M J V 2
O A E 0
S A R 1
A L I R A R S L A G 3
A R I L A S O - R A A G A L S R E 3 1 0
M J V 2
M J V 2
O A E 0
S A R 1
A L I R A R S L A G 3
Voorwoord In het kalenderjaar 2013 hebben wij ons jubileumjaar afgesloten. De viering van het tienjarig bestaan en de avonturen die onze mascotte Mooske samen met alle leerlingen, ouders, partners en medewerkers heeft mogen beleven waren fantastisch. Het programma en de uitkomsten hebben werkelijk al onze verwachtingen overtroffen. Naast alle festiviteiten hebben we vooral in de tweede helft van het jaar doorgepakt op de implementatie en uitvoering van ons Strategisch Programma 2015 en de daarbij horende investeringsagenda. Deze zijn erop gericht om de kwaliteit van het onderwijs door versterking en verbetering van de competenties en deskundigheid van onze leerkrachten te optimaliseren. De ontwikkelingen met betrekking tot Passend Onderwijs blijven voor ons zorgelijk. Bestuurlijk is inmiddels veel geregeld met de oprichting van de nieuwe samenwerkingsverbanden, maar inhoudelijk is er nog erg veel te doen. Ook landelijk zien we dit beeld. Zowel ouders als ook besturen en mensen op de werkvloer weten nog niet wat er precies gaat gebeuren. Het zal van alle betrokkenen de komende maanden veel flexibiliteit en professionaliteit vragen om ervoor te zorgen dat toch alle kinderen krijgen waar ze recht op hebben en wat ze verdienen. Het onderwijs- en ondersteuningsaanbod dat past bij hun talenten!
Inhoudsopgave De afgelopen jaren is er binnen MosaLira veel aandacht geweest voor de opbrengsten op de kernvakken taal/lezen en rekenen/wiskunde. Kinderen dienen zich echter, zoals ook in onze hoofddoelstelling verwoord, op meer gebieden te ontwikkelen en de scholen spelen daar een belangrijke rol in. In de toekomst zullen alle scholen een gedegen aanbod moeten hebben op de thema’s cultuur, wetenschap en techniek, gezondheid en hoogbegaafdheid. In dit jaarverslag kunt u lezen hoe ouders, kinderen, stagiaires en medewerkers met elkaar in gesprek gaan over hoe zij op dit moment de inhoud van deze thema’s op hun eigen school ervaren. Wij vinden dit een genot om te lezen en hopen dat u er evenveel plezier aan beleeft. Iedereen bedankt voor de bijdrage aan dit jaarverslag en het succesvol maken van onze organisatie! Uw reacties worden zeer op prijs gesteld via
[email protected]
Voorwoord 6 ‘Ik zou het niet willen missen’ 9 Een klik met rekenen 13 ‘Op een pizza ligt ook tomaat’ 17 Ondergedompeld in cultuur 21 Leren vanuit je belevingswereld 25 Een leven lang lezen 29 0 Inhoudsopgave 1 Stichting MosaLira 2 Leiderschap 3 Strategie 4 Management van medewerkers, middelen en processen 5 Klanten en partners 6 Medewerkers 7 Maatschappij en bestuur en financiers 8 Jaarrekening
34 36 38 42
I Bijlage: Gegevens rechtspersoon II Bijlage: Aantal leerlingen III Bijlage: Scholen
72 76 78
46 52 58 62 66
Colofon 105 Theo van Mulken Voorzitter College van Bestuur Dave Huntjens Lid College van Bestuur
Jan Damoiseaux – ouder van twee leerlingen basisschool Anne Frank Kiki Beemer – student Pabo 3, stagiaire basisschool ’t Spoor Geena Steijns – leerling groep 6 basisschool Markus
Binnen het Nederlandse onderwijs zijn er ongeveer 48.000 kinderen die hoogbegaafd zijn. Hoogbegaafdheid wordt gekenmerkt door een hoog IQ in combinatie met een speciale manier van denken: je denkt in grotere stappen dan anderen en bent creatiever en zelfstandiger in het bedenken van oplossingen voor bepaalde problemen. Omdat het veel energie, tijd en inventiviteit vergt en het ook niet altijd even makkelijk is om aan de behoeften van hoogbegaafde kinderen binnen de dagelijkse school- en gezinssituatie tegemoet te komen, zijn er buiten de reguliere scholen om steeds meer initiatieven ondernomen om het hoogbegaafde kind uit te dagen. De Plusklas is daar een voorbeeld van.
“De plusklas is een extra hulpmiddel voor kinderen die goed kunnen leren.” – Jan Damoiseaux
“Het concept van de plusklas is gericht op het met zichzelf laten bezig zijn. Om aan persoonlijke zaken te werken en die te versterken in je persoonlijkheid. Het draait dus duidelijk niet alleen maar om verrijkingsstof”, zegt Jan, vader van drie kinderen van 17, 11 en 9 jaar, waarvan de jongste twee actief zijn in de Plusklas. “De oudste zit op de middelbare school. In zijn basisschooltijd bestond er nog geen Plusklas.” De doelstelling van de Plusklas bij
9 MosaLira is tegemoet komen aan de specifieke behoeften van hoogbegaafde kinderen in de leeftijd van 6 tot 12 jaar, zowel op intellectueel als op sociaal-emotioneel en creatief gebied. “Plusklas leerlingen gaan een halve dag per week met elkaar aan de slag in relatief kleine groepjes. Dat gebeurt 16 keer per jaar”, vervolgt Jan. “Ze krijgen ook huiswerk mee ‘De breinbrekers’. Dat zijn pittige opdrachten en niet voor niets. Daarmee lopen ze soms tegen hun eigen frustratiegrens aan. Ofwel, ze moeten zich echt inspannen. Daarnaast is er een algemene opdracht die ze na voltooiing tijdens een avond presenteren, terugkoppelen aan ouders en overige belangstellenden. Daar komen heel verrassende dingen uit voort. Mijn zoon is in die opgave bezig
JAARVERSLAG 2013 • Plusklas en hoogbegaafdheid
PLUSKLAS EN HOOGBEGAAFDHEID
‘Ik zou het niet willen missen’
iets voor mezelf te doen. Hier heb je ‘Breinbrekers’ en grote projecten. Bijvoorbeeld een project over jezelf. Je moet ook moeilijke dingen kiezen, waar je niet zo goed in bent. Dan moet je proberen daar beter in te worden. Ik zou het niet willen missen, hoewel ik soms in de knoop kom met mijn gewone huiswerk en het Plusklas huiswerk. Ik heb ondertussen geleerd het huiswerk in stapjes te doen.” Jan: Mijn kinderen stellen het huiswerk het liefste uit.” “Maar als er dingen zijn die je niet kunt oplossen, wat doe je dan?”, wil Kiki graag weten. “Dan word ik gek”, antwoordt Geena bedeesd.
Kiki herkent wat Jan en Geena ervaren. Zelf ooit getest op de basisschool, een klas overgeslagen en het ging allemaal zo gemakkelijk. “Tot het moment komt dat je er echt iets voor moet doen. Dan wordt dat een onneembaar obstakel omdat je nooit geleerd hebt hoe je dat moet doen, hoe je daar mee om moet gaan. Vanuit de Pabo leren we vooral dat je op verschillende niveaus moet kunnen werken. Leren wat je kunt doen met de diverse meervoudige intelligentie van kinderen. Zowel hulp kunnen bieden aan kinderen die uitvallen als aan leerlingen die juist heel goed presteren. Ik wil kinderen heel graag iets leren. Niet per se rekenen en taal en zaakvakken, maar vooral ook om leerlingen sociaal-emotioneel houvast te bieden. Natuurlijk is cognitieve ontwikkeling belangrijk. Maar ik geloof dat je als leerkracht ook een taak hebt kinderen klaar te stomen voor hun plaats in de maatschappij, in welk opzicht dan ook. Overigens, ik denk dat veel mensen een verkeerd beeld hebben van hoogbegaafdheid. Ik denk niet dat een kind per definitie hoogbegaafd is als het in een Plusklas zit.” Jan is het met haar eens. “Je moet het inderdaad relativeren. Ik denk niet dat iedereen die in de Plusklas zit aan de definitie van hoogbegaafdheid voldoet en het zal ook zo zijn dat er kinderen zijn die niet in de plusgroep zitten en toch hoogbegaafd kunnen zijn. Er zitten meer aspecten aan. Zeker ook in de persoonlijkheidssfeer van de kinderen zijn er dingen die bepalen of een kind in de plusklas komt. Jan en Kiki ervaren de plusklas als een extra hulpmiddel voor kinderen die goed kunnen leren. Maar werpt het ook zijn vruchten af? Jan denkt even na. “Moeilijk in te schatten”, zegt hij peinzend. “Mijn oudste kind heeft geen Plusklas doorlopen en liep op de middelbare school tegen het probleem aan dat hij
nooit had geleerd ergens moeite voor te moeten doen. De twee andere zonen zitten nu nog in de fase dat ze naar de middelbare school toe moeten. Dus of het effect gaat hebben, daar waar ik verwacht dat het effect kan hebben, dat durf ik niet te zeggen. Ik ervaar wel dat ze in hun basisschoolperiode beter in hun vel zitten. Maar ja, dat kan ook karakterologisch zijn bepaald.” Kiki: “De Plusklas is ook een vorm van differentiatie. Mijn ervaring is dat op
maat les geven door voor ieder kind het aanbod aan te passen aan het eigen niveau de motivatie, het zelfvertrouwen en het plezier toeneemt.” Over plezier gesproken. “Bij ‘Breinbrekers’” vertelt Geena, “heb je doolhofsommen. Goede uitkomsten zetten je op de juiste weg naar de uitgang. Maar er is maar één weg die leidt naar de uitgang. Die oplossing zo snel mogelijk vinden, daar heb ik lol in.”
11
v.l.n.r.: Jan Damoiseaux, Geena Steijns, Kiki Beemer
“Ik wil kinderen vooral ook sociaal-emotioneel houvast bieden.” – Kiki Beemer
JAARVERSLAG 2013 • Plusklas en hoogbegaafdheid
10
geweest met het ontwerpen van een bordspel, een gezelschapsspel. Mooi om mee te maken.” Geena glimlacht. Ze herkent het enthousiasme van Jan. “Ja, de Plusklas is leuk. Je krijgt veel uitdagende dingen te doen. Gewoon op school ben ik vaak het eerste klaar en dan heb ik nog een kwartier om
Marion Custers – ouder van leerling SBO De Sprong, groep 7 Patty Beckers – IB’er en rekenspecialist IVOO SO en SBO De Sprong Maartje Strik – vierdejaars student Pabo, stagiaire Montessori binnenstad groep 6,7,8 Farhad Sarwari – leerling groep 6/7 basisschool De Lètterdoes
Aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Voor rekenspecialist Patty Beckers betekent het niets meer of minder dan dat je een manier van rekenonderwijs aanbiedt waar de leerling maximaal profijt van heeft. “Je rekenmethode dient dus aan te sluiten bij je schoolpopulatie”, zegt Patty. Zowel binnen IVOO SO als SBO De Sprong is een nieuwe rekenmethode geïmplementeerd. Een hectische tijd, waar veel overleg aan vooraf is gegaan. “Het was nodig”, aldus Patty, “de oude methode gaf te veel oplossingsstrategieën aan. Voor kinderen met rekenproblemen is dat vaak te ondoorzichtig, dat werkt verwarrend.”
“Cirkeldiagrammen visualiseren lukt beter als je een taart in stukken snijdt.” – Maartje Strik
Realistisch rekenen is een rekendidactiek die kinderen concrete problemen en situaties laat oplossen met behulp van eigen strategieën en inzichten. Waar het realistisch rekenen de laatste jaren opgang maakte, zie je op dit moment steeds meer een omslag naar traditioneel rekenen. “Het is een golfbeweging”, constateert Patty. “Op MosaLira scholen wordt met verschillende rekenmetho-
13 des in diverse onderwijsvormen gewerkt”, ervaart Maartje. “Leerzaam, want ik wil zoveel mogelijk ervaring opdoen, breed opgeleid worden. Binnen de Pabo opleiding word je geleerd dat aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen belangrijk is bij het rekenonderwijs. Dat betekent ook differentiatie. Werken in niveaus. We leren om vooral eerst te werken met echte materialen om vervolgens pas over te stappen op schematische weergaven. Cirkeldiagrammen visualiseren lukt beter als iemand in de klas jarig is aan de hand van een voorstelling van taarten. Naast automatiseren is ook het verkrijgen van inzicht in ‘kale sommen’ belangrijk.” Patty beaamt het relaas van Maartje. “Kale sommen herhalen, zet geen zoden aan de dijk. Ga
JAARVERSLAG 2013 • Rekenen
REKENEN
Een klik met rekenen
Over rekenspecialisten gesproken. Farhad is een kei in rekenen. Trots laat hij zijn vorderingen in Rekentijger zien. Een vrolijk werkboek voor de snellere en betere rekenaars, met pittige reken- en wiskundeproblemen. Ofwel verdiepingsstof voor de betere en snellere rekenaars. Rekentijger biedt stof die niet vooruit loopt op het leerstofaanbod in de methoden, maar oefent andere denkmethoden. Daar draait Farhad zijn hand niet voor om. Hij legt uit dat
Pi een wiskundige constante is met de getalswaarde 3,14 die de verhouding tussen de omtrek van een cirkel en zijn diameter aangeeft. Cirkel, omtrek, diameter hij rekent het allemaal uit. “Ik vind rekenen heel leuk om te doen. Bij ons op school rekenen we met verschillende (werk)boeken en werkschriften. De meeste kinderen werken met sterretje een of sterretje twee. Samen met een andere klasgenoot zit ik op niveau sterretje drie. Ja, dan ben je best wel goed in rekenen”, zegt hij bescheiden. “Rekentijger vind ik eigenlijk het leukst. Dat is soms wel moeilijk, daar moet je goed je best voor doen om die sommen goed uit te rekenen.” Marion heeft de implementatie van de nieuwe rekenmethode ‘Reken zeker’ bij SBO De Sprong van nabij meegemaakt. “De methode is stap voor stap ingevoerd.” Patty: “Dat klopt. Als je van de ene naar de andere methode overstapt kunnen er hiaten ontstaan. Door een geleidelijke invoering, te beginnen vanaf groep 1, kun je dat voorkomen.” “Ze vergroeien als het ware met de nieuwe methode”, licht Marion toe. “Mijn zoon Jerôme heeft problemen met rekenen. Voornamelijk met automatiseren. Hier hebben ze binnen het rekenonderwijs alles uit de kast gehaald om een klik met hem en het rekenen te krijgen. Vooral ook door het rekenen inzichtelijk te maken door de stof visueel aan te bieden door middel van blokken en ballen. Ja, niets dan lof voor de inzet.” Marion wil graag weten hoe het straks verder gaat in het voortgezet onderwijs. Welke methode is dan het beste? Patty: “Alle gebruikte methodes binnen het MosaLira basisonderwijs sluiten aan bij het voortgezet onderwijs.” Ze legt uit dat twee keer per jaar een meting plaats vindt naar het rendement dat de leerlingen behalen bij
het rekenonderwijs. Leerlingen die moeite hebben met de rekenstof mogen rekenen op extra zorg, zowel in de groep als individueel. “We hebben hier binnen ons onderwijs duidelijk leerroutes uitgeschreven. Wat we niet meer willen is dat leerlingen die onze school verlaten nog nooit van procenten hebben gehoord of bijvoorbeeld van breuken. Ze gaan daar geen moeilijke berekeningen mee doen maar ze kunnen wel heel basaal een vlaai verdelen
in stukken en daar dan een breuk op toepassen.” Is ze tevreden over de nieuwe methode? “Ja, zonder meer. “We zijn niet over één nacht ijs gegaan en dat werpt nu al zijn vruchten af. Vooral de combinatie van het boek op tafel en de digibord software functioneert uitstekend. Leerlingen leren er echt goed mee rekenen en daar draait het uiteindelijk allemaal om.”
15
“Je rekenmethode dient aan te sluiten bij je schoolpopulatie.” – Patty Beckers
JAARVERSLAG 2013 • Rekenen
14
terug naar het materiaal. Probeer te ontdekken op welk niveau in het handelingsmodel het kind zich bevindt.” À propos, hoe staat het intussen met de eigen rekenvaardigheden van de Pabo studenten? “Goed”, lacht Maartje “De eerste twee jaren van de opleiding zijn algemeen. Daarna vindt specialisatie plaats en krijgen we les in rekendidactiek en is er aandacht voor eigen rekenvaardigheid en zelfverdieping.”
v.l.n.r.: Farhad Sarwari, Marion Custers, Maartje Strik, Patty Beckers
Cindy Walraven – ouder van leerling basisschool Het Mozaïek Nickie Feron – LIO-stagiaire basisschool Amby Sonja Engels – leerkracht SBO De Opstap Sofie Thijssens – leerling groep 8a, basisschool Sint Aloysius
Op het moment dat we dit gesprek willen starten, barst op de speelplaats van basisschool Sint Aloysius een strak ‘beat up’ tempo los. De voetjes van veel leerlingen gaan van de vloer. Er wordt volop bewogen en gedanst in het kader van de Nationale Sportweek. De deelnemers aan het gesprek zien er wel de humor van in. Louter toeval of uitgekiend gepland? Het blijkt het eerste te zijn. We spreken tenslotte over gezondheidsprogramma’s die scholen ondersteunen om structureel aandacht te schenken aan bewegen, voeding en een gezonde leefstijl.
“Sommige kinderen ontbijten niet. Geen tijd, geen zin, geen honger.” – Sofie Thijssens
Sofie Thijssen wil best wel het spits afbijten. “Onze school doet mee aan Lekker Fit. Een gezondheidsprogramma voor de school, want gezonde voeding en bewegen zijn belangrijk.” Maar is dat dan niet vanzelfsprekend? Sofie schudt het hoofd. “Nee”, zegt ze resoluut. “We leren bijvoorbeeld dat het belangrijk is om goed te ontbijten. En verstandig om te gaan met tussendoortjes. Maar ook wat voedsel met je doet in je lichaam.” Zelf ontbijt ze iedere ochtend, maar er zijn genoeg kinderen bij
17 haar in de klas die niet ontbijten. En soms snel op school vlug iets eten. Waarom ze dat doen? “Geen tijd, geen zin, geen honger”, zegt Sofie. Sonja knikt begrijpend. “Het samen ontbijten zoals dat vroeger heel gewoon was, staat bij veel mensen nog wel op het netvlies, maar gezamenlijk ’s ochtends aan tafel eten is niet meer de alledaagse praktijk. Realiseer je dat veel ouders allebei werken. Dat brengt vooral ’s ochtends tijdsdruk met zich mee.” Sonja heeft het project Lekker Fit samen met haar leerlingen gedaan. Geïntegreerd in haar reguliere onderwijsprogramma. “Het draait niet om regels opleggen, maar om kennis over een gezonde leefstijl. Dat is een belangrijke voorwaarde voor het ontwikkelen van een positieve houding. Overigens, dat geldt niet alleen voor gezondheidsbevordering”, voegt ze er fijntjes aan toe. Met haar leerlingen (15 leerlingen, leeftijd 7, 8 jaar) is ze met het programma Lekker Fit intensief aan de slag gegaan. Resultaat: bij aanvang van Lekker Fit kwamen elf leerlingen met een nuchtere maag naar school. Nu zijn dat er nog maar drie. Sonja: “We hebben alles uit de kast gehaald. Het is een constante herhaling, blijven aangeven wat voeding en beweging voor je doet en wat er in je lichaam gebeurt. Spelers van MVV zijn uitleg komen geven, hebben vragen beantwoord. Van sportmensen nemen de leerlingen graag iets aan. Wat ook aanspreekt zijn energizers. Oefeningen om weer energie te krijgen. Wij beginnen elke morgen door de hele school met rekenen. Dat leent zich natuurlijk uitstekend om even tus-
JAARVERSLAG 2013 • Gezond
GEZOND
‘Op een pizza ligt ook tomaat’
leen maar: dit is slecht en dit is goed, maar vooral de lichamelijke aspecten en wat dat voor gevolgen heeft inzichtelijk maken.” Nicki heeft goede ervaringen met het lespakket Lekker Fit. “Het spreekt aan. Zonder meer. Zeker ook door de energizers met aandacht voor bewegingsactiviteiten tot echte vraagopdrachten. De leerlingen zien het meer als een spelletje en zijn niet zo bewust bezig met bewegen. Het maakt het geheel leuk dat de kinderen op een actieve en speelse manier met dit gezondheidsprogramma bezig zijn.” Cindy Walraven is een betrokken ouder op basisschool Het Mozaïek. Daar zijn ze actief geweest met het project SchoolGruiten. “Gruiten is groente en fruit samen”, legt Sofie snel uit. “Dat klopt”, glimlacht Cindy. “SchoolGruiten is een stimuleringsprogramma voor gezonde voeding”, vervolgt ze. “Ofwel het gezamenlijk groenten en fruit eten in de klas. SchoolGruiten stimuleert scholen om kinderen vaker gezamenlijk spelenderwijs groenten en fruit te laten eten in de ochtendpauze. Bij SchoolGruiten horen ook lessen voor alle groepen.” SchoolGruiten is een tijdelijk EU-Schoolfruitprogramma waarvoor scholen twintig weken lang gratis groenten en fruit kunnen ontvangen. Is zo’n programma wel echt nodig? “Nou en of” heeft MR- en OR lid Cindy geconstateerd. “Ik schat dat tachtig procent van de kinderen in de groep waar mijn dochtertje zit niet ontbijt. Ze krijgen een boterhammetje mee en een koekje. Dus ze eten pas iets rond tien uur. We proberen ouders op alle mogelijke manieren te stimuleren. Door ze er bijvoorbeeld op te wijzen dat je ook al ’s avonds de boterhammen kunt smeren die de kinderen dan ’s ochtends kunnen opeten. Ook aan het Lekker Fit programma doen we mee.”
Wat gebeurt er met de SchoolGruiten als de subsidie stopt? Cindy: “Via een kledingproject ben ik bezig geld in te zamelen zodat we het schoolfruit op eigen kosten kunnen betalen.” Naarmate de leerlingen ouder worden neemt de kans op overgewicht toe”, constateert Sonja. “Dan bepalen ze veel meer zelf wat ze aan eten meenemen. Daarom is het zo belangrijk, dat ze weten wat groenten
voor je lichaam doen. Rabarber, witlof, tomaat. Dan zeggen ze: ja maar juffrouw, op een pizza ligt toch ook tomaat? Prachtig! En als je dan uitlegt hoe die koolhydraten, vetten, suikers, etc. in je lichaam werken dan bespeur ik dat ze daar enorm in zijn geïnteresseerd. Zou het suggestie zijn dat mijn appeltje na dit gesprek nog beter smaakt?”
19
“Het draait niet om regels opleggen, maar om kennis over een gezonde leefstijl.” – Sonja Engels
JAARVERSLAG 2013 • Gezond
18
sendoor een oppepper te krijgen in de vorm van bijvoorbeeld bewegen, kijken, opletten , zodat je lichaam wordt geactiveerd.” Nickie herkent het. “Energizers maken het echt leuk. Zo zijn de leerlingen er op een actieve en speelse wijze mee bezig. Ik vind het zelf ook plezierig om te doen.” Nickie is in groep 8 van basisschool Amby met Lekker Fit aan de slag gegaan. In hoeverre besteedt de Pabo in haar opleiding aandacht aan gezondheidsleer? “Binnen de opleiding is er aandacht in het vakgebied gezondheid; in die vorm is bewegen, voeding en gezonde keuzes maken een deelaspect”, legt Nickie uit. “Daarover zijn we in discussie getreden. Wat is nou gezond op de basisschool? Welke reacties roep je op bij kinderen met aandacht voor fruit? Hoe ga je daarmee om? Maar ook, wat is dat eigenlijk de verkeerde dingen eten en wat heeft dat voor gevolgen voor je organen? Waar krijg je energie van en hoe werkt dat? Het is dus niet al-
v.l.n.r.: Cindy Walraven, Sofie Thijssens, Sonja Engels, Nickie Feron
Mignon Koch – leerling groep 7, basisschool Wyck Joyce v/d Bosch – Pabo-stagiaire basisschool De Vlinderboom Uschi Caenen – ouder basisschool Sint Pieter
Als cultuur inderdaad de levensstijl van een samenleving is, dan zit het met de cultuurbeleving op tal van MosaLira basisscholen wel goed. “Ik heb vorig jaar meegedaan aan Toon je Talent”, zegt Mignon Koch. Een welbespraakte, enthousiaste leerling van groep 7. “Ontzettend leuk, heel veel van geleerd. Dansen, fotografie, mime, tekenen, schilderen, schrijven; je leert iedere keer weer iets nieuws. Ik dacht dat dansen echt heel moeilijk was, maar je leert hoe je moet bewegen, hoe je met je lichaam iets kunt uitdrukken, iets kunt laten zien. Ook bij tekenen kreeg je echt goed les. Ik heb bijvoorbeeld geleerd hoe je door anders te kijken ook een ander beeld krijgt.”
“Ik heb geleerd hoe je door anders te kijken ook een ander beeld krijgt.” – Mignon Koch
Toon je Talent is een project dat kinderen de kans biedt om hun verborgen talent te ontdekken en verder te ontwikkelen. Kinderen maken op een positieve manier kennis met muziek, dans, toneel en beeldende vorming. Ze ervaren wat het met hen kan doen, waar ze goed in zijn of gewoon gelukkig van worden. Het project is opgebouwd als een doorlopende leerlijn voor groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs. Joyce maakte het project mee als stagiaire op basisschool De Vlinderboom. “Op de
21 Pabo zijn we veel bezig geweest met cultuur en omgevingsfactoren. Hoe speelt dat op elkaar in, hoe beïnvloedt dat elkaar? Ik heb dat onderzocht op deze stageschool, waarbij mij opviel dat de beleving met en voor cultuur hier permanent aanwezig is. ‘De school’ is er echt heel erg mee bezig, wil daar met bezieling invulling aan geven en dat lukt absoluut.” “Wat mij opvalt is dat de kinderen zo intensief aan de slag gaan met tal van culturele activiteiten”, zegt Uschi. “Ze worden echt ondergedompeld in diverse culturele aspecten. Ze ontdekken het zelf, maar wel onder deskundige begeleiding. Lachend: “Hadden wij dat maar vroeger zo op school gehad.”
JAARVERSLAG 2013 • Cultuur
CULTUUR
Ondergedompeld in cultuur
merk aan mijn dochter van negen jaar en aan haar vriendjes en vriendinnetjes dat ze zo’n bezoek aan het theater fantastisch vinden. Een andere wereld gaat voor hen open.” Joyce: “Die beleving is er niet alleen bij de kinderen, maar ook bij ouders en leerkrachten. Je ervaart dat kinderen zich op andere vlakken kunnen ontwikkelen. Dat is echt mooi om te zien.” Koppel je dat ook terug naar de Pabo? “Ja, we moeten blogs schrijven over onderwerpen. Ik heb Toon je Talent gekozen. Daar verdien ik studiepunten mee.”
non: “Alle groepen bij ons op school hebben een smartbord, groep 1 en 2 met een speciale pen. In de pauzes kijken we wel eens door het raam. Dan zijn die kleintjes allemaal van die leerspelletjes aan het doen. Dat ziet echt leuk uit.” Terug naar de cultuur. Hoe ervaart Joyce, als toekomstige leerkracht,
23
“De culturele identiteit van onze stad en regio wordt duidelijk belicht.” – Uschi Caenen
Hoogste tijd om Mignon weer aan het woord te laten. Helder en duidelijk formulerend wil ze nog wel even kwijt dat haar project is afgesloten met een voorstelling voor de ouders en een gezamenlijke presentatie van alle deelnemende Maastrichtse scholen op het Vrijthof. Ook wil ze nog zeggen dat hun school aan interculturele samenwerking/uitwisseling doet met Belgische scholen, waar Frans de voertaal is. “Mijn penvriendin -zij schrijft in het Nederlands en ik in het Frans- is inmiddels een echte vriendin geworden.”“Mooi toch”, merkt Joyce op. “Je bespeurt dat het allemaal op elkaar in werkt, er worden verbindingen gelegd, het integreert. Dat leren we ook op de Pabo. Dat bijvoorbeeld rekenen niet louter draait om sommen maken, maar dat daar ook andere omgevingsfactoren een rol bij (kunnen) spelen. Een eigen MosaLira tv kanaal, smartborden; de rol van de leerkracht verandert snel in een steeds meer begeleidende, coachende rol.” Uschi: “Kinderen leren ook steeds beter samen te werken. Leren meer van elkaar. Smartborden bijvoorbeeld zijn ook interactief te gebruiken.” Mig-
die aandacht voor cultuureducatie? “Ik heb bemerkt dat het de leerlingen veel doet. Het is nog onontgonnen terrein, met veel mogelijkheden. Ik hoop dat ik later een juffrouw word die heel veel met cultuur doet.” Nou, Joyce, daar twijfelen Uschi en Mignon geen moment aan.
JAARVERSLAG 2013 • Cultuur
22
Uschi is al jaren een betrokken ouder. Als lid van de medezeggenschapsraad van basisschool Sint Pieter is ze volledig op de hoogte van alle culturele activiteiten op haar school. Ze laat een overzicht zien. Een waaier van culturele- en natuuractiviteiten voor alle groepen. Het varieert van toneelvoorstellingen, van akker tot bakker, speurtochten in bos en binnenstad, Toon je Talent, tot Limburgse vlaai, ‘Get Lekkers’, ‘De Pottemennekes’ en een bezoek aan Opera Zuid. “Wat mij aanspreekt, is dat we met cultuur ook dicht bij huis blijven. De culturele identiteit van onze stad en regio wordt duidelijk belicht. Of dat chauvinistisch is? Misschien een beetje, maar ik noem het liever geschiedenis dicht bij huis. Groep 6 en 7 heeft bijvoorbeeld het project ‘De Pottemennekes’ gedaan. Cultuurgeschiedenis over de Sphinx, de rol van Petrus Regout, kinderarbeid en arbeidsomstandigheden in de stad Maastricht. Prachtig toch? Of een bezoek aan Opera Zuid. Ik
v.l.n.r.: Mignon Koch, Uschi Caenen, Joyce v/d Bosch
Marloes Vaessen – leerling groep 7, basisschool De Vlinderboom Joyce van Gerven – Pabostudent- LIO 4e Jaars Iris Frederix – leerkracht basisschool ’t Spoor, groep 1/2
Het gebeurt je niet iedere dag. Dat aan de hand van een zelfgemaakt schaalvoorbeeld de werking van een straalmotor op praktische en aanschouwelijke wijze wordt uitgelegd. Marloes draait er haar hand niet voor om. Ze verwoordt niet alleen op een uitstekende wijze de technische aspecten van de mechanica van stuwkracht maar legt ook klip en klaar uit waarom de methode ‘Werken met Topondernemers’ haar zo boeit. Dat doet ze aan de hand van een meegebrachte opdrachtkaart: ‘Toptechneut.’
“Je moet het vooral zelf doen en je werkt op je eigen niveau.” – Marloes Vaessen
“Kijk”, zegt ze. “Met opdrachtkaarten zoals deze leer je heel veel van techniek en natuurkunde. Het fijne is dat je het zelf kunt regelen. Er zijn ook hulpkaarten en werkbladen met heel veel onderwerpen. Je kunt er in groepjes, alleen of met z’n tweeën aan werken. Als je een opdracht hebt uitgevoerd geef je een presentatie. Soms moet je iets in elkaar zetten, dan krijg je hulp van de conciërge. Maar je leert bijvoorbeeld ook een powerpoint presentatie maken of een enquête samenstellen of koken waarbij je de ingrediënten zelf gaat halen in de winkel, met geld van de directeur.” Marloes vindt ‘Topondernemers’ niet alleen leuk, maar vooral ook belangrijk.
25 “Je moet het vooral zelf doen en je werkt op je eigen niveau. Het is net even anders dan gewone lessen. Ik vind het leerzaam en boeiend, we werken er zo’n drie keer per week mee. Ze wil het niet van zichzelf zeggen, maar Iris en Joyce vinden Marloes een echte toptechneut. Evenals op de Vlinderboom staat op basisschool ’t Spoor techniek niet op zichzelf legt Iris uit. “Onze school bevindt zich op dit moment in een bijzondere ontwikkeling. Ook als het gaat om wereldoriënterend onderwijs en techniek. We zijn als team aan het bouwen aan een nieuw onderwijsconcept waarin we in alle facetten van ons onderwijs, het welbevinden en de betrokkenheid van de leerlin-
JAARVERSLAG 2013 • Techniek
TECHNIEK
Leren vanuit je belevingswereld
in het taal- en rekenonderwijs hebben geleerd kunnen combineren met de zojuist genoemde disciplines. Vanuit zelfgestuurd leren de vaardigheden van de 21e eeuw onder de knie krijgen. In dat beeld past uiteraard ook het gebruik van de iPad voor alle leerlingen.” Door kinderen te leren hoe ze zelf kennis kunnen vergaren verandert ook de rol van de leerkracht als kennisoverbrenger. “Daardoor ontstaat meer tijd die je kunt gebruiken voor de begeleiding van de individuele leerling”, constateert Iris. “Daar gaan we vorm aan geven door leergesprekken met de kinderen aan te gaan, die dan weer resulteren in leerovereenkomsten waarin we samen met leerlingen en ouders gaan werken aan het realiseren van individuele doelstellingen.” “Dat zelf ontdekken en leren en zo de wereld om je heen begrijpen zit er bij kinderen al van kleins af aan in”, merkt Joyce op. Zij koos op de Pabo heel bewust voor de vakprofilering Wetenschap en Techniek. Niet de eenvoudigste manier om af te studeren, maar wel een specialisme waar binnen de Pabo opleiding veel aandacht aan wordt besteed. “Heel waardevol die richting. Ik ben blij dat ik me daar in heb gespecialiseerd.” Joyce heeft ondertussen op diverse MosaLira scholen ervaring opgedaan met technieklessen. “Mijn eindexamenscriptie sluit aan bij techniekvraagstukken. Meer specifiek stond in mijn scriptie de rol, betekenis en toepassing van onderzoeksvragen centraal. Op de John F. Kennedyschool hebben we binnen wetenschap en techniek als richtlijn het werken met onderzoeksvragen gekozen. Dat doen we vanuit de methode ‘Zit dat zo?’ Daarbij is de ontwikkelingsbehoefte van de leerlingen het uitgangspunt. Vanuit de vragen die leerlingen stellen, gaan ze
aan de slag met het zoeken naar en het verwerken van informatie. Ze geeft een voorbeeld. “Waarom zijn bananen krom? was een vraag van een aantal leerlingen. Dan gaan ze zelf op zoek naar het antwoord. Ze hebben onder meer het bedrijf Chiquita bananen benaderd en keurig netjes antwoord gekregen. Werken vanuit onderzoeksvragen sluit aan
bij wat Iris zojuist vertelde. Je werkt vanuit de belevingswereld van de leerlingen. Door die intrinsieke motivatie leren kinderen zelf hoe ze informatie moeten vergaren, waarbij de leerkracht veel meer dan voorheen een begeleidende en stimulerende rol vervult.”
27
“Werken vanuit onderzoeksvragen sluit aan bij de belevingswereld van de leerlingen.” – Iris Frederix
JAARVERSLAG 2013 • Techniek
26
gen centraal stellen. Dat onderwijsconcept heet De Geluksvogel, een doorontwikkeling van de Talentenschool Maastricht. We willen kinderen motiveren hun talenten tot ontwikkeling te brengen. Zelfgestuurd leren, zelf onderzoeken, zelf bezig zijn. Vanuit intrinsieke motivatie vorm kunnen geven aan je eigen leervraag en de uitwerking daarvan. Iris beseft dat de lat hoog ligt bij een dergelijk ambitieus onderwijsconcept. “Zeker”, zegt ze. “Onze visie komt niet zomaar uit de lucht vallen. Als team staan we er volledig achter, de ouders en betrokken geledingen uit de buurt die we beschouwen als partners, denken mee en zijn enthousiast over de nieuwe koers. We willen onze leerlingen voorzien van een stevige basis, die vooral ligt in het taal- en rekenonderwijs. Als toegevoegde waarde creëren we ruimte om leergebieden als wereldoriëntatie, creatieve uitingen en techniek te clusteren zodat de leerlingen datgene wat ze bijvoorbeeld
v.l.n.r.: Marloes Vaessen, Joyce van Gerven, Iris Frederix
Een leven lang lezen
Voor de schoolloopbaan van kinderen zijn de belangrijkste onderdelen van hun taalontwikkeling op school technisch lezen, woordenschat en begrijpend lezen. “Schoolse taalontwikkeling begint in groep 1 met voorbereidend lezen en voorbereidende taaloefeningen”, vertelt Liz. “ Aandacht aan technisch lezen geef je onder meer door interactief voorlezen, gesprekken met de kinderen, klank-letterkoppeling en uitbreiding van de woordenschat.
“Woordenschat is de basis van schoolsucces” – Liz Rompelberg
Op basisschool De Schans wordt in de kleutergroep gewerkt volgens de aanpak van Speelplezier. Kindpartner peuterspeelzaal ‘De Wiekjes’ die in hetzelfde gebouw is gevestigd werkt ook met een concept van Speelplezier, dus er is sprake van een doorgaande lijn. In de kleutergroep worden drie woordclusters per week aangeboden.” Met name woordenschat ontwikkeling wordt op De Schans gezien als de basis van schoolsucces. In de on-
29 derwijsvisie van de Schans wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de behoeften en interesses van de leerlingen, waarbij taal, rekenen en lezen centraal staan. “Dat betekent”, vervolgt Liz, “dat we de kinderen uitdagen, het zelf te ervaren, zelf te ontdekken op het eigen niveau, waarbij het uiteraard de taak van de leerkracht is het kind verder te helpen naar het volgende niveau. Om de individuele mogelijkheden zo goed mogelijk te benutten werken we in iedere groep zowel individueel als groepsgewijs, ofwel er wordt groepsdoorbrekend en in niveaugroepen gewerkt. Dat geldt ook voor lezen. In groep 3 wordt technisch gelezen aan de hand van de methode Veilig Leren Lezen, in groep 4 t/m 8 werken we met Estafette. Voor begrijpend lezen in groep 4 t/m 8 hanteren we de methodes Goed Gelezen! en Nieuwsbegrip, een onlinemethode, met teksten over actuele onderwerpen op vijf niveaus.” “Onze school biedt onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen”, merkt Marjo op. “Dat betekent dat we te maken hebben met kinderen met een sterk wisselend ontwikkelingsniveau. Bij ons beginnen de leerlingen met leren lezen wanneer ze daar aan toe zijn. Het ontwikkelen en uitbouwen van vaardigheden en mogelijkheden op hun eigen niveau staat voorop. Het taal- en leesonderwijs is vooral gericht op spreken, luisteren en doen.” Leerlijnen spelen een centrale rol bij het vormgeven van de inhoud van het onderwijs. Leerlijnen ontwikkeld door de CED groep (de CED-Groep adviseert en begeleidt onderwijsprofessionals, red.) geven voor
JAARVERSLAG 2013 • Lezen
LEZEN
Patricia Vrinds – ‘biebmoeder’ Don Bosco school Edith Reijnders – ouder van Minou, leerling groep 7 basisschool De Maasköpkes Minou Bakels – leerling groep 7 basisschool De Maasköpkes Marjo Seegers – leerkracht groep 3 SO Jan Baptist Liz Rompelberg – LIO-stagiaire groep 1/2 basisschool De Schans
Speelplezier, Lezen moet je doen en Veilig Leren Lezen geïntegreerd. Vergeet niet dat als onze leerlingen technisch lezen onder de knie hebben, ze al een redelijk niveau hebben bereikt. Leerlingen die niveau 12 halen kunnen naar het VSO.” Patricia is biebmoeder voor de leerlingen van SBO De Sprong en de Don Bosco school. Patricia: “De bibliotheek kan de school helpen om kinderen te stimuleren om veel te lezen op school en thuis. Naast de administratieve rompslomp begeleid ik de leerlingen –al dan niet samen met de leerkrachten- bij de keuze van hun boeken. Omdat ik zelf een boekenliefhebber ben en de leerlingen meestal goed weet in te schatten, weet ik vaak vrij snel welk boek voor welke leerling geschikt is. Zeker deze leerlingen hebben bij hun boekenkeuze een stukje begeleiding nodig.” Minou houdt niet zo van lezen. “Ik heb er moeite mee en doe het niet graag.” Dat is een eerlijk antwoord. Ze krijgt op haar school De Maasköpkes extra begeleiding in een leesgroep 7/8 via ‘pre-teaching’. “Dan gaan we met vier kinderen een tekst uit Nieuwsbegrip (begrijpend lezen) eerst een paar keer met de leerkracht lezen en bespreken”, legt Minou uit. “Moeilijke woorden oefenen we al en de betekenis wordt uitgelegd. Pas daarna doen we de tekst met de hele klas. Omdat we al van te voren -ook thuis- hebben geoefend is het voor ons niet zo moeilijk meer.” Edith knikt instemmend. “Het is eigenlijk een voorbereidingsles. Minou heeft meer tijd nodig om informatie te verwerken, heeft faalangst. Ik heb overwogen om haar ander onderwijs te laten volgen, maar de school heeft me overtuigd dat ze door extra begeleiding hier het beste op haar plaats is. De schooldirectie heeft mij
piekfijn uitgelegd dat er vooral de afgelopen jaren stevig is geïnvesteerd in leerkrachtvaardigheden op het gebied van technisch lezen en begrijpend lezen om te voldoen aan de verschillende onderwijsbehoeften. Om leerlingen zoveel mogelijk een passend onderwijsaanbod te garanderen. Daarbij zijn ook een orthopedagoog en een leesspecialist betrokken. Op die manier kan Minou toch mee in het reguliere leerproces.” Bemerkt ze iets van vor-
deringen? “Minou wordt regelmatig getoetst op technisch lezen. Bij die toetsen wordt ze tevens geobserveerd, er wordt gekeken tegen welke problemen ze aanloopt. In de grafieken die ik van de school krijg en met ze doorspreek zie ik duidelijk waar en wanneer zich knelpunten voordoen. Zo kan ik de ontwikkeling van Minou op de voet volgen en dat stelt me gerust.”
31
“We dagen kinderen uit het zelf te ontdekken” – Marjo Seegers
JAARVERSLAG 2013 • Lezen
30
een leergebied aan hoe kinderen van een bepaald beginniveau tot de kerndoelen komen. “Ook onze school werkt aan de hand van de CED leerlijnen. Waar we echter steeds meer achter kwamen was dat de gehanteerde CED leerlijnen in onze ogen niet voldoende correspondeerden met hoe wij op SO Jan Baptist de leerlijnen schriftelijke taal en mondelinge taal graag gestalte willen geven. We hebben als team gezamenlijk die leerlijnen, met behoud van de CED opzet, aangepast aan hoe wij op school werken.” Ze laat een ruim zestig pagina’s tellende methodiek zien. “Ja, dat mag je wel zeggen”, lacht ze voluit als gevraagd wordt of dat veel werk is geweest. “Maar het is zonder meer de moeite waard”, vervolgt Marjo. “We hebben de moeilijkheidsgraad voor onze leerlingen ingedeeld in 12 niveaus, waarin schriftelijke en mondelinge taaluitingen zijn uitgewerkt voor het lezen. Binnen die twaalf niveaus hebben we de methodes
v.l.n.r.: Liz Rompelberg, Patricia Vrinds, Marjo Seegers, Minou Bakels, Edith Reijnders
33
MosaLira
Samen bouwen
Jaarverslag 2013
we de toekomst
JAARVERSLAG 2013 • Lezen
JAARVERSLAG 2013 • Lezen
32
0
Inhoudsopgave
34 36 38 42
I Bijlage: Gegevens rechtspersoon II Bijlage: Aantal leerlingen III Bijlage: Scholen
72 76 78
35
46 52 58 62 66
JAARVERSLAG 2013 • Inhoudsopgave
JAARVERSLAG 2013 • Inhoudsopgave
34
0 Inhoudsopgave 1 Stichting MosaLira 2 Leiderschap 3 Strategie 4 Management van medewerkers, middelen en processen 5 Klanten en partners 6 Medewerkers 7 Maatschappij en bestuur en financiers 8 Jaarrekening
1
Stichting MosaLira
De stichting heeft zonder winstoogmerk ten doel het geven van basisonderwijs, speciaal basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs van een of meer richtingen en openbaar onderwijs in afzonderlijke scholen voor bijzonder onderscheidenlijk openbaar onderwijs in Maastricht en omgeving. Daarnaast heeft MosaLira tevens ten doel het verzorgen van kinderopvang-, peuterspeelzaal- en overige pedagogische begeleidingsactiviteiten. Het onderwijs binnen alle MosaLira scholen wordt gegeven met aandacht voor de godsdienstige, levensbeschouwelijke en maatschappelijke waarden zoals die leven in de Nederlandse samenleving en met onderkenning van de betekenis van de verscheidenheid van die waarden. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen katholieke, protestants-christelijke, interconfessionele, algemeen bijzondere of openbare scholen. Om echter haar betrokkenheid op de kwaliteit en het karakter van het onderwijs aan de scholen op katholieke grondslag te borgen, heeft de katholieke kerk i.c. het bisdom Roermond MosaLira bij de verbreding van haar grondslag en doelstelling in 2010 gevraagd een Commissie Onderwijs en Identiteit in het leven te
roepen. De commissie heeft als taak de levensbeschouwelijke oriëntatie van het onderwijs op alle scholen van MosaLira te stimuleren, te versterken, te begeleiden en te ondersteunen. Deze taak voert de commissie uit vanuit de aanname dat levensbeschouwelijke oriëntatie de basis en toetssteen vormt voor een waarden gestuurde ontwikkeling. Een verheldering van de onderliggende mens- en levensvisie draagt bij aan de doorwerking van de sturende waarden in het denken en handelen van alle betrokkenen. Als grootste onderwijsorganisatie voor basis en speciaal (basis-) onderwijs in Maastricht speelt MosaLira een belangrijke rol in de ontwikkeling van jonge mensen die in de nabije toekomst de stad en regio mede zullen vormgeven. MosaLira laat zich in haar verantwoordelijkheid leiden door haar missie en zoekt waar nodig en gewenst de samenwerking met partners. Binnen MosaLira wordt het INK managementmodel gebruikt als kwaliteitsinstrument. Dit model wordt ingezet om de prestaties van de organisatie te plannen en evalueren. De scholen van MosaLira krijgen hiermee zowel een duidelijke ontwikkelrichting als een kader voor evaluatie aangeboden. Het INK model is ook gebruikt als basis voor dit jaarverslag.
37
JAARVERSLAG 2013 • Stichting MosaLira
JAARVERSLAG 2013 • Stichting MosaLira
36
MosaLira stichting voor leren, onderwijs en opvoeding is opgericht in 2003 en gevestigd te Maastricht. Wij zijn het bevoegd gezag van 17 scholen voor basisonderwijs, twee scholen voor speciaal basisonderwijs en drie voorzieningen voor speciaal onderwijs. Op onze scholen werken circa 800 personeelsleden voor ruim 5.400 leerlingen. Het marktaandeel van MosaLira binnen het basisonderwijs in Maastricht is bijna 64%.
2
Leiderschap
• • • • • •
De heer F. Groutars, voorzitter De heer P. Brugman, lid Mevrouw M. Heijltjes, lid De heer H. Manders, lid De heer J. van Ruyven, lid De heer R. Wedler, lid
Mevrouw Driessen is per 25 juni 2013 afgetreden als lid van de RvT. De heer Wedler heeft haar plaats ingenomen op voordracht van de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (hierna: GMR). De leden van de RvT ontvingen tot 1 januari 2013 de maximaal fiscaal toelaatbare vrijwilligersvergoeding. Vanwege gewijzigde (fiscale) regelgeving is de bruto vergoeding nu vastgesteld op € 3.000 (exclusief btw) per jaar. Enkele leden hebben in 2013 afgezien van de vergoeding. De heren Groutars en Wedler (naar rato) hebben de vergoeding wel ontvangen. Het College van Bestuur (hierna: CvB) van MosaLira werd vanaf 1 april 2013 gevormd door de heer T. van Mulken (voorzitter) en de heer D. Huntjens (lid). Mevrouw P. van Horssen heeft haar werkzaamheden als voorzitter bij MosaLira vrijwillig beëindigd per bovengenoemde datum. Aangezien MosaLira zowel binnen de RvT als ook het CvB streeft naar een evenwichtige verdeling
tussen mannen en vrouwen, heeft de RvT in de opdracht aan het wervings- en selectiebureau voor het invullen van de vacature voorzitter CvB aangegeven dat de voorkeur uitging naar een vrouwelijke kandidaat. Dit heeft echter niet geleid tot een benoeming van een vrouw binnen het CvB. Vanuit alle reacties zijn door de selectie- en benoemingsadviescommissie zeven mensen geselecteerd, waaruit uiteindelijk een kandidaat benoemd is op basis van competenties, kennis en ervaring. Binnen de RvT zijn inmiddels wel twee mannelijke leden afgetreden en twee nieuwe vrouwelijke leden aangetreden. Hiermee komt de verhouding manvrouw binnen de RvT op 50%-50%. Het uitgangspunt voor de bestuurlijke omgeving van MosaLira is de Code Goed Bestuur van de PORaad. Wij delen uiteraard de visie dat goed onderwijs vraagt om goed bestuur. In de Code Goed Bestuur, reeds in 2010 aangenomen door de algemene ledenvergadering van de PO-Raad, is vastgesteld wat verstaan wordt onder goed bestuur. Bestuurders en interne toezichthouders toetsen de bestuurlijke inrichting en het bestuurlijk functioneren aan de principes van deze code. Zo is de code een leidraad, een instrument voor reflectie. De code nodigt uit om eigen keuzes te maken en om deze keuzes te verantwoorden. Het CvB van MosaLira bestuurt collegiaal en de leden dragen derhalve gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het gehele beleid en de exploitatie van MosaLira. Met behoud van de gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben de leden ieder hun aandachtsgebieden waarvoor zij primair verantwoordelijk zijn. De verdeling van de aandachtsge-
39
JAARVERSLAG 2013 • Leiderschap
JAARVERSLAG 2013 • Leiderschap
38
Per 1 januari 2011 heeft MosaLira haar bestuursstructuur aangepast naar het zogenaamde Raad van Toezicht model. Ultimo 2013 bestaat de Raad van Toezicht (hierna: RvT) van MosaLira uit zes leden, te weten:
Het CvB legt, zowel individueel als collectief, verantwoording af aan de RvT inzake de doelstellingen, een en ander conform de geldende statuten, het bestuursstatuut en de overige MosaLira regelingen. De RvT ziet erop toe dat de doelstellingen van MosaLira op verantwoorde wijze worden bereikt door middel van het uitoefenen van zijn taken en bevoegdheden zoals in de statuten omschreven. In 2013 is binnen MosaLira gestart met zogenaamde themagroepen. De themagroepen worden gevormd door directeuren en hebben een beleidsvoorbereidende, beleidsadviserende en beleidsmonitorende functie op stichtingsniveau. De monitoring en de daaruit voortkomende analyses kunnen leiden tot nieuwe beleidsadviezen voor het CvB. De voorbereidingen en adviezen worden na accordering door het CvB besproken in het directeurenberaad. Na eventuele aanpassingen door het directeurenberaad neemt het CvB een besluit over de voorliggende beleidsadviezen. Indien ad-
viezen omgezet worden in concreet beleid dan wordt dit voorgelegd aan de GMR. De themagroep volgt het implementatieproces en koppelt haar bevindingen, eventueel voorzien van adviezen, terug aan het CvB. Er zijn inmiddels themagroepen op onderwijs(kwaliteit), personeel, professionalisering, ouderbetrokkenheid en ICT. VERSLAG GMR Binnen de GMR is het voorzitterschap in 2013 door de heer L. Lahaije, na acht jaren, overgedragen aan de heer G. Heuts. Wij danken de heer Lahaije hierbij voor zijn jarenlange inzet en bijdrage aan de doorontwikkeling van de medezeggenschap binnen MosaLira en wensen de heer Heuts veel succes met de opvolging. Inhoudelijk stond het jaar 2013 voor de GMR vooral in het teken van de invoering van Passend Onderwijs. De contouren van Passend Onderwijs worden steeds helderder en de samenwerking in de regio krijgt steeds meer vorm. De medezeggenschapsraden (hierna: MR) van de scholen hebben in dat kader in 2013 hun instemming moeten geven op de schoolondersteuningsprofielen en vertegenwoordigers gekozen voor de verschillende Ondersteuningsplanraden (het medezeggenschapsorgaan binnen de nieuwe samenwerkingsverbanden). De GMR heeft positief geadviseerd met betrekking tot de deelname van MosaLira in de zes samenwerkingsverbanden in Zuid- Limburg. Verder heeft de GMR afgelopen jaar op een aantal onderwerpen advies of instemming verleend, maar is de GMR ook bezig geweest met de voort-
zetting of afronding van eerder ingezette trajecten. Zo werd de normjaartaak geëvalueerd, een voordracht gedaan voor een nieuw lid voor de RvT en een gezamenlijke GMR-MR avond georganiseerd. Het belangrijkste nieuwe punt was de instemming die gegeven is op het besluit om eigen risicodrager te worden in het kader van verzuim. De GMR heeft hierbij opgemerkt dat zij het belangrijk acht dat deze wijziging gecombineerd wordt met goed functionerend flankerend beleid om het verzuim te kunnen monitoren en beheersen. Tot slot heeft de GMR in 2013 de eerste stappen gezet ter verbetering van de (interne) communicatie. In 2014 zal naar verwachting de ingebruikname van de nieuwe portal de mogelijkheid creëren om op een moderne en professionele manier de communicatie vanuit en binnen de GMR vorm te geven. De GMR zal er in ieder geval alles aan doen de verschillende processen zo goed mogelijk te volgen en de bevindingen naar de achterban zo transparant mogelijk te communiceren.
41
JAARVERSLAG 2013 • Leiderschap
JAARVERSLAG 2013 • Leiderschap
40
bieden en de wijziging daarin is door het CvB vastgesteld en ter kennis gebracht van de RvT. Het CvB beslist bij volstrekte meerderheid van stemmen. Staken de stemmen dan beslist de stem van de voorzitter. Conform de Code Goed Bestuur zal het CvB niet toestaan dat door hem of onder diens leiding activiteiten plaatsvinden, dan wel activiteiten worden nagelaten die in strijd zijn met de wet, de statuten, de grondslag en belangen van MosaLira en de geldende interne en externe regelgeving. Het beleid dient evenwichtig, samenhangend en gericht op de gestelde doelstellingen te zijn en wordt in dialoog met belanghebbenden op alle relevante niveaus van de organisatie geformuleerd.
3
Strategie
MosaLira biedt een veilige uitdagende leeromgeving waarin kinderen zich ontwikkelen tot verantwoordelijke en succesvolle medeburgers. Ouders zijn partners bij het onderwijs. Persoonlijke talenten, respect voor elkaar en een duurzame samenleving zijn voor MosaLira leidend. De hoofddoelstelling van MosaLira is: MosaLira streeft naar het behalen van maximale leeropbrengst voor ieder kind, waarbij in een waarden gerichte benadering de vorming en het welbevinden van het gehele kind centraal staat. Ons onderwijs is derhalve gericht op de totale ontwikkeling van het kind. Er is in onze visie meer dan status en positie op de maatschappelijke ladder, maar iedereen binnen onze organisatie heeft wel de opdracht uit elk kind te halen wat erin zit en kinderen optimale startkansen te geven in de maatschappij van de toekomst. Via het werken aan haar strategische doelstellingen denkt MosaLira de hoofddoelstelling het meest effectief en efficiënt te realiseren. Het motto is en blijft met minder inspanning, meer resultaat behalen. Einde 2012 hebben wij de voortgang in de realisatie van ons Strategisch Programma 2015 gemeten en geëvalueerd. Uit deze evaluatie is de Investeringsagenda 2013-2016 ontstaan. Deze investeringsagenda is vastgesteld in het voorjaar van 2013. Het doel van de Investeringsagenda is een versnelling te geven aan de implementatie van het Strategisch Programma. Alle scholen zijn gevraagd
met voorstellen te komen om de Investeringsagenda inhoud te geven. Deze voorstellen moesten voldoen aan de volgende drie criteria.
43
1. De investeringen zijn gericht op het vollediger, sneller en beter realiseren van de doelstellingen uit het Strategisch Programma 2015 van MosaLira en het Bestuursakkoord PO. 2. De investeringen zijn incidenteel van aard en leiden tot een structurele kwaliteitsverbetering. 3. De investeringen passen binnen het kader dat bepaald wordt door algemene wet- en regelgeving en het interne beleid van MosaLira.
Een groot aantal investeringsvoorstellen bleek elkaar te versterken en voor alle scholen van MosaLira nuttig te zijn. Daarom zijn deze voorstellen verwerkt tot collectieve investeringsvoorstellen. Er zijn echter ook schoolspecifieke voorstellen opgenomen in de agenda. Leerkrachten, GMR-leden en directeuren hebben de gelegenheid gekregen mee te werken aan de verdere uitdieping en verbetering van de voorstellen. De collectieve investeringsvoorstellen zijn gebaseerd op drie thema’s: • Maximale leeropbrengst • Verbeteren kwaliteitszorg • Professionele cultuur en persoonlijk meesterschap
De eerste stap in de uitvoering van de Investeringsagenda is dat een extern bureau alle scholen
JAARVERSLAG 2013 • Strategie
JAARVERSLAG 2013 • Strategie
42
De missie van MosaLira is:
1. analyses van de scholen die de leiding en het team inzicht geven in de uitgangssituatie van hun school (de eerdergenoemde audits); 2. ondersteuning van directies bij het ontwerpen en implementeren van plannen met oog voor alle aspecten van kwaliteitszorg; 3. opleiden van auditoren, die de zelfevaluatie op scholen ondersteunen en toetsen en op termijn zelf audits uitvoeren; 4. trainen van het CvB en directeurenberaad, gericht op competenties en vaardigheden om vanuit de eigen rol en positie de kwaliteit van onderwijs en schoolontwikkeling aan te sturen en te ondersteunen.
45
JAARVERSLAG 2013 • Strategie
JAARVERSLAG 2013 • Strategie
44
bezoekt voor een uitgebreide audit. Deze audits worden in de eerste helft van 2014 afgerond en de bevindingen worden vertaald in een ontwikkelplan per school voor de schooljaren 2014-2015 en 2015-2016. Het totale traject hebben we de titel ‘Leren in het kwadraat (Goed onderwijs door lerende professionals)’ gegeven. Dit programma is verbonden aan vier deelonderwerpen:
4
Management van medewerkers, middelen en processen
CONTINUITEIT In navolging van de brief d.d. 19 april 2013 over de versterking van de bestuurskracht van de onderwijssectoren, heeft het ministerie van OCW de regeling Jaarverslaggeving onderwijs aangepast. Schoolbesturen moeten in het jaarverslag een zogenaamde continuïteitsparagraaf opnemen, waarin de financiële situatie van de instelling wordt verantwoord aan de hand van een aantal vastgestelde onderwerpen. Dit past in een trend om in Personele bezetting in fte:
het jaarverslag niet alleen te rapporteren over het handelen in het verleden, maar ook aandacht te besteden aan de continuïteit van de organisatie in de toekomst. MosaLira heeft dit ook in eerdere jaarverslagen reeds gedaan. Binnen MosaLira worden in het voorjaar jaarlijks de begrotingen op school- en bestuursniveau gemaakt inclusief een meerjarenperspectief voor drie schooljaren. Sinds MosaLira volledig de eigen financiële en personele administratie voert, is de planning en control cyclus sterk verbeterd. Het begrotings- en formatieproces heeft vooral in 2014 een aanzienlijke verbeterslag gemaakt door te gaan werken met een ander format (PO Raad) en een andere procedure. In haar brief van 20 december 2013 heeft de minister van OCW aangegeven dat in het verslagjaar 2013 een eerste aanzet tot een continuïteitsparagraaf verwacht wordt. In 2014 zal deze bij MosaLira zeker een definitieve vorm gaan krijgen. Als doorkijk naar de toekomst zijn de onderstaande gegevens voor ons op dit moment van belang.
2013-2014
2014-2015*
Directie / management
27,3
25,9
23,4
Onderwijzend personeel
384,5
353,7
340,2
Overige medewerkers
153,4
123,2
120,8
Totaal
565,2
502,8
484,4
2015-2016*
Leerlingaantallen (op 1 oktober)
2013
2014*
2015*
Leerlingaantallen
5.412
5.292
5.220
* Prognose
47
JAARVERSLAG 2013 • Management
JAARVERSLAG 2013 • Management
46
MosaLira voert nu een aantal jaren zowel de financiële als ook de personeels- en salarisadministratie volledig in eigen beheer. De personele bezetting van het bestuurskantoor is inmiddels goed uitgebalanceerd en alle procedures en processen ten aanzien van de financiële en personele administratieve organisatie zijn geïmplementeerd. Het is duidelijk dat de organisatie steeds meer en beter in control komt en risico’s kan managen. De verdere doorontwikkeling van het bestuurskantoor is erop gericht van een volledig uitvoerende naar een meer adviserende rol te gaan.
JAARVERSLAG 2013 • Management
In financiële zin betekent de daling van het leerlingenaantal en zeker een daling van het leerlingenaantal in het speciaal (basis)onderwijs voor MosaLira een forse afname van de bekostiging. In onderstaande begroting is dat goed te zien. Begroting baten en lasten
Uiteraard wordt continu kritisch gekeken naar de materiële kosten, maar deze zijn nog maar weinig beïnvloedbaar en hierin zijn ook reeds substantiële besparingen de afgelopen jaren gerealiseerd. Een afname van de opbrengsten dient dus opgevangen te worden met een verlaging van de personeels- en salariskosten. In de realisatiecijfers van het schooljaar 2013-2014, zoals op de vorige pagina vermeld, zit 56,3 fte aan tijdelijke medewerkers. In het schooljaar 2014-2015 is hier nog maar circa 14,9 fte (exclusief vervangingen) van over. Tevens is er ruim 21 fte aan natuurlijk verloop te verwachten gedurende het schooljaar 2014-2015. De werkgelegenheid binnen MosaLira vermindert derhalve in lijn met de afname van de bekostiging. De komende jaren zal dit beeld hoogstwaarschijnlijk doorzetten.
2014-2015
2015-2016
EUR
EUR
36.255.025
33.323.261
377.497
377.497
Baten Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen en subsidies College-, cursus- en examengelden
-
-
Baten werk in opdracht van derden
-
-
2.337.052
2.234.272
38.969.574
35.935.030
33.986.719
31.098.243
Overige baten Totaal Baten Lasten Personeelslasten Afschrijvingen Huisvestingslasten
647.528
619.161
2.464.481
2.457.981
Begroting baten en lasten
2014-2015
2015-2016
Overige lasten
2.325.547
2.205.990
Totaal Lasten
39.424.275
36.381.376
Saldo Baten en Lasten
-/- 454.701
-/- 446.346
300.000
250.000
-/- 154.701
-/- 196.346
Saldo financiële baten en lasten Totaal Resultaat
Met het vaststellen van onze investeringsagenda was voorzien dat de reserves van MosaLira en de daarmee verband houdende balansposities zouden gaan wijzigen. Inmiddels worden wij echter met dusdanige risico’s geconfronteerd, zoals verderop in deze paragraaf beschreven, dat het fors interen op reserves op dit moment niet opportuun en verstandig is. Uiteraard blijven wij onze koers van kwaliteitsverbetering volgen, maar dit doen wij grotendeels binnen de beschikbare kaders en budgetten. Dit vergt van alle lagen en personen binnen onze organisatie een enorme inspanning, maar wij hebben er vertrouwen in dat dat gaat lukken. Onze kwalitatief goede organisatie en sterke financiële positie geven ons verder de ruimte en tijd gedegen afwegingen te maken en onze besluiten te richten op de ontwikkelingen voor de (middel)lange termijn. Onze ruime liquiditeitspositie en goede beheersing van het werkkapitaal bieden voldoende basis voor het opvangen van schokken of knelpunten op de korte termijn. Naar verwachting zullen de komende jaren de balansposities niet veel veranderen ten opzichte van ultimo 2013.
De interne risicobeheersing en control is de afgelopen jaren binnen MosaLira praktisch ingevuld. De gezonde financiële situatie en het positieve oordeel van de accountant over de bedrijfsvoering laten zien dat dit goed heeft gewerkt. Wij zijn ons er echter van bewust dat de veranderende omgeving en de hier beschreven risico’s een gestructureerder en planmatiger risicomanagement vereisen. Dit zal gedurende het kalenderjaar 2014 verder vormgegeven gaan worden. De directeur bedrijfsvoering heeft van het CvB de opdracht gekregen dit de komende maanden te gaan realiseren. De belangrijkste risico’s en onzekerheden van de komende jaren zijn te verdelen in personele en materiële risico’s. Substantiële en directe risico’s zijn op dit moment: • Krimp leerlingenaantal: Het aantal leerlingen vormt de basis voor de bekostiging. De verwachte daling in onze regio zal leiden tot minder opbrengsten en dit zal uitsluitend opgevangen kunnen worden door de afbouw van
49
JAARVERSLAG 2013 • Management
48
De verwachting is dat de daling van de leerlingenaantallen de komende jaren in het reguliere basisonderwijs gematigd zal zijn, maar wel dat de krimp nog een aantal jaren zal aanhouden. Scholen met de grootste krimp zijn met name de scholen in het speciaal (basis)onderwijs. Dit is in lijn met de (financiële) opgave binnen Passend Onderwijs om zo snel mogelijk naar het landelijke deelnamepercentage in deze regio te gaan. Een grondige inventarisatie en analyse zal gemaakt gaan worden met als doel te komen tot kwalitatief goede en structureel financieel gezonde onderwijsvoorzieningen.
PERSONEELSBELEID Binnen MosaLira wordt reeds enige jaren gewerkt met de zogenaamde IPB gesprekkencyclus (Integraal Personeel Beleid). De inhoud en uitkomsten
van deze gesprekkencyclus met individuele medewerkers, bestaande uit minimaal drie gesprekken (functionerings-, voortgangs- en beoordelingsgesprek) per twee jaren, zijn bepalend voor alle belangrijke onderwerpen met betrekking tot het personeelsbeleid, zoals bijvoorbeeld professionalisering, mobiliteit en beloning. Binnen MosaLira is uiteraard de CAO Primair Onderwijs van toepassing. Medewerkers binnen MosaLira dienen derhalve bij een full time aanstelling 1.659 uren op jaarbasis te werken. Hierbij is men niet strikt gebonden aan de normering voor onderwijzend personeel en onderwijsondersteunend personeel met lesgebonden en/of behandeltaken. In het taakbeleid van MosaLira, ook wel genoemd arbeidsduur en normjaartaak beleid, is een aantal zaken op dit gebied expliciet vastgelegd. Iedere school binnen MosaLira heeft een veiligheidsplan bestaande uit een aantal centraal vastgestelde beleidsstukken met daaraan toegevoegd de schoolspecifieke zaken. In het veiligheidsplan zijn onder andere alle gedragscodes, protocollen en procedures met betrekking tot alle aspecten van het veiligheidsbeleid opgenomen. Het plan bestaat globaal uit drie onderdelen: preventief beleid, curatief beleid en registratie en evaluatie. Het veiligheidsbeleid waarborgt de veiligheid en het welzijn van medewerkers en leerlingen. Daar waar een incident zich voordoet, is duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk is en wordt er adequaat gehandeld. De directeuren van de scholen zijn verantwoordelijk voor het veiligheidsbeleid. Binnen MosaLira heeft iedere directeur mandaat om binnen de kaders van de goedgekeurde be-
groting en het vastgestelde beleid het beschikbare budget te besteden. Het grootste deel van de kosten (circa 85%) bestaat echter uit salarissen van medewerkers. Voor ieder schooljaar wordt binnen het directeurenberaad, op voordracht van de individuele directeur en na overleg met het CvB, bepaald welke medewerkers waar gaan werken. Hierbij wordt onder andere rekening gehouden met weten regelgeving, intern beleid en procedures, mobiliteitsverzoeken, matchen van vraag en aanbod, competenties en beoordelingen, verandering van werktijdfactoren en uitstroom van medewerkers. De eerdergenoemde risico’s noodzaken ons zeer behoudend om te gaan met het aangaan van nieuwe verplichtingen. Dit betekent dat wij proberen de flexibiliteit in ons personeelsbestand zo maximaal mogelijk te houden. Het nieuwe wetsvoorstel Werk en Zekerheid baart ons in die zin zorgen. Wij zijn uiteraard van mening dat een goed werkgever moet zorgen voor zo veel mogelijk zekerheid voor zijn medewerkers. Het wetsvoorstel bepaalt echter onder andere dat er maximaal drie tijdelijke contracten kunnen worden afgesloten, voordat recht bestaat op een vast contract. Deze bepaling leidt binnen het primair onderwijs tot een groot probleem bij het organiseren van de vervanging van afwezige leerkrachten. Op welke manier wij hiermee moeten en kunnen omgaan, zal nog uitgezocht worden.
51
JAARVERSLAG 2013 • Management
JAARVERSLAG 2013 • Management
50
werkgelegenheid. Hierbij ontstaan ongetwijfeld personele fricties. • Doordecentralisatie van de huisvesting: Met ingang van 1 januari 2015 zal de verantwoordelijkheid voor het buitenonderhoud van alle schoolgebouwen bij de schoolbesturen komen te liggen. Dit is nu nog voor rekening van de gemeente. De verwachting is dat de doordecentralisatie een grote negatieve impact op de materiële exploitatieresultaten van de schoolbesturen gaat hebben. Zeker gezien het feit dat er hoogstwaarschijnlijk een zogenaamde koude overdracht door de gemeente zal plaatsvinden. • Invoering Passend Onderwijs en afname deelnamepercentage speciaal (basis)onderwijs: Per 1 augustus 2014 wordt de stelselwijziging ‘Passend onderwijs’ doorgevoerd, waarmee schoolbesturen zorgplicht krijgen voor alle leerlingen, mede af te hechten door niet vrijblijvende samenwerking met andere schoolbesturen. Dit heeft nogal wat (structuur)gevolgen op het gebied van werkgelegenheid en geldstromen. • Uitvoering huidige wet- en regelgeving en de te verwachten wijzigingen hierin met betrekking tot personeel, zoals beleid ten aanzien van eigen wachtgelders en tijdelijke dienstverbanden, de wijzigingen in het reglement van het Participatiefonds en de invoering van de Modernisering Ziektewet.
5
Klanten en partners
Alle basisscholen van MosaLira nemen de CITO Eindtoets af. In de onderstaande tabel zijn de resultaten van alle scholen te zien. De ongecorrigeerde score wordt afgezet tegen de norm die bepaald wordt door het gemiddelde percentage aan leerlingen met een gewicht in de school, het zogenaamde schoolgewicht. Dit maakt het mogelijk scholen met een vergelijkbare populatie beter en nauwkeuriger met elkaar te vergelijken. De inspectie kijkt bij de beoordeling van een school natuurlijk niet alleen naar de eindopbrengsten, maar ook naar de tussenresultaten vergeleken met de landelijk vastgestelde normen op de gebieden taal en rekenen (conform de bepalingen in het inspectiekader). Belangrijk te vermelden hierbij is dat de score op de eindtoets slechts gezien mag worden als één van de vele indicatoren voor de bepaling van de kwaliteit van de school. Binnen MosaLira zijn wij zeker voorstander van het meer opbrengstgericht werken en de grotere focus dan voorheen op het bepalen en transparant maken van opbrengsten. Deze ontwikkeling hebben wij reeds in 2007 in gang gezet, ruim voordat dit ook landelijk beleid werd. We moeten er echter voor waken dat toetsresultaten heilig en allesbepalend worden. In onze visie is een kwalitatief goede school een school waarbinnen kinderen een optimaal bij hun talenten en behoeften passend onderwijsaanbod krijgen en er derhalve uit kinderen gehaald wordt wat erin zit.
2013
2014
Norm inspectie
Amby
538,3
540,4
535,2
Anne Frank
538,9
538,3
535,2
De Lètterdoes
532,1
532,7
531,3
De Maasköpkes
537,2
534,7
535,2
De Schans
541,2
535,9
533,9
De Vlinderboom
535,9
535,9
534,0
Het Mozaïek
539,2
539,8
527,7
JF Kennedy
537,2
537,7
535,2
Markus
534,7
535,2
529,3
Montessori Binnenstad
537,1
538,1
535,2
Petrus en Paulus
536,0
539,8
535,2
Scharn
539,5
539,0
535,2
Sint Aloysius
535,3
538,6
535,2
Sint Oda
536,5
531,5
530,7
Sint Pieter
542,4
543,7
535,2
‘t Spoor
530,4
532,1
532,9
Wyck
533,8
541,0
534,8
De leeropbrengsten worden binnen MosaLira systematisch geanalyseerd en geëvalueerd op drie niveaus; school, groep en leerling. Hierbij worden naast de landelijk genormeerde toetsen ook de methode gebonden toetsen gebruikt. De schoolzelfevaluatie, inclusief relevante dwarsdoorsneden, trendanalyses, groepsanalyses en analyses van leervorderingen, leidt vervolgens tot gerichte interventies in de klas. Professionalisering van medewerkers, inrichting van schoolgebouwen, keuzes voor leermethoden, aanschaf van systemen e.d. worden genomen met het oog op de verhoging van de leeropbrengsten van leerlingen. Jaarlijks vindt er een gesprek plaats tussen de in-
53
JAARVERSLAG 2013 • Klanten en partners
JAARVERSLAG 2013 • Klanten en partners
52
ONDERWIJS
TEVREDENHEID
JAARVERSLAG 2013 • Klanten en partners
Peildatum: 2013
Ouders
Leerlingen
Amby
7,8
8,5
Anne Frank
8,0
8,2
De Lètterdoes
7,6
9,3
De Maasköpkes
7,4
7,9
De Opstap
8,0
8,4
De Schans
8,1
8,1
De Sprong
7,9
8,5
De Vlinderboom
7,6
7,7
Don Bosco
7,6
8,1
Het Mozaïek
7,7
7,5
IvOO
7,7
7,9
Jan Baptist
7,8
7,7
JF Kennedy
7,8
8,4
Markus
7,8
7,9
Montessori Binnenstad
7,8
7,9
Petrus en Paulus
7,7
8,1
Scharn
7,7
8,1
Sint Aloysius
7,9
8,1
Sint Oda
7,5
8,2
Sint Pieter
7,2
8,0
‘t Spoor
7,5
7,4
Wyck
7,9
7,9
Eén keer in de twee jaren doet MosaLira een brede tevredenheidsmeting onder personeel, ouders
en leerlingen. In 2013 zijn opnieuw alle ouders en leerlingen bevraagd met behulp van de Kwaliteitsmeter van Beekveld & Terpstra. De resultaten worden op stichtings- en schoolniveau uitgebreid geanalyseerd en besproken en leiden vervolgens tot verbeteracties in de nieuwe jaarplannen. In de onderstaande tabel zijn de resultaten van de ouders en leerlingen te zien. KLACHTENREGELING Er is in 2013 geen enkele klacht ingediend bij de Landelijke Klachtencommissie. Wel zijn er 10 meldingen, incidenten c.q. klachten over diverse onderwerpen in 2013 door het CvB in behandeling genomen. Deze zijn inmiddels naar tevredenheid van de indieners door het CvB en de schooldirecties afgehandeld. In het kader van de klachtenregeling beschikken alle scholen van MosaLira over 1 à 2 contactpersonen. MosaLira beschikt tevens over vijf externe vertrouwenspersonen, die vanuit hun expertise in het kader van de klachtenregeling kunnen worden ingeschakeld. Er wordt twee keer per jaar door de contactpersonen geanonimiseerd aan het CvB gerapporteerd welke meldingen of klachten in ontvangst genomen zijn. De contactpersonen hebben een scholingstraject doorlopen in het kader van hun rol als contactpersoon. PARTNERS Het afgelopen jaar zijn de realisatie van kindcentra en de spreiding van voorzieningen over de stad Maastricht sterk beïnvloed door de ontwikkelingen
in de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk. De wereld voor onze kindpartners is heel snel veranderd door nieuwe (fiscale) wet- en regelgeving voor ouders en de noodzaak tot harmonisatie. Dit betekent dat de gesprekken die gevoerd werden en plannen die we gemaakt hadden plotseling in een heel ander daglicht kwamen te staan. Er was derhalve geen andere mogelijkheid dan pas op de plaats maken en herbezinnen. Zowel de kindpartners als ook de schoolbesturen hebben echter niet stil gezeten. De resultaten zullen in 2014 zichtbaar worden. Voor MosaLira is vooral de samenwerking met stichting kom Leren (fusiestichting van de besturen SKO Mergelland en jong Leren) belangrijk. Als de twee grotere schoolbesturen in de stad Maastricht proberen wij nadrukkelijk onze verantwoordelijkheid te nemen om er gezamenlijk voor te zorgen dat alle kinderen een passend aanbod krijgen. Hierbij koesteren en respecteren wij de diversiteit van scholen en keuzevrijheid van ouders, maar mag concurrentie tussen besturen noodzakelijke veranderingen c.q. maatregelen niet in de weg staan. In het kader van Passend Onderwijs participeert MosaLira op dit moment in zes samenwerkingsverbanden. In de regio’s Maastricht/Heuvelland, Westelijke Mijnstreek en Heerlen en omstreken heeft het CvB per 1 november 2013 een bestuurszetel ingenomen in zowel het verband voor voortgezet onderwijs als ook primair onderwijs. Het nadeel van deze keuze is de bestuurlijke drukte, maar het grote voordeel is dat in deze samenwerkingsverbanden alle besturen van de totale regio Zuid-Limburg vertegenwoordigd zijn en hierdoor de mogelijkheid bestaat op grotere schaal gezamenlijk efficiëntere
en effectievere oplossingen te creëren voor de uitdagingen waarvoor we allen staan. MosaLira participeert ook actief in de stuurgroep Opleiden in de school, gevormd door de lerarenopleiding en onderwijsbesturen in Zuid-Limburg. Ter ondersteuning van de gezamenlijke ambitie is in 2010 het lectoraat Opleiden in de School ingericht, gericht op de innovatie van de lerarenopleiding basisonderwijs. De ambitie van het samenwerkingsverband is dat aankomende en zittende leerkrachten samen onderzoek verrichten ten behoeve van hun eigen ontwikkeling en die van de school. In de realisatie van deze ambitie is een aantal stappen gezet. In 2010 is gestart met een gezamenlijk project ‘Excellente leraren leren in leerwerkgemeenschappen’. Inmiddels zijn er meerdere Communities of Practice (CoP) binnen MosaLira ingericht en zal er nu gestart gaan worden Communities of Learning (CoL). Binnen MosaLira heeft basisschool Amby in dit kader het predicaat Academische basisschool verkregen in 2012. De meerwaarde van academische basisscholen is dat zij in staat zijn om systematischer en wetenschappelijker te werk te gaan in het onderzoeken van de specifieke vraagstukken op de werkplek. Tot slot is MosaLira ook één van de deelnemers aan de PO Tafel Zuid- Limburg. In dit gremium stemmen de grootste besturen van de regio ontwikkelingen met elkaar af en zoeken gezamenlijk naar oplossingen voor de belangrijkste gemeenschappelijke knelpunten in overleg met alle betrokken partijen.
55
JAARVERSLAG 2013 • Klanten en partners
54
spectie en het CvB. De inspectie kijkt hierbij of er risico’s zijn bij scholen en kent vervolgens de zogenaamde toezichtarrangementen toe. MosaLira heeft momenteel geen enkele school met een aangepast arrangement.
JAARVERSLAG 2013 • Klanten en partners
56
In 2009 heeft MosaLira van OCW een subsidie van ruim € 2,2 mln. toegewezen gekregen in het kader van de regeling Onderwijstijdverlenging basisonderwijs voor haar basisscholen De Letterdoes en ‘t Spoor. Deze projectsubsidie was bedoeld om samen met welzijnsorganisatie Trajekt, voortgezet onderwijs organisatie LVO en de gemeente Maastricht binnen een periode van vier schooljaren de leerprestaties van kinderen duurzaam te verhogen en een betere overgang van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs te bewerkstelligen. MosaLira heeft in goed overleg met de partners en met behulp van de subsidie de zogenaamde Talentenschool opgericht, waarin kinderen vier uren per week extra onderwijstijd krijgen en speciale activiteiten georganiseerd worden in de Wie Kent School en zomer- en winterschool. In 2013 is het project afgelopen. De resultaten zijn in kaart gebracht, de producten zijn geborgd en het project is geëvalueerd. Het inhoudelijke en financiële verslag is gemaakt en ingeleverd. Een bedrag van ruim € 200k van de totale subsidie is niet besteed. Deze middelen gaan terug naar OCW. Het blijkt nu moeilijk te zijn om met de reguliere bekostiging en binnen de huidige cao bepalingen de resultaten van het project te continueren en het curriculum te gebruiken naast de reguliere activiteiten. Basisschool ’t Spoor probeert echter in haar nieuwe onderwijsconcept De Geluksvogel, dat gebaseerd is op de resultaten van het project onderwijstijdverlenging en de onderwijsvisie van Onderwijs voor een Nieuwe Tijd (O4NT), de be-
langrijkste producten te integreren. Binnen dit concept wordt voor ieder kind samen met de ouders een individueel ontwikkelingsplan opgesteld dat periodiek wordt geëvalueerd en bijgesteld. Naast de verplichte lesstof is er veel aandacht voor actieve workshops, groepsprojecten en individuele opdrachten, in- en buiten de fysieke school. Alle leerlingen krijgen de beschikking over een eigen iPad ter ondersteuning van hun individuele leerproces. In 2016 is beoogd dat deze school haar intrek neemt in een nieuw gebouw in de wijk Limmel/ Nazareth. Tegen die tijd zal de school dan 50 weken per jaar geopend zijn en ouders het voordeel bieden van een flexibele inloop gedurende de dag. Ook is het de bedoeling dat de school ouders, in goed overleg, op termijn de mogelijkheid biedt om (een deel van de) vakanties buiten de traditionele schoolvakanties te plannen. Een hele verandering in onderwijsland.
57
JAARVERSLAG 2013 • Klanten en partners
ONDERWIJSTIJDVERLENGING
6
Medewerkers
Het ziekteverzuim blijft een belangrijk punt van aandacht binnen MosaLira. Hoewel we in 2013 een dalende lijn zien, zitten we met 7,2% nog steeds boven het landelijk branchegemiddelde van 6,5%. Per 1 januari 2014 is MosaLira desondanks eigen risicodrager geworden en dus uit het Vervangingsfonds (Vf ) gestapt. Tegelijkertijd is er ook een traject gestart met als doel de directeuren beter in staat te stellen hun taken als case manager op te pakken. Dit is gebeurd door het verzorgen van workshops, het gezamenlijk behandelen en bespreken van actuele cases en door de ontwikkeling van een aantal tools die het volgen van de verplichtingen vanuit de Wet Verbetering Poortwachter vergemakkelijken. De afdeling Human Resources heeft hierin een belangrijke adviserende en ondersteunende rol. De nadelige gevolgen van een hoog ziekteverzuim zijn onder andere de administratieve lasten van het regelen van vervangingen en het overnemen van taken door collega’s. Hierdoor worden medewerkers met extra taken belast en lopen zij het risico zelf ook uit te vallen. Belangrijker nog is echter het kwaliteits- en continuïteitsrisico met betrekking tot het onderwijsproces van kinderen. MosaLira ontving bij het Vervangingsfonds jarenlang een bonus, omdat wij veel minder declareerden dan de premie die we betaalden. Dit financiële voordeel is door het eigen risicodragerschap nu groter geworden, maar dit betekent ook dat het risico van hogere lasten bij een stijging van het (ziekte)verzuim sterk toegenomen is.
De belangrijkste oorzaken voor het hoge ziekteverzuim binnen het onderwijs in het algemeen zijn de hoge werk- en prestatiedruk. De volgende ontwikkelingen van de afgelopen jaren hebben volgens onderzoek hieraan bijgedragen: • • • •
59
toenemend aantal taken; vernieuwingen in het onderwijs; toenemende kwaliteitseisen; bezuinigingen.
Ook binnen MosaLira hebben we natuurlijk gezien dat bovengenoemde aspecten in min of meerdere mate op alle niveaus van de organisatie een belangrijke rol spelen. De veranderingen vragen om verzakelijking en ondernemerschap, maar ook een duidelijke focus en het maken van keuzes. Wij zijn daarom een professionaliseringstraject voor de directeuren gestart en zetten via de investeringsagenda in op de kwaliteitsverbetering van medewerkers. Focus dus op leiderschap en pedagogisch en didactisch handelen in combinatie met een betere planning en control cyclus om op deze manier de belangrijkste zaken beter en efficiënter door de juiste mensen te laten aanpakken. Er zal met minder inspanning meer kwaliteit geleverd moeten gaan worden. In combinatie met meer aandacht voor gezondheid en bewegen en meer leeftijdsbewust personeelsbeleid verwachten wij op deze manier het ziekteverzuim de komende jaren verder terug te dringen. Het verloop van personeel bij MosaLira is erg beperkt en heeft vrijwel uitsluitend betrekking op mensen die vertrekken vanwege deelname aan de
JAARVERSLAG 2013 • Medewerkers
JAARVERSLAG 2013 • Medewerkers
58
ZIEKTEVERZUIM
JAARVERSLAG 2013 • Medewerkers
TEVREDENHEID Eén keer in de twee jaren doet MosaLira een brede tevredenheidsmeting onder personeelsleden, ouders en leerlingen. In 2013 zijn opnieuw alle personeelsleden bevraagd met behulp van de Kwaliteitsmeter van Beekveld & Terpstra. De resultaten worden op stichtings- en schoolniveau uitgebreid geanalyseerd en besproken en leiden vervolgens tot verbeteracties in de nieuwe jaarplannen. In de onderstaande tabel zijn de resultaten van het personeel te zien. Peildatum 2013
Personeel
Amby
8,1
Anne Frank
7,8
De Lètterdoes
8,3
De Maaskopkes
8,2
De Opstap
7,1
De Schans
8,0
De Sprong
7,5
Peildatum 2013
Personeel
De Vlinderboom
8,0
Don Bosco
7,5
Het Mozaïek
8,1
IvOO
6,6
Jan Baptist
7,8
JF Kennedy
7,8
Markus
7,8
Montessori
7,9
Petrus en Paulus
7,6
Scharn
6,8
Sint Aloysius
8,0
Sint Oda
7,8
Sint Pieter
7,3
‘t Spoor
8,4
Wyck
7,6
SAMENSTELLING Binnen MosaLira werkten ultimo 2013 circa 720 medewerkers met een vast of tijdelijk dienstverband. Tevens zitten er gemiddeld zo’n 80 vervangers in ons personeelsbestand. De laatste groep bestaat vrijwel volledig uit leerkrachten. Van de groep van 720 heeft circa 90% een vaste aanstelling. Van de tijdelijke aanstellingen valt 70% in de groep onderwijzend personeel. In het reguliere basisonderwijs is dit percentage veel hoger dan in het speciaal (basis)onderwijs. De overige tijdelijke aanstellingen bestaan dus voornamelijk uit onderwijsondersteunend personeel in het speciaal (basis)onderwijs. Ruim 55% van de medewerkers heeft een parttime aanstelling. Het aantal tijdelijke medewerkers zal naar verwachting de komende jaren sterk afnemen.
Het geprognosticeerde natuurlijke verloop voor de komende jaren is duidelijk in beeld en vormt de onderlegger bij beslissingen over de inzet van de huidige formatie. Onder de aanname dat medewerkers pas uittreden op de pensioengerechtigde leeftijd gaan vanaf het schooljaar 2014-2015 in vijf jaren tijd 82 medewerkers (circa 60 fte) de organisatie verlaten. Van dit aantal is 52 fte leerkracht. Dit betekent een behoorlijk verlies aan ervaring en expertise waarop binnen het huidige personeels- en professionaliseringsbeleid geanticipeerd en geïnvesteerd moet worden. Van de 720 personeelsleden is 24% man en dus 76% vrouw. Het percentage mannen dat parttime werkt is 3%. Onder de vrouwen is dit percentage 52%. De samenstelling van het personeelsbestand is vrij stabiel. MosaLira heeft de laatste jaren een constant aantal tijdelijke leerkrachten in dienst. Dit betreft circa 10% van de populatie. MOBILITEIT Ondanks het natuurlijke verloop van de komende jaren moeten wij zeer terughoudend beleid blijven voeren met betrekking tot de instroom van nieuw personeel c.q. het uitbreiden van onze werkplekken. Alle ontwikkelingen en bezuinigingen (verevening) rondom Passend Onderwijs en het dalende aantal leerlingen, zeker in het speciaal onderwijs, betekent voor MosaLira zeer waarschijnlijk een behoorlijk verlies aan arbeidsplaatsen in de nabije toekomst. De IPB cyclus, waarin de ontwikkeling van personeelsleden gestimuleerd wordt en die wordt afgesloten met een beoordeling, is van cruciaal belang bij het kunnen binden van (nieuw)
talent aan MosaLira. Wij doen er alles aan talentvolle leerkrachten aan onze stichting te binden. Kwaliteit blijft binnen MosaLira leidend, dus daar waar zich mogelijkheden voordoen om mensen voor langere tijd te binden, zijn de individuele beoordelingsresultaten doorslaggevend. De bundeling van de krachten en expertise uit het reguliere en het speciale onderwijs biedt nieuwe kansen voor personeelsleden. Binnen ons professionaliseringsbeleid zal er steeds meer nadruk komen te liggen op scholing (vrijwillig of verplicht) van vaste medewerkers om de match tussen vraag en aanbod kwalitatief goed te kunnen maken. In 2013 zijn 59 medewerkers (tijdelijk) benoemd. Binnen de organisatie is de mobiliteit van medewerkers tussen scholen nog zeer beperkt. Er zal de komende tijd beleid gemaakt gaan worden om de interne mobiliteit te vergroten c.q. stimuleren. In totaliteit gingen 13 vaste medewerkers uit dienst op eigen verzoek (aanvaarden baan elders), met wederzijds goedvinden en wegens arbeidsongeschiktheid. Van rechtswege liepen 55 (tijdelijke) aanstellingen af.
61
JAARVERSLAG 2013 • Medewerkers
60
(vervroegde) pensioenregeling. Er vertrekken geen mensen die slechte arbeidsomstandigheden als reden opgeven. Beperkt verloop geeft wel aan dat het belangrijk blijft om te investeren in een veilige en gezonde werkomgeving waarin mensen zich goed voelen. Binnen de Investeringsagenda is het versterken en verbeteren van de IPB cyclus een belangrijk onderdeel om ook het ziekteverzuim te kunnen terugdringen. Leidinggevenden en medewerkers moeten met elkaar de professionele dialoog voeren en tijdig actie ondernemen. Ziekteverzuim is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
7
Maatschappij en bestuur en financiers
MosaLira sluit het jaar 2013 af met een positief exploitatieresultaat van € 466k. Het operationele resultaat bedraagt € 6k. Het is van belang om te vermelden dat het totale resultaat ruim € 700k positiever was dan begroot. De positieve afwijking is echter vrijwel volledig toe te schrijven aan de extra rijksbijdrage die vanuit het Regeerakkoord (oktober 2013) is gekomen en waarop niet gerekend was. Tevens is ten opzichte van voorgaande jaren, op basis van nieuwe financiële afspraken tussen de partners in de algemene ledenvergadering (ALV), een lagere bijdrage aan de back office kosten coöperatie UWCM (United World College Maastricht) gerealiseerd. De financiële positie van MosaLira blijft gezond. VERSLAG RAAD VAN TOEZICHT De RvT heeft de afgelopen jaren geconstateerd dat de kwaliteitsbewaking en bedrijfsvoering van MosaLira een sterke verbetering hebben doorgemaakt. Daardoor kan de RvT de toezichthoudende rol op basis van managementrapportages goed uitoefenen. Deze rapportages worden twee keer per jaar door het CvB aangeleverd en bevatten onderwerpen als strategie, prognoses leerlingenaantal, personeel, samenwerking partners, onderwijskwaliteit en financiën. De RvT heeft in 2013 negen keer vergaderd in aanwezigheid van het voltallige CvB. In 2013 is de RvT nauw betrokken geweest bij de opstelling van de Investeringsagenda. In deze tijd van krimp, stelselwijzigingen en derhalve (finan-
ciële) risico’s lijkt een fors investeringsprogramma van circa € 2 mln. tot augustus 2016 starten niet vanzelfsprekend, maar de RvT is er net als het CvB van overtuigd dat investeren in de kwaliteit van mensen en dus in onderwijs het enige juiste is. Ook in deze tijd. Natuurlijk dient de financiële positie van MosaLira goed bewaakt te worden en gezond te blijven, maar de RvT heeft toch goedkeuring gegeven aan een begroting (2013-2014) die een negatief exploitatieresultaat laat zien. Dit is niet structureel, maar moet een incidentele impuls zijn waarvan op termijn de vruchten genoten worden door kinderen, ouders en medewerkers. De ontwikkelingen binnen de coöperatie UWCM zijn door de RvT nauwgezet gevolgd. De voorzitter van de RvT zit namens MosaLira in de algemene ledenvergadering (ALV) van de coöperatie. De vorming van de coöperatie is niet gemakkelijk geweest. De RvT is door het CvB, gezien de grote inhoudelijk en financiële belangen, vanaf de start van het project in de ontwikkelingen meegenomen. Inmiddels mogen we constateren dat de UWCM organisatie vorm heeft gekregen en dat er structuur in de samenwerking is. Met de intrek in het nieuwe gebouw heeft de school bovendien een extra impuls gekregen. Als RvT zijn we blij met deze ontwikkeling. De RvT heeft verder met genoegen gezien dat de wisseling van het voorzitterschap van het CvB probleemloos is verlopen. Dit is mede te danken aan de inzet en betrokkenheid van de scheidend voorzitter (mevrouw Van Horssen), de nieuwe voorzitter (de heer Van Mulken) voorzitter en het lid (de heer Huntjens).
63
JAARVERSLAG 2013 • Maatschappij en bestuur en financiers
JAARVERSLAG 2013 • Maatschappij en bestuur en financiers
62
TOELICHTING OP JAARCIJFERS
ook in de toekomst worden verkocht. Op deze transacties is in 2013 een behoorlijke koerswinst gerealiseerd. Ook is een aantal obligaties door de debiteur tegen nominale waarde afgelost, waarop koerswinst gerealiseerd is. Door de lage rente zijn er op dit moment heel weinig herbeleggingsmogelijkheden. De liquide middelen worden derhalve op rentedragende spaarrekeningen bij de huisbankiers geparkeerd om risico’s op koersverlies bij een stijging van de rente te voorkomen. Deposito’s zijn niet interessant.
houden, (ver)huren, (ver)kopen en in stand houden van gebouwen welke geschikt zijn voor het geven en coördineren van onderwijs, het in stand houden van een campus en het (doen) organiseren en coördineren van de onderwijs- en beheerorganisatie in brede zin ten behoeve van het UWCM en het faciliteren ten behoeve van onderwijs, het verlenen van organisatorische ondersteuning op de door de coöperatie in stand gehouden campus alsmede het (doen verzorgen van) de feitelijke uitoefening van de schoolleiding ten behoeve van het UWCM.
TREASURY
De beleggingsportefeuille van MosaLira heeft een beleggingshorizon van meer dan 1 jaar. Zoals eerder beschreven is de portefeuille het afgelopen jaar door het nemen van koerswinst en het aflossen van obligaties door debiteuren behoorlijk in omvang afgenomen. Het voordeel hiervan is dat de kans op koersverliezen steeds kleiner wordt en de liquide middelen beschikbaar zijn voor investeringen in het primaire proces. Nadeel is dat de opbrengsten uit beleggingen afnemen en niet meer gebruikt kunnen worden voor de bekostiging van bepaalde activiteiten.
In 2013 heeft de internationale school van MosaLira, UWCM Primary, haar intrek genomen in het nieuwe gebouw aan De Geusselt in Maastricht. Het bevoegd gezag van Primary blijft bij MosaLira, maar binnen UWCM worden de Preschool (peuterspeelzaal), Primary (basisonderwijs), Secondary en Boarding (voortgezet onderwijs) geïntegreerd aangestuurd door de Head of College die in dienst is bij de coöperatie. Een bijzondere situatie voor alle betrokken partijen. De school groeit in leerlingenaantal en boekt uitstekende onderwijsresultaten. UWCM speelt een belangrijke rol in de aantrekkelijkheid van de Euregio voor (internationale) bedrijven en hun medewerkers.
MosaLira heeft haar obligatieportefeuille in depot bij de ING Bank (zie jaarrekening). Met de ING Bank is een vermogensadviesovereenkomst overeengekomen, waarbij de Regeling Beleggingen en Belenen voor Onderwijsinstellingen 2011 en het treasury statuut van MosaLira de kaders en randvoorwaarden bepalen. De treasury functie bij MosaLira wordt geheel centraal uitgevoerd en is ondergebracht binnen het bestuurskantoor. Het CvB is direct verantwoordelijk en het enige orgaan dat transacties kan sluiten. Er is geen afzonderlijke afdeling voor treasury. MosaLira zet haar (overtollige) liquide middelen op een risicomijdende manier weg. Dit betekent dat er gekozen wordt voor een meerjarig zo veel mogelijk stabiel rendement tegen zo min mogelijke risico’s. Het afgelopen jaar is de rente nog verder gedaald. Door de rentedaling en het toegenomen vertrouwen in de financiële markten zijn de koersen van de obligaties behoorlijk gestegen. Obligaties met een (te) laag effectief rendement zijn en zullen
BIJZONDERHEDEN Eind 2009 is de Vereniging United World College Maastricht Coöperatief verband met uitsluiting van aansprakelijkheid opgericht, oftewel coöperatie UWCM. MosaLira behoort tot één van de oprichters van deze coöperatie en vormt samen met stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO) en stichting United World College Maastricht (UWCM) de ledenvergadering. De coöperatie heeft onder andere ten doel het exploiteren, bouwen, onder-
BIJZONDERE GEBEURTENISSEN Ook in 2013 hebben er natuurlijk feestelijke en droevige gebeurtenissen plaatsgevonden. Hieronder vindt u de belangrijkste in chronologische volgorde.
• 7 januari 2013 Overlijden Sjerke Nijssen leerling kleutergroep SBO de Sprong
65
• 1 april 2013 Afscheid van mevrouw Pieternel van Horssen als voorzitter CvB Benoeming van de nieuwe voorzitter CvB, de heer Theo van Mulken • 22 juni 2013 Mevrouw Elly Ros-Jongen, leerkracht SBO de Sprong, benoemd tot lid in de orde van Oranje Nassau i.v.m. jarenlange inzet voor Stichting Kindervakantiewerk te Houthem. • 25 juni 2013 Aftreden als lid van de Raad van Toezicht mevrouw Malva Driessen Toetreden als lid van de Raad van Toezicht de heer Roland Wedler • 10 oktober 2013 Feestelijke opening United World College Maastricht • 11 oktober 2013 Feestelijke opening Kindcentrum Anne Frank
JAARVERSLAG 2013 • Maatschappij en bestuur en financiers
JAARVERSLAG 2013 • Maatschappij en bestuur en financiers
64
Een belangrijke taak van de RvT is het aanstellen van de instellingsaccountant. In 2011 heeft Ernst & Young deze opdracht van de RvT voor drie jaren gekregen. De RvT ontvangt van de accountant jaarlijks een rapportage van de interim controle en een accountantsverslag van de eindcontrole. Deze rapportages worden met de accountant en het CvB uitgebreid besproken. De opdracht aan en werkzaamheden van de accountant hebben mede bijgedragen aan de verbetering van de bedrijfsvoering.
8
Jaarrekening
Voor de uitgebreide jaarrekening verwijzen wij u naar onze website www.mosalira.nl. In deze gedrukte versie van ons jaarverslag nemen we uitsluitend de belangrijkste onderdelen hieruit op. MosaLira is een stichting en haar activiteiten bestaan uit het aanbieden van basis en speciaal (basis-) onderwijs in Maastricht. De jaarrekening is opgesteld volgens de inrichtingsvereisten van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving. Specifiek voor onderwijsinstellingen gelden de bepalingen en modellen zoals opgenomen in Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 660 Onderwijsinstellingen. De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. De jaarrekening is weergegeven in euro’s. Transacties luidende in vreemde valuta worden in de betreffende functionele valuta van de organisatie omgerekend tegen de geldende wisselkoers per de transactiedatum. Gedurende het verslagjaar hebben geen significante transacties in vreemde valuta plaatsgevonden.
FINANCIELE KENGETALLEN
2013
2012
2011
Solvabiliteit 1 Solvabiliteit 2
58%
56%
56%
69%
67%
68%
Liquiditeit
1,88
1,84
1,94
Rentabiliteit
1,1%
0,3%
-/-0,6%
Weerstandsvermogen
31%
30%
34%
Kapitalisatiefactor
43%
44%
49%
67
Solvabiliteit 1: eigen vermogen gedeeld door balanstotaal Solvabiliteit 2: eigen vermogen + voorzieningen gedeeld door balanstotaal Liquiditeit (current ratio): vlottende activa gedeeld door vlottende passiva Rentabiliteit: saldo baten en lasten gedeeld door totale baten Weerstandsvermogen: eigen vermogen gedeeld door de totale rijksbijdragen Kapitalisatiefactor: balanstotaal minus waarde gebouwen en terreinen gedeeld door totale baten
Conclusie De bovenstaande ratio’s laten zien dat de financiële situatie van MosaLira als goed te kwalificeren is. De cijfers zitten allemaal ruim boven de gestelde minimum eisen. Dit geeft ons de mogelijkheid te investeren in de kwaliteit van ons personeel en dus het onderwijs en het vertrouwen dat wij de financiële uitdagingen en gevolgen van de geïdentificeerde risico’s kunnen opvangen.
JAARVERSLAG 2013 • Jaarrekening
JAARVERSLAG 2013 • Jaarrekening
66
ALGEMEEN
Balans na resultaatbestemming
68
1
Staat van Baten en Lasten
Activa
Baten 31-12- 2013
31-12- 2012
EUR
EUR
Vaste Activa
3.1
Rijksbijdragen
1.1
Immateriële vaste activa
3.2
Overige overheidsbijdragen en -subsidies
1.2
Materiële vaste activa
5.110.905
4.601.503
3.3
College-, cursus-, les- en examengelden
1.3
Financiële vaste activa
3.193.395
3.366.543
3.4
Baten in opdracht van derden
3.5
Overige baten
Totaal vaste activa
8.304.300
2013
Begroot 2013
2012
EUR
EUR
EUR
37.370.824
36.206.693
37.124.900
500.892
333.235
680.690
4.463.297
3.827.008
4.094.410
42.335.013
40.366.936
41.900.000
36.222.914
35.041.546
35.989.994
770.652
615.007
741.685
69
7.968.046 Totaal Baten
Vlottende activa Voorraden
1.5
Vorderingen
1.6
Effecten
1.7
Liquide middelen
JAARVERSLAG 2013 • Jaarrekening
Totaal vlottende activa
Lasten 4.797.986
4.187.079
4.1
Personeelslasten
232.800
1.635.737
4.2
Afschrijvingen
6.757.380
6.003.750
4.3
Huisvestingslasten
2.696.456
2.358.622
2.622.162
4.4
Overige lasten
2.547.587
2.921.873
2.554.615
11.788.166
11.826.566
4.5
Backofficekosten coöperatie UWCM
42.328.707
40.937.048
42.287.021
6.306
-570.112
-387.021
459.428
317.833
494.744
465.734
-252.279
107.723
Totaal Lasten Totaal activa
20.092.466
378.565
19.794.612 Saldo Baten en Lasten
2
91.098
Passiva 31-12- 2013
31-12- 2012
EUR
EUR
2.1
Eigen vermogen
11.642.324
11.176.590
2.2
Voorzieningen
2.195.270
2.183.317
2.4
Kortlopende schulden
6.254.872
6.434.705
20.092.466
19.794.612
Totaal passiva
5
Financiële baten en lasten Totaal resultaat
Risico’s en eigen vermogen In het jaarverslag 2012 zijn wij uitgebreid ingegaan op het onderzoek dat door de Inspectie van het Onderwijs is gedaan naar de financiële positie van MosaLira. De kapitalisatiefactor overschreed de sig-
naleringswaarde en de conclusie van de inspectie was dat de beschikbare middelen onvoldoende waren ingezet in het onderwijsproces. MosaLira was het met deze conclusie om meerdere redenen niet eens. Begin 2013 is onze investeringsagenda echter vastgesteld en daarmee kwam een bedrag
JAARVERSLAG 2013 • Jaarrekening
1.4
JAARVERSLAG 2013 • Jaarrekening
De afgelopen jaren is middels de grondig verbeterde bedrijfsvoering stevig ingezet op het beheersen en beheren van risico’s. Het risicomanagement richt zich zowel op de financiële als ook de kwalitatieve risico’s. Vooral in de continuïteitsparagraaf maar ook op andere plekken in ons jaarverslag is informatie hierover opgenomen. Door een nog striktere begrotingsaanpak vanaf schooljaar 2014-2015 worden risico’s duidelijker zichtbaar, maar ook beter beheersbaar. Het kwaliteits- en risicomanagement zal in 2014 nog structureler en planmatiger worden opgepakt.
a. € 309.933 is toegevoegd aan de algemene reserve b. € 155.801 is toegevoegd aan de bestemmingsreserve UWCM Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen significante gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan. Goedkeuring van het jaarverslag 2013 Ingevolge het bepaalde in artikel 16 lid 2 van de statuten van MosaLira heeft het CvB het jaarverslag 2013 inclusief jaarrekening per 26 mei 2014 vastgesteld. Naar het oordeel van de accountant geeft de volledige jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van MosaLira en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met de Regelgeving jaarverslaggeving onderwijs.
Verbonden partijen MosaLira vormt het bestuur van de stichting UWCM Preschool te Maastricht en stichting Centrum voor Onderwijs, Zorg en Onderzoek (COZO) te Maastricht. Vanwege de geringe balanstotalen en totale baten van deze stichtingen in relatie tot het balanstotaal en de totale baten van MosaLira is besloten om de cijfers van deze rechtspersonen niet te consolideren in de jaarrekening MosaLira. Bestemming van het exploitatieresultaat Het positieve resultaat van € 465.734 wordt als volgt bestemd:
71
De in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2013 voldoen in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals vermeld in paragraaf 2.3.1. Referentiekader van het onderwijscontroleprotocol OCW/EZ 2013. Ingevolge het bepaalde in artikel 12h van de statuten van MosaLira heeft de Raad van Toezicht het jaarverslag 2013 inclusief jaarrekening per 26 juni 2014 goedgekeurd.
JAARVERSLAG 2013 • Jaarrekening
70
van circa € 2 mln. beschikbaar voor de verdere verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Onze kapitalisatiefactor is desondanks maar beperkt gedaald, van 44% naar 43%. Dit wordt veroorzaakt door een aantal incidentele meevallers die niet voorzien waren. Ook de activiteiten en dus de kosten vanuit de investeringsagenda zullen in 2014 pas grotendeels gerealiseerd gaan worden.
I
Bijlage: Gegevens rechtspersoon
E-mailadres:
[email protected] Website: www.mosalira.nl Bestuursnummer: 41373
Pastoor Habetsstraat 40A 6217 KM Maastricht
Naam contactpersoon: Drs. D.J.H.N. Huntjens Lid College van Bestuur
73
Telefoonnummer: 043-3540133
Locaties scholen 1
Inst v Orthopedagog Ond SO
Frans van der Laarplein 3
6217 NH
Maastricht
2
00SH
Inst v Orthopedagog Ond VSO
Severenstraat 18
6225 AR
Maastricht
3
Inst v Orthopedagog Ond VSO
Proost de Beaufortstraat 45
6231 EB
Meerssen
De Sprong
Frans van der Laarplein 3
6217 NH
Maastricht
4
01CZ
5
02SP
6 7
03IY
8 9
03LO
10
03NC
11
Don Bosco SO
Anjelierenstraat 40
6214 SW
Maastricht
Don Bosco VSO
Mariënwaard 51
6222 AM
Maastricht
John F. Kennedy
Keurmeestersdreef 129
6216 ED
Maastricht
John F. Kennedy (dislocatie)
Ebenistendreef 90A
6216 PS
Maastricht
De Opstap
Marienwaard 57
6222 AM
Maastricht Maastricht
Scharn
Kloosterstraat 5-7
6226 BP
Scharn (dislocatie)
Kloosterstraat 16
6226 BP
Maastricht
Pastoor Habetsstraat 40
6217 KM
Maastricht Maastricht
12
03OP
Sint Oda
13
03QD
Petrus en Paulus
Felix Bockenplein 1
6213 HM
14
04IP
Amby
Koninginnestraat 2A
6225 BR
Maastricht
15
04KM
De Lètterdoes
Old Hickoryplein 100
6224 AZ
Maastricht
16
05KP
Het Mozaïek
Prestantstraat 40
6217 XX
Maastricht
17
06OJ
De Maasköpkes
Schoolstraat 15
6223 BD
Maastricht
18
07WV
Maastricht
19
Wyck
Wycker Grachtstraat 4A
6221 CW
Wyck (dislocatie)
Sint Maartenslaan 52
6221 AZ
Maastricht
20
08QO
Sint Pieter
Bergweg 50
6212 CX
Maastricht
21
09KX
De Schans
Borghaag 25
6228 EA
Maastricht
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage I
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage I
72
Naam en adres instelling: MosaLira stichting voor leren, onderwijs en opvoeding
10FZ
De Vlinderboom
Kelvinstraat 3
6227 VA
Maastricht
23
15FK
Sint Aloysius
Brusselsestraat 46
6211 PG
Maastricht
24
15IQ
25 26
16UN
27 28
16VU
29 30
17LV
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage I
31
Montessori-Binnenstad
Capucijnenstraat 106
6211 RT
Maastricht
Montessori-Binnenstad (dislocatie)
Capucijnenstraat 118
6211 RT
Maastricht
‘t Spoor (Nazareth)
Kast. Schaloenstraat 8
6222 TP
Maastricht
‘t Spoor (Limmel)
Askalonstraat 65
6222 EE
Maastricht
Anne Frank
De Beente 15
6229 AV
Maastricht
Anne Frank (dislocatie)
Heugemerstraat 215
6229 AP
Maastricht
Jan Baptist SO
Ponjaardruwe 31
6218 SJ
Maastricht
Jan Baptist VSO
Porseleinstraat 14
6216 BP
Maastricht
32
19VJ
Markus
Malbergsingel 68
6218 AV
Maastricht
33
99GA
United World College Maastricht
Discusworp 65
6225 XP
Maastricht
75
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage I
74
22
II
Bijlage: Aantal leerlingen
en 2015 verwachten we een krimp. In het onderstaande overzicht is te zien hoe dit over de scholen verdeeld is.
2012
2013
2014
1
01CZ
De Sprong
187
170
136
120
2
03IY
JF Kennedy
566
584
590
600
3
03LO
De Opstap
198
182
166
150
4
03NC
Scharn
454
423
430
434
77
2015
5
03OP
Sint Oda
190
176
170
165
6
03QD
Petrus en Paulus
199
193
191
189 481
7
04IP
Amby
523
511
496
8
04KM
De Lètterdoes
135
121
119
117
9
05KP
Het Mozaïek
89
98
106
103
10
06OJ
De Maasköpkes
89
90
85
80
11
07WV
Wyck
171
171
166
161
12
08QO
Sint Pieter
285
249
250
250
13
09KX
De Schans
104
107
107
110
14
10FZ
De Vlinderboom
227
227
235
240
15
15FK
Sint Aloysius
328
315
315
325
16
15IQ
Montessori Binnenstad
364
364
370
380
17
16UN
’t Spoor
170
152
156
170
18
16VU
Anne Frank
216
223
219
219
19
17LV
Jan Baptist
175
167
163
150
20
19VJ
Markus
150
127
115
110 315
21
00SH
IvOO
420
407
359
22
02SP
Don Bosco
111
97
88
81
23
99GA
UWCM Primary
250
258
260
270
5.601
5.412
5.292
5.220
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage II
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage II
76
Het leerlingenaantal bedroeg op 1 oktober 2012 en 2013 in totaal respectievelijk 5.601 en 5.412. Ten behoeve van de meerjarenbegrotingen zijn ook de leerlingenaantallen voor de komende jaren zo goed mogelijk ingeschat. Voor de jaren 2014
III
Bijlage: Scholen
St. Aloysius 82 Amby 83 Anne Frank 84 VSO Jan Baptist 85 SO Jan Baptist 86 Het Mozaïek 87 ’t Spoor 88 John F. Kennedy 89 De Vlinderboom 90 UWCM Primary School 91 De Maasköpkes 92 Markus 93 Montessori 94 St. Oda 95 Petrus en Paulus 96 St. Pieter 97 De Schans 98 Scharn 99 De Lètterdoes 100 Wyck 101 De Opstap 102 De Sprong 103 IvOO 104 Don Bosco 106
79
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
78
Inhoudsopgave
Amby
Euregioschool
Basisschool Amby ligt in de Maastrichtse wijk Amby en is de buurtschool van deze wijk. In 1986 is de huidige school tot stand gekomen door de samenvoeging van de basisscholen Kastanjehof en ‘t Häöfke. De afgelopen jaren is de school meerdere keren uitgebreid tot het moderne Kindcentrum zoals het nu is. In april 2012 is Bs. Amby door de minister van onderwijs, na uitgebreide toetsing, geaccrediteerd tot de eerste lichting Academische Basisscholen in Nederland en de eerste Academische Basisschool in Maastricht.
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
Bs. St. Aloysius is de oudste school van Maastricht. In 2014 bestaat de school 160 jaar. De school werd in 1854 gesticht door de broeders van de Beyart. In 1907 bouwden deze broeders het huidige schoolgebouw in hun kloostertuin. De viering van het 100 jarig bestaan van dit karakteristieke schoolgebouw ligt ook alweer enkele jaren achter ons. In die lange periode heeft de school zich, door de tijd heen, goed staande weten te houden. De laatste lesgevende broeder vertrok in 1988. Anno 2014 is de St. Aloysiusschool een moderne basisschool met een stabiel leerlingenaantal.
Brusselsestraat 46, 6211 PG Maastricht Directeur: Truce Oirbons 043-321 04 97
[email protected] www.aloysius-bs.nl
Koninginnestraat 2 A, 6225 BR Maastricht Directeur: Per Ebbelink 043-362 05 82
[email protected] www.bsamby.nl
81
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
80
St. Aloysius
VSO Jan Baptist
De naam “Anne Frank” is niet alleen onlosmakelijk verbonden met het beroemde boek “Het Achterhuis”, maar is door het werk van de Anne Frank Stichting méér gaan betekenen. De Stichting is namelijk het symbool geworden van de voortdurende strijd tegen onderdrukking en vooral discriminatie van de mens en in het geval van Anne Frank, het kind in het bijzonder! Kiezen voor de naam “Anne Frank” is dus niet vrijblijvend. Of de bedenkers van deze naam voor de school dit in gedachten hadden is niet bekend. Toch is deze school een plek waar kinderen en volwassenen elkaar treffen en met elkaar omgaan. Ieder vanuit een andere achtergrond, met eigen mogelijkheden, eigen dromen, maar ook met eigen problemen, hebbelijk- en onhebbelijkheden. Juist door elkaar te respecteren en te waarderen wordt onze school een plaats waar iets moois kan ontstaan, waar belangrijke waarden voor later kunnen worden geleerd. Zo bekeken is de naam Anne Frank een pracht-naam!
Onze school biedt onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK). Speciale aandacht is er voor het aanleren van praktische vaardigheden die van belang zijn tijdens en na de schoolperiode. Onze school is gespecialiseerd in autisme. VSO Jan Baptist staat voor een praktijkgericht onderwijs aanbod waarbij we voor elke leerling een brug slaan naar wonen, werken en recreëren voor nu en in de toekomst. Hierbij staan respect voor elkaars mogelijkheden, eigen keuzes kunnen en durven maken en zelfstandigheid centraal.
De Beente 15, 6229 AV Maastricht Directeur: Emmy Rutten 043-361 29 16
[email protected] www.annefrank-bs.nl
Porseleinstraat 14, 6216 BP Maastricht Directeur: Leon Kik 043-343 05 65
[email protected] www.zmlkjanbaptist.nl
83
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
82
Anne Frank
Het Mozaïek
Onze school biedt onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen (ZMLK). Speciale aandacht is er voor het aanleren van praktische vaardigheden die van belang zijn tijdens en na de schoolperiode. Onze school is gespecialiseerd in autisme. Het SO van de Jan Baptist school staat voor de zorg van het speciale kind. Alle kinderen mogen zijn zoals ze zijn. Ieder kind is uniek en moet zoveel mogelijk kansen krijgen zijn mogelijkheden te ontwikkelen. Op school willen we samen leren, werken, spelen en groeien. De school biedt een veilige en uitdagende leeromgeving. Wij vinden echter niet alleen de cognitieve ontwikkeling van het kind belangrijk, maar we leggen als school ook een duidelijk accent op het gebied van creatieve, kunstzinnige en levensbeschouwelijke ontwikkeling. Kinderen, ouders en school ontmoeten elkaar en nemen deel aan activiteiten. Elkaar helpen daar waar nodig en kinderen zoveel mogelijk laten ervaren wat er in de maatschappij valt te beleven waarbij ze niet door een roze bril kijken.
Het Mozaïek staat voor … natuurlijk, kleurrijk goed onderwijs. Het Mozaïek is een school waar iedereen graag is en met plezier leert, onderzoekt en ontdekt. Het Mozaïek staat voor vernieuwing, maar koestert ook wat bewezen is goed te zijn. Het Mozaïek is “de leukste school bij jou in de buurt“!
Ponjaardruwe 31, 6218 SJ Maastricht Directeur: Leon Kik 043-328 13 33
[email protected] www.zmlkjanbaptist.nl
Prestantstraat 40, 6217 XX Maastricht Directeur: Lou Quaedackers 043-343 28 04
[email protected] www.hetmozaiek-bs.nl
85
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
84
SO Jan Baptist
John F. Kennedy
Basisschool ‘t Spoor staat voor: verbinding. De school is een sterke schakel in de verbinding tussen twee wijken: Nazareth en Limmel. De school is koploper, geeft gestalte en inhoud aan een lang gekoesterde wens van de bewoners van Nazareth en Limmel. Basisschool ’t Spoor wil een goede kopman zijn en vult de koppositie met verve in via het verzorgen van goed onderwijs, het hanteren van een goed zorgsysteem, extra aandacht voor cultuur, natuur, onderwijstijd verlenging, wiekentschool en zomer- en winterschool.
De John F. Kennedyschool wil een school zijn waar het plezierig is te leren en te werken voor klein en groot. We zorgen voor een vriendelijk en veilig klimaat met duidelijkheid, structuur, orde, regelmaat en respect voor elkaar. Wij vinden het belangrijk dat de leerlingen veel leren en zich harmonieus ontwikkelen. Hierbij vinden wij een goede communicatie en samenwerking met ouders belangrijk.
In basisschool ‘t Spoor staat het kind centraal, de school biedt elk kind voldoende kansen zich volledig te ontwikkelen en zodoende de kinderen voor te bereiden op de toekomst. Cruciaal is de rol van de iPad: elk kind heeft met een iPad toegang tot een virtuele school. De één op één inzet van iPads geeft ruimte voor de brede blik en de samenwerkingsfilosofie: het ontwikkelen van eigen, individuele talenten van kinderen en de vaardigheden van de 21e eeuw. Locatie Nazareth Kast. Schaloenstraat 8, 6222 TP Maastricht 043-363 66 79 Locatie Limmel Askalonstraat 65, 6222 CW Maastricht 043-363 20 65 Directeur: Annette Wijnen
[email protected] www.tspoor-bs.nl
Keurmeestersdreef 129, 6216 ED Maastricht Directeur: Chris Roes 043-344 01 19 043-344 05 00
[email protected] www.kennedy-bs.nl
87
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
86
’t Spoor
UWCM Primary School
Kindcentrum De Vlinderboom staat voor geborgenheid, kwaliteit en veiligheid. Onze missie is: In kindcentrum de Vlinderboom verrijken professionals de toekomst. In dit kindcentrum werken professionals van onderwijs en opvang hand in hand, in één gebouw en vanuit één gezamenlijke visie. De kwaliteit van het onderwijs en de opvang is goed en er wordt steeds naar verbetering gestreefd. Kinderen vliegen als vlinders het kindcentrum binnen, ieder met zijn eigenheid en kleur. Alle kinderen worden zoveel mogelijk op maat begeleid in hun eigen ontwikkeling en wij dragen daar als kind-partners, vanuit onze gezamenlijke verantwoordelijkheid, ons steentje aan bij. Vanuit een solide, veilige basis krijgt elk kind de kans om uit te groeien tot de mooiste vlinder, die, goed voorbereid, kan uitvliegen naar een mooie toekomst. Kinderen voelen zich bij ons competent, leren om hun eigen bewuste keuzen te maken en weten dat je het beste leert en leeft in relatie met anderen.
Learning is like a mountain, it is an ongoing journey where progress is made with every step. The UWC Maastricht mountain is not one whole entity, it is made up of many rocks and compo-nents, each one strengthening the foundation. Each of these in-school, local, national and international aspects play an important role in developing and forming each child’s journey as they make their way up their mountain. On route they have many diff erent experiences, which help them to refl ect on where they have been, where they are and where they are going to on their journey. The role of the school and its community is to support this journey and to provide each child with the tools they need to reach the summit safely, with the ultimate aim of ensuring that each child’s journey is one of personal achievement.
Kelvinstraat 3, 6227 VA Maastricht Directeur: Jan Slangen 043-367 13 35
[email protected] www.kcdevlinderboom.nl
Discusworp 65, 6225 XP Maastricht. Head of College: Peter Howe 043-2410410
[email protected] [email protected] www.uwcmaastricht.com
89
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
88
De Vlinderboom
Markus
Basisschool de Maasköpkes staat voor samenwerking! Basisschool de Maasköpkes is één van de kleinere scholen van MosaLira. Ondanks dat de school qua formaat klein is zijn wij groot in samenwerking. Zo is de ouderbetrokkenheid binnen onze school hoog. We hebben een actieve ouderraad die veel activiteiten organiseert voor school. Daarnaast kunnen we gebruik maken van veel hulpouders waar we elke keer weer op kunnen rekenen. Binnen het dorp Borgharen is de samenwerking met de verschillende verenigingen belangrijk. Zo werken we samen met de parochie, carnavalsvereniging ‘de Beerbieters’, de Maaskluivers, fanfare en drumband en sportverenigingen. Daarnaast vinden er op basisschool de Maasköpkes computerlessen plaats voor senioren uit de dorpen Borgharen en Itteren plaats. Deze lessen worden verzorgd door de Buurtraad. Oud ontmoet jong en jong ontmoet oud. Onze slogan: ‘Samen leren, groter groeien’ komt dan ook op onze school volledig tot zijn recht.
De naam Markus staat voor samen leren, samen werken, samen leven. Dit is het uitgangspunt van de methode voor sociale vorming “De Vreedzame school” die we binnen onze school hanteren. Door samen te werken, samen te sporten, samen te delen, samen te vieren, leren we kinderen met een sociale blik naar de wereld om zich heen te kijken. Ons motto is dan ook: “Alleen ren je harder, maar samen kom je verder”. Dit geldt ook voor de samenwerking binnen het multifunctionele “Centre Manjefiek Malberg” waarin onze school gevestigd is. Samen met onze partners, peuterspeelzaal SamSam, jeugdwerk Trajekt en openbare basisschool “Het Palet”, creëren we optimale ontwikkelingskansen voor de kinderen in Malberg.
Schoolstraat 15, 6223 BD Maastricht Directeur: Annette Wijnen 043-363 22 81
[email protected] www.bsmaaskopkes.nl
Malbergsingel 68, 6218 AV Maastricht Directeur: Lou Quaedackers 043-354 14 00
[email protected] www.bsmarkus.nl
91
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
90
De Maasköpkes
St. Oda
Het Montessori-Kindcentrum staat voor individueel en toch samen. We leren met elkaar en van elkaar. We leren het zelf te doen. Elk kind staat centraal. Elk kind heeft recht om zich te ontwikkelen in eigen tempo en naar eigen interesse waarin het tijd en ruimte krijgt van de leid(st)er. We werken individueel en visueel met prachtig Montessori-materiaal dat uitdaagt om nog meer te willen leren. Kinderen hebben een natuurlijke drive, een intrinsieke motivatie om actief bezig te zijn in hun omgeving, om te experimenteren en spelenderwijs te leren. Dit alles gebeurt in het Montessori-Kindcentrum in een inspirerende, uitdagende omgeving waar het kind zich geborgen en veilig voelt.
Basisschool St. Oda, gelegen aan de rand van de binnenstad van Maastricht in de wijk ‘Brusselsepoort’, is een prettige en (pedagogisch) veilige school. We werken als team vanuit de principes van een professionele cultuur binnen een lerende organisatie. In de jaren dat de kinderen op onze school zijn, hebben we oog voor hun talenten en proberen we hun persoonlijke groei zo optimaal mogelijk te stimuleren. We functioneren in een integraal kindcentrum, het Kindcentrum Oda, dat haar uitstraling kent in de samenwerkingskracht met de kindpartners peuterspeelzaal ‘Lambiek’ (STEPS) en de bso ‘Pinokkio’ (Stich-ting Kinderopvang ‘Pinokkio’ Maastricht). De fysieke omgeving kenmerkt zich door een zeer transparante inrichting van stamgroep-lokalen, leerpleinen en een leerstraat; dit in combinatie met een zeer modern ingerichte ICT-omgeving.
Capucijnenstraat 118, 6211 RT Maastricht Directeur: Math Korpershoek 043-3215250
[email protected] www.montessori-bs.nl
Pastoor Habetsstraat 40, 6217 KM Maastricht Directeur: Ed Lemmens 043-3430970
[email protected] www.oda-bs.nl
93
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
92
Montessori
St. Pieter
De school ligt in een rustige landschappelijke omgeving in het zuidwestelijk deel van Maastricht in de wijk Wolder. De woonwijk Wolder bevat een hechte dorpskern met een vitaal gemeenschapsleven en grenst aan de woonwijk Campagne. Het overgrote deel van de leerlingen dat onze school bezoekt is dan ook uit één van deze wijken afkomstig. Maar ook kinderen uit verder gelegen wijken bezoeken onze school, zoals vanuit Daalhof en de Hazendans. Ook vanuit België zijn er leerlingen die onze school bezoeken. We hebben een goede naam bij het vervolgonderwijs en er is weinig verloop van leerlingen.
Basisschool Sint-Pieter is gelegen in de wijk Sint-Pieter, een dorp in de stad zegt men wel eens. Aan de ene kant is er nog een grote maatschappelijk samenhang aan de andere kant is er de privacy die een stad biedt. Basisschool Sint-Pieter is een van oorsprong Katholieke basisschool waar kinderen samen, in veiligheid, geborgenheid en regelmaat, optimaal worden voorbereid op hun toekomst. We streven ernaar onze leerlingen te begeleiden naar en op te voeden tot evenwichtige, tolerante en kritische mensen. Hierbij trachten we een goed evenwicht te vinden tussen het aanleren van kennis en praktische vaardigheden en het stimuleren van persoonlijke ontwikkeling. Op onze school krijgt ieder kind volledig en volwaardig onderwijs, zoveel mogelijk aangepast aan zijn/haar capaciteiten.
Felix Bockenplein 1, 6213 HM Maastricht Directeur: Henny Clermonts 043-3431399
[email protected] www.petrusenpaulus-bs.nl
Bergweg 50, 6212 CX Maastricht Directeur: Marcel Janssen 043-3212078
[email protected] www.pieter-bs.nl
95
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
94
Petrus en Paulus
Scharn
De Schans startte in augustus 1977 als de “katholieke school voor kleuteronderwijs en lager onderwijs De Heeg”. Er werd gestart met één kleutergroep en twee lagere-school-groepen, samen ongeveer 50 kinderen. De wijk was nog in opbouw en een schoolgebouw was er nog niet zodat de leerlingen dagelijks met bussen moesten worden vervoerd naar leegstaande klaslokalen in andere schoolgebouwen. Eind januari 1978 vonden we eindelijk onderkomen in de wijk waar onze leerlingen woonden. We verhuisden naar semi-permanente lokalen aan de Heerderrein in de Heeg. Dit gebouw deelden we met de openbare basisschool “de Kring”. De definitieve huisvesting aan de Borghaag kwam gedeeltelijk gereed in augustus 1979, maar het zou nog tot januari 1980 duren voordat alle groepen hun intrek konden nemen in het gebouw aan de Borghaag dat in mei van datzelfde jaar feestelijk werd geopend.
Basisschool Scharn ligt in de wijk Scharn te Maastricht. De school wil actief inspelen op de veranderingen in de samenleving. Individuele verschillen worden herkend en erkend. Leren is vragen stellen. Kenmerken van het onderwijs en de school zijn: zelfstandig werken, samenwerken, verantwoordelijkheid dragen, structuur bieden, veiligheid en geborgenheid, ruimte voor nieuwsgierigheid en het ontplooien van talenten. In het onderwijs ligt de nadruk op het planmatige aanleren van kennis en vaardigheden. Op een evenwichtige manier wordt aandacht besteed aan de sociale, emotionele, creatieve, zintuiglijke, motorische, culturele ontwikkeling en vorming. “We willen dat de kinderen veel leren mét plezier, waarbij ze kansen krijgen om zelfstandigen samen met anderen hun talenten te ontwikkelen”
Borghaag 25, 6228 EA Maastricht Directeur: Marc Houben 043-3672778
[email protected] www.bsdeschans.nl
Kloosterstraat 5-7, 6226 BP Maastricht Directeur: Eef Karsten 043-3620565
[email protected] www.bsscharn.nl
97
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
96
De Schans
Wyck
Basisschool De Lètterdoes is een school in de krachtwijk Wyckerpoort. Kinderen uit deze wijk en kinderen uit Wittevrouwenveld bezoeken de school. Basisschool De Letterdoes ontwikkelt zich in de richting van een “Brede School”, heeft contacten met en in de buurt, werkt samen met de Peuterspeelzaal, besteedt aandacht aan “Leefstijl”, lessen waarin plezierig omgaan met elkaar centraal staan. Basisschool De Letterdoes is ook een school waar coöperatief werkend wordt geleerd, kinderen leren van en met elkaar. Tussenschoolse opvang houdt op De Letterdoes meer in dan “overblijven”, is meer dan een boterham eten en buiten spelen. Gezond bewegen en leven hoort bij een sport actieve school, want ook dat is De Letterdoes. De schooldag wordt verlengd door het aanbieden van zinvolle, creatieve activiteiten. Hierdoor is basisschool De Letterdoes niet alleen een plek van louter kennisoverdracht, maar zeker ook een plek waar kinderen hun talenten ontplooien, waar ze sociaal vaardig worden en waar ze vanuit positieve nieuwsgierigheid nieuwe dingen ontdekken. Basisschool De Letterdoes is voor de kinderen een plek waar gewerkt wordt vanuit structuur, veiligheid en geborgenheid.
Euregioschool
Old Hickoryplein 100, 6224 AZ Maastricht Directeur (waarnemend): Leon Kik en Ben Dackers 043-3623796
[email protected] www.deletterdoes-bs.nl
Wyckergrachtstraat 4A, 6221 CW Maastricht Directeur: Ravian Close 043-3218997
[email protected] www.wyck-bs.nl
99
Basisschool Wyck ligt in het hart van het stadsdeel Wyck. Het is een kleinschalige school, goed gefaciliteerd en met alles in zich om uit te groeien tot een volwaardig kindcentrum. Bs Wyck bestaat uit twee locaties. Een hoofdgebouw en een dependance in de directe omgeving. Het merendeel van de leerlingen is afkomstig uit de wijken Wyck / St. Maartenspoort, Heugemerveld en Wyckerpoort. In dat opzicht kun je spreken van een buurtschool.
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
98
De Lètterdoes
De Sprong
SBO De Opstap is een school voor speciaal basisonderwijs in Maastricht. Onze school biedt onderwijs op maat aan kinderen die extra zorg nodig hebben. Een SBO-school is bestemd voor kinderen die meer aandacht en begeleiding nodig hebben dan de reguliere basisschool hen kan bieden. Om uw kind op een SBO school te kunnen aanmelden is een PCL–beschikking noodzakelijk.
SBO De Sprong is een school voor speciaal basisonderwijs in Maastricht. Wij bieden extra ondersteuning aan kinderen die meer dan in de reguliere basisschool, speciale zorg en aandacht nodig hebben. De kleinere klassen maken dat er meer aandacht kan zijn voor de kinderen. In de school wordt gewerkt met een duidelijke structuur en een positieve benadering van de kinderen. Op onze speciale basisschool kunnen de kinderen vaak voor het eerst ‘gewoon’ zijn en zijn ze geen uitzondering in de klas.
Mariënwaard 57, 6222 AM Maastricht Directeur: Bertina Cobbenhaegen 043-3637803
[email protected] www.sbodeopstap.nl
Frans van de Laarplein 3, 6217 NH Maastricht Directeur: Bertina Cobbenhaegen 043-3430013
[email protected] www.sbodesprong.nl
101
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
100
De Opstap
IvOO SO & Jonge Risico Kinderen
VSO-Arbeidsmarkt- / Dagbestedingstroom
IvOO VSO Diplomastroom
De SO-afdeling van het IvOO biedt haar leerlingen – en hun ouders – een veilige, overzichtelijke en enthousiaste leeromgeving aan. Al onze kinderen hebben een diagnose in het autistisch spectrum. Op school willen we samen leren, werken, spelen, groeien. De leerkrachten, leraar ondersteuners en onderwijsassistenten begeleiden de kinderen met aandacht en zorg zodat zij in toenemende mate zelfstandig hun tocht kunnen voortzetten.
Door middel van een afgewogen onderwijsprogramma, met een evenwichtige balans tussen didactiek, sociaal emotionele ontwikkeling, zelfstandigheidtraining en sociale vaardigheidstraining, bereiden we onze leerlingen voor om zo zelfstandig als mogelijk in de maatschappij te kunnen functioneren. Dit alles gericht op voorbereiding en toeleiding naar arbeid of dagbesteding en transitie naar wonen, vrije tijd en burgerschap.
De VSO diplomastroom biedt onderwijs aan leerlingen met een onderwijsbehoefte (zowel didactisch als pedagogisch) die vraagt om een veilige, kleinschalige, gestructureerde, en een op de individuele leerling afgestemde leeromgeving en leerkrachtgedrag. Onze leerlingen hebben een extra ondersteuningsbehoefte op sociaal-emotioneel gebied, wat soms ook een extra ondersteuningsbehoefte op didactisch gebied tot gevolg heeft. Alle leerlingen hebben op dit moment nog een indicatie voor cluster 4 en een stoornis in het autistisch spectrum en zijn in de leeftijd van 12 tot 18 jaar.
Directeur: Jean Winkens 043-346 77 77
[email protected]
Directeur: Jean Winkens 043-346 77 77
[email protected]
Directeur: Jean Winkens 043-346 77 77
[email protected]
SO / JRK p/a SBO de Sprong Frans vd Laarplein 3, 6217 NH Maastricht
VSO AD Severenstraat 18, 6225 AR Maastricht
VSO diplomalijn Proost de Beaufortstraat 45, 6231 EB Meerssen
103
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
102
Don Bosco 105
SO en VSO Een school met een eigen gezicht binnen en buiten onze omgeving. Een school, waar plaats en ruimte is voor alle gezinden. Een school, waar leerkrachten, leerlingen en ouders positief met elkaar om gaan. Een school, die kennis bij brengt en die de emotionele en creatieve kan ten van de leerlingen zo breed mogelijk ontwikkelt. Een school, waar structureel rekening gehouden wordt met de verschillen, die er tussen leerlingen zijn. Een veilige omgeving voor leerlingen, leerkrachten en ouders. De school biedt daartoe enthousiaste leerkrachten. Deskundige onderwijsondersteunende diensten. Onderwijsleerpakketten en leer middelen, die steeds worden aangepast. Heldere leerstoflijnen, waarbij de opbrengsten regelmatig worden gemeten door middel van toetsen en/ of observaties. De mogelijkheid om een AKA, VMBO- Basis, VMBO- Kader en VMBO- TL diploma te behalen. Een gedegen veiligheidsbeleid.
Directeur: Els Timmermans 043-346 77 61
[email protected] VSO Mariënwaard 51, 6222 AM Maastricht SO Anjelierenstraat 40, 6214 SW Maastricht
Colofon Oplage: 1000 exemplaren Redactie: Patrick van de Weijer Dave Huntjens Frans Hermans Linda Keerssemeeckers Foto’s: Moniek Wegdam Ontwerp en druk: Cortjens, Druk met Communicatie
JAARVERSLAG 2013 • Colofon
JAARVERSLAG 2013 • Bijlage III
104
MosaLira
Jaarverslag
2013