Jaarbericht DELTA Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012 VERTROUWELIJK

Jaarbericht DELTA 2011 Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012

VERTROUWELIJK

Jaarbericht DELTA N.V. 2011

Pagina 2 van 118

Inhoud Jaarverslag

Blz. 3

Geconsolideerde jaarrekening

29

Vennootschappelijke jaarrekening

99

Overige gegevens

112

Jaarverslag DELTA N.V. 2011

Pagina 3 van 118

Jaarverslag DELTA 2011 Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012

VERTROUWELIJK


Pagina 4 van 118

Inhoud 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Profiel en kerncijfers ................................................................................................................................ 5 Focus en consolidatie .............................................................................................................................. 6 Financiële gang van zaken...................................................................................................................... 9 Netwerken.............................................................................................................................................. 11 Energie .................................................................................................................................................. 13 Afvalverwerking ..................................................................................................................................... 18 Corporate governance ........................................................................................................................... 20 Risico’s en risicobeheersing .................................................................................................................. 22 Bericht van de Raad van Commissarissen ........................................................................................... 24 Personalia .............................................................................................................................................. 26


Pagina 5 van 118

1 Profiel en kerncijfers DELTA is een zelfstandige multi-utility onderneming op het gebied van netwerken, energie en afvalverwerking. De aandelen zijn voor het grootste gedeelte (96,55%) in het bezit van de Zeeuwse gemeenten en de provincie Zeeland. Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in Middelburg. Bij het bedrijf werken ongeveer 3.000 mensen. Netwerken DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) en DELTA Infra maken deel uit van het segment Netwerken. DNWB is het Zeeuwse netwerkbedrijf en voert binnen DELTA zijn wettelijke taken uit. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het beheer van de distributienetwerken voor gas en elektriciteit. DELTA Infra zorgt voor de uitvoering van de aanleg van - en het onderhoud aan deze netten. Daarnaast verzorgt deze divisie de aanleg van en het onderhoud aan de waterleidingnetten van Evides waterbedrijf en het kabelnetwerk van DELTA. Verder voert DELTA Infra activiteiten uit op het gebied van onder andere hoogspanning en meettechniek. Energie Naast de opwekking van elektriciteit en de handel in energie levert DELTA gas en elektriciteit aan particulieren en zakelijke klanten. Op de consumentenmarkt in Zeeland biedt DELTA behalve energie ook digitale diensten (internet, telefonie, tv- en radiosignalen) en water via de deelneming in Evides. Met deze multi-utility benadering bedient de onderneming een groot deel van de huishoudens in Zeeland. Afvalverwerking Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van afvalverwerking zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver, 75% eigendom van DELTA. Indaver richt zich op overheden (vooral in Nederland, België en Ierland) en industriële bedrijven (Noordwest-Europa). Indaver verwerkt het afval voor het grootste deel in eigen installaties, maar ook in installaties van andere partijen. De onderneming beschikt over meerdere afvalverwerkingstechnieken waaronder recycling, verwerking tot biomassa en Waste-to-Energy: afvalverbranding gecombineerd met energieproductie. Kerncijfers 2011 (in miljoenen €) Kerncijfers Netto-omzet Levering elektriciteit Levering gas Transport elektriciteit & gas Kabel, internet, telecommunicatie Afvalverwerking Overig

2011 2.185 1.002 415 113 83 509 63

2010 2.073 1.073 312 101 83 462 42

Brandstofmix 2011: levering aan consumenten en zakelijke klanten Kolen: 22,6% Aardgas: 46,6% Overig: 2,4% CO2-neutraal: 28,3% waarvan Nucleair: Hernieuwbaar:

18,0% 10,3% waarvan Wind: Zon: Waterkracht: Biomassa:

2,4% 0,0% 2,3% 5,6%

VERTROUWELIJK


Pagina 6 van 118

2 Focus en consolidatie In het najaar van 2010 is DELTA zich nadrukkelijk gaan toeleggen op de kernactiviteiten: netwerken, energie en afvalverwerking. Het organisatiemodel is meer gericht op een logische clustering van activiteiten binnen deze drie bedrijfssegmenten. De aansturing vindt voornamelijk plaats binnen de segmenten, zo dicht mogelijk bij de business. Bedrijfsactiviteiten buiten de drie segmenten werden afgestoten. Zo werd besloten tot volledige afbouw van de activiteiten op het gebied van zonne-energie. In 2011 is dit besluit daadwerkelijk uitgevoerd. In juli werd Solland Solar, de zonnecelfabriek in Heerlen, verkocht aan het management van het Limburgse bedrijf. Ook de andere activiteiten in het solar segment werden in de loop van 2011 beëindigd. Bedrijfseconomisch fundament versterkt In 2011 werd gewerkt aan een optimalisatie van de financiële structuur. Uit de verbetering van de creditrating (van BBB naar BBB+) blijkt dat deze koers vertrouwen wekt. Kredietbeoordelaar Standard & Poors maakte in juni de opwaardering bekend en noemde onder meer de stabiele resultaten op het gebied van energie, water en afvalverwerking als gunstige factoren. Restrictief investeringsbeleid, een sterke focus op management van het werkkapitaal, kostenreductie en het al lopende efficiencyprogramma droegen ook bij aan de goede beoordeling. Marges onder druk Na het eerste halfjaar werd een gunstig operationeel resultaat gemeld uit normale bedrijfsvoering: op het gebied van energie lag het resultaat in lijn met de minder gunstige verwachtingen. Dit komt voornamelijk door de relatief lage prijzen van elektriciteit. Deze zijn het gevolg van de huidige overcapaciteit in noordwest europa. Deze overcapaciteit valt samen met de met economische tegenslag in Europa en groeiende economieën in Azië en Zuid Amerika. Als gevolg van deze groei buiten Europa blijven de brandstofprijzen hoog. Deze combinatie van factoren leiden tot een forse druk op de marges. De daling binnen het energiesegment energie werd echter gecompenseerd door beter dan verwachte resultaten binnen het afvalen netwerksegment. Ook waterbedrijf Evides presteerde in 2011 goed. In de zaak rond de afsplitsing van netwerkbedrijf zal DELTA Netwerkbedrijf vooralsnog deel blijven uitmaken van DELTA. De Hoge Raad is nog niet aan een eindoordeel toe omdat de Raad eerst een beoordeling van het Europees Hof wil afwachten. Ontwikkelingen rond kernenergie DELTA beschouwt kernenergie nog altijd als belangrijke bron van CO 2-arme elektriciteit op weg naar een samenleving die vooral gebruik maakt van duurzame energie. Maar als voorwaarde geldt wel dat er voldoende vertrouwen moet zijn in het investeringsklimaat en daarvoor is ook politiek draagvlak nodig. Omdat het hieraan nog ontbreekt worden de plannen voorlopig uitgesteld. Ook rond de bestaande kerncentrale was er in 2011 nieuws. DELTA vergrootte zijn aandeel - van 50 naar 70% - in NV EPZ, de exploitant van de kerncentrale in Borssele. Het afgelopen jaar bereikten de betrokken partijen, Essent, RWE en DELTA, overeenstemming over de kwestie rond het eigendom van de kerncentrale. Als meerderheidsaandeelhouder kan DELTA nu het publieke belang in de kerncentrale adequaat zeker stellen.

VERTROUWELIJK


Pagina 7 van 118

Prijs en kwaliteit DELTA wist zijn toppositie op het gebied van dienstverlening in 2011 verder uit te bouwen. Meerdere onafhankelijke organisaties roemden de service van het bedrijf, zowel op het gebied van internet als binnen het energiesegment. De Consumentenbond bewaakt de kwaliteit van internetproviders met een gebruikerspanel. De 10.000 leden geven tweemaandelijks hun ervaringen door. De bond constateerde op basis van dit onderzoek: “Net als vorige keer staat ZeelandNet bovenaan met een 8,2. De provider weet nu al enige tijd flink hoger te scoren dan de eerstvolgende providers - Solcon, Tele2 en XS4All - die alle een 7,7 halen.” Ook in de kwaliteit van de infrastructuur werd aanzienlijk geïnvesteerd in 2011. Om snellere verbindingen mogelijk te maken en nieuwe diensten te kunnen leveren, werd de technische ruggengraat van het Zeeuwse netwerk in 2011 grotendeels vernieuwd. In 2012 wordt hieraan de laatste hand gelegd. Naast een hoog serviceniveau hanteert DELTA heel bewust gunstige energietarieven voor de Zeeuwse consumenten. In november werden de nieuwe prijzen voor 2012 bekendgemaakt. Ten opzichte van de grote concurrenten (Eneco, Nuon en Essent) biedt DELTA de scherpste prijzen. Lage CO2-uitstoot DELTA’s gemiddelde CO2-uitstoot bedroeg 0,33 ton per megawattuur in 2010. De gemiddelde uitstoot van energiebedrijven in Nederland ligt op ongeveer 0,40 ton CO 2 per megawattuur. Deze cijfers werden op 11 november 2011, de Dag van de Duurzaamheid, gepubliceerd in het verslag over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). In dit eerste MVO-verslag legde DELTA verantwoording af over beleidskeuzen en strategie. Naast milieuaspecten kwamen de maatschappelijke positie van DELTA en het sociaal beleid aan de orde. De lage CO2-uitstoot van DELTA is in de eerste plaats een gevolg van de toepassing van kernenergie en wordt daarnaast veroorzaakt door het gebruik van biomassa. In de kolencentrale in Borssele wordt biomassa bijgestookt (maximaal 20%) en de Biomassacentrale in Moerdijk draait volledig op pluimveemest. Tenslotte wekt DELTA CO2-arme stroom op met windenergie en WKK-installaties. Vooruitzichten Door het additionele belang van 20% in EPZ neemt de omzet in 2012 toe. Daar staat tegenover dat minder wordt verdiend op de verkoop van energie door krimpende marges als gevolg van de lage prijzen van elektriciteit en wereldwijd stijgende brandstofkosten. DELTA wil het aantal particuliere energieklanten behouden. Het marktaandeel in Zeeland is fors, de uitdaging is om dat te handhaven met het multi-utility aanbod. Door de introductie van nieuwe diensten op het gebied van digitale tv en mobiele telefonie zullen de resultaten in het multi-mediasegment toenemen. DELTA Zakelijk zal naar verwachting gestaag groeien door vernieuwing van contracten waarbij de marges goed in het oog worden gehouden. De verwerkingsmarkt voor industrieel afval is, in tegenstelling tot de markt voor huishoudelijk afval, gevoelig voor economische open neergang. Ook de toename van hergebruik van materialen en de reductie van afval verminderen de vraag naar verwerking. Daar staat tegenover dat Indaver’s nieuwe afvalverwerkingsinstallatie in het Ierse Meath en de start van Medipower, een installatie voor de verwerking van medisch afval in Antwerpen, zullen zorgen voor omzetverhoging. Het netwerksegment zal naar verwachting goed presteren. DELTA Netwerkbedrijf boekt een beter resultaat, vooral doordat de kosten die de afgelopen jaren gemaakt werden als gevolg van de zogenaamde splitsingswet, in 2012 niet langer in die omvang gemaakt hoeven te worden. DELTA zet de koers voort die is gericht op kostenbeheersing en de verdere versterking van de hoofdactiviteiten: energie, afval en netwerken. Als gevolg van ongunstigste marktomstandigheden, vooral in het energiesegment, moet voor 2012 rekening worden gehouden met een operationeel resultaat uit normale bedrijfsvoering dat lager uitvalt dan dat van 2011.

VERTROUWELIJK


Pagina 8 van 118

In 2012 wordt vastgehouden aan de lijn die inzet op verdere verbetering van interne processen met als uitgangspunt: optimale dienstverlening aan onze klanten. ‘Operational Excellence’ moet leiden tot een voor klanten goed product, aantrekkelijk geprijsd. Verdere uitbouw en doorvoering van de multi-utility strategie zorgt daarbij niet alleen voor onderscheid ten opzichte van andere aanbieders, maar ook voor extra binding met onze afnemers. Deze strategie en het gediversifieerde productportfolio moeten ervoor zorgen dat DELTA de ongunstige marktontwikkelingen de komende jaren het hoofd kan bieden

Frank Verhagen CFO, CEO ad interim

VERTROUWELIJK


Pagina 9 van 118

3 Financiële gang van zaken 2011 was voor DELTA een goed jaar, ondanks de stagnerende economische ontwikkeling op de consumentenmarkt en industriële markten. Door dalende elektriciteitsprijzen en stijgende brandstofkosten is het operationeel resultaat binnen het energiesegement beduidend lager dan in 2010. Daar staat tegenover dat de operationele resultaten binnen het afvalsegment en het segment netwerken veel beter waren. De corporate kosten zijn, mede door een aantal eenmalige posten in 2010 (EUR 25 miljoen), met ruim 45% gedaald ten opzichte van het voorgaande boekjaar. In 2011 heeft DELTA een additioneel belang van 20% in N.V. EPZ verworven en dat heeft geleid tot een eenmalige boekwinst. Daar staat wel een toename van latente belastingverplichtingen tegenover. Omzet en resultaat De omzet uit voortgezette bedrijfsactiviteiten is in het verslagjaar met ongeveer 5% gestegen naar bijna EUR 2,2 miljard. Dat komt vooral door de toename van de afzet en opbrengst van gas en een stijgende omzet binnen afvalsegment met ruim EUR 50 miljoen. De goede resultaten in het afvalsegment zijn het gevolg van de hoge benuttinggraad van de beschikbare verbrandingscapaciteit en de ingebruikname van de nieuwe verbrandingsinstallatie in Ierland. DELTA slaagde erin de bruto marge met enkele miljoenen te verbeteren. Deze groei is volledig toe te schrijven aan de toename van de omzet binnen het afvalsegment. Naast de druk op de bruto marge in het energiesegment is sprake van een negatieve ontwikkeling van de waardemutatie van de handelsportefeuille met EUR 13 miljoen. In 2010 was nog sprake was van een positieve impact van ruim EUR 3 miljoen. Tegenover de toename van de brutomarge binnen het afvalsegment staat een toename van de operationele kosten voor afvalverwerking. Mede door voortdurende aandacht voor kostenbeheersing en efficiencyverbetering en lagere impairments in vergelijking met 2010, zijn de netto bedrijfslasten per saldo bijna EUR 8 miljoen lager dan in het voorgaande jaar. Het aantal medewerkers is ultimo 2011 slechts licht gestegen naar 2.960 FTE ten opzichte van 2.927 FTE ultimo 2010. De personele bezetting nam toe door ingebruikname van de nieuwe afvalverbrandingsinstallatie in Ierland, maar deze toename werd deels gecompenseerd door strikt aannamebeleid en efficiencyprogramma’s in de rest van de onderneming. Het resultaat uit joint ventures en geassocieerde deelnemingen is in 2011 beduidend hoger dan in 2010. Een belangrijk deel van dit resultaat is toe te schrijven aan de boekwinst in relatie tot de uitbreiding van het belang in EPZ. De elektriciteitscentrales (EPZ, Elsta, Sloe, BMC en Wind- en WKK-installaties) zijn als gevolg van de prijsontwikkeling voor elektriciteit maar beperkt operationeel geweest en dat heeft geresulteerd in een lager (EPZ, Elsta) tot negatief (Sloe) netto resultaat in vergelijking met 2010. Daarnaast zijn binnen het energiesegment enkele voorzieningen getroffen voor verlieslatende contracten, die vanwege het causaal verband met de betreffende deelneming hier zijn verantwoord. De resultaten van de afvalverbrandingbedrijven Sleco en AZN zijn beter dan in 2010; ook hier is sprake van een hoge benuttinggraad van de installaties. Het waterbedrijf Evides behaalde een eenmalig hoog resultaat door de voltooiing van enkele grote opdrachten. De operationele kasstroom toont een verbetering met ruim EUR 20 miljoen ten opzichte van 2010. Als gevolg van de extra investeringsuitgaven in het kader van de nieuwbouw in Meath (Ierland) en de aankoop van het 20%-belang in EPZ, is de kasstroom uit financiering toegenomen. Daardoor zijn de externe financieringslasten in het verslagjaar ruim EUR 2,5 miljoen hoger dan in het voorgaande jaar.

VERTROUWELIJK


Pagina 10 van 118

Door het besluit tot de verkoop van de activiteiten op het gebied van zonne-energie, heeft in 2010 een volledige afwaardering plaatsgevonden van de gerelateerde activa en passiva. De financiële implicaties hiervan zijn samen met het operationeel resultaat over 2010 en de verwachte verkoopopbrengst verantwoord onder ‘Resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten’. In 2011 zijn de operationele kosten tot het moment van beëindiging c.q. verkoop verantwoord, evenals de afvloeiingskosten in het kader van het sociaal vangnet. Per saldo resulteert een netto resultaat over 2011, toekomende aan de aandeelhouders van DELTA N.V., van EUR 82,7 miljoen. Kasstroom en Investeringen In 2010 was sprake van een negatief bedrijfsresultaat, vooral als gevolg van de afwaarderingen binnen het solar segment. Doordat hierbij slechts beperkt sprake is van kasuitgaven, werd het negatieve aspect van deze besluitvorming in 2010 ruimschoots gecompenseerd door de positieve impact vanuit de post ‘Afschrijvingen’. In 2011 is daarentegen sprake van kasuitgaven in het kader van de in 2010 getroffen voorzieningen en de reguliere operationele activiteiten in 2011 met betrekking tot de solar actviviteiten. Deze uitgaande kasstromen zijn verantwoord onder ‘Mutaties overige vorderingen/schulden’ en ‘Overige mutaties’ . De uitgaven in het kader van investeringen in immateriële en materiële vaste activa (EUR 165 miljoen) zijn ongeveer EUR 24 miljoen hoger dan in 2010 (EUR 141 miljoen). Dit wordt vooral veroorzaakt door de investeringen in een nieuwe verbrandingsoven (EUR 51 miljoen). De overige uitgaven betreffen reguliere investeringen in het kader van uitbreiding en vervanging van operationeel equipment en netwerken. De uitgaven ten behoeve van investeringen in groepsmaatschappijen en deelnemingen betreffen met name de aankoop van het 20% belang in EPZ. De uit bovenstaande ontwikkelingen voortvloeiende netto kasstroom heeft geleid tot een toename van de schuldpositie ten opzichte van ultimo 2010 met EUR 130 miljoen. Al met al leverde DELTA in 2011 goede financiële prestaties: gecorrigeerd voor vergroting van het EPZaandeel is de schuldpositie van DELTA in 2011 verbeterd, is EUR 50 miljoen aan dividend uitgekeerd, zijn de eerder besproken duurzame kasuitgaven (die al in 2010 waren voorzien) gedaan en is de vuilverbrandingsinstallatie in Meath gereed gekomen. Vermogenspositie en Solvabiliteit Het saldo van gerealiseerde en niet gerealiseerde resultaten in 2011 bedraagt EUR 54,3 miljoen. Dit resultaat, gekoppeld aan de toename van de putoptie (EUR 8 miljoen) en de dividenduitkering over 2010 (EUR 50 miljoen) heeft tot gevolg dat het eigen vermogen nagenoeg constant is gebleven. Door de balansverlenging als gevolg van de aankoop van het 20%-belang in EPZ en de toename van de tradingactiviteiten (debiteuren/crediteuren positie en derivatenpositie) is de solvabiliteit van de DELTA groep gedaald naar 36,7% (2010: 42,2%). Ontwikkelingen 2012 In 2012 zal verder aandacht worden besteed aan kostenbeheersing en efficiencyverbetering om de negatieve marktontwikkelingen het hoofd te kunnen bieden. Naar verwachting zullen de marges de komende jaren onder druk blijven staan door lagere energieprijzen en hoge brandstofprijzen. Met nog een aantal centrales in aanbouw lijkt de overcapaciteit vooralsnog niet opgelost te zijn. Wij gaan dan ook uit van een aantal moeilijke jaren waar de industrie als geheel mee geconfronteerd zal worden. Naast het streven naar verdere optimalisatie van de drie bedrijfssegmenten zal ook zal worden gewerkt aan verbetering van de financieringsstructuur, onder andere door het matchen van lange termijn investeringen met lange termijn financiering.

VERTROUWELIJK


Pagina 11 van 118

4 Netwerken In 2011 bleek opnieuw dat het aantal storingsminuten in Zeeland beduidend lager is dan in de rest van het land: de gemiddelde uitvalduur bedroeg nog geen 15 minuten, terwijl landelijk is sprake van ruim 20 minuten uitval. Huishoudens, bedrijfsleven en industrie kunnen rekenen op betrouwbare energievoorziening, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. De hechte samenwerking tussen de netbeheerder (DELTA Netwerkbedrijf) en uitvoerder (DELTA Infra), de relatief beperkte schaalgrootte van beide organisaties en de uitvoerige kennis over het regionale netwerk dragen bij aan dat succes. Het onafhankelijke DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) heeft binnen DELTA een eigen status die wettelijk is vastgelegd. DNWB zorgt voor veilig, betrouwbaar en efficiënt beheer van de gasen elektriciteitsnetten. DELTA Infra zorgt voor de uitvoering van het onderhoud aan deze netten en legt nieuwe voorzieningen aan. Daarnaast verzorgt DELTA Infra het onderhoud van het waterleiding- en het kabelnetwerk in Zuidwest Nederland. De service provider levert ook diensten aan onder andere industriële opdrachtgevers. Meer samenwerking, meer kwaliteit In januari 2011 verhuisde DNWB van Middelburg naar Goes, waar DELTA Infra al gevestigd was. De verhuizing zorgt voor kortere lijnen en meer slagvaardigheid en maakt op die manier intensievere samenwerking tussen beide organisaties mogelijk. De toenadering bevordert de efficiency, ook omdat in 2011 tegelijkertijd is gewerkt aan verdere verzakelijking. Beide bedrijven sluiten nauw op elkaar aan als het gaat om kennis en kunde, maar er is ook sprake van een opdrachtgever - opdrachtnemer relatie die baat heeft bij een zakelijke en transparante benadering. Ook op andere terreinen is in 2011 aan kwaliteitsverbetering gewerkt. Zo ontving DNWB in september van certificeringsorganisatie KIWA de NTA 8120-erkenning. NTA (Nederlands Technische Afspraak) 8120 staat voor een pakket afspraken en regels die de branche hanteert om onder andere de veiligheid en kwaliteit van de distributienetten verder te vergroten. Ook in oktober werd DNWB door KIWA gecertificeerd, dit maal ging het om ISO 9001, waarmee de netbeheerder liet zien over een kwaliteitsmanagementsysteem te beschikken waarin klanttevredenheid een centrale rol speelt. DELTA Infra kwalificeerde zich het afgelopen jaar om mee te dingen naar nieuwe opdrachten van landelijk netbeheerder TenneT en regionaal netbeheerder Stedin. Verder wist de service provider de VCA**-, VCA-P-, CKB- en ISO 9001-certificaten vast te houden. Bestaande en nieuwe opdrachtgevers Kort voor het begin van 2011 verwierf DELTA Infra enkele belangrijke nieuwe opdrachten, waaronder het onderhoud van de distributrienetwerken voor gas en elektriciteit van netbeheerder Stedin op GoereeOverflakkee. In 2011 stond de implementatie van dit nieuwe werk op het Zuid-Hollandse eiland centraal. Ook het werk dat voortvloeit uit het hernieuwde contract met Waterbedrijf Evides werd in 2011 ingeregeld. Verder verwierf DELTA Infra nieuwe opdrachtgevers, zoals luchthaven Schiphol, waarvoor het bedrijf meetdiensten verricht. Voor Zeeland Refinery werd een ontwerpstudie gemaakt voor een nieuw 15/50 kV schakelstation, waardoor in de toekomst minder gebruik gemaakt hoeft te worden van elektriciteit die met dieselmotoren wordt opgewekt. Hierdoor wordt de CO2-uitstoot beperkt. In 2011 is besloten de werkzaamheden op het gebied van lichttechniek binnen de Infradivisie af te bouwen. De medewerkers van deze unit werden voor het grootste gedeelte ondergebracht binnen andere afdelingen van het bedrijf. Duurzaam Bij Bio Base Europe in Terneuzen installeerde DELTA Infra een ‘zonnebos’: negen bewegende zonnepanelen leveren optimaal rendement omdat ze de stand van de zon volgen. Ook DNWB liet zich van zijn duurzame kant zien in 2011.

VERTROUWELIJK


Pagina 12 van 118

Begin april werd het convenant getekend waarbij de Zeeuwse gemeenten, het waterschap Scheldestromen en de Stichting E-Laad overeenkomen in Zeeland 75 laadpalen te installeren voor elektrische auto’s. DNWB is als mede-oprichter van deze stichting een van de drijvende krachten geweest bij de totstandkoming van dit convenant. In april verscheen ook de publicatie ‘Net voor de toekomst’ waarin de gezamenlijke netbeheerders verklaren bij te willen dragen aan de energietransitie - de overgang naar een duurzamere energiehuishouding - door de distributienetten daarvoor geschikt te maken. De komende jaren wordt gewerkt aan capaciteitsverzwaring van de netten om bijvoorbeeld decentrale opwekking van elektriciteit en toenemend gebruik van elektrische auto’s mogelijk te maken. Door toepassing van slimmere energienetten zullen vraag en aanbod van elektriciteit beter op elkaar worden afgestemd. Apart en toch samen Na ongeveer 2,5 jaar werk voldoen DNWB en DELTA Infra aan de Wet Onfhankelijk Netbeheer. Met deze wet, die in 2006 werd aangenomen, beoogt de overheid een scheiding aan te brengen tussen netbeheer aan de ene kant en productie- en leveringsbedrijven aan de andere kant. Een omvangrijk karwei omdat sprake was van meerdere geautomatiseerde systemen die ontvlochten moesten worden. Nu dat is gerealiseerd kan DNWB zelfstandig zijn taken uitvoeren. Het zogenaamde groepsverbod uit de Wet Onafhankelijk Netbeheer werd in 2010 niet geldig verklaard door het Gerechtshof in Den Haag, waardoor DNWB wel deel kan blijven uitmaken van DELTA. Overigens ging de Staat in cassatie waardoor de zaak bij de Hoge Raad terechtkwam die de behandeling heeft opgeschort in afwachting van een reactie van het Europese Hof van Justitie in Luxemburg.

VERTROUWELIJK


Pagina 13 van 118

5 Energie Ongeveer driekwart van de omzet van DELTA komt voort uit energie-activiteiten Die activiteiten zijn divers en hebben betrekking op de hele energiewaardeketen. DELTA produceert - via deelnemingen in exploitatiemaatschappijen - energie, handelt op verschillende markten in brandstoffen (gas, kolen, olie), elektriciteit en emissierechten en levert aan zakelijke klanten en consumenten.

5.1 Levering aan zakelijke klanten en consumenten In 2011 werd de nieuwe divisie Consument & Zakelijk geïntroduceerd. De bundeling van de op de eindgebruiker gerichte activiteiten zorgt voor een logischer organisatiemodel met meer ruimte voor ondernemerschap. Deze organisatorische wijziging wordt gevolgd door stroomlijning van enkele automatiseringssystemen die eveneens zorgen voor meer integratie en synergie. Hierdoor komt de strategie van Consument & Zakelijk beter tot zijn recht: door goede service in combinatie met multi utilitydiensten een hechte relatie creëren tussen leverancier en klant. Service, service en nog eens: service DELTA onderscheidde zich ook in 2011 met een serviceniveau dat er uit springt. Onafhankelijke organisaties maakten melding van uitstekende resultaten op het gebied van dienstverlening. Zo maakte de Consumentenbond in februari bekend dat DELTA een 7,5 scoort als het gaat om service. Daarmee nam het bedrijf een vierde plaats in op de landelijke serviceranglijst, de grote concurrenten achter zich latend. In maart bereikte DELTA voor de tweede keer een hoge notering in de top 10 van de Customer Performance Award. Binnen de energiesector neemt DELTA een tweede plaats in, na Shell. De Rijksuniversiteit Groningen reikt deze prestigieuze prijs jaarlijks uit. Bij het bepalen van de winnaar speelt de loyaliteit van de klanten een belangrijke rol en wordt rekening gehouden met de manier waarop organisaties hun klanten bedienen.

Website van het jaar Tijdens een feestelijk gala in de beurs van Berlage in Amsterdam ontving ZeelandNet op 10 november de prijs voor beste website van het jaar, een jaarlijks terugkerende publieksprijs. De titel ‘Website van het Jaar’ is het ultieme bewijs dat de site uitblinkt in overzicht en gebruiksvriendelijkheid. Dit jaar kon in 21 categorieën worden gestemd, waarbij stemmers werd gevraagd hun mening te geven over de inhoud, de navigatie en het ontwerp van de deelnemende websites. Er werden meer dan 700.000 stemmen uitgebracht. Ook de dienstverlening op het gebied van televisie, internet en telefonie deed het goed in 2011. In februari riep de Consumentenbond ZeelandNet uit tot de beste internetprovider van Nederland. Dat was nog op een gedeelde eerste plaats, maar sinds april komt ZeelandNet de eerste plaats alleen toe. De kwaliteit van de internetverbinding van ZeelandNet kreeg een 8,2. Daarnaast is bij ZeelandNet het percentage ‘storingsvrij’ het hoogst van alle providers: 84 procent. De tevredenheid bleek ook uit trouwe energieklanten, minder dan 2% particuliere DELTA-klanten stapte over naar een andere energieleverancier. Landelijk is sprake van een veel hoger overstappercentage (11%).

DELTA verleidt… “De wervingsmethoden van energieleveranciers worden regelmatig als agressief of hinderlijk bestempeld” (uit: De Consumentengids, maart 2011). De consumentenbond is kritisch over de wervingsmethoden van energiebedrijven. De bedrijven zijn steeds vaker onderwerp van gesprek naar aanleiding van het zoveelste verkooptelefoontje of colportagebezoek. DELTA kiest heel bewust voor aan andere aanpak: geen harde verkoop, wel ‘nuchtere verleiding’… VERTROUWELIJK


Pagina 14 van 118

Commercieel directeur Jaap Rieter: “Het is belangrijk dat je zichtbaar in de markt aanwezig bent, je moet er actief aan werken om je naamsbekendheid in stand te houden. Maar het is wel de vraag hoe je dat doet. DELTA kiest voor minder agressieve methodes dan de meeste andere bedrijven en zet in op het perfectioneren van onze service. Het is kapitaalvernietiging om met reclamecampagnes aan een fraai imago te timmeren om vervolgens door harde verkooppraktijken en haperende service die beeldvorming weer om zeep te helpen. Wij kiezen voor een doordachte aanpak: geen langdurige en dure reclamecampagnes op radio en tv, maar kortlopende acties met een duidelijk doel. Via ons consumentenmagazine ‘Zeeland’ geven we verder actief vorm aan de relatie die we graag met onze klanten willen onderhouden: dichtbij zijn met relevante informatie over Zeeland, in combinatie met scherpe aanbiedingen op het gebied van energie en internet.”

Marktontwikkelingen Sinds de liberalisering van de energiemarkt is een klant steeds minder vanzelfsprekend ‘klant’. Een strikte focus op de behoeften van de klant is voorwaarde om de goede positie op de consumentenmarkt in Zeeland te handhaven en de positie op de zakelijke markt verder te versterken, binnen en buiten Zeeland. De instandhouding van het hoge serviceniveau vergt voortdurend en actief onderhoud. In 2011 gebeurde dat onder andere door het zogenaamde closed loop feedback-onderzoek. Alle klanten die contact hebben gehad met de klantenservice van DELTA worden nadien desgewenst benaderd met de vraag of ze tevreden zijn met de afhandeling van hun vraag of klacht. Dat biedt DELTA de kans om - bij onvoldoende adequate respons - alsnog te voldoen aan het verzoek en het levert informatie op over eventuele verbetermogelijkheden. Op de zakelijke energiemarkt werken vooral de grotere afnemers en leverancier steeds vaker samen om te komen tot een optimaal leveringscontract. Meer en meer is sprake van strategisch partnerschap. Binnen dit marktsegment gaat het niet meer alleen om volume, maar ook om toegesneden dienstverlening. Deze aanpak en het midsize formaat van de onderneming resulteren in korte lijnen en flexibiliteit en daar profiteert de klant van. Hierdoor versterkt DELTA ook zijn positie op de zakelijke markt. Binnen het multimedia marktsegment wordt zichtbaar dat huishoudens en bedrijven in toenemende mate gebruik maken van internetdiensten met behulp van meerdere apparaten (mobiel, tablet, vaste pc). De vraag naar snelle verbindingen groeit en dit vergt een infrastructuur die up to date is. De afgelopen periode werd daarom de ruggengraat van het Zeeuwse kabelnetwerk vernieuwd, begin 2012 jaar wordt daaraan de laatste hand gelegd. Doordat internet, televisie en telefonie (vast en mobiel) steeds meer naar elkaar toe groeien, werd besloten om voorbereidingen te treffen voor de introductie van mobiele telefonie. In 2012 start hiermee een pilot. Ook werd gewerkt aan voorbereidingen voor de introductie van interactie televisie. Hierdoor kan DELTA straks een totaalpakket bieden en de multi-utility dienstverlening op de consumentenmarkt compleet maken.

5.2 Opwekking van elektriciteit De prijs van elektriciteit is laag en blijft naar verwachting de komende periode laag; de matige economische omstandigheden zorgen voor minder vraag. Tegelijkertijd is de kostprijs van sommige brandstoffen, zoals gas, hoog door toenemende vraag uit onder andere Azië. De marges staan hierdoor onder druk en de noodzaak om kostenbewust en efficiënt te produceren wordt steeds groter. Dat gebeurt door zorgvuldige inkoop van brandstoffen, zo laag mogelijke exploitatiekosten en flexibilisering van de productiecapaciteit. Door die flexibilisering wordt het mogelijk om in toenemende mate elektriciteit te produceren op momenten dat dat het meest rendabel is.

VERTROUWELIJK


Pagina 15 van 118

Kolencentrale De kolencentrale van EPZ bevindt zich in zwaar weer, omdat er na 2012 betaald moet worden voor CO 2emissierechten. Dit betekent een aanzienlijke verhoging van de productiekosten, terwijl de opbrengst uit de verkoop van stroom nauwelijks stijgt. Hierdoor wordt de centrale verliesgevend en is het een reële optie om de centrale te sluiten. De centrale is eventueel technisch geschikt te maken voor het stoken van biomassa omdat deze brandstof duurzaam is en niet belast wordt met CO 2-emissierechten. Maar de kosten van biomassa zijn zo hoog dat exploitatie niet lonend is. De introductie van een handelssysteem met groencertificaten om opwekking van duurzame stroom te stimuleren zou hierin verandering kunnen brengen, maar over het overheidsbeleid hierover bestaat nog onduidelijkheid. Om het biomassa-alternatief een kans te geven, is eind 2011 besloten om de kolencentrale niet op korte termijn te sluiten, maar om de huidige bedrijfsvoering voort te zetten tot uiterlijk eind 2015. Om de verliezen in deze periode te beperken, worden er kostenbeperkende maatregelen genomen, waaronder een inkrimping van het personeelsbestand met 35 fte. Kerncentrale Na de gebeurtenissen in Fukushima in maart, is de kerncentrale door exploitant EPZ getest op een combinatie van risico’s, zoals overstromingen, aardbevingen, stroomuitval en aanslagen. Eenzelfde ‘robuustheidstest’ werd uitgevoerd bij alle 143 kerncentrales in de Europese Unie. De kerncentrale blijkt goed bestand tegen de onderzochte risico’s. Zo kan de kerncentrale bijvoorbeeld overstromingen van 8,55 meter weerstaan. De ontwerp-eis is 7,3 meter. Minister Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) liet weten dat “De eerste resultaten geen enkele aanleiding geven om te twijfelen aan de veiligheid van de kerncentrale Borssele”. EPZ gaf in het rapport over de test aan dat er boven de door de overheid gestelde veiligheidseisen mogelijkheden zijn om de marges nog verder te vergroten. Daarom gaat EPZ op korte termijn onder andere de werkinstructies aanscherpen en extra pompen aanschaffen. De Europese Commissie brengt in juni 2012 definitief rapport uit over de testen. De landen van de Europese Unie besluiten dan of er kerncentrales moeten worden gesloten en waar eventueel maatregelen moeten worden genomen. In 2011 werd DELTA meerderheidsaandeelhouder van EPZ.DELTA en de oud-aandeelhouders van Essent bereikten overeenstemming en daarmee werd voorkomen dat de impasse rondom de aandelenverdeling van EPZ zou blijven voortbestaan. DELTA vergrootte hierdoor zijn aandelenbezit met 20% naar 70%. De resterende 30% is, indirect, in bezit van het Duitse RWE. Plannen nieuwe kerncentrale Ondanks de gebeurtenissen in Japan in maart 2011 blijft het draagvlak voor een tweede kerncentrale in Borssele en de rest van Zeeland behoorlijk groot. De PZC schreef op 2 december: “De kernramp in de Fukushima kerncentrale in Japan lijkt relatief weinig invloed te hebben gehad op de mening van de Zeeuwen over een tweede kerncentrale in Borssele. In december 2010 had 72% geen bezwaar tegen een tweede kerncentrale in Borssele, want er staat er toch al één. En nu, een jaar later, heeft 66% van de Zeeuwen er geen bezwaar tegen.” In december werd duidelijk dat DELTA de strategie rond de voorbereidingen voor de nieuwe kerncentrale wijzigde. Niet langer wil DELTA een leidende positie innemen, maar eerder een faciliterende rol spelen. DELTA beschouwt kernenergie nog steeds als een onmisbare bron van CO 2-arme elektriciteit op weg naar een samenleving die vooral gebruik maakt van duurzame energie. Maar als voorwaarde geldt wel dat er voldoende vertrouwen moet zijn in een gezond investeringsklimaat en daarvoor is ook politiek draagvlak nodig.

VERTROUWELIJK


Pagina 16 van 118

Getijdencentrale In 2011 werd duidelijk dat het technisch mogelijk is om in de Brouwersdam een getijdencentrale te bouwen die genoeg energie kan opwekken voor 60.000 tot 70.000 huishoudens. Tegelijk kan hierdoor de eb- en vloedbeweging terugkomen in het Grevelingenmeer, waardoor de kwaliteit van water en natuur, die sinds de afsluiting in 1971 ernstig achteruit is gegaan, kan herstellen. Als er doorlaatopeningen komen in de Brouwersdam, kunnen daarin turbines worden geplaatst die met behulp van de eb- en vloedbeweging energie opwekken. Intussen is onderzoek gedaan door de Technische Universiteit Delft. Hieruit blijkt dat een getijdencentrale al effectief kan functioneren bij een waterpeilvariatie van één meter. De komende periode moet blijken of de getijdecentrale ook voldoende rendement kan opleveren. Windenergie Eind 2011 werd de definitieve investeringsbeslissing genomen om het windturbinepark bij Kreekrak ingrijpend te vernieuwen en uit te breiden. In de zomer van 2011 werd de SDE-plus subsidie toegekend, de stimuleringsregeling voor de productie van duurzame energie. Eind 2012 zal het nieuwe park naar verwachting operationeel zijn. Ongeveer 60.000 huishoudens kunnen dan van stroom worden voorzien door het vernieuwde park, dat is ongeveer vijf keer meer dan het oude park. In het nieuwe windmolenpark komen 29 moderne molens te staan, gedeeltelijk geëxploiteerd door DELTA. Daarvan worden er zestien aan de noordkant van de A58 geplaatst en dertien ten zuiden van de snelweg. De 29 nieuwe windturbines zijn groter en de generatoren zijn moderner, waardoor ze veel meer stroom kunnen opwekken dan voorheen. De nabijheid van het militair vliegveld in Woensdrecht zorgde aanvankelijk voor een probleem. Door de hoogte van de nieuwe windmolens zou de radar van de vliegbasis niet meer voldoende kunnen functioneren. DELTA maakte een innovatieve technische oplossing mogelijk waardoor dat probleem werd verholpen. Een paar jaar geleden maakte de gemeente Woensdrecht en bewoners van het buurtschap Volckerdorp nog bezwaar tegen de plannen. De verplaatsing van een deel van het park naar de zuidzijde van de A58 viel niet in goede aarde, de bewoners vreesden voor geluidsoverlast en vervuiling van de horizon. DELTA nam daarop het initiatief tot externe, onafhankelijke bemiddeling. Intensief contact met de bewoners en concrete maatregelen tegen bijvoorbeeld geluidsoverlast en horizonvervuiling hebben ervoor gezorgd dat de bezwaren werden ingetrokken. Door het intensieve contact is over en weer vertrouwen ontstaan en dat heeft ertoe geleid dat het eindresultaat in alle opzichten optimaal is. Opwekcapaciteit DELTA EPZ (70% eigendom) Brandstof kerncentrale: uranium Vermogen: 512 MW (DELTA: 70%) Brandstof kolencentrale: kolen en biomassa Vermogen: 426 MW (DELTA: 70%) ELSTA (25% eigendom) Brandstof: gas Vermogen: 405 MW (DELTA: 50%) Sloecentrale (50% eigendom) Brandstof: gas Vermogen: 870 MW (DELTA: 50%) Biomassacentrale (50% eigendom) Brandstof: pluimveemest Vermogen: 36,5 MW (Delta 100%) VERTROUWELIJK


Pagina 17 van 118

Windparken (eigendom, deelnemingen en contracten) DELTA eigendom: 30 MW Deelnemingen: 42 MW Contracten: 27 MW Totaalvermogen: 99 MW Warmtekrachtkoppeling Totaalvermogen: 60 MW (DELTA: 100%) Zonnepark Willebroek (B) (49% eigendom) Totaalvermogen: 2.6MWp (DELTA: 100%) Beschikbaarheid opwekcapaciteit Over het algemeen verliep de beschikbaarheid van de centrales in 2011 zoals gepland. De gasgestookte Sloecentrale in het Vlissingse havengebied produceerde minder dan gepland door lagere beschikbaarheid als gevolg van problemen met de luchtinlaat. Deze problemen zijn intussen verholpen. Ook de tijd dat biomassacentrale in Moerdijk operationeel kon zijn was iets minder dan gepland vanwege enkele technische problemen. In 2011 zijn een aantal WKK-installaties verkocht of verwijderd vanwege de afloop van de economische levensduur. De windturbines produceerden een te verwachten hoeveelheid elektriciteit, er was sprake van een vrij constant windniveau, alleen in december waaide het aanzienlijk meer. Het zonnepark in Willebroek (België) produceerde ruim (10%) boven verwachting.

5.3 Handel Tot en met februari was er sprake van een rustige prijsontwikkeling, daarna steeg de olieprijs fors door de Arabische lente. In het kielzog daarvan gingen ook de kolen- en gasprijzen omhoog. Dat gold in mindere mate ook voor de stroomprijzen. De marges namen hierdoor af. Na de gebeurtenissen in Japan besloot Duitsland de zeven oudste kerncentrales uit bedrijf te nemen. Hierdoor schoten de prijzen van gas, kolen, stroom en CO2 omhoog. De prijs van CO2-emissierechten zakte in mei door berichtgeving over Europese maatregelen die energie-efficiency moeten bevorderen. De escalerende schuldencrisis in Europa en de toenemende vrees voor een nieuwe recessie zorgden in september voor lagere energie- en emissieprijzen. Ook de elektriciteitsprijzen daalden. Deze trend zette aan het einde van het jaar door. De marges komen hierdoor verder onder druk te staan.

VERTROUWELIJK


Pagina 18 van 118

6 Afvalverwerking Alle bedrijfsactiviteiten op het gebied van afvalverwerking zijn samengebracht in dochteronderneming N.V. Indaver, 75% eigendom van DELTA. Indaver, gevestigd in het Belgische Mechelen, is uitgegroeid tot een internationale groep met vestigingen en activiteiten binnen Europa. Behalve in België is Indaver actief in Nederland, Ierland, Portugal, Italië en Duitsland. Het bedrijf richt zich op overheden (vooral in België, Nederland en Ierland) en de industrie (Noordwest Europa). Indaver is vooral in de volgende sectoren actief: chemie, farmacie, automotive en elektronica. Het bedrijf beheert jaarlijks bijna vijf miljoen ton afval, De verwerking gebeurt voor het grootste deel in eigen installaties, vooral in België, maar ook in installaties van andere partijen. Het bedrijf beschikt over meerdere afvalverwerkingstechnieken waaronder recycling, verwerking tot biomassa en Waste-to-Energy: vuilverbranding gecombineerd met energieproductie. Afscheid CEO Ronny Ansoms Ronny Ansoms droeg op 1 mei de fakkel als CEO van Indaver over aan Paul De Bruycker. Hij was een van de sleutelfiguren achter de uitbouw van Indaver tot een internationaal bedrijf op het gebied van duurzaam afvalbeheer. Tijdens het afscheidsevenement op 6 mei in Antwerpen voerden onder meer Paul De Bruycker, Peter Boerma en Vlaams Minister-President Kris Peeters het woord. De Vlaamse Minister-President sprak lovend over de manier waarop Indaver haar maatschappelijke verantwoordelijkheid genomen heeft. “Gevaarlijk afval verwijderen door verbranding, zonder intoxicatie van de omgeving door vuile rookgassen, blijft de specialiteit van Indaver. Maar het opteerde niet voor zoveel mogelijk verbranden of storten, om zo een maximale winst te halen. Integendeel, Indaver participeert vandaag ook nog in diverse recyclage-initiatieven en toont zo in de praktijk ook echt bezig te zijn met het respecteren van de ladder van Lansink: storten en verbranden zijn daarin de laatste en voorlaatste optie bij de verwijdering van ons afval, hergebruik en recyclage staan veel hoger op de ladder.” Nieuwe installaties 2010 stond voor Indaver in het teken van organisatie-ontwikkeling en nieuwe projecten. De activiteiten van DELTA Milieu werden in dat jaar in de Indaver-organisatie ondergebracht en een nieuwe landenorganisatie werd geïntroduceerd. In het verslagjaar konden deze vernieuwingen verder vorm krijgen. Een belangrijk nieuwbouwproject werd in 2011 afgerond: de nieuwe verwerkingsinstallatie in het Ierse Meath, niet ver van Dublin, ging in september van start. De installatie verwerkt jaarlijks 200.000 ton huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval en combineert dat met de productie van elektriciteit. De turbine levert 20 MW, voldoende om 20.000 huishoudens van stroom te voorzien.

VERTROUWELIJK


Pagina 19 van 118

Indaver in Nederland: DELTA Milieu, IGA en AROC Indaver is in Nederland actief met drie organisaties: DELTA Milieu, IGA en AROC. DELTA Milieu is gespecialiseerd in afvalbeheer, vooral huishoudelijk en niet-gevaarlijk afval van bedrijven en overheden. Het bedrijf is actief op 30 locaties in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland. DELTA Milieu beheert jaarlijks ruim 1,5 miljoen ton afvalstoffen. Het bedrijf biedt uiteenlopende verwerkingsoplossingen:  composteren van GFT- en groenafval tot hoogwaardige compost ;  vergisten van organische reststromen;  opwerken van groenafval tot biomassa;  papierrecycling;  waste-to-Energy (verbranding in combinatie met elektriciteitsproductie);  afvalberging. Voor de Zeeuwse gemeenten is DELTA Milieu de partner op het gebied van afvalinzameling, recycling en -verwerking. Naast DELTA Milieu maken ook IGA en AROC deel uit van Indaver Nederland. IGA (Indaver Gevaarlijk Afval) is gevestigd in Terneuzen en de vestiging van AROC is gelokaliseerd op het bedrijfsterrein van Corus Staal bv in IJmuiden. In 2011 werd verder gewerkt aan de Medipower-installatie, op de locatie van Indaver in Antwerpen. De verwerking van medisch afval en ziekenhuisafval vond voorheen plaats bij Indaver Medical Services in Leuven. In april 2012 werd deze installatie ontmanteld. Sindsdien wordt dit type afval uit Vlaanderen en de rest van de Benelux verwerkt in de nieuwe installatie die ook warmte en elektriciteit (2,5 MW) levert.

Twee dienstverleningsconcepten Indaver onderscheidt twee dienstverleningsconcepten voor twee aparte markten. In het businesssegment Industrieel & Gevaarlijk afval wil het bedrijf een leidende positie innemen op de Europese markt met het Total Waste Management-concept. Dat concept houdt in dat een totaalpakket wordt geboden dat begint bij advies en preventie van afval en eindigt bij verwerking en, desgewenst, volledige exploitatie van installaties. In verschillende typen installaties wordt zoveel als mogelijk materiaal terug gewonnen. Het overige materiaal wordt verbrand en tegelijkertijd wordt energie opgewekt. Public waste PartnershipS is het dienstverleningsconcept waarmee de markt voor huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval wordt benaderd. In België, Nederland en Ierland is Indaver op dit terrein een belangrijke partner voor overheden. De belangrijkste verwerkingsmethoden binnen dit segment zijn recycling en verbranding in combinatie met energieproductie.

VERTROUWELIJK


Pagina 20 van 118

7 Corporate governance Goed ondernemerschap, integer handelen, respect, toezicht, transparante verslaglegging en het anderszins afleggen van verantwoording vormen de belangrijkste leidraad voor het corporate governancebeleid van DELTA. Het bedrijf gaat zorgvuldig om met maatschappelijke belangen. DELTA volgt de Nederlandse Corporate Governance Code, die is opgesteld voor in Nederland aan de beursgenoteerde vennootschappen, ook al is een aantal bepalingen niet direct van toepassing op de onderneming. De best practice-bepalingen worden gevolgd voor zover van toepassing op DELTA, een naamloze vennootschap waarvan de aandelen op naam zijn uitgegeven. Dit betekent dat de bepalingen ten aanzien van onder andere beschermingsconstructies niet van toepassing zijn. Structuur, beleid en naleving DELTA N.V. is een structuurvennootschap in de zin van artikel 2:154 van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek. De consequenties die het Burgerlijk Wetboek hieraan verbindt zijn in de governance van DELTA als niet geheel passend ervaren. De betrokkenheid van de (Algemene vergadering van) Aandeelhouders (AvA) en Raad van Commissarissen (RvC) bij de gang van zaken van de onderneming heeft haar weerslag gevonden in statuten en diverse reglementen. Daarin is ook vastgelegd waar (aanvullende) goedkeuring nodig is van hetzij de RvC dan wel de AvA op voorgenomen directiebesluiten met betrekking tot investeringen en/of overnames of bij het afstoten van (delen) van de onderneming. Als het hiermee gemoeide bedrag de som van vijf miljoen euro te boven gaat, is voor voorgenomen besluiten de instemming vereist van de RvC. Gaat het om investeringen met een waarde van meer dan 55 miljoen euro, dan is de voorafgaande instemming van de aandeelhouders van DELTA vereist. Directie De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de DELTA-directie zijn vastgelegd in het directiereglement. Hierin zijn onder de leden van de directie de diverse bestuurstaken verdeeld, zijn de interne procuraties geformuleerd, is de besluitvorming binnen de directie vormgegeven en zijn de uit de Nederlandse Corporate Governance Code voortvloeiende regels neergelegd, zoals regels betreffende tegenstrijdige belangen van directieleden. Raad van Commissarissen De RvC van DELTA houdt toezicht op het totale functioneren van de onderneming inclusief de nagestreefde beleidsregels en de behaalde resultaten door de directie, de financiële positie en het risicoprofiel van de vennootschap en de financiële verslaglegging. Daarnaast vervult de RvC de rol van sparring partner van de directie. Om die rol goed in te vullen, heeft de RvC een profiel dat aansluit bij dat van de onderneming. De profielschets zoals die in de loop van 2010 door de RvC is opgesteld, geeft inzicht in de kwaliteiten die (kandidaat-)leden dienen te bezitten, een en ander met inachtneming van het versterkte voordrachtrecht van de Centrale Ondernemingsraad (COR).Tegen de achtergrond van het gestelde in de profielschets is het proces ingezet en gerealiseerd om te komen tot de samenstelling van een vrijwel geheel vernieuwde RvC die per 1 januari 2011 is aangetreden. Ook op het punt van de samenstelling (onafhankelijkheid, diversiteit naar leeftijd, achtergrond en expertise) voldoet deze RvC aan de Code. De diversiteit naar geslacht blijft nog een aandachtspunt zeker in verband met de Wet Bestuur & Toezicht die in de loop van 2012 naar verwachting in werking zal treden en die een inspanning op DELTA legt om te komen tot een hoger aandeel van vrouwen in de directie en RvC. Taken en bevoegdheden, evenals interne besluitvormingsprocessen en de rol van de voorzitter van de RvC zijn neergelegd in een RvC-reglement. Daarin zijn ook zaken neergelegd, zoals periodieke evaluatie van het eigen functioneren, conform het gestelde in de Code. Naast dit reglement bestaan ook het reglementen voor het Audit Committee. Het Audit Committee rekent naast onderwerpen van financiële en fiscale aard ook het toezicht op de risico’s die de vennootschap wenst te lopen tot zijn taak. Risicomanagement en rapportage over het gevoerde beleid staan dan ook regelmatig op de agenda van het Audit Committee maar ook op die van de voltallige RvC. VERTROUWELIJK


Pagina 21 van 118

Aandeelhouders De rol van de aandeelhouders van DELTA en de bevoegdheden van de algemene vergadering zijn vastgelegd in de statuten. Aandeelhouders van DELTA zijn betrokken en gedreven, mede ingegeven door hun publieke karakter (allen zijnde gemeenten of provincies). Zoals de Code aangeeft, geldt ook voor DELTA-aandeelhouders dat zij bij hun handelen in beginsel hun eigenbelang mogen nastreven, binnen het kader van de wettelijke maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Maar zeker door de ruime bevoegdheden die de AvA van DELTA krachtens de statuten heeft, is de wijze waarop aandeelhouders hun stemrecht uitoefenen van grote invloed op de gang van zaken binnen de onderneming. De commissie-Frijns constateerde dit in bredere zin in tal van andere vennootschappen in Nederland en beveelt ook aan een beleid te voeren ter zake bilaterale contacten tussen de vennootschap en haar aandeelhouders. Bij DELTA heeft een dergelijk beleid vorm gekregen in gemaakte afspraken over periodiek, informeel overleg tussen de directie en de aandeelhouders hetgeen ook met grote regelmaat in het verslagjaar heeft plaatsgevonden. Dividend Directie, RvC en aandeelhouders hebben het dividendbeleid voor de periode boekjaren 2011 en 2012 in een voor allen aanvaardbare en werkbare meerjarenvisie vastgelegd. Ondernemingsraad In het geheel van statuten, reglementen en andersoortige overeenkomsten mag ten slotte de relatie met de (C)OR van de DELTA Groep niet onvermeld blijven. Een relatie die ingegeven is door wederzijds respect heeft vorm gekregen in een gestructureerd overleg tussen bestuurder/ondernemer en de (C)OR op basis van overeenstemming ter zake van te raadplegen onderwerpen en faciliteiten van de leden van de C(OR) alsmede in 2009 ingestelde E-OR. Op divisieniveau vindt een gestructureerd overleg plaats met de op dat niveau ingestelde ondernemingsraden. Compliance DELTA heeft een door de RvC vastgesteld ‘Klokkenluidersreglement’ dat medewerkers, in aanvulling op de activiteiten van de compliance officer, de gelegenheid geeft om vermoedens van een misstand bij de directie en/of vertrouwenspersoon te melden zonder het risico te lopen van enige benadeling in zijn positie als werknemer.In de loop van 2011 werd een extern functionaris aangeteld waarbij meldingen conform het reglement kunnen worden gedaan. Betrekkingen met externe belanghebbenden Gezien het belang en de positie van de onderneming publiceert DELTA regelmatig zijn resultaten en belangrijke gebeurtenissen door middel van persberichten en publicaties via zijn website. Reglementen DELTA kent verschillende reglementen die de kaders aangeven voor het functioneren van de verschillende organen, dan wel inhoud geven aan binnen DELTA geldende regels. De regelingen worden van tijd tot tijd getoetst en zo nodig aangepast. Het betreft:  Statuten  Directiereglement  Gedragscode  procedure voor het omgaan met een vermoeden van ongewenst gedrag (‘klokkenluidersregeling’) Voorts zijn geplaatst op de website:  reglement voor de Raad van Commissarissen  rooster van aftreden van de Raad van Commissarissen VERTROUWELIJK


8

Pagina 22 van 118

Risico’s en risicobeheersing

DELTA is actief op verschillende markten en wordt daarbij geconfronteerd met een groot aantal risico’s. Dit zijn risico’s die onder andere voortkomen uit de samenstelling van de handelsportefeuille en risico’s die voortkomen uit economische, financiële en juridische ontwikkelingen. Deze risico’s zijn inherent aan de strategische keuzes en de activiteiten van DELTA en behoren daarom tot het risicoprofiel van de onderneming. DELTA tracht deze risico’s al in een vroegtijdig stadium te onderkennen. Risico’s worden systematisch geïdentificeerd en gewogen en beheersmaatregelen gedefinieerd. Hierbij maakt DELTA een bewuste afweging: welke risico’s draagt het bedrijf zelf en welke risico’s kunnen beter door anderen worden gedragen? Hierbij maakt DELTA gebruik van het COSO Enterprise Risk Management-Integrated Framework (COSO-ERM). DELTA handelt op de internationale gasen elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen sterk. Door de stagnerende economische groei vormt ook het afzetvolume een onzekere factor. Ook bestaat het risico dat handelspartijen en producenten hun verplichtingen tegenover DELTA niet kunnen nakomen. Om deze risico’s te beheersen, heeft het Risico Management Committee (RMC) ook in het verslagjaar intensief samengewerkt met het bedrijfsonderdeel Origination, Trade and Supply (OTS). Het RMC, onder voorzitterschap van de CEO, ziet er op toe dat de energiehandelsactiviteiten van DELTA binnen de gestelde risicomarges blijven. De risicobeheersing zoals die door de divisies wordt uitgevoerd, is het onderwerp van periodieke audits die door de onafhankelijke afdeling Internal Audit worden uitgevoerd. Hierbij worden onder andere het kwaliteitsmanagementsysteem, de procedures rondom risicomanagement, control en compliance beoordeeld. Een separate compliancefunctie ziet erop toe dat DELTA voldoet aan weten regelgeving en dat juridische risico’s worden geïdentificeerd en zoveel mogelijk worden beheerst. De werkzaamheden van DELTA hebben een sterke relatie met overheidsregulering, subsidies en weten regelgeving. DELTA onderkent de risico’s die samenhangen met deze activiteiten op het scheidsvlak van publiek en privaat, en beheerst deze mede door een actieve participatie in het publieke debat en door de intensieve band die DELTA heeft met zijn publieke aandeelhouders. Gezien het maatschappelijk belang van een belangrijk deel van de activiteiten van DELTA, worden hoge wettelijke eisen gesteld aan de kwaliteit en de veiligheid van de geleverde diensten. Teneinde hieraan te voldoen, investeert DELTA veel in adequate processen en systemen. In het verslagjaar heeft DELTA de risicomanagementstructuur verder uitgebouwd en is de afdeling Group Internal Control gevormd. Deze afdeling implementeert onder verantwoordelijkheid van de CFO organisatiebreed een Internal Control Framework, waarbinnen naast de financiële rapportagerisico’s strategische, operationele en compliancerisico’s worden geadresseerd. Corporate Riskmanagement is geïntegreerd in Group Internal Control waardoor signalering van risico’s en de beheersing bij elkaar worden gebracht. Hiermee wordt een verdere versterking en professionalisering van het systeem van interne risicobeheersing gerealiseerd. Daarnaast hebben diverse ontwikkelingen in het verslagjaar gezorgd voor een verbetering van het financiële en operationele risicoprofiel. Zo is er ook in 2011 voortdurend aandacht geweest voor kosten- en schuldreductie. Hierdoor blijft DELTA voldoen aan de eisen van kredietwaardigheid die door de financiële markten en energiemarkten aan DELTA worden gesteld.

VERTROUWELIJK


Pagina 23 van 118

Recent is duidelijk geworden dat het Netwerkbedrijf DNWB de komende jaren deel uit zal blijven maken van de DELTA Groep in afwachting van de door de Hoge Raad gevraagde beoordeling inzake de verenigbaarheid van de splitsingswet met het Europese recht door het Europese Hof van Justitie. Daarnaast is de samenstelling van de totale portfolio van producten en activiteiten verder geëvalueerd en geoptimaliseerd. DELTA’s belang in het solarsegment is afgebouwd. Op de retailmarkt voor energie- en multimediadiensten heeft DELTA in het afgelopen jaar een stabiele positie kunnen behouden. Het verbeterde financiële en operationele risicoprofiel heeft in 2011 geresulteerd in een upgrade van de S&P-rating. In control-verklaring De directie van DELTA is verantwoordelijk voor de inrichting en effectieve werking van het systeem van interne risicobeheersing. Dit systeem is erop gericht om:  steeds tijdig op de hoogte te zijn van de mate waarin DELTA zijn strategische, operationele en financiële doelstellingen bereikt;  een betrouwbare financiële verslaglegging te waarborgen;  te handelen in overeenstemming met de weten regelgeving. Risico’s nemen is onlosmakelijk verbonden met ondernemen en met het uitvoeren van de strategie. Het risicobeheersingsysteem stelt DELTA in staat ondernemingsrisico’s te onderkennen, beheerst te nemen, actief te volgen en daar waar nodig passende actie te nemen. Er wordt naar gestreefd de kans op en de impact van fouten, verkeerde beslissingen en onvoorziene omstandigheden zo veel mogelijk te reduceren. Geen enkel systeem van interne risicobeheersing kan een absolute zekerheid bieden voor het realiseren van ondernemingsdoelstellingen; noch kan het alle onjuistheden, verlies, fraude en overtredingen van wetten en regels geheel voorkomen. In het kader van de jaarrekeningcontrole beoordeelt de externe accountant de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van interne beheersing gericht op financiële verslaglegging. De externe accountant rapporteert zijn bevindingen aan de directie, Auditcommissie en de Raad van Commissarissen. De accountantsverklaring is opgenomen in de jaarrekening. De directie van DELTA rapporteert en legt verantwoording af over de opzet en de effectieve werking van het systeem van interne risicobeheersing aan de Auditcommissie en de Raad van Commissarissen. Op basis van de door haar uitgevoerde evaluatie met behulp van de Nederlandse Corporate Governance Code, is de directie van oordeel dat het systeem van interne beheersing ten aanzien van de financiële verslagleggingrisico’s gedurende het verslagjaar naar behoren heeft gefunctioneerd en een redelijke mate van zekerheid verschaft dat de jaarrekening over het verslagjaar geen materiële onjuistheden bevat. De directie blijft zich ook in 2012 inzetten voor een verdere versterking en professionalisering van het systeem van interne risicobeheersing, o.a. middels implementatie van het Internal Control Framework.

VERTROUWELIJK


Pagina 24 van 118

9 Bericht van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen brengt hiermee verslag uit over de activiteiten die in 2011 zijn ondernomen. Ook over de manier waarop wij onze toezichthoudende en adviserende taak hebben ingevuld wordt gerapporteerd. Samenstelling De Raad van Commissarissen van DELTA bestond in 2011 uit de volgende leden:  de heer ir. D. van Doorn (president-commissaris);



de heer drs. ing. J. Bout;



de heer drs. R. Frohn;



de heer J. G. van der Werf;



de heer B.P.T. de Wit, MA.

Vergaderingen en overige activiteiten Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen is in 2011 zeven maal bij elkaar geweest in aanwezigheid van de Statutaire Directie. Tijdens deze vergaderingen zijn onder meer de volgende onderwerpen behandeld.  Vaststelling van functies binnen de Raad en de commissies.



Financiële onderwerpen, zoals kwartaalrapportages, de jaarrekening en het ondernemingsplan met de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap.



Strategische kwesties, waaronder acquisities en (des)investeringen. Belangrijk onderwerp in dit kader was het directiebesluit tot het terugtrekken uit de zonnecelproductie. Verdere onderwerpen waren de gewijzigde kernenergiestrategie, de stand van zaken rond het Borssele convenant, de verwerving van de additionele aandelen in EPZ en de invoering van het nieuwe organisatiemodel. Naast zaken van strategische aard kwamen ook de belangrijkste risico’s van het gevoerde beleid ter sprake.



Dividendbeleid, investerings- en financieringsbeleid (o.a. Windpark Kreekrak en nieuwbouw DELTA), risicomanagement en corporate governance.



Ontwikkelingen in verband met de Wet Onafhankelijk Netbeheer en gesprekken met aandeelhouders over ontwikkelingen rondom Evides.

Buiten aanwezigheid van de statutaire directie heeft de Raad van Commissarissen het eigen functioneren geëvalueerd. Daarbij werd stilgestaan bij de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de Raad (toezicht, advies) en komen ook cultuur- en gedragsaspecten aan de orde. Audit Committee Sinds 1 januari 2011 is er uitsluitend sprake van een audit committee. Overige onderwerpen worden direct in de RvC besproken.

VERTROUWELIJK


Pagina 25 van 118

De Audit Committee is teruggebracht naar twee personen en is in het verslagjaar vijf maal bijeengekomen. De volgende onderwerpen zijn besproken: management letter, groepsplan, kwartaalrapportages, halfjaarbericht, jaarrekening, financiële uitkomsten van projecten en investeringen, risicomanagement, IFRS, solar en enkele andere (des)investeringsvoorstellen. Het Audit Committee bestond uit drs. R. Frohn (voorzitter) en drs. ing. J. Bout. Tevens woonden de heren ir. P.G. Boerma, drs. F. Verhagen RA, drs. H.S.C. Snijders (secretaris) en W. de Leeuw MGA RA (Deloitte) de bijeenkomsten bij. Samenstelling Statutair Bestuur Tot 1 mei 2011 bestond de statutaire directie uit de heren ir. P.G. Boerma (voorzitter directie), ir. A.S. Louter (directeur operationele zaken), drs. J.J. Rieter (directeur commerciële zaken) en drs. F. Verhagen RA (financieel directeur). Daarna werd de statutaire directie teruggebracht tot de directievoorzitter en de financieel directeur. Bezoldiging Statutair Bestuur Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt voor het beloningsbeleid is dat DELTA een zodanige beloning toekent dat de juiste mensen aangetrokken kunnen worden en voor het bedrijf kunnen worden behouden. De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast. Met ingang van de nieuwe vierjarige benoemingsperiode van de CEO per 1 maart 2010 vormt het M-niveau van de bestuurdersmarkt in Nederland het ijkpunt voor het vaststellen van het bruto vaste salaris. Dit betekent dat de helft van de vergelijkbare functies (op basis van een Hay-waardering) in de markt lager worden beloond en de helft hoger. De jaarlijkse beloning kent ook een variabel deel. Dit wordt gerelateerd aan de realisering van een aantal overeengekomen doelstellingen binnen het lopende jaar. Het maximum van dit deel van de beloning bedraagt 30% van het bruto vast jaarsalaris. Jaarrekening De Raad van Commissarissen heeft kennisgenomen van het door de Statutaire Directie voorgelegde jaarverslag over het boekjaar 2011, de jaarrekening en de toelichting daarop. Verder is kennisgenomen van de management letter, het verslag van de jaarrekeningcontrole en de accountantsverklaring van Deloitte Accountants. Op grond daarvan is de jaarrekening 2011 vastgesteld en is aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgesteld deze zonder voorbehoud goed te keuren. Slotwoord In 2011 werden de activiteiten binnen het solarsegment (Solland Solar, Fesil en RGS) binnen DELTA afgebouwd en de plannen voor een nieuwe kerncentrale in Borssele uitgesteld. Door de gewijzigde kernenergiestrategie besloot CEO Peter Boerma in goed overleg met de Raad van Commissarissen zijn functie per 1 januari 2012 neer te leggen. De Raad van Commissarissen respecteert dat besluit en bedankt de heer Boerma voor zijn inzet van de afgelopen jaren. Ook alle andere medewerkers van DELTA komt een woord van dank toe. De Raad realiseert zich dat 2011 een turbulent jaar is geweest en streeft ernaar een nieuwe directeur zo snel mogelijk voor te stellen. Namens de Raad van Commissarissen van DELTA N.V.

Ir. D. van Doorn, Voorzitter

VERTROUWELIJK


Pagina 26 van 118

10 Personalia RAAD VAN COMMISSARISSEN Dhr. ir. D. (Daan) van Doorn (1948), president-commissaris Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: per 21 juni 2010 Beroep/hoofdfunctie: voormalig voorzitter directie VION Food Group Lopende termijn: tot en met 20 juni 2014 Nevenfuncties: lid RvC Brunel International, voorzitter Fundraising Committee Universiteit Wageningen, voorzitter Raad van Advies Science Groep Universiteit Wageningen, voorzitter Producentenorganisatie Nederlandse Mosselcultuur, voorzitter Commissie van Doorn Dhr. drs. ing. J.(Jan) Bout (1946) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: per 1 -1 -2011 Lopende termijn: tot eind 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig bestuursvoorzitter Royal Haskoning Nevenfuncties: kwartiermaker a.i. Topsector Water, lid van de Raad van Commissarissen van Ballast Nedam N.V., lid van de Raad van Commissarissen van de Koninklijke Haskoning groep B.V., lid van de Raad van Toezicht van Deltares, lid van het Algemeen Bestuur van het Ubbo Emmius Fonds. Dhr. drs. R.J.(Rob) Frohn (1960) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: per 1-1-2011 Lopende termijn: tot eind 2013 Beroep/hoofdfunctie: board member AkzoNobel responsible for Specialty Chemicals Nevenfuncties: non-executive director Nutreco N.V., board member CEFIC (European Chemical Industry) Lid van de Raad van Toezicht van de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Dhr. J.G. (Johan) van der Werf (1952), vicevoorzitter Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: eerste benoeming in 2001 Lopende termijn: tot en met 3 juni 2012 Beroep/hoofdfunctie: voormalig lid RvB AEGON N.V. Nevenfuncties: voorzitter RvC Ordina, voorzitter RvT NOS, voorzitter RvC Blauwtrust Groep, vice voorzitter RvT UMC Utrecht, lid RvC De Lotto, lid RvC ONVZ, voorzitter Pensioenfonds Cultuur, lid RvA SVB, vice voorzitter RvT Nederlands DansTheater, voorzitter bestuur Right to Play Dhr. B.P.T. (Peter) de Wit, MA (1949) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: per 1-1-2011 Lopende termijn: tot eind 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig President Directeur Shell Nederland B.V. Nevenfunctie: non executive board director Caithness Petroleum, London

VERTROUWELIJK


Pagina 27 van 118

DIRECTIE Dhr. ir. P.G. (Peter) Boerma (1954), algemeen directeur (CEO) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 maart 2006 Nevenfuncties: bestuurslid Energie-Nederland, bestuurslid Brabants-Zeeuwse Werkgeversvereniging Zeeland, voorzitter RvT Zeeuwse Bibliotheek en voorzitter RvT Emergis Dhr. drs. F. (Frank) Verhagen RA (1961), financieel directeur (CFO) Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 februari 2009 Nevenfunctie: lid raad van toezicht Admiraal de Ruiter Ziekenhuizen Dhr. ir. A.S. (Ad) Louter (1963), directeur operations (COO)* Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 mei 2008 Nevenfuncties: lid adviesraad Nyenrode Energy Academy, lid Raad van Advies Lean manufacturing, lid Innovatienetwerk Zeeland Dhr. drs. J.J. (Jaap) Rieter (1962), commercieel directeur (CCO)* Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 november 2009 * Per 1 mei 2011 bestond de directie uit Peter Boerma en Frank Verhagen. Ad Louter en Jaap Rieter werden respectievelijk directeur AD & O en directeur Consument & Zakelijk.

CENTRALE ONDERNEMINGSRAAD Dagelijks Bestuur: Dhr. J.M. (Hans) de Feijter OR Stafdiensten/SSC’s (voorzitter) Dhr. A. (Bram) Nonnekes OR OTS (secretaris) Dhr. C. (Kees) Joosse OR Stafdiensten/SSC’s (vice-secretaris) Dhr. H.A.M. (Harrie) Martens OR Infra (vice-voorzitter) Dhr. J. (Joop) Janse Ambtelijk secretaris Overige leden Dhr. L. (Leen) Boer OR divisie Infra Dhr. L. (Leon) Fondse, OR Comfort Dhr. B. (Bart) van Houte OR Comfort Mevr. A.P. (Tonny) Jobse-Griep, lid COR per november 2011 OR EPZ Dhr. M. (Maurice) de Jong lid COR tot juli 2011 OR Solland Solar Dhr. H.E.A. (Huub) Knoors, lid COR per november 2011 OR EPZ Dhr. P. (Peter) Maljers, lid COR per november 2011 VERTROUWELIJK


Pagina 28 van 118

OR EPZ Dhr. J.G.T. (Theo) Nieuwburg OR divisie Infra Dhr. E.Y.M. (Etienne) Poppe OR IR Dhr. A. (Axel) Schäfer lid COR tot juli 2011 OR Solland Solar

EUROPESE ONDERNEMINGSRAAD Dhr. J.M. (Hans) de Feijter, COR DELTA N.V. Nederland, voorzitter EOR Dhr. L. (Leen) Boer, COR DELTA N.V. Nederland Dhr. A. (Bram) Nonnekes, COR DELTA N.V. Nederland Dhr. C. (Kees) Joosse, COR DELTA N.V. Nederland Mw. K. (Karin) Aspeslagh, OR Indaver Nederland Dhr. A. (Axel) Schäfer, OR Solland Solar Dhr. E. (Eric) Demaertelaere, OR Indaver België Dhr. G. (Guy) Smits, OR Indaver België, secretaris EOR Dhr. R. (Rainer) Martens, OR SAV Duitsland Dhr. R. (Rudi) Wachtel, OR SAV Duitsland Werkgeversdelegatie: Dhr. P.G. (Peter) Boerma, Algemeen directeur DELTA N.V Dhr. P.B. (Paul) van Raay, Directeur HRM DELTA N.V. A.J. van Os, Ambtelijk secretaris, DELTA N.V.

VERTROUWELIJK

Geconsolideerde jaarrekening DELTA N.V. 2011

Geconsolideerde Jaarrekening 2011 Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012

Pagina 29 van 118


Pagina 30 van 118

Inhoudsopgave Pagina nummering Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2011 Geconsolideerde winst-en-verliesrekening Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen Geconsolideerd kasstroomoverzicht Grondslagen voor de financiële verslaglegging Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening Toelichting bij het geconsolideerde kasstroomoverzicht Gebeurtenissen na balansdatum Gesegmenteerde informatie Geconsolideerde deelnemingen Niet-geconsolideerde deelnemingen

31 32 33 34 35 36 49 81 90 91 92 95 97

Vennootschappelijke jaarrekening Vennootschappelijke balans per 31 december 2011 Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans

100 101 102 103

Overige gegevens Winstbestemming Controleverklaring DELTA in cijfers, geconsolideerd DELTA kengetallen

113 114 115 116

VERTROUWELIJK


Pagina 31 van 118

Geconsolideerde balans per 31 december 2011 (voor resultaatverdeling)

VERTROUWELIJK


Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

VERTROUWELIJK

Pagina 32 van 118


Pagina 33 van 118

Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet – gerealiseerde resultaten

Voor uitleg van de mutaties in energie- en rentederivaten wordt verwezen naar hoofdstuk 5. Het aandeel in niet-gerealiseerde resultaten van joint ventures betreft vrijwel geheel de mutaties in de hedgereserves van deze joint ventures. DELTA heeft een aandelenbelang van 7,6% in N.V. KEMA, hetgeen tot op heden tegen verkrijgingsprijs was gewaardeerd. In 2011 zijn de aandelen van KEMA te koop aangeboden, waardoor de marktwaarde (reële waarde) van de aandelen die DELTA bezit op een betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Onder overige mutaties is de herwaardering naar reële waarde van de participatie in N.V. KEMA verwerkt.

VERTROUWELIJK


Pagina 34 van 118

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen

De wettelijke reserve bestaat onder andere uit de niet uitgekeerde winsten van minderheidsdeelnemingen. De wettelijke reserve, de hedgereserve en de reserve uit activa voor verkoop zijn niet vrij uitkeerbaar. De overboeking naar verplichtingen als gevolg van putopties heeft betrekking op het minderheidsbelang van derden in Indaver N.V. Aan deze aandeelhouders, die 25% van de aandelen Indaver N.V. bezitten, is een putoptie verstrekt. Deze is opgenomen onder kortlopende verplichtingen. Het aandeel derden in het geconsolideerde eigen vermogen van DELTA heeft met name betrekking op het minderheidsbelang van NEIF (NIBC European Infrastructure Fund) in het Duitse afvalverwerkingsbedrijf Indaver Deutschland GmbH (was: SAV Beteiligungs GmbH).

VERTROUWELIJK


Geconsolideerd kasstroomoverzicht

VERTROUWELIJK

Pagina 35 van 118


Pagina 36 van 118

Grondslagen voor de financiële verslaglegging DELTA N.V. is een naar Nederlands recht opgerichte naamloze vennootschap en is de moedermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen die zich bezig houden met:  opwekken, transporteren, handelen in en leveren van energie,  verrichten van milieudiensten m.b.t. afvalverwerking en industriële reiniging,  leveren van kabeldiensten, zowel met betrekking tot analoge en digitale televisie alsook internet en digitale telefonie,  ontwikkelen en produceren van duurzame energie, onder andere op het gebied van windenergie.  wateractiviteiten. Mede in dit kader heeft de groep belangen in een aantal Joint Ventures en Geassocieerde Deelnemingen. De aandeelhouders van DELTA N.V. zijn de provincie Zeeland, de Zeeuwse gemeentes, enige ZuidHollandse en Noord-Brabantse gemeentes en de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant. DELTA N.V. is statutair gevestigd in Middelburg aan de Poelendaelesingel 10. In 2011 hebben de volgende wijzigingen zich voorgedaan in de groep: 1. PVNED Holding B.V., waarin DELTA Energy B.V. voor 50% participeert, verwerft 99,9% aandeel in Arbel N.V. (België) per 6 januari 2011; 2. Promar B.V. is per 1 maart 2011 geliquideerd; 3. Het 35% belang van Indaver N.V. in GRL Glasrecycling N.V. (België) is verkocht per 6 mei 2011; 4. Alle aandelen in Solland Solar Energy Holding B.V. zijn per 22 juli 2011 verkocht; 5. Per 26 augustus 2011 houdt DELTA Energy B.V. 99,9% van de aandelen van DELTA Energy Belgium N.V. terwijl het restant,1 aandeel, in handen is van DELTA N.V.; 6. Per 30 september 2011 is het aandelenbelang van DELTA Energy B.V. in N.V. EPZ uitgebreid van 50% naar 70%; 7. Alle aandelen in RGS Development B.V. en Solwafer B.V. zijn per 18 oktober 2011 verkocht; 8. Per 18 november 2011 is Laarakker Landbouw B.V. opgericht. Dit bedrijf is een 100% deelneming van Ecofuels B.V. dat op haar beurt een 50% deelneming is van DELTA Milieu Biofuels B.V; 9. Indaver N.V. heeft in november 2011 een 40% belang in N.V. Brussel Compost verworven; 10. DELTA Milieu Industriële Reiniging N.V. (België) is op 23 december 2011 geliquideerd; 11. SET Fund 2 C.V. is op 23 december 2011 opgericht; DELTA Investeringsmaatschappij B.V. participeert voor 70% in het commanditair kapitaal; De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s. DELTA N.V. heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening, met uitzondering van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven. Deze jaarrekening 2011 is op 2 april 2012 ondertekend en vrijgegeven voor publicatie door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen zal de jaarrekening ter vaststelling voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 25 juni 2012.

VERTROUWELIJK


Pagina 37 van 118

1. Overeenstemmingverklaring IFRS en samenvatting van wijzigingen in de waarderingsregels IFRS De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Report Standards (IFRS), uitgegeven door de International Accounting Standards Board (IASB), en de interpretaties uitgegeven door het IFRS Interpretations Committee van de IASB die door Europese Commissie (EC) zijn goedgekeurd tot en met 31 december 2011 en met Titel 9 Boek2 BW. Ten opzichte van het voorgaande boekjaar zijn er in 2011 nieuwe richtlijnen, interpretaties of aanvullingen / verbeteringen door de IASB uitgegeven en door de EC goedgekeurd voor gebruik binnen de Europese Unie. De nog niet door de EC goedgekeurde wijzigingen zijn niet vermeld. IFRS 3 Bedrijfscombinaties, Waardering van minderheidsbelangen. Componenten van belangen zonder zeggenschap in de overgenomen partij die actuele eigendomsbelangen zijn en de houders ervan bij liquidatie het recht op een evenredig deel van de netto-activa van de entiteit verschaffen, moeten op de overnamedatum gewaardeerd worden tegen: 1. Ofwel de reële waarde; 2. Ofwel het evenredige deel van de actuele eigendomsinstrumenten in de opgenomen bedragen van de identificeerbare netto-activa van de overgenomen partij. Alle overige componenten van belangen zonder zeggenschap moeten worden gewaardeerd tegen de reële waarde op de overnamedatum ervan, tenzij op grond van een andere IFRSs een andere waarderingsgrondslag moet worden gehanteerd De optie om minderheidsbelangen bij een acquisitie te waarderen tegen of reële waarde of een evenredig deel van de actuele eigendomsinstrumenten wordt beperkt tot actuele eigendomsbelangen en geeft de houders ervan bij liquidatie het recht op een evenredig deel van de netto-activa. IFRS 3: Bedrijfscombinaties, Uitzonderingen op de opname- of waarderingsprincipes, op aandelen gebaseerde betalingstransacties. Deze wijziging geeft aan dat de huidige vereisten om beloningen door de koper die worden geruild voor op aandelen gebaseerde betalingstransacties, in overeenstemming met IFRS 2 (op aandelen gebaseerde betalingen), op de aankoopdatum (market based measure), ook gelden voor op de aandelen gebaseerde betalingstransacties die niet worden geruild. Tevens geeft deze wijziging aan dat de huidige vereisten om de op marktgegevens gebaseerde waarde van vervangingsbeloningen toe te wijzen tussen de aankoopprijs van de bedrijfscombinatie en de latere beloning van toepassing is voor alle vervangingsbeloningen ongeacht of de kopende partij verplicht dan wel vrijwillig de beloningen vervangt. Een en ander is ook verwerkt in een wijziging in de toepassingsleidraad. Betreft een verduidelijking. IFRS 7: Financiële Instrumenten: informatieverschaffing, Aard en omvang van risico’s voortvloeiend uit financiële instrumenten. De wijzigingen bevorderen kwalitatieve informatieverschaffing in de context van vereiste kwantitatieve informatieverschaffing om de gebruikers een totaal beeld te geven van de aard en omvang van risico’s samenhangend met financiële instrumenten. Tevens verduidelijken de wijzigingen dat het vereiste niveau van de informatieverschaffing met betrekking tot het kredietrisico en verkregen zekerheden verlichting geeft op het gebied van de informatieverschaffing over heronderhandelde leningen.

VERTROUWELIJK


Pagina 38 van 118

IAS 1 Presentatie van de jaarrekening, Informatie die in het mutatieoverzicht eigen vermogen moet worden opgenomen. Verduidelijkt dat de analyse van de niet-gerealiseerde resultaten per bestanddeel, kan worden opgenomen in het mutatieoverzicht eigen vermogen of in de toelichting. Tevens een aanvulling op de presentatie van dividenden per aandeel. Een mutatieoverzicht van de niet gerealiseerde resultaten kan gepresenteerd worden als onderdeel van het mutatieoverzicht eigen vermogen of afzonderlijk in de toelichting. Overgangsvereisten voor IAS 21, IAS 28 en IAS 31, door wijzigingen die voortvloeien uit IAS 27 ‘De geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening.’ De wijzigingen in IAS 21 (De gevolgen van wisselkoerswijzigingen) betreffen de (gehele of gedeeltelijke) afstoting van een buitenlandse activiteit. In IAS 28 (Investeringen in geassocieerde deelnemingen) hebben de wijzigingen betrekking op het verlies van invloed van betekenis in een geassocieerde deelneming alsmede de verwerking van een geassocieerde deelneming in de enkelvoudige jaarrekening. In IAS 31 (Belangen in joint ventures) betreffen de wijzigingen het verlies van de gezamenlijke zeggenschap alsmede de verwerking van een joint venture in de enkelvoudige jaarrekening. De volgende nieuwe richtlijnen, interpretaties of herzieningen zijn goedgekeurd voor gebruik binnen de Europese Unie maar hebben geen of geen materiële invloed op de jaarrekening 2011 van DELTA N.V.: 1. Wijzigingen in IFRS 1 en IFRS 7, Beperkte vrijstelling bij eerste toepassing van IFRS van de verplichting om door IFRS 7 vereiste vergelijkende informatie te verschaffen; 2. IAS 24 herzien, Informatieverschaffing over verbonden partijen; 3. Wijziging in IAS 32, Financiële instrumenten: presentatie van classificatie van claimemissies; 4. Wijziging van IFRIC 14, Vooruitbetalingen bij minimaal vereiste dekkingsbijdragen; 5. IFRIC 19, Aflossing van financiële verplichtingen met eigen vermogen instrumenten; 6. Jaarlijkse verbeteringen aan de IFRS richtlijnen: IFRS 1 Eerste toepassing IFRS; 7. IAS 34 Tussentijdse financiële verslaggeving; 8. IFRIC 13 Loyaliteitsprogramma’s. De wijziging van richtlijn IFRS 7 Financiële Instrumenten over overdracht van financiële activa is pas van toepassing vanaf 1 januari 2012. Het niet vervroegd toepassen van deze gewijzigde richtlijn is naar de mening van het bestuur niet nadelig voor het beeld van de financiële positie van DELTA.

2. Algemene grondslagen 2.1 Overheidssubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen zodra het redelijkerwijs zeker is dat aan de voorwaarden voor verkrijging is of wordt voldaan en dat de subsidies zijn of zullen worden ontvangen. Bij activering van investeringsprojecten worden ontvangen subsidies, evenals ontvangen bijdragen in de aanlegkosten, in mindering gebracht op de aanschafwaarde van de activa. Exploitatiesubsidies worden veelal in mindering gebracht op de inkoopkosten. Fiscale subsidieregelingen worden opgenomen bij de berekening van de belastingplicht. 2.2 Schattingen en veronderstellingen Het opstellen van een jaarrekening brengt met zich mee dat gebruik wordt gemaakt van schattingen en veronderstellingen die zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en op factoren die naar het oordeel van het management aanvaardbaar zijn. Deze schattingen hebben voornamelijk betrekking op de opbrengsten uit levering en transport van elektriciteit en gas aan kleinverbruikers in verband met gespreide meteropname, daarnaast op uitgestelde belastingvorderingen en de hoogte van voorzieningen. VERTROUWELIJK


Pagina 39 van 118

Deze schattingen en veronderstellingen hebben invloed op de jaarrekeninggegevens, waarbij de werkelijke gegevens kunnen afwijken. De effecten van schattingswijzigingen worden prospectief verwerkt in de winsten-verliesrekening. Schattingswijzigingen kunnen eveneens leiden tot wijzigingen in activa en verplichtingen of in componenten van het eigen vermogen. Dergelijke schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin een schattingswijziging heeft plaatsgevonden. Bij de toelichtingen van de balans en winst-en-verliesrekening zijn eventuele bijzonderheden met betrekking tot schattingen en veronderstellingen separaat vermeld. 2.3 Bijzondere waardevermindering van activa Gedurende het verslagjaar wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn voor een bijzondere waardevermindering van activa. Indien dit het geval is, wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief; deze is gelijk aan de hoogste van de reële waarde minus verkoopkosten (fair value less costs to sell) en de bedrijfswaarde (value in use). Als de reële waarde minus verkoopkosten leidt tot niet vermijdbare uitgaven, zal hiervoor een verplichting worden opgenomen. De bedrijfswaarde wordt bepaald door de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen, gebaseerd op de intern opgestelde en door de statutaire directie goedgekeurde ondernemingsplannen, gebruik makend van een discontovoet vóór belastingen die zowel de actuele marktrente als de specifieke risico’s met betrekking tot het actief weergeeft. Ten aanzien van verantwoorde goodwill wordt jaarlijks een impairmentberekening opgemaakt. Een bijzondere waardevermindering wordt verwerkt indien de boekwaarde van een actief of de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort, hoger is dan de realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen van aan kasstroomgenererende eenheden toegewezen activa worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van aan kasstroomgenererende eenheden (of groepen van eenheden) toegerekende goodwill en vervolgens naar rato in mindering gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de eenheid (groep van eenheden). De betreffende activa worden niet lager gewaardeerd dan de eigen (individuele) realiseerbare waarde. Een bijzondere waardevermindering wordt teruggenomen indien vastgesteld wordt dat de uitgangspunten zijn veranderd op basis waarvan in het verleden de realiseerbare waarde is bepaald. Een bijzondere waardevermindering wordt alleen teruggenomen voor zover de resterende boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde die zou zijn bepaald, na aftrek van afschrijvingen, in de veronderstelling dat geen bijzondere waardevermindering had plaatsgevonden. Bijzondere waardeverminderingen van goodwill worden niet teruggenomen. Een bijzondere waardevermindering of terugname hiervan wordt ten laste of ten gunste van het resultaat gebracht. 2.4 Gesegmenteerde informatie Er wordt nadere informatie verstrekt per bedrijfssegment. Bedrijfssegmenten worden onderscheiden overeenkomstig de bestuurlijke en interne rapportagestructuur van DELTA N.V. Leveringen tussen segmenten worden tegen marktconforme prijzen verrekend. 2.5 Vreemde valuta De activa en passiva welke in vreemde valuta worden gehouden, worden omgerekend tegen de valutakoersen welke gelden aan het einde van de verslagperiode. De verschillen die verband houden met de wijziging van valutakoersen worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover deze geen betrekking hebben op de netto investering in buitenlandse deelnemingen; deze laatste leiden als onderdeel van de niet gerealiseerde resultaten tot een mutatie in het eigen vermogen. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten en opbrengsten, luidend in vreemde valuta, omgerekend naar Euro’s tegen de koers op het moment van de transactie. VERTROUWELIJK


Pagina 40 van 118

3. Grondslagen voor de consolidatie De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van DELTA N.V. en haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap ter zake van het bestuur en het operationele en financiële beleid wordt uitgeoefend. Bij de bepaling of er sprake is van beslissende zeggenschap worden de bestaande en potentiële stemrechten, die momenteel uitoefenbaar of converteerbaar zijn, meegewogen. Daarnaast wordt hierbij beoordeeld in hoeverre andere overeenkomsten aanwezig zijn die DELTA N.V. de mogelijkheid bieden het operationele en financiële beleid te bepalen. Groepsmaatschappijen worden in de consolidatie betrokken vanaf het moment waarop van beslissende zeggenschap sprake is. Anderzijds wordt vanaf de datum waarop van beslissende zeggenschap geen sprake meer is, de consolidatie beëindigd. De groepsmaatschappijen zijn geconsolideerd volgens de integrale methode, waarbij vermogen en resultaat voor 100% in de consolidatie worden opgenomen. In het geval dat het belang in een groepsmaatschappij minder bedraagt dan 100 % wordt het aandeel van derden afzonderlijk in de balans en de winst-enverliesrekening tot uiting gebracht. In het geval van putopties wordt het hiermee samenhangende minderheidsbelang gereclassificeerd onder langlopende dan wel kortlopende verplichtingen. De uitoefening van de putoptie (verworven in 2007) wordt gezien als onderdeel van de acquisitieprijs, waardoor uiteindelijk de goodwill zal muteren. Purchase accounting wordt toegepast bij de verwerking van verwerving van groepsmaatschappijen. De waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen worden, indien nodig, aangepast teneinde een uniforme toepassing binnen DELTA te realiseren.

4. Grondslagen voor de balanswaardering De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met uitzondering van de waardering op reële waarde van derivaten (financiële instrumenten). Alle transacties in financiële instrumenten worden verantwoord op transactiedatum. 4.1 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben betrekking op betaalde goodwill, ontwikkelingskosten, software, klantenbestanden alsmede gekochte transportrechten. Goodwill De goodwill vertegenwoordigt het positieve verschil tussen de verwervingsprijs van groepsmaatschappijen en de reële waarde van de verwerving. Goodwill, betaald bij de overname van groepsmaatschappijen, wordt verantwoord onder immateriële vaste activa. Goodwill betaald bij de overname van een joint venture of geassocieerde deelneming wordt inbegrepen in de verkrijgingprijs van de betreffende deelnemingen. Indien de overnameprijs lager is dan de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen (negatieve goodwill), dan wordt dit verschil direct in het resultaat verwerkt.

VERTROUWELIJK


Pagina 41 van 118

De boekwaarde van goodwill omvat de historische kostprijs verminderd met de cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Op goodwill wordt niet afgeschreven. Jaarlijks wordt door middel van impairment tests vastgesteld of sprake is van noodzaak tot een bijzondere waardevermindering van goodwill. Bij het uitvoeren van de impairment tests wordt goodwill toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden. Indien een transactie kan worden aangemerkt als een transactie tussen aandeelhouders, zal het verschil tussen de aankoopprijs en de reële waarde worden verwerkt in het eigen vermogen. Ontwikkelingskosten Ontwikkelingskosten worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden afgeschreven over een periode van 10 jaar volgens het patroon van de extra kasstromen die gegenereerd worden door de verworven proceskennis. Software De geactiveerde software is gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. Zij wordt in beginsel over een periode van 5 jaar lineair afgeschreven. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt. Klantencontracten Klantencontracten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden afgeschreven volgens het patroon van de extra kasstromen, die gegenereerd worden door de overgenomen klantencontracten. Transportrechten Transportrechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden lineair afgeschreven over een periode van 20 jaar. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt. 4.2 Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs, onder aftrek van gecumuleerde lineaire afschrijvingen op basis van een geschatte levensduur, welke op technisch-economische maatstaven wordt bepaald, rekening houdend met een geschatte restwaarde en onder aftrek van (eventuele) gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen. Ontvangen bijdragen van derden in aanlegkosten van vaste bedrijfsmiddelen zijn in navolging van IFRIC 18, met terugwerking naar 1 januari 2009 niet meer in mindering gebracht op de waarde van de activa maar gepassiveerd als vooruitontvangen omzet. Onder de materiële vaste activa is ook opgenomen het gedisconteerde bedrag dat naar verwachting benodigd is voor eindafdichting van de stortplaatsen aan het einde van de stortperiode. De afschrijving is gebaseerd op de werkelijk in de periode verbruikte stortcapaciteit. Wijzigingen in de eindwaarde als gevolg van technische of economische ontwikkelingen en gevolgen van hantering van een gewijzigde disconteringsvoet worden gemuteerd onder de vaste activa en worden via de afschrijvingen in de toekomstige jaren ten gunste/laste van het resultaat gebracht. Indien het activum is afgeschreven, wordt het verschil direct in het resultaat verantwoord. Kosten van externe financiering van activa (bouwrente) worden in de kostprijs opgenomen indien deze rechtstreeks aan het activum kunnen worden toegerekend. Als een actief uit meerdere componenten met verschillende afschrijvingstermijnen en restwaarden bestaat, worden deze componenten afzonderlijk verantwoord. Investeringen t.b.v. vervanging van componenten worden geactiveerd onder gelijktijdige afwaardering van de te vervangen componenten. De geschatte levensduur en de geschatte restwaarde worden jaarlijks ten tijde van het opstellen van het ondernemingsplan beoordeeld. Indien op basis van impairment berekeningen sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt de waardering aangepast. VERTROUWELIJK


Pagina 42 van 118

De materiële vaste activa in aanbouw zijn in de balans opgenomen tegen de per balansdatum bestede kosten van materiaal en diensten, kosten van directe manuren, een passend gedeelte van de direct toerekenbare overheadkosten en de rechtstreeks aan het activum toe te kennen financieringskosten. Indaver heeft in 1999 een cross border lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in Doel. In deze transacties is het juridische en economisch eigendom bij de vennootschap behouden gebleven. Derhalve zijn deze activa in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen overeenkomstig de waarderingsgrondslagen die worden toegepast voor de materiële vaste activa. 4.3

Financiële vaste activa

Algemeen Een bedrijfscombinatie is het samenbrengen van afzonderlijke entiteiten of bedrijfsactiviteiten in één verslaggevende entiteit. Een bedrijfscombinatie die in het toepassingsgebied valt wordt verwerkt volgens de overnamemethode, waarbij de volgende stappen genomen worden: 1. Identificatie van de overnemende partij; 2. Bepalen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie; 3. Toerekenen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie op de overnamedatum. De kostprijs van een bedrijfscombinatie is het totaal van de reële waarde, op de datum van de ruil, van afgestane activa, aangegane of overgenomen verplichtingen en door de overnemende partij uitgegeven eigen vermogen instrumenten. Hieraan werden onder IFRS 3 (goedgekeurd in 2004 door de EU) de rechtstreeks aan de bedrijfscombinatie toe te schrijven kosten toegevoegd. Sinds de herziening van IFRS 3 (vanaf 2009 toegepast) worden de rechtstreeks aan de verwerving toe te rekenen kosten niet langer verwerkt als onderdeel van de kostprijs van de bedrijfscombinatie, maar direct ten laste van het resultaat gebracht. Goodwill wordt gewaardeerd als de waarde waarmee de kostprijs van de bedrijfscombinatie het belang van de overnemende partij in de netto reële waarde van de identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen overschrijdt. Negatieve goodwill wordt direct in de winst-en-verliesrekening opgenomen en minderheidsbelangen in het eigen vermogen. Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen Joint ventures zijn contractuele overeenkomsten waarbij DELTA N.V. tezamen met één of meerdere partijen activiteiten uitvoert waarbij alle partijen gezamenlijk de zeggenschap uitoefenen. Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin DELTA N.V. direct of indirect invloed van betekenis heeft maar geen beslissende zeggenschap. In het algemeen is hiervan sprake indien DELTA N.V. tussen 20% en 50% van de stemrechten kan uitoefenen. Investeringen in joint ventures en geassocieerde deelnemingen worden in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt volgens de “equity methode”. Volgens deze methode vindt de initiële waardering plaats tegen kostprijs, i.e. de reële waarde van de onderliggende activa en passiva, waarbij derhalve ook de betaalde goodwill in dit bedrag is opgenomen. Indien de reële waarde hoger is dan de kostprijs, wordt het positieve resultaat bij de deelneming verantwoord, Jaarlijks wordt het aandeel in het resultaat bij- of afgeboekt en worden dividenduitkeringen op de waardering in mindering gebracht. Indien de (gecumuleerde) verliezen van de joint venture en/of geassocieerde deelneming de boekwaarde overstijgen, worden deze verliezen niet meer verwerkt, tenzij DELTA N.V. de verplichting heeft, of betalingen heeft gedaan, om deze verliezen aan te zuiveren. Overige deelnemingen zijn niet-geassocieerde deelnemingen waarin DELTA N.V een belang heeft dat kleiner is dan 20%. In de geconsolideerde jaarrekening worden deze gewaardeerd tegen reële waarde. Mutaties worden geboekt in de niet gerealiseerde resultaten tenzij sprake is van een duurzame VERTROUWELIJK


Pagina 43 van 118

waardevermindering, deze wordt direct ten laste van het resultaat geboekt. Indien onvoldoende informatie beschikbaar is, vindt waardering plaats tegen kostprijs. Niet uitgekeerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen alsmede rechtstreekse vermogensvermeerderingen betreffende deelnemingen waarvan uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd, worden toegevoegd aan de wettelijke reserve. Leningen u/g overige deelnemingen Verstrekte leningen aan deelnemingen of aan externe partijen worden bij eerste waardering gewaardeerd tegen de reële waarde en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs. Door de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale waarde van de lening. Waar nodig, wordt een voorziening getroffen in verband met mogelijke oninbaarheid, die in mindering wordt gebracht op deze waarde. Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen Onder financiële vaste activa zijn ook uitgestelde belastingvorderingen opgenomen. Deze zijn een gevolg van het verschil in commerciële en fiscale waardering, alsmede verrekenbare verliezen. Uitgestelde belastingvorderingen en –verplichtingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd op basis van vennootschapsbelastingtarieven, waarvan het wetgevingsproces materieel is afgesloten per balansdatum. Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen als redelijkerwijs kan worden aangenomen dat verrekening kan plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten. Jaarlijks wordt een herbeoordeling gedaan voor de opname van de uitgestelde belastingvordering. 4.4 Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen een gewogen gemiddelde kostprijs, gebaseerd op basis van de FIFO-methode (first in first out) of tegen de netto opbrengstwaarde als deze lager is, onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. De waardeverminderingen op voorraden worden ten laste van het resultaat geboekt en afzonderlijk vermeld. 4.5 Vorderingen De handelsvorderingen worden bij eerste opname verwerkt tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. Door de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale waarde van de vorderingen. 4.6 Onderhanden projecten in opdracht van derden DELTA hanteert de methode ‘percentage of completion’ voor de onderhanden projecten in opdracht van derden om de kosten en opbrengsten te bepalen die in het resultaat van de verslagperiode worden verwerkt. Voor het bepalen van het stadium van voltooiing worden de productiemetingen gebruikt. Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van een voorziening voor waarschijnlijke verliezen en reeds gefactureerde termijnen. Indien de gerealiseerde winst naar rato van de voortgang van het project betrouwbaar kan worden vastgesteld, wordt deze opgenomen in de waardering. 4.7 Vaste activa aangehouden voor verkoop en bedrijfsbeëindiging DELTA classificeert een activum (of een groep van activa) als aangehouden voor verkoop indien de boekwaarde hoofdzakelijk door een verkooptransactie zal worden gerealiseerd en niet door het voortgezette verbruik ervan. Hiervoor dient het actief in de huidige staat onmiddellijk beschikbaar te zijn voor verkoop en de verkoop dient ook zeer waarschijnlijk te zijn en naar verwachting binnen één jaar plaats te vinden.

VERTROUWELIJK


Pagina 44 van 118

Bij de (voorgenomen) afstotingen van een groep van activa zullen ook de rechtstreeks daaraan verbonden verplichtingen worden opgenomen in de waardering. Direct na de classificatie als aangehouden voor verkoop wordt de waardering van de activa gesteld op de laagste waarde van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten en wordt meteen ook de afschrijving stopgezet. Bijzondere waardeverminderingen worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening. 4.8 Liquide middelen Onder de liquide middelen worden niet alleen de geldmiddelen opgenomen maar ook kasequivalenten, die zonder materieel risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen worden omgezet. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen reële waarde. 4.9 Eigen vermogen In het mutatieoverzicht eigen vermogen wordt het verloop van het eigen vermogen toegelicht. Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt EUR 9.080.000 en is verdeeld in 20.000 aandelen met een nominale waarde van elk EUR 454,-. Per 31 december 201 is EUR 6.937.120,- geplaatst en volgestort. Dividenden worden opgenomen als een verplichting in de periode waarin ze worden toegekend. 4.10 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare feitelijke verplichtingen welke samenhangen met de bedrijfsactiviteiten. De voorzieningen worden opgenomen tegen de contante waarde van de te verwachten uitgaven. De contante waarde wordt berekend met behulp van een disconteringsvoet vóór belasting waarin de actuele marktbeoordeling van de tijdswaarde van geld tot uitdrukking komt. De verwachte uitgaven binnen een jaar na balansdatum worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. 4.11 Personeelsverplichtingen Daar waar deze voorzieningen betrekking hebben op pensioenverplichtingen en ziektekosten, zijn deze berekend op basis van actuariële grondslag. Deze verplichtingen worden apart zichtbaar gemaakt op de balans. Dit is alleen het geval bij de groepsmaatschappij Indaver. Indaver voorziet in vergoedingen na uitdiensttreding voor de meeste van haar medewerkers. Deze vergoedingen worden verstrekt onder toegezegde bijdrageregelingen en toegezegd-pensioenregelingen via een verzekeringsplan of via een ongefinancierde regeling. De betaalde bijdrage o.b.v. de toegezegde bijdrageregeling wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opgenomen. De voorziening uit hoofde van de toegezegde pensioenregeling wordt afzonderlijk bepaald waarbij gebruik gemaakt wordt van de actuariële “Projected Unit Credit” waarderingmethode. De onderneming neemt een gedeelte van de actuariële winsten/verliezen op als opbrengsten/kosten indien de gecumuleerde, niet opgenomen winsten/verliezen op het einde van het voorgaande boekjaar de 10% overschrijden met betrekking tot: - De contante waarde van de in rechte afdwingbare en feitelijke verplichtingen uit hoofde van toegezegde pensioenrechten op die datum; - De reële waarde van de fondsbeleggingen op die datum. Het overschot en tekort wordt opgenomen in de winst-en-verliesrekening over de verwachte gemiddelde resterende dienstperiode van de werknemers die deelnemen aan de regeling. 4.12 Langlopende verplichtingen De langlopende verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve rentemethode. De binnen een jaar vervallende aflossingsverplichtingen op langlopende verplichtingen worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. VERTROUWELIJK


Pagina 45 van 118

Bij financiële lease (alle aan het eigendom verbonden voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessee) wordt bij aanvang van een leaseperiode de financiële lease als activum en de verplichtingen onder de passiva opgenomen tegen de reële waarde. De afschrijving van het actief wordt bepaald conform de geldende regels voor materiële vaste activa. Bij operationele lease (alle aan het eigendom verbonden voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessor) worden de leasebetalingen op tijdsevenredige basis in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Het langlopende deel van de vooruit ontvangen omzet wordt onder langlopende verplichtingen geclassificeerd. Het gedeelte dat het eerstvolgende jaar vrijvalt wordt onder de kortlopende verplichtingen opgenomen. Het gedeelte dat betrekking heeft op het huidig verslagjaar, is opgenomen onder de omzet. 4.13 Putopties De putopties worden tegen fairvalue opgenomen, toekomend aan de desbetreffende putoptiehouder, minus eventueel uitgekeerd dividend. Deze waarde wordt gebaseerd op de indirecte opbrengstwaarde van het desbetreffende minderheidsbelang.

5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten 5.1 Financiële instrumenten DELTA maakt gebruik van financiële instrumenten om de normale marktrisico’s die samenhangen met haar energie-, valuta- en renteposities te beheersen en te optimaliseren. DELTA past de richtlijnen IAS 32 ‘Financial Instruments: Presentation’, en IAS 39 ‘Financial Instruments: Recognition and Measurement’ toe. Op grond van deze richtlijnen worden derivaten (afgeleide financiële instrumenten) gewaardeerd tegen reële waarde (fairvalue) en worden handelscontracten in de winst-en-verliesrekening verwerkt op basis van “fair value through P&L”. Definiëring Een derivaat is een financieel instrument of ander contract dat binnen het toepassingsgebied van IAS 39 valt en dat de drie volgende kenmerken bezit: - de waarde verandert als gevolg van veranderingen in een bepaalde rentevoet, prijs van een financieel instrument, commodityprijs, valutakoers, index van prijzen of rentevoeten of andere variabele, mits, in geval van een niet financiële variabele, de variabele niet specifiek voor een contractpartij geldt (soms ‘de onderliggende waarde’ genoemd); - er is geen of slechts een geringe netto aanvangsinvestering benodigd in verhouding tot andere soorten contracten die op vergelijkbare wijze reageren op veranderingen in marktfactoren; - de afwikkeling vindt in de toekomst plaats. 5.2 Derivaten DELTA handelt in contracten voor elektriciteit, gas, kolen, olie, CO 2 certificaten en valuta met betrekking tot het lopende kalenderjaar en de drie opvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten voor deze producten als liquide voor deze periode; hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en dataleveranciers. De reële waarde van commodity-contracten wordt berekend op basis van deze gepubliceerde prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen. De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de handelssystemen. Ook heeft DELTA derivaten als interest rate swaps. De reële waarde van interest rate swaps wordt berekend op basis van yield curves beschikbaar via o.a. brokers en De Nederlandse Bank.

VERTROUWELIJK


Pagina 46 van 118

Rubricering en saldering Derivaten worden onder de kortlopende, respectievelijk langlopende activa geclassificeerd indien de reële waarde positief is en onder de kort-, respectievelijk langlopende verplichtingen indien de reële waarde negatief is. Vorderingen en verplichtingen uit hoofde van derivaten voor verschillende transacties met dezelfde tegenpartij worden gesaldeerd indien er een contractueel of juridisch recht tot saldering bestaat en DELTA de desbetreffende kasstromen eveneens op gesaldeerde basis verrekent. Verwerking reële waarde mutaties Onder IAS 39 worden energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen, olie en CO2 certificaten alsmede de daaraan gerelateerde posities in vreemde valuta) en renteswap contracten als derivaat aangemerkt. Onder IAS 32 en 39 en onder IFRS 7 worden alle derivaten vanaf eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde. Als algemeen uitgangspunt geldt dat aanpassingen in de reële waarde van derivaten in het resultaat dienen te worden verwerkt. Ten aanzien van dit algemene uitgangspunt bestaan twee uitzonderingen: 1. Own use behandeling: voor commodity-contracten voor eigen gebruik, productie en in- en verkoopcontracten die bestemd zijn voor fysieke levering aan eindgebruikers past DELTA accrual accounting toe, hetgeen impliceert dat tussentijdse waardestijgingen niet in het resultaat worden verwerkt. Dergelijke transacties worden op het moment van effectuering tegen de dan geldende prijzen verwerkt als aan- of verkoop; 2. Hedge-accounting: dit biedt de mogelijkheid om het effect van fairvalue mutaties op het resultaat te beperken, doordat bij hedge-accounting rekening wordt gehouden met tegengestelde effecten op het resultaat van fairvalue mutaties van de hedge-transacties en van de afgedekte positie; de fairvalue mutaties van derivaten worden in dit geval (via het overzicht van de niet – gerealiseerde resultaten) in het eigen vermogen verwerkt tot het moment dat de afgedekte positie/transactie plaatsvindt. Hedge-accounting DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s die voortvloeien uit energie commoditycontracten (elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. Door afgesloten renteswaps wordt het risico van fluctuaties in de kasstroom als gevolg van rentemutaties afgedekt. DELTA past hiervoor cashflow hedging (kasstroomafdekking) toe, waarbij door middel van hedgetransacties het risico van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat kunnen beïnvloeden, worden afgedekt. De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd aan een balanspost of een toekomstige transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de reële waarde wordt (via het overzicht van de niet gerealiseerde resultaten) in het eigen vermogen onder de hedgereserves verwerkt. Het niet-effectieve deel wordt verwerkt in het resultaat. De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt.

VERTROUWELIJK


Pagina 47 van 118

Criteria voor toepassing van hedge-accounting Voor het toepassen van hedge-accounting gelden strikte regels ten aanzien van noodzakelijke documentatie en effectiviteit-meting. Een derivaat kan onder hedge-accounting worden gebracht indien het voldoet aan de volgende criteria: 1. bij het aangaan van de transactie dient het derivaat formeel als hedge te worden aangemerkt en moeten de hedge-relatie, de doelstellingen van de hedge en de risicomanagement strategie worden gedocumenteerd; 2. voor cashflow hedges geldt dat ingedekte verwachte toekomstige transacties hoogst waarschijnlijk dienen te zijn en dat voornoemde verwachte toekomstige transacties de onderneming blootstellen aan schommelingen in (toekomstige) kasstromen die invloed op het resultaat kunnen hebben; 3. de effectiviteit van de hedge-transactie kan betrouwbaar worden vastgesteld; 4. de hedge-transactie is naar verwachting in hoge mate effectief; 5. de hedge-transactie wordt periodiek beoordeeld op effectiviteit. Effectiviteitmeting van hedges DELTA beoordeelt formeel, zowel bij het aangaan van de hedge-relatie als gedurende de looptijd daarvan, of de derivaten waarvan gebruik is gemaakt ten behoeve van hedge-transacties, effectief zijn geweest voor het opvangen van veranderingen in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie. Hiertoe beoordeelt en bepaalt DELTA of veranderingen in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie worden gecompenseerd door veranderingen in de reële waarde of kasstromen van het hedge-instrument. Hierbij wordt een bandbreedte van 80% tot 125% gehanteerd. Het ineffectieve deel van een hedge-relatie wordt bepaald door de mate waarin de veranderingen in de reële waarde van het derivaat verschillen van de veranderingen in de reële waarde van de afgedekte positie in een reële waarde hedge of de mate waarin veranderingen in de reële waarde van het derivaat afwijken van de reële waardeverandering van de verwachte kasstroom in een kasstroom hedge. Ineffectieve hedges en winsten en verliezen op componenten van een derivaat die bij de beoordeling van de effectiviteit van de hedge-transactie buiten beschouwing worden gelaten, worden direct in het resultaat verwerkt. DELTA beëindigt de hedge-accounting indien de hedgerelatie niet langer effectief is of indien niet langer verwacht wordt dat deze effectief zal blijven.

6. Grondslagen voor de resultaatbepaling In de winst-en-verliesrekening zijn alle financiële consequenties die voortvloeien uit de besluitvorming met betrekking tot de verkoop en beëindiging van activiteiten, alsmede het reguliere resultaat over 2011, verantwoord onder “resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten”. 6.1 Netto omzet Onder de netto omzet worden de direct toerekenbare opbrengsten verantwoord van aan derden geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en over de omzet geheven en af te dragen belastingen zoals de omzetbelasting en regulerende energiebelasting. Opbrengsten worden opgenomen als de wezenlijke risico’s en voordelen van eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de verrichte prestaties aan het einde van de verslagperiode. De verantwoording van de opbrengsten uit hoofde van transportdiensten en levering van elektriciteit en gas is gebaseerd op de verrichte leveringen in het kalenderjaar. De opbrengst van leveringen aan kleinverbruikers is voor een deel geraamd in verband met de over het jaar gespreide meteropname.

VERTROUWELIJK


Pagina 48 van 118

Voor de verantwoording van de omzet van elektriciteit wordt er van uit gegaan dat de geproduceerde elektriciteit uit de eigen productiemiddelen (incl. joint ventures) aan derden wordt verkocht, terwijl de aan eindverbruikers geleverde elektriciteit volledig bij derden wordt ingekocht. Inkoop- en verkoopvoorwaarden van handelscontracten met betrekking tot gas en elektriciteit die geen fysieke levering betreffen zijn gesaldeerd. De omzet die wordt verantwoord onder telecommunicatie betreft naast de abonnementsgelden uit signaallevering ook de opbrengsten uit internetdiensten en overige datatransmissieactiviteiten. De baten en de daarmee rechtstreeks samenhangende lasten van milieudiensten en activiteiten binnen het duurzame segment worden toegerekend aan de periode waarin de activiteiten plaatsvinden. Opbrengsten uit projecten in opdracht van derden worden in het resultaat verwerkt volgens de methode van winstneming naar rato van de verrichte prestaties. 6.2 Netto bedrijfslasten De netto bedrijfslasten worden bepaald op basis van verkregen prestaties en op basis van de hiervoor reeds gememoreerde grondslagen met betrekking tot waardering en afschrijving. De kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin zij daadwerkelijk worden geëffectueerd; verliezen worden genomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn. 6.3 Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben volgens de effectieve rente methode. Kosten van externe financiering (bouwrente) worden door DELTA in voorkomende gevallen geactiveerd. 6.4 Vennootschapsbelasting Vennootschapsbelasting over het resultaat wordt berekend door toepassing van het nominaal geldende tarief op het in de jaarrekening getoonde resultaat voor belasting, rekening houdend met permanente verschillen tussen dit resultaat en het resultaat op basis van fiscale grondslagen. Binnen de fiscale eenheid van DELTA N.V. hanteert DELTA de no-settlement methode; dit met uitzondering voor de verrekening van voorvoegingsverliezen. Voor het netwerkbedrijf wordt vanwege het speciaal toezichtregiem de separate return approach gevolgd.

7. Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode en op basis van de werkelijke balans mutaties. Onderscheid is aangebracht tussen de operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. Het kortlopend deel van de langlopende verplichtingen is in de balans weliswaar opgenomen als onderdeel van de overige (kortlopende) verplichtingen, echter de mutatie op het kortlopende deel van de langlopende verplichtingen is in het kasstroomoverzicht verantwoord onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Kasstromen, gerelateerd aan minderheidsdeelnemingen (uitkering van dividenden), financiële baten en lasten (rentedotaties aan voorzieningen) en winstbelastingen (belastingaanslagen en verwerking van verliescompensaties) zijn gebaseerd op de werkelijke ontvangsten en betalingen..

VERTROUWELIJK


Pagina 49 van 118

Toelichting op de geconsolideerde balans 1. Immateriële vaste activa

Algemeen De economische crisis en de hieruit voortvloeiende markten productontwikkelingen hebben in voorgaande jaren geleid tot een heroriëntatie op de realiseerbare marktwaarde van activiteiten op het gebied van duurzaamheid; dit heeft in 2010 geleid tot het besluit om de activiteiten op het gebied van zonne-energie te beëindigen en daarmee tot volledige afwaardering van de daaraan gelieerde immateriële vaste activa. In 2011 hebben geen noemenswaardige bijzondere afwaarderingen plaatsgevonden.

VERTROUWELIJK


Pagina 50 van 118

Goodwill IFRS schrijft voor dat voor die groepsmaatschappijen waarvoor in het verleden goodwill is betaald, jaarlijks een berekening van de bedrijfswaarde dient te worden gemaakt om vast te stellen of een impairment op de geactiveerde goodwill dient plaats te vinden. Indaver Met betrekking tot de activiteiten van Indaver zijn impairmentberekeningen gemaakt op het niveau van haar Kasstroom Genererende Eenheden. Het management heeft de kasstroomvoorspellingen daarbij gebaseerd op de ondernemingsplannen voor de jaren 2012–2014 en in enkele gevallen voor een langere zichtperiode. Na de zichtperiode is een eeuwigdurende reeks gehanteerd. Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare informatie met betrekking tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik gemaakt van extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan boven inflatie. De impairmentberekeningen zijn uitgevoerd op basis van een disconteringsvoet per entiteit. Rekening houdend met de verhoudingen eigen vermogen / vreemd vermogen welke gebruikelijk zijn in de markt en de risicopercepties per land en per branche, is met betrekking tot de disconteringvoet een aantal scenario’s uitgewerkt; hierbij is uitgegaan van een disconteringsvoet per entiteit in een range van 8,1% tot 9,7% vóór belastingen. Vanuit deze berekeningen is er geen aanleiding tot een impairment. Software In het kader van uitbreiding en vervanging van enkele belangrijke software applicaties, met name met betrekking tot de commerciële activiteiten, heeft in 2011 een uitfasering en afboeking op ICT activa plaatsgevonden ad. EUR 9,5 mln. Overig De overige mutatie ad -/- EUR 14,3 mln. betreft de reclassificatie van geïnvesteerde bedragen in het SET Fund van ‘Immateriële Vaste Activa’ naar ‘financieel instrument’ (als onderdeel van Financiële Vaste Activa) als gevolg van de waardering van het SET Fund op reële waarde.

VERTROUWELIJK


Pagina 51 van 118

2. Materiële vaste activa

De investeringen in machines en installaties (inclusief de mutaties in activa in aanbouw) hebben met name betrekking op de uitbreiding en vervanging in elektriciteit- en gasnetwerken (netwerkbedrijf) en de uitbreiding en renovatie in afvalverwerkinginstallaties (Indaver). De oplevering van de verbrandingsinstallatie in Meath (Ierland) per eind september 2011 is de reden van de grote mutatie van “activa in aanbouw” naar “machines en installaties”. De bijzondere waardevermindering betreft voornamelijk de in het verleden geactiveerde voorbereidingskosten in het kader van de verwerving van vergunningen voor een tweede verbrandingsinstallatie in Ierland (EUR 4,1 mln.). Anderzijds is de afwaardering van activa van DELTA Industriële Reiniging die in 2010 heeft plaatsgevonden, op basis van actuele ontwikkeling van de bedrijfswaarde, teruggedraaid. Conform IFRIC 18 worden met ingang van 1 januari 2009, de in het kader van aanleg van vaste bedrijfsmiddelen ontvangen bijdragen van derden niet meer in mindering gebracht op de activa (waarvoor de bijdrage is ontvangen), maar verantwoord als vooruit ontvangen omzet.

VERTROUWELIJK


Pagina 52 van 118

3. Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen

DELTA heeft op 30 september 2011 een aanvullend belang van 20% in N.V. EPZ verworven; tegelijkertijd heeft DELTA ook een aanvullend belang in de tollingrechten voor de productie van elektriciteit verkregen. Met deze transactie heeft DELTA een aanzienlijke boekwinst (negatieve goodwill) behaald. Met het oog op de in 2012 verwachte besluitvorming aangaande toekomstige proportionele consolidatie heeft DELTA ervoor gekozen om de deelneming in EPZ vooralsnog op equity basis te blijven rapporteren. IAS 28 schrijft voor dat fairvalue resultaatposten, gerelateerd aan een acquisitie van een deelneming, geboekt moeten worden onder ‘resultaat deelnemingen’; zodoende is de gerealiseerde boekwinst hier verantwoord. De verschillen tussen commerciële en fiscale waardering leiden tot latente vennootschapsbelastingverplichtingen; deze zijn in de balans onder de post “uitgestelde belastingvorderingen” c.q. “uitgestelde belastingverplichtingen” verantwoord. In 2011 zijn de aandelen van KEMA te koop aangeboden, waardoor de marktwaarde van de aandelen die DELTA bezit op een betrouwbare wijze tegen reële waarde bepaald kan worden; de herwaardering is verantwoord onder “Overige Deelnemingen”. Oorspronkelijk uitgangspunt van de investering in SET Fund was dat hieruit geen opbrengsten zullen voortvloeien; inmiddels is dit uitgangspunt niet juist gebleken. Daarom is de investering in SET Fund gereclassificeerd vanuit ‘Immateriele Vaste Activa’ naar ‘Overige Deelnemingen’ en tegen reële waarde opgenomen; dit heeft geleid tot een impairment van EUR 5 mln. die ten laste van resultaat is gebracht.

VERTROUWELIJK

Geconsolideerde jaarrekening DELTA N.V. 2011 3.1

Pagina 53 van 118

Joint ventures

Samenvattende balans en resultaat informatie met betrekking tot de belangrijkste joint ventures (op basis van 100%):

Bovenstaande informatie heeft betrekking op de belangrijkste joint ventures waarin DELTA participeert: de elektriciteitsproductiebedrijven N.V. EPZ, Elsta B.V. en Sloe Centrale Holding B.V., het waterbedrijf Evides N.V. en afvalverbrandingbedrijf Sleco-Centrale N.V.

VERTROUWELIJK


Pagina 54 van 118

Geassocieerde deelnemingen

Samenvattende balans en resultaat informatie met betrekking tot de belangrijkste geassocieerde deelnemingen (op basis van 100%):

Deze informatie heeft betrekking op de belangrijkste geassocieerde deelnemingen waarin DELTA participeert: afvalbergingsbedrijf Intercommunale Hooge Maey cvba en afvalverbrandingsbedrijf AZN Holding B.V. De cijfers van het jaar 2010 zijn gebaseerd op vastgestelde jaarrekeningcijfers van de betreffende bedrijven, terwijl de cijfers van 2011 zijn gebaseerd op de bij DELTA laatst bekende informatie.

VERTROUWELIJK


Pagina 55 van 118

Overige deelnemingen

Alle participaties die gerapporteerd worden onder de overige deelnemingen zijn opgenomen in het overzicht van niet-geconsolideerde deelnemingen. Ook het belang in Decu Beheer B.V. (60%) en Decu C.V. (60%) is geclassificeerd als “financieel instrument”, omdat DELTA geen doorslaggevende zeggenschap heeft. In mei 2011 heeft dochtermaatschappij Indaver de participatie in GRL Glasrecycling N.V. verkocht. In het licht van het Borssele convenant is in 2007 het Sustainable Energy Technology Fund opgericht (SETFund I C.V.), waarin de toenmalige energiebedrijven DELTA (via DELTA Investeringsmaatschappij B.V. als stille vennoot) en Essent beide voor 50% participeren. Gelet op de statuten van dit fonds en de gewijzigde aandelenverhouding in N.V. EPZ is per 23 december 2011 een nieuw SET-Fund II CV opgericht, waarin DELTA voor 70% en Essent (RWE) voor 30% participeert in een initieel kapitaal van EUR 10 mln. Gezien de beperkte zeggenschap worden beide ondernemingen gekwalificeerd als “financiële instrumenten” en gewaardeerd tegen reële waarde.

3.4

Transacties met verbonden partijen

Transacties met verbonden partijen, N.V. EPZ, Elsta B.V. en Sloe Centrale Holding B.V. zijn gebaseerd op tolling-agreements (feitelijke cost-plus methodiek). Sleco Centrale N.V. hanteert intern afgesproken tarieven die niet altijd in relatie zijn tot vigerende marktprijzen. De overige transacties zijn marktconform. Ten behoeve van de vorderingen op verbonden partijen zijn geen voorzieningen voor oninbaarheid opgenomen in verband met het ontbreken van de noodzaak daartoe. De aandeelhouders van DELTA (provincies en gemeentes) zijn weliswaar verbonden partijen maar er vinden geen significante transacties plaats tussen DELTA en haar aandeelhouders.

VERTROUWELIJK


Pagina 56 van 118

4. Overige financiële vaste activa

4.1 Leningen u/g deelnemingen De vorderingen op deelnemingen betreffen leningen u/g aan joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen. De leningen zijn gewaardeerd op nominale waarde. Voor een bedrag van EUR 13,4 mln. is sprake van achtergestelde leningen. De gewogen gemiddelde rentevoet bedraagt per ultimo 2011: 7,3% (2010: 7,3%).

VERTROUWELIJK


Pagina 57 van 118

Uitgestelde belastingvordering

De latente belastingvorderingen staan in relatie tot de waardering van (im)materiële vaste activa en in het verleden gevormde voorzieningen. De vordering inzake (im)materiële vaste activa is voor een belangrijk deel het gevolg van de verschillen tussen de fiscale waardering en de bedrijfseconomische boekwaarde in de jaarrekening per 1 januari 1998 (fiscale openingsbalans voor DELTA). De uitgestelde belastingverplichting is gerelateerd aan de verwerving van het additioneel 20% belang in N.V. EPZ, in relatie tot de negatieve goodwill (boekwinst) die als commercieel resultaat is verwerkt. Bij enkele ondernemingen is een uitgestelde belastingvordering opgenomen voor verrekenbare verliezen die naar verwachting in de komende jaren kunnen worden gecompenseerd. Per balansdatum is overleg met de Belastingdienst gaande over het vaststellen van de omvang van deze verrekenbare verliezen. Afhankelijk van de uitkomst van deze gesprekken kan de latente belastingvordering wijzigen. De uitgestelde belastingvorderingen inzake verliescompensatie worden jaarlijks beoordeeld en worden opgenomen voor zover, naar verwachting, verrekening kan plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten. Sinds 2006 wordt een hedgereserve gevormd voor niet gerealiseerde waardemutaties op derivaten en handelscontracten ingevolge IAS 39/32. In relatie tot deze ongerealiseerde resultaten wordt eveneens een belastinglatentie gevormd. Ultimo 2011 is de betreffende hedgereserve negatief (debet), hetgeen resulteert in een toename van de (uitgestelde) belastingvordering. Ultimo 2011 is een latente belastingvordering ten bedrage van EUR 21,9 mln. niet in de balans opgenomen vanwege het feit dat het onzeker is of en op welke termijn de (in binnen- en buitenland) compensabele verliezen c.q. de belastingvoordelen gerealiseerd kunnen worden. 4.3 Overige financiële vaste activa In 2011 zijn sale/leaseback overeenkomsten beëindigd. De ontvangen aflossingen hebben betrekking op de terugontvangen gelden uit deposito’s; in het kader van de sale/leaseback overeenkomsten waren de koopsommen als zekerheid in deposito verstrekt aan de lessor. De overige financiële activa bestaan ultimo 2011 voornamelijk uit vooruitbetalingen.

VERTROUWELIJK


Pagina 58 van 118

5. Derivaten en risicomanagement DELTA handelt in contracten voor gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2 certificaten en valuta voor het lopende kalenderjaar plus de drie eerstvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten voor deze producten als liquide voor deze periode: hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en dataleveranciers. Reële waarde van commodity-contracten worden bepaald op basis van deze gepubliceerde prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen. De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de trade-systemen. De prijzen voor levering over meer dan zesendertig maanden worden verder geëxtrapoleerd. DELTA is contractueel verplicht de forward contracten af te wikkelen op het einde van de looptijd. Voor het afdekken van de renterisico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in een vaste rente. In dit hoofdstuk worden de volgende onderdelen behandeld: 5.1 Derivaten 5.1.1 5.1.2 5.1.3 5.1.4

Samenhang derivaten in de jaarrekening Derivatenpositie Verloop van de hedge reserve Hiërarchie van financiële instrumenten

5.2 Risicomanagement 5.2.1 Risicobeheer 5.2.2 Marktrisico’s 5.2.3 Liquiditeitsrisico 5.2.4 Kredietrisico’s

VERTROUWELIJK


Pagina 59 van 118

5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening

5.1.2 Derivatenpositie

Van de waardemutaties is een bedrag van EUR 63,1 mln. negatief (2010: EUR 139,0 mln. positief) verwerkt via de hedgereserve.

VERTROUWELIJK


Pagina 60 van 118

5.1.3 Verloop van de hedgereserve De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedgereserve; dit is een niet vrij uitkeerbare reserve. De hedgereserve vertoonde het volgende verloop over de afgelopen twee jaar.

VERTROUWELIJK


Pagina 61 van 118

De opbouw van de bruto hedgereserve ultimo 2011 met betrekking tot de commodities kan als volgt worden toegewezen aan de komende jaren:

De vrijval uit de hedgereserve naar het resultaat komt ten gunste van de operationele bruto marge. De verwachte kasstromen vallen niet altijd samen met het moment van opname in het resultaat. De reden hiervoor is dat in sommige hedges een zogenaamd tijdsverschuivend effect zit. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de meeste gashedges waarbij de gasprijs voor het eerste kwartaal van een jaar bepaald kan worden door de gemiddelde olie prijs over het halve jaar voorafgaand aan dat kwartaal. De waarde van de swaps die gebruikt worden in zo'n hedgerelatie en die settelen in het halve jaar voorafgaande aan het kwartaal van levering, wordt tot het kwartaal van levering meegenomen in de hedgereserve en wordt ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht ten tijde van het eerste kwartaal van levering. De maximale tijdsverschuiving bij contracten die in een hedgerelatie worden gebracht, bedraagt 9 maanden. Er is in het afgelopen jaar geen sprake geweest van hedgerelaties die gediscontinueerd zijn in verband met het niet doorgaan van een verwachte transactie. 000 5.1.4 Hiërarchie van financiële instrumenten De financiële instrumenten, gewaardeerd tegen reële waarde, zijn geclassificeerd volgens onderstaande hiërarchie zoals vereist door IFRS 7 “Toelichting Financiële Instrumenten”: Niveau 1: Genoteerde prijzen (niet-aangepast) op actieve markten voor identieke activa of verplichtingen; Niveau 2: Andere inputs dan de in niveau 1 ondergebrachte genoteerde prijzen die voor het actief of de verplichting waarneembaar zijn, hetzij direct (bijvoorbeeld als prijzen) hetzij indirect (bijvoorbeeld afgeleid van prijzen); Niveau 3: Inputs voor het actief of de verplichting die niet zijn gebaseerd op waarneembare marktgegevens (niet-waarneembare inputs).

VERTROUWELIJK


Pagina 62 van 118

De reële waarde van de overige deelnemingen (< 20%) is t.o.v. ultimo 2010 gestegen door met name de herwaardering van de participatie in N.V. KEMA. De putopties zijn verstrekt aan de minderheidsaandeelhouder in het kader van de overname van Indaver in 2007 en kunnen worden uitgeoefend in de periode maart 2012-2014. Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap wordt toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de putopties. De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen aan de orde zijn. Om deze reden hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de fairvalue van de putopties. De waardering van de putopties per balansdatum past binnen deze bandbreedte. Er hebben gedurende 2011 geen herclassificaties plaatsgevonden tussen de drie niveaus van de reële waardehiërarchie.

5.2

Risicomanagement

5.2.1 Risicobeheer Het risicobeleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de gevolgen van koersschommelingen te beperken en op lange termijn de vigerende marktprijzen te volgen. Onder verantwoordelijkheid van het statutaire bestuur heeft het Risk Management Committee procedures en limieten op het gebied van risicobeheersing vastgesteld. Deze procedures omvatten zowel procedures en richtlijnen met betrekking tot het risicomanagement voor de gehele onderneming als procedures en richtlijnen die betrekking hebben op specifieke gebieden. Het Risk Management Committee is verantwoordelijk voor de handhaving van het risicomanagementbeleid. De afdeling Group Internal Control is verantwoordelijk voor de operationele uitvoering van dit toezicht en rapporteert daarover aan het Risk Management Committee. Door gebruik te maken van financiële instrumenten mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valuta risico’s, rente risico’s, liquiditeitsrisico en kredietrisico’s. Hiervoor zijn de randvoorwaarden vastgelegd in het Risk Policy Document en in het Treasury Statuut. In onderstaande beschrijvingen worden de verschillende soorten risico’s beschreven en de wijze waarop DELTA met deze risico’s omgaat.

VERTROUWELIJK

Geconsolideerde jaarrekening DELTA N.V. 2011 5.2.2

Pagina 63 van 118

Marktrisico’s

5.2.2.1 Commodity prijsrisico’s Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoop- en verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2, valuta, transportcapaciteit, import/exportcapaciteit, etc). Deze risico’s worden systematisch beheerst, waarbij DELTA, afhankelijk van de verwachte prijsontwikkelingen, activa inzet en posities inneemt. Deze posities worden op dagelijkse basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte toepassing van een stelsel van limieten. 5.2.2.2 Value-at-Risk DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin zij opereert de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames voor diverse veranderingen in marktomstandigheden gehanteerd. Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor de toetsing van het marktrisico. De VaR geeft, met een betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen). De VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis van historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de individuele portfolio’s.

Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend en gerapporteerd. Halverwege 2011 is overgestapt op een andere onderverdeling van de totale portfolio. Ter vergelijking is de VaR op de totale portfolio per eind 2011 weergegeven in de oude en de nieuwe onderverdeling. De VaR voor het Asset Book en voor de totale portfolio wordt wel dagelijks gerapporteerd maar is geen sturingsparameter. Het Asset Book wordt gehedged via een vooraf vastgesteld afbouwschema om de gemiddelde marktwaarde te incasseren. Afwijkingen van dit afbouwschema vallen binnen de Trade Books, waarvoor VaR wel de leidende risicomaatstaf is. Deze bevond zich gedurende het jaar binnen de daaraan gestelde limiet. VERTROUWELIJK


Pagina 64 van 118

5.2.2.3 Cashflow hedges DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de gevolgen van toekomstige veranderingen in marktprijzen te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodities welke afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale waardemutatie van deze derivaten te dempen. Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten en fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig op in een cashflow hedge relatie onder IAS 39. Hierbij is het hedged item de toekomstige aankooptransactie (centrales, lange termijn sourcing) of verkooptransactie (sales) van gas of elektriciteit.

In de hedgereserve is de waardeontwikkeling van onderliggende derivaten opgenomen in de periode dat deze opgenomen zijn in een effectieve hedgerelatie. De in het overzicht ‘cash flow hedge’ weergegeven derivaten betreffen de derivaten die per balansdatum opgenomen zijn in een hedgerelatie.

VERTROUWELIJK


Pagina 65 van 118

Een mismatch ontstaat doordat:  in het overzicht ‘cash flow hedge’ ook het ineffectieve deel van de hedge instrumenten is opgenomen;  de waardeontwikkeling in de hedge instrumenten tot het aangaan van een hedge relatie ook is opgenomen in het overzicht ‘cash flow hedge’;  in de hedge-reserve de waardeontwikkeling ook is opgenomen van de hedge instrumenten welke in het verleden waren opgenomen in een hedge relatie, doch per einde boekjaar niet daarin zijn opgenomen. De in de hedge reserve gerapporteerde waarden houden rekening met de toewijzingsdatum van een instrument in een hedge relatie; deze kan afwijken van de handelsdatum. Daarnaast wordt in de hedge reserve alleen het effectieve gedeelte van de totale in de hedge toegewezen reële waarde van de hedge instrumenten meegenomen.

5.2.2.4 Valutarisico’s Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat samenhangt met de wijziging van wisselkoersen. Het risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten om fluctuaties in verwachte kasstromen zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities, welke voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten, worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury en op groepsniveau aldaar afgedekt. Valutarisico limieten worden periodiek in overleg met het Risk Management Comittee vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury. Ten behoeve van de omrekening van in de balans begrepen valutaposities zijn de volgende koersen gebruikt:

5.2.2.5 Renterisico’s Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken. Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Afgedekte leningen . DELTA heeft een aantal renteswaps. Deze swaps zijn alle effectief per balansdatum. De gevoeligheid is berekend door de floating spot met 10% te verhogen respectievelijk te verlagen. De swaps zijn effectief. Enkele van deze rente derivaten zijn te classificeren als optiecontracten waarvoor de uitzondering genoemd in IAS 39, alinea 74, geldt. De verandering in de intrinsieke waarde wordt verwerkt in de hedge reserve, de verandering in de tijdswaarde wordt verwerkt in de winst-en-verliesrekening. In de tabel is het verschil van de 10% stijging, dan wel 10% daling weergegeven ten opzichte van de boekwaarde per 31 december 2011. Over de rente derivaten wordt geen Value-at-Risk (VaR) berekend

VERTROUWELIJK


Pagina 66 van 118

De rentederivaten laten per 31 december 2011 een schuldpositie zien. Bij een hogere yieldcurve neemt deze schuldpositie af. De hedgereserve in verband met renteswaps heeft per 31 december 2011 een debetstand binnen het ‘Eigen Vermogen’. Bij een hogere yieldcurve ontstaat een lagere debetstand binnen het ‘Eigen Vermogen’. Niet afgedekte leningen Als de interestpercentages op niet afgedekte rentedragende leningen met een variabele rente 10% hoger dan wel lager zouden zijn dan de stand op 31 december 2011 en alle andere variabelen constant worden gehouden, zou het resultaat (voor minderheidsbelangen) dalen respectievelijk stijgen met EUR 0,6 mln. per jaar. 5.2.3. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op gericht om het beheer van de liquide middelen en het aantrekken en aflossen van financiële middelen zoveel mogelijk te centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling Treasury van DELTA N.V. Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen. Ten behoeve van de noodzakelijke flexibiliteit in verband met de uitvoering van strategische projecten, beschikt DELTA over een standby kredietfaciliteit van EUR 500 mln. welke eind 2011 is benut voor een bedrag van EUR 300 mln. Twee onderdelen van de DELTA Groep hebben een eigen financieringslijn, te weten: 1. De Indaver groep beheert het eigen liquiditeitsrisico en financieringsrisico binnen de kaders van het DELTA beleid. Door het aanhouden van adequate reserves en voldoende gecommitteerde kredietlijnen. De Indaver groep heeft ultimo 2011 voor EUR 324 mln. aan (krediet)faciliteiten en uitstaande leningen, waarvan EUR 107,8 mln. onbenut. 2. DELTA Netwerkbedrijf heeft, in overeenstemming met de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON), eigen faciliteiten ter grootte van EUR 190 mln. per balansdatum. De creditrating van DELTA afgegeven door Standards & Poor’s is in 2011 verbeterd van BBB naar BBB+ met een stable outlook. VERTROUWELIJK


Pagina 67 van 118

Om inzicht te verschaffen in het liquiditeitsrisico zijn in de volgende tabel de contractuele looptijden weergegeven van de financiële verplichtingen: De contractuele looptijd van de financiële verplichtingen geeft de te verwachten uitgaande kasstromen weer met betrekking tot de op de balansdatum uitstaande schulden. Onder de post “overig” zijn met name de vooruit ontvangen omzet, de actuele belastingen en de putoptie verwerkt.

5.2.4. Kredietrisico’s Kredietrisico betreft het verlies dat zou kunnen ontstaan indien een tegenpartij in gebreke blijft bij het voldoen aan de contractuele verplichting. DELTA heeft kredietlimieten opgesteld met betrekking tot haar externe tegenpartijen teneinde het kredietrisico te beperken. Een intern kredietbeoordelingssysteem stelt voor elke externe tegenpartij een kredietlimiet vast. Dit interne beoordelingssysteem is gebaseerd op beschikbare, gepubliceerde informatie over de betreffende onderneming of de garantsteller daarvan (jaarverslagen, creditratings, etc.). Voor eindgebruikers waarmee DELTA al eerder zaken heeft gedaan, is het historische betaalgedrag een belangrijke afweging voor het al dan niet aangaan van een leveringscontract. DELTA hanteert verschillende instrumenten om kredietrisico’s te beheersen, waaronder het handelen onder standaardcontracten en voorwaarden, het handelen via beurzen, het diversifiëren naar eindgebruikers en het vragen van garanties. Indien de creditrating van een externe tegenpartij of de garantsteller daarvoor niet (langer) Investment grade is, wordt geen (additioneel) kredietrisico geaccepteerd.

VERTROUWELIJK


Pagina 68 van 118

Ultimo 2011 ziet de procentuele verdeling van de creditrating van de externe tegenpartijen van DELTA over de verschillende ratingklassen er als volgt uit:

6. Voorraden

VERTROUWELIJK


Pagina 69 van 118

7. Vorderingen

De liquide middelen, die niet direct opeisbaar zijn betreffen aangehouden geldmiddelen in het kader van de handels-activiteiten op de Endex. De handelsdebiteuren zijn in 2011 fors gestegen als gevolg van toegenomen hoeveelheid handelsactiviteiten op de Endex. Ook de crediteurenpositie is daardoor in 2011 fors gestegen. Op de vorderingen op handelsdebiteuren is een voorziening in verband met mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht van EUR 13,8 mln. (2010: EUR 15,2 mln.). Ouderdomsanalyse Handelsdebiteuren

In de categorie “< 30 dagen” is voor een bedrag van EUR 154,7 mln. (in 2010: EUR 89,0 mln.) vorderingen voortvloeiend uit handelsactiviteiten op de Endex opgenomen. Deze debiteurenposities worden altijd binnen een maand tussen de partijen vereffend. Gelet op het verschil in betalingstermijnen bij de verschillende bedrijfsonderdelen wordt de voorziening voor oninbaarheid voldoende geacht. VERTROUWELIJK


Pagina 70 van 118

Mutaties in voorziening voor dubieuze debiteuren

In 2010 is het debiteurenbestand opgeschoond waardoor de onttrekkingen wegens oninbare vorderingen hoger zijn dan in 2011.

8. Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn niet alleen de geldmiddelen opgenomen, maar ook kasequivalenten die zonder materieel risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen worden omgezet.

De bedragen welke op deposito zijn geplaatst vallen vrij binnen een termijn van 3 maanden.

VERTROUWELIJK


Pagina 71 van 118

9. Voorzieningen

De vrijval die binnen een jaar is gepland ad EUR 15,9 mln. (2010: EUR 17,3 mln.) is opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. Milieu herstelkosten Binnen Indaver zijn voorzieningen gevormd voor de eindafdichting en nazorg van de afvalbergingen welke thans in gebruik zijn. Er wordt verwacht dat gedurende de eerstvolgende 5 jaar een bedrag van ca. EUR 15,0 mln. aan de voorziening onttrokken zal worden. De kosten worden door het management geraamd volgens de ‘best estimate’ methode op basis van de huidige technologie en de kennis aangaande technologische ontwikkelingen. Discontering heeft plaatsgevonden op basis van 4,67% (2010: 4,67%) voor de Belgische afvalbergingen en op basis van 5,0% voor de Duitse en Nederlandse afvalbergingen (2010: 5,0%). Voor de pré-nazorg, eindafdekking en recreatieve inrichting van de afvalberging Derde Merwedehaven is tot 2020 circa EUR 31,9 mln. benodigd (prijspeil 2011). De onttrekkingen zullen plaatsvinden vanaf 2017. Voor de pré-nazorg en eindafdekking van de afvalberging Noord- en Midden Zeeland is tot 2025 circa EUR 22,5 mln. (prijspeil 2011) benodigd. De onttrekkingen zullen plaatsvinden vanaf 2017. Het kortlopend gedeelte van de voorziening heeft met name betrekking op de in 2005 gesloten afvalberging Koegorspolder.

VERTROUWELIJK


Pagina 72 van 118

Verlieslatende contracten In het licht van de huidige ontwikkelingen van de marktprijzen zijn enkele in het verleden afgesloten energie inkoop/verkoopcontracten niet meer renderend. Daarnaast heeft ook de emissiewetgeving een negatieve invloed op de kosten van enkele productiecentrales, hetgeen eveneens leidt tot een negatieve impact op de brutomarge van leveringscontracten. Daarom wordt ter afdekking van het onrendabele deel van deze contracten een voorziening getroffen. De jaarlijkse onttrekkingen komen ten gunste van de bruto marge. De voorzieningen worden ieder jaar opnieuw beoordeeld in het licht van de ontwikkelingen op de elektriciteitsen brandstofmarkten en de emissiewetgeving. De grote prijsdruk die is ontstaan op de elektriciteitsprijzen in noordwest Europa als gevolg van de economische ontwikkeling in relatie tot de beschikbare productiecapaciteit en anderzijds de stijging van de brandstofprijzen als gevolg van de wereldwijd toenemende vraag, hebben opnieuw genoodzaakt tot de vorming van voorzieningen voor verlieslatende contracten; voor zover deze gerelateerd zijn aan een joint venture of geassocieerde deelneming, is de dotatie aan de voorziening verantwoord onder het “resultaat uit deelneming” vanwege het causaal verband tussen het resultaat van de deelneming en de vorming van de voorziening; bij een disconteringsvoet van 4,5% (2010: 4,5%) heeft dit geleid tot een dotatie van ruim EUR 158 mln. Personeelskosten Deze voorzieningen zijn gevormd om aan bestaande toekomstige financiële verplichtingen te kunnen voldoen. DELTA kent op basis van CAO-afspraken een diensttijdgebonden uitkering toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte prijs- en salarisstijgingen en kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. De disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2010: 4,5%). Daarnaast is in het kader van de overgangsmaatregel m.b.t. de ziektekostenverzekering van IZA/IZR voor ex-medewerkers. Deze maatregel is in 2006 met de sociale partners overeengekomen voor een periode van 10 jaar. Een voorziening gevormd. Overige voorzieningen Dit betreft onder andere een voorziening in het kader van het Bedrijfsmilieuactieplan (BMAP). Resterende verplichtingen voortvloeiend uit activiteiten welke in het verleden ten laste van de BMAP zijn uitgevoerd, worden op deze voorziening in mindering gebracht. Binnen Indaver zijn voorzieningen opgenomen voor verwachte kosten als gevolg van vastgestelde verontreinigingen op bepaalde locaties.

VERTROUWELIJK


Pagina 73 van 118

Pensioenverplichtingen DELTA heeft de pensioenverplichtingen ondergebracht bij pensioenfondsen in Nederland, met name bij het ABP. De pensioenpremies die DELTA afdraagt aan de pensioenfondsen zijn gebaseerd op verwachtingen aangaande de ontwikkeling van inflatie, de stijging van salarissen, de vergrijzing van het personeelsbestand, de sterftekansen en de rendementen van de beleggingsportefeuille van het betreffende pensioenfonds. Door het ABP branchepensioenfonds is aangegeven dat er geen consistente en betrouwbare basis is om de pensioenverplichting, fondsbeleggingen en kosten toe te rekenen aan de separate deelnemende partijen. Dientengevolge maakt DELTA gebruik van de vrijstelling onder IAS 19 om de toegezegde pensioenregeling te behandelen als een toegezegde bijdrageregeling. Pensioenverplichtingen inzake Indaver Indaver voert een “defined benefit plan” voor medewerkers van Indaver Holding en sommige deelnemingen die voor 31 december 2007 onderdeel uitmaakten van de Indaver groep. Het betreft twee polissen afgesloten bij verschillende verzekeringsmaatschappijen. Daarnaast kent Indaver “unfunded defined benefit plans” voor de medewerkers van Indaver Deutschland GmbH in Duitsland. Voor nieuwe medewerkers die na 1 januari 2008 in dienst zijn getreden bij de Holding en bij sommige deelnemingen in België als ook voor de medewerkers van Indaver Ierland voert Indaver “defined contribution plans”. Op basis van deze uitgangspunten resulteren voor Indaver onderstaande lange termijn verplichtingen:

Daarnaast zijn onder kortlopende schulden pensioenverplichtingen opgenomen voor een bedrag van EUR 1,0 mln. (2010: EUR 1,1 mln.).

VERTROUWELIJK

Geconsolideerde jaarrekening DELTA N.V. 2011 Pensioenvoorzieningen inzake Indaver

VERTROUWELIJK

Pagina 74 van 118


Pagina 75 van 118

10. Mutatieoverzicht van langlopende financiële verplichtingen

De schulden betreffen verplichtingen aan kredietinstellingen. De gemiddelde rentevoet van de schuld per 31 december 2011 was 2,3% (2010: 2,3%). Van dit saldo heeft EUR 117,0 mln. een looptijd van meer dan vijf jaar. DELTA heeft met een vijftal banken een bilaterale stand-by kredietfaciliteit ter grootte van EUR 500 mln. Voor deze faciliteiten zijn geen zekerheden verstrekt. Binnen DELTA Netwerkbedrijf BV en Indaver wordt gebruik gemaakt van eigen (krediet)faciliteiten. Ten behoeve van de verplichtingen die voorvloeien uit de crossborder lease (CBL) die door Indaver in het verleden is gesloten, zijn als gevolg van de financiële crisis extra zekerheden gevraagd. Dit heeft in 2011 geleid tot het stellen van een extra bankgarantie. De contante waarde van de hiermee gepaard gaande toekomstige kosten is ten laste van het resultaat gebracht; in het verleden zijn de opbrengsten eveneens direct in het resultaat genomen.. Als waarborg voor de schulden van Indaver Duitsland (SAV) zijn de materiële activa van SAV als zekerheid verstrekt alsmede ook de vorderingen, voorraden en liquide middelen voor een bedrag van EUR 83,5 mln.

VERTROUWELIJK


Pagina 76 van 118

11. Overige langlopende verplichtingen

Mutatieoverzicht Overige langlopende verplichtingen

De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit acquisities. Bij de verwerving van een aandelenbelang worden de materiële en immateriële activa gewaardeerd tegen reële waarde. Aanpassingen naar reële waarde worden fiscaal niet erkend. Vandaar dat in relatie tot deze aanpassingen naar reële waarde van (im)materiële vaste activa een uitgestelde belastingverplichting wordt gevormd. Deze belastingverplichting neemt af naar rato van de afschrijvingen op de reële waardeaanpassingen dit met uitzondering van de reële waardeaanpassingen op grond. Evenzo wordt bij de vorming van een voorziening een uitgestelde belastingvordering opgenomen; deze muteert naar rato van de onttrekkingen aan de voorzieningen. De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit:

De vooruit ontvangen omzet heeft betrekking op ontvangen vergoedingen voor nog te verwerken afval bij Indaver. Daarnaast is de vooruit ontvangen omzet zowel in 2011 als in 2010 verhoogd met de ontvangen bijdragen van derden in nieuwe investeringen (conform IFRIC 18). VERTROUWELIJK


Pagina 77 van 118

12. Kortlopende verplichtingen

De handelscrediteuren zijn in 2011 fors gestegen als gevolg van toegenomen hoeveelheid handelsactiviteiten op de Endex; deze toename staat in directe relatie met de stijging van de handelsdebiteuren. De actuele belastingverplichtingen bestaan voor het grootste deel uit nog af te dragen omzetbelasting. Verder bestaan de actuele belastingverplichtingen nog uit ter betalen loonbelasting en sociale lasten, vennootschapsbelasting en af te dragen energiebelasting. Onder kortlopende verplichtingen zijn naast de overige kortlopende schulden en transitorische posten, ook de voor 2012 geplande aflossingen op langlopende leningen en onttrekkingen aan voorzieningen opgenomen. DELTA heeft in 2007 zijn belang in Indaver uitgebreid naar 75%. Aan de minderheidsaandeelhouder zijn in het kader van de overname van Indaver in 2007 putopties verstrekt; deze kunnen worden uitgeoefend in de periode maart 2012-2014. Om deze reden is de putoptie ultimo 2011 opgenomen onder kortlopende verplichtingen en is gewaardeerd tegen de reële waarde per 31 december van dit jaar. Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap wordt toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de putopties. De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen aan de orde zijn. Om deze reden hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de fair value van de putopties. De waardering van de putopties per balansdatum past binnen deze bandbreedte.

VERTROUWELIJK


Pagina 78 van 118

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen A. Operationeel Portfolio handelscontracten DELTA Energy B.V. Het risicobeleid van DELTA is erop gericht om de uit de productie-activa en lange termijn inkoopcontracten resulterende risicoposities actief te beheersen. Uit handelstransacties voortvloeiende posities worden door middel van een strikt toegepast systeem van limieten in omvang beperkt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van zowel financiële als energiederivaten, waaronder swaps, opties en forwards. De in de portfolio opgenomen verkoopcontracten hangen samen met de energieleveringen aan eindverbruikers en handelspartijen en de daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de verkoopcontracten ultimo 2011: EUR 1.068 mln. (2010: EUR 1.107 mln.). De in de portfolio opgenomen inkoopcontracten hebben betrekking op de productie- en inkoopovereenkomsten met handelspartijen en daaraan gerelateerde contracten aangaande financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de inkoopcontracten ultimo 2011 EUR 3.751 mln. (2010: EUR 2.746 mln.). De waardering van de financiële instrumenten wordt in samenhang met transacties die zijn afgesloten in het kader van de fysieke goederenhandel op basis van marktwaarden vastgesteld. Lange termijn contracten voor de verwerking van afval Indaver heeft diverse lange termijn contracten afgesloten voor de verwerking van afval. Deze worden gedekt door up-front betalingen. Deze betalingen zijn opgenomen op de balans (2011: EUR 48,9 mln; 2010: EUR 52,8 mln). In sommige gevallen wordt aan de klant een putoptie toegekend die het recht verleent om een gedeelte van deze rechten terug te verkopen aan Indaver. Er wordt hiervoor geen verplichting opgenomen omdat het niet waarschijnlijk is dat deze putopties worden uitgeoefend. Huurverplichtingen DELTA Ten behoeve van de huisvesting van diverse bedrijfsonderdelen zijn door DELTA huurverplichtingen aangegaan met verschillende looptijden. De totale exposure op basis van de looptijd van de contracten is ca. EUR 6,0 mln. Investeringsverplichtingen Ultimo 2011 is de vennootschap financiële verplichtingen aangegaan voor een bedrag van ca. EUR 59,9 mln. (2010: EUR 76,3 mln.) met betrekking tot nog uit te voeren investeringswerken. Borssele convenant In 2006 is met de landelijke overheid een convenant gesloten met betrekking tot de openstelling van de kerncentrale tot ultimo 2033. In dit kader zijn ook afspraken gemaakt ten aanzien van de inspanningen welke DELTA (en Essent) zich zal getroosten om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie technisch en financieel ter hand te nemen en te ondersteunen. Naast participatie in Sustainable Energy Technology (SET) Fund C.V. betreft dit verplichtingen aangaande investeringen in Additionele Innovatieve Projecten. Sale / Leaseback contracten In voorgaande jaren heeft DELTA een aantal warmtekrachtinstallaties en windparken gerealiseerd. Een deel van deze activa was ondergebracht in sale / leaseback constructies. In december 2011 heeft DELTA de resterende installaties van Rabobank teruggekocht waardoor de totale positie is verdwenen.

VERTROUWELIJK


Pagina 79 van 118

Cross border lease verbrandingsoven Op 17 augustus 1999 heeft Indaver een cross border lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in Doel. De initiële leasetermijn heeft een looptijd van 25,4 jaar met de optie voor een onderhoudscontract voor een extra termijn van 13 jaar. Onder de afspraken van deze lease heeft Indaver op de ingangsdatum van de lease een bedrag ad USD 135 mln. ontvangen en hiervan USD 129,4 mln. op deposito geplaatst. Met het geplaatste deposito is bij banken met een hoge credit rating een vrijwel volledig gedekte betalingsovereenkomst afgesloten. In 2011 is een additionele bankgarantie gesteld ten behoeve van de Amerikaanse tegenpartij.

B. Zekerheden en garanties DELTA heeft een aantal financiële zekerheden verstrekt en ontvangen als waarborg voor aangegane transacties:

Belangrijkste verstrekte zekerheden DELTA heeft zich borg gesteld ten behoeve van de provincie Zeeland voor de financiële verplichtingen die samenhangen met de eindafdichting van de afvalbergingen Koegorspolder en Noord en Midden Zeeland; deze borgtocht bedraagt in totaliteit EUR 22,3 mln. Evenzo heeft DELTA zich ten behoeve van de provincie Zuid-Holland borg gesteld tot financiële zekerheid voor de eindafdichting van de Afvalberging Derde Merwedehaven te Dordrecht; deze borgtocht bedraagt EUR 24,6 mln. Indaver heeft voor een bedrag van EUR 93,2 mln. bankgaranties uitgegeven, waarvan het merendeel samenhangt met transport en behandeling van afvalstromen. Ook heeft Indaver zich garant gesteld voor bankleningen aangegaan door de joint venture Sleco Centrale. Per 31 december 2011 bedragen deze EUR 33,3 mln. Belangrijkste ontvangen zekerheden De ontvangen zekerheden hebben voor een bedrag van EUR 110,0 mln. betrekking op ontvangen bankgaranties voor handelsactiviteiten van DELTA. Indaver heeft bankgaranties ontvangen van klanten en leveranciers voor een bedrag van EUR 84,8 mln.; deze hebben voornamelijk betrekking op turnkey-projecten in Ierland en België.

VERTROUWELIJK


Pagina 80 van 118

C. Juridische procedures en claims NEA-claim op EPZ In februari 2008 heeft NEA een claim gelegd bij EPZ waarbij NEA circa EUR 200 mln. van EPZ vordert vanwege voordelen voortvloeiend uit de verlenging van de levensduur van kerncentrale van 2013 naar 2033. In 2011 is vonnis gewezen en is de claim niet ontvankelijk verklaard. REB claim In 2009 heeft de belastingdienst DELTA een naheffing opgelegd voor de afdracht van de regulerende energiebelasting (REB) over de jaren 2001 en 2002. In vervolg hierop heeft DELTA een juridische procedure aangespannen bij het Nederlands Arbitrage Instituut met betrekking tot de terugvordering van één van haar toenmalige leveranciers van zijn aandeel in deze naheffing. Uitspraak wordt verwacht in het voorjaar van 2012. DELTA Netwerkbedrijf B.V. DNWB dient rekening te houden met een eventuele verplichting tot schadevergoeding aan op de 150/20/10 kV transformator aangesloten windparken indien het College van Beroep voor het bedrijfsleven van oordeel is dat op DNWB een wettelijke verplichting rust om genoemde transformator redundant uit te voeren. Het CBb zal naar alle waarschijnlijkheid in 2012 uitspraak doen. Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s Gravenhage heeft op 22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Indaver N.V. Indaver wordt geconfronteerd met een juridische procedure in Duitsland tegen een voormalige werknemer van Indaver NV die in onderaanneming actief was bij een joint venture. Op dit ogenblik is geen reden voor het management om aan te nemen dat Indaver, als finale werkgever van de bewuste werknemer, schuldig zal worden bevonden. Indaver heeft een provisie aangelegd om te voorzien in de kosten van verdediging. Gerechtelijke procedures Tegen DELTA is een procedure aangespannen door een voormalige minderheidsaandeelhouder in een groepsmaatschappij, waarbij deze claimt dat schade is toegebracht welke de betreffende partij vergoed wenst te zien door DELTA. Inmiddels (februari 2012) is uitspraak gedaan waarbij DELTA volledig in het gelijk is gesteld. De mogelijkheid van een beroepsprocedure staat nog open. Tegen DELTA is een procedure aangespannen door een tweetal voormalige medeaandeelhouders in een voormalige groepsmaatschappij die daarbij een bindend advies aanvechten waarin de waarde is vastgesteld van de door hen gehouden aandelen die zij, bij hun vertrek als lid van de directie van de betreffende onderneming, te koop dienden aan te bieden aan DELTA, die vervolgens deze aandelen ook daadwerkelijk heeft gekocht. De procedure loopt bij de Rechtbank Amsterdam. De omvang van de claim is enkele miljoenen Euro’s.

VERTROUWELIJK


Pagina 81 van 118

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening 13. Netto omzet

Van de totale omzet elektriciteit en gas is een deel geraamd in relatie tot de over het kalenderjaar gespreide meteropneming bij de kleinverbruikers. De prijsdruk op de markt heeft geleid tot een lagere omzet voor elektriciteit in 2011 ten opzicht van 2010. De omzet van levering van gas is gestegen door nieuwe activiteiten in 2011. De omzet van afvallogistiek en milieudiensten toont een stijging welke is toe te schrijven aan de hoge bezetting van de verbrandingsovens en de in gebruik name van de nieuwe afvalverbrandingsinstallatie in Meath (Ierland). De prijsdruk die als gevolg van de economische ontwikkeling ook hier merkbaar is kan zodoende volledig worden gecompenseerd.

14. Inkoopwaarde van de omzet Een deel van de benodigde elektriciteit wordt ingekocht bij verbonden partijen EPZ, Sloe Centrale, Elsta en BMC Moerdijk, waarin DELTA een kapitaalbelang heeft. Deze inkoop vindt grotendeels plaats op cost-plus basis.

15. Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten bestaan voornamelijk uit vergoeding door derde partijen voor verleende diensten.

16. Waardering reële waardemutatie handelsportefeuille DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s die voortvloeien uit energie commoditycontracten (elektriciteit, gas kolen en olie) af te dekken. DELTA past hiervoor cashflowhedging (kasstroom afdekking) toe, waarbij door middel van hedge-transacties het risico van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat kunnen beïnvloeden, wordt afgedekt. De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd aan een balanspost dan wel een toekomstige transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de reële waarde van de hedgereserve wordt in het eigen vermogen onder de hedgereserve verwerkt. De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode als waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt. Het gedeelte van de waardemutatie van de contractenportfolio dat niet is afgedekt door hedgecontracten (de niet-effectieve hedges) wordt als reële waardemutatie in de resultatenrekening opgenomen.

VERTROUWELIJK


Pagina 82 van 118

De prijsontwikkelingen op de energiemarkten hebben in 2011 geleid tot een negatieve ontwikkeling van de reële waarde van de contractenportfolio van EUR 80,3 mln., waarvan EUR 13,0 mln. ten laste van het resultaat is gekomen en EUR 67,3 mln. ten laste van het eigen vermogen.

17. Diensten van derden, materiaalkosten en andere externe kosten

Een groot deel van de externe kosten is gerelateerd aan de operationele activiteiten van Indaver. De kosten voor materiaalverbruik door Indaver bedragen EUR 52,6 mln. in 2011, de kosten voor werkzaamheden en diensten van derden EUR 92,9 mln. en overige externe kosten EUR 5,9 mln. De overige werkzaamheden door derden betreffen voornamelijk kosten in verband met elektriciteits-, gasen digitale infrastructuur. Ook zijn de ICT-kosten onder werkzaamheden en diensten van derden opgenomen.

18. Personeelskosten

Bezoldiging statutaire bestuurders DELTA N.V. conform inschrijving Kamer van Koophandel. Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt voor het beloningsbeleid is dat DELTA N.V. een zodanige beloning toekent dat de mensen die beschikken over de juiste kennis en ervaring, uit de markt aangetrokken kunnen worden en voor DELTA N.V. kunnen worden behouden.

VERTROUWELIJK


Pagina 83 van 118

De statutaire bestuurders hebben een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd en worden statutair voor een periode van 4 jaar benoemd. Het arbeidscontract is daarop afgestemd en bevat naast een opzegtermijn een geclausuleerde beëindigingvergoeding van maximaal 1 jaar conform de Governance Code. De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast. Met ingang van de nieuwe, 4-jarige benoemingsperiode van de CEO per 1 maart 2010 vormt het M- niveau van de bestuurdersmarkt in Nederland het ijkpunt voor het vaststellen van het bruto vast salaris; dit betekent dat de helft van de vergelijkbare functies (middels een Hay waardering) in de markt hoger wordt beloond en de helft lager. De jaarlijkse beloning kent ook een variabel deel; dit wordt gerelateerd aan de realisatie van een aantal overeengekomen doelstellingen binnen het lopende jaar. Het maximum van deze variabele beloning bedraagt 30% van het bruto vast jaarsalaris. Jaarlijks worden de in dit kader te behalen doelstellingen door de Raad van Commissarissen en de CEO geformuleerd en vastgesteld; deels zijn deze doelstellingen van financiële van aard (netto resultaat en kasstromen) en deels gerelateerd aan persoonlijke doelstellingen, het persoonlijk functioneren en het leveren aan een bijdrage aan bedrijfsbrede HR doelstellingen. De statutaire bestuurders nemen ook deel aan de voor alle werknemers van de onderneming geldende pensioenregeling (Stichting Pensioenfonds ABP). De CEO ontvangt daarnaast jaarlijks een extra pensioenuitkering ter compensatie van (vroeg)pensioenrechten die vervielen bij indiensttreding bij DELTA N.V.

Specificatie bezoldiging bestuurders (bedragen in euro’s)

2010 Bruto vast jaarsalaris Pensioenlasten werkgever Variabele beloning Totaal 1) 2)

Bruto vast jaarsalaris Ontslagvergoeding (incl.pensioenlasten) Pensioenlasten werkgever Variabele beloning4) Totaal

4) 5)

F. Verhagen CFO € 220.893 € 30.842 2) € 251.735

J.J. Rieter CCO € 193.836 € 27.589 2) € 221.425

A.S. Louter COO € 233.640 € 34.094 2) € 267.734

exclusief nabetaling in 2010 over 2009 van € 14.330 vanwege het negatief netto resultaat over 2010 heeft de statutaire directie afgezien van de variabele beloning over 2010.

2011

3)

P.G. Boerma CEO € 378.2611) € 115.516 - 2) € 493.777

P.G. Boerma5) CEO € 384.969 € 760.000 € 121.757 € 117.450 € 1.384.176

F. Verhagen CFO € 260.000

J.J. Rieter3) CCO € 64.612

A.S. Louter3) COO € 77.880

€ 37.992 € 78.919 € 376.911

€ 10.264 € 17.056 € 91.932

€ 12.495 € 20.440 € 110.815

tot 1 mei 2011 uitbetaald in 2012 tot 31 december 2011

VERTROUWELIJK


Pagina 84 van 118

Naast de hiervoor vermelde vergoeding is met de heer Boerma overeengekomen dat hij, na beëindiging van de arbeidsovereenkomst en zijn statutair bestuurderschap, beschikbaar blijft voor advies aan de Raad van Commissarissen. De heer Boerma zal in de periode, welke gelijk loopt met zijn oorspronkelijke benoemingstermijn, derhalve tot 1 maart 2014, voor de Raad van Commissarissen beschikbaar zijn om adviezen uit te brengen c.q. behulpzaam te zijn bij de afwikkeling van grote kwesties alsmede lopende rechtsgeschillen waarin DELTA betrokken is of wordt. De hiermee verband houdende aanvullende vergoeding is vastgesteld op EUR 410.000,-.

19. Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

De bijzondere waardevermindering op materiële vaste activa heeft betrekking op de afwaardering van de fair value van kosten voor onderhanden werk in Cork (Ierland) en enkele kleinere afwaarderingen op materiële vaste activa. De terugname van de impairments heeft betrekking op rijdend materieel van DELTA Industriële Reiniging.

20. Overige bedrijfskosten

Aan de voorziening debiteuren is een bedrag gedoteerd als gevolg van enige faillissementen. De dotaties aan de overige voorzieningen betreffen dotaties aan voorzieningen aangaande personeelskosten. Onder de overige bedrijfskosten worden ook de honoraria welke zijn uitgekeerd aan de leden van de Raad van Commissarissen van de vennootschap verantwoord. VERTROUWELIJK


Pagina 85 van 118

Beloning Raad van Commissarissen 2011 Vanaf 1 januari 2011 bestaat de Raad van Commissarissen (RvC) uit de voorzitter en vier commissarissen (in 2010: totaal 9 commissarissen). De bezoldiging is per die datum aangepast en bedraagt op jaarbasis: Voorzitter RvC Lid RvC Lid Audit Committee Lid commissie

EUR 40.000,EUR 25.000,EUR 5.000,EUR 3.000,-

De totale vergoeding aan de leden van de RvC bedroeg in 2011 EUR 153.000,- (in 2010 EUR 215.423,-).

21. Resultaat uit deelnemingen Het resultaat uit deelnemingen betreft het resultaat dat toekomt aan DELTA vanuit de participatie in joint ventures en geassocieerde deelnemingen. In 2011 is het resultaat uit deelnemingen circa EUR 9 mln. beter dan in 2010, met name door het goede resultaat van Evides. Het resultaat van Evides N.V. is in 2011 hoger als gevolg van eenmalige baten voortvloeiend uit incidentele externe opdrachten. Het resultaat van Sloe Centrale Holding B.V. blijft daarentegen achter als gevolg van de lagere beschikbaarheid van de centrale.

VERTROUWELIJK


Pagina 86 van 118

22. Financiële baten en lasten

In mei 2010 heeft DELTA Netwerkbedrijf (ter voorbereiding op een mogelijke splitsing) de intercompany financiering door DELTA N.V. omgezet naar een externe lange termijn financiering. Het rentepercentage op deze financiering is hoger dan op de corporate financiering, waardoor de rentelasten in 2011 zijn toegenomen ten opzichte van 2010. Daarnaast draagt de financiering van het aangekochte additionele 20% belang in N.V. EPZ bij aan een verhoging van de externe financieringslasten in 2011. Ondanks deze hogere financieringslasten is de stijging van het saldo van financiële baten en lasten beperkt, enerzijds door een daling van de marktrente en anderzijds doordat de financieringsbaten hoger zijn dan vorig jaar doordat meer gelden zijn uitgeleend aan niet-geconsolideerde deelnemingen. Het gehanteerde rentepercentage voor activering van de bouwrente bedroeg in 2011: 2,3% (2010: 2,3%)

VERTROUWELIJK


23. Vennootschapsbelasting

VERTROUWELIJK

Pagina 87 van 118


Pagina 88 van 118

24. Activiteiten aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten In november 2010 is door de directie van DELTA besloten om de groepsmaatschappijen Solland Solar Holding B.V. en Sunergy Investco B.V. c.s. te verkopen. Daarnaast is op 14 december 2010 het faillissement uitgesproken over DELTA Biovalue B.V. en haar dochtermaatschappijen. In juli 2011 is de verkoop van Solland geëffectueerd, middels een management buy-out. Ook RGS Development B.V. en Solwafer B.V. (beide 100% dochterondernemingen van Sunergy Investco B.V.) zijn in 2011 verkocht, terwijl met betrekking tot de participatie in Fesil Sunergy AS een activa/passiva transactie heeft plaatsgevonden. In november 2011 heeft de directie van DELTA besloten om de groepsmaatschappijen Triqua B.V. en DELTA MBR B.V. te verkopen. Op basis van bovenstaande ontwikkelingen zijn alle hieruit voortvloeiende financiële gevolgen in kaart gebracht; deze zijn in de winst-en-verliesrekening verantwoord onder “resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten” en op de balans onder “activa/passiva aangehouden voor verkoop”. 24.1 Winst-en-verliesrekening Het gecombineerde effect van Solland, Sunergy, Biovalue, Triqua en DELTA MBR op de winst-enverliesrekening kan als volgt worden weergegeven:

Het grootste aandeel in het negatieve resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten in 2011 is toe te rekenen aan de groepsmaatschappijen Solland en Sunergy. Beide entiteiten waren ultimo 2010 reeds geclassificeerd als “activa/passiva aangehouden voor verkoop”. De kosten voor de afwikkeling van de verkoop van Solland bleken op het moment van de verkoop in juli 2011 hoger dan ultimo 2010 was voorzien. De kosten in 2011 voor Sunergy hebben met name betrekking op de financiering van operationele verliezen in het lopende jaar. Alle nog resterende financiële consequenties zijn in 2011 verwerkt; een deel van deze kosten zal in 2012 worden uitgegeven. 24.2 Balans De waarde van de “activa, aangehouden voor verkoop” is conform IFRS 5 per saldo vastgesteld op ongeveer EUR 3 mln. Dit bedrag is een inschatting van de directe opbrengstwaarde, rekening houdend met verkoopkosten. De “passiva, aangehouden voor verkoop” hebben voornamelijk betrekking de voormalige deelneming Solland. Bij de management buy-out is contractueel overeengekomen dat DELTA een gelimiteerd bedrag beschikbaar stelt ten behoeve van continuering van de operationele activiteiten en een sociaal vangnet.

VERTROUWELIJK


Pagina 89 van 118

24.3 Kasstroomoverzicht In het geconsolideerde kasstroomoverzicht van DELTA N.V. zijn de volgende bedragen opgenomen voor Solland, Sunergy, Biovalue, Triqua en DELTA MBR: In totaal is de operationele kasstroom van de beëindigde bedrijfsactiviteiten ongeveer EUR 11 mln. negatief. Voor Solland is hierin een negatief resultaat meegenomen dat als extra verplichting (boven de EUR 30 mln. die ultimo 2010 was voorzien en gereserveerd) is verantwoord. Deze uitgaven zijn verwerkt op de lijn “overige mutaties”. Onder de kasstroom uit “overige vorderingen en schulden” zijn de uitgaven ten laste van het ultimo 2010 voorziene bedrag verwerkt. Het totaalbedrag is ongeveer EUR 24 mln. negatief.

VERTROUWELIJK


Pagina 90 van 118

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Gezien het feit dat enkele posten in de winst-en-verliesrekening en de balans geen directe kasstroom effecten genereren, is voor deze bestanddelen de kasstroom geneutraliseerd. Dit betreft met name een drietal onderdelen: 





Behandeling derivaten De reële waardemutatie van handelscontracten leidt enerzijds tot (langlopende en kortlopende) mutaties op zowel de activa als op de passivazijde van de balans. Anderzijds worden deze mutaties deels verwerkt in het bedrijfsresultaat en deels in de hedgereserve, als onderdeel van het Groepsvermogen. Geen van deze wijzigingen heeft echter een directe kasstroom tot gevolg. Daarom zijn alle mutaties binnen de operationele kasstroom verwerkt, waardoor de positieve en negatieve mutaties elkaar neutraliseren. Resultaat uit deelnemingen Het resultaat uit deelnemingen wordt slechts gedeeltelijk uitgekeerd in de vorm van dividenden; het gedeelte dat niet wordt uitgekeerd leidt tot een toename van het eigen vermogen van de betreffende onderneming en daarmee tot een balansmutatie van de financiële vaste activa bij DELTA. Dientengevolge is er voor gekozen om in de kasstroom alleen de werkelijke dividendontvangsten te verwerken. Vennootschapsbelasting In het resultaat is niet alleen rekening gehouden met de te betalen vennootschapsbelasting, gerelateerd aan het belastbaar resultaat, maar ook met de latente belastingvorderingen en -verplichtingen welke voortvloeien uit compensabele verliezen en de overeenkomst met de Belastingdienst ten aanzien van de fiscale waardering van de openingsbalans 1998. Daar de mutaties in de latenties niet leiden tot een daadwerkelijke kasstroom zijn de mutaties in de latente belastingvorderingen en schulden uit de kasstroom geëlimineerd.

In de operationele kasstroom zijn onder de “overige mutaties” de uitgaven verwerkt voor zover die ultimo 2010 niet waren voorzien voor de beëindigde bedrijfsactiviteiten Solland, Sunergy en Biovalue. Onder de mutaties in “overige vorderingen/schulden” zijn de uitgaven verwerkt die ultimo 2010 wel waren voorzien. De bedragen zijn EUR 11 mln. negatief respectievelijk EUR 24 mln. negatief. De investeringskasstroom bestaat, naast de uitgaven voor uitbreiding en vervanging van materiële en immateriële activa, voornamelijk uit de uitgaven voor de aankoop van de additionele participatie van 20% in N.V. EPZ. De overige mutaties uit financiële vaste activa hebben grotendeels betrekking op terugontvangsten van gelden uit deposito’s (zie paragraaf 4.3: overige financiële vaste activa). Met name door de investering in uitbreiding van het belang in N.V. EPZ is de kasstroom uit investeringsactiviteiten groter dan de operationele kasstroom, waardoor de uitkering van het dividend in 2011 geheel met vreemd vermogen is gefinancierd.

VERTROUWELIJK


Pagina 91 van 118

Gebeurtenissen na balansdatum Verkoop deelneming KEMA Op 28 februari 2012 heeft de verkoop van het aandelenbelang in N.V. KEMA plaatsgevonden. Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad arrest gewezen in het cassatieverzoek dat de Staat bij de Hoge Raad had neergelegd tegen het vonnis van Hof ‘s Gravenhage van juni 2009, waarbij deze het vonnis van de rechtbank Den Haag vernietigde. De Hoge Raad heeft de zaak doorverwezen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Gerechtelijke procedure Op 22 februari 2012. heeft de rechtbank van Amsterdam vonnis gewezen in het geding aangespannen door S’Energy B.V. en haar directeur, waarbij de eis volledig is afgewezen.

VERTROUWELIJK


Pagina 92 van 118

Gesegmenteerde informatie In 2011 heeft DELTA de organisatiestructuur gewijzigd, met name om beter en slagvaardiger te kunnen reageren op veranderende marktomstandigheden en het economische klimaat. De statutaire directie is teruggebracht van vier leden naar twee leden (CEO en CFO). De verantwoordelijkheden zijn meer komen te liggen op het niveau van de bedrijfssegmenten. DELTA onderscheidt de volgende bedrijfssegmenten: - Energie - Netwerken - Afval - Corporate De segmenten zijn veelal verder onderverdeeld naar verschillende divisies. Energie Het segment Energie is gericht op de “energie waarde keten” van productie tot levering aan de klant. Voor de zakelijke markt betekent dit de inkoop van de benodigde brandstoffen, de productie van elektriciteit tot en met de levering van energie (gas / elektriciteit) aan de zakelijke klant. Voor de consument en klein zakelijke markt betreft dit de levering van elektriciteit, gas, water, radio- en televisiesignalen en telefonie via kabel en internet. Tevens vindt verhuur van warmteapparatuur (CV installaties), voorlichting, onderzoek en projecten voor duurzame energie en energiebesparing plaats. Netwerken Het netwerkbedrijf (DELTA Netwerkbedrijf) verzorgt het transport van elektriciteit en gas binnen Zeeland en is verantwoordelijk voor de aanleg, beheer en onderhoud van de hiervoor noodzakelijke netwerken. De divisie Infra verzorgt aanleg, beheer en onderhoud van de verschillende netwerken voor elektriciteit, gas, water, warmte en telecommunicatie. Daarnaast verzorgt Infra plaatsing, beheer en opname van de verbruiksmeters voor elektriciteit, gas en water. Afval Alle activiteiten op het gebied van afval vinden plaats bij DELTA dochter Indaver N.V.; de onderneming richt zich op alle activiteiten van de afvalketen: het ophalen, recyclen, bewerken en verwerken van afval. Corporate Dit segment bestaat met name uit de centrale stafafdelingen. Ook dochtermaatschappij DELTA Industriële Reiniging wordt gerapporteerd binnen dit segment.

Dochtermaatschappijen Triqua en DELTA MBR worden aangehouden voor verkoop. Ook de afloopkosten van Solland, Sunergy en Biovalue worden onder de “beëindigde bedrijfsactiviteiten” gerapporteerd. Transacties tussen de verschillende segmenten geschieden tegen prijzen die vergelijkbaar zijn met het prijsniveau van transacties met derden.

VERTROUWELIJK


Gesegmenteerde Omzet en Operationele resultaten

Gesegmenteerde Activa

VERTROUWELIJK

Pagina 93 van 118


Pagina 94 van 118

Overige gesegmenteerde informatie

Het afschrijvingsniveau in 2011 ligt in lijn met 2010. De bijzondere waardevermindering bij Afval betreft de afwaardering van grond in Cork (Ierland). De terugname van een impairment uit 2010 op rijdend materieel bij dochtermaatschappij DELTA Industriële Reiniging is in 2011 verwerkt bij het segment Corporate.

Geografische informatie

De omzet per land bestaat uitsluitend uit externe opbrengsten. De omzet buiten Nederland wordt vrijwel geheel gerealiseerd binnen de segmenten Energie en Afval.

VERTROUWELIJK


Geconsolideerde deelnemingen

VERTROUWELIJK

Pagina 95 van 118


Geconsolideerde deelnemingen (vervolg)

VERTROUWELIJK

Pagina 96 van 118


Niet-geconsolideerde deelnemingen

VERTROUWELIJK

Pagina 97 van 118


Niet-geconsolideerde deelnemingen (vervolg)

VERTROUWELIJK

Pagina 98 van 118

Vennootschappelijke jaarrekening DELTA N.V. 2011, versie 2.0

Vennootschappelijke Jaarrekening 2011

Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012

Pagina 99 van 118

Vennootschappelijk jaarrekening DELTA N.V. 2011

Pagina 100 van 118

Vennootschappelijke balans per 31 december 2011 (voor resultaatverdeling)

VERTROUWELIJK


Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening

VERTROUWELIJK

Pagina 101 van 118


Pagina 102 van 118

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening DELTA N.V. is de naar Nederlands recht opgerichte houdstermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen die zich bezig houden met het opwekken, transporteren en leveren van energie alsmede het verrichten van milieu en kabeldiensten. De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s. DELTA heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening met uitzondering van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven. Waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling De deelnemingen worden gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, die is bepaald op basis van de IFRS-grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening, gecorrigeerd voor de waarde van de betaalde goodwill bij overname, verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen op goodwill. Tevens wordt geen rekening gehouden met een minderheidsbelang derden. Dit wordt gecorrigeerd op de waarde van de desbetreffende groepsmaatschappij. Voor de overige grondslagen wordt verwezen naar de toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening.

VERTROUWELIJK


Pagina 103 van 118

Toelichting op vennootschappelijke balans 1. Immateriële vaste activa

De mutatie met betrekking tot de immateriële vaste activa is volledig veroorzaakt door investeringen in nieuwe IT-Software en afschrijvingen op IT-software. In 2011 zijn enkele IT-applicaties, die uitsluitend ten behoeve van één van de groepsmaatschappijen van DELTA zijn aangeschaft, overgedragen aan die betreffende groepsmaatschappij. Hierdoor is de waarde van de activa op de balans van DELTA N.V. afgenomen.

VERTROUWELIJK


Pagina 104 van 118

2. Materiële vaste activa

Onder materiële vaste activa worden met name investeringen in huisvesting verantwoord. In 2011 hebben geen investeringen of desinvesteringen plaatsgevonden.

VERTROUWELIJK


Pagina 105 van 118

3. Financiële vaste activa (excl. belastingvorderingen)

In 2011 is de groepsmaatschappij DELTA Comfort B.V. verkocht aan DELTA Energy B.V. Het betreft een verkoop onder common control. De hedgereserve laat een negatieve ontwikkeling zien in het jaar 2011. De mutatie is exclusief de bijbehorende belastinglatentie. De herwaardering van deelneming N.V. KEMA naar reële waarde is opgenomen onder de overige mutaties.

VERTROUWELIJK


Pagina 106 van 118

4. Uitgestelde belastingvorderingen De uitgestelde belastingvorderingen zijn ontstaan als gevolg van verschillen tussen de boekwaarde in de jaarrekening enerzijds en de fiscale boekwaarde anderzijds. Tevens zijn bedragen opgenomen in verband met compensabele verliezen. DELTA vormt daarnaast een hedgereserve voor niet gerealiseerde waardemutaties op derivaten/handelscontracten ingevolge IAS 39/32.

5. Overige vorderingen

VERTROUWELIJK


Pagina 107 van 118

6. Mutatieoverzicht van het eigen vermogen

De wettelijke reserve betreft de niet uitgekeerde winsten van deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedgereserve welke in relatie moet worden gezien met de niet gerealiseerde resultaten uit de reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor hedge doeleinden. Ook de reserve, voortvloeiend uit activa bestemd voor verkoop, is een reserve die niet voor uitkering in aanmerking komt. Voor een verklaring van de mutaties in het eigen vermogen wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. In tegenstelling tot de geconsolideerde jaarrekening is het minderheidsbelang per groepsmaatschappij rechtstreeks in mindering gebracht op de betreffende groepsmaatschappijen conform de equity value methode.

VERTROUWELIJK


Pagina 108 van 118

7. Voorzieningen

De voorzieningen betreffen met name personeelsvoorzieningen en voorzieningen voor B-map. Deze voorzieningen zijn gevormd om aan de toekomstig financiële verplichtingen te kunnen voldoen. De B-map voorziening betreft een voorziening in het kader van het Bedrijfsmilieuactieplan (BMAP); in de jaren 1991 t/m 1999 werd aan bepaalde categorieën verbruikers over de elektriciteit en gasleveringen een milieutoeslag in rekening gebracht welke de grondslag vormt voor deze voorziening. Resterende verplichtingen, voortvloeiend uit activiteiten welke in het verleden ten laste van de BMAP zijn uitgevoerd, worden op deze voorziening in mindering gebracht. Als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekosten stelsel per 1-1-2006 zijn de verplichtingen die ten grondslag liggen aan de voorziening ziektekosten substantieel gewijzigd. Van de voorziening die in het verleden is gevormd, resteert nog een bedrag van EUR 0,8 mln. Daarnaast kent DELTA als gevolg van CAO bepalingen diensttijdgebonden uitkeringen toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte prijs- en salarisstijgingen (gemiddeld 1,5%), kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. De desbetreffende disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2010: 4,5%).

VERTROUWELIJK


Pagina 109 van 118

8. Langlopende verplichtingen

9. Overige schulden

Onder overige schulden zijn onder andere het kortlopende gedeelte van de voorzieningen, het kortlopende gedeelte van de opgenomen gelden en de uitstaande crediteurenpositie verantwoord. Onder de actuele belastingverplichtingen zijn de te betalen omzetbelasting en energiebelasting opgenomen.

VERTROUWELIJK


Pagina 110 van 118

Niet uit de balans blijkende verplichtingen 403-Verklaringen DELTA N.V. heeft per balansdatum een verklaring zoals bedoeld in artikel 2:403 BW bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd waarbij ze zich hoofdelijk aansprakelijk stelt voor de uit de rechtshandelingen van onderstaande dochterbedrijven voortvloeiende schulden.

DELTA Comfort B.V.

DELTA Tolling Sloe B.V.

DELTA Energy B.V.

DELTIUS B.V.

DELTA Ficus Holding B.V.

Internetplatform Zeeland B.V.

DELTA Infra B.V.

Internetservices Zeeland B.V.

DELTA Kabelcomfort Netten B.V.

LIMO Energie Nederland B.V.

DELTA MBR B.V.

LITRO Energie Nederland B.V.

DELTA Netwerkbedrijf B.V.

ZeelandNet B.V.

DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V.

Zeeuwse Netwerkholding N.V.

DELTA Pipe B.V.

Op grond hiervan en van jaarlijks bij de Kamer van Koophandel te deponeren instemmingverklaringen van de aandeelhouders zijn deze vennootschappen vrijgesteld van de voorgeschreven inrichtingsvoorschriften voor de jaarrekening. DELTA NV vormt met een aantal dochterbedrijven een fiscale eenheid en is als zodanig hoofdelijk aansprakelijk voor de diverse belastingverplichtingen van deze bedrijven.

Putopties DELTA heeft put-opties verstrekt aan minderheidsaandeelhouders van Indaver. Voor een verdere bespreking wordt verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening. Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) De minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’ s Gravenhage heeft op 22 juni 2010 de splitsingswet op onderdelen onverbindend verklaard. In het licht van dit arrest is de splitsing niet geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Europees Hof.

VERTROUWELIJK


Pagina 111 van 118

Honoraria accountant In 2011 heeft DELTA NV de volgende honoraria uitgegeven aan accountantskosten:

Er is geen sprake van resultaatafhankelijke honoraria. Het onderzoek van de jaarrekeningen van de vennootschappen behorende tot de DELTA-groep heeft in 2011 betrekking op de afwikkeling van de jaarrekeningen 2010 (19 in totaal) alsmede de interim controle 2011.

Was getekend: Concern Directie:

Raad van Commissarissen:

Drs. F. Verhagen RA, Algemeen directeur a.i.

Ir. D. van Doorn, Voorzitter

Drs. F. Verhagen RA, Financieel directeur

drs. Ing. J. Bout

drs. R. Frohn

J.G. van der Werf

B.P. de Wit, MA

VERTROUWELIJK

Overige gegevens bij de jaarrekening DELTA N.V. 2011

Overige gegevens bij de jaarrekening 2011

Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012

Pagina 112 van 118


Pagina 113 van 118

Winstbestemming Statutaire bepalingen inzake de winstbestemming In artikel 39 van de statuten zijn de volgende bepalingen opgenomen inzake de winstbestemming. 1.

2.

3.

Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag aanwijst als verlies, zal dit verlies ten laste worden gebracht van de algemene reserve. Indien deze reserve daartoe niet toereikend is, zal het resterende verlies ten laste komen van de winsten van volgende jaren. Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag aanwijst als winst, kan de Raad van Commissarissen ten laste van die winst bedragen toevoegen aan de algemene reserves. De resterende winst staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders. De algemene vergadering is bevoegd tot uitkering van één of meer interimdividenden en/of andere interim uitkeringen te besluiten, mits aan het vereiste van artikel 2:105 lid 2 Burgerlijk Wetboek is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling als bedoeld in artikel 2:105 lid 4 Burgerlijk Wetboek.

Voorstel resultaatverdeling

VERTROUWELIJK


Controleverklaring

VERTROUWELIJK

Pagina 114 van 118


DELTA in cijfers, geconsolideerd

VERTROUWELIJK

Pagina 115 van 118


DELTA kengetallen

VERTROUWELIJK

Pagina 116 van 118


Pagina 117 van 118

Berekeningswijze financiële ratio’s Rentabiliteit van het geïnvesteerd vermogen (ROIC) Bedrijfsresultaat + rentebaten uit financiële vaste activa + resultaat uit deelnemingen x 100%, gedeeld door het geïnvesteerd vermogen. Geïnvesteerd vermogen Som van vaste activa en netto werkkapitaal op balansdatum. Rentabiliteit van het eigen vermogen (REV) Netto resultaat toe te rekenen aan de aandeelhouders van DELTA NV, gedeeld door het eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van DELTA NV. Solvabiliteit Groepsvermogen x 100%, gedeeld door het balanstotaal. Interest Coverage Ratio Operationeel resultaat + afschrijvingskosten + rentebaten gedeeld door het saldo van externe rentelasten en rentebaten.

VERTROUWELIJK


Pagina 118 van 118

Voor vragen, opmerkingen of suggesties kunt u contact opnemen met de afdeling Communicatie en Public Affairs via telefoonnummer 0118 – 882000 of via [email protected]. DELTA N.V. Afdeling Communicatie en Public Affairs Poelendaelesingel 10 4335 JA Middelburg

Jaarbericht DELTA Vergadering Aandeelhouders op 11 april 2012 VERTROUWELIJK

Recommend Documents