Jaarverslag 2009
Motto
Wend je gezicht naar de zon, dan blijft de schaduw achter je (Maori gezegde)
Inhoudsopgave 1. Inleiding
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
2. Een toegankelijke samenleving, de basis voor de Wmo …………………………………………………………… 5 - Advisering …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8 - Werkgroepen van de Wmo adviesraad Dordrecht ………………………………………………………………………………………… 11 - Samen met de vier ouderenbonden …………………………………………………………………………………………………………………………… 11 3. Wat direct perfect moet zijn, krijgt geen kans om te groeien
……………………………………………
13
…………………………………………………………………………
17
………………………………………………………………………………
20
4. Samenstelling Wmo adviesraad Dordrecht in 2009
Bijlage 1: Wmo adviesraad Dordrecht, wie en wat?
april 2010
U kunt uw reacties richten aan: Wmo adviesraad Dordrecht M.H. Trompweg 235 3317 NE Dordrecht 078 617 69 82 e-mail:
[email protected] website: www.wmo-adviesraaddordrecht.nl
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
1
2
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
De Wmo adviesraad Dordrecht is het inspraak- en adviesorgaan voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en geeft gevraagd en ongevraagd advies over: o het voorbereiden, vaststellen, uitvoeren en evalueren van het Wmo-beleid o het inclusief beleid van de gemeente Dordrecht
1. Inleiding In het najaar van 2007 hebben we ons de vraag gesteld: welke werkzaamheden zijn voor de groei van de Wmo adviesraad en het uitvoeren van onze drie hoofdtaken van belang? Voor 2008 leverde dit de volgende vijf aandachtspunten op: o Verdieping in de aandachtsgebieden van de prestatievelden; o Verbreding van de werkzaamheden en de samenstelling van de adviesraad; o Zorgen voor meer betrokkenheid met de bewoners van de wijken; o Een stevige impuls ter bevordering van het gemeentelijk ‘inclusief beleid’; o Werken aan de naamsbekendheid van de organisatie. In 2009 is er geen verandering gekomen in de aandachtspunten. Aan alle punten hebben we het afgelopen jaar aandacht besteed, aan de een wat meer dan aan de ander. Het Actieplan Civil Society vroeg veel tijd. Het resulteerde in twee geslaagde bijeenkomsten, maar we moesten achteraf ook constateren dat er weinig nieuwe ideeën kwamen en dat er al ontzettend veel is in Dordrecht op het gebied van de civil society. Op zich een goede constatering. Ook het inclusief beleid hield ons bezig. Tot groot ongenoegen van de leden zat er niet veel schot in. Gelukkig pakte de gemeente eind vorig jaar de draad op en nu zit er flinke vaart in het inclusief beleid. In het Jaarverslag 2009 gaan we nader in op de bovengenoemde vijf aandachtspunten. Daarnaast komen de activiteiten van de Wmo adviesraad van het afgelopen jaar, die hiermee verband houden, aan bod. Dit jaar hebben we als motto ‘Wend je gezicht naar de zon, dan blijft de schaduw achter je’. We willen hiermee de positieve kant van de Wmo benadrukken. We gaan uit van de mogelijkheden van iedereen, wat kan iemand wel! Een optimistische houding brengt ons verder, door te klagen en te mopperen raken we alleen maar verder in de put. Ook in 2010 gaan we er weer voor. Tot slot bedanken we iedereen hartelijk, die in het afgelopen jaar beroepsmatig of als vrijwilliger een bijdrage aan de werkzaamheden van de Wmo adviesraad Dordrecht heeft geleverd.
A.J.A.J. de Goeij A. van Zijp voorzitter beleidsmedewerker
J. Punt ondersteunings- functionaris
J A A R V E R S L A G
D O R D R E C H T
W M O
A D V I E S R A A D
M. Teunissen beleidsmedewerker a.i.
2 0 0 9
3
4
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
2. Een toegankelijke samenleving, de basis voor de Wmo Werkgroep Inclusief beleid Om het inclusief beleid in Dordrecht een nieuwe impuls te geven, heeft de gemeente het initiatief genomen tot het samenstellen van een intersectorale werkgroep Inclusief beleid. Tot ongenoegen van Wmo adviesraad heeft het lang geduurd, maar eind 2009 is de werkgroep voortvarend aan de slag gegaan. Er is nu een notitie Inclusief beleid, er komen themabijeenkomsten en bovendien moeten alle (beleid)voorstellen worden voorzien van een paragraaf inclusief beleid. Een paar leden van AMO zitten in de werkgroep. In 2010 worden er concrete acties ondernomen, zoals een groepje ambtenaren (van management, beleid t/m uitvoering) krijgt de opdracht om als gehandicapte (in rolstoel, visueel of auditief gehandicapt) een opdracht te vervullen.
Fysieke toegankelijkheid/Bouwen en inrichting openbare ruimte Stand van zaken rond het Maatschappelijk Duurzaam Ontwerpen Binnen de gemeente is een “brede doorlichting” gaande, bedoeld om te bezuinigen op de kosten, waarbij onder andere wordt onderzocht of de huidige toetsing van bouwplannen achterwege kan blijven. In plaats daarvan dient de bouwende partij een zgn. GPR-toets uit te voeren, bestaande uit een puntensysteem waarbij op verschillende aspecten een voldoende moet worden gescoord. Over de toepassing van dit systeem worden door de gemeente afspraken gemaakt met de woningbouwcorporaties en een aantal grote projectontwikkelaars. Dit GPR-basispakket is onder andere op verzoek van de Wmo adviesraad uitgebreid met enkele aanvullende eisen ten aanzien van toegankelijkheid, het zgn. GPR+ pakket. Voor wat betreft “duurzaamheid, toegankelijkheid en bruikbaarheid” wordt verder een beroep gedaan op “vertrouwen en verantwoordelijkheid” van de bouwende partijen. De gemeente gaat ervan uit, dat optredende problemen bij een bouwproject met betrekking tot toegankelijkheid achteraf kunnen worden aangepakt. Op deze voorstellen valt wel een en ander af te dingen. Klachten achteraf zullen weinig invloed meer hebben: aanpassingen zijn duur en soms niet goed mogelijk. In dit scenario is de bewoner/gebruiker van een nieuwbouwproject een soort proefkonijn: zolang hij niet protesteert is alles goed. Kosten die op de korte termijn worden bespaard (toetsing vooraf) komen achteraf dubbel terug (latere aanpassingen van woningen). Met grote gevolgen en kosten op de langere termijn (“levensloopbestendig bouwen”) wordt geen rekening gehouden. Negatieve publiciteit achteraf maakt weinig indruk op bouwende partijen. Het is bovendien de vraag of de gemeente wettelijk voldoende middelen heeft om de toetsing via GPR+ te verplichten en om de bouwvergunning te weigeren als de score via de GPR lager is dan de afgesproken waarden.
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
5
Zonder een door de gemeente georganiseerde klankbordgroep MDO wordt een te groot beroep gedaan op vrijwilligers (Wmo adviesraad, VAC): verkrijgen van tekeningen, indienen van advies, monitoring, etc. De huidige toetsing door de klankbordgroep MDO is geen pure toepassing van de regels, maar is ook gebaseerd op inlevingsvermogen: dit kan niet zomaar worden vervangen door een digitaal systeem. Adviezen Er zijn in 2009 veel minder adviezen uitgebracht voor appartementen en woningen. Het aantal ingediende bouwaanvragen (266 in 2009) is met bijna de helft verminderd ten opzichte van het totaal aantal bouwaanvragen (498) in 2008. Meest interessant voor de beoordeling van de toegankelijkheid van bouwprojecten zijn de bouwaanvragen (definitief ontwerp). Alle ingediende 161 appartementen zijn goed bewoonbaar en goed bezoekbaar door mensen met een functiebeperking. Van de 105 woningen zijn er 46 (= 43,8 %) goed bewoonbaar en 99 (= 94,3 %) goed bezoekbaar door mensen met een functiebeperking.
datum advies
naam project
28.5
Stevensweg
14.7 10.9
Lanen van Oranje Leerpark
slecht goed slecht goed Staaantal soort bewoon bewoon- bezoek- bezoektus totaal baar baar baar -baar DO App 23 0 23 0 23 DO DO
App App
Totaal appartementen (DO)
15 123
0 0
15 123
0 0
15 123
161
0
161
0
161
48
49
6
55
3.2
De Omslag, Oud-Krispijn
DO
Won
7
29.6
Van den Kloosterstraat
DO
Won
39
0
39
0
39
21.10
De Omslag, Oud-Krispijn Totaal woningen (DO)
DO
Won
0 46
11 59
11 99
0 6
11 105
0
0
0
0
0
36
3
36
3
39
36
3
36
3
39
Totaal appartementen (VO) 3.2
Van den Kloosterstraat
VO
Won
10.8 10.8
Wilgenwende - Bosstrook VO Wilgenwende - Topos VO
Won Won
Totaal woningen (VO)
DO = defintief ontwerp (bouwaanvraag) VO = voorlopig ontwerp (schetsontwerp) App = appartementen Won = woningen
6
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Overige bouwadviezen
24.3.2009
sporthal DeetosSnel
DO
UT
11.5.2009 10.8.2009 10.8.2009
stadsboerderij Weizigt Bogermanschool Leerpark - leerbedrijven
DO DO DO
UT UT UT
30.3.2009
receptie Stadskantoor
DO
DIV
29.4.2009
44 bushaltes - 1ste tranche
DO
DIV
18.1.2009
herinrichting Reeweg-Oost
VO
OR
13.2.2009 15.3.2009
herinrichting Rudyard Kipling-erf rotonde Overkampweg
DO VO
OR OR
22.3.2009
VO
OR
DO
OR
3.6.2009
speelplein Emmaplein herinrichting Meidoornlaan/Jasmijnstraat herinrichting Stationsgebied
VO
OR
4.7.2009
herinrichting Achterom-Bagijnhof
VO
OR
4.7.2009 29.8.2009 29.8.2009 27.11.2009 13.12.2009
fietsverbinding Calandstraat herinrichting Callenburghstraat herinrichting Frida Katz-erf aanlanding brug Riedijkshaven herinrichting Goeverneurplein
VO DO DO DO DO
OR OR OR OR OR
12.5.2009
DO = definitief ontwerp VO = voorlopig ontwerp UT = utiliteit DIV = diversen OR = openbare ruimte
(rotonde Overkampweg)
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
7
Het negeren van ons advies om op het Achterom voorzieningen voor kort geparkeerde fietsen aan te brengen heeft geleid tot een chaotische situatie. Hierdoor wordt de doorgang op het trottoir soms zeer moeilijk of onmogelijk.
8
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Er is dit jaar een duidelijke toename van de plannen voor de openbare ruimte, waarover is geadviseerd op toegankelijkheid voor mensen met een functiebeperking. De indruk is dat deze adviezen van de Wmo adviesraad door de AKOR (Adviescommissie Kwaliteit Openbare Ruimte) serieus worden genomen en meestal worden overgenomen in het advies aan de indiener van het plan.
Wonen, welzijn, vervoer en zorg Op het gebied van wonen, welzijn, vervoer en zorg komt u de Wmo adviesraad geregeld tegen, zoals bij: o Regionale Wmo adviesraad Drechtsteden met betrekking tot de advisering over de Wmo individuele voorzieningen (prestatieveld 6); o Klantenpanel Drechthopper, werkgroep van de Regionale Wmo adviesraad; o Actieteams Woon Service Zone; o Platform Dak- en Thuislozen; o Interculturalisatie eerstelijnszorg; o Regionaal Platform Verkeersveiligheid/afdeling ouderen en mobiliteit; o RODAV (Reizigers Overleg Drechtsteden Alblasserwaard Vijfheerenlanden); o Sportraad en Samenwerkingsverband Aangepast Sporten (SAD); o Platform Wonen, Welzijn en Zorg van de gemeente Dordrecht; o Regionaal Overleg Gehandicapten Platforms (ROG); Wat hebben we hier gedaan?
o Er is advies uitgebracht over de bundeling van het doelgroepenvervoer, Klanttevredenheidsonderzoek Wmo van 2008 en de verlenging van het contract van de Drechthopper.
o Er is medewerking verleend aan de voorbereiding en de viering van de Internationale vrouwendag op zaterdag 7 maart.
o Er is nauw samengewerkt met Zorgbelang Zuid-Holland. o Er is deelgenomen aan verschillende bijeenkomsten, zoals het Ramadanfestival, de Dordtse dialogen, de debatavond van de Dordtse Arbeidersvereniging, de expertmeeting ‘toegankelijkheid algemene instellingen voor allochtonen’ en de themabijeenkomst over werkende mantelzorgers. Gratis openbaar vervoer in Dordrecht In 2008 heeft de gemeenteraad het initiatief genomen voor een proef gratis openbaar vervoer (OV) voor 65+ers voor één jaar. 1 juli 2009 is deze proef daadwerkelijk van start gegaan. Het doel is om eenzame ouderen uit hun isolement te halen. Gratis OV kan hier een bijdrage aan leveren, is de redenering. Op zich was de Wmo adviesraad niet tegen deze pilot, maar 65+ers met indicatie voor de Drechthopper worden buitengesloten. Dit is discriminatie vanwege een beperking. Voor deze doelgroep is de Hopper het OV. We hebben verschillende brieven gestuurd naar de gemeente en er zijn gesprekken geweest met RADAR (Anti Discriminatie Bureau). Het heeft allemaal niet mogen baten. Eind 2009 is de eerste periode van de proef geëvalueerd. Gebleken is dat mensen die toch al gebruik maken van het OV meer zijn gaan reizen, de proef heeft weinig nieuwe reizigers (eenzame ouderen) opgeleverd.
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
9
Pakketmaatregelen AWBZ De pakketmaatregelen AWBZ zijn per 1 januari 2009 ingevoerd. 2009 was een overgangsjaar, in dit jaar (met een doorloop naar 2010) zijn alle mensen die ondersteunende en/of activerende begeleiding krijgen, opnieuw geïndiceerd. Een groep mensen verliest de begeleiding of krijgt (veel) minder uren. Zij weten vaak niet hoe ze dit op moeten vangen en doen een (groter) beroep op de mantelzorg. In een brief aan het college hebben we aandacht gevraagd voor deze problematiek.
10
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Werkgroepen/commissie van de Wmo adviesraad Dordrecht De Wmo adviesraad heeft drie speciale werkgroepen, die zich richten op een specifiek onderwerp of doelgroep.
o GIPS-team: deze werkgroep bestaat uit vrijwilligers met een beperking, die vanuit hun ervaringsdeskundigheid, maandelijks voorlichting geven in groep 7 van de Dordtse basisscholen. En nog steeds met groot succes en enthousiasme. Het vervoer van de vrijwilligers met de Drechthopper naar de scholen en daarna weer naar huis leverde het afgelopen jaar nogal eens problemen op. De vrijwilligers kwamen te vroeg/te laat of werden te vroeg/te laat opgehaald. Een paar vrijwilligers dreigden hierdoor af te haken. Zij reizen nu, naar volle tevredenheid, met de GVR.
o Werkgroep Leerlingenvervoer: ouders van leerlingen en de coördinator van het busvervoer praten samen met de directies van scholen voor speciaal onderwijs, de vervoerders en gemeente over de kwaliteit van het leerlingenvervoer. Het afgelopen jaar zijn alle scholen aangeschreven om nieuwe leden te werven voor de werkgroep. Twee ouders hebben zich aangemeld.
o Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht Zie Jaarverslag Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht 2009.
Adviescommissie Maatschappelijke Ondersteuning (AMO) De AMO is in 2008 ontstaan uit de samenvoeging van vier werkgroepen (1. toegankelijkheid en bouwen, 2. wonen, zorg en welzijn, 3. verkeer, vervoer en veiligheid, 4. informatie en voorlichting). Er was veel overlap in advisering, vandaar dat besloten is de werkgroepen samen te voegen. De AMO adviseert nu de leden van de Wmo adviesraad op het terrein van inclusief beleid en de negen prestatievelden van de Wmo. De meer praktische zaken komen hier aan de orde. Eind 2009 is besloten om inzichtelijk te maken welk lid van de AMO zich met welk prestatieveld bezighoudt. Dan weten we meteen waar eventuele witte vlekken zitten.
Samenwerking met de vier ouderenbonden in Dordrecht De Wmo adviesraad vindt het belangrijk om nauwe contacten te onderhouden met de ouderenbonden. Zodoende is er drie maandelijks een overleg met de vier ouderenbonden en vindt uitwisseling van informatie over gezamenlijke thema’s plaats. Ook organiseren de ouderenbonden twee keer per jaar themabijeenkomsten. In 2009 betrof het de onderwerpen ‘dementie’ en ‘Hulp in Praktijk (HiP)’. Bovendien hebben de leden van de ouderenbonden hun medewerking verleend aan een gemeentelijk onderzoek naar de woonzorgbehoefte van ouderen. Er zijn 3.700 enquêteformulieren verspreid, hiervan zijn er 1.000 teruggestuurd. Dat is een mooi resultaat. De ouderenbonden hebben hier veel tijd in gestoken. De onderzoeksgegevens zijn toepasbaar voor de afstemming van wonen, zorg en welzijn in het kader van de Woon Service Zones.
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
11
12
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
3. Wat direct perfect moet zijn, krijgt geen kans om te groeien o o o o o o o
Verdieping in de aandachtsgebieden van de prestatievelden; Verbreding van de werkzaamheden en de samenstelling van de adviesraad; Meer betrokkenheid met de bewoners in de wijken; Actieplan Civil Society; De naamsbekendheid van de organisatie; Gemeenteraadsverkiezingen; Overleg met de gemeente.
De Wmo adviesraad is een jonge organisatie, die haar weg steeds beter weet te vinden in de Dordtse samenleving. Maar we zijn er nog niet…………we bouwen de komende jaren verder! Verdieping in de aandachtsgebieden van de prestatievelden Ook in 2009 heeft de Wmo adviesraad zich zelf geregeld uitgenodigd bij maatschappelijke organisaties en zijn werkbezoeken afgelegd. Zoals bij het CBB (Cliënten Belangen Bureau), De Twern en De Hoop. Zij hebben hun dienstenaanbod toegelicht. Bij elk werkbezoek was de vraag: wat kunnen we voor elkaar betekenen?
Verbreding van de werkzaamheden en de samenstelling van de adviesraad Dit heeft te maken met de keuze, die bij de oprichting van de Wmo adviesraad in begin 2007 is gemaakt. Toentertijd is voor een groeimodel gekozen. Om ons niet te vertillen is door de gemeente geadviseerd die prestatievelden op te pakken, die vanwege de advisering van de DAG en VRSB (voormalige adviesraden ten behoeve van gehandicapten- en ouderenbeleid) vertrouwde ‘kost’ waren. We hebben het dan over de advisering ten aanzien van het bevorderen van inclusief beleid en individuele voorzieningen, met er aan toegevoegd: de mantelzorg, vrijwilligerswerk en de éénloketfunctie. Adviesaanvragen met betrekking tot de overige prestatievelden hebben we weliswaar niet aan ons voorbij laten gaan. In 2009 is de Wmo adviesraad uitgebreid met twee nieuwe leden. Een lid houdt zich speciaal bezig met prestatieveld 2, de jeugd. In 2010 zijn de eerste afspraken gemaakt en wordt gekeken hoe we hier verder vorm en inhoud aan kunnen geven. Het andere lid heeft als aandachtsgebied de wijken/wijkcontactpersonen. Zij gaat de overleggen met de wijkambassadeurs en de wijkcontactpersonen coördineren.
Meer betrokkenheid met de bewoners in de wijken Al in 2007 is vanuit de adviesraad het fenomeen ‘Wmo-wijkambassadeurs’ in het leven geroepen. Zij wonen de wijkbeheerbijeenkomsten bij, maar we wilden meer. In overleg met de gebiedsmanagers is voorgesteld om vooral wijkbewoners bij de Wmo en de adviesraad te betrekken. We willen zo vooral overkoepelende signalen opvangen, we zien hen als een soort ‘thermometer van de samenleving’. Er is een profielschets opgesteld en in de wijkbladen/websites van de wijken is een oproep geplaatst voor ‘wijkcontactpersonen’. Ook de leden van de Wmo adviesraad hebben mensen benaderd. Verschillende mensen hebben zich aangemeld, met iedereen is een gesprek gevoerd. De wijkcontactpersonen zijn in 2009 twee keer bij elkaar geweest. De eerste keer stond in het teken van kennismaken. Bij de tweede
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
13
bijeenkomst werd gesproken over de rol van de contactpersonen, hoe sta je in de wijk en hoe gaan we om met privacy. We hebben nog niet in elke wijk wijkcontactpersonen, dat is wel het streven. Het is dus een blijvend punt van aandacht.
Actieplan Civil Society Toen in het voorjaar van 2008 de Wmo adviesraad Dordrecht werd gevraagd een actieplan Civil Society te ontwikkelen heeft de adviesraad intern en met de betrokken medewerkers van de sector MO uitvoerig gediscussieerd over diverse aspecten van het al of niet aanvaarden van deze opdracht. Uiteindelijk hebben wij ‘ja’ gezegd en zijn we voortvarend aan de slag gegaan. In 2008 zijn we voornamelijk bezig geweest met de voorbereiding van ‘De Aftrap Civil Society’ op 18 februari 2009. Tijdens De Aftrap kreeg iedereen de gelegenheid ideeën op papieren ‘wolken’ te schrijven. Eén idee, een boottocht om met elkaar te netwerken, is uitgevoerd. In september heeft deze plaatsgevonden. Geen taak voor de Wmo adviesraad De adviesraad kijkt terug op twee goede bijeenkomsten, maar we moeten ook constateren dat er weinig nieuwe ideeën komen en dat er al ontzettend veel is in Dordrecht op het gebied van de civil society. Samen met medewerkers van de gemeente hebben we kritisch gekeken naar de opdracht en onze ambities daarbij. Dat heeft geleid tot de vaststelling dat wij niet in staat zijn een actieplan civil society te maken. In de case studie van Judith Metz1 is het proces helder beschreven. Wij onderschrijven ook de conclusies die zij trekt.
De naamsbekendheid van de organisatie De Wmo adviesraad pakt iedere geschikte gelegenheid aan om aan haar naamsbekendheid te werken. Door deelname aan de wijkbeheeroverleggen, gemeentelijke bijeenkomst 62-jarigen, gebiedsinformatiemarkt, contacten met de wijkkranten, een advertentie in de gemeentegids Dordt in het Kort, presentaties bij de ouderenbonden en berichten in de nieuwsbladen van deze organisaties, is hierop ingespeeld. Verder is de adviesraad door de pers benaderd vanwege kritische reacties op het gratis openbaar vervoer. In het najaar is de tweede Wmo-krant verschenen, de adviesraad kreeg ook in deze krant uitgebreid de aandacht. Er stond een interview (met foto) in met de voorzitter. Ook niet te vergeten, de reeks werkbezoeken en het bijwonen van de vele overleggen en bijeenkomsten hebben een steentje bijgedragen aan de naamsbekendheid. Verder vonden er gesprekken plaats met de directies van zorg- en welzijnsinstellingen. Enerzijds om de relevantie van de Wmo adviesraad te benadrukken, anderzijds om als adviesraad optimaal geïnformeerd te worden over de ontwikkelingen op deze terreinen.
1 Metz, J.W. Over onwennigheid, vraagtekens en ruimtegebrek, Case studie naar de bijdragen van civil society aan de Wmo. Onderzoekscentrum Drechtsteden, juli 2009.
14
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Gemeenteraadsverkiezingen Op 3 maart 2010 vonden de verkiezingen plaats voor de gemeenteraad. Voor de Wmo adviesraad was dit een goede gelegenheid om zichzelf te profileren, maar zeker ook om aandacht te vragen voor Wmo-onderwerpen, zoals de veranderingen binnen de AWBZ, inclusief beleid en het Wmo-loket. In een brief aan alle gemeenteraadsfracties hebben we onze standpunten kenbaar gemaakt. Een werkgroep bestaande uit leden van de AMO en de Wmo adviesraad hebben de opzet gemaakt.
Overleg met de gemeente De beleidsmedewerker en/of de voorzitter hebben regelmatig overleg gevoerd met de beleidsambtenaren van de sector Maatschappelijk Ontwikkeling om de gemeente op de hoogte te houden van de stand van zaken van de Wmo adviesraad en de activiteiten, die dagelijks over tafel komen. Op deze wijze wordt de adviesraad in een vroeg stadium betrokken bij beleidsontwikkelingen van de Wmo. In augustus heeft bestuurlijk overleg met wethouder A.T. Kamsteeg plaatsgevonden. Afgesproken is dit overleg in het vervolg twee maal per jaar te organiseren.
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
15
16
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
4. Samenstelling Wmo adviesraad Dordrecht in 2009 Op de valreep van 2009 is de Wmo adviesraad uitgebreid met twee nieuwe leden, mevrouw E. van ’t Zelfde en mevrouw N. Bijl. Binnen de werkgroepen hebben zich meer wijzigingen voorgedaan. Vier leden zijn gestopt met de AMO, de heer J.A. Gaspersz (is overgestapt naar de WMSD), de heer S.J. Drijver en mevrouw W. Vriends zijn gestopt vanwege persoonlijke omstandigheden en mevrouw E.K. Heuseveldt-Halbmeijer is medio april overleden. Ook twee leden van het GIPS-team zijn gestopt, mevrouw A. Stam en de heer S. Suijkerbuijk.
Onafhankelijk voorzitter De heer A.J.A.J. de Goeij Leden Mevrouw J.S. Jasperse Mevrouw I. van Milt Mevrouw W. Wouters Mevrouw A. den Hollander-de Goey Mevrouw E. van ’t Zelfde (vanaf november 2009) Mevrouw N. Bijl (vanaf november 2009) De heer J. Nieuwland De heer J.A. Bax De heer C. Dickens De heer O. Zengin
Plaatsvervangende leden Mevrouw J. Faloun De heer T. Pennings De heer T. Weiss De heer D. Langevoort Mevrouw T.J.T. Kubbinga-Wouters De heer W.S. van Leeuwen De heer G.A.M. Loman
Leden Adviescommissie Maatschappelijke Ondersteuning (AMO) De heer W.S. van Leeuwen (gespreksleider) Mevrouw J.S. Jasperse (vertegenwoordiger vanuit de leden) De heer C. Sigmond Mevrouw A. Poot De heer W. L. Dekkers De heer M. van Gaans Mevrouw M.B.J. van Oers-Bakker Mevrouw J. Faloun Mevrouw T.J.T. Kubbinga-Wouters Mevrouw C.H. van Bruggen-Mitzer
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
17
Mevrouw J.P. Wapperom-Peterson Mevrouw J.C. Shukla Mevrouw P.M.A. Cremers De heer P.S. Suijkerbuijk De heer J.M. Bakker De heer J.A. Gaspersz (functie beëindigd, overgestapt naar WMSD met ingang van mei 2009) De heer S.J. Drijver (functie beëindigd met ingang van september 2009) Mevrouw E.K. Heuseveldt-Halbmeijer (medio april 2009 overleden) Mevrouw W. Vriends (functie beëindigd met ingang van september 2009)
GIPS-team (voorlichting op basisscholen) Mevrouw M. Versendaal (coördinator) Mevrouw A. van Leest Mevrouw K. Heijnen Mevrouw P. van der Stek Mevrouw B. Krul Mevrouw A. Stam (functie beëindigd met ingang van 14 oktober 2009) De heer S. Suijkerbuijk (functie beëindigd vanwege verhuizing naar elders met ingang van 14 oktober 2009).
Werkgroep Leerlingenvervoer Mevrouw A. Hol Mevrouw E. v.d. Giessen Mevrouw S. Wemmers
Medewerkers Mevrouw A. van Zijp, beleidsmedewerker Mevrouw J. Punt, ondersteuningsfunctionaris
18
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Organisatiestructuur
(onafhankelijk) voorzitter & tien leden Wmo adviesraad
beleidsmedewerker & ondersteuner
AMO
Speciale werkgroepen: o GIPS-team (voorlichting basisscholen) o Leerlingenvervoer o Migranten Senioren Dordrecht
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
19
Bijlage 1 Wmo adviesraad Dordrecht, wie en wat? Wet maatschappelijke ondersteuning Sinds 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) van kracht. ‘Meedoen’ van alle burgers staat hierbij centraal. Zij moeten in de gelegenheid worden gesteld vanuit hun eigen mogelijkheden maatschappelijk te participeren, met speciale aandacht en ondersteuning voor de zwakkeren in onze samenleving. Van de burgers wordt verwacht hierbij een actieve rol te spelen en over allerlei zaken mee te praten. Op grond van artikel 11 en 12 van de Wmo dient het College van burgemeester en wethouders burgers te betrekken bij de beleidsvorming rond de Wmo. Wmo adviesraad Dordrecht De Wmo adviesraad Dordrecht is een onafhankelijke adviesraad voor inspraak, advies en collectieve belangenbehartiging voor de Wmo doelgroepen. Het doel is om, vanuit deze onafhankelijke positie, een optimale betrokkenheid te bewerkstelligen van burgers bij het voorbereiden, vaststellen, uitvoeren en evalueren van het Wmo beleid. Daarnaast houdt de Wmo adviesraad zich bezig met het zogenaamde ‘inclusief beleid’ van de gemeente Dordrecht. Dat wil zeggen, dat van begin af aan bij het ontwikkelen en uitvoeren van beleid vanzelfsprekend rekening wordt gehouden met de diversiteit van de mens. Uitgangspunt hierbij is ‘gewoon waar mogelijk, speciaal waar nodig’. Ten aanzien van het Wmo beleid gaat het om de volgende prestatievelden: Prestatieveld 1: De leefbaarheid van de gemeente; Prestatieveld 2: Jeugdzorg; Prestatieveld 3: Informatie, advies en cliëntondersteuning; Prestatieveld 4: Mantelzorg en vrijwillige inzet; Prestatieveld 5: Participatie van mensen met een beperking; Prestatieveld 6: Individuele voorzieningen voor mensen met een beperking; Prestatieveld 7: Maatschappelijke opvang voor mensen met problemen (huiselijk geweld, vrouwenopvang en dergelijke); Prestatieveld 8: bevorderen Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ); Prestatieveld 9: Ambulante verslavingszorg. Gezien de enorme reikwijdte van de Wmo en de breedte van de prestatievelden is voor een zogenaamd groeimodel gekozen. Zodoende richt de Wmo adviesraad Dordrecht zich specifiek op de prestatievelden 3, 4, 5 en 6. In 2010 komt hier prestatieveld 2 bij. Uiteraard staat het de adviesraad vrij om advies uit te brengen over de overige prestatievelden. Ten aanzien van het ‘inclusief beleid’ gaat het om beleidsthema’s, zoals de toegankelijkheid van woningen, openbare gebouwen en allerlei voorzieningen, verkeer, vervoer, wonen, zorg en welzijn, voor zover dit het belang van het maatschappelijk functioneren van mensen met een beperking betreft.
20
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Vertegenwoordiging van de adviesraad De Wmo adviesraad bestaat uit vertegenwoordigers van representatieve organisaties van vragers van maatschappelijke ondersteuning. Daarnaast kunnen ook individuele burgers zitting hebben in de Wmo adviesraad. De representatieve organisaties zijn in ieder geval: • Gezamenlijke gehandicaptenorganisaties (mensen met een lichamelijke en verstandelijke beperking); • Gezamenlijke ouderenbonden (ouderen); • Dordtse Integratie Adviesraad (allochtonen); • Cliënten Belangen Bureau (mensen met psychische en psychosociale problemen); • Vrijwilligersvacaturebank (vrijwilligerswerk); • Platform Mantelzorg (ondersteuning mantelzorgers); • Platform VG (mensen met een verstandelijke beperking); • Gezamenlijke kerken van Dordrecht (vanwege hun maatschappelijke betrokkenheid met kwetsbare burgers en vrijwillige inzet). Deze organisaties hebben vanuit hun midden een vertegenwoordiger (en een vervanger) voorgedragen als lid van de Wmo adviesraad voor een periode van vier jaar met de mogelijkheid van eenmalige herbenoeming. Zij functioneren in de adviesraad zonder last en ruggespraak. Wel wordt van hen verwacht, dat zij in verbinding staan met hun doelgroep en openstaan voor hun vragen en (zorg) behoefte. Onafhankelijk voorzitter De Wmo adviesraad heeft een onafhankelijk voorzitter, met een brede maatschappelijke betrokkenheid. Hij fungeert als bruggenbouwer in de Wmo adviesraad. Adviescommissie De Wmo adviesraad Dordrecht heeft een adviescommissie, namelijk de Adviescommissie Maatschappelijke Ondersteuning (AMO). Deze adviescommissie op het gebied van toegankelijkheid, verkeer en vervoer, zorg en welzijn, voorlichting en informatie adviseert de leden van de Wmo adviesraad over beleidsvoorstellen met betrekking tot de Wmo en het gemeentelijk ‘inclusief beleid’. Door aanwezigheid van speciale (ervarings) deskundigheid en contacten met de achterban (mensen met een beperking en ouderen) zijn leden van de adviescommissie in staat om over genoemde beleidsterreinen onderbouwde adviezen te geven. Bureaumedewerkers De Wmo adviesraad beschikt over drie betaalde medewerkers: o beleidsmedewerker en tevens ambtelijk secretaris van de adviesraad; o medewerker secretariële/administratieve ondersteuning; o beleidsmedewerker van de Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht. Hierdoor is de adviesraad dagelijks bereikbaar en de continuïteit van de organisatie gegarandeerd.
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
21
Rol gemeente Dordrecht In het ‘Reglement Wmo adviesraad Dordrecht’ zijn de onderlinge afspraken tussen de gemeente en de Wmo adviesraad Dordrecht over het doel, structuur, reikwijdte, advies en inspraak en faciliteiten vastgelegd. De gemeente Dordrecht stelt jaarlijks een budget beschikbaar, zodat de adviesraad als inspraak- en adviesorgaan kan functioneren. Deze financiële middelen zijn onderverdeeld in een budget voor de beleidsmatige en administratieve ondersteuning en een werkbudget. De gemeente heeft ervoor gekozen de Wmo adviesraad bij Zorgbelang Zuid-Holland te huisvesten, M.H. Trompweg 235, gebouw SSF, 3317 NE te Dordrecht. Via Zorgbelang wordt gebruik gemaakt van de vrijwilligersaansprakelijkheidsverzekering. Ook is een onkostenregeling voor de vrijwilligers van toepassing.
22
J A A R V E R S L A G
W M O
A D V I E S R A A D
D O R D R E C H T
2 0 0 9
Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht
Jaarverslag
Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht 2009
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
23
24
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
Inhoudsopgave 1. Inleiding
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. De WMSD binnen de Wmo adviesraad 3. Activiteiten 2009
27
………………………………………………………………………………………………………………
29
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
31
4. Samenstelling Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht
………………………………………………………
39
april 2010
U kunt uw reacties richten aan: Wmo adviesraad Dordrecht M.H. Trompweg 235 3317 NE Dordrecht 078 617 69 82 e-mail:
[email protected]
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
25
26
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
1. Inleiding Voor u ligt het jaarverslag 2009 van de Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht. Deze werkgroep is onderdeel van de Wmo adviesraad en adviseert de adviesraad over de belangen, wensen, behoeften en ambities van de migranten ouderen in Dordrecht op het brede terrein van zorg, welzijn en wonen. De Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht (afgekort WMSD) is sinds begin 2009 operationeel en heeft de ambitie om in 2009 haar naamsbekendheid te vergroten en een eerste aanzet te maken om het zorg-, welzijns- en woonaanbod te interculturaliseren. De WMSD bestaat uit een vijftiental Dordtenaren van migranten afkomst in de leeftijd vanaf 50 jaar of met een grote betrokkenheid bij de doelgroep. Een lid vertegenwoordigt de Dordtse Ouderenbonden. Zij hebben een breed netwerk, regelmatig contact met ouderen en kennis en interesse op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Daarbij vinden zij het belangrijk om hun tijd en (ervarings) deskundigheid in te zetten in het belang van migranten ouderen in Dordrecht. De WMSD wordt ondersteund door een beleidsmedewerker voor vier uur in de week en heeft secretariële ondersteuning voor twee uur per week.
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
27
28
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
2. De WMSD binnen de Wmo adviesraad De Wmo adviesraad Dordrecht is een onafhankelijke adviesraad voor inspraak, advies en collectieve belangenbehartiging voor de Wmo doelgroepen. De Wmo adviesraad bestaat uit vrijwilligers, die vanuit hun (ervarings) deskundigheid / of betrokkenheid met de doelgroepen gerelateerd aan negen prestatievelden, een bijdrage leveren aan de advisering van de adviesraad. De Wmo adviesraad bestaat uit een Ledenvergadering en de Adviescommissie Maatschappelijke Ondersteuning (AMO). De ledenvergadering bestaat uit acht leden en eenzelfde aantal plaatsvervangende leden en een onafhankelijk voorzitter. Het doel is om, vanuit deze onafhankelijke positie, een optimale betrokkenheid te bewerkstelligen van burgers bij het voorbereiden, vaststellen, uitvoeren en evalueren van het Wmo-beleid. Op verzoek van de gemeente is de werkgroep Migranten Senioren Dordrecht samengesteld, die advies zal geven over de afstemming van vraag en aanbod van wonen, zorg en welzijn voor migranten senioren. De gemeente heeft hiervoor speciale subsidie toegekend. Het is een tijdelijke werkgroep. Jaarlijks wordt de voortgang van de werkgroep geëvalueerd en vervolgens wordt bekeken of de werkgroep wordt voortgezet. De Werkgroep is ondergebracht bij de Wmo adviesraad Dordrecht. De Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht Het cliëntenbestand van de ouderensector wordt de komende 10 jaar multicultureel. De gemeente en de zorgorganisaties worstelen met vragen als: - Wat is nodig opdat de ouderenzorg- en voorzieningen aandacht heeft en krijgt voor de situatie, behoeften, wensen, en ambities van migranten senioren in Dordrecht? - Op welke wijze kan worden gerealiseerd, dat migranten senioren zichtbaar zijn en hun belangen ingebed zijn in beleid en praktijk? - Hoe kan worden bewerkstelligd, dat alle zorgvragers gelijkwaardige kwaliteit van zorg en gelijke toegankelijkheid tot de zorg kunnen verkrijgen? Het is gebleken, dat oudere migranten in Dordrecht de weg naar de zorgorganisaties niet gemakkelijk weten te vinden. De zorgorganisaties zeggen op hun beurt dat het moeilijk is de oudere migrant te bereiken. Deze organisaties worstelen eveneens met de vraag, welk aanbod moet worden ontwikkeld, om adequaat aan te kunnen sluiten bij de beleefde werkelijkheid van deze migranten senioren. De gemeente Dordrecht, sector Maatschappelijke Ontwikkeling, heeft ActiZ, de landelijke branche organisatie voor zorgondernemers, opdracht gegeven onderzoek te doen naar de interculturalisatie van de ouderenzorg in Dordrecht. Dit onderzoek heeft een aantal aanbevelingen opgeleverd met als gevolg dat er een pilotproject in gang is gezet. Een van de vier deelprojecten van dit project is de oprichting van de Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht.
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
29
De gemeente streeft in eerste instantie naar het voeren van een inclusief beleid, waarin alle doelgroepen tot hun recht kunnen komen. Soms is het nodig het beleid voor een bepaalde doelgroep een extra impuls te geven. Dit is nu aan de orde ten aanzien van de vraag en het aanbod voor zorg voor migranten senioren. Doelstelling 1. De werkgroep MSD geeft de Wmo adviesraad (on)gevraagd advies op het brede terrein van interculturalisatie van de ouderensector in Dordrecht. Hiertoe doet zij beleidsadviezen gericht op de terreinen wonen, zorg en welzijn. 2. De werkgroep is een aanspreekpunt en spreekbuis voor alle migranten senioren in Dordrecht. Werkwijze In de praktijk komt het erop neer, dat zij, aan de hand van gesignaleerde behoeften, wensen en ambities van migranten senioren in Dordrecht er mede zorg voor dragen, dat verantwoordelijke (zorg)organisaties daarop een aanbod realiseren. De werkgroep treedt op als aanjager/initiator en maakt zich sterk dat anderen uitvoeren wat nodig is en er ook op toezien dat het gebeurt op een manier, die past bij de leef- en belevingswereld van migranten senioren. Dit vindt in nauw overleg met de gemeente en de Wmo adviesraad plaats.
Taken en functies werkgroep MSD 1. De werkgroep signaleert knelpunten en mogelijkheden op de genoemde gebieden en treedt op als aanjager en pleitbezorger. 2. Om dit op effectieve wijze te kunnen doen staan de deelnemers van de werkgroep in verbinding met ‘de doelgroep en achterban’ en staan open voor hun vragen en (zorg)behoeften. 3. Als zodanig is de werkgroep MSD een aanspreekpunt en spreekbuis voor migranten senioren in Dordrecht op de genoemde gebieden. 4. De werkgroep MSD organiseert zo nodig, met medewerking van de gemeente en relevante organisaties activiteiten om haar ambities waar te maken; alsmede activiteiten, om de dialoog tussen enerzijds de verschillende etnisch culturele seniorengroepen onderling en anderzijds tussen migranten- en autochtone senioren op gang te brengen en te houden.
30
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
3. Activiteiten in 2009 In 2009 is de werkgroep van start gegaan met haar werkzaamheden. De eerste tijd stond vooral in het teken van kennismaking en uitbreiding van de werkgroep, waarbij er al heel snel getracht is om een slag te maken naar het verkrijgen van naamsbekendheid voor de WMSD en uitvoering te geven aan de doelstellingen waarvoor de WMSD in het leven is geroepen. In dit hoofdstuk zal aandacht besteed worden aan de activiteiten van de WMSD onderverdeeld in vergaderingen/werkoverleggen en inhoudelijke activiteiten/ adviezen.
Vergaderingen/werkoverleggen en bijeenkomsten
o Introductieavond Op 22 januari was het zover en vond er een introductieavond plaats voor de leden van de WMSD. In het begin was het nog enigszins aftasten van elkaar, hopen dat het klikt en wat wordt er verwacht. Tijdens deze avond werden nogmaals de doelstellingen van de WMSD besproken en werd een korte inventarisatie gemaakt van wat de WMSD op korte termijn wil bereiken.
o Ledenvergadering van de WMSD In 2009 zijn er tien vergaderingen geweest van de WMSD waar alle leden van de werkgroep uitgenodigd waren om de voortgang en toekomstplannen van de WMSD en haar activiteiten te bespreken. Voor het vergroten van de naamsbekendheid van WMSD en het bevorderen van samenwerking is op diverse locaties vergaderd zoals bij zorg- en welzijnsinstellingen. De vergadering wordt gestart met kennismaking en een rondleiding. o Trainingstraject WMSD In december is er een bijeenkomst geweest om het trainingsaanbod ontwikkeld door CMO Stimulans te bespreken met de leden van de WMSD. Het doel van het trainingstraject is te komen tot het verbeteren van de taakuitvoering van de WMSD. Daarnaast moet het leiden tot verbreding en verdieping van de communicatie met de eigen achterban en maatschappelijke partners. De feitelijke uitvoering van de training is in 2010. o Nominatie Stimuleringsprijs integratie 2009 De WMSD was één van de drie genomineerde voor de jaarlijkse stimuleringsprijs integratie. De WMSD was voorgedragen voor deze prijs door ActiZ.
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
31
o Overige De WMSD was vertegenwoordigd hetzij als actieve deelnemer of passieve toehoorder bij: • De presentatie van het boek ‘over leven met een beperking’. Dit is een bundeling van de ervaringen van 16 Turkse families over de gevolgen van een handicap in hun leven. • De aftrap van ‘De Civil Society’, georganiseerd door de Wmo adviesraad in opdracht van de gemeente. • De bijeenkomst van de vier ouderenbonden in de Gravenhorst over dementie met als titel ‘Weten van vergeten’. • Bijeenkomst stuurgroep Molukse Ouderen in Alphen aan den Rijn. • Markt ‘Kleurrijke wijk’ in Cultureel Centrum Sterrenburg (informatiestand). • Multiculturele dag in het Polderwiel in Stadspolders. • Bezoek aan verzorgingstehuis Transvaal in Den Haag; dit als kennismaking met een ‘good practise’ op het gebied van interculturele zorg. • Jaarlijkse bijeenkomst voor 62-ers georganiseerd door de gemeente waarin voorlichting over vrijwilligerswerk centraal staat. • Startbijeenkomst migranten mantelzorgers. Deze stond in het kader van elkaars netwerk leren kennen. Wie doet wat en hoe kun je elkaar op de hoogte houden. • Rondetafelgesprekken met ouderen in het Waterwiel. • Het directeurenoverleg Verpleging en Verzorging Drechtsteden (DVVD). Zij hebben een arbeidsmarktproject opgestart speciaal voor allochtone vrouwen. Zij willen hiermee allochtone vrouwen winnen voor een baan in de zorg. • Maatschappelijke conferentie van Trivire; fusie van twee wooncorporaties in de Drechtsteden. • Ontmoetingsdag voor organisaties, instellingen en particulieren uit het Wmo-werkveld. • Trainingen van onder andere NOOM, DIA etc.
32
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
Inhoudelijke activiteiten/adviezen
o Zorgdebat: interculturalisatie eerstelijnszorg De WMSD is gevraagd een inhoudelijke bijdrage te leveren aan het debat onder titel ‘Navigeren in de eerste lijn’ welke plaats heeft gevonden op 31 maart 2009. De WMSD heeft een inleiding verzorgd en deelgenomen aan het debat over ‘de toegankelijkheid en bereikbaarheid vanuit (allochtone) klantperspectief’. De aanleiding om deze expertmeeting te organiseren is de vraag geweest van de gemeente of algemene instellingen in voldoende mate toegankelijk zijn en diversiteit in huis hebben zodat hun diensten en aanbod ook allochtone groepen bereiken. Tijdens het debat kwam naar voren dat het belangrijk is zorg en welzijn te koppelen en dat de Wmo adviesraad hier een kritische en adviserende rol in kan spelen. Intentieverklaring tot samenwerking is ondertekend.
o Expertmeeting ‘Toegankelijkheid algemene instellingen voor allochtonen’ Op 23 april heeft WMSD samen met de gemeente Dordrecht, CMO Stimulans en Zorgbelang een bijeenkomst georganiseerd om zorgvragers en zorgaanbieders met elkaar in contact te brengen. Inventariseren en analyse maken van de knelpunten met betrekking tot de toegankelijkheid op het niveau van aanbod en voorzieningen; organisaties (interculturalisatie) en bestuurssamenstelling (afspiegeling). De rol van WMSD was organisatie en begeleiding van de expertmeeting. De bijeenkomst bestond uit drie workshops. De evaluatie heeft geleid tot drie speerpunten: • Kennis delen: organiseren van werkbezoek voor deelnemers expertmeeting; • Behoefte aan koppeling: zorgvragers en zorgaanbieders; • Noodzaak tot verankering: aanbod interculturalisatie afstemmen op wensen van de allochtone doelgroepen.
o Installatie Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht Op 14 mei is de WMSD officieel geïnstalleerd door wethouder A.T. Kamsteeg. Voorafgaand aan de installatie in de raadszaal, was er gelegenheid om te netwerken onder het genot van een hapje en drankje. Er werd een inleiding gegeven door mevr. R. Raghoebier van ActiZ, over de weg naar interculturele ouderenzorg in Dordrecht. De dag werd omlijst door een optreden van de cabaretier Amar.
o Mantelzorgondersteuning bij Migranten De gemeente Dordrecht heeft de WMSD gevraagd kennis te nemen van de notitie Mantelzorgondersteuning bij migranten. Hierbij zijn de volgende adviesvragen gedaan door de gemeente: • Herkent u de in hoofdstuk 3 beschreven culturele verschillen bij migranten mantelzorgers. • Heeft u nog nadere opmerkingen/suggesties of belangrijke aandachtspunten, die hier niet aan de orde zijn gekomen. • Denkt u, dat de maatregelen gericht op versterking van de structuur van mantelzorgondersteuning genoemd in hoofdstuk 5 effect zullen hebben op de mantelzorgondersteuning ten behoeve van migranten?
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
33
• Heeft u zelf nog suggesties? Over de notitie heeft WMSD haar advies gegeven aan de gemeente in een gesprek met de betreffende beleidsmedewerker van de gemeente.
o Lezing allochtone ouderen De afdeling revalidatie van verpleeghuis Crabbehoff heeft een lezing georganiseerd voor haar personeel over zorg aan allochtone ouderen. Aan de WMSD werd het verzoek gedaan of één van haar leden een deskundigheidsinleiding kon houden over de Islam. Dit verzoek is gehonoreerd en de inleiding vond men zeer verhelderend.
o Zorg voor ouderen In het kader van het Ramadanfestival heeft de WMSD een iftar georganiseerd onder de titel ‘Zorg voor Ouderen’. Het doel is om mensen van verschillende culturen en achtergronden bij elkaar te brengen, voor te lichten en te informeren over de mogelijkheden van de Wmo. De opkomst was boven verwachting (meer dan 100 mensen met verschillende achtergronden).
o Aanschuiven bij de buren In het kader van het Ramadanfestival heeft ‘aanschuiven bij de buren’ plaatsgevonden. Hierbij konden belangstellenden aanschuiven bij een Dordts (Islamitisch) gezin die een iftar maaltijd bereiden, om elkaar in besloten kring te ontmoeten. Diverse leden van de WMSD hebben opgetreden als gastgezin, wat heeft geleid tot inhoudelijke en diepgaande gesprekken. WMSD heeft deze activiteit georganiseerd en gecoördineerd. Uit deze activiteit zijn veel contacten en verbindingen gerealiseerd in Dordrecht tussen verschillende bevolkingsgroepen, zoals wederzijdse huisbezoeken en instellingsbezoeken.
o Dementie in de moskee De WMSD is benaderd om advies te geven over een informatiebijeenkomst in een moskee. De bijeenkomst was slecht bezocht. Aan de WMSD werd de vraag gesteld hoe dit zou komen. De belangrijkste punten in het advies waren: • Spreek allereerst het bestuur/imam van de moskee aan en vraag hun medewerking. Als zij het belang inzien dan zullen ze dit overbrengen op anderen. • Organiseer dit soort bijeenkomsten in kleinschalig verband want men zal dan eerder vragen durven te stellen. In grote groepen is schaamte sterker. • Vrouwen zijn in Dordrecht moeilijk bereikbaar via moskeeën, probeer dit op een andere wijze te organiseren.
34
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
o Voorlichtingsbijeenkomst AOW In november heeft de WMSD een voorlichtingsbijeenkomst georganiseerd voor Dordtse migranten senioren. Rond de 25 mensen waren aanwezig in het Waterwiel. De groep was divers van samenstelling en wat opviel was dat er meer vrouwen waren dan mannen. Er werden veel vragen gesteld over de uitvoering van de AOW. Het werd duidelijk dat er nog veel behoefte is aan voorlichting hoe de financiële toekomst van toekomstige AOW-ers geregeld is. o Zorgmarkt in de Koloriet In november heeft de zorgmarkt plaatsgevonden in Dordrecht. Tijdens deze markt hebben leden van de WMSD gesproken met de bezoekers en hebben ze vragen gesteld over hun behoeften/wensen op het gebied van zorg, welzijn en wonen. De belangrijkste uitkomsten waren: Zorg - Aandacht, respect en erbij horen; - Goede verzorging en activiteiten voor ouderen; - Sporten met klachten; - Goede begeleiding met sport; - Halal eten; - Huishoudelijke hulp; - Verzorging van senioren door eigen geslacht; - Vrouwen en mannen gescheiden in ziekenhuizen; - Leuk als degene die mij verzorgt mijn cultuur ook een beetje kent; - Gezond eten; - Daadwerkelijk hulp bieden, bijvoorbeeld, hulp in de huishouding. Wonen - Allochtone ouderen met een Islamitische achtergrond willen bij elkaar wonen; - Multicultureel; - Respect – geloof; - Informatiekamer; locatie waarin eigen taal en op informele wijze informatie beschikbaar is over rechten, plichten en voorzieningen; - Voor allochtonen een apart verzorgings- en verpleeghuis; - Zorg en ondersteuning; - Het leven in een eigen culturele omgeving; - Wij voelen ons eenzaam en alleen thuis (Antilliaanse vrouw); - Een mevrouw zoekt zelf een huis om zelfstandig te wonen; - Een apart(e) huis/flat voor 55+ met alle voorzieningen; - In een herkenbare omgeving als land van herkomst (interieur).
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
35
Welzijn - Sport en beweging, ouderen stimuleren om te bewegen; - Uitstapjes voor ouderen met bussen en samen reizen; - Bij elkaar komen bij een vereniging; - Informatie, inspraak, netwerk, zelfredzaamheid en behoud regie; - Goede informatie over gezondheid en preventieve maatregelen; - Computercursussen; - Ontmoetingsruimte voor migranten ouderen met een Antilliaanse achtergrond; - Bingoavonden voor Antilliaanse ouderen en vrouwen (Krispijn); - Hulp bij wonen, zorg en welzijn en als nodig met financiën; - Zorgen dat de mensen actief blijven meedoen; - Instellingen aanpassen aan de wensen van allochtone moslims; - “Als ik oud ben wil ik graag dat ik mijn taal kan blijven spreken”; - Omringd door mensen met wie ik onze taal kan spreken.
o WMSD-bijeenkomst met achterban In november heeft de WMSD een bijeenkomst georganiseerd met haar eigen achterban. De centrale vraag van de bijeenkomst was wederom welke behoefte zijn er bij migranten senioren in Dordrecht. De belangrijkste uitkomsten waren: - Het belang van verzorging door mensen van eigen afkomst. Dit wordt door alle aanwezigen beaamd. - Heikel punt: (beleving van de) bejegening door de eerstelijnszorg en zorgverzekeraars met betrekking tot behandeling in het buitenland (Turkije) tijdens de vakantie. Er wordt geopperd dat er een belangenverstrengeling plaatsvindt waardoor niet of helemaal geen vergoeding wordt gegeven voor behandeling in Turkije, omdat het hier niet geaccepteerd zou worden. Bijdrage versus vraag/behoeften van leden uit de achterban: - Het aanbod van vrijwilligersdiensten werkt mee in de aansluiting met de zorg die aangeboden wordt; - Er is aansluiting door herkenning in de beleving met mensen van dezelfde afkomst. Wonen Na een rondleiding in twee seniorenwoningen in het Waterwiel zijn de reacties enthousiast. Uiteraard blijft iedereen nog zo lang mogelijk zelfstandig wonen, maar mocht het er toch van komen, dan graag. Een drempel zou zijn het gemis van een tuin en de laagdrempeligheid van ‘zoete inval’. Een andere vraag is om een invalidenparkeerplaats voor je eigen huis te kunnen krijgen. De GGD zou een te hoge drempel opwerpen om daarvoor in aanmerking te kunnen komen.
36
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
Welzijn Ter sprake kwam het idee om een cultureel evenement te houden in het Waterwiel met de groep van Turkse en Marokkaanse vrouwen. Ontmoetingsgericht en zonder mannen omdat het dan weer belemmeringen met zich meebrengt in de omgangsvormen om elkaar te kunnen ontmoeten. Verder zou dan als vervolg een interculturele ontmoeting georganiseerd kunnen worden. Maar voor nu nog even als begin wat meer vertrouwd en veilig een ‘onderonsje’. Aangezien het de eerste keer zou zijn. Voordeel is dan ook dat hetzelfde soort eten wordt bereid.
o Seniorenmarkt
Op 7 mei vond de seniorenmarkt plaats die de WMSD, Zorgbelang ZHZ, Wielborgh, DIA en CMO-Stimulans samen hebben georganiseerd. Het doel van de seniorenmarkt was het informeren van (migranten) ouderen over de voorzieningen in Dordrecht en in kaart te brengen welke specifieke behoefte er leven bij deze groep op het gebeid van wonen, zorg en welzijn. Dit omdat er een steeds groter wordende groep senioren aan het ontstaan is onder de migranten in Dordrecht. De seniorenmarkt was divers in de zin dat er diverse zorg- en welzijnsaanbieders vertegenwoordigd waren. Daarnaast waren de bezoekers van de seniorenmarkt divers in etniciteit. Ruim 400 man heeft de markt bezocht.
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
37
Conclusies • De allochtone senioren die de markt aandeden waren afwachtend, maar achteraf zeer tevreden over de informatie die zij ontvangen hebben; • Het blijkt dat de allochtone senioren in Dordrecht ook kampen met een relatief slechte financiële positie door onder andere een AOW-gat en slechte pensioenopbouw; • Eerder dan zgn. autochtone senioren gezondheidsklachten ervaren; • Een achterstand hebben op het gebied van welzijn en participatie. Aanbevelingen • Dergelijke initiatieven waarin informatievoorziening centraal staat, zouden op structurele basis moeten plaatsvinden georganiseerd door woon-, zorg- en welzijnsinstellingen. • Er zou door deze aanbieders aandacht moeten komen voor wonen en zorg op maat onder andere door aandacht te schenken aan leefstijlen. • Een zinvolle op maat gesneden (culturele) dagbesteding voor deze groep is zeer belangrijk om isolement te voorkomen en vroegtijdige signalering mogelijk te maken.
o Dordtse dialoog – thema vergrijzing Op 25 november is de WMSD gevraagd een inhoudelijke bijdrage te leveren aan de vierde Dortse dialoog. WMSD heeft samen met de gemeente Dordrecht de workshop de multiculturele ‘Dordtse identiteit’ verzorgd. De workshop was druk bezocht. Bijzonder aan de workshop was de deelname van de vertrekkend burgemeester R. Bandell en wethouder A.T. Kamsteeg.
38
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
4. Samenstelling Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht in 2009 De Werkgroep Migranten Senioren Dordrecht bestond in 2009 uit 17 personen. In de loop van het jaar zijn er leden afgehaakt en bijgekomen. Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag bestaat de WMSD uit de volgende personen: Leden WMSD De heer I. Avci De heer A. Gamal De heer A. Faraji De heer B. Elwuar De heer Z. Mandu De heer J. Kassem De heer A. Gaspersz De heer M. Rabhi De heer I. Karansingh De heer A. Karacaoglan De heer M. Barahmeh Mevrouw V. Marchena Mevrouw M. Hammouchi Mevrouw H. van der Hijden Mevrouw Z. Sarikas Mevrouw O. Sofainy Mevrouw S. Cagli Medewerkers De heer K. Tohouss, beleidsmedewerker Mevrouw I. Schreurs, secretarieel medewerker
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
39
40
J A A R V E R S L A G
W M S D
2 0 0 9
Wmo adviesraad Dordrecht M.H. Trompweg 235 3317 NE Dordrecht 078 617 69 82 e-mail:
[email protected] website: www.wmo-adviesraaddordrecht.nl
