Supervisory Board commissies Overeenkomstig diverse bestuurlijke aanbevelingen – zoals de Cadbury en Greenbury rapporten (VK), het rapport van de Commissie Peters (Nederland) en de twee Viénot rapporten (Frankrijk) – heeft Euronext twee commissies ingesteld: de Audit Committee en de Remuneration Committee. Beide bestaan uit leden van de Supervisory Board, die in deze hoedanigheid als onafhankelijke personen handelen en niet in dienst zijn van Euronext. – De Remuneration Committee heeft de taak de Supervisory Board te adviseren over de salarisregeling voor de leden van de Managing Board van Euronext. De honorering biedt de voor topmanagers gebruikelijke incentives, waarmee wordt beoogd de aandeelhouderswaarde te maximaliseren.
38 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
– De Audit Committee, die de Supervisory Board assisteert bij zijn superviserende taken, controleert het proces van financiële verslaglegging, het systeem van interne controle en het beheer van financiële risico’s, het externe accountantsonderzoek en de gehanteerde procedures om te bewaken dat wordt gehandeld overeenkomstig de wetten en voorschriften. Transparantie Om te zorgen dat een zo groot mogelijk publiek toegang heeft tot de informatie over de financiële stand van zaken publiceert Euronext zijn jaarrekening, winst- en verliesrekening en financiële overzichten in het Engels, Frans en Nederlands. Overeenkomstig ons beleid om internationale vergelijkingen te faciliteren en te zorgen dat onze gegevens toegankelijk zijn voor een zo breed mogelijke groep beleggers, wordt de jaarrekening van Euronext opgemaakt conform de International Accounting Standards (IAS). Op dit moment maakt Euronext zijn financiële resultaten elke zes maanden bekend. Vanaf het derde kwartaal 2002 gaat Euronext echter over op publicatie van kwartaalcijfers ten behoeve van een zo groot mogelijke transparantie.
Supervisory Board
De Supervisory Board bestaat vooralsnog uit negen leden. Ten tijde van de fusie benoemde elk van de drie oprichtende beurzen drie leden. De Supervisory Board heeft tevens twee commissies ingesteld: de Audit Committee en de Remuneration Committee. Op 7 maart 2002 waren de volgende personen lid van de Supervisory Board: Jan-Michiel Hessels (59); Voorzitter Dominique Hoenn (61); Vice-voorzitter Jean Blondeau (66) André Dirckx (66) Aad Jacobs (65) Han Kleiterp (68) Baron Jean Peterbroeck (65) René de la Serre (61) Remi Vermeiren (62) De leden van de Audit Committee zijn: Jean Blondeau; Voorzitter Han Kleiterp Baron Jean Peterbroeck De leden van de Remuneration Committee zijn: Jan-Michiel Hessels; Voorzitter Dominique Hoenn André Dirckx Achtergrondinformatie leden van de Supervisory Board Jan-Michiel Hessels Voorzitter (59) Dhr. Hessels was lid van de Raad van Commissarissen van Amsterdam Exchanges N.V. van 1997 tot 2000. Nationaliteit: Nederlandse Vorige functie: Van 1990 tot zijn terugtreden in juni 2000 was dhr. Hessels Chief Executive Officer van Koninklijke Vendex KBB N.V., Nederland. Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2004 Overige commissariaten: Koninklijke Philips Electronics N.V., Nederland Schiphol Groep N.V., Nederland Koninklijke Vopak N.V., Nederland Laurus N.V., Nederland Heineken N.V., Nederland Fortis N.V., Nederland/België
39 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Overige activiteiten: Voorzitter van de Raad van Toezicht van het Rijksmuseum, Amsterdam Voorzitter van de Adviesraad van Medisch Centrum Haaglanden, Nederland Voorzitter van de Stichting PHB (Particuliere Historische Bezittingen), Nederland Dominique Hoenn Vice-voorzitter (61) Dhr. Hoenn was sinds 1994 lid van de adviesraad van de Franse effectenbeurs, Conseil des Bourse de Valeurs. In 1996 werd hij lid van de Conseil des Marchés Financiers. Nationaliteit: Franse Functie: Chief Operating Officer van BNP Paribas Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2004 Overige commissariaten: Clearstream International, Luxembourg Jean Blondeau (66) Dhr. Blondeau was lid van de Raad van Commissarissen van ParisBourse SBF S.A. Nationaliteit: Franse Vorige functie: Van 1992 tot zijn pensionering in 1998 was dhr. Blondeau General Manager en directielid van PSA Peugeot-Citroën, Parijs, Frankrijk. Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2003 Overige commissariaten: Financière Yves Pélier, Frankrijk IDEX (Industrielle d’exploitation de l’Energie), Frankrijk Placements-Sécurité (dochter van de ABNAMRO groep), Frankrijk Etablissements GEYER Frères S.A., Frankrijk André Dirckx (66) Dhr. Dirckx werd in 1999 benoemd tot Voorzitter van de Raad van Bestuur van Brussels Exchanges SA. Nationaliteit: Belgische Vorige functie: Dhr. Dirckx trad in 1998 af als algemeen directeur en lid van de Raad van Bestuur van Generale Bank België. Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2003
Supervisory Board
Overige commissariaten en functies: Voorzitter van E.L.E.C. België (European League for Economic Co-operation), België Voorzitter van de Raad van Bestuur – Confinimmo S.A., België ASBL “Les Petits Riens”, België Distributiebedrijf De Pauw N.V., België Aad Jacobs (65) Dhr. Jacobs was Vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen van Amsterdam Exchanges van 1998 tot 2000. Nationaliteit: Nederlandse Vorige functie: Dhr. Jacobs trad in 1998 af als Voorzitter van de Raad van Bestuur van ING Groep N.V. Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2003 Overige commissariaten: Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Joh. Enschedé, Nederland Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Imtech, Nederland Vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen van Buhrmann N.V., Nederland Vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen van VNU, Nederland IHC Caland N.V., Nederland ING Groep N.V., Nederland Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij N.V., Nederland Overige functies: Voorzitter van de adviesraad van Stichting Administratiekantoor Heijmans N.V., Nederland Lid van de adviesraad Beleggingen PGGM, Nederland Lid van de adviesraad van de Stichting Preferente Aandelen Buhrmann N.V., Nederland Lid van de adviesraad van de Stichting Preferente Aandelen Gamma Holding, Nederland Lid van de adviesraad van de Stichting Prinses Beatrixfonds, Nederland Lid van de Raad van Commissarissen van Stichting Nationaal Kunstbezit, Nederland Lid van de Stichting Bijzondere Gezondheidszorg, Nederland Lid van de Financieel Economische Raad van SBA Artsenpensioenfondsen, Nederland
40 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Han Kleiterp (68) Dhr. Kleiterp was Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Amsterdam Exchanges van 1997 tot 2000. Nationaliteit: Nederlandse Vorige functie: Dhr. Kleiterp trad in 1994 af als Directievoorzitter van MeesPierson N.V., Nederland. Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2002 Overige commissariaten: Voorzitter van de Raad van Commissarissen Nederland B.V., Nederland Voorzitter van de Raad van Commissarissen Nederlandse Munt N.V., Nederland Voorzitter van de Raad van Commissarissen Touche, Nederland Voorzitter van de Raad van Commissarissen BAM-NBM Groep N.V., Nederland Bank Nederlandse Gemeenten, Nederland
van AON Groep van Koninklijke Deloitte & van Koninklijke
Overige functies: Lid van de adviesraad van AON Risk Services, Nederland Lid van de adviesraad van de Stichting Continuïteit I.C.T, Nederland Lid van de adviesraad van de Stichting Prins Bernhardfonds, Nederland Lid van de adviesraad van de Nederlandse Brandwonden Stichting, Nederland Lid van de adviesraad van de Stichting Vennootschapsbestuur, Nederland Lid van de Raad van Commissarissen van de Stichting Vangnet HBO, Nederland Lid van de commissie beleggingen van de Stichting Instituut GAK, Nederland Baron Jean Peterbroeck (65) Dhr. Peterbroeck was Voorzitter van de beurscommissie in Brussel van 1987 tot 1993 en Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Brussels Exchanges van 1999 tot 2000. Nationaliteit: Belgische Vorige functie: Dhr. Peterbroeck is Voorzitter van de Raad van Bestuur van Petercam S.A./N.V., België. Aandelen in Euronext: 5.000 Aanstellingstermijn: 2000-2004
Overige commissariaten: Brederode S.A., België COBHRA N.V., België CMB N.V., België EDITECO S.A., België Koramic N.V., België LIXON S.A., België Groupe LHOIST S.A., België Overige functies: Lid van de Raad van Bestuur van het Christian de Duve Instituut voor Cellulaire Pathologie, België Lid van de adviesraad van de Fondation Louvain (U.C.L.), België Raadslid Gemeentefinancieën Lasne, België René de La Serre (61) Van 1988 tot 1998 was dhr. de La Serre lid van de raad van toezicht van de beurs in Parijs, sinds 1994 als Voorzitter. Nationaliteit: Franse Vorige functie: Dhr. de La Serre was Vice-voorzitter van de Raad van Bestuur van Credit Commercial de France tot juli 1999. Aandelen in Euronext: 2.000 Aanstellingstermijn: 2000-2002
41 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Overige commissariaten: Voorzitter van de Raad van Commissarissen van Continentale d’Entreprises, Frankrijk Aoba Life Tokyo, Japan Compagnie Financière Saint-Honoré, Frankrijk Credit Lyonnais, Frankrijk Fimalac, Frankrijk Nord-Est, Frankrijk Pinault Printemps Redoute, France Sanofi-Synthélabo, Frankrijk Schneider Electric, Frankrijk Remi Vermeiren (62) Dhr. Vermeiren was van 1990 tot 1998 Voorzitter van de Belgische Futures & Opties Beurs. Nationaliteit: Belgische Functie: Dhr. Vermeiren is President van KBC Bank en Voorzitter van de Raad van Bestuur van KBC Bank en Insurance Holding Company, België. Aandelen in Euronext: Geen Aanstellingstermijn: 2000-2002 Overige commissariaten: Bank IMI San-Paolo di Torino S.P.A., Italië Crédit Commercial de France S.A., Frankrijk Ceskoslovenska Obchodni Banka A.S., Tjechië
Organisatie van Euronext N.V.
Per 7 maart 2002 Managing Board Euronext N.V. Jean-François Théodore Voorzitter van de Managing Board; Chief Executive Officer Hugh Freedberg* Lid van de Managing Board Olivier Lefebvre Lid van de Managing Board; Executive Vice-President George Möller Lid van de Managing Board; Chief Operating Officer Manuel Fernando de Macedo Alves Monteiro * Lid van de Managing Board Executive Committee Euronext N.V. Roland Bellegarde Executive Director of Cash Markets Peter Bezemer Executive Director of Settlement & Custody Leni Boeren Executive Director of Marketing Martine Charbonnier Executive Director of Listing Abel Sequeira Ferreira Executive Director of Training & Education Alan van Griethuysen Executive Director of Derivative Markets François-Guy Hamonic Executive Director of Technology & Projects Serge Harry Executive Director Finance/Chief Financial Officer Samer Iskandar Director/Head of Corporate Communications Pim Nederpel Executive Director of Information Services Patrice Renault Executive Director of Clearnet Jolanda Sappelli Executive Director of Human Resources Patrick Stephan Executive Director of Legal; General Council Vincent van Dessel Executive Director of Market Supervision Jan-Willem Vink Managing Director of Legal and Compliance Corporate Office Herman Genet Corporate Secretary van Euronext N.V. en Euronext Amsterdam Jan Ghyssaert Corporate Secretary van Euronext Brussel Marie-Claire Plaud Corporate Secretary van Euronext Parijs *De
voorgenomen aanstelling van de heer Freedberg en de ratificatie van de benoeming van de heer Monteiro staan op de agenda van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.
Vorige pagina, van links naar rechts: Manuel Fernando de Macedo Alves Monteiro, Olivier Lefebvre, Jean-François Théodore, George Möller, Hugh Freedberg
43 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Eén handelsplatform biedt toegang tot onze pan-Europese markt
Euronext en haar aandeelhouders
Euronext’s eigendomsstructuur Categorie ING Groep van 2 tot 5% van 1 tot 2% tot 1% Ingekochte aandelen werknemers overige beleggers Totaal
*
Aantal aandelen 7,116,107 26,960,836 16,307,746 18,213,846 1,556,204 1,238,721 49,577,762 120,971,222
% aandelen 5.88% 22.29% 13.48% 15.06% 1.29% 1.02% 40.98% 100%
* per 7 februari 2002
Euronext N.V., een nieuw aandeel Euronext N.V. aandelen werden op 22 september 2000 uitgebracht, toen Amsterdam Exchanges (AEX), Brussels Exchanges (BXS) en ParisBourse juridisch fuseerden. Sindsdien is Euronext N.V. eigenaar van alle aandelen in de ondernemingen die de lokale beurzen in Amsterdam, Brussel en Parijs verzorgen. Op 5 juli 2001 behaalde Euronext N.V. zijn tweede belangrijke mijlpaal, toen 24,86% van het kapitaal naar de beurs ging (IPO; initial public offering). Sindsdien staan de aandelen Euronext N.V. genoteerd op de Premier Marché in Parijs. Deze aandelen komen in aanmerking voor Euronext’s deferred settlement service (SRD). Andere belangrijke momenten voor het Euronext aandeel, afgezien van de succesvolle beursgang, waren de notering in de SBF 120 index (per november 2001) en de Next 150 index (per januari 2002).
45 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Per 28 december 2001 bedroeg Euronext N.V.’s marktkapitalisatie € 2.4 miljard. Inclusief de 4,8 miljoen nieuwe aandelen als gevolg van de fusie met BVLP, bedraagt het totale aantal aandelen nu 120.971.222. Euronext N.V. heeft alle aandelen in Euronext Lisbon (voorheen BVLP). Koersontwikkeling Sinds juli 2001 hebben de aandelen Euronext N.V. hun veerkracht getoond in een moeilijk economisch en financieel klimaat, dat nog verder werd verslechterd door de gebeurtenissen van 11 september. Sinds juli heeft de koers in hoofdlijnen de grote Europese indices gevolgd. Na bekendmaking van het bod op LIFFE steeg de koers daar zelfs bovenuit. Deze positieve trend, gekenmerkt door sterke variaties in dagelijkse handelsvolumes (gemiddelde van 130.784, een waarde vertegenwoordigend van € 2,6 miljoen), werd bevestigd in november toen het aandeel werd opgenomen in de SBF 120 index. Tegen het eind van het jaar had het aandeel zich hersteld van eerdere verliezen en op 28 december 2001 stond de koers per aandeel op € 21,25. Een belangrijk onderdeel van Euronext’s beleid in 2001 betrof de implementatie van het aandelenoptieplan voor personeel in Amsterdam, Brussel en Parijs. Voor de fusie met Euronext had ParisBourse al een optieplan voor het personeel gestart, zodat op 19 april 2001 een optieplan werd gelanceerd voor de personeelsleden in Amsterdam en Brussel.
Euronext en haar aandeelhouders
Dividendbeleid Om tot een beleid te komen ten aanzien van een jaarlijkse uitkering van dividend aan aandeelhouders in lijn met bedrijven met dezelfde omvang en winstgevendheid, rekening houdend met toekomstige kapitaalbehoeften, de actuele en verwachte winstgevendheid en uitgaande van de verwachting van aandeelhouders aangaande dividenduitkeringen, heeft de Supervisory Board het volgende besloten: Voor het jaar 2001 wordt een dividend uitgekeerd van € 0,35 per aandeel. De hoogte van het dividend is dusdanig bepaald dat deze in lijn is met de gemiddelde dividenduitkering van vergelijkbare ondernemingen. Het totaal aan dividend uit te keren bedrag is € 42 miljoen. Naast de aandeelhouders Vanwege haar twee hoedanigheden van enerzijds een gereguleerd beursbedrijf en anderzijds een genoteerde onderneming, voelt Euronext N.V., zich verplicht het voortouw te nemen wat betreft het voldoen aan wettelijke voorschriften, de principes van corporate governance en het verstrekken van dezelfde, regelmatige en heldere informatie aan alle aandeelhouders. De afdeling investor relations heeft de taak informatie te verstrekken aan institutionele beleggers, individuele aandeelhouders en financieel analisten in de landen waarin Euronext actief is en in de rest van de wereld. Deze informatie gaat over Euronext’s strategie, haar financiële positie en de voor het bedrijf belangrijke ontwikkelingen. Hiervoor heeft het bedrijf alle middelen ontwikkeld om aan de behoeften van aandeelhouders te voldoen en op alle vragen snel antwoord te kunnen geven.
46 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Algemene middelen In oktober 2001 werd http://aandeelhouder.euronext.com, onderdeel van www.euronext.com, geïntroduceerd ten behoeve van individuele en institutionele aandeelhouders. Deze website biedt allerlei informatiediensten, zoals real-time aandelenkoersen, een financiële kalender, gegevens over de structuur, strategie en resultaten van Euronext, en historische gegevens. De site wordt dagelijks bijgewerkt. De website voor investor relations bestaat uit twee speciale secties, voor respectievelijk analisten en particuliere aandeelhouders, en geeft gebruikers gemakkelijk toegang tot recente informatie en speciale items. De website beoogt een gedetailleerd en uitgebreid beeld te schetsen van Euronext. De site geeft ‘best practices’ voor het Internet en wordt maandelijks door ongeveer 8000 gebruikers bezocht. In verband met speciale gebeurtenissen, zoals het bod op LIFFE, ontvangen aandeelhouders ook brieven en eenmalige bulletins. Specifieke middelen Op vakbeurzen voor particuliere beleggers in Frankrijk en Nederland werken de afdeling investor relations en de marketingafdeling van Euronext samen. In 2001 woonden vertegenwoordigers van beide afdelingen alle grote evenementen bij, zoals het Forum de l’investissement in Parijs, Rijsel en Nice, en de Actionaria in Parijs en Lyon. Evenementen als deze bieden gelegenheid om rechtstreeks met aandeelhouders te praten en beter inzicht te krijgen in hun behoeften.
Voor particuliere beleggers zijn speciale telefoondiensten opgezet om vragen en verzoeken te behandelen, bijvoorbeeld met betrekking tot uitnodigingen voor vakbeurzen waar Euronext aanwezig is of met betrekking tot het jaarverslag van Euronext. Deze lijnen zijn geopend van maandag tot en met vrijdag, van 9 uur‘s morgens tot 6 uur’s avonds. De telefoonnummers voor de plaatselijke diensten zijn: Frankrijk België (Waals/Frans) (Vlaams/Nederlands) Nederland Overige landen
0800 271271 00800 00500050 00800 10203040 020 5505800 +33 1 49275860
Met institutionele beleggers worden regelmatig conference calls en persoonlijke gesprekken gehouden. Daarnaast werd in juni en juli een aantal IPO roadshows georganiseerd op het Europese continent, in het Verenigd Koninkrijk en in de Verenigde Staten van Amerika. Begin november werd ook een roadshow gehouden in New York en in januari 2002 een in Oost-Azië om informatie te geven over de strategie van Euronext na de overname van LIFFE. De financiële wereld, zoals de financieel analisten en vertegenwoordigers van de pers, wordt dagelijks van informatie voorzien. Bij het openbaar maken van financiële resultaten worden perscommuniqués gegeven en bij speciale evenementen, zoals de aankondiging van het LIFFE bod op 29 oktober 2001, zijn er extra ontmoetingen met de pers. 2002: een nieuwe financiële kalender Een van Euronext‘s hoofddoelstellingen is het verbeteren van de transparantie voor de financiële gemeenschap en de aandeelhouders. Deze doelstelling vindt zijn weerklank in de financiële kalender voor 2002. Na aanvaarding van de IAS normen voor de jaarrekening, introduceert Euronext een financieel communicatiebeleid gebaseerd op het volgende: – Verslaglegging naar sectoren (EBIT indeling per activiteit); – Kwartaalresultaten vanaf het derde kwartaal 2002.
Bekendmaking jaarrekening 2001 Aankondiging AVA Publicatie jaarverslag Algemene Vergadering van Aandeelhouders Resultaten eerste kwartaal Resultaten tweede kwartaal Halfjaarcijfers* Resultaten derde kwartaal Resultaten vierde kwartaal
8 maart 2002 20 maart 2002 20 maart 2002 18 april 2002 13 mei 2002 12 augustus 2002 30 augustus 2002 13 november 2002 13 februari 2003
Euronext N.V. financiële kalender persbericht advertentie *De presentatie van de halfjaarcijfers zal volgen op de vergadering van de Supervisory Board op 29 augustus
47 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Euronext in NextPrime Euronext maakt deel uit van NextPrime sinds dit nieuwe marktsegment op 2 januari 2002 van start ging en verplicht zich om volledig te voldoen aan de daaraan verbonden extra vereisten. Deze vereisten gaan verder dan de standaardeisen met betrekking tot financiële communicatie (vorm en frequentie) en liquiditeit. Ze zijn enerzijds bedoeld om te voldoen aan de vraag van beleggers naar regelmatige, hoogwaardige financiële informatie over genoteerde bedrijven en dienen anderzijds om bedrijven die zijn toegelaten tot het segment, bij beleggers een sterkere profilering te geven. Evenals de 100 andere bedrijven in NextPrime, die zich vanaf 2004 moeten houden aan vastgelegde verplichtingen, heeft Euronext zijn bedrijfsvoering reeds aangepast om te voldoen aan de meeste van de acht gouden regels van het Charter, namelijk: – aanvaarding van de IAS normen; – alle financiële stukken in het Engels publiceren; – per jaar ten minste twee analisten meetings organiseren; – een liquiditeitsniveau verschaffen dat voldoet aan de behoeften van beleggers en dat het mogelijk maakt dat de aandelen van het bedrijf continu worden verhandeld. In 2002 zal Euronext beginnen met het uitbrengen van kwartaalrapportages.
Euronext en haar aandeelhouders
Algemene Vergadering van Aandeelhouders Euronext’s jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt in Amsterdam gehouden binnen zes maanden na afloop van het boekjaar. De vergadering wordt ten minste 15 dagen van tevoren aangekondigd in landelijke kranten in België, Frankrijk en Nederland, in één internationale Engelstalige krant en in de Belgische, Nederlandse en Franse officiële prijscouranten. De jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt dit jaar gehouden op 18 april. Stemprocedure Alle aandeelhouders kunnen de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders in persoon bijwonen, of worden vertegenwoordigd door een persoon die schriftelijk is gevolmachtigd. Aandeelhouders die aandelen houden via Euroclear Frankrijk dienen contact op te nemen met de partij die hun rekening in beheer heeft. Voor het uitoefenen van hun stemrecht kunnen zij in dat geval: – steminstructies geven aan de partij bij wie hun rekening loopt, zodat Euroclear Frankrijk uit hun naam kan stemmen; – verzoeken om rechtstreeks te worden geregistreerd in het aandeelhoudersregister van Euronext. Agenda Aandeelhouders die ten minste 1% van het geplaatste aandelenkapitaal van Euronext in bezit hebben kunnen de Managing Board verzoeken om items op de agenda te plaatsen. Verzoeken daartoe dienen ten minste 50 dagen voor de datum van de jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders te zijn ontvangen. Voor het nemen van een besluit is de meerderheid van de uitgebrachte stemmen nodig.
Jul * Aug Sept Okt Nov Dec
Parijs
Amsterdam
Brussel
Frankfort
13.293.437 2.269.652 3.640.362 3.230.263 3.483.616 1.028.647
624.269 105.116 125.900 73.614 209.396 55.031
26.836 11.452 10.711 11.041 16.378 6.661
45.746 2.834 791 2.385 900 160
Omzet in Euronext N.V. aandelen *vanaf 7 juli, 2001
48 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Meldingsplicht Krachtens de Nederlandse Wet melding zeggenschap in ter beurze genoteerde vennootschappen 1996 kan een persoon of rechtspersoon die direct of indirect een belang verkrijgt of beschikt over een belang in het aandelenkapitaal van, of stemrecht heeft in een naamloze vennootschap naar Nederlands recht, waarvan de aandelen zijn genoteerd op een EEA effectenbeurs, verplicht zijn Euronext N.V. en de Stichting Toezicht Effectenverkeer te informeren over een dergelijke verkrijging of beschikking. Deze bekendmaking is vereist wanneer, als resultaat van een dergelijke verkrijging of beschikking, het percentage van het belang van de persoon of rechtspersoon in het kapitaal of het stemrecht in een andere ‘bandbreedte’ valt dan het geval was direct voorafgaande aan de verkrijging of de beschikking. De relevante bandbreedten zijn 0-5%, 5-10%, 10-25%, 25-50%, 50-662/3% en 662/3% en meer. Bijgevolg heeft elke persoon of rechtspersoon die (direct of indirect) een belang heeft van 5% van het aandelenkapitaal van, of de stemrechten in Euronext N.V. de wettelijke verplichting Euronext N.V. en de Stichting Toezicht Effectenverkeer van een dergelijk belang in kennis te stellen.
Verslag van de Managing Board Financiële resultaten
Algemeen De vergelijkende cijfers in deze analyse voor de resultatenrekening en het kasstroomoverzicht zijn de pro forma cijfers voor het jaar 2000, aangezien de geconsolideerde resultatenrekening voor het jaar 2000 tot 22 september is gebaseerd op de cijfers van Euronext Parijs en pas vanaf die datum geheel Euronext betreft. Euronext’s geconsolideerde opbrengsten zijn gestegen met 0,8% van € 692,2 miljoen (pro forma) tot € 697,9 miljoen, en de totale kosten zijn gestegen met 9,3% van € 530,8 miljoen (pro forma) tot € 579,9 miljoen. Het bedrijfsresultaat vóór afschrijving van goodwill daalde 26,9% naar € 118,0 miljoen. Als gevolg van hogere niet-operationele opbrengsten was het netto-resultaat met € 127,3 miljoen licht hoger dan voorgaand jaar (€ 127,0 miljoen). Het balanstotaal per 31 december 2001 was € 4.544 miljoen vergeleken met € 3.359 miljoen ultimo 2000. De stijging was gelegen in de positie van de clearing members en het effect van de beursgang op de kaspositie. Opbrengsten De geconsolideerde opbrengsten stegen tot € 697,9 miljoen. Een analyse per opbrengstcategorie wordt onderstaand verstrekt. Effectenhandel De opbrengsten uit de effectenhandel daalden met 6% van € 188,8 miljoen (pro forma) tot € 177,4 miljoen. Het aantal transacties was 9,3% lager dan in 2000, maar de glijdende tariefsstructuur waarbij hogere tarieven worden berekend voor kleinere transacties compenseerde enigszins de daling in het aantal transacties. De introductie van NSC in Brussel en Amsterdam in mei respectievelijk oktober van dit jaar bood de mogelijkheid van een harmonisatie van tarieven. Gedurende het eerste jaar van haar bestaan liet het segment NextTrack, ook bekend als het segment “exchange-traded funds”, een snelle groei zien tot 48 genoteerde trackers, die een dagelijks volume van 5,6 miljoen aandelen genereren.
49 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Noteringsvergoedingen De noteringsvergoedingen lieten een daling zien van 16,8% van € 59,8 miljoen (pro forma) naar € 49,7 miljoen. Als gevolg van de algehele economische teruggang en de voortdurende daling in aandelenkoersen in 2001 waren de marktomstandigheden ongunstig voor nieuwe noteringen, in het bijzonder voor het high-tech segment. Ondanks het kleine aantal beursgangen en emissies daalden de noteringsvergoedingen slechts met € 10 miljoen ten opzichte van het recordjaar 2000 tot € 49,7 miljoen. Ultimo 2001 waren 1.539 ondernemingen genoteerd op een van Euronext’s handelsplatforms, met een gezamenlijke marktwaarde van € 2.070 miljard. Derivatenhandel De inkomsten behaald uit de derivatenhandel stegen met 2,5% van € 82,3 miljoen (pro forma) tot € 84,3 miljoen. Het aantal contracten steeg met 22% naar 398,8 miljoen. Het relatieve achterblijven van de opbrengsten bij het aantal verhandelde contracten was gelegen in tariefsreducties in Amsterdam, een verschuiving naar de professionele markt waar lagere tarieven worden gerealiseerd dan in de particuliere markt en een wijziging in de mix van de verhandelde producten. Door de variëteit in producten, contractgroottes en prijsstructuren zijn de gemiddelde prijzen van 2001 niet te vergelijken met die van 2000. Clearing De clearingopbrengsten zijn direct gekoppeld aan de activiteiten op de effectenmarkt en de markt voor derivaten. De clearingopbrengsten stegen met 2,2% van € 169 miljoen (pro forma) naar € 172,8 miljoen. De clearing opbrengsten uit de effectenhandel daalden als gevolg van een lager transactievolume op de effectenbeurzen, de clearing inkomsten uit derivaten lieten om dezelfde reden, mutatis mutandis, een stijging zien. De tarieven zijn afhankelijk van de grootte van de transacties en het totale volume. Als gevolg van een stijging in de gemiddelde transactiegrootte werd de volumedaling deels gecompenseerd.
Verslag van de Managing Board Financiële resultaten
Clearnet S.A. is de juridische entiteit van de groep waarin de clearingactiviteiten zijn geconcentreerd en die als enige optreedt als centrale tegenpartij sinds de Belgische en Nederlandse clearingactiviteiten zijn opgegaan in de activiteiten van Clearnet S.A. per 1 februari 2001. Settlement en Custody De opbrengsten uit settlement en custody stegen met 5,7% van € 31,5 miljoen (pro forma) tot € 33,3 miljoen in 2001. Het aantal gesettelde transacties bereikte een record, er was wel een verschuiving te zien van leveringen zonder betaling naar leveringen met betaling, een categorie met hogere tarieven. In augustus 2001 werd een overeenkomst gesloten met Euroclear Plc. inzake de overdracht van NECIGEF en NIEC en een groot deel van de activiteiten van CIK, respectievelijk de Nederlandse en Belgische centrale bewaarinstituten. In combinatie met een overdracht van 20% van de aandelen van Clearnet S.A. zal Euronext als tegenprestatie 3% van de aandelen van Euroclear Plc. ontvangen. Deze transacties zullen in het eerste kwartaal. 2002 tot een aanmerkelijke boekwinst bij Euronext leiden. Information Services Opbrengsten uit de verkoop van informatie daalden 6,4% van € 68,7 miljoen (pro forma) naar € 64,3 miljoen in 2001, voornamelijk als gevolg van de centralisatie van de dataaanlevering, hetgeen resulteerde in een tariefsreductie voor onze cliënten en een verminderde behoefte aan terminals bij enkele global data vendors. Kostenreductieprogramma’s bij banken hadden een neerwaarts effect op het aantal aangesloten terminals. In oktober 2001 verkochten wij 60% van ons belang in Cote Bleue, Cote Bleue is slechts tot en met september 2001 in de consolidatie betrokken. De opbrengsten van Cote Bleue over het laatste kwartaal bedroegen € 1,5 miljoen, dit bedrag is niet meer opgenomen in de consolidatie van Euronext. Verkoop van software Deze opbrengstcategorie betreft in 2001 enkel GL Trade, alle andere IT-activiteiten voor derden zijn in 2000 overgedragen
50 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
aan AtosEuronext. In de consolidatie was over 2000 nog een bedrag opgenomen van € 7,1 miljoen uit hoofde van deze inmiddels overgedragen activiteiten. GL Trade liet een sterke stijging zien in opbrengsten als gevolg van een uitbreiding van producten zowel als markten tot een bedrag van € 101,6 miljoen. Overige inkomsten Overige inkomsten daalden van € 15,3 miljoen (pro forma) naar € 14,6 miljoen. In deze categorie zijn begrepen lidmaatschap- en entreegelden, de verhuuropbrengsten in Amsterdam en diverse opbrengsten zoals boetes, royalty inkomen en dergelijke. Kosten Op geconsolideerde basis stegen de kosten met 9,3% naar € 579,9 miljoen in 2001. Personeelskosten De totale personeelskosten stegen met 19,8% van € 166,1 miljoen (pro forma) naar € 199,0 miljoen, voornamelijk als gevolg van een regeling voor vervroegde pensionering waarvan de kosten € 29,5 miljoen bedroegen. Het aantal werknemers steeg van 1.985 tot 2.012 per 31 december 2001. De groei van GL Trade is te zien in de stijging van het aantal werknemers met 193 tot 672. Als gevolg van de overdracht van de IT-activiteiten daalde het aantal werknemers met circa 200. De gemiddelde kosten per werknemer zijn beïnvloed door loonrondes van 2,5% tot 5,0%, afhankelijk van de locatie. De bonussen waren lager in 2001, daar staat tegenover dat de vennootschap heeft bijgedragen in de aankoop van aandelen door personeel bij de beursgang. Afschrijvingen De afschrijvingen daalden met 4,5% van € 38,4 miljoen (pro forma) naar € 36,7 miljoen. De afschrijvingen van materiële vaste activa daalden als gevolg van de overdracht van deze activa aan AtosEuronext (effect € 11 miljoen). De afschrijvingen van immateriële vaste activa stegen voornamelijk als gevolg van de afschrijving van de geactiveerde ontwikkelingskosten van Clearing 21.
Overige kosten De overige kosten stegen met 5,4% van € 326,3 miljoen (pro forma) naar € 344,1 miljoen in 2001. Een nadere analyse luidt als volgt. ICT-kosten Deze kosten stegen met 43% van € 122,6 miljoen (pro forma) naar € 175,4 miljoen, goeddeels als gevolg van de outsourcing van deze activiteiten die voorheen deels onder andere kosten categorieën waren begrepen. In het voorgaande jaar waren deze kosten begrepen onder salarissen, afschrijvingen, huisvesting en kantoorkosten voor een totaalbedrag van € 33 miljoen. Operationele kosten stegen als gevolg van aanvullende eisen van de businesslines. In zijn totaliteit werd € 36 miljoen uitgegeven aan projecten voor de integratie van de clearing- en handelssystemen. Hiervan werd € 28 miljoen ten laste van de migratievoorziening gebracht, de overige kosten ad € 8 miljoen zijn ten laste van het resultaat gebracht. Kantoorkosten Deze kosten stegen met 15,4% van € 64,9 miljoen (pro forma) naar € 74,9 miljoen. De groei van GL Trade was hier ondermeer debet aan, reiskosten daalden met € 3,0 miljoen, telecomkosten daalden als gevolg van outsourcing van de IT. Advieskosten (non IT) Adviseurskosten stegen met 42,6% van € 20,2 miljoen (pro forma) naar € 28,8 miljoen en waren € 9 miljoen hoger voor wat betreft eenmalige projecten. In deze laatste categorie zijn begrepen consultantskosten voor Clearnet, advieskosten voor het Prominext migratieproject en belastingadvies. Huisvesting Huisvestingskosten daalden met 6,6% van € 28,8 miljoen (pro forma) tot € 26,9 miljoen. De verhuizing uit het Reaumur gebouw in Parijs bespaarde € 2,9 miljoen.
51 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Marketing De marketing kosten daalden met 5,4% van € 14,7 miljoen (pro forma) tot € 13,9 miljoen. De belangrijkste marketing campagnes waren gericht op het vergroten van het bewustzijn bij de belegger over Euronext, investor relations en de lancering van NextTrack. De kosten van de IPOcampagne zijn begrepen onder IPO-kosten. Fusiekosten Fusiekosten hadden slechts betrekking op 2000. IPO-kosten De totale kosten van de beursgang bedroegen € 46 miljoen, deze kosten bestonden voornamelijk uit bankkosten, juridische kosten, accountantskosten, kosten voor marketing en kapitaalbelasting. € 30 miljoen van deze kosten is ten laste van het vermogen gebracht (na belastingen € 22,4 miljoen), het restant van € 16 miljoen is ten laste van het resultaat gebracht. Overige kosten Overige kosten bedroegen in 2000 € 0,3 miljoen en in 2001 € 14,8 miljoen. Terugkerende kosten die onder dit hoofd zijn ondergebracht zijn de productiekosten van Information Services, toezichtkosten, en betaalde custody fees. In 2000 waren hierin begrepen, naast de normale kosten, de vrijval van enige voorzieningen. GL Trade De groei van GL Trade is weerspiegeld in haar kostenniveau. De kosten van GL Trade stegen van € 57,0 miljoen tot € 83,5 miljoen in 2001. Deze kosten zijn begrepen in bovenstaande kostencategorieën. Goodwill De afschrijving goodwill steeg met 1% van € 18,9 miljoen (pro forma) tot € 19 miljoen.
Verslag van de Managing Board Financiële resultaten
Netto financieringsopbrengsten De netto financieringsopbrengsten stegen van € 9 miljoen (pro forma) tot € 81,6 miljoen, waarvan € 32,8 miljoen betrekking had op de herwaardering van Sicovam. Het valuta-resultaat bedroeg € 8,4 miljoen, Euronext heeft Engelse Ponden gekocht voor de aankoop van LIFFE, de herwaardering van deze Pondenpositie ultimo jaar resulteerde in een winst. De met de IPO ontvangen gelden resulteerden in een extra interest opbrengst van € 8,5 miljoen. In 2000 was in deze post begrepen een verlies van € 19,5 miljoen als gevolg van de herwaardering van aandelen Atos Origin S.A. Resultaat op verkoop deelnemingen In 2000 leverde de verkoop van het 100% belang in Euronext Sprl en het 49% belang in Atos Segif een boekwinst op van € 56 miljoen, de verkoop in 2001 van de IT-dochters aan wederom AtosEuronext leverde een boekwinst op van € 23,8 miljoen. De verkoop van het 60% belang in Cote Bleue in oktober 2001 resulteerde in een boekwinst van € 7,4 miljoen.
Het bedrag aan ontvangen clearinggelden steeg met € 749 miljoen, deze stijging was een gevolg van de veranderingen in de posities van clearing members. De overige kortlopende schulden stegen met € 87,1 miljoen, voornamelijk als gevolg van GL Trade en de outsourcing van de IT-activiteiten aan AtosEuronext. Kasstroom Ultimo boekjaar kon Euronext beschikken over liquiditeiten ter grootte van € 3,2 miljard, vergeleken met € 2,2 miljard ultimo 2000. Liquiditeiten zijn hierbij gedefinieerd als banksaldi en kortlopende deposito’s en andere kortlopende rentedragende uitzettingen. De grote stijging in liquiditeiten van € 936 miljoen werd goeddeels veroorzaakt door de opbrengsten van de beursgang (€ 375 miljoen) en het netto effect van clearing posities (€ 561 miljoen). De netto-kasstroom uit operationele activiteiten daalde van € 272,8 miljoen (pro forma) in 2000 naar € 116,2 miljoen in 2001. Deze daling is deels veroorzaakt door de herwaardering van Sicovam die wel in het resultaat is opgenomen maar niet tot een kasstroom leidt, en het grote bedrag aan belastingbetalingen.
Inkomsten uit deelnemingen Het resultaat steeg van € 3,5 miljoen (pro forma) naar € 5,5 miljoen. Balans Financiële vaste activa stegen als gevolg van de herwaardering in Sicovam, de uitbreiding in Sicovam Holding en de aankoop van aandelen LIFFE (Holdings) Plc. (€ 68,9 miljoen). Bij de beursgang op 5 juli 2001 heeft Euronext 17.293.887 nieuwe aandelen uitgegeven. Als gevolg hiervan steeg het vermogen met € 375 miljoen. Dit bedrag is bepaald na aftrek van de kosten van de IPO, zoals bankkosten, juridische kosten en de kosten voor de marketing campagne. Het totaal van deze kosten na aftrek van belastingen (ad € 9 miljoen) bedroeg € 37 miljoen.
7 maart 2002 Managing Board
Jean-François Théodore, Voorzitter Olivier Lefebvre, Lid George Möller, Lid Manuel Fernando de Macedo Alves Monteiro, Lid
52 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Geconsolideerde jaarrekening selectie1 Geconsolideerde winst en verliesrekening (Indeling van kosten per soort aangegeven)
over het boekjaar 2001
in duizenden euro’s
Pro forma* Niet gecontroleerd 2000* 2000
Toelichting
2001
Inkomsten Effectenhandel Noteringsvergoedingen Derivatenhandel Clearing Settlement en bewaring Informatiediensten Verkoop van ontwikkelde software/oplossingen Overige inkomsten
4
177.376 49.686 84.326 172.771 33.254 64.268 101.639 14.579
140.641 48.682 31.697 134.569 9.263 45.019 76.770 6.685
188.845 59.758 82.253 169.012 31.526 68.704 76.770 15.320
Totaal inkomsten
1
697.899
493.326
692.188
5
199.007 36.719 344.124
116.884 19.537 246.934
166.108 38.434 326.251
Totaal kosten
579.850
383.355
530.793
Bedrijfsresultaat vóór afschrijving goodwill Afschrijving goodwill
118.049 19.048
109.971 6.245
161.395 18.865
99.001
103.726
142.530
81.609 33.846 5.518
4.579 56.489 3.441
9.042 56.489 3.475
120.973
64.509
69.006
219.974 85.926
168.235 58.549
211.536 80.001
134.048
109.686
131.535
– 6.719
– 4.402
–4.508
Nettowinst
127.329
105.284
127.027
Resultaat vóór afschrijving goodwill
146.377
111.529
145.892
1,20 1,38 1,19 1,37
1,55 1,65 1,51 1,60
1,31 1,50 1,28 1,47
Kosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige kosten
6 7
8
Bedrijfsresultaat na afschrijving goodwill
Netto financieringsresultaat Resultaat verkoop deelnemingen Resultaat deelnemingen
9 10 11
Totaal Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting Belastingen
12
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting
Aandeel derden
Winst per aandeel € Winst per aandeel vóór afschrijving goodwill € Verwaterde winst per aandeel € Verwaterde winst per aandeel vóór afschrijving goodwill €
13
24
24
*aangepast voor vergelijkbaarheid 1
De volledige jaarrekening vindt u in het Referentiedocument. De toelichtingen verwijzen naar de volledige jaarrekening in het Referentiedocument. Relevante toelichtingen op de winst en verliesrekening vindt u vanaf pagina 57 in deze bedrijfsrapportage.
53 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Geconsolideerde jaarrekening selectie1 Geconsolideerde balans
per 31 december
Vóór resultaatbestemming in duizenden euro’s
Toelichting
2001
2000
14
57.296 324.054 25.258 128.973 15.737 24.202
69.603 361.491 21.817 35.328 2.255 20.422
575.520
510.916
2.272.564 18.335 520.882 205.432 950.857
1.510.390 14.193 306.374 180.266 836.774
Totaal vlottende activa
3.968.070
2.847.997
Totaal activa
4.543.590
3.358.913
Activa Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Deelnemingen/joint ventures Overige financiële vaste activa Overige vorderingen Actieve belastinglatenties
15 16 17 18 19
Totaal vaste activa Beleggingen Belastingen Vorderingen uit hoofde van clearingactiviteiten Overige vorderingen Liquide middelen
1
20
21 22 23
De volledige jaarrekening vindt u in het Referentiedocument.De toelichtingen verwijzen naar de volledige jaarrekening in het Referentiedocument.
54 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Geconsolideerde balans
per 31 december vervolg
Vóór resultaatbestemming
in duizenden euro’s
Toelichting
2001
2000
116.132 1.077.720 – 8.647 – – 129.936
97.937 777.481 –7.447 26.380 902 2.899
1.315.141
898.152
16.526
13.728
5.624 37.685 16.061 22.774
7.629 9.986 17.295 19.758
82.144
54.668
– 1.090 23.509 2.130.871 596.037 364.030 14.242
2.972 6.433 59.758 1.615.603 362.624 276.962 68.013
Totaal kortlopende schulden
3.129.779
2.392.365
Totaal eigen vermogen en passiva
4.543.590
3.358.913
Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Reserve eigen aandelen Herwaarderingsreserve Overige reserves Ingehouden winst Totaal eigen vermogen
24
Aandeel derden Langlopende schulden Rentedragende leningen Pensioenvoorzieningen Overige voorzieningen Latente belastingverplichtingen
25 26 27 19
Totaal langlopende schulden Kortlopende schulden Schulden aan kredietinstellingen Rentedragende leningen Belastingen en premies sociale verzekeringen Clearingdeposito’s Schulden uit hoofde van clearingactiviteiten Overige schulden Overige voorzieningen
55 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
25
28
29 27
Geconsolideerde jaarrekening selectie1 Geconsolideerd kasstroomoverzicht
over het boekjaar
in duizenden euro’s 2001
2000
Pro forma Niet gecontroleerd 2000
127.329 85.926 36.719 19.048 30.036 –26.380 16.064 –33.846
105.284 58.459 19.537 6.245 72.063 – – –56.489
127.027 80.001 38.434 18.865 69.929 – – –56.489
254.896
205.099
277.767
–13.482 –25.166 19.406 –119.481 –
–797 16.565 6.187 –31.906 3.467
1.190 –5.697 68.405 –58.082 –10.795
116.173
198.615
272.788
–1.704 – 4.319 – 36.718 –39.066
–6.045 –43.396 164.707 – 10.469
–12.061 –36.038 – –10.043 34.334
– 8.371
125.735
–23.808
534.173 412.043 – 46.022 –72.152
–2.691.471 – – –36.704
–2.737.995 4.304 – – 68.873
Netto kasstroom uit financierings- en clearingsactiviteiten
828.042
–2.728.175
–2.802.564
Totale kasstroom gedurende verslagperiode
935.844
–2.403.825
–2.553.584
Afname/toename liquide middelen, netto Primo verslagperiode Ultimo verslagperiode
2.234.539 3.170.383
4.638.364 2.234.539
4.788.123 2.234.539
Afname/toename liquide middelen, netto
935.844
–2.403.825
–2.553.584
950.857 2.219.526
836.774 1.397.765
836.774 1.397.765
Totaal liquide middelen
3.170.383
2.234.539
2.234.539
Waarvan uit clearingactiviteiten Waarvan eigen liquide middelen
2.206.026 964.357
1.671.853 562.686
1.671.853 562.686
Toelichting
I. Kasstroom uit operationele activiteiten Nettowinst Belastingen Afschrijvingen Afschrijving goodwill Overige kosten zonder kasstroom. Gerealiseerde herwaarderingsreserve Kosten IPO (in mindering op inkomsten) Resultaat verkoop deelnemingen
8
10
Totale kasstroom uit activiteiten vóór mutaties werkkapitaal Mutaties werkkapitaal Toename/afname langlopende debiteuren Toename/afname overige debiteuren Toename kortlopende crediteuren Belastingen Overige mutaties Netto kasstroom uit operationele activiteiten II. Kasstroom uit investeringsactiviteiten Desinvesteringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in immateriële vaste activa Effect van consolidatie AEX/BXS Afgestoten activiteiten Overige investeringen, netto
14 15
Netto kasstroom uit investeringsactiviteiten III. Kasstroom uit financierings- en clearingsactiviteiten Netto-effect van clearing Kapitaaluitgifte Totale kosten IPO Dividenduitkering op gewone aandelen
Liquide middelen Lopende beleggingen
1
24
23 20
De volledige jaarrekening vindt u in het Referentiedocument.De toelichtingen verwijzen naar de volledige jaarrekening in het Referentiedocument.
56 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Toelichting op geconsolideerde winst en verliesrekening selectie1 1. Verslaglegging naar segment De risico’s en het rendement van de Groep zijn in 2001 overwegend bepaald per businessline, en er is ten aanzien van de segmentsgebonden gegevens dan ook in eerste instantie een segmentsgewijze benadering gehanteerd. Gedurende 2000 gold voor de operationele onderdelen van de Groep qua indeling evenwel een geografisch criterium, dat wil zeggen naar het land waar de diensten van Euronext werden aangeboden, te weten Frankrijk, België en Nederland, en werden de onderdelen ook op die basis aangestuurd. Daarom zijn ten aanzien van de (businesslines) geen vergelijkende cijfers opgenomen. Transacties tussen verschillende segmenten binnen de Groep worden doorgaans verantwoord alsof het transacties met derden tegen actuele prijzen betrof, dat wil zeggen op basis van het “arm’s length” -principe. De geografische segmenten worden in 2001 beschouwd als secundair voor wat betreft de verslaglegging omtrent de activiteiten van de Groep. Businesslines (primaire segmentatie) 2001
Inkomsten naar segment: – Extern gegenereerde omzet – Onderlinge verrekeningen Inkomsten naar segment Uitgaven naar segment Totale inkomsten
Effectenhandel
Noteringsvergoedingen
Derivatenhandel
177.376 34.268
49.686 –2.352
84.326 21.940
172.771 – 44.064
211.644 –137.898
47.334 –25.348
106.266 – 86.899
73.746
21.986
19.367
Settlement Clearing en bewaring
Informatiediensten
Verkoop* software*
Niet toegerekend
Geconsolideerd
33.254 – 415
64.268 –8.339
101.639 –
14.579 –1.038
697.899 –
128.707 –96.462
32.839 –30.648
55.929 –46.819
101.639 –83.545
32.245
2.191
9.110
18.094
–
176.739
Niet toegerekende uitgaven Kosten IPO VUT-regeling NIP-procedure Overige voorzieningen Overige niet toegerekende uitgaven
–16.064 –29.467 – 4.500 –1.820 –6.839
Bedrijfswinst segmenten Afschrijving goodwill Netto financieringsresultaat Op verkoop van deelnemingen geboekte winst Resultaat deelnemingen Belastingen Aandeel derden
–58.690 118.049 –19.048 81.609 33.846 5.518 –85.926 –6.719
Nettowinst
127.329
Segment-activa Niet toegerekende activa Fiscale activa
25.966 – –
6.475 – –
76.176 3.145.257 – – – –
86.229 – –
14.970 – –
11.412 – 3.366.485 – 1.134.568 1.134.568 – 42.537 42.537
Totaal activa
25.966
6.475
76.176 3.145.257
86.229
14.970
11.412 1.177.105 4.543.590
*De verkoop van software gedurende 2001 betreft voor 100% GL Trade
1
13.541 697.899 –13.541 –521.160
Deze selectie van toelichtingen omvat de meest relevante gegevens.De volledige toelichting vindt u in het Referentiedocument.
57 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Toelichting op geconsolideerde winst en verliesrekening selectie1 1. Verslaglegging naar segment
vervolg
2001 Effecten handel
Noteringsvergoedingen
Segment-passiva Niet toegerekende passiva Fiscale passiva
5.212 – –
2.401 – –
1.913 2.907.859 – – – –
8.404 – –
3.444 – –
17.740 – –
– 2.946.973 218.667 218.667 46.283 46.283
Totaal passiva
5.212
2.401
1.913 2.907.859
8.404
3.444
17.740
264.950 3.211.923
–
–
8.051
–
462
–
–
24.041
32.554
1.667
–
1.091
594
1.296
–
–
32.071
36.719
– Afschrijving goodwill
–
–
–
–
–
–
2.313
16.735
19.048
– Overige: – Sicovam S.A.
–
–
–
–
–
–
–
–
26.380
Overige segmentspecifieke gegevens: – Investeringen – Afschrijving
Derivatenhandel
Settlement Clearing en bewaring
Informatiediensten
Verkoop* Niet software* toegerekend
Geconsolideerd
*De verkoop van software gedurende 2001 betreft voor 100% GL Trade
4. Overige inkomsten in duizenden euro’s
Huur Lidmaatschap- en entreegelden Overige
2001
2000
Pro forma Niet gecontroleerd 2000
2.704 7.357 4.518
654 1.691 4.340
2.617 6.763 5.940
14.579
6.685
15.320
In de post Overige zijn diverse overige inkomstensoorten opgenomen, waaronder royalty’s uit hoofde van handelsmerken, ontvangen boetes en overige vergunningen.
1
Deze selectie van toelichtingen omvat de meest relevante gegevens.De volledige toelichting vindt u in het Referentiedocument.
58 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
5. Personeelskosten in duizenden euro’s 2001
2000
Pro forma Niet gecontroleerd 2000
Lonen en salarissen Premies sociale verzekeringen Pensioenkosten Vervroegde pensionering Voorzieningen in verband met personeel Overige
114.830 44.921 7.923 29.467 813 9.869
77.205 38.483 3.003 – 253 5.071
115.670 43.598 8.647 – 253 5.071
Minus: doorbelastingen
207.823 – 8.816
124.015 –7.131
173.239 –7.131
199.007
116.884
166.108
Het aantal werknemers ultimo 2001 bedroeg 2.012 (fte’s) inclusief de werknemers van GL Trade (672 fte’s). De verdeling in subcategorieën is als volgt (in fte’s): Activiteit
31.12.2001
31.12.2000
404 69 359 160 249 66 33
370 259 348 176 252 59 42
Subtotaal GL Trade
1.340 672
1.506 479
Totaal
2.012
1.985
Directie en staf ICT Effectenhandel (waaronder notering, markttoezicht en marketing) Derivatenhandel Clearing, settlement en bewaring Informatiediensten Overige activiteiten
De 69 werknemers van de afdeling ICT zijn gedetacheerd bij AtosEuronext, die hun salaris vergoedt.
59 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Toelichting op geconsolideerde winst en verliesrekening selectie1 6. Afschrijving in duizenden euro’s 2001
Afschrijving op materiële vaste activa Afschrijving op immateriële vaste activa met uitzondering van goodwill Waardeverminderingen immateriële vaste activa
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
14.011 22.708 –
9.054 8.983 1.500
26.685 10.249 1.500
36.719
19.537
38.434
7. Overige kosten in duizenden euro’s 2001
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
ICT-kosten Kantoorkosten Advieskosten niet-IT Huisvesting Marketingkosten Fusiekosten Kosten IPO (deels niet naar eigen vermogen doorbelast) Voorzieningen voor migratiekosten Overige voorzieningen (NIP) Overige kosten
175.379 74.916 28.827 26.876 13.886 – 16.064 – 5.507 14.767
91.822 50.995 15.421 21.026 10.929 16.005 – 43.013 28.797 –17.538
122.614 64.876 20.230 28.838 14.720 18.529 – 43.013 26.663 304
Minus: Geactiveerde ontwikkelingskosten Door gelieerde partijen en derden vergoede kosten
356.222 – –12.098
260.470 – 6.270 –7.266
339.787 – 6.270 –7.266
344.124
246.934
326.251
Alle activiteiten ten aanzien van ICT-ontwikkeling ressorteren met ingang van juli 2001, de datum van overdracht aan AtosEuronext S.A., onder laatstgenoemde vennootschap. AtosEuronext heeft voor € 171,7 miljoen aan Euronext N.V. gedeclareerd. 8. Afschrijving goodwill in duizenden euro’s 2001
Afschrijving goodwill
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
19.048
6.245
18.865
19.048
6.245
18.865
De met de fusie tussen SBF, AEX en BXS verband houdende afschrijving goodwill ad € 16 miljoen per jaar is hierbij inbegrepen.
1
Deze selectie van toelichtingen omvat de meest relevante gegevens.De volledige toelichting vindt u in het Referentiedocument.
60 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
9. Netto financieringsresultaat in duizenden euro’s 2001
Netto rentebaten Netto valutawinst/-verlies Investeringen: – Winst op verkoop – Herwaardering naar marktwaarde Overig
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
31.820 8.355
21.463 – 60
25.998 –78
36.473 1.515 3.446
2.066 –19.768 878
2.066 –19.768 824
81.609
4.579
9.042
De in 2001 behaalde valutawinst houdt verband met een positie in Britse ponden ultimo jaar die in verband met de voorgenomen overname van LIFFE werd aangehouden. In de winst op verkoop over 2001 is opgenomen een bedrag ad € 32,8 miljoen in verband met de realisatie van de herwaardering van de aandelen Sicovam S.A. als een belegging in de categorie “voor verkoop beschikbaar” met inachtneming van het belastingeffect bedraagt de winst op verkoop € 26,4 miljoen. In de herwaardering naar benaderde marktwaarde is in 2000 een met de herwaardering van aandelen Atos Origin S.A. verband houdend bedrag ad € 19,5 miljoen negatief opgenomen. 10. Winst op verkoop deelnemingen in duizenden euro’s 2001
IT-dochters in Amsterdam en Brussel Euronext SPRL, Atos Segif Cote Bleue Overige
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
23.763 – 7.406 2.677
– 56.000 – 489
– 56.000 – 489
33.846
56.489
56.489
De vermogenswinst over 2001 hield verband met: (i) De verkoop van IT-dochters van Euronext Amsterdam en Euronext Brussel aan AtosEuronext S.A., een tussen Atos Origin S.A. en Euronext gesloten joint venture. In de vermogenswinst is een correctie aangebracht met het oog op het feit dat AtosEuronext S.A. een joint venture van Euronext N.V. is. (ii) De verkoop van het 60%-belang in Cote Bleue S.A. aan Fininfo S.A. De in 2000 verantwoorde vermogenswinst hield verband met de verkoop aan Atos Origin S.A. van de in Euronext SPRL (100%) en Atos Segif S.A. (49%) gehouden aandelen.
61 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Toelichting op geconsolideerde winst en verlies rekening selectie1 11. Resultaat deelnemingen en joint ventures in duizenden euro’s 2001
Tijd Beursmedia B.V. Amsterdam Power Exchange N.V. Atos Segif S.A. AtosEuronext S.A Bourse Connect Cote Bleue Overig
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
– 1.731 – 2.348 516 – 40 963
–560 –379 1.582 1.420 1.022 – 356
–560 –379 1.582 1.420 1.412 – –
5.518
3.441
3.475
12. Belasting Aansluiting effectief belastingpercentage in duizenden euro’s 2001
Winst vóór belastingen Belastingen volgens geldend tarief binnenlandse vennootschapsbelasting* Effect van deelnemingsvrijstelling in Nederland en België Effect van tarief vermogenswinstbelasting in Frankrijk Niet-aftrekbare kosten In eerdere jaren te weinig voorzien Overig
*In Frankrijk bestaat naast het standaandtarief van 37,7% een bijzonder tarief van 20,9%.
1
Deze selectie van toelichtingen omvat de meest relevante gegevens.De volledige toelichting vindt u in het Referentiedocument.
62 Euronext Bedrijfsrapportage 2001
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
219.974
168.235
211.536
78.925 –3.468 –5.478 12.070 3.326 551
52.019 – – 5.836 706 –12
72.655 – – 6.652 706 –12
85.926
58.549
80.001
13. Aandeel derden in duizenden euro’s 2001
GL Trade S.A. Overige
Pro forma Niet gecontroleerd 2000 2000
– 6.728 9
–4.411 9
–4.411 –97
– 6.719
–4.402
– 4.508
GL Trade S.A. wordt gecontroleerd door Euronext via een 51%-belang in Financière Montmartre, dat een 51,3%-belang in GL Trade S.A. heeft. Euronext heeft daarnaast een rechtstreeks belang van 1,1% in GL Trade. Het totale (indirecte) belang van Euronext N.V. in het kapitaal van GL Trade S.A. is 27,1%.
63 Euronext Bedrijfsrapportage 2001