JAARBERICHT ELKWELZIJN 2013

JAARBERICHT ELKWELZIJN 2013

INTRODUCTIE In 2013 zijn

15

kinderen begeleid naar de middelbare school met vrijwilligers.

In 2013 zijn

40 jongeren bereikt met Jeugd­ interventiewerk en training Diamant.

ElkWelzijn is er voor mensen die kwetsbaar zijn. We ondersteunen hen waar nodig, zodat zij zoveel mogelijk de regie over hun eigen leven kunnen blijven voeren. In 2013 hebben we weer nieuwe stappen gezet om dit doel te bereiken. We zetten nog meer in op wijkgericht en generalistisch wer­ ken met de introductie van de nieuwe functie Wijk­ coach. We verbinden mensen aan elkaar, ook met nieuwe projecten waarin vrijwilligers de hoofdrol spelen, ondersteund door onze professionals. In dit jaarbericht leest u meer over ons werk en het effect ervan. Annerieke van der Vegt directeur-bestuurder

Samenwerking ElkWelzijn werkt altijd in verbinding met ­partner­organisaties. We zijn onderdeel van de wijkteams van de gemeente die gericht zijn op de leefbaarheid in de wijken. We bieden onder­ steuning aan en werken samen met organisaties in de buurt, vrijwilligersorganisaties, senioren­ clubs en nieuwe burgerinitiatieven. We zijn actief binnen de netwerken van zorg en hulp­ verlening, zoals de integrale teams, het Cen­

trum voor Jeugd en Gezin, jeugdpreventienet­ werken, het Alzheimercafe, BonVie, Huis van de Buurt, etc. We kijken uit naar de sociale wijk­ teams die de gemeente Culemborg wil starten in 2014, en participeren in de beleidsontwikke­ ling rondom de transities in het sociale domein. We zijn onderdeel van de Brede School en wer­ ken samen met het Participatiehuis en de Doe­ nerij.

Mantelzorgondersteuning

‘WAT CAROLINE ONS ADVISEERDE BLEEF TOCH MEESTAL HET BESTE HANGEN’ Caroline van der Meulen is de mantelzorgconsulente van Elsfried Koelman. Elsfried is mantelzorger van haar man Geert-Jan, die lijdt aan een zeldzame vorm van Alzheimer. ‘Toen de diagnose werd gesteld stonden we na tien minuten weer buiten,’ vertelt Elsfried. ‘Daarna moet je de draad van je leven weer zien op te pakken, maar dat is natuurlijk niet eenvoudig. Caroline is een grote steun voor ons geweest.’

Jeugdinterventiewerk Voor individuele hulp aan Culemborgse jon­ geren die dit nodig hebben biedt ElkWelzijn het Jeugdinterventiewerk. Dit is een zeer laagdrempelige manier van ondersteuning op ­allerlei gebieden, zoals financiële proble­ men, werk- of opleidingsvragen, problemen rondom huisvesting, alcohol of drugsproble­ matiek. De jeugdinterventiewerker helpt de jongere om zoveel mogelijk zelf de proble­ men weer onder controle te krijgen. Zo nodig wordt doorverwezen naar andere hulpverlening in Culemborg en omgeving. Met het Jeugdinterventiewerk en de training Diamant zijn ongeveer 40 jongeren bereikt in 2013.

Zeven jaar geleden kwamen Elsfried en haar man in Culemborg wonen. In die periode ging haar man steeds slechter zien. ‘Ik dacht eerst nog dat het vermoeidheid van de verhuizing was, maar het bleken de eerste signalen van zijn ziekte. Jaren later wees een kennis uit de kerk me op het Alz­ heimercafé, waar dementerenden en hun mantel­ zorgers elkaar kunnen ontmoeten. Meteen die ­eerste avond stapte Caroline op me af en raakten we in gesprek.’ Caroline: ‘Vanaf onze ontmoeting spraken we elkaar vaker. Ik bezocht Elsfried en haar man en keek dan welke hulp Elsfried nodig had om de zorg voor haar man te kunnen blijven dragen.’ ­Elsfried: ‘Je moet in het begin zoveel leren. Over de ziekte zelf, maar ook over de omgang met iemand die lijdt aan dementie. Caroline wees me onder meer op de cursussen Omgaan met dementie en Zorg voor een ander begint bij jezelf, van het Steunpunt Mantelzorg. Beide vond ik heel ­leerzaam en ook het contact met andere mantel­ zorgers was waardevol voor me.’ ‘Gaandeweg het ziekteproces heb ik veel over de ziekte gelezen, maar wat Caroline ons adviseerde bleef toch meestal het beste hangen. Het was ook prettig dat ik haar altijd kon bellen als ik het even niet meer wist. Sinds Geert-Jan is opgenomen in

‘Het contact met andere mantelzorgers was waardevol voor me.’ vertelt mantelzorger Elsfried Koelman.

het verpleeghuis is het contact tussen Caroline en mij afgenomen, maar ik blijf natuurlijk wel mantel­ zorger.’ Het Steunpunt Mantelzorg van ElkWelzijn heeft in totaal met 219 mantelzorgers contact gehad in 2013, met 34 mantelzorgers was dit een eerste kennismaking.

Buurtbemiddeling

WIJ ZEGGEN: ‘GA IN GESPREK EN KIES DE OPLOSSING DIE BIJ U PAST’ ‘Iedere avond als ik lekker onderuit wil zakken, zet de buurjongen de stereo op tien.’ ‘Mijn man en ik gingen gezellig een weekendje uit, maar toen we terugkwamen had de buurman de boom voor ons huis omgekapt.’ Het zijn zomaar wat voorbeelden van problemen die buurtbewoners met elkaar kunnen hebben. In sommige gevallen lossen ze die samen op, maar lukt dat niet, dan kunnen ze een beroep doen op de vrijwilligers van buurtbemiddeling. ‘De meeste meldingen gaan over geluids­overlast’, vertelt coördinator Carla Roorda. ‘Soms neemt de bewoner zelf contact op, maar ik krijg ook wel ­meldingen binnen via de politie, de woningbouw of de wijkcoach. Ik bel met de melder en luister naar het verhaal. Daarna ga ik op zoek naar een bemiddelaar uit ons vrijwilligersbestand.’ Carleen Mesters is een van die vrijwillige bemid­ delaars. Ze is mediator en zag in dit project een mooie kans om gerichte werkervaring op te doen en tegelijkertijd iets te betekenen voor de gemeenschap. Carleen: ‘Samen met een collega ga ik altijd eerst bij de melder op bezoek. Daar luisteren wij naar het verhaal en vaak blijkt dan dat het echte probleem meestal iets anders is dan het gemelde probleem. Iemand kan klagen over een te hoge heg, terwijl de irritatie vooral gaat over het

Coachingsprojecten

Carleen Mesters (buurtbemiddelaar) en Carla Roorda (coördinator bij ElkWelzijn): ‘Als mensen bereid zijn om naar elkaar te luisteren, is dat altijd weer een bijzonder moment.’

feit dat de nieuwe buren zich nooit hebben voor­ gesteld. Het kan heel verhelderend zijn om dat te benoemen.’ Carla knikt en vult aan: ‘Mensen denken vaak dat wij een soort rijdende rechter zijn. Ze verwachten dat wij het probleem voor ze oplossen en na afloop iets soortgelijks zeggen als hij, namelijk: Dit is mijn uitspraak en daar moet u het mee doen. Maar zo doen wij het dus niet. Wij helpen mensen

Eind 2013 is ElkWelzijn gestart met het pro­ ject C+ , coaching voor jongeren in de leeftijd van 14 t/m 18 jaar die een steun in de rug nodig hebben om hun opleiding af te maken of een werk- of stageplek te vinden. Een groep van 16 vrijwillige coaches is beschik­ baar gevonden om, na een training, aan de slag te gaan met Culemborgse jongeren. De coachingstrajecten richten zich vooral op gedragsverandering. ‘Hoe zorg ik ervoor dat ik zelf de juiste keuzes maak en me niet negatief laat beïnvloeden door anderen’, is een veel gestelde coachvraag. Voor wat jongere kinderen en jongeren is het project Coach4you in 2013 van start gegaan. Hierbij worden kinderen vanaf het eind van groep 8 zo’n anderhalf jaar lang ondersteund door vrijwillige coaches bij hun overgang naar de middelbare school. We werken hier­ bij nauw samen met basisscholen en Lek & Linge en KWC. In 2013 kregen 15 kinderen een coach.

In 2013 heeft het Steunpunt Mantelzorg van ElkWelzijn in totaal met

219

mantelzorgers contact gehad.

om weer met elkaar in gesprek te gaan en de oplossing te kiezen die het beste bij hen past. Dat werkt veel beter dan dat wij iets dicteren.’ Carleen: ‘Het is belangrijk om beide partijen te horen, dus als mijn collega en ik de melder heb­ ben gesproken, bellen we meteen daarna aan bij de andere partij. Geven beiden aan dat ze bereid zijn om te praten, dan maken we een afspraak voor een bemiddelingsgesprek op neutraal terrein. De cruciale vraag tijdens zo’n gesprek is: hoe wilt u samenleven en wat is er voor nodig om dat te rea­ liseren? Als mensen bereid zijn om naar elkaar te luisteren, is dat altijd weer een bijzonder moment. In veel gevallen dragen ze dan ook zelf de oplos­ singen aan. ‘Ik zou wat minder hard met de deuren kunnen slaan,’ oppert de een bijvoorbeeld. Waarna de ander ook wat water bij de wijn doet en zegt: ‘Misschien is het beter als ik in het vervolg even aanbel als ik last van jullie heb. Dat is sympa­ thieker dan meteen met de bezem op de muur te bonken.’ In 2013 zijn 39 zaken opgepakt door buurtbemid­ deling. Daarvan zijn er 27 afgesloten met een ­positief resultaat, 5 zaken zijn afgesloten met een doorverwijzing en in 7 gevallen had de bemidde­ ling geen effect.

Werken in de wijk De medewerkers van ElkWelzijn zijn actief in de wijken Oost en West van Culemborg. We richten ons vooral op de buurten Achter de Poort, Nieuwstad en Terweijde. Onze professio­ nals zijn aanwezig in de wijken en zoeken het contact op met de wijkbewoners. Door met het ‘bakkie in de buurt’, een bakfiets met koffie ergens neer te strijken, door erbij te zijn als er iets wordt georganiseerd in de wijk, door ron­ des te lopen (ook ’s avonds en in het weekend) langs plekken waar jongeren samenkomen. We ondersteunen initiatieven van wijkbewoners om de leefbaarheid in hun eigen buurt te ver­ groten. We ondersteunen ook de initiatieven in Culemborg die er zijn om eenzaamheid

onder ouderen te bestrijden, en om elkaar te ontmoeten bijvoorbeeld door gezamenlijk te eten. In Culemborg Oost zijn we nauw betrok­ ken bij het Huis van de Buurt, onze rol hierbij is het betrekken van de buurt bij de activiteiten die er georganiseerd worden. In Culemborg West zijn we met hetzelfde doel actief binnen BonVie. In beide wijken zijn jongerenruimtes waar kindergroepen en meidengroepen geor­ ganiseerd worden, maar waar ook een open inloop is voor jongeren die anders vaak op straat rondhangen. Tijdens de (zomer)vakantie en met oud en nieuw is er samen met de jon­ geren en de buurt een speciaal programma in de jongerenruimtes.

ElkWelzijn faciliteert samenwerking vrijwilligersorganisaties

‘KRACHTEN BUNDELEN IN HET VRIJWILLIGERSWERK’ Op het gebied van zorg en welzijn zijn in Culemborg zo’n 15 organisaties actief die gedeeltelijk of volledig draaien op vrijwilligers. ElkWelzijn stimuleert en faciliteert het contact en de afstemming tussen deze organisaties. Annerieke van der Vegt, directeur van ElkWelzijn: ‘Ik vind het prachtig om te zien hoeveel er in Culemborg gebeurt door vrij­ willigers. Daar zijn veel besturen en coördinatoren bij betrokken. Ik merk dat het steeds waardevoller wordt gevonden om regelmatig met elkaar te overleggen. Er verandert veel in de samenleving, en dat heeft invloed op vrijwilligerswerk. Dan is het erg

Ouderenadvies De ouderenadviseur kreeg in 2013 relatief veel vragen over financiën en vragen gerela­ teerd aan eenzaamheid. Alle cliënten die zich met een hulpvraag hebben gemeld, kregen de informatie en ondersteuning waarom zij vroegen. De ouderenadviseur richt zich op korte interventie en doorverwijzing. Daarbij overziet zij het hele veld, van zorgprofessio­ nals tot vrijwilligers. Gedurende het hele jaar had de ouderenadviseur contact met zo’n 131 cliënten, het grootste deel van die contacten is ook weer in 2013 afgesloten.

In 2013 zijn

105 mensen door ons bemiddeld naar vrijwilligerswerk.

nuttig om ervaringen uit te wisselen en te kijken hoe we elkaar kunnen versterken.’ Arjan Eigenbrood, voorzitter van Stichting Samen Verder, kan dit alleen maar beamen. ‘Neem nu bij­ voorbeeld de regelingen rondom het vervoer van mensen naar dagbesteding of het ziekenhuis. Die regelingen staan onder druk, met als gevolg dat eigen bijdragen wellicht hoger gaan worden en niet meer te betalen zijn voor veel mensen. Bij Stichting Samen Verder richten wij ons al op ver­ voer van ouderen en gehandicapten binnen Culemborg met de Klaartje-bussen. Ontstaat er nu een probleem vanwege deze regelingen, dan vinden wij het belangrijk om als organisatie op te staan en tegen onze collega-organisaties te zeg­ gen: dit is wat wij doen. Kunnen we jullie op dit punt misschien ondersteunen als aanvulling op de reguliere voorzieningen?’ ‘Een ander voorbeeld van een gezamenlijke activi­ teit is de wervingscampagne Culemborg krijgt het voor elkaar,’ vervolgt Annerieke. ‘Bijna alle organi­ saties constateerden vorig jaar dat ze heel blij zijn met hun vrijwilligers, maar dat veel vrijwilligers wel een dagje ouder worden. En nieuwe, wat jongere vrijwilligers melden zich niet zo makkelijk vanzelf aan. We hebben de krachten gebundeld en geza­ menlijk een campagne op touw gezet. Belangrijke

Elkaar versterken, dat is het doel van het overleg van de vrijwilligersorganisaties in zorg en welzijn, aldus Arjan Eigenbrood (voorzitter Stichting Samen Verder) en Annerieke van der Vegt (directeur ElkWelzijn). boodschap is dat er veel keus is in het vrijwilligers­ werk, dat je het kan afstemmen op jouw agenda, dat je er niet voor altijd aan vast zit en dat het je ook altijd iets oplevert. Werkervaring bijvoorbeeld, of bijzondere ontmoetingen met mensen die je anders nooit zou spreken.’ Arjan knikt. ‘Zo zie ik het ook. Onze mensen zetten zich volledig in voor ouderen en mensen met een beperking, maar tegelijkertijd hebben ze dankzij onze stichting zelf ook een prettige en zinvolle dagbesteding.’

Training Diamant maakt jongeren weerbaar

‘WIE EEN MOOIE TOEKOMST WIL MOET EERST ZIJN SCHOOL AF MAKEN’ Karim Chatouani is de bevlogen trainer van Diamant; een training die speciaal is opgezet voor ­jongeren die opgroeien tussen verschillende (sub) culturen en botsende normen & waarden. Zoals een diamant pas gaat schitteren als hij goed is geslepen, zo komen jongeren pas tot bloei als ze de kans krijgen om onder begeleiding van volwassenen te werken aan zichzelf. Karim: ‘Jongeren die opgroeien tussen verschil­ lende culturen hebben voortdurend te maken met wisselende normen en waarden. Op school zeg­ gen ze iets anders dan thuis en thuis zeggen ze weer iets anders dan op straat. Er komt dus veel op ze af en in de puberteit leidt dat vaak tot span­ ningen. In de training Diamant leren we jongeren na te denken over die situatie en geven we ze handvatten om weerbaarder te worden.’ Redouan (15 jaar) was in 2013 een van de deelne­ mers. ‘Voordat ik de training volgde, was ik niet gewend om na te denken over mezelf. Dus toen ik in groep 8 een middelbare school moest kiezen, volgde ik mijn vrienden en ging ik naar het KWC. Zelf wilde ik liever naar Lek en Linge, maar het kwam niet in me op om mijn eigen mening tegen­ over die van de rest te stellen.’ Karim vult aan: ‘Argumenteren zat er ook nog niet in hè? Als ik je vroeg waarom je iets wilde, dan zei je

Vrijwilligers

Karim Chatouani (teammanager en trainer bij ElkWelzijn) ‘Jongeren die opgroeien tussen verschillende culturen hebben voortdurend te maken met wisselende normen en waarden.’ ‘Nou, gewoon’. Redouan lacht en knikt. ‘Klopt. In de training heb ik geleerd dat je je mening moet beargumenteren. Je moet uitleggen waaróm je iets wilt en waarom je iets vindt.’ Karim vervolgt: ‘Als je vraagt hoe hun toekomst­ beeld eruitziet, antwoorden de meeste jongens

Het Vrijwilligers Informatie Punt (VIP) van ­ElkWelzijn biedt een vacaturebank voor het vrijwilligerswerk en ondersteuning voor vrij­ willigersorganisaties. We willen het ­mensen zo makkelijk mogelijk maken vrijwilligerswerk te vinden dat bij ze past. In 2013 zijn 105 men­ sen door ons bemiddeld naar vrijwilligers­ werk. In totaal hebben 41 vrijwilligersorgani­ saties gebruik gemaakt van de aangeboden trainingen of de mogelijkheid van advies op maat. Vanaf medio 2014 worden de websites van het VIP en ElkWelzijn helemaal vernieuwd en komt er een gebruiksvriendelijke online vaca­ turebank voor iedereen die meer wil weten over vrijwilligerswerk, zich in wil zetten als vrijwilliger of juist op zoek is naar vrijwilligers.

dat ze een huis, een vrouw en kinderen willen. Prima, zeg ik dan, maar om daar te komen zijn er wel een paar tussenstappen nodig. Je school af maken bijvoorbeeld. En je moet weten hoe je je in bepaalde situaties moet gedragen. Hoe presen­ teer je jezelf? Hoe luister je naar iemand? Hoe ver­ woord je jouw mening en hoe ga je respectvol om

met die van een ander? Al die tussenstappen ­trainen we in Diamant.’ Redouan: ‘Wat ik in de training heb geleerd, pas ik nu als vrijwilliger toe in de jongerenruimte in Terweijde. Ik organiseer leuke dingen en ik zorg dat de jongens zich gedragen. Wat Karim voor mij was, ben ik nu dus een beetje voor hen en dat wil ik ook graag. Ik wil anderen helpen. Dat heb ik dankzij deze training geleerd en ik ben heel gemo­ tiveerd om daar later ook mijn werk van te maken.’

ELK WELZIJN  MEERLAAN 22  4103 XZ CULEMBORG  T 0345-515227  F 0345-532678 [email protected]  WWW.ELKWELZIJN.NL

ElkWelzijn Bij ElkWelzijn zijn 23 medewerkers in dienst en daarnaast zijn er veel vrijwilligers aan onze organisatie verbonden die zich inzetten voor de diverse projecten. ElkWelzijn biedt leeren werkervaringsplekken voor stagiaires van MBO en HBO opleidingen en voor maat­ schappelijke stagiaires van het voortgezet onderwijs in Culemborg. Bij de receptie van het pand van ElkWelzijn aan de Meerlaan worden mensen vanuit het Participatiehuis geplaatst en door ons begeleid om werker­ varing op te doen.

In 2013 zijn

39

zaken in Culemborg opgepakt door buurtbemiddeling.