CPS jaarverslag 2008
Inhoudsopgave Colofon
3
voorwoord
4
CPS en haar omgeving in 2008
6
CPS advies – primair onderwijs
8
CPS advies – voortgezet onderwijs
10
CPS advies – beroepsonderwijs en volwasseneneducatie
12
CPS – landelijke projecten primair- en voortgezet onderwijs
14
CPS Uitgeverij
16
CPS academie
18
Bericht van de raad van toezicht
20
Financiën: balans en winst- en verliesrekening
22
accountantsverklaring
25
Personalia
26
Organogram
27
In de etalage van CPS
28
2
Colofon
Uitgave CPS onderwijsontwikkeling en advies Amersfoort, 2009
Realisatie Afdeling marketing & communicatie, CPS
Redactie Veronique van der Waal
Eindredactie Elise Schouten
Fotografi e Gerlo Beernink,‘s Hertogenbosch
Vormgeving Creatiefgezien, Barneveld
Met dank aan: ID College, Zoetermeer Scholengemeenschap Tabor, locatie d’Ampte, Hoorn Stichting OPO Utrecht en alle CPS-medewerkers die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van dit jaarverslag.
3
voorwoord In dit jaarverslag geven wij u een beeld van de activiteiten en resultaten van CPS onderwijsontwikkeling en advies in 2008. Het was in vele opzichten een succesvol jaar. Alle activiteiten van CPS zijn erop gericht het onderwijs te verbeteren en te vernieuwen. Dat doen we rechtstreeks in opdracht van scholen, maar ook voor de overheid door middel van projecten in het kader van research en development. Hoe dan ook, het doel van onze inspanningen is altijd dat leerlingen, scholen en daarmee de samenleving er beter van worden. We streven daarbij naar effi ciency, effectiviteit en een mens- en resultaatgerichte aanpak. Onderwijs is immers per definitie mensenwerk en is continu gericht op ontwikkeling. In de organisatie van CPS zijn in 2008 geen substantiële wijzigingen doorgevoerd. Wel is ten gevolge van de groei van onze activiteiten het personeelsbestand netto toegenomen met zeventien consultants en vier staffunctionarissen. Dat brengt het totaal aantal CPSmedewerkers op 180. Nooit eerder was dit aantal zo groot. We blikken terug op een heel goed jaar. Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat onze opdrachtgevers zeer tevreden zijn, dat onze klantgerichte processen goed zijn georganiseerd en dat onze medewerkers veel voldoening hebben in hun werk. In 2008 stonden de interne activiteiten van CPS vooral in het teken van het bepalen van de koers voor de periode 2009 tot 2013. De richting is helder, de doelen zijn bepaald en de voorbereidingen om deze doelen te realiseren zijn inmiddels afgerond. CPS zal zich in 2009 nog nadrukkelijker manifesteren in de onderwijsmarkt. Mede daarom is in 2008 binnen de organisatie het verdiepingsproject ‘CPS identiteit’ gestart. Hiermee worden de drijfveren van de organisatie en van de medewerkers verbonden aan de positionering van CPS in het onderwijsveld. Het succes dat CPS in 2008 in samenwerking met scholen heeft gerealiseerd, verwijst in de eerste plaats naar de passie van onze medewerkers voor onderwijs en hun gerichtheid op verbetering en vernieuwing.
drs. e. vos, waarnemend algemeen directeur/voorzitter bestuur
4
5
CPS en haar omgeving in 2008
Integrale benadering geeft toegevoegde waarde CPS realiseerde in 2008 een gemiddelde omzetstijging van vijf procent. vrijwel alle bedrijfsonderdelen groeiden licht, met als positieve uitschieter het aantal opdrachten dat CPS uitvoerde voor scholen. Dit deel steeg met tien procent. Uit het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek blijkt dat opdrachtgevers onverminderd positief zijn over de kwaliteit van de geleverde producten en diensten. volgens directeur evert vos is CPS daarmee goed op weg om het toonaangevende, onafhankelijke instituut voor onderwijsadvies van Nederland te worden. Kwaliteit is een van de belangrijkste pijlers van het Nederlandse onderwijsbeleid. En juist de kwaliteit was het afgelopen jaar weer vaak onderwerp van discussie.
Basisvaardigheden ‘De media stellen geregeld dat de onderwijskwaliteit een probleem is, terwijl internationale onderzoeken uitwijzen dat ons land het helemaal niet zo slecht doet’, zegt directeur Evert Vos. ‘Het is dus belangrijk om te bepalen wat je onder de term ‘kwaliteit’ verstaat.’ Volgens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) verwijst de kwaliteit van het onderwijs in sterke mate naar het onderwijs in basisvaardigheden. Taal, lezen en rekenen stonden in 2008 hoog op de kwaliteitsagenda primair en voortgezet onderwijs. CPS heeft het afgelopen jaar veel projecten uitgevoerd, conferenties georganiseerd en publicaties uitgegeven om de basisvaardigheden van leerlingen te helpen verbeteren. ‘Beheersing van de basisvaardigheden vergroot de toekomstkansen van leerlingen aanzienlijk’, aldus Vos.
Kwaliteitsimpuls Maar goed onderwijs is volgens Vos meer dan alleen goede resultaten boeken voor taal, lezen en rekenen. ‘Scholen die kwalitatief goed onderwijs geven, staan middenin de maatschappij. Ze kunnen scherp aangeven wat hun kwaliteit, hun toegevoegde waarde is. Ze zijn zich bewust van hun eigen identiteit en verantwoordelijkheid en brengen kinderen tevens zelfredzaamheid, creativiteit en oordeelvermogen bij. Het is deze combinatie die ervoor zorgt dat leerlingen een goede start kunnen maken op de arbeidsmarkt en in de samenleving. Voor veel mbo-instellingen is de invoering van competentiegericht onderwijs het belangrijkste thema. De activiteiten die CPS in en met deze sector uitvoert, geven het middelbaar beroepsonderwijs een kwaliteitsimpuls. Niet vernieuwen om te vernieuwen, maar vernieuwen om te verbeteren.’
6
Complexe opdrachten CPS helpt scholen om hun onderwijs continu te verbeteren en te vernieuwen. De CPSconsultants bieden ondersteuning op allerlei terreinen, bijvoorbeeld op het gebied van identiteitsbepaling en beleidsontwikkeling en bij de implementatie van kwaliteitsverhogende veranderingen. Vos signaleert een sterke toename van de zogenoemde ‘multi-level problematiek’. ‘Scholen vragen ons steeds vaker om complexe, veelomvattende trajecten te begeleiden. Wij zijn blij met deze ontwikkeling, want die sluit heel goed aan bij onze eigen ambitie om meerwaarde te bieden door een integrale benadering. We hebben veel deskundige mensen in huis, ook op gebieden zoals juridische dienstverlening en governance, informatiemanagement en financieel beleid. Met in totaal 180 werknemers is CPS historisch groot. We kunnen daardoor zowel brede als specialistische opdrachten aan.’
Enorme knowhow Volgens Vos kan het succes van CPS worden verklaard door de enorme knowhow en ervaring binnen de organisatie en de authentieke manier van werken. ‘We merken dat onze klanten vertrouwen hebben in onze mens- en resultaatgerichte aanpak’, zegt Vos. ‘We zijn betrokken en tegelijkertijd eerlijk en transparant. Door scholen vanuit onze kennis en ervaring een spiegel voor te houden, hen te wijzen op kansen en te behoeden voor valkuilen, hopen we toegevoegde waarde te kunnen bieden. Voor de school, de leerlingen en de maatschappij.’
7
‘er is niets prachtiger dan de ontwikkeling van een basisschoolleerling’ Karin van de Mortel, managing consultant bij CPS Advies primair onderwijs
De CPS’er De liefde voor taal en voor het primair onderwijs zit Karin van de Mortel naar eigen zeggen in de genen. ‘Mijn hele werkende leven probeer ik kinderen vooruit te helpen in het onderwijs. Mijn persoonlijke speerpunt daarbij is taal en lezen. Het is mijn doel dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen en met een solide basis een kansrijke toekomst tegemoet gaan. er is voor mij niets prachtiger dan de ontwikkeling van een basisschoolleerling.’
Studieboeken Nadat ze de Pedagogische Academie met succes had doorlopen, stond Karin ruim twaalf jaar voor de klas. ‘Met heel veel plezier werkte ik jarenlang op een grote, veranderingsgerichte basisschool in Lelystad. Ik heb functies gehad in alle lagen van de school. Ik was lange tijd leerkracht van groep 3, maar heb bijvoorbeeld ook ambulante begeleiding gegeven.’ Naast haar fulltimebaan studeerde Karin Orthopedagogiek en aansluitend Psychodiagnostiek. ‘Studeren naast mijn werk heb ik als vrij pittig ervaren. Ik heb er dan ook niet voor niets negen jaar over gedaan’, lacht ze. ‘Er ging geen zomervakantie voorbij zonder stapel studieboeken op het campingtafeltje. Onze vakantiedia’s zijn daarvan het bewijs. Maar het was het meer dan waard. Ik wilde mijn leerlingen nu eenmaal kunnen geven wat zij nodig hadden.’
Onderwijspioniers Na twaalf jaar besloot Karin dat het tijd was voor een nieuwe uitdaging. Ze ging als leerling- en systeembegeleider werken bij de Schoolbegeleidingsdienst Midden-Holland en Rijnstreek in Gouda. Haar specialisatie was – hoe kan het ook anders – taal en lezen. Tijdens het eerste, landelijke schoolverbeteringstraject kwam Karin in aanraking met CPS. ‘Kees Vernooy en een aantal andere CPS-collega’s trokken die tijd het land in met vernieuwende inzichten over het onderwijs. Het positieve en professionaliserende effect van die onderwijspioniers sprak me erg aan. Toen ik vervolgens de kans kreeg om voor CPS te gaan werken, hoefde ik niet lang na te denken.’
‘Mijn hele werkende leven probeer ik kinderen vooruit te helpen’ 8
‘Een resultaatgerichte, open aanpak biedt heel veel mogelijkheden’
Vis in het water Karin ging bij CPS aan de slag als consultant taal-lezen. ‘Ik voelde me als een vis in het water. Het was heerlijk om mijn specialisatie volledig te kunnen omarmen, om alles op mijn vakgebied als een spons te mogen absorberen. Mijn schoolervaring kwam daarbij goed van pas. Ik dacht, praatte en deed mijn werk vanuit een zekere vanzelfsprekendheid. Klanten konden altijd op mijn kennis en vaardigheden terugvallen.’ Na zes jaar dwongen persoonlijke omstandigheden Karin om een aantal jaren voor een wat rustiger vaarwater te kiezen bij een andere werkgever. Maar sinds 1 juli 2005 is ze terug op het oude nest. ‘Het gezamenlijke, klantgerichte en bewezen innovatieve karakter van CPS was voor mij een belangrijke reden om terug te keren. Ik heb het gevoel dat ik scholen en kinderen hier het meest van dienst kan zijn.’
Haar uitdaging ‘Help ons bij het verbeteren van ons leesonderwijs.’ Dat was in 2007 het verzoek van de Stichting OPO Utrecht aan CPS. Karin van de Mortel pakte het project op, samen met vier CPS-collega’s. ‘Het unieke van dit project is dat het gaat om vier schoolbesturen in Utrecht – twee katholieke, een protestants-christelijk en een openbaar onderwijsbestuur – die zich hebben verenigd rond dezelfde vraag’, vertelt Karin. ‘We voeren op gezette tijden werkoverleg met alle schoolbesturen, besluiten worden gezamenlijk genomen en gelden en aandacht worden gelijk verdeeld. Dat is best bijzonder.’
Taal Centraal TL In het schoolseizoen 2007/2008 gingen achttien scholen in Utrecht van start met het CPS-leesverbetertraject Taal Centraal TL (Technisch Lezen). In het begin van het schooljaar 2008/2009 volgde een tweede groep van acht scholen. Datzelfde jaar begonnen nog eens zes scholen met de aanvullende pilot Taal Centraal BL (Begrijpend Lezen). Het project, dat in totaal drie jaar gaat duren, begon met een brede inventarisatie en een nulmeting. ‘Meten is weten’, stelt Karin resoluut. ‘Wat 9
je niet weet, kun je ook niet verbeteren. We zijn daarom direct gaan kijken hoe de leerlingen in de groepen 1 tot en met 5 ervoor stonden op het gebied van lezen. Met behulp van leestoetsen en woordenschattoetsen hebben we een nulmeting gedaan. Van daaruit zijn we verder gaan werken.’
Resultaatgerichte aanpak De resultaatgerichte aanpak van CPS was in het begin even wennen voor de deelnemende scholen. ‘Het is natuurlijk confronterend om de resultaten van de leerlingen op tafel te leggen en met elkaar te vergelijken’, stelt Karin. ‘Toch werd al snel duidelijk dat openheid juist heel veel mogelijkheden biedt. Leerkrachten, schoolleiders, interne en externe begeleiders kunnen veel van elkaar leren. Als de kinderen uit de ene groep voldoende vooruitgang laten zien in het lezen terwijl kinderen uit een andere groep achterblijven, moet je je afvragen hoe dat komt en vervolgens verantwoordelijkheid nemen.’ Samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn volgens Karin enorm belangrijk voor het slagen van een project als dit. ‘Wij doen vanuit CPS onze uiterste best om een blijvend, geborgd raamwerk te bouwen door scholing en begeleiding op de werkvloer en door de resultaten te monitoren. Maar uiteindelijk moeten de scholen het natuurlijk zelf doen.’
Eyeopeners Het project Taal Centraal TL in Utrecht vergt van alle betrokken partijen veel tijd en energie, maar levert volgens Karin minstens zoveel op. ‘Op schoolniveau hebben de leerkrachten hun leerlingen in een jaar tijd gigantisch vooruit geholpen. Ten opzichte van juni 2007 is er een gemiddelde groei van de leesprestaties geconstateerd van maar liefst 21 procent. Het doet me veel plezier te zien dat er mensen zijn die hier geweldig hun best voor hebben gedaan. Je ziet dan ook dat cijfers ineens leuk worden. Dat leerkrachten kunnen laten zien: kijk eens, mijn kinderen gaan vooruit! Dat is enorm motiverend en stimuleert iedereen om door te gaan. Kinderen meer kansen bieden is onze gezamenlijke ‘drive’. Dat is waar we het allemaal voor doen.’
‘Ik wil mensen in beweging brengen’ Cocky Fortuin-van der Spek, managing consultant bij CPS Advies voortgezet onderwijs
De CPS’er Cocky Fortuin-van der Spek omschrijft zichzelf als een ‘onderwijsmens in hart en nieren’. Zij begon haar loopbaan in het onderwijs als docent bewegingsonderwijs in Waddinxveen. Doordat zij daar meerdere fusies meemaakte, kreeg zij de kans om ook andere vakken te geven en verschillende functies uit te oefenen. Tijdens haar loopbaan studeerde zij MO-Nederlands en later tweede- en eerstegraads theologie. Ze gaf Nederlands, godsdienst en levensbeschouwelijke vorming en was decaan, vertrouwenspersoon en zorgcoördinator. rode draad in Cocky’s carrière: ‘Ik wil graag mensen in beweging brengen. eerst richtte ik mij op de fysieke beweging en nu houd ik me vooral bezig met de innerlijke beweging van mensen.’
Communicatieve thema’s Zeven jaar geleden kwam Cocky in contact met CPS. ‘Vanwege mijn ervaring met visieontwikkeling en identiteit werd mij gevraagd te komen werken bij de adviesgroep ‘Spirit in Education, expertisecentrum voor onderwijs, identiteit en religie’. Uit deze groep is het huidige expertgebied ‘Identiteit & inspiratie’ voortgekomen. CPS paste helemaal bij mijn profi el en andersom. Ik heb veel ervaring met veranderingsprocessen in scholen, zowel op het persoonlijke vlak als op het niveau van de organisatie. Ik heb gezien wat de impact is van fusieprocessen en ik ken het onderwijs - met name het vmbo – van binnenuit. Ik kon bij CPS mijn persoonlijke drijfveren kwijt en ik heb de overstap dan ook zonder aarzelen gemaakt.’ Inmiddels is Cocky een gewaardeerde collega binnen CPS. ‘Als trainer/coach houd ik me vooral bezig met communicatieve thema’s. Daarnaast heb ik met twee collega’s het boek ‘Verhalen Verbinden: ruimte voor vertellen op school’ geschreven. Dat was een prachtig project. Als consultant sta ik hier te boek als ‘specialist identiteit’. Het levend houden van de bezieling en passie waarmee scholen zijn opgericht en de ontwikkeling van de identiteit van de organisatie; die zaken hebben mijn hart. Scholen die weten waar ze voor staan, ontwikkelen een helder profi el.’
‘Ik probeer nooit uit het oog te verliezen dat het in het onderwijs gaat om mensen’ 10
‘In langzame processen is het belangrijk om kleine successen te vieren’
Verbinden Cocky heeft grote bewondering voor al die mensen die werken in het voortgezet onderwijs. ‘Pubers zitten in een mooie, maar soms lastige levensfase. Met hen werken vereist, naast inspiratie, volharding en realiteitsbesef. Het is een kunst om voortgezet onderwijs duurzaam te blijven ontwikkelen. Dat is een zaak van de lange adem, waarvoor je voedingsbronnen, inspiratie nodig hebt. Scholen die worstelen met hun identiteit hebben ‘trage’ vragen, die je alleen kunt beantwoorden met ‘trage’ wijsheid. Het is belangrijk om voor zulke processen tijd en rust te nemen en steeds voor ogen te houden wat er werkelijk toe doet.’ Volgens Cocky ligt haar kracht als CPS-consultant in het enthousiasmeren van mensen en in de versterking van hun betrokkenheid en creativiteit. ‘Ik heb het vermogen om te verbinden en om van essentie tot vorm te komen. Mijn motto daarbij is: minder is meer. Maar boven alles probeer ik nooit uit het oog te verliezen dat het in het onderwijs gaat om mensen.’
Haar uitdaging Het afgelopen jaar kwam Cocky Fortuin via collega/manager van CPS academie Martie Slooter in contact met scholengemeenschap Tabor d’ampte in Hoorn. De vmbo-locatie van deze ambitieuze school wilde werken aan teamontwikkeling door de teamcoaches een scholingstraject aan te bieden. De gedachte was dat coachend leidinggeven een positief effect zou hebben op zowel de onderwijsontwikkeling als op de pedagogisch-didactische ontwikkeling van de school. Daar het ging om welliefst twaalf teamcoaches, was dit een omvangrijke opdracht en een diepte investering.
Begeleidingstraject Cocky gaf graag gehoor aan het verzoek van de school. ‘We zijn begonnen met een tweedaagse training voor alle teamcoaches. Vervolgens zijn we met drie collega11
consultants van CPS een intensief begeleidingstraject ingegaan, waarbij elke consultant drie teamcoaches van de school onder zijn of haar hoede nam. We woonden meerdere keren per jaar teambijeenkomsten bij, waarin we de teamleiders coachten ‘on the job’. Dat wil zeggen dat je de teamcoach observeert en de observaties tijdens een coachingsgesprek bespreekt: wat gaat goed, wat zijn verbeterpunten en waar ga je aan werken? In het eerste deel van het traject stonden in deze gesprekken de persoonlijke doelen van de teamcoaches centraal. Het gaat om vragen als: hoe spreek ik mijn collega’s aan? Wat is effectief gedrag en hoe kan ik gedrag positief beïnvloeden? In het vervolg van het traject zal het vooral gaan om de teamdoelen, ofwel hoe je elkaar kunt helpen en ondersteunen om als team verder te komen. Op die manier hopen we de school een nieuwe ontwikkelingsimpuls te geven.’
Collectieve aanpak Uniek aan dit project is volgens Cocky het collectieve proces. ‘De teamcoaches worden allemaal individueel, gelijktijdig door ons gecoacht. Dat is vrij bijzonder. Het voordeel hiervan is op zijn minst dat het effect duurzamer is. Er ontstaat dynamiek tussen de teamcoaches onderling. Zij zien bij elkaar wat er gebeurt en kunnen elkaar zo nodig bij de les houden. Dat biedt meerwaarde.’ Ook voor de CPS-consultants zelf is het een interessant project. ‘Wij worden gevoed tot het ontwikkelen van een lerende organisatie. Gezamenlijk overleg en onderlinge afstemming houden ons scherp. ’Hoewel dit project nog niet is afgelopen, is Cocky optimistisch over het resultaat. ‘Er komt beweging in, maar de weg is lang. In dit soort langzame processen is het belangrijk om kleine successen te vieren. Zo kreeg ik laatst een mailtje van een teamcoach, die vertelde dat hij de effecten van de coaching bij zijn collega’s waarneemt. Hij had ontdekt hoe hij de coaching kan gebruiken om met het team meer inhoudelijke thema’s te ontwikkelen. Dat is natuurlijk heel leuk en motiverend om te horen.’
‘Ik kan erg genieten van inzichtmomenten’ Lide van Bemmel, managing consultant bij CPS Advies beroepsonderwijs en volwasseneneducatie
De CPS’er lide van Bemmel heeft het even nagerekend: op 1 maart 2009 werkt ze alweer elf jaar voor CPS. Na haar studie Nederlands ging lide aan het werk als docent Nederlands in de volwasseneneducatie. een bewuste keuze. ‘Werken met volwassenen vond ik vele malen leuker dan lesgeven aan bijvoorbeeld tieners. De mensen die in mijn klas zaten, hunkerden naar begeleiding en kennis. Daardoor was het heel dankbaar werk.’
Problemen ontrafelen Na drie jaar als docent te hebben gewerkt, kreeg Lide het gevoel dat ze meer in haar mars had. Ze solliciteerde bij een adviesbureau in Rotterdam en werd aangenomen als onderwijskundig adviseur Nederlands. Hier werkte ze circa acht jaar, totdat ze de overstap maakte naar CPS. ‘Jarenlang had ik me puur met mijn vak beziggehouden. Dat heb ik altijd met veel plezier gedaan, maar ik ging zaken als procesbegeleiding, coaching en leidinggeven steeds interessanter vinden. Bij CPS kreeg ik de ruimte om mijn kwaliteiten als coach verder te ontwikkelen. Daarnaast kon ik in mijn werk als consultant grotere en complexere opdrachten oppakken. Ik heb het altijd heerlijk gevonden om complexe problemen te ontrafelen. De afgelopen jaren heb ik me verder ontwikkeld en daarmee samenhangend steeds meer verantwoordelijkheid gekregen. Inmiddels werk ik bijna vijf jaar als adviesgroepleider beroepsonderwijs en volwasseneneducatie. Ik ben teamleider van de groep CPS-consultants die actief is binnen roc’s. Dat is erg leuk om te doen.’
Kwartje valt Lide vindt haar werk inspirerend en uitdagend. ‘Wanneer een opdrachtgever vertrouwt op mijn expertise en mijn inbreng waardeert, dan ga ik er volledig voor. Ik ben erg loyaal en houd ervan om me te verdiepen in de situatie van de klant. Ik kom dan ook het beste tot mijn recht in projecten waarbij ik een goede band kan opbouwen met de opdrachtgever. Betrokkenheid en samenwerking vind ik heel erg belangrijk. Luisteren naar elkaar en samen proberen om tot een goede oplossing te komen. Ik kan erg genieten van inzichtmomenten, waarbij mensen zich ineens ergens van bewust worden.
‘Ik ben erg loyaal en houd ervan om me te verdiepen in de situatie van de klant’ 12
‘Wij hebben de mensen en de knowhow om de school goede ondersteuning te bieden’
Dat je ziet dat het kwartje valt, heerlijk! Bij grote projecten werk ik vaak samen met meerdere collega’s. Ik vind het stimulerend om met hen over het werk te praten. Je kunt elkaar aanvullen, verder helpen en in teamverband refl ecteren op wat er gebeurt en hoe de dingen mogelijk nog beter kunnen. Dit lerende effect heeft een kwaliteitsverhogende werking, zowel voor de klant als voor CPS. Dat is wat mij betreft beslist de kracht en toegevoegde waarde van CPS.’
Haar uitdaging In 2007 werd CPS door het ID College in Zoetermeer gevraagd om de school te ondersteunen bij het opzetten en implementeren van competentiegericht leren. ‘Deze mboopleiding wilde haar onderwijs anders gaan vormgeven’, vertelt lide. ‘Het ID College wil het onderwijs gaan benaderen vanuit behoeften van de praktijk. Ze wil het onderwijs koppelen aan de kennis die nodig is voor het goed uitoefenen van een beroep als kapster of monteur. Dat is een heel ander uitgangspunt dan kennis aanbieden van bovenaf, vanuit de theorie. De school wil haar leerlingen hiermee beter voorbereiden op hun toekomst op de arbeidsmarkt.’
Ervaring Bij een groot, integraal project als dit is het volgens Lide belangrijk om eerst de bestaande situatie goed in kaart te brengen. ‘Wat is er al, waar wordt al aan gewerkt, wat is vastgelegd en – heel belangrijk – hoe staan de medewerkers tegenover de plannen? Wanneer glashelder is hoe de huidige situatie is en waarom de school het traject niet zelfstandig kan of wil doorlopen, kunnen wij optimaal inspelen op de vraag.’ Voor het ID College waren ‘te weinig handen’ bij de stafdienst Innovatie en gebrek aan ervaring met een 13
dergelijk complex implementatietraject redenen om CPS in te schakelen. ‘Mede door onze ervaringen met andere roc’s, hebben wij de mensen en de knowhow, om de school goede ondersteuning te kunnen bieden.’
Flexidee Het eerste halfjaar stond voor de drie CPS’ers die aan het project werken vooral in het teken van het helpen ontwikkelen van de kaderdocumenten. ‘Er moesten besluiten worden genomen over het onderwijskundig concept’, vertelt Lide. ‘Als consultant kun je daarbij niet helpen vanachter je bureau, je moet hiervoor ter plekke aanwezig zijn.’ Het tweede halfjaar werden de documenten intensief besproken door het managementteam. ‘Het MT van deze school bestaat uit zo’n 25 personen, waarvoor we verschillende studie- en ‘heidagen’ hebben georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten is besloten op welke manier het ‘FLEX ID’ zal worden uitgerold in alle onderdelen van de school.’
Externe bril Voor Lide is het een tijd van intensief communiceren. ‘De school koos voor een top-down aanpak en wilde eenheid in strategie en beleid. Het is mijn taak om te wijzen op kansen en te waarschuwen voor valkuilen. Het is belangrijk dat je hierover eerlijk communiceert. Het is een kwestie van balans zoeken tussen afstand houden en verbinden. Je raakt heel erg betrokken bij een klant, maar je moet natuurlijk wel met een externe bril naar de situatie blijven kijken.’ Dat CPS het laatste halfjaar weinig ondersteuning heeft uitgevoerd, betekent dat de school nu druk bezig is met het doorvoeren van de interne veranderingen. Je ziet dat het FLEX ID binnen de organisatie gemeenschappelijke taal is geworden. Dat maakt dat ik alle vertrouwen heb in het vervolg van dit project. Daar zullen we weer bij betrokken zijn.’
‘De kernvraag is voor mij altijd: wat hebben de leerlingen eraan?’ Gert Kamphof, managing consultant bij CPS Advies landelijke projecten primair- en voortgezet onderwijs
De CPS’er Na het voltooien van de lerarenopleiding – hoofdvak biologie en scheikunde en gezondheidskunde als bijvakken - en het behalen van zijn doctoraalexamen biologie, ging gert Kamphof aan de slag als leraar in het voortgezet onderwijs. Op dat moment wist hij eigenlijk al dat zijn carrière als docent waarschijnlijk geen lang leven beschoren zou zijn. Het onderwijsgesternte zag er in die tijd namelijk een stuk minder rooskleurig uit dan vandaag de dag. ‘alles stond in het teken van afnemende leerlingenaantallen en afvloeiingsregelingen voor het onderwijzend personeel’, herinnert gert zich. ‘Toen ik zag dat CPS iemand zocht voor projecten om de aansluiting tussen primair onderwijs en voortgezet onderwijs te verbeteren, heb ik even getwijfeld. aangenomen worden zou betekenen dat ik mijn vak, biologie, niet meer zou uitoefenen. aan de andere kant had ik veel affiniteit met het organiseren van projecten in de school.’ gert trok de stoute schoenen aan en werd aangenomen. anno 2009, 24 jaar later, werkt gert nog steeds met veel plezier bij CPS.
Kennis overdragen ‘Wat ik zo aantrekkelijk vond aan werken in het voortgezet onderwijs was het overbrengen van kennis. Gelukkig kon ik dat deel van mijzelf bij CPS ook goed kwijt’, vertelt Gert, die tegenwoordig werkzaam is als managing consultant en adviesgroepleider landelijke projecten po/vo. De combinatie van werkinhoud, werksoort en CPS als mensenbedrijf maakt dat Gert nooit de behoefte heeft gevoeld om naar een andere werkgever over te stappen. ‘Inhoudelijk kan ik bij CPS veel verschillende dingen doen. Zo heb ik fusies tussen scholen begeleid, advies gegeven bij de invoering van de Tweede Fase, cursussen marketing & PR gegeven en een natuurmethode ontwikkeld. Bij dat laatste mocht ik weer een beetje ruiken aan mijn oorspronkelijke vakgebied. Tegenwoordig geef ik, naast mijn werk als consultant, leiding aan een groep enthousiaste collega’s. Ook dat is erg leuk om te doen.’
‘Ik ben blij dat ik me nog steeds kan opwinden over dingen die in mijn ogen beter kunnen’ 14
‘Het is de kunst om de kern vast te houden en te waken voor bureaucratisering’
Mensenbedrijf Wat Gert zo aanspreekt aan CPS is dat het een echt mensenbedrijf is. ‘Collega’s zijn - wellicht nog meer dan vroeger – betrokken bij het werk, het bedrijf en elkaar. Als je ’s avonds een mailtje verstuurt, krijg je van sommige collega’s binnen het uur een berichtje terug. En of je nu jarig of ziek bent, er wordt altijd aan je gedacht.’ In het werkveld heeft Gert in al die jaren veel, maar in sommige opzichten ook heel weinig zien veranderen. ‘De aansluitingsproblematiek is onverminderd actueel. De fuikwerking, die ervoor zorgt dat leerlingen na de basisschool nauwelijks meer gelegenheid krijgen om op te stromen, is niet verminderd. Ik vind dat erg jammer. Aan de andere kant ben ik blij dat ik me nog steeds kan opwinden over dingen die in mijn ogen beter kunnen. Dat betekent dat ik na al die jaren niet ben afgestompt. De optimistische cultuur binnen CPS maakt dat mijn handen blijven jeuken.’
Zijn uitdaging De overheid was jarenlang de grootste opdrachtgever van CPS. Tegenwoordig zijn het steeds meer scholen die CPS inschakelen, maar nog altijd wordt CPS door de overheid beschouwd als een betrouwbare partner in onderwijsprojecten. De maatschappelijke stage was in 2008 een belangrijk thema, dat in de vorm van meerdere projecten aandacht kreeg. ‘Het is misschien wel aardig om te vertellen dat de kiem voor de maatschappelijke stage ooit werd gelegd door CPS’, zegt gert Kamphof. ‘In de zogenoemde denktankprojecten ontstond het idee dat het goed zou zijn om leerlingen meer te bieden dan de standaard schoolvakken. We deden al vroeg pilots op scholen om leerlingen meer te betrekken bij de samenleving. De politiek heeft dit vervolgens omarmd en bovenaan de onderwijsagenda gezet. Inmiddels staat maatschappelijke stage op de agenda van elke school voor voort-
15
gezet onderwijs. Scholen bepalen zelf hoe zij hieraan invulling geven, passend bij het profiel van de school. Het enthousiasme waarmee scholen de maatschappelijke stage meestal oppakken en de effecten ervan op leerlingen, zijn werkelijk hartverwarmend.’
Evidence based Gert vertelt dat er binnen CPS het afgelopen jaar meer aandacht is besteed aan research & development. Dat betekent dat CPS veel toegevoegde waarde kan bieden, ook op het gebied van de maatschappelijke stage. ‘Waar we ons voorheen met name bezighielden met de implementatie, is er nu veel meer tijd en aandacht voor het voor- en natraject. We nemen eerst de tijd om kennis te nemen van nationaal en internationaal (literatuur)onderzoek. Zo komen we goed beslagen ten ijs en hoeven we het wiel niet opnieuw uit te vinden. Aan het eind van het traject meten we de effecten van de gedane interventies. Projecten hebben daardoor vaak een langere looptijd gekregen. Drie jaar is een gangbare duur geworden. Maar dan is het, om met Dijsselbloem te spreken, wel gebaseerd op ‘evidence’ en wordt uiteindelijk ook bewezen of de betreffende aanpak werkt. Dit is in mijn optiek de meest in het oog springende verandering van het afgelopen jaar.’
Essentie De overheidsprojecten van CPS zijn volgens Gert doorgaans iets abstracter dan de projecten die CPS uitvoert voor scholen. ‘Dat komt doordat er bij overheidsprojecten meerdere schakels tussen zitten’, legt Gert uit. Persoonlijk ziet hij dit als een aantrekkelijke, extra uitdaging. ‘Wat mij drijft in overheidsprojecten is zo’n project terug te brengen tot de essentie. De kernvraag is voor mij altijd: wat hebben leerlingen eraan? Het antwoord kan liggen in welzijns- of resultaatverbetering. Vervolgens is het de kunst om deze kern vast te houden en te waken voor bureaucratisering.’
‘We willen producten maken waar scholen echt iets aan hebben’ Albert Jager en Elleke van den Burg, uitgevers bij CPS
De CPS’ers De uitgeverij neemt een bijzondere positie in binnen de CPS-organisatie. van hieruit vinden veel publicaties van CPS hun weg naar het onderwijsveld: van brochures en spelmaterialen tot digitale publicaties en boeken. Hebben de consultants zich door de jaren heen gespecialiseerd in een bepaald vakgebied, de uitgevers van CPS zijn van alle markten thuis. jaarlijks verschijnen tal van uitgaven over onderwijsbrede en specifieke thema’s voor onder andere leraren, middenkader, schoolleiders, bestuurders en bovenschoolse managers in het primair en voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie en het hbo (pabo’s/ lerarenopleidingen).
Diversiteit Het is juist deze diversiteit die Elleke van den Burg zo aanspreekt in haar werk. Elleke is sinds een jaar uitgever bij CPS, maar kent de organisatie al veel langer. ‘Tijdens mijn studie Journalistiek liep ik stage bij het tijdschrift ‘Van twaalf tot achttien’, dat toen werd uitgegeven door CPS. Later ging ik ook schrijven voor het blad ‘TooN’.’ Elleke had haar plek gevonden en trad in vaste dienst bij CPS. Toen de tijdschriften waarvoor zij schreef overgingen naar een andere uitgever, ging zij aan het werk als redacteur op de afdeling marketing & communicatie. In maart vorig jaar maakte ze de overstap naar CPS Uitgeverij, volgens Elleke een belangrijke stap in haar persoonlijke ontwikkeling. ‘Zowel de samenwerking met de consultants, eindredacteuren en vormgevers als de noodzaak om onderwijsontwikkelingen goed bij te houden, vind ik erg boeiend. Als uitgever kijk ik toch met een andere bril naar publicaties dan als redacteur. Ik vind het belangrijk om vooraf goed na te denken over het nut van een publicatie. Is er een markt voor? Wie heeft er iets aan? Er zijn bij de uitgeverij mooie publicaties verschenen waar scholen echt iets aan hebben. Hieraan een bijdrage leveren is een belangrijke persoonlijke drijfveer.’
‘We vragen ons altijd af of de uitgave over pakweg twee jaar nog steeds interessant en actueel is’ 16
‘Een bijdrage leveren aan nuttige publicaties is een belangrijke persoonlijke drijfveer’
Affi niteit met onderwijs Albert Jager sluit zich daarbij aan. Ook hij is sinds een jaar met veel enthousiasme uitgever bij CPS. Achttien jaar lang werkte Albert in het basisonderwijs, waarvan de laatste zes jaar in kleutergroepen. Drie jaar geleden volgde hij daarnaast een hbo-opleiding tot uitgever, waarna hij in eigen beheer een manuscript uitgaf over leiderschap in het bedrijfsleven. Toen CPS zocht naar een uitgever met affiniteit met het onderwijs, wist Albert meteen dat deze baan hem op het lijf was geschreven. ‘Het onderwijs raak ik nooit meer kwijt en dat hoeft gelukkig ook niet in deze baan. Ik kan hierin alles van mezelf kwijt: mijn ervaring als leerkracht en uitgever en mijn liefde voor het basisonderwijs. Het mooie is dat ik me ook inhoudelijk blijf ontwikkelen. In mijn tijd als kleuterleerkracht was ik bijvoorbeeld fel tegen het afnemen van toetsen bij kleuters.
Door het ‘Toetspakket Beginnende geletterdheid’ dat we dit jaar hebben uitgebracht, ben ik daar genuanceerder over gaan denken. Dit tot groot plezier van mijn oud-collega’s.’
Hun uitdaging In 2008 was uitgever elleke van den Burg onder andere betrokken bij de uitgave ‘voortgezet technisch lezen in groep 4-8’, een nieuw deel van de bekende CPSboekenreeks ‘Doorgaande leeslijn 3– tot 13-jarigen.’ ‘Met de hoofdauteur lidy ahlers heb ik verschillende gesprekken
In 2008 verschenen publicaties: • • • • • • • • • •
Gesprekstool Ontwikkelen van leer-kracht (januari 2008) Actief personeelsbeleid in de school (maart 2008) Basisboek Activerende didactiek en samenwerkend leren (juni 2008) Herziening Fonemisch bewustzijn (september 2008) Toetspakket Beginnende geletterdheid (september 2008) Arabisch Stap voor Stap 2 (oktober 2008) Effectief omgaan met zwakke rekenaars (oktober 2008) Herziening Coöperatief leren in het basisonderwijs (december 2008) Coöperatief leren binnen passend onderwijs (december 2008) Voortgezet technisch lezen, deel 4 in serie Doorgaande leeslijn 3- tot 13-jarigen (december 2008) 17
gevoerd over het boek’, vertelt elleke. ‘eigenlijk verliep het traject vrij gemakkelijk, omdat lidy al meer heeft geschreven voor deze serie. Toch is het altijd belangrijk om goede afspraken te maken over de insteek van een boek en kritisch met de auteur mee te lezen. Dat komt de inhoud alleen maar ten goede.’ en dat is ook in dit geval weer gelukt, want het boek is, net als de voorgaande delen van de serie, goed ontvangen. ‘De serie is populair in het onderwijsveld’, zegt elleke. ‘Dat blijkt allereerst uit de verkoopcijfers. Maar we evalueren de publicaties ook inhoudelijk en krijgen positieve feedback van lezers. Het is een serie die scholen hele concrete aanwijzingen geeft om hun taal-leesonderwijs te verbeteren.’
Toetspakket Het ‘Toetspakket Beginnende geletterdheid’ is een ander product dat CPS Uitgeverij in 2007/2008 uitbracht. Albert Jager vertelt over de totstandkoming van deze uitgave: ‘CPS werkt samen met externe leesexperts, die op basis van hun expertise toetsmateriaal voor beginnende geletterdheid hebben ontwikkeld. Aan ons het verzoek om het uitgeefproces te begeleiden.’ Volgens Albert wordt zo’n beslissing altijd zorgvuldig genomen. ‘We vragen ons af of de uitgave past binnen de visie van CPS en of de materie over pakweg twee jaar nog steeds interessant en actueel is. Dit zijn namelijk langlopende projecten waar veel onderzoek en proefversies aan vooraf zijn gegaan. In september is het toetspakket gepresenteerd en het is in de afgelopen maanden door veel scholen aangeschaft. Het blijkt dat veel scholen hun tot nu toe gebruikte toetsen willen vervangen.’
Best verkochte publicaties in 2008: 1 2 3 4
Kinderkwaliteitenspel Mijn kind op school Werkmap Fonemisch bewustzijn Effectief omgaan met verschillen in het rekenonderwijs 5 Coachen op contact
‘Coaching is de sleutel tot alles’ Martie Slooter, Manager CPS Academie en principal consultant
De CPS’er Martie Slooter, van huis uit bioloog, was 25 jaar verbonden aan het Minkema College in Woerden. Hoewel ze in verschillende functies werkte, was ze altijd betrokken bij het coachen van docenten. ‘er was binnen het docententeam behoefte aan begeleiding en ik heb toen de stap genomen om zelf bevoegd begeleider te worden. In de loop der jaren heb ik binnen de school verschillende commissies met een specifieke taak begeleid, maar ook docenten met een hulpvraag of een dreigende burn-out. Daarnaast ben ik zeer geïnteresseerd in de implementatie van onderwijskundige vernieuwingen. Ofwel, het koppelen van processen aan inhouden. Hoe leren leerlingen en docenten? Wat maakt dat het ene kind beter leert dan het andere of dat de ene docent effectiever is dan zijn collega? en hoe kunnen we die processen en de resultaten verbeteren? Dit zijn voor mij heel boeiende vragen.’
Bewustwording Na 25 jaar op dezelfde school te hebben gewerkt, was Martie toe aan een nieuwe, professionele uitdaging. Die vond ze bij CPS, waar ze werd gevraagd om coaching op de kaart te helpen zetten. ‘Coaching is in mijn ogen de sleutel tot alles. Met een coachende aanpak kun je mensen op een positieve manier beïnvloeden, hen bewegen om iets te doen zonder de hiërarchie in te schakelen.’ Volgens Martie begint een succesvol coachingstraject met bewustwording. ‘Door coachingsvaardigheden op de juiste manier in te zetten, kun je ervoor zorgen dat mensen zich meer bewust worden van wie zij zijn en wat ze kunnen. Wat je vaak ziet is dat het zelfbeeld van mensen, van medewerkers op scholen, niet strookt met hoe zij worden gezien. Wanneer zij zich bewust worden van hun talenten en weten hoe ze overkomen op anderen, kunnen zij zichzelf verder ontwikkelen zodat ze meer in hun kracht gaan staan.’ Daarbij is het volgens Martie belangrijk dat een coach zich betrokken voelt en weet wat mensen beweegt. ‘Bij gedragsveranderingen moet je heel zorgvuldig te werk gaan. Ik kan hierbij teruggrijpen op mijn achtergrond als bioloog: signaleren, analyseren, een diagnose stellen en vervolgens de aanpak bepalen.’
‘Het is belangrijk dat een coach zich betrokken voelt en weet wat mensen beweegt’ 18
‘Het is een geweldige uitdaging om op het juiste moment in te springen op behoeften van de markt’
Positieve flow Onder Marties leiding heeft coaching een duidelijke plaats gekregen binnen CPS. ‘De vraag naar individuele coachingstrajecten en coachopleidingen heeft een enorme groei doorgemaakt. Tegenwoordig bieden we de opleiding tot coach aan op vier niveaus.’ Ook de CPS Academie, die een open aanbod doet van cursussen en conferenties, is de afgelopen jaren sterk gegroeid. ‘Het is de kunst om in te spelen op wat er leeft in scholen en onder docenten’, verklaart Martie het succes van dit bedrijfsonderdeel. ‘Kwaliteit is daarbij erg belangrijk. Daar zit ik persoonlijk bovenop. Daarnaast streven we naar een sterke inhoud en inbedding in de organisatie. De training moet ertoe doen, het verschil maken en dus effect hebben.’ Martie zegt blij te zijn met de toenemende vraag om professionalisering. ‘Het onderwijs is doordrongen van de noodzaak om te blijven ontwikkelen en resultaatgericht te werken. Deze positieve ‘flow’ willen wij graag nog een extra impuls geven.’
Haar uitdaging resultaatgericht coachen is waar het om draait. ‘Met elkaar theedrinken en een goed gesprek voeren kun je geen coaching noemen’, stelt Martie Slooter beslist. ‘Coaching is het echte werk, waarbij je vooraf doelen vaststelt en achteraf evalueert of deze doelen daadwerkelijk zijn gehaald. Coaching is een serieus vak waar CPS uiterst professioneel mee bezig is. We hebben een CeDeO-erkenning voor coaching, open aanbod en maatwerk, we zijn ISO 9001-gecertificeerd en professionaliseren regelmatig. Kortom, CPS doet alles om het niveau van haar coaches op een constant hoog niveau te houden.’
Zo buiten, zo binnen Uit de evaluaties blijkt dat de klanten van CPS bijzonder te spreken zijn over het coachingsaanbod van CPS. ‘We krijgen terug dat een coachingstraject inderdaad heeft geholpen. De gecoachte is zich bewust geworden van zijn mogelijkheden en onmogelijkheden. Medewerkers houden of krijgen weer plezier in hun werk of blijven 19
gevrijwaard van een burn-out’. Niet alleen de klanten van CPS profi teren van het hoogwaardige coachingsaanbod, ook binnen de organisatie wordt op grote schaal gecoacht. ‘Alle medewerkers van CPS, van consultants tot stafmedewerkers, kunnen met hun vragen bij een coach terecht. Als zij ergens tegenaan lopen, kunnen ze daarmee altijd naar een van onze professionals gaan. Onze filosofie is: zo buiten, zo binnen. Dat doen we goed.’
Trainingen en conferenties Het afgelopen jaar heeft CPS Academie veel aandacht besteed aan het ontwikkelen van ‘management development’ en ‘docent development’. Er is een overzichtelijk aanbod ontwikkeld van trainingen voor middenmanagers en docenten. ‘We geven natuurlijk al veel langer managementtrainingen en trainingen aan docenten,’ zegt Martie, ‘maar nu is het een duidelijk samenhangend geheel dat aansluit bij een integraal personeelsbeleid.’ De CPS-conferenties voor middenmanagers waren het afgelopen jaar eveneens een groot succes. ‘We wilden de doelgroep meer eendaagse conferenties aanbieden om ze op een snelle en effectieve manier te laten kennismaken met een bepaald (kennis)aanbod. De conferenties worden opgehangen aan een actueel thema, zoals bijvoorbeeld de lastige spagaat van de positie van de middenmanager. ‘Door de hulpvraag te actualiseren in verschillende workshops, hopen we praktische antwoorden te kunnen geven op prangende vragen. Succesvolle conferenties zullen we jaarlijks herhalen.’
Dynamiek Martie wil niet onvermeld laten dat belangstellenden zich sinds de NOT 2009 ook online kunnen inschrijven voor de conferenties van CPS Academie. ‘Dat vind ik geweldig, omdat we op die manier nog beter, professioneler en fl exibeler kunnen reageren op de vraag en op de inschrijvingen. Het is voor ons een geweldige uitdaging om op het juiste moment in te springen op behoeften van de markt. We zijn hier in 2008 goed mee omgegaan. Het is ons streven om die dynamiek in de toekomst vast te houden en nog verder te versterken, bijvoorbeeld met een nieuwe website.’
Bericht van de raad van toezicht voor CPS was 2008 een enerverend en inspirerend jaar. Het proces van strategische herpositionering heeft aan het licht gebracht dat CPS de afgelopen jaren grote stappen heeft gezet op weg naar een commercieel werkende adviesorganisatie voor het Nederlandse onderwijs. De door het bestuur uitgezette koers heeft een groot draagvlak binnen de organisatie en biedt CPS een veelbelovende toekomst. De medewerkers en het bestuur hebben de voor 2008 gestelde doelen gerealiseerd. De opdrachten van scholen en de projecten voor het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) leveren een belangrijke bijdrage aan de verbetering en vernieuwing van het onderwijs. De raad van toezicht heeft zich in vijf reguliere vergaderingen door het bestuur laten informeren conform het vooraf vastgestelde rapportagemodel. Aan de orde kwamen de volgende onderwerpen: identiteit, personeel, financiën en marktontwikkeling. In alle bijeenkomsten is nadrukkelijk het proces van strategieontwikkeling gevolgd en is met het bestuur gesproken over de implementatie. De raad van toezicht heeft deelgenomen aan het verplichte WOR-overleg met de ondernemingsraad. Na een volledige zittingsperiode van vier jaar heeft de heer dr. J.W.A. van Dijk afscheid genomen van de raad van toezicht. Zijn deskundige inbreng is door de raad zeer gewaardeerd. De raad van toezicht heeft in 2008 ook zijn eigen functioneren geëvalueerd. De voorzitter heeft met elk lid van de raad een evaluatiegesprek gevoerd. De fi nanciële gegevens in dit jaarverslag zijn een weergave van de jaarrekening 2008, zoals die is gecontroleerd door Ernst & Young Accountants LLP. De goedkeurende verklaring vindt u aan het einde van dit jaarverslag. Voor de volledige accountantsverklaring en een meer gedetailleerd financieel overzicht wordt verwezen naar de jaarrekening 2008. De raad van toezicht heeft kennisgenomen van het verslag van de accountant en heeft de jaarrekening, zoals die door het bestuur is vastgesteld, goedgekeurd. De raad van toezicht bedankt de medewerkers en het bestuur voor hun grote inzet en betrokkenheid.
Namens de raad van toezicht van CPS onderwijsontwikkeling en advies, prof. mr. dr. a. Postma, voorzitter
20
21
geconsolideerde balans in euro’s activa
31-dec-08
31-dec-07
3.136.973
2.885.618
544.393
525.156
3.681.366
3.410.774
8.278.339
3.325.339
8.278.339
3.325.339
1.555.955
1.499.767
Overige vorderingen
732.830
522.971
Overlopende activa
177.183
110.310
2.465.968
2.133.048
224.977
4.870.880
14.650.650
13.740.041
vaste activa
Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Inventaris en computerapparatuur
Financiële vaste activa Effecten
vlottende activa
Vorderingen Debiteuren
Liquide middelen
22
geconsolideerde balans in euro’s Passiva
31-dec-08
31-dec-07
Stichtingskapitaal
91
91
Algemene reserve
8.207.156
7.635.332
Reserve voor strategische herijking
488.000
355.804
Reserve identiteitsontwikkeling in scholen
287.000
149.260
8.982.247
8.140.487
374.850
704.305
992.442
1.082.313
Kortlopende schulden
1.959.755
1.766.795
Overlopende passiva
2.341.356
2.046.141
5.293.553
4.895.249
14.650.650
13.740.041
vermogen
voorzieningen
Kortlopende schulden
Crediteuren
23
geconsolideerde winst- en verliesrekening in euro’s 2008
2007
17.229.257
16.531.118
2.361.574
2.370.264
14.867.683
14.160.854
Lonen en salarissen
7.789.380
7.401.333
Sociale lasten
2.090.676
1.703.471
382.429
314.700
Overige bedrijfskosten
3.892.030
4.368.798
Som der bedrijfslasten
14.154.515
13.788.302
Bedrijfsresultaat
713.168
372.552
Rentebaten
294.573
251.511
Financiële baten en lasten
294.573
251.511
1.007.741
624.063
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
165.981
118.999
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen
841.760
505.064
-
-
841.760
505.064
Netto omzet Kosten uitbesteed werk
Toegevoegde waarde
Afschrijvingen op materiele vaste activa
Resultaat
Buitengewone baten
Resultaat na belastingen
24
accountantsverklaring Opdracht Wij hebben gecontroleerd of de in dit verslag opgenomen geconsolideerde balans en winsten verliesrekening van Stichting Christelijk Pedagogisch Studiecentrum te Amersfoort over 2008 op de juiste wijze is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2008 van Stichting Christelijk Pedagogisch Studiecentrum. Bij die jaarrekening hebben wij op 7 april 2009 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opstellen van de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2008 van Stichting Christelijk Pedagogisch Studiecentrum. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening te verstrekken. Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel zijn de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening. Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van de stichting en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening dient te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 7 april 2009 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel. Amersfoort, 7 april 2009 Ernst & Young Accountants LLP
25
Personalia Raad van toezicht prof. mr. dr. A. Postma mr. S. van Oostrom mw. T. van Gijzen MA dr. J.W.A. van Dijk drs. J.C. van Bruggen
voorzitter vicevoorzitter lid lid (tot 1 juli 2008) lid
Bestuur/directie drs. E. Vos
waarnemend algemeen directeur/voorzitter bestuur
Adviesgroepleiders mw. M. Slijpen mw. drs. B.R. de Boer mw. drs. S.A.M. Scholten mw. drs. S.E.M. Kessels mw. J. Slump mw. drs. M. van Etteger dhr. H.H. van Alphen mw. E.M. Kamminga mw. ir. I. van Allemeersch mw. drs. F.H. van der Vloed drs. M. Kamphorst mw. drs. A.T.M. van Bemmel drs. G.J. Kamphof
primair onderwijs/noord primair onderwijs/randstad-noord primair onderwijs/randstad-zuid primair onderwijs/midden/zuid voortgezet onderwijs/noord voortgezet onderwijs/oost voortgezet onderwijs/zuid voortgezet onderwijs/randstad-noord voortgezet onderwijs/randstad-midden voortgezet onderwijs/randstad-zuid beroepsonderwijs en volwasseneneducatie/groen beroepsonderwijs en volwasseneneducatie/roc landelijke projecten primair- en voortgezet onderwijs
Coördinatoren stafafdelingen mw. H.G. Deelstra drs. J.R. Koelewijn mw. K. Maandag mw. J.T. Noordeloos
marketing & communicatie financieel-economische zaken facilitaire diensten algemene zaken & human resource
Ondernemingsraad drs. B. Hogeboom dhr. G.J. Bos mw. dr. B.M.H. Aarntzen drs. M. Kamphorst dhr. G. van Kommer mw. J.T. Noordeloos mw. M.C. Slooter
voorzitter vicevoorzitter secretaris lid lid (tot juni 2008) lid lid
26
Organogram RVT/RVC
OR
control
bestuur
secretariaat bestuur en RVT/RVC
kwaliteitsmanagement
directie
secretariaat directie
informatiemanagement
financieeleconomische zaken
facilitaire diensten
algemene zaken & human resource
marketing & communicatie businessunit po/bve
businessunit vo
(6 adviesgroepen)
(7 adviesgroepen)
uitgeverij
expertgroepen (5)
27
academie
In de etalage van CPS… Effectieve leerlingbespreking (Digitaal) leerlingportfolio Sociaal-emotionele ontwikkeling Coöperatief leren Zelfstandig werken Invoering projectonderwijs Assessoren Scholing interne begeleiders Effectieve instructie Assessment
In 2008 heeft CPS plannen ontwikkeld om zich te presenteren in het onderwijsveld. er zijn zes thema’s gekozen die spelen bij onze klanten en waarover wij veel expertise hebben. Deze thema’s zijn: • • • • • •
Taal, lezen en rekenen Docentvaardigheden Ouders Maatschappelijke stage Talen in het voortgezet onderwijs Hoogbegaafdheid
School & Omgeving Governance Ouderbetrokkenheid Scholen integreren Schoolprofi lering en -positionering Juridische dienstverlening Visie- en missieontwikkeling Schoolcultuur Marketing en communicatie
Deze thema’s kwamen naar voren bij een groot aantal onderwerpen waar de consultants in 2008 samen met de scholen aan hebben gewerkt. Voorbeelden van deze onderwerpen zijn:
Primair onderwijs
Identiteit & Inspiratie Godsdienst en levensbeschouwing Identiteitstrajecten Normen en waarden
Mens & Organisatie Bovenschools management Integraal personeelsbeleid Intern opleiden/interne academie Kwaliteitszorg Leiderschap Passend onderwijs/inclusief onderwijs Schoolontwikkeling/organisatieontwikkeling Teamontwikkeling/teambuilding Werving en selectie (interim)management Coaching Timemanagement Re-integratiebegeleiding Intervisie Auditeren
voortgezet onderwijs Mens & Organisatie Coaching Integraal personeelsbeleid Intern opleiden/interne academie Investors in People (IiP) Management en organisatieontwikkeling Teamontwikkeling/teambuilding Zorgplicht FUWA/functiebouwwerk Kwaliteitszorg Schoolplan Middenmanagement Intervisie
Onderwijs & Begeleiding Taal/lezen Rekenen/wiskunde Zin in leren
28
Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie
Competentiemanagement Consultancy Rendementsverbetering Werving en selectie (interim)management Competentieontwikkeling
Mens & Organisatie Begeleiding bij veranderingsprocessen Innovatie Integraal personeelsbeleid Intern opleiden/interne academie Investors in People (IiP) Kwaliteitszorg Professionalisering Teamontwikkeling Coaching Interim-management Schoolontwikkeling Masterplan
Onderwijs & Begeleiding Activerende didactiek en samenwerkend leren Hoogbegaafdheid Leerlingenzorg Burgerschap Moderne Vreemde Talen/ERK Tweede fase Vmbo Docentvaardigheden Mentoren Taalbeleid Leerpleinen Sociaal- emotionele ontwikkeling Passend onderwijs Reken-wiskunde onderwijs Resultaatgericht werken (Digitaal) leerlingvolgsysteem Leesvaardigheid Differentiëren Confl ictbemiddeling Doorlopende leerlijnen
Onderwijs & Begeleiding Competentiegericht leren/CKS Aansluiting vmbo-mbo-hbo Competentiegericht beoordelen/SHL De ondernemende school Taalverwerving Taalbeleid Werkplekkenstructuur Studieloopbaanbegeleiding Assessorentraining Activerende didactiek Projectonderwijs Leerlingenzorg/mentoraat Onderwijsontwikkeling Opleidingsplan pedagogiek Vavo IDU
School & Omgeving Governance Maatschappelijke stage Omgaan met ouders Schoolprofi lering en -positionering Veilige school Marketing en communicatie Ondernemerschap
School & Omgeving Maatschappelijke stage
Identiteit & Inspiratie Schoolcultuur/pedagogisch klimaat Identiteitstrajecten Normen en Waarden Inspirerend leiderschap
Identiteit & Inspiratie Identiteitstrajecten Inspiratie en implementatie Normen en Waarden
29
Bezoekadres Plotterweg 30 3821 BB Amersfoort Postadres Postbus 1592 3800 BN Amersfoort Telefoon (033) 453 43 43 Fax (033) 453 43 53 E-mail
[email protected] Www.cps.nl
ISO 9001:2000
GECERTIFICEERD BEDRIJF
