Jaarrekening 2013 ANWB BV. Den Haag, 11 maart 2014

Jaarrekening 2013 ANWB BV Den Haag, 11 maart 2014

Inhoudsopgave 1.1.1.1 Jaarverslag 1

Wit regel

Bericht van de hoofddirecteur

2

2 2 3

Directieverslag 2.1 ANWB in het kort 2.1.1 Doelstelling ANWB BV 2.1.2 Samenhang Vereniging en Bedrijf 2.1.3 Profiel 2.1.4 Kernactiviteiten 2.1.5 Ambitie 20/20 2.2 Het jaar 2013 2.2.1 Ledenontwikkeling 2.2.2 Financiële resultaten 2.2.3 Highlights 2013 2.2.4 HRM 2.2.5 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 2.3 Risicomanagement 2.4 Corporate Governance 2.5 Vooruitzichten 3 Bericht van de Raad van Commissarissen van ANWB BV 3.1 Verslag over boekjaar 2013 3.2 Samenstelling Raad van Commissarissen 3.2.1.1 Wit regel Geconsolideerde jaarrekening

4 4 4 4 4 4 5 6 6 6 6 8 8 10 12 14 15 15 18 19 19

4

Geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013

20

5

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013

22

6

Geconsolideerd kasstroomoverzicht ANWB BV over 2013

23

7

Overzicht totaalresultaat ANWB BV over 2013

24

8

Toelichting algemeen

25

9

Toelichting op de geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013

30

10

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013

43

11

Additionele informatie 11.1 Toelichting op de verzekeringsactiviteiten 11.2 Samengevoegde balans verzekeringsactiviteiten per 31 december 2013 11.3 Samengevoegde winst-en-verliesrekening verzekeringsactiviteiten over 2013 11.3.1.1 Wit regel Enkelvoudige jaarrekening

46 46 47 48 49 49

12

Vennootschappelijke balans ANWB BV per 31 december 2013

50

13

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013

52

14

Toelichting op de vennootschappelijke balans ANWB BV per 31 december 2013

53

15

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013

62

15.1.1.1 Wit regel Overige gegevens

64 64

16

Overige gegevens

65

17

Controleverklaring

66

1

1.1.1.1

Wit regel

Jaarverslag

2

1

Bericht van de hoofddirecteur

Het jaar 2013 was voor de ANWB een inspannend jaar waarin saneren en investeren hand in hand gingen. Het moeizame economische klimaat zet al enkele jaren druk op onze omzet en resultaten, en het afgelopen jaar was dit niet anders. Hoewel het consumentenvertrouwen iets toenam, daalden de huizenprijzen en liep de werkloosheid verder op. Hierdoor werd het voorzichtige optimisme dat hier en daar voelbaar werd aanzienlijk getemperd en bleef de consument zeer terughoudend, wat ook voor de ANWB opnieuw duidelijk voelbaar was. Het uiterst trage herstel van de economie staat in sterk contrast met de enorme vaart waarmee de digitale revolutie zich voltrekt. Het internet is de plek waar het allemaal gebeurt, en daarmee is de waardering voor traditionele producten veranderd. Dit heeft binnen de ANWB ook in 2013 geleid tot verschuivingen en reorganisaties. Om de leden op nieuwe manieren te kunnen bedienen is daarnaast flink geïnvesteerd in de automatisering van de bedrijfsprocessen en in nieuwe producten en diensten. Om dit allemaal parallel te laten lopen is geen gemakkelijke opgave geweest en heeft van de organisatie het nodige gevergd. Toch was 2013 al met al geen slecht jaar. Hoewel wij betreuren dat wij een licht ledenverlies hebben moeten incasseren, vinden wij het bemoedigend dat de waardering voor wat de ANWB allemaal doet nog altijd groot is, en dat de verbondenheid van de leden door allerlei vernieuwingen in ons producten- en dienstenpakket is toegenomen. Dat geeft aan dat wij op de juiste manier tegemoet komen aan de veranderende ledenwensen. De hoofddirectie vindt het spijtig dat Mirjam Sijmons, die in mei 2008 toetrad tot de hoofddirectie, de ANWB per 1 januari 2014 heeft verlaten. De organisatie zal haar onconventionele instelling en inspirerende leiderschap zonder meer missen. De hoofddirectie is Mirjam zeer erkentelijk voor haar inzet en bijdragen, en wenst haar veel succes bij de nieuwe stap die zij heeft gezet in haar carrière. Dat het jaar ondanks de uitdagende omstandigheden en een licht dalende omzet kon worden afgesloten met een positief bedrijfsresultaat van € 10,2 miljoen stemt de hoofddirectie zeer tevreden. Hiermee is een belangrijke kanteling ten opzichte van 2012 bereikt, die wij vooral te danken hebben aan de inzet van onze medewerkers. Zij hebben erg hard gewerkt om enerzijds het voor 2013 aangekondigde ingrijpende kostenbesparingsprogramma volgens plan te realiseren, en anderzijds nieuwe concepten te ontwikkelen waar leden en samenleving, maar ook de ANWB zelf, verder mee komen. Zij hebben hiermee een geweldige prestatie geleverd waar de hoofddirectie hen oprecht voor wil bedanken. Het geeft ons tevens een solide basis voor de komende jaren, waarin er nog voldoende uitdagingen op ons af zullen komen. Guido van Woerkom Hoofddirecteur

3

2

Directieverslag

2.1 ANWB in het kort 2.1.1 Doelstelling ANWB BV

ANWB BV voert alle activiteiten uit voor de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB. Op deze basis zet de ANWB zich bij overheden, bedrijven en branche-organisaties in voor de belangen van haar leden en voor een aantrekkelijk en breed assortiment producten en diensten, met name in de sfeer van hulpverlening, reizen, verzekeringen en informatie. 2.1.2 Samenhang Vereniging en Bedrijf

De Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB heeft al haar activiteiten ondergebracht in de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ANWB BV. Daarnaast is een deel van het vermogen ondergebracht in de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV. Alle aandelen van de twee besloten vennootschappen worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor ANWB. De stichting heeft daarvoor certificaten op naam van aandelen uitgegeven, die alle in het bezit zijn van de vereniging. Sinds deze structuur bestaat, geldt een personele unie tussen de hoofddirectie van de vereniging en de hoofddirectie van het bedrijf ANWB BV en tussen de raad van toezicht van de vereniging en de raad van commissarissen van ANWB BV. De voorzitter van de raad van toezicht is tevens voorzitter van de vereniging. De leden van de hoofddirectie van de vereniging worden benoemd door de bondsraad op bindende voordracht van de raad van toezicht (gehoord de raad van advies). De leden van de hoofddirectie van ANWB BV worden benoemd door de raad van commissarissen van ANWB BV. De bondsraad bestaat uit afgevaardigden van de leden van de twaalf provinciale afdelingen waaruit de vereniging bestaat. Het is als algemene ledenvergadering het ‘parlement’ van de vereniging. Het aantal bondsraadsleden per afdeling is afhankelijk van het aantal leden per afdeling. De bondsraad keurt begroting en jaarrekening van de vereniging goed, stelt wijzigingen vast in de statuten en de reglementen, en stelt de contributie vast. 2.1.3 Profiel

De samenleving verandert doorlopend en mensen veranderen mee. Ook de werkvelden van de ANWB – mobiliteit, vakantie en vrije tijd – zijn volop in beweging en zijn dat ook altijd geweest. Het is een dynamisch samenspel van belangen, van zowel het individu als het collectief, dat zich inmiddels uitstrekt tot ver voorbij onze landsgrenzen. Duurzaamheid speelt daarbij een steeds grotere rol. Binnen dit speelveld behartigt de ANWB de belangen van haar ruim 3,9 miljoen leden. Mensen willen in vrijheid en met plezier kunnen reizen en bewegen, zowel zakelijk als privé. De ANWB ondersteunt haar leden in hun mobiliteitsbehoeften en recreatieve wensen met een uitgebreid pakket aan producten en diensten. Daarnaast spant zij zich in voor een duurzame ontwikkeling van de samenleving als geheel. Het bevorderen van de verkeersveiligheid en het behoud van natuurlijk en cultureel erfgoed zijn daarbij belangrijke onderdelen. Om de verschillende belangen zo goed mogelijk op elkaar af te kunnen stemmen, staat de ANWB in voortdurend contact met haar leden en volgt zij maatschappelijke ontwikkelingen op de voet. Zo kunnen samen met de leden én met andere partijen de gewenste stappen worden gezet. Door met elkaar belemmeringen weg te nemen en mogelijkheden te optimaliseren, bewegen we ons gezamenlijk in de goede richting. En dat is in het belang van iedereen. Met deze werkwijze heeft de ANWB leden en samenleving meer dan 130 jaar goed kunnen bedienen en zal zij ook in de toekomst een rol van betekenis spelen. 2.1.4 Kernactiviteiten

De wens om leden en samenleving verder te helpen heeft geresulteerd in een breed producten- en dienstenpakket dat steeds wordt aangepast aan de eisen van de moderne tijd. Daarnaast speelt de ANWB

4

een actieve rol in het maatschappelijk debat, waarbij niet alleen de wensen van de leden worden ingebracht, maar tevens wordt gezocht naar oplossingen die ook de samenleving als geheel ten goede komen. Mensen gaan graag met een gerust gevoel op pad. En als zich onverhoopt problemen voordoen, willen zij goed en snel geholpen worden. Dit is waar de ANWB voor zorgt. Onze leden kunnen met hun hulpvraag bij ons terecht, waar ter wereld zij zich ook bevinden. De hulpverleningsactiviteiten zijn onder te verdelen in de ANWB Wegenwacht, de ANWB Alarmcentrale, de hulpverleningsactiviteiten voor onze zakelijke partners (Zakelijke Markt), ANWB Rechtshulp en de activiteiten van onze dochterondernemingen Logicx en ANWB Medical Air Assistance. Ook kunnen zij verzekeringen afsluiten via de ANWB. Daarnaast worden de leden bediend met goede informatie en met producten en diensten die aansluiten op hun persoonlijke wensen en beleving. Daarbij maken wij gebruik van drie verschillende kanalen: onze winkels waar wij de leden dagelijks ontmoeten, telefonische dienstverlening via ons Contact Center en online dienstverlening, die plaats vindt via onze website, onze apps en de social media. Binnen alle drie de kanalen worden zowel het assortiment als de wijze waarop dit wordt aangeboden doorlopend afgestemd op de veranderende ledenwensen en het ter beschikking komen van nieuwe technologie. Ook via haar belangenbehartigingsactiviteiten speelt de ANWB een actieve en ondersteunende rol. De leden willen zich verplaatsen, maar ervaren bereikbaarheidsproblemen; zij willen zich kunnen ontspannen, maar ervaren een gebrek aan recreatiemogelijkheden. Met hun wensen lopen onze leden onvermijdelijk tegen maatschappelijke vraagstukken aan in de sfeer van mobiliteit, ruimtelijke ordening, landschapsontwikkeling, natuurbeheer, leefbaarheid en duurzaamheid. Vraagstukken waar vaak geen eenvoudige oplossing voor is, die onderling met elkaar verweven zijn en de inzet van uiteenlopende partijen vereisen. De ANWB is binnen dit krachtenveld een deskundige en gewaardeerde gesprekspartner 1 die naar een goede oplossing zoekt - voor haar individuele leden, maar ook voor het collectief . 2.1.5 Ambitie 20/20

Juist voor een veelzijdige vereniging die op uiteenlopende werkterreinen actief is voor haar leden, is het belangrijk om een overkoepelende strategie te hebben waarmee de kracht van de organisatie consistent kan worden ingezet. Voor de ANWB is dit de Ambitie 20/20, een meerjarenplan waarmee doelgericht gewerkt wordt aan toekomstige relevantie voor de leden. Binnen de Ambitie 20/20 staan vier aandachtsgebieden centraal: • duurzame mobiliteit • verkeersveiligheid • recreatie dichtbij, en • vangnet onderweg. Dit zijn de gebieden waarop de organisatie haar meerwaarde bij uitstek kan laten zien. De activiteiten die hiertoe worden ondernomen, dienen niet alleen de leden en de samenleving ten goede te komen, maar ook de ANWB zelf. Bovendien moeten zij voldoen aan de criteria sociaal, duurzaam en veilig. Hiermee wordt bereikt dat leden, samenleving en ANWB samen beter uit zijn, en wordt een eigentijdse invulling gegeven aan onze statutaire doelstelling. De uitgangspunten van de Ambitie 20/20 vormen de leidraad voor de activiteiten van alle bedrijfsonderdelen. In een snel veranderende wereld gaat daarbij veel aandacht uit naar de ontwikkeling van nieuwe verdienmodellen en product/dienstcombinaties. Daarnaast wordt binnen de bestaande business ingezet op het vergroten van de efficiency.

1

Voor een compleet overzicht van onze belangenbehartigingsactiviteiten verwijzen wij u graag naar het Jaaroverzicht Vereniging ANWB 2013, dat u kunt inzien op onze website anwb.nl.

5

2.2 2.2.1

Het jaar 2013 Ledenontwikkeling

Het aantal leden van de ANWB is gedurende 2013 met 0,6% gedaald, waarmee het ledental is uitgekomen op 3.939.820. Door de inspanningen die zijn geleverd op het gebied van ledenbehoud bleef deze daling beperkt en is het aantal leden zonder Wegenwacht Service zelfs gestegen. Hieruit blijkt dat de leden waardering hebben voor ons brede en vernieuwde producten- en dienstenpakket. Ook het nieuwe loyaliteitsprogramma, waarbij leden meer korting krijgen naarmate zij langer lid zijn, is goed aangeslagen. 2.2.2

Financiële resultaten

De dalende trend die de omzet in de achterliggende jaren heeft vertoond, heeft zich in 2013 verder doorgezet. Nagenoeg alle onderdelen van de ANWB kenden in 2013 in meerdere of mindere mate een daling van de omzet, met uitzondering van Hulpverlening, waar een lichte omzetstijging werd genoteerd. De omzetdaling was het grootst bij Verzekeren en Reizen, waar de marktomstandigheden verder verslechterden door de aanhoudende terughoudendheid van de consument en de toegenomen concurrentie. Bij Verzekeren speelde ook de voorkeur van de consument voor kleinere auto’s waarvoor een lagere verzekeringspremie moet worden betaald een rol bij de omzetdaling, evenals de beëindiging van verlieslatende contracten. Het overdragen van de Bewegwijzeringsactiviteiten aan Rijkswaterstaat per 1 april 2013 heeft eveneens een drukkend effect op de omzet gehad. Uiteindelijk is de omzet over 2013 uitgekomen op € 974 miljoen, een daling van 6% ten opzichte van 2012. Dat de lagere omzet niet bij alle onderdelen ook resulteerde in een lagere brutomarge is met name te danken aan de sturing op kosten en verbetering van de efficiency. Bij Reizen en Retail kon mede hierdoor een belangrijke verbetering van het brutomargepercentage gerealiseerd worden. Daarnaast is het ingrijpende kostenbesparingsprogramma, waarmee eind 2012 een start werd gemaakt, in 2013 volgens plan gerealiseerd. Hierdoor zijn de bedrijfslasten aanzienlijk gedaald. Het is hieraan te danken dat het jaar 2013, ondanks extra reorganisatiekosten en andere bijzondere lasten, kon worden afgesloten met een positief bedrijfsresultaat van € 10,2 miljoen. Naast alle inzet op kostenbesparingen heeft de organisatie in 2013 ook fors geïnvesteerd in de automatisering van haar bedrijfsprocessen. Hiermee is de ANWB goed voorbereid op de veranderingen die de digitale revolutie met zich mee brengt. Het aantal personeelsleden bedroeg in 2013 gemiddeld 4.161 fte, wat een lichte daling betekent ten opzichte van 2012. De personeelskosten zijn met circa € 26,7 miljoen gedaald. Omdat het ANWB Pensioenfonds, mede door de goede resultaten op de financiële markten, per 31 december 2013 de vereiste minimale dekkingsgraad van 104,4% behaalde, kwamen de pensioenkosten voor 2013 aanzienlijk lager uit dan in 2012. De resultaten op de beleggingen van de ANWB zijn voor 2013 uitgekomen op € 15 miljoen. Het nettoresultaat na belastingen bedraagt daarmee € 20,9 miljoen. Het eigen vermogen is hierdoor gestegen naar € 210,8 miljoen. De vermogenspositie van onze verzekeringsmaatschappijen UVM NV en Reis- en Rechtshulp NV voldoet nog altijd ruimschoots aan de vereisten die De Nederlandse Bank daaraan stelt. Hier is met de komende invoering van Solvency II ook voortdurend de aandacht voor. 2.2.3

Highlights 2013

De ANWB Wegenwacht is zich aan het verbreden van pechhulpverlener naar aanbieder van mobiliteitsdiensten. Na de introductie in 2012 van de Fietsservice, waarvan inmiddels 140.000 mensen gebruik maken, werd de dienstverlening met preventieve hulpverlening opnieuw uitgebreid. De digitalisering van het hulpverleningsproces bereikte een belangrijke mijlpaal met de afronding van het

6

project WWi, dat de tweede prijs won in de verkiezing “IT Project of the Year”. Met dit geavanceerde systeem is de Wegenwacht ook op de weg 24/7 verbonden met het internet en kan het hulpverleningsproces nog vlotter verlopen. Daarnaast zijn de voorbereidingen op de komst van de “connected car” in volle gang. Dat de Wegenwacht ook voor duurzaamheid gaat, bewijst zij onder meer met haar inzet op elektrisch rijden. Alle Wegenwachten zijn inmiddels elektrotechnisch gecertificeerd, en bespaarden met elkaar in een half jaar tijd ruim 20.000 liter brandstof en 50 ton CO2. Bij ANWB Retail werd het nieuwe winkelconcept dat in 2012 werd ontwikkeld succesvol uitgerold. In totaal werden 50 ANWB winkels omgebouwd. Ook de ANWB webwinkel werd vernieuwd en sluit nu beter aan bij de formule van de winkels. Daarnaast werd een aantal geheel nieuwe ANWB winkels geopend. De nieuwe winkelformule is door de leden van de ANWB enthousiast ontvangen en heeft de prestatie van de winkels aanzienlijk en structureel verbeterd. De uitrol van het nieuwe winkelconcept zal in 2014 worden voortgezet. De ANWB winkels vormen een belangrijk onderdeel van de mix aan services waarmee leden en klanten bediend worden. De combinatie van winkels, Contact Center, internet en sociale media zorgt ervoor dat er snel geschakeld kan worden en maatwerk kan worden geboden. Ook bij ANWB Verzekeren werden goede stappen gezet. De digitaliseringsslagen die eerder werden gemaakt, werpen duidelijk hun vruchten af. Steeds meer leden kiezen voor een ANWB-autoverzekering, die vanwege de voortreffelijke prijs-kwaliteitverhouding de maximale vijf sterren scoorde in het jaarlijkse onderzoek van MoneyView. Ook de reisverzekering en fietsverzekering konden op veel waardering rekenen. Veel belangstelling was er ook voor de apps die ontwikkeld worden bij de ANWB. De ANWB Onderwegapp, waarin ook een parkeerfunctionaliteit is opgenomen, werd ruim 600.000 keer gedownload en er werden 75.000 auto’s geregistreerd voor ANWB Parkeren. De app Fietsen werd 140.000 keer gedownload en de waterkaarten-app stond gedurende de zomermaanden in de top 10 van best verkopende apps. Ook de websites van de ANWB kregen veel waardering. Anwb.nl werd website van het jaar in de categorie “Weer en Verkeer” en de website van ANWB Reisverzekering werd beoordeeld als beste in de reisverzekeringsbranche, waarmee de ANWB grote spelers achter zich liet. De autoportal van de ANWB groeit steeds verder uit tot dé plek voor alles wat met auto te maken heeft, van informatie tot onderhoud en reparatie. De routeplanner werd vernieuwd en biedt de reiziger door de samenwerking met TomTom nog nauwkeuriger informatie. In de Social Media Monitor bereikte de ANWB de 4e plaats. Aan dit jaarlijkse onderzoek naar de inzet van social media door topmerken deden in 2013 75 Nederlandse bedrijven mee. Voor ANWB Media was 2013 een moeilijk jaar. De consument beweegt zich steeds meer richting het internet, en de belangstelling voor traditionele producten als boeken, kaarten en gidsen neemt daardoor al jaren af. Uiteindelijk heeft dit binnen ANWB Media in 2013 tot een reorganisatie geleid, waarbij 70 arbeidsplaatsen verloren gingen. Uiteraard zijn de mensen die hierdoor geraakt werden zorgvuldig begeleid, en konden zij een beroep doen op het Sociaal Plan. Ook bij de afdelingen Marketing & Sales, HRM en Projecten en ICT werd gereorganiseerd, zij het op kleinere schaal. Ook in 2014 zullen bij deze afdelingen allerlei veranderingen worden doorgevoerd, waarbij de werkprocessen anders zullen worden ingericht. Maatschappelijk Elektrisch rijden neemt in Nederland steeds grotere vormen aan. Het aantal elektrische voertuigen steeg van 6.000 naar 20.000. De ANWB zet zich al jaren in voor elektrisch rijden en streeft daarbij naar een landelijk dekkend netwerk van snellaadpalen, wat leden de gelegenheid geeft om de accu van hun auto indien nodig onderweg op te laden. Eind 2013 werd een begin gemaakt met het plaatsen van 30 nieuwe snellaadpalen op goed bereikbare plekken langs de Nederlandse snelwegen.

7

Met de verkeersveiligheidsprogramma’s Streetwise en Lightwise zette de ANWB zich ook in 2013 weer in voor de veiligheid van schoolkinderen in het verkeer. Streetwise is vanaf de lancering in 2006 een groot succes en werd in 2013 door ruim 900 scholen toegepast. In totaal werden met het programma al ruim anderhalf miljoen leerlingen in het basisonderwijs bereikt. Met het programma Lightwise werd ervoor gezorgd dat 250.000 scholieren goed verlicht naar school fietsen. Met de iMobility Challenge, die door de ANWB in september 2013 werd georganiseerd op het vliegveld Valkenburg, werd een kijkje in de toekomst genomen en gedemonstreerd hoe de mobiliteit, mede door nieuwe technologische ontwikkelingen, steeds slimmer, duurzamer en veiliger wordt. Tijdens het event ging veel aandacht uit naar de “connected car”, een auto die via het internet verbonden is met zijn bestuurder, met andere voertuigen én met de weg. Ook bij de belangenbehartigingsactiviteiten van de ANWB speelt het internet een steeds grotere rol. De leden werden digitaal aangesloten bij de dreigende tolheffing op de Belgische snelwegen, het voornemen van het kabinet om windmolens dichter voor de Nederlandse kust te plaatsen en de aangekondigde verhoging van de autobelasting. Via de platforms die hiertoe werden ingericht, werden honderdduizenden leden bereikt en in de gelegenheid gesteld hierover hun mening te geven. Ook gaven de leden via de social media hun visie op de onveilige situatie op de snelweg A15. De uitkomsten hiervan zijn door de ANWB teruggekoppeld naar de betrokken partijen. 2.2.4

HRM

Tijden veranderen snel, en mensen veranderen mee. Op dit moment is wereldwijd sprake van een sterke beweging richting het internet. Dit heeft een enorme impact, ook op de activiteiten van de ANWB. De waardering voor traditionele producten en diensten is veranderd, en als gevolg hiervan zijn op diverse plekken binnen de ANWB reorganisaties doorgevoerd of aan de gang. Deze dynamiek van verandering zal in 2014 aanhouden. Dat vraagt van de medewerkers de nodige energie en flexibiliteit. Het is belangrijk dat zij ook op andere plekken binnen de organisatie goed kunnen functioneren, en de ANWB wil hen hierin als goed werkgever ook ondersteunen. Daarom nemen persoonlijke ontwikkeling en vitaliteit een centrale plaats in binnen het HRM-beleid. Hier wordt op allerlei manieren invulling aan gegeven, onder meer met persoonlijke gesprekken, fitness, leefstijladvies en fysiotherapie. Daarnaast is er een speciale website ingericht die medewerkers stimuleert om zich zelfstandig door de organisatie te bewegen en hen tevens ondersteunt bij het volgen van cursussen en het uitstippelen van hun loopbaan. In 2013 hebben de ANWB en de vakbonden grote stappen gezet. Er werd overeenstemming bereikt over een nieuwe cao, waarin maatregelen werden opgenomen die de pensioenlasten beter beheersbaar maken. Ook werd een nieuw Sociaal Plan afgesloten, waarin wordt ingezet op werk-naar-werk in de vorm van pre-mobiliteit. Dit stelt medewerkers in de gelegenheid om zich bij reorganisaties al tijdens de plan- en besluitvorming en onder begeleiding te richten op hun toekomst, en eventueel een baan elders te zoeken. In 2010 werd gestart met het programma “A Great Place to Work,” dat het management en de medewerkers op een nieuwe manier met elkaar in dialoog brengt. Dit werpt inmiddels zijn vruchten af en zal daarom door de gehele organisatie worden ingezet. 2.2.5

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Het begrip duurzaamheid is voor de ANWB niet nieuw. Het is een belangrijk uitgangspunt van onze statutaire doelstelling en bepaalt daarmee al meer dan 130 jaar onze werkwijze. Als maatschappelijk betrokken organisatie wil de ANWB bij alles wat zij onderneemt fatsoenlijk omgaan met mens en milieu. Wij vinden het verheugend dat MVO inmiddels gelijk staat aan “modern ondernemen”, en dat het belang ervan in steeds breder verband wordt onderschreven.

8

De werkterreinen van de ANWB - mobiliteit, vakantie en vrije tijd - zijn gebieden waarop onvermijdelijk een belasting van het milieu optreedt. De ANWB voelt zich medeverantwoordelijk hiervoor en probeert de nadelige effecten die veroorzaakt worden door haar bedrijfsvoering waar mogelijk te beperken en/of te compenseren. Daarnaast helpt de ANWB haar 4 miljoen leden bij het maken van verantwoorde keuzes en stelt zij hen in staat om klimaatneutraal te reizen. Uiteraard worden ook de interne bedrijfsprocessen 2 voortdurend getoetst aan duurzaamheidscriteria en, indien nodig, bijgestuurd . In de Transparantiebenchmark behaalde de ANWB in 2013 de 19e plaats. Als het gaat om verduurzaming van de mobiliteit, zien wij elektrisch rijden als een kansrijke richting, zeker voor de personenmobiliteit. Via de portal anwb.nl/elektrisch kunnen de leden zich hierover uitgebreid informeren. Hoewel de belangstelling voor elektrisch rijden de laatste jaren flink is toegenomen, kan een werkelijke doorbraak pas volgen wanneer er voldoende snellaadvoorzieningen zijn op goed bereikbare plekken. De ANWB zet zich in voor een landelijk dekkende oplaadinfrastructuur en heeft daarmee in 2013 goede voortgang geboekt. Dit zal in 2014 een vervolg krijgen. Met de invulling van haar MVO-beleid kan de ANWB rekenen op de waardering van haar leden en medewerkers, terwijl een gezonde rendementsontwikkeling ertoe bijdraagt dat de organisatie haar MVO-beleid voor de toekomst kan bestendigen en uitbreiden.

2

Voor een compleet overzicht van onze inspanningen op het gebied van duurzaam ondernemen verwijzen wij u graag naar ons Maatschappelijk Jaarverslag 2013 dat u kunt vinden op onze website anwb.nl.

9

2.3

Risicomanagement De ANWB heeft een risicomanagementsysteem gebaseerd op het wereldwijd toegepaste COSO framework. De verschillende activiteiten die binnen de onderdelen van de ANWB worden uitgevoerd brengen een diversiteit aan risico’s met zich mee. Met periodieke risico-inventarisaties binnen de verschillende activiteiten worden deze risico’s geïdentificeerd en gemonitord. Deze verschillende risicoinventarisaties leiden tot een centrale risicokaart. Onderdelen rapporteren over hun risico’s in de P&C cyclus. Bij de beheersing van de risico’s spelen verschillende (centrale) afdelingen en functies een belangrijke rol. In 2013 is gestart met het uitvoeren van risicoreviews bij twee dochterbedrijven, Fox Vakanties en Logicx. Deze ondersteunen de inbedding van risicomanagement binnen die bedrijven. Bij Hulpverlening (HV) is gewerkt aan de ontwikkeling van een integraal risicoprofiel, een aggregatie van de profielen van de HV-onderdelen. Vanwege de voortgaande ontwikkelingen op het gebied van regelgeving en de daaruit voortvloeiende toenemende eisen aan risicomanagement, zijn inmiddels naast de centrale risicomanagementfunctie ook risicomanagementfuncties gecreëerd binnen de ANWB-dochtervennootschappen UVM Verzekeringsmaatschappij NV, Unigarant NV en Reis- en Rechtshulp NV. Deze leveren een bijdrage aan de voorbereiding op de nieuwe eisen die met Solvency II gaan gelden. De risicokaart Ter voorbereiding op de verversing van de risicokaart voor 2013 is een enquête uitgevoerd onder het 1e echelon management. In de enquête werd gevraagd om de visie op de bestaande toprisico’s en input voor eventuele nieuwe toprisico’s. De uitkomsten zijn door de hoofddirectie meegenomen bij het bepalen van de risicokaart voor 2013. In het kader van verdere verbetering van de beheersing van risico’s wordt, voor elk risico dat al langer niet voldoende in control is, een specifiek actieplan ontwikkeld om voldoende in control te komen. De risicokaart van 2013 verschilt niet wezenlijk van de voorgaande. In de risicokaart van 2013 zien we het specifieke risico ten aanzien van pensioenen en de pensioenregeling niet meer terug. De introductie van onder meer een nieuwe pensioenregeling heeft dit risico verminderd. Belangrijke verschuivingen in de lijst betreffen het op nummer 1 komen van het risico van snel veranderende markten, waar diverse disciplines binnen ANWB mee te maken hebben en de stijging in de lijst van het risico van stijgende bedrijfskosten en dalende winstmarges in combinatie met door regelgeving gedreven verhoogd kapitaalsbeslag. Het risico rond het aantrekken en behouden van goed gekwalificeerd personeel staat, gezien de economische situatie, beduidend lager, maar wordt wel gehandhaafd in de lijst omdat zich hierin de komende jaren weer een kentering zou kunnen voordoen. Strategische risico’s Het kostenreductietraject dat begin 2013 is gestart heeft inmiddels concrete resultaten opgeleverd en zal een vervolg krijgen in 2014. Hiermee is de grip op de marges verbeterd. In het kader van de verdere concretisering van Ambitie 20/20 en de snel veranderende buitenwereld zijn investeringsplannen in ontwikkeling om het hoofd te kunnen bieden aan de toenemende concurrentie. Op het gebied van imago en merknaam blijft de veiligheid en beveiliging van gegevens in de digitale wereld onder de aandacht. De organisatie heeft het informatiebeveiligingsbeleid verder versterkt. Op ITgebied is, mede gedreven door de SEPA-regelgeving, de verkoopketen vernieuwd, een belangrijke stap in de vervanging van legacysystemen. Verder wordt in stappen het nieuwe systeem voor hulpverlening, FLOW, uitgerold. Operationele risico’s Hulp verlenen gebeurt 24/7. Het waarborgen van de continuïteit van de dienstverlening is daarom uiterst belangrijk. In 2013 is een BCM-beheerorganisatie ingericht en is een vernieuwde crisisorganisatie gelanceerd, waarbij het nieuwe crisisteam een oefening in het opvangen van een crisis heeft gedaan.

10

De continuïteit van de systemen wordt verbeterd door de realisatie van een datacenter in Delft. Voor 2014 staat een live IT-uitwijk test op de planning. Financiële en verslagleggingsrisico’s De ANWB blijft investeren in de controle-omgeving van de interne processen. Het traject Finance 2015 is bedoeld om een efficiëntieslag te combineren met een verhoogde effectiviteit van het control framework binnen de ANWB. Op het gebied van vermogensbeheer is de in 2012 geselecteerde fiduciair manager van start gegaan waarmee de kosten van vermogensbeheer zijn verlaagd en een extra professionaliseringsslag is gemaakt. Compliance risico’s Door de diversiteit van haar activiteiten heeft de ANWB te maken met een veelheid aan regelgeving en verschillende toezichthouders. Belangrijke wetgeving betreft onder meer de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP), Wet financieel toezicht (Wft) en in de toekomst Solvency II. De ANWB vindt het belangrijk, onder meer vanwege haar positie in de maatschappij, te voldoen aan alle weten regelgeving. Periodiek worden dan ook compliance audits uitgevoerd om te toetsen of voldaan wordt aan weten regelgeving.

11

2.4

Corporate Governance In 2003 is de Nederlandse Corporate Governance Code verschenen (de Code). Hoewel de Code strikt genomen slechts geldt voor Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen, heeft de ANWB de Code vertaald naar reglementen voor haar raad van commissarissen en hoofddirectie. In deze reglementen zijn de wijze waarop de ANWB wordt bestuurd en het toezicht op dat bestuur duidelijk en transparant verwoord. Vanaf 2005 wordt binnen de ANWB gewerkt met deze reglementen. De reglementen zijn vervolgens uitgewerkt in een bevoegdhedenschema ten behoeve van de managementlaag onder de hoofddirectie. In lijn met de Code en de ANWB-reglementen kent de raad van commissarissen van de ANWB twee commissies die te bespreken onderwerpen voor de raad van commissarissen voorbereiden. Het gaat om de auditcommissie en de benoemings-, selectie- en bezoldigingscommissie. Deze commissies werken op grond van een eigen reglement. De Monitoring Commissie Corporate Governance Code publiceert doorgaans elk jaar in december een rapport waarin de toepassing van de Code wordt geëvalueerd en eventueel de Code wordt aangepast. In december 2008 heeft dat geleid tot een hernieuwde versie van de Code door de Commissie Frijns. Uit de evaluaties blijkt dat de Code (en de faciliterende wetgeving) heeft geleid tot een verbeterde governancestructuur bij beursgenoteerde vennootschappen. Met name het interne toezicht door commissarissen is intensiever en gespecialiseerder geworden. Zowel de hoofddirectie als de raad van commissarissen bespreken jaarlijks de bevindingen van de Monitoring Commissie en de daaruit voortvloeiende eventuele wijzigingen in de ANWB-reglementen. In december 2012 is wederom een rapport over de naleving van de Code over het boekjaar 2011 gepubliceerd. De belangrijkste conclusies en bevindingen van de Monitoring Commissie zijn in april 2013 besproken door de hoofddirectie en de raad van commissarissen: 1. De kwaliteit van de uitleg van de afwijkingen van de Code (“pas toe of leg uit”) blijft punt van aandacht. Voor de ANWB geldt dat bij de totstandkoming van de ANWB-reglementen ervoor is gekozen de keuzes (en de achtergronden daarvan) die de raad van commissarissen en de hoofddirectie hebben gemaakt bij de opstelling van de reglementen, niet te publiceren. 2. Ten aanzien van de maximale zittingstermijn en vertrekvergoedingen van bestuurders wordt relatief veel uitleg gegeven. De Commissie dringt aan op naleving van de Code. Voor de ANWB geldt dat deze best practice door de raad en hoofddirectie niet is overgenomen. 3. Veel ondernemingen melden iets over het meewegen van de interne beloningsverhoudingen bij de vaststelling van de beloning van de bestuurders (terwijl de Code daarover niet rept). De Commissie beveelt aan om ook te vermelden op welke wijze deze interne beloningsverhouding wordt meegewogen. Voor de ANWB geldt dat hiervan geen melding wordt gemaakt. 4. In de commissarissenverslagen wordt meer aandacht besteed aan de zelfevaluatie in vergelijking met voorgaande jaren, ook ten aanzien van de uitkomsten van de evaluatie. De Commissie vindt de evaluatie van essentieel belang voor het goed functioneren van de raad. Voor de ANWB geldt dat in de berichten van de raad van commissarissen over de jaren 2012 en 2011 meer informatie is gegeven over de zelfevaluatie. 5. Het verslag van de raad van commissarissen is kwalitatief verbeterd ten opzichte van vorig jaar. De commissie meent dat het informeren over de verhouding van de onderneming met zijn aandeelhouders en MVO nog te weinig aandacht krijgt. Voor de ANWB geldt dat het bericht van de raad van commissarissen elk jaar in omvang toeneemt en meer informatie wordt gegeven. In het jaarverslag wordt informatie gegeven over de relatie met de aandeelhouder en de ANWB kent een separaat MVO-jaarverslag. 6. Het afzonderlijk vergaderen van de raad van commissarissen (zonder bestuursleden) voorafgaand of aansluitend op de gezamenlijke vergadering lijkt steeds gangbaarder te worden. Voor de ANWB geldt dat dit al geruime tijd gebruik is.

12

7.

8.

Diversiteit in geslacht is nauwelijks toegenomen en de toelichting daarop in het jaarverslag verdient aandacht. De Commissie verzoekt in de profielschetsen aandacht te besteden aan diversiteit. Voor de ANWB geldt dat de raad van commissarissen voldoet aan de wettelijke norm voor de verhouding man - vrouw van 30%. Met het vertrek van mevrouw Sijmons uit de hoofddirectie per 1 januari 2014 voldoet de hoofddirectie niet meer aan deze norm. In 2014 zullen de raad van commissarissen en de hoofddirectie zich beraden over de gewenste omvang en samenstelling van de hoofddirectie, waarbij ook het aspect diversiteit wordt meegenomen. De Commissie heeft zich gebogen over de vraag of het noodzakelijk is een aparte subcommissie voor MVO binnen de raad van commissarissen te voeren. De Commissie vindt dit niet noodzakelijk omdat MVO integraal deel uitmaakt van de strategie en daarom dienen zowel het bestuur als de rvc daaraan (in het jaarverslag) aandacht te besteden. Voor de ANWB geldt dat elk jaar een MVO jaarverslag wordt opgesteld. Het belang van MVO is ook belegd in de reglementen en het profiel van de raad van commissarissen.

De bevindingen van de monitoringcommissie hebben niet geleid tot een aanpassing van de reglementen van de ANWB.

13

2.5

Vooruitzichten Het jaar 2014 zal voor de ANWB opnieuw een uitdagend jaar worden. Hoewel Nederland officieel uit de recessie is, zal het economisch herstel voorlopig slechts marginaal zijn. De werkloosheid neemt naar verwachting nog verder toe, en ook de koopkracht zal in het komende jaar onder druk blijven staan. Tegelijkertijd zal de wereldwijde beweging richting het internet in volle vaart doorgaan. Voor de ANWB zal 2014 daarom opnieuw in het teken staan van kostenbeheersing enerzijds, en innovatie anderzijds. Bij de vernieuwing van ons producten- en dienstenpakket is een belangrijke rol weggelegd voor mobiel internet. Tegelijkertijd bereiden wij ons voor op nieuwe technologische ontwikkelingen die de automobiliteit blijvend zullen beïnvloeden. Omdat wij voor zoveel mogelijk mensen relevant willen zijn, zullen wij ook verder gaan met de vernieuwing van onze lidmaatschapspakketten. Binnen onze bestaande activiteiten zal de nadruk liggen op het verbeteren van de kostenefficiency en het zoeken naar uitbreidingsmogelijkheden. In 2014 zal in het kader van periodieke evaluatie tevens worden bezien of het meerjarenplan van de organisatie, de Ambitie 20/20, en de concrete invulling daarvan op onderdelen moeten worden aangepast. In het verlengde hiervan zal ook worden gekeken naar de besturingsstructuur, inclusief de topstructuur, van de ANWB. Guido van Woerkom heeft aangekondigd de ANWB per 1 augustus 2014 te zullen verlaten. Hij heeft de organisatie op dat moment 15 jaar geleid als hoofddirecteur en vindt de heroriëntatie op de besturingsstructuur een goed moment om het stokje door te geven. Vanwege zijn aankomend vertrek zal dit proces dan ook niet onder zijn leiding plaatsvinden. De bezuinigingsmaatregelen van het kabinet hebben niet alleen voor de burger, maar ook voor onze werkvelden mobiliteit, vakantie en vrije tijd, aanzienlijke gevolgen. De ANWB zal zich waar mogelijk inzetten voor een goede wending en samen met haar leden en partners blijven werken aan duurzame oplossingen. Wij zijn goed toegerust om de kansen die zich in een snel veranderende wereld zullen voordoen, op te pakken en daarmee leden én samenleving verder te helpen. Wij kijken dan ook met vertrouwen naar 2014.

Den Haag, 11 maart 2014 Hoofddirectie ANWB mr. G.H.N.L. van Woerkom (hoofddirecteur) drs. F.J. van Bruggen drs. R.J.X. Wanders

Mevrouw drs. M. Sijmons MBA heeft tot en met december 2013 deel uitgemaakt van de hoofddirectie.

14

3 3.1

Bericht van de Raad van Commissarissen van ANWB BV Verslag over boekjaar 2013

De raad van commissarissen vergaderde in 2013 acht keer in aanwezigheid van de leden van de hoofddirectie. Vijf vergaderingen waren regulier. In april vergaderde de raad van commissarissen met de directies en raden van commissarissen van de verzekeringsdochtermaatschappijen, waar dieper werd ingegaan op bepaalde aspecten van het verzekeringsbedrijf en de nieuwe Solvency II regelgeving. Tevens werd de financiële eed afgelegd door de aanwezige directies en toezichthouders. In de zomer vond een telefonische vergadering plaats. Voorts was er in oktober de jaarlijkse strategiedag, waaraan een vergadering vooraf ging van de raad van commissarissen buiten aanwezigheid van de leden van de hoofddirectie. Alle reguliere vergaderingen van de raad van commissarissen zijn vooraf gegaan door een besloten overleg van de leden van de raad. De vergaderingen van de raad van commissarissen worden voorbereid door de voorzitter en de hoofddirecteur. De voorzitter van de raad van commissarissen had tussentijds regelmatig persoonlijk en telefonisch contact met de hoofddirecteur. De voorzitter fungeert voor de hoofddirecteur als eerste aanspreekpunt binnen de raad van commissarissen. Geen enkele commissaris is meer dan een keer afwezig geweest bij de reguliere vergaderingen. Het aanwezigheidspercentage van de raad van commissarissen in de reguliere vergaderingen bedraagt 93%. In tegenstelling tot voorgaande jaren, heeft in 2013 geen evaluatie plaatsgevonden van het functioneren van de raad, van de afzonderlijke commissies en van de individuele leden van de raad. De raad van commissarissen heeft daartoe besloten vanwege het feit dat in 2013 drie leden de raad hebben verlaten en drie nieuwe leden zijn toegetreden, waardoor een evaluatie minder zinvol werd geacht. Wel besprak de raad van commissarissen het functioneren van de hoofddirectie en dat van de individuele leden van de hoofddirectie en de daaraan verbonden conclusies. Een afvaardiging van de raad van commissarissen heeft in dit verband gesprekken gevoerd met alle leden van de hoofddirectie. Wijzigingen in de samenstelling Medio 2013 heeft de heer Hensel conform het rooster van aftreden de raad van commissarissen verlaten. De heer Hensel heeft vanaf het moment van aantreden in 2001 een belangrijke rol gespeeld bij de aanpassing van het bestuur en het toezicht aan de Nederlandse corporate governance code. Ook heeft hij de destijds ingestelde auditcommissie vorm gegeven en als voorzitter geleid. Zijn aandacht voor rapportages, risicobeheersing, auditing, compliance en vermogensbeheer heeft de organisatie geholpen hier stappen te zetten en te professionaliseren. De heer Van der Graaf heeft zich na zeven jaar tussentijds teruggetrokken als lid van de raad van commissarissen vanwege zijn vele andere (buitenlandse) werkzaamheden. De heer Van der Graaf heeft zich met niet aflatende energie ingezet voor de ontwikkeling van de lidmaatschappen, de ANWB-winkels en marketing. Ook was hij de grote inspiratiebron voor het vormgeven van en het ontplooien van initiatieven op het terrein van maatschappelijk verantwoord ondernemen. De raad van commissarissen is beiden zeer erkentelijk voor hun inzet en de belangrijke rol die zij speelden. Per januari 2013 zijn de heren Harryvan en Kok toegetreden tot de raad van commissarissen, gevolgd door mevrouw Van der Zwaan in juli. Alle leden van de raad van commissarissen zijn onafhankelijk in de zin van de Nederlandse Corporate Governance Code. Commissies De raad van commissarissen kent twee commissies die de vergaderingen van de raad van commissarissen voorbereiden: de auditcommissie en de benoemings- selectie- en bezoldigingscommissie. Deze commissies vergaderden in 2013 respectievelijk vijf en vier maal.

15

De heer Kok heeft het voorzitterschap van de auditcommissie overgenomen van de heer Hensel. Daarnaast bestaat deze commissie uit mevrouw Peijs en de heer Harryvan. De voorzitter van de auditcommissie bereidde de vergaderingen van de auditcommissie voor met de financieel directeur. Ook had de voorzitter van de auditcommissie regelmatig tussentijds contact met de financieel directeur. De financieel directeur woonde de vergaderingen van de auditcommissie bij. De auditcommissie sprak in 2013 twee maal buiten aanwezigheid van leden van de hoofddirectie met de externe accountant. De auditcommissie besprak in elke vergadering de financiële gang van zaken (inclusief de beleggingen), de resultaten van de uitgevoerde audits, evaluaties en onderzoeken en de stand van zaken van eventuele overnames en evaluaties daarvan. De overdracht van de bewegwijzeringsactiviteiten aan Rijkswaterstaat was onderwerp van gesprek van de auditcommissie. De jaarrekening 2012, de bevindingen 2012, de opvolging van de management letter 2012 en de rapportage over de interimcontrole 2013 zijn door de auditcommissie in aanwezigheid van de externe accountant besproken. De auditcommissie besteedde speciale aandacht aan de interne financiële processen en de beheersing ervan, het vermogensbeheer en de structuur ervan, het kostenbeheersingsprogramma, de toprisico’s en de beheersing ervan, de structurering van de interne auditrapporten en van de periodieke risicorapportages (inclusief incidenten), het auditjaarplan 2014, de begroting 2014 en de besluitvorming ten aanzien van de omvang van het eigen risico van de verzekeringsportefeuille. Ook evalueerde de auditcommissie de relatie met de externe accountant. De dalende omzet en resultaten bij Media en de onvermijdelijke sanering waren onderwerp van gesprek. De investering in de nieuwe winkelformule, de gang van zaken ten aanzien van de gefaseerde ombouw van de winkels en de resultaten van de nieuwe winkels werden in elke vergadering van de auditcommissie besproken. Ook boog de auditcommissie zich over de ontwikkeling van het herinrichten van de Wegenwachtpakketten en het ANWB lidmaatschap, de gang van zaken bij de Stichting ANWB Pensioenfonds en de samenloop van vier projecten waardoor fundamentele wijzigingen in de belangrijkste ICT-systemen werden doorgevoerd. De heer Van Amerongen heeft in 2013 het voorzitterschap van de benoemings- selectie- en bezoldigingscommissie overgenomen van de heer Van der Graaf. De heer Laman Trip is lid van deze commissie en per januari 2014 treedt mevrouw Van der Zwaan toe. De bezoldigings- selectie en benoemingscommissie sprak meerdere keren over de stand van zaken van de onderhandelingen over wijzigingen in de cao en het Sociaal Plan, over de omvang en samenstelling van de raad van commissarissen, over de samenstelling en competenties van de raad van commissarissen, over de (her)benoemingen en de profielschetsen in dat verband, het rooster van aftreden van de commissarissen, het introductie- opleidings- en trainingsprogramma en de behoefte aan opleiding van de leden van de raad. De beloning(structuur) van de leden van de hoofddirectie en van het hogere management is besproken. De variabele beloning is beperkt van omvang en gebaseerd op een aantal collectieve en individuele doelstellingen, zowel kwalitatief als kwantitatief. De commissie stelde het remuneratierapport 2012 vast en besprak de mutaties binnen het hogere management. De commissie besteedde aandacht aan management development en talentontwikkeling. Voorts discussieerde de commissie over de wenselijkheid het aantal herbenoemingen van de leden van de raad te beperken en voor de leden van de hoofddirectie over te gaan naar benoemingen voor termijnen van vier jaren in plaats van onbepaalde tijd. Beide commissies rapporteren via hun voorzitters in de voltallige vergaderingen van de raad van commissarissen. De schriftelijke verslagen van de vergaderingen van de commissies worden gedeeld met alle leden van de raad. Werkzaamheden van de raad van commissarissen De raad van commissarissen heeft conform haar wettelijke taak toezicht gehouden op het door de hoofddirectie gevoerde beleid en de algemene gang van zaken binnen de ANWB. Vanwege hun specifieke kennis en expertise is vanuit verschillende disciplines/afdelingen binnen de ANWB regelmatig een beroep gedaan op individuele leden van de raad.

16

Telkens terugkerende onderwerpen in de vergaderingen van de raad van commissarissen waren de financiële gang van zaken (inclusief de beleggingen), de vorderingen van het kostenbesparingstraject, de voortgang ten aanzien van de nieuwe winkelformule, de gefaseerde ombouw van de winkels en de resultaten van de winkels, de gang van zaken ten aanzien van wijzigingen in de cao en het sociaal plan, de stand van zaken bij Media en de noodzakelijke reorganisatie, het traject om de huidige Wegenwachtpakketten en het WW-lidmaatschap opnieuw in te richten. Ook werd de discussie gevoerd over het verhogen van het eigen risico ten aanzien van de verzekeringsportefeuille. De overdracht van de bewegwijzeringsactiviteiten aan Rijkswaterstaat, de ANWB-risicokaart en de daaraan verbonden beheersmaatregelen, de stand van zaken van het ANWB Pensioenfonds en de vordering van het ITproject dat vier cruciale IT-systemen herziet waren eveneens onderwerp voor de raad van commissarissen. Ter voorbereiding van de herijking van de huidige strategie van de ANWB besprak de raad van commissarissen de maatschappelijke, economische en technologische ontwikkelingen die gaande zijn en invloed (kunnen) hebben op de ANWB. De jaarrekening 2012 en de bevindingen die voortvloeien uit de controle van de externe accountant zijn besproken in aanwezigheid van de externe accountant. Het Meerjarenplan en de begroting 2014 zijn uitvoerig behandeld door de raad van commissarissen. Het jaarverslag en de jaarrekening van ANWB BV over het jaar 2013, opgesteld door de hoofddirectie en gecontroleerd door accountant Ernst & Young, zijn aan de raad van commissarissen voorgelegd en ondertekend. De raad van advies van de vereniging Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB zal overeenkomstig artikel 35 lid 4 van de statuten worden gehoord in diens vergadering van 16 mei 2014. De raad van commissarissen biedt het jaarverslag en jaarrekening 2013 van ANWB BV aan de algemene vergadering van aandeelhouders ter vaststelling aan. Mede gelet op de accountantscontroleverklaring adviseert de raad van commissarissen de jaarrekening van ANWB BV over het jaar 2013 vast te stellen en voor het jaar 2013 decharge te verlenen aan de hoofddirectie voor het gevoerde bestuur en aan de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht. De raad van commissarissen betreurt het zeer dat Mirjam Sijmons per 1 januari 2014 de hoofddirectie van de ANWB heeft verlaten. De raad van commissarissen dankt haar zeer voor haar bijdrage aan de ANWB en de energieke en inspirerende wijze waarop zij invulling gaf aan haar functie. De raad van commissarissen respecteert het besluit van hoofddirecteur Guido van Woerkom per 1 augustus 2014 na 15 jaar de ANWB te verlaten. De waardering voor hetgeen hij heeft betekend voor de ANWB is groot. De uitdaging zal zijn in 2014 na de herijking van de strategie ook de topstructuur van de ANWB tegen het licht te houden en zorg te dragen voor een goed bestuur. Hoewel de recessie aanhield in 2013, nieuwe ontwikkelingen grote invloed hebben op de producten en diensten van de ANWB en veel veranderingen gaande zijn, zijn de medewerkers en de hoofddirectie van de ANWB in staat geweest over het jaar 2013 goede resultaten neer te zetten. De raad van commissarissen realiseert zich dat dit geen eenvoudige opgave is geweest en dankt alle medewerkers en de hoofddirectie voor hun inzet en betrokkenheid die hebben geleid tot deze goede resultaten. Den Haag, 12 maart 2014 De raad van commissarissen jhr. drs. D. Laman Trip (voorzitter) mw. drs. K.M.H. Peijs (vice voorzitter) E.A. van Amerongen drs. D. Harryvan mr. P.J.W.G. Kok mw. drs. M.S. van der Zwaan (vanaf 1 juli 2013)

17

3.2

Samenstelling Raad van Commissarissen jhr. drs. D. Laman Trip 67 jaar. Eerste benoeming 2000. Voormalig voorzitter van het bestuur van ING Nederland. Voorzitter Comité Ondernemerschap en Financiering in Nederland. Tevens voorzitter van de Raad van Advies van Burgers Zoo, bestuurslid van de stichting NL Financial Investments, voorzitter van Bio Kinderrevalidatie en van diverse andere organisaties. Tevens coach bij Quist Executive Coaching. E.A. van Amerongen 60 jaar. Eerste benoeming 2006. Voorheen voorzitter van de directie van Kon. Swets & Zeitlinger NV en CEO Europa, Midden Oosten en Afrika van Lucent Technologies. Voorzitter van de raad van Commissarissen van HITT NV. Vice voorzitter van de raad van commissarissen van BT Nederland NV, van Thales Nederland BV en van Kon. Wegener NV, alsmede lid van de raad van commissarissen van Essent BV en senior independent non executive board member van Shanks Plc. drs. D. Harryvan 60 jaar. Eerste benoeming 2013. Voorheen lid van de Raad van Bestuur ING Groep NV. Lid van de Raad van Commissarissen van ING Diba (Duitsland) en ING US Inc (USA). Lid van de Raad van Advies van het Official Monetary Financial Institutions Forum (OMFIF). Co-Chairman van de International Academy of Retail Banking (UK). Tevens coach en adviseur voor bedrijven in de sector financiële dienstverlening. mr. P.J.W.G. Kok 59 jaar. Eerste benoeming 2013. Voorheen lid Raad van Bestuur Delta Lloyd Groep. Lid van de Raad van Bestuur APG a.i. Lid van de raad van commissarissen van Optimix Investment Funds, Vesteda. Tevens voorzitter van de Raad van Commissarissen van Airport Real Estate Management en bestuurslid van de Stichting Toetsing Verzekeraars. Tot december 2013 lid van de Raad van Commissarissen van MN Services, Dunea, Q-Park en Triodos Vastgoedfonds. mw. drs. K.M.H. Peijs 69 jaar. Eerste benoeming 2007. Voorheen Minister van Verkeer en Waterstaat en Commissaris van de Koningin in de provincie Zeeland tot maart 2013. Tot 1 oktober 2013 lid van de raad van commissarissen van Aegon. Thans voorzitter van Veilig Verkeer Nederland en van NIDV (vanaf 1 maart 2013). Voorzitter van het bestuur van het Watersnoodmuseum, lid van de Raad van Commissarissen van Q-Park en lid van Raad van Toezicht van de TU Delft. mw. drs. M.S. van der Zwaan 45 jaar. Eerste benoeming 2013. Voorheen o.a. algemeen directeur Servex Retailbedrijf bij de Nederlandse Spoorwegen, directeur marketing & concept development V&D Warenhuizen en diverse functies bij Unilever. Algemeen directeur van Koninklijk Theater Carré.

18

3.2.1.1

Wit regel

Geconsolideerde jaarrekening (voor bestemming resultaat)

19

4

Geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013

(voor bestemming resultaat)

(bedragen in duizenden euro's)

Noot

31-12-2013

31-12-2012

Vaste activa Immateriële vaste activa

1

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Machines en installaties Auto's Automatisering en inventaris Activa in uitvoering

2

12.262

71.081 27.641 34.010 24.490 5.275

12.294

73.917 26.949 40.227 10.925 8.712 162.497

Financiële vaste activa Andere deelnemingen Effecten en beleggingen Leningen en voorschotten

3 4 5

4.869 409.937 5.545

160.730

4.529 384.941 5.621 420.351

395.091

Vlottende activa Voorraden

6

23.385

24.175

Onderhanden projecten

7

0

384

Vorderingen Debiteuren Vorderingen inzake pensioenen Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen Totaal activa

8

9

84.492 0 13.282 34.975

86.533 1.581 20.302 30.763 132.749

139.179

116.370

102.170

867.614

834.023

20


Groepsvermogen Eigen vermogen Aandeel derden

Noot

10

31-12-2013

210.848 1.314

31-12-2012

188.731 1.444 212.162

190.175

Voorzieningen en schulden Voorzieningen Voorzieningen voor personeelsbeloningen Reorganisatievoorziening Overige voorzieningen

11 12 13

17.682 11.818 45.555

39.487 6.003 36.099 75.055

Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en sociale lasten Schulden inzake pensioenen Overige schulden Overlopende passiva

Totaal passiva

14

15

43.171 70.260 1.459 27.721 437.786

81.589

33.584 66.323 0 26.399 435.953 580.397

562.259

867.614

834.023

21

5

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013


Netto-omzet Wijzigingen in onderhanden projecten Som der bedrijfsopbrengsten Inkoop goederen en diensten Personeelskosten Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

Noot

2013

974.018 -5.446 18

19 1 2 20

3

21

Resultaat voor belastingen Belastingen Aandeel derden Resultaat na belastingen

23

1.037.394 -2.264 968.572

486.840 277.937 4.365 19.835 169.435

Bedrijfsresultaat Resultaten andere deelnemingen Gerealiseerde resultaten beleggingen Ongerealiseerde resultaten beleggingen Rentebaten en -lasten Financieel resultaat

2012

1.035.130 547.925 304.588 3.401 19.967 198.695

958.412

1.074.576

10.160

-39.446

315 19.639 -5.073 -136

206 -54 22.580 252 14.745

22.984

24.905

-16.462

-4.121 130

3.590 352

20.914

-12.520

22

6

Geconsolideerd kasstroomoverzicht ANWB BV over 2013

2013


2012

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen Aanpassing voor afschrijvingen Dotatie en vrijval voorziening Onttrekking voorziening Aanpassing voor mutatie voorziening Aanpassing consolidatiekring Veranderingen in werkkapitaal: Mutatie debiteuren Mutatie overige vorderingen Mutatie voorraden en onderhanden projecten Mutatie crediteuren Mutatie overige schulden

10.160 4.365 19.835 827

3.401 19.967 1.689 25.027

105.307 -111.841

25.057 106.152 -108.186

-6.534 0

2.041 4.389 1.174 9.587 9.772

-2.034 1.371

-15.544 -7.782 8.928 -10.627 35.568 26.963 55.616

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Saldo rentebaten en -lasten (Betaalde)/ontvangen winstbelasting

-39.446

-136 -4.121

10.543 -4.509 252 3.590

-4.257 51.359

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

3.842 -667

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Verwervingen van groepsmaatschappijen Investeringen in andere deelnemingen Netto investeringen in materiële vaste activa Netto investeringen in immateriële vaste activa Netto transacties van effecten en beleggingen Mutatie leningen en voorschotten Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

0 -25 -22.429 -4.333 -10.430 76

-634 0 -23.002 -6.569 15.999 -462 -37.141

-14.668

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Betaald dividend aan aandeelhouder Storting agio op aandelen door aandeelhouder Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten

-1.584 1.566

Mutatie geldmiddelen Totaal liquide middelen ultimo boekjaar Totaal liquide middelen per 1 januari Mutatie geldmiddelen

0 0 -18

0

14.200

-15.335

116.370 102.170

102.170 117.505 14.200

-15.335

23

7

Overzicht totaalresultaat ANWB BV over 2013

ANWB Beleggingen BV

Totaal 2013

Totaal 2012

147.953

40.778

188.731

201.885

18.772

2.142

20.914

-12.520

1.221

0

1.221

-634

19.993

2.142

22.135

-13.154

0 0

1.566 -1.584

1.566 -1.584

0 0

Totaal mutaties eigen vermogen:

19.993

2.124

22.117

-13.154

Eigen vermogen per 31 december 2013 resp. 31 december 2012

167.946

42.902

210.848

188.731


Eigen vermogen per begin boekjaar Netto resultaat na belastingen toekomend aan de rechtspersoon Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen: - Betaalde goodwill Totaalresultaat van de rechtspersoon: - Agiostorting - Betaalde dividend

ANWB BV

24

8

Toelichting algemeen

Algemeen Aandeelhouder De certificaten van de aandelen van ANWB BV, gevestigd aan de Wassenaarseweg 220 te Den Haag, worden voor 100% gehouden door de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB (hierna ook wel: de Vereniging) door middel van de Stichting Administratiekantoor ANWB. Samenhang vereniging en bedrijf De Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB heeft al haar activiteiten ondergebracht in de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid ANWB BV. Daarnaast is een deel van het vermogen ondergebracht in de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV. Alle aandelen van de twee besloten vennootschappen worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor ANWB. De stichting heeft daarvoor certificaten op naam van aandelen uitgegeven, die alle in het bezit zijn van de vereniging. Sinds deze structuur bestaat, geldt een personele unie tussen de hoofddirectie van de vereniging en de hoofddirectie van het bedrijf ANWB BV en tussen de raad van toezicht van de vereniging en de raad van commissarissen van ANWB BV. De voorzitter van de raad van toezicht is tevens voorzitter van de vereniging. De leden van de hoofddirectie van de vereniging worden benoemd door de bondsraad op bindende voordracht van de raad van toezicht (gehoord de raad van advies). De leden van de hoofddirectie van ANWB BV worden benoemd door de raad van commissarissen van ANWB BV. De bondsraad bestaat uit afgevaardigden van de leden van de twaalf provinciale afdelingen waaruit de vereniging bestaat. Het is als algemene ledenvergadering het ‘parlement’ van

de vereniging. Het aantal bondsraadsleden per afdeling is afhankelijk van het aantal leden per afdeling. De bondsraad keurt begroting en jaarrekening van de vereniging goed, stelt wijzigingen vast in de statuten en de reglementen, en stelt de contributie vast. Doelstelling vereniging In de statuten van de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB is in artikel 3 de doelstelling van de Vereniging als volgt omschreven: "de vereniging heeft ten doel het behartigen van de belangen van haar leden op het gebied van recreatie, toerisme, verkeer en vervoer. Daarbij zal zij zich waar nodig mede inspannen voor het behoud en de verbetering van de kwaliteit van het milieu, alsmede van landschappelijke en cultuurhistorische waarden." Uitvoering doelstelling Zowel de maatschappelijke als de dienstverlenende activiteiten van de ANWB vloeien hier rechtstreeks uit voort. De activiteiten om deze statutaire doelstelling te realiseren heeft de vereniging ANWB door middel van een uitbestedingsovereenkomst ondergebracht bij ANWB BV. De statutaire doelstelling vormt de basis voor de wijze waarop de ANWB zich bij overheden, bedrijven en brancheorganisaties inzet voor de belangen van leden en voor een aantrekkelijk en breed assortiment producten en diensten, met name in de sfeer van hulpverlening, reizen, verzekeringen en informatie. Toegepaste regelgeving voor de jaarrekening De jaarrekening 2013 is opgesteld in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.

25

8

Toelichting algemeen (vervolg)

Consolidatiegrondslagen In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de financiële gegevens van ANWB BV en van haar groepsmaatschappijen, voor zover van toepassing onder opvoering van de post ‘aandeel van derden’. In de consolidatie is als groepsmaatschappij tevens betrokken de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV. Aangezien ANWB BV en ANWB Beleggingen BV zustermaatschappijen zijn, is sprake van horizontale consolidatie (het eigen vermogen van de beide vennootschappen is samengevoegd).

Waarderingsgrondslagen Vergelijkende cijfers Voorzover posten van de jaarrekening anders zijn gerubriceerd dan in de jaarrekening van het voorafgaande boekjaar, zijn de vergelijkende cijfers voor de vergelijkbaarheid aangepast. Waarderingsgrondslagen algemeen Voorzover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Posities in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de koers per balansdatum. Valutatermijncontracten worden gewaardeerd tegen kostprijs, daar zij afgesloten worden om de koersrisico’s inzake de operationele marge af te dekken. Immateriële vaste activa • De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs onder aftrek van de cumulatieve afschrijvingen. • Software licenties en ontwikkelde software worden afgeschreven in lijn met de licentietermijn en/of de verwachte levensduur (drie tot vijf jaar). • Overgenomen klantenportefeuilles en intellectuele eigendommen worden lineair afgeschreven over een periode van vier jaar. • Goodwill wordt rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen gebracht. Goodwill wordt gedefinieerd als zijnde het verschil tussen de verkrijgingsprijs van nieuw

verworven deelnemingen en de waarde van het groepsaandeel in de nettovermogenswaarde gebaseerd op de waarderingsgrondslagen van de ANWB BV op het moment van verwerving. Materiële vaste activa • De terreinen zijn gewaardeerd tegen aankoopprijs. • De bedrijfsgebouwen, machines en installaties, automatiseringsactiva, inventarissen en andere vaste bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen aankoopprijs, verminderd met jaarlijks gelijkblijvende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte levensduur. Hierbij wordt rekening gehouden met een mogelijke restwaarde. • De auto’s zijn gewaardeerd tegen aankoopprijs en bijkomende kosten, verminderd met jaarlijks gelijkblijvende afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte levensduur. De jaarlijkse afschrijvingen van de materiële vaste activa zijn berekend volgens het onderstaande schema: Bedrijfsgebouwen en terreinen Grond ANWB-vestigingen, wegenwachtstations en buitenlandse steunpunten Keuringsstations Verbouwingskosten (van huurpanden afhankelijk van de duur van de huurcontracten) Overige panden (waaronder kantoren en magazijnen) Machines en installaties Beveiligingssystemen, telefoniesystemen, inrichting keuring- en servicestations Helikopters en parkeersystemen Andere machines en installaties

0% 3%

5% 10 - 20%

2,5 - 4%

10%

5% 10 - 25%

26

8


Auto’s Het afschrijvingspercentage bedraagt, afhankelijk van de geschatte levensduur: Automatisering en inventaris Automatiseringsactiva Inventaris

12,5 - 25%

20 - 33% 10 - 33%

Financiële vaste activa • De deelnemingen in groepsmaatschappijen zijn gewaardeerd tegen de nettovermogenswaarde. • Andere deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de netto-vermogenswaarde voor zover er sprake is van invloed van betekenis. In de overige gevallen wordt gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorziening. • Participaties in besloten fondsen voor gemene rekening worden gewaardeerd tegen actuele waarde. Gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen worden verantwoord in het resultaat. Inzake de ongerealiseerde waardeveranderingen wordt een wettelijke reserve aangehouden voor die effecten waarvoor geen frequente marktnotering is. ANWB BV heeft geen meerderheid van stemrechten in de vergadering van participatiehouders. Dit betekent dat de besloten fondsen voor gemene rekeningen niet meegeconsolideerd hoeven te worden in de geconsolideerde jaarrekening. • Leningen en voorschotten zijn opgenomen tegen nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorziening. Voorraden De voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs inclusief voorbereidingskosten, dan wel lagere directe opbrengstwaarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorziening voor incourantheid. Onderhanden projecten Onderhanden projecten zijn gewaardeerd op basis van gerealiseerde projectkosten, inclusief voorbereidings- en inkoopkosten. Ontvangen voorschotten worden in mindering gebracht.

Verwachte verliezen op lopende projecten worden voorzien. Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen de nominale waarde onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorziening. Liquide middelen De liquide middelen staan, voorzover niet anders vermeld, ter vrije beschikking van de rechtspersoon. Valutaderivaten De ANWB maakt gebruik van valutatermijncontracten om de valutarisico’s inzake haar inkopen in vreemde valuta af te dekken. De looptijd van de valutatermijncontracten is korter dan één jaar. Kostprijshedge accounting wordt toegepast teneinde de resultaten uit waardeverandering van het valutatermijncontract en de afgedekte toekomstige transactie gelijktijdig in de winsten-verliesrekening te verwerken. Zolang het valutatermijncontract betrekking heeft op een verwachte toekomstige transactie wordt het valutatermijncontract niet geherwaardeerd. Zodra de afgedekte positie van de verwachte toekomstige transactie tot de verwerking van een financiële verplichting leidt, worden de met het valutatermijncontract verbonden winsten of verliezen in dezelfde periode in de winst- en verliesrekening verwerkt als waarin de aangegane verplichting van invloed is op de winst of het verlies. Resultaten uit het nieteffectieve deel van de hedge-relatie worden direct in de winst- en verliesrekening verantwoord. Indien een valutatermijncontract niet langer voldoet aan de criteria voor ‘hedge accounting’, wordt verkocht, afloopt, wordt beëindigd of uitgeoefend, dan wordt hedge accounting prospectief beëindigd. Als de verwachte transactie niet langer waarschijnlijk is, wordt het cumulatieve resultaat op het valutatermijncontract dat in de periode waarin de hedge effectief was en derhalve off-balance was gehouden, in de winst-en-verliesrekening verantwoord.

27

8


Voorzieningen Voorzieningen voor personeelsbeloningen De verplichting voor personeelsbeloningen wordt opgenomen tegen de contante waarde en betreft verplichtingen inzake: • Pensioenen; • Overige regelingen, bestaande uit Kostenregelingen voor gepensioneerden en Jubileumuitkeringen. Reorganisatievoorziening De voorziening voor reorganisatiekosten en de daarmee samenhangende personeelskosten wordt jaarlijks bij het opmaken van de jaarrekening gebaseerd op de meest actuele, beste inschatting op basis van actuele plannen zoals die zijn gecommuniceerd binnen de organisatie. Aangezien de reorganisatievoorziening een schatting blijft en een periode van meerdere jaren omvat, kunnen de werkelijke reorganisatiekosten belangrijk afwijken van de opgenomen voorziening. De in de voorziening opgenomen kosten hebben betrekking op: • Salarisbetalingen van medewerkers die “overcompleet” zijn geworden en die vanaf het moment van overcompleet zijn tot het moment van herplaatsing niet meer op een afdeling werkzaam zijn; • Aanvullingen op het salaris bij externe herplaatsing; • Opleidingskosten welke moeten leiden tot externe herplaatsing van medewerkers; • Eenmalige uitkeringen; • Overige kosten, zoals kosten van outplacement. Tevens zijn de van toepassing zijnde sociale lasten voorzien. Overige voorzieningen De overige voorzieningen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Resultaatbepalingsgrondslagen De resultaten zijn berekend op basis van historische kostprijzen, waarbij de baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Tot de omzet worden gerekend de op het jaar betrekking hebbende uitbestedingsvergoedingen c.q. contributieontvangsten, de verdiende premie-opbrengsten en de nettoopbrengsten uit de verkoop en levering van goederen en diensten. De resultaten op onderhanden projecten bewegwijzering worden genomen bij volledige oplevering van deze projecten. Voor zover verliezen worden verwacht, zijn deze volledig voorzien. De beloningsverplichtingen aan het personeel worden verantwoord volgens de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving RJ 271. De te betalen pensioenpremies en eventuele dotaties aan de voorzieningen voor personeelsbeloningen worden als personeelskosten verantwoord. Transacties in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de afrekenkoersen, voor zover zij niet afgedekt zijn door middel van valutatermijncontracten. Gerealiseerde koersverschillen zijn verantwoord onder het resultaat. Indien de omvang van de valutatermijncontracten hoger is dan de af te dekken positie en de reële waarde lager dan de kostprijs, dan wordt het verschil tussen de kostprijs en de reële waarde in het resultaat verantwoord.

Belastingen De belastingen over het resultaat zijn bepaald op basis van het geldende tarief en met inachtneming van de geldende fiscale faciliteiten. ANWB BV vormt een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting, tezamen met haar Nederlandse 100% dochterondernemingen.

28

8


De berekende belastingen van groepsmaatschappijen worden in rekeningcourant verrekend met de afdrachtplichtige moedermaatschappij ANWB BV.

Voor tijdelijke verschillen wordt een latente belasting vordering (of schuld) in de balans opgenomen tot het bedrag waarvan het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor de verrekening.

De zustermaatschappij ANWB Beleggingen BV is zelfstandig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

29

9

Toelichting op de geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013

1) Immateriële vaste activa Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

Boekwaarde per 31 december 2012 Aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen

Overzicht mutaties gedurende het boekjaar Investeringen Overboeking gerede projecten Desinvesteringen Cumulatieve afschrijving desinvesteringen Netto investeringen Afschrijvingen

Recapitulatie van de boekwaarde per 31 december 2013 Aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen

Software

Overig

Activa in uitvoering

Totaal

20.337 -8.351 11.986

288 -207 81

227 0 227

20.852 -8.558 12.294

2.426 787 -105 44 3.152 -4.309 -1.157

0 0 0 0 0 -56 -56

1.968 -787 0 0 1.181 0 1.181

4.394 0 -105 44 4.333 -4.365 -32

23.445 -12.616 10.829

288 -263 25

1.408 0 1.408

25.141 -12.879 12.262

De activa in uitvoering en de investeringen betreffen met name (vooruitbetalingen op) ontwikkelde software en aangekochte software-licenties. De activa worden lineair afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. In 2013 is bij vervangingen operationele software buiten gebruik gesteld. Onder de post 'overig' zijn overgenomen klantportefeuilles opgenomen.

30

9

Toelichting op de geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013 (vervolg)

2) Materiële vaste activa Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's) Gebouwen en terreinen

Boekwaarde per 31 december 2012 Aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen

Machines en installaties

Auto's

Automatisering en inventaris


Totaal

138.878 -64.961 73.917

65.410 -38.461 26.949

69.961 -29.734 40.227

49.667 -38.742 10.925

8.712 0 8.712

332.628 -171.898 160.730

Overzicht mutaties gedurende het boekjaar Investeringen 456 Overboekingen gerede projecten 392 Desinvesteringen -7.627 Cumulatieve afschrijving desinv. 7.399 Netto investeringen 620 Bijzondere waardevermindering -208 Afschrijvingen -3.248 -2.836

165 3.981 -6.050 5.597 3.693 -446 -2.555 692

13.378 0 -17.246 6.101 2.233 0 -8.450 -6.217

2.052 17.358 -5.750 5.660 19.320 -173 -5.582 13.565

18.294 -21.731 0 0 -3.437 0 0 -3.437

34.345 0 -36.673 24.757 22.429 -827 -19.835 1.767

Recapitulatie van de boekwaarde per 31 december 2013 Aanschafwaarden 132.099 63.506 Cumulatieve afschrijvingen -61.018 -35.865 71.081 27.641

66.093 -32.083 34.010

63.327 -38.837 24.490

5.275 0 5.275

330.300 -167.803 162.497

0 0 0 0 0 De actuele waarde van de gebouwen en terreinen wordt per 31 december 2013 geraamd op totaal circa € 91 miljoen, gebaseerd op de WOZ-waarde (31 december 2012: € 97 miljoen). In 2013 zijn investeringen gedaan in het kader van de nieuwe winkelformule voor het ANWB winkelnetwerk. De desinvesteringen en bijzondere waardevermindering in gebouwen, installaties en inventaris hebben hier ook voornamelijk betrekking op. Daarnaast is op het gebied van de automatisering voor een belangrijk deel geïnvesteerd in de digitalisering van wegenwachtauto's en in energiezuinige datacenters in Den Haag en Delft. De investeringen en desinvesteringen in auto’s hebben betrekking op de jaarlijkse vervanging van delen van het wagenpark.

31

9


3) Andere deelnemingen Het verloop van deze post is als volgt: 2013


Boekwaarde per 1 januari

4.529

4.323

25 315

0 206

4.869

4.529

Investeringen Resultaten andere deelnemingen Boekwaarde per 31 december

2012

De per 31 december 2013 rechtstreeks of indirect gehouden andere deelnemingen (minderheidsbelangen, waaronder belangen in samenwerkingsverbanden) zijn als volgt weer te geven: Deelneming

Statutair gevestigd

-

Aandelenbelang in procenten

ACTA Assistance SA

Frankrijk

21,79%

ARC Europe SA

België

20,00%

Bxmail AG

Zwitserland

Camping Key Alliance Handelsbolag

Zweden

25,00%

Den Haag

28,00%

Polen

16,00%

Nijmegen

33,33%

Eric 2000 EESV

*1

Starter Spzoo Yomads Travel BV

*2

6,25%

*1 = Het belang in Eric 2000 EESV is 28,00% winstrecht en 33,33% stemrecht. *2 = Yomads Travel BV is op 8 mei 2013 opgericht. SNP Natuurreizen BV heeft hierin een belang van 33,33%.

Euro Nederland BV, waarin een 50% belang werd gehouden, is op 1 mei 2013 geliquideerd.

32

9


4) Effecten en beleggingen Het verloop van deze post is als volgt:



FGR Matching Geldmarkt

FGR Matching Vastrentende Waarden

FGR Return Aandelen

FGR Return Alternatieve Waarden

FGR Return Vastrentende Waarden

Totaal 2013

Totaal 2012

0 208.690

80.486

95.765

0

384.941

378.414

Transitie fondsen Aankopen Verkopen Netto transacties

68.920 61.771 0 130.691

-37.900 38.964 -66.275 -65.211

-20.600 7.147 -17.570 -31.023

-26.195 4.004 -54.506 -76.697

15.775 56.782 -19.887 52.670

0 168.668 -158.238 10.430

0 12.100 -28.099 -15.999

Mutatie marktwaarde

-17 271 0 0 130.674 143.750

18.367 0 67.830

-3.728 0 15.340

-327 0 52.343

14.566

22.526

409.937

384.941

Boekwaarde per 31 december

Gelijksoortige beleggingen van de ANWB groepsonderdelen zijn ondergebracht in beleggingspools. De beleggingspools hebben de vorm van besloten fondsen voor gemene rekening (FGR). De groep houdt beleggingen in het Matching Geldmarkt Fonds, het Return Aandelen Fonds, het Matching Vastrentende Waarden Fonds, het Return Vastrentende Waarden Fonds en het Return Alternatieve Waarden Fonds. Gedurende 2013 is de inrichting van de fondsen aangepast. Hieronder wordt zowel de initiële strategische inrichting als de nieuwe strategische inrichting aan het eind van het jaar toegelicht: 1.

2.

3.

4.

5.

Het Matching Geldmarkt Fonds: De initiële inrichting betreft beleggingen in een tweetal geldmarktfondsen en een geldmarktrekening. De uiteindelijke inrichting betreft 50/50 procent verdeling over de twee geldmarktfondsen. Het Matching Vastrentende Waarden Fonds: De initiële inrichting betreft 80% in Europese AAA staatsleningen, 20,0% in bedrijfsobligaties (investment grade en high yield). De uiteindelijke inrichting betreft 100% Europese staatsobligaties (80,0% AAA-rating en 20,0% AA-rating). Het Return Aandelen Fonds: De initiële inrichting betreft 50,0% in Europa, 35,0% in Amerika, 10,0% in het Verre Oosten en 5,0% in opkomende markten. De uiteindelijke inrichting betreft 64,5% in ‘developed markets’, 10,5% in wereldwijde hoog dividend aandelen, 15,0% in Europese small cap aandelen en 10,0% in opkomende markten. Het Return Alternatieve Waarden Fonds: De initiële inrichting betreft beleggingen in onder meer hedge funds, valutastrategieën, commodities en Emerging Market Debt. De uiteindelijke inrichting betreft 100% grondstoffen. Het Return Vastrentende Waarden Fonds: Dit fonds is in september 2013 opgericht. De beleggingen bestaan uit bedrijfsobligaties (investment grade en high yield) en Emerging Market Debt. De uiteindelijke verdeling over deze categorieën bedraagt investment grade 47,5%, high yield 30,0% en EMD 22,5%.

De mutatie van de marktwaarde is in de winst-en-verliesrekening opgenomen als gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten op beleggingen.

33

9


De verschillende beleggende juridische entiteiten van de ANWB-groep kunnen afhankelijk van het eigen beleggingsplan in meer of mindere mate participeren in de diverse beleggingspools. De Stichting Bewaar ANWB is juridisch eigenaar van de beleggingen en houdt toezicht op de Stichting Beheer ANWB, aan wie het dagelijks beheer is uitbesteed. De Stichting Beheer ANWB laat zich bij de inrichting van de beleggingspools adviseren door de fiduciair manager. Daarnaast is de fiduciair manager verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleggingsbeleid binnen de beleggingspools. De beleggingspools dienen te voldoen aan de afgesproken restricties en richtlijnen. Het daadwerkelijke vermogensbeheer binnen de beleggingspools wordt door externe vermogensbeheerders gevoerd. De fiduciair manager ondersteunt de Stichting Beheer ANWB bij de monitoring van deze externe vermogensbeheerders. De financiële- en effectenadministratie van de FGR's is uitbesteed aan de KAS Bank. 5) Leningen en voorschotten Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012


5.621

5.159

Verstrekkingen Aflossingen Boekwaarde per 31 december

535 -611 5.545

1.210 -748 5.621

0

0

5.406 0 139 5.545

5.489 36 96 5.621

De boekwaarde van de leningen kan als volgt nader worden gespecificeerd: Leningen aan leasemaatschappijen inzake auto's Leningen aan personeel inzake auto's Overige leningen en voorschotten

0 De leningen aan leasemaatschappijen zijn verstrekt tot financiering van leaseauto's en zijn gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. De omvang en gemiddelde looptijd van de leningen varieert met het aantal geleasede auto's. Zowel de lening als het leasecontract draagt geen rente. Bij een tussentijdse beëindiging zal de leasemaatschappij voor de financiering van de dan lopende leasecontracten zorgdragen tegen dan geldende rentecondities.

0

6) Voorraden De samenstelling van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen

1.470 12 21.903 23.385

1.738 808 21.629 24.175

In de post voorraden is een voorziening voor incourante voorraden opgenomen ad € 6,8 miljoen (2012: € 6,0 miljoen).

34

9


7) Onderhanden projecten Deze post is als volgt nader gespecificeerd: (bedragen in duizenden euro's)

2013

Uitgaven onderhanden projecten Ontvangen voorschotten

2012

0 0 0

5.446 -5.062 384

0

0

8) Overige vorderingen De samenstelling van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Vennootschapsbelasting Diversen

10.861 2.421 13.282

14.130 6.172 20.302

0

0

10.861

14.130

Vennootschapsbelasting De post vennootschapsbelasting kan als volgt nader worden gespecificeerd: Latente belastingvorderingen

De latente belastingvorderingen betreffen latente vorderingen als gevolg van tijdelijke verschillen tussen de in de jaarrekening verantwoorde belastingdruk en de werkelijk over het betreffende boekjaar verschuldigde belastingen zoals berekend op basis van de fiscale cijfers. Deze tijdelijke verschillen betreffen fiscaal met toekomstige winsten te verrekenen verliezen alsmede verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering van balansposten. De latente belastingen worden berekend tegen nominaal tarief en hebben een overwegend langlopend karakter. Inzake de te verrekenen verliezen is per 31 december 2013 een bedrag van € 0,3 miljoen aan voorvoegingsverliezen van deelnemingen voorzichtigheidshalve op nihil gewaardeerd (31 december 2012: € 0,8 miljoen). De belastingen over het resultaat zijn bepaald op basis van het geldende tarief en met inachtneming van de geldende fiscale faciliteiten, te weten in 2013 tegen het tarief in Nederland van 25,0%. De latente belastingvorderingen zijn per 31 december 2013 gewaardeerd tegen het geldende vennootschapsbelastingtarief per 1 januari 2014 van 25,0% (1 januari 2013: 25,0%). Diversen In de post diversen is een vordering van € 237.641 op de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB opgenomen. Over deze vordering wordt geen rente vergoed.

35

9


9) Liquide middelen 2013


Banktegoeden Termijndeposito's

2012

96.370 20.000 116.370

82.170 20.000 102.170

0 Het termijndeposito heeft een looptijd tot 23 januari 2014 en de rentevergoeding bedraagt 0,15% op jaarbasis (2012: ca. 0,02% op jaarbasis).

0

10) Eigen vermogen Het groepsvermogen omvat het samengevoegde eigen vermogen van ANWB BV alsmede van zustermaatschappij ANWB Beleggingen BV. De specificatie luidt als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

Geplaatst kapitaal Agio Wettelijke reserves Algemene reserves Resultaat boekjaar

ANWB BV

15.334 15.574 3.357 114.909 18.772 167.946

ANWB Beleggingen BV

Totaal 2013

Totaal 2012

19 41.695 0 -954 2.142 42.902

15.353 57.269 3.357 113.955 20.914 210.848

15.353 55.703 3.024 127.171 -12.520 188.731

Voor een toelichting op het eigen vermogen wordt verwezen naar de enkelvoudige jaarrekeningen van ANWB BV en ANWB Beleggingen BV.

36

9


11) Voorzieningen voor personeelsbeloningen De samenstelling van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Voorziening voor pensioenen Voorziening voor overige regelingen personeelsbeloningen

0 17.682 17.682

21.606 17.881 39.487

Het verloop van de voorziening voor pensioenregelingen en de voorziening voor overige regelingen personeelsbeloningen is als volgt weer te geven: (bedragen in duizenden euro's)

Stand per 1 januari Onttrekking in verband met betalingen herstelplan, indexatie en nagekomen facturatie Dotaties Vrijval Mutaties boekjaar Stand per 31 december

Pensioen

Overige regelingen

Totaal 2013

Totaal 2012

21.606

17.881

39.487

26.170

-14.506

-1.012

-15.518

-9.619

0 -7.100 -21.606

813 0 -199

813 -7.100 -21.805

22.936 0 13.317

0

17.682

17.682

39.487

-

-

Voorziening voor pensioenen De ANWB kent meerdere pensioenregelingen. In 2006 zijn de belangrijkste pensioenregelingen omgezet naar een opbouwregeling met een pensioenopbouw van 2,25% per deelnemersjaar. Per 1 januari 2013 is een nieuwe pensioenregeling van kracht geworden waarbij het opbouwpercentage verlaagd is naar 2,15% en de pensioengerechtigde leeftijd verhoogd is van 65 naar 67 jaar. De geldigheidsduur van deze nieuwe regeling is 4 jaar. In 2013 is deze opbouw verder tijdelijk verlaagd naar 1,95% (2012: 2,05%) in het kader van een extra bijdrage aan het herstelplan. De gehanteerde pensioenregelingen van de vennootschap en haar geconsolideerde maatschappijen zijn toegezegde-pensioenregelingen, die voor het merendeel zijn ondergebracht bij het ondernemingspensioenfonds. De te betalen pensioenpremies voor het verslagjaar komen direct ten laste van de winst-enverliesrekening. Voor de onvoorwaardelijke verplichtingen inzake pensioenen wordt per balansdatum een voorziening gevormd. Per ultimo 2013 zijn er geen onvoorwaardelijke verplichtingen uit hoofde van het herstelplan en in 2013 is er geen sprake van onvoorwaardelijke indexatie pensioenen van actieve deelnemers die nog niet af gefinancierd zijn per ultimo boekjaar. Gedurende 2013 is de laatste termijn van de verplichtingen uit het initieel herstelplan 2009-2013 voldaan evenals de tweede termijn van de voorwaardelijk toegezegde additionele bijdrage ad € 7,2 miljoen. Daar de minimaal benodigde dekkingsgraad van 104,4% is behaald per ultimo 2013 is de laatste termijn van de voorwaardelijke additionele bijdrage ad € 7,1 miljoen vervallen en is dit bedrag vrijgevallen ten gunste van het resultaat 2013. De dekkingsgraad van het Pensioenfonds per 31 december 2013 bedraagt 104,6% (ultimo 2012: 95,0%).

37

9


Voorziening voor overige regelingen personeelsbeloningen De overige regelingen bestaan uit: - Verplichtingen inzake Vut en stamrechtuitkeringen. Deze worden opgenomen voor zover deze nog niet af gefinancierd zijn; - Kostenregelingen voor gepensioneerden (ziektekosten en kortingsregeling), gebaseerd op actuariële berekeningen; - Verplichtingen voor jubileumuitkeringen, eveneens gebaseerd op actuariële berekeningen waarbij rekening gehouden wordt met de arbeidsvoorwaarden en personeelsbestand (er wordt geen rekening gehouden met toekomstige salarisstijgingen). De verplichtingen uit hoofde van deze regelingen zijn contant gemaakt tegen de geldende marktrente. Het gehanteerde disconteringstarief bedraagt 4,5% (2012: 4,5%). De gehanteerde overlevingskans is AG prognosetafel 2012-2062.

12) Reorganisatievoorziening Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

Stand per 1 januari

2013

2012

6.003

18.442

Toevoegingen Vrijval

16.243 -3.590 12.653

9.007 -112 8.895

Onttrekkingen Stand per 31 december

-6.838 11.818

-21.334 6.003

0 In 2013 is een nieuw sociaal plan met de vakbonden overeengekomen waarbij de begeleiding van werk naar werk en het voorkomen van gedwongen ontslag centraal staat. Hiertoe is onder andere een premobiliteitsregeling geïntroduceerd. De dotatie 2013 heeft betrekking op de lopende trajecten in het kader van herstructurering Media en overheadreductie bij de stafafdelingen. Deze worden onder dit nieuwe sociaal plan uitgevoerd en bevinden zich deels nog in het premobiliteitsstadium. De onttrekking 2013 bestaat tevens uit de afwikkeling van de in voorgaande jaren gevormde reorganisatievoorziening.

0

38

9


13) Overige voorzieningen (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Stand per 1 januari

36.099

39.011


99.541 -600 98.941

76.565 -2.244 74.321

-89.485 45.555

-77.233 36.099

Onttrekkingen Stand per 31 december

0 Deze post betreft een voorziening voor de geschatte toekomstige kosten van lopende schadegevallen, voortvloeiend uit hoofde van verkochte verzekeringen.

0

14) Belastingen en sociale lasten De samenstelling van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Assurantiebelasting Omzetbelasting Loonheffing Sociale lasten

51.651 9.095 7.951 1.563 70.260

48.923 9.074 6.370 1.956 66.323

0

0

15) Overlopende passiva Deze post is als volgt nader gespecificeerd: (bedragen in duizenden euro's)

Vooruitgefactureerde omzet Nog te betalen kosten

2013

401.330 36.456 437.786

2012

391.074 44.879 435.953

39

9


16) Niet uit de balans blijkende verplichtingen Bankgaranties Per 31 december 2013 zijn door de rechtspersonen die deel uitmaken van de ANWB-groep bankgaranties afgegeven voor in totaal € 9,2 miljoen (per 31 december 2012: € 7,1 miljoen). Huurverplichtingen De verplichtingen uit hoofde van met derden aangegane huurverplichtingen van onroerende zaken bedragen ruim € 45 miljoen. Hiervan vervalt € 8 miljoen binnen 1 jaar en heeft een bedrag van € 9 miljoen een looptijd van langer dan 5 jaar. De gemiddelde resterende looptijd van de huurcontracten is 4,3 jaar. Investerings- en inkoopverplichtingen De groep is voor een bedrag van circa € 10,5 miljoen aan inkoopverplichtingen aangegaan met betrekking tot de winkelvoorraden en circa € 0,9 miljoen aan investeringsverplichtingen voor de vervanging van delen van het technische wagenpark. Tevens is de groep voor circa € 1,6 miljoen aan verplichtingen aangegaan inzake de afname van vliegtuigstoelen. Leaseverplichtingen De verplichtingen uit hoofde van met derden aangegane leaseovereenkomsten bedragen in totaal € 4,9 miljoen. Hiervan vervalt binnen 1 jaar € 2,5 miljoen en binnen 5 jaar € 2,4 miljoen. Overige langlopende verplichtingen De groep is voor een bedrag van € 10 miljoen aan verplichtingen aangegaan inzake softwarelicenties en huisvestingskosten. Onder dit laatste zijn voornamelijk kosten uit hoofde van beveiliging, energie, schoonmaak en onderhoud opgenomen.

17) Financiële instrumenten en risico’s Algemeen De ANWB en haar groepsmaatschappijen houden geen financiële instrumenten voor handelsdoeleinden aan en geven deze ook niet uit. Kredietrisico Binnen de beleggingen in besloten fondsen voor gemene rekening (FGR's) worden de kredietrisico’s gereduceerd door strikte beleggingsrichtlijnen en restricties ten aanzien van de kwaliteit van en spreiding over vermogensbeheerders, regio's, instrumenten en bedrijven. Er worden geen directe kredieten verleend. Afgeleide financiële instrumenten worden alleen aangegaan binnen de FGR's met kredietwaardige banken. Het kredietrisico blijft beperkt tot het contante renteverschil van de marktrente omdat geen hoofdsommen worden uitgewisseld. Ook ten aanzien van de liquide middelen en de verstrekte leningen aan leasemaatschappijen inzake auto’s geldt dat deze alleen met kredietwaardige banken en maatschappijen worden aangegaan. In geval van herverzekerde verplichtingen wordt het risico op de kredietwaardigheid van de herverzekeraars gemitigeerd door alleen met krediethoogwaardige herverzekeraars contracten te sluiten, met voldoende spreiding. De meeste vorderingen zijn van beperkte omvang en verdeeld over een zeer groot aantal debiteuren. Hierdoor is er geen sprake van concentratie van risico. Bovendien past de ANWB een actief incassobeleid toe.

40

9


Renterisico ANWB BV stelt zich ten doel de invloed van de veranderingen in rentetarieven op de resultaten te beperken en de totale rentebaten te optimaliseren. Daartoe kan gebruik worden gemaakt van het Matching Vastrentende Waarden Fonds, het Matching Geldmarkt Fonds en het Return Vastrentende Waarden Fonds. Door meer of minder in deze fondsen te beleggen kan de rentegevoeligheid van de beleggingen worden gestuurd. Naast deze beleggingen heeft de ANWB geen belangrijke rentedragende activa. De vennootschap heeft geen renteswaps afgesloten. Liquiditeitsrisico Dit risico houdt in dat de vennootschap niet de mogelijkheid heeft om op korte termijn de financiële middelen te verkrijgen die benodigd zijn om aan verplichtingen te voldoen. Om dit risico te beheersen dienen de beleggingen binnen de beleggingsfondsen op korte termijn verhandelbaar te zijn. De beleggingen die per 31 december 2013 door de ANWB worden gehouden betreffen nagenoeg geheel beursgenoteerde fondsen. Treasury is centraal georganiseerd, waarbij de bankrekeningen van de meeste groepsmaatschappijen zijn ondergebracht in een gezamenlijke cashpoolstructuur. Ook heeft de ANWB kredietfaciliteiten afgesloten bij de Rabobank en de ING Bank, om tijdelijke fluctuaties in de beschikbare liquide middelen op te vangen. Hierbij zijn geen specifieke bankconvenanten ten aanzien van solvabiliteit van toepassing. Marktrisico ANWB loopt risico ten aanzien van de waarde van effecten en beleggingen. Door in meerdere assetklassen te beleggen, wordt de gevoeligheid van prijswijzigingen op markten beperkt. Het beleggingsbeleid sluit aan op het gematigde risicoprofiel dat door de ANWB wordt nagestreefd. Valutarisico Het valutabeleid is gericht op bescherming van de operationele marge, door middel van het afdekken van de inkooptransacties in vreemde valuta. Dit komt in hoofdzaak voor bij de inkopen van Reizen, maar ook bij de inkopen voor de winkels. Voor de beheersing van valutarisico's worden valutatermijncontracten aangegaan. De reële waarde van de valutatermijncontracten per 31 december 2013 bedraagt € 414.000 negatief (ultimo 2012: € 585.000 negatief). Deze contracten hebben betrekking op een verwachte uitgaande kasstroom in vreemde valuta ten bedrage van circa € 17,3 miljoen, waarbij de belangrijkste valuta de Amerikaanse dollar betreft (voor circa € 10,4 miljoen). De afgesloten contracten zijn in lijn met het vreemde valuta hedging beleid. De valutatermijncontracten zijn derhalve gewaardeerd op kostprijs (nihil) daar de omvang van de afgesloten valutatermijntransacties lager is dan de toekomstige uitgaande kasstromen in vreemde valuta. Voor wat betreft de valutarisico’s binnen de FGR's, worden deze binnen het Return Aandelen Fonds en het Return Vastrentende Waarden Fonds in principe door middel van termijntransacties afgedekt. De beleggingen in het Matching Geldmarkt Fonds en het Matching Vastrentende Waarden Fonds luiden in euro. Binnen het Return Alternatieve Waarden Fonds zijn de valutarisico's onderdeel van de mandaten van de betrokken vermogensbeheerders.

41

9


Verzekeringstechnisch risico Het verzekeringstechnische risico voor de ANWB betreft het pechrisico en het schadelastrisico. Het pechrisico is de kans dat een rechthebbende gedurende de contracttermijn voor zijn voertuig een beroep doet op pechhulpverlening. Het eigen vermogen en het resultaat van de vennootschap zijn slechts beperkt gevoelig voor verzekeringstechnische ontwikkelingen, doordat het grootste deel van de schadelast en de verzekeringsverplichtingen zich kenmerkt door een korte uitloop. Het schadelastrisico betreft de kans dat door een verzekerde een vergoeding voor geleden schade wordt geclaimd. Dit risico is gedeeltelijk ondergebracht bij herverzekeraars en wordt onder meer beperkt door een stringent acceptatiebeleid en spreiding naar object, regio, oorzaken, leeftijden en sectoren. Voor de verzekeringsactiviteiten gelden solvabiliteitseisen, door strengere regelgeving vanuit financieel toezicht. Zoals uit de ‘toelichting op de verzekeringsactiviteiten’ blijkt, voldoet de ANWB aan deze vereisten. Reële waarde van de in de balans opgenomen financiële instrumenten Onderstaande tabel geeft een overzicht van de boekwaarde van de in de geconsolideerde balans per ultimo boekjaar opgenomen financiële instrumenten. De boekwaarde is gelijk aan de marktwaarde. (bedragen in duizenden euro's)

Liquide middelen Effecten en overige beleggingen Leningen en voorschotten

2013

116.370 409.937 5.545 531.852

2012

102.170 384.941 5.621 492.732

De volgende methoden en aannames zijn gebruikt voor de bepaling van de marktwaarde van de financiële instrumenten: -

-

Liquide middelen De boekwaarde is de nominale waarde. Effecten en overige beleggingen Maandelijks wordt de totale marktwaarde van de besloten fondsen voor gemene rekening opgesteld door de KAS Bank. Deze marktwaarde wordt uitgedrukt in de koersen van de FGR's. De marktwaarde van de binnen de FGR's ter beurze genoteerde effecten en beleggingen zijn gebaseerd op de beursnoteringen. De marktwaarde van niet ter beurze genoteerde effecten en beleggingen zijn gebaseerd op de geschatte marktprijzen of, als ze rentedragend zijn, berekend tegen de geldende rentetarieven. Leningen en voorschotten De boekwaarde van de overige vorderingen en schulden is gelijk aan de actuele waarde.

42

10

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013

18) Som der bedrijfsopbrengsten (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Uitbestedingsvergoeding Hulpverlening Verzekeringen Reizen Special Products Retail, ANWB Media, overige

50.548 305.249 272.294 190.077 155.850 974.018

50.055 299.041 306.205 205.972 176.121 1.037.394

Wijzigingen in onderhanden projecten

-5.446 968.572

-2.264 1.035.130

0

0

19) Personeelskosten (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenen en andere personeelsbeloningen

203.722 28.020 33.542 265.284

199.981 29.989 65.723 295.693

Dotatie reorganisatievoorziening

12.653 277.937

8.895 304.588

0

0

Aantal personeelsleden van de ANWB BV en de meegeconsolideerde bedrijven Het gemiddeld personeelsbestand van de medewerkers in dienst van de ANWB en haar dochterbedrijven in FTE was over het jaar als volgt samengesteld: 2013

Eigen vast personeel Eigen tijdelijk personeel

3.470 691 4.161

2012

3.591 582 4.173

43

10 Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013 (vervolg) Beloningen Hoofddirectie en Raad van Commissarissen De samenstelling van de beloningen aan de hoofddirectie is als volgt: (bedragen in euro's)

Beloningen (vast en variabel) Pensioenkosten en overige emolumenten

2013

2012

1.745.635 523.718 2.269.353

1.403.347 509.825 1.913.172

De bedragen zijn exclusief de eenmalige belastingen in verband met de crisisheffing over hoge salarissen van circa € 125.000, die zowel voor 2013 als voor 2012 geheven is. De mutatie in de beloningen in vergelijking met 2012 bestaat uit een aantal componenten. De vaste beloningen van de hoofddirectie zijn geïndexeerd conform de ANWB-cao en een vertrekvergoeding van een lid van de hoofddirectie is verwerkt. Deze verhogingen worden gedeeltelijk gecompenseerd door de lagere variabele beloning die is toegekend in 2013. Deze variabele beloning is gebaseerd op het behaalde resultaat in 2012. Voorts zijn de pensioenkosten met ingang van 2013 opgenomen op basis van kostendekkende premie in plaats van doorsneepremie. De vergelijkende cijfers van 2012 zijn hierop aangepast. Aan de Raad van Commissarissen is in 2013 € 157.496 uitgekeerd (2012: € 147.286). De stijging ten opzichte van 2012 wordt veroorzaakt door mutaties in de samenstelling van de Raad van Commissarissen gedurende 2013. De hoogte van de vergoedingen is ongewijzigd ten opzichte van 2012. 20) Overige bedrijfslasten (bedragen in duizenden euro's)

Inleen personeel van derden Overige personeelskosten Huisvestingskosten Automatiseringskosten Promotie- en communicatiekosten Administratiekosten, incl. porti en vrachtkosten Consultancykosten Bijzondere waardeverminderingen Diversen

2013

29.083 14.013 20.537 25.362 37.620 14.781 4.153 828 23.058 169.435

2012

44.713 10.921 22.386 29.311 45.297 15.108 6.069 1.689 23.201 198.695

21) Rentebaten en –lasten (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Rentebaten Rentelasten

1.606 -1.742 -136

3.507 -3.255 252

44

10 Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013 (vervolg) 22) Accountantskosten De in de overige bedrijfslasten opgenomen accountantskosten zijn als volgt gespecificeerd weer te geven: (bedragen in duizenden euro's)

Jaarrekeningcontrole Andere assurance-opdrachten Belastingadvies Overige dienstverlening

2013

2012

453 93 0 41 587

390 31 0 31 452

De hierboven vermelde accountantskosten hebben betrekking op het boekjaar van de jaarrekening, ongeacht of de werkzaamheden door de accountant reeds gedurende dat boekjaar zijn verricht.

23) Belastingen De afwijking van de effectieve belastingdruk volgens de winst-en-verliesrekening van 17% ten opzichte van de geldende belastingdruk van 25% is voornamelijk vanwege de belasting tegen 0% van het resultaat van de beleggingsinstelling ANWB Beleggingen BV en vanwege een herwaardering van belastinglatenties.

45

11

11.1

Additionele informatie

Toelichting op de verzekeringsactiviteiten Hoewel ANWB BV geen verzekeringsmaatschappij is zoals bedoeld in artikel 427 lid 1 van Boek 2 Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek, maken verzekeringsactiviteiten een belangrijk deel uit van het geheel van ANWB-activiteiten. Om inzicht te verschaffen in de verzekeringsactiviteiten conform artikel 406 lid 4 van Boek 2 Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek, zijn een samengevoegde balans en winst-en-verliesrekening van de verzekeringsactiviteiten opgenomen, waarbij de samenvoeging een arbitrair karakter heeft vanwege de verwevenheid met de overige ANWB-activiteiten. In deze balans en winst-en-verliesrekening zijn de financiële gegevens van de volgende deelnemingen van ANWB BV opgenomen: • •

Reis- en Rechtshulp NV UVM Verzekeringsmaatschappij NV

Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekeningen van deze vennootschappen.

46

11

11.2

Additionele informatie (vervolg)

Samengevoegde balans verzekeringsactiviteiten per 31 december 2013 31-12-2013


31-12-2012

Activa Beleggingen Terreinen en gebouwen Effecten en overige beleggingen

3.129 280.755

3.300 344.187 283.884

Vorderingen Overige activa

6.713 81.863

Totaal activa

347.487 7.887 44.431

88.576

52.318

372.460

399.805

160.535

187.845

Passiva Eigen vermogen Technische voorzieningen Voor niet verdiende premies en lopende risico's: Bruto Herverzekeringsdeel

69.304 -20.148

75.623 -27.821 49.156

Voor te betalen schaden en uitkeringen: Bruto Herverzekeringsdeel

165.506 -119.951

Overige voorzieningen Kortlopende schulden Overlopende passiva

47.802 168.712 -132.613

45.555

36.099

51

55

34.683 82.480

47.427 80.577 117.163

128.004

Totaal passiva

372.460

399.805

Solvabiliteit Aanwezige solvabiliteit Vereiste solvabiliteit Overschot

165.187 44.641 120.546

136.297 44.414 91.883

0,00

0,00

47

11

11.3

Additionele informatie (vervolg)

Samengevoegde winst-en-verliesrekening verzekeringsactiviteiten over 2013

2013


Verdiende premies eigen rekening Toegerekende opbrengst uit beleggingen Schaden eigen rekening Bedrijfskosten Resultaat technische rekening schadeverzekering Opbrengsten uit beleggingen Beleggingslasten Toegerekende opbrengst van beleggingen

Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen

2012

256.850 4.141 -146.644 -68.883

229.102 6.180 -125.536 -59.236

45.464

50.510

12.468 -54 -4.141

21.184 -12 -6.180 8.273

14.992

53.737

65.502

-13.444

-16.439

40.293

49.063

48

11.3.1.1

Wit regel

Enkelvoudige jaarrekening (voor bestemming resultaat)

12

Vennootschappelijke balans ANWB BV per 31 december 2013

(voor bestemming resultaat) (bedragen in duizenden euro's)

Noot

31-12-2013

31-12-2012

Vaste activa Immateriële vaste activa

1

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Machines en installaties Auto's Automatisering en inventaris Activa in uitvoering

2

2.808

3.878 16.722 22.408 19.540 3.558

1.993

5.120 14.921 22.815 5.248 8.420 66.106

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen Andere deelnemingen Effecten en overige beleggingen Leningen en voorschotten

3

4 5 6

56.524

312.477

313.698

4.301 4.853 13.421 4.728

4.301 4.529 0 4.947 339.780

327.475

Vlottende activa Voorraden

7

23.213

23.854

Onderhanden projecten

8

0

384

Vorderingen Debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Vorderingen inzake pensioenen Overige vorderingen Overlopende activa

Liquide middelen Totaal activa

9 10

11

67.465 33.390 0 12.893 21.112

70.934 51.694 2.046 18.173 18.320 134.860

161.167

117.223

57.844

683.990

629.241

50


Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Wettelijke reserves Algemene reserve Resultaat boekjaar

Noot

31-12-2013

31-12-2012

12

15.334 15.574 3.357 114.909 18.772

15.334 15.574 3.024 129.185 -15.164 167.946

147.953

Voorzieningen en schulden Voorzieningen Voorzieningen voor personeelsbeloningen Reorganisatievoorziening

13

17.314

14

11.161

37.967 5.480 28.475

Kortlopende schulden Crediteuren Schulden aan groepsmaatschappijen Belastingen en sociale lasten Schulden inzake pensioenen Overige schulden Overlopende passiva

Totaal passiva

15 9 16

34.219 127.798 49.436 662 23.303 252.151

43.447

25.677 89.421 47.595 0 22.437 252.711 487.569

437.841

683.990

629.241

0

0

51

13

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013


Noot

Netto-omzet Wijzigingen in onderhanden projecten Som der bedrijfsopbrengsten Inkoop goederen en diensten Personeelskosten Afschrijvingen immateriële vaste activa Afschrijvingen materiële vaste activa Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten

2013

406.373 -5.446

Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen

428.155 -2.264 400.927

17 1 2 18

127.275 215.791 1.150 10.813 110.840

Bedrijfsresultaat Resultaten groepsmaatschappijen Resultaten andere deelnemingen Gerealiseerde resultaten beleggingen Ongerealiseerde resultaten beleggingen Rentebaten en -lasten Financieel resultaat

2012

3 4

19

425.891 104.496 244.608 818 10.458 134.516

465.869

494.896

-64.942

-69.005

65.161 324 36 171 413

38.056 207 0 0 -840 66.105

37.423

1.163

-31.582

17.609

16.418

18.772

-15.164

0

0

52

14

Toelichting op de vennootschappelijke balans ANWB BV per 31 december 2013

Algemeen Voor een overzicht van de gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling wordt verwezen naar de toelichting algemeen bij de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. 1) Immateriële vaste activa Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's) Software

Boekwaarde per 1 januari 2013 Aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen

Overzicht mutaties gedurende het boekjaar Investeringen Overboekingen gerede projecten Desinvestering aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen desinvestering Netto investeringen Afschrijvingen

Recapitulatie van de boekwaarde per 31 december 2013 Aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen


Totaal

3.177 -1.184 1.993

0 0 0

3.177 -1.184 1.993

901 538 -105 44 1.378 -1.150 228

1.125 -538 0 0 587 0 587

2.026 0 -105 44 1.965 -1.150 815

4.511 -2.290 2.221

587 0 587

5.098 -2.290 2.808

De activa in uitvoering betreffen vooruitbetalingen op ontwikkelde software en aangekochte softwarelicenties. De activa worden lineair afgeschreven vanaf het moment van ingebruikname. In 2013 is bij vervangingen operationele software buiten gebruik gesteld.

53

14

Toelichting op de vennootschappelijke balans ANWB BV per 31 december 2013 (vervolg)

2) Materiële vaste activa Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's) Gebouwen en terreinen

Boekwaarde per 1 januari 2013 Aanschafwaarden Cumulatieve afschrijvingen

Machines en installaties

Auto's

Automatisering en inventaris


Totaal

0 19.671 -14.551 5.120

0 39.409 -24.488 14.921

0 45.742 -22.927 22.815

0 27.319 -22.071 5.248

0 8.420 0 8.420

0 140.561 -84.037 56.524

Overzicht mutaties gedurende het boekjaar Investeringen 17 Overboekingen gerede projecten 270 Desinvesteringen -7.509 Cumulatieve afschrijvingen desinv. 6.542 Netto investeringen -680 Bijzondere waardevermindering -208 Afschrijvingen -354 -1.242

22 3.652 -6.026 5.579 3.227 -446 -980 1.801

5.524 0 -3.846 3.635 5.313 0 -5.720 -407

556 17.261 -5.267 5.572 18.122 -71 -3.759 14.292

16.321 -21.183 0 0 -4.862 0 0 -4.862

22.440 0 -22.648 21.328 21.120 -725 -10.813 9.582

Recapitulatie van de boekwaarde per 31 december 2013 Aanschafwaarden 12.449 37.057 Cumulatieve afschrijvingen -8.571 -20.335 3.878 16.722

47.420 -25.012 22.408

39.869 -20.329 19.540

3.558 0 3.558

140.353 -74.247 66.106

Voor een nadere toelichting op de mutaties in de materiële vaste activa wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans van ANWB BV per 31 december 2013.

3) Deelnemingen in groepsmaatschappijen Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012


313.698

301.398

Investeringen als gevolg van juridische herstructurering Ontvangen dividenduitkeringen Resultaten groepsmaatschappijen Goodwill ten gunste/laste van eigen vermogen Boekwaarde per 31 december

0 -67.603 65.161 1.221 312.477

137.888 -163.010 38.056 -634 313.698

54

14


De per 31 december 2013 rechtstreeks of indirect gehouden deelnemingen in groepsmaatschappijen zijn als volgt weer te geven: Statutair gevestigd

Deelneming ANWB Beheer BV ANWB Golf BV ANWB Leden- en Kampeerreizen BV ANWB Medical Air Assistance BV ANWB Reizen Beheer BV ANWB Test- en Trainingscentrum Beheer BV ANWB Test- en Trainingscentrum VOF ANWB Uitwinkel BV ANWB Vastgoed Beheer BV ANWB Vastgoed Rotterdam BV ARO BV België Reizen Beheer BV Cruise Travel Nederland BV Fox Vakanties BV Garantex BV KNAC Services BV Logicx Berging BV Logicx Mobiliteit BV Logicx Vervangend Vervoer BV NV A.T.C. All Travel Consultants Pharos Reizen van ANWB BV (voorheen ANWB Reizen BV) Pin High Golf Travel BV Reis- en Rechtshulp NV SNP Natuurreizen BV Telstar Trading BV Travelhome BV Uitgeverij Smit BV Unigarant NV UVM Verzekeringsmaatschappij NV Wecruise BV

*1 *1 *1 *1 *1

*1 *1 *1 *1

*1 *1 *1 *1 *1 *1 *1 *1 *1 *1 *2

Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Eindhoven Ermelo Ermelo Nieuw Vennep Den Haag Den Haag Den Haag Den Haag Zaandam Antwerpen, België Den Haag Den Haag Den Haag Nijmegen Harderwijk Eindhoven Eindhoven Den Haag Hoogeveen Ermelo


100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 75,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%

*1 = Inzake deze deelnemingen zijn door ANWB BV garantieverklaringen (artikel 403 Titel 9 BW2 verklaring) verstrekt. *2 = Met ingang van 24 februari 2012 is het volledige aandelenbelang in Uitgeverij Smit BV verworven.

55

14


4) Andere deelnemingen 2013


2012


4.529

4.322

Investeringen Resultaten andere deelnemingen Boekwaarde per 31 december

0 324 4.853

0 207 4.529

De per 31 december 2013 rechtstreeks of indirect gehouden andere deelnemingen (minderheidsbelangen, waaronder belangen in samenwerkingsverbanden) zijn als volgt weer te geven: Deelneming

Statutair gevestigd


ACTA Assistance SA

Frankrijk

21,79%

ARC Europe SA

België

20,00%

Bxmail AG

Zwitserland

Camping Key Alliance Handelsbolag

Zweden

25,00%

Den Haag

28,00%

Polen

16,00%

Nijmegen

33,33%

Eric 2000 EESV

*1

Starter Spzoo Yomads Travel BV

*2

6,25%

*1 = het belang in Eric 2000 EESV is 28,00% winstrecht en 33,33% stemrecht. *2 = Yomads Travel BV is op 8 mei 2013 opgericht. SNP Natuurreizen BV heeft hierin een belang van 33,33%.

Euro Nederland BV, waarin een 50% belang werd gehouden, is op 1 mei 2013 geliquideerd. 5) Effecten en overige beleggingen Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

Boekwaarde per 1 januari Transitie fondsen Aankopen Netto transacties Mutatie marktwaarde Boekwaarde per 31 december

FGR Matching Geldmarkt

FGR Matching Vastrentende Waarden

FGR Return Aandelen

FGR Return Alternatieve Waarden

FGR Return Vastrentende Waarden

Totaal 2013

Totaal 2012

0

0

0

0

0

0

0

3.227 0 3.227

-3.914 8.991 5.077

-660 2.875 2.215

-782 1.348 566

2.129 0 2.129

0 13.214 13.214

0 0 0

-1

6

239

-23

-14

207

3.226

5.083

2.454

543

2.115

13.421

0 0

Voor een toelichting op de gehouden beleggingen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans van ANWB BV per 31 december 2013.

56

14


6) Leningen en voorschotten Het verloop van deze post is als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012


4.947

4.563

Verstrekkingen Aflossingen Boekwaarde per 31 december

214 -433 4.728

855 -471 4.947

De boekwaarde van de leningen kan als volgt nader worden gespecificeerd: 2013

Financiering lease-auto's Leningen contract-auto's Overige leningen en voorschotten

2012

4.634 0 94 4.728

4.834 36 77 4.947

7) Voorraden Deze post is als volgt samengesteld: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Grond- en hulpstoffen Onderhanden werk Gereed product en handelsgoederen

1.470 12 21.731 23.213

1.722 808 21.324 23.854

In de post voorraden is een voorziening voor incourante voorraden opgenomen ad € 6,8 miljoen (2012: € 6,0 miljoen). 8) Onderhanden projecten Deze post is als volgt nader gespecificeerd: (bedragen in duizenden euro's)

Uitgaven onderhanden projecten Ontvangen voorschotten Onderhanden projecten

2013

2012

0 0 0

5.446 -5.062 384

57

14


9) Vorderingen en schulden inzake pensioenen Dit betreft met name de vordering of schuld van ANWB BV jegens de Stichting Pensioenfonds ANWB. 10) Overige vorderingen Deze post is als volgt nader gespecificeerd: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Vennootschapsbelasting Diversen

10.832 2.061 12.893

14.236 3.937 18.173

-

-

Vennootschapsbelasting De post vennootschapsbelasting kan als volgt nader worden gespecificeerd:

Latente belastingvorderingen

2013

2012

10.832

14.236

Voor een nadere toelichting op de post latente belastingvorderingen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans van ANWB BV per 31 december 2013. 11) Liquide middelen (bedragen in duizenden euro's)

Banktegoeden Termijndeposito's

2013

97.223 20.000 117.223

0 Het termijndeposito heeft een looptijd tot 23 januari 2014 en de rentevergoeding bedraagt 0,15% op jaarbasis.

2012

57.844 0 57.844 0

58

14


12) Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen is als volgt weer te geven: (bedragen in duizenden euro's)

Stand per 31 december vorig boekjaar - Winstbestemming voorgaand boekjaar - Goodwill bij koop deelnemingen - Dotatie wettelijke reserve - Resultaat boekjaar Stand per 31 december

Geplaatst kapitaal

Agio

Wettelijke reserves

Algemene reserve

Resultaat boekjaar

Totaal eigen vermogen, verloop in 2013

Totaal eigen vermogen, verloop in 2012

15.334

15.574

3.024

129.185

-15.164

147.953

163.751

0

0

0

-15.164

15.164

0

0

0

0

0

1.221

0

1.221

-634

0 0

0 0

333 0

-333 0

0 18.772

0 18.772

0 -15.164

15.334 -

15.574 -

3.357 -

114.909 -

18.772 -

167.946 -

147.953 -

De afwijking tussen het geconsolideerd eigen vermogen en het hier gepresenteerde enkelvoudig eigen vermogen bestaat uit het eigen vermogen van zustermaatschappij ANWB Beleggingen BV. Deze entiteit wordt middels horizontale consolidatie opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van ANWB BV. Geplaatst kapitaal en Agio Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 16.796.000 en is verdeeld in 68.000 aandelen van € 247,00 nominaal. Het geplaatst en gestort aandelenkapitaal bedraagt € 15.334.007, zijnde 62.081 aandelen. De aandelen worden gehouden door de Stichting Administratiekantoor ANWB, welke hiertegenover certificaten van aandelen op naam aan de Koninklijke Nederlandse Toeristenbond ANWB heeft uitgegeven. De post Agio bedraagt € 15.574.000 per balansdatum (evenals vorig jaar) en betreft het gedeelte van de stortingen door de aandeelhouder op de geplaatste aandelen boven het nominaal bedrag van de aandelen. Wettelijke reserves De wettelijke reserves worden aangehouden in lijn met de wettelijke bepalingen inzake verantwoorde resultaten van deelnemingen waarin een minderheidsbelang wordt gehouden en inzake verantwoorde ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen voor die effecten waarvoor geen frequente marktnotering is.

59

14


13) Voorzieningen voor personeelsbeloningen De specificatie van de voorzieningen voor personeelsbeloningen luidt als volgt: (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Voorziening voor pensioenen Voorziening voor overige regelingen personeelsbeloningen

17.314 17.314

20.439 17.528 37.967

Voor een nadere toelichting op de voorzieningen voor personeelsbeloningen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013.

-

14) Reorganisatievoorziening (bedragen in duizenden euro's)

Stand per 1 januari

2013

2012

5.480

17.858

Onttrekkingen

15.623 -3.590 12.033 -6.352

8.538 -94 8.444 -20.822

Stand per 31 december

11.161

5.480


Voor een nadere toelichting op de reorganisatievoorziening wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans ANWB BV per 31 december 2013.

-

15) Belastingen en sociale lasten (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Assurantiebelasting Omzetbelasting Loonheffing Sociale lasten

31.526 10.238 6.126 1.546 49.436

30.855 10.469 4.362 1.909 47.595

-

-

60

14


16) Overlopende passiva (bedragen in duizenden euro's)

Vooruitgefactureerde omzet Nog te betalen kosten

2013

2012

228.151 24.000 252.151

222.663 30.048 252.711

-

-

61

15

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013

17) Personeelskosten (bedragen in duizenden euro's)

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenen en andere personeelsbeloningen Dotatie reorganisatievoorziening

2013

2012

155.393 20.693 27.672 203.758

154.039 23.374 58.751 236.164

12.033

8.444

215.791

244.608

Aantal personeelsleden Het gemiddeld personeelsbestand van de medewerkers in dienst van ANWB BV in FTE was over het jaar als volgt samengesteld: 2013

Eigen vast personeel Eigen tijdelijk personeel

2012

2.639 466

2.744 378

3.105

3.122

18) Overige bedrijfslasten (bedragen in duizenden euro's)

2013

2012

Inleen personeel van derden Overige personeelskosten Huisvestingskosten Automatiseringskosten Promotie- en communicatiekosten Administratiekosten, incl. porti en vrachtkosten Consultancykosten Bijzondere waardeverminderingen Diversen

23.675 8.700 15.353 15.511 24.974 13.003 3.850 725 5.049

34.372 4.983 15.810 17.959 33.407 13.481 5.445 1.256 7.803

110.840

134.516

62

15 Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening ANWB BV over 2013 (vervolg) 19) Rentebaten en -lasten (bedragen in duizenden euro's)

Rentebaten groepsmaatschappijen Rentelasten groepsmaatschappijen Rentebaten Rentelasten

2013

2012

674 -309 1.278 -1.230

691 -975 2.696 -3.252

413

-840

63

15.1.1.1

Wit regel

Overige gegevens (voor bestemming resultaat)

64

16

Overige gegevens

Statutaire bepalingen winstbestemming De winst staat op grond van artikel 37.2 van de statuten van ANWB BV ter vrije beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Voorstel bestemming van het resultaat Voorgesteld wordt de winst over het boekjaar 2013 te verwerken ten gunste van de post Algemene reserve. Ondertekening Aldus opgemaakt en ondertekend door de hoofddirectie van ANWB BV: Den Haag, 11 maart 2014

mr. G.H.N.L. van Woerkom

drs. F.J. van Bruggen

drs. R.J.X. Wanders

Aldus ondertekend door de Raad van Commissarissen van ANWB BV: Den Haag, 12 maart 2014

jhr. drs. D. Laman Trip (voorzitter)

mr. P.J.W.G. Kok

E.A. van Amerongen

mw. drs. K.M.H. Peijs

drs. D. Harryvan

mw. drs. M.S. van der Zwaan

65

Colofon

Jaarrekening 2013 van ANWB BV, Den Haag. Opgesteld door de hoofddirectie op 11 maart 2014. Verstrekt aan de Raad van Commissarissen ter ondertekening in de RVC-vergadering van 12 maart 2014. De jaarrekening wordt ter vaststelling behandeld in de geplande aandeelhoudersvergadering van 16 mei 2014, waarbij conform de statuten de Raad van Advies van de vereniging wordt gehoord.

68

Jaarrekening 2013 ANWB BV. Den Haag, 11 maart 2014

Recommend Documents