Jaarverantwoording 2008 FPC de Kijvelanden
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Naam de Kijvelanden, forensisch psychiatrisch centrum Adres Kijvelandsekade 1 Postcode 3172 AB Plaats Poortugaal Telefoonnummer 010 503 12 12 Identificatienummer NZA 1705 Nummer Kamer van Koophandel 41133849 Emailadres
[email protected] Internetpagina www.kijvelanden.nl www.hetdok.nl
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverslag 2008 / Inhoudsopgave
1
2
8
8
11 11 12 14 15
18 18 19 22 23
Profiel van de organisatie
2.1 Algemene identificatiegegevens 2.2 Structuur van de Kijvelanden 2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering 2.3.2 Cliënten, productie, personeel en opbrengsten 2.3.3 Werkgebieden 2.4 Belanghebbenden
3 18
Uitgangspunten van de verslaglegging
3.1 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.2 3.3
Governance Bestuur en toezicht Zorgbrede governancecode Raad van Bestuur Raad van Toezicht Bedrijfsvoering Patiëntenraden van FPC de Kijvelanden
4 25 26 26 26 29 41 42 42 43 44 44 46 47 48 50 52 54
Beleid, inspanningen en prestaties
4.1 Meerjarenbeleid van de Kijvelanden 4.2 Algemeen beleid en resultaten van beleid in 2008 4.2.1 Algemeen beleid 2008 4.2.2 Resultaten algemeen beleid 2008 4.2.2.1 Speerpunten van beleid van de Kijvelanden voor 2008 en de resultaten 4.2.2.2 Speerpunten van beleid van DForZo in 2008 4.2.2.3 Realisatie productie en plaatsingsafspraken met DForZO 4.2.2.4 Realisatie van de doelstellingen op de prestatie indicatoren 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten 4.4.1 Kwaliteit van zorg 4.4.2 Klachten 4.4.3 Toegankelijkheid 4.4.4 Veiligheid 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 4.6 Samenleving 4.7 Financieel beleid
Bijlagen bij het Jaardocument MV 2008 van de Kijvelanden 57 Bijlage 1 Lijst met wetenschappelijke publicaties in 2008 58 Bijlage 2 Realisatie doelstellingen van de prestatie-indicatoren in 2008
Jaarverantwoording 2008 1 Uitgangspunten van de verslaglegging
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2008 / 1 Uitgangspunten van de verslaglegging
In deze Jaarverantwoording doet het Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) de Kijvelanden verslag van haar activiteiten in het jaar 2008. De activiteiten van FPC de Kijvelanden in 2008 betreffen de TBSkliniek in Poortugaal, de resocialisatieafdeling de Blink in Rotterdam en de forensisch-psychiatrische poli- en dagkliniek het Dok. Het Dok heeft een vestiging in Rotterdam en in Breda. De zorgverlening door de Kijvelanden en de verantwoording daarover vallen onder meerdere wettelijke regimes die elk een eigen verantwoordingskader stellen. De door de Kijvelanden geleverde zorg wordt door verschillende afnemers ingekocht voor diverse patiëntencategorieën. De eisen voor de verpleging en behandeling van TBS-gestelden zijn vastgelegd in de Beginselenwet Verpleging Terbeschikkinggestelden (BVT) en betreffen zowel de uitvoering van de verpleging en behandeling als de verantwoording over deze activiteiten aan het Ministerie van Justitie. In de forensisch-psychiatrische poli- en dagkliniek het Dok worden forensisch-psychiatrische patiënten zowel op vrijwillige basis (Zorgverzekeringswet) als binnen een strafrechtelijk kader ambulant behandeld. Op onderdelen van de Jaarverantwoording 2008 wordt een onderscheid gemaakt voor de
6
werkzaamheden van FPC de Kijvelanden met als werksoort de klinische verpleging en behandeling van patiënten met een TBS-maatregel en de ambulante werksoort van het Dok. Het Jaardocument van FPC de Kijvelanden is opgesteld volgens de eisen uit de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi) met betrekking tot de vermelding van wettelijk verplichte gegevens in het kader van de Wet Kwaliteit Zorginstellingen(WKZ), Wet Medezeggenschap Cliënten Zorgsector (WMCZ), Wet Klachten Cliënten Zorgsector (WKCZ), Wet Bijzondere Medische Verrichtingen en de Wet Centraal Bureau voor de Statistiek. Met de verslaglegging van activiteiten in dit Jaardocument acht de Kijvelanden zich vrijgesteld van de afzonderlijke verantwoordingsplichten in het kader van deze wetten. Het Ministerie van Justitie koopt met ingang van 1 januari 2008 alle psychiatrische zorg in voor patiënten die behandeld dienen te worden binnen een strafrechtelijk kader. Voor de inkoop van zorg voor deze patiënten heeft het Ministerie van Justitie een eigen inkooporganisatie gestart, de directie Forensische Zorg (DForZo). Het Ministerie van Justitie heeft besloten voor de jaarverantwoording van instellingen bij wie het Ministerie zorg inkoopt zich met ingang van het verslagjaar 2008 aan te sluiten bij de systematiek van de Jaarverantwoording Zorginstellingen van
het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Door DForZo is een afzonderlijke module ontwikkeld voor de jaarverantwoording die als leidraad is genomen voor het Jaardocument MV 2008 van de Kijvelanden. De module van DForZo is aangevuld met de richtlijnen voor de Jaarverantwoording Zorginstellingen 2008 van het Ministerie van VWS. In DigiMV 2008 is de voor FPC de Kijvelanden verplichte informatie die voortvloeit uit diverse wettelijke kaders neergelegd.
Jaarverantwoording 2008 2 Profiel van de organisatie
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
8
2.1 Algemene
2.2 Structuur van de
identificatiegegevens
Kijvelanden
Zie hiervoor het colofon op pagina 1 van dit Jaardocument.
Rechtsvorm en voorzieningen FPC de Kijvelanden is een stichting en beschikte in 2008 voor de uitvoering van haar activiteiten over vier vestigingen in eigen beheer. Sinds eind 2008 beschikt de Kijvelanden over een verklaring en vergunning voor een FPA. De hoofdvestiging (de kliniek) is gelegen in Poortugaal. Daarnaast beschikt de Kijvelanden over een resocialisatieafdeling voor TBS-gestelden (de Blink) in Rotterdam en twee forensisch-psychiatrische poli- en dagklinieken het Dok, waarvan één gevestigd is in Rotterdam en de tweede in Breda. Samen met Altrecht GGZ is in 2008 een joint venture gesloten tot oprichting en exploitatie van FPC 2landen, te Utrecht. Eind 2008 is de stichting FPC 2landen opgericht. De exploitatie van 2landen zal in 2009 een aanvang nemen.
Organisatorische structuur en organogram FPC de Kijvelanden wordt bestuurd volgens het zogenaamde Raad van Toezichtmodel. Dit houdt in dat het bestuur verantwoordelijk is en de Raad van Toezicht toezicht houdt op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de stichting. De Kijvelanden had in het verslagjaar een eenhoofdig bestuur. De organisatie van de Kijvelanden was in 2008 voor het laatst opgedeeld in sectoren. Met ingang van het verslagjaar 2009 heeft de Kijvelanden een organisatie die bestaat uit een drietal zorgketens, te weten een sociaal therapeutische keten, een supportieve keten en een ambulante keten, die duaal aangestuurd worden. De omvorming van het sectorenmodel naar het ketenmodel is, als onderdeel van het organisatieveranderingsproces “Leiderschap voor Topzorg’, op 1 september 2008 gestart en met ingang van 1 januari 2009 voltooid. Zie tevens pagina 29, onder reorganisatie primair proces en verandering topstructuur. Hieronder is het organogram van de nieuwe organisatiestructuur per 1 januari 2009 opgenomen.
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
9
Organogram 2009 Raad van Toezicht Raad van Bestuur Ondernemingsraad
Plaatsvervangend Hoofd van de inrichting / wnd 1e geneeskundige
Bestuursbureau Marketing- en Communicatiebureau
Control OBI Directie Personeel en Bedrijfsvoering
Keten Supportief
Directiebureau Roosterbureau ICT P&O Financiën Facilitair
Maatschappelijk werk Psychologen Afdeling Jade en Olivijn (separeers) Afdeling Opaal en Karmijn Afdeling Amber/GGZ
Directie Risicomanagement en Behandeling
Keten Sociaal Therapeutisch
Keten Ambulant
Poli- en dagkliniek het Dok, locaties Breda en Rotterdam Maatschappelijk werk Psychologen Vaktherapeuten
Werk-, leer- en sportcentrum Behandelingsrapportage Diagnostisch- en Zorgprogramma
Afdeling Onyx en Koraal Medische Dienst Afdeling Robijn, Smaragd en Logeerunit Geestelijke verzorging Afdeling Kobalt, Saffier en Aquamarijn Afdeling De Blink, ZW en ACT-team
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
Besturingsmodel De basis voor de sturing van de Kijvelanden is de Planning & Control cyclus (P&C cyclus). De P&C cyclus voorziet o.a. in jaarafspraken (jaarplan) en in verantwoording (jaarverslag) over de uitvoering van de jaarafspraken met DForZo en met de Zorgverzekering. In het jaarplan worden tevens de speerpunten van beleid opgenomen en in het jaarverslag wordt verslag gedaan van de resultaten van dit beleid. De begroting, het jaarverslag en de jaarrekening worden na vaststelling door het bestuur, goedgekeurd door de Raad van Toezicht en besproken met de Ondernemingsraad. Als besturingsmodel voor de uitvoering en evaluatie van de activiteiten in het kader van de P&C cyclus wordt het INK-model gehanteerd. Voor de sturing van de kwaliteit van de processen worden de normen van de stichting voor de Harmonisatie Kwaliteit Zorginstellingen (HKZ-normen) gebruikt. De Kijvelanden is in 2005 als één van de eerste forensische zorginstellingen HKZ gecertificeerd. Het HKZ- certificaat is in december 2008 weer voor 3 jaar verlengd. Zie pagina 35, onder management van processen.
10
Toelatingen van de Kijvelanden De Kijvelanden beschikt over de volgende toelatingen in het kader van de AWBZ: - persoonlijke verzorging - verpleging - ondersteunende begeleiding - activerende begeleiding - behandeling - verblijf op grond van AWBZ - verblijf en behandeling in het kader van de Wet Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) vanaf september 2006.
Medezeggenschap medewerkers De Kijvelanden heeft een ondernemingsraad (OR). Met de OR worden in de overlegvergaderingen alle relevante ontwikkelingen van de organisatie besproken c.q. aan de OR ter advisering of instemming voorgelegd, conform het bepaalde in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). Bestuur en OR hebben in het verslagjaar op zeer constructieve wijze samengewerkt aan de belangen van de Kijvelanden. Twee keer per jaar vindt afstemming plaats tussen de OR en de Raad van Toezicht.
Medezeggenschapsstructuur patiënten De medezeggenschap van de patiënten van de Kijvelanden met een TBS-maatregel is geregeld in de Beginselenwet Verpleging Terbeschikkinggestelden (BVT). De Kijvelanden heeft voor deze categorie patiënten een patiëntenraad conform het bepaalde in de BVT (de wettelijke term is verpleegdenraad). Voor de patiënten die ambulant worden behandeld in de poli- en dagkliniek het Dok is de WMCZ van toepassing. Vanaf 2008 heeft de poli en dagkliniek het Dok een patiëntenraad conform de richtlijnen in de WMCZ. Zie tevens pagina 23 onder patiëntenraden van FPC de Kijvelanden.
Door de Kijvelanden wordt één keer in twee jaar onderzoek gedaan naar de tevredenheid van de medewerkers (MTO). Dit onderzoek is in 2007 uitgevoerd op basis van de BASAM-vragenlijst. De uitslag is op het intranet bekendgemaakt en op basis daarvan heeft het managementteam de leidende thema’s uit het MTO besproken. Voor de resultaten van het MTO 2007 en de op basis van de resultaten ondernomen acties wordt verwezen naar pagina 50 onder medewerkerstevredenheid.
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
11
2.3 Kerngegevens 2.3.1. Kernactiviteiten en nadere typering De missie van de Kijvelanden is neergelegd in het Meerjarenbeleidsplan 2006 – 2009 en luidt: De Kijvelanden voorziet op wetenschappelijk onderbouwde wijze in de vraag naar beveiliging van de samenleving door behandeling van forensisch-psychiatrische patiënten, preventie van forensisch-psychiatrische problematiek en uitvoering van specifieke taken op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg en openbare geestelijke gezondheidszorg.
Toelichting Beveiliging van de maatschappij tegen delictgevaarlijkheid van forensisch-psychiatrische patiënten is een hoofdtaak van de Kijvelanden. De Kijvelanden behandelt forensisch-psychiatrische patiënten met het doel een veilige terugkeer in de maatschappij mogelijk te maken. De wijze waarop de Kijvelanden de behandeling vorm geeft is vastgelegd in de behandelvisie. De Kijvelanden rekent preventie van forensischpsychiatrische problematiek, het geven van goede informatie over de mogelijkheden van de behandeling van forensisch-psychiatrische patiënten aan diverse maatschappelijke groeperingen en taken op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en de openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ) tot haar werkgebied. De taken op het terrein van de geestelijke gezondheidszorg betreffen behandeling en zorg voor zeer moeilijke psychiatrische patiënten die als gevolg van hun meervoudige problematiek en grensoverschrijdende gedrag tussen wal en schip dreigen te vallen in de reguliere GGZ. De OGGZtaken betreffen o.a. voorlichting en trainingen voor diverse groeperingen in de samenleving die geconfronteerd worden met uitingen van geweld.
De Kijvelanden heeft een aparte afdeling voor wetenschappelijk onderzoek en behandelinnovatie op het terrein van de forensische psychiatrie. Ontwikkeling en evaluatie van meetinstrumenten, evaluatie van behandelmethodieken en terugkoppeling van onderzoeksresultaten naar de praktijk van de behandeling binnen de Kijvelanden zijn hoofdtaken van deze afdeling.
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
2.3.2 Cliënten, productie, personeel en opbrengsten De Kijvelanden is een forensisch psychiatrisch centrum (FPC) dat klinische en ambulante behandeling biedt aan patiënten met forensischpsychiatrische en psychosociale problematiek. De klinische behandeling impliceert een resocialisatietraject voor de patiënten om veilige terugkeer naar de maatschappij mogelijk te maken. Dit resocialisatietraject is onderdeel van het klinische behandeltraject en behelst eveneens scholing en arbeid voor de patiënten. De intramurale behandeling betreft patiënten met een TBS-maatregel, inclusief beheers / vluchtgevaarlijke patiënten, in het kader van de BvT. De patiëntenpopulatie betreft in de regel agressieve patiënten met een sterk ontregelend en milieu ontwrichtend gedrag. De klinische patiëntenpopulatie betreft mannen met persoonlijkheidsstoornissen of psychotische stoornissen, eventueel gecombineerd met verslavingsproblematiek en/of somatische problematiek, en een IQ > 80. De kliniek beschikt over een BOPZ-aanmerking en biedt de mogelijkheid om een tijdelijke gastplaatsing van een patiënt met een BOPZ-titel te realiseren vanuit een GGZ-instelling.
12
Voor de behandeling van de patiënten beschikt de Kijvelanden over de volgende zorgprogramma’s: - zorgprogramma psychisch kwetsbaren - zorgprogramma verslaving - zorgprogramma seksuele delictplegers - zorgprogramma agressiehantering. Deze zorgprogramma’s worden zowel in de kliniek als in de forensisch-psychiatrische poli- en dagkliniek het Dok gebruikt. De ambulante behandeling van de poli- en dagkliniek het Dok richt zich op patiënten met psychische problematiek die door hun grensoverschrijdend gedrag met justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen en voor wie het reguliere aanbod van GGZvoorzieningen ontoereikend is gebleken.
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
13
Tabel Kerngegevens productie, capaciteit, personeel en opbrengsten de Kijvelanden Cliënten Aantal cliënten in zorg/behandeling per einde verslagjaar
Aantal 184
Capaciteit Aantal beschikbare bedden/plaatsen per einde verslagjaar, inclusief kleinschalig wonen (voorheen beschermd wonen), inclusief deeltijdplaatsen en inclusief BOPZ-aanmerking Waarvan deeltijdplaatsen Waarvan kleinschalig wonen
Aantal 187
Productie Aantal in verslagjaar geopende DBC’s (ontleend aan het instellingsinformatiesysteem, niet uit DIS) Aantal in verslagjaar gesloten DBC’s (ontleend aan het instellingsinformatiesysteem, niet uit DIS) Aantal verzorgingsdagen Aantal deeltijdbehandelingen in verslagjaar Aantal ambulante contacten in verslagjaar Aantal dagen dagactiviteiten in verslagjaar
Aantal 1.542 1.864 67.904 1.495 24.424 -
Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar
Aantal 353 317
Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro’s) in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten
-
Bedrag in euro’s 35.727.292 35.351.152 376.140
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
14
Kerngegevens tbs-plaatsen (zie tevens bijlage 2 bij het Jaardocument) Kerngegevens tbs-plaatsen Bezettingsgraad patiënten gemiddeld over verslagjaar Instroom, voldoen aan het aantal overeengekomen eerste opnames Doorstroom vervolgvoorzieningeng Uitstroom (zie voor vertrekcategorieën, bijlage 2)
Aantal/percentages 99,3 % 29 19 25
Aantal ontvluchtingen tbs-gestelden Aantal overige onttrekkingen tbs-gestelden totaal Onttrekkingen vanaf het terrein buiten de externe beveiligingsring) Onttrekkingen tijdens toegestaan verblijf buiten de kliniek Bijzonder voorval
0 2 0 2 4
Aantal gegronde klachten patiënten Aantal geweldplegingen tussen patiënten Aantal geweldplegingen tegen personeel Aantal recidive tijdens TBS Gemiddelde behandelduur
20 8 6 3 PI-I: 6 jaar + 146 dagen PI-II longstay: 9 jaar + 289 dagen PI-II overig: 2 jaar + 67 dagen
2.3.3 Werkgebieden Het werkgebied van de Kijvelanden voor de klinische behandeling van patiënten met een TBS-maatregel is landelijk op basis van opname van patiënten van de landelijke wachtlijst voor behandeling van TBS-gestelden van het Ministerie van Justitie. Deze zorg wordt ingekocht door DForZo van het ministerie van Justitie De poli- en dagkliniek het Dok van de Kijvelanden is werkzaam in de volgende regio’s voor geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen, de zogenaamde GHOR-regio’s: - Rotterdam-Rijnmond - Midden en West Brabant (Breda) De activiteiten in deze werkgebieden betreffen ambulante forensische behandeling op vrijwillige basis en worden gefinancierd door de Zorgverzekering. De ambulante forensische zorg en behandeling binnen een strafrechtelijk kader wordt ingekocht door DForZo. In samenwerking met Altrecht, Centrum Maliebaan en Oostvaarderskliniek is tot medio 2008 een forensisch psychiatrische poli- en dagkliniek geëxploiteerd in Utrecht. Het werkgebied van deze poli- en dagkliniek betrof de regio Utrecht. Deze samenwerking is inmiddels beëindigd. Zie tevens pagina 39 onder externe positionering van het Dok en samenwerking.
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
2.4 Belanghebbenden De Kijvelanden onderscheidt vijf groepen van belanghebbenden waarop de resultaten van de onderneming worden afgestemd: 1. bestuur en financiers 2. patiënten 3. samenwerkings- en ketenpartners 4. medewerkers 5. maatschappij
15
Bestuur en financiers Het bestuur is verantwoordelijk voor de formulering en uitvoering van het algemene beleid en het behandelbeleid van de Kijvelanden. Het algemene beleid is vastgelegd in een meerjarenbeleidsplan en het behandelbeleid is vastgelegd in de behandelvisie. De uitwerking hiervan en de verantwoording over de resultaten geschiedt jaarlijks door het opstellen van een jaarplan respectievelijk het Jaardocument MV door de Kijvelanden. Het vigerende Meerjarenbeleidsplan ‘ Topzorg ontketend ‘, loopt tot en met het jaar 2009. Het bestuur zit het managementteam voor en voert periodiek overleg met de sectormanagers en met medewerkers die een sleutelpositie hebben bij de uitvoering van sectoroverschrijdende activiteiten en/of bij de uitvoering van bijzondere projecten. De Raad van Toezicht ondersteunt het bestuur bij de uitvoering van zijn beleidstaken en houdt toezicht op de uitvoering van de taken van het bestuur. De relaties met de financiers, DForZo en Zorgverzekering, worden onderhouden door het bestuur en door de controller.
Patiënten Het bestuur overlegt met de behandelstaf, patiëntenraad en met externe partijen over de randvoorwaarden voor de behandeling van de patiënten. Medewerkers van de Kijvelanden behandelen de patiënten in directe behandelcontacten en door overleg met collega’s in het kader van de interne afstemming en coördinatie rond de behandeling van de patiënten. Medewerkers van de Kijvelanden voeren ook overleg met medewerkers van vele andere instellingen in het kader van de externe afstemming en coördinatie rond de behandeling van de patiënten en in het kader van vervolgbehandeling van de patiënten binnen andere instellingen, zoals met de Reclassering, GGZ-instellingen, instellingen voor Beschermd Wonen, instellingen voor Jeugdzorg, de politie en andere forensischpsychiatrische instellingen of centra. Daarnaast zijn er contacten met penitentiaire inrichtingen voor preklinische interventies (PKI) bij patiënten die in deze instellingen verblijven in afwachting van hun behandeling in de kliniek van FPC de Kijvelanden.
Jaarverantwoording 2008 / 2 Profiel van de organisatie
Samenwerkingspartners en ketenpartners Het bestuur is de overlegpartner van de samenwerkings- en ketenpartners in het kader van onderhoud en uitbreiding van bestaande samenwerkingsrelaties en de ontwikkeling van nieuwe samenwerkingsrelaties en -projecten. In dit kader is in 2008 met Bouman GGZ zeer intensief gesproken over en gewerkt aan bestuurlijke samenwerking ten behoeve van de verbetering van de behandeling van patiëntengroepen van beide organisaties. Zie ook pagina 29 onder samenwerking en netwerkontwikkeling. Daarnaast zijn samenwerkings- en plaatsingsovereenkomsten gesloten met de Stichting Maatschappelijke Opvang Breda e.o., Psychiatrisch Centrum Delta, Forinth/Lentis, ASVZ,en Stichting Flexibel Wonen Rotterdam Rijnmond. Met Altrecht, BAVO Europoort en Parnassia zijn samenwerkingsovereenkomsten en/of plaatsingsovereenkomsten afgesloten of zijn afspraken daarover in een vergevorderd stadium. Op 27 november heeft de voorzitter van de raad van bestuur het voorzitterschap van het ODO (onderling directeuren overleg FPC’s) overgenomen van de heer Poelman van de Pompestichting. Medewerkers onderhouden relaties met de samenwerkings- en ketenpartners door overleg op patiëntenniveau (zie boven bij patiënten) en
16
overleg gericht op de uitwisseling van ervaring en deskundigheid. Vanuit de afdeling Onderzoek & Behandelinnovatie (OBI) worden vele relaties onderhouden met diverse universiteiten en onderzoekers van andere instellingen. Medewerkers De Kijvelanden geeft op verschillende wijzen vorm aan de relatie met de medewerkers. Het bestuur overlegt met de OR over diverse aspecten van de organisatie en de bedrijfsvoering. Het personeelsen organisatiebeleid is gekoppeld aan de strategische organisatiedoelstellingen. In dit beleid wordt inhoud gegeven aan de bevordering van de kwaliteit en inzetbaarheid van medewerkers, zowel op individueel - als teamniveau. Voor dit beleid zijn in 2008 specifieke personeelsinstrumenten ontwikkeld, zoals o.a. een jaargesprekkencyclus, werkoverleg en opleidingen. Daarnaast worden organisatiebrede overlegsituaties en bijeenkomsten belegd rond specifieke inhoudelijke en organisatorische onderwerpen. Voor partners en familieleden van de medewerkers worden enkele malen per jaar familierondleidingen georganiseerd. Zie tevens pagina 30, onder medewerkers. Maatschappij De dialoog met de maatschappij is o.a. gericht op de directe omgeving van de Kijvelanden, het totale werkveld van de forensische psychiatrie en
eveneens op familieleden van de patiënten. Voor het overleg met de directe omgeving van de Kijvelanden is er een Commissie van Omwonenden, bestaande uit een vertegenwoordiging van de inwoners van de gemeente van vestiging van de kliniek van de Kijvelanden. Ook participeert de Kijvelanden in het zogenaamde “Vierhoeksoverleg”, waaraan de burgermeester van Albrandswaard, de voorzitter van de deelgemeente Hoogvliet, het Openbaar Ministerie en de politie Rijnmond deelnemen. Tenslotte doet de Kijvelanden jaarlijks mee aan de landelijke opendag van justitiële inrichtingen. De dialoog met het forensisch-psychiatrische werkveld wordt inhoud gegeven door o.a. het uitdragen in breder verband van de eigen kennis en ervaring op het terrein van de forensische psychiatrie en de ontwikkeling en academisering van de behandeling van forensisch psychiatrische patiënten door het verrichten van eigen wetenschappelijk onderzoek, participatie in onderzoeksprojecten van het ministerie of van andere instellingen en door samenwerking met universiteiten. Ook met de familieleden van de patiënten worden contacten onderhouden. Bij het starten van een verloftraject van een patiënt wordt tevens onderzocht of het slachtoffer van de betreffende patiënt prijsstelt op contact met de kliniek.
Jaarverantwoording 2008 3 Governance
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2008 / 3 Governance
18
3.1 Bestuur en toezicht 3.1.1 Zorgbrede governancecode Het governancebeleid van FPC de Kijvelanden bestaat uit de volgende onderdelen: - Zorgbrede Governancecode van de brancheorganisatie GGZ als basis - Schriftelijke vastlegging van de afwijkingen in de praktijk conform de ‘pas toe of leg uit’ regel - Een reglement voor het functioneren van de Raad van Toezicht. Het governancebeleid is neergelegd in het Governanceprotocol voor de Kijvelanden. Daarin is ook aangegeven waar FPC de Kijvelanden concreet afwijkt van de zorgbrede Governancecode van de brancheorganisatie.
3.1.2. Raad van Bestuur De Raad van Bestuur is verantwoordelijk voor de realisatie van doelstellingen, de strategie en de resultatenontwikkeling van de Kijvelanden en legt daarover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De bezoldiging van de Raad van Bestuur wordt jaarlijks besproken met – en vastgesteld door - de Raad van Toezicht en wordt openbaar gemaakt volgens de regels van de jaarverslaglegging en in het kader van de WOPT. In het verslagjaar is geen sprake geweest van belangenverstrengeling of persoonlijke bevoordeling van de Raad van Bestuur.
Samenstelling Raad van Bestuur in 2008 Naam Bestuursfunctie M. A. Polak, psychiater Voorzitter Raad van Bestuur
M/V m
Jaarverantwoording 2008 / 3 Governance
19
3.1.3 Raad van Toezicht Samenstelling van de Raad van Toezicht in 2008 Naam Functie in de Raad van Toezicht De heer mr. drs. G. J. Wolffensperger voorzitter
Aandachtsgebied
Maatschappelijke functie/nevenfuncties
Beleid algemeen
Zelfstandig beleidsadviseur
Mevrouw drs. E. C. Pronker
Lid
Personeel en Organisatie
Zelfstandig managementadviseur
De heer T. H. Que
Lid
Beleid behandeling en beveiliging
Psychiater, Voorzitter bestuur Vrienden Phoenix, Lid consultatiecommissie Creatieve Therapie HAN
De heer mr. A. A. van Rhijn
Lid
Financiën & Control
Mevrouw mr. G.L.M. Urbanus
Lid
Beleid algemeen
Onafhankelijkheid De leden van de Raad van Toezicht zijn onafhankelijk ten opzichte van elkaar, de Raad van Bestuur en welk deelbelang van FPC de Kijvelanden dan ook. De leden van de Raad van Toezicht geven in de jaarlijkse verantwoording van de Kijvelanden inzicht in de nevenfuncties voor zover deze nevenfuncties een relatie kunnen hebben met de activiteiten van De Kijvelanden. De Raad van Toezicht heeft een eigen budget voor activiteiten die gericht zijn op deskundigheidsbevordering.
Rechter en bestuurder van de rechtbank ‘s-Gravenhage
Taakuitoefening De Raad van Toezicht richt zich in zijn toezichthoudende taken met name op: • de realisatie van de doelstellingen • de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de Kijvelanden • de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen • de financiële verslaglegging • de naleving van wet- en regelgeving • het op passende wijze inhoud en uitvoering geven aan het zijn van een zorgonderneming met een bijzondere maatschappelijke verantwoordelijkheid. De Raad van Toezicht heeft hieraan in het verslagjaar op onderstaande wijze vormgegeven.
Jaarverantwoording 2008 / 3 Governance
Overleg met Bestuur over strategie en risico’s verbonden aan de activiteiten van de organisatie In het verslag jaar is o.a. stilgestaan bij de gevolgen voor de Kijvelanden van de wijziging in 2007 in de samenwerking tussen de partners van het zogenaamde consortiumverband. Price Waterhouse Coopers heeft samen met het management van de Kijvelanden een strategische heroriëntatie uitgevoerd. Na bespreking hiervan heeft de Raad van Toezicht groen licht gegeven voor het haalbaarheid- en detailleringonderzoek naar een intensieve wijze van samenwerking met Bouman GGZ. De Raad is in het verslagjaar zeer nauw betrokken geweest bij de keuze van de mogelijke samenwerkingsvorm met deze instelling. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in groen licht van de Raad voor het uitwerken van een bestuurlijke fusie volgens het in juni door bestuurders van beide instellingen opgesteld model.
20
In het verslagjaar heeft de Raad van Toezicht zich met het Bestuur ook gebogen over de aanpassing van de organisatiestructuur en de beheersing van de risico’s verbonden aan de activiteiten van de Kijvelanden. De bespreking van het Jaardocument MV 2007, de jaarrekening 2007 en de bespreking van het Jaarplan en begroting 2009 waren voor de Raad de jaarlijkse ijkpunten voor de strategie en risico’s die de Kijvelanden loopt. Vijf keer is de winst – en verliesrekening geagendeerd en besproken om de Raad van Toezicht ook tussentijds (naast begroting en jaarrekening) te informeren over de productie en financiële situatie. Overleg met Bestuur over interne beheersing – en controlesystemen De P&C cyclus van de Kijvelanden kent een jaarkalender met daarin alle activiteiten in het kader van de P&C cyclus en de beslissingsmomenten van de Raad van Toezicht. De rol van de Raad van Toezicht is op deze wijze in de P&C cyclus geborgd. Daarnaast heeft de Raad zijn eigen activiteitenkalender / werkplan waarin planmatig de doelen en activiteiten van de Raad zijn opgenomen. In 2007 heeft de accountant aan de Raad van Toezicht een presentatie over Healthcare Controlweb (interne beheersmonitor) gegeven als middel om de verschillende bedrijfsrisico’s van de Kijvelanden inzichtelijk te maken. In 2008 zijn de
resultaten en de ambities van de beheersmonitor door het bestuur voor het eerst gepresenteerd en besproken in de Raad van Toezicht. De beheersmonitor wordt jaarlijks geagendeerd. Overleg met de externe accountant In maart 2008 heeft de accountant aan de Raad van Toezicht verslag gedaan van zijn controle over het jaar 2007. In deze vergadering zijn de Jaarrekening en het Jaardocument MV 2007 door de Raad goedgekeurd. De accountant heeft zijn managementletter en verslag toegelicht. Beoordeling functioneren bestuur De Raad van Toezicht voert ieder jaar een functioneringsgesprek met de bestuurder. In januari 2008 heeft een delegatie van de Raad van Toezicht een functioneringsgesprek gehouden met de bestuurder. De uitkomst hiervan is besproken met alle leden van de Raad.
Jaarverantwoording 2008 / 3 Governance
Kort verslag van de activiteiten van de Raad van Toezicht in 2008 In 2008 heeft de Raad van Toezicht zes keer met het bestuur vergaderd. Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft in maart een vergadering van het managementteam bijgewoond. In december 2008 heeft een delegatie van de Raad de overlegvergadering van de bestuurder met de OR bijgewoond. Leden van de Raad hebben gedurende het verslagjaar op individuele basis werkbezoeken aan de kliniek van de Kijvelanden en de Blink afgelegd. De heer Wolffensperger bezocht de afdeling Onyx, mevrouw Pronker heeft een werkbezoek aan Arbeid en Onderwijs gebracht, de heer van Rhijn bezocht het Dok, de heer Que legde een werkbezoek aan de Blink af en mevrouw Urbanus bezocht de afdeling Behandelingsrapportage. Het lid van de Raad van Toezicht dat belast is met de financiële portefeuille, de heer van Rhijn, heeft in het verslagjaar gesproken met de controller over de financiële sturing. In de maartvergadering is, naast de bovengenoemde onderwerpen, ook stilgestaan bij een terugkoppeling op het strategisch HRM beleid van de organisatie.
21
In juni heeft de Raad verheugd kennisgenomen van de ondertekening van de vaststellingovereenkomst tot beëindiging van de samenwerking met Delta. Tegelijkertijd heeft de Raad instemming betuigd met het gepresenteerde model tot samenwerking met Bouman GGZ en de bestuurder groen licht gegeven voor verdere voorbereiding van een bestuurlijke fusie met Bouman GGZ, alsmede voor het opstellen van een intentieverklaring met betrekking tot de beoogde samenwerking.
In september is de begroting 2009 door de Raad van Toezicht goedgekeurd. De Raad heeft de Commissie van Toezicht ontvangen voor de bespreking van haar jaarverslag. Voorts keurde de Raad de statuten van FPC 2landen goed en kreeg zij een update van de fusiebesprekingen met Bouman GGZ. De novembervergadering van de Raad stond in het teken van de due diligence en NMA- onderzoeken met betrekking tot de samenwerking met Bouman GGZ. In de laatste vergadering van het verslagjaar is het Jaarplan 2009 van FPC 2landen goedgekeurd en is uitgebreid stilgestaan bij de ontwikkelingen rond de topstructuur van de beoogde samenwerking met Bouman GGZ. De Raad heeft op basis van deze ontwikkelingen geconstateerd dat daarmee de besluitvorming over de bestuurlijke fusie met Bouman GGZ over de jaarwisseling wordt getild. Begin januari 2009 is het staken van de fusiegesprekken met Bouman GGZ besproken.
Jaarverantwoording 2008 / 3 Governance
22
3.2 Bedrijfsvoering De Kijvelanden werkt al jaren volgens een strikte planning & control cyclus. Belangrijk onderdeel daarvan is dat sectoren en afdelingen jaarplannen maken die afgeleid zijn van het jaarplan op instellingsniveau en het meerjarenbeleidsplan. Gedurende het jaar wordt de uitvoering van deze jaarplannen gemonitord en indien nodig, worden activiteiten en/of plannen bijgesteld. Er zijn verschillende soorten managementinformatie beschikbaar om de bedrijfsvoering en realisatie van voorgenomen doelen te monitoren. Eenmaal per vier maanden is er een resultaatsturingsoverleg waarin de realisatie van de doelen zoals genoemd in het jaarplan en de uitvoering van projecten uitgebreid besproken worden in het managementteam. Ter ondersteuning van deze bespreking wordt het ontwikkelde resultaatsturingsmodel op basis van het INK-model gebruikt waarin alle kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen van de instelling en de realisatie daarvan, worden gemonitord. Daarnaast is er periodieke managementinformatie beschikbaar op het gebied van de realisatie van de productie, uitputting van personele – en materiële budgetten, ziekteverzuim en andere personeelsgegevens (zoals verloop, instroom e.d.).
Eind 2007 is als ondersteuning van de bedrijfsvoering de interne beheersmonitor geïntroduceerd. Deze beheersmonitor heeft als doel de beheersing van de verschillende bedrijfsrisico’s van de organisatie en de ambities inzake de beheersing van deze risico’s beter te kunnen monitoren. Voor de inhoud daarvan wordt verwezen naar pagina 34 onder management van processen/risicobeheersing.
Jaarverantwoording 2008 / 3 Governance
23
3.3 Patiëntenraden van FPC de Kijvelanden De patiëntenraad van de Kijvelanden in het kader van de BVT FPC de Kijvelanden wil patiënten betrekken bij de gang van zaken in de kliniek. De patiëntenraad biedt afdelingsvertegenwoordigers en het hoofd van de inrichting c.q. het bestuur de mogelijkheid om met elkaar van gedachten te wisselen over zaken die rechtstreeks te maken hebben met het verblijf in de kliniek en de regels en afspraken die nodig zijn om dat verblijf zo goed mogelijk te laten verlopen. Onderwerpen die in de patiëntenraad kunnen worden besproken betreffen het woon- en werkklimaat in de kliniek. Indien de patiëntenraad over bepaalde onderwerpen met het bestuur van mening (blijft) verschillen, dan kan aan de commissie van toezicht een verzoek worden gedaan om te bemiddelen. De werkwijze van de patiëntenraad is in een statuut vastgelegd.
Het overleg tussen de patiëntenraad en het bestuur vindt één keer per maand plaats. Als voorbereiding op het overleg met het bestuur vindt tenminste één keer per week een overleg plaats tussen de afdelingsvertegenwoordigers onderling. Dit overleg wordt begeleid door een medewerker van Arbeid en Onderwijs. De patiëntenraad bestaat uit maximaal twaalf leden, inclusief een voorzitter, secretaris en penningmeester. Elke afdeling is (in principe) met een afgevaardigde in de patiëntenraad vertegenwoordigd. In de maandelijkse overleggen met de bestuurder is in 2008 een aantal belangrijke punten aan de orde gekomen ter aanvulling en verscherping van (bestaand) beleid, waaronder het onderhoud aan afdelingen, onderzoek naar temperatuur en luchtvochtigheid, afdelingscomputers en playstations en het patiënttevredenheidsonderzoek.
Patiëntenraad van het Dok in het kader van de WMCZ Eind 2006 zijn in het Dok Rotterdam initiatieven ontwikkeld om een patiëntenraad op te richten. Vanwege het ambulante karakter van de behandeling in het Dok lukt het nauwelijks om patiënten te interesseren voor deelname aan een patiëntenraad. Eind 2007 telde de patiëntenraad van het Dok drie leden. De taken en de werkwijze van de patiëntenraad zijn in 2008 verder ontwikkeld. Hierbij dienden de resultaten van het patiënttevredenheidsonderzoek 2007 als richtlijn. De patiëntenraad wordt ondersteund door de leden van de staf en krijgt faciliteiten om te vergaderen. Het in stand houden van de patiëntenraad van het Dok is een voortdurende zorg. In 2008 is het Dok, ondanks herhaaldelijke pogingen, er niet in geslaagd nieuwe patiënten te werven voor de patiëntenraad. Hierdoor staat de structurele medezeggenschap van patiënten in het Dok onder druk.
Jaarverantwoording 2008 4 Beleid, inspanningen en prestaties
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
25
4.1 Meerjarenbeleid van de Kijvelanden De missie van de Kijvelanden (zie pagina 11) is de basis van het geformuleerde beleid voor de periode 2006 -2009 onder de titel “Topzorg ontketend”. De hoofdlijnen van dit meerjarenbeleid zijn: • Diagnose, behandeling en resocialisatie van de patiënten integreren binnen één traject • Behandeling van forensisch-psychiatrische patiënten op academisch niveau brengen • Ontschotting van de organisatie in een organisch ontwikkelingsproces • Versterken participatie en medezeggenschap van patiënten • Interculturalisatie • Uitbreiding van activiteiten door productdifferentiatie en differentiatie in locaties • Uitbreiding van de samenwerking met andere instellingen • Vergroten van zichtbaarheid van FPC de Kijvelanden in het veld door PR-beleid. Bestuur en financiers, patiënten, samenwerkingspartners, medewerkers en de maatschappij zijn voor de Kijvelanden de belanghebbenden waarop de resultaten van de onderneming worden afgestemd. Het beleid van de Kijvelanden, gericht op de belangen van bestuur en financiers, moet leiden tot: - beveiliging van de maatschappij en ongestoorde
tenuitvoerlegging van de TBS-maatregel - ondernemerschap en innovatie - brede financiële basis door meerdere financieringsstromen - optimale verhouding tussen kwaliteit en kostprijs van producten en diensten - FPC de Kijvelanden als een ketengerichte onderneming. Het beleid van de Kijvelanden, gericht op de belangen van de patiënten, moet leiden tot: - toegankelijkheid van het aanbod voor verschillende patiëntengroepen - versterking van medezeggenschap en participatie aan de behandeling - veiligheid. Het beleid van de Kijvelanden ten aanzien van de samenwerkingspartners is gericht op; - het realiseren van samenwerking die gericht is op vragen uit de maatschappij op het gebied van de behandeling van forensisch psychiatrische patiënten - toevoeging van meerwaarde in de samenwerking op basis van kennis en ervaring - betrouwbaarheid als samenwerkingspartner bij de uitvoering van behandeltrajecten voor patiënten, ontwikkeling van nieuwe projecten en uitvoering van nieuwe projecten.
Het beleid ten aanzien van de medewerkers is gericht op: - ontplooiingskansen - veiligheid - imago van de Kijvelanden als werkgever. Het beleid gericht op de belangen van de maatschappij moet leiden tot: - veiligheid en veiligheidsgevoel - academisering en ontwikkeling van de forensische psychiatrie - acceptatie van patiënten die terugkeren naar de maatschappij - goed imago van de sector forensische psychiatrie - transparantie van bestuur, toezicht en gerealiseerde resultaten. De uitvoering van het meerjarenbeleid van de Kijvelanden is onderdeel van de jaarlijkse P&C cyclus, naast de beleidseisen en de jaarlijkse speerpunten van beleid die door het Ministerie van Justitie of de Zorgverzekering worden geformuleerd. In elk jaarplan wordt aangegeven welke resultaten uit het meerjarenbeleid moeten worden gerealiseerd. In de jaarverantwoording wordt verslag gedaan van de behaalde resultaten van het meerjarenbeleid (zie voor 2008 vanaf pagina 26, onder Algemeen beleid en resultaten van beleid in 2008). In 2009 loopt de huidige beleidsperiode af en wordt een nieuw meerjarenbeleid ontwikkeld.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
26
4.2 Algemeen beleid en resultaten van beleid in 2008 4.2.1 Algemeen beleid 2008 De speerpunten van beleid van FPC de Kijvelanden voor 2008 betroffen deels de voortzetting van ingezette trajecten in 2007 op het terrein van het personeelsbeleid, behandelinnovatie en risicomanagement en netwerkontwikkeling. Daarnaast zijn nieuwe ontwikkelingen opgepakt zoals de ontwikkeling van plannen voor een Forensisch Psychiatrische afdeling (FPA), het operationaliseren van de erkenning voor BOPZbedden, uitbreiding van de poliklinische activiteiten en ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen voor de sturing van algemene processen en behandelprocessen. Daarnaast is veel aandacht uitgegaan naar de samenwerking met andere zorginstellingen en universiteiten. 4.2.2 Resultaten algemeen beleid in 2008 Inleiding door de bestuurder Het verslagjaar 2008 is voor FPC de Kijvelanden een jaar waarop met enige trots en tevredenheid wordt teruggeblikt. De vele activiteiten in het kader van de uitvoering van speerpunten van beleid voor 2008 zijn met succes en goeddeels volgens plan afgerond. Ook aan de afronding van het meerjarenbeleid 2006 – 2009 zijn vele bijdragen geleverd in 2008.
De investeringen gedurende vele jaren van FPC de Kijvelanden in de kwaliteit van de organisatie en de behandeling van de patiënten zijn in 2008 beloond met een tweede HKZ-certificering van alle processen. De uitvoering van het verbeterplan, naar aanleiding van twee ernstige incidenten eind 2006, is in 2008 afgerond en de resultaten hiervan zijn door de Inspectie voor de Sanctietoepassing, de Inspectie voor de Volksgezondheid en de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming met lovende worden beoordeeld. Een belangrijk traject in 2008 was de omzetting van de organisatie van de Kijvelanden van het bestaande sectorenmodel naar een ketenmodel voor de uitvoering van het primaire proces. Voor deze reorganisatie is begin 2008 het plan “Leiderschap voor Topzorg” ontwikkeld dat vanaf juli 2008 in uitvoering is genomen. Met ingang van 1 januari 2009 was dit omvangrijke traject binnen de gehele organisatie succesvol en zonder incidenten afgerond. Als sluitstuk van het reorganisatietraject is de ambulante keten ingericht, waarvan het nieuwe ketenmanagement medio 2008 is aangetreden.
Met de uitvoering van dit reorganisatietraject is een belangrijke bijdrage geleverd aan twee hoofdlijnen van het meerjarenbeleid 2006 - 2009: het integreren van diagnose, behandeling en resocialisatie van de patiënten binnen één traject en ontschotting van de organisatie. Op het gebied van de aansturing van de organisatie is verbetering van de stuurkracht naar de werkvloer en bij nieuwe initiatieven gerealiseerd. Op alle niveaus onder het bestuur is duaal leiderschap ingevoerd. Onder het bestuur is een directieniveau toegevoegd met een directeur Risicomanagement & Behandeling en een directeur Personeel & Bedrijfsvoering. Binnen de behandelteams zijn teamcoördinatoren aangewezen als primus inter pares. Parallel aan het reorganisatietraject is een management development traject gestart om leidinggevenden voor te bereiden op hun rol en taken in de nieuwe situatie en de uitvoering van hun taken beter aan te laten sluiten bij de wensen van medewerkers, zoals die naar voren zijn gebracht in de besprekingen van de resultaten van het onderzoek naar de medewerkerstevredenheid in 2007.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
In 2008 is duidelijke vooruitgang geboekt in de verbetering van de kwaliteit van het HRMbeleid. De nieuwe P&O afdeling is in 2008 volledig operationeel geworden en heeft bij haar werkzaamheden in 2008 prioriteit gegeven aan het afstemmen van de beschikbare HRMinstrumenten op de situatie en wensen binnen de Kijvelanden. Daarnaast is veel aandacht besteed aan het formuleren van beleid om ongewenst verloop onder medewerkers terug te dringen door o.a. een nieuw arbeidsvoorwaarden- en beloningsbeleid. Met de verankering van het HRM-beleid in de organisatie is een belangrijke bijdrage geleverd aan de verbetering van het werkklimaat en het onderling vertrouwen tussen medewerkers en leidinggevenden. De eerste resultaten zijn reeds zichtbaar geworden in een lichte daling van het ziekteverzuim in 2008. Hoewel de verloopcijfers nog weinig zijn gedaald heeft de Kijvelanden in 2008 geen problemen gehad met de opvulling van vacatures. Het overleg met de OR heeft ook in 2008 plaatsgevonden binnen een sfeer van goed onderling vertrouwen
27
Op het gebied van veiligheid zijn in 2008 vele stappen gezet ter verbetering van de brandveiligheid. Vele bouwactiviteiten zijn uitgevoerd om het gehele gebouw op de hoofdlocatie aan te passen aan het Bouwbesluit 2003. Dit proces wordt begin 2009 afgerond. Omdat deze activiteiten ook de patiëntenfaciliteiten betroffen zijn uitgebreide maatregelen getroffen om de veiligheid van patiënten, medewerkers en de maatschappij te waarborgen. Ook dit proces is in 2008 zonder incidenten afgesloten. Wel zijn door de patiënten in verband met de bouwactiviteiten meer klachten ingediend die hun verblijfssituatie betroffen. Op de hoofdlocatie zijn in 2008 de nieuwe werkhallen en kantoorruimtes in gebruik genomen en heeft de uitbreiding aan patiëntenruimtes haar beslag gekregen. De beëindiging van het samenwerkingscontract met Delta Psychiatrisch Centrum op het gebied van ondersteunende diensten, is vanaf 1 januari 2009 een feit. De Kijvelanden heeft nu als beleid dat strategische beleidstaken en controltaken volledig door de Kijvelanden in eigen beheer worden uitgevoerd en de uitvoering van administratieve taken uitbesteed worden. De uitvoering van de loon- en financiële administratie zijn door de Kijvelanden uitbesteed aan een extern bureau.
In 2008 heeft de Kijvelanden, in samenwerking met de afdeling Ortho- en Forensische Psychiatrie van Altrecht, verder vorm gegeven aan de plannen voor uitbreiding van tijdelijke TBS-capaciteit in Utrecht. Deze voorziening met 55 plaatsen voor TBS-gestelden zal in het voorjaar van 2009 onder de naam FPC 2Landen zijn deuren openen voor de patiënten. Deze startdatum is ten opzichte van de planning (1 januari 2009) enigszins vertraagd als gevolg van brandveiligheideisen van het Ministerie van Justitie. De exploitatie van FPC 2Landen is ondergebracht in een aparte stichting die beheerd wordt door FPC de Kijvelanden en Altrecht. De samenwerking met andere zorginstellingen is in 2008 toegespitst geweest op de ketenontwikkeling ten behoeve van de uitbreiding van behandelmogelijkheden voor forensische patiënten. In samenwerking met Altrecht, Bouman GGZ, Centrum Maliebaan en Oostvaarderskliniek zijn in 2008 de eerste stappen gezet voor de oprichting en verdere planontwikkeling van een Forensische Verslavingskliniek in Almere. Door het nieuwe ketenmanagement van de ambulante keten zijn voor de poli- en dagkliniek het Dok de vele relaties met ketenpartners en maatschappelijke instellingen vernieuwd en uitgebreid.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
De samenwerking met universiteiten was ook in 2008 gericht op het verstevigen van de wetenschappelijke basis van de behandeling van forensische patiënten. De samenwerking met de Erasmus Universiteit en het Erasmus MC is in 2008 uitgebreid met de samenwerking in een nieuw promotieonderzoek, dat begeleid wordt door prof. H. van Marle. De samenwerking met de Radboud Universiteit en de Universiteit Utrecht zijn in 2008 gecontinueerd. De toestemming voor de oprichting van een FPA met 24 plaatsen door de Kijvelanden is in 2008 formeel bevestigd waarmee de verdere planvorming voor de FPA ter hand is genomen. De inschrijving in 2008 van de Kijvelanden op Tender V van het Ministerie van Justitie is niet aan de Kijvelanden gegund. Wel heeft de Kijvelanden een toezegging voor deelname aan een beperkte inschrijving op een nieuwe Tender van het Ministerie van Justitie voor in totaal 48 plaatsen. De Kijvelanden zal op deze Tender inschrijven.
28
De poli- en dagkliniek het Dok heeft in 2008 vele nieuwe initiatieven ontplooid om het aanbod te verbreden, de kwaliteit van het aanbod te verbeteren en de relaties met ketenpartners, waaronder met name Reclassering Nederland en Reclassering Bouman GGZ te verstevigen. De vestiging van het Dok in Breda heeft zijn productie dusdanig verhoogd dat in 2008 uitbreiding van werkruimten noodzakelijk was. Een knelpunt voor de toekomst blijkt de financiering van de zorg op basis van DB(B)C’s. Uit een eerste analyse is gebleken dat de opbrengsten voor het Dok op basis van deze systematiek niet dekkend zijn voor de huidige omzet en wellicht aanpassingen van de bedrijfsvoering noodzakelijk zijn. De goede financiële positie is door de winst van het boekjaar 2008 verder verbeterd. De solvabiliteit van de organisatie ligt boven het sectorgemiddelde. De interne beheersing van de financiën is goed te noemen en heeft zich in 2008 positief ontwikkeld.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
4.2.2.1 S peerpunten van beleid van de Kijvelanden voor 2008 en de resultaten Strategie en beleid Samenwerking en netwerkontwikkeling In 2008 zijn in het kader van samenwerking gericht op schaalvergroting en verbreding van het aanbod intensieve besprekingen gevoerd met Bouman GGZ om de mogelijkheden voor een bestuurlijke fusie te onderzoeken. De besluitvorming over deze fusie is over de jaarwisseling getild. Begin januari 2009 is definitief besloten de fusiebesprekingen met Bouman GGZ te beëindigen. De samenwerking gericht op netwerkontwikkeling ten behoeve van de zorg voor forensische patiënten heeft in 2008 geleid tot afronding van bestaande plannen en de ontwikkeling van nieuwe plannen. Met Altrecht zijn de plannen voor een voorziening met extra tijdelijke TBS-capaciteit in Utrecht afgerond. Deze kliniek, FPC 2Landen, zal in het voorjaar van 2009 de eerste patiënten opnemen. Met Altrecht, Bouman GGZ, Centrum Maliebaan en Oostvaarderskliniek is in 2008 gestart met de plannen voor de oprichting en exploitatie van een Forensische Verslavingskliniek in Almere. Voor de vele samenwerkingsrelaties van de poli- en dagkliniek het Dok wordt verwezen naar pagina 39 e.v. onder speerpunten van het Dok, externe positionering en samenwerking.
29
Reorganisatie primair proces en verandering topstructuur Het streven naar een zo groot mogelijke continuïteit in de behandeling en behoud van informatie tijdens het behandeltraject en daarnaast de wens tot meer stuurkracht op de werkvloer en bij nieuwe initiatieven, heeft in 2008 geleid tot ingrijpende veranderingen in de organisatie van de Kijvelanden. In 2008 is de organisatie van de Kijvelanden omgezet van het bestaande sectorenmodel naar een ketenmodel voor de uitvoering van het primaire proces. In het ketenmodel worden een supportieve keten, een sociaaltherapeutische keten en een ambulante keten onderscheiden. Het klinische behandelproces van de patiënten wordt nu binnen één keten uitgevoerd, afhankelijk van hun problematiek in de supportieve keten of in de sociaal-therapeutische keten, vanaf het moment van opname tot het moment van ontslag. Hierdoor worden de continuïteit van de behandeling en het behoud van informatie betreffende de patiënten optimaal gewaarborgd. Met het oog op versterking van de aansturing van de organisatie is op alle niveaus onder het bestuur duaal leiderschap ingevoerd. Onder het bestuur is een directieniveau toegevoegd met een directeur Risicomanagement & Behandeling en een directeur Personeel & Bedrijfsvoering. Binnen de behandelteams zijn teamcoördinatoren aangewezen als primus inter pares.
Voor deze reorganisatie is begin 2008 het plan “Leiderschap voor Topzorg” ontwikkeld dat vanaf juli 2008 in uitvoering is genomen. Met ingang van 1 januari 2009 was dit omvangrijke traject afgerond. De uitvoering van dit traject betekende in de praktijk dat vele patiënten en medewerkers intern moesten verhuizen, hetgeen zonder incidenten en in goede onderlinge harmonie is verlopen. Leiderschap Management Development traject (MD-traject) Een belangrijk thema van het strategisch HRbeleid is leiderschap. De afgelopen jaren heeft leiderschap binnen de Kijvelanden zich gekenmerkt door technisch inhoudelijke sturing. De wens bestaat om voorbeeldgedrag door leidinggevenden meer te concretiseren naar een waarderende leiderschapsstijl die zich kenmerkt door inspiratie, samenwerking en betrokkenheid. De doelstelling op langere termijn hierbij is een heldere en eenduidige leiderschapsstijl die herkenbaar is voor alle medewerkers. In 2007 daarom is gestart met het verzamelen van bouwstenen voor een MD-traject. In 2008 zijn de geïnventariseerde bouwstenen omgezet in een MD-traject, dat in mei 2008 van start is gegaan. De afsluiting van het traject vindt begin 2009 plaats. Het MD-traject was gericht op bewustwording van effecten van gedrag en de wenselijkheid van samenwerking waarbij ieders kwaliteiten op de juiste wijze ingezet
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
worden. Evaluatie eind 2008 van de resultaten van het MD-traject heeft uitgewezen dat de werksfeer is verbeterd, de samenwerking in de lijn en in de breedte is verbeterd, de inhoudelijke achtergronden van de reorganisatie centraal zijn gesteld en de rollen van medewerkers verduidelijkt zijn. Verbeteringen dienen nog te worden aangebracht in de inhoudelijke informatie-uitwisseling (visie, werkwijze, acties) en de structurele aandacht voor milieutherapeutische uitgangspunten. Deze onderwerpen worden in een vervolgtraject opgepakt.
30
Medewerkers Vanuit het in 2007 vastgestelde strategische HR-beleid is in 2008 richting gegeven aan de ontwikkeling en uitvoering van een MD-traject (zie pagina 29 onder leiderschap), interne organisatie van de afdeling P&O, personeelsevaluatie en –beloning, ontwikkeling van medewerkers en behoud van medewerkers. Interne organisatie afdeling P&O In 2008 is uitvoering gegeven aan de interne organisatie van de afdeling P&O en de uitbesteding van administratieve taken op het terrein van P&O. De afdeling P&O heeft in het verslagjaar uitgebreid aandacht besteed aan het verloop en verzuim onder medewerkers, functiebeschrijvingen en -waarderingen, arbeidsvoorwaarden en begeleiding van het management bij de interne organisatieveranderingen in het kader van “Leiderschap voor Topzorg”. Tevens is in 2008 beleid ontwikkeld voor een aangepaste gesprekscyclus met medewerkers en is een aanzet ontwikkeld voor een nieuw arbeidsvoorwaarden- en beloningsbeleid. Dit beleid is gericht op het behoud van medewerkers door meer aandacht te besteden aan personeelsevaluatie en -beloning en daarnaast verbeteringen van kwaliteiten van medewerkers te toetsen en medewerkers hiervoor vervolgens te belonen. In 2009 wordt dit beleid geïmplementeerd.
Ontwikkeling van medewerkers Na de introductiefase van nieuwe medewerkers zijn reguliere bij- en nascholingsmogelijkheden beschikbaar. De bij- en nascholing betreffen zowel de inhoud van het eigen vakgebied als de vaardigheden die nodig zijn om de eigen vakdeskundigheid om te zetten in eigentijdse hulpverlening. Van medewerkers wordt verwacht dat zij ook hun eigen verantwoordelijkheid nemen om hun vakkennis op peil te houden en opleidingsafspraken nakomen. Zij worden daarvoor voldoende gefaciliteerd (zowel in geld als in tijd). Gelet op het belang van deskundigheidsbevordering heeft FPC de Kijvelanden ook in 2008 een norm van 4 % van de loonsom voor het beschikbare opleidingsbudget gehanteerd. Dit opleidingsbudget betreft zowel de bij- en nascholing van medewerkers als de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers. Behoud van medewerkers en ziekteverzuim Binnen de Kijvelanden wordt structureel aandacht besteed aan het analyseren van oorzaken van ongewenste uitstroom en het beïnvloeden van de factoren die deze ongewenste uitstroom veroorzaken. Ook in 2008 is actief beleid gevoerd voor het verminderen en sturen van het personeelsverloop. De genomen maatregelen in 2008 betroffen onder andere een gewijzigde aanpak
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
van exitinterviews, aanscherping van werving en selectie, training van leidinggevenden in het voeren van selectiegesprekken en aanpassing van introductie- en inwerkprogramma’s. Het verloop onder de medewerkers in 2008 bedroeg 16,85 %. In 2007 was het verloop onder de medewerkers 17,2 %. Geconcludeerd moet worden dat de genomen maatregelen in 2008 om het verloop terug te dringen niet tot een substantiële teruggang van het verloop hebben geleid. Het ziekteverzuim in 2008 (5,81 %) bleef onder het niveau van 2007 (6,41 %). In 2008 is concreet gestuurd op een meer actieve houding van het management om verkorting van langdurig verzuim en vermindering van de meldingsfrequentie van kortdurend verzuim te bewerkstelligen. De in 2007 ingezette verbeteringen ten aanzien van het verzuimbeleid zijn in 2008 verder aangescherpt en uitgevoerd. Steeds meer is het Sociaal Medisch Overleg (SMO) een vast onderdeel geworden van de begeleiding van langdurig zieke medewerkers en voor het bespreken van het kortdurend frequent verzuim en de te nemen maatregelen in deze.
31
Management van Middelen Het management van middelen heeft zich in 2008 o.a. toegespitst op de handhaving van een gezonde financiële huishouding, ontwikkeling van nieuwe ICT-toepassingen, ingebruikname van nieuwe ruimtes op de hoofdlocatie, waaronder een nieuwe patiëntenafdeling, werkhallen en kantoorruimtes, herinrichting van de uitvoering van ondersteunende diensten en innovatie van de behandelpraktijk. Financiële situatie en DB(B)C’s De jaren 2008 en 2009 zijn overgangsjaren voor wat betreft de financiering op basis van de Diagnose Behandeling Combinatie (DBC)-systematiek. De opbrengsten zijn in deze jaren gebaseerd op de ‘oude’ parameters en tarieven van de NZA, maar de bevoorschotting is per 1 januari 2008 vervallen. Hiervoor is de facturering van DBC’s (met eventuele verrekenpercentages) in de plaats gekomen. Vanaf 2010 zal de bekostiging van de ambulante GGZ volledig via de facturering van DBC’s verlopen. De opbrengsten in het DBC-segment van de Kijvelanden, ingekocht door de zorgverzekeraars, bedroegen in 2008 ongeveer € 3,1 miljoen. De registratie van DBC’s voor de zorg binnen een strafrechtelijk kader (ook wel Diagnose Behandeling Beveiliging Combinaties of kortweg DBBC’s genoemd) is volledig geïmplementeerd in de Kijvelanden. Echter de financiering (inclusief bevoorschotting) van deze forensische zorg vindt
nog volledig plaats via de gehanteerde werkwijze voor 2008 en 2009. De Kijvelanden heeft voor zowel de ambulante zorg in een strafrechtelijk kader als voor de TBS-kliniek te maken met DB(B)C’s. De opbrengsten in het DB(B)C-segment in 2008 van de Kijvelanden bedragen ongeveer € 32 miljoen. Eind 2008 is gestart met een nadere analyse van de DB(B)C-gegevens van het Dok. In 2008 bleek er een groot verschil te zijn tussen de DB(B)C-omzet en de opbrengsten op basis van de geldende ‘oude’ parameters. De exacte uitkomsten van deze analyse zullen naar verwachting in het eerste kwartaal van 2009 bekend worden. Voor de bedrijfsvoering van de poli- en dagkliniek het Dok zullen deze uitkomsten belangrijk zijn voor eventueel noodzakelijke aanpassingen in de bedrijfsvoering voor 2009. ICT/EPD/EVS Op het terrein van de Informatie en communicatietechnologie (ICT), het elektronisch patiëntendossier (EPD) en het elektronische voorschrijfsysteem (EVS) hebben in 2008 de volgende ontwikkelingen plaatsgevonden. Het gebruik van ICT en het EPD zijn verder geïmplementeerd. In 2008 zijn de agenda’s van alle medewerkers in het primair proces gedigitaliseerd en is 100% tijdsregistratie van de behandelaren gerealiseerd. De facturering voor de DBBC’s vindt
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
op geleide van het EPD plaats en alle inkomende post wordt met ingang van 2008 gescand. Op de poli- en dagkliniek het Dok is inmiddels een groot deel van het archief elektronisch toegankelijk gemaakt en is een begin gemaakt met het elektronisch opslaan van dossiers in de kliniek. FPC de Kijvelanden was aanvankelijk het enige FPC dat USER gebruikte voor het EPD maar het afgelopen jaar zijn meer FPC’s op dit systeem aangesloten, hetgeen de verdere ontwikkeling van het EPD ten goede zal komen. Begin 2008 heeft de Kijvelanden besloten van apotheker te veranderen. Met deze mutatie is voortvarend een proces in gang gezet van verbetering van de farmaceutische zorg. Tot deze verbetering wordt ook gerekend de invoering van het elektronisch voorschrijven van de medicatie(EVS). Het EVS zal vanaf begin 2009 operationeel zijn. Vooralsnog kan het EVS niet gekoppeld worden aan het EPD, maar geeft wel een actueel en historisch overzicht van het geneesmiddelengebruik weer. Ook wordt gestreefd naar de registratie van een korte toelichting op een medicatiewijzigingen zodat in alle gevallen duidelijk is waarom van medicatie is gewijzigd. Electronic Monitoring De Kijvelanden maakt voor klinische patiënten die op verlof gaan gebruik van de enkelband.
32
Deze vorm van Electronic Monitoring wordt gezien als een waardevolle aanvulling op het risico-managementsysteem voor deze patiënten. Electronic Monitoring wordt echter niet gezien als een middel ter beveiliging van de maatschappij tegen delictrisico’s bij Tbs-gestelden. De Kijvelanden maakt bij Electronic Monitoring gebruik van het dynamische, passieve volgsysteem. Hierbij wordt achteraf de route afgelezen die een patiënt heeft afgelegd tijdens het verlof. De Kijvelanden richt zich op het beoordelen of deze informatie over de door een patiënt afgelegde weg bij een onbegeleid verlof, een positieve bijdrage kan leveren aan het behandelproces. Het dynamische volgsysteem kan ook ingezet worden bij patiënten van het resocialisatiecentrum de Blink van de Kijvelanden om exact te kunnen bepalen waar een patiënt zich op een bepaald tijdstip bevond. De patiënten van de Blink hebben al langere tijd een verlofkader, maar het verblijf buiten de kliniek houdt allerlei verlokkingen in waar de patiënt weerstand aan moet bieden. Het dynamische systeem kan daarbij een steuntje in de rug betekenen. Patiënten met een verlofkader zijn een stap dichter bij terugkeer in de samenleving, wat zowel spanningen voor de patiënt als risico’s voor de samenleving met zich mee kan brengen. Met de toepassing van Electronic Monitoring kan zowel voor de patiënten als voor de Kijvelanden
meer zekerheid worden geboden over de mate waarin de patiënten rijp is voor terugkeer naar de maatschappij. Als richtlijn voor het inzetten van Electronic Monitoring geldt dit te doen indien sprake is van: • patiënten die (recidiverend) een seksueel delict hebben gepleegd in combinatie met een hoge score op de PCL-R; • patiënten die een seksueel delict hebben gepleegd met kinderen; • patiënten met een hoge score op de PCL-R; De indicatie voor het gebruik van Electronic Monitoring wordt in multidisciplinair overleg vastgesteld. In het risicomanagementplan van de patiënten wordt opgenomen op basis van welk risicogedrag Electronic Monitoring van toepassing kan zijn. In samenspraak met de Reclassering wordt bepaald of Electronic Monitoring deel uitmaakt van het proefverlof in combinatie met het forensisch psychiatrisch toezicht (FPT). Gebouwen Voor de hoofdvestiging te Poortugaal was 2008 het jaar waarin de oplevering en ingebruikneming van de werkhallen en de uitbreiding aan patiëntenruimtes hun beslag hebben gekregen. Een deel van de nieuwe patiëntenruimtes kon reeds eind 2007 in gebruik genomen worden, de meerderheid van de nieuwe patiëntenkamers is
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
begin 2008 in gebruik genomen. In totaal zijn 20 nieuwe patiëntenplaatsen gerealiseerd. In 2008 is het oorspronkelijke gebouw van de kliniek in Poortugaal aangepast aan het Bouwbesluit 2003 (zie tevens pagina 41 onder speerpunt brandveiligheid) door een andere compartimentering (ook op het niveau van de patiëntenkamers), het afdichten van doorvoeren en het aanpassen van bekabeling. Gemeente en DJI hebben toestemming gegeven om deze omvangrijke klus uiterlijk maart 2009 af te ronden. De poli- en dagkliniek van het Dok in Breda heeft door de gerealiseerde groei nu ook de laatste twee etages van het gehuurde pand in gebruik genomen. Uitbesteding diensten Eind 2008 is het oude dienstverleningscontract tussen de Kijvelanden en Delta Psychiatrisch Centrum ontbonden en de daarmee samenhangende claim afgehandeld. Medio 2008 zijn de voorbereidingen in gang gezet voor het vervallen van de dienstverlening op het financiële en het personele vlak door Delta Psychiatrisch Centrum met ingang van 1 januari 2009. Begin 2009 worden nieuwe Service Level Agreements afgesloten voor die onderdelen van de dienstverlening die mogelijk opnieuw ingekocht worden bij Delta Psychiatrisch Centrum. De administratieve taken op het gebied van de financiën, salarissen en personeel zijn met
33
ingang van 2009 deels bij een externe marktpartij ondergebracht en deels ingevuld door eigen personeel in loondienst. Onderzoek en behandelinnovatie Door de afdeling Onderzoek & Behandelinnovatie (OBI) is in 2008 ingezet op de voortzetting van lopende en het initiëren van nieuwe onderzoeksprojecten. Een in dit kader opgestelde notitie met beschrijvingen van projecten voor de periode 2008-2013 dient als uitgangspunt voor het uit te voeren wetenschappelijke onderzoek in de komende jaren. In het kader van de onderzoekslijn van de Kijvelanden die gericht is op agressiehanteringsproblematiek, is in 2008, in samenwerking met de Universiteit Utrecht, een onderzoek gestart naar de bruikbaarheid van een geregistreerd, reeds toegepast en veilig gebleken medicijn als specifiek anti-agressiemiddel bij patiënten met refractaire impulsregulatiestoornissen op basis van een psychose en/of psychopathie. Aan dit onderzoek wordt op vrijwillige basis deelgenomen door enkele patiënten. Daarnaast is onderzoek gestart, in samenwerking met de afdeling Psychiatrie van het Erasmus MC, naar de mogelijkheden om volwassen delinquenten met ernstige antisociale persoonlijkheidsstoornissen nader te definiëren op basis van hun
emotioneel functioneren. Dit onderzoek betreft de bestudering van emotionele reacties van proefpersonen in relatie tot psychofysiologische maten en HPA-as-activiteit (speeksel cortisol en testosteronconcentraties). Door onderzoek van de reacties van deze systemen aan de hand van het affectieve “startle” paradigma wordt gehoopt middelen te vinden om deze patiëntengroep beter te kunnen behandelen. Aan dit onderzoek neemt een aantal patiënten van de Kijvelanden op vrijwillige basis deel. De controlegroep is samengesteld uit medewerkers van de Kijvelanden. Over het door de afdeling verrichte onderzoek zullen publicaties verschijnen. Op het gebied van behandelinnovatie is de afdeling OBI zelf o.a. actief op het gebied van risicomanagement en behandeling van patiënten met verslavingsproblematiek. Het doel van dit innovatieproject is tweeledig. Enerzijds wordt een vernieuwd (en evidence-based) zorgprogramma Verslaving opgezet en daarnaast wordt het zorgprogramma Verslaving ingebed in een organisatiebreed geïmplementeerde nieuwe visie op de behandeling van verslavingsproblematiek. Deze visie en de implementatie ervan zijn vastgelegd in een concept-beleidsdocument. Ook de behandelmethodiek, controle van middelengebruik en de wijze van omgaan met geconstateerd middelenbezit zijn in dit
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
beleidsdocument uitgewerkt. Tevens is een eerste aanzet beschreven voor een Routine Outcome Monitoring protocol. Dr. Ruud H.J. Hornsveld, onderzoeker van de afdeling Onderzoek & Behandelinnovatie, ontving in november 2008 voor zijn dissertatie de prof. Dr. P.E. Boeke prijs van de Stichting Post Academiale Opleiding Psychotherapieën (PAO-P). Het hoofd van de afdeling OBI, prof. Dr. Henk L.I. Nijman, heeft met ingang van april 2008 elders een functie aanvaard.
34
Management van processen Risicobeheersing In de loop van 2007 is de “interne beheersmonitor” ontwikkeld. Deze monitor is gebaseerd op het HealthcareControlWeb van PricewaterhouseCoopers. Door middel van enkele workshops, specifiek geënt op de situatie in de Kijvelanden, is de monitor geïntroduceerd in de organisatie. Het doel van de interne beheersmonitor is de beheersing van verschillende bedrijfsrisico’s van de organisatie beter te kunnen monitoren. Begin 2008 zijn op de verschillende onderdelen van deze monitor (zie afbeelding hieronder) de ambities van de organisatie geformuleerd en eind 2008 zijn de resultaten getoetst. Eind 2009 zullen de geformuleerde ambities op het gebied van risicobeheersing gerealiseerd zijn. Op strategisch niveau vormen de wijzigingen in de financiering een belangrijk risico voor de organisatie. In 2008 is de overheveling van middelen vanuit de AWBZ naar DForZo (m.b.t. de ambulante zorg in een strafrechtelijk kader) en naar de Zorgverzekeringwet volledig vormgegeven. Het Dok heeft in 2008 veel inspanningen verricht om de basis voor deze knip, namelijk de eventuele strafrechtelijke titel voor de behandelingen, inzichtelijk te krijgen. Eind 2008 is gebleken dat de oorspronkelijke overheveling van de middelen
vanuit de AWBZ naar DForZo voor de forensische zorg lager is dan de werkelijke productie van ambulante zorg in een strafrechtelijk kader. De financiering van de gerealiseerde productie binnen een strafrechtelijk kader boven het toegekende budget voor 2008 (gebaseerd op de oorspronkelijke overheveling) is nog onzeker. Een ander risico in de wijziging van de financiering betreft de overgang naar DBC- en DBBCfinanciering. Om de risico’s op een juiste wijze te schatten en te beheersen is eind 2008 gestart met een analyse van de verzamelde gegevens. Deze analyse moet leiden tot een plan van aanpak met (eventuele) voorstellen voor wijzigingen in de bedrijfsvoering. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre de DBC GGZ productgroeptarieven toepasbaar zijn voor de specifieke forensische zorg. Een belangrijk risico voor de Kijvelanden is de onzekerheid met betrekking tot het continueren van de met Justitie overeengekomen Tenders. De risico’s zijn tot nu toe beperkt door investeringen voor de Tenderuitbreidingen volledig af te schrijven binnen de looptijd voor de verschillende Tenders. Tender 1 loopt in 2010 af. In 2009 worden verschillende scenario’s uitgewerkt voor de vrijkomende plaatsen van de Tenders.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Management van processen Om de continue aandacht voor verbetering van de kwaliteit te verankeren binnen de organisatie is het proces “continu verbeteren” herzien en opnieuw onder de aandacht gebracht van de medewerkers. Tijdens een kliniekbijeenkomst is hier uitgebreid aandacht aan besteed. Daarnaast is dit onderwerp nu ook een vast onderdeel op de introductiedag van nieuwe medewerkers. Het melden van verbeterinitiatieven is voor medewerkers zo laagdrempelig mogelijk gemaakt. Via een link op het bureaublad kan direct een verbeterformulier worden ingevuld en verstuurd. Medewerkers krijgen een snelle feedback op hun melding van verbeteractiviteiten en worden op de hoogte gehouden van de voortgang. De procesmanager en kwaliteitsmedewerker houden op deze manier het overzicht in de lopende verbeterinitiatieven en bewaken de samenhang van de verbeteracties. De geldigheid van het driejaarlijkse HKZ-certificaat liep eind 2008 af waardoor het kwaliteitsmanagementsysteem en de organisatie opnieuw beoordeeld moesten worden. Hiervoor is een nieuwe certificerende instelling (Det Norske Veritas BV) aangetrokken. Na een proefaudit voor de kliniek in mei en voor de poli- en dagkliniek het Dok in oktober; heeft eind november de nieuwe initiële audit plaatsgevonden. Op 11 december 2008 is een
35
nieuw HKZ-certificaat toegekend voor alle locaties van de Kijvelanden. Ook dit certificaat heeft een geldigheidsduur van 3 jaar. Landelijke prestatie-indicatoren GGZ De Kijvelanden heeft deelgenomen aan de landelijke werkgroep Zichtbare Zorg, die een indicatorenset voor de forensische zorg ontwikkelt. De prestatie-indicatoren voor de forensische zorg zijn door GGZ Nederland, na overleg in het Forensisch Netwerk en consultatie van o.a. het LBHIV, in de loop van 2008 niet geaccordeerd omdat zij een enorme administratieve belasting betekenen voor de instellingen en de uitkomsten, als gevolg van definitieproblemen en niet narekenbaar zijn, gemakkelijk leiden tot misinterpretatie. De Kijvelanden heeft aangegeven deel te willen nemen aan een pilot voor de invoering van een beperkte set goed onderbouwde (bij het zorgproces aansluitende) indicatoren die voorzien zijn van goede eenduidige werkdefinities en waarvan de uitkomsten narekenbaar zijn. De aanpassingen worden in de loop van 2009 verwacht. Themagerichte implementatie behandelvisie De implementatie van de behandelvisie is in 2008 afgerond. De behandelvisie is in zes deelprojecten tegen het licht gehouden. Hieronder volgt een samenvatting van de belangrijkste uitkomsten. In het kader van diagnostiek, risicotaxatie en
risicoprofielen is de conclusie dat risicofactoren afhankelijk van de fase van ontregeling en fase van behandeling, variabel en in wisselende mate een rol spelen bij delictgedrag. Door het overzichtelijk in kaart te brengen van het individuele risicoprofiel kan er risicomanagement toegepast worden dat dynamisch en flexibel ingezet wordt, afhankelijk van het toestandsbeeld, context etc. Het jaarplan 2008 van de sector Instroom heeft voorzien in het kliniekbrede streven om de verschillende methodieken en visies tot een geïntegreerd concept uit te werken dat concreet toegepast kan worden binnen de klinische en poliklinische praktijk. Door het risicomanagement richtinggevend te laten zijn voor de klinische behandeling wordt de patiënt in alle programmaonderdelen die deel uitmaken van zijn verpleeg- en behandelplan, gehouden aan de risicofactoren die gerelateerd zijn aan zijn delictgedrag en waarvoor een psychiatrische behandeling in engere zin aangeboden moet worden, samengaand met het aanleren van gedragsalternatieven gericht op het onder controle brengen van de delictgevaarlijkheid en verkorting van de klinische behandelduur. Om dit te bereiken is de multidisciplinaire aanpak verscherpt door intercollegiale toetsing, deelname van de vaktherapie aan de groepstherapie (lees: risicomanagementtraining), verbetering van de communicatie en rapportage tussen de therapeuten en de afdelingsstaf. Tegelijkertijd zijn de afdelingen
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
ingericht naar de principes van de supportieve en sociaaltherapeutische milieutherapie. Afstemming heeft plaatsgevonden tussen het aanbod in de klinische setting en in de ambulante setting en heeft geleid tot een intensievere samenwerking tussen de kliniek en de poli- en dagkliniek. Steeds vaker worden patiënten vanuit of kort na vertrek uit de klinische setting, doorverwezen voor een vervolgbehandeling in de poli- en dagkliniek het Dok. Tevens zijn de inspanningen gericht geweest op de opzet van een extramuraal forensisch team dat de functie heeft het resocialisatietraject van de patiënt voor te bereiden en intensief te begeleiden. De afdeling OBI is ingezet voor de ontwikkeling van nieuwe behandelmethoden, maar bovenal voor de evaluatie van het bestaande behandelaanbod. Op deze wijze wordt systematisch getoetst of de actuele stand van de wetenschappelijke kennis is verankerd in de onderscheiden behandelprogramma’s en wat het resultaat is van het uitgevoerde aanbod. Op het gebied van personeel & organisatie is aansluitend beleid ontwikkeld door inhoud te geven aan deskundigheidsbevordering afgestemd op de implementatie van de behandelvisie. Tot slot is de gehele wet- en regelgeving tegen het licht gehouden en waar nodig zijn de regelingen en procedures in het primaire proces aangepast met inachtneming van de behandelvisie.
36
Verbeteren kwaliteit behandeling Verbetering van de kwaliteit van de behandeling van patiënten is als speerpunt voor 2008 benoemd en omvat de integratie van het totale behandelaanbod in de behandelprocessen van patiënten. Bij de inhoud en organisatie van het aanbod is onderscheid aangebracht in: • individuele - en groepstherapie • arbeid, onderwijs, sport en recreatie • zorgprogramma’s. De behandeling van de patiënt wordt vormgegeven binnen twee behandelmilieus te weten een supportief en een sociaaltherapeutisch milieu. In beide milieus wordt wekelijks een risicomanagementtraining aan de leefgroep aangeboden. Dit is een groepstherapie waarin patiënten openheid geven over hun delict en met elkaar in gesprek gaan over de zich voordoende risicofactoren. Onder leiding van de afdelingspsycholoog en het hoofd risicomanagement & behandeling leren patiënten vaardigheden aan om hun eigen risicofactoren onder controle te brengen en te houden. In het sociaaltherapeutisch milieu is dit een groepsdynamisch proces waarbij het leren zich voornamelijk toespitst op sociale aanpassing en “rol-leren”. In het supportieve milieu wordt de patiënt individueel ondersteund om aan het groepsproces deel te nemen.
Vanuit de behandelvisie is het de bedoeling patiënten voornamelijk groepsbehandeling aan te bieden en slechts in die gevallen waarin dit is geïndiceerd een individuele behandeling te starten. De delictanalyse en de delictscenarioprocedure voor seksuele delictplegers zijn altijd individueel en worden afgenomen voor de start van het zorgprogramma voor seksuele delictplegers. In 2008 zijn de zorgprogramma’s met input en ondersteuning van de afdeling OBI geëvalueerd en inhoudelijk bijgesteld. De zorgprogramma´s geven gestructureerd richting aan de behandeling van patiënten. Specifiek voor de visie op de verslavingsaanpak is een aparte projectgroep ingesteld die, door middel van literatuurstudie en kennisdeling met andere forensisch-psychiatrische centra, richtlijnen voor de behandeling en begeleiding van patiënten met verslavingsproblematiek opstelt. De projectgroep heeft ten doel de richtlijnen voor behandeling toe te spitsen op de inhoud van het zorgprogramma verslaving, de (behandel)milieutherapie en daarbinnen kennisverbreding voor de forensisch medewerkers en op de dagactiviteiten. Speciale aandacht gaat uit naar (verdiepings) diagnostiek, farmacologische interventies en de terugvalpreventie tijdens de (proef)verloffase. De implementatie van de uitkomsten van dit project wordt in 2009 afgerond.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Maatschappij Academisering en innovatie Een belangrijke beleidslijn van FPC de Kijvelanden is verdere academisering en innovatie binnen de forensische psychiatrie door middel van wetenschappelijk onderzoek. De taken op dit gebied worden uitgevoerd door de afdeling OBI van FPC de Kijvelanden. Een belangrijke onderzoekslijn van deze afdeling betreft o.a. nader onderzoek naar agressiehanteringsproblematiek. In april van het verslagjaar is een ééndaagse conferentie georganiseerd door de afdeling met sprekers over de relatie tussen verslaving en antisociale persoonlijkheidsstoornis en over ‘motivational interviewing’. In 2008 zijn voorbereidingen getroffen voor een overzicht van publicaties door onderzoekers van de Kijvelanden, zoals die de afgelopen zes jaar in nationale en internationale vaktijdschriften zijn verschenen. Dit overzicht zal begin 2009 in druk verschijnen. De plannen voor wetenschappelijk onderzoek van de afdeling OBI in de komende vijf jaar zijn op de website van de Kijvelanden geplaatst. Voor de activiteiten van de afdeling OBI op het gebied van onderzoek en behandelinnovatie wordt verwezen naar pagina 33 onder Onderzoek en behandelinnovatie van het Jaardocument. Tevens wordt verwezen naar bijlage 1 van het Jaardocument waarin de wetenschappelijke
37
publicaties van medewerkers van de afdeling zijn vermeld. In 2008 heeft een eerste overleg plaatsgevonden met de secretaris van de Erkenningscommissie Gedragsinterventies van het Ministerie van Justitie in verband met een aanvraag van FPC de Kijvelanden tot accreditatie van de Agressiehanteringstherapie. Opleidingsfaciliteiten Om voldoende instroom van goed opgeleide medewerkers te realiseren heeft de Kijvelanden ook in 2008 geïnvesteerd in een groeiend aantal opleidingsplaatsen. Voor de specialisatie van artsen, GZ-psychologen en klinisch-psychologen zijn structureel stageplaatsen beschikbaar gesteld voor de afdeling Psychiatrie van het Erasmus Medisch Centrum en voor het Instituut voor Psychologie van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Studenten die een gecombineerde praktijk- en onderzoekstage volgen binnen de Kijvelanden voeren hun onderzoek uit onder begeleiding van een onderzoeksmedewerker van de afdeling Onderzoek & Behandelinnovatie. Samenwerking met universiteiten De samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam (afdeling Psychiatrie van het Erasmus MC en het Instituut voor Psychologie), de
Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Utrecht op het gebied van onderzoek is in 2008 voortgezet en waar mogelijk geïntensiveerd. Voor de samenwerking met de Universiteit Utrecht en de Erasmus Universiteit wordt tevens verwezen naar pagina 33, onder Onderzoek en behandelinnovatie. De Kijvelanden hecht eveneens veel belang aan goede samenwerking met andere forensischpsychiatrische instellingen op het gebied van wetenschappelijk onderzoek en de toepassing van onderzoeksresultaten bij innovatie van behandelmethoden en -technieken. Samenwerking tussen FPC de Kijvelanden en Reclassering Nederland Om patiënten zo goed mogelijk te begeleiden bij hun terugkeer naar de maatschappij werkt FPC de Kijvelanden nauw samen met Reclassering Nederland. Aan de samenwerking met de reclassering is in 2008 een extra dimensie toegevoegd in de vorm van het Forensisch Psychiatrisch Toezicht (FPT) doordat deze begeleidingsvorm zowel door FPC’s als door Reclasseringsorganisaties omarmd is. De Kijvelanden kende deze werkvorm al meerdere jaren en heeft in de pilotfase van de landelijke invoering van deze begeleidingsvorm deelgenomen aan de uitwerking ervan. Op dit moment wordt de reclassering, met name op de resocialisatieafdeling de Blink, ervaren als een deskundig verlengstuk
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
van het multidisciplinaire behandelteam. Patiënten die het proefverloftraject ingaan met FPT blijken geruisloos overgedragen te kunnen worden aan de reclasseringsmedewerker. Gebleken is dat voornamelijk de continuïteit van het contact tussen patiënt en hulpverlener van essentieel belang is in het risicomanagement van de patiënt, op basis waarvan hij zijn autonomie gefaseerd uitbreidt en waaruit uiteindelijk geconcludeerd wordt in welke mate externe controle nodig is en nodig blijft. De organisatie van het reclasseringscontact verloopt goed. De contactfunctionaris van de reclassering neemt deel aan de patiëntenbesprekingen op De Blink en bemiddelt in de selectie van een reclasseringsmedewerker die de rapportage en de daadwerkelijke begeleiding van de patiënt op zich neemt. De contactfunctionaris bemiddelt namens drie reclasseringsorganisaties en wel Reclassering Nederland, de BoumanVerslavingsreclassering en de Reclassering van het Leger des Heils. De unitmanager van Reclassering Nederland en de ketenmanager Risicomanagement & Behandeling van de Kijvelanden nemen gezamenlijk deel aan de klankbordgroep Forensisch Psychiatrisch Toezicht (FPT) die is ingesteld door de Directie Forensische Zorg van het Ministerie van Justitie om het FPT zo goed mogelijk in te bedden in de wet- en regelgeving.
38
Strategisch communicatiebeleid/mediabeleid In 2008 heeft de Kijvelanden een opdracht verstrekt om een strategie en een plan van aanpak te ontwikkelen voor de interne en externe communicatie, met als kernbegrippen planmatig, duurzaam en proactief. Met het opstellen en uitvoeren van een planmatig communicatiebeleid beoogt de Kijvelanden de goede reputatie van de instelling meer voor het voetlicht te brengen en ondersteuning te bieden aan de organisatie bij de realisering van verschillende toekomstplannen. Het communicatieplan is in juni 2008 afgerond en in de tweede helft van het jaar in uitvoering genomen. De hoofdonderwerpen in het plan zijn mediabeleid en perscontacten, arbeidsmarktcommunicatie, relatiemanagement, zichtbaarheid van het wetenschappelijk onderzoek en verbetering en stroomlijning van de interne communicatie.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Speerpunten van de forensisch-psychiatrische poli- en dagkliniek het Dok Algemeen Als sluitstuk van de reorganisatie in het kader van “Leiderschap voor topzorg” is de ambulante keten ingericht. Medio 2008 is in de poli- en dagkliniek het Dok duaal leiderschap ingevoerd. In de aanloopfase naar deze nieuwe situatie is enige vertraging ontstaan in de uitvoering van inhoudelijke en organisatorische ontwikkelingen ten opzichte van de planning. Met het aantreden van de nieuwe ketenmanager Risicomanagement & Behandeling en de ketenmanager Personeel & Bedrijfsvoering zijn oude en nieuwe ontwikkelingen versneld weer op de rails gezet. Externe positionering van het Dok en samenwerking Het nieuwe ketenmanagement heeft in de tweede helft van 2008 met groot enthousiasme gewerkt aan de positionering van het Dok in de markt door het Dok op adequate wijze te vertegenwoordigen in de vele overleggen met ketenpartners. Deze overleggen betreffen o.a. het overleg in het kader van de Persoonsgebonden aanpak (PGA), overleg Huiselijk Geweld, Jeugdforensisch-platform, overleg betreffende de ontwikkelingen van het Veiligheidshuis, arrondissementsoverleg en overleg met de GGD in diverse gemeenten. Het kwalitatief hoogstaande zorgaanbod van het Dok,
39
geënt op zorgvragen vanuit de markt, is door het ketenmanagement uitgebreid gecommuniceerd met de ketenpartners en heeft tot positieve reacties geleid. Na deze periode van hernieuwde kennismaking van de ketenpartners met de werkwijze en producten van het Dok is de nadruk gelegd in de relaties met de ketenpartners op het nakomen van gemaakte afspraken. Voor de toekomst van het Dok is het belangrijk dat verwijzers en ketenpartners het Dok ervaren als een betrouwbare partner en leverancier van zorgproducten in een organisch groeimodel naar meer samenwerking. Vanuit deze intentie heeft de samenwerking met Reclassering Nederland, de grootse verwijzer van het Dok, weer nieuwe impulsen gekregen om de samenwerking te verstevigen en beter te structureren. Met BoumanVerslavingsReclassering, eveneens een belangrijke verwijzer, wordt gezocht naar een meer fundamentele samenwerking in de behandeling en nazorg van verslaafde psychiatrische patiënten. In het kader van fusiebesprekingen tussen FPC de Kijvelanden en Bouman GGZ zijn verschillende samenwerkingsprojecten gestart, zoals een gezamenlijke aanbod voor de uitvoering van de ISDmaatregel in de penitentiaire inrichting Hoogvliet en een ambulante tender voor verslaafden met comorbiditeit en een justitiële titel. Ook nu de
fusie met Bouman GGZ niet doorgaat worden deze projecten in 2009 voortgezet. Eind 2008 heeft het Dok besloten een inhoudelijke reorganisatie door te voeren met het doel een “ stepped care model” in te voeren. In dit model is, naast een behandelcentrum, ook een voordeur/veldwerk/front office noodzakelijk en een nazorgpolikliniek voor patiënten die langdurende behandelingen nodig hebben. Het Dok is hiervoor oriënterende gesprekken gestart met de forensische polikliniek van Bouman GGZ en met de stichting Mozaik om na te gaan op welke wijze gemeenschappelijk een goed spectrum aan forensische zorg voor deze patiënten is op te zetten. In het verslagjaar is gebleken dat de samenwerking binnen het Dok Utrecht niet aan de verwachtingen voldeed. Op basis hiervan heeft de Kijvelanden besloten niet langer te participeren in dit samenwerkingsproject met Altrecht. Op basis van het succes van het Dok Breda in 2008 wordt gezocht naar uitbreiding van deze activiteiten in andere steden.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Inhoudelijke ontwikkelingen In 2008 zijn diverse nieuwe inhoudelijke plannen binnen het Dok in gang gezet. Deze plannen betreffen zowel de verbreding van het aanbod als verbetering van de kwaliteit van bestaande producten. De uitbreidingen van het aanbod betreffen o.a. het opzetten van een polikliniek voor verslaafden met co-morbiditeit en een strafrechtelijke titel, ontwikkeling van een zorgprogramma ‘Delict en Verslaving’, ontwikkeling van een aanbod victimologie, opzetten van een ADHD-polikliniek, ontwikkeling van een aanbod Forensisch Functioneel ACT-team (for-FACT) en een aanbod partnerrelatietherapie. Verder heeft het Dok in 2008 het behandelaanbod Huiselijk Geweld aangepast voor de verschillende regio’s waarin het Dok actief is, in het kader van de bestuursmaatregel tijdelijk huisverbod. Ook zijn er plannen om op korte termijn een zorgaanbod te ontwikkelen voor de doelgroep van Sterk Gedragsgestoorde Licht Verstandelijk Gehandicapten (SGLVG), de doelgroep van forensisch patiënten met middelenmisbruik en preventief aanbod via de website www.agressiedebaas.nl Bij de kwalitatieve verbetering van bestaande producten is een omslag gemaakt van activiteitsdenken naar kwaliteitsdenken. Als gevolg
40
hiervan worden de behandelplannen nu gezien als een kwaliteitscirkel voor het behandelproces en oriënteren de behandelaars zich op de ontwikkeling van Routine Outcome Measurement (ROM) en een recidivemonitor voor het Dok. Deze inhoudelijke heroriëntaties worden in 2009 nader geoperationaliseerd en vertaald naar de praktijk van de behandeling in het Dok. Om deze inhoudelijke kwaliteitslag te kunnen maken en te ondersteunen met wetenschappelijk onderzoek zijn gesprekken gestart met de Erasmus Universiteit (Prof. H. van Marle) en met de Universiteit Tilburg (Prof. S. Bogaerts). Ook op landelijk niveau zijn ontwikkelingen gaande die gericht zijn op het meten van effecten van behandelingen. Het Dok sluit zich aan bij deze ontwikkelingen. Doelstelling is om in 2009 de ROM te implementeren. De productie Het afgelopen jaar heeft de administratieve overschakeling van de NZA-financiering naar de financiering op basis van DBC’s en DBBC’s veel aandacht gevraagd (zie tevens pagina 31, onder Financiële situatie en DB(B)C’s). Onvoldoende duidelijkheid over de juridische kaders voor de behandeling van veel patiënten binnen het Dok maakt het sturen op de productie vaak tot een lastige zaak. Ook de spelregels rondom de DB(B)C’s lijken vooral op de klinische setting te zijn geënt en
moesten daarom aangepast worden. In het verlengde hiervan is het gebleken gat tussen de NZA-financiering en DB(B)C-financiering een zorgwekkende ontwikkeling. De financiële haalbaarheid van groepsbehandelingen binnen de DB(B)C-systematiek staat hierdoor ter discussie en het is denkbaar dat inhoudelijke aanpassingen in het behandelaanbod noodzakelijk zullen zijn. De inzet van het ketenmanagement om de relaties met verwijzers en ketenpartners te verstevigen en nieuwe producten te ontwikkelen heeft ook geleid tot een stijging van de productie van het Dok in de tweede helft van het verslagjaar. Door een substantiële ophoging van het budget, op basis van meer valide cijfers over het forensische deel van de productie, is 2008 echter afgesloten met een kleine onderproductie op basis van het uiteindelijke budget. De stijgende lijn in de productie zet zich voort en naar verwachting levert 2009 in dit opzicht een beter resultaat op.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
4.2.2.2 Speerpunten van beleid van DForZo in 2008 Speerpunt Brandveiligheid Op het gebied van de algemene veiligheid voldoet de kliniek van de Kijvelanden aan de door DForZo gestelde eisen. Ten aanzien van de brandveiligheid zijn in het verslagjaar ingrijpende aanpassingen gedaan in de kliniek conform de eisen van het Bouwbesluit 2003. Deze aanpassingen betroffen o.a. een andere wijze van compartimentering (o.a. tot op het niveau van de patiëntenkamers), het aanpassen van bekabeling en het dichtmaken van alle doorvoeren. Tijdens de verbouwing moest de veiligheid van de samenleving, patiënten en medewerkers, alsmede het dagelijks gebruik van het gebouw, gewaarborgd blijven. Dit betekende een enorme logistieke-, organisatorische- en veiligheidsoperatie, die voor alle betrokkenen (patiënten, medewerkers, aannemers en de beveiliging) consequenties heeft gehad. Vooral de verbouwingen op de patiëntenafdelingen vergden een strakke organisatie om het verblijf van de patiënten te combineren met de verbouwing ter plaatse. De gemeente Albrandswaard en DForZo hebben respectievelijk vergunning en toestemming gegeven om de ingrijpende aanpassingen in de kliniek in de tijd te spreiden en deze uiterlijk in maart 2009 af te ronden. Het werk ligt op schema en is bijna klaar.
41
Het volledige verslagjaar is er gewerkt aan de vereiste aanpassingen. In de periode dat het gebouw nog niet (volledig) voldeed aan één van de brandveiligheidseisen zijn hiervoor extra organisatorische voorzieningen getroffen. Zo is er een speciale instructie uitgevaardigd met de verplichting dat een gehele afdeling ontruimd dient te worden bij iedere brand. Maandelijks hebben alle afdelingen op dit punt geoefend zodat de instructies niet alleen papieren documenten bleven maar ook werkelijk beklijfden bij de medewerkers. In deze periode is zeer intensief samengewerkt, overlegd en afgestemd met de gemeente en brandweer om de voortgang in het verbouwingsproces te behouden en te monitoren. Voor het resocialisatiecentrum de Blink is voor het personeel een extra signaleringsysteem aangevraagd, waarmee zij bij noodgevallen direct hulp kunnen inroepen. Het systeem wordt begin 2009 geïnstalleerd.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
42
4.2.2.3 Realisatie productie- en plaatsingsafspraken met DForZo Producten Managementafspraak 2008 Doorstroom 104 Verblijf 14 Reguliere capaciteit 2008 118 Tijdelijke tbs-capaciteit Tender I 7 Tijdelijke tbs-capaciteit Tender II 8 Tijdelijke tbs-capaciteit Tender III 52 Tijdelijke tbs-capaciteit Tender IV 0 Extra productie 2008 (“veegcapaciteit”) 2 Totaal gemiddeld te financieren 187 Beheers/vluchtgevaarlijk patiënten * 7 Eerste opnames * 33 Preklinische interventies 25 * Binnen de afgesproken totaal te financieren capaciteit
Plaatsingen in 2008 Mannen IQ > 80 Vrouwen Persoonlijkheidsgestoorden Psychotici IQ < 80
Afspraak 2008 33 0 23 10 0
Realisatie in 2008 97 21 118 7 8 52 0 0,5 185,5 7 29 0
Gerealiseerd in 2008 29 0 18 11 0
4.2.2.4 Realisatie doelstellingen van de prestatieindicatoren van DForZo Voor de realisatie van de doelstellingen op de prestatie-indicatoren in 2008, wordt verwezen naar bijlage 2 van het Jaardocument MV.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
43
4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid In 2008 heeft het kwaliteitsmanagement vooral in het teken gestaan van de vernieuwing van het HKZ-certificaat, het proces “continu verbeteren”, de koppeling van het kwaliteitssysteem met het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) en de verbetering van de organisatie de zorg. Voor de resultaten met betrekking tot vernieuwing van de HKZ-certificering en het proces “continu verbeteren” wordt verwezen naar pagina 34 onder management van processen. Met de komst van de DB(B)C’s, en de daarop afgestemde financiering, is de registratie van de behandeling steeds belangrijker geworden. Het kwaliteitmanagementsysteem is gebruikt om de werkinstructies voor het EPD te communiceren naar de gebruikers en zoveel mogelijk te integreren in de procesbeschrijvingen. Initiatieven zijn genomen om een koppeling te realiseren vanuit het EPD naar procesbeschrijvingen en werkinstructies in het kwaliteitmanagementsysteem.
Door middel van een uitgebreide systeembeoordeling in de maand november heeft het Bestuur samen met het management het kwaliteitsmanagementsysteem en bijbehorende kwaliteitsinstrumenten beoordeeld. De mogelijkheden voor verbetering zijn geïnventariseerd en omgezet in concrete verbeteracties.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
44
4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten 4.4.1. Kwaliteit van zorg De kwaliteit van de organisatie van de zorg heeft in 2008 regelmatig in de schijnwerpers gestaan. Deze specifieke aandacht voor de organisatie van de zorg vond enerzijds plaats in het kader van een reguliere periodieke toetsing, anderzijds in het kader van een afrondende toetsing van alle maatregelen die zijn getroffen na twee ernstige incidenten die in 2006 plaatsgevonden hebben. Ook is in 2008 de organisatie van het primair proces binnen ketens gestart.
een farmacotherapeutisch overleg in te stellen. Het proces van vernieuwing zal in 2009 worden afgerond met de invoering van het EVS en een basiscursus geneesmiddelenvoorziening voor de forensische medewerkers. In 2008 is tevens voor alle processen opnieuw het HKZ-certificaat verleend. Deze positieve ontwikkelingen hebben ook de belangstelling van veel stakeholders getrokken waardoor een groot aantal werkbezoeken is georganiseerd in 2008 en wetenschappelijke presentaties zijn gehouden.
Inspecties en HKZ-toetsing In 2008 is de gang van zaken in de Kijvelanden zowel getoetst door de Inspectie voor de gezondheidszorg (IGZ), de Inspectie voor de Sanctietoepassing (IST) als de Raad voor de Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). De drie rapportages geven alle het beeld dat de Kijvelanden op de goede weg is en kan worden getypeerd als één van de koplopers binnen het TBS-veld waar het gaat om het operationaliseren en borgen van processen. Het zwakste punt was de geneesmiddelenvoorziening, een onderwerp dat reeds vaker aandacht heeft gekregen Direct aansluitend aan het inspectiebezoek heeft de Kijvelanden besloten om van apotheker te wisselen en het gehele proces van inkoop, beheer, distributie en verstrekking opnieuw op de rails te zetten en
Wijziging organisatie primair proces In het kader van de verbetering van de organisatie van de zorg is in 2008 een interne reorganisatie voorbereid en ingevoerd waarbij de sturingsdichtheid van het primair proces is toegenomen en het accent wordt gelegd op processturing en verbetering van het behandelaanbod. Met deze reorganisatie komt het accent meer te liggen op risicomanagement en behandeling. Gelijktijdig met de verandering is afgestapt van het systeem van instroom-, doorstroom- en uitstroomafdelingen en vervanging van dit systeem door een organisatie van het primair proces binnen drie ketens. Voor meer gegevens over de reorganisatie wordt verwezen naar pagina 29, onder reorganisatie primair proces en verandering topstructuur.
Wijzigingen in het zorgaanbod Het zorgaanbod is zodanig gereorganiseerd dat alle patiënten in beginsel halve dagen kunnen deelnemen aan arbeid en onderwijs en de andere halve dagen beschikbaar hebben voor deelname aan groeps- en individuele behandelactiviteiten. Gelijktijdig is besloten de uitbetaling van zak- en kleedgeld (boven de wettelijke norm) aan te scherpen op geleide van deelname aan arbeid en onderwijs en het uitblijven van incidenten. Toename van de behandeldruk kan bijdragen aan de motivatie om deel te nemen aan de behandelingen en daarmee aan de verkorting van de klinische behandelduur. Het zorgaanbod is vernieuwd op geleide van input vanuit de afdeling OBI en op geleide van onderzoeken, richtlijnen en protocollen van het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP), de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), het Trimbos-instituut etc. Recente wetenschappelijke inzichten hebben tot de conclusie geleid dat het raadzaam is om een aantal zorgprogramma’s uit te breiden en ook na afronding van zorgprogramma’s over te gaan tot terugkomsessies zodat de kans op terugval in oud en ongewenst gedrag bij de patiënten kan worden voorkomen. Dit geldt met name het zorgprogramma agressiehantering voor patiënten met psychopathie (hoog risico patiënten).
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Daarnaast is besloten om het landelijk formularium voor de FPC’s intern verder aan te scherpen en in te voeren. In 2008 zijn de voorbereidingen getroffen voor de herziening van het zorgaanbod aan patiënten die, naast hun psychotische problematiek of persoonlijkheidsproblematiek, ook worstelen met zucht naar alcohol of middelen. De resultaten worden in 2009 besproken en zullen leiden tot aanpassing van het aanbod. Meldingen Incidenten Patiëntenzorg (MIPmeldingen) In 2008 heeft de MIP-commissie iedere twee weken alle geregistreerde meldingen in het MIPsysteem besproken. In het MIP-systeem wordt onderscheid gemaakt tussen agressieve incidenten en algemene incidenten. De algemene incidenten kunnen vervolgens worden onderverdeeld in medicatiemeldingen, beveiligingsmeldingen en overige meldingen. Op basis van de meldingen brengt de MIP-commissie advies uit aan bestuur en overige betrokkenen met het doel de kwaliteit van de organisatie van de zorg te verbeteren. Uit de analyse van de MIP-meldingen over 2008 blijkt dat het totaal aantal meldingen ten opzichte van 2007 nagenoeg gelijk is gebleven. Het aantal gemelde agressieve incidenten is ten opzichte van 2007 gedaald.
45
Patiënttevredenheid Patienttevredenheid patiënten van de kliniek van de Kijvelanden en de Blink De Kijvelanden doet jaarlijks onderzoek naar de tevredenheid van patiënten door middel van een beoordelingslijst. Gebruik is gemaakt van een landelijk beoordelingsformulier. De beoordelingslijst is voor afname geschikt gemaakt voor de Kijvelanden. De beoordelingslijst bestaat uit 87 vragen verdeeld over 15 deelgebieden. Er is gebruik gemaakt van een antwoordschaal van 1 tot en met 6. Aan 161 patiënten die verblijven in de kliniek of het resocialisatiecentrum de Blink is gevraagd deel te nemen aan het onderzoek. Er hebben 62 patiënten gereageerd (een responspercentage van 39%). In 2005, 2006 en 2007 waren de responsepercentages respectievelijk 70%, 49% en 59% De patiënten hebben de Kijvelanden in het onderzoek een rapportcijfer kunnen geven. Het gemiddelde rapportcijfer in 2008 was een 6.0 (op een schaal van 1 tot 10). In 2004, 2005, 2006 en 2007 waren de gemiddelde rapportcijfers respectievelijk 5.4, 6.1, 6.4 en 5.5.
Patiënttevredenheid patiënten poli- en dagkliniek het Dok Rotterdam en Breda De poli- en dagkliniek het Dok Rotterdam doet eveneens jaarlijks onderzoek naar de tevredenheid van patiënten door middel van een beoordelingslijst. Vanaf 2008 worden de patiënten van het Dok Breda eveneens in dit jaarlijkse onderzoek meegenomen. De gebruikte beoordelingslijst voor het Dok Rotterdam en Breda is gebaseerd op de lijst die gebruikt wordt in de Kijvelanden. In 2008 heeft het Dok een gemiddeld rapportcijfer van 7,8 gekregen van de patiënten die de beoordelingslijst hebben ingevuld (in totaal 172 patiënten, dit is een respons van 12 %). In 2007 kreeg het Dok een gemiddeld rapportcijfer van 6,9 op basis van het tevredenheidonderzoek (bij een respons van 13 %).
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
4.4.2 Klachten Klachten binnen de kliniek In 2008 zijn in totaal 136 klachten geregistreerd bij de Commissie van Toezicht van patiënten die in de kliniek worden behandeld. Daarbij dient te worden opgemerkt dat enkele patiënten meerdere malen hebben geklaagd. Van de in 2008 ingediende klachten zijn 24 klachten nog in behandeling. Deze zullen in 2009 worden afgehandeld. Van de in 2008 ingediende klachten zijn in totaal 24 klachten ingetrokken. Het merendeel hiervan is ingetrokken in de bemiddelingsfase. De overige ingetrokken klachten zijn ter zitting door de klagers ingetrokken. De beklagcommissie van de Commissie van Toezicht heeft in 2008 in 88 zaken uitspraak gedaan. In de zaken waarin uitspraak werd gedaan, zijn 28 klachten niet ontvankelijk verklaard, 39 klachten ongegrond verklaard en 20 klachten gegrond verklaard. Een aantal klachten zijn in tweede instantie, als beroepszaak, door de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) behandeld. Van de gegronde klachten is een drietal klachten door de RSJ alsnog ongegrond verklaard. In 2008 betroffen de klachten wederom een variëteit aan onderwerpen. Enkele klachten gingen over de nieuwe afdeling Onyx die op 1 januari 2008 is opengegaan. Het betrof hier voornamelijk de vraag om technische of praktische aanpassingen in
46
de kamers. Binnen de overige klachten zijn echter geen trends waar te nemen. Commissie van Toezicht De Commissie van Toezicht heeft tot taak: • toezicht houden op de wijze van tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen in de inrichting • kennis nemen van de door verpleegden naar voren gebrachte grieven en zo nodig tussen een verpleegde en het hoofd van de inrichting te bemiddelen • zorg te dragen voor de behandeling van klaagschriften. In 2008 bestond de Commissie van Toezicht uit een voorzitter, vice-voorzitter, een secretaris en 9 leden. In het jaar 2008 hebben enkele wisselingen in de samenstelling van de vergadering plaatsgevonden. De Kijvelanden wordt, met ingang van 2009, in de Commisie van Toezicht vast vertegenwoordigd door de directeur Risicomanagement & Behandeling. De Commissie van Toezicht vergadert in principe maandelijks en heeft in 2008 in totaal 11 maal vergaderd. Door de maand-commissarissen is verslag uitgebracht van hun bevindingen tijdens de vergaderingen van de Commissie van Toezicht. In beginsel is de beklagcommissie in 2008 éénmaal per twee weken bijeengekomen. Een lid van
de Commissie van Toezicht heeft maandelijks gesproken met de voorzitter van de Patiëntenraad. Het aantal gegronde klachten binnen de Kijvelanden is in 2008 teruggelopen. De klachten zullen in 2009 worden geëvalueerd. Klachten patiënten poli- en dagkliniek het Dok Het Dok heeft een eigen klachtenreglement dat voldoet aan de eisen die de WKCZ en BOPZ stellen. In de informatiefolder van het Dok staat de klachtenprocedure vermeld. Deze folder wordt aan alle nieuwe patiënten uitgereikt en is tevens beschikbaar in de wachtkamer van het Dok. De klachtencommissie van het Dok bestaat uit drie onafhankelijke leden. De ambtelijke ondersteuning wordt verzorgd door de bestuurssecretaris van de Kijvelanden. Niemand van de leden van de klachtencommissie is werkzaam bij of voor de Kijvelanden. Aan de behandeling van de klachten wordt niet deelgenomen door de persoon op wiens gedrag de klacht betrekking heeft. In het verslagjaar zijn door de patiënten van het Dok geen klachten ingediend.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
4.4.3 Toegankelijkheid Toegankelijkheid van de zorg De kliniek van de Kijvelanden heeft een wachtlijst die direct gerelateerd is aan de landelijke wachtlijst voor behandeling van veroordeelden met een TBSmaatregel. In de loop van 2008 is duidelijk geworden dat landelijk het aantal wachtende patiënten voor de zorglijnen psychose en persoonlijkheidsstoornis terugloopt en dat de PKI-procedure per 1 januari 2009 komt te vervallen. Dit neemt echter niet weg dat de kliniek in 2008 te maken heeft gehad met een goede klinische bezetting naast enige onderbezetting in de resocialisatie-eenheid en op de transmurale bedden. In het laatste kwartaal is de bezetting in deze beide laatste settingen weer genormaliseerd waardoor binnen de kliniek weinig “overbedden” nodig waren. De gesignaleerde trend zal naar verwachting in een aantal klinieken leiden tot wijziging van de doelgroep, waaronder de opname van minder begaafde patiënten en patiënten met een verstandelijke beperking. Vooralsnog zullen de doelgroepen van de Kijvelanden niet wijzigen. Wel wordt sinds enkele maanden een doelgroep aangeboden met een groot aantal negatieve dagen hetgeen wil zeggen dat voor hen langere tijd geen verlof kan worden aangevraagd. Deze maatregel staat op gespannen voet met de doelstelling om patiënten te resocialiseren.
47
De toegankelijkheid van het aanbod van de poli- en dagkliniek het Dok Rotterdam is in het verslagjaar verbeterd door het gericht ontwikkelen van activiteiten die in de verschillende zorgketens voor specifieke doelgroepen aangeboden kunnen worden. Zo heeft het Dok aanbod ontwikkeld rondom de Persoonsgerichte Aanpak (PGA), Onderwijs Opvang Voorzieningen Rotterdam (OOVR), de ISD-maatregel en het Tijdelijk Huisverbod (TH). Voor het behandelaanbod bij Huiselijk Geweld is veel energie gestoken in het lokaal aanbieden van de behandelmodules van het Dok, al dan niet in aangepaste vorm, om de procesketen te versterken. Rond de maatregel Tijdelijk Huisverbod zijn de wachttijden voor het zorgaanbod Huiselijk Geweld van het Dok teruggebracht tot maximaal twee dagen om adequate zorg zo snel mogelijk op te kunnen starten. Bij de vestiging in Breda van het Dok is de caseload in 2008 sterk gestegen waarmee ook in Breda de toegankelijkheid van het aanbod van het Dok is toegenomen.
Geografische bereikbaarheid De kliniek van de Kijvelanden is gelegen in gebied dat moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer waardoor de geografische bereikbaarheid van de kliniek voor patiënten, medewerkers en bezoekers op dit punt slecht is te noemen. Voor de patiënten die een resocialisatietraject doorlopen beschikt de Kijvelanden over resocialisatieplaatsen in Delta Psychiatrisch Centrum, gelegen direct naast het terrein van de Kijvelanden en over plaatsen in de eigen resocialisatieafdeling de Blink, gevestigd in Rotterdam-Noord. De Blink is goed bereikbaar met openbaar vervoer. De locaties van de forensisch psychiatrische polien dagkliniek het Dok zijn gelegen in Rotterdam en Breda die mede zijn kozen op basis van hun gunstige ligging en bereikbaarheid per openbaar vervoer.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
4.4.4 Veiligheid Het borgen van veiligheid is een belangrijk thema binnen de Kijvelanden. Deze taak vloeit enerzijds voort uit de Beginselenwet verpleging Terbeschikkinggestelden maar past ook in het streven naar een veilige behandelen werkomgeving, zorgvuldige omgang met informatie en het voorkomen van incidenten. Het veiligheidsbeleid kan zodoende worden onderscheiden in vier relevante elementen: de veiligheid voor de samenleving, de veiligheid voor patiënten, de veiligheid voor medewerkers en de informatiebeveiliging. Veiligheid samenleving Het risicomanagement van de Kijvelanden is primair gericht op het voorkomen van een recidief delict en maakt integraal onderdeel uit van de behandeling. Gedurende de maatregel van TBS wordt op basis van een risicoanalyse permanent aandacht besteed aan de risicofactoren die door de patiënt, medepatiënten en de medewerkers worden benoemd, aan risicotaxatie en aan risicomanagement (“hoe herken en hanteer ik mijn risico’s”). Hiertoe wordt voor en met elke patiënt een risicomanagementplan opgesteld dat periodiek wordt geëvalueerd en bijgesteld.
48
Patiëntveiligheid en veiligheid personeel De veiligheid van medepatiënten en personeel wordt geborgd door te streven naar volledige openheid over het gepleegde delict en het gedrag tijdens de behandeling, het juist en tijdig hanteren van het risicomanagementplan en het streven naar de ontwikkeling en het behoud van een behandelrelatie. Dit betekent ook dat sancties (repressie) in beginsel niet voor kunnen komen tenzij er sprake is van (ernstige) strafbare feiten. Bij overschrijding van de voorwaarden (zoals het gebruik van alcohol of drugs), het niet nakomen van afspraken, grensoverschrijdend en dreigend gedrag e.d. wordt primair ingezet op het benoemen van -, respectievelijk confrontatie met de feiten en het gezamenlijk met de patiënt analyseren van de vraag waarom hij hiertoe is gekomen, hoe hij anders met zijn problemen om had kunnen gaan en of hij de veiligheid op de afdeling kan garanderen. Kortom elke ongewenste gedraging wordt in beginsel gebruikt als aangrijpingspunt voor therapeutische interventies die gericht zijn op het hanteren van probleemgedrag resp. het vergroten van copingvaardigheden.
Deze consequente aanpak heeft in 2008 bijgedragen aan de verdere vermindering van zowel het aantal als de duur van separaties. Wel is het aantal kortdurende afzonderingen op de eigen kamer toegenomen en is vaker de maatregel van afdelingsarrest opgelegd. Dit komt met name voor als een urinedrugscreening (UDS) wordt geweigerd. In het kader van het streven naar een verdere vermindering van het risico op recidive zijn op gezag van de Minister van Justitie in 2008 vrijwel alle verloven gestart met beveiligd verlof. Dit is, conform de verwachting van de kliniek, zonder incidenten verlopen. In 2008 hebben zich tijdens de verloven geen incidenten buiten de klinische setting voorgedaan, wel zijn twee transmurale verloven ingetrokken als gevolg van vermeende strafbare feiten waaronder de gijzeling van een medewerkster op de resocialisatieafdeling de Blink.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Materiële veiligheid In 2008 is veel aandacht besteed aan de brandveiligheid binnen de Kijvelanden. Voor de specifieke maatregelen die met betrekking tot de brandveiligheid zijn genomen, wordt verwezen naar pagina 41 onder speerpunt brandveiligheid. Daarnaast zijn voor alle vestigingen van de Kijvelanden de calamiteitenplannen in 2008 (volgens jaarlijks schema) herzien en voor de hoofdlocatie geactualiseerd aan de recente uitbreidingen, verbouwingen en aan de nieuwe organisatiestructuur per 1 januari 2009. Voor alle vestigingen beschikt de Kijvelanden over door de brandweer goedgekeurde ontruimingsplannen. Deze plannen voor de hoofdlocatie en de Blink zijn in het verslagjaar gewijzigd. Ook de Bedrijfshulpverlening (BHV) heeft in 2008 de volle aandacht gehad. Er is een jaarlijks oefenschema waarin in ieder geval zes keer met politie en brandweer geoefend wordt. Van iedere oefening wordt een verslag gemaakt en iedere oefening wordt geëvalueerd. Van de medewerkers in de zorg zijn 140 personen BHV-opgeleid en maken deel uit van de BHV-organisatie. Deze medewerkers worden jaarlijks opleidingen en herhalingstrainingen aangeboden ter behoud van hun certificaat. Dit alles brengt een omvangrijke organisatie met zich mee. Indien er op jaarbasis te weinig medewerkers aan de opleiding en
49
herhalingstrainingen hebben deelgenomen wordt door DForZo een boete opgelegd. Tot de jaarlijkse BHV-activiteiten behoren verder de controle van blusmiddelen en -installaties, BHV-kasten en verbandkisten. Informatiebeveiliging Aan het begin van 2008 is een plan van aanpak op het gebied van informatiebeveiliging opgesteld. Het plan is opgesteld op basis van aandachtspunten komende uit de audit van 2007. In het plan zijn o.a. opgenomen het opstellen van een Service Level Agreement voor de ICT, het vormen van een lijst met vertrouwenspersonen en het opstarten van een Afhankelijkheid en Kwetsbaarheidanalyse. Verder is in 2008 gewerkt aan het ontwikkelen van een beleidsdocument informatiebeveiliging en zijn de volgende jaarlijkse aandachtspunten uitgevoerd: • Clean desk controle: In 2008 zijn twee controles uitgevoerd. Bij deze controles zijn telkens alle werkplekken gecontroleerd. Gemiddeld voldeed 58% van de werkplekken aan het principe van clean desk. Opvallend was dat in éénderde van de gevallen waarin niet werd voldaan aan het principe van clean desk het ging om het niet op slot zijn van een ladeblok of kast. Voor dit punt is direct actie ondernomen. • PC controle: Er is een PC controle geweest op het al dan niet bruikbaar zijn van extra opslagmedia als CD-rom, diskettedrive en USB-sticks. Bij PC’s
waar deze opslagmedia nog bruikbaar waren, zijn deze onklaar gemaakt. Alle PC’s in de Kijvelanden voldoen nu dan ook aan de geldende regelingen. • Bewustwordingsactiviteiten: In 2008 zijn bewustwordingsacties uitgevoerd. De focus in 2008 lag vooral op aandacht voor clean desk, het melden van informatiebeveiligingsincidenten en regels rondom het gebruik van mobiele telefoons in de kliniek. Verder is tijdens de introductiebijeenkomsten van nieuwe medewerkers expliciet aandacht besteed aan informatiebeveiliging. Naast deze jaarlijkse aandachtspunten is een aantal procedures, waaronder het PC-reglement, aangescherpt. Voor een goede afstemming en informatiedeling heeft de beleidsmedewerker informatiebeveiliging deelgenomen aan landelijke overleggen over informatiebeveiliging.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
50
4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Personeelsbeleid Belangrijke thema’s van het personeelsbeleid 2008 waren o.a. leiderschap,werving en behoud van medewerkers, ontwikkeling van innovatief en lerend vermogen en competentiemanagement. Voor de resultaten van het personeelsbeleid wordt verwezen naar pagina 30 van het Jaardocument en naar DigiMV 2008. Medewerkertevredenheid De Kijvelanden doet één keer per twee jaar een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO). Het laatste MTO is in 2007 uitgevoerd met behulp van de BASAM-vragenlijst. In het verslagjaar heeft het accent gelegen op de organisatorische “verwerking” van de door het management benoemde centrale thema’s die voortvloeiden uit de resultaten van het MTO 2007. Deze thema’s waren de respons op het onderzoek, leiderschap, agressie en veiligheid en communicatie en informatie. Deze thema’s zijn door het management in de werkoverleggen aan de orde gesteld. Op basis van de resultaten van deze besprekingen heeft het Managementteam in februari 2008 de actiepunten geformuleerd om verbeteringen door te voeren. Deze actiepunten betroffen verbetering van de kwaliteit van het werkoverleg in de gehele organisatie, verheldering over rol en doelstellingen van leidinggevenden en
inhoud, inbreng en doorstroom van oplossingen. Deze actiepunten hebben mede centraal gestaan bij de ontwikkeling van de organisatieverandering in 2008. De afdeling P&O is gevraagd een voorstel te doen voor deskundigheidsbevordering. Dit heeft geleid tot een adviesaanvraag aan het bestuur tot oprichting van een afdeling Opleidingen en wijziging van de huidige organisatie van supervisie en teambegeleiding. Dit voorstel impliceert de opheffing van het Bureau Opleiding, Coaching en Supervisie (BOCS). De OR heeft positief geadviseerd over dit voorstel van de afdeling P&O. Arbeidsinspectie In het verslagjaar hebben geen bezoeken van de arbeidsinspectie plaatsgevonden. Arbo-jaarverslag 2008 Op grond van de Arbowet is elk bedrijf verplicht om alle risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn voor de werknemers te inventariseren en te evalueren. In de zomer van 2007 is de RI&E van de Kijvelanden en het Plan van Aanpak geactualiseerd. Het complete Plan van Aanpak RI&E 2007 is samengevat in 8 actiepunten. Aan de uitvoering van deze actiepunten is, na vaststelling van het plan door het management, in 2008 prioriteit gegeven is.
Deze actiepunten betreffen: - Ventilatie en klimaat. Beide onderwerpen zijn een belangrijk aandachtspunt en het oplossen is niet eenvoudig om meerdere redenen. Zo is er sprake van een veelheid aan belevingen, het werken in een gesloten omgeving levert extra problemen op en de kosten zijn dermate hoog dat gekozen moet worden voor alternatieven waarmee niet alle problemen geheel kunnen worden opgelost. Echter door een goede schoonmaak en reparatie is er veel verbetering gekomen in de ventilatie. - Schoonmaak. Het signaal dat op diverse plaatsen sprake was van achterstallig onderhoud en schoonmaak is voortvarend opgepakt en heeft geleid tot een schonere werk- en verblijfsomgeving - Veiligheid. In het kader van veilig werken zijn op diverse locaties verbeteringen aangebracht. Waarbij vooral aandacht besteed is aan brandgevaarlijke situaties. - Werkplekinrichting. Werken in een veilige en gezonde werkomgeving is belangrijk en heeft in 2008 geleid tot het meer en met regelmaat uitvoeren van werkplekonderzoek, het oplossen van knelpunten die hieruit naar voren komen, planning van onderzoek naar beeldschermwerk en onderzoek naar specifieke werkomstandigheden in werkplaatsen binnen de instelling.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
De actiepunten vanuit het plan van aanpak RI&E 2007 zijn in 2008, nagenoeg geheel, uitgevoerd. Een knelpunten blijft echter de problematiek betreffende de ventilatie en klimaatbeheersing. Dit is een belangrijk aandachtspunt, maar zoals eerder gesteld, is het oplossen van deze vraagstukken niet eenvoudig. Goede uitvoering van het arbeidsomstandighedenbeleid resulteert in een gezonde en prettige werkomgeving, geeft inhoud aan goed werkgeverschap en heeft een positief effect op het behoud van personeel en verlaging van het ziekteverzuim. De in 2007 ingezette verbeteringen ten aanzien van het verzuimbeleid zijn in 2008 verder aangescherpt en uitgevoerd. Voor de maatregelen en resultaten wordt verwezen naar pagina 30 onder behoud van medewerkers en ziekteverzuim. Het Arbobeleid is een dusdanig belangrijk onderwerp binnen de Kijvelanden dat in 2008 besloten is om een eigen preventiemedewerker aan te trekken. Deze is in december 2008 met zijn werk gestart.
51
Bedrijfsopvangteam Eind 2007 is de werkwijze van het bedrijfsopvangteam onder de loep genomen. Dit heeft geleid tot een voorstel voor een andere werkwijze van het team. Belangrijke aanpassingen zijn: - De professionele opvang snel en afgestemd op het incident laten plaatsvinden - Een bredere basis realiseren voor het organiseren van opvang en nazorg - Meer helderheid geven over verantwoordelijkheden en taken rondom opvang en nazorg. In 2008 is het voorstel voor een andere werkwijze voorgelegd aan de OR. Na de instemming van de OR zijn in de tweede helft van 2008 nieuwe leden geworven voor het bedrijfsopvangteam. De inmiddels aangestelde leden van het team worden begin 2009 getraind om kennis en inzicht te verwerven in calamiteiten die zich kunnen voordoen en de gevolgen hiervan, kennis en vaardigheden te ontwikkelen in de ondersteuning van collega’s, het leren kennen van de risicofactoren en het vroegtijdig signaleren van verwerkingsproblematiek bij medewerkers om tijdig te kunnen verwijzen voor diagnostiek en adequate behandeling.
Meldingen arbeidsongevallen In 2008 zijn geen meldingen gedaan van prikincidenten of andere bedrijfsongevallen. Gedragscode / verslag van de vertrouwenspersoon FPC de Kijvelanden heeft een gedragscode opgesteld voor de medewerkers en een vertrouwenspersoon aangesteld die meldingen van overtredingen van deze gedragscode in behandeling neemt. In de organisatie wordt bekendheid gegeven aan de vertrouwenspersonen door middel van voorlichting op de introductiedagen voor nieuwe medewerkers en door het meezenden van de gedragscode bij indiensttreding. Ook is de informatie op het intranet terug te vinden. Er zijn in 2008 bij de vertrouwenspersonen geen meldingen binnen gekomen met betrekking tot de gedragscode. Er zijn twee meldingen gedaan bij de vertrouwenspersonen, maar deze meldingen behoorden niet tot het terrein van de vertrouwenspersonen. De medewerkers zijn doorverwezen naar de juiste personen.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
52
4.6 Samenleving Kerntaken en de maatschappij FPC de Kijvelanden heeft ook in 2008, zoals uit dit Jaardocument moge blijken, diverse stappen gezet om de mogelijkheden voor de klinische en ambulante behandeling van forensisch psychiatrische patiënten te verbeteren en tevens deze behandeling te voorzien van een wetenschappelijke basis. Hiermee heeft de Kijvelanden zich weten te manifesteren in het forensisch psychiatrisch veld en haar positionering in de regio en daarbuiten verder uitgebouwd. De directe omgeving van de kliniek van de Kijvelanden is in 2008 eveneens op meerdere wijzen betrokken bij het werk en de ontwikkelingen van de kliniek door het geven van rondleidingen aan belangstellenden, deelname aan de landelijke open dagen van justitiële instellingen, overleg met de Commissie van Omwonenden, het organiseren van voorlichting aan omwonenden door overleg met de gemeente van vestiging en door publicaties in regionale bladen over wat de Kijvelanden precies doet. Tenslotte is door de Kijvelanden in samenwerking met RTV Rijnmond een uitzendingenreeks verzorgd waarin patiënten en behandelaren aan bod zijn gekomen om inzage te geven in de behandelingen en de effecten van behandeling zoals deze binnen de Kijvelanden gerealiseerd worden.
Samenwerking en extra klinische capaciteit voor TBS-gestelden Door het aangaan van intensieve samenwerkingsverbanden met verschillende GGZ-partners positioneert de Kijvelanden zich zodanig in de forensisch psychiatrische keten dat voor forensisch psychiatrische patiënten een gedifferentieerd aanbod beschikbaar is en meerwaarde kan worden toegevoegd aan de behandeling van deze patiënten, in het bijzonder voor deze patiënten met een TBSmaatregel. In samenwerking met Altrecht zal FPC de Kijvelanden in de loop van 2009 een nieuwe klinische voorziening met 55 plaatsen voor TBSgestelden exploiteren in Utrecht. Deze uitbreiding van plaatsen voor TBS-gestelden is tot stand gekomen na inschrijving door beide instellingen op zogenaamde tenders die door het ministerie van Justitie zijn uitgeschreven om de maatschappelijk gebleken behoefte aan capaciteitsuitbreiding voor deze doelgroep te bewerkstelligen. Door bij te dragen aan de ontwikkeling en exploitatie van FPC 2Landen levert de Kijvelanden haar bijdrage aan de wens vanuit de samenleving om het aantal TBSbedden uit te breiden. Ook heeft de Kijvelanden in de eigen kliniek, op verzoek van het Ministerie van Justitie, extra plaatsen gecreëerd voor TBS-gestelden. Door
interne verbouwingen van de kliniek zijn eind 2007 twee nieuwe afdelingen voor deze patiënten (in totaal 20 bedden) beschikbaar gekomen. In 2008 zijn de laatste patiënten naar deze nieuwe afdelingen van FPC de Kijvelanden ingestroomd. Samenwerking met maatschappelijke instellingen Vanuit de aard van het werk heeft met name de poli- en dagkliniek het Dok vele intensieve samenwerkingsrelaties met diverse maatschappelijke instellingen (zie tevens pagina 39, onder speerpunten van de poli- en dagkliniek het Dok). In het kader van de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) heeft de poli- en dagkliniek het Dok met verschillende gemeenten een convenant gesloten voor diverse vormen van hulpverlening, waaronder de bestrijding en hulpverlening bij huiselijk geweld. Ook heeft de poli- en dagkliniek het Dok vanuit beide vestigingen samenwerkingsverbanden opgezet met penitentiaire instellingen en met het Nederlands Instituut Forensische Psychiatrie om deze doelgroep beter te kunnen volgen en behandelen.
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Milieu Ook aan het milieu wordt door de Kijvelanden aandacht besteed. Om het print- en papiergebruik terug te dringen is er op de printers een passensysteem geïntroduceerd, waardoor medewerkers bewuster nadenken over het al dan niet printen van documenten. Bij de röntgenapparatuur voor de doorlichting van bagage zijn beschermkappen geplaatst, zodat de medewerkers niet direct aan straling bloot gesteld kunnen worden. Met het opstellen van dit Jaardocument 2008 voldoet de Kijvelanden aan haar maatschappelijke verplichting om op transparante wijze verantwoording af te leggen over het gevoerde beleid in 2008 en de resultaten daarvan.
53
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
54
4.7 Financieel beleid Het financiële beleid van de Kijvelanden is in 2008 gericht op het behouden en indien mogelijk verder uitbouwen van de solvabiliteitspositie om de toegenomen risico’s (onder andere tijdelijke capaciteitsuitbreidingen inzake Tender) in de toekomst op te kunnen vangen. Het operationele resultaat 2008 toont een positieve ontwikkeling, hierdoor is De Kijvelanden in staat geweest de solvabiliteit (eigen vermogen gedeeld door het balanstotaal) is met 22% gelijk te houden aan het niveau van vorig jaar.
Het operationele resultaat over 2008 bedraagt € 1.716.000,- (in 2007 € 945.000,-). Hieronder volgt specificatie inclusief een vergelijking met de begroting 2008.
Wettelijk budget Overige bedrijfsopbrengsten Bedrijfsopbrengsten Personeelskosten Afschrijvingskosten Overige bedrijfskosten Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Resultaat boekjaar
Realisatie 2008 35.351.152 376.140 35.727.292
Begroting 2008 33.475.744 170.120 33.645.864
22.073.684 2.770.375 8.768.701 33.612.760
23.202.753 2.525.973 7.194.921 32.923.647
2.114.532
722.216
-398.340
-722.216
1.716.192
0
Jaarverantwoording 2008 / 4 Beleid, inspanningen en prestaties
Toelichting belangrijkste verschillen realisatie ten opzicht van begroting 2008: • De werkelijke bedrijfsopbrengsten zijn hoger dan begroot in verband met het feit dat het overeengekomen budget met ministerie van Justitie inzake de TBS plaatsen hoger is dan begroot. De productieafspraken zijn nagenoeg gerealiseerd. • De overige opbrengsten zijn hoger als gevolg van toekenning diverse subsidies • de werkelijke personeelskosten zijn lager dan begroot in verband met vacatures, het vacaturegeld wordt deels gecompenseerd door de inhuur voor extra personeel inzake BHV en beveiliging tijdens de bouwkundige aanpassingen voor de brandveiligheid. • Afschrijvingskosten zijn hoger dan begroot in verband met aanpassing van waardering van de activa van het Dok op actuele waarde en de hogere afschrijvingskosten dan begroot voor in begin 2008 opgeleverde werkhallen. • Overige bedrijfskosten zijn hoger dan begroot o.a. in verband met de ‘verloren’ advies kosten voor de van het Delta Psychiatrisch Centrum over genomen FPA, de kosten ter voorbereiding van de fusie en de toegenomen kosten voor de inhuur van extramurale plaatsen. • De rentekosten zijn lager dan begroot omdat rentepercentage opgenomen in begroting hoger is dan het werkelijke herziene rentepercentage.
55
Daarnaast is er in 2008 meer aandacht besteed aan kasstromen. In het Zorgverzekeringswet-deel van de organisatie is de voorspelbaarheid van de inkomsten flink afgenomen. Het Zorgverzekeringsdeel van het budget wordt niet langer bevoorschot maar wordt betaald op basis van gefactureerde DBC’s . Hieronder kasstroomoverzicht van 2008 (met vergelijkende cijfers over 2007).
Exploitatieresultaat Afschrijvingen Mutaties voorzieningen Mutaties vlottende middelen Operationele kasstroom Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten Netto kasstroom
2008 (x 1.000 euro) 1.712 2.770 -404 -3.114 964 -1.739 1.721 946
2007 (x 1.000 euro) 945 1.525 414 986 3.870 -7.193 -714 -4.037
Jaarverantwoording 2008 Bijlagen Bijlage 1 - Publicaties van medewerkers van de Kijvelanden in 2008 Bijlage 2 - Realisatie van de doelstellingen op de prestatie-indicatoren in 2008
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
57
Bijlage 1 - Publicaties van medewerkers van de Kijvelanden in 2008 Onderzoekers van de Kijvelanden streven naar het verrichten van praktijkgericht onderzoek van hoge kwaliteit. Als één van de graadmeters voor het slagen van dit streven wordt publicatie van onderzoeksresultaten in gerenommeerde nationale en internationale vaktijdschriften beschouwd. Hieronder worden de publicaties weergegeven van Ruud H.J. Hornsveld en Henk L.I. Nijman (in dienst tot april 2008), beiden onderzoekers van de Kijvelanden in 2008. Hornsveld, R. H. J. (2008). Agressiehanteringstherapie: methode en klinische praktijk. In I. Weijers (Red.), Justitiële interventies voor jeugdige daders (pp. 239-247). Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Hornsveld, R. H. J. (submitted). De behandeling van gewelddadige adolescenten op een forensisch psychiatrische polikliniek. Hornsveld, R. H. J., & Kraaimaat, F. W. (submitted). The Amsterdam Alexithymia Questionnaire in Dutch violent forensic psychiatric patients and secondary vocational students. Hornsveld, R. H. J., Bezuijen, S., Leenaars, P. E. M., & Kraaimaat, F. W. (2008). Domestically and generally violent forensic psychiatric outpatients: Personality traits and behavior. Journal of Interpersonal Violence, 23, 1380-1393. DOI: 10.1177/0886260508314303. Hornsveld, R. H. J., Bulten, B. H., Vries, E. T. de, Kraai-
maat, F. W. (2008). Violent forensic psychiatric inpatients and violent detainees in the Netherlands. Journal of Forensic Psychiatry and Psychology, 19, 407-419. Hornsveld, R. H. J., Cuperus, H., Vries, E. T. de, & Kraaimaat, F. W. (2008). An evaluation of behavioural and personality differences between native and non-native male adolescents in the Netherlands ordered into treatment in a forensic psychiatric outpatient clinic, and their non-violent peers. Criminal Behaviour and Mental Health,18, 177-189. Hornsveld, R. H. J., Muris, P. E. H. M., & Kraaimaat, F. W. (submitted). The Novaco Anger Scale-Provocation Inventory (1994 version) in Dutch violent forensic psychiatric patients and secondary vocational students. Hornsveld, R. H. J., Muris, P. E. H. M., Kraaimaat, F. W., & Meesters, C. (2008). The Aggression Questionnaire in Dutch violent forensic psychiatric patients and secondary vocational students. Assessment, doi: 10.1177/1073191108325894. Hornsveld, R. H. J., Nijman, H. L. I., & Kraaimaat, F. W. (2008). Aggression Control Therapy for violent forensic psychiatric patients: First results. Psychology, Crime and Law, 14, 1-18. Hornsveld, R. H. J., Nijman, H. L. I., Hollin, C. R., & Kraaimaat, F. W. (2008). Aggression Control Therapy for violent forensic psychiatric patients: Method and
clinical practice. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 52, 222-233. Hornsveld, R. H. J., Soe-Agnie, S., Donker, J., & Wal, L. van der (2008). De ontwikkeling van een behandelprogramma voor gewelddadige forensisch psychiatrische patiënten met een cluster B persoonlijkheidsstoornis. Tijdschrift voor Psychiatrie, 50, 704-711. Hornsveld, R. H. J., Vermeulen, L., & Veldhuizen, G. van (submitted). De ontwikkeling van een instrument voor moreel besef: de Aangepaste Versie van het Sociomorele Reflectie Meetinstrument (SRM-AV). Nijman, H. L. I. (2008). Registratie van agressie met de Staff Observation Aggression Scale Revised (SOASR). In: T. Giesbrecht, C. de Ruiter, & M. Jelicic (2008). Forensisch psychodiagnostisch gereedschap (pp. 75-84). Amsterdam: Harcourt. Fluttert, F., Meijel, B. van, Webster, C., Nijman, H., Bartels, A., & Grypdonck, M. (2008). Risk management by early recognition of warning signs in patients in forensic psychiatric care. Archives of Psychiatric Nursing, 22, 208-216. Veltkamp, E., Bowers. L., Nijman, H., Stolker, J. J., Dries, P., & Frigge, K. (2008). Patients’ preferences for seclusion or forced medication in acute psychiatric emergency in the Netherlands. Psychiatric Services, 59, 209-211.
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
58
Bijlage 2 - Realisatie van de doelstellingen op de prestatie-indicatoren in 2008 1. Bezetting Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren
Bezettingsgraad patiënten Eindresultaten Kerndepartement Doelmatige besteding van middelen Patiënten Ongestoorde tenuitvoerlegging Samenwerkingspartners Juiste capaciteit naar behoefte 2005 2006 2007 101 % 97 % 95,8 %
Afspraak voor 2008 100 % Norm 100 % van de contractueel overeengekomen capaciteit, in het kader van te formuleren doelstelling in het jaarplan Realisatie in 2008 99,3 % Toelichting
2. Instroom Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren
Instroom, voldoen aan het aantal afgesproken eerste opnames Eindresultaten en waardering door maatschappij Toereikende capaciteit 2004 2005 2006 2007 15 21 52 16
Afspraak voor 2008 Norm Realisatie in 2008 Toelichting
33 Geen afwijkingen t.o.v. afspraken met de kliniek 29
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
3. Doorstroom Resultaatgebied INK SH / SBF Patiënten Samenwerkingspartners Opgave voorgaande jaren a) plaatsing naar transmurale voorziening van de kliniek b) plaatsing in GGZ-voorziening, FPA, APZ, RIBW c) overige bestemming
59
Doorstroom naar vervolgvoorzieningen Eindresultaten en waardering klanten Kerndepartement Effectieve besteding van middelen Bijdrage aan toekomstperspectief Juiste capaciteit naar behoefte 2005 2006 2007 8 14 11 9
4
6
0
0
1
Afspraak voor 2008 a) 15 b) 17 c) 0 Norm Nader te bepalen per kliniek Realisatie in 2008 a) 5 b) 10 c) 4 Toelichting De heroverweging en herstart van de verloven van de Kijvelanden alsmede de installatie en opstarttijd van het Adviescollege Verloftoetsing heeft vertragend gewerkt op de resocialisatie van patiënten. Verder hebben de onderhandelingen met GGZ instellingen meer tijd genomen i.v.m. prijsopdrijving dagprijzen
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
4. Uitstroom Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren a) beëindiging TBS-maatregel, conform verlengingsadvies van de kliniek b) beëindiging TBS-maatregel, contrair verlengingsadvies van de kliniek c) voorwaardelijke beëindiging TBS-maatregel d) proefverloven die geleid hebben tot (voorwaardelijke) beëindiging TBS-maatregel e) saldo (a+b+c)-d f) overplaatsing naar andere TBS-kliniek g) overplaatsing naar andere justitiële voorziening h) aantal te starten proefverloven i) ingetrokken proefverloven j) saldo h-i
60
Uitstroom per vertrekcategorie Eindresultaten en waardering klanten Kerndepartement Effectieve besteding van middelen Patiënten Bijdrage aan toekomstperspectief Samenwerkingspartners Juiste capaciteit naar behoefte 2004 2005 2006 2007 5 6 1 2 1
2
7
2
7 4
7 1
2 3
0 3
9 13 0 5 2 3
14 0 4 2 0 2
7 19 2 7 2 5
1 7 0 3 2 1
Afspraak voor 2008 a) 2, b) 0, c) 4, d) 0, e) 6, f) 5, g) 2, h) 7, i) 0, j) 7 Norm Stijgend trendcijfer per kliniek. Het stijgende trendcijfer geldt niet voor de contraire beëindigingen. Realisatie in 2008 a) 7, b) 4, c) 8, d) 6, e) 13, f) 6, g) 0, h) 5, i) 0, j) 5 Toelichting b. Van de contraire beëindigingen betreft het 2 patienten die overgekomen zijn van een andere kliniek met een verlengingsadvies, waarop contraire beëindiging is gevolgd, één patiënt verbleef met een transmuraal kader in een GGZ instelling. d) de proefverloven die geleid hebben tot voorwaardelijke beëindiging zijn volgens advies van de kliniek afgedaan. Het getal 0 in de afspraak is niet conform de realiteit gebleken.
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
61
5. Ontvluchting Aantal ontvluchtingen TBS-gestelden Resultaatgebied INK Eindresultaten en waardering maatschappij SH / SBF Kerndepartement Effectieve besteding van middelen, adequate crisisbeheersing Maatschappij Ongestoorde tenuitvoerlegging Opgave voorgaande jaren 2004 2005 2006 2007 0 0 0 0 Afspraak voor 2008 Norm Realisatie in 2008 Toelichting
0 0 0
6. Onttrekkingen Aantal overige onttrekkingen TBS-gestelden Resultaatgebied INK Eindresultaten en waardering maatschappij SH / SBF Kerndepartement Effectieve besteding van middelen, adequate crisisbeheersing Maatschappij Ongestoorde tenuitvoerlegging Opgave voorgaande jaren 2004 2005 2006 2007 a) vanaf het terrein buiten de externe beveiligingsring 3 5 1 0 is weggelopen / zich heeft onttrokken aan toezicht b) zich tijdens toegestaan verblijf buiten de kliniek, 1 2 5 0 bijv. proefverlof heeft onttrokken Afspraak voor 2008 Norm Realisatie in 2008 Toelichting
a) 0, b) 0 Dalend trendcijfer a) 0, b) 2
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
7. Voorval Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren a) natuurlijke dood b) suïcide c) overig onnatuurlijke dood d) ernstige geweldsincidenten in of buiten de kliniek niet geregistreerd onder geweld tegen patiënten en personeel e) elk ander incident in of buiten de kliniek van ernstige, politiek- of publiciteitsgevoelige aard Afspraak voor 2008 Norm Realisatie 2008 Toelichting
62
Bijzonder voorval Eindresultaten en waardering klanten Kerndepartement Adequate crisisbeheersing Patiënten Veilige omgeving patiënt 2004 2005 2006 2007 2 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 5 2
0
0
a) 0, b) 0, c) 0, d) 0, e) 0 Dalend of stabiel trendcijfer a) 0, b) 0, c) 0, d) 4, e) 0
8. Klachten Aantal gegronde klachten patiënten Resultaatgebied INK Waardering maatschappij en waardering klanten SH / SBF Maatschappij Ongestoorde tenuitvoerlegging Patiënt Veilige omgeving, respectvolle bejegening Opgave voorgaande jaren 2003 2005 2006 2007 19 24 17 30 Afspraak voor 2008 10 Norm Dalend trendcijfer Realisatie in 2008 20 Toelichting De klachten in 2008 betroffen vooral de nieuwe afdelingen die in gebruik zijn genomen en die nog niet geheel voldeden aan de eisen.
2
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
9. Geweld Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren
63
Aantal geweldplegingen tussen patiënten Eindresultaten en waardering klanten Patiënten Veilige omgeving Maatschappij Ongestoorde tenuitvoerlegging Kerndepartement Adequate crisisbeheersing 2004 2005 2006 2007 8 8 3 3
Afspraak voor 2008 0 Norm Dalend trendcijfer Realisatie in 2008 8 Toelichting Het betreft 5 geweldplegingen tussen patiënten , waarbij in totaal 8 patiënten betrokken zijn geweest. I.v.m. aanscherping aangifteplicht in 2008 wordt ieder incident m.h.o. aangifte geregistreerd
10. Geweld Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren
Aantal geweldplegingen tegen personeel Personeel Maatschappij Kerndepartement 2004 2005 2 6
Veiligheid personeel Ongestoorde tenuitvoerlegging Adequate crisisbeheersing 2006 2007 4 5
Afspraak voor 2008 0 Norm Inrichtingsnorm in overleg tussen algemeen – en sectordirecteur. Realisatie in 2008 6 Toelichting I.v.m. aanscherping aangifteplicht in 2008 wordt ieder incident m.h.o. aangifte geregistreerd
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
11. Recidive Resultaatgebied INK Opgave voorgaande jaren
64
Aantal recidive tijdens uitvoering TBS Waardering door maatschappij SH / SBF Ongestoorde tenuitvoerlegging 2004 2005 2006 0 0 1
2007 0
Afspraak voor 2008 0 Norm 0 Realisatie in 2008 3 Toelichting Het betreft 3 veroordelingen in 2008 van recidives in voorgaande jaren (2 uit 2007 en 1 uit 2008). I.v.m. aanscherping aangifteplicht in 2008 wordt ieder incident m.h.o. aangifte geregistreerd
12. Behandelduur TBS Gemiddelde behandelduur Resultaatgebied INK SH / SBF Kerndepartement: Opgave voorgaande jaren 2004 2005 4 jaar + 120d 4 jaar + 30d Afspraak voor 2008 PI-I: 6.67 jaar PI-II longstay: 7.23 jaar PI-II overig: 0 jaar Norm realisatie in 2008 PI-I: 6 jaar en 146 dagen PI-II longstay: 9 jaar en 289 dagen PI-II overig: 2 jaar en 67 dagen Toelichting Geen
doelmatige besteding van middelen 2006 PI-I: 7j + 82d PI-II longstay: 4 j +256d PI-II overig: 5 jr + 234d
2007 PI-I: 6 jaar PI-II longstay: PI-II overig: -
Jaarverantwoording 2008 / Bijlagen
65
16. Jaarresultaat Resultaatgebied INK SH / SBF Opgave voorgaande jaren
Financieel jaarresultaat inrichting Eindresultaten Kerndepartement: doelmatige besteding middelen 2004 2005 2006 2007 179.461 631.884 355.551 385.374
Afspraak voor 2008 Norm Realisatie in 2008 Toelichting
>0 Jaarresultaat > 0 1.019.757 Zie onder financieel beleid, pagina 54 van het Jaardocument MV.
Bezoekadres Kijvelandsekade 1, Poortugaal Postadres Postbus 900 3160 AC Rhoon Telefoon 010 503 12 12 Fax 010 503 12 05 Internet www.kijvelanden.nl
[email protected]
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum