Jaarbericht Alfasteunpunt 1 november 2011 - 31 juli 2013
Saskia Visser november 2013
Samenvatting Om het Alfasteunpuntjaar gelijk te trekken met het schooljaar en academisch jaar, beslaat dit jaarbericht 1 jaar en 9 maanden. Op 1 november 2012 bestond het Alfasteunpunt 10 jaar. Dit jubileum werd op verschillende manieren in het afgelopen jaar gevierd. Vragen In de periode waarover dit jaarbericht handelt zijn er 455 vragen (285 (1 jaar) en 170(9 maanden)) bij het Alfasteunpunt binnengekomen. Dat is een daling ten opzichte van de vorige jaren. Op de middellange termijn blijven het aantal vragen voor veel vakgebieden redelijk constant. Voor filosofie en CKV is een stijgende lijn te zien, de vragen voor Frans en godsdienst nemen af. Meer dan de helft van de vragen wordt gesteld naar aanleiding van een onderwerp op de Alfasteunpuntwebsite. De meeste vragen in de besproken periode gingen over het onderwerp propaganda. Website De website van het Alfasteunpunt is tussen 1 november 2011 en 29 november 2012 169.835 keer bezocht. Dat komt neer op gemiddeld 432 paginaweergaven per dag, dat is gelijk aan het jaar daarvoor. Met de overgang op de nieuwe RUG-website is het aantal bezoekers toegenomen. Tussen 30 november 2012 en 31 juli 2013 werd het Alfasteunpunt 126.631 keer bezocht, dat komt neer op een gemiddelde van 527 bezoekers per dag. Een nieuwe rubriek op de website is Talen, met ruimte voor taalvergelijkende onderwerpen als Sprookjes en volksverhalen en Onderhandelen met horken. Deze rubriek werd opgezet in het kader van de nieuwe opleiding Europese Talen en Culturen. Andere nieuwe onderwerpen op de site waren o.a. Oorlog in Syrië (IOIB), Botsende culturen in de Middeleeuwen (geschiedenis) en Veroveringszucht van de Pinksterbeweging (godsdienst). Alle onderwerpen zijn in samenspraak met betrokken RUG-specialisten gemaakt. Samenwerking en promotie In de afgelopen periode zijn er 11 Scholierenacademie-activiteiten georganiseerd op het terrein van de geesteswetenschappen. Daarnaast werden in samenwerking met de andere steunpunten de profielwerkstukprijzen uitgereikt en VO-scholen bezocht. Er wordt momenteel met 8 scholen structureel samengewerkt in de organisatie van docentenbijeenkomsten en PWS-voorlichtingen voor de leerlingen. Het Alfasteunpunt verzorgde in 2012 en 2013 een workshop op de Dag van Taal, Kunsten en Cultuur. Toekomst Voor 2013-2014 staat in het kader van het 400 jarig bestaan van de RUG een onderzoeksdag voor scholieren op het programma. Daarnaast wordt een nieuwe versie van JONGgeleerd gemaakt en kijken we naar een goed vervolg voor de Ciné Premières scholierenmiddag voor 2014. Het voorstel is om de Alfasteunpuntprijs om te dopen in de Marie Loke prijs.
2
1. Inleiding Voor u ligt het tiende jaarbericht van het Alfasteunpunt. Om het Alfasteunpuntjaar eindelijk gelijk te trekken met het schooljaar en academisch jaar, beslaat dit jaarbericht 1 jaar en 9 maanden. Het jaar waarin het Alfasteunpunt 10 jaar bestond en dat vierde met de PWS-uitreiking in eigen huis en een speciale rubriek op de website: “De maand van…” Daarin werd elke maand een ander schoolvak centraal gesteld met informatie, filmpjes, links naar onderwerpen en een poll. De kern van dit jaarbericht wordt gevormd door een verslag van de uitvoering van de kerntaken van het Alfasteunpunt: 1. Beantwoording van vragen van scholieren op het terrein van de geesteswetenschappen. 2. Beheer van een website met mogelijke onderwerpen voor scholieren, die tevens als etalage fungeert voor de verschillende studies in geesteswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. 3. Samenwerking met scholen/docenten binnen de Scholierenacademie via evenementen op de universiteit, schoolbezoek en mailcontact.
2. Vragen Na twee jaren met extreem veel vragen nam het aantal vragen de afgelopen tijd wat verder af. Tot 1 november 2012 kwamen er 285 vragen binnen en in de laatste 9 maanden waarover dit jaarbericht handelt 170. Let wel dat er in de maanden september en oktober altijd de meeste vragen gesteld worden.
400 350 300 250 200 150 100 50
1e
ja 2e ar ja 3e ar ja 4e ar ja 5e ar ja 6e ar ja 7e ar ja 8e ar ja 9e ar j 1 aa to 0e r t a ja ug ar .2 01 3
0
170 285 355 374 281 256 211 224 166 150 50
Figuur 1: Aantal vragen aan het Alfasteunpunt 2003-2013 Wanneer we nader kijken naar de vragen per vakgebied (figuur 2 hieronder), dan zien we dat geschiedenis en Nederlands de vakken blijven waarover de meeste vragen worden gesteld. Op de middellange termijn blijven het aantal vragen voor veel vakgebieden redelijk constant. Voor filosofie en CKV is een stijgende lijn te zien, de vragen voor Frans en godsdienst nemen
3
af. Overigens hebben een aantal vragen betrekking op een combinatie van vakken, vandaar dat het totaal van vragen per vakgebied ook boven de 455 komt. Onder de overige vragen vallen vragen uit andere (niet-alfa) vakgebieden en vragen over talen die niet standaard op middelbare scholen worden aangeboden, daaronder dit keer Russisch (3) en Spaans (3). Het is moeilijk vast te stellen wat de oorzaken zijn van de schommelingen in de aantallen vragen per vakgebied. Wel zien we dat een groot deel van de vragen (55 %) gesteld wordt naar aanleiding van een onderwerp op de website. Daarop gaan we in de volgende paragraaf nader in. Vragen per schoolvak: Geschiedenis Nederlands* Maatschappijleer Filosofie CKV** Engels Klassieke talen/KCV*** Duits Frans Godsdienst Overig
8e jaar 19% 23% 12% 8% 6% 8% 4% 4% 5% 5% 5%
9e jaar 23 % 22% 10% 6% 8% 12% 5% 3% 3% 6% 1%
10e/+ tot aug. 2013 23% (132) 22% (126) 12% (67) 9% (51) 9% (49) 8% (45) 4% (23) 4% (21) 3% (20) 3 % (18) 4% (22)
* Onder Nederlands zijn ook de vragen over Fries en streektalen opgenomen en meer algemene taalwetenschappelijke onderwerpen ** CKV: Culturele en Kunstzinnige Vorming, inclusief muziek en beeldende vakken “Geweldige feedback op mijn *** KCV: Klassieke Culturele Vorming onderzoeksplan en uitwerking daarvan gekregen. Ik had Figuur 2: Aantal vragen per schoolvak 2010-2013 in % gerichte vragen en die zijn (absolute aantallen) uitgebreid en degelijk beantwoord, binnen een kort De meeste vragen dit jaar werden gesteld over tijdsbestek. Uiteraard zijn de propaganda (18), ook taalverwerving (14), manipulatie gegeven onderwerpen, alle van de geschiedenis (14), taalvariatie in het Engels (13) en informatie op de website ook heel sprookjes (13) zijn onderwerpen die het goed doen. Dit nuttig. Dat is ook zo gebleken in laatste onderwerp is een nieuw onderwerp, waarover later mijn geval.” meer informatie. Scholier op evaluatieformulier Uit het citaat van een scholier hiernaast blijkt dat de hulp zeer op prijs wordt gesteld. Het Alfasteunpunt ontvangt vaak vervolgmails met bedankjes en daarnaast vervolgvragen.
3. Website Zoals zojuist vermeld wordt meer dan de helft van de vragen rechtstreeks gesteld over onderwerpen op de website. Dit percentage is vergelijkbaar met vorig jaar (51% procent vorig jaar). De voorbeeldonderwerpen op de website zijn dus een belangrijk middel om in contact te komen met scholieren. Via Google Analytics kan er preciezer naar het gedrag van bezoekers gekeken worden. De website van het Alfasteunpunt is tussen 1 nov. 2011 en 29 nov. 2012 169.835 keer bezocht. Dat komt neer op gemiddeld 432 paginaweergaven per dag, dat is gelijk aan het jaar daarvoor. Daarna is de RUG overgegaan op een nieuwe website. We vreesden daarbij een
4
daling van het aantal bezoekers. Maar dat blijkt onterecht. Tussen 30 november 2012 en 31 juli 2013 werd het Alfasteunpunt 126.631 keer bezocht, dat komt neer op een gemiddelde van 527 bezoekers per dag. Het aantal bezoekers is dus juist enorm toegenomen.
600 500 6e jaar 7e jaar 8e jaar 9e jaar 10e jaar vanaf dec. 2012
400 300 200 100 0 aantal x 1000
per dag
Figuur 3: Aantal bezoekers van de website 2008-2013 Door de overgang naar de nieuwe website, en daarmee de verandering van plaats op de website (URL) zijn veel achtergronddetails vanuit Google Analytics over de besproken periode lastig te achterhalen. Daar veel van deze achtergronden (bijvoorbeeld herkomst van bezoekers, zoektermen, instappagina’s) al jaren vergelijkbaar zijn, is het ontbreken ervan echter geen groot gemis. Wel zagen we in deze periode dat een link in een nieuwsbrief van Qompas studiekeuze veel bezoekers opleverde. (zie hiernaast).
Nieuwe rubriek: talen
“Hulp nodig bij het vinden van een onderwerp? Er zijn verschillende universiteiten en hogescholen die jou online hulp kunnen bieden bij het vinden van een interessant onderwerp voor je profielwerkstuk. De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) is daar één van. Het Alfasteunpunt, Bètasteunpunt en Gammasteunpunt van de RUG bieden alle drie mogelijkheden om je te oriënteren op een passend onderwerp. Op de website van de RUG vind je onder andere suggesties voor onderwerpen gesorteerd op vakken, hulp bij het schrijven van het eindverslag en informatie over de scholierenprijzen van de RUG voor de beste profielwerkstukken. Ook kun je contact opnemen met de medewerkers van de verschillende steunpunten om te brainstormen over een onderwerp.” Uit: Qompas studiekeuze nieuwsbrief 2012 en 2013
In het kader van de samenvoeging van veel talen in de nieuwe opleiding Europese Talen en Culturen ontstonden een aantal taalvergelijkende onderwerpen, zoals “Sprookjes en volksverhalen en Lezen met een thema, die in de volgende paragraaf worden beschreven. Deze onderwerpen zijn deels te vinden bij de afzonderlijke schooltalen, maar ook samengebracht in een nieuwe rubriek Talen. We hopen dat dit leerlingen wat overzichtelijker de mogelijkheden laat zien wat er mogelijk is op dit terrein en hun interesse in een studie ETC zal wekken.
5
3.1
Onderwerpen uitgelicht
Naar aanleiding van actuele gebeurtenissen werd natuurlijk ook in 2012 en 2013 de site van het Alfasteunpunt vernieuwd. Bij alle onderwerpen is er contact gelegd met betrokken RUGspecialisten en afdelingen, die de onderwerpen hebben gecontroleerd en waar nodig aangevuld. Hieronder een paar voorbeelden. Sprookjes en volksverhalen (talen) Sprookjes zijn al jaren een populair thema voor profielwerkstukken. Bij het Alfasteunpunt worden er veel vragen over gesteld en we ontvangen ook regelmatig PWS’en over dit onderwerp voor de Alfasteunpuntprijs. Helaas waren de vragen en werkstukken vaak oppervlakkig van karakter. De promotie van Daphne Hoogeboezem aan de Letterenfaculteit op Franse sprookjes toont echter aan dat het onderwerp zeker diepgang kan krijgen. We maakten een voorbeeldonderwerp over sprookjes en volksverhalen waarin leerlingen handvaten krijgen om echt onderzoek te doen en geïnspireerd worden om talen en culturen te vergelijken. Dit laatste ook in het kader van de nieuwe opleiding Europese Talen en Culturen (ETC). De effecten van dit nieuwe onderwerp zijn al zichtbaar. De vragen over sprookjes blijven komen, maar zijn nu veel gerichter en interessanter. http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/profielwerkstuk/alfasteunpun t/subjects/onderwerpen/talen/sprookjes Oorlog in Syrië (maatschappijleer) Internationale Betrekkingen en Internationale Organisaties (IBIO) is een Letterenstudie die tot voor kort niet bij het Alfasteunpunt zichtbaar was in de voorbeeldonderwerpen. In aansluiting op de nieuwe webklas IBIO en in overleg met de opleiding is het actuele onderwerp “Oorlog in Syrië” gemaakt. Het behandelt zowel de hulpverlening als de politieke besluitvorming in internationale organisaties. Het onderwerp is uiteraard ook in het Engels beschikbaar, IBIO is immers een Engelstalige studie. http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/profielwerkstuk/alfasteunpun t/subjects/onderwerpen/maatschappijleer/oorlog-in-syrie Botsende culturen in de Middeleeuwen (geschiedenis) Uit overleg met de afdeling geschiedenis werd duidelijk dat er behoefte was aan een imagoverandering ten einde een andere mix van studenten te trekken. Daarom is er afgesproken dat er bij nieuwe onderwerpen van het Alfasteunpunt meer aandacht voor cultuurgeschiedenis en meer variatie in tijdvakken en regio’s zou komen. Daaruit is onder andere dit onderwerp ontstaan over de ontmoeting tussen Europese en Arabische beschavingen in Spanje en Turkije in de Middeleeuwen. In dit onderwerp is ook aandacht voor tolerantie, identiteit, godsdienstvrijheid, wetenschap en architectuur. http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/profielwerkstuk/alfasteunpun t/subjects/onderwerpen/geschiedenis/botsendecultureninleiding
6
Veroveringszucht van de Pinksterbeweging (godsdienst) Een bijzonder nieuw onderwerp bij godsdienst gaat over de Pinksterbeweging. Hoe kan het dat deze beweging zo snel groeit? En hoe zit het met zending vanuit Afrika naar Europa? Een actueel en verrassend onderwerp dat aan de faculteit GG&GW bestudeerd wordt. Holy Ghost radio apps en merchandising maken het onderwerp nog eens extra aantrekkelijk voor jongeren. http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/profielwerkstuk/alfasteunpun t/subjects/onderwerpen/godsdienst/pinksterbeweging Aboriginal Art (CKV, geschiedenis) Met een bijzondere expositie van aboriginal kunst uit Australië werd de collectie van het universiteitsmuseum voor langere periode in bruikleen gegeven aan het Aboriginal Art museum in Utrecht. Bij deze expositie maakte het Alfasteunpunt een bijzonder onderwerp voor CKV en geschiedenis. http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/profielwerkstuk/alfasteunpun t/subjects/onderwerpen/ckvkcv/aboriginalart Lezen met een thema (talen) Pogingen om een scholierencollege rond literatuur te organiseren strandden helaas tot dusver. Op de Dag voor Taal, Kunsten en Cultuur in 2012 verzorgde het Alfasteunpunt echter een workshop voor talendocenten uit het VO over leesgroepen in de klas. Voor deze workshop was grote belangstelling. In het gesprek met deze docenten werd de belangstelling gepeild voor een literatuurthema dat voor verschillende talen gebruikt zou kunnen worden. Hiervoor was veel belangstelling. Daarom zijn we in 2012 begonnen met het thema “Misdaad in de familie”, in 2013 gevolgd door het thema “Roem”. In dit onderwerp worden boeken voor leeslijsten in verschillende talen bijeengebracht, ideeën gegeven voor een PWS op dit terrein en voor docenten tips gegeven hoe om te gaan met leesgroepen in de klas en thematische leeslijsten. Op deze manier is een interessant onderwerp voor de langere termijn ontstaan. Het streven is om elk jaar in de boekenweek een nieuw thema te kunnen aanbieden. http://www.rug.nl/education/scholierenacademie/scholieren/profielwerkstuk/alfasteunpun t/subjects/onderwerpen/nederlands/lezenmeteenthema
Andere nieuwe onderwerpen: • • • • • • •
Geleerde vrouwen (geschiedenis) Roem (geschiedenis), in combinatie met scholierenacademiecollege Documentaire of film (CKV, maatschappijleer) Taboe en kunst (CKV) Republiek der zeven verenigde Nederlanden (geschiedenis), eindexamenonderwerp Shop till you drop: religie als supermarkt (godsdienst) Een nieuwe paus (godsdienst)
7
• • • • •
Religie en conflict (godsdienst, maatschappijleer) Denken over emoties (filosofie) Vrije wil (filosofie), eindexamenonderwerp en combinatie met filosofiesymposium Shakespeare (Engels, CKV) The Hobbit (Engels, CKV)
De meest populaire onderwerpen van de laatste tijd zijn te vinden in de tabel (figuur 4) hieronder. De recente populariteit van “De geschiedenis van de Bijbel” is te verklaren uit de koppeling aan de tentoonstelling van de Dode Zeerollen in het Drents museum. Onderwerp
vakgebied
aantal bezoekers
1. Normen en waarden? Ethiek!
Filosofie
2734
2. De geschiedenis van de Bijbel
Godsdienst
1816
3. Stereotype mannen en vrouwen
Maatschappijleer
1046
4. Manipulatie van de geschiedenis
Geschiedenis
1006
5. Dialecten en talen
Nederlands
840
6. Denken over kunst: esthetica
Filosofie, CKV
791
7. Waarom seks zo belangrijk is
Filosofie
768
8. Propaganda
Geschiedenis
683
9. Sociale impact van media
Maatschappijleer
678
10. Kindertaal
Nederlands
654
Figuur 4: Populaire onderwerpen gemeten in aantal hits sinds 27 maart 2013
4.
Samenwerking
Het Alfasteunpunt werkt al jaren, samen met de andere steunpunten en binnen de organisatie van de Scholierenacademie aan een duurzame samenwerking met docenten en scholen. Het gaat daarbij om: • de organisatie van en communicatie rond vakinhoudelijke evenementen, • het investeren in duurzame contacten met scholen en docenten rond het profielwerkstuk. Hieronder wordt aan de hand van concrete activiteiten besproken wat er op dit gebied de afgelopen periode is gedaan.
4.1
Scholierenacademiecolleges
Scholierenacademiecolleges zijn inhoudelijke colleges voor bovenbouwleerlingen en hun vakdocenten om hen een realistisch beeld van een studie te geven. Op Alfagebied zijn deze colleges een samenwerking tussen de Scholierenacademie en het Alfasteunpunt in combinatie met medewerkers vanuit de faculteiten. Bekende succesnummers waren ook dit jaar de Ciné Premières scholierenmiddag (met Forum Images en het Institut Français) en het filosofiesymposium. Nieuw waren in deze periode de geschiedenismiddag rond het thema
8
“roem” en het Junior Honours College, een week voor een selecte groep talentvolle leerlingen aan het einde van het schooljaar waarin met de universiteit en verschillende vakgebieden kennis werd gemaakt. In de tabel hieronder staan meer gegevens over deze inspirerende bijeenkomsten. activiteit
datum
vak
Ciné premières 2011
3 nov. 2011
Fr/CKV
Dubbelcollege “Olympische Spelen” Filosofiesymposium 2012 “Vrije wil”
Dubbelcollege “Ten aanval” Junior Honours College Ciné premières 2012 Geschiedenis
Aant. lln 100
aanwezige scholen Hogeland College, Zernike College, NHL, Reitdiep College Diverse scholen
sprekers M. Kiss (KCM) J. den Toonder (RTC) 2 studenten (KCM en RTC)
Ges/go /kcv
36
O. van Nijf (ges.) D. Rewijk (promovendus van Y. Kuiper, GG&GW) F. Hindriks (fil) H. v/d Sande (fil) S. de Boer (fil), L. Smit (student fil), E. Evink (fil), L. Nauta (fil), K. Gardiner (fil) C. Jedan (GG&GW) R. Wagenvoorde (GG&GW) H. Elzinga (HC, rechten) A. Shantia (FWN) C. de Glopper (student fil en gw), E.M. Klop (BUR) M. Verzendaal (alum.GMW) J. Oosterwijk (UMCG)
13 jan. 2012
Fil en andere vakgebi eden
130
Lyceum aan Zee, Den Helder, CSG Liudger, Drachten, Stellingwerfcollege, Oosterwolde, Esdal College, Emmen, Dongemond College, Raamsdonksveer, Praedinius Gymnasium, Groningen, OSG Piter Jelles, Leeuwarden, Plein college Sint Joris, Eindhoven, Vincent van Gogh, Assen, Carolus Clusiuscollege, Zwolle, Dr. Aletta Jacobs College, Hoogezand, Gomarus College, Groningen, CSG Comenius, Leeuwarden, Corderius College, Amersfoort.
22 maart 2012 juli 2012
La/gs/ go
22
Diverse scholen
M. van der Schuur (GLTC) M. Popovic (GG&GW)
28
Diverse scholen
1 nov. 2012
Fr/CKV
50
19 dec.
Ges
30
Reitdiep College, Hogeland College, NHL Diverse scholen
o.a. C. Gooskens, A. Schueppert, N. Haug Hilton (allen CLCG), S. Visser (wetenschapswinkel) R. Veenstra (GMW) A. Rousse-Malpat (ETC) 2 studenten (KCM en RTC) W. Krul (ges)
9
middag “Roem” Filosofiesymposium 2013 “Vrije wil”
2012 11 jan. 2013
Fil
119
Diverse scholen
T. Schuringa (ges) 2 studenten geschiedenis F. Keijzer (fil) S. de Boer (fil), E. Evink (fil), L. Nauta (fil), K. Gardiner (fil) M. Schlosser (fil) R. Wagenvoorde (GG&GW) H. Elzinga (HC, rechten) A. Shantia (FWN) E.M. Klop (BUR) J. Oosterwijk (UMCG) F.J. Dijksterhuis (UTwente) G. Jensma (Fries) N. Haug Hilton (Fries)
Minorities & 1 maart Talen 10 Diverse scholen multi2013 langualism Dubbelcollege 16 mei Gr/go/ 30 Diverse scholen M. Popovic (GG&GW) “Snippers van 2013 ges A. Harder (GLTC) toen, schatten van nu” Junior juli 25 Diverse scholen o.a. G. Jensma, T.Spek, S. Honours 2013 Visser College Figuur 5: Overzicht Scholierenacademie-activiteiten op geesteswetenschappelijk terrein
4.2
Alfasteunpuntprijs 2012 en 2013
In april 2012 en 2013 zijn de profielwerkstukprijzen voor de zevende en achtste keer door de drie steunpunten gezamenlijk uitgereikt.
inzendingen juryleden
Alfasteunpunt 2012
43
Alfasteunpunt 2013
45
Prof. Dr. C.K.M. von Stuckrad (GG&GW) Prof. Dr. M.A. Harder (GLTC, FdL) Drs. P. van der Linden (decaan en docent Nederlands, Alfa College, Groningen) Drs. J. Kroon (docent Frans, Zernike College,Groningen). Marthijn Wouters en Aron Brouwer (winnaars Alfasteunpuntprijs en KNAW Onderwijsprijs 2011, studenten UvA). Dr. S.W. de Boer, ing. (postdoc FW) Dr. M.N. Gosen (Nederlands, FdL) Drs. A. Grüber (docente Duits, Augustinuscollege, Groningen Drs. A. van der Linden (docente Engels, Willem Lodewijk Gymnasium, Groningen)
Figuur 6: Alfasteunpuntprijs 2012 en 2013
10
In 2012 werden de prijzen gewonnen door: • 1e prijs Max Vetzo en Daniel Strumphler (Populisme in Nederland van 2000 tot heden: vloek of zegen voor de Nederlandse democratie?), Niftar College, Maarsen • 2e prijs Stan Putman, (Mediajunk), Gymnasium Felisenum, Velsen-Zuid • 3e prijs Renske Hoff en Berend Stumphius (Orpheus en Eurydice), Kath. Scholengemeenschap de Breul, Zeist In 2013 werd de Alfasteunpuntprijs ter ere van het 10 jarig bestaan van het Alfasteunpunt uitgereikt in de faculteit der Letteren. De plenaire lezing werd dit jaar verzorgd door Tamara Witschge, docent journalistiek en Rosalind Franklin Fellow bij de faculteit der Letteren. De prijswinnaars van de Alfasteunpuntprijs 2013 waren: • 1e prijs Eline Achterberg en Sanne Jeurissen (Ooit klonken de straten anders), Canisius College, Nijmegen. • 2e prijs Katjoesja Kruiger (Klassieke geluksfilosofieën in het licht van de moderne wetenschap) Murmellius Gymnasium, Alkmaar. • 3e prijs Dzifa Gomashie (De Ewe-stam in Ghana en Togo. De invloed van kolonisatie en staatsvorming,) H.N. Werkman College, Groningen. Dankzij de verlening van 0,1 fte student-assistentschap voor 3 maanden door het faculteitsbestuur kon Geert Kamminga, student assistent bij het Alfasteunpunt, de jury in 2012 ondersteunen en de administratieve taken uitvoeren. In 2013 werd deze taak uitgevoerd door Karen de Bot, secretariaats- en communicatiemedewerker van het Alfasteunpunt.
4.3
Schoolbezoek en workshops
Inmiddels werken de structurele partnerschappen die we met de steunpunten gezamenlijk met een aantal scholen hebben opgebouwd goed. We hebben een vast programma ontwikkeld voor profielwerkstukvoorlichtingen voor leerlingen en besprekingen met docenten. Dit programma is het afgelopen jaar in samenspraak met scholen uitgebreid met een activerend deel voor leerlingen, waarin student-assistenten van de steunpunt persoonlijke adviezen geven. Dit blijkt een waardevolle toevoeging voor zowel leerlingen, VO-docenten en onze studenten. Het hele programma is flexibel en efficiënt is uit te voeren door medewerkers en student-assistenten van de verschillende steunpunten. Het levert alle betrokkenen waardevolle informatie en wordt goed ontvangen door de scholen. Deze structurele contacten hebben ook positieve effecten voor andere activiteiten, zoals de scholierenacademiecolleges. De scholen waarnee we momenteel structurele contacten hebben breidt uit (vorige periode 5 nu 8), te weten: Hogeland College in Warffum, OSG Sevenwolden in Heerenveen , Beyers Naudé in Leeuwarden, Augustinus College in Groningen, RSG Slingeland in Harderwijk, Aletta Jacobs College in Hoogezand, RSG Wolfsbos in Hoogeveen, Lauwers College in Buitenpost. Workshops op de Dag voor Taal, Kunsten en Cultuur In 2012 en 2013 verzorgde het Alfasteunpunt/Wetenschapswinkel een workshop op de DTKC (georganiseerd door het UOCG en het Etoc) voor VO-docenten talen en CKV. Een goede gelegenheid om inhoudelijk in gesprek te gaan met vakdocenten en ervaringen uit te wisselen. De inhoud van deze workshops is vaak afkomstig uit wetenschapswinkelonderzoek, maar de toepassing in de schoolpraktijk staat uiteraard steeds centraal. Daardoor is er gemakkelijk een verbinding te leggen met het Alfasteunpunt. In 2012 ging de workshop over de inzet van leesgroepen in het onderwijs: Literatuur om over te praten. De workshop was volgeboekt met 25 docenten en resulteerde in het eerder
11
besproken nieuwe onderwerp op de website Literatuur met een thema. In 2013 was de workshop getiteld Doe meer met language learning histories. De workshop was gericht op docenten vreemde talen en ging over hoe je leerlingen meer grip kunt geven op hun eigen taalleerproces. Deze workshop werd minder goed bezocht, maar wel zeer goed gewaardeerd.
5. 10 jaar Alfasteunpunt Op 1 november 2002 werd het Alfasteunpunt opgericht, dat betekende dat vanaf 1 november 2012 het 10 jarig jubileum gevierd kon worden. Dat gebeurde op verschillende manieren. Intern vierden we een klein feestje met een open huis in de nieuwe kamer in de foyer van het Harmoniegebouw. Deze ruimte biedt plaats aan alle medewerkers en student-assistenten en heeft ruimte voor overleg. Dit blijkt zeer gunstig voor de samenwerking. Daarnaast besteedden we aandacht aan het jubileum bij de uitreiking van de PWS-prijzen in april 2013. Deze uitreiking vond plaats in eigen huis en ook oud-medewerkers en oud-winnaars waren voor de gelegenheid uitgenodigd. De belangrijkste actie voor het jubileum was uiteraard digitaal en gericht op leerlingen en docenten. Het hele jaar 2013 is er op de website aandacht voor het jubileum met een terugblik op 10 jaar populaire vragen en onderwerpen en elke maand staat er een ander vak centraal. Dat houdt in dat we extra aandacht aan het schoolvak besteden met leuke filmpjes, weetjes, quotes, links naar interessante onderwerpen en andere websites. Hier kunnen docenten en leerlingen inspiratie opdoen voor lessen, presentaties, leeslijsten en werkstukken. Bovendien is er elke maand een poll met een interessante vraag. Onder de inzenders wordt een toepasselijke prijs verloot. In april stond bijvoorbeeld filosofie centraal, vanwege de landelijke maand van filosofie met als thema ‘schuld en boete’. De poll had daarom als vraag 'wanneer voel jij je het meest schuldig?' In de figuur hiernaast staan de gegeven antwoorden. De prijswinnaar kreeg het essay van de maand van de filosofie "Schuldgevoel", geschreven door Coen Simon. Figuur 7: Uitslag van jubileumpoll filosofie, april 2013 Aan het begin van het jubileum verscheen een persbericht dat door de lokale media is opgepikt, daarna is regelmatig via de nieuwsbrief van de Scholierenacademie aandacht aan het 10 jarig bestaan en het schoolvak van de maand besteed.
6. Personele bezetting Alle taken van het Alfasteunpunt werden uitgevoerd door de coördinator, Saskia Visser in een formatie van 0,4 fte in combinatie met student-assistentie. Vanaf april 2012 kwam daar ookr ook assistentie bij van de nieuwe medewerker communicatie en secretariaat, Karen de Bot. De student-assistenten in deze periode waren voor Letteren, Geert Kamminga, student geschiedenis/rechten voor 0,1 fte met een ophoging van 0,1 fte voor 3 maanden om de
12
Alfasteunpuntprijs 2012 te organiseren. Hij werd opgevolgd in januari 2013 door Vincent Hazelhoff, student geschiedenis. Voor filosofie werkte Annet Boog voor het Alfasteunpunt en voor godsdienst Job-Jan ter Horn (tot juli 2012) en Fardo Eringa (vanaf 1 sept. 2012) (allen 0,1 fte). De Alfasteunpuntprijs 2013 werd georganiseerd door Karen de Bot in samenwerking met alle medewerkers van het Alfasteunpunt en het Bèta- en Gammasteunpunt .
7. Toekomst Het nieuwe schooljaar 2013/2014 is bij het verschijnen van dit jaarbericht alweer in volle gang. Uiteraard zullen de kerntaken en ingezette acties van de voorgaande jaren ook dit jaar uitgevoerd worden. Daarnaast zijn er een aantal speciale zaken te noemen. Nieuwe versie JONGgeleerd In 2011 zetten de steunpunten het blad JONGgeleerd met artikelen van leerlingen over hun profielwerkstuk om in een tijdlozer, goedkoper en efficiënter te maken inspiratieflyer. Hierin treffen leerlingen en docenten voorbeeldonderwerpen voor profielwerkstukken en extra informatie. Deze nieuwe vorm bevalt goed. We delen JONGgeleerd uit tijdens PWSvoorlichtingen op scholen en op netwerkbijeenkomsten. De voorraad is bijna op en daarom wordt er in 2013 een nieuwe versie gemaakt met recente voorbeelden, gekozen uit de inzendingen voor de PWS-prijzen. Onderzoeksdag In het kader van het 400 jarig bestaan van de Rijksuniversiteit Groningen, organiseren de steunpunten gezamenlijk een onderzoeksdag. Deze dag zal dit schooljaar de PWSvoorlichtingen op partnerscholen vervangen. In plaats daarvan komen leerlingen en docenten van deze scholen naar de RUG voor een programma van een halve dag. Daarin verzorgen de steunpunten een PWS-voorlichting, kunnen de scholen de lustrumexpositie bezoeken, maken ze kennis met onderzoek en onderzoeksmethoden op verschillende vakgebieden en is er gelegenheid voor inspiratie, persoonlijk advies en reflectie. De partnerscholen zijn inmiddels benaderd met dit voorstel en hebben massaal aangegeven te zullen komen. We verwachten ca. 500 leerlingen. Ciné Premièresfestival In november 2013 vindt de laatste editie van het Ciné Premièresfestival voor recente Franse films plaats. Helaas heeft het Groninger Forum besloten niet door te gaan met dit unieke festival. We organiseren al jaren met veel succes een scholierenmiddag met colleges in aansluiting op het festival. In 2014 zullen we ons moeten bezinnen op deze activiteit. De intentie om een middag rond de Franse film voort te zetten is er zeker. De planning en invulling van deze middag zullen nader bekeken worden in overleg met samenwerkende instanties als het Institut Français en Forum Images. Alfasteunpuntprijs omdopen in Marie Lokeprijs Al jaren leeft de vraag of de Alfasteunpuntprijs in navolging van de Jan Kommandeurprijs en de Jan Penprijs ook naar iemand genoemd zou moeten worden. Tot nu toe is het moeilijk gebleken iemand te vinden die het brede terrein van de geesteswetenschappen vertegenwoordigde, een link had met het voortgezet onderwijs en de RUG en bijzonder genoeg was om de prijs naar te vernoemen. Bovendien leek het uit overwegingen van duidelijkheid en naamsbekendheid ook geen slechte keuze om voor “Alfasteunpuntprijs” te kiezen. Maar nu is wellicht de tijd rijp voor de Marie Lokeprijs? Marie Loke (1870-1916), de eerste vrouwelijke lector in Nederland, gaf colleges aan de RUG. Ze was eerst lang docent in het middelbaar onderwijs en had hart voor haar leerlingen en studenten. Haar vakgebied was de Franse literatuur, maar ze schreef ook over het Engels, Duits en Nederlands en vooral over historische en ook filosofische werken (Rousseau) werken. Ze leidde het studententoneel, was gefascineerd door theosofie en actief voor het vrouwenkiesrecht en de vrede.
13
• • • • • • • • • •
Nieuwe versie van JONG geleerd 9e Alfasteunpuntprijs Nieuwe ronde succesvolle scholierencolleges/-symposia:filosofie-symposium, Ciné Premières scholierenmiddag, geschiedenis Nieuwe scholierencolleges kunstgeschiedenis & rond tentoonstelling Dode Zeerollen. Onderzoeksdag voor scholen op 3 juni 2014 Nieuwe onderwerpen onderzoeksdag: onderlinge verstaanbaarheid van talen (op basis v. promotie-onderzoek Micrela), talkshows (promotie-onderzoek journalistiek) Acties op basis van lustrumactie 400 vragen Steunpuntenpresentatie op landelijke conferentie de W van VWO Nieuwe rondes webklassen Medewerking aan organisatie Talenweek 2013 Figuur 8: Overzicht geplande activiteiten 2013-2014
14
