Jaarverantwoording 2013 FPC de Kijvelanden
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Bezoekadres Kijvelandsekade 1 3172 AB Poortugaal Postadres Postbus 900 3160 AC Rhoon Telefoon 010 503 12 12 Fax 010 503 12 05 Internet www.kijvelanden.nl
[email protected] Identificatienummer NZA 1705 Nummer Kamer van Koophandel 41133849
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2013 / Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Voorwoord
Inleiding: kernactiviteiten van de Kijvelanden
1
6 10
2.3 Kwaliteit ten aanzien van de medewerkers
32
2.4 Kwaliteit ten aanzien van de patiënten
34
2.4.1 Patiëntveiligheid en uitbouw VIM
34
2.4.2 Onderzoek patiënttevredenheid
35
2.4.3 Klachten van patiënten
36
13
Beleid, inspanningen en prestaties 1.1 Tbs-kliniek
14
2.5 Kwaliteit van gebouwen
37
1.2
F-RIBW
15
2.6 Kwaliteit ten aanzien van de maatschappij
38
1.3
Het Dok
16
1.4 FPK
21
Bestuur, toezicht en medezeggenschap
39
1.5 FPA
22
3
3.1 Normen voor goed bestuur en toezicht: governance
40
1.6 FVK
23
3.2 Raad van Bestuur
40
1.7 Behandeling patiënten SGLVG-plus
23
3.3 Raad van Toezicht
41
1.8 Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad
23
3.4 Commissie van Toezicht
45
1.9 FPC Gent
24
3.5 Patiëntenraden
45
3.6 Ondernemingsraad
46
Risicomanagement en control
48
4.1 Risicomanagement
49
2
Kwaliteit
25
2.1 Kwaliteit van de behandeling
26
2.1.1 Herziening zorgprocessen
26
4
2.1.2 Onderzoek en behandelinnovatie (KARID)
26
4.2 Control
52
2.1.3 Invoering ROM
28
Financieel beleid
54
5.1 Toelichting behaalde omzet en resultaten
55
2.1.4 Vroegsignalering
28
29
5
2.2 Kwaliteit van de organisatie
2.2.1 INK/EFQM
29
5.2 Financiële positie
56
2.2.2 Audits en certificatie
30
5.3 Gebeurtenissen na balansdatum
57
2.2.3 Ict
31
5.4 Toekomstige investeringen en financieringsbehoefte
57
2.2.4 Kwaliteit van informatie en registratie,
31
5.5 Verwachting ontwikkeling opbrengsten
57
5.6 Verwachtingen personeelsbezetting
58
gegevensbeveiliging
Jaarverantwoording 2013 / Inhoudsopgave
Bijlagen
59
Bijlage 1 Kerngegevens de Kijvelanden
60
Bijlage 2 Realisatie doelstellingen van de prestatie-
62
indicatoren 2013
Bijlage 3 Arbo Jaarverslag 2013
69
Bijlage 4 Overzicht congressen, (internationale) publicaties en
72
lezingen in 2013
Jaarverantwoording 2013 / Leeswijzer
In deze Jaarverantwoording 2013 presenteert FPC de Kijvelanden beleid en activiteiten in het jaar 2013 en laat de organisatie zien hoe zij uitvoering geeft aan wetgeving. De Kijvelanden verantwoordt zich hiermee naar haar financiers en naar de maatschappij. Na aandacht voor de kernactiviteiten van de Kijvelanden beschrijven wij de prestaties in 2013 en de borging van de kwaliteit. Vervolgens leest u over de wijze waarop bestuur, toezicht en medezeggenschap hebben gefunctioneerd, en sluiten wij af met risicomanagement en control.
De Kijvelanden legt ook verantwoording af in DigiMV, het digitale verantwoordingssysteem van het ministerie van VWS.
5
Jaarverantwoording 2013 Voorwoord
7
Jaarverantwoording 2013 / Voorwoord
Het jaar 2013 was voor onze organisatie een
verder verbeterd. Wij hebben een gespecialiseerd
Druk op de Kijvelanden
cruciaal schakeljaar: het jaar waarin wij de
verlofteam opgezet, met grote scherpte en kennis
De externe druk op onze organisatie is groot.
Kijvelanden klaar hebben gemaakt voor de
op het gebied van alles wat met verlof te maken
De afname in tbs-capaciteit in Nederland
toekomst.
heeft. Met als resultaat vanaf de start: geen
gaat onverminderd door. Als gevolg van de
onttrekkingen uit begeleid verlof.
capaciteitsreductie en het bestuurlijk akkoord
Organisatieverandering
Daarnaast heeft de kliniek het aanbod aan
worden in 2014 twee tbs-klinieken gesloten
De Kijvelanden heeft in 2013 toegewerkt
werk, leren en sport in de behandeling verder
(Oldenkotte en Veldzicht) en eindigt de tender
naar de afronding van de organisatorische en
geïntegreerd. Patiënten kunnen nu grotere delen
waaruit FPC 2landen is voortgekomen definitief
financiële aanpassingen uit het plan ‘Koersen op
van de dag op een zinvolle manier invullen buiten
op 1 januari 2016. Hoewel het najaarsakkoord
organisatieverandering’. De reorganisatie is op 1
de afdeling waarop zij verblijven.
van regering en oppositie de gevolgen voor de
januari 2014 formeel afgesloten.
sluiting Veldzicht enigszins heeft beperkt, is het
De organisatie van de Kijvelanden is er op
Dit alles (organisatieverandering en herziening
de eerste keer dat er instellingen moeten sluiten
vooruit gegaan. Wij hebben het leiderschap van
zorgprocessen) zorgt er voor dat de Kijvelanden
in onze sector. Het is een ontwikkeling die het
behandeling en bedrijfsvoering weer in één hand
op weg is om een excellente organisatie te
bestuur van de Kijvelanden betreurt.
gelegd en daarmee afscheid genomen van duale
worden, met als doel in 2015 een 4 sterren-
De Kijvelanden heeft ook in 2013 de gevolgen
aansturing. De organisatiestructuur is daarmee
erkenning te verwerven als INK/EFQM-
van de krimp zoveel mogelijk opgevangen met de
sterk vereenvoudigd en de mogelijkheden om
gecertificeerde organisatie.
ontwikkeling van andere vormen van (forensisch-
te sturen op consistentie en samenhang zijn
psychiatrische) behandeling en verpleging.
versterkt. In 2013 is het management in een
Bestuurlijk akkoord
management development-traject begeleid en
In maart 2013 is een bestuurlijk akkoord gesloten
Bestaande en nieuwe activiteiten samen leiden in
is ook de dialoog binnen de organisatie gestart.
tussen de zorgaanbieders in het forensisch veld
de visie van de Kijvelanden tot twee belangrijke
In 2014 zal de Kijvelanden met enthousiasme
en de inkopers van zorg en de overheid gericht
strategische doelen: het sluiten van de keten van
gaan werken volgens de nieuw vastgestelde
op kostenreductie en toekomstbestendigheid
forensisch-psychiatrische zorg (als eigen initiatief
lijnen en zullen op basis van (verdere) dialoog en
van de forensische zorg. Een van de belangrijke
van de Kijvelanden of in nauwe samenwerking
evaluatie nog de laatste aanpassingen kunnen
afspraken daarin is het verder terugdringen
met anderen) en het leveren van steeds betere
plaatsvinden.
van de behandelduur in de tbs naar gemiddeld
zorg in een steeds veiliger omgeving. Binnen
acht jaar. Daarmee is het terugbrengen van de
deze twee strategische lijnen zijn er verschillende
Herziening zorgprocessen
behandelduur speerpunt binnen de Kijvelanden
ontwikkelingen die kleur hebben gegeven aan
In 2013 heeft de Kijvelanden de zorgprocessen
geworden tot 2018.
2013.
8
Jaarverantwoording 2013 / Voorwoord
In 2013 was er van een algemene tariefkorting
samenwerkingsverband, onder de werktitel
de keten op weg naar resocialisatie.
van 2,3% op alle zorg in strafrechtelijk kader
Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad
De eerste patiënten SGLVG-plus zijn
(met uitzondering van tbs). In 2014 zal de
(FPCR). De voornemens voor de vorming van het
opgenomen in mei van het verslagjaar. Het
tariefskorting 4,5% bedragen inclusief tbs. In de
FPCR zijn inmiddels gemeld aan de ACM.
gaat om 24 plaatsen voor mensen met een
komende jaren zal er sprake zijn van aanvullende
lichte verstandelijke beperking en sterke
bezuinigingen door het ministerie van Veiligheid
Belangrijker plaats e-health
gedragsstoornissen. Het primair proces is in
en Justitie, terwijl in de ogen van de Kijvelanden
2013 is een belangrijk jaar geweest voor de
handen van medewerkers van Ipse de Bruggen.
de grenzen van het mogelijke reeds bereikt zijn
inzet van e-health binnen de Kijvelanden. Het
De Kijvelanden verzorgt de ondersteunende
voor wat betreft capaciteitsvermindering en
Dok heeft dit jaar onder andere een portal
diensten en de facilitaire organisatie.
bezuinigingen. De Kijvelanden maakt zich grote
voor cliënten opgezet. Dit levert al direct een
De F-RIBW is geïntegreerd met de bestaande
zorgen over de kwaliteit (in zorg en veiligheid)
aanzienlijke verkorting op van de doorlooptijd
transmurale voorziening de Blink, onderdeel
die in de komende jaren geboden kan worden.
in de intake. Daarnaast kan de patiënt zelf
van de Kijvelanden. Sinds eind 2013 zijn 8
afspraken maken en zijn dossier inzien en kan
plaatsen binnen de F-RIBW volledig bezet. In
Strategische samenwerking met Palier en
de Kijvelanden direct en op elk moment de
2014 zal de Kijvelanden besluiten of er verdere
Aventurijn
patiënttevredenheid meten.
capaciteitsuitbreiding zal komen.
forensische psychiatrie: Parnassia Groep, Altrecht
Verhuizing het Dok Rotterdam
FPC Gent
en de Kijvelanden de intentie tot samenwerking
Na de verhuizing van het Dok heeft de poliklinische
En tot slot: de Kijvelanden heeft met trots samen
naar elkaar uitgesproken. De belangrijkste doelen
en dagbehandeling van de Kijvelanden in
met de partners Sodexo en Parnassia Groep een
van deze samenwerking liggen op het gebied
Rotterdam een centraal gelegen vestiging
inspirerend voorstel ingediend op de tender
van het delen van kennis en expertise en het
gekregen. Een prima werklocatie voor onze
voor de exploitatie van een nieuw forensisch-
gezamenlijk werken aan een breder aanbod aan
behandelaren (geschikt gemaakt voor het nieuwe
psychiatrisch centrum in Gent. We willen in deze
specialistische forensische zorg.
werken) en goed bereikbaar voor onze patiënten.
samenwerking komen tot een nieuwe standaard
In juli 2012 hebben drie aanbieders van
In de drie deelnemende organisaties is groot
in behandeling, resocialisatie en re-integratie
enthousiasme voor samenvoeging van de
Openingen en groei: FPA, SGLVG-plus en F-RIBW
van geïnterneerden in België: een forensisch-
Kijvelanden, Palier (onderdeel Parnassia Groep)
In oktober 2013 heeft de Kijvelanden een
psychiatrisch aanbod dat veiligheid, behandeling
en Aventurijn (onderdeel Altrecht).
Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) in
en hoteldiensten volledig integreert.
In 2013 zijn verdere stappen gezet om
gebruik genomen met 28 plaatsen. Deze FPA
te komen tot een intensief forensisch
vormt voor patiënten een belangrijke schakel in
Jaarverantwoording 2013 / Voorwoord
De Kijvelanden kijkt met grote tevredenheid terug op het jaar 2013. Het volvoeren van een reorganisatie en tegelijkertijd inhoudelijk zo veel tot stand brengen is geen sinecure. Dat dit gelukt is, is te danken aan de enorme inzet van de medewerkers in alle onderdelen van de organisatie van de Kijvelanden. Wij kunnen terugzien op een jaar van stroomlijning van de organisatie, van verbetering in de kwaliteit van de behandeling en begeleiding en van versterking van de forensisch-psychiatrische keten. M.A. Polak, Psychiater / Voorzitter raad van bestuur
9
Jaarverantwoording 2013 1 Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
11
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
FPC de Kijvelanden is een forensisch-
ontwikkelingsstoornis die crimineel gedrag en/
keten van forensische zorg verder gecompleteerd.
psychiatrische instelling die zorg biedt
of ernstig disregulerend gedrag vertonen door
De FPA op het naastgelegen terrein biedt
aan mensen met een psychiatrische of
behandeling weer een kans.
een belangrijke uitstroommogelijkheid voor tbs-gestelde patiënten die zijn aangewezen
ontwikkelingsstoornis en die daarnaast crimineel of ernstig disregulerend gedrag vertonen. De
Om dit te realiseren werkt de Kijvelanden
op langer durende psychiatrische zorg van
Kijvelanden biedt zorg op een hoogwaardig
in de periode van het huidig strategisch
een hoog beveiligingsniveau, naast de in de
niveau, waarbij risicomanagement en
meerjarenbeleidsplan 2013-2015 (‘Richting
productie afgesproken plaatsingen op last
behandeling zijn geïntegreerd in een klinische of
de excellente organisatie’), aan de volgende
van de officier van justitie. Voor de F-RIBW
ambulante setting, passend bij de vraag.
strategische doelstellingen:
stond 2013 in het teken van ontwikkeling
1. Veiligheid bieden voor zowel de samenleving
van het nieuwe zorgaanbod, afspraken met
Missie FPC de Kijvelanden werkt aan een veilige samenleving. Visie op zorg FPC de Kijvelanden is een vooraanstaand speler
als voor de patiënten en professionals; 2. Hoogwaardige zorg bieden op alle niveaus,
samenwerkingspartners en het informeren van verwijzers en huisvesting. Eind 2013 was de
met op ADHD en integrale diagnostiek
F-RIBW volledig bezet.
topklinisch gecertificeerde zorg en onderzoek
De Kijvelanden heeft naast de bovenstaande
en opleiding die hieraan bijdragen;
initiatieven samen met partners Sodexo en
3. Effectieve sturing realiseren op de
Parnassia Groep ingeschreven op de exploitatie
in de forensisch-psychiatrische zorg en biedt zorg
uitvoering van zowel inhoudelijk beleid als
van een nieuw forensisch-psychiatrisch centrum
in klinische of ambulante setting, passend bij
bedrijfsvoering (voornamelijk in gedrag);
in Gent, België.
de vraag. Deze zorg is georganiseerd in ketens,
4. Investeren in professionalisering,
al dan niet in samenwerking met partners.
patiëntgerichtheid en betrokkenheid van
De Kijvelanden werkt met de onderstaande
Het uitgangspunt is het bieden van maximale
professionals;
organisatiestructuur. In deze Jaarverantwoording
toegevoegde waarde voor samenleving,
5. Vergroten van de efficiency van de organisatie;
2013 vindt u het beleid en de prestaties van alle
patiënt en justitie door een zo kort mogelijke
6. Effectieve samenwerking realiseren op
onderdelen van de organisatie terug.
behandelduur met zo min mogelijk kans op
organisatieniveau;
recidive.
7. Maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Mensvisie
Door de bouw en opening van de FPA en
FPC de Kijvelanden geeft mensen met
de inhuizing in de kliniek van 24 plaatsen
een psychiatrische stoornis en/of een
forensische SGLVG-plus heeft de Kijvelanden de
12
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
Organogram FPC de Kijvelanden Raad van Toezicht Raad van Bestuur
Ondernemingsraad
patiëntenraad/cliëntenraad
Bestuursbureau
KARID
Economische zaken
Opleidingscommissie
Control HRM ICT
Directeur Services
Directeur B&B TBS
Directeur OFZ
Psychiaters
Behandelonderst.
Psychiaters
Manager B&B
Manager B&B
Manager B&B
Manager B&B
Extramuraal
TBS
TBS
Klinische OFZ
Gebouwen en techniek
Blink
Kobalt HB&B
Saffier HB&B
FPK
Rotterdam VM
HRM Services
RIBW
Robijn HB&B
Onyx HB&B
FPA
Breda VM
Bedrijfsvoerings
Extramuraal GGZ
Opaal HB&B
Jade HB&B
FVK
Dordrecht VM
Karmijn HB&B
Olivijn HB&B
onderst. Tilburg VM
Jaarverantwoording 2013 1 Beleid, inspanningen en prestaties
14
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.1 Tbs-kliniek Voornemens in Jaarplan 2013:
de instelling hun geleerde vaardigheden in de
Centraal daarin staan het volledig transparant
• Certificatie van de integrale diagnostiek als
praktijk kunnen brengen. Behandeling en verlof
maken van de behandelroutes en het
gaan zo hand-in-hand. Op deze manier is er een
introduceren van forensisch-psychiatrische
• Verdere versterking risicomanagement
grotere kans op generalisatie van aangeleerde
prognoses per patiënt.
• Verdere integratie risicomanagement en
vaardigheden, waarbij de door verlofbegeleiders
topklinische zorg
behandeling • Verlaging aantal tenderplaatsen van 52 naar 38
ontwikkelde verlofmethodiek een belangrijke
In 2013 bleken er in de tbs enkele
bijdrage levert. Deze verlofmethodiek zal
grensoverschrijdende relaties te zijn ontstaan
onderzocht worden op empirische evidentie.
tussen medewerksters en patiënten. Naast
De tbs-kliniek van de Kijvelanden heeft in 2013
passende maatregelen (melding IGZ, aangifte,
het risicomanagement verder versterkt en
In 2013 heeft de Kijvelanden de zorgprocessen
ontslag) is een onderzoek uitgevoerd naar de
geïntegreerd in de behandeling van de patiënten.
op twee punten herzien. Als eerste is er
gang van zaken en is er gerapporteerd aan IGZ.
De methode Vroegsignalering wordt voor alle
een gespecialiseerd verlofteam actief, met
Omdat de ongeoorloofde relatievorming zich
patiënten gebruikt en is in de tbs-kliniek in de
grote scherpte en kennis op het gebied van
concentreerde in één afdeling is deze afdeling
loop van 2013 volledig in de plaats gekomen
verlofverlening. Zij zorgen voor een optimale
opnieuw opgezet.
van de RIMAP. Naast individuele gesprekken
besluitvorming op de dag van het verlof zelf. Er
met patiënten over het onder controle brengen
zijn vanaf de start dan ook geen onttrekkingen
De Kijvelanden heeft in de loop van 2013
van de vroege waarschuwingssignalen,
uit begeleid verlof geweest in 2013.
het streven tot topklinische certificatie van
bespreken patiënten die ook wekelijks in de
Daarnaast heeft de kliniek het aanbod aan
de integrale diagnostiek losgelaten. In plaats
risicomanagementgroep op de verblijfsafdeling.
werk, leren en sport in de behandeling verder
daarvan richt de organisatie zich op het
Met uitzondering van de zeer-intensieve-
geïntegreerd, zodat patiënten grotere delen van
stroomlijnen van het proces van het stellen van
zorgafdelingen en de opnameafdeling, maakt de
de dag op een zinvolle manier kunnen invullen
diagnoses.
risicomanagementgroep op elke leefgroep deel
buiten de afdeling waarop zij verblijven.
uit van het behandelprogramma.
Met de sluiting van de beveiligde afdeling In dit jaar is duidelijk geworden dat het
Karmijn heeft de Kijvelanden per 1-1-2014
Nu er integrale aansturing is aangebracht in de
terugdringen van de gemiddelde behandelduur in
opnieuw elf klinische plaatsen afgebouwd (van 38
organisatie is er veel aandacht voor de wijze
de tbs een belangrijk speerpunt voor de komende
naar 27 plaatsen), als gevolg van de afbouw van
waarop het risicomanagement wordt ontwikkeld.
jaren zal zijn. De uitgangspunten voor de nieuwe
de Tender 5, noodzakelijk geworden in verband
Hierdoor ontstaat er versnelling in het aanvragen
behandelvisie zijn zo gekozen dat deze sturend
met de capaciteitsreductie in de tbs.
van verlofmachtigingen zodat patiënten buiten
zijn voor het versnellen van het behandeltraject.
15
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.2 F-RIBW Samenwerkingspartners en ketenpartners kliniek
Voornemens in Jaarplan 2013:
naar meer passende voorzieningen. Acht van de
De Kijvelanden heeft samenwerkings- en
• Doorgroei van 5 naar 15 plaatsen
tien feitelijke plaatsingen betreft mensen uit de
plaatsingsovereenkomsten met Delta Psychiatrisch
• Integratie met transmurale voorziening de
eigen (6) of een andere (2) FPC; patiënten van wie
Centrum, Bouman GGZ, Forint/Lentis, de Stichting Maatschappelijke Opvang Breda e.o., Parnassia Groep, GGZ Westelijk Noord-Brabant, Altrecht,
Blink • Onderzoek naar verdere capaciteitsuitbreiding in Rotterdam
Pameijer, Stichting Mozaïk, Arrondissementaal
de maatregel dwangverpleging voorwaardelijk is beëindigd. Eén plaatsing betreft een tbs met voorwaarden en een cliënt is geplaatst in het kader van een voorwaardelijk strafdeel. Aan
Justitieel Beraad, Veiligheidshuizen en politie.
In 2013 is geïnvesteerd in de organisatie en
alle plaatsingen ging een klinische fase vooraf.
In de uitvoerende verlofpraktijk worden
ontwikkeling van dit nieuwe zorgaanbod.
Van de drie beëindigde plaatsingen is er een in
patiënten stap-voor-stap voorbereid op plaatsing
Verwijzers zijn benaderd. Verder is er een
goed overleg afgesloten, één cliënt is wegens
in een vervolgvoorziening. Voor de klinische
uitbreiding van het resocialisatiecentrum de
grensoverschrijdend gedrag de toegang tot
patiënten maakt de Kijvelanden gebruik van
Blink gerealiseerd en zijn overeenkomsten
de instelling ontzegd en bij één client was
de begeleidings- en toeleidingsmogelijkheden
afgesloten met woningbouwverenigingen.
sprake van recidive, leidend tot aanhouding en
van de samenwerkingspartners naar arbeid
Om de keten van (woon)zorg te garanderen
hervatting dwangverpleging.
en externe dagactiviteiten. De Kijvelanden
zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met
Eind 2013 zijn 8 F-RIBW-plekken ingekocht
werkt verder intensief samen met Reclassering
het ambulante team van Stichting Pameijer.
en volledig bezet en is er vraag om nieuwe
Nederland (RN) en de verslavingsreclassering
Inhoudelijk blijkt het gedifferentieerde aanbod
opnamen. Bij gelijkblijvende capaciteit zal een
van Bouman GGZ. De contactfunctionaris van RN
goed aan te sluiten bij de doelgroep en wordt
wachtlijst ontstaan.
neemt deel aan de behandelplanbesprekingen
bewaakt dat de geleverde forensische woonzorg
van resocialisatie-unit de Blink en het Extramuraal
kwalitatief goed is, maar zich ook voldoende
De Kijvelanden heeft in 2013 onderzoek gedaan
Forensisch Team en verwijst door naar een van de
onderscheidt van de behandeling van de tbs-
naar mogelijke uitbreiding van de capaciteit aan
drie reclasseringsorganisaties.
gestelden die in dezelfde voorziening zijn
F-RIBW-plaatsen in Rotterdam. Bij een positief
opgenomen.
besluit zal deze uitbreiding in 2014 gestalte krijgen.
In 2013 was sprake van ruim twintig aanmeldingen en tien feitelijke plaatsingen. Aanvankelijk werden veel kandidaten aangemeld met SGLVG-problematiek. Deze doelgroep is in de F-RIBW niet op zijn plek en is doorverwezen
16
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.3 Het Dok Voornemens ambulante forensische psychiatrie
Voornemens Zeden 2013
Huisvesting
2013
• Voortzetting intensieve begeleiding ‘first
Het Dok Rotterdam is in juni 2013 verhuisd naar
• Doorvoering nieuwe organisatiestructuur
offenders’, deskundigheidsbevordering,
een nieuwe locatie dicht bij het nieuwe Centraal
• Verhuizing nieuwe locatie centrum Rotterdam
vroeginterventie zedenproblematiek
Station. Deze locatie is volledig ingericht naar
• Evaluatie en aanscherping risicotaxatie • Eerste fase e-health: portals voor cliënt en
• Voorbereiding certificering zorgprogramma Seks & Agressie
verwijzer
de eisen van deze tijd: licht, overzichtelijk, veilig, patiëntvriendelijk en maximaal gefaciliteerd om zorginhoudelijke en bedrijfsmatige
• Verkorting wachttijden
De poli- en dagkliniek het Dok heeft in
processen mogelijk te maken. Door scheiding
• Certificatie ambulante ADHD-zorgprogramma
2013 haar aandacht gericht op verschillende
van spreekkamer en werkplek gebruikt het Dok
inhoudelijke speerpunten: de doorontwikkeling
zijn vierkante meters efficiënter. Kort na de
van de forensische ADHD-polikliniek,
verhuizing bleek dat het Dok Rotterdam over
zedenproblematiek, verslavingsproblematiek
meer ruimte beschikte dan strikt nodig. Om
Voornemens PI’s 2013
naast primaire forensisch-psychiatrische
die reden kon Palier (locatie Rotterdam) vrij
• Opbouw netwerk binnen de werkregio’s en
problematiek, forensisch-psychiatrische zorg aan
gemakkelijk bij het Dok inhuizen.
als topklinische zorg • Routine Outcome Monitoring bij alle patiënten
opstart aanbod binnen PI’s
(ex-)gedetineerden en outreachende behandeling via ForFACT.
Risicotaxatie
Voornemens ForFACT 2013
Ter verhoging van de kwaliteit van zorg is
Risicotaxatie is een vaste procedure in de
• Afronding certificering ForFACT-team
ontwikkeling op het gebied van e-health een van
werkzaamheden van het Dok. Zorgvuldige
• Op afstand werken ForFACT met iPads
de belangrijkste speerpunten geweest.
risicotaxatie, het sturen op risicofactoren en beschermende factoren, is een van de
Voornemens Jeugd
Implementatie nieuwe organisatiestructuur
kernprestatie-indicatoren van elke forensisch
• Agressieregulatietherapie op maat als tweede
De reorganisatie van het Dok was op 1 februari
psychiatrische polikliniek.
erkende gedragsinterventie jeugd • Uitbreiding adviesfunctie jeugd voor ketenpartners • ROM voor Jeugd
2013 een feit. In de nieuwe organisatievorm deed integraal management haar intrede en werd
• Risicotaxatie: IFpbE
overgegaan op kleine bestuurbare eenheden.
Er zijn vooralsnog geen betrouwbare
Door de kleinere teams, de directere aansturing,
risicotaxatie-instrumenten voor de ambulante
is de kwaliteit van zorg verder toegenomen en is
setting. Het risicotaxatie-instrument IFpBE
de productiviteit per medewerker gegroeid.
(Instrument voor Forensisch-poliklinische Behandel Evaluatie) is ontwikkeld door de
17
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
groep van prof. dr. S. Bogaerts, hoogleraar
gezinnen waar de veiligheid van een kind een
(op het Dok of vanuit huis) zelf bepaalde zaken
Forensische Psychologie en Victimologie aan
probleem vormt. Het doel van de werkwijze
kan invullen, zoals vragenlijsten die nodig zijn
de universiteiten Tilburg en Leuven. In de ROM
is dat het kind (weer) veilig kan opgroeien in
voor het vernieuwde intakeproces. Dit levert een
binnen het Dok is de IFpBE standaard als een
het gezin. Samen met het gezin ontwikkelt de
verkorting van de doorlooptijd van 51 naar 14
van de meetinstrumenten opgenomen.
zorgprofessional een veiligheidsplan, waar de
dagen op wat een direct (positief) effect heeft
gesignaleerde risicofactoren worden bewerkt
op de motivatie van de patiënt. Een bijkomend
in samenwerking met de ketenpartners.
voordeel is dat de patiënt zelf afspraken kan
• Risicotaxatie: Vroegsignaleringsplan Het Dok stelt een vroegsignaleringsplan
In individuele gevallen sluit het Dok
maken en zijn dossier kan inzien. Dit is tevens
op door het in kaart brengen van iemands
bij huiselijk geweld aan bij de SOS-
de omgeving waarin het Dok de patiënten zal
persoonlijke vroege voortekenen en triggers
behandelplannen van jeugdzorg. In 2014
bevragen op hun tevredenheid. Ook stelt het Dok
voor agressief probleemgedrag. Onderzocht
starten de andere locaties van het Dok met het
als proef online vragen beschikbaar aan patiënten
wordt welke factoren aanleiding geven tot
volgen van de SOS-training.
in de wachtruimtes (met pc-voorziening)
agressief gedrag, wat de patiënt zelf kan
aangaande hun mening over uiteenlopende
waarnemen als hij of zij agressief dreigt
E-health
zaken. Hierdoor zal deze meting niet langer een
te worden en welke (geïndividualiseerde)
In 2013 lag een belangrijke prioriteit binnen het
momentopname zijn maar een continue proces
interventies kunnen worden toegepast bij
Dok bij e-health. Sinds 2010 heeft het Dok de
van meting van patiënttevredenheid.
dreigend agressief gedrag. Tevens wordt
website ‘Agressie de Baas’ (www.agressiedebaas.
nagegaan wat mensen in de sociale omgeving
nl) waar (potentiële) delictplegers terecht
ROM
kunnen waarnemen en welke interventies
kunnen. Deze site helpt cliënten bij het beheersen
Sinds eind 2011 voert het Dok stapsgewijs
door de sociale omgeving kunnen worden
van hun agressie, via een training die gebaseerd
Routine Outcome Monitoring in. Naast
aangeboden om agressief probleemgedrag
is op de agressieregulatiemodulen van het Dok en
de meetinstrumenten voor de monitoring
te voorkomen. In 2013 is bij alle patiënten
een aantal gerichte opdrachten.
van indicatiestelling en behandeling, zijn
met agressief probleemgedrag een RIMAP
In vervolg daarop heeft het Dok in 2013 de eerste
enkele risicotaxatie-instrumenten in de ROM
gemaakt.
fase van e-health geïmplementeerd. De website
opgenomen. Medio 2013 heeft het Dok een
is aangepast aan verschillende digitale platforms
grote inhaalslag gemaakt met het ‘ROM-en’ van
• Risicotaxatie: SOS
waardoor deze nu ook goed mobiel beschikbaar
patiënten. In het laatste kwartaal kregen alle
In 2013 heeft het Dok op hoofdlocatie
is geworden en de informatie vooral meer gericht
nieuwe patiënten een eerste ROM. Overall is het
proefgedraaid met het Signs of Safety-plan
is op de patiënt en verwijzer. Daarnaast is een
percentage patiënten met ROM 49%.
(SOS), een oplossingsgerichte benadering voor
omgeving gecreëerd waarin de patiënt digitaal
18
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
In 2013 zijn de ROM-meetinstrumenten
binnen het reguliere poliklinisch forensische
Zij worden regelmatig overvraagd, zijn zeer
geëvalueerd. Leidend hierin was prof. dr. Stefan
behandelaanbod zijn de professionals in
gevoelig voor beïnvloeding door hun sociale
Bogaerts, hoogleraar forensische Psychologie
staat met snelheid te schakelen en daar waar
omgeving en hebben beperkte vaardigheden om
en Victimologie aan de universiteit Tilburg en
gewenst en nodig additionele disciplines in te
met stressvolle gebeurtenissen om te gaan. Ook
universiteit Leuven, en tevens hoofd van de
schakelen. Dat zorgt voor een verbreding in de
hebben zij veelal een lagere sociaaleconomische
onderzoeksafdeling van FPC de Kijvelanden. De
toepassingsmogelijkheden en snelle toeleiding bij
status en hebben zij moeite om zich in het
IFpBE-PR is het voor 2014 gekozen instrument.
in- en uitstroom van cliënten.
dagelijks leven staande te houden.
Met de expertise uit de kliniek kon de
Forensisch ADHD
Het project voor licht verstandelijk beperkten richt
Kijvelanden in de vier vestigingen van het
In 2013 is het modulair opgezette
zich, naast het bewerken van de boven-genoemde
Dok een versnelde implementatieprocedure
zorgprogramma forensisch ADHD, dat op locatie
risicofactoren, voornamelijk op het indexdelict,
volgen. ROM is binnen enkele maanden
Rotterdam gestart is, op de andere locaties van
agressief probleemgedrag naar derden of agressie
geïmplementeerd. De verwachting is dat het Dok-
het Dok geïmplementeerd. Ten behoeve van
binnen de partnerrelatie. De interventies hebben
ROM in april 2014 volledig operationeel zal zijn.
gedetineerden in penitentiaire inrichtingen is
tot doel de impulscontrole te verbeteren en de
een aanvullend zorgaanbod opgezet dat goed
beïnvloedbaarheid te verminderen door een
ForFact
gewaardeerd wordt.
aangepaste agressieregulatietraining. Tevens
In april 2010 is het Dok gestart met een
Per locatie en ook in de klinieken van FPC de
wordt tijdens de behandeling aandacht besteed
Forensisch Functie Assertive Community
Kijvelanden zijn aandachtsfunctionarissen
aan systemische interventies, dagbesteding/werk
Treatment (ForFACT)-team. In het eerste kwartaal
Forensisch ADHD benoemd. In 2013 zijn
en wonen om de gesignaleerde risicofactoren op
van 2014 voldoet het Dok aan de criteria van
verschillende voordrachten gehouden en
delictgedrag in te beperken. Na de behandeling
certificeren voor ForFACT. Afgelopen jaar (2013)
wetenschappelijke artikelen geschreven. Ter
vindt nazorg plaats, waarbij het thuissysteem en
is gebruikt om de modelgetrouwheidsschalen van
verkrijging van het predicaat ‘topklinisch’, moet
groepswerkers (van instellingen voor begeleid
het CCAF (FACTs) aan processen te toetsen. Door
een zorgaanbod tenminste 3 jaar bestaan. Dat is
wonen) een actieve rol spelen in het in stand
de aandacht die de verdere ontwikkeling van
in het voorjaar 2014 een feit.
houden van de verworven vaardigheden.
certificering enige vertraging opgelopen.
Licht verstandelijk beperkten
Vooralsnog vindt de training individueel of
Het ForFACT-team van het Dok is samengesteld
Mensen met een lichte verstandelijke beperking
binnen de partner-relatiegesprekken plaats en
uit zeer ervaren professionals. Doordat het
zijn extra kwetsbaar voor psychische stoornissen
wordt het systeem, de ouders en de begeleiders
ForFACT-team opereert als afzonderlijke unit
en problemen met alcohol en drugsgebruik.
van instellingen zoals begeleid-wonenprojecten,
Deze schaal meet tevens de risicotaxatie.
forensisch ADHD vroeg, heeft de aanvraag tot
19
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
actief betrokken bij de behandeling,
Als er in de behandelcontacten zaken naar voren
module die ingezet kan worden bij jongeren met
begeleiding en nazorg. In 2014 gaat de eerste
komen die de veiligheid van patiënt/gedetineerde
agressieproblematiek.
groepsbehandeling starten. Er zijn afspraken
of detentieomgeving in gevaar brengen worden
De HONOS CA, de observatielijst voor jeugd, is
gemaakt met het begeleid-wonenproject
deze direct aan het PMO gemeld.
het instrument van keuze geworden in 2013. De
IJsselmonde. Andere instellingen voor mensen
behandelaar vult deze lijst na elke intake in.
met een lichte verstandelijke beperking zullen
Begin 2013 is er contact geweest met alle
benaderd worden voor samenwerking.
directies van de penitentie inrichtingen in het
Het programma Jeugd heeft haar positie in het
verzorgingsgebied van het Dok: de penitentiaire
veld in 2013 in belangrijke mate versterkt. In
Penitentiaire inrichtingen
inrichtingen Vught, Rijnmond, Dortse Poorten en
Breda neemt het Dok deel aan het jeugdoverleg
Speerpunt van beleid voor het Dok was in 2013
Haaglanden. Alle directies van de penitentiaire
van het Veiligheidshuis. De deelname aan het
de opbouw van een netwerk en het aanbieden
inrichtingen hebben besloten samenwerking met
overleg van het AMK (Advies- en Meldpunt
van forensische zorg binnen de penitentiaire
het Dok aan te gaan vanwege de hoge kwaliteit
Kindermishandeling) in Breda is vanwege de
inrichtingen.
van het zorgaanbod van het Dok en de specifieke
reorganisatie van dit overleg nog niet gerealiseerd.
Het forensisch zorgaanbod voor de penitentiaire
expertise.
In de gemeente Rotterdam wordt het programma
inrichting ziet er als volgt uit: - tijdens detentie opstarten van nazorgtrajecten
Jeugd, vooral op beleidsmatig niveau, uitgebreid Eind 2013 heeft het Dok de forensische zorg
geconsulteerd door partners in de keten.
en zo patiënten toe leiden naar zorg en
binnen de penitentiaire inrichtingen onder-
Ketenpartners weten het programma Jeugd goed
begeleiding in de eigen regio;
gebracht in een eigen organisatorische eenheid.
te vinden. Verschillende malen per week nemen
- agressieregulatietherapie; - casefinding in de penitentiaire inrichting op ADHD, complexe PTSS, zeden etc.; - reguliere geestelijke gezondheidszorg binnen penitentiaire inrichting.
ketenpartners contact op met vragen rondom Jeugd
potentiële patiënten. Dit is een belangrijk advies-
De ontwikkelingen binnen het zorgprogramma
moment tussen het Dok en NIFP-rapporteurs,
Jeugd hebben in 2013 een vlucht genomen. Na
collega’s uit de reguliere jeugd-ggz, jeugdhulp-
een zorgvuldige intake start de behandeling,
verleners, schoolmaatschappelijk werk en
waarbij het leidend paradigma ‘Functional Family
huisartsen.
Het forensisch zorgaanbod wordt pas ingezet
Therapy, tenzij …’ is. Bijna bij alle jeugdigen start
na indicatiestelling door het psycho-medisch
het Dok dus met een systeembenadering, tenzij
Zedenproblematiek
overleg (PMO) van de penitentiaire inrichting.
daarvoor contra-indicaties bestaan. Daarnaast zijn
Het ’Initiatief Niets Doen Is Geen Optie’
En als behandeling is ingezet volgt regelmatig
op alle locaties medewerkers geschoold in het
(Indigo): een afdoening via een voorwaardelijk
terugkoppeling over de voortgang aan het PMO.
zorgprogramma ‘Agressieregulatie op maat’, de
sepot met een intensief begeleidingstraject
20
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
voor geselecteerde ‘first offenders’, heeft er
• De geplande stap naar certificering van het
Dok samenwerkingspartners. Met de politie
een landelijke uitrol gekregen en is in 2013
zorgprogramma Seks & Agressie is in 2013
van diverse gemeenten bestaan afspraken
voortgezet. Een zeer ervaren medewerker van het
niet voortgezet. Dit wordt een van de eerste
betreffende de bestrijding van huiselijk geweld
Dok heeft landelijk trainingen verzorgd aan de
opdrachten van de nieuwe programmaleider
en zedenproblematiek.
politie. Het Dok werkt binnen het Indigo-project
die vroeg in 2014 aangesteld gaat worden.
samen met het Expertisecentrum Kinderporno
Het Dok neemt onder meer deel aan:
van het Openbaar Ministerie, het Regionaal
Los van bovenstaande geplande activiteiten is
Team Bestrijding Kinderporno van de regiopolitie
de programmaleider Zeden regelmatig op haar
samenwerkingspartners: Bavo Europoort, Delta
Rotterdam-Rijnmond en Reclassering Nederland
expertise bevraagd in verschillende interviews
Psychiatrisch Centrum, Bouman GGZ, Erasmus
(regiokantoor Rotterdam-Dordrecht).
voor regionale en landelijke media.
Medisch Centrum en FPC 2landen.
• ROM Rijnmond-overleg, met als
• Forensisch jeugdplatform, met als De voor 2013 geplande activiteiten zijn
Samenwerkingspartners en ketenpartners:
samenwerkingspartners: Juzt, NIFP, Raad voor
doorgezet. De belangrijkste hiervan zijn:
het Dok
de Kinderbescherming, de Fjord / Lucertis,
• Het Dok neemt deel in de deskundigheids-
Het Dok werkt net als in voorgaand jaren
Bureau Jeugdzorg en de Waag.
bevordering op het vlak van kinderporno
intensief samen met verschillende partners in
bij de politieopleidingen. De folder U
het veld, om de uiteindelijke waarde die het
samenwerkingspartners: de Waag, Kairos, GGZ
bent aangehouden… WAT NU… is in 2013
Dok creëert voor patiënt en samenleving zo
Drenthe en de Tender.
verspreid. De politiemedewerkers die naar
groot mogelijk te maken. In de regio Tilburg en
aanleiding van die folder contact krijgen met
Dordrecht is het netwerk in 2013 nadrukkelijk
kinderporno-downloaders zijn getraind vanuit
uitgebreid. Reclassering Nederland, het Leger
Het Dok Dordrecht werkt in haar werkgebied
het zorgprogramma Zeden van het Dok;
des Heils, Bouman GGZ en Novadic Kentron
samen met de volgende ketenpartners: GG&GD
zijn vaste samenwerkingspartners voor het
(algemeen en tijdelijk huisverbod), Veiligheidshuis,
vroeginterventie op de politiebureaus, waarbij
verplichte kader. Daarnaast heeft het Dok in haar
Yulius (volwassenen en jeugd), Bouman GGZ,
medewerkers van het Dok op aanvraag intakes
werkomgeving Westelijk Noord-Brabant en Zuid-
Penitentiaire Inrichting Dordrecht, Reclassering
zullen gaan doen op de politiebureaus;
Holland Zuid met alle reguliere ggz-organisaties,
Nederland, Reclassering Leger des Heils, MEE
• Reclassering Nederland gaat expertteams
veiligheidshuizen, GG&GD’s vaste contacten. Ook
Drechtsteden, Gemeente Dordrecht, Bouman GGZ
samenstellen rond plegers van seksuele
gemeenten, zoals Breda, Dordrecht, Maassluis,
Reclassering, De Hoop, Stichting Jeugdzorg, AMK,
delicten. Het Dok heeft in 2013 deze
Rotterdam, Schiedam, Tilburg, Vlaardingen
Stromen-Opmaat Maatschappelijk werk/RIVAS,
ontwikkeling ondersteund;
en de deelgemeente Hoogvliet, zijn voor het
Politie en Stichting Welzijn Antillianen.
• Het Dok is in 2013 actief geweest in de
• Forensisch poliplatform, met onder andere als
• Overleg met Palier en Brijderstichting
21
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.4 FPK Het Dok Tilburg werkt vanuit een locatie
Voornemens in Jaarplan 2013:
hoofden behandeling en bedrijfsvoering
samen met Reclassering Nederland en tevens
• Versterking samenwerking met ketenpartners
en twee coördinerende stafleden is er een
vanuit het Veiligheidshuis Tilburg. Deze intensieve samenwerkingsrelaties hebben een
(o.a. reclassering, reguliere ggz en PI’s) • Keuze risicotaxatie-instrument
zeer waardevolle spin-off voor de forensisch
betere aansturing op de werkvloer en hebben medewerkers de mogelijkheid gekregen om zich te scholen. Risicotaxaties en trainingen
psychiatrische populatie en dicteert nieuwe
De FPK van de Kijvelanden telt 24 bedden.
op de afdeling worden deels door stafleden
samenwerkingen met onder meer BJZ, het OM en
2013 gaf een structurele overbezetting te zien
zelf gedaan. Dit om de betrokkenheid van
de gemeente.
van gemiddeld meer dan 5% en daarmee ook
de afdelingsstaf bij het behandeltraject van
een wachtlijst. Dit is voornamelijk veroorzaakt
de patiënt te vergroten. Ook in 2014 zal de
Het Dok Breda heeft haar samenwerking met de
door het beroep dat het NIFP IFZ doet op de
professionalisering van het behandelteam een
vaste stakeholders in 2013 gecontinueerd.
FPK voor crisisplaatsingen, spoedplaatsingen en
speerpunt blijven.
overbruggingszorg. Met name op de supportieve Het Dok Rotterdam heeft een zeer breed
afdeling van de FPK neem de zorgintensiteit van
In overleg met de onderzoeksafdeling KARID
netwerk. In 2013 is de samenwerking met Palier
de patiënten toe en ligt de nadruk op stabilisatie.
heeft de FPK gekozen voor de IFpBE als
verder verstevigd.
Tot op heden levert de doorplaatsing van
instrument voor risicotaxatie.
patiënten, na het verstrijken van de forensische Voor dienstverlening aan Jeugd werkt het Dok
titel, naar een geschikte vervolgsetting geen
Samenwerkingspartners FPK
samen met: de respectievelijke Bureaus Jeugdzorg
grote problemen op. Dit is te danken aan
De FPK is in het verslagjaar een tweede
en daarmee met Jeugdreclassering, T-Team/
een uitgebreid netwerk bij ketenpartners
jaar volledig operationeel. In dit jaar is het
Flexus, Yulius jeugd/RMPI, Maatschappelijk werk/
en stringente sturing door de leiding van de
netwerk verder uitgebreid en bleef de jonge
Schoolmaatschappelijk werk en Jeugdreclassering
FPK. Ondanks de toename van opnamen van
FPK herkenbaar aan de laagdrempeligheid en
SRN/William Schrikker Groep.
agressieve, ontregelde patiënten zijn grote
de proactieve samenwerking. Naast instroom
incidenten uitgebleven.
van forensische patiënten vanuit de inmiddels vaste verwijzers was er in 2013 een nieuwe
Het afgelopen jaar is veel aandacht uitgegaan
ontwikkeling: de opname van zorgintensieve
naar professionalisering van het behandelteam.
patiënten vanuit de reguliere ggz en vanuit de
De behandelstaf heeft meer houvast gekregen
ambulante hulp van Reclassering Nederland.
door een set van duidelijke protocollen en
De FPK participeert op casusniveau in de
werkinstructies. Door de aanstelling van twee
commissie ‘Moeilijk Plaatsbaren’, stelt zich
22
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.5 FPA proactief op bij het terugplaatsen van patiënten
Voornemens in Jaarplan 2013:
Op het gebied van e-health starten in 2014
uit de eigen regio via de FPK en participeert in
• Realisatie FPA met 24 plaatsen, inclusief
twee projecten: patient intelligence en het
het landelijke gremium FPA/FPK beraad, zowel
10 extra beveiligde plaatsen
digitaal kunnen volgen van de voortgang van
als in Rotterdam in het overleg tussen Openbaar
de behandeling. Patient intelligence is in 2013
Ministerie, politie en ggz. Er vindt frequent
De FPA met een totale capaciteit van 28 bedden is
op de locaties van het Dok geïmplementeerd
overleg plaats met het Forensisch Plaatsingsloket
conform planning op 1 oktober 2013 opgeleverd.
en deze module wordt in het klinische deel
om aan oplossingen en verbeterde behandeling
Van deze capaciteit worden 17 plaatsen door
van de Kijvelanden als eerste binnen de FPA
te werken.
DJI gefinancierd, via inkoop door DForZo. Het
geïmplementeerd.
collectief van zorgverzekeraars financiert via substitutie twee van de eerder toegezegde zeven plaatsen. De overige plaatsen worden op dit moment onder andere gevuld met patiënten die doorstromen vanuit de kliniek en FPK. Op 20 november 2013 konden de eerste twee patiënten opgenomen worden. Eind december waren twee van de drie afdelingen al vol bezet met patiënten. De drie afdelingen van de FPA zijn: een stabilisatie-afdeling, een behandelafdeling en een resocialisatieafdeling. De Kijvelanden oriënteert zich op een nieuw aanbod, namelijk om na het expireren van de strafrechtelijke titel op de FPA, een vervolgbehandeling aan te gaan bieden. Medischpsychiatrisch is de zorg van de FPA naar het ForFACT van het Dok Rotterdam continu door de aanwezigheid van een senior-psychiater die zowel behandelverantwoordelijkheid draagt over de FPA als over het ForFACT.
23
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.6 FVK
1.7 Behandeling patiënten SGLVG-plus
1.8 Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad
Voornemens in Jaarplan 2013:
Voornemens in Jaarplan 2013:
In 2013 is het FPCR (Forensisch Psychiatrische
• Consolideren en stabiliseren behandeling en
• Start twee afdelingen met in totaal 24 bedden
Combinatie Randstad; werktitel) verder
verblijf
(in samenwerking met Ipse de Bruggen)
• Integratie FVK in FPC
vormgegeven, een initiatief van drie aanbieders van forensische psychiatrie (Altrecht, Parnassia
In samenwerking met Ipse de Bruggen is in mei
Groep en de Kijvelanden). De Raden van Toezicht
De op 1 februari 2012 gestarte FVK, een
2013 binnen FPC de Kijvelanden een afdeling
hebben ingestemd met het voorgenomen
samenwerking tussen GGZ Bouman en FPC
voor SGLVG-plus-patiënten gestart. Het primair
samenwerkingsverband tussen Palier (onderdeel
de Kijvelanden, is in 2013 gecontinueerd.
proces wordt door medewerkers van Ipse
van de Parnassia Groep), Aventurijn (onderdeel
Medio 2013 is de samenwerking tussen beide
de Bruggen vormgegeven. De Kijvelanden
Altrecht) en de Kijvelanden. De cliëntenraden
organisaties geëvalueerd en heeft Bouman GGZ
organiseert de ondersteunende diensten en de
van de drie zorgaanbieders hebben positief
eenzijdig besloten de samenwerking in het
facilitaire organisatie. De samenwerking tussen
geadviseerd en de ondernemingsraden bepalen in
voorjaar 2014 te beëindigen. FPC de Kijvelanden
beide organisaties verloopt naar tevredenheid
2014 hun standpunt.
beraadt zich op een andere wijze het zorgaanbod
van beide partners.
aan verslaafde forensisch psychiatrische patiënten te continueren.
Jaarverantwoording 2013 / Inleiding: kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
1.9 FPC Gent Samen met partners Sodexo en Parnassia heeft de Kijvelanden ingeschreven op de tender voor de exploitatie van een nieuw forensischpsychiatrisch centrum in Gent, België. Het samenwerkingsverband (het Consortium) brengt de grote expertise van Sodexo op de facilitaire processen samen met de kennis en ervaring in de forensische zorg van Parnassia en de Kijvelanden. De partners willen in FPC Gent het beste van twee werelden combineren om (samen met het zorgcircuit, het justitiële circuit, werkgevers en organisaties in onder andere onderwijs, welzijn, vrijetijdsbesteding en wonen) te komen tot een nieuwe standaard in behandeling, resocialisatie en re-integratie van geïnterneerden met een psychiatrische stoornis of een verstandelijke handicap. Dit samenwerkingsverband borgt zodoende een volledig geïntegreerd geheel van veiligheid, behandeling en hoteldiensten. Het Consortium kreeg in 2013 het vertrouwen van het Belgische ministerie van Justitie en is (samen met een Vlaams platform) geselecteerd om een volledige offerte in te dienen. Begin 2014 zal bekend gemaakt worden aan welke partij de exploitatie zal worden toegewezen.
24
Jaarverantwoording 2013 2 Kwaliteit
26
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.1 Kwaliteit van de behandeling 2.1.1 Herziening zorgprocessen
2.1.2 Onderzoek en behandelinnovatie (KARID)
binnenhalen van subsidies. Verder speelt KARID een centrale rol bij het verspreiden en valoriseren van kennis, zijn KARID medewerkers
Voornemens in Jaarplan 2013: • Meer gebruik van werk, leren en sport
Voornemens in Jaarplan 2013:
betrokken bij de wetenschappelijke en klinische
• Opzet gespecialiseerd verlofteam
• Voortzetting wetenschappelijk onderzoek en
begeleiding van KP-psychologen in opleiding en
inbedding in klinische praktijk In 2013 is de Kijvelanden gekomen tot een
• Delen kennis intern en met partners in de keten
ingrijpende herinrichting van de zorgprocessen.
• Onderzoek effectiviteit
De maatregelen hebben gezorgd voor een kwantitatieve en kwalitatieve verbetering van het behandelaanbod aan patiënten en optimale inzet van direct patiëntgebonden medewerkers. De belangrijkste maatregelen in die 2013
AgressieHanteringsTherapie • Onderzoek zorgprogramma’s Integrale diagnostiek en Poliklinische ADHD
is de samenwerking met de afdeling opleiding versterkt. Effectiviteit en vermindering recidive De Kijvelanden stelt als prioriteit alleen te investeren in behandelingen die innovatief
• Ondersteuning invoering ROM
en veelbelovend zijn en alleen behandelingen
• Vier artikelen in internationale toptijdschriften
te implementeren die hun effectiviteit
• Begeleiding vijf promovendi
hebben bewezen. Behandelkwaliteit, behandeleffectiviteit en wetenschappelijk
genomen zijn: In 2012 werden eerste stappen gezet om het
onderzoek gaan n het werk binnen de
wetenschappelijk onderzoek meer in te bedden
Kijvelanden hand-in-hand.
in de primaire behandel- en zorgprocessen.
In 2013 heeft de onderzoeksafdeling KARID
van het behandelaanbod en werk, leren en
2013 mag echt gezien worden als het jaar van
in samenwerking met FPC Dr. S. van Mesdag
sport;
de afstemming en aansluiting met de klinische
(Groningen), De Woenselse Poort (Eindhoven)
praktijk. Het bewerkstelligen en versterken van
en de Universiteit van Tilburg, de nieuwe HKT-R
behandelplan / het resocialisatietraject van de
deze synergie tussen KARID en de behandelaren
op de markt gebracht die in 2015 de HKT-30
individuele patiënt.
heeft een meerwaarde opgeleverd op tal
zou moeten vervangen. Daarnaast wordt zowel
van domeinen. Daarnaast bleven KARID-
klinisch als poliklinisch de in de FPC van Mesdag
medewerkers hun onderzoek publiceren in
ontwikkelde IFBE afgenomen ter ondersteuning
hoogwaardige wetenschappelijke tijdschriften,
van de ROM. Ook gaat het onderzoek voort naar
werden onderzoeksvoorstellen geschreven en
huiselijk geweld en hechting en werd in 2013 de
ingediend bij toonaangevende subsidiegevers
basis gelegd voor het onderzoek met betrekking
en werden eerste successen geboekt bij het
tot “Oxytocin and vasopressin in a forensic
• de verlofbegeleiding wordt uitgevoerd door een gespecialiseerd team verlofbegeleiders; • meer druk op patiënten om gebruik te maken
• koppeling van verlofbewegingen aan het
27
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
population.” Beide laatste onderzoeken worden
warning bij slachtoffers van geweld met een
met de Universiteit van Tilburg, departement
uitgevoerd in samenwerking met de Erasmus
ernstige psychiatrische aandoening.
ontwikkelingspsychologie en forensische
Universiteit Rotterdam.
Samen met de FPC Dr. S. van Mesdag heeft KARID
psychologie zowel voor onderwijs als onderzoek
in 2013 een onderzoeksvoorstel geschreven
(prof. dr. S. Bogaerts). In 2013 volbrachten zeven
Behandeling, innovatie en subsidies
over craving, EEG/ERP en neurofeedback.
Tilburgse psychologiestudenten hun klinische en
KARID was in 2013 betrokken bij verschillende
Dit onderzoek moet een bijdrage leveren
onderzoeksstages in de kliniek en bij het Dok.
subsidieaanvragen.
aan risicotaxatie voor verslaving en aan de
Daarnaast werkt FPC de Kijvelanden samen met
Samen met Delta Psychiatrisch Centrum, de
behandeling van verslaving. Dit onderzoek wordt
de afdeling psychiatrie van Erasmus Universiteit
Kijvelanden ICT, Parnassia, TU Delft, Universiteit
in het voorjaar van 2014 opgestart.
van Rotterdam en liepen een arts in opleiding tot
van Tilburg en Maastricht University werd in
specialist en agico (assistent-geneeskundige in
het najaar van 2013 een aanvraag ingediend
In 2013 heeft KARID twee calls geschreven
klinisch onderzoek) stage in de organisatie (prof.
bij de Stichting STW. De aanvraag gaat om het
die werden uitgevaardigd door de
dr. H. van Marle).
toepassen van virtual reality in de behandeling
programmacommissie Kwaliteit Forensische
van agressie bij tbs-patiënten.
Zorg. Onderwerpen: verdiepingsdiagnostiek en
Vier KARID-medewerkers werken aan hun
Parallel met deze aanvraag werd met dezelfde
het ontwikkelen van een poliklinisch en klinisch
promotieonderzoek: psychopathie en agressie,
groep een subsidieverzoek gericht aan het
behandelprogramma voor agressieregulatie.
routine outcome monitoring, craving, EEG/ERP
Nederlandse NWO, om virtual reality intramuraal
en neurofeedback en oxytocine en vasopressin in
toe te passen bij gewelddadige patiënten. De
Daarnaast participeert de Kijvelanden in het
een forensische populatie. Deze vier onderzoeken
meerwaarde van deze toepassing is dat patiënten
multicentre onderzoek ‘Effectiviteit van Schema
dragen direct bij aan een betere behandeling
de mogelijkheid krijgen om naast hun real
Focus Therapie’ onder leiding van prof. David
KARID superviseert ook 4 KP-psychologen in
life-ervaringen, bijvoorbeeld in de leefgroep,
Bernstein (Maastricht University). KARID is
opleiding bij hun onderzoek. Daarnaast wordt
geconfronteerd te worden met (conflict)situaties
betrokken bij wetenschappelijk onderzoek in
ook 1 KP-psycholoog klinisch gesuperviseerd.
en gedrag in een virtuele wereld waar ze op een
samenwerking met de Universiteit van Tilburg en
adequate manier op moeten leren reageren.
Maastricht University.
Samenwerkingspartners en ketenpartners: KARID KARID werkt intensief samen met diverse
Daarnaast werd samen met het Epidemiologisch
Stagiairs, opleiding, dissertaties in voorbereiding
universiteiten en onderzoekers van andere
& Sociaal Psychiatrisch Researchinstituut van
en promoties
instellingen. Belangrijk is de preferred
de Erasmus Universiteit Rotterdam een NWO-
Sinds 2009 heeft FPC de Kijvelanden (klinisch en
samenwerking met Tilburg University (TiU) in
aanvraag ingediend over risicotaxatie en early
poliklinisch) een samenwerkingsovereenkomst
de vorm van academische werkplaatsen met
28
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
kliniek en het Dok. Verder is er een intensieve
2.1.3 Invoering ROM
2.1.4 Vroegsignalering
Voornemens in Jaarplan 2013:
Voornemens in Jaarplan 2013:
• Invoering ROM in kliniek en het Dok
• Invoering Methode Vroegsignalering (Fluttert)
Sinds enkele jaren maakt ROM een vast onderdeel
De methode Vroegsignalering is in gebruik
uit van het primaire proces ‘behandelevaluatie’.
genomen op alle afdelingen voor alle patiënten,
ROM levert behandelaren inzichten over
waarmee de RIMAP is vervangen. Voor elke
vooruitgang, stagnatie of achteruitgang
patiënt worden de vroege waarschuwingssignalen
van patiënten: kan de behandeling worden
vastgelegd in de weekevaluatie, en besproken
voortgezet, moet worden bijgestuurd of, in een
in de risicomanagementgroep. Dit steeds
aantal gevallen, moet er opnieuw diagnostisch
weer actuele beeld van risicogedragingen
onderzoek worden gedaan?
van patiënten maakt hen bewust van
In het najaar van 2013 stond de poliklinische
aandachtspunten in hun gedrag. Daarnaast is het
het Dok-ROM op de agenda. Zie paragraaf 2.1.3
een krachtig stuurinstrument in hun behandeling.
Invoering ROM.
Voor elke patiënt waarvoor de Kijvelanden
samenwerking met het Erasmus Medisch Centrum Rotterdam, afdeling Psychiatrie.
een verlofmachtiging aanvraagt, wordt de vroegsignalering meegestuurd met de aanvraag. Het is daarmee een belangrijk onderdeel van de basis van het verlofplan. Dr. Fluttert (FPC Dr. S. Van Mesdag) genereert ook bij de Kijvelanden data voor zijn vervolgonderzoek naar de methode Vroegsignalering. Hij is voor medewerkers beschikbaar voor vragen omtrent de hantering van de methode. De lijnen tussen hem en de afdelingen van de Kijvelanden zijn kort omdat per afdeling een aandachtsfunctionaris is aangesteld.
29
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.2 Kwaliteit van de organisatie 2.2.1 INK/EFQM
De Kijvelanden heeft in 2010 de INK/EFQM drie sterren-onderscheiding behaald. In 2012 is een INK-verbetercertificaat
in-control meting uitgevoerd door TEN HAVE
Huidige naam = INK-onderscheiding *** (300 punten)
Change Management. Deze in-control meting is
Reikwijdte
Certificaat geldig voor alle locaties van de Kijvelanden
een nulmeting als voorbereiding op het streven
Datum van uitreiking
Het feedbackrapport met de melding dat het certificaat zal
naar een INK/EFQM vier sterren-onderscheiding
worden uitgereikt, is ontvangen op 21/06/10 en de uitreiking
die de Kijvelanden in 2015 zou willen behalen. De
vond plaats op 23/06/11
reorganisatie ‘Koersen op Organisatieverandering’,
Datum van expiratie geldigheid
Niet van toepassing
de verdere vervolmaking daarvan in 2014, de
Naam toetsende instantie
INK
herijking van de planning & controlcyclus en de
Naam
herziening van de behandelvisie die in 2014 zijn beslag krijgt, zijn gericht op het consistent en samenhangend (be)sturen van de Kijvelanden en bereiden de organisatie voor op de toelating tot die onderscheiding, die naar verwachting in 2015 aangevraagd kan worden.
30
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.2.2 Audits en certificatie
Kwaliteitsmanagementsysteem In 2013 heeft de Kijvelanden in de dagelijkse
Naam
Reikwijdte
HKZ-certificaat volgens het HKZ Certificatieschema Instellingen
(kwaliteits)praktijk de focus zoveel mogelijk gelegd
voor Geestelijke Gezondheidszorg: 2002 inclusief addendum 2009,
op effectiviteit. De Kijvelanden let in de eerste
Deelschema Forensisch psychiatrische instituten, Deelschema GGZ
plaats op het onderscheid tussen beoogde effecten/
algemeen
resultaten en acties om deze resultaten te bereiken.
Certificaat geldig voor volgende activiteiten:
In de tweede plaats is er aandacht gevraagd voor
Het verlenen van klinische en ambulante behandeling, waar
het verifiëren van de resultaten na verloop van tijd.
mogelijk gebaseerd op wetenschappelijke grondslag, aan
Veel aandacht is ook gegaan naar het optimaliseren
forensisch-psychiatrische patiënten; gericht op het voorkomen
van het instrument van risico-inventarisaties,
van delicten, opdat patiënten terugkeren naar de maatschappij
zowel prospectief (met de SAFER-methode) als
en zich daar handhaven.
retrospectief (met de PRISMA-methode). Deze
Certificaat geldig voor volgende locaties:
vorm van interne controle/audit had een grote
• FPC de Kijvelanden
toegevoegde waarde.
• Resocialisatiecentrum de Blink in Rotterdam
De inhoud van het kwaliteitsmanagementsysteem,
• Poli- en Dagkliniek het Dok Rotterdam
beheerd met de Mavim-software, is in 2013 in lijn
• Poli- en Dagkliniek het Dok Dordrecht
gebracht met de nieuwe organisatiestructuur.
• Poli- en Dagkliniek het Dok Breda • Klinisch FPK Datum van uitreiking
11/12/2011
Datum van expiratie geldigheid
11/12/2014
Naam toetsende instantie
DNV – Det Norske Veritas
31
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.2.3 Ict
locatie hij of zij ook aanwezig is. Op de locatie het Dok Rotterdam en in de Blink is tevens
In 2013 heeft de Kijvelanden de laatste
een Dect-systeem uitgerold met geïntegreerde
onderdelen uit het strategisch ict-beleid 2010
persoonsbeveiliging.
– 2012 uitgevoerd: de doorontwikkeling van
2.2.4 Kwaliteit van informatie en registratie, gegevensbeveiliging Informatiebeveiliging focust op drie verschillende aspecten van informatievoorziening, te weten:
het elektronisch patiëntendossier (epd), het
Daarnaast is op alle locaties een video-
beschikbaarheid, integriteit en exclusiviteit. Het
ter beschikking stellen van ROM-instrumenten
conferencingfaciliteit aangelegd om
gaat hierbij respectievelijk om de mate waarin
binnen het epd voor alle bedrijfsonderdelen,
efficiënter te kunnen werken met minder
informatie en systemen op het gewenste moment
het opnemen van uitslagen en metingen van
medewerkerbewegingen tussen de locaties.
toegankelijk zijn voor gebruikers, de mate waarin
de medische dienst, en diverse formulieren
de toegang tot informatie en systemen beperkt
en correspondentie voor tbs, FPA en FPK. De
Om de veiligheid en de beweging in de
is tot een vastgestelde groep van gebruikers en
huidige Business Intelligence-omgeving (BI-tool)
gebouwen van het Dok Rotterdam en het
de mate waarin informatie en systemen geen
is uitgebreid met zorginformatie en andere
Dok Dordrecht te bevorderen is er een
fouten bevat. Hiermee wordt op een efficiënte
prestatieindicatoren.
toegangsbeveiliging aangelegd met een systeem
en veilige manier gewerkt. De Kijvelanden heeft
waardoor medewerkers op beide locaties
het informatiebeveiligingsbeleid ingebed in de
toegang hebben met dezelfde pas.
organisatie.
Alle locaties van het Dok zijn voorzien van thin clients met Windows 7 en SSD. Daarmee wordt de opstarttijd van een werkplek aanzienlijk verkort
In 2013 is de informatiebeveiliging meer in het
en het stroomverbruik flink verlaagd. De mobiele
kwaliteitsproces verankerd. De Kijvelanden heeft
ForFACT-teams zijn uitgerust met iPads om
gericht gewerkt aan een meer procesmatige
onderweg alle noodzakelijke patiëntinformatie
aanpak van informatiebeveiliging. Dit heeft
op een veilige, flexibele en draagbare manier bij
geresulteerd in een hernieuwd beleid. De
zich te hebben.
Kijvelanden is actief geweest in het beheer van informatiebeveiligingsincidenten en
Om de bereikbaarheid van de medewerkers
communicatie over informatiebeveiliging. Zo is
te verhogen, is er een nieuw 088-nummerplan
onder andere een clean-deskcontrole uitgevoerd
ingevoerd met persoonlijke nummers. Deze
en is een aantal procedures geactualiseerd en
nummers strekken zich uit over alle locaties.
onder de aandacht van medewerkers gebracht.
Het nummer volgt de medewerker, op welke
Voor kennisdeling en -verwerving op het gebied
32
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.3 Kwaliteit ten aanzien van de medewerkers van informatiebeveiliging is onder andere
Het strategisch HR-beleid is de leidraad voor het
de transitie van de oude naar de nieuwe
gebruik gemaakt van het landelijk netwerk
personeelsbeleid, het beleid voor de ontwikkeling
managementstructuur en -cultuur in 2013,
informatiebeveiliging en het veiligheidsoverleg
en inzetbaarheid van medewerkers en het
was een managementontwikkeltraject. Dit
forensische zorg.
behoud van kennis en kwaliteit op langere
traject heeft bijgedragen aan professioneel
termijn.
(management)gedrag. Rode draad was in dialoog
In het strategisch HR-beleid staan vier thema’s
zijn met elkaar over de ontwikkeling van de
centraal, te weten: leiderschap, inzetbaarheid
organisatie. In het programma kwamen de
en professionele ontwikkeling, werving en
volgende onderwerpen aan de orde:
behoud van personeel: kwaliteit en kwantiteit
• Waarden en bijbehorende normen voor
en goed en aantrekkelijk werkgeverschap. De
gewenst gedrag;
leidinggevenden vervullen een belangrijke
• Methoden voor managers;
sleutelrol in het realiseren van de doelstellingen
• Effectief sturen;
per thema.
• Aiki-aanpak; • Gesprekstechnieken;
Thema 1: Leiderschap
• Doordacht veranderen.
FPC de Kijvelanden heeft er in 2013 voor gekozen om verder te werken aan de ontwikkeling
Thema 2: Inzetbaarheid en professionele
van de organisatie. Het streven naar continue
ontwikkeling
verbetering van de behandeling en de
Net als in voorgaande jaren is voor alle
bedrijfsvoering is een belangrijke drijfveer.
organisatieonderdelen actief gewerkt aan een verdere professionalisering van de medewerkers.
Om deze verbetering te realiseren heeft de
Deskundigheidsbevordering vindt binnen de
Kijvelanden in 2013 gewerkt aan zowel structuur
Kijvelanden zoveel mogelijk op maat plaats. In
als cultuur. De nieuwe managementstructuur
2013 is de opzet voor de verplichte trainingen
is uitgewerkt in de nota ‘Koersen op
in combinatie met opleidingsdagen per team en
organisatieverandering’ en is per 1 februari
intervisie daarom gecontinueerd. De inhoud van
2013 geëffectueerd. In het implementatieplan
de opleidingsdagen is afgestemd op het niveau
worden structuur en cultuur in samenhang
en behoefte van het team en gekoppeld aan de
beschouwd. Een belangrijke interventie in
doelen uit het afdelingsjaarplan.
33
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
De Kijvelanden faciliteert de
Thema 3: Werving en behoud van personeel:
aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid
verpleegkundigen met een uitgebreid bij- en
kwalitatief en kwantitatief
in het verzuimproces, naast de positie die de
nascholingsprogramma. Dit programma is in 2013
Om goed in te kunnen spelen op alle
Kijvelanden heeft als goed werkgever.
officieel geaccrediteerd door de Vereniging voor
ontwikkelingen rond de forensische zorg
Verplegenden en Verzorgenden Nederland.
wilde de Kijvelanden ook in 2013 flexibiliteit
Sinds 2012 heeft arbozorg de vorm van een
in personele bezetting. De dalende trend in
maatwerkregeling. Het doel daarvan is een
Naast de opleidingen tot gezondheidszorg-
het aantal tbs-opleggingen zet zich voort. De
directere sturing op het gedrag, om zo het
psycholoog, klinisch psycholoog en
Kijvelanden is blijven zoeken naar alternatieven
verzuim verder terug te dringen. Daarbij maakt
psychotherapeut en de stage voor arts-assistenten
voor de vrijvallende capaciteit en realiseert
de Kijvelanden gebruik van een eigen bedrijfsarts,
in opleiding tot psychiater, biedt de Kijvelanden
nieuwe vormen van dienstverlening. Aan de ene
die de visie van de Kijvelanden op verzuim deelt
voor verschillende studies stageplekken aan
kant biedt dit medewerkers werkgelegenheid,
en die meedenkt en open staat voor creatieve,
op HBO- en universitair niveau. Zo biedt de
maar aan de andere kant vraagt een continu in
samenhangende en een daadkrachtige aanpak
Kijvelanden stageplaatsen voor de opleiding tot
beweging zijnde organisatie ook veel van haar
van het verzuim.
psycholoog, een academische werkplaats voor
medewerkers.
master studenten richting forensische psychiatrie,
In 2013 bedroeg het ziekteverzuim onder de
SPH-stagiairs. Elke afdeling stelt specifieke eisen
Het verloop onder de medewerkers in 2013
medewerkers 5,6% en steeg daarmee met 2% ten
aan de stagiairs en biedt een professionele
bedroeg 13,5%. Dat is hoger dan in 2012 (9,6%),
opzichte van het niveau van 2012 (3,6%).
begeleiding gedurende de stage.
maar nog steeds een aanvaardbaar niveau. Een
Ondanks deze directere sturing is het verzuim
bepaalde mate van mobiliteit onder medewerkers
in 2013 ten opzichte van 2012 toegenomen,
De Kijvelanden maakt gebruik van een integrale
is wenselijk en zorgt voor nieuwe kennis en
onder andere door een wijziging van de
gesprekscyclus (een geheel van gesprekken die
ervaring in de organisatie.
managementstructuur, onzekerheid over posities,
de manager jaarlijks voert met de medewerkers).
de afbouw van het aantal tbs-afdelingen en de
Daarmee is het mogelijk om vooraf duidelijke
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd om
nieuwe vormen van dienstverlening. Dit alles
doelen te stellen en de beoordeling plaats te
de verzuimbegeleiding meer in eigen regie
maakte dat er in 2013 veel gevraagd is van de
laten vinden in het evaluatiegesprek.
te nemen, met een centrale rol van het
medewerkers, en het verzuim is toegenomen.
management, ondersteuning van P&O, een Ook dit jaar was 4% van de loonsom gereserveerd
preventiemedewerker en een geautomatiseerd
In 2013 heeft de Kijvelanden verder uitvoering
aan opleidingsactiviteiten.
meldsysteem. Verzuim is een zaak van werkgever
gegeven aan de RI&E en het plan van aanpak
én medewerker. Medewerkers worden
2012-2013.
34
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.4 Kwaliteit ten aanzien van de patiënten Thema 4: Goed en aantrekkelijk werkgeverschap
2.4.1 Patiëntveiligheid en VIM
Door de wijziging in de managementstructuur en
verbetering van de kwaliteit van zorg en de patiënt-/medewerkerveiligheid. Verder wordt
de verschuiving van de tbs-bedden naar andere
FPC de Kijvelanden maakt namens de
op het moment dat de VIM-commissie een trend
vormen van dienstverlening en de daarmee
forensische sector deel uit van de stuurgroep
waarneemt, dat wil zeggen dat de commissie
gepaarde ontwikkelingen is besloten om het
Patiëntveiligheid van GGZ Nederland
structureel meldingen over een bepaald
medewerkertevredenheidsonderzoek (mto) door
en is pilotinstelling voor de forensische
onderwerp ontvangt, advies gegeven aan de
te schuiven naar het voorjaar 2014.
zorg. Speerpunten zijn: brandveiligheid,
directie met het verzoek actie te ondernemen of
beroepsgeheim, somatische comorbiditeit,
aanvullend onderzoek te doen.
Vanuit de resultaten van het mto 2011 is
suïcidepreventie, gebruik elektronisch
naar voren gekomen dat medewerkers zich
voorschrijfsysteem, medicatieveiligheid,
Er wordt jaarlijks een apart VIM-jaarverslag
soms onheus bejegend of geïntimideerd
toepassing dwang en drang en omgaan met
uitgebracht met daarin de meldingen en acties.
voelen door collega’s. Om medewerkers in de
agressie.
gelegenheid te stellen om dit te melden en om de drempel om dit melden zo laag mogelijk te
De melding van incidenten worden gedaan
houden is in 2012 besloten om te gaan werven
in het VIM-systeem. Het VIM-systeem is een
voor interne vertrouwenspersonen. Na een
incidentmeldingssysteem voor medewerkers
uitgebreide opleiding tot vertrouwenspersoon
waarin zij (bijna) incidenten en onveilige
zijn halverwege 2013 twee interne
situaties kunnen melden op verschillende
vertrouwenspersonen aangesteld.
gebieden: medicatie, agressie, beveiliging/overig en arbo. In 2013 zijn in totaal 483 incidenten
In 2013 zijn er vijftien verzoeken tot opvang
geregistreerd. Verder is in 2013 is tweemaal een
en nazorg bij het Bedrijfsopvangteam
incidentenanalyse volgens de PRISMA-methode
terechtgekomen. Twee medewerkers die
uitgevoerd, naast een kwalitatief onderzoek door
betrokken zijn geweest bij hetzelfde incident,
een onderzoekscommissie.
zijn doorverwezen naar een traumapsycholoog. Ook dit jaar werd de belangstelling door collega’s
Door de procesmatige aanpak van het VIM-
voor collega’s weer zeer op prijs gesteld door
systeem worden incidenten en bijna-incidenten
medewerkers.
vrijwel meteen ondervangen. Deze procesmatige manier van handelen leidt tot een directe
35
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.4.2 Onderzoek patiënttevredenheid
• patiënten van andere afdelingen ’s avonds graag zouden willen ontmoeten;
De Kijvelanden doet jaarlijks onderzoek naar de
hoge tevredenheid blijkt consistent: 80% van de patiënten ervaart het Dok als goed tot zeer goed.
• zich ingeperkt voelen door het antidrugsbeleid
tevredenheid van de patiënten in de klinische en
waardoor niet alleen de drugsgebruikers
FPK
de poliklinische omgeving. In 2013 is in het kader
getroffen worden;
In 2013 is binnen de FPK nog geen
van een landelijk afgesproken pilot binnen de
• vaardigheidstrainingen zouden willen volgen
sector tbs een patiënttevredenheidsonderzoek
op het gebied van digitaal netwerken. Zij
Met de start van een eigen cliëntenraad is de
gehouden. Per instelling zijn focusgroepen
voelen zich onvoldoende voorbereid op de
communicatie tussen cliënten en staf vergroot
samengesteld die geïnterviewd zijn over het
digitale netwerkmaatschappij.
en is de spontaan geuite tevredenheid hoog. In
thema dagbesteding. De Kijvelanden heeft
patiënttevredenheidsonderzoek gehouden.
2014 wordt een patiënttevredenheidsonderzoek
gekozen voor 2 focusgroepen: een voor
De uitkomsten van deze pilot worden op
gehouden en start de FPK met de voor het
supportieve patiënten en een voor sociaal-
instellingsniveau gedeeld, maar zullen ook
Dok ontwikkelde e-health module patient
therapeutische patiënten. De groepen zijn ad
landelijk met elkaar vergeleken worden.
intelligence.
random samengesteld. De Kijvelanden werkt een actieplan uit om de uitkomsten van de onderzoeken te gebruiken
Het Dok
voor verbeteringen in de organisatie.
De CQ-index is in 2013 voor het eerst gebruikt om de patiënttevredenheid op de vier vestigingen
Na een landelijke training hebben twee
van het Dok te meten. Dit onderzoek is in januari
medewerkers, ondersteund door KARID, een
2013 gehouden. Overall scoorde het Dok op alle
vragenlijst gemaakt waarmee de mening van
domeinen goed. Het gemiddelde was hoger dan
patiënten over de kwaliteit van de dagbesteding
7,5.
is uitgevraagd. De focusgroepen hebben te
In de loop van 2013 is in het kader van
kennen gegeven dat zij:
ontwikkelingen binnen het domein e-health
• meer inspraak zouden willen hebben in de
patient intelligence ontwikkeld. Na een pilot op
samenstelling van hun programma; • (met name de sociaal-therapeutische groep) langer aaneengesloten zouden willen werken; • een avond- en weekendaanbod missen;
locatie Rotterdam is het nu op twee van de vier locaties mogelijk om patiënten vragen te stellen op relevante gebieden. Deze vragen kunnen dagelijks en per doelgroep worden aangepast. De
36
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.4.3 Klachten van patiënten
Klachten OFZ
3 klachten waren gedeeltelijk gegrond en 3
De klachtencommissie OFZ behandelt zowel
klachten waren ongegrond.
Klachten tbs-gestelden
klachten volgens de WKCZ (Wet Klachtrecht
Van de 2 BOPZ-klachten was 1 klacht gegrond en
De wijze van indiening en afhandeling
cliënten zorgsector), alsook klachten volgens de
1 klacht ongegrond.
van klachten van de tbs-patiënten is
specifieke klachtenregeling op grond van artikel
vastgelegd in de Beginselenwet Verpleging
41 Wet BOPZ (Wet Bijzondere opnemingen
De 9 klachten die in 2012 waren ingediend (en
Terbeschikkinggestelden en kent een
psychiatrische ziekenhuizen) van patiënten van
waarvan de procedure was aangehouden in
bemiddelingsfase, een beklagfase bij de
de FPA, FPK, het Dok en de F-RIBW.
afwachting van de uitkomsten van onafhankelijk
Commissie van Toezicht en een beroepsfase
technisch onderzoek naar het klimaat in de
bij de Raad voor de Strafrechttoepassing
In 2013 zijn 33 klachten ingediend. Een aantal
patiëntenkamers) zijn in 2013 ongegrond
en Jeugdbescherming (RSJ). Klachten zijn
patiënten diende meer klachten in. 7 klachten
bevonden. Van de 2 klachten die op 31
een onderdeel van de borging van het
werden namens de patiënt ingediend door een
december 2012 nog in behandeling waren bij de
kwaliteitssysteem in de Kijvelanden.
advocaat; de patiëntvertrouwenspersoon heeft
klachtencommissie is er 1 ongegrond bevonden
in 15 klachten de patiënt bijstand verleend. 2
en 1 gegrond.
Het aantal ingediende klachten is licht gestegen
klachten waren niet-ontvankelijk, omdat deze
Geen van de klachten betrof een ernstige situatie
ten opzichte van 2012. Het absolute aantal
niet terug te voeren waren op een beslissing
met een structureel karakter. De noodzaak om
gegronde klachten ligt in 2013 een stuk lager
c.q. gedraging jegens de patiënt die de klacht
een klacht al direct te melden aan het bestuur
dan in 2012. In 2013 is 61% van de klachten uit
had ingediend. 20 klachten zijn ingetrokken,
van de Kijvelanden heeft zich in 2013 derhalve
2013 (en waarin in 2013 uitspraak is gedaan)
doorgaans om reden dat de patiënt alsnog tot
niet voorgedaan.
niet-ontvankelijk verklaard, 29% is ongegrond
overeenstemming kwam met de staf.
verklaard, 11% is gegrond verklaard. In totaal zijn
Op verzoek van de Commissie van Toezicht heeft
er in 2013 20 klachten onherroepelijk gegrond
De klachtencommissie heeft derhalve 11
de klachtencommissie een patiënt die inmiddels
verklaard: 7 uit 2012 en 13 uit 2013. Dit absolute
WKCZ-klachten en 2 BOPZ-klachten, alle van
in de FPK was opgenomen gehoord over een
aantal is lager dan in 2012.
patiënten van de FPK, behandeld. De klachten
beklag dat deze bij die Commissie van Toezicht
Niet alle klachten die in 2013 zijn ingediend zijn
betroffen de bejegening, organisatorische
had gedaan.
al onherroepelijk afgedaan. Ten aanzien van 31
aspecten, overplaatsing, vrijheidsbeperkingen en
klachten uit 2013 zal in 2014 een uitkomst of
toepassing van dwang. Van deze klachten heeft
uitspraak volgen.
de klachtencommissie er 3 gegrond bevonden.
37
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.5 Kwaliteit van gebouwen Aanbevelingen
Nieuwbouw FPA
De verhuizing van het Dok Rotterdam heeft in
De klachtencommissie heeft aan haar
In oktober 2013 heeft de Kijvelanden het nieuwe
juni 2013 plaatsgevonden. Het Dok huist nu in
bevindingen met betrekking tot één klacht
FPA-gebouw in gebruik genomen. In november
een modern pand dat geschikt gemaakt is voor
enkele aanbevelingen verbonden:
zijn de eerste patiënten opgenomen. Er zijn twee
het nieuwe werken in het centrum van Rotterdam
- Verslaglegging van beslissingen in het
afdelingen FPA gerealiseerd en één afdeling FPK
nabij Rotterdam CS met een zeer goede
met een hoger beveiligingsniveau.
bereikbaarheid voor cliënten via het openbaar
dossier van de patiënt completeren met de overwegingen en de grond die tot die beslissing hebben geleid; - Patiënten informeren over de mogelijkheid om
vervoer. Vooruitlopend op de vorming van FPCR Klimaatsysteem
is Palier Rotterdam tevens ingetrokken in de
Het huidige ventilatiesysteem in de kliniek
nieuwe vestiging.
in het geval van een positieve uitslag van de
kent alleen mechanische afzuiging. Uit
urine-drugsscreening een contra-expertise aan
klimaatmetingen blijkt aanwezigheid van
Renovatie kliniek
te vragen;
bacteriën, schimmels en fijnstof en een te hoge
De kliniek op de hoofdlocatie in Poortugaal
temperatuur op diverse plaatsen in de kliniek.
bestaat inmiddels zo’n 15 jaar. Een statusbepaling
de patiënt in de FPK schriftelijk aan de patiënt
Het klimaatsysteem is als pilot geïnstalleerd en
volgens de NEN 2767 is uitgevoerd aan gebouwen
meedelen.
in gebruik genomen op één afdeling. Uit de
en installaties. Op basis daarvan is een meerjaren
eerste metingen blijkt dat de aanpassingen het
onderhoudsplan opgesteld. In 2012 is een
Het bestuur van de Kijvelanden heeft naar
gewenste effect hebben gehad. De Kijvelanden
definitief plan opgesteld dat bepaalt welke
aanleiding van deze aanbevelingen op een
zal nu verder onderzoeken hoe het binnenklimaat
delen in 2013 (en de jaren daarna) zullen worden
aantal punten verbeteringen aangebracht in de
in de rest van de kliniek kan worden aangepakt.
vervangen of gerenoveerd en of dit binnen de
organisatie van de behandeling.
De realisatie is mede afhankelijk van financiering
beschikbare middelen te realiseren is. De in
door het ministerie van Veiligheid en Justitie.
het plan benoemde onderdelen voor 2013 zijn
- Beslissingen met gevolgen voor het verblijf van
inmiddels allemaal in opdracht gegeven voor Verhuizing Dok Rotterdam
uitvoering.
Omdat het gebied waarin het Dok Rotterdam voorheen was gevestigd herontwikkeld werd en
Energiebesparende maatregelen
het huurcontract in 2013 toch afliep, heeft het
De Kijvelanden wil het energiegebruik in de
Dok ervoor gekozen om naar een ander pand te
gebouwen terugdringen. Het uiteindelijke
verhuizen. Een nieuw en zeer geschikt pand is
doel is het beperken van onnodig gebruik, het
gevonden in het centrum van Rotterdam.
gebruik gaan maken van duurzame bronnen en
38
Jaarverantwoording 2013 / Kwaliteit
2.6 Kwaliteit ten aanzien van de maatschappij eventueel op langere termijn het hoogwaardig
De Kijvelanden behartigt maatschappelijke
Albrandswaard, voorzitter van de deelgemeente
gebruiken van eindige bronnen, zoals bodem- en
belangen en heeft daardoor een grote
Hoogvliet, Hoofdofficier van Justitie en de politie
oppervlaktewaterenergie.
betrokkenheid bij haar directe omgeving en
Rotterdam-Rijnmond en de brandweer. In het
In 2013 zijn er diverse werkzaamheden
de maatschappij. Om die reden investeert de
Veiligheidsoverleg bespreekt de Kijvelanden
uitgevoerd die energiebesparend zijn. Zo is er
Kijvelanden onder andere in professionele
de materiële en immateriële veiligheid met
opdracht gegeven om alle noodverlichting in LED
communicatie gericht op onze grote diversiteit
operationele diensten in de omgeving.
uit te voeren. Tijdens de bouw van de FPA is er
aan doelgroepen, zoals regionale stakeholders,
tevens besloten om ook daar alle verlichting in
omwonenden, de regionale pers, patiënten,
De Kijvelanden heeft kennis gemaakt met de
LED uit te voeren. Ook in andere voorzieningen
het sociale netwerk van patiënten, slachtoffers
nieuwe burgemeester van Albrandswaard.
hebben aanpassingen plaatsgevonden.
van de door de patiënten gepleegde delicten
Afgesproken is de goede samenwerking te
en op de sector forensische psychiatrie in
continueren en om elkaar goed te informeren
zijn geheel. Communicatiemiddelen die de
over ontwikkelingen. In dat kader is het
Kijvelanden inzet om betrokkenen te bereiken
calamiteitenprotocol tekstueel aangepast.
zijn: de website, activiteiten als referaatcycli,
Verder organiseert de Kijvelanden werkbezoeken,
(wetenschappelijke) symposia, rondleidingen
doet mee aan (landelijke) open dagen en biedt
en ontvangsten voor instanties, universiteiten,
ruimte aan stagiaires om werk- en leerervaring op
scholen, belangstellenden en familieleden van
te doen.
personeel. De Kijvelanden doet tevens mee aan de landelijke open dag van justitiële inrichtingen en de landelijke open dag tbs. De kliniek onderhoudt contact met de omwonenden door middel van de Commissie van Omwonenden. Deze Commissie wordt op de hoogte gebracht van alle belangrijke ontwikkelingen betreffende de Kijvelanden en geïnformeerd over incidenten. In het Vierhoeksoverleg vindt overleg plaats tussen de Kijvelanden, de burgemeester van
Jaarverantwoording 2013 3 Bestuur, toezicht en medezeggenschap
40
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
3.1 Normen voor goed bestuur en toezicht: governance Het governanceprotocol van de Kijvelanden is
geworven. Gezien het zeer specifieke karakter
van deze stichting. Het verzorgingsgebied
gebaseerd op de Zorgbrede Governancecode
van het werkveld van de Kijvelanden acht
van FPC 2landen is geheel Nederland, evenals
2010, van de brancheorganisaties in de zorg.
de Raad van Toezicht het van belang om bij
dat van de Kijvelanden. FPC 2landen is een
iedere vacature een aparte afweging te maken
zelfstandige stichting die juridisch los staat
over de wijze van invulling.
van de oprichtende stichtingen Altrecht en de
De Kijvelanden hanteert twee aanvullingen op de
- één lid van de Raad van Toezicht van
Zorgbrede Governancecode: - in het reglement van de Raad van Toezicht van
Kijvelanden. De leden van beide Raden van
de Kijvelanden is tevens lid van de Raad
Toezicht werken zonder last of ruggespraak.
de Kijvelanden is bepaald dat bij een vacature
van Toezicht van FPC 2landen. Dat is een
door de Raad in principe openbaar wordt
kwaliteitseis die vastgelegd is in de statuten
3.2 Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur in 2013 Naam
Bestuursfunctie
Aandachtsgebied
M/V
Nevenfuncties
M. A. Polak, psychiater
Voorzitter Raad van Bestuur
Bestuur
m
Lid Raad van Bestuur FPC 2landen
Voorzitter RvT Sinaï Centrum,
Lid RvT EFP
Onafhankelijkheid van de Raad van Bestuur en bezoldiging De bezoldiging van de bestuurder wordt jaarlijks vastgesteld door de Raad van Toezicht en is gebaseerd op de NVZD-normen. De bezoldiging wordt openbaar gemaakt volgens de regels van de jaarverslaglegging en relevante wetgeving.
41
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
3.3 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht legt hieronder
en procesgang, de achtergronden van de
FPC Gent
verantwoording af over zijn activiteiten het
samenwerking, het bedrijfsplan, de inbreng,
De Raad van Toezicht heeft in juni een
verslagjaar 2013.
bestuur en governance en financiële informatie,
positief oordeel geveld over aansluiting door
door het bestuur aan de raad voorgelegd.
de Kijvelanden bij een consortium gevormd
De Raad van Toezicht is in het verslagjaar
De Raad van Toezicht is, met een aantal
door de Parnassiagroep en Sodexo Belgium.
zeven keer bijeengekomen met bestuur en
kanttekeningen, op hoofdlijnen akkoord gegaan
Dit consortium neem deel aan een tender
één keer zonder, in zijn jaarlijkse interne
met de voorstellen in de stukken tot vorming
uitgeschreven door de Belgische federale
overleg. De aandacht van de raad heeft zich,
van FPCR. Kernpunt van de kanttekeningen
overheid voor de oprichting van een kliniek voor
net als voorgaande jaren, primair gericht op
van de raad is dat er een zelfstandig concern
264 forensisch-psychiatrische patiënten. De in
de zorgverlening, het interne beheers- en
met financiële slagkracht moet ontstaan uit de
september ingediende offerte is inhoudelijk en in
controlsysteem, het jaarplan/begroting, het
samenvoeging van de Kijvelanden, Palier en
financieel opzicht als interessant beoordeeld. Met
jaarverslag en de jaarrekening. Daarnaast
Aventurijn. Dit zijn de ijkpunten waaraan de raad
het bestuur wacht de raad de beslissing van de
hebben vooral de strategische samenwerking, de
de vorming van FPCR zal toetsen. Vooruitlopend
Belgische autoriteiten met belangstelling af.
gevolgen van de bezuinigingen van het ministerie
op de vorming van het nieuwe concern is in
van Veiligheid en Justitie en FPC Gent de
december kennis gemaakt met de respectievelijke
Bezuinigingen Justitie
aandacht van de raad gevraagd. De raad is door
voorzitters van de raden van bestuur van
De Raad van Toezicht is uitgebreid geïnformeerd
de inhoudsdeskundigen bijgepraat over HRM,
Parnassia en Altrecht. Deze kennismaking heeft
over de bezuinigingen bij het ministerie van
procescontrol, wetenschappelijke onderzoek, de
bijgedragen aan een groeiend vertrouwen bij
Veiligheid en Justitie als gevolg waarvan de tbs-
business intelligence-tool, e-health en de vorming
de Raad van Toezicht dat de vorming van FPCR
klinieken Oldenkotte, Veldzicht en FPC 2landen
van het verlofteam. In het kader van kwaliteit
de Kijvelanden ten goede zal komen, de sector
gesloten worden. Hoewel met betrekking tot
en veiligheid van zorg lag het accent op het
voorziet van een stevige aanbieder met een breed
Veldzicht dit besluit later is aangepast acht de
voorkomen van onttrekkingen en incidenten.
palet van forensische zorg. De raad wacht met
raad de gevolgen van de sluiting voor de sector
grote belangstelling de verdere ontwikkelingen
toch ingrijpend. De Meerjarenovereenkomst
Strategische samenwerking FPCR
met betrekking tot de vorming in 2014 van het
Forensische Zorg die GGZ Nederland met het
De raad heeft uitgebreid gesproken over de
samenwerkingsverband af.
ministerie heeft uitonderhandeld, koos immers
voorgenomen strategische samenwerking in de
voor snijden in plaats van schaven. De gevolgen
Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad
van deze operatie worden ook gevoeld in de
(FPCR). In de septembervergadering zijn de
Kijvelanden. De tenders worden niet meer
inhoudelijke documenten over besluitvorming
verlengd, net als FPC 2landen. De leegstand van
42
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
de tbs-beddencapaciteit neemt toe, hoewel de
controlcyclus is de rol van de Raad van Toezicht
Overleg met de externe accountant
raad verheugd is dat deze door aantrekken van
in de besluitvormingsstructuur geborgd. De
In maart is met de accountant gesproken over
zogenaamde new business in de Kijvelanden
raad heeft daarnaast een eigen jaarlijkse
de controle van het afgelopen jaar inclusief
grotendeels kon worden opgevangen.
activiteitenkalender en werkplan waarin
de toelichting op de managementletter
de doelen en activiteiten van de raad en de
en het accountantsverslag. In november is
Organisatieverandering, herziening
terugkerende besluitvorming vermeld staan. Er is
gesproken over de managementletter van de
zorgprocessen en verlofteam
een informatieprotocol met daarin de items die
interimcontrole.
Door middel van de Inforato is de Raad van
in het jaar door het bestuur aan de raad worden
Toezicht geïnformeerd over de implementatie en
voorgelegd ter informatie of ter goedkeuring. In
Governance
voortgang van de nieuwe organisatiestructuur in
de maartvergadering is het informatieprotocol
In de novembervergadering is het
februari 2012. De raad is onder de indruk van de
aangepast. De inhoudelijk portefeuillehouder
governanceprotocol van de Kijvelanden
operatie maar constateert wel uit verschillende
heeft in juli met bestuur en zorgcontroller
besproken, de raad heeft geconstateerd dat
indicatoren dat de zetting van de nieuwe
gesproken over de inhoud van de zorg: kwaliteit
de governancedocumenten van de Kijvelanden
structuur tijd nodig heeft. De keuze voor het
en veiligheid. Hiervan is verslag gelegd en zijn
nog actueel zijn, worden nageleefd en geen
verbinden van behandeling en bedrijfsvoering
acties uitgevoerd.
bijstelling behoeven. Wel is stilgestaan bij een
geeft de leiding terug aan de inhoudelijke
De Auditcommissie en de Raad van Toezicht zijn
verdere concretisering van de zorginhoudelijke
professionals. Samen met de herinrichting van
tevreden over de interne financiële beheersing,
toezichtstaak. Dit zal door de Raad van Toezicht
de zorgprocessen en de vorming van de het
mede in het licht van de zeer gecompliceerde
in 2014 worden uitgewerkt.
verlofteam zijn er in de organisatie van de
financiële structuur van de forensisch
Kijvelanden in 2013 veel veranderingen geweest.
psychiatrische sector. De Auditcommissie heeft in
Overige activiteiten
Het jaar 2014 zal leren of zij zijn geland in de
2013 twee keer vergaderd.
De leden van de Raad van Toezicht leggen
organisatie, al constateert de raad nu al dat
ieder jaar werkbezoeken af aan de organisatie,
de vorming van het verlofteam zeer goede
Beoordeling functioneren bestuur
zij maken daarbij kennis met de werkvloer
resultaten te zien geeft in de verlofbegeleiding.
De renumeratiecommissie commissie houdt
en houden voeling met de werksoort. De
jaarlijks een functioneringsgesprek met de
werkbezoeken worden bijzonder gewaardeerd,
bestuurder.
ze zijn informatief: de leden van de raad hebben
Interne beheers- en controlesystemen en BI-tool Het interne beheers- en controlesysteem van de
in het verslagjaar werkbezoeken afgelegd aan
Kijvelanden is de planning- en controlcyclus.
een patiëntenafdeling, het Werk-, Leer- en
In de jaarkalender van de planning- en
Sportcentrum en aan het Dok.
43
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
Samenstelling Raad van Toezicht in 2013 Naam
Functie in de RvT
Aandachtsgebied
Termijn
Maatschappelijke functie/nevenfuncties
Mevrouw J.C. Huizinga - Heringa
Voorzitter
Beleid
1
Voorzitter International Governing Board Delta International Voorzitter stuurgroep Dynamic Tydal Power Lid Governing Board UNESCO-IHE Lid Raad van Advies voor Corporate Responsibility Essent Lid Raad van Commissarissen Caparis
De heer T. H. Que
Wnd. voorzitter
Beleid behandeling en
en Lid audit
beveiliging
manager en trainer.
commissie
Financiën en control
Voorzitter bestuur Vrienden Phoenix, Lid Raad
2
Zelfstandig gevestigd psychiater, adviseur, interim
van bestuur Q-Care-Net Lid Raad van Toezicht FPC 2landen De heer prof. dr. em. M. W. Hengeveld
Lid
Kwaliteit en veiligheid
1
Zelfstandig gevestigd psychiater; plaatsvervangend lid-geneeskundige van het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg te ’s-Gravenhage; voorzitter redactie MGv, medium voor ggz en verslavingszorg; bestuurslid Vereniging tegen de Kwakzalverij; lid Raad van Toezicht Riagg Rijnmond, Rotterdam; vice-voorzitter visitatiecommissie TOPGGz.
44
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
Vervolg samenstelling Raad van Toezicht in 2013 Naam
Functie in de RvT
Aandachtsgebied
Termijn
Maatschappelijke functie/nevenfuncties
De heer mr. G. Knobbout
lid
Beleid algemeen
1
raadsheer in het Gerechtshof Den Haag docent bij lex lumen, aanbieder van juridische en fiscale opleidingen redactielid van commentaar strafrecht en strafvordering, een uitgave van de SDU redactielid van Nederlandse Jurisprudentie Feitenrechtspraak Strafzaken, een uitgave van Kluwer
De heer drs. W.L. Moerman
Lid en
Financiën en control
1
Lid College van Toezicht Pensioenfonds DSM Nederland
Lid audit commissie
Voorzitter Visitatiecommissie Pensioenfonds Openbaar Vervoer (tot medio 2013) Lid Raad van Commissarissen NV Westerscheldetunnel (tot 1-10-2013) Manager Programma voor publieke aandeelhouders Erasmus Universiteit Lid Verantwoordingsorgaan Pensioenfonds Robeco Mevrouw drs. E. C. Pronker
Lid
Twee leden van de Raad van Toezicht beschikken over zorginhoudelijke kennis en ervaring. De bezoldiging van de leden van de raad geschiedt conform de norm van de NVTZ, met een bijstelling naar beneden.
Personeel en organisatie
2
Zelfstandig managementadviseur
45
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
3.4 Commissie van Toezicht
3.5 Patiëntenraden
De bijdrage van de Commissie van Toezicht heeft,
klachten en het eerder bieden van duidelijkheid
De patiëntenraad van de tbs-kliniek van de
ook tijdens de maandelijkse vergadermomenten
aan de patiënt over de ontvankelijkheid van
Kijvelanden
met directie en juristen, in 2013 wederom geleid
diens klacht, levert een positieve bijdrage aan
Afdelingsvertegenwoordigers van de patiënten
tot hogere kwaliteit van werken binnen de
de tevredenheid over de klachtafhandeling
wisselen maandelijks met de bestuurder/directie
Kijvelanden. De sfeer tijdens deze vergaderingen
bij patiënten en medewerkers. De Kijvelanden
van gedachten over zaken die te maken hebben
is kritisch en constructief. De Kijvelanden ziet dat
ervaart de samenwerking met de Commissie
met het woon- en werkklimaat in de kliniek en
er over en weer transparant gecommuniceerd kan
van Toezicht om klachten effectiever, sneller
regels en afspraken die nodig zijn om het verblijf
worden over de zaken die spelen in de kliniek.
en doelgerichter af te wikkelen als zeer
zo goed mogelijk te laten verlopen.
ondersteunend aan de uitvoering van het werk.
In 2013 is op constructieve wijze van gedachten
Afspraken over verbeteringen in de samenwerking
Wanneer de Kijvelanden de behandelduur wil
gewisseld over onderwerpen als: digitale televisie,
zijn dit jaar in acties omgezet. Er worden meer
verkorten is het zaak dat zowel patiënten als
verlaging zak- en kleedgeld, aanleg nieuwe
klachten waarin de Commissie van Toezicht zich
behandelaars zich kunnen concentreren op de
grasmat voor het voetbalveld, start internetcafé,
kennelijk niet ontvankelijk acht en schriftelijk
behandeling en zo min mogelijk afgeleid worden
verlofbegeleiding en de veranderingen ten
afgedaan. De juridisering van het klachtenproces
door langlopende beklagzaken. Het aantal
gevolge van de reorganisatie.
wordt zodoende een halt toegeroepen. Het
onherroepelijk gegronde klachten is in 2013 (20)
De medezeggenschap van de patiënten binnen
probleem kan vaker in de bemiddelingsfase
gedaald ten opzichte van 2012 (34). Zie PI 6 in
de Kijvelanden met een tbs-maatregel is
worden opgelost, zowel aan de zijde van de
bijlage 2.
gebaseerd op de Beginselenwet Verpleging
kliniek als bij de maandcommissarissen.
Terbeschikkinggestelden (BVT).
De Commissie van Toezicht kan een gekwalificeerd advies uitbrengen aan de directie van de
De patiëntenraad van de poli- en dagkliniek
Kijvelanden. Dat betekent dat de directie dit
het Dok
advies slechts onderbouwd kan negeren. Tot
Voor de patiënten van de poli- en dagkliniek
een gekwalificeerd advies van de Commissie van
het Dok is de Wet Medezeggenschap Cliënten
Toezicht is het nog niet gekomen, maar op het
Zorgsector (WMCZ) van toepassing. De
gebied van bemiddeling bij medische klachten
patiëntenraad krijgt ondersteuning van de staf
zijn er al wel succesvolle voorbeelden van een
en heeft faciliteiten om te vergaderen. Door het
bevredigende afhandeling van een klacht zonder
ambulante karakter van de behandeling van het
dat daar een uitspraak voor nodig was.
Dok blijft het moeilijk patiënten te interesseren
Een snelle afhandeling van niet-ontvankelijke
voor deelname aan een patiëntenraad.
46
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
3.6 Ondernemingsraad De patiëntenraad van de FPK
In juni 2013 zijn er voor de nieuwe
Naast vier OR-cursusdagen heeft de
Voor de patiënten binnen de FPK is de Wet
zittingstermijn van de ondernemingsraad
ondernemingsraad deelgenomen aan de
Medezeggenschap Cliënten Zorgsector (WMCZ)
algemene verkiezingen gehouden en in oktober
landelijke OR-platformdag over het convenant
van toepassing. Op 1 april 2013 is de raad van
tussentijdse verkiezingen. Vanaf 1 oktober is de
dat GGZ Nederland heeft afgesloten met het
start gegaan. De raad komt maandelijks bijeen,
ondernemingsraad wederom volledig bezet.
ministerie van Veiligheid en Justitie.
wordt door een secretaresse ondersteund en
Er zijn in 2013 10 overlegvergaderingen,
In oktober is contact gelegd met de
heeft een eigen ruimte tot haar beschikking.
2 bijeenkomsten ex artikel 24 WOR (bespreken
ondernemingsraden van Aventurijn en
Naast reguliere onderwerpen is in 2013 eenmaal
algemene gang van zaken) en 1 speciale
Palier in het kader van de FPCR. Met deze
formeel advies gevraagd aan de cliëntenraad
overlegvergadering gehouden met het bestuur en
ondernemingsraden is vanaf december een
van de FPK. De cliëntenraad heeft positief
directie van de Kijvelanden.
regulier overleg tot stand gekomen gezamenlijk
geadviseerd aangaande de voorgenomen
met vertegenwoordigers van de centrale
vorming van de Forensisch Psychiatrische
De belangrijkste thema’s in het overleg bestuur-
Combinatie Randstad.
ondernemingsraad in 2013 waren: • Invoering ‘Koersen op organisatieverandering’: volgen van alle ontwikkelingen, vragen om bijsturing, eigen evaluatie door de OR, inzet en functiebeschrijving CAM; • Advies wijziging zorgprocessen; • Samenwerkingsverbanden: FVK, Ipse de Bruggen, FPC Gent; • Forensisch Psychiatrische Combinatie Randstad i.o.; • Bouw en oplevering FPA; • Arbeidsomstandigheden: klimaat, houtstofmetingen afdeling Hout en BHV, veiligheid; • Bezetting, inzet uitzendkrachten, veiligheid.
ondernemingsraden van Parnassia en Altrecht.
Jaarverantwoording 2013 / Bestuur, toezicht en medezeggenschap
Factsheet ondernemingsraad: Zittingstermijn
3 jaar
Huidige zittingstermijn
2013-2016
Volgende algemene verkiezingen
1 juni 2016
Aantal zetels
9
Commissies (vast)
Sociaal beleid Arbo/VGWM Achterban Financieel-economische zaken/kwaliteit Externe betrekkingen New business
Commissies (tijdelijk)
FPCR Gent Koersen op organisatieverandering
47
Jaarverantwoording 2013 4 Risicomanagement en control
49
Jaarverantwoording 2013 / Risicomanagement en control
4.1 Risicomanagement Marktwerking in de zorg; de steeds grotere
Samen met het ‘klassieke’ risicomanagement,
de Kijvelanden er tot nog toe in de gevolgen van
aandacht van patiënten, verwijzers en
de planning- en controlsystematiek, de INK-
de capaciteitsvermindering binnen de tbs-sector
zorgverzekeraars voor kwaliteit en veiligheid
systematiek en de controlfuncties moet dat de
het hoofd te bieden. In 2011 zijn 24 FPK-plaatsen
van zorg; mogelijkheden voor patiënten om
Kijvelanden in control brengen en houden.
geopend en in 2013 is de FPA (24-28 plaatsen)
instellingen en behandelaren te vergelijken; de
geopend. Ook zijn in 2013 20 FVK-plaatsen
Zorgbrede Governancecode, wet- en regelgeving
Capaciteitsontwikkeling in de tbs-sector
(door Bouman GGZ) en 24 SGLVG plus-plaatsen
met betrekking tot financiën, zoals DB(B)C’s en de
Op basis van de prognoses uit het Masterplan
(door Ipse de Bruggen) binnen de muren van de
normatieve huisvestingscomponent; incidenten
DJI blijkt dat het aantal tbs-plaatsen van 1.867 in
Kijvelanden geëxploiteerd.
en de steeds actievere rol van de media en
2013 zal dalen naar 1.339 plaatsen in 2018. Deze
politiek bij incidenten. Dit alles noopt (zorg)
afname zal gerealiseerd moeten worden door
Overgang naar prestatiebekostiging via DB(B)C’s
organisaties te sturen op de risico’s die zij lopen.
de afbouw van capaciteit en verkorting van de
Tot en met 2012 was het vangnet van
Risicomanagement is een integraal onderdeel van
gemiddelde behandelduur naar gemiddeld 8 jaar.
toepassing op de omzet. Dat wil zeggen dat
de bedrijfsvoering geworden.
Voor de overige forensische klinische zorg is de
bekostiging plaatsvond op basis van de ‘oude’
prognose dat het aantal plaatsen zal toenemen
financieringssystematiek en eventuele verschillen
Risicomanagement is de structurele aanpak
van 1.376 in 2013 naar 1.498 in 2018.
met de DBC/DB(B)C-systematiek worden
van het omgaan met risico’s. Voor de
De gevolgen van de afname van het aantal
verrekend. Vanaf 2013 gaat de financiering in
Kijvelanden is het borgen van de continuïteit
tbs-plaatsen zijn voor de Kijvelanden al enkele
het kader van de Zorgverzekeringswet volledig
de lange-termijndoelstelling op het gebied van
jaren merkbaar, de contracten voor Tender
via prestatiebekostiging. Het ministerie van
risicomanagement.
I, II en III niet verlengd. DForZo heeft de 52
Veiligheid en Justitie bouwt het vangnet vanaf
Als risico’s voor de bedrijfsvoering zijn in 2013
plaatsen van Tender III (einde contract ultimo
2013 af. Voor 2013 en 2014 vindt de bekostiging
net als het voorgaande jaar aangemerkt: de
2012) voor een deel opnieuw gecontracteerd,
voor 95% plaats via de oude systematiek en 5%
capaciteitsontwikkeling in de tbs-sector, de
namelijk 38 plaatsen in 2013 en 27 plaatsen
via prestatiebekostiging via DBBC’s.
overgang naar prestatiebekostiging op basis
in 2014. Deze verlengde tendercapaciteit
van D(B)BC’s, liquiditeit, automatisering,
wordt per 1 januari 2015 volledig afgebouwd.
Begin 2013 heeft er een kostprijsonderzoek
bouwbeheersing en vastgoedbeheer. Op dit
Mogelijk zijn er in toekomst nog wel tijdelijke
plaatsgevonden. Het ministerie van Veiligheid
moment worden de risico’s nog op verschillende
capaciteitsuitbreidingen te verwachten als gevolg
en Justitie heeft echter de kostprijzen uit
manieren en langs verschillende disciplines in de
van de sluitingen van diverse tbs-klinieken.
dit onderzoek niet overgenomen in de
bedrijfsvoering geanalyseerd en aangepakt.
Door in te zetten op nieuwe activiteiten in de
contractering voor 2014. Voor de Kijvelanden
keten van forensisch-psychiatrische zorg slaagt
zal er naar verwachting in 2014 sprake zijn van
50
Jaarverantwoording 2013 / Risicomanagement en control
een verschil tussen de opbrengsten op basis
Veranderingen in bekostiging kapitaalslasten
huisvestingscomponent in kaart gebracht. De
van de budgetparameter (‘oude’) systematiek
Sinds 2011 is er sprake van een transitie voor
financiële consequenties zullen op basis van de
en de DBBC-systematiek. In 2014 zullen
de bekostiging van de materiële vaste activa
verwachtingen met betrekking tot capaciteit
verdere maatregelen genomen worden om dit
die in aanmerking komen voor integrale
en bezettingsgraad jaarlijks getoetst worden.
verrekenverschil terug te dringen door sturing op
nacalculatie. Het ministerie van VWS en het
Ook zal in 2014 het strategisch huisvestingsplan
volledigheid tijdsregistratie van de behandelaren.
ministerie van Veiligheid en Justitie hebben
geüpdatet worden.
aangegeven dat het systeem van integrale De consequenties van de overgang van
nacalculatie van kapitaalslasten zal worden
Liquiditeitsrisico’s
prestatiebekostiging bij de zorgverzekeringswet-
beëindigd. Het huidige, in beginsel risicovrije,
Vanaf 2011 is de volledige bevoorschotting
prestaties zijn duidelijk zichtbaar bij het Dok.
bekostigingssysteem zal dan worden vervangen
van het productiegebonden deel van het
De vergoedingen per patiënt in kader van
door een systeem van prestatiebekostiging.
justitiële budget vervallen. In 2013 was de
zorgverzekeringswet zijn met ongeveer 20%
Kapitaalslasten zullen voortaan gedekt worden
bevoorschotting door Justitie 50% van het
gedaald. Dit verrekenverschil van 20% wordt
via een component in de integrale tarieven
overeengekomen productiedeel van het
veroorzaakt doordat de zorgprofielen van de
(de normatieve huisvestingscomponent). Op
budget. De huidige systematiek inzake de
forensische ambulante DBC’s van de poli- en
dat moment bestaat niet langer zekerheid
bevoorschotting van Justitie heeft als gevolg
dagkliniek het Dok afwijken van de landelijke
over de inkomsten en daarmee de dekking
dat eventuele verrekenverschillen tussen de
zorgprofielen. Bij het Dok is sprake van een
van de huisvestigingslasten. Afhankelijk van
budgetparametersystematiek en de DBBC
grotere inzet van psychiaters, (GZ-/KP-basis)
het zorgaanbod, de bezettingsgraad en de
systematiek pas worden afgerekend als de
psychologen, psychotherapeuten en artsen ten
geleverde productie zullen de inkomsten
contracten volledig uit zijn gefactureerd. De
opzichte van de landelijke zorgprofielen en een
sterk kunnen fluctueren. Hierdoor ontstaan
Kijvelanden heeft als gevolg van deze systematiek
kleinere inzet van verpleegkundigen, SPV-ers, SPH-
nieuwe risico’s voor het vastgoed, zoals
nog forse vorderingen op Justitie inzake de
ers en vaktherapeuten. Ook ligt de productiviteit
exploitatierisico’s (leegstand, onderbezetting),
verrekenverschillen over 2011 en 2012. Bij
van de behandelaren lager in verband met het feit
boekwaarderisico’s (marktontwikkeling) en het
het ministerie van Veiligheid en Justitie zal
dat het percentage no-shows in de poliklinische
risico van afwaardering bij exploitatieverliezen
aangedrongen worden op een duidelijke en
forensische zorg hoger ligt dan in de reguliere
(impairment). Afschrijvingstermijnen zullen dan
goede regeling inzake de bevoorschotting en
ambulante ggz. De kostenstructuur van het Dok
gebaseerd worden op de economische levensduur
afrekeningen voor de toekomst. Om eventuele
(met name de mix van behandelaren) wordt op
en niet meer op de oude bekostigingssystematiek.
tijdelijke schommelingen in de liquiditeitsrisico’s
basis hiervan aangepast.
Ultimo 2012 zijn de financiële consequenties
op te vangen heeft de Kijvelanden in 2012 een
van invoering van de normatieve
kredietfaciliteit voor werkkapitaal aangetrokken.
51
Jaarverantwoording 2013 / Risicomanagement en control
Automatisering
de communicatie bij incidenten). Daarnaast is
De Kijvelanden heeft in de afgelopen jaren
er een veiligheidsoverleg met alle operationele
substantieel geïnvesteerd in de beschikbaarheid
diensten en op bestuurdersniveau bestaat het
van ict-systemen en infrastructuur.
Vierhoeksoverleg. Beide zijn bedoeld om de
Cruciale systemen zijn dubbel uitgevoerd
voorbereiding op en afwikkeling van incidenten
om beschikbaarheid te waarborgen. Om
waarbij de operationele diensten, OM en bestuur
toonaangevend te kunnen blijven en te voldoen
bij betrokken worden in goede banen te leiden.
aan de hoge verwachtingen van interne en
Sedert de invoering van de verlofunit die los van
externe betrokkenen is een hoge standaard ten
de afdelingen het verlof van patiënten begeleidt
aanzien van ict vereist.
zijn er geen onttrekkingen geweest uit begeleid
In 2013 heeft de Kijvelanden veel vooruitgang
verlof.
geboekt op het terrein van e-health, het EPD, de Business Intelligence en het faciliteren van
Bouw en vastgoedbeheer
de interne en externe communicatie met ict (zie
Voor de uitgevoerde en geplande bouwtrajecten
paragraaf 2.2.3).
zijn momenteel de flexibiliteit van het gebouw en de continuïteit van de bouwbedrijven en
Mogelijke incidenten
installateurs de belangrijkste risicofactoren.
De belangrijke risico’s voor de Kijvelanden zijn
Met de flexibiliteit wordt bedoeld het zodanig
incidenten met of veroorzaakt door patiënten.
inrichten en beveiligen dat verschillende
Incidenten met patiënten van de Kijvelanden
doelgroepen opgenomen kunnen worden.
trekken altijd media-aandacht. De Kijvelanden
Daarnaast is adequaat vastgoedbeheer voor de
heeft daarom een ver ontwikkeld systeem van
Kijvelanden essentieel voor het realiseren van de
risicomanagement van patiënten dat incidenten
doelstellingen.
zoveel mogelijk probeert te voorkomen. De Kijvelanden beschikt over een uitgebreide set plannen en scenario´s om mogelijke incidenten af te handelen en gevolgen voor de reputatie van de organisatie te beperken (afspraken voor professionele begeleiding van
52
Jaarverantwoording 2013 / Risicomanagement en control
4.2 Control De Kijvelanden beschikt naast de planning- en
grensoverschrijdend gedrag. De casus van een
De invoering van verschillende typen dwang-
controlcyclus voor de bedrijfsvoering over een
acuut overlijden is mede beoordeeld door de IGZ
behandeling onder de vigeur van de
viertal verticale controlsystemen: zorgcontrol,
en heeft geen aanvullende maatregelen of extra
Beginselenwet verpleging ter beschikking
financial/businesscontrol, juridische control en
aanbevelingen opgeleverd. De andere casuïstiek
gestelden (Bvt) is tijdig onder de aandacht
procescontrol. Het begrip control staat voor
ligt ter beoordeling bij het OM en de IGZ voor.
gebracht van alle patiënten met een tbs-
een systematische en cyclische control op de
Daarnaast is besloten om in een geval van
maatregel. De toepassing wordt periodiek
hoofdprocessen van de Kijvelanden.
grensoverschrijdend gedrag op de afdeling Onyx
geëvalueerd in de Commissie ongewenste
een extern onderzoek te starten.
(be)handeling. Er is in 2013 eenmaal een
Zorgcontrol
A-dwangbehandeling gestart. De invoering van
In 2013 is de aandacht vooral uitgegaan naar
Het afgelopen jaar is met regelmaat
deze nieuwe vorm van dwangtoepassing vraagt
de protocollering van de uitvoering van de zorg
geconstateerd dat de vermenging van
nog wel om een goede invulling van de rol van de
inclusief de toepassing van de Wet Bopz binnen
doelgroepen met hun eigen dynamiek en
verschillende partijen, waaronder de Commissie
de directie OFZ. Alle bestaande OFZ-protocollen
regelgeving (met name de inhuizing van zowel
van Toezicht.
zijn aangepast en voor andere onderwerpen zijn
een FPK als een FVK-afdeling) leidt tot meer
nieuwe protocollen geschreven en vastgesteld.
problemen bij het handhaven en uitvoeren
Enkele zeer dreigende en gewelddadige
van kliniekregels en tot de invoer van meer
patiënten waren in 2013 verantwoordelijk voor
In 2013 zijn de zorggerelateerde prestatie-
contrabande zoals drugs. De Kijvelanden mag
een gemiddeld zeer lange duur van de separaties.
indicatoren in de business intelligence (BI)-tool
bezoekers van deze afdelingen immers niet aan
Als wij deze patiënten buiten beschouwing laten,
aangepast aan de landelijk gehanteerde definities
dezelfde controles onderwerpen als de bezoekers
is de gemiddelde separatieduur zowel voor de
zodat de Kijvelanden op elk gewenst moment
van het FPC. Omdat de FVK niet over een Bopz-
tbs-gestelden als de patiënten van OFZ gedaald.
na kan gaan wat de stand van zaken is en of de
aanmerking beschikt, waren de middelen om
Om de kwaliteit van de uitvoering van separaties
doelen (tijdig) worden gerealiseerd.
de orde en veiligheid te borgen bij oplopende
verder te verbeteren, is in 2013 de opdracht
spanningen en de noodzaak van separatie,
gegeven voor de voorbereiding van renovatie
In 2013 is een aantal calamiteiten nader
onvoldoende. Inmiddels heeft Antes (waartoe
of nieuwbouw van de separeerunit conform de
onderzocht en hierover is gerapporteerd
Bouman GGZ, de organisatie waartoe de FVK
nieuwste richtlijnen van de IGZ. Dit project zal in
aan de IGZ en andere relevante partijen. Dit
behoort) besloten de samenwerking in het eerste
2014 worden uitgevoerd. Vooruitlopend op deze
betrof een suïcide op de polikliniek, een acuut
kwartaal 2014 te beëindigen.
bouwkundige aanpassing, wordt reeds gestreefd
overlijden op een afdeling, een overlijden tijdens
naar een aanpassing van de formatie zodat de
separatie en verschillende signalen over seksueel
Kijvelanden zo spoedig mogelijk kan voorzien
53
Jaarverantwoording 2013 / Risicomanagement en control
in een separeerteam waar een verpleegkundige
geweld en Kindermishandeling. Ook zijn de
Procescontrol
7x24 uur deel van uitmaakt.
Algemene Voorwaarden GGZ bewerkt voor
2013 stond in het teken van het verder
toepassing in de OFZ. De contracten tot plaatsing
systematiseren van (losse) instrumenten in
Financial/businesscontrol
van patiënten in andere instellingen zijn grondig
de procescontrol. Het gaat in essentie om de
De Kijvelanden is in 2012 gestart met de
herzien. Alle contracten zijn op basis van het
volgende onderdelen:
implementatie van een business-intelligence
nieuwe model opnieuw afgesloten met een
• interne audits (twee rondes per jaar) –
tool. Met deze tool worden het elektronisch
aanzienlijk financieel voordeel als gevolg. Een
patiëntendossier, de financiële administratie
juridische risico-inventarisatie is ontwikkeld
en de salarisadministratie ontsloten. Via de
maar nog niet bestuurlijk besproken. De juristen
kwaliteitsmanagementsysteem over een
BI-tool kan de Kijvelanden de resultaten op
spreken elkaar in vakgroepverband. Centraal
periode van drie jaar;
de prestatie-indicatoren en bijbehorende
daarin staan het maandelijks overzicht lopende
normen (zoals benoemd in het jaarplan) op
procedures en stand van zaken wetgeving. Verder
elk moment inzichtelijk maken. In 2013 is
hebben de juristen voor de staf cursussen interne
de business intelligence tool op hoofdlijnen
rechtspositie (van patiënten) verzorgd.
geïmplementeerd, medio 2013 is gestart met
Het aangifteprotocol dat met de partners (politie
het bouwen van detailoverzichten. De managers
en Openbaar Ministerie) is opgesteld, wordt
kunnen nu doorklikken op de resultaten van de
als gevolg van nieuwe wetgeving opnieuw
diverse prestatie-indicatoren vanuit de tool en
geëvalueerd en bijgesteld.
daarmee inzicht krijgen in de onderliggende
In 2013 is de inhuur van externe juristen verder
details. Door de implementatie van deze
teruggedrongen.
business-intelligence tool zijn de werkzaamheden van financial control minder gericht op het
Na de organisatieverandering heeft de
verzamelen van managementinformatie en meer
Kijvelanden een legal audit gehouden met de
op de ondersteuning van de lijn bij analyse en
nieuwe directie en de zorgcontroller. Mede
interpretatie van de managementinformatie.
op basis van de output daarvan is het jaarplan gemaakt.
Juridische control
De herpositionering van de juridische discipline
In het verslagjaar is veel tijd uitgegaan naar het
is in 2013 nog niet gerealiseerd en blijft een
tot stand brengen van de Meldcode Huiselijk
aandachtspunt voor 2014.
organisatie en rapportage; • (preventieve) revisie van de inhoud van het
• directiebeoordeling (één keer per jaar) met bevraging van betrokken leidinggevenden; • prospectieve en retrospectieve risicoinventarisaties; • het proces van continu verbeteren en vernieuwen.
Jaarverantwoording 2013 5 Financieel beleid
55
Jaarverantwoording 2013 / Financieel beleid
5.1 Toelichting behaalde omzet en resultaten Om de continuïteit van de zorgverlening door FPC
Ref.
Realisatie 2013
Begroting 2013*
de Kijvelanden te waarborgen is een gezonde
Wettelijk budget
1.
39.141.623
40.190.331
financiële positie van groot belang.
Subsidies
2.
494.850
75.000
Daarom streeft de Kijvelanden naar een
Overige bedrijfsopbrengsten
3.
3.408.870
447.200
vermogensomvang die in de sector als voldoende
Bedrijfsopbrengsten
43.045.343
40.712.531
solide geldt. Op deze wijze creëert de Kijvelanden een buffer die voldoende groot is om eventuele
Personeelskosten
4.
22.793.807
24.987.338
financiële risico’s te kunnen dekken. Bovendien
Afschrijvingskosten
5.
1.995.674
2.789.090
ontstaat hierdoor de mogelijkheid om voor
Overige bedrijfskosten
6.
14.201.085
12.169.699
investeringen relatief goedkoop krediet aan
Bedrijfslasten
38.990.566
39.946.127
4.054.777
766.404
-580.317
-766.404
3.474.460
0
te trekken. Dit komt de exploitatie van de Kijvelanden ten goede. De maximering van de
Bedrijfsresultaat
reserve aanvaardbare kosten (RAK) voor justitiële instellingen is hierbij echter een remmende
Financiële baten en lasten
7.
factor die niet past binnen dit ‘speelveld’. Daarin werken immers ook ggz-instellingen waarvoor de
Resultaat boekjaar
maximering van de reserves niet van toepassing
*vergelijk Jaarplan 2013
is. Toelichting belangrijkste verschillen realisatie ten
d. toename van FPK plaatsen van 24 naar 34
Het operationele resultaat 2013 toont een
opzichte van begroting 2013 (cf. jaarplan 2013):
die was opgenomen in jaarplan 2013 niet is
positieve ontwikkeling. Hierdoor is de
1. Het wettelijk budget is € 1 miljoen lager dan
gehonoreerd door Justitie;
Kijvelanden in staat geweest de solvabiliteit
begroot omdat:
(eigen vermogen gedeeld door de totale
a. de beoogde opening van de FPA 1 maand
bedrijfsopbrengsten) te laten toenemen van 46,93% vorig jaar naar 54,47% in 2013.
later is gerealiseerd; b. toename van F-RIBW plaatsen van 8 naar 15 die was opgenomen in begroting 2013 niet is gehonoreerd door Justitie; c. onderproductie als gevolg van lagere bezetting van tbs-plaatsen;
Daarnaast zijn er ook eenmalige opbrengsten in 2013 die niet waren opgenomen in de begroting, namelijk de toekenning in 2013 van deel overproductie op budget voor ambulante ZVW in 2012 en partje B. 2. De overige bedrijfsopbrengsten zijn hoger dan begroot, voornamelijk vanwege het feit dat de opbrengsten vanuit de samenwerking met
56
Jaarverantwoording 2013 / Financieel beleid
5.2 Financiële positie Bouman GGZ inzake de FVK niet waren begroot.
De Kijvelanden streeft naar en solide financiële
Daarnaast zijn een aantal subsidies zoals ESF en
positie. De uitgangspunten voor deze financiële
opleidingsfonds hoger dan begroot.
positie zijn ultimo 2013 goed te noemen.
3. De personeelskosten zijn lager dan begroot in het jaarplan omdat toename 10 FPK en 7
Liquiditeit
2013
2012
F-RIBW niet zijn toegekend/ingekocht door
Currentratio
1,78
1,68
Justitie in 2013.
Solvabiliteit Solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal)
38,85%
31,68%
Solvabiliteit (eigen vermogen/totaal opbrengsten)
54,47%
46,93%
4. De werkelijke afschrijvingskosten in 2013 zijn lager dan begroot, omdat de FPA later in gebruikgenomen is. Daarnaast is besloten om voor de F-RIBW een pand te huren in plaats van te kopen. 5. De overige bedrijfskosten zijn hoger dan begroot. Dit voornamelijk het gevolg van: a. verloren plankosten inzake de FPA (diverse aanpassing ontwerp FPA in verband met overname vergunning van Delta en aanpassingen naar hoger beveiligingsniveau); b. een reservering in kader ontvlechting samenwerkingsovereenkomst Delta op gebied van dienstverlening ICT; c. kosten huur/erfpacht voor grond FPA en FPK over de jaren 2010, 2011, 2012 en 2013, deze kosten zijn in 2013 gefactureerd en betaald. Hiervoor was geen reservering gemaakt in voorgaande jaren. 6. De rentekosten zijn lager dan begroot aangezien er nog geen financiering is afgesloten voor de FPA.
57
Jaarverantwoording 2013 / Financieel beleid
5.3 Gebeurtenissen na balansdatum
5.4 Toekomstige investeringen en financieringsbehoefte
5.5 Verwachtingen ontwikkeling opbrengsten
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die
Ultimo 2013 is de bouw van de FPA afgerond.
Als gevolg van het feit dat er minder tbs-
van invloed zijn op de jaarrekening 2013.
De totale investeringskosten bedroegen € 5,8
opleggingen zijn, zullen de opbrengsten vanuit
miljoen. Voor deze investering is het voornemen
de tbs-plaatsen naar verwachting afnemen in
een lening af te sluiten. Het Dok locatie
2013 en 2014. Eind 2012 is het huidige contract
Rotterdam heeft medio 2013 een huurpand
inzake Tender III (52 plaatsen) afgelopen. Het
betrokken. De bijdrage van de Kijvelanden voor
ministerie van Veiligheid en Justitie heeft voor
de verbouwingskosten van dit pand bedroegen
2013 38 en voor 2014 27 plaatsen van deze
€ 1,2 miljoen. Deze verbouwing is uit eigen
52 plaatsen opnieuw gecontracteerd. Deze
middelen gefinancierd.
contractering loopt ultimo 2014 ten einde. Er zijn
Bij een eventuele toekenning van de
afspraken gemaakt met andere zorgaanbieders
aanbesteding FPC Gent aan het consortium
(Bouman GGZ en Ipse de Bruggen) om de
Parnassia, Kijvelanden en Sodexo zal naar
vrijgekomen plaatsen in de Kijvelanden in te
verwachting een financiering voor werkkapitaal
zetten voor toegekende forensische capaciteit
en investeringen voor de start van FPC Gent van
aan deze zorgaanbieders. De overeenkomst met
maximaal € 800.000 door FPC de Kijvelanden
Bouman voor realisatie van FVK plaatsen op de
opgebracht moeten worden.
locatie van de tbs-kliniek zal begin 2014 worden beëindigd. De overeenkomst met Ipse de Bruggen zal worden gecontinueerd. Hiermee is er enige dekking voor kapitaalslasten en kosten voor overhead. Daarnaast continueert de Kijvelanden met deze samenwerkingsvorm arbeidsplaatsen voor zowel zorg- als ondersteunend personeel. De sluiting van de 3 tbs-klinieken in het land in kader van het Masterplan Justitie zal mogelijk nog tot een tijdelijke toename leiden van het aantal ingekochte tbs-plaatsen in de Kijvelanden. Vanwege de bezuinigingen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie is er in 2014 een budgetkorting van 4,5% op alle tarieven.
58
Jaarverantwoording 2013 / Financieel beleid
5.6 Verwachtingen personeelsbezetting Mogelijke verdere tariefkortingen na 2014 zijn
Door de verwachte afname van het aantal tbs-
niet uitgesloten.
plaatsen (en sluiting van een aantal afdelingen),
Door de invoering van de prestatiebekostiging in
de tariefkortingen en de daling van het
2013 is het zorgverzekeringsdeel van het budget
budget als gevolg van de invoering van de
van het Dok fors afgenomen. Het verschil in de
prestatiebekostiging is er in 2012 besloten tot
bekostiging tussen de ‘oude’ budgetfinanciering
een reorganisatie. Er is in de jaarrekening 2012
en de prestatiebekostiging is fors. Dit wordt
een voorziening opgenomen voor de personele
voornamelijk veroorzaakt door het feit dat de
kosten van deze reorganisatie. In 2013 zijn
inzet van de behandelaren op het Dok afwijkt
er aanvullende reorganisatievoorzieningen
van de landelijke productmix waarop de DBC-
getroffen vanwege verdere afname tbs-
tarieven zijn gebaseerd. In de onderhandelingen
capaciteit en de beëindiging van het
met de zorgverzekeraars voor de inkoop in
samenwerkingscontract met Bouman GGZ inzake
2014 is er slechts een beperkte toename van de
de FVK.
tarieven ten opzichte van 2013 overgekomen. De verwachting is dat als gevolg van de budgetmaximering per zorgverzekeraar (zowel op basis van totale inkoopsom als op basis van maximale gemiddelde declaratie per patiënt) er sprake zal zijn van een lichte daling van het ZVWbudget in 2014 ten opzichte van 2013.
Jaarverantwoording 2013 Bijlagen bij de Jaarverantwoording 2013 van FPC de Kijvelanden Bijlage 1 Kerngegevens de Kijvelanden Bijlage 2 Realisatie doelstellingen van de prestatie-indicatoren 2013 Bijlage 3 Arbo Jaarverslag 2013 Bijlage 4 Overzicht congressen, (internationale) publicaties en lezingen in 2013
60
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
Bijlage I - Kerngegevens de Kijvelanden Rechtsvorm en locaties
houdt toezicht op het bestuur en vervult de
Nadere typering zorgsoorten
FPC de Kijvelanden is een particuliere stichting
werkgeversrol voor de Raad van Bestuur.
De Kijvelanden levert:
met een negental vestigingen:
In het management heeft in het verslagjaar de
- Klinische forensisch-psychiatrische
• een Forensisch Psychiatrisch Centrum (tbs-
omslag plaatsgevonden van een duale structuur
zorg aan tbs-gestelden: mannen met
naar een eenhoofdige leiding die zowel
persoonlijkheidsstoornissen of psychotische
behandeling als bedrijfsvoering als taak heeft.
stoornissen, vaak gecombineerd met
kliniek) te Poortugaal, tevens hoofdlocatie • een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) te Poortugaal • een Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA) te Poortugaal • een resocialisatieafdeling voor tbs-gestelden
verslavingsproblematiek en/of somatische De Kijvelanden werkt volgens het INKmanagementmodel en beschikt over een
problematiek, en een IQ > 80. - Klinische forensisch-psychiatrische zorg in
INK/EFQM-verbetercertificaat met drie-
de FPK aan detentieongeschikte patiënten
sterrenerkenning van de European Foundation
en overige forensisch-psychiatrische titels:
• een forensische RIBW
for Quality Management (EFQM). De Kijvelanden
mensen met meervoudige, veelal complexe
• vier vestigingen van de het Dok, forensisch-
is HKZ-gecertificeerd. De sturing op de bedrijfs-
problematiek, bestaande uit ernstige
psychiatrische poli- en dagklinieken in
en zorgprocessen is verankerd in de jaarcyclus van
psychiatrische problemen, persoonlijkheids-
Rotterdam, Breda, Dordrecht en Tilburg.
planning en control van de Kijvelanden. Zie ook
en/of verslavingsproblemen. Vaak zijn de
paragraaf 2.2.2 Audits en certificatie.
patiënten niet eerder in behandeling geweest.
(de Blink) in Rotterdam
Daarnaast exploiteerde de Kijvelanden in 2013 in
- Klinische forensisch-psychiatrische zorg binnen
de hoofdlocatie een Forensische Verslavingskliniek
Segmentering en toelatingen
de FPA aan patiënten met een strafrechtelijke
(FVK) samen met Bouman GGZ en opende Ipse de
FPC de Kijvelanden vormt één segment en heeft
titel en delictgevaarlijke patiënten zonder
Bruggen eveneens in de hoofdlocatie samen met
de volgende toelatingen:
strafrechtelijke titel. Het betreft patiënten met
de Kijvelanden een afdeling met 24 bedden voor
• persoonlijke verzorging;
een psychiatrische stoornis in engere zin, al
forensische patiënten met een lichte verstandelijke
• verpleging;
dan niet in combinatie met persoonlijkheids-
beperking.
• ondersteunende begeleiding;
of verslavingsproblematiek, bij wie een causaal
• activerende begeleiding;
verband bestaat tussen de psychiatrische
Organisatiestructuur
• behandeling;
stoornis en het delictgedrag. Deze patiënten
De rechtsvorm van FPC de Kijvelanden is
• verblijf op grond van AWBZ;
zijn 18 jaar of ouder en hebben een IQ > 70.
een stichting, bestuurd volgens het Raad
• verblijf en behandeling in het kader van
- Intensieve en gedifferentieerde woonzorg
van Toezichtmodel. De Raad van Bestuur is
de Wet Bijzondere Opname Psychiatrische
aan forensisch-psychiatrische patiënten met
beslissingsbevoegd, de Raad van Toezicht
Ziekenhuizen (BOPZ).
complexe problematiek. De forensische
61
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
RIBW van de Kijvelanden onderscheidt
Werkgebied
zich van andere beschermde woonvormen
De opname van tbs-patiënten verloopt op basis
door de focus op cliënten met (primair)
van toewijzing vanuit de landelijke wachtlijst
persoonlijkheidsproblematiek.
voor behandeling van tbs-gestelden van het
- Ambulante behandeling binnen de poli-
ministerie van Veiligheid en Justitie.
en dagkliniek het Dok van patiënten met
Patiënten van de FPK en FPA worden verwezen
psychische problematiek die door hun
door het Nederlands Instituut voor Forensische
grensoverschrijdend gedrag met justitie in
Psychiatrie (NIFP). Afhankelijk van de forensische
aanraking zijn gekomen of dreigen te komen.
titel ligt de eindverantwoordelijkheid over de
- Behandeling en begeleiding in een beschermd
patiënt bij reclassering, het gevangeniswezen of
wonen-setting: klinische forensisch-
de FPK of FPA.
psychiatrische zorg aan patiënten, plaatsing
Patiënten van de Forensische RIBW worden
binnen proefverlof of voorwaardelijke
aangemeld door de diverse (landelijke)
beëindiging van de dwangverpleging, als
reclasseringsorganisaties en worden in het kader
voorwaarde van een tbs met voorwaarden of
van een IFZ-indicatie geplaatst. Soms betreft het
als onderdeel van een voorwaardelijke straf.
uitstroom van tbs-patiënten (uit de Kijvelanden
- Behandeling en begeleiding (onder
of een andere FPC), voor wie de dwangverpleging
inhoudelijke verantwoordelijkheid van
voorwaardelijk wordt beëindigd of voor wie
Bouman GGZ) in de FVK onder de titels
een kader van proefverlof wordt gemachtigd.
reclasseringstoezicht bij een voorwaardelijk
Daarnaast betreft het patiënten met tbs met
strafdeel (art. 14 Sr), detentievervangende
voorwaarden of een voorwaardelijk strafdeel.
behandeling (art. 15.5 en 43.3 PBW) en enkele
De poli- en dagkliniek het Dok is werkzaam
andere varianten (schorsing voorlopige
in de volgende GHOR-regio’s (regio’s voor
hechtenis, art. 80 Sv of voorwaardelijke
geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen):
beëindiging tbs).
- Rotterdam-Rijnmond; - Zuid-Holland Zuid; - Midden- en West-Brabant (Breda).
62
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
Bijlage 2 - Realisatie doelstellingen van de prestatie-indicatoren 2013 PI 1. Bezettingsgraad
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Bezettingsgraad
100,4% 100,17% 93,3%
89,3%
100%
92,3%
Toelichting: Ten opzichte van 2012 is de bezettingsgraad gestegen. Contraire beëindigingen en krimp van de tbs zorgen voor lagere cijfers dan de voorgenomen realisatie. Dit is een landelijke trend en niet onverwacht. PI 2. Aantal ontvluchtingen
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Aantal ontvluchtingen
0 0 0 0 0 0
Toelichting: Er hebben geen ontvluchtingen plaatsgevonden. PI 3. Aantal onttrekkingen
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Aantal onttrekkingen
2 4 3 4 0 2
Toelichting: Deze cijfers dienen een dalende trend te laten zien. Ten opzichte van 2012 is het aantal onttrekkingen gedaald met 2. Er hebben 2 onttrekkingen plaatsgevonden. - Op 3 januari onttrekt een patiënt tijdens een begeleid verlof van zijn begeleider en pleegt de volgende dag een overval op een juwelier. - Op 29 augustus keert een patiënt niet terug van een onbegeleid verlof. Hij meldt zich vervolgens binnen 24 uur bij de politie.
63
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
PI 4. Aantal geweldsincidenten tussen patiënten 2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013 Geweldsincidenten tussen patiënten (a) Fysiek geweld
8 3 (b) Bedreiging
6 5 0 2 2
0
0 0
Toelichting: Deze cijfers dienen een dalende trend te laten zien. Ten opzichte van 2012 is het aantal patiënten dat fysiek geweld heeft gebruikt tegen een andere patiënt (a) gedaald met 3; er zijn twee incidenten geweest, waarvan in één geval aangifte is gedaan.
PI 5. Aantal geweldsincidenten tegen personeel 2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013 Geweldsincidenten tussen patiënten (a) Fysiek geweld
4 3 0 8 8 6 (b) Bedreiging 1 3 0 0
Toelichting: Deze cijfers dienen een dalende trend te laten zien. Ten opzichte van 2012 is het aantal patiënten dat fysiek geweld heeft gebruikt tegen een medewerker gestegen met 5. In alle gevallen is er aangifte gedaan. Het gaat om 4 incidenten op 2 afdelingen voor ZIZ en de opname-afdeling waar het verblijf van enkele patiënten onrustiger is verlopen dan het zich aanvankelijk liet aanzien. Ten opzichte van 2012 is het aantal patiënten dat gedreigd heeft met geweld, gedaald met 1.
PI 6.Aantal gegronde klachten
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Gegronde klachten
25
15
13
Toelichting: In relatie tot de realisatie van 2012 is aantal klachten afgenomen. De klachten hebben verschillende onderwerpen, maar overwegend gaan ze over inbeslagname en welke rechten de patiënt heeft. De meeste klachten gingen over het kwijtraken/beschadigen van persoonlijke eigendommen bij
34
15
20
64
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
inbeslagname en/of overplaatsing. Ondanks de transitie naar een nieuwe organisatiestructuur waardoor er onrustige perioden zijn geweest is het de Kijvelanden gelukt om het aantal gegronde klachten te matigen. In 2013 is krachtig ingezet op het actief bemiddelen bij ingediende klachten. Daardoor is een aanzienlijke vermindering van het aantal onherroepelijk gegrondverklaarde klachten bewerkstelligd, waarbij de Kijvelanden het streefgetal van 15 net niet heeft bereikt. PI 7. Gemiddelde behandelduur
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Gemiddelde behandelduur
(PI-I)
7j + 2 dgn
7j + 88 dgn
7 j + 47 dgn
9 j + 281 dgn
6
9 jr+165 dgn
(PI-II) Longstay
9 j + 70 dgn
9j + 85 dgn
9 j + 73 dgn
8 j + 347 dgn
6
9 jr+77 dgn
(PI-II) Overig
2j + 65 dgn
3j + 4 dgn
3 j + 12 dgn
3 j + 355 dgn
4,5
3 jr+288 dgn
Toelichting: de behandelduur van (PI-I) is teruggelopen t.o.v. het jaar 2012, de doelstelling is daarmee behaald. Reden voor het verschil (PI-I) t.o.v. vorig jaar: • Het terugbrengen van de behandelduur krijgt grote aandacht in de Kijvelanden. • Er zijn maatregelen genomen om de behandelduur verder omlaag te krijgen. Er wordt met een verlofteam gewerkt en per 15 mei 2013 zijn de zorgprocessen heringericht. De behandelduur van (PI-II) longstay is gestegen, de doelstelling is daarmee niet behaald. Reden voor het verschil (PI-II) longstay t.o.v. vorig jaar: • gemiddeld zijn er meer patiënten die langer dan 6 jaar in de tbs zitten. De behandelduur van (PI-II) overig is gedaald. Hiermee is een dalende trend ingezet en de doelstelling voor 2013 gerealiseerd. Reden voor het verschil (PI-II) overig t.o.v. vorig jaar: • Het terugbrengen van de behandelduur krijgt grote aandacht in de Kijvelanden. • Er zijn maatregelen genomen om de behandelduur verder omlaag te krijgen. Er wordt met een verlofteam gewerkt en per 15 mei 2013 zijn de zorgprocessen heringericht.
65
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
PI 8. Financieel resultaat 2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013 Eindresultaat
2.495.136
1.302.706
4.222.453
3.359.669
> 0
3.474.460
Toelichting: zie hoofdstuk 4. Financieel beleid.
PI 9. Instroom
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Instroom
24 3 7 2 8 14
Toelichting: De instroom overtreft de doelstelling van 2013. De versnelde uitstroom naar de GGZ wegens het sluiten van afdelingen, heeft de capaciteit meer dan verwacht doen dalen. Daarom was er in 2013 meer instroom dan verwacht. De aangekondigde sluiting van drie klinieken heeft eind 2013 de instroom ook gecentreerd bij de klinieken die open blijven PI 10. Doorstroom
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Doorstroom
(a) Transmuraal eigen beheer
7
8
8
8
14
4
(b) Transmuraal overig ggz
10
9
6
7
8
16
(c) Overige bestemmingen
4
7
6
6
33
7
Toelichting: Het aantal patiënten waarbij een transmuraal traject is gestart (a), is niet volgens afspraak gerealiseerd. Het betreft hier alleen een transmurale voorziening in eigen beheer waarvoor een machtiging van de Minister van Justitie noodzakelijk is. Alle zijn overplaatsingen naar De Blink. De doelstelling voor 2013 is hiermee niet gerealiseerd. Wel zijn er meer patiënten doorgestroomd naar een GGZ voorziening (zie PI 10(b)). Doordat de opening van de FPA met enkele maanden vertraagd was, konden de geplande overplaatsingen pas in het eerste kwartaal van 2014 gerealiseerd worden.
66
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
Voor het aantal patiënten waarbij een transmuraal project is gestart (b), is de streefwaarde overtroffen. Het betreft hier plaatsing in een GGZ voorziening exclusief proefverloven. Oorzaken: de sluiting van afdeling Amber en de teruglopende klinische capaciteit. Het aantal overige bestemmingen waar patiënten naar zijn doorverwezen (c) ligt lager dan de afspraak. Opvallend is dat slechts 1 patiënt is doorverwezen naar een RIBW en de andere 6 naar zelfstandig wonen. Het verschil is te verklaren door de doorstroom naar ggz-voorzieningen en contraire beëindigingen. PI 11. Uitstroom per vertrekcategorie per kliniek 2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013 Uitstroom per
(a) Beëindiging tbs conform
5
5
6
1
1
4
vertrekcategorie (b) Beëindiging tbs contrair
3
1
3
4
0
1
(c) Voorwaardelijke beëindiging tbs
7
9
8
8
5
21
(d) Proefverlof > beëindiging
3
0
2
4
5
6
(e) Saldo (a+b+c)-d
12
15
15
9
1
20
(f) Overplaatsing binnen tbs
7
4
18
13
1
10
(g) Overplaatsing justitiële voorz.
0
1
1
1
0
1
(h) Gestarte proefverloven
1
3
5
5
4
1
(i) Ingetrokken proefverloven
0
0
1
0
0
0
(j) Saldo (h-i)
1
3
4
5
4
1
Toelichting op de verschillen: a) Beëindiging tbs-maatregel, conform verlengingsadvies
Toelichting: De afspraak voor 2013 is ruimschoots behaald.
In 2 gevallen ging het om einde tbs vanuit een transmurale voorziening, tweemaal om einde tbs vanuit Proefverlof met FPT.
b) Beëindiging tbs-maatregel, contrair verlengingsadvies
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2013 dient dit cijfer een dalende trend te laten zien. In 2013 was er 1 patiënt met een
contraire onvoorwaardelijke beëindiging. Hiermee is er een dalende trend te zien, maar is de doelstelling niet gerealiseerd.
67
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
c) Voorwaardelijke beëindiging
Toelichting: 17x Contrair / 4x Conform
Dit reflecteert de veranderende visie bij rechtbanken. Zij sturen eerder aan op voorwaardelijk ontslag.
d) Proefverloven die geleid hebben tot (voorwaardelijke) beëindiging f) Overplaatsing naar andere tbs-kliniek waardoor capaciteit vrijkomt
Toelichting: Dit zijn 10 overplaatsingen in het kader van eenzijdige of wederzijdse (ruiling) overplaatsing
naar een andere tbs kliniek.
g) Overplaatsing naar andere justitiële voorziening h) Aantal gestarte proefverloven
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2013 dient dit cijfer vier te zijn. Het aantal proefverloven gestart
tijdens de verslagperiode laat afwijkend van de norm maar één geval zien. De doelstelling is niet gerealiseerd. Dit komt vooral omdat veel trajecten zijn verkort door de (contraire) voorwaardelijke ontslagen. Enkele verwachte proefverloven zijn komen te vervallen door een voorwaardelijk ontslag.
PI 12. Bijzonder voorval
2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013
Bijzonder voorval (a) Natuurlijk overlijden
1
(b) Suïcide
0 0 0 0 0 0
(c) Overig onnatuurlijk overlijden
0
0
0
0
0
0
(d) Overige geweldsincidenten
2
3
6
2
0
2
(e) Overige ernstige incidenten
2
1
3
1
0
5
0
1
2
Toelichting: Ten opzichte van 2012 is aantal patiënten dat op natuurlijke wijze is overleden (a) gelijk gebleven. Alle overige geweldsincidenten (d) zijn gelijk gebleven ten opzichte van 2012. Van beide incidenten is aangifte gedaan. Elk ander incident niet eerder genoemd (e) is toegenomen met 4 volgens de gewenste dalende norm. Uiteindelijk hebben er 5 incidenten plaatsgevonden. - in het bezit hebben van opnameapparatuur en gegevensdragers ( aangifte gedaan )
0
2
68
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
- een relatie tussen een (ex-)sociotherapeut en patiënt wordt kenbaar gemaakt - patiënt bedreigt schriftelijk de werkgever van zijn familielid (aangifte gedaan) - psychotische patiënt brengt vernielingen in zijn kamer aan en moet gesepareerd worden (aangifte gedaan) - patiënt is gearresteerd wegens vermoedelijke winkeldiefstal PI 13. Recidive tijdens uitvoering tbs-maatregel 2009 2010 2011 2012 Afspraak 2013 2013 Aantal recidive
Toelichting: Zie PI 3, eerste gedachtenstreepje
0
0
0
0
0
1
69
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
Bijlage 3 - Arbo Jaarverslag 2013 Op grond van de Arbowet is elk bedrijf verplicht
In 2013 heeft FPC de Kijvelanden verder uitvoering
Met ingang van 2012 is de arbozorg vorm
om alle risico’s op het gebied van veiligheid,
gegeven aan de RI&E en het plan van aanpak
gegeven door middel van de zogenaamde
gezondheid en welzijn voor de werknemers te
2012-2013, dat is opgesteld volgens wettelijke
maatwerkregeling en dit heeft in 2013 verder
inventariseren en te evalueren.
eisen en getoetst door een gecertificeerde
vorm gekregen. Het doel was een directere sturing
kerndeskundige.
op het gedrag, om zo het verzuim verder terug
Het doel van de RI&E is het op een systematische
te dringen. Daarbij maakt de Kijvelanden gebruik
manier verkrijgen van een algemeen inzicht in
De RI&E heeft als doelstelling knelpunten met
van een eigen bedrijfsarts, die de visie van de
de gevaren en de daaraan verbonden risico’s op
betrekking tot de werkomstandigheden in kaart
Kijvelanden op verzuim deelt en die meedenkt en
het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn
te brengen. In het plan van aanpak 2012-2013 is
open staat voor creatieve, samenhangende en een
waaraan de medewerkers als gevolg van het werk
een samenvatting gegeven dan de belangrijkste
daadkrachtige aanpak van het verzuim.
en/of werkomgeving worden blootgesteld. De
knelpunten/aandachtspunten op arbo-gebied. Dit
resultaten van de RI&E kunnen door de organisatie
waren voor 2013: nadere inventarisatie gevaarlijke
Ondanks deze directere sturing is het verzuim
gebruikt worden voor:
stoffen, geluid- en stofbelasting bij de afdeling
in 2013 ten opzichte van 2012 toegenomen. Een
• het opstellen van een plan van aanpak met
Hout, binnenklimaatonderzoeken bij de afdeling
wijziging van de managementstructuur, zoals
Koraal en verzuimbegeleiding.
deze in begin 2013, is doorgevoerd gaat gepaard
concrete maatregelen en beleid om de in deze rapportage gesignaleerde risico’s te elimineren of te beheersen; • het opstellen/aanpassen van het ziekteverzuimbeleid; • het nader inwinnen van informatie over het arbeidsomstandigheden spreekuur; • het opstellen van een voorlichtingsprogramma voor werknemers; • het opstarten van de bedrijfshulpverlening (BHV); • het opstellen van een programma voor het Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO); • vervolgonderzoeken.
met onzekerheid over posities, maar ook de Verzuimbegeleiding door management
afbouw van het aantal tbs-afdelingen en de
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd om de
nieuwe vormen van dienstverlening maakt dat er
verzuimbegeleiding meer in eigen regie te nemen,
veel gevraagd is van de medewerkers. Dit is een
waaronder een centrale rol van het management,
van de redenen waarom het verzuim in 2013 is
de ondersteuning van P&O, de komst van een
toegenomen.
preventiemedewerker en een geautomatiseerd meldsysteem. Verzuim is een zaak van werkgever
In 2013 bedroeg het ziekteverzuim onder de
én medewerker. Medewerkers worden
medewerkers 5,6% en steeg daarmee met 2% ten
aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid
opzichte van het niveau van 2011 (3,6%).
in het verzuimproces, naast de positie die de werkgever heeft als ‘goed werkgever’.
70
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
Advies ten behoeve van gerealiseerde nieuwbouw/
een opzet waarbij de huidige houtstof afzuiging is
nadere inventarisatie en beoordeling is naar voren
verbouwingen
voorzien van een pelletiseer machine (bronaanpak
gekomen dat een aantal stoffen (met wettelijke
In de teampost van de afdeling Koraal zijn ter
conform arbeidshygiënische strategie).
toelating), dat in gebruik was bij de groenafdeling
evaluatie binnenklimaatmetingen uitgevoerd.
In 2013 zijn controle metingen verricht door een
van WL&S, in de CMR categorie vielen. Deze
Hierbij is gekeken naar de eisen zoals deze
gecertificeerd arbeidshygiënist om de effectiviteit
stoffen zijn conform de arbeidshygiënische
geformuleerd zijn het in het programma van
van de genomen maatregelen te toetsen. Hieruit
strategie inmiddels vervangen door stoffen die
eisen (PvE). Uit de metingen, medio 2013, is
is naar voren gekomen dat de blootstelling van
niet in de CMR categorie vallen.
gebleken dat het binnenklimaat voldoet aan de
de medewerkers aanzienlijk omlaag gebracht is.
grenswaarden. Echter een grotere bezetting van
De blootstelling per medewerker ligt onder de
Ongevallenregistratie 2013
de teampost dan vooraf aangenomen zorgt voor
gestelde grenswaarde. Voor 2014 staan controle
FPC de Kijvelanden beschikt over een beleid inzake
een grotere interne warmtelast. Met de technische
metingen gepland om de blootstelling aan
de melding van ongevallen, bijna-ongevallen en
dienst is een plan van aanpak gerealiseerd om tot
houtstof te blijven monitoren.
onveilige situaties. De registratie is onderdeel
een acceptabel binnenklimaat te (blijven) komen;
geworden van het VIM-systeem (veilig incidenten
extra koeling is bijgeplaatst.
RI&E BHV
melden). In 2013 is één niet meldingsplichtig
In 2014 staan een aantal binnenklimaat-
In 2013 is een RI&E BHV verricht voor de FPK.
ongeval gemeld. Actie is ondernomen om ervoor
onderzoeken gepland voor een aantal afdelingen.
Uit deze evaluatie is naar voren gekomen dat
te zorgen dat de mogelijk gevaarlijke situatie,
In de recentelijk gerealiseerde FPA waren
de BHV-organisatie van de FPK niet (geheel)
die ten grondslag lag aan het incident, niet meer
klachten in de loge ten gevolge van loshangende
voldoet aan de gestelde eisen. De verbeterpunten
voorkomt.
bedrading onder bureaus. In overleg met ict is de
zijn besproken met de verantwoordelijke
loshangende bedrading opgebonden, om op deze
afdelingsleiding en worden periodiek geëvalueerd
Inspectie SZW
wijze (mogelijk) struikelgevaar van medewerkers
in 2013-2014.
In 2013 zijn geen meldingen van iSZW
in de toekomst te voorkomen.
binnengekomen, noch zijn er inspecties geweest. Gevaarlijke stoffen
Meldingsplichtige ongevallen hebben zich niet
Afdeling hout
De inventarisatie van alle gevaarlijke stoffen is
voorgedaan.
In vervolg op de metingen die verricht zijn in 2011
verricht in nauw overleg met de afdeling WL&S
en in 2012 is een traject opgestart om de houtstof-
in 2012, hieruit is een register gevaarlijke stoffen
Het Dok
en geluidblootstelling terug te dringen. Hierbij is
voortgevloeid. In vervolg hierop is in 2013 de
Voor de verhuizing van het Dok Rotterdam
nauw overleg geweest met de technische dienst
nadere inventarisatie gevaarlijke stoffen verricht
zijn voor de nieuwe locatie verbeterpunten
en andere leveranciers. Dit heeft geresulteerd in
door een gecertificeerd arbeidshygiënist. Uit deze
ten aanzien van binnenklimaat uitgevoerd in
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
het nieuw te betrekken pand. Voor de nieuwe locatie is rekening gehouden met ventilatie en verwarming/koeling in het Programma van Eisen voor de verhuizing. Deze punten zijn in het voortraject met vastgesteld met de architect in overleg met een gecertificeerd arbeidshygiënist. Bij het personeel zijn in 2013 geen klachten geuit ten aanzien van het binnenklimaat.
71
72
Jaarverantwoording 2013 / Bijlagen
Bijlage 4 - Overzicht congressen, (internationale) publicaties en lezingen in 2013 Voornemens in Jaarplan 2013:
Hempel, I., Buck, N.M.L., Cima, M., & van
Lahlah, E., Van der Knaap, L.M., & Bogaerts,
• Minimaal vier artikelen in internationale
Marle, H. (2013). Review of Risk Assessment
S. (2013). Making Men Out of Boys? Ethnic
Instruments for Juvenile Sex Offenders: What is
Differences in Juvenile Violent Offending and the
Next? INTERNATIONAL JOURNAL OF OFFENDER
Role of Gender Role Orientations. JOURNAL OF
In 2013 hebben de KARID-medewerkers weer
THERAPY AND COMPARATIVE CRIMINOLOGY,
CROSS-CULTURAL PSYCHOLOGY, 44(8), 1321-1338
in ruime mate deelgenomen aan congressen in
57(2), 208-228.
toptijdschriften
binnen- en buitenland.
Hoing, M., Bogaerts, S.,& Vogelvang, B. (2013).
KARID is trots op haar internationale publicaties
Goethals, K., van Giels, M., Ekiz, E., & van Marle, H.
Circles of Support and Accountability: How and
die het afgelopen jaar zijn verschenen in Web of
(2013). Possible correlations between the deficient
Why They Work for Sex Offenders. JOURNAL OF
Science. Het merendeel van de publicatie behoren
affective experience and negative symptoms
FORENSIC PSYCHOLOGY PRACTICE, 13(4), 267-295.
op basis van de vijfjarige impactfactor in de JCR
of psychosis: An exploratory study in (forensic)
tot de top 25% in de domeinen ‘criminology,
psychiatric patients. CRIMINAL BEHAVIOUR AND
Lens, K., Pemberton, A., & Bogaerts, S. (2013).
penology, family studies and psychology
MENTAL HEALTH, 23(5), 336-346.
Heterogeneity in victim participation: A new
multidisciplinairy’.
perspective on delivering a Victim Impact Lahlah, E., Lens, K.M.E., & Bogaerts, S. (22013).
Statement. EUROPEAN JOURNAL OF CRIMINOLOGY,
Hempel, I.S., Buck, N.M.L., Goethals, K.R., &
When love hurts Assessing the intersectionality
10(4), 479-495.
van Marle,H.J.C. (2013). Unraveling Sexual
of ethnicity, socio-economic status, parental
Associations in Contact and Noncontact Child Sex
connectedness, child abuse, and gender attitudes
Bogaerts, S., & van der Laan, A.M. (2013).
Offenders Using the Single Category - Implicit
in juvenile violent delinquency. CHILD ABUSE &
Intracolleague Aggression in a Group of Dutch
Association Test. SEXUAL ABUSE-A JOURNAL OF
NEGLECT, 37(11), 1034-1049.
Prison Workers: Negative Affectivity and
RESEARCH AND TREATMENT, 25(5), 444-460.
Posttraumatic Stress Disorder. INTERNATIONAL Lahlah, E., van der Knaap, L.M., & Bogaerts,
JOURNAL OF OFFENDER THERAPY AND
Buck, N.M.L., Verhulst, F., van Marle, H., & van
S. (2013). Dangerous boys or boys in danger?
COMPARATIVE CRIMINOLOGY, 57(5), 544-556.
der Ende, J. (2013). Childhood Psychopathology
Examining the relationship between ethnicity,
Predicts Adolescence-Onset Offending: A
child abuse and violent offending. EUROPEAN
Hakvoort, L., & Bogaerts, S. (2013). Theoretical
Longitudinal Study. CRIME & DELINQUENCY, 59(5),
JOURNAL OF CRIMINOLOGY, 10(6), 641-658.
foundations and workable assumptions for
718-737.
cognitive behavioral music therapy in forensic psychiatry. ARTS IN PSYCHOTHERAPY, 40(2), 192-200.
Bezoekadres Kijvelandsekade 1, Poortugaal Postadres Postbus 900 3160 AC Rhoon Telefoon 010 503 12 12 Fax 010 503 12 05 Internet www.kijvelanden.nl
[email protected]
Illustraties Thijs Kelder, Rotterdam Vormgeving Grafisch ontwerpbureau Criterium, Arnhem
