Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Economisch Financiële Berichten Veertiendaags tijdschrift ■ Jaargang 54 ■ nr. 9 ■ 7 mei 1999 ■ ISSN 1374-2132

in dit nummer... De opkomst van geïntegreerde financiële groepen ....... 1 KBC Bank & Verzekering in 1998 ....... 10

De opkomst van geïntegreerde

O

p de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de KBC Bankverzeke-

ringsholding op 29 april 1999 werd gesproken over de opkomst van geïntegreerde financiële groepen. De hierna volgende tekst bevat de

financiële

krachtlijnen van de toespraak die op die vergadering werd uitgesproken door de heer

groepen

Willy Breesch, voorzitter van de Raad van Bestuur van KBC Bankverzekeringsholding.

De Europese financiële sector is sinds enkele jaren sterk in beweging. Dat blijkt in

zowel door een – van oorsprong – bank als verzekeraar worden gevolgd.

elk geval uit het groot aantal fusies en overnames (1). Ook in het afgelopen jaar zette de consolidatiebeweging zich voor t. Daarbij waren

Drijfveren

er niet alleen transacties tussen kredietinstellingen en verzekeringsmaatschappijen onderling

De vervaging van de grenzen tussen ban-

(intra-sector) maar ook steeds meer tussen

kieren en verzekeren werd aan de vraagzijde

kredietinstellingen enerzijds en verzekerings-

eerst en vooral in de hand gewerkt door de

maatschappijen anderzijds (sectoroverschrij-

vergrijzing en door de bewustwording van de

dend). De doorbraak van bankverzekeren en

pensioenproblematiek. Deze ontwikkelingen

verzekeringsbankieren is hier niet vreemd aan.

hebben sinds het begin van de jaren negentig

Van bankverzekeren of ‘bancassur ance’ is

geleid tot een verschuiving van de beleggers-

sprake wanneer via een banknetwerk verzeke-

voorkeur naar de langetermijnspaarproducten,

ringsproducten worden verkocht en van ver-

waaronder ook levensverzekeringen. Het wet-

zekeringsbankieren of ‘assurfinance’ wanneer

telijk pensioen zal voor een steeds belangrijker

via een verzekeringsnetwerk bankproducten

wordende bevolkingsgroep immers het karak-

worden verkocht. Beide strategieën kunnen dus

ter krijgen van een basispensioen: bij onge-

Economisch Financiële Berichten

1


wijzigd beleid zal dat pensioen in 2020 gemid-

comfor t en de beperking van zoekkosten die

deld ongeveer 31 % van het arbeidsinkomen

daarmee gepaard gaat (3). Dat verklaar t

bedragen, of 4 procentpunten minder t.o.v. de

tevens gedeeltelijk waarom niet alleen levens-

huidige situatie. De vorming van aanvullende

verzekeringen maar ook schadeverzekeringen

pensioenen (via kapitalisatie) wordt voor een

via het banknetwerk worden verkocht. Uiter-

steeds groter deel van de bevolking dus een

aard is zowel bankverzekeren als verzeke-

noodzaak om een forse terugval van de

ringsbankieren een antwoord op de vraag naar

levensstandaard na de pensionering te ver-

‘one-stop-shopping’. Op die manier wordt de

mijden.

cliëntenbinding versterkt én neemt de rendabiliteit van de cliëntenrelatie toe doordat er

Om in te spelen op de groeiende markt

meer producten worden afgenomen.

van het langetermijnsparen verkopen verzekeringsmaatschappijen steeds vaker polissen

Ook aan de aanbodzijde zijn er factoren

zonder (of met een geringe) overlijdensdek-

die leiden tot verzekeringsbankieren en vooral

king, al dan niet gekoppeld aan beleggings-

bankverzekeren. Kredietinstellingen kampen

fondsen. Banken van hun kant proberen met

al geruime tijd met een krimpende rente-

beleggingsfondsen langetermijnspaarders aan

marge (4). Een uitbreiding van het producten-

te trekken. Zowel banken als verzekeraars

gamma met verzekeringsproducten biedt een

spelen in wezen dus in op dezelfde behoeften

welkome diversificatie van inkomensbronnen.

van cliënten, waardoor de stap naar bankver-

Tegelijkertijd zijn bankkantoren geschikte ver-

zekeren of verzekeringsbankieren klein wordt.

koopskanalen voor verzekeringsproducten.

Ook defensieve overwegingen speelden voor

Zij beschikken niet alleen over ruime cliënten-

banken een rol. Fiscale initiatieven gaven in

informatie maar hebben ook relatief meer

enkele Europese landen immers een compa-

contact met hun cliënten dan verzekeraars,

ratief voordeel aan levensverzekeringspro-

zodat zij met een grote slaagkans tot cross-

ducten, wat banken heeft aangezet zich op

selling van banken verzekeringsproducten

deze markt te begeven. Waar in België in de

kunnen overgaan. Bovendien kunnen krediet-

jaren tachtig gemiddeld 6,6 % van het spaar-

instellingen tegen marginale – dus relatief lage

aanbod naar levensverzekeringsproducten en

– kosten een verzekeringsproduct verdelen

pensioenfondsen stroomde, is dat in de jaren

door de al bestaande IT- en verkoopsinfra-

negentig al opgelopen tot 11,7 %, vooral ten

structuur te gebruiken (5). Deze infrastructuur

nadele van bankproducten. Het deel van het

wordt in België overigens gekenmerkt door

sparen dat op de bankbalans verschijnt is

een zekere overcapaciteit (cf. relatief groot

gedaald van gemiddeld 50,1 % in de jaren

aantal kantoren), zodat de noodzaak om meer

tachtig naar 39,3 % in de jaren negentig (2).

producten te verkopen groot is.

Daarenboven is een belangrijk gedeelte van de cliënteel vragende par tij naar ‘one-stop-

Verzekeraars van hun kant zijn dan weer

shopping’: zij wensen zowel hun bancaire als

geïnteresseerd in ruimere distributiemogelijk-

verzekeringstransacties af te sluiten bij de-

heden dan hun klassieke kanalen, zoals make-

zelfde financiële tussenpersoon vanwege het

laars en agenten. Zowel op het vlak van de

2

bedrijfskosten als op het niveau van de risico-

finance). Daarbij kiezen zij meestal voor pro-

spreiding bestaan er immers schaalvoordelen.

ducten die worden verkocht op eenzelfde

Bij schadeverzekeringen vergemakkelijkt een

koopkritisch moment: bijvoorbeeld autofinan-

grotere por tefeuille de risicospreiding en de

ciering en -verzekering bij de aankoop van een

uitvlakking van uitzonderlijke gebeur tenissen,

auto, woningkrediet en brandverzekering bij

wat de nood aan herverzekering verkleint en

de aankoop/bouw van een woning. De ver-

bijgevolg een gunstig effect op de technische

koop van bankproducten via de klassieke

resultaten heeft. In de tak ‘Leven’ liggen de

distributiekanalen van verzekeraars wordt

voordelen vooral op het vlak van grotere

echter afgeremd door de in vergelijking met

diversificatiemogelijkheden in de beleggings-

verzekeringen lagere marges en de grotere

por tefeuille. Vanzelfsprekend ligt een ver-

vrijheid van de onafhankelijke tussenpersonen

schuiving naar andere distributiekanalen ge-

inzake het al dan niet aanbieden van derge-

voelig voor de bestaande distributiekanalen.

lijke producten.

Zo zien makelaars niet graag dat bankkantoren dezelfde producten als zij verkopen, zeker niet als dat tegen lagere tarieven ge-

Bankverzekeren in de praktijk

beur t. Om toch gebruik te kunnen maken van de kracht van een banknetwerk zonder de bestaande tussenpersonen te zeer voor het

In de bancaire distributie van verzekerin-

hoofd te stoten, maken verzekeraars via een

gen kan men enkele historische ontwikkelings-

andere marktpositionering of de oprichting

fasen onderscheiden, die elk worden geken-

van een dochteronderneming vaak een onder-

merkt door een andere graad van integratie

scheid tussen producten geschikt voor distri-

tussen banken verzekeringsactiviteiten (zie

butie via respectievelijk makelaars en bank-

tabel I blz. 4). Sommige ondernemingen

kantoren. Overigens beschikken slechts weinig

doorlopen de verschillende fasen, andere

verzekeraars over een eigen banknetwerk,

(vooral grotere) slaan één of meer fasen

maar maken ze veeleer gebruik van samen-

over.

werkingsakkoorden en joint ventures. Enkel in het Verenigd Koninkrijk en Zweden zijn

De meest ‘vrijblijvende’ mogelijkheid be-

grote verzekeringsgroepen de jongste jaren

staat erin dat een bank optreedt als makelaar

erg actief in het oprichten van eigen bank-

voor producten van bestaande verzekeraars

dochters met een netwerk (o.a. Prudential,

die via de eigen kantoren – eventueel onder

Confederation Life, Skandia en Tr ygg-Hansa

de eigen merknaam – worden verkocht. Deze

voor de fusie met SE-Banken).

weg vereist in principe van zowel bank als verzekeraar slechts een minimale investering

Een andere reactie van de verzekeraars

en is daarom ideaal als intrede op de markt.

op de concurrentie van kredietinstellingen is

Op deze wijze ver kocht de Kredietbank

de uitbreiding van het productengamma met

o.a. reisbijstandsverzekeringen (VTB-VAB en

bankproducten voor de verkoop er van via

Europ Assistance) en kredietverzekeringen

het bestaande verzekeringsnetwerk (= assur-

(van COBAC en NCM). Toch kunnen de rela-

Nr. 9 / 1999

3


Tabel I – Historische ontwikkelingsfasen in bankverzekeren Vereiste Risico’s investeringen (IT, opleiding, ...)

Potentiële opbrengsten

Mogelijkheden tot cross-selling en geïntegreerd aanbod (pakkettering)

Bank als makelaar voor verzekeringsproducten

+

+

+

Bank en verzekeraar met exclusief samenwerkingsverband of joint venture

++

+

+/++

++

Bank met bankverzekeringsdochter Verzekeraar met banknetwerk

+++

++

++

++

Geïntegreerde financiële groep

+++

++

+++

+

+++

tief hoge acquisitie- en opleidingskosten voor

van schaderegelingen. De verzekeraar van zijn

banken een snelle rendabilisering in de weg

kant krijgt de kans om zijn portefeuille uit te

staan.

breiden via het banknetwerk, met als enig nadeel dat dit gevoelig kan liggen voor de

Een volgende fase in de integratie van

bestaande distributiekanalen.

banken verzekeringsactiviteiten bestaat erin dat een kredietinstelling een exclusief samen-

Strategisch ingrijpender voor een bank is

werkingsakkoord of een joint venture met

het uitoefenen van eigen verzekeringsactivi-

een welbepaalde verzekeraar afsluit. Zo had

teiten, die om juridische redenen in een

CERA Bank met ABB vroeger een samenwer-

dochtermaatschappij – een zgn. bankver-

kingsakkoord om ABB-levensverzekerings-

zekeringsdochter – worden ondergebracht.

producten via het CERA Bank-netwerk te

De verzekeringsproducten die via het kan-

verkopen. Daarnaast was CERA Bank de

torennet worden verkocht, worden dan door

par tner van ABB in de joint venture Vitis Life

deze bankverzekeringsdochter s geleverd.

voor de productie en commercialisatie van

Vooral in Frankrijk, Italië en Spanje verwier-

Luxemburgse verzekeringsbons.

ven verzekeringsdochters van banken een significante positie op de markt voor levens-

Gemeenschappelijk voor deze beide

verzekeringen. In Frankrijk nemen de kre-

strategieën is dat de kredietinstelling voor de

dietinstellingen meer dan de helft van het

distributie van verzekeringen een provisie ont-

premie-inkomen ‘Leven’ voor hun rekening.

vangt, maar dat de onderliggende opbrengsten

Hun sterke positie houdt verband met het

en kosten extern, nl. bij de verzekeraar, blijven.

uitgesproken beleggingskarakter van de ver-

De risico’s voor de kredietinstelling blijven dus

zekeringsmarkt: ruim 93 % van het premie-

uitsluitend van commerciële aard, namelijk

inkomen uit levensverzekeringen had in 1996

mogelijke cliëntenontevredenheid uit hoofde

betrekking op polissen zonder of met een ge-

4

ringe overlijdensdekking. Zoals banken de strategische stap zetten om hun eigen ver-

Tabel II – Belangrijkste bancassurance- en assurfinancebindingen in België (1)

zekeringsproducten te ontwikkelen voor de

Groep

Kredietinstelling

Verzekeringsmaatschappij

Allianz

AGF/Assubel Bank

AGF/Assubel

Argenta

Argenta Spaarbank

Aras Argenta Life Lux (°)

Artesia Banking Corp.

Artesia Bank Bacob Bank

Eural-Unitas Arcolux (°) DVV

AXA

Ippa/Anhyp

Royale Belge / AXA Belgium

activiteiten uit via de eigen bankverzekerings-

Citigroup

Citibank Belgium

Citilife

dochters Omniver en Omniver Leven. Op die

Deutsche Bank

Crédit Lyonnais Belgium

Zürich * Investlife (°) *

Dexia

GKB (Dexia Belgium)

Mega * Mega Life * Mega Life Lux (°) *

Fortis

(met flexibele stor tingen, gekoppeld aan be-

ASLK Bank/Krediet aan Nijverheid

leggingsfondsen, ...) en schadeverzekeringen

Generale Bank

ASLK Verzekeringen CGA Vie (°) AG Alpha Life Generalife (°)

verkoop ervan via hun netwerk, hebben ook verzekeraars het initiatief genomen om banknetwerken uit te bouwen en via dat kanaal hun verzekeringen te ver kopen. Meestal kiezen zij daarbij voor een overname van een (spaar)bank met een relatief beperkt netwerk (bijvoorbeeld Royale Belge en An-Hyp). Tot voor kor t oefende ook de Kredietbank een groot deel van haar verzekerings-

manier werden niet alleen de onmiddellijk aan bankproducten gebonden verzekeringen verkocht (schuldsaldoverzekering, rekeninggebonden ongevallenverzekering, ...) maar ook nieuwere vormen van levensverzekeringen

(brand- en autoverzekering, ziekenhuiskostenverzekering, ...). Uiteraard blijven in een der-

HBK

HBK Spaarbank

Mercator& Noordstar *

ING

BBL

BBL Life BBL Insurance BBL Life Lux (°) De Vaderlandsche

gelijk scenario de volledige opbrengsten van de verzekeringsactiviteiten binnen de groep. Anderzijds vergt een dergelijke aanpak een specifieke, verzekeringstechnische knowhow De Vaderlandsche Spaarbank

en brengt hij risico’s inzake de berekening/ inschatting van de technische voorzieningen met zich mee.

KBC

KBC Bank CBC Banque Centea Krefima

KBC Verzekeringen

P&V

Bank Nagelmackers

P&V Verzekeringen

Na het betreden van elkaars markt leidde de toenadering tussen kredietinstellingen en verzekeraars in een volgende stap in enkele Europese landen tot ‘geïntegreerde’ financiële groepen. Deze groepen hanteren een sterk

(1) Momentopname zonder rekening te houden met de voorziene/aangekondigde stroomlijningsoperaties binnen de grote groepen.

doorgedreven multidistributie-strategie waarbij banken verzekeringsproducten via uit-

* = Samenwerkingsakkoord / Joint venture. (°) = Luxemburgse maatschappij.

eenlopende kanalen worden aangeboden.

Nr. 9 / 1999

5


Voorbeelden hier van zijn: Lloyds-TSB en

bovendien worden gecombineerd met effi-

Abbey Life, Crédit Suisse en Winter thur, SE-

ciëntiewinsten. De samenvoeging van admi-

Banken en Tr ygg-Hansa, Bank of Ireland en

nistratieve activiteiten en de gezamenlijke

New Ireland, en uiteraard KBC. Dergelijke

exploitatie van een steeds duurder wordende

groepen profiteren eerst en vooral van alle

IT-infrastructuur leidt immers tot aanzienlijke

eerder genoemde voordelen. Maar terwijl bij

besparingen. Een andere beweegreden voor

de klassieke bankverzekeraars en verzekerings-

de vorming van geïntegreerde financiële

bankiers de nadruk ligt op cross-selling van

groepen is dat het samenvoegen van de acti-

meestal standaardproducten, proberen geïn-

viteiten inzake vermogensbeheer schaalvoor-

tegreerde groepen via pakkettering en maat-

delen creëer t zowel op het vlak van de ana-

werk het traditionele onderscheid tussen

lyse en bepaling van het beleggingsbeleid als

banken verzekeringsproducten te overstijgen

op dat van de administratieve verwerking en

en oplossingen uit te werken met een hoge

nazorg van orders.

toegevoegde waarde voor de cliënt (6). Uitgaande van de behoeften van de cliënteel

Of al de hierboven vermelde troeven, ten

worden kenmerken van verschillende pro-

slotte, ook leiden tot een beduidend grotere

ducten gecombineerd tot een nieuw product.

aandeelhouderswaarde, kan nog niet een-

Het klassieke onderscheid tussen banken ver-

duidig uit cijfers worden afgeleid. Daar voor is

zekeringsproducten heeft dan uiteraard nog

het nog te vroeg. Toch blijkt nu reeds dat

weinig zin. Een voorbeeld is o.a. een effecten-

geïntegreerde financiële groepen in 1998 ge-

depot waaraan automatisch een successiever-

middeld 15,4 % beter presteerden dan de

zekering is gekoppeld, zodat bij overlijden van

gehele aandelenmarkt. En dat is beduidend

de houder er van de successierechten ver-

beter dan retailbanken en universele banken

schuldigd op de waarden in depot door de

die in dezelfde periode respectievelijk 1,6 %

verzekering aan de erfgenamen worden terug-

en 2,9 % slechter presteerden dan de gehele

betaald.

markt. Dat ook internationale banken en zakenbanken op de aandelenmarkt niet kon-

Bovendien werken geïntegreerde finan-

den bekoren (zij presteerden respectievelijk

ciële groepen een doorgedreven multikanaal-

7,8 % en 26,1 % slechter dan de markt) heeft

benadering uit (terwijl banken en verzekeraars

uiteraard voor een groot deel te maken met

bij hun eerste stappen op elkaars markt hun

de problemen in Zuidoost-Azië en Latijns-

producten verdelen via slechts één distribu-

Amerika (7).

tiekanaal). Daarbij wordt zelfs vaak gebruikgemaakt van een gemeenschappelijke merknaam en segmentatiestrategie. Bijkomend

Groeivooruitzichten

kunnen door de aanwezigheid van specifieke knowhow doelgroepen met complexe be-

De factoren die de opkomst van bank-

hoeften, zoals grote ondernemingen, op een

verzekeren hebben veroorzaakt, zijn nog

kwalitatief hoogstaand niveau worden be-

niet uitgewerkt. Langs de vraagkant zal de

diend. Deze grotere cliëntgerichtheid kan

groeiende bezorgheid over de houdbaarheid

6

van de wettelijke pensioenstelsels ook in de toekomst nog geruime tijd de vraag naar

Grafiek I – Belang van tweede en derde pensioenpijler (in % van het BBP) 160

levensverzekeringen en spaarproducten met Activa pensioenfondsen Beleggingen levensverzekeringen

een langetermijnperspectief positief beïnvloeden. Een en ander kan voor België wor-

140 120

den afgeleid uit de omvang van de huidige

100

pensioenreserves. Eind 1997 bedroegen de

80

reserves van de tweede (= ondernemingspen-

60

sioenen) en de derde pijler (= individuele 40

pensioenvorming) samen 31 % van het BBP,

20

wat in vergelijking met de meeste Europese

0

landen aan de lage kant is (zie grafiek I). België heeft op dit vlak dus een achterstand in te halen. Aan de hand van een paar vereenvou-

Nederland Denemarken Portugal Spanje Zweden Finland België Italië

Bron: ECB (cijfers 1997).

digende hypothesen, kan men berekenen dat

© KBC Bank GRX096

de reser ves in deze pijlers gedurende de komende 25 jaar onafgebroken met zowat 8 à 10 % per jaar moeten groeien om aan de

Ook langs de aanbodzijde zullen de fac-

huidige actieve bevolking gedurende 20 jaar

toren die geleid hebben tot het ontstaan van

na de pensionering een inkomen te garan-

bankverzekeren in de toekomst waarschijnlijk

deren dat samen met het wettelijke pensioen

nog structureel bijdragen tot de groei van

60 % van het nettoarbeidsinkomen op het

geïntegreerde financiële groepen. Een snel

ogenblik van de pensionering ver tegenwoordigt. Dat betekent dat een structureel

Grafiek II – Marktpotentieel levensverzekeringssector

toenemend deel van het spaaraanbod van de 120

pensioenfondsen, beleggingsfondsen of levensverzekeringen zal stromen. Het aantrekken en beheren van deze reserves wordt of blijft in de komende jaren dus ongetwijfeld een expansieve activiteit. Niet alleen in België maar ook in enkele andere Europese landen biedt de str ucturele tendens naar voorzorgssparen aanzienlijke mogelijkheden voor geïntegreerde financiële groepen, vooral in Oost-Europa en in mindere mate ook Zuid-

Gemiddelde jaarlijkse groei 1990-1996

par ticulieren in de komende jaren naar

100

Polen

80 60 Slovenië

40

Portugal Hongarije Griekenland Spanje Italië België Tsjechië Duitsland Zweden

20

0 0

Europa, waar publieke pensioenvoorzieningen

Frankrijk Nederland

VK

2 4 6 8 Penetratiegraad (premie-inkomen in % van het BBP) in 1996

vrijwel onbestaande zijn en de levensverzeke-

NB: Groei Tsjechië en Slovenië 1994-1996; Polen 1992-1996.

ringssector nog weinig ontwikkeld is (zie gra-

Bron: Sigma (1998). © KBC Bank GRX097

fiek II).

Nr. 9 / 1999

7


stijgende rentemarge of een structurele toe-

verlening te verzekeren: bankkantoren, zelf-

name van de intermediatierol van banken valt

standige verzekeringsagenten, zelfstandige

immers niet te verwachten. Bovendien kan de

spaarbankagenten en onafhankelijke makelaars

invoering van de euro en de voor tgezette

(met als productleverancier Fidea). Hierdoor

ontwikkeling van nieuwe technologieën leiden

kan elke cliënt worden benaderd via de voor

tot grensoverschrijdende initiatieven die de

hem meest geschikte kanalen. Multidistributie

reeds intense concurrentie nog verder op-

kan dus hoe dan ook tot een grotere cliënt-

voeren. Recente voorbeelden tonen aan dat

gerichtheid bijdragen.

die zich in eerste instantie zullen voordoen tussen landen waar de culturele barrières

Het unieke aan het bankverzekeringscon-

relatief beperkt zijn (cf. ING en BBL, Merita-

cept van KBC is wellicht de specifieke samen-

Nordbanken).

werkingsvorm tussen zelfstandige verzekeringsagenten en bankkantoren. Na de fusie van de bankkantoren van de Kredietbank, CERA

KBC als geïntegreerde financiële groep

Bank, Crédit Général en Bank van Roeselare tot KBC Bank of CBC Banque zal aan elk kantoor een KBC-verzekeringsagent worden

Geïntegreerde financiële groepen, zoals

‘gekleefd’. In deze ‘micromarkt’ verkoopt het

KBC, kunnen zeker inspelen op die groeivoor-

bankkantoor verzekeringen waarvan bewezen

uitzichten. Uit ervaringen in het verleden is

is dat ze goed door een bankkanaal kunnen

gebleken dat o.a. cliëntgerichtheid, efficiëntie-

worden verkocht: relatief eenvoudige, ge-

verbeteringen en een ruime kapitaalbasis

standaardiseerde producten zoals brandver-

kritische succesfactoren zijn.

zekeringen en gemengde levensverzekeringen. Het bankkantoor verkoopt deze producten,

Door het samenbrengen van de kennis

levert de polissen af en int de premie. Even-

en het producten kanaalaanbod van de Kre-

tuele schadeafhandeling zal gebeuren door

dietbank, CERA Bank en ABB ontstaat voor

een callcenter of de KBC-verzekeringsagent.

de nieuwe groep de mogelijkheid om een nog

Deze agent zal uiteraard ook zelf alle ver-

breder, meer gedifferentieerd en cliëntgericht

zekeringsproducten verkopen. Om een zo

aanbod te brengen. Daarbij wordt op de

hoog mogelijke penetratie van verzekeringen

binnenlandse markt geopteerd voor een com-

te krijgen, worden stromen van ‘leads’ ge-

binatie van cliëntensegmentatie en multidistri-

genereerd. Zo zal, zodra het bankkantoor

butie. KBC onderscheidt drie segmenten: de

een verzekeringsproduct verkoopt, de agent

par ticulieren en lokale ondernemingen

daar van op de hoogte worden gebracht,

(PALO), de vermogenden en de grotere be-

zodat hij aan eventuele bijkomende, meer

drijven en instellingen uit de sociale en open-

specifieke behoeften van de cliënt kan tege-

bare sector. Elk van deze segmenten heeft

moetkomen. Als het bankkantoor een vraag

andere behoeften en vraagt een andere

van een cliënt krijgt omtrent complexe ver-

dienstverlening. Per segment zijn verschil-

zekeringen die niet door het kantoor kunnen

lende distributiekanalen nodig om die dienst-

worden verkocht, wordt de agent ingescha-

8

keld. Om dit in de praktijk te stimuleren werd

in de Hongaarse Kereskedelmi és Hitelbank

een provisiesysteem uitgewerkt waarbij zowel

worden gezien.

bankkantoor als verzekeringsagent voordeel hebben bij een wederzijdse doorverwijzing. Daarenboven moet de gezamenlijke aansturing van bankkantoren en verzekeringsagenten door de regiodirecteur het harmonische samenwerken binnen de micromarkt bevorderen. Deze verreikende integratie tussen bankieren en verzekeren op het niveau van de micromarkt wordt ook doorgetrokken op centraal niveau. De combinatie van banken verzekeringsvaardigheden op het niveau van productbeheer maakt het mogelijk om op een cliëntgerichte wijze pakketten te ontwikkelen voor specifieke behoeftenclusters: een pakket wonen, auto, jongeren, senioren, ... Daarbij zullen aspecten die nu nog verspreid zitten over de klassieke banken verzekeringsproducten worden geïntegreerd in één nieuw

(1) Zie hierover het hoofdartikel ‘De Europese banksector herstructureer t’ in Economisch Financiële Berichten nr. 3 van 12 februari 1999. (2) Eigen berekeningen op basis van cijfers NBB. (3) Zie Van den Berghe L.A.A. en X. Baeten, ‘Risico, beleggen, sparen, verzekeren, zorg: onderzoek in de Nederlandse markt’, Erasmus Universiteit Rotterdam en de Vlerick School voor Management, Rotterdam-Gent, 1995-1996. (4) Zie hierover het ar tikel ‘De rentemarge: een daling zonder einde?’ in KB Weekberichten van 25 september 1998. (5) Zie ook het artikel ‘Verzekeringsbankieren in de praktijk’ in KB Weekberichten van 29 april 1994. (6) Zie hierover het boek ‘Creating the future with All Finance and Financial Conglomerates’, L.A.A. Van den Berghe en K. Verweire, Kluwer Academic Publishers, 1998. (7) Zie ‘European Bank Types: Horses for Courses’, Salomon Smith Barney, 28/1/99. Deze studie maakt een onderscheid tussen de vermelde types van banken op basis van de samenstelling van de balans en resultatenrekening (producten, cliëntentype en geografische markt).

concept. Naast een grotere cliëntgerichtheid streeft KBC ook naar efficiëntieverbeteringen. Zo ontstaan er schaalvoordelen door het samenvoegen van het vermogensbeheer van bank en verzekeraar en zorgt de gezamenlijke uitwerking van grote marketingacties (cf. Batibouw en Autosalon) voor een efficiëntere benadering van cliënten. Ten slotte zal de nieuwe groep, vanuit een sterke kapitaalsbasis, de internationale expansie voor tzetten, zowel op eigen kracht als in samenwerking met anderen. Het is daarbij de bedoeling om de er varing inzake bankverzekeren uit te dragen naar het buitenland. In dat kader moet bijvoorbeeld de par ticipatie

Nr. 9 / 1999

9


O

KBC Bank &

p 29 januari 1998 ondertekenden de ABB-Groep, de Almanij-Kredietbank

Groep en de CERA Bankgroep een intentieverklaring met het oog op de vorming van de

Verzekering

KBC Bankverzekeringsgroep. De nieuwe groep tekende in zijn eerste boekjaar een

in 1998

gunstige activiteits- en resultaatsontwikkeling op: de geconsolideerde nettowinst (aandeel van de Groep) nam in 1998 met 12,8 % toe tot 32 182 mln. BEF (798 mln. EUR). Het rendement op eigen vermogen bleef gehandhaafd op ruim 16 %. Deze resultaten kwamen tot stand in een over het algemeen gunstig klimaat van dalende rente, stijgende beurskoersen en een bevredigende economische groei (1).

KBC is een onafhankelijke bankverzeke-

deelhoudersovereenkomst worden gesloten

ringsgroep. De traditionele vaste aandeel-

tussen Cera Holding en de andere vaste,

houders en de coöperatieve Cera Holding,

onderling niet-verbonden aandeelhouders.

die de vennoten van ex-CERA Bank groe-

De Maatschappij voor Roerend Bezit van de

peer t, willen samen, via hoofdaandeelhouder

Belgische Boerenbond CV (MRBB) heeft een

Almanij, de onafhankelijkheid van de KBC

par ticipatie van 16,86 % in Almanij en is een

Bankverzekeringsholding vrijwaren en het

stabiele aandeelhouder zonder evenwel deel

behoud van haar beslissingscentrum in België

uit te maken van de voormelde aandeel-

verzekeren. Binnen Almanij NV zal een aan-

houdersovereenkomst.

Figuur I – Vereenvoudigd schema van de structuur na de fusie Syndicaat van vaste, onderling niet-verbonden aandeelhouders voor de fusie

Cera Holding

18,05 %

38,47 %

MRBB

16,86 %

BEURS

22,31 %

ALMANIJ (1) 68,05 % 28,7 % KBC BANKVERZEKERINGSHOLDING (2) 100 % (3) KBC Bank

100 % (4) KBC Verzekeringen

(1) KBC Verzekeringen heeft een participatie van 4,31 % in Almanij. (2) De overige aandelen KBC Bankverzekeringsholding (ad 3,25 %) zijn in handen van Groepsmaatschappijen; de aandelen in handen van KBC-Securities en KBC-Petercam Derivatives zijn opgenomen onder het cijfer ‘Beurs’. (3) Een aantal aandelen KBC Bank zijn in handen van Centea en KBC Verzekeringen. (4) Eén aandeel KBC Verzekeringen is in handen van KBC Bank.

10

Winst per aandeel groeit met 12,3 %

Grafiek I – Beursprestatie en winst per aandeel 600

108,6 BEF of een tegenwaarde van afgerond 2,69 EUR, dit is een groei met 12,3 % t.o.v.

3,5

KBC aandeel (links, 31/12/1994 = 100) FTSE E300 Financials (E) (links, 31/12/1994 = 100)

De winst per aandeel voor 1998 bedroeg 500

3

Winst per aandeel (in EUR, rechts)

2,5

400

de pro forma berekende winst per aandeel in 1997.

2 300 1,5

In het bankbedrijf steunde de gunstige ontwikkeling vooral op de provisie-inkomsten

200 1 100

0,5

uit effectenhandel en vermogensbeheer, die met 48,5 % toenamen, evenals een beperkte

0

0 1995

96

97

98

stijging van het renteresultaat. In het ver-

99 © KBC Bank GRX091

zekeringsbedrijf was het gunstige resultaat te danken aan de verzekeringstechnische resultaten, die zich ondanks de toegenomen

teiten, onafhankelijk van de vennootschap binnen KBC waar deze plaatsvinden (2).

concurrentiedruk op het zeer behoorlijke peil van 1997 wisten te handhaven. Zowel in het bank- als in het verzekeringsbedrijf wer-

Bankactiviteiten

den aanzienlijke meerwaarden gerealiseerd, voornamelijk als gevolg van de verschillende

Binnenlandse kredieten

openbare biedingen op de Brusselse beurs. Deze meerwaarden werden voorzichtigheidshalve grotendeels aangewend voor de verhoging van de voorzieningen en de versterking van de voorzorgfondsen. Een en ander leidde tot een sterke groei

De kredietverlening is en blijft een van de hoofdactiviteiten van de bank. Op de binnenlandse markt streeft KBC Bank naar

Grafiek II – Aandeel van de verschillende activiteiten

van de winst per aandeel, wat duidelijk wordt Algemeen 2,1 %

gewaardeerd door de aandelenmarkt. Dat blijkt in elk geval uit de forse stijging van de aandelenkoers (grafiek I).

Bankactiviteiten 35 %

Marktactiviteiten 18,7 %

De geconsolideerde winst is evenwichtig verdeeld over de verschillende activiteitsdomeinen waarin de groep actief is. De verdeling van de resultaten zoals voorgesteld in

Verzekeringsactiviteiten 22,9 %

grafiek II steunt op een indeling van de be-

Vermogensbeheer 21,3 % © KBC Bank GRX092

drijfseconomische winstbijdrage van de activi-

Nr. 9 / 1999

11


Naar een leidende

KBC Bank & Verzekering wil – overeen-

multikanaal-

komstig haar Beleidsverklaring – tegemoet-

bankverzekeringsgroep

komen aan de meest veeleisende verwachtingen van par ticulieren, ondernemingen, instellingen en overheden. Mede daarom worden de cliënten opgedeeld in drie segmenten:

Op de binnenlandse markt streeft de groep naar de uitbouw van een net bestaande uit minder, maar grotere bankkantoren met verruimde openingstijden en meer gespecialiseerd personeel. Inzake bankverzekeren gaat de aandacht in de eerste plaats naar het integreren van de verschillende activiteiten en distributiekanalen tot een leidende algemene multikanaalbankverzekeraar. Door het samenvoegen van de zeer ruime producten distributiegamma’s van de fusiepar tners beoogt KBC Bank & Verzekering

de par ticulieren en lokale ondernemingen (PALO), de vermogenden en de grotere bedrijven en instellingen uit de sociale en openbare sector. Ten aanzien van elk van deze cliëntengroepen moet het KBC-aanbod inzake prijs-kwaliteitverhouding kunnen concurreren met het allerbeste op de markt. De distributiekanalen zijn gedifferentieerd volgens deze segmenten om optimaal in te spelen op het verschillende belang dat cliënten hechten aan professionalisme, nabijheid en beschikbaarheid.

een geïntegreerde financiële dienstverlening via diverse distributiekanalen, veeleer dan een gefragmenteerde promotie van individuele banken verzekeringsproducten. Vanuit haar stevige verankering in het werkgebied kiest de groep voor een offensieve strategie, gericht op een verhoging van het marktaandeel.

In de komende jaren zal KBC Bank het aantal PALO-kantoren terugbrengen van de huidige 1 490 tot ongeveer 900. Deze beweging star t in september 1999 en loopt over meerdere jaren. De verzekeringsagenten, sociaal-juridisch zelfstandigen die exclusief aan KBC Verzekeringen zijn verbonden, werken als autonome entiteiten en bieden zowel stan-

Structuur van het distributienetwerk KBC Bank PALO-kantoren Bedrijvenkantoren Private Banking

daard- als niet-standaardverzekeringen aan. 1 529

De samenwerking tussen de zelfstandige agent en het bankkantoor is gebaseerd op een

1 490 23 16

‘duovorming’ binnen een welomschreven werkgebied. Het nieuwe samenwerkingskader

CBC Banque

194

betekent een grote verandering voor de KBC-

Agenten Centea

1 534

agenten én de KBC-bankkantoren en wordt

KBC Verzekeringen Agenten Makelaars

1 421

Tussenpersonen Fidea

ondersteund door een nieuwe provisieregeling.

922 499 8 276

Een specifieke rol in de multikanaaldistri-

12

een evenwicht tussen marktaandeel en rendabutie door KBC is weggelegd voor het agen-

biliteit. De aanhoudende druk op de marges

tennet van Centea, dat in totaal 1 534 exclu-

vereist een permanente bewaking van de

sieve bankagenten telt. Inzake regionale sprei-

kosten. Inzake retailkredieten beoogt KBC

ding wenst Centea de activiteiten in Wallonië

Bank de creatie van standaardproducten met

verder uit te bouwen – thans vertegenwoor-

een eenvoudige prijsstelling. Voor meer com-

digt deze regio zowat 10 % van de activiteiten

plexe (bedrijfs)kredieten worden cliëntge-

– en dit via een uitbreiding van het aantal

richtheid, soepelheid, snelheid en deskundig-

agenten met ongeveer honderd over een

heid steeds belangrijker. Met het oog hierop

periode van vijf jaar. Inzake verzekerings-

investeer t de bank onder meer in de opbouw

producten is er een sterke samenwerking

van een sector- of domeinspecialisatie, wat

tussen de Centea-agenten en FIDEA.

haar in staat stelt als kredietverlener vlugger te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen.

Internationaal streeft KBC Bank & Verzekering naar een gestage expansie, waarbij

De binnenlandse uitbetalingskredieten

op de bestaande aanwezigheid in bepaalde

stegen in 1998 met 7,7 % en bereikten eind

domeinen en landen zal worden voor tge-

1998 een uitstaand volume van 1 431 miljard

bouwd. In de eerste plaats zal deze expansie

BEF. De gestage marktaandelenwinst van de

zich richten op de eurozone, waarbinnen de

ex-KB Groep en ex-CERA Bank gedurende

groep voldoende groot wil zijn om in enkele

de voorgaande jaren werd in 1998 bevestigd:

landen – bij voorkeur de onmiddellijk aan-

het marktaandeel van KBC Bank voor het

grenzende – een rol van betekenis te kunnen

totaal van de binnenlandse kredieten nam in

spelen. Daarnaast behoren ook beperkte

1998 met meer dan één procentpunt toe tot

minderheidspar ticipaties in een aantal andere

23,9 % (3).

eurolanden tot de doelstellingen. Buiten de eurozone gaat de aandacht voornamelijk naar

Grafiek III – Marktaandeel KBC groep binnenlandse kredieten en deposito’s en kasbons (1)

landen met een aanzienlijk groeipotentieel, in de eerste plaats in Centraal- en Oost-Europa

25,5 In %

– met name die welke als eerste in aanmer-

25

Kredieten Deposito’s en kasbons

king komen voor toetreding tot de EU – en in

24,5

Zuidoost-Azië, en naar een uitbreiding van de

24

aanwezigheid in belangrijke financiële centra. Ten slotte streeft KBC ook naar expansie in

23,5

specifieke activiteitsdomeinen zoals ver-

23

mogensbeheer, kapitaalmarktactiviteiten, ver-

22,5

zekeringen voor het bedrijvensegment en leasing.

22 1995

96

97

98

(1) Tegenover het geheel van de vijf bankgroepen (zesmaands voortschrijdend gemiddelde). © KBC Bank GRX093

Nr. 9 / 1999

13


Door de aanhoudend lage marktrente

forme tarifering van kracht voor het gebruik

en het gunstige beur sklimaat, staat het

van kaar ten en rekeningen door cliënten van

sparen in de vorm van cliëntenwerkmiddelen

ex-Kredietbank en ex-CERA Bank. Op enkele

op de bankbalans al enkele jaren onder druk,

beperkte uitzonderingen na leidde de unifor-

een tendens die in 1998 aanhield. De totale

misering van de tarieven tot een verlaging in

markt voor binnenlandse deposito’s en kas-

het voordeel van de cliënt.

bons groeide slechts met 2,7 %, waarbij vooral de kasbons het opnieuw erg moeilijk hadden. Ondanks het enorme succes van haar

Leasing en factoring

beleggingsfondsen slaagde KBC Bank erin haar marktaandeel in deposito’s en kasbons licht te

KBC ziet de breedte van haar producten-

verhogen. Eind 1998 bedroeg het marktaan-

en dienstenassor timent als een sterke troef

deel van de KBC Groep in de binnenlandse

inzake bedrijfsfinanciering. Het samengaan

cliëntenwerkmiddelen 24,6 % (3).

van diverse zuster- en dochterondernemingen binnen een omvattende groep en de synergie die hieruit voortvloeit, staan garant voor maat-

Betalingsverkeer en tarifering

werk. Een voorbeeld hiervan vormen KBC Lease en KBC Autolease, waarmee KBC

Teneinde de commerciële werking van de

een belangrijke deelnemer is op de leasing-

kantoren te bevorderen worden steeds meer

markt. Inzake debiteurenbeheer werden in

administratieve taken naar de centrale dien-

1998 de grondslagen gelegd voor de inte-

sten verschoven. Een belangrijke stap daartoe

gratie van het vroegere Cera Factors in Inter-

werd gezet met de uitbreiding van de cen-

national Factors Belgium (IFB), de gemeen-

trale verwerking van papieren overschrijvin-

schappelijke factoringmaatschappij van KBC

gen tot alle kantoren. Deze centrale verwer-

en BBL.

king gebeur t grotendeels door middel van scanning. Verdere uitbouw van de internationale Hoewel ze wettelijk pas verplicht werden

activiteiten

vanaf 1 januari 1999, heeft KBC al vanaf april 1998 de valuteringsregels aangepast aan de

In de regio Asia-Pacific bleef de toestand

wet-Poty. Dat betekent dat al vanaf die datum

zeer moeilijk. Door de financiële crisis, die er

de dagvalutering wordt toegepast op elektro-

in 1997 begon en in 1998 aanhield, werden

nische verrichtingen. Vanaf 1 januari 1999

de expansieplannen van KBC in deze regio

wordt de dagvalutering ook toegepast op

noodgedwongen wat afgeremd. Toch werd in

niet-elektronische betalingen en wordt bij

januari een tweede branch geopend in Taiwan.

de valutering van geldopnemingen, stor tingen

KBC Kaohsiung (een zuidelijke havenstad)

en chequeverrichtingen gerekend met kalen-

opereer t vooral als marketingbijkantoor voor

derdagen in plaats van bankwerkdagen. Sinds

KBC Taipei. Verder werd ook een kantoor ge-

1 januari 1999 is binnen KBC Bank een uni-

opend in Labuan, evenals een commercieel

14

kantoor in Kuala Lumpur (beide in Maleisië),

ver tegenwoordigingskantoor in Mumbai –

en werd nog een vergunning aangevraagd

het vroegere Bombay – omgevormd tot een

voor de opening van een branch in Shenzhen

volwaardige branch. Dit kantoor, dat de

(Volksrepubliek China). Asia-Pacific blijft aldus

eerste operationele vestiging van een Bel-

met tien vestigingen (waarvan twee vertegen-

gische bank in India is, zal zich verder toeleg-

woordigingskantoren) de belangrijkste buiten-

gen op de lokale en internationale krediet-

landse regio voor KBC Bank.

verlening, de financiering van de internationale handel en de ondersteuning van de Belgische

In Centraal- en Oost-Europa werd de

en internationale cliënteel van de bank. Het

par ticipatie van 14 % in de Tsjechische Banka

zal tevens mogelijk worden activiteiten op de

Hana volledig door voorzieningen gedekt.

lokale geldmarkt te ontwikkelen en de inter-

Aangezien het merendeel van de activiteiten

nationale geldmarktproducten van de bank

werd overgenomen door een grotere Tsjechi-

aan te bieden aan Indiase maatschappijen. In

sche bank en Banka Hana – als kleinere

een eerste fase zullen er een dertigtal Indiase

regionale bank – niet meer past in de strate-

personeelsleden worden ingezet.

gische doelstellingen, wil KBC dit minderheidsbelang afstoten. Gelet op het belang

Ten slotte opende KBC Bank een ver-

van de Tsjechische markt staan hier evenwel

tegenwoordigingskantoor in Mexico-stad en

nieuwe initiatieven op stapel. KBC Bank heeft

werd in de regio West-Europa de branch in

namelijk een bindend bod uitgebracht op

Frankfurt op 1 januari 1998 operationeel.

65,7 % van de Ceskoslovenska Obchodni Banka, de vierde grootste bank van het land, die de Tsjechische staat verkoopt. Daarnaast

Project- en gestructureerde handelsfinanciering

is zij ook geïnteresseerd in de 24 % die de Slovaakse Centrale bank aanhoudt.

In 1998 werd opnieuw belangrijke vooruitgang geboekt op het vlak van de uitbouw

In Hongarije zal de rechtstreekse deel-

van de activiteiten inzake projectfinanciering.

neming in de Kereskedelmi és Hitelbank (K&H

KBC beoogt een van de belangrijke inter-

Bank), de derde grootste bank van het land,

nationale banken in deze sterk gespeciali-

worden opgetrokken van ca. 23 % tot meer

seerde activiteit te worden en biedt dan ook

dan 32 % door de overname van de helft van

een wereldwijde dienstverlening aan via een

de par ticipatie van de Europese Bank voor

wereldwijd actief team met operationele

Wederopbouw en Ontwikkeling. In Polen

vestigingen in Dublin, New York en Hongkong.

werd de toestemming verkregen om de par-

In 1998 heeft de bank in 45 projecten geparti-

ticipatie in Kredyt Bank PBI op te voeren van

cipeerd voor een totaal bedrag van 1,6 mil-

10 % tot 33 %. KBC Verzekeringen anderzijds

jard USD. In 10 gevallen trad KBC daarbij

bestudeer t een aantal investeringsmogelijk-

op als leadmanager, waarbij vooral Telenet –

heden in de Poolse verzekeringssector.

totale financiering van 15 miljard BEF – als belangrijk binnenlands project een speciale

Op het Indische subcontinent, werd het

vermelding verdient.

Nr. 9 / 1999

15


De financiële problemen in Azië en, vanaf

Het binnenlandse premie-inkomen in de

het tweede halfjaar, in Rusland en Zuid-Ame-

tak Leven van KBC Verzekeringen steeg met

rika hadden als gevolg dat de instellingen die

bijna 84 % tot 29,7 miljard BEF. Het premie-

zijn betrokken bij de financiering van groei-

inkomen Leven van Fidea bleef in 1998 op

markten voor deze activiteit een moeilijk jaar

hetzelfde peil als in 1997 en bedroeg 2,1 mil-

doormaakten. Niettemin kon de gestruc-

jard BEF. Met een marktaandeel van 10 % in

tureerde handelsfinanciering van de KBC

deze tak behoor t KBC Verzekeringen tot de

Groep – een afzonderlijke entiteit onder de

belangrijkste binnenlandse mar ktspeler s.

naam ‘Global Trade Finance Group’ – zich

Mede dankzij de aantrekkingskracht van een

verder ontwikkelen. Dankzij de oprichting

gegarandeerde rentevoet van 4,75 % gaf de

van een kantoor in Sydney (Australië) is de

markt van de individuele tak 21-levensver-

Global Trade Finance Group nu in alle tijd-

zekeringen in 1998 een belangrijke groei te

zones aanwezig. De Global Trade Finance

zien. Daarbovenop kwam het succes van de

Group voerde in 1998 opdrachten uit voor

tak 23-producten, d.w.z. levensverzekeringen

een zeer uiteenlopende cliënteel en vaak op

gekoppeld aan beleggingsfondsen, onder

zeer moeilijke markten. De vijftien belang-

impuls van de steeds lagere rentetarieven op

rijkste opdrachten – met een totale waarde

vastrentende beleggingen. De verkoop van

van 1,2 miljard USD – konden tegen het jaar-

groepsverzekeringen wordt nog steeds struc-

einde met succes worden afgerond. Dit be-

tureel aangetast door de loonmatigingsmaat-

tekent een verdubbeling tegenover 1997.

regelen van de Belgische overheid. Deze loonmatiging beperkt de mogelijkheden om ten gunste van de werknemers nieuwe pensioen-

Verzekeringsactiviteiten

reglementen te sluiten of de bestaande reglementen uit te breiden. Desondanks slaagde KBC Verzekeringen erin op dit vlak een groei

De activiteiten van het verzekeringsbedrijf

te realiseren. Het premie-inkomen in groeps-

hebben voornamelijk betrekking op het bin-

verzekeringen onder tak 21 steeg met 14,3 %

nenland. Op die markt biedt de KBC Groep

tot 2,8 miljard BEF, wat vooral te danken was

haar verzekeringsproducten aan langs twee

aan de verkoop aan zelfstandigen, die buiten

afzonderlijke entiteiten, nl. KBC Verzekeringen

het bereik van de loonmatigingsmaatregelen

en Fidea. KBC Verzekeringen verkoopt haar

vallen.

producten enkel via de exclusieve KBC-verzekeringsagenten en de KBC-bankkantoren.

Op de markt voor schadeverzekeringen

Zij biedt verzekeringsproducten aan aan drie

heeft KBC Verzekeringen een marktaandeel

segmenten: par ticulieren & lokale onder-

van 7,5 %, wat een lichte daling is in verge-

nemingen (PALO), grotere bedrijven en ver-

lijking met 1997. Het marktaandeel van Fidea

mogenden. Fidea anderzijds oefent haar

nam eveneens af en bedraagt circa 1,6 %.

verzekeringsactiviteiten uit via onafhankelijke, zelfstandige tussenpersonen en levert ook verzekeringen aan het agentennet van Centea.

Toch verstevigde KBC Verzekeringen haar positie op de markt van de particuliere scha-

16

deverzekeringen – die zich in het algemeen

compenseerd door de forse groei in de bui-

kenmerkt door een matige groei – met een

tenlandse dealingrooms, met name die in

marktaandelenwinst van gemiddeld een halve

Singapore, Londen en New York.

procentpunt. Ook voor 1999 zijn de groeivooruitzichten positief. De herleving van de

De marktactiviteiten omvatten naast de

auto- en de woningmarkt, gecombineerd met

activiteiten van de dealingrooms ook die van

de introductie van nieuwe standaardproduc-

KBC Securities en KBC-Petercam Derivatives.

ten voor de particuliere markt, moeten een

Als grootste beursvennootschap in België

nominale groei van het premie-inkomen en

adviseer t KBC Securities haar institutionele

een verhoging van het marktaandeel van KBC

cliënteel voor aan- en verkopen op de Brus-

mogelijk maken. In de beroeps- en bedrijfsver-

selse beurs (marktaandeel 25 %), op Easdaq

zekeringen was er een licht marktaandelen-

(marktaandeel 20 %) en, via KBC Securities

verlies, wat was toe te schrijven aan de gro-

France, op de Parijse beurs. Ook inzake

tere selectiviteit qua acceptatie.

Corporate Finance bekleedt KBC Securities een leidende positie in België. Deze beursvennootschap draagt voor ruim 3 % bij tot de

Marktactiviteiten

groepswinst van KBC. Dankzij het succes van de beleggingsfondsen met kapitaalbescher-

De geld- en kapitaalmarkten zijn organi-

ming in binnen- en buitenland en ondanks

satorisch gevat in een matrixstructuur. Hierbij

het volatiele beursklimaat in het tweede half-

worden de activiteiten enerzijds regionaal op-

jaar nam het resultaat van KBC-Petercam

gesplitst, met name in de zones Azië, Europa

Derivatives met meer dan een derde toe. De

en de beide Amerika’s, en wordt anderzijds via

bijdrage ervan aan het resultaat van de groep

centraal gestuurde productlijnen de nadruk

is opgelopen tot meer dan 5 %.

gelegd op de handel in afgeleide producten, ‘debt syndications and placements’ en ‘sales’. Per regio wordt een doorgedreven product-

Vermogensbeheer

specialisatie nagestreefd. De nabijheid tot de markt, ook geografisch en qua tijdzone, maakt

Voor Asset Management was 1998 ander-

immers een belangrijke succesfactor uit in de

maal een topjaar : KBC Bank introduceerde

dagelijkse werking van een dealingroom en in

niet minder dan 95 nieuwe fondsen of nieuwe

de cliëntencontacten. Deze structuur maakt

compar timenten van bestaande fondsen.

het mogelijk de verschillende tegenpartijen en

Dankzij deze niet aflatende activiteit be-

cliëntengroepen een uitgebreider gamma

droegen de netto-inschrijvingen in 1998 ruim

van producten en een verhoogde kennis aan

210 miljard BEF. Eind 1998 bereikte de

te bieden. Ondanks de moeilijke financiële

totale inventariswaarde van de KBC-beleg-

markten kon KBC het hoge resultaat van de

gingsfondsen 1 087 miljard BEF, een toename

dealingrooms van het vorige jaar evenaren.

met ruim 55 % tegenover eind 1997. Grosso

Dat komt doordat de terugval in de binnen-

modo twee derde van deze toename kwam

landse dealingrooms van KBC Bank werd ge-

op rekening van de netto-inschrijvingen. Het

Nr. 9 / 1999

17


Stevige solvabiliteit en rendabiliteit

Grafiek IV – Marktaandeel beleggingsfondsen (in %) 28 27

De beschreven activiteiten van de nieuwe bankverzekeringsgroep resulteerden dus in

26 25 24

een voor tzetting van de goede resultaten van de fuserende instellingen: het rendement op eigen middelen van de groep bleef gehandhaafd op ruim 16 %. en de solvabiliteit in

23 22 21 1994

1995

1996

1997

ruime zin van het bankbedrijf (4) blijft op een niveau dat beduidend hoger ligt dan de minimale vereiste van 8 % (grafiek V). Dat laatste blijkt ook uit de ratings die KBC Bank kan


voorleggen (tabel I). De aanwezige solvabiliteit van het verzekeringsbedrijf in verhouding

saldo was te danken aan koersstijgingen. KBC boekte in 1998 dan ook een forse markt-

Tabel I – Ratings KBC Bank (toestand 1.4.1999)

aandelenwinst – eind 1998 bedroeg het marktaandeel 27,5 % – en werd marktleider

Kortetermijnrating

Langetermijnrating

TBW-1 F1+ P1 A1+

AA AA Aa3 AA–

For tis nagenoeg ingehaald. Voor de populaire fondsen met kapitaalbescherming alleen bedroeg het marktaandeel van KBC Bank zelfs 52 %.

Thomson Bank-watch Fitch-IBCA Moody’s Standard & Poor’s

tot de vereiste solvabiliteit, ten slotte, groeide Grafiek V – ROE en solvabiliteit (in %)

aan met 29 procentpunten tot 311 %.

Rendement op eigen middelen (KBC Groep) Solvabiliteit KBC Bank (CAD-ratio) 16,2% 16,1%

18

fundamentele doelstelling van KBC Bank & 16

14 12,3% 11,6%

11,3%

Verzekering om een onafhankelijke, middelgrote en een van de meest rendabele bank-

13,9% 12,2%

Deze prestaties zijn consistent met de

11,5%

12

verzekeringsinstellingen in Europa te zijn, gedragen door een sterke positie op de Belgische markt en een gestage uitbouw van de

10

internationale activiteiten. KBC Bank & Verzekering streeft naar een rendement op eigen

8 1995

1996

1997


middelen van minstens 12,5 %, een jaarlijkse winstgroei van minimaal 10 % en – voor KBC Bank – een Tier 1-ratio van 7 % (5).

18

Tabel II – Kerncijfers Bedragen in miljarden BEF 1995 Bankbedrijf – vorderingen op cliënten – effecten en waardepapier – schulden aan cliënten en schuldbewijzen – bruto-opbrengsten – algemene beheerskosten – waardeverminderingen en voorzieningen (1) Verzekeringsbedrijf – beleggingen (2) – netto technische voorzieningen (3) – brutomarge – bedrijfskosten Groep – balanstotaal – eigen vermogen – risicodragend vermogen (4) – niet-gerealiseerde meerwaarden op effecten (5) – belastingen op het resultaat – uitzonderlijk resultaat – winst van het boekjaar, deel Groep (6) Kernratio’s – risicogewogen solvabiliteit KBC Bank waarvan Tier 1-ratio – rendement op eigen middelen

Pro forma KBC 1996

1997

KBC 1998

1 420,5 1 229,8 2 391,3 92,3 (61,9) (12,6)

1 683,9 1 462,9 2 803,8 109,1 (69,5) (15,9)

1 913,2 1 850,4 3 167,5 121,7 (78,2) (16,9)

2 154,6 1 955,3 3 427,4 140,4 (85,4) (18,6)

168,7 149,5 13,7 (11,2)

206,6 182,1 16,5 (11,4)

249,2 217,7 22,9 (12,2)

309,4 256,9 29,7 (13,7)

4 457,4 144,9 280,4 70,4 (4,6) 0,9 16,4

5 161,0 161,0 326,3 104,5 (8,0) 0,7 21,3

6 078,2 190,2 394,5 124,3 (10,4) 2,8 28,5

5 959,2 210,7 463,4 210,8 (15,4) (4,7) 32,2

12,2 % 8,0 % –

12,3 % 7,1 % 13,9 %

11,6 % 6,7 % 16,2 %

11,5 % 7,2 % 16,1 %

(1) Waardeverminderingen op kredieten en effecten, dotaties aan de voorzorgfondsen en voorzieningen voor risico’s en kosten. (2) Inclusief ‘Beleggingen betreffende verrichtingen ‘Leven’ waarvan de polishouders het risico dragen’. (3) Technische voorzieningen na aftrek ‘Deel herverzekeraars in de technische voorzieningen’, inclusief Tak 23. (4) Eigen vermogen, belang van derden, Fonds voor Algemene Bankrisico’s en achtergestelde leningen. (5) Op vastrentende effecten en aandelen (inclusief die geboekt onder ‘deelnemingen in niet-geconsolideerde ondernemingen’). (6) Het verschil tussen ‘Winst van het boekjaar, deel van de Groep’ en het totaal van de vermelde resultaatscomponenten is te verklaren door het resultaat uit vermogensmutatie en het aandeel van derden in de winst.

(1) Deze tekst is een synthese van de informatie die is opgenomen in het jaarverslag van KBC Bank & Verzekering. Dat jaar verslag wordt uitgegeven in het Nederlands, het Frans, het Engels en het Duits en is verkrijgbaar op het volgende adres: KBC Bankverzekeringsholding Directie Corporate Communicatie Havenlaan 2 B-1080 Brussel Het jaarverslag is ook beschikbaar op het Internet: http://www.kbc.be

(2) Zo wordt o.a. het niet-technisch verzekeringsresultaat – dat vooral de niet-toegewezen meerwaarden en uitzonderlijke resultaten bevat – toegewezen aan de rubriek ‘Algemeen’. (3) Tegenover het geheel van de vijf grote Belgische bankgroepen (KBC: KBC Bank, CBC Banque, Centea en Krefima; For tis: Generale Bank en ASLK Bank; Ar tesia: BACOB Bank en Ar tesia Bank; BBL; Gemeentekrediet). (4) Solvabiliteit in ruime zin slaat hier op de CADratio, die het eigen vermogen in ruime zin t.o.v. de

Nr. 9 / 1999

19


Tabel III – Aandeelhoudersinformatie Gegevens per aandeel, in EUR 1995 Aantal aandelen einde boekjaar, in mln.

Ex-Kredietbank 1996

147,1

1997

147,8

151,3

KBC 1998 296,9

Nettoactief per aandeel (1) Winst per aandeel Brutodividend Nettodividend per gewoon aandeel Uitkeringsratio (2)

26,2 2,0 0,8 0,6 40,0 %

32,4 2,2 0,9 0,7 40,0 %

34,6 2,4 1,0 0,7 40,3 %

40,6 2,7 1,0933 0,8200 40,6 %

Hoogste koers Laagste koers Gemiddelde koers Slotkoers 31-12 Koers-winstverhouding Koers/nettoactief per aandeel

20,6 15,3 17,2 19,9 10,2 0,76

26,0 19,9 23,2 25,8 11,7 0,79

40,9 25,0 34,5 38,5 15,9 1,12

84,9 37,2 59,5 67,4 25,0 1,66

2,9 8

3,8 8

5,8 7

20,0 3

Marktkapitalisatie 31-12, in miljarden EUR Ranking op Brusselse beurs o.b.v. marktkapitalisatie

naar risico gewogen activa plaatst. Het eigen vermogen bevat naast het Tier 1-kapitaal of kernkapitaal (zie voetnoot 5) ook het Tier 2-kapitaal of aanvullend vermogen (met o.a. herwaarderingsmeerwaarden, algemene niet-gepubliceerde risicovoorzieningen en achtergestelde leningen). (5) De Tier 1-ratio plaatst het Tier 1-kapitaal (= kernkapitaal) t.o.v. de naar risico gewogen activa en dient minimaal 4 % te bedragen. Het Tier 1-kapitaal bestaat uit het maatschappelijk eigen vermogen (incl. uitgiftepremies), de publiceerde reser ves en de

gepubliceerde voorzieningen, verminderd met immateriële activa (zoals goodwill) en participaties in financiële dochtervennootschappen.

Hoofdartikel van het volgende nummer: «Financiële participatie, geen substituut voor loonmatiging».

Correspondentieadres: KBC Bank NV - Economisch Financiële Berichten, Arenbergstraat 7, B-1000 Brussel. Jaarabonnementen kunnen op elk ogenblik ingaan. Aanvraagformulieren zijn verkrijgbaar in elk KBC-bankkantoor (KB) of op het bovenvermelde adres. Betaling na ontvangst van het overschrijvingsformulier. Abonnements- of adreswijzigingen kunt u vermelden op de enveloppe, die u afgeeft in een KBC-bankkantoor (KB) of opstuurt naar het bovenvermelde adres. Prijs jaarabonnement: België: Nederlands of Frans (veertiendaags) - 18 euro (726 BEF) (9 euro voor houders van Banco-rekening); Engels of Duits (maandelijks) - 9 euro EU en rest Europa: Nederlands of Frans (veertiendaags) - 36 euro; Engels of Duits (maandelijks) - 18 euro Buiten Europa: Nederlands of Frans (veertiendaags) - 45 euro; Engels of Duits (maandelijks) - 22 euro Nadruk van artikelen of berichten is toegestaan onder opgave van de bron. De in dit blad voorkomende gegevens zijn ontleend aan door ons betrouwbaar geachte bronnen en worden alleen verstrekt bij wijze van inlichting. Voor de juistheid en volledigheid ervan kunnen wij echter niet instaan. Verantwoordelijke hoofdredacteur: Edwin De Boeck, Kardinaal Sterckxlaan 137, B-1860 Meise.

Drukk. Schaubroeck, Nazareth

20

Ce bulletin paraît également en français. English edition also available. Erscheint ebenfalls in Deutsch.

(1) Eigen vermogen incl. Fonds voor Algemene Bankrisico’s, Intern Zekerheidsfonds en latente meerwaarden effecten en deelnemingen. (2) Totaal dividenduitkering / (geconsolideerde winst – tantièmes).

Op de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Recommend Documents