Jaarverantwoording 2012 FPC de Kijvelanden
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Bezoekadres Kijvelandsekade 1 3172 AB Poortugaal Postadres Postbus 900 3160 AC Rhoon Telefoon 010 503 12 12 Fax 010 503 12 05 Internet www.kijvelanden.nl
[email protected] Identificatienummer NZA 450-1052 Nummer Kamer van Koophandel 41133849
de Kijvelanden forensisch psychiatrisch centrum
Jaarverantwoording 2012 / Inhoudsopgave
Inhoudsopgave
Leeswijzer
5
Inleiding
1
Profiel van de Kijvelanden
1.1 Organisatiestructuur
7
2.2 Bouwen van de forensisch-psychiatrische keten
33
2.2.1 Tbs-kliniek
33
2.2.2 Het Dok
34
2.2.3 FPK
36
11
2.2.4 F-RIBW
37
12
2.2.5 FPA
38
1.2 Kernactiviteiten
14
2.2.6 FVK
38
1.3
15
2.2.7 Behandeling patiënten SGLVG+
39
1.3.1 Normen voor goed bestuur en toezicht: governance
15
2.3 Continuïteit van zorg
39
1.3.2 Raad van Bestuur
16
2.4 Kwaliteit van behandeling: effectiviteit en vermindering
40
1.3.3 Raad van Toezicht
17
recidive
1.3.4 Verslag 2012 Raad van Toezicht
19
2.4.1 INK/EFQM
40
1.4 Medezeggenschap
21
2.4.2 Audits en certificatie
40
21
2.4.3 Onderzoek en behandelinnovatie (KARID)
41
1.4.2 Ondernemingsraad
22
2.4.4 Invoering ROM
42
1.5 Commissie van Toezicht
22
2.4.5 Patiëntveiligheid en uitbouw VIM
43
1.6 Samenwerkingsrelaties van de Kijvelanden
23
2.4.6 Vroegsignalering
43
1.7 Bedrijfsvoering in de Kijvelanden
26
2.4.7 Kwali-tijd voor zorg (Productive Mental Health Ward)
44
1.7.1 Risicomanagement
26
2.4.8 Onderzoek patiënttevredenheid
44
1.7.2 Controlfuncties
29
2.4.9 Klachten van patiënten in 2012
45
Bestuur en toezicht
1.4.1 Patiëntenraden
2.5 Kwaliteit van de organisatie
2 Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
31
32
2.1 Meerjarenbeleid van FPC de Kijvelanden
2.5.1 Kwaliteit van informatie en registratie,
46 46
gegevensbeveiliging
2.5.2 Kwaliteit van gebouwen en brandveiligheid
47
2.5.3 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers:
48
strategisch HR-beleid
2.5.4 ICT
50
2.5.5 Duurzaam ondernemen en milieubeleid
51
2.6 Relatie met samenleving en belanghebbenden
51
Jaarverantwoording 2012 / Inhoudsopgave
3
Financieel beleid
52
3.1 Toelichting behaalde omzet en resultaten
53
3.2 Financiële positie
54
3.3 Gebeurtenissen na balansdatum
55
3.4 Toekomstige investeringen en financieringsbehoefte
55
3.5 Toekomstige verwachtingen ontwikkeling opbrengsten
55
3.6 Toekomstige verwachtingen personeelsbezetting
56
3.7 Realisatie doelstellingen op de prestatie-indicatoren
56
DForZo
Bijlagen bij de Jaarverantwoording van FPC de Kijvelanden
57
Bijlage I
58
Realisatie doelstellingen van de prestatie-
indicatoren 2012
Bijlage II
Arbo Jaarverslag 2012
64
Bijlage III
Overzicht publicaties en lezingen in 2012
67
4
Jaarrekening 2012
69
Jaarverantwoording 2012 Leeswijzer
Jaarverantwoording 2012 / Leeswijzer
In deze Jaarverantwoording 2012 geeft FPC de Kijvelanden beleid en activiteiten in het jaar 2012 weer en laat de organisatie zien hoe zij uitvoering geeft aan wetgeving. De Kijvelanden voldoet hiermee aan de plicht zich te verantwoorden ten opzichte van haar financiers en de maatschappij. Dit Jaardocument 2012 van FPC de Kijvelanden bestaat uit vier onderdelen: - Profiel van de organisatie: alle informatie over structuur, bestuur, medezeggenschap, samenwerking en bedrijfsvoering; - Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar; - Financieel beleid: omzet en resultaten, investeringen en verwachtingen; - Jaarrekening: het financieel eindverslag van de Kijvelanden over 2012. Daarnaast legt de Kijvelanden jaarlijks gegevens vast in Digi MV.
6
Jaarverantwoording 2012 Inleiding
8
Jaarverantwoording 2012 / Inleiding
Het meerjarenbeleid van FPC de Kijvelanden
vizier uiteraard gericht op de komende jaren. Er
geweest om een uitstekend financieel resultaat
voor de periode 2010-2012 had als motto ‘Op
is nieuw meerjarenbeleid geformuleerd (onder
te boeken in 2012. De verandertrajecten raken
weg naar excellentie’. Het was erop gericht om
de titel ‘Richting de excellente organisatie’) en de
alle niveaus van de organisatie: van de strategie
transparante, geborgde forensisch-psychiatrische
voorbereidingen zijn getroffen voor de uitvoering
(ketenvorming) tot en met structuuraanpassingen
zorg aan patiënten te kunnen leveren.
in de periode 2013-2015.
en het gedrag van de medewerkers. De
In 2012 volgde de Kijvelanden de twee lijnen
Kijvelanden hecht eraan om deze veranderingen
uit het meerjarenbeleid. Als eerste het leveren
in dialoog tussen bestuur, management,
Betere zorg in een veilige omgeving
medewerkers en patiënten door te voeren.
de Kijvelanden zich elk jaar opnieuw in wil
Sturing kwaliteit van behandeling en organisatie
In 2012 werkte de Kijvelanden stevig door
verbeteren.
In 2011 is de Kijvelanden gestart met het inzetten
aan transparantie en voorspelbaarheid van
Daarnaast willen wij de zorg zo organiseren dat
van een analysetool van TEN HAVE Change
de aangeboden behandelingen, klinisch en
wij (ook in samenwerking met anderen) een
Management (zie het proefschrift van W. ten
ambulant. Wij maakten de behandelingen beter
complete keten van zorg kunnen bieden, met
Have Weg van verandering). Doel is om de
meetbaar in de tijdgebonden doelen die wij
zo min mogelijk drempels tussen zorgvormen,
volgende INK-verbeterslag te kunnen maken en
stellen.
met optimale doorstroommogelijkheden en
ervoor te zorgen dat de Kijvelanden eind 2013 ‘in
De Kijvelanden is in 2012 gestart met de
met een beveiligingsniveau dat aansluit op
control’ is en blijft.
implementatie van een business-intelligence
de behoeften per zorgvorm. Zo kunnen wij
Na het behalen van de INK/EFQM drie sterren-
tool. Daarmee kunnen wij de resultaten op de
patiënten op die plaats behandelen die het
onderscheiding in 2010, is in 2012 een in-
prestatie-indicatoren en bijbehorende normen op
best past bij hun psychiatrisch beeld en bij hun
control meting volgens de methode TEN HAVE
elk moment inzichtelijk maken.
vorderingen richting hernieuwde deelname
uitgevoerd, als voorbereiding op het streven naar
aan de samenleving; dit alles met de focus op
een INK/EFQM vier sterren-onderscheiding in
De Kijvelanden wilde daarnaast voor haar
recidivevermindering. Naast de initiatieven
2015.
patiënten het aantal vrijheidsbeperkende
waarover u in deze jaarverantwoording meer
Werken langs deze lijn betekent dat de
maatregelen terugdringen, de patiënttevreden-
leest, spreekt de Kijvelanden met de besturen van
Kijvelanden de consistentie en samenhang in
heid bij onvrijwillig opgenomen patiënten
Altrecht en de Parnassiagroep over de mogelijke
de organisatie steeds verder ziet groeien. Een
vergroten en de veiligheid van medewerkers
vorming van een Randstedelijk forensisch concern
tweede effect dat de Kijvelanden kon waarnemen
verbeteren. Wij zetten daarvoor de evidence-
met Palier en Aventurijn.
van deze veranderingen is dat de efficiency
based methode Vroegsignalering in. Kern van
Tegelijkertijd heeft de Kijvelanden in 2012 het
toeneemt. Daardoor is de organisatie in staat
deze methode is aandacht voor het vroegtijdig
van betere zorg in een veilige omgeving. Dat is wat de samenleving van ons vraagt en waar
9
Jaarverantwoording 2012 / Inleiding
signaleren van risicovolle situaties en het
en de ADHD-poli. Daarnaast integreren wij
Ambulantiseren
adequaat interveniëren daarop.
Routine Outcome Monitoring (ROM) in de
Daarnaast is de Kijvelanden in 2012 bezig
behandeling. Daarmee realiseren wij een
geweest om zorg te verschuiven naar ambulante
Een bijzondere maatregel die wij in maart 2012
belangrijk doel, namelijk het inzichtelijk
behandelvormen. Dit is, naast effectieve
hebben genomen is het (onder voorwaarden)
maken van de resultaten van behandeling, via
zorgpaden, een van de belangrijke maatregelen
betalen van de eigen bijdrage voor patiënten
meting met wetenschappelijk gevalideerde
om de behandelduur terug te brengen. Wij
van het Dok. Daarmee namen wij de drempel
meetinstrumenten.
hebben de organisatiestructuur van de bestaande
weg voor patiënten om zich ambulant te
poliklinieken aangepast.
laten behandelen voor hun psychiatrische problemen. De eigen bijdrage was voor ons een maatschappelijk onaanvaardbare blokkade voor
Completering van de keten forensischpsychiatrisch zorg
mensen om hulp te zoeken. Deze maatregel hebben wij op 1 januari 2013 beëindigd.
Tot slot, in november 2012 hebben het ministerie van Veiligheid en Justitie en GGZ Nederland
Dichten van de keten
overeenstemming bereikt over het budget
De Kijvelanden streeft al enige jaren naar het
voor de forensische zorg voor 2013. Dat is een
Wetenschappelijk onderzoek
compleet maken van de keten van zorg in de
zeer belangrijke stap voor de sector. Volgend
Wetenschappelijk onderzoek is al jaren een
forensische psychiatrie. In 2012 hebben wij een
jaar zal 17 miljoen euro worden bezuinigd op
speerpunt voor de Kijvelanden. Onderzoek door
variëteit aan activiteiten ondernomen om dat
de forensische zorg. Dit akkoord slaat de brug
de onderzoeksafdeling Kijvelanden Academy for
te realiseren. Naast de bestaande tbs-kliniek en
naar de invoering van prestatiebekostiging
Research and Innovation Development (KARID)
de poli- en dagklinieken het Dok ontwikkelden
in de forensische zorg. De Kijvelanden streeft
leidt tot continue verbetering van de zorg in onze
wij een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK)
er naar om de inhoudelijke visie (en dus de
kliniek en polikliniek en in de behandelcentra
en een Forensisch Psychiatrische Afdeling (FPA),
borging van kwaliteit en veiligheid) naast alle
van collega-organisaties. De Kijvelanden werkt
zetten wij een Forensische Verslavingskliniek
efficiency-maatregelen overeind te houden. Dat
op het gebied van wetenschappelijk onderzoek
(FVK) op, samen met Bouman GGZ, verzorgden
betekent dus niet de kaasschaaf hanteren, maar
nauw samen met de Erasmus Universiteit en de
wij opnamemogelijkheden voor forensische
duidelijke keuzes maken die leiden tot kwalitatief
Universiteit van Tilburg.
patiënten met een lichte verstandelijke beperking
hoogstaande en veilige forensische zorg, voor
Onderzoek dat de Kijvelanden in 2012 uitvoerde,
(samen met Ipse de Bruggen) en konden wij
medewerkers, patiënten en voor de samenleving.
ondersteunt onder andere de verbetering
onze eerste cliënten verwelkomen in een
van de zorgpaden en de ontwikkeling van de
woonvoorziening (F-RIBW).
topklinische afdelingen Integrale Diagnostiek
De Kijvelanden kijkt op dit moment met groeiende zorg naar de toekomst: de steeds
Jaarverantwoording 2012 / Inleiding
verder toenemende administratieve last, de veranderende regelgeving, nieuwe bezuinigingen en het gebrek aan kennis en begrip in de politiek en de samenleving voor psychiatrische problemen die ten grondslag kunnen liggen aan delicten. Het vraagt van de Kijvelanden enorme inspanning om bij deze ontwikkelingen de kwaliteit van de forensische zorg op peil te houden. Het is te danken aan de grote inzet van medewerkers en overige betrokkenen bij onze organisatie dat er in het verslagjaar zo veel gerealiseerd is.
M.A. Polak, Psychiater / voorzitter raad van bestuur
10
Jaarverantwoording 2012 1 Profiel van de Kijvelanden
12
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.1 Organisatiestructuur Rechtsvorm en locaties
de directie, de ketens en op afdelingsniveau
FPC de Kijvelanden is een particuliere stichting
eindverantwoordelijken voor risicomanagement
met (in het verslagjaar) een zevental vestigingen:
en behandeling en eindverantwoordelijken voor
- een Forensisch Psychiatrisch Centrum (tbs-
personeel en bedrijfsvoering.
kliniek) te Poortugaal, tevens hoofdlocatie - een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) te Poortugaal - een resocialisatieafdeling voor tbs-gestelden (de Blink) in Rotterdam. - vier vestigingen van de het Dok, forensischpsychiatrische poli- en dagklinieken in Rotterdam, Breda, Dordrecht en Tilburg. Daarnaast zette de Kijvelanden in 2012 een Forensische Verslavingskliniek (FVK) op (samen met Bouman GGZ) en creëerde opnamemogelijkheden voor forensische patiënten met een lichte verstandelijke beperking (met Ipse de Bruggen). Organisatiestructuur in 2012 en organogram De stichting FPC de Kijvelanden wordt bestuurd volgens het Raad van Toezichtmodel. De Raad van Bestuur is beslissingsbevoegd en de Raad van Toezicht houdt toezicht op het besturen door de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht vervult de werkgeversrol voor de Raad van Bestuur. In het management kende de Kijvelanden in het verslagjaar een duale structuur met in
13
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
Organogram FPC de Kijvelanden Raad van Toezicht Raad van Bestuur Ondernemingsraad Marketing- en Communicatiebureau
Bestuursbureau
Control Zorg control, financial control, juridische control, proces control
KARID - Onderzoek en behandelinnovatie Directie
Keten Supportief Niet-patiëntgebonden ondersteunende diensten Directiebureau Roosterbureau ICT HRM Financiën Facilitair Portiersloge
Keten Sociaal Therapeutisch
Keten Ambulant Forensisch
Bouwketen FPK-FPA
poli- en dagklinieken ‘het Dok’ Maatschappelijk werk Psychologen
Maatschappelijk werk Psychologen - Vaktherapeuten
Hoofdvestiging Rotterdam
Afdeling Opaal
Afdeling Onyx
Vestiging Breda
Afdeling
Afdeling Saffier
Vestiging Dordrecht
Afdeling Jade
Vestiging Tilburg
Werk-, leer- en sportcentrum Behandelingsrapportage
Olivijn/separeer
Diagnostisch- en Zorgprogramma
Afdeling Karmijn
Medische Dienst
Afdeling Robijn Afdeling Amber + GGZ
Geestelijke verzorging
Afdeling Kobalt Resocialisatie-unit de Blink ACT-Team
Patiëntgebonden ondersteunende diensten
FVK
14
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.2 Kernactiviteiten De Kijvelanden werkt met het INK-management-
Patiënten van de FPK worden landelijk verwezen
Missie
model bij de sturing van de organisatie en heeft
vanuit Psychiatrisch Medisch Overleg (PMO)
De kernactiviteiten van FPC de Kijvelanden
een INK/EFQM-verbetercertificaat met een drie-
van het gevangeniswezen en hebben een
komen voort uit de missie, zoals verwoord in het
sterrenerkenning van de European Foundation
indicatiestelling door het Nederlands Instituut
meerjarenbeleidsplan ‘Op weg naar excellentie’:
for Quality Management. De Kijvelanden is sedert
voor Forensische Psychiatrie (NIFP).
FPC de Kijvelanden levert een gerichte bijdrage
november 2005 HKZ-gecertificeerd. De sturing
De poli- en dagkliniek het Dok was in 2012
aan een veilige samenleving door het risico op
op de bedrijfs- en zorgprocessen is verankerd
werkzaam in de volgende regio’s voor
delicten door onze patiënten te verminderen en
in de jaarcyclus van planning en control van de
geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen
onze patiënten te resocialiseren en te re-integreren
Kijvelanden. Zie ook paragraaf 2.4.2. Audits en
(GHOR-regio’s):
in de maatschappij. Daartoe biedt de Kijvelanden
certificatie.
- Rotterdam Rijnmond;
ambulante en klinische topzorg met als elementen:
- Zuid-Holland Zuid;
- preventie
- Midden en West Brabant (Breda).
- beveiliging
Segmentering en toelatingen FPC de Kijvelanden vormt één segment en heeft
- risicomanagement en behandeling
de volgende toelatingen:
- resocialisatie en rehabilitatie
- persoonlijke verzorging;
- wetenschappelijk onderzoek
- verpleging;
- opleiding
- ondersteunende begeleiding; - activerende begeleiding;
Nadere typering
- behandeling;
De Kijvelanden levert:
- verblijf op grond van AWBZ;
- klinische forensisch-psychiatrische zorg aan tbs-
- verblijf en behandeling in het kader van de Wet
gestelden. Deze zorg bestaat uit een beveiligings-,
Bijzondere Opname Psychiatrische Ziekenhuizen
behandelings- en resocialisatietraject met als doel
(BOPZ).
terugkeer van de patiënt naar de maatschappij mogelijk te maken. Deze patiëntenpopulatie
Werkgebied
bestaat voor het grootste deel uit mensen met
De opname van tbs-patiënten verloopt op basis
een sterk ontregelend en milieuontwrichtend
van toewijzing vanuit de landelijke wachtlijst
gedrag: mannen met persoonlijkheidsstoornissen
voor behandeling van tbs-gestelden van het
of psychotische stoornissen, vaak gecombineerd
ministerie van Veiligheid en Justitie.
met verslavingsproblematiek en/of somatische
15
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.3 Bestuur en toezicht problematiek, en een IQ > 80; - klinisch forensisch psychiatrische zorg aan
1.3.1 Normen voor goed bestuur en toezicht: governance
- één lid van de Raad van Toezicht van de Kijvelanden is tevens lid van de Raad van Toezicht van FPC 2landen. Dat is een
detentieongeschikte patiënten en overige forensisch-psychiatrische titels. De doelgroep van
De Kijvelanden heeft een governanceprotocol
kwaliteitseis die vastgelegd is in de statuten
de FPK kenmerkt zich door meervoudige, veelal
met daarin opgenomen de ‘pas toe en leg uit’-
van deze stichting. Het verzorgingsgebied
complexe problematiek, bestaande uit ernstige
regel en de reglementen voor de Raad van
van FPC 2landen is geheel Nederland, evenals
psychiatrische problemen, persoonlijkheids- en/
Toezicht, Raad van Bestuur en de Auditcommissie.
dat van de Kijvelanden. FPC 2landen is een
of verslavingsproblemen. Vaak zijn de patiënten
Uitgangspunt van het governanceprotocol is
zelfstandige stichting die juridisch los staat
niet eerder in behandeling geweest.
de ‘Zorgbrede Governancecode 2010’, van de
van de oprichtende stichtingen Altrecht en de
brancheorganisaties in de zorg.
Kijvelanden. De leden van beide Raden van
- ambulante behandeling van de poli- en
Toezicht werken zonder last of ruggespraak.
dagkliniek het Dok van patiënten met psychische problematiek die door hun
De Kijvelanden maakt twee aanvullingen op de
grensoverschrijdend gedrag met justitie in
Zorgbrede Governancecode 2010:
aanraking zijn gekomen of dreigen te komen.
- in het reglement van de Raad van Toezicht van
- behandeling en begeleiding in een beschermd
de Kijvelanden is bepaald dat bij een vacature
wonen-setting: klinische forensisch-
door de Raad in principe openbaar wordt
psychiatrische zorg aan patiënten, plaatsing
geworven. Gezien het zeer specifieke karakter
binnen proefverlof of voorwaardelijke
van het werkveld van de Kijvelanden acht de
beëindiging van de dwangverpleging, als
Raad van Toezicht het van belang om bij iedere
voorwaarde van een tbs met voorwaarden of als
vacature een aparte afweging te maken over de
onderdeel van een voorwaardelijke straf.
wijze van invulling.
- behandeling en begeleiding (onder inhoudelijke verantwoordelijkheid van Bouman GGZ) in de FVK onder de titels reclasseringstoezicht bij een voorwaardelijk strafdeel (art. 14 Sr), detentievervangende behandeling (art. 15.5 en 43.3 PBW) en enkele andere varianten (schorsing voorlopige hechtenis, art. 80 Sv of voorwaardelijke beëindiging tbs).
16
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.3.2 Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur in 2012 Naam
Bestuursfunctie
M/V Nevenfuncties
M. A. Polak, psychiater
Voorzitter Raad van Bestuur
m
Onafhankelijkheid van de Raad van Bestuur en bezoldiging De bezoldiging van de bestuurder wordt jaarlijks vastgesteld door de Raad van Toezicht en is gebaseerd op de NVZD-normen. De bezoldiging wordt openbaar gemaakt volgens de regels van de jaarverslaglegging en in het kader van de Wet Openbaarmaking uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT). In het verslagjaar is naar het oordeel van de Raad van Toezicht geen sprake geweest van belangenverstrengeling of persoonlijke bevoordeling van de Raad van Bestuur.
Lid Raad van Bestuur FPC 2Landen Voorzitter Raad van Toezicht Sinaï Centrum Lid Raad van Toezicht EFP
17
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.3.3 Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht in 2012 Naam
Functie in de RvT
Aandachtsgebied
Termijn
Maatschappelijke functie/nevenfuncties
Mevrouw J.C. Huizinga - Heringa
Voorzitter
Beleid
1
Voorzitter International Governing Board Delta International Voorzitter stuurgroep Dynamic Tydal Power Lid Governing Board UNESCO-IHE Lid Raad van Advies voor Corporate Responsibility Essent
De heer T. H. Que
Wnd. voorzitter
Beleid behandeling
lid audit commissie
beveiliging
Lid Raad van Commissarissen Caparis
vanaf september
Financiën en control
Zelfstandig gevestigd psychiater, adviseur, interim
2
2012
Lid Raad van Toezicht FPC 2Landen
manager en trainer. Voorzitter bestuur Vrienden Phoenix Lid Raad van bestuur Q-Care-Net
De heer prof. dr. Em. M. W.
Lid, lid audit
Hengeveld
commissie tot en
Plaatsvervangend lid-geneeskundige van het
met maart 2012
Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg
Kwaliteit en veiligheid
1
Zelfstandig gevestigd psychiater
te ’s-Gravenhage Voorzitter redactie MGv, medium voor ggz en verslavingszorg Bestuurslid Vereniging tegen de Kwakzalverij Lid Raad van Toezicht Riagg Rijnmond, Rotterdam
18
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
Vervolg samenstelling Raad van Toezicht in 2012 Naam
Functie in de RvT
Aandachtsgebied
Termijn
Maatschappelijke functie/nevenfuncties
De heer mr. G. Knobbout
Lid
Beleid algemeen
1
Raadsheer Gerechtshof te ’s-Gravenhage
De heer drs. W.L. Moerman
Lid en
Financiën en control
1
Lid audit commissie
Lid College van Toezicht Pensioenfonds DSM Nederland Voorzitter Visitatiecommissie Pensioenfonds NS Voorzitter Visitatiecommissie Pensioenfonds Openbaar Vervoer Lid Raad van Commissarissen NV Westerscheldetunnel Lid Kernteam commissarissenopleiding Erasmus Universiteit Manager Programma voor publieke aandeelhouders Erasmus Universiteit Lid Verantwoordingsorgaan Pensioenfonds Robeco
Mevrouw drs. E. C. Pronker
Lid
Personeel en organisatie
2
Zelfstandig managementadviseur
19
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
Onafhankelijkheid van de Raad van Toezicht,
1.3.4 Verslag 2012 Raad van Toezicht
deskundigheidsbevordering, vacatures en
houding van het bestuur om waar mogelijk tijdig ‘new business’ binnen te halen, door sterk
bezoldiging
Centraal in zijn toezichthoudende taak
op inkomsten en uitgaven te sturen, door de
Twee leden van de Raad van Toezicht beschikken
staan voor de raad: het interne beheers- en
organisatie efficiënt(er) in te richten en door te
over zorginhoudelijke kennis en ervaring.
controlsysteem, de zorgverlening, jaarplan
sturen op mensen en middelen. De raad spreekt
Op 1 januari 2012 zijn als leden van de Raad van
en begroting, jaarverslag en jaarrekening
daarvoor zijn waardering uit.
Toezicht toegetreden:
en het meerjarenbeleid. Ook liet de raad
- de heer W.L. Moerman
zich in het verslagjaar uitgebreid informeren
Organisatieverandering
- de heer G. Knobbout
over onttrekkingen en incidenten. Daarnaast
De raad heeft kennisgenomen van de
In de vergadering van 11 juni 2012 is de
is de aandacht van de raad in 2012 gericht
methodiek ‘in control komen en blijven‘ van
voorzitter, mevrouw J.C. Huizinga-Heringa,
geweest op een aantal hoofdthema’s: de
TEN HAVE Change Management die als basis
benoemd. Met haar aantreden is de raad
capaciteitsontwikkeling en financiering tbs, de
heeft gediend van de organisatieverandering
in 2012 weer op volle sterkte gekomen. In
organisatieverandering(en) en de strategische
‘Koersen op organisatieverandering’. De
verband met de ontwikkelingen op het gebied
samenwerking.
organisatieverandering is met de raad
van de strategische verkenningen is besloten
doorgesproken. De raad is van oordeel dat het
de zittingstermijn van mevrouw Pronker
Capaciteitsontwikkeling en financiering tbs
veranderingstraject tegemoet komt aan de
eenmalig met één jaar te verlengen. Omdat
Net als in het voorgaande verslagjaar heeft
behoefte van bestuur en management aan verdere
zij op voordracht van de ondernemingsraad is
de raad in 2012 met bezorgdheid stilgestaan
kwaliteitsverbetering van de organisatie, en aan
benoemd, is dit met de OR afgestemd.
bij het dalend aantal tbs-opleggingen door de
de noodzaak om de bezuinigingstaakstelling
Nevenfuncties worden in de jaarverantwoording
rechterlijke macht en de gevolgen daarvan voor
van € 4,2 miljoen in 2013 te realiseren. Met
vermeld.
de Kijvelanden.
het sociaal plan en aanvullende mobiliteit
De bezoldiging van de leden van de raad
Een andere ontwikkeling die de aandacht van de
bevorderende maatregelen is er naar het oordeel
geschiedt conform de norm van de NVTZ, met een
raad heeft, is de financiering van de tbs-bedden
van de raad sprake van goede zorg voor het
bijstelling naar beneden.
in 2012. Daarin is een cumulatie zichtbaar van
personeel. Daarnaast brengen de projecten
financiële maatregelen van het Rijk die een
Herziening Zorgprocessen en Kwali-tijd voor zorg
gezonde bedrijfsvoering in de tbs-sector en
verbeteringen en veranderingen teweeg in de
binnen de Kijvelanden bemoeilijkt. Het is de
zorg aan patiënten en in de organisatie van het
Kijvelanden desondanks gelukt een gedegen
werk. De bijdrage van de medewerkers in deze
financiële positie te houden, door een proactieve
projecten spreekt de raad aan.
20
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
Strategische verkenningen
In de jaarkalender van de planning- en
Beoordeling functioneren bestuur
Dit onderwerp is een terugkerend agendapunt
controlcyclus is de rol van de Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht heeft voor de honorering
geweest. De raad heeft het bestuur toestemming
in de besluitvormingsstructuur geborgd. De
en beoordeling van het bestuur een
gegeven voor de gesprekken met de besturen
raad heeft daarnaast een eigen jaarlijkse
renumeratiecommissie. Deze commissie houdt
van Altrecht en de Parnassiagroep over de
activiteitenkalender en werkplan waarin
het jaarlijkse functioneringsgesprek met de
mogelijke vorming van een Randstedelijk
de doelen en activiteiten van de raad en de
bestuurder. De raad heeft zich gebogen over
forensisch concern. Omdat de strategische
terugkerende besluitvorming vermeld staan.
de Wet normering topinkomens die in 2012
verkenningen de toekomst van de Kijvelanden
Met ingang van 2012 is er een informatieprotocol
door de Staten Generaal is aanvaard en heeft
direct raken, heeft de raad een extern adviseur
met daarin de items die in het jaar door het
advies bij de NVTZ (Nederlandse vereniging van
geraadpleegd. De raad heeft gevraagd om een
bestuur aan de raad moeten worden voorgelegd
toezichthouders in de zorg) ingewonnen.
helder overzicht van voor- en nadelen voor
ter informatie of ter goedkeuring. Door dit
de Kijvelanden, met doelstellingen, met een
informatieprotocol is in 2012 ook het nieuwe
Overleg met de externe accountant
planning en evaluatiemomenten en met een
Toezichtkader Bestuurlijke Verantwoordelijkheid
Met de accountant is in 2012 twee keer overlegd.
financiële onderbouwing. Dit alles zal in 2013 de
voor Kwaliteit en Veiligheid van de Inspectie
In de maartvergadering over de controle van
grondslag vormen voor een definitief oordeel van
voor Gezondheidszorg (verder) verankerd. De
het afgelopen jaar, een toelichting op de
de raad over de inhoud, vorm en voortgang van
raad heeft de acties op het gebied van het
managementletter en het accountantsverslag.
de strategische samenwerking.
toezicht door de raad op de zorgverlening
In de novembervergadering over de
in de Kijvelanden met de inhoudelijk
managementletter van de interimcontrole en de
Meerjarenbeleidsplan 2013 – 2015
portefeuillehouder besproken. De raad heeft
uitkomsten van Healthcare controlweb.
De raad heeft in december het nieuwe
in de junivergadering zijn instemming met
Meerjarenbeleidsplan 2013-2015 vastgesteld.
deze aanvullingen op het informatieprotocol
Overige activiteiten
De raad is enthousiast over het concept
gegeven. De zorgcontroller en de inhoudelijk
Net als voorgaande jaren hebben leden van
meerjarenbeleid dat op de valreep van 2013 kon
portefeuille houder van de raad vormen
de Raad van Toezicht werkbezoeken afgelegd
worden vastgesteld.
samen een zorginhoudelijke commissie die de
aan de organisatie, heeft een delegatie
ontwikkelingen in de zorg bespreekt en volgt.
van de raad een overlegvergadering van
Interne beheers- en controlesystemen,
De auditcommissie en de Raad van Toezicht zijn
de Ondernemingsraad bijgewoond. Een
zorgcontrol
tevreden over de interne financiële beheersing.
delegatie van de Ondernemingsraad heeft een
Het interne beheers- en controlesysteem van de
De Auditcommissie heeft in 2012 twee keer
tegenbezoek gebracht aan de vergadering van
Kijvelanden is de planning- en controlcyclus.
vergaderd.
de raad. De raad heeft in 2012 zes keer met
21
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.4 Medezeggenschap het bestuur vergaderd en één keer zonder, in
1.4.1 Patiëntenraden
een interne vergadering. De voorzitter van
Dok blijft het moeilijk patiënten te interesseren voor deelname aan een patiëntenraad. Het
de Raad van Toezicht heeft een deel van de
De patiëntenraad van de tbs-kliniek van de
streven is om in 2013 voor de niet tbs-zorg
managementconferentie in augustus bijgewoond.
Kijvelanden
(overige forensische zorg) die de Kijvelanden
Afdelingsvertegenwoordigers van de patiënten
levert één gezamenlijke patiëntenraad te vormen.
wisselen maandelijks met de bestuurder/directie van gedachten over zaken die te maken hebben
De patiëntenraad van de FPK
met het woon- en werkklimaat in de kliniek en
Voor de patiënten binnen de FPK is de Wet
regels en afspraken die nodig zijn om het verblijf
Medezeggenschap Cliënten Zorgsector (WMCZ)
zo goed mogelijk te laten verlopen.
van toepassing. Vooruitlopend op de installatie
In 2012 is op constructieve wijze van gedachten
van de patiëntenraad voor de overige forensische
gewisseld over onderwerpen als: digitale televisie,
zorg is er overleg gevoerd met de zittende
verlaging zak- en kleedgeld, aanleg nieuwe
populatie waarin diverse onderwerpen op het
grasmat voor het voetbalveld, start internetcafé,
gebied van beleid en bedrijfsvoering de revue
verlofbegeleiding en de veranderingen ten
passeerden.
gevolge van de reorganisatie. De medezeggenschap van de patiënten binnen de Kijvelanden met een tbs-maatregel is gebaseerd op de Beginselenwet Verpleging Terbeschikkinggestelden (BVT). De patiëntenraad van de poli- en dagkliniek het Dok Voor de patiënten van de poli- en dagkliniek het Dok is de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorgsector (WMCZ) van toepassing. De patiëntenraad krijgt ondersteuning van de staf en heeft faciliteiten om te vergaderen. Door het ambulante karakter van de behandeling van het
22
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.5 Commissie van Toezicht 1.4.2 Ondernemingsraad
convenant opgesteld dat gezamenlijk door
De Commissie van Toezicht speelt een belangrijke
Bestuur en OR hebben in het verslagjaar op
ondernemingsraad en bestuur in 2013 is
rol in de borging van de kwaliteit binnen de
constructieve wijze samengewerkt aan het
ondertekend.
Kijvelanden. De commissie heeft tot taak:
bereiken van excellente bedrijfsvoering.
De ondernemingsraad van de Kijvelanden
- toezicht houden op de wijze van
Er zijn in 2012 elf overlegvergaderingen
bestond in het verslagjaar uit negen leden.
tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen
gehouden en drie keer een tussentijds overleg.
De OR is tien dagdelen op cursus geweest. De
in de inrichting;
Ook zijn er twee dag-overleggen in het kader
ondernemingsraad onderhoudt ook contacten
van artikel 24 WOR geweest. Eén van de
met de collega-raden in het land: tweemaal is er
overlegvergaderingen is bezocht door een
een gezamenlijk overleg geweest tussen de OR-en
vertegenwoordiger van de Raad van Toezicht. Een
van de tbs-instellingen in Nederland.
delegatie van de ondernemingsraad heeft een tegenbezoek gebracht aan de vergadering van de
- kennis nemen van de door patiënten naar voren gebrachte grieven; - zo nodig te bemiddelen tussen patiënt en hoofd van de inrichting; - zorg te dragen voor de behandeling van klachten.
Raad van Toezicht. In 2012 bestond de Commissie van Toezicht uit De belangrijkste thema’s in het overleg bestuur-
een voorzitter, vice-voorzitter, een secretaris en
ondernemingsraad in 2012 waren:
zeven leden. In 2012 heeft er geen wisseling in
- sluiting van afdelingen als gevolg van de
de samenstelling plaatsgevonden. Wel is er een
capaciteitsreductie; - opening of start van nieuwe organisatieonderdelen (FVK, FPK, FPA, SGLVG); - aanpassingen aan de organisatie: het
tweede secretaris toegetreden. De Kijvelanden is in de maandelijkse vergadering met de Commissie in 2012 voor het grootste deel vertegenwoordigd door de directeur Risicomanagement &
Dok, kliniek en de avond-, nacht- en
Behandeling, het hoofd Behandelingsrapportage
weekendhoofden;
en de juridisch medewerker. De Commissie
- koersen op organisatieverandering.
van Toezicht heeft in 2012 elf maal vergaderd, waarvan verslag is uitgebracht door de secretaris.
De adviesprocedure in het kader van ‘Koersen op organisatieverandering’ heeft
De commissie stelt zich door persoonlijk
extra inzet en overleg gevergd. Er is voor
contact met patiënten regelmatig op de
deze organisatieverandering ook een
hoogte van wensen en gevoelens die onder
23
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.6 Samenwerkingsrelaties van de Kijvelanden hen leven. Bij toerbeurt treedt één van haar
De Kijvelanden deelt haar samenwerkingsrelaties
van patiënten gemeten door middel van
leden hiertoe op als maandcommissaris. De
volgens het INK in:
patiënttevredenheidsonderzoeken.
maandcommissarissen hebben in de vergadering
1. financiers;
verslag uitgebracht van hun bevindingen tijdens
2. patiënten;
3a. Samenwerkingspartners en ketenpartners
het maandcommissariaat. De beklagcommissie is
3. samenwerkings- en ketenpartners;
FPC
in 2012 eenmaal per twee weken bijeengekomen.
4. medewerkers;
De Kijvelanden heeft samenwerkings- en
Een lid van de Commissie van Toezicht heeft
5. maatschappij.
plaatsingsovereenkomsten met Delta Psychiatrisch
maandelijks gesproken met de voorzitter van de Patiëntenraad.
Centrum, Bouman GGZ (gezamenlijk Antes) 1. Financiers
Forint/Lentis, Stichting Flexibel Wonen Rotterdam
De Directie Forensische Zorg (DForZo) van
Rijnmond, de Stichting Maatschappelijke Opvang
het ministerie van Veiligheid en Justitie en de
Breda e.o., Parnassia Bavo Groep, GGZ Westelijk
zorgverzekeraars zijn de hoofdfinanciers van
Noord-Brabant, Altrecht, Pameijer, , Stichting
FPC de Kijvelanden. Met deze financiers voert de
Mozaïk, Arrondissementaal Justitieel Beraad,
Kijvelanden jaarlijks overleg - en maakt afspraken
Veiligheidshuizen en politie.
- over de inkoop en de randvoorwaarden van
In de uitvoerende verlofpraktijk worden
forensische zorg voor het komende jaar en over
patiënten stap-voor-stap voorbereid op plaatsing
de resultaten van het afgelopen jaar.
in een vervolgvoorziening. Voor de klinische patiënten maakt de Kijvelanden gebruik van
2. Patiënten
de begeleidings- en toeleidingsmogelijkheden
Het bestuur/de directie overlegt met de
van de samenwerkingspartners naar arbeid
patiëntenraad van de tbs-kliniek van FPC de
en externe dagactiviteiten. De Kijvelanden
Kijvelanden over de randvoorwaarden voor de
werkt verder intensief samen met Reclassering
behandeling, de behandelvisie en het verblijf in
Nederland (RN) en de verslavingsreclassering
de kliniek. Het management van de ambulante
van Bouman GGZ. De contactfunctionaris van RN
keten voert het overleg met de patiëntenraad
neemt deel aan de behandelplanbesprekingen
van het Dok. De patiëntenraad van de FPK is nog
van de Blink en het Extramuraal Forensisch
in oprichting. De Commissie van Toezicht ziet toe
Team en verwijst door naar een van de drie
op de handhaving van de rechtspositie van de
reclasseringsorganisaties. De Kijvelanden en RN
tbs-patiënten. Jaarlijks wordt de tevredenheid
hebben zitting gehad in de klankbordgroep FPT
24
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
(Forensisch Psychiatrisch Toezicht) van DForZo,
uit de eigen regio via de FPK. Er vindt frequent
Het Dok neemt deel aan:
die toeziet op de implementatie van de nieuwe
overleg plaats met het Forensisch Plaatsingsloket
- ROM Rijnmond-overleg, met als
toezichtsvorm. Na het definitief worden van
om aan oplossingen en verbeterde behandeling
samenwerkingspartners: Bavo Europoort, Delta
deze nieuwe wetgeving is de klankbordgroep
te werken. Ten slotte neem de FPK deel aan
Psychiatrisch Centrum, Bouman GGZ, Erasmus
opgeheven.
bijeenkomsten forensische psychiatrie: een
Medisch Centrum en FPC 2Landen.
overleg tussen lokale ggz-instellingen, gemeente
- Forensisch jeugdplatform, met als samenwerkings-
In juli 2012 hebben drie aanbieders van
Rotterdam en de forensische zorg, waarbij
partners: Juzt, NIFP, Raad voor de Kinder-
forensische psychiatrie: Palier (onderdeel van de
wordt bekeken hoe de continuïteit van zorg van
bescherming, de Fjord / Lucertis, Bureau
Parnassia Bavo Groep), Aventurijn (onderdeel
moeilijke, soms ook forensische, patiënten uit de
Jeugdzorg en de Waag.
Altrecht) en de Kijvelanden de intentie tot
regio Rotterdam kan worden geborgd.
samenwerking naar elkaar uitgesproken. Zij
- Forensisch poliplatform, met onder andere als samenwerkingspartners: de Waag, Kairos, GGZ
nemen zich voor om te komen tot een forensisch
In 2012 is voor het eerst een Verwijzers-
samenwerkingsverband, met als doelen: het
TevredenheidsOnderzoek (VTO) gehouden.
delen van kennis en expertise en het gezamenlijk
Hoewel de respons verbeterd kan worden, geven
Het Dok Dordrecht werkt in haar werkgebied
werken aan een breder aanbod aan specialistische
de verwijzers (in casu het Nederlands Instituut
samen met de volgende ketenpartners:
forensische zorg.
voor Forensische Psychiatrie) de FPK wel een acht
GGD (algemeen en tijdelijk huisverbod),
als cijfer. De FPK wordt gewaardeerd vanwege
Veiligheidshuis, Yulius (volwassenen en
3b. Samenwerkingspartners FPK
de laagdrempeligheid, de korte lijnen en het
jeugd), Bouman GGZ, Penitentiaire Inrichting
De FPK is in het verslagjaar volledig operationeel
meedenken bij problemen.
Dordrecht, Reclassering Nederland, Reclassering
geweest. Dit betekent dat er verder is
Drenthe en de Tender.
Leger des Heils, MEE Drechtsteden, Gemeente
gebouwd aan samenwerken in het netwerk.
3c. Samenwerkingspartners en ketenpartners:
Dordrecht, Bouman GGZ Reclassering, De Hoop,
Naast participatie in werkgroepen als Wet
het Dok
Stichting Jeugdzorg, AMK, Stromen-Opmaat
identiteitsvaststelling verdachten, veroordeelden
Ook in 2012 werkt het Dok intensief samen
Maatschappelijk werk/RIVAS, Politie en Stichting
en getuigen en de Pilot vernieuwing forensische
met verschillende partners in het veld, om de
Welzijn Antillianen.
zorg, is de samenwerking met ketenpartners
uiteindelijke waarde die het Dok creëert voor
uitgebouwd.
patiënt en samenleving zo groot mogelijk te
Voor dienstverlening aan jeugd werkt het Dok
De FPK participeert op casusniveau in de
maken.
samen met: T-Team/Flexus, Yulius jeugd/RMPI,
commissie ‘Moeilijk Plaatsbaren’ en stelt zich
Maatschappelijk werk/Schoolmaatschappelijk werk
proactief op bij het terugplaatsen van patiënten
en Jeugdreclassering SRN/William Schrikker Groep.
25
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
In de zorg voor verslaafde patiënten werkt het
Medisch Centrum Rotterdam, afdeling Psychiatrie.
deze patiënten om herhaling te voorkomen en
Dok samen met Novadic Kentron.
De wetenschappelijke samenwerking met het
draagt daardoor bij een aan veiliger samenleving.
forensisch-psychiatrische werkveld krijgt vorm
Dit doel maakt dat de Kijvelanden een grote
Vanuit ADHD/ForFACT kent het Dok de volgende
door het uitwisselen en gemeenschappelijk
maatschappelijke betrokkenheid heeft. De
samenwerkingsverbanden: PsyQ (Noord en Zuid),
vergaren van kennis en ervaring op het terrein
Kijvelanden informeert haar omgeving en de
Kenniscentrum ADHD PsyQ Den Haag, Riagg
van de forensische psychiatrie en psychologie,
maatschappij onder andere door middel van
Rijnmond Jeugd, Kenniscentrum O3, PI Rijnmond
en door de gemeenschappelijke ontwikkeling
communicatieactiviteiten. Deze zijn vooral gericht
(De Schie en Hoogvliet), Palier/ Palier-Lucertis
en academisering van de behandeling van
op regionale stakeholders, omwonenden, de
Jeugd ACT, Erasmus Medisch Centrum (second
forensisch-psychiatrische patiënten.
regionale pers, patiënten, het sociale netwerk
opinions)
van patiënten, slachtoffers van de door de 4. Medewerkers
patiënten gepleegde delicten en op de sector
Ook gemeenten, zoals Breda, Dordrecht,
FPC de Kijvelanden geeft op verschillende
forensisch-psychiatrische sector in zijn geheel.
Maassluis, Rotterdam, Schiedam, Tilburg,
manieren vorm aan de relatie met de
Communicatiemiddelen zijn: de website,
Vlaardingen en de deelgemeente Hoogvliet, zijn
medewerkers. Het bestuur overlegt met de
activiteiten als referaatcycli, (wetenschappelijke)
voor het Dok samenwerkingspartners. Met de
OR over diverse aspecten van de organisatie
symposia, rondleidingen en ontvangsten
politie van diverse gemeenten bestaan afspraken
en de bedrijfsvoering. Het personeels- en
voor instanties, universiteiten, scholen,
betreffende de bestrijding van huiselijk geweld
organisatiebeleid is gekoppeld aan de
belangstellenden en familieleden van personeel.
en zedenproblematiek.
strategische organisatiedoelstellingen. Hierbij legt
De Kijvelanden doet tevens mee aan de landelijke
de Kijvelanden de nadruk op de bevordering van
open dag van justitiële inrichtingen.
3d. Samenwerkingspartners en ketenpartners:
de kwaliteit en inzetbaarheid van medewerkers,
KARID
zowel op individueel als teamniveau. Voor
De onderzoeksafdeling KARID (Kijvelanden
partners en familieleden van de medewerkers
Academy for Research and Development) werkt
organiseert de Kijvelanden enkele malen per jaar
intensief samen met diverse universiteiten en
familierondleidingen.
onderzoekers van andere instellingen. Belangrijk is de preferred samenwerking met Tilburg
5. Maatschappij
University (TiU) in de vorm van academische
In onze samenleving hebben we te maken met
werkplaatsen met kliniek en het Dok. Verder is
psychiatrische patiënten die een delict begaan.
er een intensieve samenwerking met het Erasmus
De Kijvelanden zet zich in voor behandeling van
26
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.7 Bedrijfsvoering in de Kijvelanden 1.7.1 Risicomanagement
verschillende manieren en langs verschillende
en III niet verlengd. DForZo heeft de 52 plaatsen
disciplines in de bedrijfsvoering geanalyseerd
van Tender III (einde contract ultimo 2012) voor
Marktwerking in de zorg; de steeds grotere
en aangepakt. Reden voor het bestuur om te
een deel opnieuw gecontracteerd, namelijk 38
aandacht van patiënten, verwijzers en
werken aan meer grip op de risico-inventarisatie,
plaatsen in 2013 en 27 plaatsen in 2014.
zorgverzekeraars voor kwaliteit en veiligheid
risicobeoordeling, risicoresponse, implementatie
Door in te zetten op nieuwe activiteiten in de
van zorg; mogelijkheden voor patiënten om
van beheersingsmaatregelen, informatie en
keten van forensisch-psychiatrische zorg slaagt
instellingen en behandelaren te vergelijken; de
communicatie en monitoren.
de Kijvelanden er tot nog toe in de gevolgen
Zorgbrede Governancecode, wet- en regelgeving
van de capaciteitsvermindering binnen de tbs-
met betrekking tot financiën, zoals DB(B)C’s en de
In 2011 is de Kijvelanden gestart met het
sector het hoofd te bieden. In 2011 zijn 24 FPK-
normatieve huisvestingscomponent; incidenten
inzetten van een analysetool van TEN HAVE
plaatsen geopend, in 2012 is FVK (20 plaatsen)
(Schipholbrand, Medisch Spectrum Twente,
Change Management. Doel is om de volgende
in samenwerking met Bouman GGZ gestart en
Maasstad Ziekenhuis). Deze ontwikkelingen
INK-verbeterslag te kunnen maken en ervoor te
in maart 2013 opent Ipse de Bruggen 24 SGLVG+
en de steeds actievere rol van de media en
zorgen dat de Kijvelanden eind 2013 ‘in control’
plaatsen binnen de muren van de Kijvelanden.
politiek bij incidenten nopen (zorg)organisaties
is en blijft. De Kijvelanden wil de stap te maken
In 2013 is tevens sprake van een tariefkorting van
actief te sturen op de risico’s die zij lopen.
van proces- naar systeemgerichtheid. Samen met
2,3% op alle zorg in strafrechtelijk kader (met
Risicomanagement is een integraal onderdeel van
het ‘klassieke’ risicomanagement, de planning-
uitzondering van tbs). In de komende jaren zal er
de bedrijfsvoering geworden.
en controlsystematiek, de INK-systematiek en
sprake zijn van aanvullende bezuinigingen door
de controlfuncties moet dat de Kijvelanden in
het ministerie van Veiligheid en Justitie, terwijl
Met risicomanagement wordt in dit kader
control brengen en houden.
in de ogen van de Kijvelanden de grenzen van
bedoeld: een structurele aanpak van omgaan
Na het behalen van de INK/EFQM drie sterren-
het mogelijke reeds bereikt zijn voor wat betreft
met risico’s. Voor de Kijvelanden is het borgen
onderscheiding in 2010, is in 2012 een in-
capaciteitsvermindering en bezuinigingen.
van de continuïteit de lange-termijndoelstelling
control meting volgens de methode TEN HAVE
De Kijvelanden maakt zich grote zorgen over
op het gebied van risicomanagement. Als risico’s
uitgevoerd, als voorbereiding op het streven naar
de kwaliteit (in zorg en veiligheid) die in de
voor de bedrijfsvoering heeft het bestuur in 2012
een INK/EFQM vier sterren-onderscheiding in
komende jaren geboden kan worden.
aangewezen: de capaciteitsontwikkeling in de
2015.
tbs-sector, de overgang naar prestatiebekostiging
Overgang naar prestatiebekostiging via DB(B)C’s
op basis van D(B)BC’s, liquiditeit, automatisering,
Capaciteitsontwikkeling in de tbs-sector
Tot en met 2012 is het vangnet van toepassing
bouwbeheersing en vastgoedbeheer.
Door de daling van het aantal tbs-opleggingen zijn
op de omzet. Dat wil zeggen dat bekostiging
Op dit moment worden de risico’s nog op
achtereenvolgens de contracten voor Tender I, II
vooralsnog plaatsvindt op basis van de ‘oude’
27
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
financieringssystematiek en eventuele verschillen
no-shows in de poliklinisch forensische zorg
Kapitaalslasten zullen voortaan gedekt worden
met de DBC/DB(B)C-systematiek worden
hoger ligt dan in de reguliere ambulante ggz.
via een component in de integrale tarieven
verrekend. Vanaf 2013 gaat de financiering in
Voor 2013 is er als gevolg van de invoering van
(de normatieve huisvestingscomponent). Op
het kader van de Zorgverzekeringswet volledig
de prestatiebekostiging in DBC’s een forse daling
dat moment bestaat niet langer zekerheid
via prestatiebekostiging, het ministerie van
van de tarieven per patiënt. De Kijvelanden
over de inkomsten en daarmee de dekking
Veiligheid en Justitie bouwt het vangnet vanaf
zal daarom meer zorg moeten leveren tegen
van de huisvestigingslasten. Afhankelijk van
2013 af. Voor 2013 vindt de bekostiging voor
dezelfde vergoeding. De kostenstructuur van het
het zorgaanbod, de bezettingsgraad en de
95% plaats via de oude systematiek en 5% via
Dok zal als gevolg hiervan moeten wijzigen. Voor
geleverde productie zullen de inkomsten
prestatiebekostiging via DB(B)C’s. Begin 2013
2013 is de begroting hier inmiddels op aangepast.
sterk kunnen fluctueren. Hierdoor ontstaan
vindt er een kostprijsonderzoek plaats binnen
nieuwe risico’s voor het vastgoed, zoals
de forensische zorg. Aangezien er tot op heden
De Kijvelanden voelde zich in maart 2012
exploitatierisico’s (leegstand, onderbezetting),
nog geen betrouwbare kostprijzen voor de
genoodzaakt om een bijzondere maatregel
boekwaarderisico’s (marktontwikkeling) en het
prestatiebekostiging FZ bekend zijn zou dit
te nemen: het (onder voorwaarden) betalen
risico van afwaardering bij exploitatieverliezen
mogelijk kunnen leiden tot verschuivingen de
van de eigen bijdrage voor patiënten van het
(impairment). Afschrijvingstermijnen zullen dan
DB(B)C-prestatiebekostiging.
Dok. Daarmee nam de Kijvelanden de drempel
gebaseerd worden op de economische levensduur
Er is tevens sprake van een verrekenverschil voor
weg voor patiënten om zich ambulant te laten
en niet meer op de oude bekostigingssystematiek.
de ambulante DBC’s (productie in kader van de
behandelen voor hun psychiatrische problemen.
In de loop van 2012 is er duidelijkheid
Zorgverzekeringswet). Dit wordt veroorzaakt
gekomen over de hoogte van deze normatieve
doordat de zorgprofielen van de forensische
Veranderingen in bekostiging kapitaalslasten
huisvestigingscomponent voor de verschillende
ambulante DBC’s van de poli- en dagkliniek het
Sinds 2011 is er sprake van een transitie voor
soorten zorg binnen de Kijvelanden. Ultimo 2012
Dok afwijken van de landelijke zorgprofielen.
de bekostiging van de materiële vaste activa
zijn de financiële consequenties van invoering
Bij het Dok is sprake van een grotere inzet
die in aanmerking komen voor integrale
van de normatieve huisvestingscomponent in
van psychiaters, (GZ-/KP-basis) psychologen,
nacalculatie. Het ministerie van VWS en het
kaart gebracht.
psychotherapeuten en artsen ten opzichte van
ministerie van Veiligheid en Justitie hebben
de landelijke zorgprofielen en een kleinere
aangegeven dat het systeem van integrale
Liquiditeitsrisico’s
inzet van verpleegkundigen, SPV-ers, SPH-ers en
nacalculatie van kapitaalslasten zal worden
Vanaf 2011 is de volledige bevoorschotting van
vaktherapeuten.
beëindigd. Het huidige, in beginsel risicovrije,
het productiegebonden deel van het justitiële
Ook ligt de productiviteit van de behandelaren
bekostigingssysteem zal dan worden vervangen
budget vervallen. In 2012 was de bevoorschotting
lager in verband met het feit dat het percentage
door een systeem van prestatiebekostiging.
door Justitie 50% van het overeengekomen
28
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
productiedeel van het budget. De overige 50%
Mogelijke incidenten
In 2012 is de bouw gestart van de FPA en
kan verkregen worden door DB(B)C-facturatie.
Belangrijke risico’s voor de Kijvelanden zijn
heeft het Dok een nieuwe locatie gehuurd. De
In 2013 is dezelfde regeling van toepassing.
incidenten. Het betreft mogelijke ontsnappingen
verbouwing van deze Rotterdamse locatie is
Bij het ministerie van Veiligheid en Justitie
of onttrekkingen en geweld tegen medewerkers,
gestart in 2012, en het Dok zal naar verwachting
zal aangedrongen worden op een duidelijke
(mede-) patiënten of burgers. De Kijvelanden
in mei 2013 verhuizen.
en goede regeling inzake de bevoorschotting
heeft een ver ontwikkeld systeem van
voor de toekomst. Om eventuele tijdelijke
risicomanagement van patiënten dat incidenten
schommelingen in de liquiditeitsrisico’s op
zoveel mogelijk moet voorkomen. De Kijvelanden
te vangen heeft de Kijvelanden in 2012 een
beschikt over plannen en scenario´s om mogelijke
kredietfaciliteit voor werkkapitaal aangetrokken.
incidenten af te handelen en gevolgen voor de reputatie van de organisatie te beperken (via
Automatisering
afspraken voor professionele begeleiding van de
De Kijvelanden heeft in de afgelopen jaren
communicatie bij incidenten).
substantieel geïnvesteerd in de beschikbaarheid
In 2012 heeft de Kijvelanden een verlofunit
van ICT-systemen en infrastructuur.
ontwikkeld die los van de afdelingen het verlof
Cruciale systemen zijn dubbel uitgevoerd
van patiënten begeleidt. Deze unit zal begin 2013
om beschikbaarheid te waarborgen. Om
operationeel zijn.
toonaangevend te kunnen blijven en te voldoen aan de hoge verwachtingen van interne en
Bouw en vastgoedbeheer
externe betrokkenen is een hoge standaard ten
Voor de uitgevoerde en geplande bouwtrajecten
aanzien van ICT vereist. In het meerjarenbeleid
zijn momenteel de flexibiliteit van het gebouw
2010-2012 is ICT daarom als prioriteit gedefinieerd
en de continuïteit van de bouwbedrijven en
en zijn de noodzakelijke ICT-ontwikkelingen in een
installateurs de belangrijkste risicofactoren.
ICT-beleidsplan beschreven.
Met de flexibiliteit wordt bedoeld het zodanig
In 2012 heeft de Kijvelanden veel vooruitgang
inrichten en beveiligen dat verschillende
geboekt op het terrein van e-health, het EPD,
doelgroepen opgenomen kunnen worden.
de Business Intelligence en het faciliteren van de
Daarnaast is adequaat vastgoedbeheer voor de
interne en externe communicatie met ICT (zie
Kijvelanden essentieel voor het realiseren van de
paragraaf 2.5.4).
doelstellingen.
29
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
1.7.2 Controlfuncties
Bij het opstellen van de indicatoren is rekening
normen (zoals benoemd in het jaarplan) op
gehouden met de periodieke verantwoording
elk moment inzichtelijk maken. Financial
De Kijvelanden beschikt naast de planning- en
aan de overheid, zoals de prestatie-indicatoren
control zal zich minder hoeven te richten op
controlcyclus voor de bedrijfsvoering over een
forensische zorg.
het verzamelen van managementinformatie.
viertal verticale controlsystemen: zorgcontrol,
Er is meer focus mogelijk op de ondersteuning
financial/businesscontrol, juridische control en
De opbouw van de zorgkaart is een proces waarin
van de lijn bij analyse en interpretatie van de
procescontrol. Het begrip control staat voor
continu verbeteringen worden doorgevoerd.
managementinformatie.
een systematische en cyclische control op de
De eerste toepassingen zullen in 2013 op de
hoofdprocessen van de Kijvelanden.
afdelingen zichtbaar worden.
Juridische control
Naast deze ondersteuning op patiëntniveau,
In 2012 is de inhuur van externe juristen
Zorgcontrol
afdelingsniveau en instellingsniveau, heeft de
verder teruggedrongen en is een begin
De activiteiten op het gebied van zorgcontrol
zorg-controller in 2012 een onderzoek gedaan naar
gemaakt met het opstellen van de criteria
(gestart in 2009) leveren voor behandelaars en
de kenmerken van de populatie die meer dan zes
voor deskundigheidsbevordering van de eigen
management van de Kijvelanden inzicht in verlof,
jaar een tbs-maatregel heeft. De resultaten van
juristen. Het streven is zoveel mogelijk juridisch
maatregelen, dwang en drang, deelname arbeids-
dit onderzoek zal de Kijvelanden gebruiken bij de
advies, ook waar het nieuwe activiteiten van de
en therapieblokken, urinedrugsscreening,
herinrichting van de afdelingen en de vaststelling
Kijvelanden betreft, vanuit eigen huis te leveren.
maatregelen en beklag.
van de diverse doelgroepen na de reorganisatie
In verband met de organisatieverandering
De gegevens worden gebruikt om te sturen op de
die per 1 januari 2013 wordt doorgevoerd. De
is in 2012 nog geen vervolgmeting gedaan
beleidsdoelstellingen en om het gevoerde beleid
Kijvelanden heeft als doelstelling de behandelduur
naar de gewenste kwaliteit van de (interne)
van de afdelingsleiding nader te bespreken en
voor tbs-gestelden te verkorten tot maximaal 8 jaar.
juridische dienstverlening. Die wordt uitgesteld
waar nodig aan te scherpen. Verschillen tussen
tot het nieuwe management is aangetreden
afdelingen worden geanalyseerd en leiden
Financial/businesscontrol
in 2013. Wel zijn aan de staf cursussen interne
soms tot een verduidelijking of aanscherping
De Kijvelanden is in 2012 gestart met de
rechtspositie (van patiënten) gegeven en is het
van de regelgeving. De Kijvelanden hanteert
implementatie van een business-intelligence
aangifteprotocol samen met de partners (politie
een zorgkaart waarop indicatoren per afdeling
tool. Met deze tool worden (in eerste instantie)
en Openbaar Ministerie) opnieuw geëvalueerd en
kunnen worden aangegeven. Die worden
het elektronisch patiëntendossier, de financiële
bijgesteld. Er zijn juridische referaten verzorgd
beoordeeld aan de hand van vooraf vastgestelde
administratie en de salarisadministratie ontsloten.
en elke maand zijn artikelen over juridische
criteria. De zorgkaart is opgebouwd uit diverse
Via de BI-tool kan de Kijvelanden de resultaten
actualiteiten in interne media verschenen.
prestatie-indicatoren met bijbehorende doelen.
op de prestatie-indicatoren en bijbehorende
Het contractenregister is geëvalueerd, net als
Jaarverantwoording 2012 / Profiel van de Kijvelanden
de standaard contractvorm voor plaatsing van patiënten in andere instellingen. Alle contracten worden juridisch gescreend vóór ondertekening door het bestuur. De juristen zijn betrokken bij het opstellen van protocollen en andere afspraken voor de nieuwe activiteiten van de Kijvelanden. Ook is er meer juridische ondersteuning verleend aan het Dok. Er is een juridisch vakgroepberaad waarin de juristen participeren. Over alle lopende juridische procedures wordt maandelijks gerapporteerd aan het bestuur. Procescontrol Het verslagjaar 2012 stond in het teken van het verder systematiseren van (losse) instrumenten met betrekking tot procescontrol. Het gaat om de volgende onderdelen: - interne audits (twee rondes per jaar): organisatie en rapportage; - (preventieve) revisie van de inhoud van het kwaliteitsmanagementsysteem over een periode van drie jaar inclusief een vastgestelde lijst van proceseigenaren die verantwoordelijk zijn voor deze revisie; - directiebeoordeling (een keer per jaar) met bevraging van betrokken leidinggevenden; - prospectieve en retrospectieve risicoinventarisaties; - het proces van continu verbeteren.
30
Jaarverantwoording 2012 2 Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.1 Meerjarenbeleid van FPC de Kijvelanden De inspanningen en prestaties van FPC de
FPC de Kijvelanden heeft onder de titel ‘Op weg
Kijvelanden in 2012 beschrijven wij in dit
naar excellentie’ voor de periode 2010-2012
hoofdstuk in resultaten op het gebied van zorg
meerjarenbeleid geformuleerd. Met als doel om
en veiligheid. Na een korte terugblik op de
transparante, geborgde forensisch-psychiatrische
afronding van het meerjarenbeleid staan wij stil
zorg aan patiënten te kunnen leveren. Twee
bij het sluiten van de keten van hoogwaardige
lijnen domineren in de activiteiten die de
forensisch-psychiatrische zorg (met kort aandacht
Kijvelanden in 2012 ontplooide:
voor alle onderdelen van FPC de Kijvelanden), bij
- het leveren van steeds betere zorg in een
de kwaliteit van behandeling en organisatie en
steeds veiliger omgeving. Dat is wat de
de relatie met samenleving en belanghebbenden.
samenleving van de Kijvelanden vraagt en waar de Kijvelanden zich elk jaar opnieuw in wil verbeteren; - de zorg zo organiseren dat de Kijvelanden (ook in samenwerking met anderen) een complete keten van zorg kan bieden, met zo min mogelijk drempels tussen zorgvormen en met optimale doorstroommogelijkheden. Parallel aan het realiseren van de doelstellingen uit ‘Op weg naar excellentie’ heeft de Kijvelanden zich in 2012 voorbereid op de nieuwe meerjarenbeleidsplan 2013-2015.
32
33
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.2 Bouwen van de forensisch-psychiatrische keten 2.2.1 Tbs-kliniek
FPC de Kijvelanden heeft in 2012 haar aanbod van
Voor de tbs-gestelden heeft de start van de FPK
klinische en ambulante forensisch-psychiatrische
en FVK nog niet het effect dat zij in aanmerking
voorzieningen in de regio verder uitgebreid. De
komen voor plaatsing in het kader van hun
In de kliniek van de Kijvelanden verbleven
basis van het concern de Kijvelanden ligt in de
resocialisatie. Na realisatie van de FPA zal
in 2012 gemiddeld 152 patiënten. Naast het
tbs-kliniek in Poortugaal en de poli- en dagkliniek
daar wel een uitstroommogelijkheid ontstaan.
leveren van state-of-the-art psychiatrische zorg
Het Dok. Aansluitend aan dit aanbod heeft de
Vooralsnog stromen tbs-gestelden uit naar FPA’s
aan tbs-gestelden conform de Kwaliteitswet
Kijvelanden in 2011 een Forensisch-psychiatrische
van de reguliere ggz-instellingen - mits een
zorginstellingen, ligt het accent in de tbs-kliniek
Kliniek (FPK) gerealiseerd en in februari 2012 de
betaalbaar dagtarief afgesproken kan worden
op de beveiliging van de samenleving.
Forensische Verslavingskliniek (FVK) geopend in
- tot en met begeleid zelfstandig wonen en alle
samenwerking met Bouman GGZ.
mogelijke voorzieningen die zich hier tussen
De praktijk van verlofverlening is in 2012 nog
Eind 2012 is daarnaast een samenwerking met
bevinden. Patiënten die lijden aan psychiatrische
verder aangescherpt. De interne en externe
Ipse de Bruggen overeengekomen voor het
aandoeningen komen meestal in aanmerking
evaluatie van een onttrekking heeft enkele
realiseren van 24 bedden forensische SGLVG
voor een ggz-traject, terwijl patiënten lijdend aan
aanbevelingen opgeleverd die onverkort in
binnen de bestaande kliniek. De eerste patiënten
persoonlijkheidspathologie re-integreren via een
de verlofprocedure zijn opgenomen. Deze
met sterke gedragsstoornissen en een lichte
plaatsing op de Blink.
aanpassingen zijn gedaan in de systematiek van
verstandelijke beperking worden in het eerste
de patiëntenrapportage, maar ook in de wijze
kwartaal van 2013 verwacht. Zowel voor de
waarop verlof van patiënten multidisciplinair
samenwerking met Bouman GGZ als met Ipse de
wordt besproken. De Verlof Advies Commissie
Bruggen geldt dat het personeel bestaat uit een
(VAC) heeft hierin een leidende rol. De VAC volgt
mix van medewerkers van beide organisaties.
de uitvoering van de verlofpraktijk nauwlettend.
In 2013 wordt de keten nog verder compleet
Het landelijk adviescollege verloftoetsing
gemaakt met de realisatie van een forensische
(AVT) heeft twee keer een aanvraag begeleid
RIBW in het centrum van Rotterdam (in
verlofkader afgewezen. In drie gevallen is er een
combinatie met de resocialisatieafdeling de Blink)
uitbreiding van het verlofkader afgewezen. In
en van de Forensisch Psychiatrische Afdeling
totaal zijn 137 aanvragen bij het AVT ingediend.
(FPA). Voor de FPA is begin 2013 de nieuwbouw gestart.
34
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.2.2 Het Dok
Voornemen is het insturen van dit programma
deze worden uitgezet bij het Rotterdamse
aan de beoordelingscommissie in 2013.
kinderpornoteam, bedoeld als uitnodiging
De poli- en dagkliniek het Dok heeft in 2012 veel
aan kinderpornodownloaders om desgewenst
aandacht gericht op inhoudelijke speerpunten:
Zedenproblematiek
de ontwikkeling van een ADHD-polikliniek,
De samenwerking met het Expertisecentrum
zedenproblematiek, e-health, verslaving, forensisch-
Kinderporno van het Openbaar Ministerie, het
Op het terrein van zeden liepen in 2012 drie
psychiatrische zorg aan (ex-)gedetineerden en
Regionaal Team Bestrijding Kinderporno van de
onderzoeken:
outreachende behandeling via ForFACT.
regiopolitie Rotterdam-Rijnmond, Reclassering
- een breed landelijk onderzoek naar kenmerken
Nederland, regiokantoor Rotterdam-Dordrecht
anoniem, contact op te nemen.
van kinderpornodownloaders;
Ontwikkeling ADHD-polikliniek
en het Dok heeft geleid tot het ’Initiatief Niets
In mei 2011 is het Dok Rotterdam gestart met
Doen Is Geen Optie’ (Indigo): een afdoening
de ADHD-poli, een speciale polikliniek voor
via een voorwaardelijk sepot met een intensief
delinquenten en andere patiënten met agressief
begeleidingstraject voor geselecteerde ‘first
of grensoverschrijdend gedrag en ADHD. De poli
offenders’.
is opgezet vanwege het zeer hoge drop out-
Het Indigo-project heeft in 2012 geleidelijk een
Als gevolg van alle activiteiten is er een toename
percentage onder deze groep en vanwege het
landelijke uitstraling gekregen. Medewerkers
van aanmeldingen van seksueel delictplegers.
feit dat zij door hun ziektebeeld onvoldoende
van het programma Seks & agressie hebben
kunnen profiteren van de overige therapieën.
door het gehele land trainingen gegeven aan
E-health
Om in de toekomst aan de criteria van de
politieagenten. Deze contacten hebben geleid
In 2011 heeft het Dok een visie ontwikkeld op
‘topklinische status’ te kunnen voldoen in 2012
tot het starten van groepen in verscheidene
e-health, gericht op online-behandeling, online-
het programma forensische ADHD eerst verder
steden, waaronder de voorbereidingen voor een
services en online-verwijzingen. Het Dok beheert
inhoudelijk ontwikkeld en kent het inmiddels
intensieve begeleiding bij zedenproblematiek in
de website ‘Agressie de Baas’
een modulaire opbouw. Onder begeleiding
Breda en Tilburg.
(www.agressiedebaas.nl) waar (potentiële)
van KARID, het wetenschappelijk bureau van
- een onderzoek naar autisme en seksueel grensoverschrijdend gedrag; - onderzoek naar de relatie tussen narcistische dynamiek en pedoseksueel delictgedrag.
delictplegers terecht kunnen.
FPC de Kijvelanden (prof. dr. S. Bogaerts, hoofd
Het Dok heeft een rol bij de deskundigheids-
Het e-healthproject, het Dok online, heeft
KARID en hoogleraar forensische psychologie
bevordering op het vlak van kinderporno
in 2012 progressie geboekt. E-health is de
aan de Universiteiten van Tilburg en Leuven),
bij de politieopleidingen. De folder “U
motor om de kwaliteit van zorg te vergroten,
heeft het programma inmiddels een goed
bent aangehouden… Wat nu?” zal in 2013
en leidt bovendien tot sterke verbetering
wetenschappelijk fundament verworven.
verspreid worden. In eerste instantie zal
van communicatie en informatie van en naar
35
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
patiënten en verwijzers. De kwaliteit van zorg is
Forensisch-psychiatrische zorg aan (ex-)
Outreachende behandeling ForFACT
toegenomen, terwijl ook de logistieke processen
gedetineerden
Het ForFACT-team van het Dok participeerde
gestroomlijnd zijn. Het Dok online impliceert een
Het Dok spant zich al enige tijd in om de
net als in 2011 in een landelijk Forensisch ACT-
geheel nieuwe werkwijze, een paradigmashift.
zorg aan (ex-)gedetineerden te intensiveren
project van het Trimbos Instituut. Het project
Medio 2013 zal het Dok volledig online
en een integraal aanbod op te zetten voor
bestaat uit een aantal landelijke bijeenkomsten,
toegankelijk zijn.
de behandeling van forensische patiënten
implementatie van ROM in de ForFACT-populatie,
voorafgaand aan de strafrechtelijke titel,
begeleiding bij het opzetten van het For(F)
Verslaving
tijdens detentie en na de voorwaardelijke
ACT-team en opleiding tot auditor. De audits
Verslavingsdeskundige experts van het Dok
invrijheidstelling. Dit aanbod richt zich op het
zijn onderdeel van het traject tot het behalen
behandelen en begeleiden patiënten met
substantieel en meetbaar terugdringen van de
van certificering. Medewerkers van het ForFACT-
forensische problematiek in combinatie met
recidive van de groep behandelbare (potentiële)
team hebben tijdens de landelijke bijeenkomsten
middelenmisbruik en mildere vormen van
delictplegers. Een relatief grote groep kort
verschillende voordrachten verzorgd.
verslaving. Bij ernstige verslavingsproblematiek
gestraften keert na verblijf in een inrichting
In 2012 is een duidelijk verbetering gerealiseerd
wordt meestentijds eerst gekozen voor een
van DJI weer terug in de samenleving zonder
in de samenwerking met ketenpartners: ACT/
extern traject, via een verwijzing naar een
behandeling van de aanwezige psychiatrische
FACT-teams in de reguliere ggz, reclassering
instelling voor verslavingszorg (Bouman GGZ,
stoornis. Het type patiënten, het type gedrag,
en penitentiaire inrichtingen. Om dit te
Novadic Kentron), al dan
de leefomstandigheden en -gewoonten vragen
bewerkstellingen heeft het Dok aansluiting
niet in combinatie met de behandeling binnen
om een specialistische aanpak, gebaseerd op
gezocht bij het kenniscentrum O3 van het
het Dok van de forensische problematiek. Het
ervaring en inzet van meer disciplines, gelet op
Erasmus MC in samenwerking met Bavo
Dok monitort de steunende en structurerende
de comorbiditeit waarvan veelal sprake is.
Europoort. Daarnaast participeert het Dok in het
contacten van de patiënt totdat hij de
Om de overgang van detentie naar de
politie-justitie-ggz overleg.
verslavingsproblematiek zover onder controle
samenleving zo goed mogelijk te laten verlopen,
heeft dat gerichte behandeling van de overige
zijn in 2012 de contacten met veel van de
Wijze van organiseren
problematiek binnen het Dok kan plaatsvinden.
penitentiaire inrichtingen nader aangehaald. Het
Het Dok heeft in 2012 voor een nieuw
In 2012 is het Dok in Breda een samenwerking
Dok op individueel niveau bij problematische
organisatiemodel gekozen dat in 2013 ingevoerd
gestart met Novadic Kentron om patiënten met
re-integraties intensief samen gewerkt met veelal
zal gaan worden. Dit model rust op drie pijlers:
comorbide pathologie (en een verhoogde kans
de reclassering. Doel was daarbij steeds een
professionalisering, kwaliteit van zorg en
op drop out) op de eigen locatie een aanvullende
sociaal-maatschappelijke basis voor de patiënt na
directe aansturing van de professionals. Via
behandeling te geven.
vrijlating te bewerkstelligen.
deze herinrichting wordt het Dok een flexibel
36
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
bestuurbare organisatie met een indeling
2.2.3 FPK
in resultaatverantwoordelijke eenheden.
eveneens geïntensiveerd om de doelgroep voor te bereiden op, of te laten wennen aan een zinvolle
Dankzij de nieuwe structuur is de kwaliteit
Zoals voor de hele Kijvelanden geldt, is ook
daginvulling. De Agressie Hanteringstherapie
en de professionaliteit op iedere locatie beter
voor de FPK veiligheid voor de samenleving, en
is aangepast voor het gebruik op de FPK en
gegarandeerd.
dus het sturen op recidivevermindering leidend
blijkt inmiddels een waardevolle (en populaire)
in de behandeling. In 2012 zijn hiertoe de
aanvulling op het behandelpalet.
behandelmodulen en het behandelklimaat verder
Daarnaast is 2012 ook het jaar waarin de
ontwikkeld. Met een relatief hoog percentage
evidence-based methode Vroegsignalering
middelengebruik onder haar doelgroep, is het
(Fluttert et al, 2005, 2008, 2010, 2011) is
van essentieel belang gebleken middelengebruik
ingevoerd op de FPK.
tot een absoluut minimum terug te dringen. De FPK hanteert een zero tolerance-beleid op
De FPK zoekt de samenwerking met
de afdeling en stuurt patiënten bij vastgesteld
ketenpartners als de reclassering om de
gebruik tijdens behandeling terug voor een time
behandeling op de FPK een duidelijke plaats te
out in de penitentiaire inrichting van herkomst.
geven binnen het totale forensische proces. De
Dat is in het verslagjaar in 8 gevallen geschied.
reclassering wordt reeds in een vroeg stadium
Daarmee heeft de FPK in het eerste kwartaal
betrokken bij de behandeling. Gezamenlijk
van 2012 een duidelijk signaal gegeven aan de
worden behandeldoelen gesteld, voorwaarden
doelgroep.
voor verlof bepaald en mogelijkheden voor de
In 2012 heeft de FPK een aantal behandel-
toekomst verkend. De reclassering neemt dan ook
modulen doorontwikkeld of aangepast aan de
frequent deel aan de behandelplanbespreking.
specifieke wensen van de doelgroep. Gezien het
Daarnaast wordt er inhoudelijk afstemming
hoge aantal patiënten met middelenmisbruik
gezocht met ketenpartners om doorplaatsingen
in hun anamnese is er gestart met een
zo soepel mogelijk te doen verlopen. Participatie
verslavings-/delictketengroep waarin risico’s
in de commissie Moeilijk Plaatsbaren en de pilot
en effecten van middelen besproken worden.
Vernieuwing Forensische Zorg zijn hier een
Ook is therapieaanbod verruimd met psycho-
logisch vervolg van. Alle inspanningen ten spijt
educatie, beeldende therapie en sociale
blijkt echter nog steeds dat het plaatsen van
vaardigheidstraining. Het dagprogramma is
forensische patiënten in de reguliere ggz lang
37
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.2.4 F-RIBW
niet altijd vlekkeloos verloopt.
de Kijvelanden met haar FPK in de zuidelijke
In het verslagjaar is een start gemaakt met
randstad een groot verzorgingsgebied bedient, is
verbetering van de interne mogelijkheden voor
het verreweg de kleinste FPK. De aanhoudende
In 2012 is er een start gemaakt met een afdeling
door- en uitstroom in de keten. In samenwerking
wachtlijst voor de FPK maakt duidelijk dat er een
forensische woonbegeleiding (F-RIBW) voor
met het Dok wordt onderzocht onder welke
behoefte is aan meer FPK-bedden in de regio.
maximaal acht cliënten. Na een periode van
condities enerzijds een Bed-Op-Recept voor
voorbereiding zijn de eerste twee cliënten in
het Forensisch Functioneel ACT-team (ForFACT)
het laatste kwartaal van 2012 geplaatst. De
gecreëerd kan worden, terwijl anderzijds de
F-RIBW maakt onderdeel uit van de forensische
doorplaatsing van FPK/FPA patiënten naar het
resocialisatiemogelijkheden van FPC de
ForFACT de uitstroom in de regio kan bevorderen.
Kijvelanden. Er wordt gestreefd naar begeleiding
Achterliggende gedachte hierbij is dat juist de
op maat, met als doel een recidivevrije re-
doelgroep van de FPK vraagt om langdurige
integratie in de maatschappij. Per cliënt staat het
begeleiding na behandeling. Alleen zo kan
individuele risicomanagement centraal en hier
op langere termijn recidive of recidiverisico
wordt de aard en intensiteit van de woonzorg
teruggedrongen worden. De langdurige inzet
en het toezicht op aangepast. Door de F-RIBW
van het ForFACT, al dan niet in combinatie
te integreren in de transmurale voorziening de
met andere vormen van zorg of behandeling,
Blink, kan ondanks de kleine schaal een beroep
zal inhoud moeten geven aan de relationele
gedaan worden op een uitgebreide forensische
beveiliging die voor deze patiënten essentieel is.
deskundigheid en een gevarieerd aanbod.
Tot slot is er in 2012 hard gewerkt aan Routine Outcome Monitoring (ROM) voor de FPK. De FPK beziet of het gebruikte instrumentarium toepasbaar is bij korte doorlooptijden in behandeling en floride psychiatrische beelden. Een jaar na opening van de FPK blijkt dat de lege bedden die de beginperiode kenmerkten, inmiddels tot het verleden behoren. Hoewel
38
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.2.5 FPA
blijkt in de praktijk het afglijden naar erger te
2.2.6 FVK
kunnen voorkomen. Ook voor deze doelgroep Met de oplevering van de Forensisch
is de Kijvelanden doorlopend op zoek naar
Op 1 februari 2012 is de Forensische Verslavings-
Psychiatrische Afdeling (FPA), voorzien in het
financiering. Tijdens het verslagjaar zijn patiënten
kliniek (FVK) officieel gestart. Bouman GGZ heeft
vierde kwartaal van 2013 worden de 24 FPA-
in deze categorie vooral in onderaannemerschap
ten behoeve van de exploitatie van een FVK een
bedden van de Kijvelanden in gebruik genomen.
in behandeling genomen.
productieafspraak gemaakt met het ministerie
In het verslagjaar is er met name energie
van Veiligheid en Justitie. Na een geleidelijke
gestoken in de aanbesteding van de FPA, het
instroom van ongeveer twee patiënten per week
passend maken van het ontwerp en de toetsing
waren in juli 2012 alle 20 plekken bezet.
hiervan door de Afdeling Huisvesting van DJI. Hoewel er inmiddels productieafspraken gemaakt
Er is een team van 16 fte sociotherapie en
zijn met DForzo, blijven de zorgverzekeraars
ondersteunende disciplines, waarbij de helft van
hier jammer genoeg niet thuis geven. Voor de
het personeel afkomstig is van de Kijvelanden en
zorg na de strafrechtelijke titel betekent dit
de andere helft van Bouman GGZ. Bouman GGZ is
dat de Kijvelanden in het verslagjaar op zoek is
inhoudelijk verantwoordelijk en bedrijfsvoering
gegaan naar creatieve oplossingen om patiënten
loopt via de Kijvelanden. Voor de Kijvelanden
na strafrechtelijke titel toch in behandeling te
betekent dit dat de FVK-cliënten van Bouman
kunnen houden.
GGZ in één van haar locaties worden behandeld. De Kijvelanden draagt er zorg voor dat in de
De ervaring leert dat er zich ook aan de andere
beschikbaar gestelde locatie het benodigde
kant van het spectrum een doelgroep aanbiedt:
beveiligingsregime geboden wordt. Bouman
de doelgroep die dicht bij een forensisch
GGZ heeft de FVK- erkenning en is daarmee
kader is. Deze patiënten (in de wandelgangen
richting het ministerie van Veiligheid en Justitie
BOPZ+-patiënten genoemd) hebben vaak een
verantwoordelijk voor de te leveren kwaliteit van
civielrechtelijke titel en overstijgen met hun
zorg.
problematiek het aanbod van reguliere ggz. Juist een gestructureerde behandelomgeving als de FPA, met heldere afspraken, en personeel dat bekend is met (fors) grensoverschrijdend gedrag,
39
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.3 Continuïteit van zorg 2.2.7 Behandeling patiënten SGLVG+
De uitstroom van tbs-gestelden vindt plaats via
klinische onderzoeken die het PBC uitvoert door
de weg der geleidelijkheid, zo is de nadrukkelijke
het gehele land zouden gaan plaatsvinden.
De samenwerking tussen FPC de Kijvelanden en
wens van FPC de Kijvelanden. Hierin wordt
Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft
Ipse de Bruggen zijn in het laatste kwartaal van
de ambulante zorg in een vroeg stadium
afgelopen jaar besloten waar de PBC-activiteiten
2012 in een stroomversnelling geraakt. Dit heeft
ingeschakeld zodat patiënt goed ingebed raakt
zullen gaan plaatsvinden en dat zal niet bij de
geresulteerd in bestuurlijke overeenstemming
in een degelijk nazorgtraject. Dit lukt alleen
Kijvelanden zijn. De opnameafdeling is wel
over het starten een klinische forensische
in die gevallen waarbij de maatregel voor
gestaag doorgegaan met het ontwikkelen
behandelvoorziening voor 24 verstandelijk
terbeschikkingstelling met dwangverpleging
van de diagnostiekfunctie naar topklinisch
beperkte cliënten met sterke gedragsstoornissen
op advies van de instelling wordt verlengd. In
niveau, maar heeft om die redenen geen
(SGLVG+) op de hoofdlocatie van FPC de
die gevallen waarin de rechtbank komt tot een
stappen meer gemaakt richting een Pro Justitia-
Kijvelanden. Voorbereidingen voor de gewenste
contraire beëindiging van de maatregel ontstaat
rapportagefunctie.
huisvesting zijn gestart en de werving van
er voor de patiënt een plotselinge confrontatie
personeel is ter hand genomen.
met zaken waarop hij onvoldoende is voorbereid.
Zorgpaden en begeleidend onderzoek
In goede samenwerking met Ipse de Bruggen
De nazorg moet dan in korte tijd geregeld
Zowel vanuit de politiek, de financiers als
wordt een samenwerkingsovereenkomst
worden. De instelling kan dan onvoldoende
vanuit de maatschappij is de behoefte aan
opgesteld en concrete werkafspraken, instructies
toezien op het tot stand komen van die zorg en
kwalitatief goede zorg, transparantie en
en protocollen gemaakt. Naast de inbreng
de mate waarin patiënt zich committeert aan zijn
continuïteit van zorg toegenomen. Deze doelen
van de fysieke voorzieningen gaat FPC de
nieuwe behandelaren.
en ontwikkelingen vragen om een uniforme
Kijvelanden ook hotelmatige, beveiligde en
beschrijving van behandeltrajecten waarmee het
behandelondersteunende faciliteiten (zoals
Realiseren plaatsen voor Pro Justitia-rapportages
mogelijk is een koppeling te leggen met beoogd
arbeidsactiviteiten en medische dienstverlening)
De Kijvelanden was voornemens om de
resultaat en inzet van capaciteit en formatie: de
leveren. Bovendien zal het begeleidingsteam
opnameafdeling op te waarderen en hier een
zorgpaden.
deels worden samengesteld met forensisch
voorziening van te maken voor Pro Justitia-
medewerkers van FPC de Kijvelanden (op
adviezen en voor second opinions voor
In 2012 is een aanzet gemaakt om te komen
detacheringsbasis).
bijvoorbeeld verlengingsadviezen, plaatsingen
tot zorgpaden die leiden tot transparantie,
Op FPC de Kijvelanden worden de afdelingen
longstay en overplaatsingen naar een andere FPC.
voorspelbaarheid qua inhoud, en voorspelbaar-
Kobalt en Amber in gereedheid gebracht voor deze
Voor deze second opinions leek een substantiële
heid qua doorlooptijd. Er is beschreven
nieuwe functie. De planning voorziet in de opname
behoefte en er waren aanwijzingen dat het
welk behandelaanbod (lees: ‘welke zorg-
van de eerste cliënt in het voorjaar van 2013.
Pieter Baan Centrum dicht zou gaan waarbij
programma’s’) wordt geboden, welke groepen
40
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.4 Kwaliteit van behandeling: effectiviteit en vermindering recidive 2.4.1 INK/EFQM
2.4.2 Audits en certificatie
periode is genormeerd voor een bepaalde
De Kijvelanden heeft in 2010 de INK/EFQM drie
Het nieuwe HKZ certificaat - gebaseerd op
patiëntenpopulatie en welke doorlooptijd
sterren-onderscheiding behaald. In 2012 is een
het HKZ Certificatieschema voor Instellingen
daarvoor is genormeerd. Tevens is beschreven per
in-control meting uitgevoerd door TEN HAVE
van de Geestelijke Gezondheidszorg 2009 en
zorgpad op welk moment in het traject welk
Change Management. Deze in-control meting is
addendum - loopt sinds december 2011. Het
instrument wordt ingezet om de kwaliteit van
een nulmeting als voorbereiding op het streven
certificaat is toegekend voor de volgende
de behandeling, de behandelvoortgang of het
naar een INK/EFQM vier sterren-onderscheiding
activiteiten: “Het verlenen van klinische
resultaat van de behandeling te evalueren. In de
die de Kijvelanden in 2015 wil behalen.
en ambulante behandeling, waar mogelijk
patiënten onderscheiden kunnen worden, welk concreet zorgpad voor de gehele klinische
tweede helft van 2012 is gestart met het maken
gebaseerd op wetenschappelijke grondslag, aan
van een update van de behandelvisie voor de
In 2012 heeft de Kijvelanden in de dagelijkse
forensisch psychiatrische patiënten, gericht op
komende meerjarenbeleidsperiode. De zorgpaden
(kwaliteits)praktijk de focus zoveel mogelijk
het voorkomen van delicten, opdat de patiënten
zijn onderdeel van deze behandelvisie.
gelegd op effectiviteit. Dit betekent in de eerste
terugkeren naar de maatschappij en zich daar
plaats dat bij de beoordeling van bevindingen
handhaven.” Het certificaat is geldig voor de
Continuïteit programma’s patiënten
of nieuwe ideeën gestuurd is op de verhouding
locaties: de Kijvelanden Forensisch Psychiatrisch
In 2012 zijn plannen ontworpen om de
tussen beoogde effecten en resultaten, en acties
Centrum, het resocialisatiecentrum de Blink in
continuïteit te verbeteren van deelname aan de
om deze resultaten te bereiken. In de tweede
Rotterdam en de poli- en dagklinieken het Dok in
behandelactiviteiten. Daarnaast is de verkorting
plaats concentreert de Kijvelanden zich op het
Rotterdam, Dordrecht en Breda.
van de opnameduur tot speerpunt benoemd
verifiëren van de resultaten na verloop van tijd.
In 2012 is de jaarlijkse periodieke HKZ-audit
en na een grondige analyse is besloten dat
Veel aandacht is in 2012 gegaan naar het inzetten
uitgevoerd door DNV (Det Norske Veritas) met
binnen drie domeinen verbeteringen worden
van het instrument van risico-inventarisaties,
goed gevolg.
doorgevoerd.
zowel prospectief (met de SAFER-methode) als
- Verbetering verlofbegeleiding;
retrospectief (met de PRISMA-methode). Deze
- Sluitend dagprogramma voor patiënten;
vorm van interne controle had een toegevoegde
- Betere deelname aan programma’s.
waarde. De inhoud van het kwaliteitsmanagement-
Effectuering van deze plannen zal in 2013 plaats
systeem, beheerd met de Mavim-software, is in
vinden.
2012 geïntegreerd in een SharePoint-omgeving (het nieuwe intranet van de Kijvelanden).
41
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.4.3 Onderzoek en behandelinnovatie (KARID)
praktijk. Ook voor het Dok zal verdiepende
ADHD en het zorgpad seks en agressie (klinische
diagnostiek vorm krijgen.
en poliklinische variant). De Kijvelanden participeert ook in de multicentre onderzoek
Intramurale diagnostiek naar topklinische zorg
Begeleidend onderzoek zorgpaden
‘Effectiviteit van Schema Focus Therapie’ dat sinds
Kwalitatief hoogstaande functionele diagnostiek
In 2012 heeft de Kijvelanden de opbouw en
enkele jaren in acht FPC’s wordt uitgevoerd onder
is essentieel voor effectieve indicatiestelling,
uitbouw van de verschillende zorgpaden en
leiding van prof. David Bernstein (Maastricht
behandeling en resocialisatie. Diagnostiek
zorgprogramma’s voortgezet. De Kijvelanden
University).
mag niet enkel beschrijvend zijn, maar moet
investeert alleen in zorgpaden die veelbelovend
functioneel en dimensioneel onderdeel
en evidence-based zijn. Naast het meten van
De onderzoeksafdeling KARID biedt
uitmaken van het behandeltraject. Diagnostiek
de behandeleffectiviteit van evidence-based
ondersteuning bij het uitwerken van zorgpaden
moet ook gekoppeld zijn aan het volledige
zorgprogramma’s, investeert de organisatie
en is verantwoordelijk voor het meten van de
behandeltraject. Tussentijdse diagnostiek moet
ook in het (door)ontwikkelen van zorgpaden
behandeleffectiviteit en de wetenschappelijke
kunnen worden uitgevoerd om behandelingen
en zorgprogramma’s. Doorontwikkeling wil
kwaliteit van onderzoek en publicaties. De
bij te sturen. Bijvoorbeeld, wanneer outcome
zeggen op zoek gaan naar werkbare, theoretisch
‘klinische’ zorgpaden/programma’s worden
meting bij een patiënt aantoont dat bepaalde
onderbouwde bestandsdelen en mechanismen
sinds 2012 volledig ondersteund door Routine
risicofactoren stijgen, dan is het uitvoeren
die in staat zijn risicofactoren te manipuleren
Outcome Monitoring (ROM). De ‘poliklinische’
van functionele diagnostiek aangewezen om
waardoor de forensische patiënt minder
zorgpaden/programma’s werden in 2012 al
meer klinisch-psychiatrische en -psychologische
recidivegevaarlijk wordt. De werkgroep Kwaliteit
deels gemonitord met ROM. Zesmaandelijks
aangrijpingspunten te krijgen. Functionele
Forensische Zorg en de erkenningscommissie
wordt de behandelprogressie van patiënten
diagnostiek beperkt zich niet tot psychiatrische en
Justitiële gedragsinterventies van het ministerie
gemeten en teruggekoppeld naar de
psychologische diagnostiek maar integreert ook
van Justitie en Veiligheid, ondersteunen deze
individuele behandelaar. Daarnaast wordt op
sociale diagnostiek. Daarnaast worden nieuwe
ontwikkeling in het brede forensische landschap.
groepsniveau de behandelvoortgang onderzocht.
ontwikkelingen, waar relevant en haalbaar,
Tilburg University (forensische psychologie
geïntegreerd. Als voorbeeld: neuropsychologische
Sinds najaar 2012 werkt de Kijvelanden aan
en ontwikkelingspsychologie) en Erasmus
en -fysiologische diagnostiek van ADHD zal
de doorontwikkeling van het zorgpad agressie
Universiteit Rotterdam (forensische psychiatrie)
worden geïntegreerd in het zorgpad.
(‘Held zonder geweld’ ontwikkeld door dr. Ruud
ondersteunen de wetenschappelijke kwaliteit.
Een werkgroep heeft de integrale diagnostiek in
Hornsveld) voor zowel klinische als poliklinische
2012 uitgewerkt tot een document dat in 2013
doelgroepen. Tevens zijn eerste stappen gezet in
geïmplementeerd zal worden in de klinische
het theoretisch onderbouwen van het zorgpad
42
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
Onderzoek binnen het Dok
2.4.4 Invoering ROM
In 2012 liepen verschillende onderzoeken in de
Ook op het Dok is in 2012 ROM-meting ingevoerd en door KARID ondersteund. Nadat
kliniek en in de vestigingen van het Dok:
Eind 2011 heeft FPC de Kijvelanden zich
de vragenlijsten, waaronder de HONOS en een
- onderzoek op het terrein van de functionele
aangesloten bij het initiatief van FPC 2landen om
risicotaxatielijst zijn gekozen, is in de loop van
en dimensionele diagnostiek voor verschillende
de invoering van de Routine Outome Monitoring
2012 de eerste ROM-meting in 100% van alle
forensische doelgroepen;
(ROM) te starten. Het is tevens onderwerp van
intakes op de verschillende locaties van het
een promotieonderzoek onder leiding van prof.
Dok geïntroduceerd. Voor het zorgprogramma
behandeling van psychopathie, relatie tussen
dr. S. Bogaerts. Het eerste doel van ROM is het
Jeugd is een aangepast pakket van vragenlijsten
ernst psychopathie en ernst risicofactoren en
ondersteunen van de behandelteams bij het
opgesteld en gestart bij alle nieuwe
verbeteren van instrumenten om psychopathie
bepalen van de risicogebieden en de voortgang
aanmeldingen. De twee zelfinvulvragenlijsten en
te diagnosticeren;
van de ontwikkeling van de behandeling en
de twee interviewlijsten zijn opgenomen in het
het risicomanagement. De uitkomsten van
elektronisch patiëntendossier.
- onderzoek naar het concept psychopathie, de
- onderzoek naar effectiviteit van behandelprogramma’s op het terrein van
de ROM kunnen worden gekoppeld aan de
seksualiteit en agressie;
behandelplanbesprekingen en worden aangewend
- onderzoek naar risicoprofielen en routine
voor het bepalen van de risico’s. De implementatie
outcome monitoring; onderzoek naar n=1
in FPC de Kijvelanden heeft in 2012 op de eerste
analyse in het kader van effectiviteitsmeting;
afdelingen plaatsgevonden. De resterende
- onderzoek naar risico-assessment en risicomanagement en het integreren van
afdelingen zullen in 2013 volgen. Tevens wordt de ROM gereed gemaakt voor gebruik op de FPK.
neuropsychologie en neurofysiologie; - onderzoek naar ADHD op weg naar topklinische zorg.
In 2012 hebben de inspanningen geleid tot de publicatie van het hoofdstuk Routine
Voor een aantal onderzoeken werkt de
Outcome Monitoring in Forensic Psychiatry:
Kijvelanden samen met FPC de Mesdag
FPC 2landen and FPC de Kijvelanden van de
(Groningen), FPC 2landen (Utrecht) en de
hand van Van der Veeken, Bogaerts en Lucieer
Pompestichting (Nijmegen).
in het boek Progression in Forensic Psychiatry, about boundaries van Karel T.I. Oei en Marc S. Groenhuijsen en de voorbereiding van een artikel voor de Nederlandse vakliteratuur.
43
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.4.5 Patiëntveiligheid en uitbouw VIM
meldingen, agressiemeldingen en arbomeldingen.
2.4.6 Vroegsignalering
Het ging in 2011 in het merendeel van de FPC de Kijvelanden maakt namens de
gevallen om medicatiemeldingen, gevolgd door
In het eerste kwartaal van 2012 zijn alle teams
forensische sector deel uit van de stuurgroep
meldingen op het gebied van beveiliging en
van de tbs-afdelingen getraind in het gebruik van
Patiëntveiligheid van GGZ Nederland en is
overige meldingen. De cijfers van 2012 zijn nog
de methode Vroegsignalering. Onder leiding van
pilotinstelling voor de forensische zorg. In
niet bekend.
de auteur van deze methode, dr. Frans Fluttert,
dit project is een groot aantal speerpunten
Sinds de overgang naar het VIM-systeem is het
is er op elke afdeling een aandachtsfunctionaris
geformuleerd zoals brandveiligheid,
niet meer noodzakelijk gebleken advies uit te
aangewezen die periodiek overlegt pleegt met de
beroepsgeheim, somatische comorbiditeit,
brengen aan de directie naar aanleiding van een
heer Fluttert zodat alle vragen en startproblemen
suïcidepreventie, gebruik elektronisch
trend. De nieuwe werkwijze met actienemers die
via een korte lijn besproken en opgelost kunnen
voorschrijfsysteem, medicatieveiligheid,
verantwoordelijk zijn voor de afhandeling van
worden.
toepassing dwang en drang en omgaan met
meldingen en de overkoepelende controle die de
In het laatste kwartaal heeft de vakgroep
agressie.
VIM-commissie hierop uitoefent, blijkt voldoende
Milieutherapie met deelname van een patiënt
om trends adequaat aan te pakken. De nieuwe
een referaat gehouden over de succesvolle
Sinds april 2011 gebruikt de Kijvelanden voor
werkwijze leidt tot een kortere doorlooptijd bij
ervaringen met de methode Vroegsignalering. De
de melding van incidenten het VIM-systeem.
de oplossing van structurele problemen en in
methode is geïntegreerd in het behandelproces
Invoering van het VIM-systeem heeft geleid
het verlengde hiervan tot een verbetering in de
en heeft geleid tot bewustwording bij de
tot een grote mate van meldingsbewustzijn en
patiënt- en medewerkerveiligheid.
afdelingsstaf maar ook bij de patiënt van vroege
een forse toename van de meldingsbereidheid.
risicosignalen en de waarde van het bespreken
Eind 2011 is gestart met zowel proactieve
van die signalen met de patiënt.
als reactieve incidentenanalyse volgens de PRISMA-methode. Tevens zijn in 2011 en 2012 de resultaten van de veiligheidsvisitatie die in 2010 is uitgevoerd, geïmplementeerd zodat de organisatie in 2012 voldeed aan het nieuwe HKZcertificeringsschema. Het meldingssysteem kent verschillende type meldingen te weten: medicatiemeldingen (dag- en nachtdienst ), beveiligings- en overige
44
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.4.7 Kwali-tijd voor zorg (Productive Mental Health Ward)
van de afdelingen zal de Kijvelanden besluiten
2.4.8 Onderzoek patiënttevredenheid
over het wel of niet doorgaan met volgende fases op de pilotafdelingen en het wel of niet
De Kijvelanden doet jaarlijks onderzoek naar de
In het voorjaar van 2012 is het project ‘Kwali-
doorlopen van de eerste drie fases op andere
tevredenheid van de patiënten in de klinische
tijd voor zorg’ gestart binnen de tbs-kliniek
afdelingen van de Kijvelanden.
en de poliklinische omgeving. Het proces
van de Kijvelanden. Dit project is gebaseerd
van tevredenheidsonderzoek is begeleid en
op het Productive Mental Health Ward-
uitgevoerd door de projectgroep PTO. Aan
programma van de National Health Service in
130 patiënten die verblijven in de kliniek en
het Verenigd Koninkrijk. FPC de Kijvelanden
het externe resocialisatiecentrum (de Blink) is
en TNO Management Consultants hebben het
gevraagd deel te nemen aan het onderzoek.
initiatief genomen om de verbetermethodiek
De vragenlijsten zijn begin november 2012
Productive Mental Health Ward gezamenlijk
afgenomen. Met 81 geretourneerde formulieren
te ‘vertalen’ voor de forensische psychiatrie
is het responsepercentage 62%. Dit percentage is
in Nederland. Dit programma is een evidence
hoger dan vorig jaar (58% in 2011).
based veranderaanpak gericht op het verbeteren van de kwaliteit van zorg, toename
Kliniek
van de patiënttevredenheid, meer tevreden
De mediaan voor het patiënttevredenheidonder-
medewerkers en doelmatig werken met
zoek in de kliniek komt, evenals het voorgaande
terugdringing van verspilling. Uit onderzoek is
jaar, op een 6 uit. Patiënten waarderen een aantal
gebleken dat de kwaliteit en effectiviteit van het
verschillende deelgebieden. Het deelgebied
handelen in het Verenigd Koninkrijk aantoonbaar
Verlof heeft de hoogste waardering gekregen.
is verbeterd.
Verder scoren Resultaat van de behandeling en
Voordat er een besluit genomen wordt over
Houding van de groepsleiding goed. Minder
een kliniekbrede uitrol is het programma
goed heeft het deelgebied Verlengingsprocedure,
eerst toegepast in twee pilotafdelingen, te
Wachttijden en Nakomen van afspraken
weten de zeer intensieve zorgafdeling en de
gescoord. Op basis van de uitkomsten maakt
resocialisatieafdeling de Blink. In december 2012
elke afdeling een plan van aanpak, en voert die
heeft een evaluatie van de pilot plaatsgevonden.
uit. Dit plan van aanpak wordt met de patiënten
Op basis van de bereikte resultaten en ervaringen
besproken en tussentijds geëvalueerd.
45
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
Polikliniek
2.4.9 Klachten van patiënten in 2012
Het Dok is in 2012 wederom positief beoordeeld
goed functioneerde op een afdeling. Daar heeft een aantal patiënten een klacht over ingediend,
door patiënten. Alle ondervraagde deelgebieden
Klachten tbs-gestelden
die gegrond zijn verklaard. Een aantal klachten
hebben een voldoende gescoord. Opvallend is
De wijze van indiening en afhandeling
gingen over verloven die niet doorgingen
dat in 2012 dezelfde deelgebieden hoog of laag
van klachten van de tbs-patiënten is
vanwege andere redenen dan de individuele
scoren als in voorgaande jaren. Secretariaat/
vastgelegd in de Beginselenwet Verpleging
omstandigheden van de patiënt. Ook in die
Balie, Behandelplan en Behandelaren worden
Terbeschikkinggestelden en kent een
gevallen is geoordeeld dat de klachten gegrond
het best beoordeeld. De deelgebieden het
bemiddelingsfase, een beklagfase bij de
zijn.
Dok algemeen, Informatie over rechten en
Commissie van Toezicht en een beroepsfase
plichten en Resultaat van de behandeling
bij de Raad voor de Strafrechttoepassing
In totaal waren er in 2012 34 klachten
scoren het laagst. Aandachtspunt binnen het
en Jeugdbescherming (RSJ). Klachten zijn
onherroepelijk gegrond verklaard: 10 uit 2011 en
tevredenheidsonderzoek voor het Dok betreft het
een onderdeel van de borging van het
24 uit 2012. Dit absolute aantal ligt hoger dan
responspercentage. Voor 2013 wordt een plan
kwaliteitssysteem in de Kijvelanden.
de uitkomst in 2011. Toen waren er 13 klachten
van aanpak opgesteld om het responspercentage
gegrond (7 uit 2011 en nog 6 uit 2010). Eén In 2012 is 50% van de klachten uit 2012 (en
enkele oorzaak kan leiden tot meer klachten.
waarin in 2012 uitspraak is gedaan) niet-
Een flink aantal gegronde klachten (21%) had
Om daadwerkelijk te kunnen leren van
ontvankelijk verklaard. 24% is ongegrond
te maken met ventilatie/verwarming op een
onderzoeksresultaten en daar verbeteracties
verklaard. 26% is gegrond verklaard. Niet
afdeling. Daarover is door verschillende patiënten
aan te koppelen, is het van groot belang de
alle klachten die in 2012 zijn ingediend zijn al
geklaagd. Daarnaast was het niet doorgaan van
resultaten te bespreken met de patiënten en de
onherroepelijk afgedaan. Ten aanzien van 52
verlof aanleiding tot vier gegronde klachten.
medewerkers. Daarover heeft de werkgroep PTO
klachten uit 2012 zal in 2013 een uitkomst en/of
Deze verloven konden niet doorgaan vanwege
in 2012 aanbevelingen gedaan.
uitspraak volgen.
een tekort aan personeel in een vakantiemaand
Het aantal ingediende klachten is licht gestegen
en uitval door ziekte.
te verhogen.
ten opzichte van 2011. Ook absolute aantal gegronde klachten ligt in 2012 hoger dan in
Klachten FPK en het Dok
2011. In 2011 waren 7 klachten (van de in 2011
De klachtencommissie Overige Forensische
gestarte beklagzaken) gegrond. In 2012 waren
Zorg behandelt klachten van patiënten van
dat er 24. Een aantal klachten die gegrond zijn
de FPK van de Kijvelanden en van het Dok
verklaard gingen over de verwarming die niet
volgens de WKCZ (Wet Klachtrecht cliënten
46
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.5 Kwaliteit van de organisatie 2.5.1 Kwaliteit van informatie en registratie, gegevensbeveiliging
zorgsector), alsook klachten volgens de specifieke
en vrijheidsbeperkingen.
klachtenregeling op grond van artikel 41 Wet
Van deze 15 klachten heeft de klachtencommissie
BOPZ (Wet Bijzondere opnemingen psychiatrische
5 klachten gegrond bevonden. 3 klachten waren
ziekenhuizen).
gedeeltelijk gegrond en 7 klachten waren
Informatiebeveiliging garandeert de kwaliteit
In het verslagjaar 2012 zijn 63 klachten
ongegrond. Geen van de klachten betrof een
van informatie en maakt aantoonbaar dat de
ingediend. Deze klachten waren alle
ernstige situatie met een structureel karakter.
Kijvelanden een betrouwbare organisatie is voor
afkomstig van de patiënten van de FPK. De
De klachtencommissie heeft aan haar
de behandeling van patiënten. Het instellen
patiëntenvertrouwenspersoon heeft in 46
bevindingen met betrekking tot vijf klachten
van de benodigde beveiligingsmaatregelen
klachten de patiënt bijstand verleend. Vijf
een of meer aanbevelingen verbonden. Die
vereist een zorgvuldige afstemming van het
klachten waren niet-ontvankelijk, onder andere
aanbevelingen betroffen overwegend de
beveiligingsniveau op de behandelprocessen. Het
omdat zij betrekking hadden op gedragingen van
organisatie van de FPK.
gaat om:
andere patiënten of niet terug te voeren waren
Het bestuur heeft gevolg gegeven aan één
- het treffen van de benodigde maatregelen om
op en beslissing of gedraging jegens de patiënt
aanbeveling. De overige aanbevelingen zijn
informatie integer, beschikbaar en exclusief te
die de klacht had ingediend. 32 klachten zijn
onder de aandacht gebracht van de staf. Twee
maken;
ingetrokken, doorgaans om redenen dat nadat de
aanbevelingen zijn niet overgenomen: een
klacht was ingediend de patiënt, al dan niet met
aanbeveling over aanvulling van de informatie
bewustwording rondom informatieprocessen
bijstand van de patiëntenvertrouwenspersoon,
voor patiënten met tekst over gebruik van wifi en
onder alle medewerkers.
alsnog tot overeenstemming kwam met de staf.
de risico’s daarvan, en een aanbeveling over het
Het informatiebeveiligingsbeleid is onderdeel
De behandeling van 9 klachten is aangehouden
vermijden van ruis in de communicatie tussen de
van het integrale veiligheidsbeleid van de
in afwachting van de uitkomsten van
patiënt die problemen ervaart en de deskundige
Kijvelanden.
technisch onderzoek naar het klimaat in
die daarvoor wordt geraadpleegd.
- het bevorderen en stimuleren van voldoende
de patiëntenkamers. Naast deze 9 klachten
In 2012 heeft de Kijvelanden zich specifiek
waren nog 2 klachten op 31 december 2012 in
gericht op het actualiseren van het beleid
behandeling bij de klachtencommissie.
rondom informatiebeveiliging en onderliggende processen op het terrein van personeel en
De klachtencommissie heeft derhalve 15
organisatie, gebouwen, terreinen en installaties
WKCZ-klachten, alle van patiënten van de
en incidentmanagement. Verder heeft de
FPK, behandeld. De klachten betroffen de
beleidsmedewerker informatiebeveiliging
bejegening, financiële tegemoetkoming, schade
geparticipeerd in het landelijke netwerk
47
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
informatiebeveiliging en veiligheidsoverleg forensische zorg voor onderlinge afstemming en
2.5.2 Kwaliteit van gebouwen en brandveiligheid
gebouw te realiseren. Twee spreekkamers zijn
Uit de jaarlijkse inspectie met betrekking tot de
Klimaatsysteem
brandveiligheid is een beperkt aantal punten
In 2012 is er op de afdeling Koraal een pilot
naar voren gekomen. Deze zijn in 2012 verbeterd.
gestart met een nieuw klimaatsysteem. In 2012
De Kijvelanden voldoet hiermee aan de gestelde
zijn metingen verricht om te bekijken of dit
eisen. Dit geldt eveneens voor de andere
systeem voldoet aan de eisen en verwachtingen.
gebouwen van de Kijvelanden te weten de FPK,
Eind 2012 is het onderhoudscontract voor het
de Blink en het Dok.
onderhoud van gebouwen en installaties met een
omgebouwd tot patiëntenkamers.
kennisdeling.
jaar verlengd. Nieuwbouw FPA Eind 2013 zal de Kijvelanden het nieuwe FPA-
Verhuizing het Dok Rotterdam
gebouw in gebruik nemen. Het Ministerie van
Het Dok Rotterdam zal in 2013 verhuizen.
Veiligheid en Justitie is positief over het voorstel
Er is een nieuwe locatie gevonden aan de
om in een deel van het pand de beveiliging op
Diergaardesingel, vlakbij Rotterdam CS. In
te hogen naar niveau FPK. Dit maakt het pand
november 2012 zijn de werkzaamheden gestart.
flexibel om ook FPK-patiënten op te nemen. In
Medio 2013 zal het Dok de nieuwe huisvesting
2012 is het oorspronkelijk ontwerp aangepast
gaan betrekken.
door de architect. De aanbestedingen hebben plaatsgevonden in het vierde kwartaal van 2012.
Renovatie kliniek De kliniek op de hoofdlocatie in Poortugaal
Aanpassing FPK
bestaat inmiddels zo’n 15 jaar. Een statusbepaling
In september 2011 is de nieuwe FPK in gebruik
volgens de NEN 2767 is uitgevoerd aan gebouwen
genomen met een capaciteit van 24 bedden.
en installaties. Op basis daarvan is een meerjaren
Omdat de instroom van nieuwe patiënten en de
onderhoudsplan opgesteld. De gebouwen
doorstroom naar een vervolgvoorziening in veel
voldoen bouwkundig niet overal meer aan de
gevallen niet volledig op elkaar af te stemmen
huidige eisen en installaties zijn aan vervanging
blijkt, is het wenselijk enige overcapaciteit in het
toe. In 2012 is een definitief plan opgesteld dat
48
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
bepaalt welke delen in 2013 (en de jaren daarna) zullen worden vervangen of gerenoveerd en of
2.5.3 Kwaliteit ten aanzien van mede werkers: strategisch HR-beleid
dit binnen de beschikbare middelen te realiseren is.
ontwikkelingstraject vorm en inhoud krijgen. Dit traject zal moeten bijdragen aan professioneel (management)gedrag.
Het vastgestelde strategisch HR-beleid is de leidraad voor het personeelsbeleid. In dit beleid is
Vanwege ‘Koersen op organisatieverandering’
Energiebesparende maatregelen
het belang geformuleerd van de ontwikkeling en
is het management-ontwikkelingstraject in
Het energieverbruik binnen de Kijvelanden
inzetbaarheid van medewerkers en het behoud
2012 slechts in beperkte vorm aangeboden. In
is hoog in verhouding tot vergelijkbare
van kennis en kwaliteit op langere termijn.
de management-ontwikkeling in 2012 zijn de
instellingen. In 2012 zijn op kleinere schaal
In het strategisch HR beleid staan vier thema’s
thema’s omgaan met werkdruk, samenwerking
(tijdens onderhoudswerkzaamheden) reeds
centraal, te weten: (1) leiderschap, (2)
tussen verschillende (nieuwe) organisatie-
energiebesparende maatregelen genomen, zoals
inzetbaarheid en professionele ontwikkeling,
onderdelen, omgaan met en leidinggeven aan
energiezuinige verlichting en het aanpassen van
(3) werving en behoud van personeel: kwaliteit
verandering, efficiënt gebruik van middelen en
kloktijden in het gebouwbeheerssysteem. In 2013
en kwantiteit en (4) goed en aantrekkelijk
patiëntgericht werken aan bod gekomen.
zal de Kijvelanden verder zoeken naar structurele
werkgever. De leidinggevenden vervullen een
energiebesparingsmogelijkheden.
belangrijke sleutelrol in het realiseren van de
Thema 2: Inzetbaarheid en professionele
doelstellingen per thema.
ontwikkeling Net als voorgaande jaren is een uitgebreid
Thema 1: Leiderschap
programma deskundigheidsbevordering van
Het streven naar continue verbetering van
medewerkers uitgevoerd en is actief gewerkt
de behandeling en de bedrijfsvoering, is een
aan een verdere professionalisering van de
belangrijke drijfveer voor de Kijvelanden.
opleidingsactiviteiten. In 2012 is 4% van de
In de afgelopen jaren is het traject van
loonsom gereserveerd aan opleidingsactiviteiten.
gericht verbeteren van de organisatie met succes vormgegeven. Om te komen tot een
In 2012 is de opzet voor de verplichte trainingen
effectieve inrichting van de organisatie is een
in combinatie met opleidingsdagen per team en
traject doorlopen dat heeft geresulteerd in
intervisie gecontinueerd. Daarbij is de inhoud
een nieuwe managementstructuur: ‘Koersen
van de opleidingsdagen afgestemd op het niveau
op organisatieverandering’. Na de invoering
en behoefte van het team en gekoppeld aan de
hiervan in 2013 zal een nieuw management-
doelen, beschreven in het afdelingsjaarplan.
49
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
Voor de opleidingen tot gezondheidszorg
Thema 3: Werving en behoud van personeel:
een aanvaardbaar niveau. Een bepaalde mate
psycholoog, klinisch psycholoog en
kwalitatief en kwantitatief
van mobiliteit onder medewerkers is wenselijk
psychotherapeut en de stage voor arts-assistenten
Om goed in te kunnen spelen op alle
en zorgt voor nieuwe kennis en ervaring in de
in opleiding tot psychiater heeft de Kijvelanden,
ontwikkelingen rond de forensische zorg wilde de
organisatie.
met medewerking van de praktijkopleiders, een
Kijvelanden ook in 2012 flexibiliteit in personele
duurzaam curriculum ontwikkeld.
bezetting. De dalende trend in het aantal tbs-
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd om de
De Kijvelanden biedt voor verschillende studies
opleggingen zet zich voort. De Kijvelanden blijft
verzuimbegeleiding meer in eigen regie te nemen,
stageplekken aan op HBO en universitair niveau.
zoeken naar alternatieven voor de vrijvallende
waaronder een centrale rol van het management,
Zo biedt de Kijvelanden stageplaatsen voor
beddencapaciteit en realiseert nieuwe vormen
de ondersteuning van P&O, de komst van een
de opleiding tot psycholoog, een academische
van dienstverlening om werkgelegenheid te
preventiemedewerker en een geautomatiseerd
werkplaats voor master studenten richting
blijven bieden aan haar medewerkers.
meldsysteem. Verzuim is een zaak van werkgever
forensische psychiatrie, SPH-stagiairs. Elke
én medewerker. Medewerkers worden
afdeling stelt specifieke eisen aan de stagiairs en
Het verloop onder de medewerkers in 2012
aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid
biedt een goede begeleiding gedurende de stage.
bedroeg 9,6%. In 2011 was het verloop onder de
in het verzuimproces, naast de positie die de
medewerkers 10,7%. De afgelopen jaren is het
werkgever heeft als ‘goed werkgever’.
De Kijvelanden maakt gebruik van een integrale
verloop onder medewerkers gestabiliseerd op
gesprekscyclus (een geheel van gesprekken die de manager jaarlijks voert met de medewerkers).
Verzuim Kijvelanden
doelen te stellen in het planningsgesprek en de beoordeling plaats te laten vinden in het evaluatiegesprek. Daarnaast wordt van de medewerker verwacht dat deze een eigen verantwoordelijkheid heeft voor zijn persoonlijke ontwikkeling en vanuit die rol deelneemt aan de integrale gesprekscyclus.
verzuimpercentage excl. zwangerschap
Daarmee is het mogelijk om vooraf duidelijke 6.00 5.00 4.00 2.00 1.00 0.00
2009 2010 2011 2012
50
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.5.4 ICT
Met ingang van 2012 is de arbozorg vorm
veiligheid, werkdruk en voldoende ervaren
gegeven door middel van de zogenaamde
personeel, samenwerking, leiding geven en
maatwerkregeling. Doel is een directere sturing
communicatie. Voor deze items heeft de
In 2012 is gewerkt aan de laatste onderdelen uit
op het gedrag, om zo het verzuim verder terug
Kijvelanden een streefresultaat aangegeven voor
het strategisch ICT-beleid 2010 – 2012:
te dringen. Daarbij maakt de Kijvelanden gebruik
het volgende tevredenheidsonderzoek.
- Doorontwikkeling van het Elektronisch
van een eigen bedrijfsarts, die de visie van de
Patiëntendossier (EPD): het ter beschikking stellen
Kijvelanden op verzuim deelt en meedenkt en
In 2012 heeft het bedrijfsopvangteam naar
van ROM-instrumenten binnen het EPD (in eerste
open staat voor creatieve, samenhangende en
aanleiding van veertien incidenten opvang en
instantie voor het Dok), opnemen van uitslagen
een daadkrachtige aanpak van het verzuim.
nazorg aangeboden aan betrokken medewerkers.
en metingen Medische Dienst, en diverse
Bij sommige incidenten waren meer medewerkers
formulieren en correspondentie voor tbs en FPK;
In 2012 bedroeg het ziekteverzuim onder de
betrokken. De aandacht vanuit het bedrijfs-
- Uitrollen van een platform (SharePoint) om de
medewerkers 3,65% en daalde met 1,48% ten
opvangteam wordt op prijs gesteld. In 2012
interne communicatie te verbeteren (intranet)
opzichte van het niveau van 2011 (5,13%).
is één medewerker doorverwezen naar
en medewerkers in staat stelt te putten uit alle
In 2012 heeft de Kijvelanden uitvoering gegeven
externe hulpverlening op het gebied van
informatiebronnen via één portaal;
aan het plan van aanpak RI&E. De acties vanuit
traumaverwerking.
- E-health: het Dok heeft een e-health visie ontwikkeld en concrete doelstellingen
het plan van aanpak zijn in 2012 grotendeels uitgevoerd door het lijnmanagement. Een aantal
Vanuit de resultaten van het MTO is naar
gedefinieerd. Tevens is het platform en
acties krijgen hun beslag in 2013.
voren gekomen dat medewerkers zich soms
zijn de implementatiepartners (Redmax en
onheus bejegend of geïntimideerd voelen
Minddistrict) geselecteerd. Na een pilot op
Thema 4: Goed en aantrekkelijk werkgever
door collega’s. Ondanks de uitslag uit het MTO
het Dok Dordrecht kan naar verwachting de
Begin 2012 zijn de resultaten van het MTO
heeft de vertrouwenspersoon hierover geen
eerste e-functionaliteit worden uitgerold in het
2011 uitgewerkt in een plan van aanpak op
meldingen ontvangen. Dit is reden geweest
tweede kwartaal van 2013;
organisatieniveau, inclusief in te zetten acties
voor de Kijvelanden om in 2012 te besluiten te
en te behalen resultaten. Thema’s op basis van
gaan werven voor interne vertrouwenspersonen.
omgeving: financiële en personele informatie
de resultaten zijn: een positieve, stimulerende
De verwachting is dat de drempel om de
zijn reeds via een BI-tool van het administratie-
en veilige werkomgeving, collega’s en
vertrouwenspersoon te benaderen en in te
kantoor AAG beschikbaar. Deze informatie
leidinggevenden en organisatie en communicatie.
schakelen zo wordt verlaagd. Inmiddels zijn twee
is uitgebreid naar zorginformatie en andere
Deze thema’s zijn nader uitgewerkt in: efficiënt
kandidaten geworven en in opleiding gegaan.
prestatie-indicatoren en samengebracht in de
en effectief werken, klimaatbeheersing,
- Uitbreiding van de huidige Business Intelligence
eigen BI-omgeving.
51
Jaarverantwoording 2012 / Beleid, inspanningen en prestaties in het verslagjaar
2.6 Relatie met samenleving en belanghebbenden 2.5.5 Duurzaam ondernemen en milieubeleid
FPC de Kijvelanden nam ook in 2012 deel
De Kijvelanden heeft in het verslagjaar geen
aan diverse overlegvormen om de regio en
maatschappelijke doelen gesponsord.
de omwonenden te informeren. De kliniek In 2012 stond duurzaamheid centraal bij de
onderhield contact met de omwonenden via een
nieuwbouw van de FPA en bij energiebesparende
Commissie van Omwonenden. Deze Commissie
maatregelen als onderdeel van het beheer. De
is op de hoogte gebracht van alle belangrijke
FPA is flexibel ontworpen zodat een deel van
ontwikkelingen betreffende de Kijvelanden en
het pand ook geschikt is voor patiënten waar
geïnformeerd over incidenten.
een hoger beveiligingsniveau (zoals niveau FPK)
In het Vierhoeksoverleg vond overleg plaats
wordt vereist. Daarnaast is de onderhoudspartij
tussen de Kijvelanden, de burgemeester van
voor gebouwen en installaties gevraagd bij
Albrandswaard, voorzitter van de deelgemeente
onderhoudswerkzaamheden energiebesparende
Hoogvliet, Hoofdofficier van Justitie en de politie
maatregelen toe te passen. Dit is afgelopen
Rotterdam-Rijnmond. In het Veiligheidsoverleg
jaar onder meer gebeurd door het toepassen
besprak de Kijvelanden de materiële en
van ecofilters voor de luchtbehandeling, het
immateriële veiligheid met autoriteiten in de
vervangen van traditionele verlichting door
omgeving. Er bestaat een goede samenwerking
energiezuinige lampen of LED-verlichting en het
met de gemeente Albrandswaard waarin over
aanpassen van diverse kloktijden in het Gebouw
alle facetten, van communicatie bij incidenten tot
BeheerSysteem. In 2013 zal worden bekeken of
nieuwbouwprojecten, gesproken wordt. Verder
de kliniek over kan gaan naar meer duurzame
organiseerde de Kijvelanden werkbezoeken, werd
installaties en bronnen van energie als onderdeel
actief meegedaan aan (landelijke) open dagen en
van het Meerjarenonderhoudsplan.
bood de Kijvelanden veel ruimte aan stagiaires om werk- en leerervaring op te doen. Indien de Kijvelanden medewerking verleende aan mediaverzoeken lag de focus op regionale media, om ook langs deze weg zichtbaar te zijn voor de omwonenden en haar regionale betrokkenheid te tonen.
Jaarverantwoording 2012 3 Financieel beleid
53
Jaarverantwoording 2012 / Financieel beleid
3.1 Toelichting behaalde omzet en resultaten Om de continuïteit van de zorgverlening door FPC
Ref.
Realisatie 2012
Begroting 2012*
de Kijvelanden te waarborgen is een gezonde
Wettelijk budget
1.
40.122.200
46.007.213
financiële positie van groot belang. Daarom streeft
Overige bedrijfsopbrengsten
2.
2.490.758
522.200
de Kijvelanden naar een vermogensomvang die in
Bedrijfsopbrengsten
42.612.958
46.529.413
de sector als voldoende solide wordt aangemerkt. Op deze wijze wordt een buffer gevormd die
Personeelskosten
3.
23.514.099
28.799.051
voldoende groot is om eventuele financiële risico’s
Afschrijvingskosten
4.
3.360.126
4.116.016
te kunnen dekken. Bovendien ontstaat hierdoor
Overige bedrijfskosten
5.
12.020.278
12.847.944
de mogelijkheid om voor investeringen relatief
Bedrijfslasten
38.894.503
47.763.009
3.718.455
766.404
-539.905
-766.404
3.178.550
0
goedkoop krediet aan te trekken. Dit komt de exploitatie van FPC de Kijvelanden ten goede.
Bedrijfsresultaat
De maximering van de reserve aanvaardbare kosten (RAK) voor justitiële instellingen is hierbij
Financiële baten en lasten
6.
echter een remmende factor die niet past binnen dit ‘speelveld’. Daarin werken immers ook ggz-
Resultaat boekjaar
instellingen waarvoor de maximering van de reserves niet van toepassing is.
*vergelijk Jaarplan 2012
Het operationele resultaat 2012 toont een
Toelichting belangrijkste verschillen realisatie ten
positieve ontwikkeling. Hierdoor is de
opzichte van begroting 2012:
dan begroot, voornamelijk vanwege het feit
Kijvelanden in staat geweest de solvabiliteit
1. Het wettelijk budget is lager dan begroot omdat:
dat de opbrengsten vanuit de samenwerking
2. De overige bedrijfsopbrengsten zijn hoger
(eigen vermogen gedeeld door de opbrengsten)
a. de beoogde opening van de FPA eind 2012
met Bouman GGZ inzake de FVK niet waren
te laten toenemen van 43% vorig jaar naar 47%
niet is gerealiseerd
begroot. Daarnaast zijn een aantal subsidies
in 2012.
b. de beoogde start van de F-RIBW eind 2012
zoals ESF en opleidingsfonds hoger dan
is niet gerealiseerd
begroot.
c. onderproductie als gevolg van lagere
3. De personeelskosten zijn lager dan begroot
bezetting van tbs-plaatsen
omdat de FPA en de RIBW nog niet gestart
d. onderproductie op de ambulante productie
zijn in 2012. De personeelskosten voor
zorg in strafrechtelijk kader
inzet op de FVK waren niet begroot en
54
Jaarverantwoording 2012 / Financieel beleid
3.2 Financiële positie verminderencompenseren deels het overschot
De Kijvelanden streeft naar en solide financiële
op deze post.
positie. De uitgangspunten voor deze financiële
4. De werkelijke afschrijvingskosten in 2012 zijn
positie zijn ultimo 2012 goed te noemen.
lager dan begroot, omdat er in de begroting 2012 een bedrag was opgenomen voor
Liquiditeit
2012
2011*
afschrijving van de FPA (bij ingebruikname
Quickratio
90,9%
167,2%
eind 2012).
Currentratio
186,0%
202,0%
5. De overige bedrijfskosten zijn lager dan
Solvabiliteit
begroot omdat de post onvoorziene kosten
Solvabiliteit (eigen vermogen/balanstotaal)
34,2%
37,5%
in 2012 niet aangesproken is. Dit overschot
Solvabiliteit (eigen vermogen/totaal opbrengsten)
46,9%
42,6%
op post onvoorziene kosten wordt deels verminderd doordat de kosten voor de FVK
* cijfers zijn gewijzigd ten opzichte van vorig jaar aangezien
niet waren begroot.
balansgegevens a.g.v. presentatie-eisen zijn gewijzigd.
6. De rentekosten zijn lager dan begroot aangezien er nog geen financiering is afgesloten voor de FPA.
55
Jaarverantwoording 2012 / Financieel beleid
3.3 Gebeurtenissen na balansdatum
3.4 Toekomstige investeringen en financieringsbehoefte
3.5 Toekomstige verwachtingen ontwikkeling opbrengsten
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die
Ultimo 2012 is gestart met de bouw van de
Als gevolg van het feit dat er minder tbs-
van invloed zijn op de jaarrekening 2012.
FPA (begroot investeringsbedrag 5,7 miljoen
opleggingen zijn, zullen de opbrengsten vanuit
euro). Voor deze investering zal een lening
de tbs-plaatsen naar verwachting afnemen in
worden afgesloten. Het Dok locatie Rotterdam
2013 en 2014. Eind 2012 is het huidige contract
zal medio 2013 een huurpand betrekken. De
inzake Tender III (52 plaatsen) afgelopen. Het
verwachte bijdrage van de Kijvelanden voor de
ministerie van Veiligheid en Justitie heeft voor
verbouwingskosten van dit pand bedragen
2013 38 en voor 2014 27 plaatsen van deze
€ 1,2 miljoen.
52 plaatsen opnieuw gecontracteerd. Deze
In 2013 zal er gezocht worden naar huisvesting
contractering loopt ultimo 2014 ten einde.
voor een beperkt aantal forensische RIBW-
Er zijn inmiddels afspraken gemaakt met
plaatsen. Voor deze plaatsen wordt zowel huur
andere zorgaanbieders (Bouman GGZ en Ipse
als koop van een locatie overwogen.
de Bruggen) om de vrijgekomen plaatsen in de Kijvelanden in te zetten voor toegekende forensische capaciteit aan deze zorgaanbieders. Hiermee is er dekking voor kapitaalslasten en kosten voor overhead. Daarnaast continueert de Kijvelanden met deze samenwerkingsvormen arbeidsplaatsen voor zowel zorg- als ondersteunend personeel. Vanwege de bezuinigingen bij het ministerie van Veiligheid en Justitie is er in 2013 een budgetkorting van 2,3% op alle tarieven, met uitzondering van de tarieven voor tbs-plaatsen. Mogelijke verdere tariefkortingen na 2013 zijn niet uitgesloten. Door de invoering van de prestatiebekostiging in 2013 is het zorgverzekeringsdeel van het budget van het Dok fors afgenomen. Het verschil in de bekostiging tussen de ‘oude’ budgetfinanciering
56
Jaarverantwoording 2012 / Financieel beleid
3.6 Toekomstige verwachtingen personeelsbezetting
3.7 Realisatie doelstellingen op de prestatie-indicatoren DForZo
en de prestatiebekostiging is fors. Dit wordt
Door de verwachte afname van het aantal tbs-
Voor de resultaten op de doelstellingen voor de
voornamelijk veroorzaakt door het feit dat de
plaatsen (en sluiting van een aantal afdelingen),
prestatie-indicatoren van DForZo wordt verwezen
inzet van de behandelaren op het Dok afwijkt
de tariefkortingen en de daling van het
naar bijlage I van deze Jaarverantwoording.
van de landelijke productmix waarop de DBC-
budget als gevolg van de invoering van de
tarieven zijn gebaseerd.
prestatiebekostiging is er in 2012 besloten tot een reorganisatie. Er is in de jaarrekening 2012 een voorziening opgenomen voor de personele kosten van deze reorganisatie.
Jaarverantwoording 2012 Bijlagen bij de Jaarverantwoording van FPC de Kijvelanden Bijlage I
Realisatie doelstellingen van de prestatie-
indicatoren 2012
Bijlage II
Arbo Jaarverslag 2012
Bijlage III
Overzicht publicaties en lezingen in 2012
58
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
Bijlage I - Realisatie doelstellingen van de prestatie-indicatoren 2012 PI 1. Bezettingsgraad
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Bezettingsgraad
99,3% 100,4% 100,17% 93,3% 100%
89,3%
Toelichting: Oorzaak is verminderde instroom en onverminderde uitstroom. Dit is een landelijke trend en niet onverwacht. PI 2. Aantal ontvluchtingen
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Aantal ontvluchtingen
0 0 0 0 0 0
PI 3. Aantal onttrekkingen
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Aantal onttrekkingen
2 2 4 3 0 4
Toelichting: Het aantal patiënten dat zich tijdens toegestaan verblijf buiten de kliniek heeft onttrokken is ten opzichte van 2011 toegenomen met 1. Het gaat in deze gevallen om tweemaal begeleid verlof en tweemaal onbegeleid verlof. PI 4. Aantal gegronde klachten
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Gegronde klachten
20
25
15
Toelichting: In relatie tot 2011 is aantal klachten toegenomen. De klachten hebben verschillende onderwerpen. Zie hiervoor de tekst van de jaarverantwoording: paragraaf 2.4.9.
13
15
34
59
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
PI 5. Aantal geweldsincidenten tussen patiënten 2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012 Geweldsincidenten tussen patiënten (a) Fysiek geweld
8 8 3 (b) Bedreiging
6 0 5 2
0
0
Toelichting: Deze cijfers dienen een dalende trend te laten zien. Volgens de norm is het aantal patiënten dat fysiek geweld heeft gebruikt tegen een andere patiënt (a) gedaald met 1. Volgens de norm is het aantal patiënten dat daarmee gedreigd heeft (b), gedaald naar 0. In 1 geval is er aangifte gedaan.
PI 6. Aantal geweldsincidenten tegen personeel 2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012 Geweldsincidenten tegen personeel (a) Fysiek geweld
6 8 6 (b) Bedreiging
4 0 3 1
0
1
Toelichting: Deze cijfers dienen een dalende trend te laten zien. Volgens de norm is het aantal patiënten dat fysiek geweld heeft gebruikt tegen een medewerker gedaald met 1. Volgens de norm is het aantal patiënten dat daarmee gedreigd heeft, gelijk gebleven. In twee gevallen ontstond het geweld tijdens het separeren. In 1 geval is er aangifte gedaan. PI 7. Gemiddelde behandelduur
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Gemiddelde behandelduur
(PI-I)
6 j + 146 dgn
7j + 2 dgn
7j + 88 dgn
7 j + 47 dgn
6
9 jr+281 dgn
(PI-II) Longstay
9 j + 289 dgn
9j +70 dgn
9j + 85 dgn
9 j + 73 dgn
6
8 jr+347 dgn
(PI-II) Overig
2 j + 67 dgn
2j + 65 dgn
3j + 4 dgn
3 j + 12 dgn
4,5
3 jr+355 dgn
Toelichting: de behandelduur van (PI-I) is opgelopen t.o.v. het jaar 2011. Reden voor het verschil (PI-I) t.o.v. vorig jaar: - Het aantal patiënten is minder (16 ten opzichte van 21 in 2011); - gemiddeld zaten deze patiënten langer in de tbs (6 jaar in 2011 t.o.v. 9,2 jaar in 2012); - minder uitstroom op basis van proefverlof.
60
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
De behandelduur van (PI-II) longstay is wel gedaald, maar niet volgens de afspraak voor 2012. Reden voor het verschil (PI-II) longstay t.o.v. vorig jaar: - gemiddeld zijn er meer patiënten die langer dan 6 jaar in de tbs zitten. De behandelduur van (PI-II) overig is gestegen. Reden voor het verschil (PI-II) overig t.o.v. vorig jaar: - gemiddeld zaten deze patiënten langer in de tbs. PI 8. Financieel resultaat
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Eindresultaat
1.716.192
2.495.136
1.302.706
4.222.453
>0
Toelichting: zie hoofdstuk 3. Financieel beleid.
PI 9. Instroom
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Instroom
29 24 3 7 5 2
Toelichting: De instroom blijft achter ten opzichte van de afspraak. De Kijvelanden komt de afspraak met het ministerie van Veiligheid en Justitie na om de capaciteit aan te vullen tot 90% met 5 patiënten. Sinds december 2012 zijn er 2 patiënten ingestroomd op basis van de afspraak. PI 10. Doorstroom
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Doorstroom
(a) Transmuraal eigen beheer
5
7
8
8
8
8
(b) Transmuraal overig ggz
6
10
9
6
7
7
(c) Overige bestemmingen
1
4
7
6
4
6
a) Transmuraal eigen beheer Toelichting: Het aantal patiënten waarbij een transmuraal traject is gestart, is volgens afspraak gerealiseerd. Het betreft hier alleen een transmurale voorziening in eigen beheer waarvoor een machtiging
61
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
van de minister van Justitie noodzakelijk is. Alle zijn overplaatsingen naar de Blink. De doelstelling voor 2012 is hiermee gerealiseerd. b) Transmuraal overig ggz Toelichting: Het aantal patiënten waarbij een transmuraal project is gestart, is volgens afspraak gerealiseerd. Het betreft hier plaatsing in een ggz-voorziening exclusief proefverloven. c) Overige bestemmingen Toelichting: Het aantal overige bestemmingen waar patiënten naar zijn doorverwezen ligt hoger dan de afspraak. Opvallend is dat slechts één patiënt is doorverwezen naar beschermd wonen en de overige vijf naar zelfstandig wonen. PI 11. Uitstroom per vertrekcategorie per kliniek 2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012 Uitstroom per
(a) Beëindiging tbs conform
7
5
5
6
5
1
vertrekcategorie (b) Beëindiging tbs contrair
4
3
1
3
2
4
(c) Voorwaardelijke beëindiging tbs
8
7
9
8
6
8
(d) Proefverlof > beëindiging
6
3
0
2
2
4
(e) Saldo (a+b+c)-d
13
12
15
15
11
9
(f) Overplaatsing binnen tbs
6
7
4
18
4
13
(g) Overplaatsing justitiële voorz.
0
0
1
1
1
1
(h) Gestarte proefverloven
5
1
3
5
9
5
(i) Ingetrokken proefverloven
0
0
0
1
0
0
(j) Saldo (h-i)
5
1
3
4
9
5
Toelichting op de verschillen: a) Beëindiging tbs-maatregel, conform verlengingsadvies
Toelichting: In dit ene geval ging het om een OO conform advies vanuit proefverlof. Dit cijfer is
onvoldoende gestegen conform de afspraak voor 2012.
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
b) Beëindiging tbs-maatregel, contrair verlengingsadvies
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2012 dient dit cijfer een dalende trend te laten zien. In 2012 waren er 4 patiënten met een contraire onvoorwaardelijke beëindiging. Hiermee is de doelstelling niet gerealiseerd.
c) Voorwaardelijke beëindiging
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2012 dient dit cijfer een stijgende trend te laten zien. In alle 8 gevallen is bij de voorwaardelijke beëindiging de voorwaarde van FPT opgenomen in de uitspraak. Tevens waren al deze voorwaardelijke beëindigingen conform het advies van de kliniek. Hiermee is de doelstelling voor 2012 gerealiseerd.
d) Proefverloven die geleid hebben tot (voorwaardelijke) beëindiging
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2012 dient dit cijfer een stijgende trend te laten zien. Drie proefverloven hebben geleid tot een (voorwaardelijke) beëindiging van de tbs-maatregel en één verlof is onvoorwaardelijk beëindigd conform het VA van de kliniek. Daarmee is het resultaat gestegen met 2. Hiermee is de doelstelling gerealiseerd.
f) Overplaatsing naar andere tbs-kliniek waardoor capaciteit vrijkomt
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2012 dient dit cijfer een stijgende trend te laten zien. Dit zijn 13 overplaatsingen in het kader van eenzijdige of wederzijdse (ruiling) overplaatsing naar een andere tbs kliniek (8 maal) en herselectie (5 maal). Hiermee is de doelstelling gerealiseerd.
g) Overplaatsing naar andere justitiële voorziening
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2012 dient dit cijfer een stijgende trend te laten zien. Eén patiënt die aanvankelijk ongeoorloofd afwezig was (onttrokken aan verlof) en daarna is opgepakt en opgenomen in een HvB. Later is deze patiënt overgeplaatst naar een (andere) tbs-kliniek. Hiermee is de doelstelling gerealiseerd.
h) Aantal gestarte proefverloven
Toelichting: Volgens de afspraak voor 2012 dient dit cijfer een stijgende trend te laten zien.
Het aantal proefverloven gestart tijdens de verslagperiode laat afwijkend van de norm een dalende
trend zien. Hiermee is de doelstelling niet gerealiseerd.
62
63
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
PI 12. Bijzonder voorval
2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012
Bijzonder voorval (a) Natuurlijk overlijden
0
(b) Suïcide
0 0 0 0 0 0
(c) Overig onnatuurlijk overlijden
0
0
0
0
0
0
(d) Overige geweldsincidenten
4
2
3
6
0
2
(e) Overige ernstige incidenten
0
2
1
3
0
1
1
0
1
0
2
Toelichting: Ten opzichte van 2011 is aantal patiënten dat op natuurlijke wijze is overleden (a) toegenomen met 1. Alle overige geweldsincidenten (d) zijn afgenomen met 4 ten opzichte van 2011. Het gaat hier om 2 brandstichtingen. Van beide incidenten is aangifte gedaan. De doelstelling van 0 (nul) is niet gerealiseerd, maar dit cijfer laat wel een dalende trend zien ten opzichte van 2011. Elk ander incident niet eerder genoemd (e) is afgenomen met 2 volgens de gewenste dalende norm. Uiteindelijk heeft hier slechts één incident plaatsgevonden. PI 13. Recidive tijdens uitvoering tbs-maatregel 2008 2009 2010 2011 Afspraak 2012 2012 Aantal recidive
3
0
0
0
0
0
64
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
Bijlage II - Arbo Jaarverslag 2012 Op grond van de Arbowet is elk bedrijf verplicht
In 2012 heeft de Kijvelanden verder uitvoering
Met ingang van 2012 is de arbozorg vorm
om alle risico’s op het gebied van veiligheid,
gegeven aan de RI&E en het plan van aanpak
gegeven door middel van de zogenaamde
gezondheid en welzijn voor de werknemers te
2011-2012, dat is opgesteld volgens wettelijke
maatwerkregeling, met als doel om door een
inventariseren en te evalueren.
eisen en getoetst door een gecertificeerde
directere sturing op het gedrag, het verzuim
kerndeskundige.
verder terug te dringen. Daarbij maakt de
Het doel van de RI&E is het op een systematische
De RI&E heeft als doelstelling knelpunten met
Kijvelanden gebruik van een eigen bedrijfsarts,
manier verkrijgen van een algemeen inzicht in
betrekking tot de werkomstandigheden in kaart
die de visie van de Kijvelanden op verzuim deelt
de gevaren en de daaraan verbonden risico’s op
te brengen. In het plan van aanpak 2011-2012 is
en die meedenkt en open staat voor creatieve,
het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn
een samenvatting gegeven dan de belangrijkste
samenhangende en een daadkrachtige aanpak van
waaraan de medewerkers als gevolg van het werk
knelpunten/aandachtspunten op arbo-gebied.
het verzuim.
en/of werkomgeving worden blootgesteld. De
Dit zijn voor 2012: advisering nieuw- en verbouw,
resultaten van de RI&E kunnen door de organisatie
geluid- en stofbelasting bij de afdeling Hout en
In 2012 bedroeg het ziekteverzuim onder de
gebruikt worden voor:
verzuimbegeleiding.
medewerkers 3,6% en daalde met 1,5% ten
- het opstellen van een plan van aanpak met
opzichte van het niveau van 2011 (5,1%). Zie ook
concrete maatregelen en beleid om de in deze
Verzuimbegeleiding door management
rapportage gesignaleerde risico’s te elimineren
De afgelopen jaren is veel geïnvesteerd om
of te beheersen;
de verzuimbegeleiding meer in eigen regie te
Advies ten behoeve van gerealiseerde
nemen, waaronder een meer centrale rol van
nieuwbouw/verbouwingen
het management, de ondersteuning van P&O,
In de teampost van de FPK zijn ter evaluatie
de komst van een preventiemedewerker en een
binnenklimaatmetingen uitgevoerd. Hierbij is
geautomatiseerd meldsysteem. Steeds meer
gekeken naar de eisen zoals deze geformuleerd
is de visie vanuit de Kijvelanden dat verzuim
zijn het in het programma van eisen (PvE).
een zaak is van werkgever én medewerker.
Uit de metingen, medio 2012, is gebleken dat het
Medewerkers worden aangesproken op de eigen
binnenklimaat niet voldoet aan de grenswaarden.
verantwoordelijkheid in het verzuimproces,
Een belangrijke factor voor het niet halen van
naast de positie die de werkgever heeft als ‘goed
de eisen in het PvE is dat de bezetting van de
werkgever’.
teampost groter is dat vooraf aangenomen. Met de
- het opstellen/aanpassen van het ziekteverzuimbeleid; - het nader inwinnen van informatie over het arbeidsomstandigheden spreekuur; - het opstellen van een voorlichtingsprogramma voor werknemers; - het opstarten van de bedrijfshulpverlening (BHV); - het opstellen van een programma voor het Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek (PAGO); - vervolgonderzoeken.
paragraaf 2.5.3.
technische dienst is een plan van aanpak gemaakt om tot een acceptabel binnenklimaat te komen.
65
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
Gezien de leegstand van de afdeling Koraal
Tevens wordt de afzuiging ‘omkast’. Hierbij is
onveilige situaties. De registratie is onderdeel
heeft voor deze afdeling nog geen evaluatie
rekening gehouden met de explosieveiligheid
geworden van het VIM-systeem (veilig incidenten
plaatsvinden van het binnenklimaat. Naar
door het plaatsen van een doorvoer dóór het
melden). In 2012 zijn geen ongevalsmelding
verwachting is in 2013 de afdeling wel bezet,
plafond. Door deze omkasting wordt door de
binnengekomen.
zodat het binnenklimaatonderzoek dan kan gaan
geluidbelasting die veroorzaakt wordt door de
plaatsvinden.
afzuiging verminderd. De pelletiseermachine is
Inspectie SZW
in november geplaatst, waarbij tevens een begin
Eind 2011 is door de Inspectie SZW
Met het afdelingsmanagement van de FPK is in
is gemaakt met de aanpassing aan de constructie
geconstateerd dat een punt in het plan van
2012 overleg gevoerd over de bereikbaarheid van
voor het plaatsen van de omkasting, die begin
aanpak (explosieveiligheid van de houtstof
de FPK. In alarmsituaties zijn in 2011 medewerkers
2013 is geplaatst.
afzuiginstallatie) nog niet opgevolgd was.
gestruikeld bij een trapje. Naar aanleiding
Na overleg met de leverancier en overlegde
hiervan zijn afspraken gemaakt voor het betreden
RI&E BHV
documentatie kon worden vastgesteld dat de
van de kliniek in alarmsituaties. Tevens wordt
In 2012 is een RI&E BHV verricht voor de Blink.
afzuiging op dit punt voldoet aan de ATEX-
geëvalueerd welke mogelijkheden aanwezig
Uit deze evaluatie is naar voren gekomen dat
richtlijnen. Dit laatste is gecommuniceerd met de
zijn om de toegankelijkheid te verbeteren. Deze
de BHV-organisatie van de Blink voldoet aan de
Inspectie SZW.
mogelijkheden zijn doorgevoerd door het plaatsen
gestelde eisen. Tevens is een begin gemaakt met
van een leuning bij de nooduitgang aan de zijkant
de evaluatie van de brandveiligheid voor heel FPC
Werken op hoogte
en door het voorzien van de traptreden bij de
de Kijvelanden.
In 2010-2011 is een aanbesteding geweest voor
toegang van een antislip-coating.
het plaatsen van voorzieningen op het dak om het Gevaarlijke stoffen
werken op hoogte veilig te laten plaatsvinden.
Afdeling hout
De inventarisatie van alle gevaarlijke stoffen is
In 2012 is de eerste tranche van het plaatsen van
In vervolg op de metingen die verricht zijn in 2011
verricht in nauw overleg met de afdeling WL&S.
de veiligheidsvoorzieningen (plaatsen van onder
en in 2012 is een traject opgestart om de houtstof-
De inventarisatie dient tevens als basis voor de
andere hekwerken en veiligheidslijnen langs
en geluidblootstelling terug te dringen. Hierbij is
nadere inventarisatie en beoordeling van de
dakranden) afgerond.
nauw overleg geweest met de technische dienst en
blootstelling. Dit laatste zal in 2013 plaatsvinden.
andere leveranciers. Dit heeft geresulteerd in een
Het Dok
opzet waarbij de huidige houtstof afzuiging wordt
Ongevallenregistratie 2012
In het licht van de verhuizing van het Dok
voorzien van een pelletiseer machine (bronaanpak
De Kijvelanden beschikt over een beleid inzake
Rotterdam naar een nieuwe locatie zijn de
conform arbeidshygiënische strategie).
de melding van ongevallen, bijna-ongevallen en
verbeterpunten ten aanzien van de huisvesting
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
aan de Zomerhofstraat voor zover mogelijk en noodzakelijk uitgevoerd (onder andere de verwarming). Medio 2013 verhuist het Dok naar een nieuwe locatie in Rotterdam.
66
67
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
Bijlage III - Overzicht publicaties en lezingen in 2012 Deelname congressen, symposia, e.a.
Lezingen
Publicaties
1. Pedofilie: aandoening of geaardheid op
1. “Are we able to measure cognitive distortions
1. Hempel, I., Buck, N., Goethals, K., & van Marle,
woensdag 28 maart 2012 in het Erasmus
in forensic psychiatric sex offenders?” Lezing
H. (in press). Unraveling sexual associations
Medische Centrum;
gegeven door Thijs Kanters op het Congres
in contact and non-contact child sex
International Association of Forensic Mental
offenders using the Single Category – Implicit
Health Services in Miami op 22-24 april 2012.
Association Test. Sexual Abuse: A Journal of
2. Training structural equation modelling georganiseerd door het EFP te Utrecht (Nicole, Frida en Almar) op 18 en 19 september 2012
2. Aggression and Psychopathy in forensic
Research and Treatment.
3. Lustrumcongres EFP op 7 juni 2012 in Utrecht:
psychiatric patients. Lezing gegeven door
The future of forensic care, solutions worth
Almar Zwets op het Congres International
Marle, H. J. C. (in press). The role of ideational
sharing
Association of Forensic Mental Health Services
distress in the relation between persecutory
in Miami op 22-24 April 2012.
ideation and reactive aggression. Criminal
4. Studiedag georganiseerd door het EFP: Lezing psychopathie door prof. Hare op 8 juni 2012 5. Congres International Association of Forensic
3. World Society of Victimology in The Hague:
2. Dongen, J. D. M. van, Buck, N. M. L., & van
Behaviour and Mental Health. First published
How does it feel to become a victim of crime:
on September 29, 2012 as DOI: 10.1002/
Mental Health Services in Miami op 22-24 april
psychological consequences and personal
cbm.1836
2012
perceptions? Lezing door Stefan Bogaerts op
6. Studiemiddag Nederlands Instituut van Psychologen over “risicomanagement: What Works?” op 22 juni 2012. 7. SBG studiemiddag over problemen bij het aanleveren van ROM data aan SBG
16 mei 2012. 4. World Society of Victimology: Animal abuse
3. Hempel, I., Buck, N., Cima, M., & van Marle, H. (in press). Review of risk assessment instruments for juvenile sex offenders: What
and anti-social behavior. Lezing door Stefan
is next? International Journal of Offender
Bogaerts op 23 mei 2012.
Therapy and Comparative Criminology.
5. Belgian Association for Psychological Sciences
4. Buck, N. M. L., Leenaars, P. E. M., Emmelkamp,
(BAPS) and the Sociedad Española de
P. M. G., & van Marle, H. J. C. (in press).
Psicología Experimental (SEPEX). Problematic
Explaining the relation between insecure
life-cycle factors among forensic patients.
attachment and partner abuse; The role
Lezing door Stefan Bogaerts op 11 mei 2012.
of personality characteristics. Journal of Interpersonal Violence, first published on April 30, 2012 as doi:10.1177/0886260512441258
68
Jaarverantwoording 2012 / Bijlagen
5. Buck, N., Cima, M., Lancel M., & van Marle,
10. Lens, K.M.E., Pemberton, A., & Bogaerts, S.
15. Van der Veeken, F., Bogaerts, S., & Lucieer,
H. (2012). On the explanation of the hostile
(2012). Heterogeneity in Victim Participation:
J. (2012). Routine Outcome Monitoring in
attributional bias: traumatic experiences,
A New Perspective on Delivering a Victim
Forensic Psychiatry: FPC2landen and FPC de
schemas, and migrant status. Journal of
Impact Statement. European Journal of
Kijvelanden. In Oei, T., & Groenhuijsen, M.
Aggression, Maltreatment & Trauma, 21,
Criminology (accepted).
Progression in Forensic Psychiatry: About
223–236. 6. Kanters, T. (2012). Held zonder Geweld deel
11. Henrichs, J., & Bogaerts, S. (2012). Predictors and Correlates of Posttraumatic Stress
Boundaries (in press). 16. Hornsveld, R. H. J., Kraaimaat, F. W., &
3 – Behandeling van seksueel gewelddadig
Disorder in Forensic Psychiatric Outpatients in
Zwets, A. J. (in press). The Adapted Version
gedrag: Cognitieve vervormingen.
the Netherlands. Journal of Traumatic Stress,
of the Sociomoral Reflection Measure (SRM-
(Behandelprotocol voor behandelaren +
25(3), 315-322.
AV) in Dutch forensic psychiatric patients.
werkboek voor patiënten). 7. Lahah, E., Van der Knaap, L.M., & Bogaerts
12. Hakvoort, L., Bogaerts, S., & Spreen, M. (2012). Musical Analogy Research Within
International Journal of Forensic Mental Health.
S. (2012). Making men out of boys? Violent
Forensic Psychiatry. Research into similarities
delinquency as a response to approaching
and differences of coping behavior of forensic
Held zonder geweld, deel 3: Cognitieve
manhood. Journal of Cross-Cultural
psychiatric patients as assessed during musical
vervormingen. Rijswijk: Challenger Press.
Psychology (in press).
observation assessment and at the living unit.
8. Pomp, L., Spreen, M., Bogaerts, S., & Volker, B. (2012). The social networks of personality
Arts in Psychotherapy, 39(4), 304-313. 13. Bogaerts, S., & van der Laan, A.M. G. (2012).
17. Hornsveld, R. H. J. & Kanters, T. (2012).
18. Vermette, E., Kleber, R.J., Van der Hart, O. (2012). Handboek Posttraumatische stressstoornissen, bijdrage van S.
disordered forensic psychiatric patients. An
Intra-colleague Violence in a group of Dutch
Bogaerts en M. Polak: Slachtofferschap en
analysis of the social networks of forensic
prison Workers: Negative Affectivity and
posttraumatische stress binnen het forensische
psychiatric patients at the time of their
Posttraumatic Stress Disorder. International
domein.
offense. Journal of Social Work (in press).
Journal of Offender Therapy and Comparative
9. Lens, K.M.E., van Doorn, J., Pemberton, A., & Bogaerts, S. (2012). You Shouldn’t Feel That
Criminology (in press). 14. Lens, K., Pemberton, A., van Doorn, J. &
Way! Extending the Emotional Victim Effect
Bogaerts, S. (2012), You should not feel that
through the Mediating Role of Expectancy
way! Boundaris of the emotional victim effect
Violation. Psychology, Crime and Law
through expectancy violation. International
(accepted).
Journal of Psychology, 47(1), 722-722.
Jaarverantwoording 2012 4 Voor meer informatie over onze jaarrekening, zie DigiMV
Bezoekadres Kijvelandsekade 1, Poortugaal Postadres Postbus 900 3160 AC Rhoon Telefoon 010 503 12 12 Fax 010 503 12 05 Internet www.kijvelanden.nl
[email protected]
Illustraties Thijs Kelder, Rotterdam Vormgeving Grafisch ontwerpbureau Criterium, Arnhem