Jaarbericht DELTA N.V. 2013

Jaarbericht DELTA N.V. 2013

2

Over dit verslag In dit jaarbericht legt DELTA verantwoording af over de activiteiten in 2013. Voor het eerst zijn dit jaar het maatschappelijke en financiële verslag zoveel mogelijk geïntegreerd in één verslag. Voor DELTA is dat een logisch gevolg van de samenhang tussen de operationele, financiële en maatschappelijke activiteiten. DELTA werkt aan transparantie en een open dialoog met de stakeholders. Financiële en maatschappelijke verantwoording De financiële verantwoording is opgesteld volgens de International Financial Reporting Standards (IFRS) en de relevante bepalingen van het Burgerlijk Wetboek (BW). In 2013 hebben we in de financiële cijfers de nieuwe regelgeving voor de presentatie van deelnemingen gevolgd. DELTA heeft een aantal belangrijke activiteiten die samen met partners in de vorm van een joint venture worden gedreven. De activiteiten die in een aparte juridische entiteit worden uitgevoerd, en waar DELTA gelijke rechten en verplichtingen als de partners heeft uit hoofde van aandeelhouderschap en als afnemer, worden vanaf 2013 anders meegenomen in de geconsolideerde cijfers. In plaats dat we het aandeel in het vermogen van de betreffende joint venture op onze balans houden met het aandeel in het resultaat van de activiteit in de resultatenrekening, tellen we ons aandeel in alle afzonderlijke activa en passiva, en opbrengsten en kosten, op bij onze cijfers. Dit geeft meer inzicht in de opbouw van ons vermogen en resultaat. De verschillen in de cijfers tussen beide methodes worden toegelicht in de jaarrekening.

Bij de maatschappelijke verantwoording ligt de nadruk op de energie-activiteiten van het bedrijf, in het bijzonder binnen de groepsmaatschappijen en joint ventures. De afvalverwerkingsactiviteiten zijn volledig ondergebracht bij dochteronderneming Indaver. Indaver brengt zelf een MVO-rapportage uit (te downloaden via www.indaver.com). Ook waterbedrijf Evides, waarin DELTA een belang heeft van 50%, is niet meegenomen in dit verslag. Evides brengt via www.evides.nl zelf verslag uit over het MVO-beleid en de activiteiten die hieruit voortvloeien. De belangrijkste informatie over de elektriciteitsproductie wordt in dit verslag samengevat weergegeven. Uitvoeriger informatie is te vinden op www.epz.nl, www.sloecentrale.nl en www.bmcmoerdijk.nl. Transparantiebenchmark 2013 DELTA MVO beleid heeft nog niet de structuur, zoals die is vastgelegd bij met name beursgenoteerde ondernemingen. DELTA heeft bij het opstellen van dit jaarbericht de criteria van de Transparantiebenchmark als uitgangspunt genomen. Wij realiseren ons dat we niet volledig aan deze criteria kunnen voldoen. In 2014 hebben we de ambitie verder te werken aan transparante verslaglegging op maatschappelijk gebied.


3

1

Jaarbericht 2013

4

Inhoudsopgave Jaarbericht 1

Jaarverslag 2013

6

1.1

DELTA verbindt toekomstgericht

6

1.2

Profiel en kerncijfers

10

1.3

Toelichting op de financiën

14

1.4 Focus

16

1.5

DELTA en MVO

18

1.6

DELTA en zijn mensen

22

1.7

DELTA en corporate governance

26

1.8

Kansen en risico’s

34

1.9

Energie & MultiMedia

38

1.10

Netwerken

44

1.11

Afvalverwerking

48

1.12

Verklaring Raad van Bestuur

50

2

Jaarrekening 2013

52

3

Overige gegevens bij de Jaarrekening 2013

148

4

DELTA in cijfers

152


5

1.1


DELTA verbindt toekomstgericht 2013 stond voor DELTA in het teken van verbinden. Intern werden logische verbindingen gelegd tussen verschillende activiteiten om nog beter in te kunnen spelen op marktontwikkelingen en het ontzorgen van onze klanten. Extern ging DELTA nieuwe, innovatieve verbindingen aan met partners uit zorg, welzijn en toerisme en verbond DELTA als werkgever, partner, leverancier en organisatie mensen en activiteiten met elkaar, binnen én buiten Zeeland. Ook in 2013 hebben wij de robuustheid en stabiliteit van het multi-utility concept aan kunnen tonen door hoge scores voor klanttevredenheid en heeft de diversiteit van onze activiteiten een goed evenwicht gecreëerd tussen risico’s, rendement en werkgelegenheid én waarborging van de sociaaleconomische impact in de Zuidwestelijke Delta. Relatief goed financieel resultaat Dankzij het diverse karakter van DELTA was 2013 een relatief goed jaar. De energiemarkt heeft nog weinig verandering laten zien en is zelfs verder verslechterd in 2013. Structureel economische herstel is nog uitgebleven met de bijbehorende negatieve effecten op elektriciteitsproducenten. Groei werd in 2013 vooral gerealiseerd door de andere DELTA activiteiten. We boekten een nettoresultaat van bijna € 75 miljoen en realiseerden een netto omzet van € 2,1 miljard. Een resultaat waar we gelet op de marktomstandigheden tevreden mee en trots op zijn. Per voornaamste activiteit Bij Multimedia lag de focus op een verdere verschuiving van analoge naar digitale dienstverlening. In combinatie met het leggen van nieuwe verbindingen en kansen voor multimediale oplossingen in diverse sectoren, zorgde dat voor een positief financieel resultaat in 2013. Voor betere synergie tussen de Energie en Multimedia activiteiten, en voor grotere flexibiliteit in het volgen van de markt, zijn de activiteiten per 1 juli 2013 samengegaan in één divisie: Energie & MultiMedia. De waardering voor ons aanbod kregen we vertaald in een hoge mate van klanttevredenheid maar ook in het binnenhalen van aan aantal nieuwe klanten in met name het zakelijke segment. DELTA heeft een goede mix van energieproductie. Als gevolg van de diversiteit zijn wij gebalanceerd en goed gepositioneerd om in te kunnen spelen op de diverse

6

ontwikkelingen in de markt. Onze productie eenheden wekken stroom op uit kernenergie (EPZ), gas (ELSTA en Sloe centrales), kolen (EPZ), wind en kippenmest (BMC). Ook het DELTA netwerkbedrijf en DELTA Infra hebben in 2013 goed gepresteerd. In 2013 zijn alle voorbereidingen getroffen voor het samengaan van deze twee divisies in de DELTA Netwerkgroep die sinds 1 januari 2014 een feit is. Samengaan van de twee divisies zorgt dat de nieuwe Netwerkgroep nog effectiever en efficiënter kan werken en proactief op marktontwikkelingen kan inspelen. Het afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een belang heeft van 75%, heeft een goed jaar gehad. Ondanks toenemende prijsdruk in de markt, vooral door kostenbesparingen bij overheden, groeide de omzet en het klantenbestand in Nederland, België, Duitsland en Ierland. Indaver heeft zich in 2013 een plek verworven tussen de belangrijke Europese spelers in afvalverwerking. Het drink- en industrie-waterbedrijf Evides waar DELTA voor 50% eigenaar van is heeft 2013 af weten te sluiten met indrukwekkende resultaten. Dit is te meer indrukwekkend omdat wederom in 2013 de tarieven voor drinkwater niet zijn verhoogd.

‘2013 was voor DELTA een relatief goed jaar. We boekten een nettoresulaat van bijna € 75 miljoen.’

DELTA en MVO De MVO strategie van DELTA is gebaseerd op drie pijlers: de energietransitie, het voeren van een verantwoorde bedrijfsvoering en Zeeuwse betrokkenheid. Duurzame energie DELTA werkt op allerlei manieren mee aan de transitie naar een duurzamer energiesysteem, met projecten op het gebied van wind- en zonne-energie, biomassa en groen gas. DELTA is actief betrokken bij de ontwikkeling van projecten op het gebied van waterkracht en wind (op zee). Voor windenergie was 2013 een belangrijk jaar, in september nam DELTA samen met Eneco, Scheldewind en Winvast, het Windpark Kreekraksluis in gebruik. Dit windpark vergroot in één klap de totale windenergiecapaciteit in Zeeland met 25%. Het DELTA deel betreft 16 molens met een opgesteld vermogen van 42 MWh. DELTA’s ambitie in 2013 was om de kolencentrale om te bouwen tot een biomassa gestookte centrale. Samen met een bijdrage van de landelijke overheid wilde DELTA bijdragen aan de verdere verduurzaming van de energieproductie en vermindering van de CO2-uitstoot. In het Energieakkoord werd biomassa helaas uitgesloten waar het grotere toepassingen betreft. DELTA blijft in overleg met betrokken partijen om tot een voor ons bedrijf uitgebalanceerde uitvoering van het akkoord te komen. Ook op het vlak van kleinschalige opwekking werd gewerkt aan vergroting van het aandeel duurzame energie. In het najaar van 2012 introduceerde DELTA ‘Zon Garant’, een aanbod waarmee consumenten zelf elektriciteit kunnen opwekken. Ook ziet DELTA bewustwording rond energieverbruik als één van haar maatschappelijke taken. Zo werd in 2013 bijvoorbeeld de DELTA Comfort Wijzer voor consumenten geïntroduceerd die beter inzicht geeft in energieverbruik. Om reductie van energieverbruik verder te stimuleren initieerde DELTA in 2013 een aantal projecten, waaronder het DELTA Op-maat advies, aansluiting bij platform ‘Meer met Minder’ en de basisscholierenactie ‘Sjaak zoekt Sjakies’. Verantwoorde bedrijfsvoering DELTA maakt in zijn bedrijfsvoering, daar waar mogelijk, verantwoorde keuzes. Deze hebben betrekking op inkoop, energiegebruik, recycling, en autogebruik. Maar ook op de manier waarop DELTA met zijn medewerkers omgaat, met aandacht voor thema’s als veiligheid, persoonlijke ontwikkeling en ziekteverzuim. Persoonlijke veiligheid en veilige werken productieprocessen zijn voor DELTA cruciaal. De in onze industrie gebruikelijke maatstaf van afwezigheidsuren als gevolg van een bedrijfsongeval, de zogenaamde LTIR 2013 is uitgekomen op 2,30 en is gelijk aan die van 2012. Dit cijfer willen we verder verbeteren. We hebben in 2013 een stijgend aantal leermomenten en de opvolging hiervan mogen waarnemen. Ook is in 2013 de variabele beloningscomponent van leidinggevenden afhankelijk gemaakt van de bijdrage die zij leveren aan een veilige organisatie.

In 2013 heeft DELTA de reorganisatie ‘Redesign’ doorgevoerd. Voor mensen op functies die hierdoor kwamen te vervallen is zorgvuldig intern naar andere vacatures gezocht. Als dit niet lukte zijn zij begeleid door een reorganisatiebedrijf. Gedurende het proces is zoveel mogelijk ruimte ingebouwd voor de dialoog met medewerkers.

‘We zijn betrokken bij vele maatschappelijke ontwikkelingen en activiteiten in de regio’ Betrokken Zeeuwse organisatie DELTA is een Zeeuws bedrijf. Dat uit zich in de grote betrokkenheid bij vele maatschappelijke ontwikkelingen en activiteiten in de regio. Samen met veel Zeeuwen en bezoekers van buiten Zeeland genoten we dit jaar weer van de DELTA Ride for the Roses en Concert at SEA. Maar ook was DELTA ondersteunend aan gemeenschappelijke projecten met o.a. Welzijn voor Ouderen, Sport Zeeland, SCOOP en de Zeeuwse Bibliotheek. Vanuit het DELTA Zeeland Fonds zijn ook weer tal van projecten op gebied van kunst & cultuur, natuur & milieu, sport & vrije tijd en zorg & welzijn in de regio gerealiseerd. Blik op de toekomst Ondanks het goede DELTA resultaat in 2013, is de toekomst niet zo zeker als wij zouden willen. De vooruitzichten voor de energiemarkt blijven uitdagend. Wisseling en onduidelijkheid van subsidiebeleid zorgen voor veel onzekerheid en verstoring van de marktwerking terwijl we gezamenlijk invulling proberen te geven aan een verdere verduurzaming van onze samenleving. Ook de al dan niet gedwongen splitsing van ons bedrijf blijft een zaak van veel aandacht. Het afsplitsen van onze netbeheerder is door ons altijd beschreven als een slechte oplossing voor een niet bestaand probleem. De procedure bij de rechter loopt nog steeds. In de loop van 2014 zal de uitspraak van de Hoge Raad meer duidelijkheid geven of de netbeheerder zich volledig moet afsplitsen. DELTA blijft op het standpunt staan dat splitsing niet bijdraagt aan meer concurrentie op de markt, maar wel zorgt voor een financieel minder gezond bedrijf. Daarnaast heeft de wet een vergaande scheiding tussen leverancier en netbeheerder al geregeld en is het toezicht door ACM optimaal. Ook zijn er nieuwe inzichten over de netbeheerders die samenwerkend met energie bedrijven decentrale opwek mogelijk maken. Er is dan ook geen enkele noodzaak voor splitsing. Voor Zeeland zou splitsing

Jaarverslag DELTA N.V. 2013

7


uiteindelijk ook slecht zijn voor de werkgelegenheid, omdat de kans groter is dat een losstaande energieleverancier en een netbeheerder op termijn in grotere verbanden worden ondergebracht. Het is nu zaak de juiste strategie te kiezen die rekening houdt met de uitdagingen van een snel, en voortdurend, veranderende energiemarkt. De keuze voor een zelfstandig DELTA, een fusie of (gedeeltelijke) verkoop staat in het voorjaar van 2014 op de agenda. DELTA In oktober 2013 verliet CEO Rob Frohn DELTA. In januari 2014 benoemde de Raad van Commissarissen de nieuwe CEO Arnoud Kamerbeek. Wij zijn Rob Frohn dankbaar voor de bijdrage die hij heeft geleverd aan DELTA.

Samenvattend kunnen we zeggen dat DELTA in 2013, ondanks een aantal uitdagingen en voortdurende onzekerheden, een goed resultaat heeft behaald. Dit is een collectief resultaat en wij spreken onze dank dan ook uit aan al onze werknemers en natuurlijk onze trouwe en loyale klanten. Wij koesteren de sterke verbindingen tussen DELTA en zijn omgeving en zien deze als garantie voor een duurzame toekomst van onze organisatie.

Arnoud Kamerbeek, CEO per 16 januari 2014. Frank Verhagen, CFO, CEO a.i. tussen 1 november 2013 en 16 januari 2014

DELTA momenten 2013 Januari

Februari

Maart

DELTA Netwerkbedrijf wint Europese Innovatie Award

Start project Goes proeftuin

100ste opstelpunt WiFi ZEELAND

Indaver start bouw GFT vergister in Alphen aan den Rijn

HD zenders worden gratis en introductie Introductie nieuwe Alles-in-1 pakketten Second screen RepTrak

April

Mei

Juni

DELTA wint customer centric DNA Award en ZeelandNet beste provider volgens Consumentenbond

Marieke Schöningh nieuw lid Raad van Commissarissen

Energiecafé in Zeeuwse Bibliotheek

DELTA lanceert storings-app en Comfort Wijzer Juli

Start bouw windturbine van DELTA en Kloosterboer Introductie DELTA Comfort Wijzer Augustus

September

DELTA krijgt nieuw DELTA verbindt logo

Opening Windpark Kreekraksluis

Energieakkoord: DELTA blijft inzetten op biomassa

DELTA klantvriendelijkste energieleverancier van Nederland

Oktober

November

ZeelandNet verhoogt internetsnelheden Sjaak gaat weer op zoek naar Sjakies Uitbreiding standaard pakket digitale televisie

8

DELTA Ride for the Roses en Concert at SEA

ZeelandNet.nl gekozen tot Website van het Jaar in de sector telecommunicatie

December DELTA TV krant op de mat bij alle Zeeuwen


9

1.2


Profiel en kerncijfers DELTA is een zelfstandige leverancier van energie – en afval diensten. Het bedrijf levert energie, afvalverwerking, infrastructuur en digitale diensten. DELTA wil het de klant zo makkelijk mogelijk maken en zoekt voortdurend naar manieren om toegevoegde waarde te bieden. Het bedrijf is één van de weinige leveranciers van dergelijke diensten die nog in publieke handen is. De aandelen zijn in het bezit van Zeeuwse, Brabantse en Zuid-Hollandse gemeenten en de provincie Zeeland en Noord-Brabant. Het hoofdkantoor van DELTA is gevestigd in Middelburg. Het personeelsbestand van DELTA en zijn dochterondernemingen bestaat uit 3.394 fte’s. 1.2.1 Wat we doen Groepsmaatschappijen DELTA N.V. DELTA Netwerkgroep

Energie & Multimedia

Zeeuwse Netwerkholding

DELTA Energy

DELTA Netwerkbedrijf

DELTA Comfort

Afval Indaver N.V.

DELTA Infra

Een overzicht van de geconsolideerde en niet geconsolideerde deelnemingen is te vinden op pagina XX van de jaarrekening.

10

Producten en diensten DELTA wekt elektriciteit op, handelt in energie en levert gas, elektriciteit en digitale diensten aan particuliere en zakelijke klanten in Zeeland en daarbuiten. Daarnaast biedt DELTA drinkwater en diensten op het gebied van afvalwater via de deelneming in Evides. De Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD), dochter van Indaver, exploiteert milieustraten door heel Zeeland en verzorgt de inzameling van huishoudelijk afval voor bijna alle Zeeuwse gemeenten. Netwerkgroep DELTA Netwerkbedrijf B.V. (DNWB) en DELTA Infra B.V. zijn vanaf 1 januari 2014 samengevoegd in de DELTA Netwerkgroep. DNWB is de regionale netbeheerder voor elektriciteit en gas. Het bedrijf is verantwoordelijk voor het beheer van de distributienetwerken voor gas en elektriciteit in Zeeland. DELTA Infra B.V. verzorgt de aanleg van en het onderhoud aan deze netten, evenals het onderhoud en de aanleg van waterleidingnetten van Evides waterbedrijf en het kabelnetwerk van DELTA. Daarnaast voert DELTA Infra B.V. ook activiteiten uit op het gebied van onder andere hoogspanning en meettechniek, zowel in Zeeland als in de rest van Nederland.

Afvalverwerking De bedrijfsactiviteiten van DELTA op het gebied van afvalverwerking zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver N.V., waarvan DELTA voor 75% eigenaar is. Indaver biedt hoogwaardige, duurzame oplossingen voor het afvalbeheer van industriële bedrijven en overheden. De focus ligt daarbij steeds op een milieuveilige verwerking van alle afvalstoffen en maximaal hergebruik van energie en materialen. Het bedrijf verwerkt afval in eigen installaties, maar ook in installaties van andere partijen. De onderneming kiest voor elke soort afval de beste verwerkingstechniek: recycling, verwerking tot biomassa of Waste-to-Energy (verbranding). Indaver groeide de afgelopen jaren uit tot een internationale speler in Europa, met installaties en activiteiten in België, Duitsland, Ierland en Nederland. Het bedrijf beheert jaarlijks zo’n 5 miljoen ton afvalstoffen en heeft zo’n 1.700 medewerkers.

1.2.3 De wereld waarin we opereren

DELTA is, door zijn publieke aandeelhouders en klanten, sterk verbonden met de omgeving. Het bedrijf staat dichtbij de Zeeuwse maatschappij en neemt graag zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wat goed is voor DELTA, is immers ook goed voor de Zuidwestelijke Delta. In 2012 is DELTA gestart met een reputatieonderzoek onder het algemeen publiek en stakeholders in Zeeland en zakelijke klanten in Nederland. Het onderzoek, de RepTrak wordt verzorgd door het Reputation Institute. Dit instituut onderzoekt de reputatie van tal van organisaties over de gehele wereld. In 2013 scoorde DELTA 79.2 in de RepTrak. Deze hoge score is uniek in de branche en geeft aan dat het algemeen publiek DELTA zeer hoog waardeert. In 2014 is de ambitie deze unieke hoge score minimaal vast te houden. Naast het ontwikkelen van een KPI-model wordt de reputatie in plaats van jaarlijks, maandelijks onderzocht. Op deze manier wil DELTA nog beter kunnen sturen op de reputatie.

1.2.2 Waar we voor staan

DELTA biedt zijn klanten het gemak van duurzame en innovatieve multi-utility oplossingen. Het bedrijf staat garant voor continuïteit in aanbod en relatie. DELTA is de vanzelfsprekende partner voor de afnemers van utility diensten en producten zoals energie, water, digitale diensten en afvalinzameling en -verwerking, op kleine én grote schaal. Ook DELTA ziet dat traditionele energiebronnen eindig zijn. Daarom investeert DELTA in het verduurzamen van zijn processen en technieken. Zowel voor het opwekken van energie als voor afvalverwerking en water. In een steeds complexer wordende omgeving zal DELTA zijn producten en diensten verder integreren om in te spelen op de behoefte aan inzicht en gemak van klanten. DELTA streeft naar een CO2-neutrale elektriciteitsopwekking in 2050. Als alle opgewekte energie gemaakt is vanuit CO2-vrije opwekkingsmethoden, spreken we van CO2-neutraal. Een andere variant bestaat eruit dat zoveel aanvullende maatregelen zijn genomen die deze CO2-uitstoot compenseren. Een volledig duurzame energiehuishouding is in de komende decennia nog niet haalbaar. De visie van DELTA op energievoorziening is dat kernenergie nodig om de betrouwbaarheid van de energievoorziening op peil te houden en om nodeloze uitstoot van broeikasgassen te vermijden. Kernenergie heeft bij de opwekking geen CO2-uitstoot en minder uitstoot van andere vervuilende stoffen, zoals stikstofoxiden (NOx ), zwaveldioxide (SO2) en roet. DELTA vindt het daarom een verantwoorde manier van energieopwekking.

‘Traditionele energiebronnen zijn eindig. Daarom investeren we in het verduurzamen van processen en technieken.’ Het multi-utility concept biedt DELTA een stabiele basis. De spreiding van de activiteiten over verschillende business-segmenten (energie en multimedia, netwerken en afvalverwerking) verlaagt het risicoprofiel van de onderneming en maakt dat DELTA minder gevoelig is voor conjuncturele schommelingen. DELTA heeft het schaalnadeel gecompenseerd door risicospreiding en stabiele inkomstenbronnen. Daarom zoekt DELTA voortdurend naar manieren om toegevoegde waarde te bieden en klanten te ontzorgen. Bijvoorbeeld door meerdere producten te leveren of maatwerkoplossingen te bieden. De situatie waarin DELTA verkeert is complex maar biedt kansen. DELTA moet erin zien te slagen de financiële ratio’s op een beter niveau te krijgen. Hiervoor zijn een eenduidige, behoudende strategie en uitvoering van noodzakelijke maatregelen vereist. Deze maatregelen zullen niet altijd eenvoudig zijn en het kost tijd ze te implementeren, maar het is noodzakelijk voor de continuïteit van de onderneming.


11


Financieel Financiële highlights (in mln €)

2013

2012

2011

Netto-omzet

2.104

2.168

2.185

Bruto marge

786

826

636

EBITDA

301

379

282

75

81

83

Investeringen in (im)materiele vaste activa

168

141

149

Net Debt

633

630

671

2013

2012

2011

Levering van en handel in elektriciteit

970

1.046

1.002

Levering van en handel in gas

344

332

424

Transport elektriciteit & gas

118

112

105

79

75

72

514

519

499

79

84

83

2.104

2.168

2.185

Netto resultaat toekomend aan de aandeelhouders

74,8

81,0

82,7

Maatschappelijk resultaat (in €)

2013

2012

2011

20.000.000,-

40.000.000,-

40.000.000,-

Investeringen in onderwijs

500.000

500.000,-

500.000,-

Roosevelt Academy

398.854

418.950

438.395

900.000,-

928.326,-

1.171.900,-

2013

2012

2011

27,2%

28,3%

17,3%

18,0%

9,9%

10,3%

2012

2011

421,3

376,6

Netto resultaat

Omzetverdeling (in mln €)

Kabel, internet en telecommunicatie Afvallogistiek en milieudiensten Overige omzet Totaal netto omzet

Dividend

Sponsoring en donaties:

Milieu Aandeel CO2-neutrale en hernieuwbare CO2 -neutraal Nucleair Hernieuwbaar* (*wind/water/biomassa)

CO2 -uitstoot DELTA (g/kWh)

De CO2-gegevens voor 2013 met betrekking tot de brandstofmix zijn ten tijde van de vervaardiging van het jaarbericht nog niet gereed. De definitieve emissieverslagen komen pas later dit jaar beschikbaar. Het aandeel CO2neutrale en hernieuwbare energie daalde in 2012 ten opzichte van 2011. Deze daling wordt naar verwachting ook in 2013 doorgezet. Door de huidige economische omstandigheden draait de Sloecentrale veel minder, terwijl de Kolencentrale baseload draait. In 2013 heeft

12

2013

bovendien de kerncentrale een aantal weken stil gelegen, waardoor er verhoudingsgewijs meer opwek met CO2uitstoot heeft plaatsgevonden. De vaststelling van de CO2-footprint 2013 wordt in juni van 2014 gedaan.

‘Passie voor de klant’ van DELTA Energie voor de Klein Zakelijke Markt: die passie deelt DELTA met zijn klanten, dat is wat ons verbindt.


13

1.3



Veelzijdigheid bedrijfsactiviteiten en scherp financieel beleid zorgen voor positieve afsluiting 2013 DELTA heeft in 2013 dankzij de veelzijdigheid en spreiding aan activiteiten, de uitvoering van een reorganisatie en scherp financieel beleid, een relatief goed jaar gekend. Het nettoresultaat bedroeg € 74,8 miljoen en er werd een omzet gerealiseerd van € 2,1 miljard. De energiemarkt heeft nog weinig verandering laten zien. Structureel economisch herstel bleef uit, met de bijbehorende negatieve effecten voor het resultaat van de elektriciteitsproductie. De prijzen voor elektriciteit zijn in 2013 verder verslechterd. Dankzij de goede resultaten van de overige onderdelen kijken we toch tevreden terug op 2013. MultiMedia noteerde een positief financieel resultaat en ook DELTA Netwerkbedrijf, DELTA Infra en de deelnemingen Indaver en Evides presteerden in 2013 goed. Toepassing IFRS 10, 11, 12, IAS 19 (herzien) en IAS 27 (herzien) en 28 (herzien) In het verslagjaar zijn de nieuwe regels onder IFRS, alle endorsed in 2012, toegepast. Hierdoor zijn de deelnemingen waarin DELTA samen met een partner een belang heeft opnieuw bezien; hierbij is beoordeeld of deze moeten worden verwerkt als ‘gezamenlijke bedrijfsactiviteit’ (partiële consolidatie), dan wel als ‘joint venture’ (consolidatie op basis van de equity methode). De vergelijkende cijfers zijn volgens de voorschriften in de regelgeving aangepast, inclusief het verloop tussen de cijfers op basis van de oude wijze van consolideren en de nieuwe wijze. De onderstaande toelichting is gebaseerd op de cijfers 2013 en de naar de nieuwe regels opgestelde cijfers 2012. Omzet en resultaat De omzet in het verslagjaar was iets lager dan het niveau van 2012. Het multimedia bedrijf realiseerde een goed resultaat door goed in te spelen op de verschuiving van analoog naar digitaal. Ook het netwerkbedrijf en DELTA Infra kenden goede resultaten. Het afvalverwerkingsbedrijf Indaver, waarin DELTA een belang heeft van 75%, heeft een goed jaar gehad ondanks toenemende prijsdruk in de markt, vooral door kostenbesparingen bij overheden, groeide het klanten bestand in Nederland, België, Duitsland en Ierland. Indaver heeft zich in 2013 een plek verworven tussen de belangrijke

14

Europese spelers in afvalverwerking. 2013 was ondanks het uitblijven van een tariefstijging voor drinkwater voor waterbedrijf Evides waar DELTA voor 50% eigenaar van is, zeer succesvol. Het netwerksegment zette de lijn van 2012 voort en profiteerde van de gunstige tarifering van het gereguleerde transport van elektriciteit en gas. Hierdoor nam de omzet met 6% in het netwerkbedrijf toe. Het infrabedrijf had een aantal grote contracten onderhanden en de omzet en brutomarge bleven op het niveau van 2012. Binnen het energiesegment daalde het salesvolume, onder andere door het faillissement van een grote klant medio 2012 en de vorig jaar ingezette strategie om op toegevoegde waarde te sturen in plaats van omzet. Verder zorgde een strikt debiteurenbeheer wederom voor een aanzienlijke vermindering van het werkkapitaalbeslag. Afvalverwerkingsbedrijf Indaver behaalde opnieuw een omzet van boven de € 500 mln. De hoge bezettingsgraad van de installaties was hiervan de voornaamste oorzaak. Ten opzichte van het vorig boekjaar is de totale brutomarge afgenomen met € 50 mln. (- 5,8%). De belangrijkste oorzaak hiervan was de uitval van de kerncentrale binnen EPZ, waar een storing in het conventionele gedeelte van de centrale tot gevolg had dat de centrale 2,5 maand van het net lag.

De bedrijfslasten bleven onder controle door het voortdurende kostenbesparingsprogramma en de efficiencyverbeteringen. In het verslagjaar is de reorganisatie ‘Redesign’ uitgevoerd die heeft geleid tot een kleinere staf op Holdingniveau en een verhoogde efficiency in de divisies door het plaatsen van ondersteunende diensten in de divisies. Het aantal medewerkers is gedurende het verslagjaar licht gedaald. Ultimo 2013 was sprake van 3.394 FTE bij de verschillende groepsmaatschappijen, ten opzichte van 3.470 eind 2012. Deze cijfers zijn inclusief het voltallige personeel in de betreffende ‘gezamenlijke bedrijfsactiviteiten’. De afname is het gevolg van strikt aannamebeleid en ingevoerde efficiencyprogramma’s. In 2013 ligt het resultaat uit deelnemingen met € 41,5 mln. onder het niveau van 2012 (€ 73,2 mln.). De daling wordt verklaard door de boekwinst in 2012 op de verkoop van de participatie in N.V. KEMA. Ten opzichte van 2012 is de externe financieringsbehoefte in het verslagjaar verbeterd met € 17,4 mln. De rentedragende schulden onder aftrek van de beschikbare liquiditeiten namen in het verslagjaar toe met € 2,6 mln. naar € 632,7 mln. ultimo 2013. De betaalde intrestlasten bedroegen € 26,6 mln. in 2013. De rentedotatie aan de voorzieningen bleef op niveau met € 18,4 mln,€ 1,5 mln lager dan in 2012. In 2012 werden de financiële baten en lasten positief beïnvloed door ontvangen gelden uit de zgn. ‘Landsbanki-claim’. Het totaal van de financiële baten en lasten nam in het verslagjaar toe ten opzichte van afgelopen jaar. De hoogte van de vennootschapsbelastinglast werd sterk beïnvloed door een lager fiscaal resultaat in 2013, restituties uit voorgaande boekjaren (zowel bij DELTA N.V. als bij Indaver N.V.) en lagere vpb-last bij de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten EPZ en Sloe. De nagekomen resultaten verantwoord onder ‘resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten’ houden verband met de verkochte deelneming van DELTA Industriële Reiniging begin 2013 Per saldo wordt 2013 afgesloten met een winst na belastingen van € 74,8 mln. (2012: € 81,0 mln), toekomende aan de aandeelhouders van DELTA N.V. Kasstroom en investeringen Met uitzondering van het energieproductiesegment zijn de kasstromen uit de bedrijfsactiviteiten positief. De operationele kasstroom werd positief beïnvloed door de beheersing van het werkkapitaal. Vooral in het zakelijke energiesegment heeft dit tot goede resultaten heeft geleid. In totaal was sprake van een operationele kasstroom van € 224,6 mln. De investeringskasstroom bedroeg € 187,2 mln. Hiervan heeft € 37,9 mln. betrekking op het segment Netwerken (uitbreiding en vervanging netwerken en equipment), exclusief de bijdragen van derden op deze investeringen, € 39,8 mln. heeft betrekking op

afvalverwerkingsactiviteiten (naast reguliere vervangingsinvesteringen werd gebouwd aan een nieuwe vergistingsinstallatie in Nederland), EPZ investeerde 33,7 mln., waarvan circa € 31 mln (onderhouds)investeringen in de kerncentrale en de bijbehorende conventionele systemen. De investeringen in het Energie & MultiMediasegment betroffen Windpark Kreekraksluis, het nieuwe facturatiesysteem voor de consument en in het kabelnetwerk. In het verslagjaar waren de uitgaven voor investeringen in Materiële vaste activa en Immateriële vaste activa in evenwicht met de afschrijvingen. De verkoopopbrengst van het minderheidsaandeel KEMA in 2012 is in dat jaar onder ‘vervreemding van groepsmaatschappijen en deelnemingen’ opgenomen. De vrije kasstroom na betaling van een dividend van € 40 mln. aan onze aandeelhouders bedroeg € 2,6 mln. negatief. In een jaar waarin de activiteiten op het gebied van energieproductie sterk onder druk stonden en waarbij de uitval van een belangrijke centrale voor DELTA een aanvullende kasuitstroom met zich meebracht, is dit een positief resultaat. Vermogenspositie en solvabiliteit Het saldo van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten in 2013 bedraagt € 79,8 mln. Door de toevoeging van dit resultaat aan de reserves, de waardetoename van de putoptie Indaver van € 5,1 mln., en de uitkering van dividend aan onze aandeelhouders van € 40 mln. is het eigen vermogen toerekenbaar aan de aandeelhouders van DELTA N.V. toegenomen tot € 1.213 mln. De solvabiliteit bedraagt ultimo 2013 31,8%; dit is een lichte verbetering ten opzichte van ultimo 2012 toen deze 31,1% bedroeg. Het behaalde resultaat in 2013 stelt ons in staat om € 20 mln. dividend uit te keren. Dit is minder dan over 2012 omdat de slechte omstandigheden op de energiemarkt aanhouden en wij onze financiële reserves op peil moeten houden als buffer voor een onzekere toekomst. Het dividendvoorstel zal in de aandeelhoudersvergadering worden gebracht. Vooruitzichten De vooruitzichten voor de energiemarkt blijven negatief. Onduidelijkheid over het subsidiebeleid zorgen voor veel onzekerheid en verstoring van de marktwerking. Ook de al dan niet gedwongen splitsing van ons bedrijf blijft een zaak van veel aandacht. Directie en RvC stellen zich tot doel de juiste strategie voor DELTA te kiezen, een strategie die rekening houdt met de uitdagingen van een snel, en voortdurend, veranderende energiemarkt. Deze keuze voor een zelfstandig DELTA, een fusie of (gedeeltelijke) verkoop staat in het voorjaar van 2014 op de agenda.


15

1.4

Focus

Focus De situatie van DELTA is complex, maar biedt ook mooie kansen. Om de financiële ratio’s van DELTA in 2013 op een beter niveau te krijgen, is gekozen voor een eenduidige, behoudende strategie en uitvoering van noodzakelijke maatregelen. Met als doel een ‘zelfstandig en gezond’ bedrijf. Voor de totstandkoming van de strategie van DELTA in het jaar 2013 zijn meerdere scenario’s nauwkeurig afgewogen. Van belang daarbij waren de discussie over zelfstandigheid, over al dan niet tegenvallende financiële resultaten, de onzekere economische omstandigheden, de verder onder druk komende energiemarkt en verdergaande weten regelgeving. Alles in aanmerking nemend was de keuze voor ‘zelfstandig en gezond’ evident. Focus van de strategie in 2013 was: behoud van de robuustheid en stabiliteit van het multi-utility concept, versterking van de continuïteit van DELTA, een goed evenwicht creëren tussen risico’s, rendement en werkgelegenheid én waarborging van de sociaaleconomische impact in de Zuidwestelijke Delta.

‘In 2013 lag de focus op ‘zelfstandig en gezond’. Voor de komende jaren hebben we een aangepaste strategie nodig.’

16

In 2013 is versterkt de focus gericht op rendement en kasstromen, zijn geen grote investeringen gedaan, is de organisatie in lijn gebracht met de bedrijfseconomische omstandigheden, zijn divisies efficiënter georganiseerd, is meer verantwoordelijkheid in de divisies komen te liggen, is een kleinere holdingstaf in Middelburg gecreëerd, en is de controle op bedrijfsen financiële processen verder geprofessionaliseerd. De specifieke uitwerking van deze strategie beschrijven we in dit verslag per divisie. Wil DELTA ook in de toekomst rendement voor de aandeelhouders realiseren, werkgelegenheid in Zeeland behouden, en zijn maatschappelijke rol vervullen, dan is een aangepaste strategie nodig voor 2014 en de jaren daarna. Die strategie is een van de onderwerpen van gesprek met de aandeelhouders en andere stakeholders. Eind 2013 hebben de aandeelhouders de Raad van Bestuur verzocht een onderzoek te verrichten naar drie opties: fusie, overname of verder gaan met als uitgangspunt de strategie “zelfstandig en gezond”.


17

1.5

DELTA en MVO

DELTA en MVO DELTA is onlosmakelijk verbonden met Zeeland. Verbonden door de kabels en leidingen die Zeeuwen van elektriciteit, gas en internet voorzien, maar ook doordat DELTA één van de grootste werkgevers in de regio is. En door de manier waarop DELTA zijn maatschappelijke taak vervult met het steunen van projecten en evenementen. Daar wil DELTA ook verantwoording over afleggen. De afgelopen jaren heeft DELTA jaarlijks een apart MVO-verslag uitgebracht. Dit jaar is de MVO verslaglegging geïntegreerd in het financiële jaarbericht. Voor DELTA is dit een logische stap: maatschappelijk verantwoord ondernemen is immers integraal onderdeel van de bedrijfsvoering. Zowel op bedrijfsniveau als in de divisies is het besef onderdeel te zijn van, en verantwoordelijkheid te nemen voor de maatschappij, diep geworteld. MVO komt bij DELTA terug op drie gebieden: energietransitie, verantwoorde bedrijfsvoering en een betrokken Zeeuwse organisatie. In dit hoofdstuk bespreken we de MVOresultaten van DELTA in 2013 op bedrijfsniveau. De divisies hebben elk de verantwoordelijkheid voor het vaststellen, en realiseren van MVO-doelstellingen. Afzonderlijk MVO resultaten per divisie zijn terug te vinden in de betreffende hoofdstukken. DELTA realiseert zich dat er op het gebied van MVO nog winst te behalen is. Bij het werken aan MVO kijkt DELTA naar de ISO-26000 leidraad. De daarin verwoorde zeven belangrijke principes van maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn: verantwoording afleggen, transparantie, ethisch gedrag, respect voor stakeholdersbelangen, respect voor de wet, respect voor internationale gedragsregels en respect voor mensenrechten. Communicatie DELTA heeft zijn communicatiekanalen zo ingericht dat stakeholders altijd met DELTA de dialoog kunnen aangaan. De afdeling Communicatie en Public Affairs verstuurt informatie over belangrijke gebeurtenissen, rapporteert over financiën en resultaten en heeft via traditionele en sociale media, maar ook persoonlijk, contact met stakeholders. Periodiek kwam het omgevingsblad Zeeland Magazine uit, dat ook online te lezen was. Vanwege kostenbesparende maatregelen is de uitgave van het blad in maart 2013 gestopt. Ter vervanging worden nu regelmatig digitale nieuwsbrieven verstuurd.

18

Sociaal-economische impact Onder andere door de hoofdkantoorfunctie en de consumentenbestedingen van DELTA-medewerkers draagt DELTA € 600 miljoen bij aan het Bruto Regionaal Product van Zeeland. Daarnaast is het dividend voor provincie en gemeenten een belangrijke financiële motor achter lokale en regionale beleidsinitiatieven. DELTA is daarmee van groot belang voor de regionale werkgelegenheid en zorgt daarmee voor een substantiële bijdrage aan de regionale economie.

‘MVO is integraal onderdeel van onze bedrijfsvoering. Al realiseren we ons wel dat er nog winst te behalen is.’ Veranderingen in de energievoorziening De elektriciteitsmarkt is al jaren sterk in beweging. In Nederland is er op dit moment sprake van overcapaciteit door een dalende vraag vanwege de economische situatie. Het prijsniveau van elektriciteit nivelleert en de prijs van CO2-emissierechten is laag. Maar ook buitenlandse ontwikkelingen hebben steeds meer direct effect op de Nederlandse elektriciteitsmarkt, denk aan de winning van schaliegas in Amerika, en de versnelde Energiewende in Duitsland waardoor (goedkope) Duitse elektriciteit de Nederlandse markt instroomt.

Energieakkoord In september 2013 is het Energieakkoord gepresenteerd. Ruim veertig organisaties, waaronder de overheid, werkgevers, vakbeweging, natuur- en milieuorganisaties, andere maatschappelijke organisaties en financiële instellingen, verbinden zich aan het Energieakkoord voor duurzame groei. Kern van het akkoord is hoe in 2023 16% duurzame energie kan worden gerealiseerd, op welke manier energiebesparing kan worden gestimuleerd en hoe CO2-reductie kan worden bereikt. De afspraken uit het Energieakkoord zijn van invloed op de huidige en toekomstige bedrijfsvoering van DELTA. Meer hierover leest u in de betreffende hoofdstukken. Verantwoorde bedrijfsvoering DELTA maakt in zijn bedrijfsvoering, daar waar mogelijk, verantwoorde keuzes. Deze hebben betrekking op inkoop, energiegebruik, recycling, en autogebruik. Maar ook op de manier waarop DELTA met zijn medewerkers omgaat, met aandacht voor thema’s als veiligheid, persoonlijke ontwikkeling en ziekteverzuim. Meer hierover leest u in het hoofdstuk DELTA en zijn mensen.

1.5.1 CO2-footprint

DELTA voert al een aantal jaren een CO2-benchmark uit, mede om te zien op welke terreinen reductie mogelijk is. De CO2-footprint van de kantoororganisatie van DELTA is in 2012 voor het laatst gemeten. De footprint van 2013 wordt in de zomer van 2014 gedaan, de resultaten daarvan zullen worden meegenomen in het verslag over 2014. DELTA probeert zoveel mogelijk te besparen en zijn CO2-uitstoot te verminderen. Dit blijft een aandachtspunt, want de uitstoot van DELTA ligt nog altijd 22% hoger dan van de gemiddelde (vergelijkbare) kantoororganisatie. Vooral de factoren vervoer en verwarming van een oud monumentaal pand dragen bij aan de CO2-footprint. De CO2-footprint is in 2012 met 5% gestegen ten opzichte van 2011 naar 5.505 ton CO2. Het inkopen van groene stroom levert een grote bijdrage aan het verlagen van de uitstoot. In vergelijking met de benchmark is er in totaal theoretisch circa 62% te reduceren. Vanwege beperkte beschikbaarheid van openbaar vervoer in Zeeland zal deze totale reductie praktisch niet haalbaar zijn. Wel is er op het gebied van vervoer in 2012 een kleine daling gerealiseerd door de bescheiden inzet van elektrische auto’s in het wagenpark van DELTA.

1.5.2 In dialoog met de stakeholders

DELTA gaat graag het gesprek aan met iedereen die op wat voor manier dan ook een belang heeft bij de ontwikkelingen van de organisatie. Op het hoofdkantoor in Middelburg staat daartoe de deur open. DELTA zorgt ervoor dat de onderneming met al zijn stakeholders de dialoog aangaat, en dat ieders belang afgewogen wordt bij beleidskeuzes. DELTA is trots op zijn rol en reputatie in de Zeeuwse samenleving en gaat daar zorgvuldig mee om. Die zorgvuldigheid uit zich in de vele interacties die de onderneming heeft met zijn stakeholders. DELTA zoekt

‘We gaan graag het gesprek aan met onze stakeholders. De deur op het hoofdkantoor staat altijd open.’ stakeholders die rechtstreeks betrokken zijn op, zodat ze mee kunnen praten over een specifiek onderwerp. Daarbij moeten de stakeholders zelf een duidelijk belang hebben of behartigen bij een bepaald onderwerp. Belangrijke (nieuwe) thema’s verkent DELTA regelmatig in structureel of ad hoc overleg met gesprekspartners. DELTA zoekt zoveel mogelijk pro-actief de dialoog op door aanwezig te zijn bij regionale evenementen op het gebied van sport of cultuur, of bij vakinhoudelijke bijeenkomsten die een link met de werkgebieden van DELTA hebben of relevant voor de regio zijn. DELTA’s stakeholders zijn o.a.: klanten (zakelijk en consumenten), vak-, branche en netwerkorganisaties (energie, afval, netwerken, multimedia, algemeen), overheden (regionaal, landelijk en Europees), maatschappelijke organisaties, leveranciers en partners, onderwijsinstellingen, (sport, cultuur en andere) verenigingen, toezichthouders, financiers, leveranciers en natuurlijk de aandeelhouders. DELTA medewerkers zijn een zeer belangrijke groep stakeholders, informatie hierover staat op pagina 22. Steenkooldialoog In juni 2010 nam EnergieNederland het initiatief tot het opzetten van de ‘Steenkooldialoog’ waarin energiebedrijven, mijnbouwbedrijven, NGO’s en vakbonden de invulling van ketenverantwoordelijkheid van Nederlandse energiebedrijven agendeerden. De aanleiding voor dit initiatief vormden publicaties over Nederlandse energiebedrijven die steenkool kopen bij mijnbouwbedrijven in Colombia en Zuid-Afrika. Deze mijnbouwbedrijven zouden mogelijk betrokken zijn bij ernstige schendingen van de mensenrechten. DELTA is een van de partijen die meedoet aan de steenkooldialoog. Smart Delta Resources Begin 2013 is DELTA de aanjager geweest van een manifest voor de ombouw van de kolencentrale naar een Bio-energiecentrale. Vooraanstaande vertegenwoordigers van acht Zeeuwse organisaties ondertekenden op dinsdag 15 januari 2013 een manifest, waarin zij de politiek oproepen subsidie mogelijk te maken voor dit voor Nederland unieke duurzame project. Het manifest heeft begin 2014 een vervolg gekregen met de oprichting van


19

DELTA en MVO

het Smart Delta Resources platform. Twaalf energie- en grondstof-intensieve bedrijven, waaronder DELTA, willen door samenwerking de Zeeuwse industrie versterken. De deelnemende bedrijven hebben een gezamenlijk energieverbruik van ongeveer 25% van de totale Nederlandse gasconsumptie. Dit biedt grote mogelijkheden voor synergie en innovatie. Ze zoeken gezamenlijk naar slimme oplossingen voor het huidige internationale concurrentienadeel en verlies van werkgelegenheid als gevolg van de nadelige energie- en grondstoffenpositie. Klantgericht DELTA wil graag weten wat de klant belangrijk vindt en hoe deze klant de dienstverlening waardeert. Daarvoor gaat het bedrijf zelf de dialoog met klanten aan via de klantenservice, de website en in persoonlijke gesprekken. Daarnaast zijn er in 2013 Advisory Boards gestart. DELTA gaat ook serieus om met alle klachten. In 2013 ontving DELTA de Customer Centric DNA Award in de categorie energie. DELTA ontving deze prijs omdat het van alle energiebedrijven de beste ontwikkeling op klantgerichtheid liet zien. Dit bleek uit TNO NIPO onderzoek naar de ervaringen met klantgerichtheid van o.a. de energiesector onder 10.000 consumenten. Overheden Energie beweegt zich op een sterk gereguleerde markt, een regulering die afkomstig is van de nationale en de Europese wetgever. De uitdagingen op het gebied van duurzaamheid en leveringszekerheid staan hoog op de politieke agenda. Om de posities in deze discussies goed te bepalen en hierover de politieke en ambtelijke stakeholders te informeren, heeft DELTA een Public Affairs afdeling. De verantwoordelijkheid van de afdeling is niet alleen landelijk of Europees, maar ook regionaal. DELTA onderhoudt binnen Zeeland nauw contact met de politieke en ambtelijke stakeholders. Ook worden samen met de regionale overheden verschillende projecten uitgevoerd. Maatschappelijk In 2013 heeft DELTA diverse dialogen met stakeholders gevoerd. Zo is er gesproken met partijen uit de zorgsector over het faciliteren met multimedia voorzieningen, die ouderen helpen langer thuis en zelfstandig te wonen.

20

DELTA is betrokken bij de stichting ‘Vier het Leven’ en spreekt met ouderenorganisaties over het welzijn van ouderen. Samen met partijen als de Zeeuwse Milieufederatie, de Zeeuwse Bibliotheek en de Provincie is nagedacht over de verspreiding van kennis en het faciliteren van de dialoog over verduurzaming van energie, wat resulteerde in ‘Energie in de etalage’, een digitaal platform over duurzame energie. In 2013 heeft het initiatief ‘Elke stap telt’ van de Zeeuwse vereniging Welzijn Ouderen en SportZeeland samen met DELTA vorm gekregen. Dit is een laagdrempelig wandelproject voor senioren, waarbij het opbouwen van de conditie en het stimuleren van sociale contacten centraal staan. Kennis DELTA neemt deel aan de dialoog van de Wetenschappelijke Raad Zeeland (WRZ) over de kennisinfrastructuur in Zeeland, als motor van innovatie en economische groei voor de regio. Een nieuwe lichting monteurs heeft de DELTA Infra vakopleiding (DIVO) afgerond. Deze opleiding is in 2012 in samenwerking met opleidingsbedrijf InstallatieWerk Brabant-Zeeland en het Markiezaat College in Bergen op Zoom opgezet. Aandeelhouders De belangrijkste dialoog die in 2013 gevoerd is, is de dialoog over de toekomst van DELTA. In november heeft de Provincie, als belangrijkste aandeelhouder, gesproken over de aandeelhoudersstrategie. Deze is bepalend voor de toekomst van DELTA. Er is gediscussieerd over drie mogelijke opties: zelfstandig verder gaan, fusie of overname. Besloten is om deze opties uit te diepen, de dialoog hierover is gaande tussen DELTA en de aandeelhouders.

‘Een belangrijke dialoog die we in 2013 voerden, was die over onze toekomst. Daar gaan we in 2014 mee verder.’

1.5.3 Donaties en sponsoring

DELTA is nauw betrokken bij leefbaarheid van de Zeeuwse maatschappij. Niet alleen voor DELTA als werkgever, maar vooral vanuit maatschappelijke verantwoordelijkheid van DELTA. Eén van de manieren waarop DELTA bijdraagt aan de leefbaarheid is door de financiering van de Stichting het DELTA Zeeland Fonds. Ook in 2013 zijn via dit fonds diverse vernieuwende initiatieven op het gebied van kunst & cultuur, natuur & milieu, sport & vrije tijd en zorg & welzijn gefinancierd. In 2013 werden 99 aanvragen, die een structurele bijdrage leveren aan de Zeeuwse maatschappij, gehonoreerd en werd een bedrag van € 320.100 uitgekeerd. Er wordt gestreefd naar een goede verdeling van donaties, echter in sommige categorieën blijven de aanvragen achter. DELTA bepaalt niet zelf aan welk initiatief geld wordt toegekend. Hiervoor heeft het Fonds een bestuur van zeven leden, waarvan de vicevoorzitter in dienst is bij DELTA. De andere zes komen uit alle delen van Zeeland en zijn deskundig op tenminste één van de vier aandachtsvelden.

2013 2012 2011 2013

2012

2011

Kunst & cultuur

132.850

133.000

131.500

Natuur & milieu

11.500

32.500

43.500

Sport & vrije tijd

99.500

139.576

120.000

Zorg & welzijn

76.250

93.250

87.200

320.100

398.326

382.200

TOTAAL

Sponsoring DELTA sponsorde in 2013 twee grote evenementen in Zeeland. Dit waren Concert at SEA en de DELTA Ride for the Roses. Doel van de sponsoring van deze twee evenementen is onder andere om te laten zien welke essentiële producten DELTA voor zo’n groot evenement kan leveren. Bij Concert at SEA verzorgt DELTA de voorzieningen op het gebied van water, elektriciteit en internet en ruimt het na afloop het afval op. De opbrengst van alle deelnemers van de vijfde DELTA Ride for the Roses was € 169.760. Doordat DELTA de organisatiekosten verzorgde, kon het hele bedrag worden overgemaakt aan KWF Kankerbestrijding. Daarnaast steunt DELTA jaarlijks activiteiten die zijn gericht op twee specifieke groepen: kwetsbare ouderen en jongeren met een beperking. In 2013 werd onder andere een speeldag voor kinderen met een beperking georganiseerd. In samenwerking met Stichting Vier het Leven werd er voor ouderen een filmavond bij Film by the Sea en een privé concert van Willeke Alberti georganiseerd.


21

1.6


DELTA en zijn mensen DELTA en de Zeeuwse samenleving zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Naast de producten en diensten die Zeeuwen bij ons afnemen, is DELTA een van de grootste werkgevers in Zeeland. Het bedrijf creëert voor zijn medewerkers een goed en veilig werkklimaat, met voldoende ruimte voor loopbaanontwikkeling. 1.6.1 Formatie en bezetting

Het personeelsbestand van DELTA (inclusief deelnemingen) had op 31 december 2013 een omvang van totaal 3.394 fte. Daarvan behoorde 1.297 fte toe aan de Zeeuwse DELTAonderdelen in Goes, Middelburg en Vlissingen. De sociale kengetallen van de deelnemingen EPZ en Indaver zijn niet meegenomen in dit verslag. Zij brengen zelf een verslag uit. Aantal FTE DELTA inclusief deelnemingen Totaal:

2013

2012

2011

3.394

2.954

2.975

Bij de Zeeuwse DELTA-onderdelen is 74% van de medewerkers man. Dat komt vooral door het grote aandeel technisch personeel. In leidinggevende posities is de verhouding redelijk gelijkwaardig.. De gemiddelde leeftijd over 2013 was 44,5 jaar en is ten opzichte van vorig jaar weer iets gestegen. Op enkele directieleden na, valt iedereen bij DELTA onder de cao voor productie-en leveringsbedrijven.

‘In 2013 vond een redesign van de organisatie plaats bij de Zeeuwse DELTA divisies en de holdingstaf’ 1.6.2 Instroom / uitstroom

Het aantal personeelsleden is bij de Zeeuwse DELTA-onderdelen het afgelopen jaar afgenomen, mede door de reorganisatie van de divisies en holdingstaf. In 2013 stroomden 88 personen uit en verwelkomde DELTA 28 nieuwe medewerkers. Door de afronding van het project

22

Kompas zijn ook veel inleencontracten beëindigd. DELTA kijkt de komende jaren kritisch naar het inleenbeleid. DELTA wil de doorstroming van medewerkers bevorderen om op die manier het eigen potentieel zoveel mogelijk te benutten, te laten groeien en te behouden. Dat biedt medewerkers kansen en er wordt bespaard, omdat er minder gebruik gemaakt hoeft te worden van duurdere inleenkrachten. Door de leeftijdsopbouw verlaat de komende jaren een relatief grote groep collega’s DELTA. Ongeveer 20% van de medewerkers zal tussen nu en 5 jaar uitstromen. DELTA Infra is daarom in samenwerking met opleidingsbedrijf InstallatieWerk Brabant-Zeeland en het Markiezaat College in Bergen op Zoom een programma gestart dat werk en opleiding combineert. Het doel is om hiermee jonge monteurs te werven en deze zelf verder op te leiden. In 2013 stroomden op die manier twintig nieuwe monteurs in. Ook met andere scholen zijn er nauwe contacten. Met de HZ University of Applied Sciences heeft DELTA een convenant getekend om een betere match voor stageplaatsen te bewerkstelligen. Jaarlijks organiseert DELTA voor potentiele stagiairs introductiebijeenkomsten. Daarnaast neemt DELTA zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid door werkervaringsplaatsen aan te bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. DELTA is tevens lid van de commissie Arbeidsmarkt en Opleiding van de BrabantsZeeuwse Werkgeversvereniging.

1.6.3 Redesign

In 2013 vond een redesign van de organisatie plaats bij de Zeeuwse DELTA divisies en holdingstaf. Het doel was om taken en verantwoordelijkheden dieper in de organisatie neer te leggen en de staf in te richten volgens het ‘lean & mean-principe’. Allereerst was Middelburg aan de beurt, waar de divisies Origination, Trade and Supply (OTS), Consument en Zakelijk en delen van Asset Development & Operation (AD&O) werden samengevoegd tot één nieuwe divisie. De corporate staf werd flink verkleind door (onderdelen van) staffuncties, waaronder ook HR, deels te decentraliseren in de divisie en deels te reduceren door

activiteiten voortaan niet meer te doen. Later in het jaar zijn in Goes de voorbereidingen in gang gezet voor de samenvoeging per 1 januari 2014 van DELTA Infra en DELTA Netwerkbedrijf in de nieuwe DELTA Netwerkgroep.

‘Ontplooiingsmogelijkheden hebben een positieve invloed op de inzetbaarheid en bevlogenheid van medewerkers’ De reorganisatie ging gepaard met het verlies van honderd arbeidsplaatsen, waarvoor in overleg met de vakbonden een goed sociaal plan is opgesteld. Dat gaat uit van werk naar werk. De vertrekpremie is in het sociaal plan versoberd. Het afspiegelingsbeginsel is toegepast en waar mogelijk zijn zoveel mogelijk boventalligen herplaatst op andere vacante functies. In eerste instantie zijn tijdelijke contracten niet verlengd en inleencontracten waar mogelijk stopgezet, zodat vaste medewerkers op die posities herplaatst konden worden. Daarbij is gebruik gemaakt van een matching methodiek om te kijken of medewerkers ook echt passen in de nieuwe functie. Uiteraard gaat een reorganisatie altijd gepaard met emotionele momenten, omdat medewerkers noodgedwongen afscheid moeten nemen van hun vertrouwde werkzaamheden. DELTA heeft het hele proces zo zorgvuldig mogelijk doorlopen. Er is een bezwarencommissie ingesteld en . een speciale plaatsingscommissie, bestaande uit een vertegenwoordiger van de Centrale Ondernemingsraad, het management en HR-specialisten van DELTA, heeft het hele reorganisatie proces gevolgd en getoetst op zorgvuldige en eenduidige toepassing van de regels en het sociaal plan. Naast de reorganisatie vond op onderdelen in 2013 een versobering van de arbeidsvoorwaarden plaats.

1.6.4 HR Speerpunten

Tijdens de reorganisatie is veel veranderd voor de holdingstafafdeling HR. Beleid is nog steeds gecentraliseerd in de holdingstaf, maar de uitvoering van het HR-beleid is nu ondergebracht in de divisies. Elke divisie heeft een eigen HR-manager die hiërarchisch rapporteert aan de divisiedirecteur. Het HR-beleid kende in 2013 drie speerpunten. Speerpunt Interne Mobiliteit en Duurzame Inzetbaarheid De actualiteit (het economisch klimaat) en het veiligstellen van de toekomst van DELTA maken interne mobiliteit tot een belangrijke bouwsteen voor het realiseren van de strategie

in de komende jaren. Ontplooiingsmogelijkheden vormen een energiebron en hebben een positieve invloed op de inzetbaarheid en bevlogenheid van medewerkers. We richten ons op de gehele DELTA organisatie, inclusief de meerderheidsdeelnemingen, bij het door laten stromen van medewerkers en voorrang geven op vacatures. Zo zijn er met alle divisies afspraken gemaakt over de uitwisseling van vacatures en is de samenwerking verder geïntensiveerd door onder andere het mobiliteitsplatform. Speerpunt (Persoonlijk) leiderschap Om medewerkers te faciliteren reikt DELTA middelen als assessments, Persoonlijke Ontwikkelings Plannen en mogelijkheden voor opleidingen aan. Zo kunnen medewerkers actief met mobiliteit en ontwikkeling aan de slag. Naast persoonlijk leiderschap, regie over de eigen, persoonlijke situatie, vraagt DELTA van iedereen in een leidinggevende positie verantwoordelijkheid te nemen voor mens en resultaat door richting te geven, te inspireren en te motiveren en door de samenwerking te zoeken met anderen binnen en buiten de eigen afdeling/divisie om zo het beste resultaat voor DELTA te realiseren. Strategische personeelsplanning Hoogwaardige werkgelegenheid bieden in Zeeland creëert meerwaarde voor DELTA. Naar medewerkers toe wil DELTA voor voldoende energiebronnen zorgen en uitdagend werk bieden, waarbij het welzijn en de sociale en fysieke veiligheid geborgd zijn. HR ondersteunt deze doelen onder andere door de inzet van strategische personeelsplanning. De haalbaarheid van strategische en tactische bedrijfskeuzes wordt getoetst aan de eventueel vacante positie en in- en doorstroom mogelijkheden. In 2013 zijn de speerpunten voor 2014 vastgesteld. Deze zijn op hoofdlijnen gelijk gebleven, zij het dat er een accentverschuiving plaatsvindt. Gegeven de hoeveelheid interne (functie)wijzigingen, reorganisaties, kostenreducties en inkrimpingen is het zaak om de kwaliteit van dienstverlening op pijl te houden, dan wel te verbeteren met een flexibiliteit waarin we kunnen meebewegen met veranderingen in de markt en wetgeving. In 2014 legt DELTA, nog meer dan in 2013, het accent op de duurzame inzetbaarheid, kwaliteit en flexibiliteit van zijn medewerkers.

1.6.5 Tevreden medewerkers

Eens per twee jaar wordt medewerkertevredenheidsonderzoek gehouden. In 2013 is daarom geen Medewerkertevredenheids onderzoek gedaan. Wel is DELTA actief aan de slag gegaan met de belangrijkste resultaten uit het onderzoek van 2012. Uit dat onderzoek, dat gecombineerd werd met een periodiek medisch onderzoek en een onderzoek naar de sociale veiligheid, bleek dat 21% van de medewerkers ‘bevlogen’ en optimaal inzetbaar is. 29% van de medewerkers kampte met stressklachten, waarvan 8% risico liep op een burn out. 86% van de medewerkers was in 2012 tevreden over het werken bij DELTA. De sociale veiligheid kreeg een gemiddeld rapportcijfer van 7,2.


23


‘Veiligheid staat bij ons voorop. Het veiligheidsbewustzijn is in 2013 nog verder toegenomen.’ DELTA vindt het belangrijk dat medewerkers niet alleen tevreden, maar ook bevlogen zijn. Bevlogen medewerkers zijn volgens DELTA tot meer in staat en blijven langer gemotiveerd en vitaal. Elke divisie heeft in 2013 een actieplan opgesteld om de bevlogenheid te verbeteren. Het belangrijkste uitgangspunt daarbij is luisteren naar medewerkers. De divisies organiseerden in 2013 verbetersessies en intervisiegroepen om meer feedback te krijgen vanuit de medewerkers op hun energiebronnen en stressoren. Dit zijn randvoorwaarden voor de mate van bevlogenheid. Daarnaast is er extra geïnvesteerd om te zorgen dat het management bevlogenheid bij medewerkers beter kan stimuleren.

1.6.6 Veiligheid

Veiligheid staat bij DELTA nadrukkelijk voorop. In 2013 is vooral ingezet op het voorbeeldgedrag van leidinggevenden. De variabele beloningscomponent van een grote groep leidinggevenden is afhankelijk gemaakt van een actieve bijdrage aan een veiliger organisatie. Bij DNWB en DELTA Infra is een veiligheidsverklaring opgesteld waaraan medewerkers zich moeten conformeren. Uiteraard krijgt veiligheid vanwege de extra risico’s bij DELTA Infra en DNWB extra aandacht, maar ook binnen de kantoororganisatie wordt actief gewerkt aan het vergroten van het veiligheidsbewustzijn. Daar worden bijvoorbeeld werkplekinspecties en BHV-oefeningen uitgevoerd. Dat het veiligheidsbewustzijn in 2013 verder is toegenomen, blijkt onder andere uit het toenemend aantal leermomenten dat wordt gemeld via de HSE-portal. In totaal zijn er in 2013 via het intranet 449 meldingen gedaan voor leermomenten (als gevolg van een (potentieel) onveilige situatie). Dit is een aanzienlijke toename van het aantal meldingen in het jaar ervoor (261 in 2012). Op basis van de toename lijkt de veiligheid hard achteruit te gaan, terwijl de stijging voortkomt uit de campagne om meer leermomenten te melden. Het aantal veiligheidsincidenten met letsel nam in 2013 af. Uiteraard blijft het streven nul incidenten.

24

Aantal gemelde veiligheidsincidenten DELTA (exclusief deelnemingen) 2013

2012

2011

Aantal letsel met verzuim

5

7

9

Aantal letsel zonder verzuim

9

16

14

14

23

23

435

238

90

Totaal Overige leermomenten

1.6.7 Sociale veiligheid

Om de sociale veiligheid bij DELTA te bevorderen zijn een aantal jaar geleden vertrouwenspersonen ingesteld. Omdat daar weinig gebruik van werd gemaakt, is begin 2013 door de Raad van Bestuur nogmaals benadrukt dat openheid belangrijk is. Uiteindelijk zijn er in 2013 32 meldingen binnen gekomen bij de vertrouwenspersonen die gerelateerd waren aan sociale veiligheid. In 2012 is een Gedragscode opgesteld, waarin alle normen en waarden die gelden bij DELTA, zijn opgenomen. In 2013 zijn een aantal nieuwe onderdelen toegevoegd aan de Gedragscode, waaronder het Alcohol en Drugsbeleid.

6.8 Ziekteverzuim

In 2013 bedroeg het ziekteverzuim bij de Zeeuwse DELTA-onderdelen, net als een jaar eerder, 4,1%. Dat is onder de vooraf gestelde norm van 4,5%. Werkgerelateerd psychisch verzuim is in 2013 niet als zodanig apart geregistreerd. Om burn-outs of stress gerelateerde klachten te voorkomen, zijn leidinggevenden in 2013 getraind in het herkennen van stresssignalen. Preventief gezondheidsmanagement moet bijdragen aan duurzaam inzetbare medewerkers. Ziekteverzuim DELTA (exclusief deelnemingen) 2013 Ziekteverzuim

4,1%

2012 4,1%

2011 4,2%

Norm 4,5%

‘Zorgeloos genieten’ met Zon Garant: de Zeeuwse zon is er vrijwel altijd. Met DELTA kun je hier zorgeloos van genieten.


25

1.7


DELTA en corporate governance Goed ondernemerschap, integer handelen, respect, toezicht, transparante verslaglegging en het anderszins afleggen van verantwoording vormen de belangrijkste leidraad voor het corporate governancebeleid van DELTA. DELTA volgt de Nederlandse Corporate Governance Code, die is opgesteld voor in Nederland aan de beurs genoteerde vennootschappen. De best practice-bepalingen worden gevolgd voor zover van toepassing op DELTA, een naamloze vennootschap waarvan de aandelen op naam zijn uitgegeven. Dit betekent dat de bepalingen ten aanzien van beschermingsconstructies niet van toepassing zijn. Corporate Governance Structuur DELTA N.V. is een structuurvennootschap in de zin van artikel 2:154 van het Nederlandse Burgerlijk Wetboek. De consequenties die het Burgerlijk wetboek hieraan verbindt wordt in de governance van DELTA niet geheel passend ervaren. De betrokkenheid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AvA) en Raad van Commissarissen (RvC) bij de gang van zaken van de onderneming heeft haar weerslag gevonden in statuten en diverse reglementen. Deze zijn terug te vinden op

26

www.DELTA.nl/RvC. Daarin is ook vastgelegd waar goedkeuring nodig is van de RvC dan wel de AvA op voorgenomen directiebesluiten met betrekking tot investeringen en/of overnames of bij het afstoten van (delen) van de onderneming. Als het hiermee gemoeide bedrag de som van vijf miljoen euro te boven gaat, is voor voorgenomen besluiten de instemming vereist van de RvC. Gaat het om investeringen met een waarde van meer dan 55 miljoen euro, dan is de voorafgaande instemming van de aandeelhouders van DELTA vereist.

Aandeelhouders

Statuten

Raad van Commissarissen

Reglement RvC -Audit Committee

- Remuneratiecommissie - Benoemingscommissie

Raad van Bestuur

- Directie reglement - Besturingskader concernniveau

Divisies

- Besturingskader divisies - DELTA gedragscode

Externe accountant

Raad van Bestuur De verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Raad van Bestuur zijn vastgelegd in het directiereglement. Hierin zijn onder andere de leden van de Raad van Bestuur en de diverse bestuurstaken verdeeld, zijn de interne procuraties geformuleerd, is de besluitvorming binnen de Raad van Bestuur vormgegeven en zijn de uit de Nederlandse Corporate Governance Code voortvloeiende regels neergelegd, zoals regels betreffende tegenstrijdige belangen van leden van de Raad van Bestuur. DELTA onderschrijft de regelgeving over de evenwichtige verdeling in de Raad van Bestuur conform art. 391.7 titel 9 Boek 2 BW zoals deze per 1 januari 2013 van kracht geworden is. In voorkomende gevallen wordt rekening gehouden met deze richtlijnen. Raad van Commissarissen De RvC van DELTA houdt toezicht op het totale functioneren van de onderneming, inclusief de nagestreefde beleidsregels en de behaalde resultaten door de Raad van Bestuur, de financiële positie, het risicoprofiel van de vennootschap en de financiële verslaglegging. Daarnaast vervult de RvC de rol van sparring partner van de Raad van Bestuur. Om die rol goed in te vullen, heeft de RvC een profiel dat aansluit bij dat van de onderneming. De profielschets zoals die in 2010 door de RvC is opgesteld, geeft inzicht in de kwaliteiten die leden dienen te bezitten, één en ander met inachtneming van het versterkte voordrachtrecht van de Centrale Ondernemingsraad (COR). Ook op het punt van de samenstelling (onafhankelijkheid, diversiteit naar leeftijd, achtergrond en expertise) voldoet de RvC aan de Code. Ondanks de benoeming van Marieke Schöningh als lid van de Raad van Commissarissen blijft de diversiteit naar geslacht een aandachtspunt. Taken en bevoegdheden, evenals interne besluitvormingsprocessen en de rol van de voorzitter van de RvC zijn opgenomen in een RvC-reglement. Daarin zijn ook zaken neergelegd, zoals de periodieke evaluatie van het eigen functioneren, conform het gestelde in de Code. Audit Committee De Audit Committee rekent, naast onderwerpen van financiële en fiscale aard ook het toezicht op de risico’s die de onderneming wenst te lopen tot zijn taak. Risicomanagement en rapportage over het gevoerde beleid staan dan ook regelmatig op de agenda van de Audit Committee, maar ook op die van de voltallige RvC.

Aandeelhouders De rol van de aandeelhouders van DELTA en de bevoegd heden van de Algemene Vergadering zijn vastgelegd in de statuten. Aandeelhouders van DELTA zijn betrokken en gedreven, mede ingegeven door hun publieke karakter (allen zijnde gemeenten of provincies). Zoals de Code aangeeft, geldt ook voor DELTA-aandeelhouders dat zij bij hun handelen in beginsel hun eigen belang mogen nastreven, binnen het kader van de wettelijke maatstaven van redelijkheid en billijkheid. Door de ruime bevoegdheden die de AvA van DELTA krachtens de statuten heeft, is de wijze waarop aandeelhouders hun stemrecht uitoefenen van grote invloed op de gang van zaken binnen de onderneming.

‘Aandeelhouders van DELTA zijn betrokken en gedreven, mede ingegeven door hun publieke karakter’ De commissie-Frijns constateerde dit in bredere zin in tal van andere vennootschappen in Nederland en beveelt bilaterale contacten tussen de vennootschap en zijn aandeelhouders aan. Bij DELTA heeft een dergelijk beleid vorm gekregen in gemaakte afspraken in periodiek, informeel overleg tussen de Raad van Bestuur en de aandeelhouders, hetgeen met grote regelmaat in het verslagjaar heeft plaatsgevonden. Ondernemingsraad In het geheel van statuten, reglementen en andersoortige overeenkomsten mag de relatie met de (C)OR van de DELTA Groep niet onvermeld blijven. Een relatie die ingegeven is door wederzijds respect heeft vorm gekregen in een gestructureerd overleg tussen bestuurder/ondernemer en de (C)OR. In divisies vindt een gestructureerd overleg plaats met de op dat niveau ingestelde ondernemingsraden. Compliance DELTA heeft een door de RvC vastgesteld ‘Klokkenluidersreglement’ dat medewerkers, in aanvulling op de activiteiten van de compliance officer, de gelegenheid geeft om vermoedens van een misstand bij de Raad van Bestuur en/of vertrouwenspersoon te melden zonder het risico te lopen van enige benadeling in zijn positie als werknemer. Indien gewenst kan melding bij een externe functionaris plaats vinden.


27


1.7.1 Personalia Raad van Bestuur

De Raad van Bestuur van DELTA N.V. werd in 2013 gevormd door Rob Frohn (CEO) en Frank Verhagen (CFO). Rob Frohn ging op 31 oktober 2013 uit dienst, waarna Frank Verhagen de CEO-functie tijdelijk heeft waargenomen.

1.7.2 Verslag Raad van Commissarissen

De Raad van Commissarissen brengt hiermee verslag uit over de activiteiten die in 2013 zijn ondernomen. Ook over de manier waarop wij onze toezichthoudende en adviserende taak hebben ingevuld wordt gerapporteerd. Samenstelling De Raad van Commissarissen van DELTA bestond in 2013 uit de volgende leden: • de heer ir. D. van Doorn (president-commissaris); • de heer drs. ing. J. Bout; • de heer J. G. van der Werf; • de heer B.P.T. de Wit, MA; • mevrouw M. Schöningh (vanaf 17 mei 2013)

Dhr. drs. Rob J. Frohn (1960), CEO

Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 juni 2012 Uitdiensttreding: 31 oktober 2013 Nevenfuncties: • Lid RvC Nutreco N.V. • Lid RvT Hogeschool Arnhem en Nijmegen • Lid RvC Havenbedrijf Rotterdam N.V. • Voorzitter Audit Committee genoemde organisaties

Vergaderingen en overige activiteiten Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen is in 2013 vijf maal bij elkaar geweest in aanwezigheid van het statutaire bestuur. Tijdens deze vergaderingen zijn onder meer de volgende onderwerpen behandeld. • Vaststelling van functies binnen de Raad en de commissies. De RvC hanteert de filosofie dat vrijwel alle onderwerpen besproken zullen worden in de voltallige RvC. Vanuit een collectieve verantwoordelijkheid is in de visie van de RvC dan ook geen plaats voor tal van commissies samengesteld uit haar leden die primaire verantwoordelijkheid zouden dragen op deelterreinen. Een uitzondering heeft de RvC gemaakt voor de audit commissie in lijn met de Nederlandse Corporate Governance Code. Ook deelname in de benoemingscommissie voor de nieuwe CEO is hier een uitzondering op. • Op 17 mei 2013 is Mw. Marieke Schöningh benoemd tot nieuw lid van de RvC. Mevrouw Schöningh heeft vanaf begin 2013 in de vergaderingen van de RvC geparticipeerd. Daarom heeft ze de volledige vergoeding voor 2013 ontvangen. De volledige remuneratie is te vinden op pagina 31. • Financiële onderwerpen, zoals kwartaalrapportages, de jaarrekening en het ondernemingsplan met de operationele en financiële doelstellingen van de vennootschap.

Dhr. drs. Frank Verhagen RA (1961), CFO

Nationaliteit: Nederlandse Indiensttreding: 1 februari 2009, herbenoemd voor vier jaar tot 1 februari 2017 Nevenfuncties: • Lid RvT Admiraal de Ruyter Ziekenhuizen • Bestuurslid werkgeversvereniging WENb

28

• Strategische kwesties, waaronder acquisities en (des) investeringen. Naast zaken van strategische aard kwamen ook de belangrijkste risico’s van het gevoerde beleid ter sprake. • Dividendbeleid, investerings- en financieringsbeleid, risicomanagement en corporate governance. • Er werd aandacht besteed aan hoe de onderneming de aandeelhouders kan assisteren bij de formulering van de aandeelhoudersstrategie, binnen de governance.

• Ontwikkelingen in verband met de Wet Onafhankelijk Netbeheer en gesprekken met aandeelhouders over ontwikkelingen in verband met het aandeelhouderschap in waterbedrijf N.V. Evides. • Ontwikkelingen terzake de inpassing van N.V. EPZ in de DELTA organisatie waarbij vooral aspecten rondom veiligheid en governance de aandacht kregen. Buiten aanwezigheid van het statutaire bestuur heeft de Raad van Commissarissen het eigen functioneren geëvalueerd. Daarbij werd stilgestaan bij de belangrijkste taken en verantwoordelijkheden van de Raad (toezicht, advies) en komen ook cultuur- en gedragsaspecten aan de orde. De RvC heeft ook een aantal malen buiten aanwezigheid van de Raad van Bestuur vergaderd. Audit Committee Sinds 1 januari 2011 is het aantal vaste comités van de RvC beperkt tot de Audit Committee. Indien noodzakelijk worden ad hoc commissies opgericht. Overige onderwerpen worden plenair in de RvC besproken. De Audit Committee is teruggebracht naar twee personen en is in het verslagjaar vijf maal bijeengekomen. De volgende onderwerpen zijn besproken: management letter, groepsplan, kwartaalrapportages, halfjaarbericht, jaarrekening, financiële uitkomsten van projecten en investeringen, risicomanagement, IFRS en enkele andere (des)investeringsvoorstellen. De Audit Committee bestaat uit de heer drs. ing. J. Bout en de heer B.P.T. de Wit, MA. Tevens woonden de Raad van Bestuur en de manager Group Internal Control, alsmede de externe accountant de bijeenkomsten bij.

Jaarrekening De Raad van Commissarissen heeft met instemming kennisgenomen van het door het statutaire bestuur voorgelegde jaarbericht over het boekjaar 2013, de jaarrekening en de toelichting daarop. Op grond daarvan is door de Raad van bestuur de jaarrekening 2013 opgemaakt en is door de RvC aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voorgesteld deze zonder voorbehoud vast te stellen. Het dividendvoorstel, dat ter goedkeuring aan de aandeelhouders wordt voorgelegd in de AvA, is om € 20 mln. uit te keren en het overige deel van de netto winst aan de reserves toe te voegen. Namens de Raad van Commissarissen van DELTA N.V. Ir. D. van Doorn, Voorzitter

Naam

Datum benoeming

Einde zittingsperiode

Dhr. D. (Daan) van Doorn, voorzitter

21 juni 2010

20 juni 2014

Dhr. J. (Johan) van der 25 juni 2012 Werf, vicevoorzitter

3 juni 2014

Dhr. J. (Jan) Bout, OR commissaris

13 december 12 december 2010 2014

Dhr. P. (Peter) de Wit

13 december 12 december 2010 2014

Mevr. M. (Marieke) Schöningh

17 mei 2013

16 mei 2017

Benoemingscommissie CEO RvC voorzitter de heer ir. Daan van Doorn maakte deel uit van de ad hoc benoemingscommissie voor de CEO. Met behulp van een extern bureau is een voordracht gedaan aan deze commissie. Samenstelling Statutair Bestuur Het statutaire bestuur bestond als gevolg van het vertrek van de heer Frohn eind 2013 uit de heer drs. F. Verhagen RA. Bezoldiging Statutair Bestuur Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt voor het beloningsbeleid is dat DELTA een zodanige beloning toekent dat de juiste mensen aangetrokken kunnen worden en voor het bedrijf kunnen worden behouden. De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks, binnen de kaders van het beleid, de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast. De Raad van Commissarissen stelde binnen de kaders van het beloningsbeleid de bezoldiging vast voor de beide statutaire directieleden. De beloning van de nieuwe CEO werd met de aandeelhouderscommissie afgestemd.


29


1.7.3 Personalia Raad van Commissarissen Dhr. ir. D. (Daan) van Doorn (1948), president-commissaris Nationaliteit: Nederlandse

Dhr. B.P.T. (Peter) de Wit, MA (1949) Nationaliteit: Nederlandse In functie: 1 januari 2011

In functie: 21 juni 2010

Lopende termijn: tot eind 2014

Lopende termijn: 20 juni 2014

Beroep/hoofdfunctie: voormalig President Directeur Shell Nederland B.V.

Beroep/hoofdfunctie: voormalig voorzitter directie VION Food Group Nevenfuncties: Voorzitter RvC Brunel International N.V., voorzitter Fundraising Committee Universiteit Wageningen, voorzitter Raad van Advies Science Groep Universiteit Wageningen, voorzitter Producentenorganisatie Nederlandse Mosselcultuur, voorzitter Strategic Board Delta regio, voorzitter RvC Rabobank Oosterschelde, lid RvC A-ware Food Group

Dhr. J.G. (Johan) van der Werf (1952), vicevoorzitter Nationaliteit: Nederlandse In functie: sinds 2001 Lopende (en laatste) termijn: 3 juni 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig lid RvB AEGON N.V. Nevenfuncties: voorzitter RvC Ordina, voorzitter RvT NOS, voorzitter RvC Blauwtrust Groep, voorzitter RvT UMC Utrecht, lid RvC De Lotto, lid RvC ONVZ, lid RvA SVB, lid RvT Nederlands DansTheater

Dhr. drs. ing. J. (Jan) Bout (1946) Nationaliteit: Nederlandse In functie: 1 januari 2011 Lopende termijn: tot eind 2014 Beroep/hoofdfunctie: voormalig bestuursvoorzitter Royal Haskoning Nevenfuncties: lid van de RvC van Ballast - Nedam N.V.: lid van de RvC van Brunel International NV, tevens voorzitter van de Audit Committee; lid van de RvC van de Koninklijke Haskoning DHV Groep B.V., tevens lid van de Audit Committee; lid van de RvT van Deltares, tevens lid van de Audi Committee; vice voorzitter van de Commissie Mer; Mede oprichter van Bout & Co, Adviesbureau voor strategische positionering; voorzitter van de Adviesraad voor duurzame zorg van het UMCN St Radboud; voorzitter van de High Level Groep Exportfinanciering; lid van het Algemeen Bestuur van het Ubbo Emmius Fonds.

30

Nevenfuncties: non executive board director Caithness Petroleum, London, lid Raad van Advies van Energy Delta Gas Research (EDGaR)

Mw. A.M.H. (Marieke) Schöningh (1963) Nationaliteit: Nederlandse In functie: 17 mei 2013 Lopende termijn: tot 16 mei 2017 Beroep/hoofdfunctie: Program Director Profit Improvement DSM


31

1.7.4 Verslag van de Ondernemingsraad

DELTA vindt medezeggenschap belangrijk. Deze is goed ingericht, met ondernemingsraden op verschillende niveaus. De verschillende divisies en stafdiensten van DELTA begonnen 2013 met elk een eigen OR. De medezeggenschap was als volgt georganiseerd: • Centrale Ondernemingsraad (COR) - OR Stafdiensten - OR O.T.S. - OR Consument en Zakelijk - OR Netwerkbedrijf - OR Infra B.V. - OR EPZ Vanuit elke OR zaten er in 2013 in totaal dertien vertegenwoordigers in de Centrale Ondernemingsraad (COR). Daarnaast kende DELTA ook in 2013 een Europese Ondernemingsraad, met daarin vertegenwoordigers van de COR en de dochteronderneming Indaver. De organisatie verandering die in 2013 plaatsvond, heeft ook invloed gehad op de organisatie van de ondernemingsraden. Redesign Middelburg heeft tot gevolg gehad dat de divisies OTS en C&Z samengevoegd zijn, daarmee zijn ook de OR OTS en de OR C&Z samengevoegd tot één overgangsondernemingsraad E&M. De ondernemingsraad van de Stafdiensten is opgeheven. Redesign Goes heeft tot gevolg gehad dat DNWB en de divisie Infra samengevoegd zijn, daarmee zijn ook de OR DNWB en Infra samengevoegd tot één overgangs ondernemingsraad DNWG. In mei 2014 worden er vervroegd ondernemingsraad verkiezingen gehouden. In 2013 organiseerde iedere OR zes eigen vergaderingen en zes overleggen met de eigen bestuurder. Daarin werden onderwerpen behandeld die betrekking hadden op de eigen divisie. In de COR werden vooral divisie overstijgende onderwerpen behandeld, of onderwerpen die van invloed waren op de gehele onderneming. In de faciliteitenregeling voor de OR is vastgesteld hoeveel vrijstelling een medewerker krijgt voor taken die hij of zij voor de OR verricht. De medezeggenschapsstructuur bij DELTA is medio 2013 als volgt gestructureerd: Europese Ondernemingsraad (COR + Indaver)

OR Energie & Multimedia

32

Centrale Ondernemingsraad (COR)

OR DELTA Netwerkgroep

OR EPZ

Behandelde onderwerpen Reorganisatie Veel aandacht ging uit naar de herinrichting van de organisatie, die een reductie van het personeelsbestand tot gevolg had. De ondernemingsraden zijn in een vroeg stadium door de bestuurders van de verschillende onderdelen betrokken bij de planvorming. In overleg met de vakbonden en de bestuurder is een goed sociaal plan opgesteld, waarbij de herplaatsing van boventallige medewerkers het belangrijkste uitgangspunt was. Toekomstdiscussie Ook de discussie over de toekomst van DELTA werd in 2013 door de COR met belangstelling gevolgd. Leden van de COR en OR-en participeerden in de werkgroepen die de drie toekomstscenario’s hebben geschetst die in 2014 nader worden onderzocht. Gedragscode DELTA heeft in 2012 een Gedragscode vastgesteld voor alle medewerkers en leidinggevenden. Die is in 2013 verder uitgewerkt. De ondernemingsraden hebben een adviserende rol gehad bij het opstellen van die Gedragscode en controleren of de Gedragscode door iedereen wordt nageleefd. Op verzoek van de COR heeft DELTA in 2013 extra aandacht besteed aan de leiderschapsstijl van de leidinggevenden. Vertrek algemeen directeur De leden van de ondernemingsraden betreurden het besluit van CEO Rob Frohn om per 31 oktober 2013 DELTA te verlaten en waren in december betrokken bij gesprekken met nieuwe kandidaten. Samenstelling Centrale Ondernemingsraad Dagelijks Bestuur: Voorzitter Bram Nonnekes Energie & Multimedia Vicevoorzitter Bart van Houte Energie & Multimedia Secretaris Harrie Martens Netwerkgroep Vicesecretaris Huub Knoors EPZ Overige leden: Stephan de Beer Leen Boer Tonny Jobse –Griep Martijn Hofman Peter Maljers Angelique van Nielen Theo Nieuwburg Jan Scheele Hans van Stel

Energie & Multimedia Netwerkgroep EPZ Netwerkgroep EPZ Concern Staf Netwerkgroep Energie & Multimedia Concern Staf

Samenstelling Europese Ondernemingsraad per 31 december 2013 Werknemersdelegatie: Stephan de Beer COR DELTA N.V. Nederland Huub Knoors COR DELTA N.V. Nederland Bram Nonnekes COR DELTA N.V. Nederland Karin Aspeslagh OR Indaver Nederland Christof Kooiman OR Indaver België Guy Smits OR Indaver België (secretaris) Rainer Martens OR SAV Duitsland Rudi Wachtel OR SAV Duitsland Werkgeversdelegatie: Frank Verhagen CFO, interim CEO DELTA N.V. (voorzitter) Paul de Bruycker CEO Indaver Michel van Neutigem Directeur HRM DELTA N.V. Karin Smet Groups HR Manager Indaver André van Os Ambtelijk secretaris DELTA N.V.

7.5 Remuneratie

Op basis van het definitief indexcijfer ‘jaargemiddelde Consumentenprijsindices (CPI) alle huishoudens’ is voor 2012 de indexering op 2,5% vastgesteld. De vergoedingen in het jaar 2013 bedragen: Dhr. Daan van Doorn, RvC Voorzitter € 42.100,Dhr. Jan Bout, RvC lid en lid van het Audit Committee € 31.600,Dhr. Johan van der Werf, RvC lid € 29.500,Dhr. Peter de Wit, RvC lid en lid van het Audit Committee € 31.600,Mw. Marieke Schöningh, RvC lid € 26.300,-


33

1.8


Kansen en risico’s DELTA wil kansen in de markt benutten en de risico’s zoveel mogelijk beperken. Daarom heeft DELTA een intelligent risicomanagementsysteem en wij zien erop toe dat dit op alle terreinen wordt toegepast en nageleefd. Hierbij houdt DELTA rekening met de specifieke kenmerken van de markten waarin op divisieniveau wordt geopereerd en op bedrijfsniveau wordt geconsolideerd. DELTA Internal Control Framework De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk voor het risicomanagement binnen DELTA. De verantwoordelijkheid begint op divisieniveau, waar medewerkers en divisiemanagement (de 1e lijn) primair verantwoordelijk zijn voor een adequate uitvoering van werkzaamheden op het gebied van risicomanagement en interne beheersing. Om de divisies te helpen met de invulling van deze verantwoordelijkheid heeft de stafafdeling Group Internal Control (2e lijn) een systematiek ontwikkeld: het DELTA Internal Control Framework (DICF), gebaseerd op het COSO-ERM model. Onderdeel van het DICF zijn een jaarlijks Strategic Risk Assessment (SRA) en meerdere Process Risk Assessments (PRA). Ontwikkelingen die invloed hebben op de risico’s worden minstens twee keer per jaar door de divisiedirecteuren besproken met de Raad van Bestuur. Group Internal Control helpt bij implementatie en naleving van dit uitgebreide risicobeheersingssysteem dat is ontwikkeld om risico’s en kansen te identificeren en te beoordelen Het risicomanagementsysteem is er op gericht dat: • DELTA tijdig op de hoogte is van de mate waarin strategische, operationele en financiële doelstellingen bereikt worden; • de financiële verslaglegging betrouwbaar is; • dat DELTA handelt in overeenstemming met weten regelgeving; • bedrijfsmiddelen veilig zijn gesteld; • DELTA zijn verplichtingen goed in beeld heeft; • er effectieve en efficiënte processen in de hele onderneming zijn.

34

Management in Control Statement Over 2013 verstrekte het management van elke divisie twee keer een Management in Control Statement aan de Raad van Bestuur. Daarmee verklaarden zij dat zij daadwerkelijk ‘in control’ zijn geweest over de betreffende periode. De Management in Control Statements van de divisies vormen de basis van de in Control verklaring die is opgenomen in dit jaarbericht. Interne audits De risicobeheersing van de divisies is onderwerp van periodieke audits die door de onafhankelijke afdeling Internal Audit (3e lijn) worden uitgevoerd. Hierbij worden o.a. het kwaliteitsmanagementsysteem, de procedures rondom risicomanagement, control en compliance beoordeeld. Externe accountant In het kader van de jaarrekeningcontrole beoordeelt de externe accountant (4e lijn) de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van interne beheersing gericht op financiële verslaglegging. Bevindingen en aanbevelingen die voortkomen uit de controlewerkzaamheden worden vastgelegd in een jaarlijkse Managementletter en gerapporteerd aan de Raad van Bestuur, Auditcommissie en de Raad van Commissarissen. De managementletter vormt de basis voor verdere aanscherping van processen door de 1e lijn. Raad van Commissarissen De Raad van Bestuur van DELTA rapporteert en legt verantwoording af over de opzet en de effectieve werking van het systeem van interne risicobeheersing aan de Auditcommissie en de Raad van Commissarissen (5e lijn). Externe partijen als de Autoriteit Consument & Markt houden toezicht op correcte toepassing van weten regelgeving.

Risico’s en beheersmaatregelen 2013 Het garanderen van energievoorziening, het verwerken van afval en het bieden van internettoegang zijn belangrijke maatschappelijke taken. Daarnaast is DELTA één van de belangrijkste werkgevers in Zeeland en een belangrijke economische partij voor de publieke en private sector. DELTA brengt de risico’s die die taken in gevaar kunnen brengen daarom zo duidelijk mogelijk in kaart, en beperkt die waar mogelijk. DELTA handelt op de internationale gas- en elektriciteits markten. De prijzen op deze markten bewegen sterk. Door gebruik te maken van financiële instrumenten mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valutarisico’s, renterisico’s, liquiditeitsrisico’s en kredietrisico’s. De randvoorwaarden hiervoor zijn vastgelegd in het Risk Policy Document en het Treasury Statuut. Het Risk Management Committee heeft – onder verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur – algemene procedures en limieten vastgesteld en ziet er op toe dat de energiehandel- en verkoopactiviteiten van DELTA binnen de gestelde risicomarges blijven. Hierna wordt een toelichting gegeven op verschillende soorten risico’s en de wijze waarop DELTA daarmee omgaat. Commodity prijsrisico’s Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoopen verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2, valuta, transportcapaciteit, import/exportcapaciteit, etc). Het beleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de gevolgen van prijsbewegingen te beperken en op lange termijn de vigerende marktprijzen te volgen. Voor deze systematische beheersing bepaalt DELTA, afhankelijk van de verwachte prijsontwikkelingen, de inzet van zijn activa en welke posities worden ingenomen. Deze posities worden op dagelijkse basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte toepassing van een stelsel van limieten. Value-at-Risk DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin hij opereert de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames voor diverse veranderingen in marktomstandigheden gehanteerd. De VaR geeft, met een betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen). De VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis van historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de individuele portfolio’s.

Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend en gerapporteerd. Cashflow hedges DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de risico’s van toekomstige veranderingen in marktprijzen te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodity’s die afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale waardemutatie van deze derivaten te dempen. Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten en fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig op in een cashflow hedge-relatie onder IAS 39. Valutarisico’s Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat samenhangt met de wijziging van wisselkoersen. Het risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten (forward-transacties) om fluctuaties in verwachte kasstromen zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities, die voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten, worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury en op groepsniveau afgedekt. Valutarisico limieten worden periodiek in overleg met de Risk Management Committee vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury. Renterisico’s Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken. Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in een vaste rente. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op gericht om het aantrekken en aflossen van financiële middelen en het beheer van de liquide middelen zo veel mogelijk te centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling Treasury van DELTA N.V. Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen. Daarnaast stuurt DELTA gericht op het in ruime mate voldoen aan bancaire ratio’s en ratio’s die gerelateerd zijn aan het behoud van de corporate credit rating en het optimaliseren van werkkapitaalbeheer. Bovendien geldt een zeer restrictief


35


beleid ten aanzien van het afgeven van garanties en het storten van cash collateral. Om te kunnen voorzien in zijn werkkapitaalbehoefte, beschikt DELTA over een stand-by kredietfaciliteit. Dit geeft DELTA de noodzakelijke flexibiliteit in verband met seizoensmatige kasfluctuaties, de voorfinanciering van projecten en eventuele acquisities. Voor zelfstandige projecten, onderdelen waar DELTA geen 100% aandelenbezit heeft en onderdelen waarvoor dit op basis van vigerende wetgeving vereist is, zijn zelfstandige kredietlijnen ingeregeld, zonder regres op DELTA NV. De creditrating van DELTA afgegeven door Standard & Poor’s is ook in 2013 ongewijzigd gebleven: BBB+ met een stable outlook. Overzicht van de belangrijkste risico’s In de onderstaande tabel is een aantal van de belangrijkste risico’s van DELTA beschreven. Tevens is per risico aangegeven op welke wijze de kans en/of impact van dat risico wordt verlaagd.

Risicomanagement in 2014 Ook in 2014 zullen de belangrijkste risico’s gevolgd en gemitigeerd worden voor zover mogelijk en bedrijfseconomisch verantwoord. Specifieke aandacht zal gegeven worden aan risico’s in verband met informatiebeveiliging gezien de toenemende spanning tussen de groeiende professionaliteit van cybercriminelen en het wijdverbreide gebruik van informatietechnologie. Onethisch en frauduleus gedrag van medewerkers vormt een belangrijk risico. In de DELTA Gedragscode is o.a. vastgelegd hoe we omgaan met onze bedrijfseigendommen en met bedrijfsinformatie. In 2013 heeft de Raad van Bestuur het “Beleidsdocument Beheersing Frauderisico” vastgesteld. In het beleidsdocument wordt o.a. ingegaan op gedrags bevordering, fraudepreventie, -monitoring, -detectie en -respons. In 2014 zal hier nadere invulling aan worden gegeven. De veiligheidsrisico’s blijven in 2014 onverminderd in focus. DELTA zorgt voor goede werkomstandigheden, robuuste en betrouwbare bedrijfsprocessen en competente medewerkers. Binnen DELTA geldt: “ik werk veilig of ik werk niet”.

Belangrijkste risico’s en beheersmaatregelen

36

Omschrijving risico

Beheersmaatregel

Verplichte afsplitsing van het Netwerkbedrijf De kans bestaat dat het Netwerkbedrijf als gevolg van een gerechtelijke uitspraak moet worden afgesplitst.

DELTA laat zich ondersteunen door topjuristen en poogt de beleidsmakers ervan te overtuigen dat de beoogde effecten van de splitsingswet niet noemenswaardig zijn en dat de negatieve effecten daarentegen groot zijn.

Verdere negatieve ontwikkeling van de spreads bij elektriciteitsproductie Als gevolg van dalende verkoopprijzen van elektriciteit waarbij de inkoopkosten niet evenredig dalen, zal het rendement op de energiecentrales verder onder druk komen.

Op basis van marktverwachtingen en modellen worden toekomstige posities gehedged middels lock-in. Hierdoor wordt het risico op verder dalende spreads gemitigeerd maar vermindert tevens de mogelijkheid om te profiteren van gunstige marktontwikkelingen.

Ongeplande uitval van energiecentrales Als gevolg van ongeplande uitval van energiecentrales bestaat de kans dat geplande volumes niet kunnen worden gerealiseerd waardoor inkomsten wegvallen, reeds verkochte energie in de markt moet worden teruggekocht en mogelijk onbalanskosten ontstaan.

Middels adequate onderhoudsprogramma’s, voldoende spare-parts en benchmarks worden storingen zoveel mogelijk voorkomen c.q. beperkt. In 2013 is gebleken dat DELTA desondanks met langdurige ongeplande uitval geconfronteerd kan worden.

Oninbaarheid van vorderingen Als gevolg van de verslechterde economische situatie bestaat een verhoogde kans dat klanten niet aan hun financiële verplichtingen kunnen voldoen waardoor vorderingen op die klanten oninbaar worden.

DELTA hanteert - binnen door het RMC vastgestelde kaders - strakke procedures t.a.v. kredietlimieten die aan handelspartijen en klanten worden toegekend. Grote klanten worden alleen geaccepteerd voor zover de kredietverzekeraar een limiet afgeeft. Ten slotte wordt het betaalgedrag van klanten nauwgezet gevolgd en wordt er direct actie genomen indien nodig.

Ongunstige wijziging van wetgeving in verband met afvalverbranding Als gevolg van wijzigingen in de wetgeving bestaat de kans dat de opbrengsten uit Groene Stroom Certificaten verminderen of verdwijnen en / of de hoogte van de ontvangen gate-fees afneemt.

De directie van Indaver probeert de wetgever ervan te overtuigen de wetgeving ongewijzigd te laten. Daarnaast voert zij tevens afval aan ter verbranding in Nederlandse installaties waardoor de overcapaciteit daar vermindert en de druk om de (Europese) wetgeving te wijzigen wordt verminderd.

‘Zo Han en Bep, zo DELTA’ van DELTA Energie voor consumenten: de relatie tussen DELTA en zijn klanten is vanzelfsprekend. DELTA kent de klant.


37

1.9


Energie & MultiMedia DELTA produceert energie met eigen installaties en centrales in gezamenlijk bezit met partners. DELTA handelt daarnaast op verschillende markten in brandstoffen (gas, kolen, olie), elektriciteit en emissierechten en levert aan zakelijke klanten en consumenten. Ongeveer driekwart van de omzet van DELTA hangt samen met de energie-activiteiten van het bedrijf. Op 1 juli 2013 zijn de bedrijfsonderdelen Origination, Trade and Supply (OTS), Consument en Zakelijk en AD&O (Asset Development & Operation) samengevoegd tot één nieuwe divisie: Energie & MultiMedia. De samenvoeging moet meer synergie opleveren. Ook stafafdelingen als Finance, HR en IT zijn nu opgenomen in de divisie. Naast energie levert DELTA multimediadiensten, zoals internet en telefoniediensten via dochteronderneming ZeelandNet. DELTA biedt via het kabelnet ook doorgifte van televisie- en radiozenders. ICT In 2013 zijn een aantal grote wijzigingen in de IT-structuur en de administratieve processen doorgevoerd. DELTA stapte over van ICT-dienstverlener ATOS naar Cegeka, waarmee een nieuw servicecontract werd afgesloten. Om klanten nog beter te bedienen werd het project Kompas geïmplementeerd. In een nieuw geautomatiseerd systeem zijn alle klantgegevens, die voorheen in verschillende systemen stonden, samengevoegd. Met het systeem kan DELTA ook voldoen aan nieuwe werkwijzen vanuit de sector, is er beter zicht op de behoeften van de klanten en kan DELTA overzichtelijker factureren. Daarnaast is de afhandeling van administratieve processen voor de consumentenmarkt verbeterd, in het kader van het programma ‘Stroomopwaarts’. Per 1 augustus 2013 is een belangrijke wetswijziging ingegaan. Met de invoering van het Verplicht Leveranciersmodel per 1 augustus 2013 krijgen alle klanten met één of meer kleinverbruikaansluitingen nog maar één factuur. Dit betekent dat klanten vanaf 1 augustus 2013 nog maar één factuur ontvangen voor het afgenomen energieverbruik (elektriciteit als gas) én de netwerkkosten van de netbeheerder (waaronder de transportkosten en periodieke aansluitvergoeding). Daarnaast is op 1 augustus 2013 het Nieuwe Metermarktmodel ingevoerd. Daarmee neemt DELTA als energieleverancier de verantwoordelijkheid voor het collecteren en vaststellen van de meterstanden over van de netbeheerder. De systemen zijn daar in de loop van

38

2013 op aangepast. Helaas heeft de overgang naar het nieuwe systeem problemen opgeleverd. Bij zo’n 8.000 huishoudens is door een fout in het systeem in november en december geen voorschot afgeschreven of te laat afgeschreven. Begin 2014 is het probleem voor het overgrote deel opgelost en is met de gedupeerden een regeling getroffen.

1.9.1 Energie op de zakelijke markt

De energietak had het in 2013 vooral lastig door de hoge grondstofprijzen, overcapaciteit en de concurrentie van goedkope gesubsidieerde duurzame energie vanuit Duitsland. De marges liepen daardoor opnieuw terug en de omzet daalde iets ten opzichte van 2012. Vooral op de zakelijke energiemarkt zijn de matige economische omstandigheden voelbaar. Desondanks wist DELTA op de zakelijke markt in 2013 een stevige positie te handhaven en nieuwe klanten te werven. Ondanks dat DELTA diep geworteld is in de Zuidwestelijke Delta, komt zo’n 80% van de zakelijke klanten van buiten de provincie Zeeland. In de Nederlandse zakelijke elektriciteitsmarkt staat DELTA in de top vier van grootste aanbieders. Net als op de particuliere markt wordt onderscheidend vermogen op de zakelijke markt steeds belangrijker. DELTA deed dat ook in 2013 door voor zakelijke afnemers een goed serviceniveau te combineren met vernieuwende dienstverlening, zoals de in 2012 geïntroduceerde webbased applicatie “DELTA Management Informatie”. Daarnaast is er kritisch gekeken naar de contractvoorwaarden, waardoor de resultaten binnen het huidige klantenbestand zijn verbeterd. Er is meer focus op waarde dan op volume, wat ten goede komt aan de marges. De gemiddelde klanttevredenheid in de zakelijke markt in 2013 was 7,8. De switchrate voor de zakelijke markt was 8%. Landelijk was dit in 2013 gemiddeld 12,7%.

1.9.2 Energie op de particuliere markt

Al bijna een eeuw lang zorgt DELTA voor een comfortabel thuis in Zeeland. Het overgrote deel van de Zeeuwen is

trouwe klant bij DELTA. In 2013 was er zelfs opnieuw sprake van een lichte stijging, mede door de scherpe tariefstelling en de sterke inzet op service. De marges op elektriciteit en gas zijn laag. DELTA probeert vooral klanten aan zich te binden door toegevoegde waarde te bieden. De klantvriendelijkheid en klantgerichtheid werden in 2013 beloond met de onafhankelijke Customer Centric DNA Award 2013. DELTA kwam, op basis van een groot onderzoek onder 10.000 consumenten, als meest klantgerichte energieleverancier uit de bus. De jury roemde DELTA als “enige energieleverancier die een dikke acht weet te scoren op vertrouwen; een stevige pijler onder de krachtige positie van DELTA als regionale speler”. Daarnaast werd DELTA door marktonderzoekbureau MarketResponse uitgeroepen tot de klantvriendelijkste energieleverancier van Nederland. De gemiddelde klanttevredenheid in de particuliere markt in 2013 was 7,7. De switchrate lag met 3,1% ver onder het landelijke gemiddelde van boven de 10%. Aangezien DELTA meer klanten mocht verwelkomen dan er weg gingen, is het totale klantenbestand in 2013 met 0,5% toegenomen.

‘We proberen onze klanten vooral toegevoegde waarde te bieden’ DELTA Comfort Wijzer In mei 2013 introduceerde DELTA de DELTA Comfort Wijzer. Het systeem biedt consumenten inzicht in hun energieverbruik en daarmee de mogelijkheid om gericht energie te besparen. De hoofdrol speelt de ‘gateway’ die in de meterkast geplaatst wordt. Die verzamelt de gegevens van de elektriciteit- en gasmeter en de smart plugs (tussenstekkers die het elektriciteitsverbruik van individuele apparaten meten). Daarnaast kan de elektriciteit worden gemeten die met zonnepanelen van bijvoorbeeld DELTA Zon Garant wordt opgewekt. De gateway is verbonden met internet zodat de klant, via een website of app, alle gegevens via smartphone, tablet of laptop kan bekijken. Zo worden feilloos de grootste energieverslinders in de woning ontmaskerd en kunnen klanten gericht energie besparen. Bovendien kunnen de apparaten die via smart plugs met het systeem zijn verbonden via de website of app aan- en uitgeschakeld en geprogrammeerd worden. Duurzaam bewustzijn DELTA ziet het vergroten van de bewustwording rondom energieverbruik als maatschappelijke taak. In 2013 vonden verschillende projecten en programma’s plaats die daaraan bijdroegen. Via het DELTA Op-maat advies kunnen klanten hun woning door één van DELTA’s gecertificeerde EPAadviseurs laten toetsen naar de landelijke richtlijnen van het EPA. Daarnaast is DELTA aangesloten bij het platform

‘Meer met Minder’, dat klanten begeleidt bij het vinden van leveranciers die hen helpen bij het nemen van energiebesparende maatregelen. Op 4 juni 2013 organiseerde DELTA samen met Zeeuwse Bibliotheek/SCOOP, de ZMf en de Provincie Zeeland in de aula & foyer van de Zeeuwse Bibliotheek een avondprogramma over duurzaam en energiezuinig wonen. Om jonge kinderen bewust te maken van energieverbruik, vond eind oktober de actie ‘Sjaak zoekt Sjakies’ plaats. Acht basisscholen in Zeeland gingen de strijd met elkaar aan om binnen een aantal weken de grootste energiebesparing te realiseren. De scholen die aan de competitie meedoen, werden ondersteund met lesmateriaal dat invulling kan geven aan de vakken van de leergang Natuur en Techniek, allerlei promotiemateriaal en een eigen webpagina op sjaakzoektsjakies.nl. Onderdeel van de competitie was ‘Het Groene Huis’: een educatieve online game waarin kinderen een zo groen mogelijk huis bouwen waarmee zogenaamde Delta’s verdiend kunnen worden. De jury van de Dutch Interactive Awards nomineerde ‘Het Groene Huis’ in de categorie Best Campaign. Met deelname aan de competitie konden scholen € 1.000 verdienen. Zij moesten zich dan wel aantoonbaar inzetten voor de bewustwording van het belang van energiebesparing. Aan het eind van de competitie is een spetterend feest georganiseerd bij de school die de meeste punten in de game wist te scoren én bij de school die de meest creatieve inzet toonde tijdens de competitie.

1.9.3 MultiMedia

In een sterk concurrerende consumentenmarkt wist DELTA zich als leverancier van multimedia diensten goed staande te houden. DELTA gelooft dat de kracht van het verbinden de toekomst is. In plaats van producten en diensten aan te bieden zoals energie, internet, telefonie en televisie, zoekt DELTA naar totaaloplossingen voor de klant. Door goed te luisteren naar klanten, bijvoorbeeld in de advisory boards die in 2013 gestart zijn, ontstaan diensten die het leven efficiënter of comfortabeler maken. Daarbij staan interactie en een Zeeuwse identiteit centraal. In 2013 zijn daarvoor belangrijke stappen gezet. Omdat er onder consumenten een toenemende behoefte is aan gemak en voordeel, introduceerden DELTA en ZeelandNet in het eerste kwartaal drie nieuwe Alles-in-1 pakketten voor bellen, tv-kijken en internet. Klanten die een tweejarig abonnement afsloten, ontvingen in de actieperiode een gratis tablet. De actie was een succes; in een week tijd werden er ongeveer 12.000 contracten gesloten. Door het geclusterde aanbod is het voor consumenten gemakkelijker om dit aanbod met dat van andere providers - die ook vaak Alles-in-1 pakketten bieden te vergelijken. Eind oktober werden de internetsnelheden bij ZeelandNet overal in Zeeland opnieuw flink verhoogd, het hoogste abonnement tot 200 Mb/s.


39


Televisie in HD Vanaf 1 maart 2013 heeft DELTA DIGITALE TV het HDzenderpakket opgenomen in het Standaardpakket. DELTA beschouwt HD-kwaliteit sindsdien als de standaard voor de meest bekeken zenders en abonnees hoeven nu niet meer extra te betalen voor de zenders in HD-kwaliteit. Begin november 2013 is DELTA gestart met het aanbieden van interactieve tv op kanaal 12 van DELTA DIGITALE TV. Op Het Portaal van Zeeland, zoals het interactieve platform heet, worden diensten (‘applicaties’) aangeboden, zoals Uitzending Gemist, twee dagelijkse nieuwsflitsen van Omroep Zeeland, lokale (Zeeuwse) weerberichten, Buienradar, Videoland, NOS Sport, een televisiefilmgids en een mogelijkheid om foto's te bekijken die individuele Zeeuwen via ZeelandNet geüpload hebben. Second screen Omdat er steeds meer behoefte bleek aan een ‘second screen’ in huis, introduceerde DELTA begin 2013 zowel voor gebruikers van Apple als Android een gratis app waarmee de klant eenvoudig televisie kan kijken op de computer of smartphone. Via het draadloze thuisnetwerk hebben Zeelandnet abonnees rechtstreeks toegang tot 12 populaire zenders uit het basispakket. WiFi in Zeeland Om aan de vraag naar mobiel internet te kunnen voldoen, heeft DELTA in 2012 met de Provincie Zeeland en Promotie Zeeland Delta (PZD) de handen ineen geslagen om WiFi te ontwikkelen voor zogenoemde ‘hotspots’ in Zeeland. Eind maart 2013 werd alweer het honderdste opstelpunt voor WiFi ZEELAND geïnstalleerd. Daarmee is WiFi ZEELAND inmiddels bereikbaar voor inwoners en bezoekers van de gemeenten Goes, Hulst, Kapelle, Middelburg, NoordBeveland, Schouwen-Duiveland, Sluis, Terneuzen, Tholen en Vlissingen. Begin 2013 maakten gemiddeld maar liefst 3.000 personen per week gebruik van het netwerk. Daarnaast staat DELTA recreatieondernemers die hun klanten internetvoorzieningen willen bieden met raad en daad terzijde. In 2013 werd het project ‘Het Kustlicht’ opgeleverd. DELTA heeft het kabelnetwerk van het recreatiepark in Zoutelande zodanig aangepast dat het nog beter geschikt is voor internet en digitale televisie. Verbinding met de zorg DELTA zocht in 2013 ook actief de verbinding met de zorg. DELTA participeert in het Project Zeeuwse huiskamer, waar in proefwoningen nieuwe technologie voor zorg op afstand, energiebesparing en veiligheid worden gecombineerd. In augustus 2013 werd daarvoor een intentieovereenkomst getekend, samen met IZ-Zeeland (Innovatie in de Zorg) en ontwikkelingsmaatschappij Impuls Zeeland. Goede service In april 2013 riep de Consumentenbond ZeelandNet, de internetprovider van DELTA, voor de 14e achtereenvolgende keer uit tot ‘beste provider’. DELTA/ZeelandNet kreeg in april al twee jaar en vier maanden aaneengesloten in Nederland

40

de hoogste notering als het gaat om klanttevredenheid over internet, bellen en digitale televisie. Voor alle onderdelen behaalde DELTA/ZeelandNet het rapportcijfer 8,0. Zeelandnet.nl werd in november voor het derde jaar op rij gekozen tot Website van het Jaar in de sector telecommunicatie.

1.9.4 Energieopwekking

Naast fossiele brandstoffen en hernieuwbare energie gebruikt DELTA kernenergie om elektriciteit te produceren. Ongeveer een derde van de stroom wordt - via joint ventures in exploitatiemaatschappijen- CO2-neutraal opgewekt. Uiteindelijk streeft DELTA naar een brandstofmix van ruwweg 1/3 nucleair, 1/3 gas en 1/3 duurzaam, dus 2/3 CO2 neutraal. DELTA streeft ernaar om in 2050 CO2-neutraal elektriciteit te produceren. De situatie op de energiemarkt is op dit moment zeer ongunstig door de hoge inkoopprijzen voor grondstoffen, overcapaciteit en de recessie. Ook de opbrengsten van CO2-emissierechten lopen terug. Dat geheel maakt dat DELTA een conservatief investeringsbeleid moet voeren. DELTA exploiteert samen met andere partijen onderstaande centrales en windparken: • Kolencentrale (Borssele 12) • Kerncentrale ( Borssele 30) • Gascentrale (Sloecentrale) • Warmtekrachtcentrale (Elstacentrale) • Biomassacentrale (BMC-centrale) • Windparken Kolencentrale In 2012 werd gewerkt aan de plannen om de kolencentrale van EPZ in Borssele om te bouwen tot een 100% biomassa gestookte centrale en werden de vergunningsaanvragen ingediend. Als deze centrale volledig zou draaien op biomassa komt dat neer op een toename van de Nederlandse duurzame elektriciteitsproductie met 20%. Daarmee zou de centrale een belangrijke bijdrage leveren aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de regering, want in 2020 moet het aandeel duurzame energie 14% bedragen, nu is dat ongeveer 4%. In 2013 heeft DELTA lokaal draagvlak voor dit project gecreëerd via het manifest ‘Bio-energiecentrale Zeeland’ waarin acht publieke, private en maatschappelijke Zeeuwse organisaties hun krachten hebben gebundeld. Een 100% biomassa gestookte centrale kan bovendien een rol spelen in de ontwikkeling van de bio-based economy. Medio 2013 werden de benodigde vergunningen voor een 100% biomassa gestookte centrale onherroepelijk. Hiernaast heeft DELTA verschillende gesprekken gevoerd met het Rijk over financiering van dit plan. De gevraagde subsidie werd helaas in augustus van dit jaar onwaarschijnlijk, doordat er in het landelijk Energieakkoord kwam te staan dat er geen biomassasubsidies verstrekt worden aan kolencentrales uit de jaren ‘80. DELTA is nog in gesprek met het Ministerie, omdat uitvoering van het akkoord ‘on hold’ staat sinds de Autoriteit Consument en Markt (ACM) in het najaar concludeerde dat sluiten van vijf kolencentrales nadelig is voor de consument en in strijd met concurrentiewetgeving.

Ondanks dat de kolencentrale in 2013 geen winst draaide, viel het uiteindelijke rendement in 2013 mee. Dit kwam vooral door een lagere inkoopprijs van kolen en kosten reducerende maatregelen in de bedrijfsvoering. Kerncentrale In maart 2013 ging Minister Henk Kamp van Economische Zaken akkoord met de aanvraag tot wijziging van de kernenergiewetvergunning in verband met de bedrijfsduurverlenging van 40 naar 60 jaar. Met gericht onderhoud, inspecties en vervangingen blijft de kerncentrale Borssele tot 2034 aantoonbaar bij de 25 procent veiligste kerncentrales in de westerse wereld behoren – één van de voorwaarden uit het convenant tussen EPZ, haar aandeelhouders en de Staat waarbij overeengekomen werd de centrale tot ultimo 2034 open te houden. Op productiegebied kende de kerncentrale een tegenvaller. De centrale werd op 13 september 2013 uit bedrijf genomen wegens schade aan de twee generatorkoelers. De twee defecte generatorkoelers moesten vervangen worden en de generator moest worden geïnspecteerd en gereinigd. De generator is geen nucleair onderdeel van de kerncentrale en is ondergebracht in het conventioneel gedeelte buiten het reactorgebouw. Op maandag 2 december kon de centrale weer in gebruik worden genomen. De maandenlange productiestop heeft een flinke negatieve invloed op het financiële resultaat. In februari 2013 kreeg EPZ een onherroepelijke vergunning om Mengoxide (MOX) splijtstof in te zetten. Mengoxide is een splijtstof dat is samengesteld uit uranium en plutonium. Plutonium is een restproduct dat bij het recyclen van gebruikte splijtstofelementen vrijkomt. Het gebruik van plutonium maakt EPZ minder afhankelijk van prijsfluctuaties op de markt voor natuurlijk uranium. Bovendien kan het gebruik van natuurlijk uraniumerts in de kerncentrale verder worden verminderd. Daarnaast hoeft EPZ haar Plutonium niet meer over te dragen aan derden en wordt een bijproduct nuttig hergebruikt. Medio 2012 werden door middel van een ultrasooninspectie afwijkingen aangetroffen in het reactorvat van kerncentrale Doel 3 in België. Bij de inspectie werden veel (8.000) afwijkingen gerapporteerd. Nader onderzoek toonde aan dat het ging om scheurtjes die tijdens de fabricage veroorzaakt zijn door waterstofophoping. Naar aanleiding van deze gebeurtenis analyseerde EPZ in 2012 en 2013 de bouw-, onderhouds- en inspectiehistorie (inclusief ultrasoon onderzoek) van het vat. Mede op basis van de originele documenten kon worden vastgesteld dat in het reactorvat van Borssele geen sprake is van het Doel-3 fenomeen. Daarnaast heeft EPZ een uitgebreide inspectie aan het reactorvat uitgevoerd. De inspectie van het reactorvat in Borssele is gedaan door het onafhankelijke geaccrediteerde inspectiebedrijf NRG uit Arnhem. De inspectie zelf en de resultaten zijn namens de overheid gecontroleerd door het expertbureau Lloyd’s Register. Ook toezichthouder KFD bevestigde in mei 2013 dat er geen sprake is van het ‘Doel-3 fenomeen’ in Borssele.

Gascentrales De gasgestookte Sloecentrale in Vlissingen-Oost en ELSTA centrale in Hoek, hebben door de ongunstige marktsituatie een zwaar jaar achter de rug. De inkoopprijs van gas ligt relatief hoog, terwijl de opbrengst van stroom door de overcapaciteit en import van groene stroom uit buurlanden zoals Duitsland, laag is. Mede daardoor heeft de Sloecentrale in 2013 regelmatig stil gelegen. De centrale werd vooral gebruikt als buffer om de energievoorziening op peil te houden. De rustige periodes worden benut om de centrale technisch te verbeteren. Ook de ELSTA centrale draaide in 2013 niet op vol vermogen. Van de drie gasturbines waren er twee in bedrijf, om de kosten te reduceren. Biomassacentrale Moerdijk De biomassacentrale in Moerdijk (BMC) draaide opnieuw een goed jaar. Er was sprake van een positieve cashflow en het rendement werd verbeterd. De biomassacentrale is de enige centrale op het Europese vasteland die pluimveemest omzet in groene stroom. In 2017 stopt de MEP-subsidie voor de centrale, waardoor de rendabiliteit onder druk komt. DELTA beraadt zich dan ook volop over een tweede toekomst voor de centrale. Windparken Op vrijdag 27 september 2013 namen DELTA, Eneco, Scheldewind en Winvast officieel ‘Windpark Kreekraksluis’ in Zeeland in gebruik; het grootste windpark in Zeeland. De bouw van het windpark is veilig, binnen de tijd en binnen budget gerealiseerd. Windpark Kreekraksluis is met 31 windturbines en een totaal vermogen van 77,5 MegaWatt uniek in de provincie. In totaal leveren de windturbines genoeg stroom voor het verbruik van 55.000 huishoudens per jaar. De realisatie van het park zorgde voor een toename van 25% van de Zeeuwse capaciteit aan windenergie. Verder levert het windpark een belangrijke bijdrage aan de beperking van het broeikaseffect, omdat er 138.000 ton aan CO2 reductie wordt gerealiseerd. Dit komt overeen met de uitstoot van 15.000 huishoudens. De windturbines hebben een levensduur van ongeveer 20 jaar. Van de 31 windmolens die er nu staan heeft DELTA er 16 gebouwd. Eneco 7, Scheldewind 6 en Winvast 2. In november 2013 werd een windturbine op het terrein van Kloosterboer in Vlissingen-Oost opgeleverd. De opgewekte stroom gaat Kloosterboer via het netwerk gebruiken voor het functioneren van de koelinstallaties ten bate van de koelen vrieshuizen. De windturbine produceert circa 4.000 Megawattuur per jaar. Er wordt op jaarbasis circa 2.320 ton CO2-reductie gerealiseerd. De CO2-reductie gedurende de levensduur van de turbine is circa 34.800 ton CO2.


41


Brandstofmix energieopwekking DELTA in 2013 Grondstof Aardgas Aardgas cogen Steenkool Olie Nucleair Overig Wind Zon Biomassa Totaal

GWh

%

1.538,7

22,86%

876,6

13,02%

1.698,1

25,23%

-

0,00%

1.916,3

28,47%

-

0,00%

263,0

3,91%

2,3

0,03%

436,0

6,48%

6.730,9

100,00%

Pyrolyse project

Dit project gaat over het ontwikkelen van een pyrolyse installatie, waarmee veel biomassa extra bijgestookt kan worden in de kolencentrale.

Windproject EPZ

Het project betreft het ontwikkelen van twee grote windturbines op een opslagplaats voor steenkool in beheer bij OVET en in eigendom van Zeeland Seaports.

STBE project Het project betreft het ontwikkelen en in de markt zetten van een patent, waarmee glycerine (restproduct van biodiesel productie) omgezet wordt in STBE, een dieselvervanger die kan worden bijgemengd bij biodiesel. Solwafer project

Het project betreft de ontwikkeling van een geheel nieuw procedé voor de productie van zgn. wafers (basis-chip voor zonne cellen). alsmede de benodigde investering om tot grootschalige productie te komen waaronder de bouw en inrichting van een productiefaciliteit.

Groen gas

Groen Gas is één van de speerpunten van het transitiebeleid van de overheid. De ambitie is om in 2020 10% van het aardgas te vervangen door Groen Gas, uit vergisting en vergassing van biomassa. DELTA wil hieraan bijdragen met twee projectvoorstellen.

Windpark

Het gaat hier om een pilot-project met in eerste instantie één of twee zeer grote turbines, en later een groter project met acht of negen van deze turbines elders in Zeeland.

Solsilc

Dit project betreft zowel een pilot-project als een eerste fabriek waarin het half product voor de zonnecelindustrie op een nieuwe wijze wordt gemaakt uit speciale grondstoffen.

Windpark Kreekraksluis

Dit project betreft een nieuw windpark op 8 km afstand van vliegbasis Woensdrecht bestaande uit vier deelparken van DELTA, Eneco, Winvast respectievelijk Scheldewind. Dit project heeft verder een spin-off naar andere vliegvelden in Nederland waardoor potentiële windprojecten in de toekomst een gunstiger business case zullen kennen.

Zon Garant

Dit project betreft de verhuur van Zon-PV systemen aan consumenten in Zeeland in combinatie met een Energie Management Systeem, actieve monitoring en ‘ontzorgen’ van de klant.

Waterkracht Ooster schelde

Het gaat hier om een pilot met drie turbines bevestigd aan de stormvloed kering in de Oosterschelde. De energie wordt opgewekt zowel uit de horizontale (stroming) als verticale (golf) bewegingen.

1.9.5 Duurzame projecten uit het Borssele convenant

In 2006 werd het zogenaamde ‘Borssele convenant’ gesloten door staatssecretaris Van Geel en de eigenaren van de kerncentrale in Borssele (DELTA en Essent). De centrale kreeg toestemming om nog tot 2034 open te blijven. In het convenant is afgesproken dat DELTA en Essent ieder minimaal 125 miljoen euro investeren in nieuwe, innovatieve projecten om meer duurzame energie te produceren en minder CO2 uit te stoten. Eind 2013 publiceerden Wise, ZMf en Stroom naar de Toekomst een onderzoek naar de gelden die zouden worden geïnvesteerd in het Borssele convenant. Het rapport concludeerde dat het onduidelijk is in welke duurzame projecten DELTA en Essent investeren. DELTA is druk bezig met de uitvoering van het convenant en voelt zich verbonden aan de doelstellingen van innovatie en CO2 besparing. DELTA heeft onder andere al € 25 miljoen beschikbaar gesteld aan het Sustainable Energy Technology (SET) fonds en verschillende additionele innovatieve projecten bij de Commissie AIP (Additionele Innovatieve Projecten) ingediend. Vanwege concurrentiegevoeligheid was DELTA terughoudend in het aangeven van welke concrete projecten bij de Commissie AIP zijn ingediend. DELTA heeft in 2013 besloten meer inzichtelijk te maken welke projecten ingediend zijn bij de commissie AIP en zijn goedgekeurd. Een deel hiervan is inmiddels gerealiseerd, maar het mag duidelijk zijn dat DELTA vanwege het verslechterde economisch klimaat niet alle projecten heeft kunnen realiseren. In het convenant is immers ook afgesproken dat projecten economisch rendabel moeten zijn. Het gaat daarbij om de volgende projecten:

42

Controle op herkomst steenkool

In juni 2010 nam EnergieNederland het initiatief tot het opzetten van de ‘Steenkooldialoog’ waarin energiebedrijven, mijnbouwbedrijven, NGO’s en vakbonden de invulling van ketenverantwoordelijkheid van Nederlandse energiebedrijven agendeerden. De aanleiding voor dit initiatief vormden publicaties over Nederlandse energiebedrijven die steenkool kopen bij mijnbouwbedrijven in Colombia en Zuid-Afrika die mogelijk betrokken zouden zijn bij ernstige schendingen van de mensenrechten. De kolencentrale van EPZ gebruikt gemiddeld twee en een half miljoen kilo steenkolen per dag. De brandstof wordt per schip aangevoerd en opgeslagen op het 'kolenpark' in het Sloegebied. De vraag om helderheid over de herkomst van de steenkool die EPZ gebruikt, en het effect van de winning van deze brandstof op de omgeving, neemt DELTA uiterst serieus. Binnen de Nederlandse kolendialoog heeft EPZ samen met Nederlandse energieproducenten aangegeven transparantie te geven over de herkomst van de kolen welke toegepast worden voor de opwekking van elektriciteit met de Nederlandse kolencentrales. Deze transparantie wordt gegeven door middel van een top 5 van mijnen van waaruit het grootste volume aan steenkool in een betreffend jaar geleverd is aan Nederlandse kolencentrales van de genoemde bedrijven.


43

1.10

Netwerken

Netwerken 2013 was een druk jaar voor DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) en DELTA Infra. Beide organisaties, gevestigd in Goes, werkten toe naar een samenvoeging. Op 1 januari 2014 zijn beide bedrijven samengevoegd onder de naam DELTA Netwerkgroep. De organisatieverandering was nodig om meer synergie te bereiken en efficiënter te kunnen werken. Het werk ging in de tussentijd natuurlijk wel gewoon door. Succesvol, want opnieuw lag het aantal storingsminuten in Zeeland, vergeleken met het landelijk gemiddelde, laag. Van 2 naar 1

DELTA Netwerkbedrijf (DNWB) heeft binnen DELTA een eigen status die wettelijk is vastgelegd. Als netbeheerder zorgt DNWB voor veilig, betrouwbaar en efficiënt beheer van de gas- en elektriciteitsnetten. De Raad van Commissarissen van DNWB houdt toezicht. DELTA Infra zorgt voor de uitvoering van het onderhoud aan deze netten en legt nieuwe voorzieningen aan. Daarnaast verzorgt DELTA Infra het onderhoud van het waterleiding- en het kabelnetwerk in Zuidwest-Nederland. DELTA Infra levert ook diensten aan onder andere industriële opdrachtgevers, ook buiten de regio.

DNWB en DELTA Infra hebben een goed jaar achter de rug. De Autoriteit Consument & Markt kondigde wel begin oktober 2013 aan dat de netbeheerders de tarieven, die zij in rekening brengen aan consumenten voor het transport van energie, de komende drie jaar sterk moeten verlagen. In 2013 werden minder nieuwe huisaansluitingen aangelegd, een gevolg van de haperende woningmarkt. DELTA Infra haalde wel een aantal mooie nieuwe opdrachten binnen. Bij Zeeland Refinery in Vlissingen-Oost werd binnen de gestelde tijd en budget en zonder ongevallen een nieuw transformator schakelstation gebouwd. Daarnaast heeft DELTA Infra in 2013 een belangrijke bijdrage geleverd aan het project World Class Wind Turbine Maintenance. In dit project van het Dutch Institute World Class Maintenance (DI-WCM) werken 23 grote en kleine bedrijven, kennis instellingen en scholen samen aan een onafhankelijk, hoogwaardig onderhoudsprogramma voor windturbines.

44

Leveringsbetrouwbaarheid Net als voorgaande jaren was de leveringsbetrouwbaarheid goed. Het aantal storingsminuten lag onder de vooraf gestelde norm en ruim onder het landelijk gemiddelde. Helaas vonden er wel twee grote gasstoringen plaats.

Jaarlijkse uitvalduur elektriciteit DNWB Realisatie

DNWB Norm

Landelijk

2013

17,6

21

22,4 (voorlopig)

2012

19,4

21

26,0

De jaarlijkse uitvalduur (in minuten) = gemiddelde onderbrekingsduur (in minuten) x onderbrekingsfrequentie Redesign Goes Veel aandacht ging in 2013 uit naar de voorbereidingen voor de samenvoeging van DNWB en DELTA Infra in de DELTA Netwerkgroep. De klant krijgt door de samenvoeging een betere en snellere dienstverlening en DELTA Infra kan nog scherpere tarieven hanteren. Redesign Goes is vlot verlopen. Vooraf is zorgvuldig getoetst of samenvoeging wettelijk toegestaan is. Vrijwel alle boventallige medewerkers zijn intern herplaatst. Werkprocessen zijn afgestemd op elkaar en eind 2013 is een traject opgestart om tot een gezamenlijke cultuur en identiteit te komen. Uit het Medewerkertevredenheidsonderzoek van 2012 bleek dat vooral oudere medewerkers soms gevoeliger zijn voor stressoren tijdens de werkzaamheden. In 2013 zijn verschillende workshops met medewerkers georganiseerd, waarin actief gezocht is naar oplossingsrichtingen.

Splitsingswet Met veel interesse werd in 2013 de discussie rondom de Wet onafhankelijk netbeheer (splitsingswet) gevolgd. DELTA voert een juridische procedure tegen deze eigendomssplitsing. Het Europees Hof van Justitie heeft de zaak in 2013 behandeld. De Hoge Raad moet nu een definitief oordeel geven. Op verzoek van DELTA N.V. heeft PwC in 2013 onderzoek gedaan naar wat de invoering van de Wet onafhankelijk netbeheer heeft opgeleverd. DELTA wil daarmee inhoud geven aan een discussie die al zeven jaar duurt over de voor- en nadelen van splitsing. Het onderzoek richtte zich vooral op de zogenaamde eigendomssplitsing: het verbod voor netbeheerders enerzijds en producenten, handelaren en leveranciers van elektriciteit en gas anderzijds, om niet langer tot dezelfde (juridische) groep te mogen behoren. Het onderzoek onderschrijft de stelling van DELTA dat het ver doorgevoerde Nederlandse beleid niet noodzakelijk is voor een goed functionerende energiemarkt. Digitale toepassingen De overheid heeft besloten dat de komende jaren, tot 2020, alle huidige gas- en elektriciteitsmeters in Nederland vervangen worden door slimme meters. Op de digitale slimme meter kunnen meterstanden op afstand worden uitgelezen. De energiemeter maakt het mogelijk dat de klant, zonder meteropnemer of meterstandenkaart, beter inzicht krijgt in het energieverbruik. In Zeeland moeten voor 2020 zo’n 200.000 slimme meters worden geïnstalleerd. Vanaf 1 januari 2012 is DELTA hier kleinschalig mee gestart. In 2013 zijn bijna 30.000 slimme meters geplaatst bij klanten. In 2014 begint de grootschalige uitrol.

Aantal geïnstalleerde slimme meters (gas en elektriciteit) in 2013 Aantal slimme meters

Doelstelling 27.400

Resultaat 29.200

Voor klanten met een smartphone introduceerde DELTA Netwerkbedrijf in 2013 een nieuwe speciale app. Met de gratis storings-app kunnen klanten 24 uur per dag nagaan of er in Zeeland een storing is in het elektriciteits- of gasnet en wat de oorzaak daarvan is. In januari werd in Londen bekend gemaakt dat DNWB een Europese Innovatie Award heeft gewonnen met de mobiele app SMARAPP (Smart Meter Administrative Roll-out APPlication). De app helpt de monteurs van DNWB bij een efficiëntere administratieve dataverwerking bij de plaatsing van slimme meters. De administratie en registratie van adresgegevens, meterstanden en serienummers bij de plaatsing van slimme meters gebeurt tot nu toe gedeeltelijk handmatig met behulp van een laptop. Deze methode is gevoelig voor fouten, tijdrovend en daardoor duurder. Dankzij SMARAPP kan dit proces vrijwel volledig geautomatiseerd worden uitgevoerd. De app kreeg een prijs in de categorie ‘roll out innovation 2013’.

Duurzame bedrijfsvoering DNWB en DELTA Infra hebben in 2013 op verschillende manieren de bedrijfsprocessen verduurzaamd. Er werden nieuwe, zuinigere bedrijfswagens aangeschaft. Die vervanging van het wagenpark heeft een besparing opgeleverd van 5.761 kg CO2. Deze zet zich naar verwachting de komende jaren door tot een totale besparing van 37.443 kg CO2. Medewerkers van DNWB en DELTA Infra die veel onderweg zijn, kregen in 2013 een cursus defensief rijden aangeboden. Die levert naar verwachting een brandstofbesparing op van ongeveer vijf procent. Veilig voor mens en milieu DELTA voerde in 2013 concernbreed preventieve maatregelen in om de veiligheid te bevorderen, zoals werkplekinspecties. Om het veiligheidsbewustzijn van de medewerkers van DNWB en DELTA Infra nog verder te vergroten, hebben alle buiten medewerkers van DELTA Infra in 2013 het certificaat ‘Veiligheidsbewust Persoon Energiebranche’ van DEKRA behaald. Daarnaast is er een veiligheidsverklaring opgesteld en ondertekend door het managementteam, met als titel ‘Ik werk veilig of ik werk niet’. De verklaring bevat tien veiligheidsregels die gelden voor alle medewerkers van DNWB en DELTA Infra. De regels worden eens per jaar geëvalueerd en waar nodig bijgesteld. Ze zijn onderdeel van de RGA cyclus, waardoor elke medewerker zich committeert aan de regels.

Top 10 veiligheidsregels DNWB en DELTA Infra 1 Ik denk bij alle werkzaamheden (vooraf) na over veiligheid en overzie de gevolgen van mijn handelen 2 Ik signaleer onveilig gedrag, spreek anderen hierop aan en anderen mogen mij hierop aanspreken 3 Ik maak veiligheid bespreekbaar 4 Ik heb een voorbeeldfunctie als het gaat om veiligheid 5 Ik gebruik de voorgeschreven persoonlijke beschermingsmiddelen en goedgekeurde gereedschappen 6 Ik ben zelf verantwoordelijk voor het creëren van veilige werkomstandigheden 7 Ik houd mijn werkplek schoon en overzichtelijk en voorkom schade aan het milieu 8 Ik respecteer anderen en handel op basis van openheid en oprechtheid 9 Ik durf gemaakte fouten toe te geven, bespreekbaar te maken en er lering uit te trekken 10 Ik kies in geval van twijfel altijd eerst voor veiligheid


45

Netwerken

Het meldingssysteem van ongewenste HSE-situaties op het intranet is in 2013 volop gebruikt. Alle voorvallen, van ongevallen met verzuim tot kleine leermomenten en verbetervoorstellen, worden daarin geregistreerd zodat er lering uit kan worden getrokken. In 2013 kwamen 384 leermomenten binnen. Ruimschoots meer dan de vooraf gestelde doelstelling van 200. De LTIR (aantal ongevallen met verzuim per 1 miljoen gewerkte uren) kwam in 2013 uit op 6,52. De doelstelling van 5 werd helaas niet behaald. Er zijn 15 milieu-gerelateerde meldingen opgevoerd. Aantal voorvallen en ingediende leermomenten bij DNWB en DELTA Infra Voorval met verzuim

5

Voorval zonder verzuim

7

Voorval met aangepast werk

1 (derde partij)

Voorval met materiële schade Leermomenten / verbetervoorstellen

23 348

Ook in 2013 stond DNWB als wettelijke beheerder van het elektriciteits- en gasnet in Zeeland onder toezicht van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) en de rijksinspectiedienst Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Daarnaast hebben voor verschillende certificeringen audits plaatsgevonden. Deze zijn allemaal goed doorlopen. Overzicht van behaalde en gestopte accreditaties/ certificeringen Behouden

Gestopt

DNWB: • ISO 9001 • ISO 27001 • NTA8120

DNWB: • VCO; de reden hiervan is dat DNWB en Delta Infra zijn opgegaan in 1 organisatie. Daardoor is deze certificering voor DNWB als opdrachtgever naar Infra overbodig geworden. Wel worden belangrijke elementen uit VCO geborgd binnen de bedrijfsvoering van de nieuwe DELTA Netwerkgroep.

DELTA Infra: • ISO 9001 • VCA ** • CKB • Meterpool

Nieuwe aanwas Om ook in de toekomst voldoende goed geschoold technisch personeel te kunnen krijgen, is DELTA Infra in 2012 in samenwerking met opleidingsbedrijf InstallatieWerk Brabant-Zeeland en het Markiezaat College in Bergen op Zoom een eigen tweejarige vakopleiding gestart: de DELTA Infra vakopleiding (DIVO). Ook in 2013 zijn weer een aantal nieuwe studenten van start gegaan met deze ‘on-the-job-training’, zodat de oude garde tijdig kennis kan overdragen op de jonge monteurs in spé.

46

Daarnaast waren er bij DNWB en DELTA Infra in 2013 weer een aantal werkervaringsplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Toekomst Sinds 1 januari 2014 zijn DNWB en DELTA Infra samengevoegd in de DELTA Netwerkgroep (DNWG). De relatief kleine organisatie maakt het mogelijk om snel te schakelen en te anticiperen op marktontwikkelingen. DNWG is en blijft een smart follower. Vanwege de beperkte omvang is het niet mogelijk om voorop te lopen op het gebied van innovatie. Toch probeert DNWG trends en innovaties zo goed mogelijk te volgen, vooral om de betrouwbaarheid van de dienstverlening te verbeteren. In de toekomst verandert de netwerkbehoefte in Nederland. De opwekking van energie gaat steeds meer decentraal plaatsvinden, bij de klant. Bijvoorbeeld via zonnepanelen of windturbines. Het bestaande netwerk is er echter juist op gebouwd om energie naar de klant te brengen. Van 380 kV, via midden- en laagspanningsnetten, naar de voordeur. De veranderingen stellen hoge eisen aan de infrastructuur: het net wordt intensiever belast en er is meer sprake van tweerichtingsverkeer. Daardoor wordt het steeds complexer om vraag en aanbod van elektriciteit in balans te houden en moeten er manieren worden gezocht om stroom op te slaan. DELTA speelt nu al in op die toekomstige ontwikkelingen en houdt in de meerjarenplannen rekening met grote aanpassingen die moeten plaatsvinden in het netwerk. Daarnaast participeert DELTA in lokale initiatieven voor decentrale energieopwekking die plaatsvinden binnen de gereguleerde kaders. Een voorbeeld daarvan is de Proeftuin in Goes, waarin DNWB en DELTA met een aannemer en een woningcorporatie experimenteert met de energievoorziening van de toekomst.

‘De netwerkbehoefte in Nederland verandert. Opwekking gaat steeds meer decentraal plaatsvinden.’


47

1.11

Afvalverwerking

Afvalverwerking De bedrijfsactiviteiten van DELTA op het gebied van afvalbeheer en -verwerking zijn samengebracht in dochteronderneming Indaver N.V., waarvan DELTA voor 75% aandeelhouder is. Indaver biedt hoogwaardige, duurzame oplossingen voor het afvalbeheer van industriële bedrijven en openbare overheden. Twee dienstverleningsconcepten Indaver onderscheidt twee dienstverlenings concepten. In het segment Industrieel & Gevaarlijk afval neemt het bedrijf een leidende positie in op de Noordwest-Europese markt met het Total Waste Management-concept en de thermische verwerking van gevaarlijk afval. Dat concept houdt in dat een totaalpakket wordt geboden dat begint bij advies en preventie van afval en eindigt bij verwerking en, desgewenst, volledige exploitatie van installaties. In verschillende typen installaties wordt zoveel als mogelijk materiaal teruggewonnen. Public waste PartnershipS is het dienstverleningsconcept waarmee de markt voor huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval wordt benaderd. In België, Nederland en Ierland is Indaver op dit terrein een belangrijke partner voor overheden. De belangrijkste verwerkingsmethoden binnen dit segment zijn recycling en verbranding in combinatie met energieproductie.

Indaver heeft een goed jaar achter de rug. Het bedrijf behaalde een omzet van 520 miljoen euro en boekte een hoge nettowinst. De omzet en afzet was mooi verdeeld over de vier belangrijkste regio’s waar het bedrijf actief is: Nederland, België, Duitsland en Ierland. Indaver is daarmee een belangrijke Europese speler op de afvalverwerkingsmarkt geworden. De markt waarin Indaver opereert, had het lastig in 2013. Dit resulteerde in een sterke prijsdruk, vooral vanwege de kostenbesparende maatregelen die belangrijke overheidsklanten moesten nemen. Toch heeft Indaver goed standgehouden en het klantenbestand uit weten te breiden. Een poging om de Nederlandse afvalverwerker Attero over te nemen, mislukte. De doelstellingen op het gebied van afvalverwerking werden in Nederland, België en Ierland behaald. In Duitsland werd een deel van de doelstellingen gehaald. Enkele installaties

48

in Duitsland hadden namelijk te kampen met een lagere beschikbaarheid vanwege technische problemen. Daarnaast was er bij Indaver in Duitsland, waar voornamelijk installaties staan voor de verwerking van industrieel afval, sprake van een lagere aanvoer van industrieel afval uit Zuid-Europa. Om de installaties op orde te brengen en een hogere aanvoer te realiseren is een actieplan opgesteld, waarvan eind 2013 de eerste positieve resultaten zichtbaar werden. Ook Indaver verbindt 2013 stond voor Indaver in het teken van een verdere consolidatie. Het bedrijf is erin geslaagd om in alle regio’s waarin het bedrijf actief is, Indaver als één sterk merk neer te zetten. Alle bedrijfsonderdelen opereren nu dus onder de naam Indaver. De verschillende bedrijfsonderdelen zijn daarnaast meer en meer gaan werken volgens één Indaver-gedachte. In een cooperation agreement zijn de rechten en plichten van de bedrijfsonderdelen ten opzichte van de groep en vice versa helder weergegeven. Ook onderlinge werkafspraken tussen de verschillende bedrijfsonderdelen zijn in dat cooperation agreement opgenomen. Daarnaast is voor de gehele Indaver-groep een geïntegreerd managementsysteem ingevoerd, zodat alle bedrijfsonderdelen met een vergelijkbare leiderschapsstijl werken. Die gaat uit van 3 C’s: • Care: ondernemen met respect voor mensen • Connect: ondernemen met een team • Coach: help elkaar om doelstellingen te bereiken. Duurzame oplossingen Indaver wil toonaangevend zijn in duurzaam afvalbeheer. Het bedrijf werkte in 2013 dan ook hard aan een verdere verduurzaming van zijn eigen bedrijfsprocessen en die van zijn klanten. Het is voor Indaver moeilijk om doelstellingen te formuleren voor bijvoorbeeld de vermindering van de CO2-uitstoot, omdat die uitstoot sterk afhankelijk is van het aanbod afval dat verwerkt moet worden. Het bedrijf zocht daarom voor alle afvalstoffen die het verwerkte naar de meest duurzame route om dat te doen. Uitgangspunt daarbij is het maximaal hergebruik van de materialen, zonder kwaliteitsverlies. Wanneer dat niet mogelijk is, wordt gekozen voor waste-to-energy. Indaver wil voorkomen dat

verontreinigde stoffen terug in de kringloop komen. De restanten van gevaarlijke afvalstoffen die niet verwerkt kunnen worden, slaat het bedrijf op een veilige manier op zodat ze geen gevaar op kunnen leveren voor mens en milieu.

naar efficiencywinst. Het streven is om alle installaties op volle capaciteit te laten draaien en het klantenbestand verder uit te breiden. Daarbij dient de financieringsstructuur in lijn te worden gebracht met de strategische doelstellingen voor de toekomst.

In 2013 werd ongeveer 40% van de verwerkte afvalstoffen hergebruikt zonder kwaliteitsverlies, 40% van de afvalstoffen werd omgezet in energie, waarvan 50% groene energie, en 20% werd verwerkt (vernietigd of opgeslagen). De vrijgekomen warmte bij de processen wordt op veel locaties hergebruikt, bijvoorbeeld door ze via warmteleidingen af te voeren naar nabijgelegen bedrijven.

‘Indaver zoekt altijd naar de meest duurzame route om afvalstoffen te verwerken’ In 2013 werd op de bestaande GFT-composteringslocatie in Alphen aan den Rijn gestart met de bouw van een vergistingsinstallatie voor een duurzame verwerking van GFT-afval. Bij vergisting wordt uit ‘natte’ organische afvalstromen biogas gemaakt. In Alphen aan den Rijn wordt het biogas omgezet in groen gas met dezelfde kwaliteit als aardgas. Het groene gas wordt ingevoerd in het aardgasnetwerk. De locatie met vergister en compostering heeft een capaciteit van 75 kton per jaar en gaat jaarlijks circa 4 miljoen m3 groen gas produceren. Veiligheidsinspanningen Indaver heeft in 2013 volop geïnvesteerd in veiligheid, vooral door de inzet van een uitgebreide veiligheidscampagne. Die moest het veiligheidsbewustzijn onder de medewerkers en contractors nog verder vergroten. Met succes. De veiligheidsprestaties waren in 2013 goed. Helaas was er begin 2013 wel sprake van een dodelijk ongeval op de vestiging van Indaver in Beveren, België. Een chauffeur kwam bekneld te zitten onder zijn gekantelde afvalwagen. Ondanks dat het niet om een vaste contractor ging, voelt Indaver zich sterk betrokken bij het ongeval. Naar aanleiding van de treurige gebeurtenis heeft Indaver in de sector aangedrongen op scherpere veiligheidsmaatregelen. Toekomst Indaver wil ook de komende jaren op zoek gaan naar nieuwe innovatieve oplossingen voor afvalbeheer. Het bedrijf onderscheidt zich daarin van concurrenten door met hoogopgeleide mensen en innovatieve assets op projectmatige basis maatwerk te bieden aan de klant. In 2014 ligt de focus op het samen met de klant zoeken


49

1.12

Verklaring Raad van Bestuur

Verklaring Raad van Bestuur In control verklaring Als Raad van Bestuur zijn we verantwoordelijk voor de inrichting en effectieve werking van ons systeem van risicomanagement en interne beheersing: het DELTA Internal Control Framework (DICF). Wij hebben de opzet en werking gedurende 2013 geëvalueerd mede op basis van de Management in Control Statements van de divisies, de Internal Audit rapportage en de verklaring van externe accountant. Risico’s nemen is onlosmakelijk verbonden met ondernemen en met het uitvoeren van de strategie. Het DICF stelt DELTA in staat ondernemingsrisico’s te onderkennen, beheerst te nemen, actief te volgen en daar waar nodig passende actie te nemen. Wij streven ernaar de kans op en de impact van fouten, verkeerde beslissingen en onvoorziene omstandigheden zoveel mogelijk te reduceren. Wij realiseren ons dat het geen absolute zekerheid biedt voor het realiseren van bedrijfsdoelstellingen, noch kan het alle onjuistheden, verlies, fraude en overtredingen van wetten en regels geheel voorkomen. In het kader van de jaarrekeningcontrole 2013 beoordeelde de externe accountant de opzet, het bestaan en de werking van maatregelen van interne beheersing gericht op financiële verslaggeving. De externe accountant rapporteerde zijn bevindingen aan de Raad van Bestuur, Audit Committee en de Raad van Commissarissen. Met inachtneming van het bovenstaande is de Raad van Bestuur van mening dat het risicomanagement en interne beheersing in 2013 naar behoren heeft gewerkt en een redelijke mate van zekerheid geeft dat de jaarrekening over het verslagjaar geen onjuistheden van materieel belang bevat. De Raad van Bestuur zal ook in 2014 toezien op een verdere versterking en professionalisering van het DICF.

50

Bestuursverklaringen Voor zover ons bekend, • geeft de jaarrekening een betrouwbaar beeld van de activa, de passiva, de financiële positie en de winst van DELTA N.V.; • geeft de additionele informatie, zoals opgenomen in dit jaarbericht, een goed beeld over de toestand op 31 december 2013 en de gang van zaken gedurende het boekjaar 2013 van DELTA N.V.; • zijn in het jaarbericht in het hoofdstuk Kansen en Risico’s de wezenlijke risico’s waarmee DELTA N.V. zou kunnen worden geconfronteerd, beschreven. Middelburg, 26 maart 2014 De Raad van Bestuur Arnoud Kamerbeek, voorzitter Raad van Bestuur CEO Frank Verhagen, lid Raad van Bestuur CFO

‘Straks thuis, lekker warm’ van DELTA Comfort Wijzer: Op afstand apparaten in en uitschakelen én mogelijkheden om energie te besparen, dat biedt een comfortabel thuis.


51

2

Jaarrekening 2013

Jaarrekening DELTA N.V. 2013

52

Inhoudsopgave Jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2013

54

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

55

Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

56

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen

60

Geconsolideerd kasstroomoverzicht

59

Grondslagen voor de financiële verslaglegging

60

Toelichting op de geconsolideerde balans

80

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening

116

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht

127

Gebeurtenissen na balansdatum

127

Geconsolideerde deelnemingen

128

Niet geconsolideerde deelnemingen

130

Vennootschappelijke Jaarrekening 2013

Vennootschappelijke balans per 31 december 2013

134

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening

134

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening

135

Toelichting op de vennootschappelijke balans

136

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening

146

Aanpassing vergelijkende cijfers in de jaarrekening 2013

Als gevolg van wijzigingen in de IFRS-regelgeving en de betreffende voorschriften over presentatie van deze wijzigingen zijn de vergelijkende cijfers in deze jaarrekening aangepast naar de nieuwe standaarden. Bovendien heeft op grond van de IFRS-voorschriften aanpassing van de cijfers per 1 januari 2012 plaatsgevonden. De aangepaste cijfers zijn in de jaarrekening aangeduid met 2012 A, 01-01-2012 A en 31-12-2012 A.


53

Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (voor resultaatverdeling) (Bedragen x EUR 1.000)

REF. NR.

31-12-2013

31-12-2012 A

01-01-2012 A

1

473.189

480.919

489.454

VASTE ACTIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA MATERIËLE VASTE ACTIVA

2

1.783.584

1.780.017

1.810.100

Joint ventures, geassocieerde en overige deelnemingen

3

412.522

391.642

402.353

Leningen u/g deelnemingen

4

15.366

14.352

14.370

Uitgestelde belastingvorderingen

4

90.670

89.094

95.246

Overige financiële vaste activa

4

89.725

78.281

11.881

Derivaten

5

FINANCIËLE VASTE ACTIVA TOTAAL VASTE ACTIVA

88.080

101.402

68.007

696.363

674.771

591.857

2.953.136

2.935.707

2.891.411

VLOTTENDE ACTIVA VOORRADEN

6

87.445

87.212

72.691

Handelsvorderingen

7

384.408

371.275

395.247

Actuele belastingvorderingen

7

24.814

1.815

6.583

Overige vorderingen

7

52.760

81.579

47.002

Derivaten

5

141.856

137.165

230.250

603.838

591.834

679.082

TOTAAL VORDERINGEN ACTIVA AANGEHOUDEN VOOR VERKOOP

24

TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA LIQUIDE MIDDELEN

143

1.743

2.647

691.426

680.789

754.420

174.115

194.068

257.545

TOTAAL ACTIVA

3.818.677

3.810.564

3.903.376

Eigen vermogen

1.093.289

1.051.656

1.046.221

8

Netto resultaat lopend jaar VERMOGEN TOEREKENBAAR AAN AANDEELHOUDERS DELTA N.V. Minderheidsbelang derden GROEPSVERMOGEN Voorzieningen Pensioenverplichting Langlopende financiële verplichtingen

9

74.788

80.963

82.690

1.168.077

1.132.619

1.128.911

45.352

52.521

53.570

1.213.429

1.185.140

1.182.481

592.393

633.409

597.531

9

31.322

27.012

16.763

10

616.361

630.024

798.459

Uitgestelde belastingverplichtingen

11

60.689

53.705

59.028

Vooruitontvangen omzet

11

87.381

77.286

70.999

Overige langlopende verplichtingen

11

198.578

198.117

37.840

5

115.839

137.635

104.838

1.702.563

1.757.188

1.685.458 332.507

Derivaten LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN Handelscrediteuren

12

341.048

303.614

Actuele belastingverplichtingen

12

100.548

88.574

73.279


12

15.130

19.391

19.911

Kortlopend deel van voorzieningen

12

15.301

12.254

15.876

Overige kortlopende verplichtingen

12

148.344

170.078

257.117

Bankkrediet

12

120.998

125.803

101.762

Derivaten

5

SUBTOTAAL VLOTTENDE PASSIVA PASSIVA AANGEHOUDEN VOOR VERKOOP VLOTTENDE PASSIVA TOTAAL PASSIVA 54

24

160.555

146.861

230.535

901.924

866.575

1.030.987

761

1.661

4.450

902.685

868.236

1.035.437

3.818.677

3.810.564

3.903.376

Geconsolideerde winst-en-verliesrekening

REF. NR.

2013

2012 A

NETTO OMZET

13

2.103.593

2.167.709

INKOOPWAARDE VAN DE OMZET

14

(1.317.921)

(1.341.936)

785.672

825.773

(Bedragen x EUR 1.000)

OPERATIONELE BRUTO MARGE Overige bedrijfsopbrengsten

15

24.676

39.375

Reële waardemutatie handelsportefeuille

16

(683)

(5.002)

809.665

860.146

BRUTO MARGE Diensten van derden

17

287.786

302.410

Personeelskosten

18

256.725

243.146

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

19

174.262

208.970

Overige bedrijfskosten

20

9.337

28.664

728.110

783.190

81.555

76.956

21

41.548

73.245

123.103

150.201

22

(39.584)

(32.184)

83.519

118.017

(3.278)

(28.847)

80.241

89.170

(705)

(1.385)

79.536

87.785

TOTAAL NETTO BEDRIJFSLASTEN BEDRIJFSRESULTAAT Resultaat deelnemingen OPERATIONEEL RESULTAAT Financiële baten en lasten RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Vennootschapsbelasting

23

RESULTAAT NA BELASTINGEN UIT VOORTGEZETTE BEDRIJFSACTIVITEITEN Resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten RESULTAAT IN HET JAAR

24

RESULTAAT TOE TE REKENEN AAN: Minderheidsbelangen AANDEELHOUDERS VAN DELTA N.V.

4.748

6.822

74.788

80.963


55

Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten (Bedragen x EUR 1.000)

RESULTAAT IN HET JAAR NA VENNOOTSCHAPSBELASTING

2013

2012 A

79.536

87.785

NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN: - ITEMS DIE NIET NAAR DE WINST-EN-VERLIESREKENING ZULLEN WORDEN OVERGEBOEKT Overige wijzigingen in het pensioensaldo bij toegezegd pensioenregelingen (remeasurements) Overige wijzigingen in het pensioensaldo bij toegezegd pensioenregelingen (Uitgestelde) winstbelastingen

(3.409)

(9.850)

1.000

3.162

TOTAAL NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN DIE NIET NAAR DE WINST-EN-VERLIESREKENING ZULLEN WORDEN OVERGEBOEKT

(2.409)

(6.688)

- ITEMS DIE NAAR DE WINST-ENVERLIESREKENING KUNNEN WORDEN OVERGEBOEKT Effectieve deel van winsten en verliezen op afdekkingsinstrumenten in een kasstroomafdekking Energiederivaten (bruto) Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

(14.737)

3.706

2.112

177 (12.625)

Rentederivaten (bruto)

22.011

Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

(9.235)

(Uitgestelde) winstbelastingen

3.883 (3.209) (3.831)

12.776

(7.040)

(97)

713 54

(2.444)

Aandeel in niet gerealiseerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen Aandeel in niet gerealiseerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat (Uitgestelde) winstbelastingen

2.597

(7.603)

-

-

2.597

(7.603)

-

2.597

TE TRANSPORTEREN

56

2.651 (2.409)

(7.603) 79.536

(10.047)

(6.688)

87.785

TRANSPORT

2.651 (2.409)

79.536

(10.047)

(6.688)

87.785

Translatiereserve verschillen Translatiereserve verschillen Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat (Uitgestelde) winstbelastingen

(10)

4

-

-

(10)

4

-

(10)

4

Overige mutaties Overige mutaties

-

Herclassificatie van niet-gerealiseerd naar gerealiseerd resultaat

-

(22.891)

-

(22.891)

-

-

(Uitgestelde) winstbelastingen Niet gerealiseerde resultaten activa aangehouden voor verkoop TOTAAL NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN DIE NAAR DE WINST-EN-VERLIESREKENING KUNNEN WORDEN OVERGEBOEKT Totaal van niet gerealiseerde resultaten TOTAAL VAN GEREALISEERDE EN NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN

-

-

(22.891)

-

-

2.641

(32.934) 232

(39.622)

79.768

48.163

TOTAAL VAN GEREALISEERDE EN NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN TOE TE REKENEN AAN: Minderheidsbelangen AANDEELHOUDERS VAN DELTA N.V.

4.310

4.455

75.458

43.708

Voor toelichting van de mutaties in energie- en rentederivaten wordt verwezen naar hoofdstuk 5. De mutatie met betrekking tot IAS19 (herzien) heeft volledig betrekking op mutaties bij Indaver N.V..


57

Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen (Bedragen x EUR 1.000)

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2011 Aanpassing a.g.v. IAS 19 Aanpassing a.g.v. IFRS 11 BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2011 Resultaatverdeling 2011 Dividendbetaling Overige mutaties Overboeking naar verplichtingen a.g.v. putopties Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Resultaatverdeling 2012

TOTAAL

1.179.820

GESTORT WETTELIJKE AANDELEN- RESERVE KAPITAAL

6.937

HEDGE HERWAAR- OVERIGE ONVERRESERVE DERINGS RESERVES DEELD RESULTAAT RESERVE DEELNEMING

202.007

(6.044)

24.628

(24.628)

23.115

2.661

942.546

(42.832)

3.182

-

AANDEEL DERDEN

54.091 (521)

1.182.481

6.937

226.635

(30.672)

23.115

945.728

(42.832)

53.570

-

-

-

-

-

(42.832)

42.832

-

(40.000)

-

-

-

-

(40.000)

-

-

-

-

(1.849)

-

-

1.849

-

-

(5.504))

-

-

-

-

-

-

(5.504)

48.163

-

(6.084)

(3.645)

(23.115)

(4.411)

80.963

4.455

-

-

7.126

-

-

-

(7.126)

-

1.185.140

6.937

225.828

(34.317)

-

860.334

73.837

52.521

-

-

-

-

-

73.837

(73.837)

-

Dividendbetaling

(40.000)

-

-

-

-

(40.000)

-

-

Overige mutaties

(4.900)

-

-

-

-

-

-

(4.900)

Overboeking naar verplichtingen a.g.v. putopties

(6.579)

-

-

-

-

-

-

(6.579)

Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

79.768

-

2.603

(341)

-

(1.592)

74.788

4.310

-

-

(13.565)

-

-

-

13.565

-

1.213.429

6.937

214.866

(34.658)

-

892.597

88.353

45.352

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2012 Resultaatverdeling 2012

Resultaatverdeling 2013 BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2013

De wettelijke reserve betreft de niet-uitgekeerde winsten van deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedge-reserve welke in relatie moet worden gezien met de niet-gerealiseerde resultaten uit de reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor hedge-doeleinden. De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedge-reserve; dit is een niet vrij uitkeerbare reserve. Voor nadere toelichting zie 5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten en 5.1.3. van de Toelichting op de geconsolideerde balans.

58

De overige reserves omvatten met name de winstreserves. De overboeking naar verplichtingen als gevolg van putopties in 2013 heeft betrekking op het minderheidsbelang van derden in Indaver N.V. Aan deze aandeelhouders, die 25% van de aandelen Indaver N.V. bezitten, is een putoptie verstrekt. Deze is opgenomen onder langlopende verplichtingen. Het aandeel derden in het geconsolideerde eigen vermogen van DELTA N.V. heeft met name betrekking op het minderheidsbelang van NEIF (NIBC European Infrastructure Fund) in het Duitse afvalverwerkingsbedrijf Indaver Deutschland GmbH.

Geconsolideerd kasstroomoverzicht (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012 A

81.555

76.956

682

5.002

UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN Bedrijfsresultaat Reële waardemutaties handelsportefeuille Correctie vooruitontvangen omzet

2.263

3.776

Afschrijvingen en waardeverminderingen

174.262

208.970

Voorzieningen

(62.657)

(21.876)

Voorraden/Onderhanden werk Handelsvorderingen Handelsschulden Overige vorderingen/schulden Overige mutaties UIT BEDRIJFSACTIVITEITEN Kasstromen voortvloeiend uit ontvangen dividenden uit deelnemingen

(4.038)

(10.919)

(13.133)

23.972

37.434

(28.893)

8.823

(5.062)

(3.812)

128

221.379

252.054

33.975

46.205

(20.991)

(12.604)

Kasstromen voortvloeiend uit winstbelastingen

(9.728)

(18.533)

KASSTROOM UIT OPERATIONELE ACTIVITEITEN

224.635

267.122

Investeringen en desinvesteringen in (im)materiële vaste activa

(167.751)

(141.071)

Investeringen en desinvesteringen in groepsmaatschappijen en deelnemingen (na aftrek van verworven liquide middelen)

(10.765)

(2.739)

Kasstromen voortvloeiend uit financiële baten en lasten

UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN

Vervreemding van groepsmaatschappijen en deelnemingen (na aftrek van afgestane liquide middelen) Overige financiële vaste activa KASSTROOM UIT INVESTERINGSACTIVITEITEN

(77)

22.735

(8.610)

(65.462)

(187.203)

(186.537)

UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN Bankkrediet

(4.805)

24.041

Opgenomen leningen

47.257

239.722

Aflossingen op leningen

(59.837)

(367.825)

Uitgekeerde dividenden

(40.000)

(40.000)

KASSTROOM UIT FINANCIERINGSACTIVITEITEN

(57.385)

(144.062)

ONTWIKKELING KASPOSITIE IN HET JAAR

(19.953)

(63.477)

Saldo liquide middelen begin boekjaar

194.068

257.545

Ontwikkeling kaspositie in het jaar

(19.953)

(63.477)

Eindsaldo liquide middelen volgens balans

174.115

194.068

VRIJE KASSTROOM VOOR DIVIDEND

37.432

80.585

MUTATIE NET DEBT

(2.568)

40.585


59

Grondslagen voor de financiële verslaglegging DELTA N.V. is een naar Nederlands recht opgerichte naamloze vennootschap en is de moedermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen die zich bezig houden met: • opwekken, transporteren, handelen in en leveren van energie; • verrichten van milieudiensten m.b.t. afvalverwerking; • leveren van kabeldiensten, zowel met betrekking tot analoge en digitale televisie alsook internet, mobiele en digitale telefonie; • ontwikkelen en produceren van duurzame energie, onder andere op het gebied van windenergie, wateractiviteiten. Mede in dit kader heeft de groep belangen in een aantal gezamenlijke overeenkomsten, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen.

5. Zeeuwgrond B.V. is per 15 augustus 2013 verkocht; 6. Vedis Reiniging B.V. is ontbonden per 20 december 2013; 7. DELTA COM B.V. is per 30 december 2013 opgericht; DELTA Comfort B.V. is per 31 december 2013 verhangen van DELTA Energy B.V. naar DELTA COM B.V.. Zowel DELTA Energy B.V. als DELTA Comfort B.V. vallen daardoor rechtstreeks onder DELTA COM B.V.; DELTA Infra B.V. valt per 31 december 2013 rechtstreeks onder Zeeuwse Netwerkholding N.V.; 8. Als gevolg van de juridische fusie tussen Indaver Nederland B.V. en DELTA Milieu B.V. per 1 januari 2013 zijn de statutaire namen van diverse Indaver dochterondernemingen aangepast.

De aandeelhouders van DELTA N.V. zijn de provincie Zeeland, de Zeeuwse gemeentes, enige Zuid-Hollandse en NoordBrabantse gemeentes en de provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant.

De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s.

DELTA N.V. is statutair gevestigd in Middelburg aan de Poelendaelesingel 10. In 2013 hebben de volgende wijzigingen zich voorgedaan in de groep: 1. PVNED UK Ltd is per 1 februari 2013 opgericht; 2. DELTA Mourik Industrial Services vof is per 22 april 2013 ontbonden; 3. Partners Vliegveld Zeeland B.V. is per 1 juli 2013 ontbonden; DELTA neemt per 27 juni 2013 rechtstreeks deel in Zeeland Airport B.V.; 4. DELTA Personeel B.V. is per 9 juli 2013 opgericht;

60

DELTA N.V. heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening, met uitzondering van de groepsmaatschappijen en deelnemingen die worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven. Deze jaarrekening 2013 is op 26 maart 2014 ondertekend en vrijgegeven voor publicatie door de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen zal de jaarrekening ter vaststelling voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 16 mei 2014.

1A. Overeenstemmingverklaring IFRS en samenvatting van wijzigingen in de waarderingsregels IFRS De geconsolideerde jaarrekening van de vennootschap is opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), uitgegeven door de International Accounting Standards Board (IASB), en de interpretaties uitgegeven door het IFRS Interpretations Committee (IFRS IC) van de IASB die door Europese Commissie (EC) zijn goedgekeurd tot en met 31 december 2013. Ten opzichte van het voorgaande boekjaar zijn de volgende nieuwe richtlijnen of aanvullingen/verbeteringen door de IASB uitgegeven en door de EC goedgekeurd voor gebruik binnen de Europese Unie. De nog niet door de EC goedgekeurde wijzigingen zijn niet in onderstaand overzicht meegenomen.

1A.1 De volgende richtlijnen en verbeteringen zijn door DELTA toegepast in de jaarrekening 2013 1) IAS 1 Presentatie van de jaarrekening – Presentatie van posten van niet-gerealiseerde resultaten De wijzigingen moeten de presentatie van het toenemende aantal posten van niet-gerealiseerde resultaten verduidelijken en gebruikers van jaarrekeningen helpen bij het maken van een onderscheid tussen de posten van niet-gerealiseerde resultaten die daarna naar winst of verlies kunnen worden overgeboekt en die welke nooit naar winst of verlies zullen worden overgeboekt. 2) IAS 19 Personeelsbeloningen IAS 19 is herzien. De wijzigingen in IAS 19 moeten gebruikers van jaarrekeningen een beter inzicht helpen verwerven in de wijze waarop toegezegd-pensioenregelingen de financiële positie, financiële prestatie en kasstromen van een entiteit beïnvloeden. De belangrijkste wijzigingen zijn: a) Het uitstellen van de verwerking van actuariële winsten en/of verliezen middels de corridor methodiek is niet langer toegestaan; deze dienen nu direct te worden verwerkt in het eigen vermogen (niet-gerealiseerde resultaten); b) ‘Interest costs’ en ‘Expected return on assets’ verdwijnen uit de pensioenlast en worden vervangen door één post: ‘Net interest’. Deze post is gebaseerd op de IAS 19 discount rate en de (un)funded status; c) In het algemeen is het gemakkelijker geworden om onder IAS 19 (herzien) een pensioenregeling te kunnen classificeren als toegezegde-bijdrageregeling; d) In de bepaling van de pensioenverplichting mogen ook componenten meegenomen worden die zien op risicodeling en gedeelde financiering.

3) IAS 12 Winstbelastingen – uitgestelde belastingen: realisatie van onderliggende activa Doel van de wijzigingen in IAS 12 is in een uitzondering op het in IAS 12 vastgelegde waarderingsprincipe te voorzien in de vorm van een weerlegbaar vermoeden dat de boekwaarde van een tegen reële waarde gewaardeerde vastgoedbelegging via verkoop zou worden gerealiseerd en dat de entiteit van het op de verkoop van het onderliggende actief toepasselijke belastingtarief zou moeten gebruikmaken. 4) IFRS 13 Waardering tegen reële waarde IFRS 13 bevat één enkel IFRS-kader voor het bepalen van de reële waarde en een uitvoerige leidraad voor de waardering tegen reële waarde van zowel financiële en niet-financiële activa en verplichtingen. IFRS 13 is van toepassing wanneer een andere IFRS waarderingen tegen reële waarde of informatieverschaffingen over waarderingen tegen reële waarde voorschrijft of toestaat. 5) IFRS 7 Wijzigingen in IFRS 7 Financiële instrumenten: informatieverschaffing – Saldering van financiële vaste activa en financiële verplichtingen Met de wijziging van IFRS 7 wordt beoogd de verstrekking van aanvullende kwantitatieve informatie verplicht te stellen, zodat gebruikers de uit hoofde van de IFRS verstrekte gegevens en de uit hoofde van de Generally Accepted Accounting Principles van de Verenigde Staten verstrekte gegevens beter met elkaar kunnen vergelijken en op elkaar kunnen doen aansluiten. 6) IFRS 1 Wijzigingen in IFRS 1 Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards – Overheidsleningen Deze wijzigingen in IFRS 1 hebben betrekking op leningen die van overheden zijn ontvangen tegen een rente onder de marktrente en het doel ervan is aan eerste toepassers van de IFRS bij overgang naar de IFRS ontheffing van volledige retroactieve toepassing te verlenen. 7) Verbeteringen in International Financial Reporting Standards cyclus 2009 - 2011 Drie verbeteringen (bijlage D van IFRS 1 met betrekking tot financieringskosten, IAS 16 met betrekking tot reserveonderdelen, reserveapparatuur en onderhoudsbenodigdheden en IAS 34 met betrekking tot gesegmenteerde informatie) zijn verduidelijkingen of verbeteringen. Drie andere verbeteringen (IFRS 1 betreft situaties waarin een entiteit die tijdens een voorafgaande verslagperiode IFRS heeft toegepast, maar waarvan de recentste voorafgaande jaarrekening geen expliciete en onvoorwaardelijke verklaring van overeenstemming met IFRSs bevatte, IAS 1 met betrekking tot verduidelijking van de vereisten voor vergelijkende informatie en IAS 32 met betrekking tot belastinginvloeden op uitkeringen aan


61

aandeelhouders) omvatten veranderingen in de bestaande vereisten of bijkomende leidraden betreffende de uitvoering van die leidraden.

1A.2 De richtlijnen IFRS 10, IFRS 11, IFRS 12 en IAS 27 (herzien) en IAS 28 (herzien) zijn met ingang van de jaarrekening 2013 toegepast door DELTA en zijn onderstaand toegelicht 1) IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening Doel van IFRS 10 is in één enkel consolidatiemodel te voorzien waarbij zeggenschap als grondslag voor de consolidatie van alle soorten entiteiten wordt vastgesteld. IFRS 10 vervangt IAS 27 Geconsolideerde jaarrekening en enkelvoudige jaarrekening en interpretatie SIC 12 Consolidatie – Voor een bijzonder doel opgerichte entiteiten. 2) IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten IFRS 11 stelt grondslagen vast voor de financiële verslaggeving door partijen bij een gezamenlijke overeenkomst en vervangt IAS 31 Belangen in joint ventures en interpretatie SIC 13 Entiteiten waarover gezamenlijke zeggenschap wordt uitgeoefend / Niet- monetaire bijdragen door deelnemers in een joint-venture. 3) IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten IFRS 12 combineert, versterkt en vervangt de voor dochterondernemingen, gezamenlijke overeenkomsten, geassocieerde deelnemingen en niet-geconsolideerde gestructureerde entiteiten geldende eisen inzake informatieverschaffing. 4) IAS 27 Enkelvoudige jaarrekening Als gevolg van de nieuwe IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 is IAS 27 herzien. 5) IAS 28 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures Als gevolg van de nieuwe IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 is IAS 28 herzien. 6) IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 Overgangsleidraden IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening, IFRS 11 Gezamenlijke overeenkomsten en IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten worden gewijzigd. Doel is het verduidelijken van de eerste toepassingsleidraad in IFRS 10. De wijzigingen verlenen tevens additionele overgangsondersteuning voor IFRS 10, IFRS 11 en IFRS 12 en beperken het vereiste om slechts aan de vorige vergelijkende periode aangepaste vergelijkende informatie te verschaffen. Voorts wordt als gevolg van de wijzigingen voor informatieverstrekking betreffende niet-geconsolideerde gestructureerde entiteiten het vereiste geschrapt om vergelijkende informatie in te dienen voor perioden vóór toepassing van IFRS 12.

62

1A.3 De volgende richtlijnen en verbeteringen zijn door DELTA nog niet toegepast in de jaarrekening 2013 (officieel van toepassing vanaf 1 januari 2014 of later) 1) Wijzigingen in IAS 32 Financiële instrumenten: presentatie – Saldering van financiële vaste activa en financiële verplichtingen IAS 32 is gewijzigd om aanvullende leidraden te verschaffen, zodat de standaard minder inconsequent wordt toegepast in de praktijk. Wij verwachten hiervan geen materiële invloed op de cijfers. 2) Wijzigingen in IFRS 10 Geconsolideerde jaarrekening, IFRS 12 Informatieverschaffing over belangen in andere entiteiten en IAS 27 (herzien) Enkelvoudige jaarrekening – Beleggingsentiteiten IFRS 10 is gewijzigd om beter aan te sluiten bij het bedrijfsmodel van beleggingsentiteiten. Op grond van deze standaard zijn beleggingsentiteiten verplicht hun dochterondernemingen te waarderen tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winst-en-verliesrekening in plaats van hen te consolideren. IFRS 12 is gewijzigd om de verschaffing van specifieke informatie over dergelijke dochterondernemingen van beleggingsentiteiten verplicht te stellen. Als gevolg van de wijzigingen in IAS 27 (herzien) beschikken beleggingsondernemingen tevens niet meer over de mogelijkheid om investeringen in bepaalde dochterondernemingen ofwel tegen kostprijs, ofwel tegen reële waarde in hun enkelvoudige jaarrekening te waarderen. Wij verwachten hiervan geen invloed op de cijfers door het ontbreken van beleggingsentiteiten binnen de Groep. 3) Wijzigingen in IAS 36 Bijzondere waardeverminderingen van activa – Informatieverschaffing over de realiseerbare waarde van niet-financiële activa Met de wijzigingen wordt beoogd te verduidelijken dat het toepassingsgebied van de informatieverschaffing over de realiseerbare waarde van activa beperkt blijft tot activa die een bijzondere waardevermindering hebben ondergaan, wanneer deze realiseerbare waarde op de reële waarde minus vervreemdingskosten is gebaseerd. Toepassing van deze IAS heeft geen invloed op de cijfers. 4) Wijzigingen in IAS 39 Financiële instrumenten; opname en waardering – Novatie van derivaten en voortzetting van hedge accounting Deze wijzigingen willen uitkomst bieden in situaties waarin een centrale tegenpartij als gevolg van wet- of regelgeving in het kader van een novatie de plaats inneemt van een tegenpartij bij een derivaat dat als afdekkingsinstrument is aangewezen. Op die manier kan de hedge accounting ondanks de novatie toch worden voortgezet, wat zonder de wijziging niet zou zijn toegestaan. Wij verwachten hiervan geen materiële invloed op de cijfers.

1B. Belangrijkste waarderingswijzigingen in balans en winst-en-verliesrekening 2012 1B.1 IAS 19 (herzien) Personeelsbeloningen In de gewijzigde IAS 19 is de corridorbenadering komen te vervallen en worden bepaalde herwaarderingen van toegezegdpensioenregelingen in de niet-gerealiseerde resultaten verwerkt.

1B.2 IFRSs 10, 11 en 12 en IAS 27 (herzien) en 28 (herzien): Classificatie deelnemingen In kader van de eerste toepassing van de IFRSs 10 en 11 en IAS 27 (herzien) en 28 (herzien) heeft DELTA de deelnemingen behorend binnen de Groep opnieuw beoordeeld op de wijze van verantwoording in de geconsolideerde cijfers. Voor een aantal materiële deelnemingen is geconstateerd dat deze op grond van IFRS 11 (gezamenlijke overeenkomsten) classificeren als gezamenlijke bedrijfsactiviteit. Op grond hiervan kan niet langer de equity methode van waardering toegepast worden, maar dat moet worden overgegaan naar een partiële consolidatie van de betrokken deelnemingen. Hieronder volgt een toelichting op de belangrijkste overwegingen tot classificatie van een deelneming in de vorm van een gezamenlijke overeenkomst, als gezamenlijke bedrijfsactiviteit dan wel als joint venture. In mei 2011 is door de IASB de richtlijn IFRS 11 uitgevaardigd; samenvattend heeft deze richtlijn tot gevolg dat niet meer de juridische structuur doorslaggevend voor verslaglegging in de jaarrekening zal zijn maar de economische realiteit: ‘substance over form’. IFRS 11 is in december 2012 door de Europese Commissie goedgekeurd voor toepassing binnen de EU. Voor de juiste classificatie of sprake is van een gezamenlijke bedrijfsactiviteit, danwel een van joint venture is leidend hoe de afspraken tussen aandeelhouders en andere belanghebbenden ten aanzien van de bedrijfsactiviteiten (de ‘gezamenlijke overeenkomst’) zijn geregeld. Daarbij is zeggenschap van belang, met name ten aanzien van de rechten op de activa en de verplichtingen ter zake van de passiva en de mogelijkheden die de aandeelhouder/belanghebbende heeft voor input- en output sturing en resultaat beïnvloeding, i.e. de mate waarin de (partiële) aandeelhouder in control is aangaande de betreffende vennootschap. Vooral het al of niet bestaan van unanimiteit in besluitvorming is in eerste instantie leidend voor het classificeren van gezamenlijke overeenkomsten ofwel ‘joint arrangements’. Van alle gezamenlijke overeenkomsten is apart nagegaan of sprake is van een gezamenlijke bedrijfsactiviteit dan wel van een joint venture onder de voorschriften van IFRS 11. Hieronder zijn de belangrijkste overwegingen weergegeven voor de verschillende gezamenlijk met een partner of met meerdere partners gedreven ondernemingen om deze deelnemingen te classificeren als gezamenlijke bedrijfsactiviteit dan wel joint venture.

1B.3 Toelichting overwegingen classificatie belangrijkste gezamenlijke overeenkomsten 1. Gezamenlijke bedrijfsactiviteiten Sloe Centrale Holding B.V. / Sloe Centrale B.V. Bij Sloe Centrale Holding B.V. bestaat gezamenlijke zeggenschap; er is unanimiteit voor relevante besluiten benodigd en de aandeelhouders zijn middels een tollingovereenkomst de enige afnemers van de geproduceerde elektriciteit. De aandeelhouders/tollers hebben geen primaire verantwoordelijkheid voor de aangetrokken project-financiering; deze is op het niveau van Sloe Centrale B.V. aangetrokken en wordt geserviced door de tollingfees van beide tollers. N.V. Elektriciteit-Productiemaatschappij Zuid-Nederland (EPZ) Bij N.V. EPZ bestaat gezamenlijke zeggenschap voor belangrijke besluiten die vooraf gedefinieerd zijn; er is unanimiteit voor relevante besluiten (buiten de vooraf overeengekomen) benodigd en de aandeelhouders zijn middels een tollingovereenkomst de enige afnemers van de geproduceerde elektriciteit. SLECO Centrale nv Bij SLECO Centrale nv is sprake van gezamenlijke zeggenschap over de installatie en belangrijke besluiten over de bedrijfsvoering. De beide aandeelhouders garanderen de aanvoer van afval voor de installatie. De hiervoor te betalen gate fee wordt in gezamenlijkheid bepaald. Verkoop van de opgewekte energie vindt plaats aan een derde partij middels een gezamenlijk contract. Deze opbrengsten zijn echter ondergeschikt aan de andere voordelen uit de overeenkomst voor de aandeelhouders. SVEX nv De werkzaamheden van SVEX nv worden enkel uitgevoerd ten behoeve van het exploitatie en het onderhoud van specifieke installaties van de aandeelhouders. SVEX nv verstrekt geen diensten aan derden. De doelstelling van het bedrijf is om te opereren op break-even basis. Omdat de activiteiten in dermate belangrijke wijze zijn verbonden met de activiteiten van SLECO Centrale nv wordt SVEX nv eveneens beschouwd als een gezamenlijke bedrijfsactiviteit. 2. Joint ventures Evides N.V. Bij Evides N.V. bestaat gezamenlijke zeggenschap, er is unanieme goedkeuring nodig voor belangrijke besluiten die het mandaat van de directie en de Raad van Commissarissen te boven gaan. Beide aandeelhouders delen voor gelijke delen in het dividend van de vennootschap. De afnemers van Evides N.V. zijn consumenten en bedrijven in met name de Provincies Zuid-Holland en Zeeland.


63

ELSTA B.V. & Co. C.V. Bij ELSTA B.V. & Co. C.V. bestaat gezamenlijke zeggenschap, er is unanieme goedkeuring nodig voor belangrijke besluiten. Een gedeelte van de output bestaande uit stoom (volledig) en elektriciteit wordt geleverd aan één afnemer, niet zijnde een aandeelhouder. Het restant van de opgewekte elektriciteit wordt geleverd aan twee van de drie vennoten. De vennootschap is niet volledig afhankelijk van de vennoten voor het voldoen van zijn financieringsverplichtingen omdat er meerdere afnemende partijen zijn.

1B.4 Gevolgen voor de wijziging van verantwoording in de DELTA-cijfers IAS 19 (herzien) In de gewijzigde IAS 19 is de corridorbenadering komen te vervallen en worden bepaalde herwaarderingen van toegezegd-pensioenregelingen in de niet-gerealiseerde resultaten verwerkt. IFRSs 10, 11 en 12 en IAS 27 (herzien) en 28 (herzien): Classificatie deelnemingen De deelnemingen die met ingang van toepassing van IFRS 11 als gezamenlijke bedrijfsactiviteit worden gekwalificeerd worden vanaf het boekjaar 2013 als zodanig verantwoord. Voor vergelijkingsdoeleinden zijn de vergelijkende cijfers 2012 eveneens aangepast. Bovendien heeft op grond van IFRS 11 en IAS 1 aanpassing van de cijfers per 1 januari 2012 plaatsgevonden. De aangepaste cijfers zijn in dit hoofdstuk aangeduid met 2012 A, 01-01-2012 A en 31-12-2012 A. De belangrijkste wijzigingen zijn de volgende: Balans De bedrijven die vóór toepassing van IFRS 11 als ‘joint ventures’ binnen de financiële vaste activa werden verantwoord en nu als gezamenlijke bedrijfsactiviteit zijn gereclassificeerd, zijn partieel geconsolideerd. Dit heeft tot gevolg dat de afzonderlijke activa en passiva voor het evenredige percentage van het belang in de betreffende gezamenlijke bedrijfsactiviteit zijn opgenomen in de geconsolideerde cijfers. Immateriële vaste activa De toename van de immateriële vaste activa wordt onder andere verklaard door de verantwoording van de goodwill van de onder IFRS 11 als gezamenlijke bedrijfsactiviteit geclassificeerde deelneming in SLECO Centrale nv. Deze goodwill was voorheen geclassificeerd bij de joint venture in de financiële vaste activa. Daarnaast is sprake van opname van het evenredige deel van de ICT-systemen zoals verantwoord onder de immateriële vaste activa van Sloecentrale. Materiële vaste activa Het materiële vaste activa wordt verhoogd met het evenredige deel in het belang in de boekwaarde van de terreinen, gebouwen, centrales en installaties en overige materieel vast

64

actief van de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten die vóór toepassing van IFRS 11 binnen de jont ventures verantwoord waren. Bovendien wordt onder deze noemer de fair value verantwoord die DELTA heeft toegekend aan de kerncentrale EPZ bij aankoop van het 20% belang in 2010; deze was voorheen geclassificeerd binnen de financiële vaste activa. Financiële vaste activa De joint ventures die vóór toepassing van IFRS 11 onder de FVA waren verantwoord en onder IFRS 11 als gezamenlijke bedrijfsactiviteit zijn gereclassificeerd, worden verwerkt naar de onderscheidende posten in de activa en passiva van de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten. In de financiële vaste activa muteert verder het fonds voor de beheergelden voor de ontmanteling van kerncentrale, het evenredige deel van de minderheids-deelnemingen van de voormalige joint ventures en overige langlopende vorderingen (o.a. belastinglatenties) van Sloe Centrale B.V., N.V. EPZ en SLECO Centrale nv. Kortlopende activa en passiva De vlottende activa en passiva muteren eveneens met het evenredige deel van de toegevoegde gezamenlijke bedrijfsactiviteiten. De onderlinge groepsverhoudingen zijn volledig geëlimineerd. Eigen Vermogen van DELTA Het eigen vermogen muteert niet als gevolg van de toepassing van IFRS11. Voorzieningen De toevoegingen aan de voorzieningen betreffen hoofdzakelijk de voorzieningen die betrekking hebben op amovering van de centrales en installaties van de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten. Bovendien wordt de voorziening Opslag- en opwerkkosten met betrekking tot de kerncentrale Borssele hieronder verantwoord. Langlopende schulden De langlopende schulden worden voornamelijk verhoogd met de het evenredige deel van de aangetrokken bancaire financiering door de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten. Winst-en-verliesrekening De netto omzet muteert door de eliminatie van de leveringen aan de voormalige joint ventures die vóór toepassing van IFRS 11 waren verantwoord als externe omzet en nu onderlinge leveringen betreffen. De omzet omvat in de cijfers ná toepassing van IFRS 11 de aanvullende externe omzet die de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten maken op klanten die niet verbonden zijn aan de gezamenlijke bedrijfsactiviteit als aandeelhouder. De omzet van en de inkoop bij de ondernemingen die vóór toepassing van IFRS 11 als joint venture werden geclassificeerd vallen onder de nieuwe regelgeving zelfstandig voor hun respectievelijke belang in de omzet resp. inkoopcijfers. Daardoor vervallen de inkoopkosten die DELTA voorheen verantwoordde door productie af te nemen bij de betreffende

joint ventures. De bruto marge stijgt na toepassing van IFRS 11 als gevolg van de hierboven beschreven verwerking van het evenredige deel van de omzet en inkoopkosten van de gemeenschappelijke bedrijfsovereenkomst die in de consolidatie betrokken zijn na toepassing van IFRS 11. De bedrijfslasten nemen toe met het evenredige belang in de kosten van de gezamenlijke bedrijfsactiviteit. Het netto resultaat is ongewijzigd; het verschafte inzicht voor gebruikers van de jaarrekening is evenwel verbeterd door de afzonderlijke evenredige opname van de cijfers van de gezamenlijke bedrijfsactiviteiten in de geconsolideerde cijfers van DELTA N.V.. Voor de algemene grondslagen voor de consolidatie, balanswaardering en de resultaatbepaling wordt verwezen naar de betreffende hoofdstukken.


65

1B.5 Invloed op de winst-en-verliesrekening als gevolg van toepassing IFRS 11 en IAS 19R REF. NR.

2012

IAS 19R

IFRS 11

2012 A

NETTO OMZET

13

2.171.793

-

(4.084)

2.167.709

INKOOPWAARDE VAN DE OMZET

14

(1.551.017)

-

209.081

(1.341.936)

620.776

-

204.997

825.773


OPERATIONELE BRUTO MARGE Overige bedrijfsopbrengsten

15

33.431

-

5.944

39.375

Reële waardemutatie handelsportefeuille

16

(5.002)

-

-

(5.002)

649.205

-

210.941

860.146 302.410

BRUTO MARGE Diensten van derden

17

240.862

-

61.548

Personeelskosten

18

204.054

219

38.873

243.146

Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen

19

131.835

-

77.135

208.970


20

TOTAAL NETTO BEDRIJFSLASTEN BEDRIJFSRESULTAAT Resultaat deelnemingen

21

OPERATIONEEL RESULTAAT Financiële baten en lasten

22

RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Vennootschapsbelasting

23

RESULTAAT NA BELASTINGEN UIT VOORTGEZETTE BEDRIJFSACTIVITEITEN Resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten RESULTAAT IN HET JAAR

24

17.113

-

11.551

28.664

593.864

219

189.107

783.190

55.341

(219)

21.834

76.956

77.674

(16)

(4.413)

73.245

133.015

(235)

17.421

150.201

(29.783)

-

(2.401)

(32.184)

103.232

(235)

15.020

118.017

(13.901)

74

(15.020)

(28.847)

89.331

(161)

0

89.170

(1.385)

-

-

(1.385)

87.946

(161)

0

87.785

RESULTAAT TOE TE REKENEN AAN: Minderheidsbelangen AANDEELHOUDERS VAN DELTA N.V.

66

6.862

(40)

-

6.822

81.084

(121)

-

80.963

1B.6 Invloed op de balans per 1 januari 2012 (Bedragen x EUR 1.000)

REF. NR.

01-01-2012

IAS 19R

IFRS 11 01-01-2012 A

VASTE ACTIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

1

394.801

-

94.653

489.454

MATERIËLE VASTE ACTIVA

2

1.035.754

-

774.346

1.810.100


3

867.809

443

(465.899)

402.353

Leningen u/g deelnemingen

4

14.370

-

-

14.370


4

75.851

(13)

19.408

95.246


4

9.305

-

2.576

11.881

Derivaten

5

68.007

-

-

68.007

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

1.035.342

430

(443.915)

591.857

TOTAAL VASTE ACTIVA

2.465.897

430

425.084

2.891.411


6

17.303

-

55.388

72.691

Handelsvorderingen

7

390.303

-

4.944

395.247


7

7.324

-

(741)

6.583

Overige vorderingen

7

46.629

(1.246)

1.619

47.002

Derivaten

5

230.250

-

-

230.250

674.506

(1.246)

5.822

679.082

2.647

-

-

2.647

694.456

(1.246)

61.210

754.420

52.390

-

205.155

257.545

TOTAAL ACTIVA

3.212.743

(816)

691.449

3.903.376

Eigen vermogen

1.043.039

3.182

-

1.046.221

Netto resultaat lopend jaar

82.690 1.125.729

3.182

-

82.690 1.128.911


24


8

VERMOGEN TOEREKENBAAR AAN AANDEELHOUDERS DELTA N.V. Minderheidsbelang derden GROEPSVERMOGEN

54.091

(521)

-

53.570

1.179.820

2.661

-

1.182.481

Voorzieningen

9

236.824

(1.433)

362.140

597.531

Pensioenverplichting

9

21.869

(4.879)

(227)

16.763

Langlopende financiële verplichtingen

10

588.606

-

209.853

798.459


11

57.470

1.774

(216)

59.028


11

70.999

-

-

70.999


11

25.472

-

12.368

37.840

5

77.149

-

27.689

104.838

Derivaten

1.078.389

(4.538)

611.607

1.685.458

Handelscrediteuren

LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN 12

324.381

-

8.126

332.507


12

59.191

-

14.088

73.279


12

13.401

-

6.510

19.911


12

15.876

-

-

15.876


12

247.082

1.061

8.974

257.117

Bankkrediet

12

66.429

-

35.333

101.762

Derivaten

5

SUBTOTAAL VLOTTENDE PASSIVA PASSIVA AANGEHOUDEN VOOR VERKOOP VLOTTENDE PASSIVA TOTAAL PASSIVA

24

223.724

-

6.811

230.535

950.084

1.061

79.842

1.030.987

4.450

-

-

4.450

954.534

1.061

79.842

1.035.437

3.212.743

(816)

691.449

3.903.376


67

1B.7 Invloed op de balans per 31 december 2012 (Bedragen x EUR 1.000)

REF. NR.

31-12-2012

IAS 19R

IFRS 11 31-12-2012 A

VASTE ACTIVA IMMATERIËLE VASTE ACTIVA

1

390.232

-

90.687

480.919

MATERIËLE VASTE ACTIVA

2

1.010.059

-

769.958

1.780.017


3

826.459

18

(434.835)

391.642

Leningen u/g deelnemingenen

4

14.352

-

-

14.352


4

63.122

3

25.969

89.094


4

9.337

-

68.944

78.281

Derivaten

5

101.232

-

170

101.402

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

1.014.502

21

(339.752)

674.771

TOTAAL VASTE ACTIVA

2.414.793

21

520.893

2.935.707

70.296

87.212 371.275


6

16.916

-

Handelsvorderingen

7

370.792

-

483


7

2.949

-

(1.134)

1.815

Overige vorderingen

7

71.212

(1.427)

11.794

81.579

Derivaten

5


136.557

-

608

137.165

581.510

(1.427)

11.751

591.834

1.743

-

-

1.743

600.169

(1.427)

82.047

680.789

48.931

-

145.137

194.068

TOTAAL ACTIVA

3.063.893

(1.406)

748.077

3.810.564

Eigen vermogen

1.052.889

(1.233)

-

1.051.656

81.084

(121)

-

80.963

1.133.973

(1.354)

-

1.132.619

53.892

(1.371)

-

52.521

1.187.865

(2.725)

-

1.185.140

230.088

-

403.321

633.409

24


8

Netto resultaat lopend jaar VERMOGEN TOEREKENBAAR AAN AANDEELHOUDERS DELTA N.V. Minderheidsbelang derden GROEPSVERMOGEN Voorzieningen Pensioenverplichting

9 9

22.158

4.502

352

27.012

Langlopende financiële verplichtingen

10

429.087

-

200.937

630.024


11

51.939

(1.266)

3.032

53.705


11

77.286

-

-

77.286


11

177.691

(1.917)

22.343

198.117

Derivaten

5

LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN

101.283

-

36.352

137.635

1.089.532

1.319

666.337

1.757.188

Handelscrediteuren

12

311.725

-

(8.111)

303.614


12

73.414

-

15.160

88.574


12

13.172

-

6.219

19.391


12

12.254

-

-

12.254


12

136.623

-

33.455

170.078

Bankkrediet

12

98.303

-

27.500

125.803

Derivaten

5

SUBTOTAAL VLOTTENDE PASSIVA PASSIVA AANGEHOUDEN VOOR VERKOOP VLOTTENDE PASSIVA TOTAAL PASSIVA

68

24

139.344

-

7.517

146.861

784.835

-

81.740

866.575

1.661

-

-

1.661

786.496

-

81.740

868.236

3.063.893

(1.406)

748.077

3.810.564

1B.8 I nvloed op activa, passiva en eigen vermogen op 31 december 2013 als gevolg van toepassing van de herziene standaard IAS 19 31-12-2013

(Bedragen x EUR 1.000) Deelnemingen gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode

(199)

Langlopende verplichtingen uit hoofde van vergoedingen na uitdiensttreding

(3.121)

Overige langlopende verplichtingen (Putoptie Indaver)

528


907

IMPACT OP NETTO-ACTIVA

(1.885)

Minderheidsbelang Winst (Verlies) van het boekjaar Overige ingehouden winsten (overgedragen verliezen)

302 1.583

Ingehouden winsten (overgedragen verliezen)

1.583

IMPACT OP EIGEN VERMOGEN

1.885

1B.9 Invloed op de kasstroom 2012 als gevolg van toepassing IFRS 11 2012 Kasstroom uit operationele activiteiten

45.074

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

(88.820)

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

(16.272)


(60.018)


69

2. Algemene grondslagen

2.1 Schattingen en veronderstellingen Het opstellen van een jaarrekening brengt met zich mee dat gebruik wordt gemaakt van schattingen en veronderstellingen die zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en op factoren die naar het oordeel van het management aanvaardbaar zijn. Deze schattingen hebben voornamelijk betrekking op de opbrengsten uit levering en transport van elektriciteit en gas aan kleinverbruikers in verband met gespreide meteropname, op uitgestelde belastingvorderingen, de hoogte van voorzieningen. Deze schattingen en veronderstellingen hebben invloed op de jaarrekeninggegevens, waarbij de werkelijke gegevens kunnen afwijken. De effecten van schattingswijzigingen worden prospectief verwerkt in de winst-en-verliesrekening. Schattingswijzigingen kunnen eveneens leiden tot wijzigingen in activa en verplichtingen of in componenten van het eigen vermogen. Dergelijke schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin een schattingswijziging heeft plaatsgevonden. Bij de toelichtingen van de balans en winst-en-verliesrekening zijn eventuele bijzonderheden met betrekking tot schattingen en veronderstellingen apart vermeld.

2.2 Bijzondere waardevermindering van activa Gedurende het verslagjaar wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn voor een bijzondere waardevermindering van activa. Indien dit het geval is, wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief; deze is gelijk aan de hoogste van de reële waarde minus verkoopkosten (fair value less costs to sell) en de bedrijfswaarde (value in use). Als de reële waarde minus verkoopkosten leidt tot niet vermijdbare uitgaven, zal hiervoor een verplichting worden opgenomen. De bedrijfswaarde wordt bepaald door de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen, gebaseerd op de intern opgestelde en door de statutaire directie goedgekeurde ondernemingsplannen, gebruik makend van een disconteringsvoet vóór belastingen die onder andere de actuele marktrente weergeeft. Specifieke risico’s met betrekking tot het actief of de kasstroomgenererende unit zijn in de geschatte toekomstige kasstromen opgenomen. Ten aanzien van verantwoorde goodwill wordt jaarlijks een impairmentberekening opgemaakt. Een bijzondere waardevermindering wordt verwerkt indien de boekwaarde van een actief of de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort, hoger is dan de realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingen van aan kasstroomgenererende eenheden toegewezen activa worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van aan kasstroomgenererende eenheden (of groepen van eenheden) toegerekende

70

goodwill en vervolgens naar rato in mindering gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de eenheid (groep van eenheden). De betreffende activa worden niet lager gewaardeerd dan de eigen (individuele) realiseerbare waarde. Een bijzondere waardevermindering wordt teruggenomen indien vastgesteld wordt dat de uitgangspunten zijn veranderd op basis waarvan in het verleden de realiseerbare waarde is bepaald. Een bijzondere waardevermindering wordt alleen teruggenomen voor zover de resterende boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde die, na aftrek van afschrijvingen, zou zijn bepaald in de veronderstelling dat geen bijzondere waardevermindering had plaatsgevonden. Een bijzondere waardevermindering of terugname hiervan wordt ten laste of ten gunste van het resultaat gebracht. Bijzondere waardeverminderingen van goodwill worden niet teruggenomen.

2.3 Waardering financiële instrumenten Tenzij anders aangegeven bij de toelichting op de afzonderlijke posten in de jaarrekening is het management van oordeel dat de boekwaarde van financiële instrumenten een redelijke benadering vormt van de reële waarde van het financieel instrument.

2.4 Overheidssubsidies Overheidssubsidies worden opgenomen zodra het redelijkerwijs zeker is dat aan de voorwaarden voor verkrijging is of wordt voldaan en dat de subsidies zijn of zullen worden ontvangen. Bij activering van investeringsprojecten worden ontvangen subsidies, evenals ontvangen bijdragen in de aanlegkosten, in mindering gebracht op de aanschafwaarde van de activa. Exploitatiesubsidies worden opgenomen onder de opbrengsten. Fiscale subsidieregelingen worden opgenomen bij de berekening van de belastingplicht.

2.5 Vreemde valuta De activa en passiva die in vreemde valuta worden gehouden, worden omgerekend tegen de valutakoersen welke gelden aan het einde van de verslagperiode. De verschillen die verband houden met de wijziging van valutakoersen worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover deze geen betrekking hebben op de netto investering in buitenlandse deelnemingen; deze laatste leiden als onderdeel van de niet-gerealiseerde resultaten tot een mutatie in het eigen vermogen. In de winst-en-verliesrekening zijn de kosten en opbrengsten luidend in vreemde valuta, omgerekend naar Euro’s tegen de koers op het moment van de transactie.

3. Grondslagen voor de consolidatie

De geconsolideerde jaarrekening omvat de financiële gegevens van DELTA N.V. en zijn groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin zeggenschap terzake van het bestuur en het operationele en financiële beleid wordt uitgeoefend. Volgens IFRS 10 wordt zeggenschap uitgeoefend als de investeerder blootgesteld is aan of rechten heeft op veranderlijke opbrengsten uit hoofde van zijn betrokkenheid bij de deelneming, en over de mogelijkheid beschikt deze opbrengsten via zijn macht over de deelneming te beïnvloeden. Bij de bepaling of er sprake is van zeggenschap worden de bestaande en potentiële stemrechten, die op balansdatum uitoefenbaar of converteerbaar zijn, meegewogen. Daarnaast wordt hierbij beoordeeld in hoeverre andere overeenkomsten aanwezig zijn die DELTA N.V. de mogelijkheid bieden het operationele en financiële beleid te bepalen.

• De opbrengsten van de verkoop van de output van de gezamenlijke bedrijfsactiviteit waarop de investeerder recht heeft, en waar de investeerder zelf voor gezorgd heeft, verwerkt de investeerder volledig in de jaarrekening; • De kosten die direct aan de investeerder kunnen worden toegerekend verwerkt de investeerder volledig in de jaarrekening; • Activa, schulden, opbrengsten en kosten die niet direct aan de investeerders kunnen worden toegerekend, worden op indirecte wĳze aan de investeerders toegekend op basis van hun relatieve aandeel in het belang in de gezamenlijke bedrijfsactiviteit.

Groepsmaatschappijen worden in de consolidatie betrokken vanaf het moment waarop van zeggenschap sprake is. Anderzijds wordt vanaf de datum waarop van zeggenschap geen sprake meer is, de consolidatie beëindigd. De groepsmaatschappijen zijn geconsolideerd volgens de integrale methode, waarbij vermogen en resultaat voor 100% in de consolidatie worden opgenomen. In het geval dat het belang in een groepsmaatschappij minder bedraagt dan 100% wordt het aandeel van derden afzonderlijk in de balans en de winst-en-verliesrekening tot uiting gebracht.

Ook Geassocieerde deelnemingen wordt volgens de equitymethode gewaardeerd.

Gezamenlijke overeenkomsten (Joint arrangements) worden verantwoord voor het aandeel dat DELTA (of een van zijn groepsmaatschappijen) heeft in de overeenkomst indien het gezamenlijke bedrijfsactiviteiten betreft. Ze worden betrokken in de consolidatie vanaf het moment waarop de overeenkomst tot stand gekomen is. Anderzijds wordt de consolidatie beëindigd vanaf de datum waarop de overeenkomst tot beëindiging is gekomen. Gezamenlijke overeenkomsten die in de vorm van ‘gezamenlijke bedrijfsactiviteiten’ worden gevoerd, worden geconsolideerd volgens de partiële methode. Hierbij verwerkt de investeerder zĳn belang als volgt in zijn geconsolideerde jaarrekening: • Activa waarop de investeerder directe rechten heeft, verwerkt de investeerder volledig in de jaarrekening; • Schulden waar de investeerder direct voor verantwoordelĳk is, verwerkt de investeerder volledig in de jaarrekening; • De opbrengsten uit de verkoop van de output van de gezamenlijke bedrijfsactiviteit door de gezamenlijke bedrijfsactiviteit zelf, en waarop de investeerder recht heeft, verwerkt de investeerder volledig in de jaarrekening (de gezamenlijke bedrijfsactiviteit is zelfstandig verantwoordelĳk voor de verkoop van de output);

Gezamenlijke overeenkomsten die in de vorm van een ‘joint venture’ worden uitgeoefend, worden volgens de equitymethode gewaardeerd.

Purchase accounting wordt toegepast bij de verwerking van verwerving van groepsmaatschappijen. De waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen worden, indien nodig, aangepast teneinde een uniforme toepassing binnen DELTA te realiseren. In het geval van putopties wordt het hiermee samenhangende minderheidsbelang geclassificeerd onder langlopende dan wel kortlopende verplichtingen. De uitoefening van de putoptie (verworven in 2007) wordt gezien als onderdeel van de acquisitieprijs, waardoor uiteindelijk de goodwill zal muteren. Reikwijdte van de consolidatie De gezamenlijke bedrijfsactiviteiten die onder IFRS 11 partieel in de consolidatie betrokken moeten worden waren tot vóór toepassing van IFRS gewaardeerd op basis van de equity methode. In 2013 zijn er geen andere wijzigingen opgetreden in de consolidatiekring. In deze jaarrekening is separaat een overzicht opgenomen van de belangrijkste dochterondernemingen, deelnemingen en joint ventures, inclusief de betreffende kapitaalbelangen.


71

4. Grondslagen voor de balanswaardering

De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met uitzondering van de waardering op reële waarde van derivaten (financiële instrumenten) en hieronder aangegeven verschillen. Alle transacties in financiële instrumenten worden verantwoord op transactiedatum.

4.1 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa hebben betrekking op betaalde goodwill, ontwikkelingskosten, software, klantenbestanden alsmede gekochte transportrechten. Goodwill De goodwill vertegenwoordigt het positieve verschil tussen de verwervingsprijs van groepsmaatschappijen en de reële waarde van de verwerving. Goodwill betaald bij de overname van groepsmaatschappijen en gezamenlijke overeenkomsten wordt verantwoord onder immateriële vaste activa. Goodwill betaald bij de overname van een joint venture of geassocieerde deelneming wordt inbegrepen in de verkrijgingprijs van de betreffende deelnemingen. Indien de overnameprijs lager is dan de reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen (negatieve goodwill), dan wordt dit verschil direct in het resultaat verwerkt. De boekwaarde van goodwill omvat de historische kostprijs verminderd met de cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Op goodwill wordt niet afgeschreven. Jaarlijks wordt door middel van impairmenttests vastgesteld of sprake is van noodzaak tot een bijzondere waardevermindering van goodwill. Bij het uitvoeren van de impairmenttests wordt goodwill toegewezen aan kasstroomgenererende eenheden. Indien een transactie kan worden aangemerkt als een transactie tussen aandeelhouders, zal het verschil tussen de aankoopprijs en de reële waarde worden verwerkt in het eigen vermogen. Ontwikkelingskosten Ontwikkelingskosten worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden afgeschreven over een periode van 10 jaar volgens het patroon van de extra kasstromen die gegenereerd worden door de verworven proceskennis. Software De geactiveerde software is gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen. Zij wordt in beginsel over een periode van 5 jaar lineair afgeschreven. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt.

72

Klantcontracten Klantcontracten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden afgeschreven volgens het patroon van de extra kasstromen, die gegenereerd worden door de overgenomen klantcontracten. Transportrechten Transportrechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en worden lineair afgeschreven over een periode van 20 jaar. De gebruiksduur wordt jaarlijks beoordeeld. Eventuele aanpassingen worden prospectief verwerkt.

4.2 Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs, onder aftrek van gecumuleerde lineaire afschrijvingen op basis van een geschatte levensduur, welke op technischeconomische maatstaven wordt bepaald, rekening houdend met een geschatte restwaarde en onder aftrek van (eventuele) gecumuleerde bijzondere waardeverminderingen. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Ontvangen bijdragen van derden in aanlegkosten van vaste bedrijfsmiddelen zijn, in navolging van IFRIC 18, met terugwerking naar 1 januari 2009 niet meer in mindering gebracht op de waarde van de activa maar gepassiveerd als vooruitontvangen omzet. Onder de materiële vaste activa is ook opgenomen het gedisconteerde bedrag dat naar verwachting benodigd is voor eindafdichting van de stortplaatsen aan het einde van de stortperiode. De afschrijving is gebaseerd op de werkelijk in de periode verbruikte stortcapaciteit. Wijzigingen in de eindwaarde als gevolg van technische of economische ontwikkelingen en gevolgen van hantering van een gewijzigde disconteringsvoet worden gemuteerd onder de vaste activa en worden via de afschrijvingen in de toekomstige jaren ten gunste/laste van het resultaat gebracht. Indien het activum is afgeschreven wordt het verschil direct in het resultaat verantwoord. Kosten van externe financiering van activa (bouwrente) worden in de kostprijs opgenomen indien deze rechtstreeks aan het activum kunnen worden toegerekend. Als een actief uit meerdere componenten met verschillende afschrijvingstermijnen en restwaarden bestaat, worden deze componenten afzonderlijk verantwoord. Investeringen voor vervanging van componenten worden geactiveerd onder gelijktijdige afwaardering van de te vervangen componenten. De geschatte levensduur en de geschatte restwaarde worden jaarlijks ten tijde van het opstellen van het ondernemingsplan beoordeeld. Indien op basis van impairmentberekeningen

sprake is van een bijzondere waardevermindering, wordt de waardering aangepast. De materiële vaste activa in aanbouw zijn in de balans opgenomen tegen de per balansdatum bestede kosten van materiaal en diensten, kosten van directe manuren, een passend gedeelte van de direct toerekenbare overheadkosten en de rechtstreeks aan het activum toe te kennen financieringskosten. Indaver N.V. heeft in 1999 een cross border lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in Doel. In deze transacties is het juridische en economisch eigendom bij de vennootschap behouden gebleven. Deze activa zijn dus in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen overeenkomstig de waarderingsgrondslagen die worden toegepast voor de materiële vaste activa.

4.3 Financiële vaste activa Algemeen Een bedrijfscombinatie is het samenbrengen van afzonderlijke entiteiten of bedrijfsactiviteiten in één verslaggevende entiteit. Een bedrijfscombinatie die in het toepassingsgebied valt wordt verwerkt volgens de overnamemethode, waarbij de volgende stappen genomen worden: 1. Identificatie van de overnemende partij; 2. Bepalen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie; 3. Toerekenen van de kostprijs van de bedrijfscombinatie op de overnamedatum. De kostprijs van een bedrijfscombinatie is het totaal van de reële waarde, op de datum van de ruil, van afgestane activa, aangegane of overgenomen verplichtingen en door de overnemende partij uitgegeven eigen vermogen instrumenten. Hieraan werden onder IFRS 3 (goedgekeurd in 2004 door de EU) de rechtstreeks aan de bedrijfscombinatie toe te schrijven kosten toegevoegd. Sinds de herziening van IFRS 3 (vanaf 2009 toegepast) worden de rechtstreeks aan de verwerving toe te rekenen kosten niet langer verwerkt als onderdeel van de kostprijs van de bedrijfscombinatie, maar direct ten laste van het resultaat gebracht. Goodwill wordt gewaardeerd als de waarde waarmee de kostprijs van de bedrijfscombinatie het belang van de overnemende partij in de netto reële waarde van de identificeerbare activa, verplichtingen en voorwaardelijke verplichtingen overschrijdt. Negatieve goodwill wordt direct in de winst-enverliesrekening opgenomen en minderheidsbelangen in het eigen vermogen.

Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen Joint ventures zijn gezamenlijke overeenkomsten waarbij de partijen die gezamenlijke zeggenschap over de overeenkomst hebben rechten hebben op de netto activa van de overeenkomst. Deze partijen worden deelnemers in een joint venture genoemd. Een gezamenlijke bedrijfsactiviteit is een gezamenlijke overeenkomst waarbij de partijen die gezamenlijke zeggenschap over de overeenkomst hebben (waaronder DELTA N.V. of een van zijn dochtermaatschappijen), rechten hebben op de activa en aansprakelijk zijn voor de verplichtingen die verband houden met de overeenkomst. Deze partijen worden deelnemers in een gezamenlijke bedrijfsactiviteit genoemd. DELTA neemt bij een gezamenlijke bedrijfsactiviteit zijn activa en verplichtingen, opbrengsten en lasten voor zijn aandeel in de gezamenlijke bedrijfsactiviteit op; het aandeel in het eigen vermogen van de gezamenlijke bedrijfsactiviteit vormt daarmee geen Financieel vast actief. Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin DELTA N.V. direct of indirect invloed van betekenis heeft, maar geen beslissende zeggenschap. In het algemeen is hiervan sprake indien DELTA N.V. tussen 20% en 50% van de stemrechten kan uitoefenen. Overige deelnemingen zijn niet-geassocieerde deelnemingen waarin DELTA N.V. een belang heeft dat kleiner is dan 20%. In de jaarrekening is een overzicht opgenomen van de belangrijkste gezamenlijke overeenkomsten en deelnemingen. Waardering Joint ventures en (geassocieerde) deelnemingen Investeringen in joint ventures en geassocieerde deelnemingen worden in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt volgens de ‘equity methode’. Volgens deze methode vindt de initiële waardering plaats tegen kostprijs, i.e. de reële waarde van de onderliggende activa en passiva, waarbij derhalve ook de betaalde goodwill in dit bedrag is opgenomen. Indien de reële waarde hoger is dan de kostprijs, wordt het positieve resultaat bij de deelneming verantwoord. Jaarlijks wordt het aandeel in het resultaat bij- of afgeboekt en worden dividenduitkeringen op de waardering in mindering gebracht. Indien de (gecumuleerde) verliezen van de joint venture en/ of geassocieerde deelneming zouden leiden tot een negatieve boekwaarde, dan worden deze verliezen niet meer verwerkt, tenzij DELTA N.V. de verplichting heeft, of betalingen heeft gedaan, om deze verliezen aan te zuiveren. Mutaties in overige deelnemingen worden geboekt in de niet-gerealiseerde resultaten tenzij sprake is van een duurzame waardevermindering, deze wordt direct ten laste


73

van het resultaat geboekt. Indien onvoldoende informatie beschikbaar is vindt waardering plaats tegen kostprijs. Niet-uitgekeerde resultaten van joint ventures en geassocieerde deelnemingen alsmede rechtstreekse vermogensvermeerderingen betreffende deelnemingen waarvan uitkering niet zonder beperking kan worden bewerkstelligd, worden toegevoegd aan de wettelijke reserve. De waarderingsgrondslagen van joint ventures en deelnemingen worden indien nodig aangepast om een consistente toepassing van waarderingsgrondslagen binnen de DELTA-groep te realiseren. Leningen u/g overige deelnemingen Verstrekte leningen aan deelnemingen of aan externe partijen worden bij eerste waardering gewaardeerd tegen de reële waarde en vervolgens tegen de geamortiseerde kostprijs. Door de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale waarde van de lening. Waar nodig wordt een voorziening getroffen in verband met mogelijke oninbaarheid, die in mindering wordt gebracht op deze waarde. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen Onder financiële vaste activa zijn ook uitgestelde belastingvorderingen opgenomen. Deze zijn een gevolg van het verschil in commerciële en fiscale waardering, alsmede verrekenbare verliezen. Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd op basis van vennootschapsbelastingtarieven waarvan het wetgevingsproces materieel is afgesloten per balansdatum. Uitgestelde belastingvorderingen worden opgenomen als redelijkerwijs kan worden aangenomen dat verrekening kan plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten. Jaarlijks wordt een herbeoordeling gedaan voor de opname van de uitgestelde belastingvordering.

4.4 Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen een gewogen gemiddelde kostprijs, gebaseerd op basis van de FIFO-methode (first in first out) of tegen de netto opbrengstwaarde als deze lager is, onder aftrek van een voorziening voor incourantheid. De waardeverminderingen op voorraden worden ten laste van het resultaat geboekt en afzonderlijk vermeld.

4.5 Vorderingen De handelsvorderingen worden bij eerste opname verwerkt tegen reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. Door de korte looptijd is de geamortiseerde kostprijs in de regel gelijk aan de nominale waarde van de vorderingen.

74

4.6 Onderhanden projecten in opdracht van derden DELTA hanteert de methode ‘percentage of completion’ voor de onderhanden projecten in opdracht van derden om de kosten en opbrengsten te bepalen die in het resultaat van de verslagperiode worden verwerkt. Voor het bepalen van het stadium van voltooiing worden de productiemetingen gebruikt. Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen kostprijs onder aftrek van een voorziening voor waarschijnlijke verliezen en reeds gefactureerde termijnen. Indien de gerealiseerde winst naar rato van de voortgang van het project betrouwbaar kan worden vastgesteld, wordt deze opgenomen in de waardering.

4.7 Vaste activa aangehouden voor verkoop en bedrijfsbeëindiging DELTA classificeert een actief (of een groep van activa) als aangehouden voor verkoop indien de boekwaarde hoofdzakelijk door een verkooptransactie zal worden gerealiseerd en niet door het voortgezette verbruik ervan. Hiervoor dient het actief in de huidige staat onmiddellijk beschikbaar te zijn voor verkoop en de verkoop dient ook zeer waarschijnlijk te zijn en naar verwachting binnen één jaar plaats te vinden. Bij de (voorgenomen) afstotingen van een groep van activa zullen ook de rechtstreeks daaraan verbonden verplichtingen worden opgenomen in de waardering. Direct na de classificatie als aangehouden voor verkoop wordt de waardering van de activa gesteld op de laagste waarde van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten en wordt de afschrijving stopgezet. Bijzondere waardeverminderingen worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening.

4.8 Liquide middelen Onder de liquide middelen worden niet alleen de geldmiddelen opgenomen maar ook kasequivalenten, die zonder materieel risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen worden omgezet. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen reële waarde.

4.9 Eigen vermogen In het mutatieoverzicht eigen vermogen wordt het verloop van het eigen vermogen toegelicht. Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt EUR 9.080.000 en is verdeeld in 20.000 aandelen met een nominale waarde van elk EUR 454,-. Per 31 december 2013 is EUR 6.937.120,- geplaatst en volgestort. Dividenden worden opgenomen als een verplichting in de periode waarover ze worden toegekend. Gedurende het verslagjaar is hierin geen wijziging opgetreden. Alle aandelen kennen geen voorkeursrechten of beperkingen.

4.10 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare feitelijke verplichtingen welke samenhangen met de bedrijfsactiviteiten. De voorzieningen worden opgenomen tegen de contante waarde van de te verwachten uitgaven. De contante waarde wordt berekend met behulp van een disconteringsvoet vóór belasting waarin de actuele marktbeoordeling van de tijdswaarde van geld tot uitdrukking komt. De verwachte uitgaven binnen één jaar na balansdatum worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.

4.11 Personeelsverplichtingen Daar waar deze voorzieningen betrekking hebben op pensioenverplichtingen en ziektekosten, zijn deze berekend op basis van actuariële grondslag. Deze verplichtingen worden apart zichtbaar gemaakt op de balans. Dit is alleen het geval bij de groepsmaatschappij Indaver. Indaver voorziet in vergoedingen na uitdiensttreding voor de meeste van zijn medewerkers. Deze vergoedingen worden verstrekt onder toegezegde-bijdrageregelingen en toegezegdpensioenregelingen via een verzekeringsplan of via een ongefinancierde regeling. De betaalde bijdrage op basis van de toegezegde bijdrageregeling wordt onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opgenomen. De voorziening uit hoofde van de toegezegde pensioenregeling wordt afzonderlijk bepaald, waarbij gebruik gemaakt wordt van de actuariële ‘Projected Unit Credit’ waarderingmethode.

aflossingsverplichtingen op langlopende verplichtingen worden opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. Bij financiële leases (alle aan het eigendom verbonden voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessee) wordt bij aanvang van een leaseperiode de financiële lease als activum en de verplichtingen onder de passiva opgenomen tegen de reële waarde. De afschrijving van het actief wordt bepaald conform de geldende regels voor materiële vaste activa. Bij operationele lease (alle aan het eigendom verbonden voordelen en risico’s zijn voor rekening van de lessor) worden de leasebetalingen op tijdsevenredige basis in de winst-enverliesrekening opgenomen. Het langlopende deel van de vooruit ontvangen omzet wordt onder langlopende verplichtingen geclassificeerd. Het gedeelte dat het eerstvolgende jaar vrijvalt wordt onder de kortlopende verplichtingen opgenomen. Het gedeelte dat betrekking heeft op het huidige verslagjaar is verwerkt in de omzet.

4.13 Putopties Putopties worden tegen reële waarde opgenomen, toekomend aan de desbetreffende putoptiehouder, minus eventueel uitgekeerd dividend. Deze waarde wordt gebaseerd op de indirecte opbrengstwaarde van het desbetreffende minderheidsbelang.

De jaarlijkse pensioenkosten zijn opgebouwd uit: • kosten voor de jaarlijkse pensioenopbouw (service costs); • netto financieringskosten of -inkomsten op het pensioensaldo (net interest); • overige wijzigingen in het pensioensaldo (remeasurements). De kosten voor de jaarlijkse pensioenopbouw inclusief de lasten over verstreken diensttijd worden verwerkt in de winst-en-verliesrekening. De netto financieringskosten of -inkomsten op het pensioensaldo worden verwerkt winsten-verliesrekening. Overige wijzigingen zoals actuariële resultaten, afwijkingen tussen het rendement en het verwachte rendement op beleggingen en wijzigingen in het effect van de limiet van de op te nemen pensioenvordering, worden verwerkt via de niet-gerealiseerde resultaten. Verschillen als gevolg van ‘remeasurements’ komen onmiddellijk tot uiting via de niet-gerealiseerde resultaten in het eigen vermogen en zullen ook in toekomstige jaren niet via de winst-en-verliesrekening lopen.

4.12 Langlopende verplichtingen

De langlopende verplichtingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs met behulp van de effectieve rentemethode. De binnen één jaar vervallende


75

5. Grondslagen voor de waardering van financiële instrumenten

5.1 Financiële instrumenten DELTA maakt gebruik van financiële instrumenten om de normale marktrisico’s die samenhangen met zijn energie-, valuta- en renteposities te beheersen en te optimaliseren. DELTA past de richtlijnen IAS 32 ‘Financial Instruments: Presentation’ en IAS 39 ‘Financial Instruments: Recognition and Measurement’ toe. Op grond van deze richtlijnen worden derivaten (afgeleide financiële instrumenten) gewaardeerd tegen reële waarde (fair value) en worden handelscontracten in de winst-en-verliesrekening verwerkt op basis van ‘fair value through P&L’. Definiëring Een derivaat is een financieel instrument of ander contract dat binnen het toepassingsgebied van IAS 39 valt en dat de drie volgende kenmerken bezit: • de waarde verandert als gevolg van veranderingen in een bepaalde rentevoet, prijs van een financieel instrument, commodityprijs, valutakoers, index van prijzen of rentevoeten of andere variabele, mits, in geval van een niet-financiële variabele, de variabele niet specifiek voor een contractpartij geldt (soms ‘de onderliggende waarde’ genoemd); • er is geen of slechts een geringe netto aanvangsinvestering benodigd in verhouding tot andere soorten contracten die op vergelijkbare wijze reageren op veranderingen in marktfactoren; • de afwikkeling vindt in de toekomst plaats.

5.2 Derivaten DELTA handelt in contracten voor gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2-certificaten en valuta voor het lopende kalenderjaar plus de vijf eerstvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten voor deze producten als liquide voor deze periode: hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en dataleveranciers. Zo nodig worden deze gepubliceerde prijzen aangevuld met een seizoens- of uurpatroon op basis van historische verhoudingen. De reële waarde van commodity-contracten wordt bepaald via de DCF-methode op basis van deze prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen. De reële waarde van rentederivaten wordt eveneens via de DCF-methode bepaald op basis van een yieldcurve uitgaande van op ECB (Europese Centrale Bank) data gebaseerde noteringen. Rubricering en saldering Derivaten worden onder de kortlopende, respectievelijk langlopende activa geclassificeerd indien de reële waarde positief is en onder de kort-, respectievelijk langlopende verplichtingen indien de reële waarde negatief is.

76

Vorderingen en verplichtingen uit hoofde van derivaten voor verschillende transacties met dezelfde tegenpartij worden gesaldeerd indien er een contractueel of juridisch recht tot saldering bestaat en DELTA de desbetreffende kasstromen eveneens op gesaldeerde basis verrekent. Verwerking reële waarde mutaties Onder IAS 39 worden energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen, olie en CO2-certificaten alsmede de daaraan gerelateerde posities in vreemde valuta) en renteswap contracten als derivaat aangemerkt. Onder IAS 32 en 39 en onder IFRS 7 worden alle derivaten vanaf eerste opname gewaardeerd tegen reële waarde. Als algemeen uitgangspunt geldt dat aanpassingen in de reële waarde van derivaten in het resultaat dienen te worden verwerkt. Ten aanzien van dit algemene uitgangspunt bestaan twee uitzonderingen: 1. Own use behandeling: voor commodity-contracten voor eigen gebruik, productie en in- en verkoopcontracten die bestemd zijn voor fysieke levering aan eindgebruikers past DELTA accrual accounting toe, hetgeen impliceert dat tussentijdse waardestijgingen niet in het resultaat worden verwerkt. Dergelijke transacties worden op het moment van effectuering tegen de dan geldende prijzen verwerkt als aan- of verkoop; 2. Hedge-accounting: dit biedt de mogelijkheid om het effect van fair value mutaties op het resultaat te beperken, doordat bij hedge-accounting rekening wordt gehouden met tegengestelde effecten op het resultaat van fair value mutaties van de hedge-transacties en van de afgedekte positie; de fair value mutaties van derivaten worden in dit geval (via het overzicht van de niet-gerealiseerde resultaten) in het eigen vermogen verwerkt tot het moment dat de afgedekte positie/ transactie wordt afgewikkeld. Hedge-accounting DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s die voortvloeien uit energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. Door afgesloten renteswaps wordt het risico van fluctuaties in de kasstroom als gevolg van rentemutaties afgedekt. DELTA past hiervoor cashflow hedging (kasstroomafdekking) toe, waarbij door middel van hedge-transacties het risico van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat kunnen beïnvloeden, worden afgedekt. De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd aan een balanspost of een toekomstige transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de reële waarde wordt (via het overzicht van de niet-gerealiseerde resultaten) in het eigen vermogen onder de hedge-reserves

verwerkt. Het niet-effectieve deel wordt verwerkt in het resultaat. De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt. Criteria voor toepassing van hedge-accounting Voor het toepassen van hedge-accounting gelden strikte regels ten aanzien van noodzakelijke documentatie en effectiviteitmeting. Een derivaat kan onder hedge-accounting worden gebracht indien het voldoet aan de volgende criteria: 1. bij het aangaan van de transactie dient het derivaat formeel als hedge te worden aangemerkt en moeten de hedge-relatie, de doelstellingen van de hedge en de risicomanagement strategie worden gedocumenteerd; 2. voor cashflow hedges geldt dat ingedekte verwachte toekomstige transacties hoogst waarschijnlijk dienen te zijn en dat voornoemde verwachte toekomstige transacties de onderneming blootstellen aan schommelingen in (toekomstige) kasstromen, die invloed op het resultaat kunnen hebben; 3. de effectiviteit van de hedge-transactie kan betrouwbaar worden vastgesteld; 4. de hedge-transactie is naar verwachting in hoge mate effectief; 5. de hedge-transactie wordt periodiek beoordeeld op effectiviteit.

Effectiviteitmeting van hedges DELTA beoordeelt formeel, zowel bij het aangaan van de hedge-relatie als gedurende de looptijd daarvan, of de derivaten waarvan gebruik is gemaakt ten behoeve van hedge-transacties, effectief zijn voor het opvangen van veranderingen in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie. Hiertoe beoordeelt en bepaalt DELTA of veranderingen in de reële waarde of kasstromen van de afgedekte positie worden gecompenseerd door veranderingen in de reële waarde of kasstromen van het hedge-instrument. Hierbij wordt een bandbreedte van 80% tot 125% gehanteerd. Het ineffectieve deel van een hedge-relatie wordt bepaald door de mate waarin de veranderingen in de reële waarde van het derivaat verschillen van de veranderingen in de reële waarde van de afgedekte positie in een reële waarde hedge of de mate waarin veranderingen in de reële waarde van het derivaat afwijken van de reële waardeverandering van de verwachte kasstroom in een kasstroom hedge. Ineffectieve hedges en winsten en verliezen op componenten van een derivaat die bij de beoordeling van de effectiviteit van de hedge-transactie buiten beschouwing worden gelaten, worden direct in het resultaat verwerkt. DELTA beëindigt de hedge-accounting indien de hedge-relatie niet langer effectief is of indien niet langer verwacht wordt dat deze effectief zal blijven.


77

6. Grondslagen voor de resultaatbepaling

6.1 Netto omzet

6.2 Netto bedrijfslasten

Onder de netto omzet worden de direct toerekenbare opbrengsten verantwoord van aan derden geleverde goederen en diensten, onder aftrek van kortingen en over de omzet geheven en af te dragen belastingen zoals de omzetbelasting en energiebelasting. Opbrengsten worden opgenomen als de wezenlijke risico’s en voordelen van eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten van diensten worden opgenomen naar rato van de verrichte prestaties aan het einde van de verslagperiode.

De netto bedrijfslasten worden bepaald op basis van verkregen prestaties en op basis van de hiervoor reeds gememoreerde grondslagen met betrekking tot waardering en afschrijving. De kosten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Winsten worden verantwoord in het jaar waarin zij daadwerkelijk worden geëffectueerd; verliezen worden genomen in het jaar waarin zij voorzienbaar zijn.

De verantwoording van de opbrengsten uit hoofde van transportdiensten en levering van elektriciteit en gas is gebaseerd op de verrichte leveringen in het kalenderjaar. De opbrengst van leveringen aan kleinverbruikers is voor een deel geraamd in verband met de over het jaar gespreide meteropnames.

De financiële baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben volgens de effectieve rente methode. Kosten van externe financiering, gerelateerd aan de vervaardiging of verwerving van vaste activa (bouwrente) worden door DELTA in voorkomende gevallen geactiveerd.

Voor de verantwoording van de omzet van elektriciteit wordt er van de promesse uitgegaan dat de geproduceerde elektriciteit uit de eigen productiemiddelen (incl. gezamenlijke overeenkomsten) aan derden wordt verkocht, terwijl de aan eindverbruikers geleverde elektriciteit volledig bij derden wordt ingekocht.

6.4 Vennootschapsbelasting

Inkoop- en verkoopwaarden van handelscontracten met betrekking tot gas en elektriciteit die geen fysieke levering betreffen zijn gesaldeerd, mits dit contractueel overeengekomen is. De omzet die wordt verantwoord onder telecommunicatie betreft naast de abonnementsgelden voor signaallevering ook de opbrengsten uit internetdiensten en overige datatransmissieactiviteiten. De baten binnen het afval segment worden toegerekend aan de periode waarin de activiteiten plaatsvinden. Opbrengsten uit projecten in opdracht van derden worden in het resultaat verwerkt volgens de methode van winstneming naar rato van de verrichte prestaties.

78

6.3 Financiële baten en lasten

Vennootschapsbelasting over het resultaat wordt berekend door toepassing van het nominaal geldende tarief op het in de jaarrekening getoonde resultaat voor belasting, rekening houdend met permanente verschillen tussen dit resultaat en het resultaat op basis van fiscale grondslagen. Per 31 december 2013 is de fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting DELTA N.V. gesplitst in twee fiscale eenheden. Binnen beide fiscale eenheden van DELTA N.V. wordt de no-settlement methode gehanteerd; dit met uitzondering voor de verrekening van voorvoegingsverliezen. Voor het netwerkbedrijf wordt vanwege het speciaal toezichtregiem de separate return approach gevolgd.

6.5 Beëindigde bedrijfsactiviteiten In de winst-en-verliesrekening zijn alle financiële consequenties die voortvloeien uit de definitieve besluitvorming met betrekking tot de verkoop en beëindiging van activiteiten, alsmede het reguliere resultaat over 2013, verantwoord onder ‘resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten’.

7. Grondslagen voor het kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode en op basis van de werkelijke balansmutaties. Onderscheid is aangebracht tussen de operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. Het kortlopend deel van de langlopende verplichtingen is in de balans opgenomen als onderdeel van de overige (kortlopende) verplichtingen, de mutatie op het kortlopende deel van de

langlopende verplichtingen is in het kasstroomoverzicht echter verantwoord onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Kasstromen, gerelateerd aan minderheidsdeelnemingen (uitkering van dividenden), financiële baten en lasten en winstbelastingen (belastingaanslagen) zijn gebaseerd op de werkelijke ontvangsten en betalingen.


79

Toelichting op de geconsolideerde balans 1. Immateriële vaste activa (Bedragen x EUR 1.000)

TOTAAL

GOODWILL

SOFTWARE

KLANT CONTRACTEN

TRANSPORT RECHTEN

OVERIG

4.441

2012 489.454

433.417

40.055

3.732

7.809

Investeringen

BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2012

13.284

-

13.284

-

-

-

Afschrijvingen

(17.165)

-

(15.676)

(478)

(1.011)

-

(4.286)

(4.286)

-

-

-

-

(402)

-

-

-

-

(402)

Bijzondere waardeverminderingen Desinvesteringen Earn Out

620

620

-

-

-

-

Wijziging consolidatiekring

298

298

-

-

-

-

(884)

-

(884)

-

-

-

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2012

480.919

430.049

36.779

3.254

6.798

4.039

Cumulatieve afschrijvingen en impairments

325.397

103.744

167.639

22.238

12.510

19.266

Aanschafwaarde per 31 december 2012

806.317

533.793

204.418

25.492

19.308

23.306

4.039

Overige mutaties

2013 480.919

430.049

36.779

3.254

6.798

Investeringen


7.365

-

7.365

-

-

-

Afschrijvingen

(14.308)

-

(12.691)

(435)

(1.182)

-

(87)

-

-

-

-

(87)

(9)

(9)

Desinvesteringen Earn Out Overige mutaties

(691)

-

(691)

-

-

-


473.189

430.040

30.762

2.819

5.616

3.952


339.705

103.744

180.330

22.673

13.692

19.266


812.894

533.784

211.092

25.492

19.308

23.218

nvt

5

divers

20

divers

Afschrijvingstermijnen in jaren

Algemeen In 2013 hebben, net als in 2012, geen noemenswaardige afwaarderingen plaatsgevonden.

GOODWILL PER KASSTROOM GENERERENDE EENHEID Indaver Kreekraksluis ZeelandNet TOTAAL GOODWILL

80

31-12-2013

31-12-2012

418.807

418.816

1.390

1.390

9.843

9.843

430.040

430.049

Goodwill IFRS schrijft voor dat voor die groepsmaatschappijen waarvoor in het verleden goodwill is betaald, jaarlijks een berekening van de bedrijfswaarde dient te worden gemaakt om vast te stellen of een impairment op de geactiveerde goodwill dient plaats te vinden. Indaver Met betrekking tot de activiteiten van Indaver zijn impairmentberekeningen gemaakt op het niveau van diens Kasstroom Genererende Eenheden. Het management heeft de kasstroomvoorspellingen daarbij gebaseerd op de ondernemingsplannen voor de jaren 2014-2016 en in enkele gevallen voor een langere zichtperiode. Na de zichtperiode is een eeuwigdurende reeks gehanteerd. Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare informatie met betrekking tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik gemaakt van extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan boven inflatie. De impairmentberekeningen zijn uitgevoerd op basis van een disconteringsvoet per entiteit. Rekening houdend met de verhoudingen eigen vermogen/vreemd vermogen welke gebruikelijk zijn in de markt en de risicopercepties per land en per branche, is met betrekking tot de disconteringvoet een aantal scenario’s uitgewerkt; hierbij is uitgegaan van een disconteringsvoet per entiteit in een range van 7,6% tot

9,1% vóór belastingen. Vanuit deze berekeningen is er geen aanleiding tot een impairment gebleken. Om de risico’s ten aanzien van de waardering te beoordelen is een gevoeligheidsanalyse uitgevoerd bij een disconteringsvoet die per entiteit 0,5% hoger is, respectievelijk een inflatie die 0,75% lager is. In beide gevallen is er geen aanleiding tot een impairment. De toename in geactiveerde goodwill ten opzichte van de in 2012 vóór toepassing van IFRS 11 gerapporteerde cijfers bedraagt geheel de betaalde goodwill voor het belang in de SLECO Centrale nv ten tijde van de verwerving van Indaver N.V. (EUR 89,4 mln., waarbij rekening is gehouden met bijzondere waardeverminderingen in voorgaande jaren). Vóór toepassing van IFRS 11 was de goodwill op SLECO Centrale nv begrepen in de equity waardering van de joint venture. Software In 2013 is het nieuwe klantregistratie- en facturatie systeem voor de retailmarkt ‘Kompas’ in gebruik genomen. In het kader van uitbreiding, vervanging en samenvoeging van enkele belangrijke software applicaties, zowel met betrekking tot de commerciële als de netwerkactiviteiten, heeft in 2013 versnelde afschrijving van ICT plaatsgevonden.


81

2. Materiële vaste activa (Bedragen x EUR 1.000)

TOTAAL

GEBOUWEN MACHINES ANDERE VASTE BEDRIJFSEN EN MIDDELEN TERREINEN INSTALLATIES

BIJDRAGE ACTIVA IN AANBOUW VAN DERDEN

2012 BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2012 Investeringen Geactiveerde financieringskosten Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen Desinvesteringen Wijziging consolidatiekring

1.810.100

272.656

1.535.763

30.232

125.613

(154.163)

129.625

1.073

30.040

22

100.920

(2.429)

513

-

-

-

513

-

(165.261)

(20.058)

(144.079)

(7.390)

-

6.265

(23.950)

(673)

(24.507)

(789)

-

2.019

(4.363)

(339)

(1.116)

(2.908)

(846)

7

(853)

-

-

-

-

Naar activa aangehouden voor verkoop

(1.600)

-

-

(1.600)

-

-

Overige mutaties/Activeringen

35.800

43.294

102.099

23.930

(135.946)

2.422


1.780.017

295.960

1.497.347

41.497

91.099

(145.886)

BOEKWAARDE VOOR AFTREK BIJDRAGEN

1.925.903

295.960

1.497.347

41.497

91.099


1.497.908

183.810

1.245.114

64.507

4.478


3.423.812

479.770

2.742.461

106.004

95.577

1.780.017

295.960

1.497.347

41.497

91.099

(145.886)

162.379

1.578

30.354

21

132.424

(1.997)

2013 BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2013 Investeringen Geactiveerde financieringskosten Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen

364

-

-

-

364

-

(159.409)

(19.632)

(135.098)

(10.705)

-

6.026

(545)

(545)

-

-

-

-

(2.116)

(369)

(1.526)

(18)

(203)

-

2.893

(3.097)

123.777

33.830

(154.448)

2.832


1.783.584

273.895

1.514.854

64.625

69.236

(139.025)


1.922.609

273.895

1.514.854

64.625

69.236


1.663.888

203.987

1.380.212

75.211

4.478


3.586.497

477.882

2.895.065

139.836

73.714

0 - 40

7 - 40

5 - 15

nvt

Desinvesteringen Overige mutaties/Activeringen

Afschrijvingstermijnen in jaren

82

Het investeringsniveau is ten opzichte van 2013 hoger dan in 2012; dit is mede het gevolg van de investeringen in Windpark Kreekraksluis (Zeeland) dat eind september 2013 is opgeleverd. Deze investering is verantwoord onder ‘machines en installaties’. Daarnaast hadden de investeringen in machines en installaties (inclusief de mutaties in activa in aanbouw) met name betrekking op de uitbreiding en vervanging in elektriciteit- en gasnetwerken (netwerkbedrijf) en de uitbreiding en renovatie van de afvalverwerkingsinstallaties en de bouw van een vergistingsinstallatie in Alpen aan den Rijn (Indaver) en de investeringen in de kerncentrale bij EPZ. De ‘andere vaste bedrijfsmiddelen’ betreffen investeringen bij EPZ. Het niveau van de investeringen per onderdeel is als volgt: Netwerken EUR 37,9 mln Indaver EUR 39,8 mln EPZ EUR 33,7 mln Energie & Multimedia EUR 53,2 mln De verkrijgingsprijs van de tollingrechten verkregen bij acquisities wordt afgeschreven over de resterende levensduur van de betreffende activiteiten. Dit heeft in het

verslagjaar geleid tot een afschrijvingslast van EUR 16 mln. In 2012 was deze last EUR 20 mln. In 2012 heeft een bijzondere waardevermindering plaats gevonden door de afwaardering van warmtekracht koppelingen (WKK) en de afwaardering van een transportaansluiting van een industrieel bedrijventerrein. Op basis van de portfolio van de WKK’s, met bijbehorende contractuele looptijden en de verwachte ontwikkeling van de energieprijzen is in 2013 beoordeeld of de afwaardering van deze WKK’s kon worden teruggenomen; dit was ultimo 2013 niet het geval. Ook de impairment van de transportaansluiting als gevolg van een sterk verminderde afname door de bedrijven op het betreffende industrieel bedrijventerrein blijft gehandhaafd. Voor beide beoordelingen is een disconteringsvoet van 7,8% vóór belastingen gehanteerd. Conform IFRIC 18 worden met ingang van 1 januari 2009 de in het kader van aanleg van vaste bedrijfsmiddelen ontvangen bijdragen van derden niet meer in mindering gebracht op de activa (waarvoor de bijdrage is ontvangen), maar verantwoord als vooruit ontvangen omzet.


83

3. Joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen (Bedragen x EUR 1.000)


TOTAAL

JOINT VENTURES

GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN

OVERIGE DEELNEMINGEN

402.354

309.419

52.869

40.066

16

9

7

-

Acquisities Investeringen/ Verkopen

(22.663)

-

-

(22.663)

Ontvangen dividenden

(46.205)

(29.686)

(6.726)

(9.793)

Resultaat

56.043

23.409

6.618

26.016

(23.115)

-

-

(23.115)

25.212

23.203

(145)

2.154


391.642

326.354

52.623

12.665


391.642

326.354

52.623

12.665

492

265

227

-

3.817

143

-

3.674

(33.975)

(25.621)

(8.104)

(250)

41.548

33.411

8.884

(747)

IAS 39 mutatie Overige mutaties

Acquisities Investeringen/ Verkopen Ontvangen dividenden Resultaat Overige mutaties BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2013

8.998

9.054

(254)

198

412.522

343.606

53.376

15.540

De ontvangsten uit hoofde van dividenduitkeringen zijn met name toe te rekenen aan het waterbedrijf Evides, aan enkele kleinere joint ventures en geassocieerde deelnemingen op het gebied van energieproductie die werken op basis van een tollingovereenkomst met onder andere DELTA, netwerken en afvalverwerking. De overige mutaties hebben met name betrekking op een verandering in het eigen vermogen van een joint venture en

84

de verrichte stortingen en waardeontwikkeling gedurende het jaar in het SET (Sustainable Energy Technology) Fund C.V. en SET Fund II C.V.. De afronding van de verkoop van de aandelen N.V. KEMA heeft in 2012 geleid tot afboeking van het belang en boeking van de gerealiseerde verkoopwaarde. Deze posten zijn in dat verslagjaar verwerkt onder ‘Overige Deelnemingen’.

3.1 Joint Ventures Samenvattende balans- en resultaatinformatie met betrekking tot de joint ventures (op basis van 100%). EVIDES N.V. (Bedragen x EUR 1.000) Vlottende activa

31-12-2013

31-12-2012

68.096

59.083

Vaste activa

1.025.661

1.021.124

Vlottende passiva

(154.133)

(338.985)

Langlopende verplichtingen

(500.555)

(317.024)

Omzet Netto resultaat uit voortgezette activiteiten Netto resultaat uit beëindigde activiteiten Netto resultaat

2013

2012

295.303

271.295

56.802

73.117

-

-

56.802

73.117

-

-

Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

56.802

73.117

Ontvangen dividend door DELTA

23.550

28.250

Niet-gerealiseerde resultaten

BOVENSTAANDE WINST-EN-VERLIESREKENING BEVAT HET VOLGENDE: Afschrijvingen en bijzondere waardevermindering

65.837

64.121

Totaal van rentelasten en -baten

9.286

8.720

Vennootschapsbelasting

1.321

621

31-12-2013

31-12-2012

439.069

424.198

Vermogen Aandelenbelang Goodwill BOEKWAARDE

50%

50%

95.502

95.502

315.037

307.601


85

ELSTA B.V. & CO. C.V. (Bedragen x EUR 1.000) Vlottende activa

31-12-2013

31-12-2012

79.269

53.358

Vaste activa

100.069

118.210

Vlottende passiva

(35.590)

(31.644)


(84.680)

(99.706)

2013

2012

Omzet

73.205

73.011

Netto resultaat uit voortgezette activiteiten

25.883

23.728

Netto resultaat uit beëindigde activiteiten Netto resultaat Niet-gerealiseerde resultaten Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Ontvangen dividend door DELTA

-

-

25.883

23.728

-

-

25.883

23.728

-

-

18.928

18.816

7.539

9.251

-

-

31-12-2013

31-12-2012

59.068

33.185

25%

25%

-

-

BOVENSTAANDE WINST-EN-VERLIESREKENING BEVAT HET VOLGENDE: Afschrijvingen en bijzondere waardevermindering Totaal van rentelasten en -baten Vennootschapsbelasting

Vermogen Aandelenbelang Goodwill Overig

1.938

1.753

16.557

9.966

31-12-2013

31-12-2012

(1.396)

(19.023)

Netto resultaat uit beëindigde activiteiten toe te rekenen aan DELTA N.V.

-

-

Niet-gerealiseerde resultaten toe te rekenen aan DELTA N.V.

-

-

Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten toe te rekenen aan DELTA N.V.

(1.396)

(19.023)

TOTALE BOEKWAARDE

12.012

8.786

BOEKWAARDE

OVERIGE JOINT VENTURES (Bedragen x EUR 1.000) Netto resultaat uit voortgezette activiteiten toe te rekenen aan DELTA N.V.

86

3.2 Geassocieerde deelnemingen Samenvattende balans- en resultaatinformatie met betrekking tot de geassocieerde deelnemingen (op basis van 100%). AZN HOLDING B.V. (Bedragen x EUR 1.000)

31-12-2013

31-12-2012

Vlottende activa

niet beschikbaar

32.676

Vaste activa

niet beschikbaar

256.303

Vlottende passiva

niet beschikbaar

(68.789)


niet beschikbaar

(88.392)

2013

2012

Omzet

niet beschikbaar

142.303

24.148

24.359

Netto resultaat uit voortgezette activiteiten Netto resultaat uit beëindigde activiteiten Netto resultaat Niet-gerealiseerde resultaten Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Ontvangen dividend door DELTA

Vermogen Aandelenbelang Goodwill

-

-

24.148

24.359

-

-

24.148

24.359

2.341

1.984

31-12-2013

31-12-2012

138.553

139.214

20%

20%

-

-

Overig

11.861

10.906

BOEKWAARDE

39.572

38.749

31-12-2013

31-12-2012

Vlottende activa

10.032

10.784

Vaste activa

30.379

30.312

Vlottende passiva

(1.999)

(3.677)


(6.765)

(7.194)

IHM CVBA (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012

Omzet

8.130

8.502

Netto resultaat uit voortgezette activiteiten

1.421

1.779

Netto resultaat uit beëindigde activiteiten Netto resultaat Niet-gerealiseerde resultaten Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Ontvangen dividend

Vermogen Aandelenbelang Goodwill Overig BOEKWAARDE

-

-

1.421

1.779

-

-

1.421

1.779

457

463

31-12-2013

31-12-2012

31.647

30.226

30%

30%

-

-

(11)

456

9.483

9.524


87

Overige geassocieerde deelnemingen 31-12-2013

31-12-2012

3.628

1.212

Netto resultaat uit beëindigde activiteiten toe te rekenen aan DELTA N.V.

-

-


-

-

(Bedragen x EUR 1.000) Netto resultaat uit voortgezette activiteiten toe te rekenen aan DELTA N.V.


3.628

1.212

TOTALE BOEKWAARDE

4.321

4.350

3.3 Overige deelnemingen

Investeringsmaatschappij B.V. als stille vennoot) en Essent (huidig onderdeel van RWE) beide voor 50% participeren. Gelet op de statuten van dit fonds en de gewijzigde aandelenverhouding in N.V. EPZ is per 23 december 2011 een nieuw fonds, SET Fund II C.V., opgericht. In SET Fund II C.V. participeert DELTA voor 69,65% en Essent (RWE) voor 29,85% in het initieel kapitaal van EUR 10 mln. Gezien de beperkte zeggenschap worden beide ondernemingen gekwalificeerd als ‘financiële instrumenten’ en gewaardeerd tegen reële waarde.

Alle participaties die gerapporteerd worden onder de overige deelnemingen zijn opgenomen in het overzicht van niet-geconsolideerde deelnemingen. In het licht van het Borssele convenant is in 2007 het Sustainable Energy Technology Fund opgericht (SET Fund C.V.), waarin de toenmalige energiebedrijven DELTA (via DELTA

3.4 Transacties met verbonden partijen Hieronder zijn de transacties met verbonden partijen opgenomen voorzover de waarde van de verbonden partij materieel is in de DELTA jaarcijfers en de verkoop- en inkooptransacties, debiteuren en crediteuren en de verstrekte leningen niet minder bedragen dan EUR 5 mln. VERKOCHTE GOEDEREN

(Bedragen x EUR 1.000) % Deelneming Elsta B.V & Co C.V.

24,75%

Elsta B.V.

25,00%

BMC Moerdijk B.V.

50,00%

Zebra Gasnetwerk B.V.

33,33%

}

INGEKOCHTE GOEDEREN

DEBITEUREN

2013

2012

2013

2012

31-12-2013

31-12-2012

-

103

25.315

25.065

12

12

1.767

1.732

5.829

5.819

136

484

-

786

495

3.360

-

397

IHM cvba

30,00%

983

856

401

166

379

178

Evides N.V.

50,00%

29.621

27.148

-

-

2.690

1.536

32.371

30.625

32.040

34.410

3.217

2.607

TOTAAL

CREDITEUREN

(Bedragen x EUR 1.000) % Deelneming Elsta B.V & Co C.V.

24,75%

Elsta B.V.

25,00%

}

VERSTREKTE LENINGEN

BETAALDE RENTE

31-12-2013

31-12-2012

31-12-2013

31-12-2012

2013

2012

2.664

2.481

-

132

-

-

BMC Moerdijk B.V.

50,00%

1.000

1.137

12.703

14.320

2.550

1.552

Zebra Gasnetwerk B.V.

33,33%

9

-

-

-

-

-

IHM cvba

30,00%

150

61

-

-

-

-

Evides N.V.

50,00%

821

-

-

-

-

-

4.644

3.679

12.703

14.452

2.550

1.552

TOTAAL

Transacties met Elsta zijn gebaseerd op tollingovereenkomsten (cost-plus methodiek). De overige transacties zijn marktconform. Ten behoeve van de vorderingen op verbonden partijen zijn geen voorzieningen voor oninbaarheid opgenomen omdat hier geen noodzaak toe bestaat.

88

De aandeelhouders van DELTA (provincies en gemeentes) zijn weliswaar verbonden partijen maar er vinden geen significante transacties plaats tussen DELTA en zijn aandeelhouders. De vergoedingen aan Raad van Bestuur en Commissarissen zijn toegelicht onder de personeelskosten en de overige bedrijfskosten.

3.5 Geconsolideerde deelneming met materieel minderheidsbelang INDAVER N.V. 31-12-2013

31-12-2012

Vlottende activa

173.656

162.890

Vaste activa

694.834

707.900

Vlottende passiva

(281.001)

(273.838)


(238.076)

(274.709)

Eigen vermogen toe te rekenen aan DELTA N.V.

228.046

202.292

Eigen vermogen toe te rekenen aan derden

121.367

119.952

2013

2012

Omzet

514.661

519.292

Kosten

(472.609)

(488.051)

NETTO RESULTAAT

42.052

31.241

Resultaat toe te rekenen aan DELTA N.V.

31.539

23.431

Resultaat toe te rekenen aan derden

10.513

7.810

Netto resultaat

42.052

31.241


(1.284)

(3.979)


Niet-gerealiseerde resultaten toe te rekenen aan derden

(438)

(2.368)

NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN

(1.722)

(6.347)


30.255

19.452

Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten toe te rekenen aan derden

10.075

5.442

TOTAAL VAN GEREALISEERDE EN NIET-GEREALISEERDE RESULTATEN

40.330

24.894

1.500

1.250

79.632

67.427

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

(37.488)

(38.572)

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

(41.250)

(32.243)

894

(3.388)

Dividend betaald aan derden Kasstroom uit operationele activiteiten



89

4. Overige financiële vaste activa (Bedragen x EUR 1.000)

BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2012 Terugboeking kortlopend gedeelte Nieuwe vorderingen Resultaat Ontvangen aflossingen Ten gunste van eigen vermogen i.v.m. hedgereserve Overige mutaties

TOTAAL

LENINGEN U/G DEELNEMINGEN

UITGESTELDE BELASTING VORDERINGEN

OVERIGE FINANCIËLE VASTE ACTIVA

121.497

14.370

95.246

11.881

814

3.350

-

(2.536)

70.823

1.685

-

69.138

(10.423)

-

(10.423)

-

(1.229)

(618)

-

(611)

184

-

184

-

4.086

(450)

4.087

449

185.751

18.337

89.094

78.321

(4.025)

(3.985)

-

(40)

181.726

14.352

89.094

78.281

4.025

3.985

-

40

Nieuwe vorderingen

11.702

1.257

-

10.445

Resultaat

(9.351)

-

(9.351)

-

Ontvangen aflossingen

(3.342)

(2.643)

-

(699)

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2012 Kortlopend gedeelte BOEKWAARDE PER 1 JANUARI 2013 (LANGLOPEND) Terugboeking kortlopend gedeelte

Ten gunste van eigen vermogen i.v.m. hedgereserve Overige mutaties BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2013 Kortlopend gedeelte BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2013 (LANGLOPEND)

(235)

-

(235)

-

12.971

-

11.163

1.808

197.496

16.951

90.670

89.875

(1.735)

(1.585)

-

(150)

195.761

15.366

90.670

89.725

31-12-2013

31-12-2012

29.419

(8.455)

4.1 Leningen u/g deelnemingen De vorderingen op deelnemingen betreffen leningen u/g aan joint ventures, geassocieerde deelnemingen en overige deelnemingen. De leningen zijn gewaardeerd op nominale waarde. Voor een bedrag van EUR 14,1 mln. is sprake van achtergestelde leningen. De gewogen gemiddelde rentevoet bedraagt per ultimo 2013: 6,9% (2012: 7,2%).

4.2 Uitgestelde belastingvorderingen (Bedragen x EUR 1.000) (Im)materiële vaste activa

6.352

5.565

Voorzieningen

Financiële vaste activa

18.986

59.157

Verrekenbare verliezen

27.177

20.307

8.723

12.381

13

139

90.670

89.094

Hedgereserve ingevolge IAS 39/derivaten Overig TOTAAL

90

De latente belastingvorderingen hebben betrekking op de waardering van (im)materiële vaste activa en gevormde voorzieningen. De vordering inzake (im)materiële vaste activa is voor een belangrijk deel het gevolg van de tijdelijke verschillen die zijn ontstaan door de verschillen tussen de fiscale waardering en de bedrijfseconomische boekwaarde in de jaarrekening per 1 januari 1998 (fiscale openingsbalans voor DELTA). Voorts is voor verrekenbare verliezen die naar verwachting in de komende jaren kunnen worden gecompenseerd, een uitgestelde belastingvordering opgenomen. Met de Belastingdienst is overleg gaande over het vaststellen van de omvang van deze verrekenbare verliezen. Afhankelijk van de uitkomst van deze gesprekken kan de latente belastingvordering wijzigen. De uitgestelde belastingvorderingen inzake verliescompensatie worden jaarlijks beoordeeld en worden opgenomen voor zover naar verwachting verrekening kan plaatsvinden met toekomstige fiscale resultaten. Voor DELTA N.V. zijn aanslagen vennootschapsbelasting tot en met 2009 definitief vastgesteld. Sinds 2006 wordt een hedge-reserve gevormd voor niet-gerealiseerde waardemutaties op derivaten en handelscontracten ingevolge IAS 39/32. Voor deze ongerealiseerde resultaten wordt eveneens een belastinglatentie gevormd. Ultimo 2013 is de betreffende hedge-reserve negatief (debet), hetgeen resulteert in een toename van de (uitgestelde) belastingvordering.

Ultimo 2013 is een latente belastingvordering ten bedrage van EUR 27,4 mln. niet in de balans opgenomen vanwege het feit dat het onzeker is of en op welke termijn de (in binnenen buitenland) compensabele verliezen c.q. de belastingvoordelen gerealiseerd kunnen worden. Van de in verband met compensabele verliezen gevormde latentie vervalt EUR 8,8 mln. binnen 5 jaar; het restant heeft een compensatieperiode van langer dan 5 jaar. Ultimo 2013 is de voorheen bestaande fiscale eenheid vennootschapsbelasting DELTA N.V. opgesplitst. De opsplitsing zorgt ervoor dat een deel van de voorheen in deze paragraaf gerapporteerde latentie vanaf de jaarrekening 2013 wordt gerapporteerd onder de latente belastingschulden. De verschuiving is in 2013 verantwoord onder overige mutaties.

4.3 Overige financiële vaste activa De overige financiële activa bestaan ultimo 2013 voornamelijk uit vooruitbetalingen. Daarnaast is onder de financiële vaste activa de Stichting opgenomen die de financiële zekerheid biedt die de Kernenergiewet vereist omtrent het aanwezig zijn van voldoende financiële middelen voor ontmanteling van de Kerncentrale na de verwachte sluitingsdatum. Doordat de gelden in een aparte stichting vallen, wordt het risico’s gedekt dat bij een faillissement van de vergunninghouder de beschikbare gelden in de boedel vallen.


91

5. Derivaten en risicomanagement DELTA handelt in contracten voor gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2-certificaten en valuta voor het lopende kalenderjaar plus de vier daaropvolgende jaren. DELTA beschouwt de markten voor deze producten als liquide voor deze periode: hiervoor zijn betrouwbare prijzen beschikbaar via brokers, beurzen en dataleveranciers. De reële waarde van commodity-contracten worden bepaald op basis van deze gepubliceerde prijzen; er wordt geen gebruik gemaakt van eigen waarderingsmodellen. De gepubliceerde maand-, kwartaal- en jaarprijzen worden slechts bewerkt om aan te sluiten op de relatieve perioden in de trade-systemen. Voor het afdekken van de renterisico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Met behulp van deze swaps wordt bewerkstelligd dat de variabele rente wordt omgezet in een vaste rente.

In dit hoofdstuk worden de volgende onderdelen behandeld: 5.1 Derivaten 5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening 5.1.2 Derivatenpositie 5.1.3 Verloop van de hedge-reserve 5.1.4 Hiërarchie van financiële instrumenten 5.2 Risicomanagement 5.2.1 Risicobeheer 5.2.2 Marktrisico’s 5.2.3 Liquiditeitsrisico 5.2.4 Kredietrisico’s

5.1 Derivaten 5.1.1 Samenhang derivaten in de jaarrekening 2013 STAND DERIVATEN


Passiva 2013

MUTATIE DERIVATEN Passiva 2012

Mutatie 2013 activa

activa 2013

activa 2012

Vaste activa

88.080

101.402

(13.322)

Belastinglatentie (zie 5.1.3)

11.915

12.012

(97)

Mutatie 2013 passiva

DERIVATEN OP DE BALANS (ZIE 5.1.2)

Vlottende activa

141.856

137.165

4.691

241.851

250.579

(8.728)

Langlopende Verplichting

115.839

137.635

(21.796)

Kortlopende Verplichting

160.555

146.861

13.694

276.394

284.496

(8.102)

(34.657)

(34.316)

(341)

(556)

(951)

395

(35.213)

(35.267)

54

OVERIGE BALANSPOSITIES GERELATEERD AAN DERIVATEN Hedge-reserve (zie 5.1.3) Minderheidsbelang i.v.m. swaps (zie 5.1.3) SUBTOTAAL Rentederivaten netwerkbedrijf Gecumuleerde ineffectiviteit Gecumuleerde ineffectiviteit (Market-to-Market) TOTAAL

92

241.851

250.579

2.250

2.250

-

(2.104)

(2.106)

2

524

1.206

(682)

(34.543)

(33.917)

241.851

250.579

(626) (8.728)

(8.728)

5.1.2 Derivatenpositie ACTIVA

(Bedragen x EUR 1.000) Vaste activa 2013

2012

Vlottende activa 2013

2012

COMMODITY CONTRACTEN Gas

33.532

24.774

43.946

52.123

Elektriciteit

51.502

57.358

75.770

57.528

Kolen

-

1.805

4.398

1.596

Olie

-

1.243

2.981

4.037

Overige

-

2.847

-

5.205

2.827

13.061

14.715

16.367

219

314

46

309

88.080

101.402

141.856

137.165

OVERIGE DERIVATEN Valuta contracten Renteswaps TOTAAL

VERPLICHTINGEN

(Bedragen x EUR 1.000) Langlopend

PER SALDO

Kortlopend

2013

2012

2013

2012

2013

2012

Gas

(30.577)

(37.335)

(50.923)

(56.284)

(4.022)

(16.722)

Elektriciteit

(47.898)

(39.918)

(64.146)

(47.781)

15.227

27.187

(2.337)

(3.168)

(13.285)

(8.228)

(11.224)

(7.995)

COMMODITY CONTRACTEN

Kolen Olie Overige

-

-

(84)

(709)

2.897

4.571

(1.239)

(10.440)

(7.261)

(14.193)

(8.500)

(16.581)

(6.886)

(8.262)

(17.408)

(10.694)

(6.752)

10.472


(26.902)

(38.512)

(7.448)

(8.972)

(34.084)

(46.861)

(115.839)

(137.635)

(160.555)

(146.861)

(46.458)

(45.929)

Van de waardemutaties is een bedrag van EUR 0,2 mln. positief (2012: EUR 3,2 mln. negatief) verwerkt via de hedge-reserve.


93

5.1.2a Saldering van financiële activa ACTIVA

(Bedragen x EUR 1.000) Vaste activa Bruto

Netting

Netto

Vlottende activa Bruto

Netting

Netto

2013 COMMODITY CONTRACTEN Gas Elektriciteit Kolen

50.526

16.994

33.532

94.866

50.920

43.946

254.531

203.029

51.502

622.935

547.165

75.770

1.064

1.064

-

45.036

40.638

4.398

-

-

-

6.127

3.146

2.981

2.455

2.455

-

7.061

7.061

-

2.827

-

2.827

14.715

-

14.715

219

-

219

46

-

46

311.622

223.542

88.080

790.786

648.930

141.856

Olie Overige OVERIGE DERIVATEN Valuta contracten Renteswaps TOTAAL

5.1.2b Saldering van financiële passiva VERPLICHTINGEN

(Bedragen x EUR 1.000) Langlopend Bruto

Netting

Netto

Kortlopend Bruto

Netting

Netto

2013 COMMODITY CONTRACTEN Gas Elektriciteit Kolen Olie Overige

(47.571)

(16.994)

(30.577)

(101.842)

(50.919)

(50.923)

(250.928)

(203.030)

(47.898)

(611.312)

(547.166)

(64.146)

(3.401)

(1.064)

(2.337)

(53.923)

(40.638)

(13.285)

-

-

-

(3.230)

(3.146)

(84)

(3.694)

(2.455)

(1.239)

(14.321)

(7.060)

(7.261)

(6.886)

-

(6.886)

(17.408)

-

(17.408)

(26.902)

-

(26.902)

(7.448)

-

(7.448)

(339.382)

(223.543)

(115.839)

(809.484)

(648.929)

(160.555)


94

5.1.3 Verloop van de hedge-reserve De veranderingen in de reële waarde na belastingen van de derivaten vormen onderdeel van de hedge-reserve; dit is een niet vrij uitkeerbare reserve.

De hedge-reserve vertoonde het volgende verloop over de afgelopen twee jaar.

COMMODITY CONTRACTEN

SWAPS

CO2

Valuta

Rente swaps

(3.808)

2.906 (21.512)

14.876

(5.755)

3.213

(4.552)

4.197

(Bedragen x EUR 1.000) Gas

Elektriciteit

Kolen

1.109

2.275

(4.875)

11.478

Olie

Totaal

Totaal

2012 HEDGE-RESERVE 1-1-2012 BRUTO

(4.154) (39.968) (44.122)

MUTATIES 2012 Opgenomen in Eigen Vermogen Vrijval naar resultaat

3.706

(3.209)

497

(7.367)

5.244

2.723

(107)

7.532

(7.848)

177

(3.831)

(3.654)

(12.242)

16.722

(3.032)

3.106

2.980

(3.651)

3.883

(7.040)

(3.157)

HEDGE-RESERVE 31-12-2012 BRUTO (11.133)

18.997

(6.840)

11.225

(271) (47.008) (47.279)

Uitgestelde belasting

2.783

(4.815)

1.710

(8.350)

14.061

(11.133)

TOTAAL MUTATIES 2012

Minderheid HEDGE-RESERVE 31-12-2012

6.012 (18.532) (1.503)

4.633

(2.806)

(5.130)

4.509 (13.899)

8.419

(390) (33.926) (34.316)

18.997

(6.840)

6.012 (18.532)

11.225

(271) (47.008) (47.279)

(121)

2

12.010

12.012

(121)

1.072

951

2013 HEDGE-RESERVE 1-1-2013 BRUTO MUTATIES 2013 Opgenomen in Eigen Vermogen

1.994

33

(9.818)

2.060

(1.563)

(7.443) (14.737)

22.011

7.274

Vrijval naar resultaat

1.872

(5.287)

6.718

(5.844)

10.811

(6.158)

2.112

(9.235)

(7.123)

TOTAAL MUTATIES 2013

3.866

(5.254)

(3.100)

(3.784)

9.248 (13.601) (12.625)

12.776

151

(7.267)

13.743

(9.940)

2.228

(9.284)

1.817

(3.438)

2.485

(557)

2.321

HEDGE-RESERVE 31-12-2013 BRUTO Uitgestelde belasting Minderheid HEDGE-RESERVE 31-12-2013

(2.376) (12.896) (34.232) (47.128) 594

(5) (5.450)

10.300

(7.455)

1.671

(6.963)

(1.782)

3.222

8.693

11.915

(5)

561

556

(9.679) (24.978) (34.657)


95

De opbouw van de bruto hedge-reserve ultimo 2013 met betrekking tot de commodities kan als volgt worden toegewezen aan de komende jaren:

Stand Hedge-reserve commodities bruto COMMODITIES

(Bedragen x EUR 1.000) Gas Elektriciteit

Kolen

Olie

CO2

Valuta

Totaal

2014

(7.463)

7.920

(8.094)

2.228

(7.711)

(1.673)

(14.793)

2015

(453)

5.060

(1.846)

-

(1.573)

(703)

485

2016

649

763

-

-

-

2017

-

-

-

-

-

-

-

(7.267)

13.743

(9.940)

2.228

(9.284)

(2.376)

(12.896)

TOTAAL

De vrijval uit de hedge-reserve naar het resultaat komt ten gunste van de operationele bruto marge. De verwachte kasstromen vallen niet altijd samen met het moment van opname in het resultaat. De reden hiervoor is dat in sommige hedges een zogenaamd tijdsverschuivend effect zit. Dit is bijvoorbeeld het geval bij de meeste gashedges waarbij de gasprijs voor het eerste kwartaal van een jaar bepaald kan worden door de gemiddelde olie prijs over het halve jaar voorafgaand aan dat kwartaal. De waarde van de swaps die gebruikt worden in zo'n hedge-relatie en die settelen in het halve jaar voorafgaande aan het kwartaal van levering, wordt tot het kwartaal van levering meegenomen in de hedge-reserve en wordt ten gunste of ten laste van het resultaat gebracht ten tijde van het eerste kwartaal van levering. De maximale tijdsverschuiving bij contracten die in een hedge-relatie worden gebracht, bedraagt 9 maanden. Er is in het afgelopen jaar geen sprake geweest van hedgerelaties die gediscontinueerd zijn in verband met het niet doorgaan van een verwachte transactie.

5.1.4

1.412

Hiërarchie van financiële instrumenten

De financiële instrumenten betreffen uitsluitend terugkerende waarderingen, gewaardeerd tegen reële waarde, en zijn geclassificeerd volgens onderstaande hiërarchie zoals vereist door IFRS 13 Waardering tegen reële waarde: Niveau 1: Inputs van niveau 1 zijn op actieve markten genoteerde prijzen (niet gecorrigeerd) voor identieke activa of verplichtingen, waartoe de entiteit toegang heeft op de waarderingsdatum. Niveau 2: Inputs van niveau 2 zijn andere inputs dan in niveau 1 opgenomen genoteerde prijzen die direct of indirect voor het actief of de verplichting waarneembaar zijn. Inputs op niveau 2 omvatten: a) Op actieve markten genoteerde prijzen voor soortgelijke activa of verplichtingen; b) Op niet-actieve markten genoteerde prijzen voor identieke of soortgelijke activa of verplichtingen; c) Andere inputs dan genoteerde prijzen die voor het actief of de verplichting waarneembaar zijn, bijvoorbeeld: i) rentevoeten en rentecurves die regelmatig worden gepubliceerd ii) impliciete volatiliteiten en iii) creditspreads (renteverschillen); d) Door de markt onderbouwde inputs. Niveau 3: Inputs van niveau 3 zijn niet-waarneembare inputs voor het actief of de verplichting.

96

Activa en Passiva gewaardeerd tegen reële waarde REËLE WAARDE HIËRACHIE

(Bedragen x EUR 1.000) Totaal 31 december 2013

Niveau 1

2012

2013

229.936 238.567

2012

Niveau 2 2013

Niveau 3

2012

2013

2012

-

- 229.936 238.567

-

-

80.004

-

-

-

95.566

80.004

325.502 318.571

-

- 229.936 238.567

95.566

80.004

Derivaten

276.394 284.496

-

- 276.394 284.496

-

-

Put optie

156.905 151.826

-

-

TOTAAL PASSIVA

433.299 436.322

-

- 276.394 284.496 156.905 151.826

ACTIVA Derivaten Gedeelte van Overige deelnemingen en overige financiële vaste activa TOTAAL ACTIVA

95.566

-

PASSIVA

De mutatie in 2013 van ‘Gedeelte van overige deelnemingen en overige financiële vaste activa’ bedraagt EUR 15,6 mln. Hiervan is EUR 14,4 mln. Investeringen/nieuwe vorderingen en EUR 1,2 mln. resultaat. Tot de overige deelnemingen behoren o.a. de participaties in SET Fund C.V. en SET Fund II C.V. (zie ook toelichting 3.3). Onder de overige financiële vaste activa is o.a. opgenomen Stichting beheer ontmantelingsgelden kerncentrale Borssele (zie onder ook toelichting 4.3).

-

- 156.905 151.826

5.2 Risicomanagement 5.2.1 Risicobeheer DELTA handelt op de internationale gas- en elektriciteitsmarkten. De prijzen op deze markten bewegen sterk. Door gebruik te maken van financiële instrumenten mitigeert DELTA commodity marktrisico’s, valutarisico’s, renterisico’s, liquiditeitsrisico en kredietrisico’s. Hiervoor zijn de randvoorwaarden vastgelegd in het Risk Policy Document en in het Treasury Statuut.

De reële waarden zijn gebaseerd op: • waardering in overeenstemming met International Private Equity and Venture Capital Guidelines uitgegeven door International Private Equity and Venture Capital (IPEVC) en goedgekeurd door European Private Equity and Venture Capital Association (EVCA); • speciaal opgerichte vermogensfondsen met een eigen marktwaarde per participatie.

De Risk Management Committee heeft -onder verantwoordelijkheid van het statutair bestuur- algemene procedures en limieten vastgesteld en ziet er op toe dat de energiehandel- en verkoopactiviteiten van DELTA binnen de gestelde risicomarges blijven.

De putopties zijn verstrekt aan de minderheidsaandeelhouder in het kader van de overname van Indaver in 2007 en kunnen worden uitgeoefend gedurende het kalenderjaar 2015. Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap wordt toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de putopties. De uitoefenprijs van de opties is te bepalen op basis van een discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen aan de orde zijn. Om deze reden hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de fair value van de putopties. De waardering van de putopties per balansdatum past binnen deze bandbreedte.

5.2.2 Marktrisico’s

Er hebben gedurende 2013 geen herclassificaties plaatsgevonden tussen de drie niveaus van de reële waardehiërarchie.

Hierna worden de verschillende soorten risico’s en de wijze waarop DELTA daarmee omgaat toegelicht.

5.2.2.1 Commodity prijsrisico’s Marktrisico’s vloeien voort uit prijsbewegingen in de inkoopen verkoopmarkten waarin DELTA actief is (gas, elektriciteit, kolen, olie, CO2, valuta, transportcapaciteit, import/ exportcapaciteit, etc). Het beleid van DELTA is erop gericht om op korte termijn de gevolgen van prijsbewegingen te beperken en op lange termijn de vigerende marktprijzen te volgen. Voor deze systematische beheersing bepaalt DELTA, afhankelijk van de verwachte prijsontwikkelingen, de inzet van zijn activa en welke posities worden ingenomen. Deze posities worden op dagelijkse basis gevolgd. Handelsrisico’s worden beperkt door strikte toepassing van een stelsel van limieten.


97

5.2.2.2 Value-at-Risk DELTA hanteert in de commoditymarkten waarin zij opereert de Value-at-Risk-methodiek (VaR) om de marktrisico’s te berekenen en te beoordelen. Hierbij wordt een aantal aannames voor diverse veranderingen in marktomstandigheden gehanteerd. Binnen DELTA is de VaR een belangrijk instrument voor de toetsing van het marktrisico. De VaR geeft, met een betrouwbaarheid van 95%, de maximale daling van de waarde van de portefeuille aan als gevolg van prijsveranderingen over een periode van drie dagen (derhalve kan in 5% van de gevallen de waardedaling van de portefeuille de VaR overstijgen). De VaR wordt bepaald via Monte Carlo simulatie op basis van historische volatiliteit en correlaties. Doordat portfolio’s tegengestelde posities bevatten en er een onderlinge correlatie is, is de VaR op de totale portfolio kleiner dan de som van de individuele portfolio’s.

Value at Risk (Bedragen x EUR 1.000) Asset Book Trade Books Diversificatie over Books TOTAAL

Binnen DELTA is VaR een belangrijk instrument voor het beheer van de portfolio’s en deze wordt daarom dagelijks berekend en gerapporteerd. De VaR voor het Asset Book en voor de totale portfolio wordt wel dagelijks gerapporteerd maar is geen sturingsparameter. Het Asset Book wordt gehedged via een vooraf vastgesteld afbouwschema om de gemiddelde marktwaarde te incasseren. Afwijkingen van dit afbouwschema vallen binnen de Trade Books, waarvoor VaR wel de leidende risicomaatstaf is.

5.2.2.3 Cashflow hedges DELTA gebruikt financiële instrumenten om fluctuaties in verwachte cashflows zoveel mogelijk te beperken. Om de gevolgen van toekomstige veranderingen in marktprijzen te beheersen maakt DELTA gebruik van derivaten zoals termijncontracten, opties en swaps. De hedging instrumenten zijn derivaten in de door DELTA verhandelde commodities welke afgesloten worden om het cashflow-, prijs- en valutarisico te beperken. Hedge-accounting wordt toegepast om de totale waardemutatie van deze derivaten te dempen. Waar toegestaan neemt DELTA deze financiële instrumenten en fysieke aankoop- en verkoopcontracten boekhoudkundig op in een cashflow hedge-relatie onder IAS 39. Hierbij is het hedged item de toekomstige aankooptransactie (centrales, lange termijn sourcing) of verkooptransactie (sales) van gas of elektriciteit.

98

31-12-2013

31-12-2012

8.539

12.977

1.137

2.546

(1.837)

(2.665)

7.839

12.858

Cash flow hedges CASHFLOW HEDGES

(Bedragen x EUR 1.000) 2014

2015

2016

2017 en later

Totaal

Gemiddelde prijs

Contract waarde

(226.135)

2013 Gas forwards

(8.752)

(15)

163

-

(8.605)

0,266

6.887

3.252

577

-

10.716

48,395

(460)

(9.264)

(2.183)

-

-

(11.447)

68,622

(100.669)

2.981

-

-

-

2.981

626,694

(33.841)

(4.565)

(2.649)

-

-

(7.214)

6,832

(27.219)

0,899

(263.676)

Gemiddelde prijs

Contract waarde

Elektriciteit forwards Kolen swaps Olie swaps CO2 forwards Valutaswaps TOTAAL

1.525

(871)

-

-

654

(11.189)

(2.466)

740

-

(12.914)

2013

2014

2015

2016 en later

Totaal

(1.484)

(11.075)

(1.023)

-

(13.582)

0,266

(268.713)

3.168

9.742

1.612

-

14.522

53,461

98.521

2012 Gas forwards Elektriciteit forwards Kolen swaps

(3.216)

(758)

-

-

(3.974)

82,993

(29.304)

2.860

1.243

-

-

4.103

660,307

(106.573)

CO2 forwards

(10.294)

(4.458)

(815)

-

(15.567)

11,015

(40.975)

Valutaswaps

3.993

7.471

740

-

12.204

0,921

(291.213)

(4.973)

2.165

514

-

(2.294)

Olie swaps

TOTAAL

In de hedge-reserve is de waardeontwikkeling van onderliggende derivaten opgenomen in de periode dat deze opgenomen zijn in een effectieve hedge-relatie. De in het overzicht ‘cash flow hedges’ weergegeven derivaten betreffen de derivaten die per balansdatum opgenomen zijn in een hedge-relatie. Een mismatch ontstaat doordat: • in het overzicht ‘cash flow hedges’ ook het ineffectieve deel van de hedge-instrumenten is opgenomen; • de waardeontwikkeling in de hedge-instrumenten tot het aangaan van een hedge relatie ook is opgenomen in het overzicht ‘cashflow hedges’; • in de hedge-reserve de waardeontwikkeling is opgenomen van de hedge-instrumenten welke in het verleden waren opgenomen in een hedge-relatie, doch per einde boekjaar niet daarin zijn opgenomen. De in de hedge-reserve gerapporteerde waarden houden rekening met de toewijzingsdatum van een instrument in een hedge-relatie; deze kan afwijken van de handelsdatum. Daarnaast wordt in de hedge-reserve alleen het effectieve gedeelte van de totale in de hedge toegewezen reële waarde van de hedge- instrumenten meegenomen.

5.2.2.4 Valutarisico’s Valutarisico’s hebben betrekking op het prijsrisico dat samenhangt met de wijziging van wisselkoersen. Het risicobeleid van DELTA is er op gericht om valutarisico’s op ingenomen posities in vreemde valuta af te dekken. Voor het afdekken van de risico’s gebruikt DELTA financiële instrumenten (forward-transacties) om fluctuaties in verwachte kasstromen zoveel mogelijk te voorkomen. Ingenomen valutaposities, welke voortvloeien uit afgesloten (commodity)contracten, worden dagelijks gerapporteerd aan de afdeling Treasury en op groepsniveau aldaar afgedekt. Valutarisico limieten worden periodiek in overleg met de Risk Management Comittee vastgesteld en vervolgens bewaakt door de afdeling Treasury. Ten behoeve van de omrekening van in de balans begrepen valuta-posities zijn de volgende koersen ten opzichte van de Euro gebruikt: 31-12-2013

31-12-2012

Amerikaanse dollar

MIDDENKOERSEN

1,3770

1,3175

Britse pond

0,8322

0,8150


99

5.2.2.5 Renterisico’s

de floating spot met 10% te verhogen respectievelijk te verlagen. Enkele van deze rentederivaten zijn te classificeren als optiecontracten waarvoor de uitzondering genoemd in IAS 39, alinea 74, geldt. De verandering in de intrinsieke waarde wordt verwerkt in de hedge-reserve, de verandering in de tijdswaarde wordt verwerkt in de winst-en-verliesrekening. In de tabel is het verschil van de 10% stijging, dan wel 10% daling weergegeven ten opzichte van de boekwaarde per 31 december 2013. Over de rente derivaten wordt geen Value-at-Risk (VaR) berekend.

Het risicobeleid van DELTA met betrekking tot renterisico’s is er op gericht om de invloed van renteschommelingen te beperken. Voor het afdekken van de risico’s maakt DELTA gebruik van derivaten zoals interest rate swaps. Afgedekte leningen DELTA heeft een aantal renteswaps. Deze swaps zijn alle effectief per balansdatum. De gevoeligheid is berekend door

Gevoeligheidsanalyse renterisico’s (Bedragen x EUR 1.000) Positie 31 december 2013

2012

Waarde t.o.v. yieldcurve 2013

STIJGING 10%

DALING 10%

Waardestijging t.o.v. actuele balans

Waarde t.o.v. Waardedaling t.o.v. yieldcurve actuele balans

2012

2013

2012

2013

2012

2013

2012

(34.084) (46.861) (31.400) (44.516)

DERIVAAT Derivaat Uitgestelde belasting TOTAAL

2.684

2.345 (36.768) (49.245)

(2.684)

(2.384)

11.430

(679)

(580)

12.601

679

591

(25.391) (34.851) (23.386) (33.086)

2.005

1.765 (27.396) (36.644)

(2.005)

(1.793)

8.693

12.010

8.014

9.372

RENTESWAPS Hedgereserve Minderheid TOTAAL RESULTAAT SWAPS

24.978

33.926

22.982

32.238

(1.996)

(1.688)

26.972

35.645

1.994

1.719

561

1.072

536

1.037

(25)

(35)

586

1.105

25

33

25.539

34.998

23.518

33.275

(2.021)

(1.723)

27.558

36.750

2.019

1.752

2.104

2.106

2.118

2.061

14

(45)

2.088

2.144

(16)

38

De rentederivaten laten per 31 december 2013 een schuldpositie zien. Bij een hogere yieldcurve neemt deze schuldpositie af. De hedge-reserve in verband met renteswaps heeft per 31 december 2013 een debetstand binnen het eigen vermogen. Bij een hogere yieldcurve ontstaat een lagere debetstand binnen het eigen vermogen. Niet afgedekte leningen Als de interestpercentages op niet afgedekte rentedragende leningen met een variabele rente 10% hoger dan wel lager zouden zijn dan de stand op 31 december 2013 en alle andere variabelen constant worden gehouden, zou het resultaat (voor minderheidsbelangen) dalen respectievelijk stijgen met EUR 0,6 mln. per jaar.

100

5.2.3. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat DELTA onvoldoende financiële middelen ter beschikking heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen. Het beleid van DELTA op het gebied van kapitaalbeheer is er op gericht om het aantrekken en aflossen van financiële middelen en het beheer van de liquide middelen zo veel mogelijk te centraliseren in de holdingmaatschappij DELTA N.V. Op basis van het ondernemingsplan wordt jaarlijks het financieringsplan opgesteld dat richting geeft aan de activiteiten van de afdeling Treasury van DELTA N.V. Een onderdeel hiervan is de jaarlijkse vaststelling van de verhouding tussen kort en lang vreemd vermogen. Daarnaast stuurt DELTA gericht op het in ruime mate voldoen aan bancaire ratio’s en ratio’s die gerelateerd zijn aan het behoud van de corporate credit rating en het optimaliseren van werkkapitaalbeheer. Daarnaast geldt een zeer restrictief beleid ten aanzien van het afgeven van garanties en het aangaan van verplichtingen met een liquiditeitsrisico.

DELTA heeft in maart 2013 de Revolving Credit Facility geherfinancierd voor een periode van vijf jaar tot maart 2018. De hoogte van de RCF bedraagt EUR 450 mln. Middels een accordeon optie welke is opgenomen in de faciliteit, kan de hoofdsom met EUR 50 mln. worden verhoogd. De RCF is deels een standby faciliteit en wordt deels gebruikt voor de financiering van werkkapitaal en het opvangen van seizoen fluctuaties. Investeringen in langlopende activa worden gefinancierd middels langlopende leningen. In 2012 zijn voor EUR 180 mln. langlopende onderhandse leningen afgesloten op DELTA N.V. niveau.

2013 EUR 170 mln. opgenomen onder de bestaande kredietlijnen; 2. DELTA Netwerkbedrijf B.V. heeft, in overeenstemming met de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON), eigen faciliteiten ter grootte van EUR 190 mln. per balansdatum. Inmiddels is hier in 2013 EUR 40 mln. op afgelost; 3. Sloe Centrale B.V. is gefinancierd middels projectfinanciering ad EUR 202 mln. (obv 50%-belang); 4. De financiering bij Sleco Centrale nv bedraagt per jaar ultimo EUR 22 mln. (obv 50%-belang).

Een aantal onderdelen van de DELTA Groep hebben een eigen financieringslijn, te weten:

De creditrating van DELTA afgegeven door Standard & Poor’s is in 2013 ongewijzigd gebleven: BBB+ met een stable outlook.

1. Indaver beschikt over kredietlijnen voor de financiering van de werkkapitaalbehoefte. De projectfinancieringen voor Indaver Duitsland zijn in 2013 volledig geherfinancierd door Indaver. Indaver heeft ultimo

Om inzicht te verschaffen in het liquiditeitsrisico zijn in de volgende tabel de contractuele looptijden weergegeven van de financiële verplichtingen:

Contractuele looptijd van financiële verplichtingen ultimo 2013 (Bedragen x EUR 1.000)

< 1 JAAR

1-5 JAAR

> 5 JAAR

TOTAAL

Crediteuren

341.048

-

-

341.048

Rentedragende leningen

285.799

277.570

243.436

806.805

Derivaten

160.555

115.839

-

276.395

Overige

208.243

286.696

1.658

496.597

TOTAAL

995.645

680.105

245.094

1.920.845

11.033

26.239

5.581

42.833


< 1 JAAR

1-5 JAAR

> 5 JAAR

TOTAAL

Crediteuren

303.614

-

-

303.614

Rentedragende leningen

220.975

348.382

255.245

824.602

Derivaten

146.861

137.635

-

284.496

Overige

220.422

276.192

1.973

498.587

TOTAAL

891.872

762.209

257.218

1.911.299

11.620

30.799

8.436

50.855

Te betalen rente

Contractuele looptijd van financiële verplichtingen ultimo 2012

Te betalen rente

De contractuele looptijd van de financiële verplichtingen geeft de te verwachten uitgaande kasstromen weer met betrekking tot de op de balansdatum uitstaande schulden. Onder de post overige zijn met name de vooruit ontvangen omzet, de actuele belastingen en de putoptie Indaver verwerkt.


101

5.2.4. Kredietrisico’s Kredietrisico betreft het verlies dat zou kunnen ontstaan indien een tegenpartij in gebreke blijft bij het voldoen aan de contractuele verplichting. DELTA heeft kredietlimieten opgesteld met betrekking tot zijn externe tegenpartijen teneinde het kredietrisico te beperken. Een intern kredietbeoordelingssysteem stelt voor elke externe tegenpartij een kredietlimiet vast. Dit interne beoordelingssysteem is gebaseerd op beschikbare, gepubliceerde informatie over

de betreffende onderneming of de garantsteller daarvan (jaarverslagen, creditratings, etc.). Indien de creditrating van een externe tegenpartij of de garantsteller daarvoor niet (langer) Investment grade is, wordt geen (additioneel) kredietrisico geaccepteerd. Dit is gedurende 2013 voor meerdere externe tegenpartijen opgetreden. Ultimo 2013 ziet de procentuele verdeling van de creditrating van de externe tegenpartijen van DELTA over de verschillende ratingklassen er als volgt uit:

35% 30%

■ 2013

25%

■ 2012

20% 15% 10% 5% 0%

AA+

AA

AA-

A+

A

A-

BBB+

Naast de hierop gebaseerde kredietlimieten hanteert DELTA verschillende instrumenten om kredietrisico’s te beheersen, waaronder het handelen onder standaardcontracten en voorwaarden, het handelen via beurzen, het diversifiëren naar eindgebruikers en het vragen van aanvullende zekerheden. Voor eindgebruikers waaraan door DELTA energie wordt geleverd, wordt de kredietwaardigheid bepaald op basis van

102

BBB

BBB-

BB+

gegevens van externe informatieleveranciers. Bij bestaande klanten is ook het historische betaalgedrag een afweging voor het al dan niet aangaan van een leveringscontract. Voor een deel van de zakelijke eindgebruikers is het debiteurenrisico afgedekt door middel van een kredietverzekering. Zo nodig worden aanvullende zekerheden in de vorm van bankgarantie, waarborgsom of vooruitbetaling gevraagd.

6. Voorraden

31-12-2013

31-12-2012

Grondstoffen

71.347

71.784

Hulpmateriaal

5.883

6.398

Eindprodukt

6.241

6.292


Handelsgoederen TOTAAL af: Voorziening incourante voorraden TOTAAL VOORRADEN

4.582

3.390

88.053

87.864

(608)

(652)

87.445

87.212


103

7. Vorderingen (Bedragen x EUR 1.000) Handelsdebiteuren Actuele belastingvorderingen Onderhanden projecten voor derden Liquide middelen niet direct opeisbaar Kortlopend deel langlopende uitgegeven gelden Overige en overlopende activa Totaal overige vorderingen TOTAAL VORDERINGEN (EXCLUSIEF DERIVATEN)

31-12-2013

31-12-2012

384.408

371.275

24.814

1.815

202

-

26.739

49.300

1.735

4.025

24.084

28.254

52.558

81.579

461.982

454.669

31-12-2013

31-12-2012

364.254

343.667

13.228

17.049

De liquide middelen die niet direct opeisbaar zijn, betreffen aangehouden geldmiddelen in het kader van de handelsactiviteiten op beurzen. Op de vorderingen op handelsdebiteuren is een voorziening in verband met mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht van EUR 20,1 mln. (2012: EUR 20,2 mln.).

Ouderdomsanalyse Handelsdebiteuren OUDERDOM (DAGEN) < 30 31-60 61-90

2.966

6.791

91-120

2.450

3.948

21.593

20.068

OPERATIONELE DEBITEUREN (BRUTO)

404.491

391.523

Voorziening voor dubieuze debiteuren

(20.083)

(20.248)

OPERATIONELE DEBITEUREN (NETTO)

384.408

371.275

31-12-2013

31-12-2012

> 120

In de categorie ‘< 30 dagen’ is voor een bedrag van EUR 166,5 mln. (in 2012: EUR 145,9 mln.) vorderingen voortvloeiend uit handelsactiviteiten op beurzen opgenomen. Deze debiteurenposities worden altijd binnen een maand tussen de partijen vereffend.

Mutaties in voorziening voor dubieuze debiteuren (Bedragen x EUR 1.000) VOORZIENING PER 1 JANUARI

20.248

13.794

Onttrekking wegens oninbare vorderingen

(2.781)

(1.711)

Dotaties/vrijval VOORZIENING PER 31 DECEMBER

In 2012 zijn meerdere bedragen gedoteerd aan de voorziening als gevolg van het faillissement van een belangrijke multi-utility klant.

104

2.616

8.165

20.083

20.248

8. Liquide middelen Onder de liquide middelen zijn niet alleen de geldmiddelen opgenomen, maar ook kasequivalenten die zonder materieel risico van waardeverandering in liquide middelen kunnen worden omgezet. 31-12-2013

31-12-2012

Deposito's

77.130

123.559

Kas/Bank

96.985

70.509

174.115

194.068


TOTAAL LIQUIDE MIDDELEN

De bedragen welke op deposito zijn geplaatst vallen vrij binnen een termijn van 3 maanden.


105

9. Voorzieningen (Bedragen x EUR 1.000)


TOTAAL

MILIEU ONRENGERELADABELE TEERD CONTRACTEN

PERSO- AMOVERING OVERIGE NEELS VOORVOORKOSTEN ZIENING ZIENINGEN

597.531

62.845

165.560

5.500

174.592

Terugboeking kortlopend gedeelte van voorzieningen

15.876

9.710

-

830

3.474

1.862

Dotaties

91.311

4.256

27.021

1.093

34.467

24.474

Rentedotaties

189.034

19.909

2.846

6.758

92

4.485

5.728

Vrijval

(48.431)

-

(46.788)

(63)

(2.104)

524

Onttrekkingen

(29.338)

(484)

-

(1.163)

-

(27.691)

(1.196)

(885)

-

(86)

-

(225)


645.662

78.288

152.551

6.203

214.914

193.706

Kortlopend gedeelte van voorzieningen

(12.253)

(9.299)

-

(461)

(1.370)

(1.123)


633.409

68.989

152.551

5.742

213.544

192.583

12.253

9.299

-

461

1.370

1.123

Overige mutaties

Terugboeking kortlopend gedeelte van voorzieningen Dotaties

28.777

89

6.482

5.282

(329)

17.253

Rentedotaties

18.398

2.970

5.765

150

4.999

4.514

Vrijval

(48.573)

(44)

(46.755)

-

(4)

(1.770)

Onttrekkingen

(40.900)

(1.238)

-

(784)

-

(38.878)

4.330

4.329

-

-

-

1


607.694

84.394

118.043

10.851

219.580

174.826


(15.301)

(10.199)

-

(2.910)

(1.366)

(826)


592.393

74.195

118.043

7.941

218.214

174.000

Overige mutaties

De vrijval van de voorzieningen die binnen een jaar is gepland ad EUR 15,3 mln. (2012: EUR 12,3 mln.) is opgenomen onder de kortlopende verplichtingen. Hieronder volgt een toelichting op de voorzieningen voor zover deze meer dan EUR 5 mln. bedragen: Milieu gerelateerde kosten Binnen Indaver zijn voorzieningen gevormd voor de eindafdichting en nazorg van de afvalbergingen welke thans in gebruik zijn. Er wordt verwacht dat gedurende de eerstvolgende 5 jaar een bedrag van ca. EUR 25,4 mln. aan de voorziening onttrokken zal worden. De kosten worden door het management geraamd volgens de ‘best estimate’ methode op basis van de huidige technologie en de kennis aangaande technologische ontwikkelingen. Discontering heeft plaatsgevonden op basis van 4,0% (2012: 4,67%, 5,0% en 5,1%) over de regio’s heen. Het kortlopend gedeelte van de voorziening heeft met name betrekking op de in 2005 gesloten afvalberging Koegorspolder. Binnen Indaver zijn voor EUR 4,2 mln. voorzieningen opgenomen voor verwachte kosten als gevolg van vastgestelde verontreinigingen op bepaalde locaties.

106

Onrendabele contracten In het licht van de huidige marktprijzen voor elektriciteit die onder druk staan als gevolg van de economische ontwikkeling in relatie tot de beschikbare productiecapaciteit en anderzijds de stijging van de brandstofprijzen als gevolg van de wereldwijd toenemende vraag, zijn enkele in het verleden afgesloten energie inkoop/verkoopcontracten niet meer renderend. Daarom is ter afdekking van het onrendabele deel van enkele contracten een voorziening voor onrendabele contracten getroffen. Jaarlijks worden onttrekkingen gedaan ten gunste van de opgelopen negatieve bruto marge. Het eventuele resultaat van een betrokken productie-eenheid wordt jaarlijks toegevoegd aan deze voorziening, vanwege het causaal verband tussen het resultaat van de deelneming en de vorming van de voorziening. De voorzieningen worden ieder jaar opnieuw beoordeeld in het licht van de ontwikkelingen op de elektriciteits- en brandstofmarkten, de relevante wetgeving en de contractuele afspraken. De prijsontwikkelingen van elektriciteit en brandstofcomponenten zijn gebaseerd op de onafhankelijke Pöyry (mid) prijscurves. De disconteringsvoet voor berekening van deze voorziening bedraagt 4,25% (2012: 4,25%). De ultimo 2013 resterende voorziening heeft voornamelijk betrekking op contracten met een gezamenlijke bedrijfsactiviteit en een joint venture.

Personeelskosten Deze voorzieningen zijn gevormd om aan bestaande toekomstige financiële verplichtingen te kunnen voldoen. De voorziening kent op basis van CAO-afspraken een diensttijdgebonden uitkering toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte prijs- en salarisstijgingen en kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. Daarnaast is in het kader van de overgangsmaatregel m.b.t. de ziektekostenverzekering van IZA/IZR voor ex-medewerkers een voorziening gevormd. Deze maatregel is in 2006 met de sociale partners overeengekomen voor een periode van 10 jaar. Verder wordt onder deze post een voorziening voor te betalen ziekengeld opgenomen, wanneer er sprake is van meer dan 2 jaar ziekte (per ultimo 2013 is dit niet het geval). Ook de verplichting voor reeds ingegane uitkeringen op grond van de werkloosheidswet maakt deel uit van deze voorziening. De disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2012: 4,5%). Vanwege het langlopende karakter van deze verplichtingen is de disconteringsvoet niet gewijzigd. Amovering energieproductie-eenheden Deze voorziening is bestemd om in de toekomst de amovering van de buiten bedrijf te stellen eenheden te kunnen bekostigen. De verwachte uiteindelijke amoveringskosten zijn gebaseerd op de uitkomsten van periodieke studies, vermeerderd met de benodigde aanpassing voor prijsontwikkelingen, eventuele actuele inzichten en een inschatting van mogelijke milieuconsequenties. De voorziening voor amovering van de kerncentrale is zodanig opgebouwd dat -overeenkomstig de afspraken met de Rijksoverheid in het Convenant kerncentrale Borssele- amovering van de kernenergie-eenheid kan plaatsvinden direct nadat de exploitatie is beëindigd in 2034. De voorzieningen zijn contant gemaakt met een disconteringsvoet van 4,5% (2012: 4,5%). Overige voorzieningen Onder de Overige voorzieningen is begrepen: Voorziening voor opwerkings- en opslagkosten Deze voorziening is gevormd in het kader van de huidig bestaande verplichtingen en is bepaald als de contante waarde van de geraamde bedragen voor de toekomstige opwerkings- en opslagkosten, verminderd met de geschatte contante waarde van de in de toekomst vrijkomende restproducten en het saldo van de betaalde, respectievelijk ontvangen bedragen. De disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2012: 4,5%).

liggen de actuariële en beleggingsrisico’s nagenoeg volledig bij de deelnemers. Bij deze regeling aangesloten werkgevers hebben geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen als sprake is van een tekort bij het fonds. Onze verplichtingen bestaan uit het voldoen van de door het fonds vastgestelde premie. Het bestuur van ABP stelt deze premie jaarlijks vast, op basis van eigen bestandsgegevens en met inachtneming van de door de toezichthouder van ABP (de Nederlandsche Bank) voorgeschreven parameters en vereisten. De premieplicht komt voort uit de aansluiting bij het fonds in het betreffende jaar en niet uit de aansluiting in voorgaande jaren. De ABP-regeling classificeert verslaggevingtechnisch als een toegezegde-bijdrageregeling. Uit dien hoofde zijn de premies verantwoord als last en zijn verdere toelichtingen niet vereist. Pensioenverplichtingen in het buitenland Indaver voert een ‘defined benefit plan’ voor medewerkers van Indaver Holding en sommige deelnemingen die voor 31 december 2007 onderdeel uitmaakten van de Indaver groep. Het betreft twee polissen afgesloten bij verschillende verzekeringsmaatschappijen. Daarnaast kent Indaver ‘unfunded defined benefit plans’ voor de medewerkers van Indaver Deutschland GmbH. Voor nieuwe medewerkers die na 1 januari 2008 in dienst zijn getreden bij de Holding en bij sommige deelnemingen in België en voor de medewerkers van Indaver Ierland voert Indaver ‘defined contribution plans’. Op basis van deze uitgangspunten resulteren voor Indaver onderstaande lange termijn verplichtingen: (Bedragen x EUR 1.000)

31-12-2013

31-12-2012

Pensioenverplichtingen

31.322

27.012

TOTAAL

31.322

27.012

Daarnaast zijn onder kortlopende schulden pensioenverplichtingen opgenomen voor een bedrag van EUR 0,8 mln. (2012: EUR 1,0 mln.).

Pensioenverplichtingen Pensioenverplichtingen in Nederland Nagenoeg alle werknemers van de Nederlandse vestigingen van de DELTA Groep zijn voor hun pensioenregeling aangesloten bij Stichting Pensioenfonds ABP (ABP). De ABPregeling is een Multi-employer regeling. In deze regeling


107

Pensioenvoorzieningen buiten Nederland (Indaver) 31-12-2013


1

Reële waarde van de fondsbeleggingen CONTANTE WAARDE VAN DE NETTO VERPLICHTINGEN Actuariële winsten of verliezen Toegezegde bijdrage regeling met eenvoudige actuariële berekening NETTO VERPLICHTING OPGENOMEN IN DE BALANS

Duitsland

38.416

16.792

32.835

15.594

(24.114)

(1.549)

(21.352)

(1.427)

14.302

15.243

11.483

14.167

1.968

-

1.572

-

457

190

268

483

16.727

15.433

13.323

14.650

32.835

15.594

24.951

12.794

2.264

316

1.817

254

Interestkosten

1.354

650

1.321

688

Herwaardering (winsten)/verliezen

2.567

835

6.314

2.513

(653)

(464)

941

113

act. (winsten)/verliezen uit veranderingen demografische assumpties act. (winsten)/verliezen uit veranderingen in financiële assumpties

627

-

-

(2)

2.593

1.299

5.373

2.402

Bijdragen door deelnemers

282

-

281

-

Betaalde kosten

(83)

-

(59)

-

Betaalde premies

(306)

-

(300)

-

Betaalde vergoedingen

(497)

(603)

(1.472)

(613)

-

-

-

(42)

Netto transfer in/uit Inperkingen en afwikkelingen VERPLICHTING PER 31 DECEMBER

-

-

(18)

-

38.416

16.792

32.835

15.594

21.352

1.427

20.393

1.246

WIJZIGINGEN IN DE REËLE WAARDE Reële waarde per 1 januari Rendement op fondsbeleggingen

1.276

30

976

34

verwacht rendement

938

62

1.146

13

winst/(verlies)

338

(32)

(170)

21

2.090

92

1.485

147

282

-

281

-

Bijdragen door werkgever Bijdragen door deelnemers Betaalde kosten

(83)

-

(59)

Betaalde premies

(306)

-

(300)

-

Betaalde vergoedingen

(497)

-

(1.472)

-

Afwikkelingen

-

-

(13)

-

Overige

-

-

61

-

24.114

1.549

21.352

1.427

2.264

315

1.817

254

416

576

175

662

2.680

891

1.992

916

REËLE WAARDE PER 31 DECEMBER PENSIOENKOSTEN Aan het dienstjaar toegerekende pensioenkosten Netto rentekosten op ‘toegezegd penisoen-regeling’ OPGENOMEN IN PERSONEELSKOSTEN

108

België

Betaalde bijdragen

aanpassingen op basis van ervaringen

4

Duitsland

WIJZIGINGEN IN DE CONTANTE WAARDE Verplichting per 1 januari

3

België NETTO VERPLICHTING Contante waarde van de bruto verplichting

2

31-12-2012

5

ACTUARIËLE VERONDERSTELLINGEN Verplichtingen voor personeelsbeloningen

6

Disconteringsvoet

3,75%

3,75%

4,25%

4,25%

Verwacht rendement

3,75%

3,75%

4,30%

4,30%

Toekomstige loonsverhogingen

3,50%

2,00%

3,50%

2,00%

Ontwikkeling medische kosten (inflatiepercentage)

3,00%

3,00%

EFFECTIEF RENDEMENT OP FONDSBELEGGINGEN Het effectief rendement van de fondsbeleggingen in 2013 was EUR 1,3 mln. (2012: EUR 1,0 mln.).

7

SENSITIVITEIT 1% stijging van: Discontovoet Toekomstige salarisverhogingen Toekomstige stijging in medische kosten

(5.934)

(2.366)

(5.285)

(2.117)

3.555

91

3.075

86

349

nvt

230

nvt

1% daling van: Discontovoet Toekomstige salarisverhogingen Toekomstige stijging in medische kosten

5.281

3.036

4.486

2.692

(4.739)

(85)

(4.311)

(82)

(266)

nvt

(180)

n.v.t


109

10. Mutatieoverzicht van langlopende financiële verplichtingen (Bedragen x EUR 1.000)

31-12-2013

31-12-2012

WAARDE PER 1 JANUARI

701.149

829.590

47.257

239.722

(367)

(338)

(59.837)

(367.825)

688.202

701.149

Aflossingen in het volgend boekjaar

(71.841)

(71.125)

TOTAAL

616.361

630.024

Opgenomen leningen Mutaties CBL Aflossingen

De schulden betreffen verplichtingen aan kredietinstellingen. Van dit saldo heeft EUR 226 mln. een looptijd van meer dan vijf jaar. De gemiddelde rentevoet van de schuld per 31 december 2013 was 1,7% (2012: 1,9%). DELTA heeft met een vijftal banken een corporate stand-by kredietfaciliteit ter grootte van EUR 450 mln. Voor deze faciliteit zijn geen zekerheden verstrekt.

110

Als waarborg voor de negatieve fair value van de intrest rate swaps die in voorgaande jaren zijn aangegaan door Indaver Duitsland zijn zekerheden ter hoogte van EUR 1,8 mln. verstrekt.

11. Overige langlopende verplichtingen (Bedragen x EUR 1.000)

Uitgestelde belastingverplichtingen Vooruitontvangen omzet Putoptie Indaver Overige langlopende verplichtingen TOTAAL

31-12-2013

31-12-2012

60.689

53.705

87.381

77.286

156.905

151.826

41.673

46.291

346.648

329.108

Uitgestelde belastingverplichting De uitgestelde belastingverplichting heeft betrekking op waarderingsverschillen tussen de commerciële en fiscale balans. De latente belastingverplichting vloeit met name voort uit acquisities in het verleden. Bij de verwerving van een aandelenbelang worden de materiële en immateriële activa gewaardeerd tegen reële waarde. Aanpassingen naar reële waarde worden fiscaal niet erkend. Vandaar dat in relatie tot deze aanpassingen naar reële waarde van (im)materiële vaste activa een uitgestelde belastingverplichting wordt gevormd. Deze belastingverplichting neemt af naar rato van de afschrijvingen op de reële waarde aanpassingen, dit met uitzondering van de reële waarde aanpassingen op grond. Daarnaast wordt het tijdelijke verschil, ontstaan doordat de commercieel in aanmerking genomen voorziening voor onrendabele contracten fiscaal niet is gevormd, in de uitgestelde belastingverplichting betrokken. Door opsplitsing van de fiscale eenheid vennootschapsbelasting DELTA N.V. heeft ultimo 2013 een overboeking vanuit de latente belastingvordering plaats gevonden naar de latente belastingverplichting. Door de overboeking worden de afzonderlijke latente belastingverplichtingen en vordering van de fiscale eenheden separaat gerapporteerd. De overboeking heeft een toename van de latente belastingverplichting tot gevolg.

Putoptie Indaver DELTA heeft in 2008 zijn belang in Indaver uitgebreid naar 75%. Aan de minderheidsaandeelhouders zijn in het kader van de overname van Indaver in 2007 putopties verstrekt; deze kunnen worden uitgeoefend gedurende het jaar 2015. Om deze reden is de putoptie ultimo 2013 opgenomen onder langlopende verplichtingen. Waardering heeft plaatsgevonden tegen reële waarde per 31 december.

Evenzo wordt bij de vorming van een voorziening een uitgestelde belastingvordering opgenomen; deze muteert naar rato van de onttrekkingen aan de voorzieningen.

Vanwege diverse schattingen die hierbij aan de orde zijn hanteert DELTA een bandbreedte ten aanzien van de bepaling van de reële waarde van de putoptie. De waardering van de putoptie per balansdatum past binnen deze bandbreedte.

De uitgestelde belastingverplichting vloeit voort uit: (Bedragen x EUR 1.000) Immaterieel vast actief Materieel vast actied Overige activa TOTAAL

31-12-2013

31-12-2012

2.347

2.943

95.638

52.342

(37.296)

(1.580)

60.689

53.705

Vooruitontvangen omzet De vooruitontvangen omzet heeft deels betrekking op ontvangen vergoedingen voor nog te verwerken afval bij Indaver. De toename van de vooruit ontvangen omzet wordt zowel in 2013 als in 2012 veroorzaakt door de ontvangen bijdragen van derden voor nieuwe investeringen binnen het netwerkbedrijf (conform IFRIC 18).

Het aan de minderheidsaandeelhouders in Indaver toe te rekenen aandeel in het resultaat van de vennootschap en overige mutaties in de equity value worden toegerekend aan de verplichtingen met betrekking tot de putoptie. De uitoefenprijs van de optie is bepaald op basis van een discounted cashflow methodiek, waarbij diverse schattingen aan de orde zijn. Het management heeft de kasstroomvoorspellingen gebaseerd op de ondernemingsplannen voor de jaren 2014-2016 en in enkele gevallen voor een langere zichtperiode. Na de zichtperiode is een eeuwigdurende reeks gehanteerd. Hierbij is rekening gehouden met de beschikbare informatie met betrekking tot marktontwikkelingen. Er is geen gebruik gemaakt van extrapolaties met groeipercentages welke uitgaan boven inflatie.

Overige langlopende verplichtingen Hieronder is de verplichting van N.V. EPZ opgenomen van de kosten ter dekking van de Iaatste splijtstoflading welke bij beëindiging van de Ievensduur van de kernenergie-eenheid nog in de kern van de reactor aanwezig zal zijn. De opgenomen verplichting is gebaseerd op de ultimo 2013 bekende splijtstofkosten met betrekking tot de Iaatste splijtstoflading, welke is bepaald als de contante waarde met een disconteringsvoet van 4,5% van de geraamde bedragen voor toekomstige waarde van de restkern, inclusief opwerkings- en opslagkosten.


111

11.2 Mutatieoverzicht Overige langlopende verplichtingen (Bedragen x EUR 1.000)

31-12-2013

31-12-2012


329.108

167.867

6.984

(5.323)

Vrijval vooruitontvangen omzet (via resultaat)

Mutatie uitgestelde belastingverplichtingen

(8.577)

(8.143)


18.672

14.430

Mutatie putoptie Indaver

5.079

151.826

(4.618)

8.451

346.648

329.108

Overige mutaties TOTAAL

112

12. Kortlopende verplichtingen (Bedragen x EUR 1.000) Handelscrediteuren Actuele vennootschapsbelasting

31-12-2013

31-12-2012

341.048

303.614

6.122

19.170

Overige actuele belastingverplichtingen

94.426

69.404


15.130

19.391

Onderhanden projecten voor derden Kortlopend deel van voorzieningen

-

3.603

15.301

12.254

Kortlopend deel van de langlopende verplichtingen

71.841

71.125

Overlopende passiva

76.503

95.350


148.344

166.475

Bankkrediet

120.998

125.803

TOTAAL KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN (EXCLUSIEF DERIVATEN)

741.369

719.714

De overige actuele belastingverplichtingen bestaan voor het grootste deel uit nog af te dragen omzetbelasting. Verder bestaan de actuele belastingverplichtingen uit te betalen loonbelasting en sociale lasten, vennootschapsbelasting en af te dragen energiebelasting. Onder kortlopende verplichtingen zijn naast de overige kortlopende schulden en transitorische posten, ook de voor 2014 geplande aflossingen op langlopende leningen en onttrekkingen aan voorzieningen opgenomen.


113

Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Hieronder is een overzicht opgenomen van de niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen, voor zover deze naar de inschatting van DELTA een impact van EUR 5 mln. op het resultaat overschrijden.

A. Operationeel Portfolio handelscontracten DELTA Energy B.V. Het risicobeleid van DELTA is erop gericht om de uit de productieactiva en lange termijn inkoopcontracten resulterende risicoposities actief te beheersen. Uit handelstransacties voortvloeiende posities worden door middel van een strikt toegepast systeem van limieten in omvang beperkt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van zowel financiële als energiederivaten, waaronder swaps, opties en forwards. De in de portfolio opgenomen verkoopcontracten hangen samen met de energieleveringen aan eindverbruikers en handelspartijen en de daaraan gerelateerde financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de verkoopcontracten EUR 1.314 mln. (2012: EUR 1.040 mln.). De in de portfolio opgenomen inkoopcontracten hebben betrekking op de productie- en inkoopovereenkomsten met handelspartijen en daaraan gerelateerde contracten aangaande financiële instrumenten. Op balansdatum bedraagt de waarde van de inkoopcontracten ultimo 2013 EUR 3.329 mln. (2012: EUR 3.238 mln.). De waardering van de financiële instrumenten wordt in samenhang met transacties die zijn afgesloten in het kader van de fysieke goederenhandel op basis van marktwaarden vastgesteld. Lange termijn contracten voor de verwerking van afval Indaver heeft diverse lange termijn contracten afgesloten voor de verwerking van afval. Deze worden gedekt door up-front betalingen. Deze betalingen zijn opgenomen op de balans (2013: EUR 39,9 mln.; 2012: EUR 44,8 mln.). In enkele gevallen is aan klanten een putoptie toegekend die

114

het recht verleent om een gedeelte van deze rechten terug te verkopen aan Indaver. Hiervoor wordt geen verplichting opgenomen, aangezien het niet aannemelijk wordt geacht dat deze putopties worden uitgeoefend. Investeringsverplichtingen Ultimo 2013 is de vennootschap financiële verplichtingen aangegaan voor een bedrag van ca. EUR 55,5 mln. (2012: EUR 120,7 mln.) met betrekking tot nog uit te voeren investeringswerken. Borssele convenant In 2006 is met de landelijke overheid een convenant gesloten met betrekking tot de openstelling van de kerncentrale tot ultimo 2033. In dit kader zijn ook afspraken gemaakt ten aanzien van de inspanningen welke DELTA (en Essent) zich zal getroosten om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie technisch en financieel ter hand te nemen en te ondersteunen. Naast participatie in Sustainable Energy Technology (SET) Fund C.V. betreft dit verplichtingen aangaande investeringen in Additionele Innovatieve Projecten. In 2012 is ook een participatie genomen in Sustainable Energy Technology (SET) Fund II C.V. Cross border lease verbrandingsoven Op 17 augustus 1999 heeft Indaver een cross border lease overeenkomst afgesloten met een Amerikaanse investeerder met betrekking tot het gebruik van lijn 1 en 2 van de verbrandingsoven in Doel. De initiële leasetermijn heeft een looptijd van 25,4 jaar met de optie voor een onderhoudscontract voor een extra termijn van 13 jaar. Onder de afspraken van deze lease heeft Indaver op de ingangsdatum van de lease een bedrag ad USD 135 mln. ontvangen en hiervan USD 129,4 mln. op deposito geplaatst. Met het geplaatste deposito is bij banken met een hoge credit rating een vrijwel volledig gedekte betalingsovereenkomst afgesloten. In 2011 is een additionele bankgarantie gesteld ten behoeve van de Amerikaanse tegenpartij.

B. Zekerheden en garanties DELTA heeft financiële zekerheden verstrekt en ontvangen als waarborg voor aangegane transacties: TERMIJN IN JAREN

(Bedragen x EUR 1.000) < 1 jaar

1 - 5 jaren

> 5 jaar

Totaal

21.709

11.447

9.533

42.690

VERSTREKTE ZEKERHEDEN Zekerheden verstrekt voor geassocieerde deelnemingen en joint ventures Overige verstrekte zekerheden TOTAAL VERSTREKTE ZEKERHEDEN

83.777

11.255

62.701

157.734

105.486

22.703

72.235

200.424

< 1 jaar

1 - 5 jaren

> 5 jaar

TERMIJN IN JAREN Totaal

ONTVANGEN ZEKERHEDEN Ontvangen zekerheden voor geassocieerde deelnemingen en joint venturess

-

-

-

-

Overige ontvangen zekerheden

23.393

40.799

117.368

181.561

TOTAAL ONTVANGEN ZEKERHEDEN

23.393

40.799

117.368

181.561

Belangrijkste verstrekte zekerheden DELTA heeft zich borg gesteld ten behoeve van de provincie Zeeland voor de financiële verplichtingen die samenhangen met de eindafdichting van de afvalbergingen Koegorspolder en Noord en Midden Zeeland; deze borgtocht bedraagt in totaliteit EUR 22,3 mln. Evenzo heeft DELTA zich ten behoeve van de provincie Zuid-Holland borg gesteld tot financiële zekerheid voor de eindafdichting van de Afvalberging Derde Merwedehaven te Dordrecht; deze borgtocht bedraagt EUR 24,6 mln. Indaver heeft voor een bedrag van EUR 112,3 mln. bankgaranties uitgegeven, waarvan EUR 64,6 mln. samenhangt met transport en behandeling van afvalstromen en EUR 35,5 mln. met een cross border lease die in het verleden is aangegaan. Ook heeft Indaver zich garant gesteld voor haar aandeel in de bankleningen aangegaan door SLECO Centrale nv. Per 31 december 2013 bedraagt deze garantie EUR 22 mln.

C. Juridische procedures en claims Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s-Gravenhage heeft op 22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Op 14 januari 2013 vond mondelinge toelichting van de casus door partijen plaats bij het Hof. De uitspraak van het Europese Hof op de gestelde vragen volgde eind 2013 en vervolgens is de zaak terugverwezen naar de Hoge Raad. Naar verwachting zal de Hoge Raad in 2014 arrest wijzen.

Belangrijkste ontvangen zekerheden De ontvangen zekerheden hebben voor een bedrag van EUR 151,2 mln. betrekking op ontvangen garanties voor handelsactiviteiten van DELTA. Indaver heeft bankgaranties ontvangen van klanten en leveranciers voor een bedrag van EUR 11,6 mln.


115

Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening 13. Netto omzet

2013

2012

970.030

1.045.684


Levering van en handel in elektriciteit Levering van en handel in gas

343.938

331.560

Transport elektriciteit en gas

118.270

111.677

Kabel, internet en telecommunicatie

78.995

75.076

514.441

519.292

77.919

84.420

2.103.593

2.167.709

Afvallogistiek en milieudiensten Overige omzet TOTAAL

De levering en handel van elektriciteit was lager in het verslagjaar doordat de levering aan een grote afnemer is weggevallen als gevolg van diens faillissement in medio 2012. Van de totale omzet elektriciteit en gas is een deel geraamd in relatie tot de over het kalenderjaar gespreide meteropneming bij de kleinverbruikers. Binnen het energiesegment nam het handelsvolume toe. Ondanks toenemende prijsdruk bleef de bezetting van de installaties bij Indaver op peil, en bleef de omzet boven EUR 500 mln. Door de introductie van nieuwe diensten en de toename van het aandeel digitale tv-kijkers steeg de omzet in het kabelsegment met 5%. De omzet kan als volgt worden gespecificeerd naar geografie: OMZET NAAR LAND


2013

2012

1.333.067

1.399.133

België

242.068

208.461

Groot-Brittannië & Ierland

314.276

355.370

Duitsland

168.955

173.193

Overig EU

40.117

28.723

Buiten EU

5.110

2.831

2.103.593

2.167.709

Nederland

TOTAAL

De omzet per land bestaat uitsluitend uit externe opbrengsten. De omzet buiten Nederland wordt vrijwel geheel gerealiseerd binnen de segmenten Energie en Afval.

116

14. Inkoopwaarde van de omzet Een deel van de benodigde elektriciteit wordt ingekocht bij verbonden partijen Elsta en BMC Moerdijk (beide verantwoord als joint ventures), waarin DELTA een kapitaalbelang heeft. Deze inkoop vindt grotendeels plaats op cost-plus basis. Daarnaast is enkele weken sprake geweest van uitval van een belangrijke productie-unit, waardoor er elektriciteit ingekocht moest worden.

15. Overige bedrijfsopbrengsten De overige opbrengsten bestaan voornamelijk uit vergoeding door derde partijen voor verleende diensten en uitgekeerde vergoedingen vanwege schades.

16. Waardering reële waardemutatie handelsportefeuille DELTA maakt gebruik van derivaten om prijs- en valutarisico’s die voortvloeien uit energie commodity-contracten (elektriciteit, gas, kolen en olie) af te dekken. DELTA past hiervoor cashflow-hedging (kasstroom afdekking) toe, waarbij door middel van hedge-transacties het risico van schommelingen in (toekomstige) kasstromen die het resultaat kunnen beïnvloeden, wordt afgedekt. De hedges zijn toewijsbaar aan een specifiek risico dat is gerelateerd aan een balanspost dan wel een toekomstige transactie die hoogst waarschijnlijk is. Het effectieve deel van de wijzigingen in de reële waarde van de hedge-reserve wordt in het eigen vermogen onder de hedge-reserve verwerkt. De cumulatieve bedragen die in het eigen vermogen zijn

verwerkt, worden overgeheveld naar het resultaat in dezelfde periode als waarin de afgedekte transactie in het resultaat wordt verwerkt. Het gedeelte van de waardemutatie van de contractenportfolio dat niet is afgedekt door hedge-contracten (de niet-effectieve hedges) wordt als reële waardemutatie in de resultatenrekening opgenomen. De prijsontwikkelingen op de energiemarkten hebben in 2013 geleid tot een negatieve ontwikkeling van de reële waarde van de contractenportfolio van EUR 13,3 mln., waarvan EUR 0,7 mln. ten laste van het resultaat is gekomen en EUR 12,6 mln. ten laste van het eigen vermogen.


117

17. D iensten van derden, materiaalkosten en andere externe kosten (Bedragen x EUR 1.000) Werkzaamheden en diensten van derden

2013

2012

184.751

205.551

Materiaalverbruik

65.909

65.191

Andere externe kosten

37.126

31.668

287.786

302.410

TOTAAL

De overige werkzaamheden van derden betreffen voornamelijk kosten in verband met elektriciteits-, gas- en digitale infrastructuur. Ook zijn de ICT-kosten onder werkzaamheden en diensten van derden opgenomen.

118

Een groot deel van de externe kosten is gerelateerd aan de operationele activiteiten van Indaver, EPZ en Sloe. De kosten voor materiaalverbruik door Indaver, EPZ en Sloe bedragen EUR 62,4 mln. in 2013, de kosten voor werkzaamheden en diensten van derden EUR 119,8 mln. en overige externe kosten EUR 17,2 mln.

18. Personeelskosten

2013

2012

187.109

184.642

Sociale lasten

31.633

30.151

Pensioenlasten

21.089

20.101

(Bedragen x EUR 1.000) Salarissen

Overige personeelskosten PERSONEELSKOSTEN Geactiveerde personeelskosten

20.437

14.656

260.268

249.550

(3.543)

(6.404)

256.725

243.146

3.216

3.413

-

128

Aantal FTE gerelateerd aan bovenstaande personeelskosten

3.216

3.285

Gemiddeld aantal FTE (gerelateerd aan bovenstaande personeelskosten)

3.256

3.282

TOTAAL Aantal medewerkers (FTE) per 31 december 2013 resp. 2012 FTE m.b.t. beëindigde bedrijfsactivteiten/aangehouden voor verkoop

Het aantal FTE’s dat werkzaam is bij DELTA inclusief het volledig aantal FTE bij de gezamenlijke overeenkomsten (N.V. EPZ, Sloe Centrale B.V., SLECO Centrale nv en Svex nv) bedraagt 3.394. (2012: 3.470). FTE gemiddeld per segment Energie + Corporate EPZ Afval Netwerken

De FTE’s gerelateerd aan beëindigde bedrijfsactiviteiten hebben betrekking op DELTA Industriële Reiniging B.V.

2013 698 379 1.537 642

TOTAAL

3.256

FTE gemiddeld geografisch

2013

Nederland

1.990

Buiten Nederland

1.266

TOTAAL

3.256

De pensioenlasten betreffen voor een bedrag van EUR 3,57 mln. ‘defined benefit regelingen’ (2012: 2,91 mln.).

Bezoldiging statutaire bestuurders DELTA N.V. conform inschrijving Kamer van Koophandel Het beloningsbeleid voor de statutaire bestuurders is op voorstel van de Raad van Commissarissen vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het uitgangspunt voor het beloningsbeleid is dat DELTA N.V. een zodanige beloning toekent dat de mensen die beschikken over de juiste kennis en ervaring uit de markt aangetrokken kunnen worden, en voor DELTA N.V. kunnen worden behouden. De statutaire bestuurders hebben een arbeidsovereenkomst

voor onbepaalde tijd en worden statutair voor een periode van vier jaar benoemd. Het arbeidscontract is daarop afgestemd en bevat naast een opzegtermijn een geclausuleerde beëindigingvergoeding van maximaal één jaar conform de Governance Code. De Raad van Commissarissen stelt jaarlijks de bezoldiging van de statutaire bestuurders vast. Vanaf 2010 geldt hiervoor het M-niveau van de bestuurdersmarkt in Nederland als het ijkpunt voor het vaststellen van het bruto vast salaris; dit betekent dat de helft van de vergelijkbare functies (middels een Hay waardering) in de markt hoger wordt beloond en de helft lager.


119

De jaarlijkse beloning kent ook een variabel deel; dit wordt gerelateerd aan de realisatie van een aantal overeengekomen doelstellingen binnen het lopende jaar. Het maximum van deze variabele beloning bedraagt 30% van het bruto vast jaarsalaris. Jaarlijks worden de in dit kader te behalen doelstellingen door de Raad van Commissarissen en de CEO geformuleerd en vastgesteld; deels zijn deze doelstellingen van financiële

aard (netto resultaat en kasstromen) en deels gerelateerd aan persoonlijke doelstellingen, het persoonlijk functioneren en het leveren aan een bijdrage aan bedrijfs-brede HR doelstellingen. De statutaire bestuurders nemen ook deel aan de voor alle werknemers van de onderneming geldende pensioenregeling (Stichting Pensioenfonds ABP).

Specificatie bezoldiging bestuurders 2013 (Bedragen in EUR) Bruto vast jaarsalaris

R.J. FROHN CEO

F. VERHAGEN CFO

312.500

280.000

Belaste onkostenvergoeding

17.708

9.630

Pensioenlasten werkgever

91.455

81.300

-

23.750

Vervullen ad interim positie CEO Variabele beloning TOTAAL

Per 1 november 2013 heeft de heer Frohn afscheid genomen als CEO van DELTA N.V. De variabele beloning betreft het over 2013 toegekende bedrag. Frank Verhagen heeft op grond van vooraf gemaakte afspraken recht op 30% variabele beloning. In overleg is, gezien de economische omstandigheden en positie van DELTA in de moeilijke markt, besloten de variabele bonus te maximeren op het target niveau van 22,5%. Daarnaast heeft de heer Verhagen over 2013 een extra variabele bedrag toegekend gekregen voor het vervullen van de positie van ad interim CEO. De variabele beloning is betaalbaar gesteld in het volgende boekjaar.

120

-

63.000

421.663

457.680

De crisisheffing is verschuldigd ten behoeve van bestuurders als gevolg van de in 2012 in werking getreden ‘Wet uitwerking fiscale maatregelen Begrotingsakkoord 2013’; de éénmalig geachte heffing is voor een extra jaar doorgezet en bedraagt voor 2013 EUR 61.885,(2012: EUR 32.672,-). Gezien de aard van deze heffing is dit bedrag niet opgenomen in de post ‘bezoldiging bestuurders’. De bezoldiging bestuurders bedroeg in 2012 in totaal EUR 892.423.

19. Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012

14.308

17.165

-

4.286

165.435

171.526

IMMATERIËLE VASTE ACTIVA Afschrijvingen op immateriële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen MATERIËLE VASTE ACTIVA Afschrijvingen op materiële vaste activa Bijzondere waardeverminderingen Vrijval bijdragen van derden (ontvangen voor 2009) Naar resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten TOTAAL

De bijzondere waardevermindering op materiële vaste activa in 2012 heeft met name betrekking op een afwaardering van warmtekracht koppeling (WKK) installaties en de afwaardering van een transportaansluiting van een

545

23.950

(6.026)

(6.265)

-

(1.692)

174.262

208.970

industrieel bedrijventerrein. In 2013 hebben er geen noemenswaardige waardeverminderingen plaatsgevonden.


121

20. Overige bedrijfskosten (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012

Dotatie voorziening debiteuren

2.616

8.165


3.004

3.252

Dotaties overige voorzieningen

3.717

17.247

TOTAAL

9.337

28.664

De belangrijkste reden voor extra dotatie aan de voorziening debiteuren in 2012 is het faillissement van een belangrijke multi-utility klant. Onder de overige bedrijfskosten worden ook de honoraria die zijn uitgekeerd aan de leden van de Raad van Commissarissen van de vennootschap verantwoord. De dotaties aan de overige voorzieningen betreffen met name dotaties aan voorzieningen van EPZ in verband met de kerncentrale.

122

Beloning Raad van Commissarissen 2013 Vanaf 1 januari 2011 bestaat de Raad van Commissarissen (RvC) uit de voorzitter en vier commissarissen. De bezoldiging bedraagt op jaarbasis: Voorzitter RvC Lid RvC Lid Audit Committee

EUR 42.100,EUR 26.300,EUR 5.300,-

De totale vergoeding aan de leden van de RvC bedroeg in 2013 EUR 161.100,- (2012: EUR 169.000,-).

21. Resultaat uit deelnemingen Het resultaat uit deelnemingen betreft het resultaat dat toekomt aan DELTA vanuit de participatie in joint ventures en geassocieerde deelnemingen. In 2013 ligt het resultaat uit deelnemingen met EUR 41,5 mln. onder het niveau van 2012 (EUR 73,2 mln.). Dit wordt met name verklaard door de boekwinst die in 2012 is gerealiseerd op de verkoop van de participatie in N.V. KEMA.


123

22. Financiële baten en lasten (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012

Financieringsbaten

3.709

19.932

Financieringslasten

(26.602)

(33.900)

Rentedotatie aan voorzieningen

(18.398)

(19.910)

Overige financiele baten en lasten

Geactiveerde rente TOTAAL

De financieringslasten zijn met EUR 26,2 mln. ongeveer EUR 7,3 mln. lager dan in 2012. Dit wordt met name veroorzaakt door de lagere schuldpositie in 2013 en betaalde (afkoop)kosten aan een renteswap in 2012. De renteopbrengsten zijn in 2012 significant hoger dan in 2013, dit wordt met name verklaard door een uitkering en een herwaardering van de Landsbanki-gelden bij EPZ.

124

1.343

1.181

(39.948)

(32.697)

364

513

(39.584)

(32.184)

Het gehanteerde rentepercentage voor activering van de bouwrente bedroeg in 2013 1,9% (2012: 1,9%).

23. Vennootschapsbelasting (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012

(1.834)

(20.892)

VENNOOTSCHAPSBELASTING Vennootschapsbelasting over boekjaar Mutaties uitgestelde belastingvorderingen/-verplichtingen TOTAAL BELASTINGEN Waarvan gerapporteerd onder beëindigde bedrijfsactiviteiten BELASTINGEN GERAPPORTEERD IN DE WINST-EN-VERLIESREKENING EFFECTIEVE BELASTINGDRUK (INCLUSIEF BEËINDIGDE BEDRIJFSACTIVITEITEN)

(953)

(7.253)

(2.787)

(28.145)

491

702

(3.278)

(28.847)

3,3%

27,2%

VENNOOTSCHAPSBELASTING OVER BOEKJAAR De aansluiting tussen het resultaat voor belastingen en het feitelijk belastbaar bedrag met de hieruit voortvloeiende belastinglast is als volgt: 83.519

103.395

Deelnemingsvrijstelling

Resultaat voor belastingen (incl. beëindigde bedrijfsactiviteiten)

(98.422)

(133.545)

Tijdelijke verschillen in verband met waardering van activa en voorzieningen (incl. VAMIL)

(38.094)

3.695

Overige verschillen BELASTBAAR BEDRAG BINNENLAND Vigerende belastingtarief Nederland vanaf 2011 Belasting in het boekjaar Correctie voorgaande jaren

1.577

646

(51.420)

(25.809)

25,00%

25,00%

-

-

8.267

1.890

Belasting binnenlandse gezamenlijk bedrijfsactiviteiten (joint operations conform IFRS 11)

(3.744)

(9.218)

Belasting buitenlandse geconsolideerde (inclusief partieel geconsolideerde) deelnemingen

(6.356)

(13.564)

VENNOOTSCHAPSBELASTING OVER BOEKJAAR

(1.833)

(20.892)

MUTATIES UITGESTELDE BELASTINGVORDERINGEN/-VERPLICHTINGEN De bate vloeit voort uit verschillen tussen de commerciële en fiscale winstberekening alsmede uit toekomstige verliescompensatie. Toepasbare verliescompensatie Tijdelijke verschillen Mutaties in de latentie voor verrekenbare verliezen

6.317

6.452

(8.957)

(4.697)

643

(10.757)

Correctie voorgaande jaren Mutaties belastingvoorzieningen bij binnenlandse gezamenlijke bedrijfsactiviteiten (joint operations conform IFRS 11)

1.594 (1.284)

(606)

Mutaties belastingvoorzieningen bij buitenlandse geconsolideerde (inclusief partieel geconsolideerde) deelnemingen

2.328

761

MUTATIES IN DE BELASTINGVOORZIENINGEN

(953)

(7.253)


125

24. Activiteiten aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten Op 6 maart 2012 heeft de Raad van Bestuur van DELTA besloten om de activiteiten van DELTA Industriële Reiniging B.V. niet langer te continueren binnen de DELTA groep. Op 1 februari 2013 heeft de closing van de verkoop van de activiteiten plaatsgevonden. In 2013 zijn nog kosten gemaakt om niet in de verkoop betrokken activa en passiva af te wikkelen. Daarnaast zijn onder de beëindigde bedrijfsactiviteiten nog enkele nagekomen opbrengsten verantwoord van de in 2012 verkochte deelneming Fesil Sunergy AS. Op basis van bovenstaande ontwikkelingen zijn alle hieruit voortvloeiende financiële gevolgen in kaart gebracht; deze zijn in de winst-en-verliesrekening verantwoord onder ‘resultaat na belastingen uit beëindigde bedrijfsactiviteiten’ en op de balans onder ‘activa/passiva aangehouden voor verkoop’.

24.1 Winst-en-verliesrekening Het gecombineerde resultaat van bovengenoemde activiteiten op de winst-en-verliesrekening van DELTA kan als volgt worden weergegeven: (Bedragen x EUR 1.000) Resultaat voor belastingen Vennootschapsbelasting NETTO RESULTAAT

2013

2012

(1.196)

(2.087)

491

702

(705)

(1.385)

Het grootste aandeel in het negatieve resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten in 2013 is toe te rekenen aan de afwikkeling van de activa en passiva van DELTA Industriële Reiniging B.V.

24.2 Balans De waarde van de ‘activa, aangehouden voor verkoop’ is conform IFRS 5 per saldo vastgesteld op ongeveer EUR 0,1 mln. Dit bedrag is een inschatting van de directe opbrengstwaarde, rekening houdend met verkoopkosten.

24.3 Kasstroomoverzicht In het geconsolideerde kasstroomoverzicht van DELTA N.V. zijn de volgende bedragen opgenomen voor bovengenoemde activiteiten:

126

In totaal is de operationele kasstroom van de beëindigde bedrijfsactiviteiten ongeveer EUR 1 mln. negatief. Deze uitgaven zijn verwerkt op de lijn ‘overige mutaties’.

Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Gezien het feit dat enkele posten in de winst-enverliesrekening en de balans geen directe kasstroom effecten genereren, is voor deze bestanddelen de kasstroom geneutraliseerd. Dit betreft met name een drietal onderdelen: • Behandeling derivaten De reële waardemutatie van handelscontracten leidt enerzijds tot (langlopende en kortlopende) mutaties op zowel de activa als op de passivazijde van de balans. Anderzijds worden deze mutaties deels verwerkt in het bedrijfsresultaat en deels in de hedge-reserve, als onderdeel van het Groepsvermogen. Geen van deze wijzigingen heeft echter een directe kasstroom tot gevolg. Daarom zijn alle mutaties binnen de operationele kasstroom verwerkt, waardoor de positieve en negatieve mutaties elkaar neutraliseren; • Resultaat uit deelnemingen Het resultaat uit deelnemingen wordt slechts gedeeltelijk uitgekeerd in de vorm van dividenden; het gedeelte dat niet wordt uitgekeerd leidt tot een toename van het eigen vermogen van de betreffende onderneming en daarmee tot een balans-mutatie van de financiële vaste activa bij DELTA. Dientengevolge is er voor gekozen om in de kasstroom alleen de werkelijke dividendontvangsten te verwerken;

• Vennootschapsbelasting In het resultaat is niet alleen rekening gehouden met de te betalen vennootschapsbelasting, gerelateerd aan het belastbaar resultaat, maar ook met de latente belastingvorderingen en -verplichtingen welke voortvloeien uit compensabele verliezen en de overeenkomst met de Belastingdienst ten aanzien van de fiscale waardering van de openingsbalans 1998. Daar de mutaties in de latenties niet leiden tot een daadwerkelijke kasstroom zijn de mutaties in de latente belastingvorderingen en schulden uit de kasstroom geëlimineerd. De kasstroom uit bedrijfsactiviteiten is ondanks een verbeterde werkkapitaalpositie lager dan in 2012, dit is met name het gevolg van een ongeplande uitval in het conventionele deel van de kerncentrale die een aantal weken aanhield in het tweede halfjaar. De investeringsuitgaven voor materieel en immaterieel vast actief zijn in 2013 hoger dan in 2012; dit is mede het gevolg van de investeringen in Windpark Kreekraksluis (Zeeland) en een vergistingsinstallatie in Alphen aan den Rijn.

Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum te vermelden.


127

Geconsolideerde deelnemingen DEELNEMING

HOOFDACTIVITEIT

VESTIGINGSPLAATS

AANDEEL IN DE DEELNEMING

STEM RECHTEN

31-12-2013 31-12-2012 Zeeuwse Netwerkholding N.V.

Netwerk

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Netwerkbedrijf B.V.

Netwerk

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Personeel B.V.

Overige

Middelburg

100%

n.v.t.

100%

DELTA Infra B.V.

Infrastructureel

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Energy B.V.

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Ficus Holding B.V. DELTA Pipe B.V. Deltius B.V.

Energie

Ritthem

100%

100%

100%

Windpark Kreekraksluis B.V.

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Tolling Sloe B.V.

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Saefthinge N.V.

Energie

Doel, België

99,9%

99,9%

99,9%

Limo Energie Nederland B.V.

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

Litro Energie Nederland B.V.

Energie

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Energy Belgium N.V.

Energie

Doel, België

99,9%

99,9%

99,9%

DELTA Comfort B.V.

Multi-media

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Kabelcomfort Netten B.V.

Multi-media

Middelburg

100%

100%

100%

ZeelandNet B.V.

Multi-media

Kamperland

100%

100%

100%

Energie

Middelburg

100%

n.v.t.

100%

Bergen op Zoom

100%

100%

100%

DELTA COM B.V. DELTA Industriële Reiniging B.V. DELTA Investerings Maatschappij B.V.

Overige

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V.

Overige

Middelburg

100%

100%

100%

Stichting DELTA Zeeland Fonds

Overige

Middelburg

100%

100%

100%

Middelburg

100%

100%

100%

DELTA Development & Water B.V. Triqua B.V.

Wageningen

100%

100%

100%

DELTA Biovalue B.V. (in staat van faillissement)

Eemshaven

100%

100%

100%

D ELTA Biovalue Nederland B.V. (in staat van faillissement)

Eemshaven

100%

100%

100%

DELTA Biopat B.V. (in staat van faillissement)

Eemshaven

100%

100%

100%

DELTA Solar B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Sunergy Investco B.V.

Middelburg

100%

100%

100%

Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.

128

DEELNEMING

HOOFDACTIVITEIT

VESTIGINGSPLAATS


STEM RECHTEN

31-12-2013 31-12-2012 Indaver N.V.

Waste

België

Indaver Participaties N.V.

Overige

België

99,9%

99,9%

99,9%

Indaver Logistics N.V.

Waste en Transport België

99,9%

99,9%

99,9%

Indaver Medical Services N.V.

Overige

België

99,9%

99,9%

99,9%

Indaver Italia S.R.L.

Waste

Italië

100%

100%

100%

Indaver Ireland Ltd

Waste

Ierland

100%

100%

100%

Indaver Energy Ltd

Overige

Ierland

100%

100%

100%

Indaver Nederland B.V.

Overige

Nederland

100%

100%

100%

Indaver Gevaarlijk Afval B.V.

Waste

Nederland

100%

100%

100%

Indaver Personeel B.V.

Overige

Nederland

100%

100%

100%

Indaver ARP B.V. 1)

Waste

Nederland

100%

100%

100%

Terneuzen

n.v.t.

100%

n.v.t.

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Waste

Terneuzen

100%

100%

100% 100%

DELTA Milieu B.V. Indaver Compost & Biomassa B.V. 1) Indaver Bio Energie B.V. 1) Indaver Groencompost B.V.

1)

Indaver Compost B.V. 1)

75%

75%

75%

Waste

‘s-Gravenpolder

100%

100%

Zeeuwse Reinigingsdienst B.V.

Waste

Terneuzen

99%

99%

99%

Indaver Verwerking B.V. 1)

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Recycling B.V. 1)

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Perex B.V. 1)

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Impex B.V.

1)

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Derde Merwedehaven B.V.

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Stortplaats Koegorspolder B.V.

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Afvalberging B.V.

1)

Stortplaats Noord en Midden Zeeland B.V. Indaver Waste to Energy B.V. 1) Depmer B.V.

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Waste

Terneuzen

100%

100%

100%

Overige

Terneuzen

100%

100%

100%

Indaver Portugal SA

Waste

Portugal

100%

100%

100%

Indaver Schweiz AG

Overige

Zwitserland

100%

100%

100%

Indaver UK Ltd

Waste

Groot-Brittannië

100%

100%

100%

Indaver Deutschland GmbH

Indaver Afval & Milieu Personeel B.V. 1)

Overige

Duitsland

51%

51%

51%

SAV Zweite Beteiligungs GmbH & Co. KGHIM GmbH Overige

Duitsland

94,90%

94,90%

94,90%

AVG Abfall-Verwertungs-Gesellschaft GmbH

Duitsland

99,74%

99,74%

99,74%

Waste en Transport Duitsland

100%

100%

100%

Waste

93,83%

93,83%

93,83%

Waste en Transport Duitsland

100%

100%

100%

N.V. EPZ

Energie

Borssele

70%

70%

70%

Sloe Centrale Holding B.V.

Energie

Vlissingen

50%

50%

50%

Energie

Vlissingen

100%

100%

100%

SLECO Centrale nv

Waste

België

50%

50%

50%

Svex nv

Waste

België

50%

50%

50%

Gareg Umwelt-Logistik GmbH HIM GmbH Panse Wetzlar Entsorgung GmbH

Waste

Duitsland

GEZAMENLIJKE OVEREENKOMSTEN Gezamenlijke bedrijfsactiviteiten (partieel geconsolideerd): DELTA Energy B.V.:

Sloe Centrale B.V. Indaver N.V.:

Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld. A.g.v. de juridische fusie tussen Indaver Nederland B.V. en DELTA Milieu B.V. per 1-1-2013 zijn van deze vennootschappen de statutaire namen aangepast. 1)


129

Niet geconsolideerde deelnemingen DEELNEMING

HOOFDACTIVITEIT

VESTIGINGSPLAATS


STEM RECHTEN

31-12-2013 31-12-2012 Gezamenlijke overeenkomsten Joint Ventures DELTA Energy B.V.: Sloewind B.V.

Energie

Middelburg

50,00%

50,00%

50,00%

Windpark Distridam vof

Energie

Terneuzen

50,00%

50,00%

50,00%

PVNed Holding B.V.

Energie

Middelburg

50,00%

50,00%

50,00%

PVNed B.V.

Energie

Middelburg

100,00%

100,00%

100,00%

Arbel N.V. (België)

Energie

Mechelen, België

99,90%

99,90%

99,90%

PVNed UK Ltd

Energie

Groot-Brittannië

100,00%

n.v.t

100,00%

BMC Moerdijk B.V.

Energie

Moerdijk

50,00%

50,00%

50,00%

Sloe Centrale 3 B.V.

Energie

Middelburg

50,00%

50,00%

50,00%

Windpark Kloosterboer B.V.

Energie

Middelburg

50,00%

50,00%

50,00%

Waste

België

50,00%

50,00%

50,00%

Waste

Duitsland

50,00%

50,00%

50,00%

Waste

Nieuwdorp

n.v.t

50,00%

n.v.t

Waste

Well, Limburg

50,00%

50,00%

50,00%

Waste

Well, Limburg

100,00%

100,00%

100,00%

Evides N.V.

Water

Rotterdam

50,00%

50,00%

50,00%

Elsta B.V.

Energie

Middelburg

25,00%

25,00%

25,00%

Elsta B.V. & Co C.V.

Energie

Middelburg

24,75%

24,75%

24,75%

Indaver N.V.: Wips N.V. HIM GmbH: Gesellschaft fur die Verwertung von Sonderabfallen mbH& Co. KG Indaver Afvalberging B.V.: Zeeuwgrond B.V. Indaver Bio Energie B.V.: Ecofuels B.V. Laarakker Landbouw B.V. DELTA N.V.:

Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld.

GEASSOCIEERDE DEELNEMINGEN DELTA Netwerkbedrijf B.V.: Zebra GasNetwerk B.V. Zebra Activa B.V. Zebra Pijpleiding vof Entrade Pipe B.V. Zebra Pijpleiding vof

Netwerk

Middelburg

33,33%

33,33%

33,33%

Netwerk

Middelburg

100,00%

100,00%

100,00%

Netwerk

Middelburg

33,33%

33,33%

33,33%

Netwerk

Vught

100,00%

100,00%

100,00%

Netwerk

Middelburg

66,67%

66,67%

66,67%

Energie

Veere

40,00%

40,00%

40,00%

DELTA Energy B.V.: Windpark Neeltje-Jans B.V.

130

DEELNEMING

HOOFDACTIVITEIT

VESTIGINGSPLAATS


STEM RECHTEN

31-12-2013 31-12-2012 Windpark Zeeland 1 B.V.

Energie

Vlissingen/ Kapelle-Schore

40,00%

40,00%

40,00%

NPG Willebroek N.V.

Energie

België

49,00%

49,00%

49,00%

WT I B.V.

Overige

Amersfoort

40,00%

40,00%

40,00%

Overige

Middelburg

n.v.t

40,91%

n.v.t

Overige

Middelburg

n.v.t

46,00%

n.v.t

IHM cvba

Waste

België

30,00%

30,00%

30,00%

Ibogem cvba

Waste

België

35,12%

35,12%

35,12%

Intercommunale vereniging Verko N.V.

Waste

België

39,90%

39,90%

39,90%

Ecowest N.V.

Overige

België

42,61%

42,61%

42,61%

Sita Decontamination Services N.V.

Waste

België

26,00%

26,00%

26,00%

Ecov N.V.

Overige

België

50,00%

50,00%

50,00%

Waste

België

50,00%

50,00%

50,00%

Waste

België

40,00%

40,00%

40,00%

DELTA N.V.: Partners Vliegveld Zeeland B.V. Zeeland Airport B.V. Indaver N.V.:

Indaver Participaties N.V.

Ivago cvba N.V. Brussel Compost Indaver Nederland B.V.: AZN Holding B.V.

Waste

Wijster

20,00%

20,00%

20,00%

B.V. Grondbezit AVI Moerdijk

Overige

Moerdijk

100,00%

100,00%

100,00%

B.V. Grondbezit AVI Moerdijk II

Overige

Moerdijk

100,00%

100,00%

100,00%

N.V. AZN

Waste

Moerdijk

100,00%

100,00%

100,00%

Netwerk

Nederland

1,65%

1,65%

1,65%

Overige

Nederland

5,00%

5,00%

5,00%

Sustainable Energy Technology Fund C.V.

Overige

Nederland

49,93%

49,93%

49,93%

Sustainable Energy Technology Fund II C.V.

OVERIGE DEELNEMINGEN DELTA Netwerkbedrijf B.V.: Energie Data Services Nederland B.V. DELTA N.V.: Synergia Capital Partners B.V. DELTA Investerings Maatschappij B.V. Overige

Nederland

60,28%

60,28%

60,28%

Business Park Terneuzen B.V.

Overige

Nederland

15,00%

15,00%

15,00%

Zeeland Airport B.V.

Overige

Nederland

18,80%

n.v.t

18,80%

B.V. NEA

Energie

Arnhem

28,50%

28,50%

28,50%

Electrorisk Verzekeringsmaatschappij N.V.

Energie

Arnhem

4,13%

4,13%

4,13%

Vliegasunie B.V.

Energie

Nieuwegein

14,29%

14,29%

14,29%

KSG Kraftwerks-Simulator-Gesellschaft mbH

Energie

Duitsland

2,05%

2,05%

2,05%

GfS Gesellschaft für Simulatorschulung mbH

Energie

Duitsland

2,05%

2,05%

2,05%

Waste

België

34,96%

34,96%

34,96%

Waste

België

1,50%

1,50%

1,50%

Waste

België

3,46%

3,46%

3,46%

N.V. EPZ:

Indaver N.V.: Vlar Papier N.V. Ecowest N.V. IVIO cvba Ivvo cvba

Het aandelenbelang van de moederonderneming in de dochteronderneming is vermeld. Jaarrekening DELTA N.V. 2013

131

132

Vennootschappelijke Jaarrekening 2013


133

Vennootschappelijke balans per 31 december 2013 (voor resultaatverdeling) REF. NR.

31-12-2013

31-12-2012 A

Immateriële vaste activa

1

1.515

2.397

Materiële vaste activa

2

22.287

24.584

(Bedragen x EUR 1.000) ACTIVA VASTE ACTIVA

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen

3

952.987

1.028.770

Andere deelnemingen

3

332.052

318.001

Vorderingen op groepsmaatschappijen

3

60.619

-

Leningen u/g overige deelnemingen

3

457

600

Overige leningen

3

9

288


4

50.903

51.174 1.397.027

1.398.833

1.420.829

1.425.814

VLOTTENDE ACTIVA Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen

177.762 5

127.415

4.141

2.742 181.903

LIQUIDE MIDDELEN

130.157

7.676

5.407

1.610.408

1.561.378

PASSIVA EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen

6

1.093.289

1.051.656

Netto Resultaat

6

74.788

80.963

Voorzieningen

7

1.168.077

1.132.619

3.493

2.920

LANGLOPENDE VERPLICHTINGEN Schulden aan groepsmaatschappijen Overige langlopende verplichtingen

8

7.080

240.624

209.805 240.624

216.885

KORTLOPENDE VERPLICHTINGEN Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden

9

130.093

168.701

68.121

40.253 198.214

208.954

1.610.408

1.561.378

Vennootschappelijke winst-en-verliesrekening (Bedragen x EUR 1.000)

Resultaat uit eigen bedrijfsvoering

2013

2012 A

(637)

(36.405)

Resultaat deelnemingen

75.425

117.368

RESULTAAT

74.788

80.963

134

Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening DELTA N.V. is een naar Nederlands recht opgerichte houdstermaatschappij van een aantal groepsmaatschappijen die zich bezig houden met het opwekken, transporteren en leveren van energie alsmede het verrichten van milieu en kabeldiensten. De functionele valuta is de Euro. Alle bedragen zijn, tenzij anders vermeld, opgenomen in duizenden Euro’s. DELTA heeft gebruik gemaakt van de optie in Titel 9 Boek 2 BW om de vennootschappelijke jaarrekening op te stellen volgens de IFRS grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening met uitzondering van de groepsmaatschappijen en deelnemingen welke worden gewaardeerd op netto vermogenswaarde. De vennootschappelijke winst-en-verliesrekening is op basis van artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW in beknopte vorm weergegeven.

Waarderingsgrondslagen en grondslagen voor de resultaatbepaling De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de equity methode; deze is bepaald op basis van de netto vermogenswaarde (op basis van de IFRS-grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening) gecorrigeerd voor de waarde van de betaalde goodwill bij overname, verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingsverliezen op goodwill. Tevens wordt geen rekening gehouden met een minderheidsbelang derden en de putoptie Indaver, die in de geconsolideerde jaarrekening is opgenomen onder de overige langlopende verplichtingen. Dit wordt gecorrigeerd op de waarde van de desbetreffende groepsmaatschappij. Voor de overige grondslagen wordt verwezen naar de toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening.


135

Toelichting op de vennootschappelijke balans 1. Immateriële vaste activa (Bedragen x EUR 1.000)

TOTAAL

SOFTWARE

2012 3.470

3.470

Investeringen

BOEKWAARDE PER 1 JANUARI

427

427

Afschrijvingen

(1.500)

(1.500)

2.397

2.397

2.397

2.397 (464)

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2013 BOEKWAARDE PER 1 JANUARI Afschrijvingen

(464)

Herrubricering/overige mutaties

(418)

(418)

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER

1.515

1.515

Afschrijvingstermijn in jaren

136

5

2. Materiële vaste activa (Bedragen x EUR 1.000)

TOTAAL

GEBOUWEN MACHINES EN EN TERREINEN INSTALLATIES

ANDERE VASTE ACTIVA IN BIJDRAGE BEDRIJFSMIDDELEN AANBOUW VAN DERDEN

2012 26.681

19.108

6.245

1.290

756

(718)

Investeringen


28

6

-

22

-

-

Afschrijvingen

(789)

(658)

-

(131)

-

-

Desinvesteringen

(12)

-

-

(12)

-

-

Overige mutaties

(1.324)

(455)

(661)

(99)

(159)

50


24.584

18.001

5.584

1.070

597

(668)


25.252

18.001

5.584

1.070

597

Cumulatieve afschrijvingen en impairment

97.809

26.126

51.815

19.868

123.061

44.127

57.399

20.938

597

AANSCHAFWAARDE PER 31 DECEMBER 2013

24.584

18.001

5.584

1.070

597

(668)

Investeringen


91

-

-

-

91

-

Afschrijvingen

(693)

(637)

-

(56)

-

-

Desinvesteringen

-

-

-

-

-

-

Overige mutaties

(1.695)

(450)

(644)

(52)

(597)

48


22.287

16.914

4.940

962

91

(620)


22.907

16.914

4.940

962

91

Cumulatieve afschrijvingen en impairment

98.502

26.763

51.815

19.924

121.408

43.677

56.755

20.886

91

0 - 40

7 - 40

5 - 15

nvt

AANSCHAFWAARDE PER 31 DECEMBER Afschrijvingstermijnen in jaren

Onder materiële vaste activa worden met name investeringen in huisvesting verantwoord. In 2013 hebben geen noemenswaardige investeringen of desinvesteringen plaatsgevonden.


137

3. Financiële vaste activa (excl. belastingvorderingen) (Bedragen x EUR 1.000)

STAND PER 31 DECEMBER 2011 Aanpassingen IAS 19 Terugboeking/opboeking kortlopend gedeelte

Aankoop/uitgegeven leningen Resultaat Verkoop/aflossing/dividend Mutatie hedge-reserve Overige mutaties STAND PER 31 DECEMBER 2012 Terugboeking/opboeking kortlopend gedeelte

TOTAAL

DEELNEMINGEN IN GROEPSMAATSCHAPPIJEN

ANDERE DEELNEMINGEN

VORDERINGEN OP GROEPSMAATSCHAPPIJEN

VORDERINGEN OP ANDERE DEELNEMINGEN

OVERIGE VORDERINGEN

1.385.150

996.808

327.997

59.567

418

360

(1.233)

(1.233)

165

-

-

-

165

-

2.280

-

-

1.670

610

-

117.368

52.295

65.073

-

-

-

(119.214)

(5.000)

(52.223)

(61.237)

(143)

(611)

(8.545)

(8.545)

-

-

-

-

(28.312)

(5.555)

(22.846)

-

(450)

539

1.347.659

1.028.770

318.001

-

600

288

(110)

-

-

-

-

(110)

Aankoop/uitgegeven leningen

50.205

-

-

50.200

-

5

Resultaat

75.425

40.341

35.084

-

-

-

(124.841)

(110.808)

(23.610)

10.419

(143)

(699)

(5.305)

(5.305)

-

-

-

-

Verkoop/aflossing/dividend Mutatie hedge-reserve Overige mutaties STAND PER 31 DECEMBER 2013

3.091

(12)

2.578

-

-

525

1.346.124

952.987

332.052

60.619

457

9

De hedge-reserve laat een negatieve ontwikkeling zien in het jaar 2013. De mutatie is exclusief de bijbehorende belastinglatentie.

138

4. Uitgestelde belastingvorderingen De uitgestelde belastingvorderingen zijn ontstaan als gevolg van verschillen tussen de boekwaarde in de jaarrekening enerzijds en de fiscale boekwaarde anderzijds. Tevens zijn bedragen opgenomen in verband met compensabele verliezen. DELTA vormt daarnaast een hedge-reserve voor niet gerealiseerde waardemutaties op derivaten/handelscontracten ingevolge IAS 39/32.

5. Overige vorderingen (Bedragen x EUR 1.000) Handelsdebiteuren Actuele overige belastingen

31-12-2013

31-12-2012

631

717

2.348

1.109

Overige en overlopende activa

727

591

Kortlopend deel langlopende uitgegeven gelden

435

325

Overige vorderingen

1.162

916

TOTAAL

4.141

2.742


139

6. Mutatieoverzicht van het eigen vermogen (Bedragen x EUR 1.000)

BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2011 Aanpassing a.g.v. IAS 19 Aanpassing a.g.v. IFRS 11 BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2011 Resultaatverdeling 2011

TOTAAL

GESTORT AANDELEN KAPITAAL

WETTELIJKE RESERVE

HEDGE RESERVE

HERWAARDERINGS RESERVE

OVERIGE RESERVES

ONVERDEELDE WINST

1.125.729

6.937

202.007

(6.044)

23.115

942.546

(42.832)

3.182

-

-

-

-

3.182

-

-

-

24.628

(24.628)

-

-

-

1.128.911

6.937

226.635

(30.672)

23.115

945.728

(42.832)

-

-

-

-

-

(42.832)

42.832

-

-

Dividendbetaling

(40.000)

-

-

Overige mutaties

(33.610)

-

(7.933)

(4.331)

-

-

Mutaties in hedgereserve energiederivaten Muaties in hedgereserve rentederivaten Vpb-effect Netto Resultaat 2012 BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2012 Resultaatverdeling 2012 Dividendbetaling Overige mutaties Mutaties in hedgereserve energiederivaten Vpb-effect Netto Resultaat 2013 BOEKWAARDE PER 31 DECEMBER 2013

(40.000) (2.562)

-

-

-

-

1.965

-

-

1.965

-

-

-

(1.279)

-

-

(1.279)

-

-

-

80.963

-

7.126

-

-

-

73.837

1.132.619

6.937

225.828

(34.317)

-

860.334

73.837

-

-

-

-

-

73.837

(73.837)

(40.000)

-

-

-

-

(40.000)

-

1.011

-

2.603

-

-

(1.592)

-

(3.321)

-

-

(3.321)

-

-

-

2.980

-

-

2.980

-

-

-

74.788

-

(13.565)

-

-

-

88.353

1.168.077

6.937

214.866

(34.658)

-

892.579

88.353

De wettelijke reserve betreft de niet uitgekeerde winsten van deelnemingen; dientengevolge is de wettelijke reserve niet vrij uitkeerbaar. Dit geldt evenzeer voor de hedge-reserve welke in relatie moet worden gezien met de niet gerealiseerde resultaten uit de reële waardemutatie van de derivaten, gebruikt voor hedge-doeleinden. Voor een verklaring van de mutaties in het eigen vermogen wordt verwezen naar de

140

(4.331)

(23.115)

geconsolideerde jaarrekening. In tegenstelling tot de geconsolideerde jaarrekening is het minderheidsbelang per groepsmaatschappij rechtstreeks in mindering gebracht op de betreffende groepsmaatschappijen conform de equity value methode.

7. Voorzieningen

OVERIGE PERSONEELSVOORZIENINGEN VOORZIENINGEN

TOTAAL

BMAP


2.822

595

2.227

-


4.704

400

830

3.474

883

-

883

-

97

5

92

-

Vrijval

(2.167)

-

(63)

(2.104)

Onttrekkingen

(1.657)

(1.000)

(657)

-

57

-

57

-


4.739

-

3.370

1.370


(1.819)

-

(449)

(1.370)


2.920

-

2.920

-


1.819

449

1.370

Dotaties

1.336

1.336

-

150

150

-


Dotaties Rentedotaties

Overige mutaties

Rentedotaties Vrijval

(4)

-

(4)

Onttrekkingen

(621)

(621)

-


5.600

4.234

1.366


(2.107)

(741)

(1.366)


3.493

3.493

-

De langlopende voorzieningen bestaan ultimo 2013 alleen nog uit personeelsvoorzieningen. De BMAP-voorziening (2012) betreft een voorziening in het kader van het Bedrijfsmilieuactieplan (BMAP); in de jaren 1991 t/m 1999 werd aan bepaalde categorieën verbruikers over de elektriciteit en gasleveringen een milieutoeslag in rekening gebracht welke de grondslag vormt voor deze voorziening. Resterende verplichtingen, voortvloeiend uit activiteiten welke in het verleden ten laste van de BMAP zijn uitgevoerd, worden op deze voorziening in mindering gebracht. Ultimo 2012 zijn er geen verplichtingen meer uit hoofde van BMAP.

Als gevolg van de invoering van het nieuwe ziektekostenstelsel per 1-1-2006 zijn de verplichtingen die ten grondslag liggen aan de voorziening ziektekosten substantieel gewijzigd. Van de voorziening die in het verleden is gevormd resteert nog een bedrag van EUR 0,2 mln. Daarnaast kent DELTA als gevolg van CAO-bepalingen diensttijdgebonden uitkeringen toe aan personeelsleden. Vanaf het moment van indiensttreding wordt voor deze uitkeringen een voorziening gevormd op basis van verstreken dienstjaren, verwachte prijs- en salarisstijgingen (gemiddeld 2%), kansen op ontslag, invaliditeit en sterfte. De desbetreffende disconteringsvoet bedraagt 4,5% (2012: 4,5%).


141

8. Langlopende verplichtingen (Bedragen x EUR 1.000)

31-12-2013

31-12-2012


216.885

306.533

Terugboeking kortlopend gedeelte

1.818

2.301

Opgenomen leningen

75.000

180.000

Aflossingen

(1.818)

(277.301)

Overige mutaties

(9.443)

7.170

282.442

218.703

Aflossingen in het volgend boekjaar

(41.818)

(1.818)

TOTAAL

240.624

216.885

142

9. Overige schulden (Bedragen x EUR 1.000) Handelscrediteuren Actuele belastingverplichtingen Kortlopend deel van de langlopende schulden

31-12-2013

31-12-2012

9.461

3.448

4.700

6.731

41.818

1.818

Kortlopend deel van de voorzieningen

2.107

1.819

Overlopende passiva

6.035

13.346

49.960

16.983

4.000

13.091

68.121

40.253

TOTAAL OVERIGE SCHULDEN Bankkrediet TOTAAL

Onder overige schulden zijn onder andere het kortlopende gedeelte van de voorzieningen, het kortlopende gedeelte van de opgenomen gelden en de uitstaande crediteurenpositie verantwoord. Onder de actuele belastingverplichtingen zijn de te betalen omzetbelasting en energiebelasting opgenomen.


143

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Hieronder staan de niet uit de balans blijkende verplichtingen, voor zover deze naar de inschatting van DELTA een impact van EUR 5 mln. op het resultaat hebben. Splitsingsplan – Wet Onafhankelijke Netwerkbedrijven (WON) De Minister heeft op 2 december 2009 het splitsingsplan goedgekeurd. Het Gerechtshof in ’s-Gravenhage heeft op 22 juni 2010 de Splitsingswet op onderdelen onverbindend verklaard. In het licht van dit vonnis is de splitsing niet geëffectueerd; wel is zoveel mogelijk en zover als noodzakelijk voldaan aan de voorwaarden gesteld door de Minister. Tegen de uitspraak is cassatie ingesteld door de Staat. Op 24 februari 2012 heeft de Hoge Raad de zaak doorverwezen naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. Op 14 januari 2013 vond mondelinge toelichting van de casus door partijen plaats bij het Hof. De uitspraak van het Europese Hof op de gestelde vragen volgde eind 2013 en vervolgens is de zaak terugverwezen naar de Hoge Raad. Naar verwachting zal de Hoge Raad in 2014 arrest wijzen. 403-Verklaringen DELTA N.V. heeft per balansdatum een verklaring zoals bedoeld in artikel 2:403 BW bij de Kamer van Koophandel gedeponeerd waarbij DELTA N.V. zich hoofdelijk aansprakelijk stelt voor de uit de rechtshandelingen van onderstaande dochterbedrijven voortvloeiende schulden. • • • • • • • • • • • •

DELTA Comfort B.V. DELTA Energy B.V. DELTA Ficus Holding B.V. DELTA Infra B.V. DELTA Kabelcomfort Netten B.V. DELTA Onroerend Goed Ontwikkelingsmaatschappij B.V. DELTA Pipe B.V. DELTA Tolling Sloe B.V. DELTIUS B.V. LIMO Energie Nederland B.V. LITRO Energie Nederland B.V. ZeelandNet B.V.

Op grond hiervan en van jaarlijks bij de Kamer van Koophandel te deponeren instemmingverklaringen van de aandeelhouders zijn deze vennootschappen vrijgesteld van de voorgeschreven inrichtingsvoorschriften voor de jaarrekening. Putopties DELTA N.V. heeft putopties verstrekt aan minderheidsaandeelhouders van Indaver.

144

Fiscale eenheid DELTA N.V. vormde in 2013 met een aantal dochterbedrijven een fiscale eenheid voor zowel de omzetbelasting als de vennootschapsbelasting, en is als zodanig verantwoordelijk voor de diverse belastingverplichtingen van deze bedrijven.


145

Toelichting op de vennootschappelijke winst-en-verliesrekening Het gemiddelde aantal medewerkers (FTE) in dienst van DELTA N.V. bedraagt 1.155 FTE in 2013 (2012: 1.203 FTE). Voor een toelichting op de bezoldiging van de statutaire bestuurders van DELTA N.V. wordt verwezen naar toelichting 18. (Personeelskosten) van de geconsolideerde jaarrekening. Voor een toelichting op de beloning van de Raad van Commissarissen van DELTA N.V. wordt verwezen naar toelichting 20. (Overige bedrijfskosten) van de geconsolideerde jaarrekening. Honoraria accountant In 2013 heeft DELTA N.V. de volgende honoraria uitgegeven voor vennootschappen opgenomen in de consolidatie: (Bedragen x EUR 1.000)

DELOITTE ACCOUNTANTS BV

Onderzoek van de jaarrekeningen DELTA Groep Andere controle-opdrachten Adviesdiensten op fiscaal terrein Andere niet-controlediensten TOTAAL

Er is geen sprake van resultaatafhankelijke honoraria.

146

OVERIGE ONDERDELEN DELOITTE NETWERK NLD

TOTAAL

2013

2012

2013

2012

2013

2012

486

550

-

-

486

550

35

76

8

8

43

84

-

-

50

5

50

5

37

33

209

89

246

122

558

659

267

102

825

761

Voor akkoord:

Statutair bestuur Raad van Commissarissen

Ir. A. Kamerbeek, CEO

.

Drs. F. Verhagen RA, CFO

Ir. D. van Doorn, Voorzitter

Drs. Ing. J. Bout

J.G. van der Werf

B.P. de Wit, MA

Mw. Drs. A.M.H. Schöningh


147

3

Overige gegevens bij de jaarrekening 2013

Overige gegevens bij de jaarrekening 2013 Winstbestemming

Statutaire bepalingen inzake de winstbestemming In artikel 39 van de statuten zijn de volgende bepalingen opgenomen inzake de winstbestemming. 1. Indien de winst-en-verliesrekening, welke van de vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag aanwijst als verlies, zal dit verlies ten laste worden gebracht van de algemene reserve. Indien deze reserve daartoe niet toereikend is, zal het resterende verlies ten laste komen van de winsten van volgende jaren. 2. Indien de winst en-verliesrekening, welke van de vastgestelde jaarrekening deel uitmaakt, een bedrag aanwijst als winst, kan de Raad van Commissarissen ten laste van die winst bedragen toevoegen aan de algemene reserves. De resterende winst staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

3.

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders is bevoegd tot uitkering van één of meer interimdividenden en/of andere interim uitkeringen te besluiten, mits aan het vereiste van artikel 2:105 lid 2 Burgerlijk Wetboek is voldaan blijkens een tussentijdse vermogensopstelling als bedoeld in artikel 2:105 lid 4 Burgerlijk Wetboek.

Voorstel winstverdeling (Bedragen x EUR 1.000)

2013

2012 A

Resultaat

74.788

80.963

Onttrekking/(toevoeging) aan de wettelijke reserve

13.565

(7.126)

VOOR WINSTVERDELING BESCHIKBAAR RESULTAAT

88.353

73.837

Toevoeging aan de algemene reserve

68.353

33.837

VOORGESTELD DIVIDEND

20.000

40.000

148

Overige gegevens

149

Controleverklaring

Deloitte Accountants B.V. Park Veldzigt 25 4336 DR Middelburg Postbus 7056 4330 GB Middelburg Nederland Tel: 088 288 2888 Fax: 088 288 9895 www.deloitte.nl

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de aandeelhouders van DELTA N.V.

Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2013 van DELTA N.V. te Middelburg gecontroleerd. De jaarrekening omvat de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde balans per 31 december 2013, het geconsolideerde overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten, het mutatieoverzicht eigen vermogen en het kasstroomoverzicht over 2013 en de toelichting waarin opgenomen een overzicht van de belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2013 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW), alsmede voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.

Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

3113431420/2212

150

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van DELTA N.V. per 31 december 2013 en van het resultaat en de kasstromen over 2013 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW. Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van DELTA N.V. per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Middelburg, 26 maart 2014 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: W.A. de Leeuw RA

3113431420/2212

Overige gegevens

151

4

DELTA in cijfers

DELTA in cijfers, geconsolideerd (Bedragen x EUR 1,0 mln.)

2013

2012

ACTIVA Immateriële vaste activa Materiële vaste activa

473

481

1.784

1.780

Financiële vaste activa

696

675

Vlottende activa

690

681

Liquide middelen

174

194

3.819

3.811

1.213

1.185

592

633

Schulden op lange termijn

1.110

1.124

Schulden op korte termijn

903

869

3.819

3.811

970

1.046

PASSIVA Groepsvermogen Voorzieningen

OPBRENGSTEN Elektriciteit Gas

344

332


118

112

Telecommunicatie

79

75

514

519

78

84

2.104

2.168

1.318

1.342

1

5

Overige opbrengsten

(25)

(39)

Netto bedrijfslasten

728

783

2.023

2.091

81

77

Afvallogistiek en milieudiensten Diversen TOTAAL OPBRENGSTEN KOSTEN Inkoopwaarde netto omzet Reële waardemutatie handelsportefeuille

TOTAAL OPERATIONELE KOSTEN Bedrijfsresultaat Resultaat deelnemingen

42

73

OPERATIONEEL RESULTAAT

123

150

Saldo van financiële baten en lasten

(40)

(32)

83

118

RESULTAAT VOOR BELASTINGEN Vennootschapsbelasting

(3)

(29)

Resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten

(1)

(1)

Aandeel derden

(5)

(7)

NETTO RESULTAAT TOEKOMEND AAN DE AANDEELHOUDERS VAN DELTA N.V.

75

81

Voorgesteld dividend

20

40

152

DELTA kengetallen (Bedragen x EUR 1,0 mln.) NETTO-OMZET

2013

2012

2.103,6

2.167,7

970,1

1.045,7

waarvan: Elektriciteit Gas

343,9

331,5


118,3

111,7

79,0

75,1

514,4

519,3

77,9

84,4

Brutomarge

809,7

860,1

Operationeel resultaat

123,1

150,2

83,5

118,0

Telecommunicatie Afvallogistiek en milieudiensten Diversen FINANCIEEL

Resultaat voor vennootschapsbelasting Netto resultaat EBITDA

74,8

81,0

301,1

379,1

Groepsvermogen (Na dividend)

1.213,4

1.185,1

Balanstotaal

3.818,7

3.810,6

4,6%

6,2%

RATIO'S Rentabiliteit geïnvesteerd vermogen Rentabiliteit vermogen toekomend aan aandeelhouders Solvabiliteit Interest Coverage Ratio

6,4%

7,1%

31,8%

31,1%

13,2

27,1

DELTA in cijfers

153

Berekeningswijze financiële ratio's RENTABILITEIT VAN HET GEÏNVESTEERD VERMOGEN (ROIC) Bedrijfsresultaat + rentebaten uit financiële vaste activa + resultaat uit deelnemingen gedeeld door het geïnvesteerd vermogen x 100%. GEÏNVESTEERD VERMOGEN Som van vaste activa en netto werkkapitaal op balansdatum. RENTABILITEIT VAN HET EIGEN VERMOGEN (REV) Netto resultaat toe te rekenen aan de aandeelhouders van DELTA N.V., gedeeld door het eigen vermogen toe te rekenen aan de aandeelhouders van DELTA N.V.. SOLVABILITEIT Groepsvermogen gedeeld door het balanstotaal x 100%. INTEREST COVERAGE RATIO Operationeel resultaat + afschrijvingskosten + rentebaten gedeeld door het saldo van externe rentelasten en rentebaten.

154

Colofon

Dit jaarbericht over 2013 is een uitgave van de afdeling Corporate Communicatie en Public Affairs van DELTA N.V. Redactie: Lievens Communicatie, Middelburg Eindredactie: Ilona Wielemaker - Schroevers, Arendo Schreurs, Mark Dijk Vormgeving & drukwerk: 10uur, Zierikzee Voor het jaarbericht 2013 maken we gebruik van bestaande fotografie. De foto’s zijn gemaakt voor verschillende campagnes die in 2013 hebben plaatsgevonden. Voor de campagnes maken we gebruik van ‘gewone’ mensen, bij voorkeur Zeeuwen. Voor vragen, opmerkingen of suggesties kunt u contact opnemen met de afdeling Corporate Communicatie en Public Affairs via telefoonnummer 0118 882000 of via [email protected]. Het jaarbericht 2013 is te raadplegen via www.DELTA.nl/jaarbericht2013. DELTA N.V. Afdeling Corporate Communicatie en Public Affairs T.a.v. Ilona Wielemaker - Schroevers Poelendaelesingel 10 4335 JA Middelburg

DELTA in cijfers

155

Jaarbericht DELTA N.V. 2013

Recommend Documents